View
62
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Eğitimin amacı(Medikal,
Eğitimsel ve Bilişsel) Multimodel Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun
bilişsel ve davranışsal anlamda tanımlaması (Çocuklarda, Ergenlerde ve Yetişkinlerde)
Eğitimde DEHB Doğru çalışma ortamının uygulanması ve Doğru materyerlerinkullanımı
Eğitimden beklentiler: Uzun vadede öğretmenlerin zaten yaptıkları ya da hiç yapmadıkları eğitim modellerinden faydalanmalarını amaçlamak, Uzun vadede farkındalıklarını doğru yönde toplamak
Bunun yanında kariyer hedefleri ve Kariyer Planlamasının envanterlerle Uygulanması
Eğitimin zamanlaması
Haftada 2 saat katılımın en çok
olabileceği günler
Eğitim süresi bir ay ya da
hızlandırılmış olarak opsiyonel
Eğitim mataryeleri
Slide Show Power point
Internet Kaynakları ve ABD deki
modellemlerdeki kitap Kaynakları
Gerekli olduğunda ya da imkan
oldugunda eğitim ya da oyun için
mataryeller
Envanterler ve Kullanımları Hakkında
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
Bozukluğu nedir?
3 türde görülün bu rahatsızlıkta genelde
tüm belirtiler içereni sonrasında dikkat ve
konsantre eksikliği ve en az yaygın olarak hiperaktif dürtücü olarak görülür. Bu tanı 7 yaşından önce konulmalı ve birden çok yerde belirtilerini göstermeli.
ADHD HİSTORY(DEHB)
Time Line: The first example of a Disorder was given by Sir Alexandra Crichton in 1789.His description of ADHD: incapable of attending with constancy to any one object of education, which fits in DSM-IV-TR criteria of ADHD.
ADHD TARİHÇESİ
The second former of ADHD the
German Physician Heinrich Hoffman
who interpret and seen mental
disorders as medical issues. (1884)
His Description of ADHD: Inattention
and Hyperactivity
The new terminology established by the German physicians Franz Kramer and Pollnow in which they called ‘’Hyperkinetic disease of infancy’’. They mainly look into remarkable motor activity in children described as they cannot stay still for a second and often cannot complete a set of task and do not answer to questions. Their diagnosis of the symptoms meets three major criteria of ADHD as well as DSM-IV-TR of ADHD.
ADHD ilk iyileştirme denemesi
Charles Bradley (1937) applied neurological examinations and systematic trial for 30 children and which half of the population benefit from ‘’Benzedrine’’. We do not know the exact numbers but subjects significantly exhibit spectacular change in behavior as well as improved school performance.
Bradley characterized the symptoms as short attention span, dyscalculia, mood lability, Hyperactivity, impulsiveness and poor memory.
Methylphenidate (Leandro Panizzon )
Methylphenidate (Leandro
Panizzon )
After a long period of time Benzedrine replaced with Methylphenidate firstly synthesized by Leandro Panizzon in 1944. Even Today Ritalin is the most famous concentration drug among ADHD patients. Further, he marketed his compound by Ciba-Geigy Pharmaceutical Company in 1954. It is surprising to know that drug took its name from Panizzon’swife Marguerite or Rita. Therefore Leandro Panizzon may considered as the first man who pioneered for the most effective psychostimulantoften prescribed in the treatment of ADHD.
