View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی
در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی (Litopenaeus vannamei )
)در امریکای لاتین(
:توسط
سرویس منابع آبهای داخلی و آبزی پروری
بخش منابع شیلاتی
FAOگروه آموزشی شیلات
3002سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد، رم
ترجمه:
حامد قناعتیان
:ویراستار علمی
دکتر بابک قائدنیا
عضو هیئت علمی پژوهشکده میگوی کشور
4231
هایداخلیپروریومنابعآبآبزیتباروکشاورزیمللمتحد.خدماسازمانخوار: سرشناسه
مريکایلاتینادرمراکزتکثیرمیگویسفیدغربیمديريتبهداشتیواستقرارايمنیزيستی:ونامپديدآورعنوان
.۴۹۳۱، تهران:سخنوران:مشخصاتنشر
.ص۴۴2 :مشخصاتظاهری
۹-0۳۱-۹8۹-000-۳78 :شابک
فیپایمختصر:وضعیتفهرستنويسی
قابلدسترسیاستhttp://opac.nlai.irنويسیکاملايناثردرنشانی:فهرست:يادداشت
...Health Managment and Biosecurity Maintenance in White Shrimp :اصلیعنوان :يادداشت
،مترجم-۴۹0۹قناعتیان،حامد،:افزودهشناسه
۹80۱0۸۹:شمارهکتابشناسیملی
،طبقهاول۴۱07کارگرشمالی،بعدازادواردبراون،شماره
0۳۴۳۹0۴00۴۹–00۱70۹00تلفن:
www.chapketab.ir-0۳۴8۹77۸۹۹۱ مريکایلاتینادردرمراکزتکثیرمیگویسفیدغربیمديريتبهداشتیواستقرارايمنیزيستی….… ..عنوانکتاب
حامدقناعتیان …….…….………………………….……………….……………..……مترجم
بابکقائدنیا…………………………………….……………….………….……ويراستارعلمی
حکیمهضیايی……...…...............….………………..........……...…………….….…صفحهآرا
صدرالدينمقدم……………………………………….………………………..….…طراحجلد
حامدقناعتیان……….…………………………………….……….…………..…….عکسجلد
سخنوران……………………………………………………………….………….……ناشر
نسخه۴000.…….……………….………….………………..…….…...……………شمارگان
۴۹۳۱اول..………………………………………………….……...….…….…..…نوبتچاپ
تومان۴0000..………….………………………….…….…….….…………..…..……قیمت
ISBN: ۹-0۳۱-۹8۹-000-۳78
تقدیم به:
ه آبزیان بویژههمه تلاش گران عرصه پژوهش در حوز
جناب آقای مهندس عباسعلی زنده بودی
دانش خود را به لباس اخلاق و معرفت آراسته است.استاد گرانقدری که
آماده سازی این سند
سندحاضرتحتعنوانمديريتبهداشتیواستقرارايمنیزيستیدرمراکزتکثیرمیگوی
(درامريکایلاتین،راهکارهایفنیدرعملکردموثرLitopenaeus vannameiسفیدغربی)
اينسندازطريقيک ارائهمینمايد. امريکایلاتینرا ومسئولانهمراکزتکثیرمیگودر
بهانجامرسیدهاستکهشاملداده200۹تا200۴فرآيندمشورتیگسترده،بینسالهای
سویدولته از بینهایهماهنگکنندگانملیتعیینشده ایو متخصصانمنطقه ا،
المللی،نمايندگانیازچندينسازمانبیندولتی،نمايندگانبخشخصوصیوسازمانغذاو
فنی همکاری برنامه پروژه طريق از فرآيند اين باشد. می متحد ملل سازمان کشاورزی
فائو ای لاتین:–منطقه امريکای در میگو پرورش بهداشتی مديريت به کمک
TCP/RLA/0071 (A)کهشاملمشارکت مشارکتچندينسازمان۴۱، ازمنطقه، کشور
بیندولتی،گردانندگانمراکزتکثیرمیگوومزارعپرورشیوکارشناسانمستقلمیشود،
محققگرديدهاست.انتظارمیرودکهاينسندمبنايیمحکمدربهبودبهداشتوکیفیت
فیدغربیدرتمامنقاطجهانباشد.کارگاههایتولیدپستلارومیگویس
توزیع
مدیران و گردانندگان مراکز تکثیر میگو
وزارتخانه ها و معاونت های شیلات
افسران شیلاتی منطقه ای و زیر منطقه ای فائو
گروه آموزشی شیلات فائو
مقدمه مترجم
پرورشمیگویدريايیدرکشورماندستخوشحوادثیشدکهنسبتانوپایدردههگذشتهصنعت
کشوربیشازپیشموردتوجهلزوممطالعهوتوجهويژهبهاينصنعتپردرآمدواقتصادیبرای
بیماریلکهسفید،شیوعتولیددرسالهایاولیه،ناگهانقابلقبولقرارگرفت.پسازرشدنسبتا
خوزستان،بوشهروهرمزگانرابارکودشديدیحلیبويژهسامیگودراستانهایصنعتپرورش
علومشیلاتیوبهطورخاصمواجهکرد.ازهمانزمانمطالعاتگستردهایدرموسسهتحقیقات
پژوهشکدهمیگویکشوربهعنوانمتولیامرپايهريزیگرديد.باورودمیگویوانامی)سفیدغربی(
لزومانتقالدانش،ريعتریدرمقايسهباگونههایبومیداشتکهمقاومتبیشترورشدسبهکشور
ولینتشخیصدادهئسویمس(بهدرستیازSPFفنیتکثیروتولیدمیگویعاریازبیماریخاص)
کسبوانتقالدانشفنیبرایتولیدانبوهمیگویعاریازبیماری"طرحکلانملیباعنوانشدو
خوشبختانهموردتصويبقرارگرفت."وابستگیبهمحصولاتخارجی(درکشوروقطعSPFخاص)
که۳۹تا۳۴درفاصلهسالهایاينطرحدوسالهباخدمتمقدسسربازیبندهاجرایهمزمانی
باعثشددرپروژههایاين،دربوشهربودمیکشوربهصورتامريهدرخدمتپژوهشکدهمیگو
همانگونهم.دراجرایموفقاينطرحايفانمايطرحهمکاریداشتهوبتوانمنقشیهرچندکوچک
فائوبهعنوانمتولیامردرسطحجهانیسعیبرترويج کهدرمتنکتابملاحظهخواهیدکرد،
دستاوردهایطرحیمديريت نشر به و اصولیداشته شیوه امريکایاينصنعتبه در که مشابه
بهصورتکتابیجامع کاربردیلاتینانجامشده اسو مطالعهکتابهمتگمارده با وحاضرت.
توصیهزيستیکهرعايتاصولبهداشتیوايمنیسهباآنچهدرعملتجربهشدمشخصگرديدمقاي
ارسیبرگرداندهشد؛هفبکتابالهیفضل.بهتاچهحددررسیدنبهنتیجهمطلوبموثراستشده
درخاصوتولیدپستلاروعاریازبیماریمیگوبهترويجتکثیراصولیوبهداشتینکهبتواندامیدآ
کندکمککشور پايان. ايستدر بويژه کشور میگوی پژوهشکده کارکنان و اساتید کلیه گاهاز
آرزویتوفیقروزافزونمینمايم.تحقیقاتیبندرگاهسپاسگزارینموده
1حامد قناعتیان
1931اردیبهشت
1. Hamed.ghanaatian@gmail.com
مقدمه ویراستار
تأسیساتدردولتیمستقیمگذاریسرمايهريالمیلیارد0۸8قريبباکشورپرورشیمیگویصنعت
اصلیصنعتحلقه۸ايجادجهتیخصوصبخشگذاریسرمايهريالمیلیارد۹077،۸وزيربنايی
ريالمیلیارد۴2۱8،۸ازبیشکه،(صادراتوفرآوریغذا،تولیدپرورش،تکثیر،ومولدسازی)میگو
میگویتولیدمیزان نمود.آغازراخودفعالیت۴۹70سالازتأمینگرديد،هابانکمشارکتباآن
سپسورسید۴۹8۹سالدرتن888۳حداکثربه۴۹7۱سالدرتن۴۹0ازکشوردرپرورشی
میگویتولیدمیزاندادرخبوشهراستاندر۴۹8۱سالدرکهسفیدلکهبیماریبروزبدلیل
.يافتکاهشتن۹۸77بهپرورشی
تحقیقاتعلومموسسهتوسطوانامیمیگویبوشهر،استاندرسفیدلکهبیماریبروزباهمزمان
بهمجدداًصنعتبعداينبه۴۹8۸سالازوگرديدمعرفیکشورپروریآبزیصنعتبهشیلاتی،
.رسیدتنهزار22بیشازبه۴۹۳۹سالدرآنتولیدمیزانکهنحویبهدادادامهخودرشد
پنجسالهبرنامهدرتولیدکمیّاهدافباآنمقايسهوکشوردرپرورشیمیگویتولیدروند
فرهنگیواجتماعیاقتصادی،هوايی،وآبشرايطبودندارارغمعلیکهدهدمینشانچهارم
وتولیدزار،شورهاراضیودرياآبازبرداریبهرهزايی،اشتغالدرصنعتاينارزندهنقشومناسب
وتولیدکمّیاهدافدريايی،ذخايرصیادیبرفشارکاهشروستائیان،مهاجرتکاهشصادرات،
اينرو،.استنیافتهتحققبود،شدهبینیپیشبرنامهدرکههايیساختزيرمتوازنتوسعه ازاز
علومموسسهکاریاولويتدر"میگوراهبردیبرنامه“تدوين۴۹80سال وشیلاتیتحقیقات
دامپزشکیسازماناجرايیدستگاههایهمکاریبابرنامهاين.گرفتکشورقراریپژوهشکدهمیگو
.گرديدتهیهمیگوپرورشصنعتفعالینايرانوبامشارکتشیلاتکشوروسازمان
بیماریازعاریمیگویتولیدمیگو،راهبردیبرنامهدرشدهبینیپیشاقداماتمهمترينازيکی
SPFمهمترينفرآيندیکهتولیدمیگوی.بودSPFاختصاربهيا(Specific Pathogen Free)خاص
هاوهایايمنیزيستیدرتمامیبخشدستورالعملسازد،استقرارراازمولدسازیتجاریمتمايزمی
باشد.کثیر،پرورشومولدسازیمیمراحلت
اصلیهستهدارایآمريکامتحدهايالاتدرOceanic Instituteموسسهتنهاحاضرحالدر
دانشبهچینواندونزیبرزيل،کشورسهآمريکا،برعلاوهبودهوSPFمیگویمولديننگهداری
میگوی سفید غربیمدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر ▼ 01
.استکهبهايندانشدستمیيابداندوايرانپنجمینکشوریيافتهدستSPFمیگویتولید
کشوراآرزویموفقیتفعالینصنعتمیگویب
دکتر بابک قائدنیا
عضو هیأت علمی پژوهشکده میگوی کشور
فهرست مطالب
۴۱.................................................................................................................................................................یاختصارکلمات
۴۸..............................................................................................................................................................................شگفتاریپ
۴7.............................................................................................................................................................مقدمه: اول فصل
2۴......................................................................یپرور یآبز یجهان دیتول در ییایدر یگویم سهم: دوم فصل
22........................................................................................نیلاتیکايامردریپرورشيیايدریگویمدیتول.۴-2
2۱.....................................................................................یبهداشتمباحث:نیلاتیکايامردرگویمپرورش.2-2
27........................................................................................ریتکث مرکز کی در موثر دیتول ملزومات: سوم فصل
27.............................................................................................................................................................رساختيز.۴-۹
2۳.................................................................................................................................یسازآمادهوآبتیفیک.2-۹
۹0......................................................................................................................................................یستيزیمنيا.۹-۹
۹۴...............................................................................................(SOPs)استاندارديیاجرایهادستورالعمل.۱-۹
۹2....................................................(HACCP)یبحراننقاطکنترلوخطرلیتحلوهيتجزروشنگرش.۸-۹
۹0.................................................................................دیتولمختلفمراحلدراستفادهمورديیایمیشمواد.0-۹
۱۴....................................................................................................................................................سلامتیابيارز.7-۹
۱۸..................................................................................................................یزیتخمر از شیپ مراحل: چهارم فصل
۱۸...............................................................................................................................................نيمولدینيگزبه.۴-۱
۱۳........................................................................................................................نيمولدريذخانهیقرنطمراحل.2-۱
۸2...........................................................................................................(یريپذبومايونیآداپتاس)يیهواهم.۹-۱
۸۹....................................................................................................................................(بلوغ)یجنسیدگیرس.۱-۱
۸7.............................................................................................................................................................یزيتخمر.۸-۱
0۴..........................................................................................................................................................يیگشاتخم.0-۱
02........................................................................................................................................نيمولدسلامتشيپا.7-۱
میگوی سفید غربیمدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر ▼ 01
02......................................................................................................................................................نيمولدهيتغذ.8-۱
0۸........................................................................................................................یزیتخمر از پس مراحل: پنجم فصل
0۸.............................................................................................................................................سیسات.نگهداریتأ۴-۸
08............................................................................................................................................آبتیفیکتيريمد.2-۸
72..............................................................................................................................................نيمولدیضدعفون.۹-۸
72............................................................................................................................................هایناپلیشستشو.۱-۸
7۹..............................................................................................................................................هایناپلینيگزبه.۸-۸
7۹...............................................................................................................................................هایناپلینگهدار.0-۸
7۱.........................................................................................................................................هایناپلنقلوحمل.7-۸
7۱........................................................................................................................................لاروهایبقاوپرورش.8-۸
70......................................................................................................................لاروهایغذادهوهيتغذتيريمد.۳-۸
8۴................................................................................................................................لاروهایبهداشتتيريمد.۴0-۸
80...........................................................................................................................یلاروطيشراازیکلبرآورد.۴۴-۸
۳۹.........................................................................................................یسازرهیذخیبرالاروپستانتخاب.۴2-۸
۴0۴.........................................................................................................................یسازرهیذخخطریابيارز.۴۹-۸
۴0۹............................................................................................................لاروپستيیجابجاونقلوحمل.۴۱-۸
۴0۱.......................................................................................................................هادادهثبتویمستندساز.۴۸-۸
۴0۸...................................................................................................................................................................................منابع
۴07.....................................................................................داشتندنقشسندنيایگردآوردرکهیافراد-۴وستیپ
چکیده
آبزیپروریبخشمهمیازتولیدغذایجهانیاستودرتولیدپروتئینموردنیاز،اشتغالزايی،
اقتصادوتامینمعیشتبسیاریازمردمجهاننقشدارد.میگو،بهطورويژهبهعنوانيککالایبا
درآمدارزشاستکهعمدتادرآسیاوامريکایلاتین،خصوصابااهدافصادراتتولیدمیشودو
ملیخوبیبرایبسیاریازکشورهایدرحالتوسعهاينمناطقبههمراهداشتهاست.دردودهه
اثربیماریهایويروسی در گذشتههموارهمشکلاتعديدهایدرصنعتپرورشمیگووعمدتا
یگونهاصلLitopenaeus vannameiوجودداشتهاست.امريکایلاتینجايیکهگونهسفیدغربی،
میلادیرنجبردهاست.طی۴۳۳0پرورشیاست،ازمشکلاتچندينبیماریويروسیازاوايلدهه
صنعتپرورش بیماریهايیکه حلهایرفعمشکلاتناشیاز تلاشجهتيافتنآخرينراه
وانامیدرامريکایلاتینرادرگیرکردهبود،مشخصشدذخیرهسازیاستخرهاباپستلاروهای
لکلیدیبرایدستیابیبهبازماندگیبهترطیدورهپرورشاست.بههرحالتولیدموفقسالمعام
ايمنی درستمديريتبهداشتیو اصولاساسیو مستلزمدرکروشناز هایسالم، پستلارو
زيستیدرهچریهاست.
