ค าน า - WordPress.com · 2018-03-14 ·...

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ชดกจกรรมการเรยนร วชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 เปนชดกจกรรมทผสอนสรางขน เพอประกอบการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาชววทยา เปนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ผเรยนสามารถเรยนร และปฏบตไดดวยตนเอง มกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย มการเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนความร มการทดสอบความร เพอใหผเรยนเกดความรความเขาใจตามวตถประสงคการเรยนร ชดกจกรรมทสรางขนมทงหมด 8 เลม ดงน ชดกจกรรมเลมท 1 โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของสงมชวตเซลลเดยวและสตว ชดกจกรรมเลมท 2 การแลกเปลยนแกสของคน ชดกจกรรมเลมท 3 โครงสรางของไต การขบถายของสงมชวตเซลลเดยวและคน ชดกจกรรมเลมท 4 การรกษาสมดลของกรด-เบส และอณหภมในรางกาย ชดกจกรรมเลมท 5 การล าเลยงสารอาหารในรางกายของสงมชวตเซลลเดยว และของสตว ชดกจกรรมเลมท 6 การล าเลยงสารอาหารในรางกายของคน ชดกจกรรมเลมท 7 ความดนเลอดและการหมนเวยนเลอด ชดกจกรรมเลมท 8 ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน ผจดท าหวงวา ชดกจกรรมการเรยนรน คงเปนประโยชนอยางยงส าหรบผเรยน ครผสอน และผทสนใจในการพฒนาเยาวชนไทยใหเปนบคคลแหงการเรยนร มความสข และมทกษะในการด ารงชวตในอนาคต นางสาวจนทกร สบสาว

ค าน า

ก

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ค าน า ก สารบญ ข สาระ/ มาตรฐาน/ ตวชวด 1 จดประสงคการเรยนร 2 ค าชแจงส าหรบคร ค าชแจงส าหรบนกเรยน แบบทดสอบกอนเรยน

3 4 5

ใบความรท 1 แบบฝกทกษะท 1 แบบฝกทกษะท 2 แบบฝกทกษะท 3 แบบฝกทกษะท 4 แบบทดสอบหลงเรยน

8 13 15 17 19 20

บรรณานกรม 23 เฉลยแบบฝกทกษะ 24 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน กระดาษค าตอบ แบบบนทกคะแนนการท าแบบฝกทกษะ

32 33 34 35

หนา สารบญ

ข

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต

มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาท ของระบบตางๆ ของสงมชวตททางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะ หาความร สอสารสงทเรยนร และนาความรไปใชในการดารงชวตของ ตนเองและดแลสงมชวต

ผลการเรยนร 1. สบคนขอมล อภปราย และสรปความส าคญของการรกษาดลยภาพภายในรางกาย 2. สบคนขอมล ทดลอง อภปราย เปรยบเทยบ และสรปโครงสรางและกระบวนการตางๆ ทเกยวกบการแลกเปลยนแกสของคน 3. สบคนขอมล ทดลอง อภปราย เปรยบเทยบ และสรปโครงสรางและกระบวนการตางๆ ทเกยวกบการแลกเปลยนแกสของคน

สาระ/ มาตรฐาน/ตวชวด

1

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ดานความร ความเขาใจ 1. เพอใหนกเรยนสามารถบอกและอธบายลกษณะอวยวะทเกยวของกบโครงสรางทใช ในการแลกเปลยนแกสของคนได 2. เพอใหนกเรยนสามารถอธบายหลกการกระบวนการหายใจของคนได ดานทกษะ/กระบวนการ/กระบวนคด 1. เพอใหนกเรยนสามารถเขยนสมการของปฏกรยา และสรปโครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกส ของคนได 2. เพอใหนกเรยนสามารถสามารถอธบายความแตกตางระหวางหารหายใจเขาและการหายใจออก ของปอดได ดานคณลกษณะอนพงประสงค 1. เพอใหนกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนไดอยางสรางสรรค

จดประสงคการเรยนร

2

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ชดกจกรรมการเรยนร วชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ประกกอบดวยชดกจกรรมการเรยนร จ านวน 8 เลม แตละเลมใชเวลาเรยน 2 ชวโมง ครควรเตรยมความพรอมและปฏบตตามค าแนะน า ดงน 1. ครควรศกษาแผนการจดการเรยนร การจดกจกรรมและศกษาชดกจกรรมการเรยนรใหเขาใจกอน โดยละเอยดแรอบคอบกอนด าเนนกจกรรมการเรยนร 2. จดชดกจกรรมการเรยนรตามจ านวนของนกเรยน โดยนกเรยน 1 คน ตอ 1 เลม 3. ครเตรยมวสด อปกรณ ตามทระบไวในชดกจกรรมการเรยนรใหพรอมตามจ านวนของนกเรยน 4. กอนการจดกจกรรมการเรยนร ครควรใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเองโดยใหอานค าชแจงชดกจกรรม การเรยนร ส าหรบนกเรยน แนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร แนวปฏบตระหวางด าเนนการ จดกจกรรมการเรยนร แลวจงใหท าแบบทดสอบกอนเรยน 5. ขณะนกเรยนท ากจกรรม ครมหนาทใหค าแนะน า เปนผอ านวยความสะดวกในการจดการเรยนร ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมดวยความตงใจ ซอสตยและมความรบผดชอบ 6. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมครบถวนแลว ใหท าแบบทดสอบหลงเรยน พรอมทงใหนกเรยนเปรยบเทยบ คะแนนแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนเพอดความกาวหนา 7. หากนกเรยนคนใดเรยนไมทนบทเรยน ครควรใหค าแนะน า มอบหมายใหศกษาเพมเตมในเวลาวาง หรอในคาบเสรม

ค าชแจงส าหรบคร

3

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ชดกจกรรมการเรยนร วชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จ านวน 8 เลม แตละเลมใชเวลาเรยน 2 ชวโมง นกเรยนควรศกษาและท าความเขาใจโดยปฏบตตามขนตอนดวยความตงใจและความซอสตย ดงน 1. นกเรยนฟงค าชแจงบทบาทของตนเองในระหวางการดด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนจากครผสอน 2. ศกษาขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร 3. ท าแบบทดสอบกอนเรยนจ านวน 10 ขอ ดวยความตงใจและซอสตย 4. ปฏบตตามขนตอนในชดกจกรรมการเรยนร 5. เมอปฏบตกจกรรมในชดกจกรรมเสรจแลว สามารถตรวจค าตอบไดจากเฉลยทอยทายเลม 6. นกเรยนตองท าแบบทดสอบหลงเรยนใหไดรอยละ 80 ขนไป จงจะผานเกณฑ ถานกเรยนไมผานเกณฑ ตามทก าหนด ใหทบทวนเนอหา แลวท าแบบทดสอบหลงเรยนอกครง 7. หากนกเรยนคนใดมขอสงสยใหขอค าอธบาย หรอถามครผสอน เพอรวมกนอภปรายขอสงสยนนๆ

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

4

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

1. ในขณะหายใจออก กลามเนอกะบงลมท างานในลกษณะใด ก. หดตว ข. คลายตว ค. อยนงๆ ง. เคลอนแบบคลน

2. ระหวางหลอดอาหารกบหลอดลมมสวนทเชอมตดกนอยเปนทอเดยวกน ดงนนเวลากลน อาหาร อาหารอาจหลดเขาไปในหลอดลมได รางกายมการปองกนทด คอเวลากลนอาหาร จะเกดเหตการณใด ก. ไมหายใจ ข. ฝาปดปลองเสยงจะปดหลอดลม ค. ฝาปดหลอดลมจะปดหลอดลม ง. เกดพรอมกนทง ก และ ข

ค าสง: ใหนกเรยนท าเครองหมาย (X) ทบตวอกษร ก ข ค และ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว

แบบทดสอบ กอนเรยน

5

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

3. การท างานของปอด ขนกบการท างานของอะไร ก. กะบงลม ข. กระดกอก ค. กลามเนอยดซโครง ง. ทงกลามเนอยดซโครงและกะบงลม 4. ความสามารถในการสดลมหายใจเขาปอดทงหมด (Inspiratory capacity) มปรมาตร เทากบกลกบาศกเซนตเมตร ก. 1,500 ลกบาศกเซนตเมตร ข. 2,000 ลกบาศกเซนตเมตร ค. 3,500 ลกบาศกเซนตเมตร ง. 4,000 ลกบาศกเซนตเมตร 5. อากาศทเราหายใจเขาออกแตละครงมปรมาตรเทาใด ก. 150 ลกบาศกเซนตเมตร ข. 350 ลกบาศกเซนตเมตร ค. 500 ลกบาศกเซนตเมตร ง. 1,000 ลกบาศกเซนตเมตร

6. ตลอดทางเดนลมหายใจคนและสตวชนสงจะมกระดกออนบอย หรอหมอยตลอด ท าใหเกดอะไร ก. กนอาหารไมใหเขาสทางเดนลมหายใจ ข. ปองกนแรงกดกระแทกจากภายนอก ค. ทางเดนลมหายใจไมเกดการตบตน ง. ปองกนการอาเจยน

6

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

7. การควบคมการหายใจมศนยควบคมอยทใด ก. สมองสวนหนา ข. สมองสวนกลาง ค. สมองสวนทาย ง. ไฮโพทาลามส 8. ในการหายใจลก ๆ เพอใหไดอากาศปรมาณมาก ๆ โครงสรางใดท าหนาทมากทสด ก. กะบงลม ข. กระดกซโครง ค. กลามเนอยดกระดกซโครงดานใน ง. กลามเนอยดกระดกซโครงดานนอก

9. กะบงลมมลกษณะเปนแบบใด ก. กลามเนอ ข. เยอบาง ๆ ค. กระดกออน ง. แผนเอนหนา ๆ 10. ประโยชนของปอดทไดจากการมความยดหยนสงและขยายตวไดมาก คอขอใด ก. เกรงกลามเนอชวงอกใหนงไดอกนาน ข. คายคารบอนไดออกไซดไดอยางเพยงพอ ค. หายใจแตละครงสามารถอยไดอกนาน ง. รบออกซเจนไดอยางพอเพยง

7

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของคน คนอาศยถงลม (alveolus) ในการแลกเปลยนแกสโดยการแพรอากาศเขาสปอด โดยเรมเขาทรจมกแลวเขาส

บรเวณโพรงจมกซงมเยอบผวทมซเลยและเมอกคอยดกจบสงสกปรก อากาศจะเคลอนทตอไปยงคอหอย (pharynx) ลงสกลองเสยง (larynx) ซงภายในมสายเสยง (vocal cord) จากนนอากาศจงเขาสทอลมซงปลายสดของทอลมจะแยกออกเปนหลอดลมไปสปอดซายและขวาทง 2 ขาง แตกแขนงเลกลงเรอยๆ เรยกวา หลอดลมฝอย (bronchiole) ปลายสดของหลอดลมฝอยเปนถงลมขนาดเลกๆทมผนงบาง เรยกวา ถงลม (alveolus) ทงทอลม หลอดลมและหลอดลมฝอยสวนตนประกอบดวยกระดกออนเพอปองกนการแฟบจากแรงกดของเนอเยอรอบๆ

โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของคน

ใบความรท 1 เรอง โครงสรางทใชใน

การแลกเปลยนแกสของคน

8

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

การหายใจเขา-ออกของคน

การหายใจเขาของคน กลามเนอกระบงลมหดตว > กระบงลมเลอนต าลง > กลามเนอซโครงแถบนอกหดตว(กระดกซโครงยกขน) > กลามเนอซโครงแถบในคลายตว > ความดนในปอดลดลง > อากาศภายนอกปอดไหลเขาปอด การหายใจออกของคน กลามเนอกระบงลมคลายตว > กระบงลมเคลอนทสงขน > กลามเนอซโครงแถบนอกคลายตว(กระดกซโครงต าลง) >กลามเนอซโครงแถบในหดตว > ความดนในปอดเพมขน > อากาศออกสภายนอก