ADHD
Alexandre
Crichton,
Panizzon&Eşi
ADHD SEMPTOMLAR
Detaylara dikkat etmede zorluk çekme ve okulda veya diğer aktivitelerde
düşüncesizce hatalar yapma eğilimi; umursamaz ve karmakarışık iş üretmek
Kolayca alakasız dürtülerle dikkatin dağılması ve düzenli olarak devam eden çalışmaları başkalarını rahatsız eden sesler ve olaylarla bölmek
Görevler ve aktivitelerde dikkati sürdürme yeteneğinin olmaması
Konsantrasyon gerektiren ev ödevi veya hesap veya görevleri bitirmede zorluk çekme
Sürekli bitmemiş bir aktiviteden bir başkasına geçme
Oyalanma
Düzensiz çalışma alışkanlıkları
Günlük aktiviteleri unutma (örneğin randevuları kaçırma, yemek getirmeyi unutma)
Ev ödevi veya günlük işler gibi görevleri tamamlamama
Konuşmada daldan dala atlama, diğerlerini dinlememe, aklını konuşmaya vermeme, sosyal durumlarda aktivite kurallarını veya detaylarına uymama
Okul Öncesi ADHD
Otururken kıpır kıpır kıpırdanmak Sürekli kalkıp etrafta gezmek veya
koşmak Uygun olmayan zamanlarda koşmak
veya tırmanmak (gençlerde bu yerinde duramamak olarak görülebilir)
Sessizce oynamada veya sessiz boş zaman aktiviteleriyle uğraşmada zorlanma
Her zaman gitmeye hazır olma Çoğunlukla aşırı konuşma
Öğrenme süreçleri Yapi taşları
Bilişsel yapıtaşı (Konuşma dili, Zihinde
Canlandırma, Öğrenme statejilerinin
tamamlanmasından oluşturmak)
İşleşme Yapıtaşı (Görsel, İşitsel,
Motor)
Temel Yapıtaşı (Dikkat/Dürtü Kontrolü
Duygu ve Davranışlar, Kendine güven)
Temel Yapıtaşı
Öğrenme ortamının bireyin özelliklerine göre düzenlenmesi (örnek: bir köşe seçilmesi ve düzenlenmesi)
Sağlıklı duyguların oluşturulması
Özgüveni artırıcı motive edici sorumlulukların kazandırılması (evde ve okulda)
Kendine yönelik olumlu benlik duygularının algısının oluşturulması
İşleşme Yapıtaşı(Görsel)
• Okumaktan hoşlanır.
• Resimli kitap ve materyallerden hoşlanır.
Genellikle düzgün bir imlası vardır
El yazısı iyidir.
Sözlü talimatları uygulamakta zorlanır
Yüzleri iyi hatırlar
Konuşmaktan cok gözlem yaparlar
Ayrıntılara dikkat ederler
İşitsel
Müziği sever.
Okurken mırıldanır.
Dinlemekten hoşlanır.
Kendisine bir şey okunmasından hoşlanır.
İçinden ya da sesli şarkı söylemeyi sever.
Sözlü talimatları daha kolay alır.
Dikkati kolay dağılır.
Dersi dinleyerek kolay algılar.
Yüksek sesle okuyarak ders çalışmaktan hoşlanır.
Ritmik seslerden hoşlanır.
Dokunsal
Ders çalışırken yürür. Sırasında hareket halindedir. İnsanlara dokunmaktan hoşlanır. Ders dinlerken kalemini sallar. Çalışırken ayağını sallar. Konuşurken ellerini çok hareket ettirir. Duygularının fiziksel hareketlerle belirtir. Nesnelerle oynamayı sever. İmlası kötüdür. Okumayı pek sevmez.
Bilişsel Yapıtaşı
Dile dayalı düşünme, konuşma ve yazı dilini anlama, okuma ve yazmayla düşünceleri ifade etme ve kavram kazanımından oluşmaktadır. Zihinde canlandırarak düşünme becerisi; görsel karmaşık işlemleri yeniden yapılandırılmayı, görsel ilişkileri anlamlandırma yoluyla yargıya varmayı, matematiği anlamayı kapsamaktadır
Güdüleme Köşesi
Sınıfta çocukların sergiledikleri
istendik davranışların devamı için ödül
köşesi oluşturulmalıdır. Ödüllendirme
alanlarında öğrencilerin resim ve
isimlerinden oluşturulan ödül panosu,
çalışmalarını sergileyebilecekleri ya da
ilgi köşeleri olabilir
Ergen ve Yetişkinlerde
ADHD(TEPİSELLİK*impulsivity) Sabırsızlık
Reaksiyonları geciktirmede zorluk
Sorular tamamlanmadan cevap verme
Başkasının sırasının bitmesini
beklemede zorluk
Sosyal veya iş ortamlarında problemlere
neden olacak şekilde düzenli olarak
başkalarını engelleme veya araya girme
Uygunsuz zamanlarda sohbete başlama
ADHD Sourcelar Functioning
Rating Scale for Adults Yetişkinlerde adhd
http://www.turkpsikiyatri.com/C16S4/wenderUtah.pdf
mebk12.meb.gov.tr/.../17020124_dikkateksikliivehip
Self-management to Time (Son dakikada yapma)
Self-organization and Problem Solving(Kelimelerin dağanıklığı)
Self-Dicipline (Kural takibi güçlüğü)
Self-motivation(Tembel ve motivasyonsuz görülme)
Self-concentration( Kolayca dikkatin dağılması)
DEHB –ADHD Neuroscience
ADHD bozukluğun beyinde
etkileşimleri
Biolojik açıdan bakış
Dopomine reseptörlerindeki eksiklik
Reward (ödüllendirme)
Fiziksel oyunların oynanması
Ödüllendirme ve ADHD
Öğretmenlerle ödüllendirme üzerine
konuşma ve çözüm yolları üretme
Neden ödüllendirme?