کتابحاضريکراهنمایفنیاستدرمورداينکهچگونهسطحبهداشتوايمنیزيستیپست
لاروهایتولیدیدرهچریهاراازطريقبهبودمهارتهایآبزیپروری،نگهداریمولدين،پرورش
در نکاتريز به توجه زيستیو ايمنی و مديريتبهداشتی مديريتکیفیتآب، غذادهی، لارو،
مراحلمختلفتولیدهچریارتقابخشیم.سندحاضرهمچنیناطلاعاتارزشمندیدرمورداينکه
)چگون دستورالعملهایاجرايیاستاندارد SOPsه و نقاطکنترلوخطرتحلیلوتجزيهروش(
استفادهشوند،ارائهمیدهد.L. vannamei(میتواننددرطولتولیدپستلاروHACCPبحرانی)
برایمديرانوگردانندگانهچریهاجهتتولیدپستلاروهای را انتظارمیروداينسندکار
بیماریوانام عاریاز کهخودمییسالم، کیفیتتسهیلکند؛ با وو تواندموجباتتولیدبیشتر
توسعهپايدارصنعتپرورشمیگویسفیدغربیرافراهمنمايد.
کلمات اختصاری
APECپاسفیک-همکاریاقتصادیآسیا
BPباکولوويروسپنايی
CCPکنترلنقاطبحرانی
CVضريبتغییرات
EDTAاتیلندیآمینتترااستیکاسید
FAOسازمانغذاوکشاورزیمللمتحد
HACCP(HACCPبحرانی)نقاطکنترلوخطرتحلیلوتجزيهروش
IHHNسازوزيرجلدنکروزعفونیبافتخون
LANشبکهمحلی
NACAپاسفیک-شبکهآبزیپروریآسیا
NCهماهنگکنندهملی
OIEdes epizootiesدفتربینالمللی
PCRواکنشزنجیرهایپلیمراز
PLپستلارو،پستلاروی
PVCپلیوينیلکلرايد
منابعطبیعیوشیلاتوزارتمحیطزيست،
(Secretariá de Medio Ambiente, Recursos Naturales y Pesca)SEMERNAP
SOPsدستورالعملهایاجرايیاستاندارد
SPFعاریازعاملبیماریزایخاص
SPRمقاومدربرابرعاملبیماریزایخاص
SPTبردباردربرابرعاملبیماریزایخاص
TSVتائوراويروسسندرم
UVفرابنفش
WSSVويروسسندرملکهسفید
YHVويروسکلهزرد)سفالوتوراکسزردرنگ(
پیشگفتار
مديريت"(،مفتخراستاينکتابراتحتعنوانFAOسازمانغذاوکشاورزیمللمتحد)
مراکز در زيستی ايمنی استقرار و )بهداشتی غربی سفید میگوی Litopenaeusتکثیر
vannameiکشورامريکایلاتینودانشمندانو۴۱کهبامشارکت"(درامريکایلاتین
همکاریچندينشرکتو با و پرورشمیگو و تکثیر محققینعرصهمديريتبهداشتیو
سازمانمنطقهایوبینالمللیبهانجامرسیدهاستتقديمعلاقمنداننمايد.
برایکمکبهمديريت۴اينسندمحصولپروژهفائودربرنامههمکاریفنیمنطقهای
بهداشتیپرورشمیگودرامريکایلاتیناستکهراهنمایارزشمندیدرجهتتلاشبرای
ومتعاقبآنافزايشتولیدL. vannameiکاهشمخاطراتبیماریدرتولیداتهچریهای
همچنینمی است. کهفراهمآورده تمامیسطوحافزايشداده در تواندايمنیزيستیرا
نقشمحوریدرتضمینسلامتمحصولايفامینمايد.هچریهایاصلاحشدهعلاوهبر
اينکهتولیدمیگویسفیدغربیرادرامريکایلاتینافزايشدادهاند،اهدافجامعترینظیر
اشتغالزايیوافزايشامنیتغذايیرابهبودسطحزندگیومعیشتروستائیان،درآمدزايی،
درکشورهایمزبورعینیتبخشیدهاند.
کشورهايیکهدراينپروسهنقشداشتهاندعبارتنداز:اکوادور،السالوادور،برزيل،بلیز،
پاناما،پرو،کاستاريکا،کلمبیا،کوبا،گواتمالا،مکزيک،نیکاراگوئه،ونزوئلاوهندوراس.
ا بر فرآيندکتابحاضر در دستورالعملهایمختلفبهداشتیاستکه و ها ساسبرنامه
و ها رويه اين شود. می گرفته کار به لاتین امريکای های هچری در لارو پست تولید
های عفونیکننده ضد شیمیايیو مواد از استفاده میزان و نحوه شامل ها دستورالعمل
انومیزاناستفادهازآنهابراساسآنمختلفاست.غلظتذکرشدهموادشیمیايیوزم
براستفادهايمنومسئولانهاز فائو، چیزیاستکهدرامريکایلاتیناستفادهشدهاست.
موادشیمیايیوضدعفونیکنندهجهتکاهشاثراتمنفیزيستمحیطیاينموادونیز
امیکسانیکهازاينبهجهتارتقایسطحسلامتانسانیتاکیدويژهدارد.همچنینازتم
1. FAO Regional Technical Cooperation Programme (TCP) project
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 01
دارددراستفادهازموادشیمیايیوضدعفونیکنندهبسیارکتاباستفادهمی کنندتقاضا
های دستورالعمل به است خواهشمند نیز و کنند عمل مسئولانه و درOIEمحتاطانه
(.200۹OIEچگونگیاستفادهازضدعفونیکنندههادرپرورشمیگوتوجهنمايند)
تمامیدولتها،نهادهاوسازمانهايیکهدراينپروژههمکاریداشتندتشکرفائواز
ويژهدارد؛همچنینمراتبسپاسخودرانسبتبهافرادیکهمجدانهوقتودانشخودرا
تولیدات ديگر تالیفاينکتابو در نیزکارشناسانیکه دادندو اينطرحقرار اختیار در
ینمايد.علمینقشداشتنداعلامم
ایچیرو نومورا
معاون مدیر کل
گروه شیلات
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد
مقدمهفصل اول:
بیماریبهيکمعضلاساسیدرصنعتپرورشمیگویامريکایجنوبیتبديلشدهبود.به
ويروسسندرملکهسفید) (WSSVويژهاززمانظهوربیماریلکهسفید)عاملبیماری،
،تولیدمیگوبهطورمعنیداریدربسیاریازکشورهاومزارعکاهشيافتوادامه۴است(
تاثیرقابل بويژه نتیجهآنضربهبهاقتصاد، دشواریهایزيادیمواجهشد. اينصنعتبا
توجهبراقتصادملیووضعمعیشتبخشیازجمعیتفقیرودهکهایپايینجامعهبود.
۴۳8۸بهسطحیپايینترازسال۴۳۳۳بهعنوانمثالصادراتمیگودراکوادوردردسامبر
برایمقابله باچنینشرايطیهمکاریومراقبتمناسبوبههنگامموردنیازبود.رسید.
چنینمراقبتیبهتوسعهايمنصنعتپرورشمیگو،ايجاددرآمدملیازطريقبازرگانیدر
اينحوزه)چهدرسطحمنطقهایوچهدرسطحبینالمللی(وبهبودمعیشتمزرعهداران
کرد.وديگردستاندرکاراناينبخشکمک
وعواملبیماریزایمیگوموردبررسیقرارگرفت، زمانیکهالگوهایشیوعبیماریها
درموردپاتوژنهایويروسی،دلايلقانعکنندهایبدستآمدکهنشانمیداد خصوصاً
ناپلیو است)ائمازمولد، جابجايیمیگویزنده مرتبطبا شیوعاغلببیماریهایمهم،
بPLپستلارو) رایپرورشبسیارمهماستکهدرجابجايیذخايرمیگویزندهچهدر(.
نیز استفاده می شود )م(. WSDبا توجه به شناسایی دقیق عامل بیماری لکه سفید، از حروف اختصاری .4
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 01
سطحمنطقهایوچهبینالمللیبسیارمحتاطانهوهوشیارانهعملکنیم.ايناحتیاطحتی
درموردذخايرمیگویاهلیوپرورشتکگونهایمیگودرمکانهایمختلفبايدرعايت
بههرحالاجازهجابجايیمیگومی بايستتنهاپسازطیمراحلقرنطینهوانجامشود.
آزمايشهایمربوطهصادرشود.
طیچندسالWSSVدرکماازراههاوگزينههایکنترلبیماریهایمیگوبويژه
ازطريقآزمايشهایانجامشدهدرآسیاوامريکایلاتینارتقايافتهاست. گذشتهعمدتاً
با پرورشتضمینیمیگوهایاهلیراهحلنهايیبرایمبارزه میگو، در معضلبیماریها
شدهباموادمغذیوجیرهخشکعاریازعواملبیماریزایخاصدراستخرهایدارای
هدفنهايیدر اينبايد استرساست. گونه هر تحتشرايطیعاریاز ايمنیزيستیو
صنعتپرورشمیگوباشد.
شرايطآبوهوايیغیرممکناستاماامکاندررابطهبااسترس،درحالیکهکنترل
تعويضآب و ورودیغذا کنترلبسیاریازمتغیرهایمهمنظیرظرفیتپرورشیاستخر،
برای هرچندهنوزفضا جیرهغذايیمناسببهنظرمیرسد؛ درحالحاضر، وجوددارد.
به که کنترل قابل مشکلات بزرگترين دارد. وجود آن کیفی سطح معمولارتقای طور
پرورشدهندههاباآنمواجهند،عدماطمینانلازمازکیفیتپستلارواستفادهشدهجهت
پرورش،همچنیننقصايمنیزيستیمحیطاستخردرمقابلورودعواملبیماریزاوناقل
هايشاناست.
سادهترينراهبرایحلمشکلکیفیتپستلارو،جايگزينیاستفادهازپستلاروهای
حاصلازمولدينوحشیباپستلاروهایحاصلازمولديناهلیاست.بههرحالاينروش
ابتدایراه در هنوز مطالعاتمیدانیدقیقتریاستو و نیازمندتلاشتحقیقاتیبیشتر
طريقغربالگری از ايمنیزيستیاستخرها از میتوانیمتلاشکنیمتا حداقلما است.
بیماریزایمهمقبلازذخیرهسازیاطمینانحاصلکنیم.روشپستلاروهابرایعوامل
(شناختهشدهWSSVهایغربالگریپستلاروهابرایپاتوژنهایمهم)بهطوربرجسته
01 ▼فصل اول: مقدمه
ومراکزتشخیصی ارتقایهچریها ايجادظرفیت، بههرحالافزايشسطحدانش، است؛
ضروریاست.
پستلاروفقداناستانداردهایفنیهماهنگبرایم حصولاتمراکزتکثیرتولیدکننده
احساسمیشود.بنابراينضروریاستکهچنیناستانداردهایفنیتعريفوتايیداعتبار
شده،موردموافقتتولیدکنندگانهمدرسطحملیوهمدرسطحبینالمللیقرارگیرد.
نوامبر شرکت۴۳۳۳در با تخصصیفائو کننده۴۱کارگاه تولید کشور جمله از ۸میگو
فیلیپینبرگزارشد.دراينکارگاهبررویراهکارهايیجهت۴کشورامريکایلاتیندرکبوی
کنترلمشکلاتناشیازبیماریهایمیگوتبادلنظرشدوبرتعدادیازآنهاتوافقحاصل
رزیشدوتوصیههايیبرایفعالیتهایآيندهارائهگرديد.درنشستتخصصیانتقالفرام
کارشناسان بین که هماهنگ و جهانی استانداردهای توسعه و آبزيان بیماريزای عوامل
APEC ،NACA ،FAOوSEMARNAPدرشهرپورتو2000جولای28تا2۱بهتاريخ
برگزارشد،درمورداينراهکارهابیشتربحثوتبادلنظرشد.درنتیجه2والارتایمکزيک
دکهراهکارهایارائهشدهبايددرپروژهایبهصورتقوانینايناجلاساجماعیبدستآم
بهاجراگذاشتهشود.FAOمتحدويکپارچهدريکهمکاریمنطقهایبینکشورهایعضو
پروژهمذکوربايددغدغههمهاعضارابراینوشتنطرحپیشنهادیوتبیینقوانینيکپارچه
بگیرد. نظر استاندارددر و راهبردها صدورتوسعه قرنطینهو مورد هایفنیمنطقهایدر
گواهیسلامتدرجهتحفظايمنیحملونقلهایفرامرزیآبزيانزنده)مولد،ناپلیو
مناسبمطرح زمان در و درستی به منطقه در آنها هماهنگسازی و میگو( پستلارو
اوزيرساختگرديد.بههرحالتحققاينموضوعزمانبراستوتازمانیکهظرفیته
اين با بود. اعرابخواهد محلیاز نیافته ایتوسعه منطقه سطحملیو هایمناسبدر
ايمنی بهکارگیریراهبردهایفنیدرمديريتبهداشتیو توسعهو تجربهفائودر وجود،
برایامريکایلاتینباشد وراهگشا میتواندراهنما نقلفرامرزیآبزياندرآسیا حملو
(FAO/NACA 2000, 2001a.)ظرفیتسازیبینموسساتدولتیچهدرموردکارمندانو
1. Cebu, Philippines
2. Puerto Vallarta, Jalisco, Mexico
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
در های گزينه از بايد پرورشدهندگان است. اهمیت حائز میگو پرورشدهندگان چه
بیماریلکهسفید) بويژه جهتکنترلبیماریها راهکارهایموجود (WSSVدسترسو
و سازیمديريتهچریها الگو شوند. کمکشواهدآگاه مستندسازیبه مزارعخوببا
علمیودادههایمیدانینیزمفیدفايدهخواهدبود.