การหายใจเขา-ออกของคน ก.การหายใจเขา

ข.การหายใจออก

9

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

การแลกเปลยนแกสของคน การแลกเปลยนแกสของคนเกดขน 2 แหง คอ ทปอดและเซลลของเนอเยอทปอด เปนการแลกเปลยนแกสระหวางถงลมกบหลอดเลอดฝอย โดยแกสออกซเจนจากถงลมจะแพรเขาสหลอดเลอดฝอยรอบๆถงลมและจบกบฮโมโกลบน (Hb) ในเซลลเมดเลอดแดงกลายเปน ออกซฮโมโกลบน จากนนจะถกสงเขาสหวใจและสบฉดไปยงเนอเยอตางๆทวรางกายทเซลลของเนอเยอ ออกซฮโมโกลบนจะเปลยนเปนแกสออกซเจนและฮโมโกลบนและแกสออกซเจนจะแพรเขาสเซลลท าใหเซลลจองเนอเยอไดรบแกสออกซเจน ขณะทเซลลของเนอเยอไดรบแกสออกซเจนนนแกสคารบอนไดออกไซดทเกดขนในเซลลจะแพรเขาสหลอดเลอดฝอย แกสคารบอนไดออกไซดสวนใหญจะท าปฏกรยากบน าในเซลลเมดเลอดเเดงเกดเปน กรดคารบอนก ซงจะแตกตวไดไฮโดรเจนไอออนและไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนแลวไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนจะถกล าเลยงออกส น าเลอด (พลาสมา) โดยแพรแบบฟาซลเทต

10

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

เมอเลอดทมไฮโดรเจนกบไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนไหลเขาสหวใจ เลอดจะถกสบฉดตอไปยงหลอดเลอดฝอยรอบถงลม ไฮโดรเจนและไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนจะรวมตวกนเปนกรดคารบอนกอกครงแลวจงสลายเปนตวเปนแกสคารบอนไดออกไซดและน าเลอดในเซลลเมดเลอดแดงเปนผลใหความหนาแนนของแกสคารบอนไดออกไซดในหลอดเลอดฝอยมอตราสงกวาแกสคารบอนไดออกไซดในถงลมจงเกด การแพรของแกสคารบอนไดออกไซดจากหลอดเลอดฝอยเขาสถงลม ขอควรร - ถากลนหายใจ เลอดจะมสภาวะเปนกรดเนองจากการเพมขนของไฮโดรเจนไอออนซงเปนอนตรายตอเซลล - การกลนหายใจถกควบคมภายใตอ านาจจตใจโดยสมองสวนเซรบม ไฮโพทาลามสและเซรเบลลม - หากคดจะกลนหายใจใหตาย จะไมตายเพราะคารบอนไดออกไซดทเพมขนจะไปกระตน medullaoblongata - โรคทางเดนหายใจ เชน โรคปอดบวม (pneumonia) เกดจากเชอแบคทเรยหรอไวรสเขาสเนอเยอปอด ท าใหเกดการอกเสบ โรคถงลมโปงพอง (emphysema) เกดจากการสดอากาศทเปนพษ เชน ควนรถ ควนจากโรงงาน และควนจากทอไอเสยรถเปนเวลานาน - กลามเนอซโครงแถบนอกทยดซโครงคท 6-9 เปนบรเวณทเมอหดตวจะมผลไปเพมปรมาณภายในชองอก มากทสด - อาการสะอกเกดจากกลามเนอซโครงและกระบงลมท างานไมสมพนธกน - ถากระบงลมทะลจะมผลตอการหายใจ คอ การหายใจเขาจะตนและการหายใจออกจะลก

11

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ศนยควบคมอ านาจจตใจ

ศนยควบคมอ านาจจตใจ

ทมา: https://sites.google.com/a/satreephuket.ac.th/biology5-2/khorngsrang-thi-chi-ni-kar-laek-peliyn-kaes-khxng-khn-1

12

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

1. คนอาศยอะไร ในการแลกเปลยนแกส ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. อากาศเขาสทอลมซงปลายสดของทอลมจะแยกออกเปนหลอดลมไปสปอดซายและขวาทง 2 ขาง แตกแขนงเลกลงเรอยๆ เรยกวาอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ปลายสดของหลอดลมฝอยเปนถงลมขนาดเลกๆทมผนงบาง เรยกวาอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แบบฝกทกษะท 1 เรอง โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกส

ของคน

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

13

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

5. การแลกเปลยนแกสของคนเกดขนกแหง คอทใดบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. ทอลม หลอดลมและหลอดลมฝอยสวนตนประกอบดวยอะไรบาง และมไวเพออะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

แบบฝกทกษะท 2 เรอง โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกส

ของคน

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

1. จงอธบายโครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของคน พรอมทงวาดภาพประกอบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

15

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

2. จงอธบายการหายใจเขา-ออกของคน พรอมทงวาดภาพประกอบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

16

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

แบบฝกทกษะท 3 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน

ใหนกเรยนเขยนแผนภาพการแลกเปลยนแกสกบการล าเลยงแกสใหถกตองทกกระบวนการ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

17

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ใหนกเรยนเขยนสมการเซลลของเนอเยอทไดรกออกซเจน และสมการแกสคารบอนไดออกไซด จากเลอดฝอยเขาสถงลม

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

18

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ค าสง: จงน าค าทก าหนดให ไปเตมในชองวางใหถกตอง (10 คะแนน)

แบบฝกทกษะท 4 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน

Oxyhemoglobin Pneumonia Plasma Emphysema Hemoglobin

1. โรคทเกดจากการสดอากาศทเปนพษ เชน ควนรถ ควนจากโรงงาน และควนจากทอไอเสยรถ

เปนเวลานาน คอ ..................................

2. ไฮโดรเจนไอออนและไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนแลวไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนจะถกล าเลยง

ออกสน าเลอด..................................โดยแพรแบบฟาซลเทต

3. โรคทเกดขนในทางระบบหายใจ ซงเกดจากเชอแบคทเรยหรอไวรสเขาไปในหลอดลมและเขาส

เนอเยอปอดท าใหเกดการอกเสบคอ..................................

4. เซลลเมดเลอดแดงกลายเปน..................................จากนนจะถกสงเขาสหวใจและสบฉดไปยง

เนอเยอตางๆทวรางกาย

5. แกสออกซเจนจากถงลมจะแพรเขาสหลอดเลอดฝอยรอบๆถงลมและจบกบ..................................

19

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

1. ระหวางหลอดอาหารกบหลอดลมมสวนทเชอมตดกนอยเปนทอเดยวกน ดงนนเวลากลน อาหาร อาหารอาจหลดเขาไปในหลอดลมได รางกายมการปองกนทด คอเวลากลนอาหาร จะเกดเหตการณใด ก. ไมหายใจ ข. ฝาปดปลองเสยงจะปดหลอดลม ค. ฝาปดหลอดลมจะปดหลอดลม ง. เกดพรอมกนทง ก และ ข 2. ความสามารถในการสดลมหายใจเขาปอดทงหมด (Inspiratory capacity) มปรมาตร เทากบกลกบาศกเซนตเมตร ก. 1,500 ลกบาศกเซนตเมตร ข. 2,000 ลกบาศกเซนตเมตร ค. 3,500 ลกบาศกเซนตเมตร ง. 4,000 ลกบาศกเซนตเมตร

ค าสง: ใหนกเรยนท าเครองหมาย (X) ทบตวอกษร ก ข ค และ ง ทถกตองทสดเพยงขอเดยว

แบบทดสอบ หลงเรยน

20

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

3. ในขณะหายใจออก กลามเนอกะบงลมท างานในลกษณะใด ก. หดตว ข. คลายตว ค. อยนงๆ ง. เคลอนแบบคลน 4. กะบงลมมลกษณะเปนแบบใด ก. กลามเนอ ข. เยอบาง ๆ ค. กระดกออน ง. แผนเอนหนา ๆ 5. การท างานของปอด ขนกบการท างานของอะไร ก. กะบงลม ข. กระดกอก ค. กลามเนอยดซโครง ง. ทงกลามเนอยดซโครงและกะบงลม 6. ตลอดทางเดนลมหายใจคนและสตวชนสงจะมกระดกออนบอย หรอหมอยตลอด ท าใหเกดอะไร ก. กนอาหารไมใหเขาสทางเดนลมหายใจ ข. ปองกนแรงกดกระแทกจากภายนอก ค. ทางเดนลมหายใจไมเกดการตบตน ง. ปองกนการอาเจยน

