ACİL BATIN RADYOLOJİSİ

Dr Bengi Gürses

Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi

Radyoloji Anabilim Dalı

ADBG (değeri sınırlı), DÜSG Multislice BT (altın standart, iv

kontrastlı)Arteryel, venöz ve geç fazlarKısa sürede çekim tamamlanırPostprocessing (koronal, sagital)

İnceleme alanıKranyalde diafragma – kaudalde pubik

kemiklerMutlaka intravenöz kontrast (ürolithiazis

dışında)Perforasyon şüphesi yok ise + oral kont.

Kesit kalınlığı7 mm, sonrasında ince rekonstrüksiyonPatoloji saptanan bölgede 1-2 mm rekon.

Multidedektör sistemlerde z-aksında birden fazla dedektör olması ve 360 °lik gantry dönüşünün 0.5 sn ve altındaki sürelerde tamamlanabilmesi sayesindeDaha fazla hacimDaha kısa süredeDaha yüksek uzaysal çözünürlük ileDaha az kontrast madde ile çekim

gerçekleştirilebilir.

Multifazik çekim (kontrast madde vasküler yapıda maksimum konsantrasyonda olduğunda) Test-bolus

10-15 ml kontrast verilmesinin takiben dolaşım zamanının ölçülmesine dayanır. Dezavantajları: kullanılan kontrast miktarı artar, çekim süresi uzar.

Önceden belirlenmiş gecikme zamanıAorta veya pulmoner artere ROI yerleştirilir ve görüntülenmek isteyen vaskülere veya faza göre önceden belirlenmiş gecikme zamanı sonrası çekim başlar.

BT anjiografilerde kontrast veriş hızı 3-5 ml/sn !!!

GİS TRAVMATİK NONTRAVMATİK

ObstrüktifNonobstrüktif

PARANKİMATÖZ TRAVMATİK NONTRAVMATİK

Travmaya bağlı mortalitelerin %10’u batın travması

Tanı stratejisi mortalite ve morbiditeyi değiştirmektedir

İlk değerlendirme ADBG

KlinikGeç semptom (>3 saat sonra)Duodenum ve kolon yaralanmalarında

(retroperitoneal) peritoneal bulgular yok Hangi hastalarda BT yapılabilir?

Hemodinamik durum belirleyicidir

ADBG, PA Akciğer grafisi (serbest hava) Hasta ayakta duramıyor ise ↣ dekübit

grafiler BT nasıl faydalı olabilir?

İntraabdominal patoloji (-) konservatif İntraabdominal patoloji (+) cerrahi/konservatif

GİS perforasyonunda BT bulgularıBarsakta devamlılık kaybıBatın içi serbest hava/sıvıKontrast madde ekstravazasyonu

İleal perforasyon

Duedonal perforasyon

İleal perforasyon

GİS TRAVMATİK NONTRAVMATİK

ObstrüktifNonobstrüktif

PARANKİMATÖZ TRAVMATİK NONTRAVMATİK

KC travma Karaciğer hasarı olan olguların yaklaşık

yarısında sağ alt kostalarda fraktür (+)Hematomun kapladığı yüzey alanı yada

intraparankimal hematomun çapıVasküler pedikül yaralanması

Grade 2 KC travmaII. Hematom; yüzey alanı %10-50,

çap <10cm

Laserasyon; 1-3 cm

Grade 3 KC travmaIII. Hematom; yüzey alanı >%50,

çap >10cm

Laserasyon; >3 cm

Dalak travmasıTravmada en sık yaralanan organ !!!BT altın standart !!!BT’de venöz fazı elde etmek kritikHematom boyut, kapladığı yüzey alanı

Dalak kapsüler yırtık ve intraparankimal hematom

Pankreas travmasıPenetran travmada % 2 , künt travmada %

5-12Nadir olması ve nonspesifik semptomlar

nedeniyle tanıda gecikme (+)Üst abdomene tekme, direksiyon, gidona

bağlı künt travmalarBT altın standart !!!Kontüzyon, hematom, fraktür

Pankreatik fraktür

Pankreatik fraktür

Tüm abdominal travmaların % 10’u ürogenital sistemi içerir.

Künt (%90), penetran, iatrojenik Primer görüntüleme yöntemi BT Geç kesitler toplayıcı sistem yaralanması

açısından mutlaka alınmalı !!! Kontüzyon, laserasyon, intrarenal-perirenal-

subkapsüler hematom, fraktür, vasküler yaralanma, üreter-mesane yaralanmaları

Subkapsüler hematom

Toplayıcı sisteme uzanan laserasyon

Toplayıcı sistem laserasyonu

GİS TRAVMATİK NONTRAVMATİK

ObstrüktifNonobstrüktif

PARANKİMATÖZ TRAVMATİK NONTRAVMATİK

Obstrüksiyon şüphesi olan olgularda İlk tercih ADBGADBG (+) yada (-), klinik olarak

obstrüksiyon şüphesi varsa BT

BT’de nelere bakıyoruz?Obstrüksiyon varlığı ve yeriDerecesiStrangülasyonSebebi

İnvajinasyon

Kolon tm

Crohn hastalığı

GİS TRAVMATİK NONTRAVMATİK

ObstrüktifNonobstrüktif

PARANKİMATÖZ TRAVMATİK NONTRAVMATİK

Crohn hastalığı Perforasyon ve abse

Ülseratif kolit Toksik megakolon

Psödomembranöz kolitAkut apandisitDivertikülit

Divertikülit

Akut apandisit

Akut apandisit

Enfeksiyöz kolit

Akut Pankreatit BT bulguları

Glandda genişleme yada kontur düzensizlikleriPeripankreatik yoğunluk artışlarıPeripankreatik sıvı birikimi

Akut pankreatit’te BT’nin duyarlılığı %77-92, özgüllüğü %100. Ancak akut pankreatitli olguların %14-28’inde BT’de bulgu olmayabilir.

ERCP’ye bağlı pankreatit

Akut kolesistit

Üriner Sistem Taş Hastalıkları:

Ürolithiazis toplumun % 2-10’unu etkileyen oldukça sık görülen bir durumdur.

Renal kolik, hematüri, dizüriDÜSG, İVP, US, BTKontrastsız BT altın standart, duyarlılık %

100’e yakın!!!