باتوجهبهنکاتذکرشدهمشخصاستکهکمکموثروبهنگامبهکشورهایامريکايیدر
معرضبیماریهایمیگوشاملسهنکتهمهمزيرخواهدبود:
روتلاشوبرنامهريزیبرایبهبودکیفیتپستلا
ظرفیتسازیبینمزرعهدارانوموسساتدولتی
ايجاديکشبکهجامعاطلاعاتدرونمنطقهای
دولتاکوادوردرخواستیرسمیبرایکمکهایفنیجهتمقابلهبابیماریهایجدیو
بامشاورهوموافقتکشورهایامريکايی فائو، خطرناکمیگودرکشورشبهفائوارائهکرد.
کننده يتولید الذکر فوق پروژه اجرای به تصمیم فنیمیگو های همکاری برنامه عنی
ایگرفت.منطقه
سال از ایکه مشارکت200۴پروژه با خورد، امريکایلاتینشامل۴۱کلید کشور
مکزيک، گواتمالا، کوبا، کلمبیا، کاستاريکا، پرو، پاناما، بلیز، برزيل، السالوادور، اکوادور،
ب نمايندگانهرکشور انجامرسید. هندوراسبه ونزوئلاو هپرسشنامهایدرنیکاراگوئه،
خصوصبرنامههایهچریهاومراکزپرورشمیگودرکشورشانپاسخدادند.پرسشنامه
زمانبلوغ، و نحوه و نوعهچریها بر تمرکز تولیداتبا بر خصوصیاتموثر برخیاز ها
استفاده، مورد عفونی ضد مواد و شیمیايی و فیزيکی تیمارهای مديريت، گونه، اندازه،
نقلومديري روشهایحملو کیفیمحصولات، روشهایتخمینکمیو تبهداشتی،
همچنینمشکلاتموجودرامدنظرقراردادهاست.دستورالعملفنیکهدرسندحاضرتهیه
) ملی اساسگزارشهایهماهنگکنندگان بر است، شرکتNCs)۴شده کارشناسان و
باشد. می کننده همکاری های دولت اطلاعات اساس بر همچنین و پروژه در کننده
1. National Coordinators
سهم میگوی دریایی در تولید جهانی آبزی پروری فصل دوم:
ارزشیمعادل7۴/۱۸کلتولیدجهانیآبزیپروری2000درسال ۱7/۸0میلیونتنبا
07/2۹بیشازنیمیازاينتولیداتمتعلقبهماهیاناست)میلیارددلارامريکاگزارششد.
میلیونتنيا%7۹/۴0ازکلتولیدات(.دررتبههایبعدینرمتنان)۱/۸0میلیونتنيا%
میلیونتنيا%0۸/۴(،سختپوستان)2/22میلیونتنيا%۴۹/۴0(،گیاهانآبزی)۸/2۹
۹0۳0۸(وبیمهرگانآبزیمتفرقه)%22/0تنيا۴0027۴(،دوزيستانوخزندگان)0/۹
0/۹(قرارگرفتند.گرچهسختپوستان)عمدتاًمیگوهایخانوادهپنائیده(تنها08/0تنيا%
0/۴0درصدکلتولیداتازنظروزنیبهخوداختصاصدادند،اماارزشدلاریآنهامعادل
درصدارزشکلتولیداتبود.
ازسواحللبشورياآبهای2000آبزیپروریدرسالبیشازنیمیازتولیدجهانی
تولیداتسهمآبهایشیرينبود.۴/۱۸(،درمقابل%۳/۸۱دريايیسرچشمهمیگرفت)%
ازکلتولیداتازنظروزنیبوداماازنظرارزی%0/۱گرچهتولیداتآبهایلبشورتنها%
شیدرآبهایلبشورگونههایباکلمحصولاتارزشداشت.گونههایاصلیپرور7/۴۸
(؛درحالیکهدر7/۱2و%۸/۸0ارزشیازسختپوستانوماهیانبالهداراست)بهترتیب%
(.۱۱و%۴/۱0آبهایدريايینرمتنانوگیاهانآبزیغالبند)بهترتیب%
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
بطوریکهتولید میگویدريايیسختپوستغالبپرورشیبود؛ همانندسالهایقبل،
تولیدجهانیسختپوستان(باارزشیمعادل00تن)%۴80878۴۴۴به2000میگودرسال
ارزشکل(رسید.میگوهایپرورشیتنهاکمیبیشازيک۱/7۹دلار)%0888080088۳00
میگوی۴/20چهارم)% گونههایاصلیپرورشی، شاملمیشوند. (تولیدجهانیمیگورا
) الجثه عظیم Penaeus monodonببری )(، فربه سفیدP. chinensisمیگوی میگوی و )
کلمیگویپرورشیدرسال80هستند.اينسهگونه%(Litopenaeus vannameiغربی)
راشاملمیشدند.2000
رشدتولیدسختپوستاندراينسالنیزادامهپیداکردبهطوریکهدرمقیاسوزن،%
سال8/0 نسبتاً۴۳۳۳بیشاز و )%بود ماهیانبالهدار با مقايسه (،7/0رشدبهتریدر
(داشت.رشدتولیدمیگوگرچههنوزدرمقايسهبا۴/0(وگیاهانآبزی)%8/۸نرمتنان)%
درمقايسهبانرخرشددورقمیمشاهدهشدهدردهه۸دههقبلمعنیداراست)% (اما
(خیلیکمتراست.2۸(ودهههشتاد)%2۹هفتاد)%
تولید میگوی دریایی پرورشی در امریکای لاتین. 1-2
۳/۴کشورهایامريکایلاتیناگرچههنوزسهمکمیدرتولیدجهانیآبزیپروریدارند)%
% نظروزنیو بهبیشاز۹/۸از را اعجابانگیزیتولیدخود بهطور اما ارزشی(، نظر از
برابر7۴۱مجموعتولیداتآبزیپروریسالگذشتهافزايشدادهاند.۹0مجموعتولیددر
ازمجموعتولید0۹/0)%۴۳70تندرسال۴22۴ازنظروزنیافزايشيافتهاستيعنیاز
رسیدهاست.آبزیپروریبهسرعتدراينمنطقه2000تندرسال87۴87۱جهانی(به
۴۳۳0نسالهایمتوسطرشدتولیدسالیانهدربازهزمانیبی2/۴۱رشدکردهوبانسبت%
افزايشيافتهاستبااينکهاينمیزان،نسبتبهسرعترشددردهههایقبلاز2000تا
در۹/2۹و%۴۳80تا۴۳70متوسطرشدهرسالدربازهزمانی۱/۹۱آنکمتراست)%
،متوسط%2000تا۴۳70(.درمجموعبررسیرشددرسالهای۴۳۳0تا۴۳80بازهزمانی
ازایهرسالرانشانمیدهد.به۸/2۱
12 ▼ سهم میگوی دریایی در تولید جهانی آبزی پروری فصل دوم:
سال اقیانوس2000در آزادماهی ترتیب: به وزنی نظر از منطقه پرورشی برتر گونه ده ،
میگویسفیدغربی)۴/۴۳تنيا%۴008۳7اطلس) قزلآلای۴0تنيا%۴۹۳20۱(، ،)
) کمان ۳7۱7۳رنگین % )2/۴۴تن کوهو آزادماهی ۳۹۱۴۳(، % يا تیلاپیا7/۴0تن ،)
8۸2۱0) % يا )8/۳تن معمولی کپور 022۱۴(، % يا گراسیلاريا۴/7تن دريايی علف ،)
نقرهای)8/۹تنيا%۹۹0۱2) کپور %۹0000(، Mytilus(،صدفشیلیايی)۱/۹تنيا
chilensis)((واسکالوپکالیکویپرويی)7/2تنيا%2۹۱77Argopectin purpuratus)
(.FAO،200۹(بود)۱/2تنيا%2۴2۳۸)
تن۱280۸8،بهترتیب:شیلی)2000دهکشوربرترمنطقهازنظرمیزانتولیددرسال
(،۴/7تنمعادل%020۴۴(،اکوادور)0/۴7تنمعادل%۴۸۹۸۸8(،برزيل)7/۱8معادل%
تن۸2700(،کوبا)2/0تنمعادل%۸۹802(،مکزيک)۴/7تنمعادل%0۴780کلمبیا)
0معادل% )(، ۴28۹0ونزوئلا )۸/۴تنمعادل% کاستاريکا ۳708(، (،۴/۴تنمعادل%
(بودند.8/0تنمعادل%08۴2(وپرو)۴تنمعادل%8۸۱2هندوراس)
از تولیداتآبزیپروریدرمنطقهبهبیشازهشتبرابر، ازنظرارزشارزی، ۹۹7اما
افزايشيافت)معادل%2000میلیوندلاردرسال2۳80به۴۳8۱میلیوندلاردرسال
کلارزشتولیدآبزیپرویجهانی(.گروههایاصلیآبزیپروریبهلحاظارزشمادی۹/۸
(،سختپوستان۱/0۹میلیارددلارمعادل%8۳/۴بهترتیب:ماهیانبالهدار)2000درسال
(بودندکهده۹/۱میلیوندلارمعادل%۴28(ونرمتنان)۸/۹۴میلیوندلارمعادل%۳۱0)
(،آزادماهی۱/28میلیوندلارمعادل%8۱8گونهبرتربهترتیبشامل:میگویسفیدغربی)
میلیوندلارمعادل۹۱0(،آزادماهیکوهو)۴۳میلیوندلارمعادل%۸07اقیانوساطلس)
قزلآلایرنگینکمان)%0/۴۴ )7/۳میلیوندلارمعادل%2۳۴(، تیلاپیا نمیلیو22۴(،
معادل% معمولی)۱/7دلار کپور ۴70(، معادل% اسکالوپکالیکوی۳/۸میلیوندلار ،)
معادل%۳۹پرويی) )۴/۹میلیوندلار میگویپنائیده معادل%77(، (،0/2میلیوندلار
) )Colossomaکاشاما معادل%7۸( ای)۸/2میلیوندلار نقره کپور و میلیوندلار2۴(
د.(بودن7/0معادل%
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 12
پرورش میگو در امریکای لاتین: مباحث بهداشتی. 2-2
صنعتپرورشمیگودرامريکایلاتینتوسعهيافتوبهعنوانيکیازمهمترينمبادلات
پست به عموما دهندگان پرورش تکیه ابتدا، در شد. شناخته منطقه در خارجی ارزی
احلیجمعآوریمیشد.لاروهایوحشیبودکهبهصورتطبیعیازمصبهاوآبهایس
به منجر تعدادپستلاروهایبدستآمده در سالیانهموجود بهتدريجبیثباتیفصلیو
توسعهمراکزتکثیرمیگوشدتابتوانتولیدپستلاروراتحتکنترلدرآورد.اينهچریها
ازمولدينوحشیصیدشدهتوسطصیاداناستفادهکردند.
دوپستلارووحشیبراثرپديدهالنینونیزتاثیرزيادیدرنوساندربدستآوردنمول
قیمتپايینپست درطبیعتفراوانبود، سالهايیکهلارو در توسعهمراکزتکثیرداشت.
لاروهمچنینايناحساسکهلاروهایطبیعیقويترندباعثمیشدکهبسیاریازکارگاه
با گريبان مشکلاتمالیدستبه با لاروهایهایتکثیر از پرورشدهندگان )چون شند
ازطرفديگردرسالهايیکهتخمريزیودرنتیجهلارودر وحشیاستفادهمیکردند(.
طبیعتکمبودکارگاههایتکثیرمیتوانستندلاروهایخودرادرشرايطمناسبیبهفروش
قاب غیر دلیلجايگاه به ها کارگاه بسیاریاز اينوجود با بازار،برسانند. لپیشبینیدر
مشکلاتیراتجربهکردند.
امادردودههاخیر،بیماریونگرانیازبهداشتمیگووسلامتلاروها،منجربهاحیای
که اينباور وجود تکثیرشد. مراکز در توجهوعلاقهبهسمتپستلاروهایتولیدشده
تائو ويروسی سندرم به حساسیتکمتری مناطق برخی )میگوهای باعثTSVرا دارند، )
تجارتموفقفرامرزیمولد،ناپلیوپستلارودرمنطقهشد.متاسفانهورودسندرمويروسی
دههWSSVلکهسفید) اواخر بهمنطقهدر های۴۳۳0( کارگاه میلادیضربهبزرگیبه
تکثیرمحلیزدوبهتکثیرکاراننشاندادکهچگونهچنینجابجايیهايیزمانیکهتحت
کنترلوقواعدمناسبینباشدمیتواندموجبشیوعبیماریشود.
از بتوانند که گرفتند آزمايشی به تصمیم تولیدکنندگان از تعدادی زمان، همان در
لاينهايیبوجودآورندکهدرمقابلاينبیماریTSVمیگوهایباقیماندهپسازشیوع
12 ▼ سهم میگوی دریایی در تولید جهانی آبزی پروری فصل دوم:
بیماری)ازوالدبهفرزند(اجرایاينوخطرانتقالعمودیWSSVمقاوماست.همهگیری
ايدهراسرعتبخشیدوباعثتوجهبیشتربهمسائلژنتیکیشد.همچنیننشاندادهشد
کهوابستگیبهمولدولارووحشیخطرابتلابهبیماریرازيادمیکند.تکثیرکنندگاندر
تیومديريتبهداشتیسیستمخودبازنگریکردندوتوجهبیشتریرابهتقويتايمنیزيس
معطوفداشتند.