Fiziksel aktivitelerin uygulanması
İstatistiksel veriler
ADHD is the most common mental health problem that affects children. Approximately 3-5% of children around the world have ADHD. This means that in a classroom of 25 to 30 children, it is likely that at least one will have ADHD. Also approximately 8-10% of males and 3-4 % of females under the age of 18 years have ADHD.
The cause of ADHD
unfortunately, the specifics of this disorder are unknown but ADHD is likely a problem related to the functioning of circuits within the brain. Like other psychiatric disorders, there maybe a chemical changes in the brain that correspond to this. ADHD has nothing to do with how smart or intelligent you are. It’s the brains ability to filter all the outside stimuli and internal thoughts and select and stay focused on the appropriate thing that’s compromised.
Öğretmenlerin gözlemleri üzerine
Sizce neden?
Dikkat bozukluğu üzerine karşılıklı
kritik
Nasıl ölçülür?
Dikkat Dağınıklığı (DD) Hastalığınız Var mı? Jasper-Goldberg Yetişkinler İçin DD Ölçüm Soruları ( 5.0 Version)∗ Aşağıdaki sorular yetişkinlik döneminde nasıl davrandığınız ve nasıl hissettiğinizle ilgili. Şu sıralar genellikle olduğunuzdan farklı iseniz, cevaplarınız genel olarak nasıl davrandığınızı ve nasıl hissettiğinizi yansıtmalıdır. Cevabınızı aşağıdaki derecelendirmelerden birini kullanarak işaretleyiniz. 0=Hiç değil 1=Az 2=Bir dereceye kadar 3=Ortalama olarak 4=Oldukça fazla 5=Çok. 0 1 2 3 4 5 TOPLAM NOT: Bu yetişkinler için bir DD testidir. Teşhis koyan bir test değildir. 70 üzerindeki sonuçlar yüksek DD olasılığını gösterir. DD teşhisi ancak detaylı bir kişisel geçmiş ve psikiyatrik araştırma sonucu koyulabilir. DD'de görülen semptomlar anksiyete, depresyon, enarin ve diğer düzensizliklerdir.
Ölçek
Okulda, evde ya da işte zor ya da ilginç olmayan şeylerin ilgimi çektiğini fark ediyorum. 0 1 2 3 4 5 2. Yazılı materyalleri çok ilginç ya da çok kolay olmadıkça okumakta zorlanıyorum. 0 1 2 3 4 5 3. Özellikle grup içinde konuşulanlara ilgimi toplamakta zorlanıyorum. 0 1 2 3 4 5 4. Çabuk heyecanlanıp, çabuk sakinleşiyorum. 0 1 2 3 4 5 5. Genellikle huzursuzum ve küçük şeyler beni sinirlendiriyor. 0 1 2 3 4 5 6. Düşünmeden söylediğim şeyleri daha sonra inkar ederim. 0 1 2 3 4 5
Ölçek
Düşünmeden söylediğim şeyleri daha
sonra inkar ederim. 0 1 2 3 4 5 7. Kötü
sonuçlara yol açabileceğini düşünmeden
hızlı kararlar alırım. 0 1 2 3 4 5 8.
İnsanlarla ilişkilerim önce konuşup sonra
düşünme eğilimim nedeniyle zarar
görüyor. 0 1 2 3 4 5 9. Ruh halim iniş
çıkışlarla doludur. 0 1 2 3 4 5 10. Birkaç
işi ya da amacı gerçekleştirmek için plan
yapmakta zorlanıyorum. 0 1 2 3 4 5
Ölçek
Kolaylıkla hayal kırıklığına uğruyorum. 0 1 2 3 4 5 12. Kırılgan biriyim ve birçok şey beni kolaylıkla incitiyor. 0 1 2 3 4 5 13. Her zaman bir yere gidecek gibiyim. 0 1 2 3 4 5 . 14. Hareket ederken, otururken olduğumdan daha rahat hissediyorum. 0 1 2 3 4 5 15. Genellikle sorunun tamamı sorulmadan soruyu cevaplamaya başlıyorum. 0 1 2 3 4 5
DEHB’Lİ Çocuklarda eğitim(sınıf
ortamı)Öğretmenler sık sık görsel ve işitsel materyaller
kullanmalıdırlar.Ögrenme sürecinde ne kadar çok duyu organı devreye girerse o kadar yararlıdır.Öğrencilerin uymaları istenen kurallar onlara açıkça öğretilmeli , istenen biçimde davranmanın ve davranmamanın doğuracağı sonuçların neler olacağı belirlenip öğrenci tarafından bilinmesinin sağlanması gerekir.DEHB ‘li cocuğun öğretmene yakın yerlerde oturması gerekir.Sırasının dikkati dağıtacak maddelerden arındırılması gerekir.