21

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

7. อากาศทเราหายใจเขาออกแตละครงมปรมาตรเทาใด ก. 150 ลกบาศกเซนตเมตร ข. 350 ลกบาศกเซนตเมตร ค. 500 ลกบาศกเซนตเมตร ง. 1,000 ลกบาศกเซนตเมตร

8. การควบคมการหายใจมศนยควบคมอยทใด ก. สมองสวนหนา ข. สมองสวนกลาง ค. สมองสวนทาย ง. ไฮโพทาลามส 9. ในการหายใจลก ๆ เพอใหไดอากาศปรมาณมาก ๆ โครงสรางใดท าหนาทมากทสด ก. กะบงลม ข. กระดกซโครง ค. กลามเนอยดกระดกซโครงดานใน ง. กลามเนอยดกระดกซโครงดานนอก

10. ประโยชนของปอดทไดจากการมความยดหยนสงและขยายตวไดมาก คอขอใด ก. เกรงกลามเนอชวงอกใหนงไดอกนาน ข. คายคารบอนไดออกไซดไดอยางเพยงพอ ค. หายใจแตละครงสามารถอยไดอกนาน ง. รบออกซเจนไดอยางพอเพยง

22

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

การแลกเปลยนแกสของคน. (ออนไลน) 24 เมษายน 2560 (อางเมอ 28 เมษายน 2560). จาก https://sites.google.com/a/satreephuket.ac.th/biology5-2/khorngsrang-thi-chi-ni-kar-laek-peliyn-kaes-khxng-khn-1

บรรณานกรม

23

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

เฉลยแบบฝกทกษะ

24

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

1. คนอาศยอะไร ในการแลกเปลยนแกส ถงลม (alveolus)

2. อากาศเขาสทอลมซงปลายสดของทอลมจะแยกออกเปนหลอดลมไปสปอดซายและขวาทง 2 ขาง แตกแขนงเลกลงเรอยๆ เรยกวาอะไร หลอดลมฝอย (bronchiole)

3. ปลายสดของหลอดลมฝอยเปนถงลมขนาดเลกๆทมผนงบาง เรยกวาอะไร ถงลม (alveolus)

แบบฝกทกษะท 1 เรอง โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกส

ของคน

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

25

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

5. การแลกเปลยนแกสของคนเกดขนกแหง คอทใดบาง 2 แหง คอ ทปอดและเซลลของเนอเยอทปอด

4. ทอลม หลอดลมและหลอดลมฝอยสวนตนประกอบดวยอะไรบาง และมไวเพออะไร ประกอบดวย ประกอบดวยกระดกออน มไวเพอปองกนการแฟบจากแรงกดของเนอเยอรอบๆ

26

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

แบบฝกทกษะท 2 เรอง โครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกส

ของคน

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

1. จงอธบายโครงสรางทใชในการแลกเปลยนแกสของคน พรอมทงวาดภาพประกอบ คนอาศยถงลม (alveolus) ในการแลกเปลยนแกสโดยการแพร อากาศเขาสปอดโดยเรมเขาทรจมกแลวเขาสบรเวณโพรงจมกซงมเยอบผวทมซเลยและเมอกคอยดกจบสงสกปรก อากาศจะเคลอนทตอไปยงคอหอย (pharynx) ลงสกลองเสยง (larynx) ซงภายในมสายเสยง (vocal cord) จากนนอากาศจงเขาสทอลมซงปลายสดของทอลมจะแยกออกเปนหลอดลมไปสปอดซายและขวาทง 2 ขาง แตกแขนงเลกลงเรอยๆ เรยกวา หลอดลมฝอย (bronchiole) ปลายสดของหลอดลมฝอยเปนถงลมขนาดเลกๆทมผนงบาง เรยกวา ถงลม (alveolus) ทงทอลม หลอดลมและหลอดลมฝอยสวนตนประกอบดวยกระดกออนเพอปองกนการแฟบจากแรงกดของเนอเยอรอบๆ