امروزه،اغلبکشورهایامريکایلاتینبرنامههایاهلیکردنوانتخابژنتیکیمولدين
راباسیستمپرورشوبلوغرسانیمولديندراستخر،دردستورکارقراردادهاند.اينکاردر
افزايشمقاومتدربرابرجهتقابلپیشبینیکردنتعدادمولدينبرایدورهبعد،همچنین
مولدين از تلاشهایاولیه در پذيرد. صورتمی میگو ذخاير نرخرشد بهبود بیماریو
مطمئن ذخاير در ژنتیکیوسیع تمايز از بتوانند تا میکنند کشورهایمختلفاستفاده
د.شوند؛هرچندبستهبودناکثرمرزهابرایتبادلمیگویزندهاينکاررامحدودمیکن
خاص) بیماری برابر در مقاوم میگوی تولید بر منطقه کشورهای بردبارSPR)۴اغلب يا
باانتخاببهترينبازماندگان)امانهالزاماعاری2(SPT)تحملپذير(دربرابربیماریخاص)
)بدينمعنیکهSPF)۹ازبیماری(متمرکزشدهاند.تولیدمیگویعاریازبیماریخاص)
عاریبودنازيکياتعدادبیشتریازعواملبیماریزایخاصتضمینشدهاستوجانور
تمامزندگیخودرادرسیستمبستهوتحتکنترلسپریمیکند(نیزدردستورکارقرار
تگرفتهاست.میگوهايیکهبدينمنظوراستفادهگرديد،تماماازمراکزتکثیرايزولهدرايالا
متحدهخريداریشدند.
1. Specific Pathogen Resistant
2. Specific Pathogen Tolerant
3. Specific Pathogen Free
ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر فصل سوم:
درتهیهيکدستورالعملفنیموثرجهتمديريتيکمرکزتکثیرمیگو،دردرجهاولبايد
نیازهایاولیهواساسیتولیدرامدنظرقرارداد.اينملزوماتشاملوجودزيرساختهای
توسعه تحلیلوتجزيه)شاملروش۴(SOPsدستورالعملهایاجرايیاستاندارد)اساسی،
تدارکمیزانکافیآبHACCP)2بحرانینقاطکنترلوخطر ايمنیزيستی، به توجه ،
طريق تضمینسلامتمولديناز شیمیايیو مواد از مسئولانه استفاده بهداشتی، و تمیز
بسیاریازاينمولفههابهتفصیلدرمطالبپیشبررسیهایآزمايشگاهیاست.درمورد
روبحثخواهدشد.
زیرساخت. 1-9
مراکزتکثیربايدبهخوبیطراحیشدهواززيرساختمناسبیبرخوردارباشند؛چراکهاينمورد
تاثیرمهمیدرکیفیتوکمیتپستلاروهایتولیدشدهدارد.
1. Standard OperatingProcedures
و کنترل نقاط بحرانی که به روش تجزیه و تحلیل خطر های کنترل بهداشتی فرآیند تولید، ز میان روشا 2 .
معروف است، به عنوان یك سیستم کنترل HACCPیاHazard Analysis Critical Control Pointسیستم
باشد به طوری که سازمان های بین المللی و اجرائی قوانین نظارت بر ایمنی از اهمیت خاصی برخوردار می
پروسه تهیه در پیشبرد این روش در مزارع پرورشی حیوانات و ی به طور جدی نسبت به تداوم ویمواد غذا
)م(. غذاهای مورد نیاز انسان تاکید دارند
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
)يا طراحی ای گونه به بايد تکثیر مناسب،مراکز زيستی ايمنی که شوند بازسازی(
راندمانخوب،هزينهکموتامیندستورالعملهایاجرايیاستانداردمرکزتکثیرراتضمین
کند.ملزوماتزيرساختمناسببرایتضمینايمنیزيستیموفقطیتکثیر،تحتعناوين
مناسبدراينبخشموردبررسیقرارمیگیرد.
يدشاملقسمتهایمختلف،وهرقسمتدارایزيرساختمناسبخودباشد.مراکزتکثیرمیگوبا
ایبرای امکاناتجداگانه و شاملبخشها خوبیطراحیشده به تکثیریکه مرکز
پرورش تخمگشايی، تخمريزیو رسیدگیجنسی، همهوايی، سازشپذيریيا قرنطینه،
تخمگشايی)ودرصورتنیازغنیلاروها،پرورشجلبکدرفضایبازوبستهوهمچنین
افزونبراين،امکاناتلازمبرایعملیاتانتقالآب)شاملانتقال، سازی(آرتمیامیباشد.
ذخیره،فیلتراسیون،تنظیمدماوتوزيع(،غذا)امکاناتآزمايشگاهیبرایآنالیز،آمادهسازی
رو،دفاتراداری،انبارنگهداریونگهداری(،مکانهاینگهداریوبستهبندیناپلیوپستلا
کالاواقامتگاهمناسببرایکارکنانبايددرنظرگرفتهشدهباشد.
وسايلو بايدجدايیفیزيکیداشته، بخشهایمختلفمرکزتکثیریکهبهخوبیطراحیشده
تجهیزاتاختصاصیوايمنیپیرامونیمناسبیداشتهباشد.
وسايلاختصاصیتولید،مشخصهبارزيککارگاهبهخوبیجدايیفیزيکیياتجهیزاتو
طراحیشدهاستوبايددربنایکارگاههایجديددرنظرگرفت.درهچریهایموجود
کهاينجدايیهایفیزيکیوجودنداردايزولهکردنرامیتوانازطريقمرزبندیواجرای
داد.مرکزتکثیربايدمحصوربودهوازکنترلوبازرسیدرمراحلمختلففرآيندتولیدانجام
مسئول غیر افراد يا جانوران ورود از تا باشد برخوردار مناسب ارتفاع با فنسی يا ديوار
ايمنیکلیرا کاهشو را کارگاه بیماریبه ورود انتقالو خطر اينکار جلوگیریشود.
افزايشمیدهد.
موجوددرجريانمعرفیمیگوهایجديد،وجودبرایبهحداقلرساندنامکانآلودهشدنمولدين
واحدیبرایقرنطینهمولدينجديدالزامیاست.
11 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
قرنطینههمهمیگوهایتازهواردجهتمعرفیبهمرکزتکثیرازضرورياتسنجشايمنی
زيستیاست.قبلازورودبهچرخهتکثیراينمیگوهابايدبرایآندستهازبیماریهايیکه
بالینیقابلتشخیصنیستندغربالگریشوند)بااستفادهازروشهايینظیرداتبامعاينه
مولدينآلودهبهPCR(،واکنشزنجیرهایپلیمراز)dot-blotبلات) ايمونوبلاتوغیره(. ،)
بیماریهایغیرقابلدرمانبايدبیدرنگمعدومشوندوتنهامیگوهايیکهنتیجهآزمايش
دواحدتولیدیشوند.آنهامنفیاستوار
کیفیت آب و آماده سازی. 2-9
باکیفیتآب سیستمهایتامینوآمادهسازیآببايدبهگونهایطراحیشوندکهآبدريارا
اقیانوستحويلدهد.
آبمورداستفادهدرمرکزتکثیربايدفیلتروآمادهسازیشودتاازورودهرگونهعامل
اولینبیماریزایموجوددر بايدآبورودیبه ابتدا جلوگیریشود. منبعآببهکارگاه
استخرذخیرهياتانکرسوبگیر،بهکمکشنريزهوماسهیالکشدهوياتوریهایريز
چشمهفیلترشود)براساسنیرویجاذبهيافشار(.درپیگندزدايیاولیهبهکمککلرزنیو
فیلتره آببايداز تهنشینی، شودوضدعفونیبهکمکنورپساز داده ایريزتریعبور
(و/ياازونانجامشود.استفادهازفیلترکربنفعالوافزودناتیلندیآمینUVفرابنفش)
) استیکاسید ويژگیهایسیستمEDTA)۴تترا از میتواند نیز دما تنظیمشوریو و
تامینآبباشد.
ايمنیزيستیموردنیازهربخشباشد.طراحیسیستمتوزيعآببايدبراساسسطح
درهريکازواحدهایمرکزتکثیر،آببايدآمادهسازیمناسبخودراداشتهباشدو
جايیکهلازماستحتیازسیستمتامینآبديگرواحدهاجداشود)بهعنوانمثالمحل
میتواندبرایبخشیازکارگاهي اکلمرکزتکثیر،قرنطینه(.سیستمهایمداربستهمجزا
1. ethylene diamine tetra acetic acid
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
جهتکاهشمصرفآبوافزايشايمنیزيستیخصوصادرمناطقباريسکبالااستفاده
شود.
.تمامآبهایخروجیازمرکزتکثیربايدعاریازعواملبیماریزاباشد
گمانمیرودکه آنهايیکهمطمئنیميا بويژه تکثیر، مرکز تمامآبهایخروجیاز
آلودهباشد)بهعنوانمثال،آبهايیکهازمناطققرنطینهمیآيند(،بايدموقتانگهداشتهو
قبلازتخلیهبامحلولهیپوکلريتياديگرضدعفونیکنندههایموثرتیمارشود)غلظت
از فعالبهمدتحداقل20ppmکمتر آببه00کلر زمانیکه بويژه اينمسئله دقیقه(.
مناطقسربازتخلیهمیشوداهمیتدارد.
تیمارهایتخصصیوجزئیاتمراحلآمادهسازیآبمورداستفادهدرهرمرحله،اعماز
مولدسازیوياپرورشلارودربخشهایبعدیبهتفصیلبیانمیشود.
یایمنی زیست .9-9
کهاينموردمهمترينعاملموفقیتدر چرا دقیقحاصلشود، ايمنیزيستیبايدبطورکاملو
سالماست.PLتولید
...رعايتنکاتیاستکهاحتمالمعرفیيکعاملبیماریزا"ايمنیزيستیدرحقیقت
Lotz)"ومتعاقبآنگسترشازيکمکانبهمکانديگرراکاهشخواهدداد... (.۴۳۳7،
ايمنیزيستیموثر،نیازبهتوجهبهطیفوسیعیازعواملدارد؛برخیبیماریهاخاصو
اخطارکردنیهستندوبرخینه.اقداماتصورتگرفتهدراينزمینهمیتواندصرفافنیيا
براساسنیازهایاقتصادیومديريتیباشد.بستهبهامکاناتکارگاه،اهمیتبیماریومیزان
ر،سطوحمختلفواستراتژیهایمتفاوتايمنیزيستیمیتواندبهکارگرفتهشود.خط
سطحمناسبايمنیزيستیبهطورکلیتابعسهولتاستفادهوهزينهآنبودهوبهمیزان
(.مرکزتکثیریکه200۴،CliffordوFeganتاثیربیماریبرعملکردکارگاهبستگیدارد)
میکند، مراکزمسئولانهکار و ها کارگاه بايدامکانتهديدبیماریبرایمحیطزيستو
20 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
آبزیپروریديگرکهدرهمسايگیودرمنطقهوجوددارندوخطریکهممکناستفون
طبیعیراتهديدکندرانیزدرنظربگیرد.
(SOPsدستورالعمل های اجرایی استاندارد ). 1-9
دستورالعملهایاجرايیاستانداردتنظیمکردهوتوسعهدهد.هرمرکزتکثیربايدخودرامطابق
دستورالعملهایاجرايیاستاندارد،کهبراساسپروتکلهاینظارتیبرایکارگاهتنظیم
را تولید مراحلچرخه تمام که طوری به شود بیان جامع قالبيکسند در بايد شده،
سندجامعبايدشاملجزئیاتکاملبر (وHACCPایکنترلنقاطبحرانی)پوششدهد.
توصیفايننکتهباشدکهچگونههرکارراانجامدهیمبهگونهایکهخطراتمربوطبهآن
دستورالعملهایاجرايی شد، آماده تکثیر زمانیکهپروتکلبرایمرکز تحتکنترلباشد.
مشاهدهدائمهمهکارکنان،استانداردبايدبهتمامپرسنلدادهشودويکنسخهازآنبرای
درمکانمناسب)مثلاسالنغذاخوری،اتاقکنفرانس،...(قراردادهشود؛وجلسهایبرای
آن الزامات و استاندارد اجرايی های دستورالعمل جزئیات و شده برگزار پروتکل معرفی
دهشدهتوضیحدادهشود.اينيکفرصتمناسباستکهتمامجزئیاتبهروشنیتوضیحدا
وتمامنقاطابهاموياتفسیرهایاشتباهکارکنانبرطرفشود.
بهمحضاينکهاطلاعاتجديدیبدستآمد،بايددستورالعملهایاجرايیاستانداردرا
بهروزکردوهرگونهتغییردردستورالعملهارابهآگاهیپرسنلرساند.درهرنسخهبه
دستورالعملهایاجرايیا شده روشنیروز به و تاريخاصلاحاتبايددرجشده ستاندارد،
توضیحدادهشودکهنسخهجديدجايگزينتمامنسخههایقبلیشدهاست.
تمامکارکنانبايدطرحجامعراامضاکنند،بدينمعنیکهطرحراکاملاخواندهودستورالعملهای
رعايتخواهندنمود.اجرايیاستانداردرادرککردهاندوملزوماتآنرا
از و باشند پذير مسئولیت بايد کارگران و کارمندان و مديريت از اعم پرسنل کلیه
دستورالعملهایاجرايیاستانداردپیرویکردهوپیامدهایانضباطیناشیازخطاوسهل
انگاریرابپذيرند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
شد.تلاشبرایحفظايمنیزيستیبايديکمولفهمهمدرفرآيندتکثیربا
توصیهمیشودکهگروهیازافرادباتجربهفنیبالاتروکارآزمودهرابهعنوانناظرارشد
دستوالعملهایاجرايیاستاندارد، از هرمرحله کارگراندر به داشتهباشیدتا اختیار در
دستورالعمل کهکارگرانممکناستيا چرا ايننکتهاهمیتبنیادیدارد، آموزشدهند.
تانداردراخوبمتوجهنشوندويااينکهازخطرعدماجرایدستوراتبرایموفقیتهایاس
اينپرسنلفنیوباتجربهبايدجلساتیباکارگرانهربخش مرکزتکثیربیاطلاعباشند.
ترتیبدهندتااهمیتاجرایدستورالعملهایاجرايیاستانداردراتوضیحدهند.