Hareket ihtiyacına uygun sınıf
ortamı DEHB li çocukların sıralarında sürekli
oturmalarını beklemek yanlıştır.Onemli olan hareket etme ihtiyacı içinde olan çocuğun bu isteği kendi isteği şeklinde değil öğretmenin isteği ve ders konusu dahilinde karşılanmalıdır.Orneğin çocuk sık sık tahtaya kaldırılmalı çocuğa sık sık soru sorulmalıdır.Çocuktan sınıf penceresini açması,perdeyi yada sırasını düzeltmesi istenebilir.
Bu çocuklara bazen anlayış gösterilmeli sırasında ayağa kalkma davranışı bazen görmezden gelinmelıdir.Hareket ihtiyac sınıf düzenini bozmayacak şekilde karşılanmalıdır.
Öğretmenler neler
yapmalıdır?
Accomandation:(Öğrenmeyi daha basit hale
getirebilmek için ne yapmalıyız?
Instruction: Method to use in teaching
Intervention:Sınıftaki öğrencileri ve kendi
konsantrasyonunu engelleme
Bilgi aktarımı
Give instructions one at a time and
repeat as necessary.
If possible, work on the most difficult
material early in the day.
Use visuals: charts, pictures, color
coding.
Create outlines for note-taking that
organize the information as you
deliver it.
Derse başlarken neler yapılmalı?
Signal the start of a lesson with an aural cue, such as an egg timer, a cowbell or a horn. (You can use subsequent cues to show much time remains in a lesson.)
List the activities of the lesson on the board.
In opening the lesson, tell students what they’re going to learn and what your expectations are. Tell students exactly what materials they’ll need.
Establish eye contact with any student who has ADD/ADHD.
Conducting lesson Keep instructions simple and structured.
Vary the pace and include different kinds of activities. Many students with ADD do wellwith competitive games or other activities that are rapid and intense.
Use props, charts, and other visual aids.
Have an unobtrusive cue set up with the student who has ADD/ADHD, such as a touchon the shoulder or placing a sticky note on the student’s desk, to remind the student to stay on task.
Allow a student with ADD/ADHD frequent breaks.
Let the student with ADHD squeeze a rubber ball or tap something that doesn’t makenoise as a physical outlet.
Try not to ask a student with ADD/ADHD perform a task or answer a question publiclythat might be too difficult.
Dersi tamamlarken
Summarize key points.
If you give an assignment, have three
different students repeat it, then have
the class say it in unison, and put it on
the board.
Be specific about what to take home.
Ödevi parçalara bölmek
DEHB ‘ li bir cocuğa 30 dakika sürecek bir ödev verilecekse örneğin 20 toplama işlemi . Bu calışma onar dakikalık bölumlere ayrılarak verilmelidir. Ilk on dakikada şuradan şuraya kadar yap , ikinci on dakikada şuradan şuraya kadar yap şeklinde Böylece ödevin birinci on dakikasını bitiren çocuk başarma ve bir işi bitirme mutluluğunu yaşayacak ve bu teşvikle ödevin kalanını yaparken daha istekli olacaktır.
Davranış sözleşmeler :
Öğrenciden hangi davranışları
beklediğinizi ve istendiği gibi
davrandığında ödülün ne olacağını
belirleyen bir sözleşme yapılır .Bu
sözleşmeler sık sık ödülleri
değiştirerek yenilenir.Sözleşmenin
altına öğrenci ve öğretmen imza atar.
Bazı İp Uçları
Öğretmede, öğrenmenin duygusal boyutu (katılım, ait olma,
eğlence) etkin olarak kullanılmalı,
Günlük ders planına, öğrencinin dikkatinin nasıl çekileceği
dahil edilmeli,
Öğretimde, daha fazla görsel ipuçları ve hatırlatıcılardan
oluşan öğrenme-öğretme stratejileri benimsenmelidir.