27

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

2. จงอธบายการหายใจเขา-ออกของคน พรอมทงวาดภาพประกอบ การหายใจเขาของคน เรมท กลามเนอกระบงลมหดตว > กระบงลมเลอนต าลง > กลามเนอซโครงแถบนอกหดตว(กระดกซโครงยกขน) > กลามเนอซโครงแถบในคลายตว > ความดนในปอดลดลง > อากาศภายนอกปอดไหลเขาปอด การหายใจออกของคน เรมท กลามเนอกระบงลมคลายตว > กระบงลมเคลอนทสงขน > กลามเนอซโครงแถบนอกคลายตว(กระดกซโครงต าลง) >กลามเนอซโครงแถบในหดตว > ความดนในปอดเพมขน > อากาศออกสภายนอก

28

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ค าสง: จงตอบค าถามตอไปนใหถกตอง (10 คะแนน)

แบบฝกทกษะท 3 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน

ใหนกเรยนเขยนแผนภาพการแลกเปลยนแกสกบการล าเลยงแกสใหถกตองทกกระบวนการ

การแลกเปลยนแกสกบการล าเลยงแกส

29

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ใหนกเรยนเขยนสมการเซลลของเนอเยอทไดรกออกซเจน และสมการแกสคารบอนไดออกไซด จากเลอดฝอยเขาสถงลม

สมการเซลลของเนอเยอทไดรกออกซเจน

สมการแกสคารบอนไดออกไซดจากเลอดฝอยเขาสถงลม

30

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ค าสง: จงน าค าทก าหนดให ไปเตมในชองวางใหถกตอง (10 คะแนน)

แบบฝกทกษะท 4 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน

Oxyhemoglobin Pneumonia Plasma Emphysema Hemoglobin

1. โรคทเกดจากการสดอากาศทเปนพษ เชน ควนรถ ควนจากโรงงาน และควนจากทอไอเสยรถ

เปนเวลานาน คอ ..... Emphysema.....

2. ไฮโดรเจนไอออนและไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนแลวไฮโดรเจนคารบอเนตไอออนจะถกล าเลยง

ออกสน าเลอด..... Plasma.....โดยแพรแบบฟาซลเทต

3. โรคทเกดขนในทางระบบหายใจ ซงเกดจากเชอแบคทเรยหรอไวรสเขาไปในหลอดลมและเขาส

เนอเยอปอดท าใหเกดการอกเสบคอ..... Pneumonia.....

4. เซลลเมดเลอดแดงกลายเปน..... Oxyhemoglobin.....จากนนจะถกสงเขาสหวใจและสบฉดไปยง

เนอเยอตางๆทวรางกาย

5. แกสออกซเจนจากถงลมจะแพรเขาสหลอดเลอดฝอยรอบๆถงลมและจบกบ..... Hemoglobin.....

31

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ขอ ค าตอบ 1 ข 2 ง 3 ก 4 ค 5 ค 6 ค 7 ค 8 ก 9 ก 10 ง

ตรวจค าตอบไดทน

เฉลยแบบทดสอบ กอนเรยน

32

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ขอ ค าตอบ 1 ง 2 ค 3 ข 4 ก 5 ก 6 ค 7 ค 8 ค 9 ก 10 ง

ตรวจค าตอบไดทน

เฉลยแบบทดสอบ หลงเรยน

33

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ขอ ค าตอบ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

ตงใจท าแบบทดสอบนะคะ

กระดาษค าตอบ

34

หนา

นางสาวจนทกร สบสาว

ชดกจกรรมการเรยนร วชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 เลมท 2 เรอง การแลกเปลยนแกสของคน

แบบฝกทกษะ

คะแนนเตม คะแนนทท าได ค าชแจงของคร

แบบฝกทกษะท 1 10 แบบฝกทกษะท 2 10 แบบฝกทกษะท 3 10 แบบฝกทกษะท 4 10

คะแนนรวม 40 แบบทดสอบกอนเรยน 10 แบบทดสอบหลงเรยน 10

แบบบนทกคะแนน การท าแบบฝกทกษะ

35