نطقهازمرکزتکثیربايدتبیینشود.مخاطراتايمنیزيستیدرهرم
معرفی میتوانبراساسسطحريسکپذيریانتقاليا مناطقمختلفمرکزتکثیررا
Weirichبیماریطبقهبندیکرد. و اينسیستماستفادهکرده سطحدر۱وهمکاراناز
طبقهبندیتوصیفکردند:
عاملبیماریزاوجوددارد،مناطققرنطینهکهتوقعيانگرانیازحضوريک
مناطقبسیارحساسکهبايدکمتردرمعرضعمومباشندتاازهرگونهاحتمالمعرفی
عاملبیماریزاپیشگیریشود،
،مناطقباحساسیتمتوسطباخطرکمتردراحتمالمعرفیعواملبیماریزا
محتملاست.مناطقباحساسیتکمکهخطرانتقاليامعرفیعاملبیماریزاغیر
ايندستهبندیدرصورتنیازمیتوانداصلاحشده،تغییريابدوتغییراتدرنسخهجديد
دستورالعملهایاجرايیاستاندارد،منعکسشود.دستوراتومحدوديتهایويژهمیتواند
برایهرکدامازاينسطوحايمنیزيستیاعمالشودتاازورودوانتقالعاملبیماریزا
لوگیریشود.ج
(HACCP)نگرش روش تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی .5-9
روشتجزيه با اجرایدستوراتايمنیزيستیمیتواند و نقاطکنترلوخطرتحلیلوتوسعه
،آسانترشود.(HACCP)بحرانی
22 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
سیستممديريتیپیشگیریازخطربراساستجزيهوتحلیلمخاطرات،HACCPنگرش
برایسلامتیانساندرسیستم استوبهطورگستردهجهتشناسايیوکنترلتهديدها
است. شده گرفته کار غذايیبه نقاطبحرانیهایصنايع کنترل بحرانیدر محدوديتهای
(CCPsدرسیستمنهادينهشدهبهطوریکهکنترلهابايدجهتجلوگیری،حذفوياکاهش)
عملیات بنابراينپايشو گیرد. انجام همکاران،Weirichاصلاحیضروریاست)يکخطر و
بهعنوانيکابزاردرمديريتبحران،جهتکنترلعواملبیماریHACCP(.اصول200۹
تحقیقا مراکز است)زایويروسیدر شده گرفته کار به تولیدیمیگو و وJahnckeتی
(.200۴همکاران،
بايدهمچنیندرتولیدمیگوباتاکیدويژهبرکاهشوپیشگیریازHACCPتجزيهوتحلیلهای
خطربیماریهابهکارگرفتهشود.
فازهایتولیددرمراکزتولیدمیگو،حداکثرايمنیزيستیرامیتوانازطريقجداسازی
) فرآوریبدستآورد تخمگشايیو Jahnckeمثل، همکاران، 200۴و طراحی2002و .)
باسطحبالایجداسازیبخشهایمختلفمیتواندبهکاهشخطرانتقال خوبکارگاه
نقاطکنترلبحرانی) فرزندانجلوگیریکند. مولدينبه شناسايیشدهCCPبیماریاز )
ديگرخطراتاحتمالیکهبرایمراحلرسیدگی وآبهستند. جنسیوتکثیر،میگو،غذا
پوششدادهشوند،ناقلینHACCPبايدبهوسیلهانجامدستوالعملهایاجرايیاستانداردو
بیماری)انسانياحیوان(،تأسیساتوتجهیزاتاست.
ودکهجزئیاتتمامیيکنموداريافلوچارتبايدبرایتأسیساتمرکزتکثیربهگونهایطراحیش
اقداماتوجابجايیهایمیگوولارودرسیستمتولیدراشاملشود.
برایهراقدامیدرکارگاه،ازمولدسازیگرفتهتاپرورشلارووبخشنوزادگاهی،تمامی
خطرهایاحتمالیموثربرسلامتوکیفیتلاروونقاطاحتمالیورودعواملبیماریزابايد
بايدشناسايیش بحرانی کنترل نقاط سیستماتیکخطر، تحلیل و تجزيه اين پی در ود.
مشخصشود.برایهريکازنقاطکنترلبحرانیبايدمحدوديتهایبحرانیتبیینشود.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 22
يکسیستمپايشمناسببرایکنترلنقاطبحرانیبايدايجادشودبهطوریکهبهخوبی
.دادههایموردنظرراثبتوضبطنمايد
(برایهربخشبايدمعرفیشود.CCPsنقاطکنترلبحرانی)
پرورشجلبک، تکثیر، واحد مولدسازی، سالنقرنطینه، از اعم بخشکارگاه، برایهر
تولیدآرتمیاو...ضروريستکهنقاطکنترلبحرانیمعرفیشود.رعايتمراحلزيرمیتواند
گرچهممک پوششدهد؛ ناستمنحصربهاينمراحلنباشدوازنقاطکنترلبحرانیرا
مکانیبهمکانديگرفرقکند:
:کنترلورودکارگران،کارمنداناجرايی،وسايطنقلیهوديگرناقلینورودبهتأسیسات
به محیطهایباز يا ها ديگرکارگاه از انتقالآلودگیها بیماریبرایپیشگیریاز
مرکزتکثیر.
:آب سازی هایبهینه آب تمامی برای ...( فیلتراسیون، ازون، )کلر، مناسب تیمار
مصرفیدرواحدهایتولیدی)بستهبهمرحلهمورداستفاده(بهمنظورازبینرفتن
عواملبیماریزاومیزبانهايشان.
:جنسی تمیزرسیدگی تازه؛ غذای ضدعفونی و بررسی وارد؛ تازه مولدين قرنطینه
خطوطانتقالهوا؛همچنینضدعفونیمولدين،تخمها،ناپلیوکردنتانکها،آبو
تجهیزات.
:دورههایمنظمخشککردن؛تمیزکردنوضدعفونیکردنساختمانواحدتکثیر
کنترلکیفیتوضدعفونی تجهیزات؛ و خطوطانتقالهوا آب، فیلترها، مخازن، ها،
تجهیزاتمورد اختصاصیکردن جداسازیو وغذاهایتازه؛ اتاق برایهر استفاده
تانک.
:محدودکردنورودپرسنلبهآزمايشگاهجلبکوتأسیساتمربوطه؛ضدعفونیجلبک
مواد و بهداشتجلبکها کیفیتو کنترل هوا، انتقال های لوله و آب تجهیزات،
شیمیايیمورداستفاده.
22 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
:رعايتآرتمیا و تجهیزات کردن تمیز و تانک ناپلی، سیست، اصولضدعفونی
بهداشتی.
:هريکازبخشهابهطوربهکارگاهتکثیربهطورعمومیومحدوديترفتوآمد
براختصاصی: بايد بخشهایتولیدی به اجرايی کارمندان و تمامیکارکنان ورود
اساسمجوزهایذکرشدهدردستورالعملهایاجرايیاستانداردباشد.
حیطهکاریخودباشند.کارگرانمرکزتکثیربايدمحدودبه
نبايد کارگرانشاغلدرمرکزتکثیرمیبايستمحدودبهمحوطهکاریخودباشندو
يکروش اجازهداشتهباشندکهآزادانهبهسايربخشهایغیرمربوطرفتوآمدکنند.
کاربردیبرایکنترلاينمسئله،تهیهيونیفرمبارنگهایمتفاوتبرایهربخشاست.اين
کاردرتشخیصسريعافرادغیرمسئولدرهربخشکمکخواهدکرد.
بايدمخاطراترفتوآمدهایآندستهازکارکنانکهجهت دستورالعملهایاجرايیاستاندارد،
انجاموظیفهمجبورندبینبخشهایمختلفیازمرکزتکثیرباطبقهبندیمتفاوتازنظرايمنی
شخصکند.زيستیرفتوآمدکنندرام
زمانیکه ارتباطبینکارکنانیکهدربخشهایمختلفکارمیکنند؛ بهعنوانمثال،
محدوديتهایرفتوآمدوجوددارد،میتواندباايجاديکمکانمناسبکهکارکنانبا
همملاقاتکنندودرموردزمانبندیوکارهاگفتگوکنندحفظشود.بعلاوهاينارتباط
تلفنهایموبايليامیتواند بهکمکتلفنهایداخلی،سیستمراديويی،پیامنوشتاری،
(برایسیستمهایرايانهایايجادشود.LANيکشبکهمحلی)
تمامیکارکنانبايداقداماتاحتیاطیبهداشتیراهنگامورودوخروجازواحدتولیدیرعايتکنند.
بخش وارد خواهند می که هنگامی هایکارکنان چکمه بايد شوند، تولیدی های
رسیدگیجنسیمولدين،کشتجلبک، واحدهایتولیدی)واحدتکثیر، لاستیکیبپوشند.
ضروری غیر آمدهای و رفت از تا باشند داشته ورودی/خروجی يک بايد ...( و آرتمیا
محلول حاوی که شود طراحی ای حوضچه بايد ورودی قسمت در شود. جلوگیری
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
هیپوکلريتک از کمتر موثر غلظتنهايیماده باشدو اين۸0ppmلسیم)سديم( نباشد.
محلولضدعفونیدرمواقعلزومتعويضمیشود.بعدازدرورودیدرهربخشبايدظرفی
باغلظتPVP-حاویمحلولآيودين بتادين( الکل%20ppm)آيودينپويدونيا 70و/يا
هن گامورودوخروجبههربخشبااينمحلول)ها(تعبیهشودوپرسنلبايددستشانرا
بشويند.
درموردوسايطنقلیه)پرسنلياوسايلحملونقلمیگوها(بايدمراقبتويژهبهعملآيدچراکه
امکانداردقبلازورودبهمرکزتکثیرازديگرمراکزتکثیريامزارعپرورشیبازديدکردهباشند.
همهماشینهابايدازحوضچهورودیباابعادیکهاطمینانحاصلشودچرخهابهطور
کاملشستهشدهاندعبورکنند.حوضچهورودیکارگاهبايدبهطورمنظمبامحلولموثر
مادهموثر(پرشود.۴00ppmضدعفونی)نظیرهیپوکلريتکلسیم)سديم(باغلظتبیشاز
بیماریبهمرکزتکثیربايدکنترلشود.ورودحاملهایاحتمالی
برخیويروسهایبیماریزایمیگودرتعدادیازجانورانخشکیزینظیرحشراتو
وهمکارانGarza؛۴۳۳7وهمکارانLightner؛۴۳۳0Lightnerپرندگانيافتشدهاست)
توانورودشانرا(.حالکهنمیتوانتمامحیواناتناقلاحتمالیراکنترلکرد،می۴۳۳7
بااستفادهازحصارهایفیزيکینظیرفنسکشیمحدودکرد؛حالآنکهباتورکشیمیتوان
مانعورودپرندگانوحشراتشد.جانورانآبزیرانیزمیتوانباحصولاطمینانازاينکه
ورودآبراهورودمستقیمیازمنابعآبهایآزادبهمرکزتکثیربهويژهازطريقلولههای
تمامآبهایورودیبهتأسیساتبايدفیلترو وکانالهایزهکشیندارند،محدودکرد.
ضدعفونیشوندتاازورودآبزيانوحشیجلوگیریشود.
مواد شیمیایی مورد استفاده در مراحل مختلف تولید .6-9
شود.موادشیمیايیبايدمسئولانهدربخشهایمختلفمرکزتکثیراستفاده
23 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
...( و ها هورمون بیوتیکها، آنتی داروها، ها، ضدعفونیکننده )نظیر شیمیايی مواد
افزايشدادهوازهدر اينموادبازدهتولیدرا کاربردزيادیدرمراحلمختلفتکثیردارند.
نظیرشستشوی فعالیتهایروزمره، اغلبدر آنها رفتديگرمنابعجلوگیریمینمايند.
فرمولهکردنتانکها ناپلیوپستلارو؛ جابجايیمولدين، مديريتوبهبودکیفیتآب، ،
غذا؛افزايشهماوری؛بهبودرشد؛معالجهبیماریومديريتبهداشتعمومی،اجزایضروری
هستند.
بههرحالموادشیمیايیبايدبهشیوهایمسئولانهاستفادهشوند؛چراکهآنهاپتانسیلبه
انداختن وخطر خشکیزی( )آبزیيا جانوران هایتولید سیستم ديگر سلامتانسانها،
محیطزيستطبیعیرادارند.اينخطرهاشامل:
بر پروری آبزی در رفته کار به شیمیايی مواد تاثیر نظیر زيست، محیط برای خطر
،کیفیتآبورسوب)افزايشموادمغذی)نوترينتها(،ترکیبشدنباموادآلیو...(
بههمريختنساختارجوامعوتاثیربرتنوعزيستی(و جوامعطبیعیآبزی)سمیت،
تاثیربرمیکروارگانیسمها)دگرگونیدرجوامعمیکروبی(.
خطربرایسلامتانسانها،نظیرخطراتیکهبرایکارگرانآبزیپروریدراثرمواجهه
ها،ضدعفونیکنندههاوواکسنهاباافزودنیهایموادغذايی،مواددارويی،هورمون
وجوددارد؛وخطربرایمصرفکنندههاازطريقمصرفمحصولاتآبزیپروریحاوی
سطوحبالاوغیرقابلقبولموادشیمیايی.
خطربرایسیستمهایتکثیروپرورشديگرگونههایاهلی،مثلاازطريقگسترش
ايجادبیماریدرداموطیور.باکتریهایمقاومدربرابردارووامکان
بنابراينضروریاستکهتنهاپرسنلکارآزمودهوخبرهاجازهاستفادهوبهکارگیریمواد
شیمیايیراداشتهباشندواينمواددرمکانهایمشخصومناسبباروشصحیحمورد
درمانی(.استفادهقرارگیرند)ازنظرمیزاناستفاده،مدتزماناستفادهوشرايط
جايگزين اگر که بررسیکند همیشه مديريتبايد شیمیايی، مواد از استفاده از قبل
مناسبترودوستدارمحیطزيستبااثرمشابهوجودداشتهباشد،ازآنجايگزيناستفاده
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
ارکانمهمدستورالعملهایاجرايی يکیاز موادشیمیايی، ايمناز و موثر استفاده کند.
درمرکزتکثیراست.جهتبررسیومشاهدهجزئیاتبهکارگیریموادشیمیايیاستاندارد
(مراجعهشود.2000وهمکاران)Arthurدرصنعتپرورشمیگوياديگرآبزيانبهمقاله
//:http)سررازمانجهررانیبهداشررتحیوانرراتdes epizootiesدفتررربررینالمللرری
www.oie.int،)دردفترچررهراهنمررایآزمررايشهررایتشخیصرریوواکسیناسرریونآبزيرران،
دوزهایپیشنهادیوقابلقبولاستفادهازموادشیمیايیوضدعفونیکننردههرادرصرنعت
/http://www.oie.int/eng/normes/fmanual)تکثیروپررورشمیگروراارائرهکرردهاسرت
A_summry.htm()OIE 2003.)یازاسامیموادشریمیايیاشرارهشرده،خلاصها۴جدول
.Lدراينکتابوچگونگیاستفادهازآنهادرصنعتتکثیروپرورشمیگویسرفیدغربری)
vannameiدرامريکایلاتینراشرحدادهاست.برخیازدوزهایپیشنهادیدراينجدول)
پیشرنهاد200۹لدرسراOIE)ازنظرغلظتومدتزماندرمعرضقرارگیری(باآنچهکه
کردهمتفاوتاست.آنچهکهدرجدوليکمشاهدهمیشود،برراسراسمرواردیاسرتکره
درامريکرایلاترینداشرتهاسرتومروردتايیردL. vannameiبیشترينتراثیررابررتولیرد
کارشناسانهمکاردرتهیهاينکتابقرارگرفتهاست.