Bununla birlikte;
Sınıf içine dersle ilgili hatırlatıcı bilgiler veya talimatlar
görülebilecek bir yere asılmalı,
Ders işlemeye başlamadan önce hatırlatıcı bilgilerin kontrol
edilmeli,
Ders tamamlandıktan sonra öğrenciye kısa sözlü sınav
yapılmalı,
Önemli bilgilere dikkati çekmek için renkli kalem
kullanılmalı,
Ödev Zamanını ve Yerini
Belirlemek
Ödevin ne zaman yapılacağına önceden karar vermeli ve yine önceden hazırlanmış bir program içinde ödev saati belirlenmiş olmalıdır.
Çocuk dinlenmiş ve yemek yeme gibi gereksinimleri karşılanmış olmalıdır.
Tutarlı ve sabit bir zaman olmalıdır. Erken bir saat seçilmelidir.Ödevler
bittikten sonra çocuğa kendisi için ayırabileceği bir zaman kalmalıdır
Derste yapılması gerekenler Her derste bir hayal kurma etkinliğinin yapılmalı,
Öğrenciyle ders esnasında kullanılabilecek özel işaretlerin
oluşturulmalı,
Öğrenciye, derslere ilişkin yol gösterici günlük notların
verilmeli.
Görsel hatırlatıcılar olarak sınıfta bilgi verici film, resimli
kartlar, posterler ve grafik düzenleyicilerin kullanılmalı,
Öğrenciye, sınıfta sınav öncesi; işlenmiş konuların özetinin
yapılmalı, öncelikli konuların belirlenmeli ve sınava
hazırlanma becerileri öğretilmeli,
Sınıfta bütün öğrencilerin derse aktif katılımını sağlayıcı
grup tepkisi ve çoklu duyuya dayalı öğrenme yaşantıları
sağlanmalı,
Uyanıklık ve dikkatin artması için öğrenciye her ders
planında fiziksel hareketler planlanmalı,
Konuların anlamlı olarak yapılandırılması ve önemli
noktaların belirlenmeli,
Derste yapılan sununun ana noktalarının bir kopyasının
öğrenciye verilmelidir.
Dikkat dağıldığında
Genelde dikkat dağıldığında dersi
eğlenceli kılacak oyunlar oynanması
gerekir
Örnek (Energizing games)
Herkes bir daire oluşturur ve Bu
dairenin etrafında tekli ve çoklu
komutlu oyunlar oynanır)
National Inst. For Health and
Clinical Exellence (NICE 2009) Aile ile çocuk çalışmasından en çok
etkili olacak süreç 12 ila 13 yaşa
kadar.
Ergenlik döneminde öğretmenlerin
yaklaşımları çok önemli
güvenirlik, nesnellik, şeffaflık ve
genellik temel ilkedir
Davranış Planlaması
Yapmasını istediğiniz davranışlar için
puan, yapmasını istemediğiniz
davranışlarda puan düşürme
(token economy)
Ailenin farkındalığı (planlamalar,beyin
fırtınası)
Planlamada dikkat edilmesi
gerekenler(PSİKOSOSYAL
SÜREÇ)
Ergenlikten sonraki süreçte kişinin
başarısı sırasıyla:a) ailenin desteğinin
seviyesi
B)Kişinin diğerleriyle anlaşabilmesi
C)Okul başarı derecesi
Davranışsal motivasyon
Çocuğun ulaşabileceği küçük hedeflerden büyüklere doğru gidiş
Davranışsal mevzuların farklı yerde farklı insanlarla ve farklı zaman dilimlerinde gerçekleştirilmesini sağlayan istikrarlı telkinlerle ilerlemek
Bu davranışların sağlanması ve uygulanması birkaç aydan fazladır böylelikle en min. 6 ay max 4 yıl devam edebilir.
Kritik durumlarda ve 30 yılın
üzerindeki yapılançalışmalar göre;
Tabikide ilaçlı tedavi davranışsal terapi ile
karşılaştığında daha hızlı ve etkili bir
çözümdür. Fakat her ikisinin de yer aldığı
durumlarda bu sonuçların başarısı ikiye
katlar.
Dr. Julian Haber’s basic model
İstenmeyen davranışı gösterin
Beklenen davranışı sözlü ifade
(Ya da yazılı kurallar listesi)
Gelişen davranışı ödüllendirin
Ödül ve Ceza Piramitleri
Ödül ve Ceza
Recommended