21 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
اينسندوموارداستفادهآنهاخلاصهموادشیمیايیاشارهشدهدر. 1جدول
ماده شیمیایی موارد استفاده در مرکز تکثیر غلظت پیشنهادی
)بر اساس ماده موثر(
۴هیپوکلريتسديمضدعفونیآب)دريا(ورودیppmدقیقه)يا۹0برایحداقل20
ppmدقیقه(۹0برایحداقل۴0
EDTAفلزاتسنگینآبورودی2رسوبفلزاتسنگیندرآببستهبهغلظت
ورودی
هیپوکلريتسديمگندزدايیآبخروجی00برایحداقل20ppmبیشتراز
دقیقه
نمونهآب۸mLقطرهدر۹۹تولوئیدن-ارتوتعیینوجودکلردرآب
کلرباقیماندهppmبهازایهر۴ppm۱تیوسولفاتسديمخنثیکردنکلردرآبتیمارشده
در:رسوبفلزاتسنگین
آبمخازنمولدينوآبمخازنتکثیر)تخمريزی
وتخمگشايی(EDTA
بايدبراساسبارفلزاتسنگینآب
ppmمنطقهتعیینشود؛معمولابین
۱0-20
ضدعفونیمولدينبهمجردورودبهقرنطینهPVP-آيودين
۸
فرمالین
ppm20
ppm۴00-۸0
PVP-آيودينضدعفونیمولدينپسازتخمريزیppmثانیه۴۸بهمدت20
)غوطهوری(
شستشووضدعفونیتخمها
ياPVP-آيودين
فرمالین،و
0ترفلان
ppmدقیقه،۴-۹بهمدت۴00-۸0
ثانیه(۴0-00)يابرای
ppmثانیه۹0بهمدت۴00
ppmبرایکاهشعفونت۴/0-0۸/0(
هایقارچی(
20ppmسديمهیپوکلريتدرمعرضگذاریلاروهایمعدومشده
فرمالینازسطحلاروها7حذفموجوداتزندهمزاحم۴بهمدت۹0-20ppmحداکثر
ساعتباهوادهیکامل
آزموناسترسبرایپستلاروهافرمالین)ياتغییر
شوری( دقیقه۹0
(calcium hypochlorite) یا هیپوکلریت کلسیم . 42. Chelation
3. Ortho-toluidine
4. Sodium thiosulfate
5. Iodine-PVP
6 .Treflan 7. epibiont
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
سیستآرتمیا۴دکپسولهکردن2سودسوزآور
(NaOHومايعکلر)مادهموثر(۴0-8)%۱mLگرمدر۱0
ضدعفونیناپلیآرتمیا
محلولهیپوکلريت
سديميا
T-کلرامینياهردو۹
ppm20
ppmدقیقه۹بهمدت00
۴/0-0۸/0ppmترفلانتیمارآبدرمخازنتخمريزیوتخمگشايی
حوضچههایورودیمحلولهیپوکلريت
سديم)کلسیم(
ppm)يابیشتراز۸0ppmبیشتراز
(۴00
ضدعفونیتجهیزات
)سطلها،لولهها،تورهاو...(
هیپوکلريتسديميا
۱مورياتیکاسید
ppmيا20(ppm۹0)
۴0محلول%
ضدعفونیدستهاياPVP-آيودين
الکل
ppm20
%70
تمیزکردنوضدعفونیکردنمخازنمولدين،
تخمريزی،تخمگشايی،نگهداریناپلیوپست
لارو،هچآرتمیا
هیپوکلريتسديمو/يا
مورياتیکاسید
ppmيا۹0(ppm۹0-20)
(pH۹-2)۴0محلول%
ضدعفونیمخازنازقبلضدعفونیوتمیزشده
برایشروعيکدورهجديد۴0محلول%مورياتیکاسید
ضدعفونیمخازنکشتجلبک
هیپوکلريتسديم،به
دنبالآن
مورياتیکاسید
ppm۴0
۴0محلول%
ضدعفونیفیلترهایشنیهیپوکلريتسديميا
مورياتیکاسید
ppm20
(pH۹-2)۴0محلول%
ضدعفونیفیلترهایکارتريجیهیپوکلريتسديميا
مورياتیکاسید
ppm۴0
۴(بهمدتpH۹-2)۴0محلول%
ساعت
شستشویتجهیزاتآمادهسازیغذا
)چاقو،میز،میکسر،پلتسازو...(20ppmPVP-آيودين
1. Decapsulation
2. Caustic soda
3. Chloramine-T
4. Muriatic acid (In the past, muriatic acid was referred to 3:1 HCl and HNO3, but currently it is referred to
as 34-37% HCl)
20 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
سلامتارزیابی .7-9
هایروزمرهوضعیتبهداشتیازمولفههایمديريتخوببهشمارمیرود. ارزيابی
تکنیکهایسنجشبهداشتوسلامتبرایاستفادهدرمراکزتکثیرمیگوکهدرزير
اساس بر تکنیکها اين است. بندیشده تقسیم )سطح( دسته سه در شده داده شرح
تجربیاتحاصلازمديريتبهداشتیآبزياندرآسیابدستآمدهاست.اينسیستمبراساس
آبزيانتوسعهيافتهوبنابراينتکنیکهایبهکارقابلیتتشخیصیدرتشخیصبیماریهای
رفتهدرمراکزتکثیرمیگومیتواندبههمانشکلدرسهسطحتقسیمبندیشوند.جزئیات
FAOسطوحمختلفتکنیکهایارزيابیتوسط 2000)NACAو ،a200۴ (b200۴و
استفادهآنهاراجدامنتشرشدهاست.آنهابهراحتیوبراساسپیچیدگیتکنیکهایمورد
کردهاند.
شرحسطوحتشخیصیسازگارشدهبرایسیستمهایتکثیرمیگو. 2جدول
مشاهدهجانورومحیطزيست.معاينهبراساسخصوصیاتبارز 1سطح
2سطح معاينهباجزئیاتبیشتربااستفادهازمیکروسکوپنوریولاممستقیم،بارنگآمیزیيا
وباکتریشناسیپايهبدونرنگآمیزی؛
9سطح بااستفادهازروشهایپیچیدهترنظیرتکنیکهایمولکولیوتشخیصیايمنی)نظیر
PCR،dot-blotو...(
1تکنیک های ارزیابی سلامت سطح
دقیق معاينه شود. می استفاده تکثیر اغلبمراکز در يکمعمولا تکنیکهایسطح
نیستوتکنسینهامعمولاازتکنیکهایسطحيکبرایبررسیتعدادزيادلاروکاربردی
سطحسلامتاولیهلاروهاواينکهآيانیازیبهمعاينهدقیقترهستيانهاستفادهمیکنند.
مشاهداتسطحيکاغلببرایآگاهیازوضعیتکلیتانکياگروهیازلاروهاکافیاست.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
اساسعکسالعملنورگرايیآنهاوبدوننیازبهانتخابناپلیبهعنوانمثال،معمولابر
معايناتدقیقترمیکروسکوپیانجاممیشود.چنانچهيکدستهناپلی،نورگرايیياشنای
ضعیفیداشتهباشندبدونمعايناتبیشترردمیشوند.
2تکنیک های ارزیابی سلامت سطح
مديريتیمراکزتکثیرتکنیکهایسطحدونیزخیلیازاوقاتدرتصمیمگیریهای
به مجهز میگو تکثیر مراکز اکثر اما همه نگويیم اگر گیرد. می قرار توجه مورد میگو
داشته شرايطلاروها جزئیاتبیشتریاز با و بتوانندمعايناتدقیقتر میکروسکوپاندتا
ببینند)پاکیزگی،رفتارتغذي های،باشندومستقیماخصوصیاتمربوطبهسلامتیمیگورا
دستگاهگوارشو...(.
کار دستور در بهصورتروتینباکتریشناسیپايهرا همچنینبسیاریازهچریها
ضعیفيا لاروها که زمانی احتمالی زاهای بیماری و تانکها باکتريايی فلور از تا دارند
تحت گیریجهتحذفيا تصمیم در سپسايناطلاعاتمیتواند شوند؛ آگاه بیمارند
عالجهقراردادنمیگوهادرتانکهایموردنظرموثرواقعشود.م
9تکنیک های ارزیابی سلامت سطح
استفادهازتکنیکهایسطحسهدرمراکزتکثیرمیگوکمکمجاافتادهومعمولشده
) ایپلیمراز واکنشزنجیره از مولدينبرایبیماریهایPCRاست. و پايشلاروها در )
کاربردهایdot blotدويروسیهمانن وديگرتستهایايمنیشناسیاستفادهمیشود.
آوردهشده۹مختلفتکنیکهایتشخیصیگوناگوندريککارگاهتکثیرمیگودرجدول
است.
22 ▼فصل سوم: ملزومات تولید موثر در یک مرکز تکثیر
درمراکزتکثیرمیگو۹و2،۴استفادهازسطوحتشخیصی. 9جدول
1سطح
تخمدان،توسعهعمومی،تعیینجنسیت،مرحلهمعاينهمولدينبرایبررسیشرايطبهداشت
.مرگبهرو/بیمارافرادحذفاندازی،پوستمرحله
انتخابناپلیبراساسعکسالعملنورگرايی،تغذيهمرحلهزوآ/مايسیسبامشاهدهرشته
هایمدفوعی،فعالیتلاروی،رفتاروفعالیتپستلارو،آزمونهایاسترس.
2سطح
تخمبامیکروسکوپ،بررسیفلورباکتريايیمیگوهایطبیعیياروبهمرگ.معاينهکیفیت
معاينهمیکروسکوپیکیفیتناپلی،معاينهمیکروسکوپیروتینازشرايطلارووکیفیتپست
لارو،بررسیفلورباکتريايیلارووآبپرورشی.
9سطح .PCRياdot blotآزمايشمولدينبا
.PCRياdot blotآزمايشناپلیوپستلاروبا
مراحل پیش از تخمریزیفصل چهارم:
راهکارهایفنیدرچگونگیمديريتبهداشتیوايجاد بهمنظورسهولتدربیانمطالب،
اساس بر میگو، تکثیر مراکز در انتخابايمنیزيستیپايدار از که مراحلاساسیتکثیر
مولدينشروعشدهوبهمرحلهخروجپستلاروازکارگاهختممیشود،دستهبندیشده
و تکثیر پیشاز مرحله اصلیتقسیممیشوند: دسته دو به مراحلمختلفتکثیر است.
انتخاب مراحلینظیر تخمريزی، بخشپیشاز در تخمريزی. پساز مرحله تخمريزیو
گشايی تخم تخمريزیو سازشپذيری، جنسی(، )بلوغ مولدسازی نگهداری، پیشمولد،
موردبررسیقرارمیگیرد.ازآنجايیکهاينمراحلامکاناتوتجهیزاتگوناگونینیازدارد،
دستوراتنگهداریواستفادهازهروسیله،ذيلآنشرحدادهشدهاست.درموردنگهداری
ذايیوچگونگیتغذيهنیزتوضیحدادهشدهاست.ازمولدين،موادغ
به گزینی مولدین. 1-1
برایدستیابیبهيکتکثیرموفق،بايدمولدين)پیشمولدين(سالمعاریازهرگونهعاملبیماريزا
انتخابشوند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
خون بافت عفونی نکروز نظیر ويروسی های بیماری )برخی زيرجلد و (،IHHNساز
(.چنینبیماریهايی200۹وهمکاران،Motteبهفرزندمنتقلمیشود)مستقیماازوالد
کهبهصورتعمودیازوالدينبهفرزندانمنتقلمیشودرامیتوانبااستفادهازمولدين
بیماريزا عامل از عاری بیماریخاص-اهلی از عاری میگوی تولید جامع برنامه در که
(SPFبدستخواهدآمد)-تکثیرمیگوحذفکرد.ازمراکز
(عاریازويروسهایشناختهشدهدر۴)يامیگویباسلامتبالاSPFچنانچهمیگوی
عفونتمورد و بیماری لحاظ مناسباز تستهای با بايد مولدين ذخاير دسترسنبود،
آزمايشقرارگیردوافرادآلودهمعدومشوند.میگوهايیکهنتیجهآزمايشآنهامنفیاست
اطمینانقطعینیز آلودگیآنها عدم از سالنقرنطینهنگهداریشوندتا همچنانبايددر
حاصلشود.
حتیپسازانتقالمولدينازواحدقرنطینه،برخیمراکزتکثیربهصورتدورهایبرنامه
تستسلامتیمولدينرادردستورکارخوددارندوبهصورتپايشماهیانه،سلامتمولدين
پستلا جمعیت)مثلاو بخشیاز چکمیکنند. نمونه۴/0روهایتولیدیرا را درصد(
وهمولنف،آنهاراکنترلمیکنند؛آنگاهPCRبرداریمیکنندوبااستفادهازتستهای
بايد که میگوهايی تعداد گردد. می مناسباتخاذ تصمیمات آزمايشها، اساسنتايج بر
براساسجدولنمونهبرداریتعیینمیشود.تعداددرجهتنمونهگیریجمعآوریشوند
تعیینمی جمعیتمیزبانواحتمالشیوععاملبیماریزا نمونهبرداریبراساساندازه
مشاهدهشود(.OIE200۹شود)برایمثال،
درصورتامکانمیگوهايیکهبهعنوانذخايرمولدينانتخابمیشوند،بايدازسیستم
قابل آنها وضعیتسلامتی و دارند مشخصی تاريخچه که شوند انتخاب بسته مدار های
خصوصیات که شوند انتخاب مزارعی از مولدين که است اين آل ايده است. بررسی
دماو...(مش ابهمکانیکهپستلاروهاذخیرهخواهندشدداشتهفیزيکوشیمیايی)شوری،
1. high health
23 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
باشند.معیارهايیکهبرایانتخابمولديندرنظرگرفتهمیشود،بستگیبهمنبعتهیهآنها
)وحشیيااهلی(دارد.
بهدلیلاينکهسوابقرشدونمومولدينوحشیموجودنیستوذخایر مولدین وحشی:
رد،تمايلکمتریبهاستفادهازآنهاديدهمیشود.البتهشانسیبرایبهبودذخايروجودندا
اعتقاد که ترجیحمیدادندچرا مولدينوحشیرا تکثیر مراکز سالیاننهچنداندور در
داشتنداينمولدينناپلیهایبیشتروقويتریتولیدمیکنند.امادرسالیاناخیربهدلیل
بالایانتقالعواملبیماريزایويروس اينتمايلکاهشخطر مولدينوحشی، همراه یبه
يافتهاست.البتهبرايننکتهنیزتاکیدشدهاستکهذخايرمولديناهلینیازبهرسیدگیو
بهبودکیفیدارندتاتوانايیآنهادررسیدنبهبلوغورسیدگیجنسیافزايشيابد.همچنین
مولدينرسیدگیشودتادرنهايتتمايلبايدبهمیزانکارايیمرکزتکثیرواستخرنگهداری
برایاستفادهازمولديناهلیافزايشيابد.درموردمولدينوحشیمیگویسفیدغربی،صید
بااستفادهازتوروقايقهایکوچکاولويتداردچراکهمیگوهایجمعآوریشدهبوسیله
ناسببرایاستفادهدرتورترال،آسیببیشتریرامتحملمیشوند.میگویمادهوحشیم
بايدوزن بايدوزن00بخشتکثیر نیز مولدنر باشد. داشته تخمدانهایرسیده و گرم
گرمداشتهباشد.۸0الی۱0تقريبی
دردهسالگذشتهاستفادهازمولديناهلیرواجبیشتریپیداکردهذخایر مولدین اهلی:
دو هر سازیمولديناهلی، ترويجذخیره با است. L. vannameiگونه L. stylirostrisو
جثه معمولا بسته مدار سیستم در اهلی ذخاير هستند. موجود تجاری صورت به اکنون
گرمومادههابالای۹0کوچکترینسبتبهذخايروحشیدارندبهطوریکهنرهاتقريباً
هنوزدرشرايطگرمهستند.مادههایمورداستفادهعموما۱0گرمومعمولابالای۹۸-۹0
بارورینیستند.ذخايرمولديناهلیازطرقمختلفیتامینمیشود.برخیکشورهابرنامه
مدونوکارآمدیبرایتولیدذخايرمولديناهلیدارندبهطوریکهديگرکشورهانیزبرای
ظواردکردنمولديناهلیبهآنهااعتماددارند.ذخايرمولديناهلیممکناستيابهلحا
ژنتیکیازطريقيکبرنامهبهسازیژنتیکیبرایتاکیدبريکصفتمطلوبانتخابشوند
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
يااينکهانتخابسادهتریداشتهباشندوتنهابراساسعاریبودنياتحمليامقاومتدر
برابريکعاملبیماریزایخاصگزينششوند.
بیماریتوسعهيافتهاست.چندنمونهسیستمتولیدمیگویمولداهلیبرایکاهشخطر
(،بهطورکلیدرتأسیساتباايمنیزيستیبسیاربالاSPFذخايرعاریازبیماریخاص)
(high healthمیگویباسلامتبالا)SPFنگهداریمیشوندولاروهايشان)کهبايدبهجای
اومدربرابرنامیدهشوند(برایصنعتپرورشمیگومورداستفادهقرارمیگیرد.میگویمق
(آنهايیهستندکهمستعدآلودهشدنبهيکياچندعاملبیماريزایSPRبیماریخاص)
(آنهايیهستندSPTخاصنیستندومیگویدارایتحمل)بردبار(دربرابربیماریخاص)
کهازقصدپرورشدادهمیشوندتامقاومتنسبیدربرابربیماریايجادشدهتوسطيکيا
کهLitopenaeus stylirostrisلبیماريزایخاصتوسعهيابد.بهعنوانمثال،لاينچندعام
مقاوماستتولیدشدهاست.IHHNVدربرابر
عاتمناسبدرموردپیشینهومنشأزمانیکهازمیگویاهلیاستفادهمیشود،ضروریاستکهاطلا
اصلیآنهافراهمشود.
ژنتیکیاحتمالیوکاهشمیزانرشدودرصدبازماندگیبهمنظوراجتنابازمشکلات
بايداطلاعاتدرموردخانوادههای ناشیازجفتگیریهایخويشاوندی)درونجمعیتی(،
مختلفمولديناهلیومنشأآنهاواينکهمنشأداخلیياخارجیدارندجمعآوریشود.
کارايیخانواده لاينهایمختلفباهمچنینداشتناطلاعاتپیرامونشرايطو و ها
شرايطزيستمحیطیمتفاوتکهنامزداستفادهدرتکثیرهستند،مفیدخواهدبود.پروتکلی
کهبرایبهگزينیاستفادهمیشودنیزمهماست؛بدينمعنیکهبتوانازبهترينذخايردر
بازماندگیبهتریمناسبتريناستخراستفادهکردياازآنگروهیکهدرمواجههبابیماری،
انتخاب شرايطظاهریکهدر برخیاز بهترينزمانممکنگزينشکرد. در اندو داشته
مولدينمدنظراستبهشرحزيرمیباشد)البتهدرگاماولانتخاببراساسسايزووزن
21 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
گرمانتخابمی2۸گرمونرهایبالای۹0انجاممیشودبدينترتیبکهمادههایبالای
(:۴دشون
ياديگرعلائمبالینیکه ظاهرفیزيکیواندازهمناسب،عدموجودنکروز)خوردگیبافت(
پاهای اسکلتخارجی(، و عضله بالینیدر غیر )علائمبالینیو بیماریباشد وجود نشانه
تمیز،عدمبدشکلی)ناهنجاری(روسترومويکبدنشفاف.2شناگر
مراحل قرنطینه ذخایر مولدین .2-1
وضعیت تا شوند نگهداری ايزوله حالت در بايد تکثیر، مرکز به احتمالی مولدين ورود مجرد به
سلامتآنهامشخصشود.
نتايج مشخصشدن زمان تا میگوها که هستند بسته مکان يک قرنطینه تأسیسات
اختصاصینگهداریمی مخازن در صورتامکان( باکتريايیدر آزمايشهایويروسی)و
شوند.
واحدقرنطینهمولدينبايدازسايرتأسیساتمرکزتکثیرمجزاباشد.اگراينکارممکن
نیست،طراحیمرکزتکثیربايدبهگونهایاصلاحشودکهاحتمالسرايتآلودگیازواحد
توجهويژهبهدفعموادزايدوتصفیهپساب قرنطینهبهسايربخشهاوجودنداشتهباشد.
افرادیکهدراينبخشکارمیکنندنبايداجازهورودبهديگربخشهاراضروریاست.
داشتهباشندودرهمهحالبايددستوراتبهداشتیرارعايتکنند.
واحد قرنطینه باید دارای خصوصیات زیر باشد:
سرايت از تا باشد مجزا تکثیر تأسیساتمرکز ديگر کافیاز قدر به بايد اينواحد
مالیجلوگیریشود.آلودگیاحت
اينواحدبايدکاملابستهوپوشیدهباشدوهیچدسترسیمستقیمیبهمحیطبیرون
نداشتهباشد.
دهد )م(. خونی را افزایش داده و تنوع ژنتیکی را کاهش می این فرآیند، روند افزایش ضریب هم. 1
2. pleopods
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
دراينواحدبايدامکانضدعفونیپاها)حوضچهورودیحاویمحلولهیپوکلريتبا
20ppmباغلظتPVP-(ودستها)ظروفحاویآيودين۸0ppmمادهموثربالای
درصد(هنگامورودوخروجفراهمباشد.70کلو/ياال
اجازهفعالیتدراين ورودبهبخشقرنطینهبايدمحدودبهافرادیباشدکهمنحصرا
بخشرادارند.
سپسدوش شخصی، لباسهای کردن خارج جهت رختکن بايد قرنطینه ورودی
درپايانجهتاستحماموبعدازآنرختکنجهتپوشیدنلباسکاروچکمهباشد.
شیفتکاریعکساينمراحلانجاممیشود.
درسالنقرنطینهبايدسطلهایپلاستیکیياحاملهایمناسبمشابهجهتورودو
خروجمعمولروزانهمیگوبهتأسیساتمهیاباشد.
واحدقرنطینهبايدسیستمتامینآبوهوادهیمستقلوسیستمتصفیهوضدعفونی
وپسابآنجهتجلوگیریازخروجعواملبیماريزایاحتمالیجداگانهداشتهباشد
بهمحیطحتماتصفیهشود.
با و شده وارد مخزنذخیره به ابتدا بايد اينتأسیسات، در استفاده مورد آبدريا
دقیقه(تیماروسپس۹0مادهموثر،بهمدتحداقل20ppmمحلولهیپوکلريت)با
کلرباقیمانده(وهوادهیقویغیرفعالppmبهازایهر۴ppmباتیوسولفاتسديم)
شود.
(کلپساببايددرمخزنديگریجهتکلرزنیppmو00برایحداقل20)دقیقه
کلرزدايیقبلازخروجازسیستمورهاسازیبهمحیطجمعآوریشود.
بهديگرروشهایاستا يا بايدسوزانده آلوده يا ندارددفعتماممیگوهایتلفشده
شوند.
تمامشلنگهاوظروفپلاستیکیاستفادهشدهبايدقبلازاستفادهمجدد،شستهوبا
(ضدعفونیشوند.20ppmمحلولهیپوکلريت)
20 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
کلیهوسايلمورداستفادهدرسالنقرنطینهبايدعلامتگذاریشودودرهمانواحد
هوسايلبايددردسترسباشد.باقیبماند.تجهیزاتموردنیازبرایضدعفونیروزان
واحدقرنطینهبايدبهگونهایطراحیوتقسیمبندیشودتامیگوهايیکهوضعیتسلامتیآنها
منتقلشوند."پاکیزهياتمیز"بهبخش"آلودهياکثیف"مشخصشده،ازبخشاصطلاحا
کهنشان"پاکیزه"وبخش"آلوده"سالنقرنطینهبهدوبخشتقسیممیشود:بخش
میدهدمیگوهايشانبررسینشدهاند)مرحلهپیشازآزمايش(،ويااينکهبررسیشدهاند
)مرحلهپسازآزمايش(.میگوهابايدتنهابهيکسومنتقلشوند؛ازبخشآلودهبهبخش
مخلوطشدنمیگوهای از تا ثبتشود بايدبهدقتکنترلو تمامجابجايیها و پاکیزه؛
هوآزمايشنشدهجلوگیریشود.آزمايششد
فرمالین20ppm)PVP-مولدينهنگامورودبهسالنقرنطینهدرمحلولآيودين يا ۴(
(ppmبهحالتغوطهورشستشودادهمیشوند.درروزسومقرنطینه،يکپای۴00-۸0)
میگوها گروهیاز يا بررسیکنیم( را بخواهیمتکتکمیگوها )اگر هرمیگو از )اگرشنا
هر میشود. میتواندر۴0بررسیبهصورتتصادفیباشد(برایآنالیزجدا پایشنارا
قالبيکگروهآنالیزکرد.هرگروهیکهنتیجهآزمايشآنمثبتبودمیتواندمعدومشود
ويااينکهنمونههاتکتکآزمايششدهوتنهامواردمثبتحذفشوند.نمونههایآلوده
دهشدهياباروشهایاستانداردديگری)مثلاتوکلاويادفنعمیق(حذفشوندبايدسوزان
تاازانتشاراحتمالیويروسجلوگیریشود.
MFAجزئیاتبیشتردرموردزيرساختهاوفعالیتهایواحدقرنطینهرامیتوانیددر
(بیابید.200۹)AQIS(و2002)Anon(،200۴)
تیکهوضعیتسلامتیآنهاکاملاتايیدنشدهازقرنطینهخارجشوند.ذخايرمولديننبايدتاوق
زمانیکه از فرمالین استفاده می شود، باید از رسوبات سفید رنگ فرمالدهید دوری کرد چرا که به شدت . 4
سمی است.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
در متفاوتخواهدبود. برایغربالگریسلامت، نیاز قرنطینهبستهبهزمانمورد دوره
روزپیشازانتقالبهواحد20همهموارد،میگوهابايدتاحصولنتايجآزمايشاتوحداقل
نظارتدرقرنطینهبمانند.بستهبهنوعطراحیمرکزتکثیروهمهوايی)آداپتاسیون(،تحت
فاصلهواحدقرنطینهتامحلهمهوايی،انتقالمیگوهامتفاوتاست.درمواردیکهفاصله
زيادباشد،بايددوبارهبستهبندیوحملونقلشوند.ولیدرمواردیکهفاصلهنزديکو
يککا آداپتاسیوندر و سطلهایضدواحدهایقرنطینه با انتقالمیتواند باشند، رگاه
عفونیشدهایکهآبواحدآداپتاسیونرابههمراهدارندصورتگیرد.
درهرصورت،وسايلاستفادهشدهبرایانتقالبايدازوسايلواحدقرنطینهجداباشدو
تمامتجهیزاتووسايلواحدقرنطی ضدعفونیشوند. انتقالحتما بعداز نهبايددرقبلو
همانبخشباقیبماندودرپايانهرروزدرمخازنیکهبهاينمنظوردرنظرگرفتهشده
ضدعفونیشوند.
امکاناتآزمايشگاهیوکارشناسانمربوطهبايدبراساسنیازهایخاصمرکزتکثیرتعیینشود.
زاتجهتتجهیزاتعمومیآزمايشگاهی)بهعنوانمثاليکمیکروسکوپ،برخیتجهی
برایانجاممعايناتمعمولیسلامتمیگوموردنیازخواهد ...( مطالعاتمیکروبیولوژيکو
،وتجهیزآزمايشگاههایتخصصیPCRبود.علاوهبراينامکاناتپیشرفتهتر،ماننددستگاه
جهتجلوگیریازآلودگیاحتمالیموردنیازخواهدبود.طراحیواجرایاينامکاناتخارج
ازمحدودهايننوشتاراست.
)آداپتاسیون یا بوم پذیری( 1هم هوایی. 9-1
میگوهايیکهمعايناتاولیهقرنطینهراپشتسرگذاشتهاندبايدباشرايطمحیطیجديددرواحد
رسیدگیمولدينعادتکردهاصطلاحاآداپتهشوند.
طیدورهآداپتاسیونکهازهفتروزتاچندهفتهبهطولمیانجامد،ذخايرمولدينبا
شرايطزيستمحیطیواحدمولدسازیيارسیدگیجنسیمولدينونیزنوعغذايیکهبه 1. Acclimatization
22 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
مکمل غذاهایکنسانتره بخصوصجايیکه اينکار عادتمیکنند. میشود داده آنها
اهمیتدارد.غذاهایطبیعیاستفادهمیشود
مرکزآداپتاسیونبايدفضاوتانککافیبراینگهداریمیگوهايیکهدرآيندهبهمرکزبلوغ
)رسیدگیجنسی(معرفیخواهندشدراداشتهباشد.
چنینمرکزیهمچنینباعثبهینهسازیتولیددرواحدرسیدگیجنسیخواهدشد.
اندپسازمعرفیبهواحدرسیدگیجنسیبخاطراينکهمیگوهايیکهبهخوبیآداپتهشده
عنوان به زيادیرا زمان اينکه بدون ناپلیهستند تولید آماده مرده"خیلیزود "زمان۴
اززمانیکهيکمیگویمادهبهسیستمرسیدگیجنسیمعرفیمیشودتا )تعدادروزها
اولینتخمريزی(ازدستبدهیم.
رسیدگیجنسیمعرفیشوندبايدحداقلهفتروز)تاذخايرمولدينقبلازاينکهبهمخازن
چندينهفته(رادرشرايطآداپتاسیونبهسربرند.
طیايندورهتفاوتهایدماوياشوریبینسالنقرنطینهومرکزرسیدگیجنسیبه
تدريجکاهشمیيابد.پروتکلهایتغذيهنیزتنظیممیشودبهطوریکهمیگوباشرايطی
در نیزکه اندازی پوست مرحله کند. می عادت داشت خواهد جنسی رسیدگی بخش
مشاهدهمیشودوتنهامادههادرمرحلهبینپوستاندازیزمانیکهآمادههستندقطع
پايهچشمیمیشوند.بااينروش،مادههايیکهبهواحدرسیدگیجنسیمعرفیمیشوند
آمادهتولیدناپلیهستند.قطعپايهچشمیشدهاندولذاخیلیزود
رسیدگی جنسی )بلوغ(. 1-1
اولینمرحلهتولیدلارو،رسیدگیجنسیوپرورشمیگویبالغاست.پروتکلهايیکهبايد
اشل در تکثیر آيا اينکه داشت. خواهد تکثیر مرکز کار وسعت به بستگی شود رعايت
ينکهتکثیردرسطحوسیعوبرایتحقیقاتیودرقالببرنامهکنترلتولیدمثلاستوياا
تامینپستلارومزارعپرورشتجاریخواهدبود. 1. down-time
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 22
براساساينکهحداکثر بستهبهاينتفاوت،سیستمرسیدگیجنسیطراحیمیشود.
و کنترل حداکثر بخواهیم اينکه يا باشیم داشته تکثیر تجاری مقاصد برای ناپلی تولید
تیکیداشتهباشیم.گرچهامکانکنترلجفتگیریدرنظارتبرجفتگیریوتلاقیهایژن
يکواحدرسیدگیجنسیمعمولیوجودداردامايککنترلخوبودقیقمستلزمپرورش
و پرورشلارو سیستم همچنین است. مصنوعی لقاح و میگوها تکجنسی نگهداری و
رادردستههایاستخرهاینوزادگاهیبايدبهگونهایطراحیشدهباشدکهبتوانلاروها
چنینچالشعملکردی جداگانهنگهداریکرد. هردستهبهطور کمدر بهتعداد اما زياد
) است تجاری اهداف با نوزادگاهی سیستم يا تکثیر مرکز از متفاوت وJahnckeبسیار
(.2002همکاران،
امکانات شامل مولدين ذخاير از برداری بهره برای مناسب های قرنطینه،زيرساخت
آداپتاسیونومراحلاصلیتولید)بلوغ،تخمريزیوتخمگشايی(باسیستمهایپشتیبانی
مناسبموردنیازاست.
زيربنایواحدرسیدگیجنسیبايدبهاندازهکافیوسیعباشدکهبراحتیمخازنرسیدگیجنسیو
دهد.زيرساختهاوتأسیساتپشتیبانیبراینیازهایمرکزتکثیرراپوشش
فاکتورهايیکهدرطراحیتأسیساتدرنظرگرفتهمیشودعبارتنداز:سطحموردنیاز
میزانتخمريزی استفاده، نسبتجنسیمولدينمورد سازیو تراکمذخیره ناپلی، تولید
برآوردشدهدرمادهها،میزانموردانتظارتخمگشايی،میزانموردانتظارتخموناپلیبه
.۴ولدمادهوسیستمتولیدبهکارگرفتهشده)گروهیياسرجمع(ازایهرم
شرايطسالنرسیدگیجنسیبايدبهدقتکنترلشود.
اتاقياسالنرسیدگیجنسیبايددرنورکمنگهداریشودوترجیحاًازسیستمکنترل
-۴۱یوساعتتاريک۴0-۴2فوتوپريود)دورهنوری(استفادهشود.دورهنوریمناسبشامل
بالعکسبايد۴2 روشنايیو تاريکیبه از نور تغییر دوره 2الی۴ساعتروشنايیاست.
1. batch or continuous
22 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
ساعتباشد.دسترسیبهواحدرسیدگیجنسیبايدمحدودشود؛سروصدا)بويژهصداهای
بلندومتناوب(،رفتوآمد،جابجايیوديگرمزاحمتهابايددرحداقلممکننگهداشته
شود.
۸دگیجنسیترجیحاًبايددارایمخازنگرد،تیرهرنگ،صافباقطرتقريبیواحدرسی
درصدتعويض2۸0-۹00مترباشد.ذخايرمولدينبايدهرروزوبهصورتمداومبهمیزان
آب)آبجديدو/يابازچرخششده(داشتهباشنداماهوادهینبايدشديدباشد.عمقآببه
قطعهبهازایهرمتر8-0.ذخیرهسازیمیگوهاتقريباًمتراست۸/0-7/0طورکلیحدود
-80مترمیتواند۸است؛بنابراينمخزنیباقطر۴به۴-۸/۴مربعاست.نسبتنربهماده
نررادرخودجایدهد.دمایآبمعمولاکنترلمیشودتادرحدود00-۴00مادهو00cاست.8-2/8مناسبpHو۹۸-۹0pptباقیبماند.شوریمناسب2۳-28˚
مکانتهیهغذابايدنزديکاماجداازسالنمولدسازیباشد.
کاتر، کاسه/سطل، قاشق، )چاقو، سازیغذا وسايلآماده تمام به اينمکانبايدمجهز
میکسر،پلتسازو...(همچنینيکيخچالوفريزربرایذخیرهموادغذايیباشد.
روزانهوبهطورمنظمسیفونوتمیزشود.مخازنرسیدگیجنسیبايد
تانکهایرسیدگیجنسیبايدروزانهبهمنظورخروج بهدلیلمیزانبالایغذادهی،
شوند. سیفون اندازی پوست از مانده جا به های پوسته و فضولات نشده، خورده غذای
يکلوله است: قسمتتشکیلشده دو تانکرسیدگیPVCسیفوناز هر يکشلنگ. و
مخصوصبهخودداشتهباشداماشلنگمیتواندبرایهمهتانکهاPVCجنسیبايدلوله
استفادهشود.شلنگبايدباآبتصفیهشدهتمیزقبلازسیفونکردنهرتانکشستهشود.
يککیسهتوریکهپايی میتواندر سیفونکردنرا پسماندحاصلاز و نباقیمانده
شلنگوصلشدهجمعآوریکردوسوزاند.درپايانروزکاریشلنگبايدشستهشودوبه
(قرارگیرد.20ppmصورتغوطهوردرمخازنحاویمحلولهیپوکلريتکلسیم)
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
ساختارهای۴اسکرب چنانچه نیز کفمخازن و ديواره متناوب شستشو( و )تراشیدن
ديگرموجوداتچسبنده،شاملم وجوداتمزاحمتکياختهایوجودداردبايدجلبکیيا
انجامشود.اينکاراغلبباپايینآوردنسطحآب،بدونخارجکردنمولدينقابلاجراست
اماگاهیاوقاتنیازاستذخايرمولدينبهمخازنجديدانتقاليابد.ايدهخوبیاستکهيک
ابهصورتمنظمانجامپذيرد.تانکرابرایچنینمواقعیخالینگهداريمتابرنامهه
کاریمولدينبايدلحاظشود؛چراکهحداکثردقتومراقبتبرایبهحداقلرساندندست
تاثیرنامطلوب برروندتخمريزیآنها بههمخوردنآرامشمولدينرسیده دستکاریو
خواهدگذاشت.
قبلازچککردنهرتانکبهوسايلیکهبرایگرفتنمولدينمادهرسیدهاستفادهمیشودبايد
خوبیشستهشوند.
بايددرسطل میشود، کهبرایگرفتنمولديناستفاده تورهایدستی)ساچوکها(
مادهموثر(قراردادهشود.20ppmياهیپوکلريت)باPVP-هایحاویمحلولآيودين
تراکمجمعیتمطلوببرایجفتگیریطبیعیبايدحفظشود.
قطعهبهازای0-8شدهبرایجفتگیریطبیعیمیگویسفیدغربیحدودتراکمتوصیه
قطعهدر۴0هرمترمربعاست.اگرلقاحمصنوعیبهکارگرفتهشود،اينتعدادمیتواندتا
هرمترمربعافزايشيابد.همچنیندرنظرگرفتنوزنزیتودهبهجایاينکهصرفاتعداد
ا مهم شود گرفته نظر در غذادهیمیگوها با مطلوباستکه زیتوده آنوزنیاز ست.
کیلوگرمبهمتر2/0-۹/0کیفیتآبتحتتاثیرقرارنگیرد.نسبتزیتودهبهواحدسطح،
مربعتوصیهمیشود.
درذخیرهسازیمولدين،نسبتنربهمادهبايدبهصورتبهینهباشد.
نسبت با همو با را ماده و نر اغلبسیستمها، ذخیره۸/۴-۴در ماده ازایهر به نر
اينکار گاهیاوقاتنیزنرومادهبهصورتجداگانهنگهداریمیشوند. سازیمیکنند.
1. scrubbing
23 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
مزايایزيادیداردازجمله:کاهشهزينهتغذيهبااستفادهازغذایارزانتربرایتانکنرها
کیفیتاسپرمبانگهداری)عمدتااسکويیدوغذاهایغنیسازیشدهکارخانهای(؛افزايش
درجهسانتیگراد(؛افزايشتراکمذخیرهسازینرهاوتسهیل2۸-27نرهادردمایپايینتر)
درتلقیحمصنوعی.
بارصیدوجابجايیمادههادرهرشب2بااينحالجداسازینرهاومادههامستلزم
برایانتقالبهتانکتخمريزی(تخمريزیاست)يکباربرایانتقالبهتانکنرهاوباردوم
شد. خواهد آسیبپذير بسیار مرحله اين در ماده میگوی استرسمضاعف به منجر که
غلظت بالای سطح چون است بیشتر مختلط تانکهای در جفتگیری به تمايل بعلاوه،
بايددرنظرداشتکهنرخ افزايشمیدهد. هورمونیدراينتانکها،هیجاناتجنسیرا
مولدينوحشیمعمولا%تخم حالیکهدر۱-8ريزیذخاير هرشباستدر در ها ماده
مادههاوحتیبیشتردرهرشباست.۴0-۴۸مولديناهلیايننرخبالاترومیزانآن%
تخمریزی. 5-1
اتاقتخمريزیبايدمجزاباشد.
تا بخشرسیدگیجنسیاتفاقافتد از مکانیجدا راحتیتخمريزیبايددر بتوانبه
محلتخمريزیراروزانهتمیزوضدعفونیکردبدوناينکهبهذخايرمولديناسترسیوارد
شود.اتاقتخمريزیبايدبستهبهسطحموردنیازتولیدناپلیدارایزيرساختهایمناسب
باشد.
درصورتامکانتخمريزیبايدانفرادیصورتپذيرد.
انتقالافقیب مطالعاتنشانمیاينکارخطر کاهشمیدهد. را ها یماریبینماده
دهدکهتراوشاتبافتیدرهنگامتخمريزیومدفوعمادههامیتواندحاویسطوحبالايی
و...(باشدوموجبآلودگیمادههایغیرMBV،BV،HPV،IHHNVازويروسها)نظیر
هجمعینیست،تعدادمادههادرآلودهحینتخمريزیشود.اگرچارهایجزتخمريزیدست
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 21
لیترآب(تا200-۹00هرتانکبايدکمترينحدممکنباشد)يعنیيکمادهبهازایهر
تعدادمادههايیکهدرمعرضآلودگیاحتمالیقرارمیگیرندکمترشود.
)انفرادیياتنبستهبهنوعتخمريزی۸-8لیترتا۹00مخازنتخمريزیمیتواندبههراندازهاز
دستهجمعی(متفاوتباشد.
ایبه حداقلزاويه يا اندکیمخروطیباشد اگر اما تختباشد کفمخازنمیتواند
آسانی کمترينآسیببه با تخمها جمعآوریهمه باشد، سمتمجرایخروجیداشته
نشستشوياانجاممیشود.مخازنبايدبهگونهایاجازهبرداشتتخمهارابدهندکهامکا
فرمالین) ضدعفونیبا آيودين۹0برای۴00ppmحمام يا ۴00-۸0ppm)PVP-ثانیه(
نیزمیتوانباغلظت۴-۹برای -۴/0ppmدقیقه(پسازبرداشتفراهمباشد.ترفلانرا
خطر0۸/0 تا کرد اينضدعفونیکمکخواهد کرد. عفونتقارچیاضافه با برایمبارزه
کاهشيابد.انتقالبیماری
سیستمهایتخمريزیبايدبهترينکیفیتممکنآبراداشتهباشند.
تخمگشايیکاملارعايت مراحلپالايشآببايدبرایتامینآبمخازنتخمريزیو
۴)فرابنفش(،عبورازکربنفعالوفیلترهایUVشود.اينپالايشمعمولاشاملتابشنور
کیفیت ترجیحاً c(ودما)۹۸-۹0pptآببايدازنظرشوری)میکرونمیشود.(2۳-28˚
نیزاغلببهآبمخازنتخمريزیاضافهEDTAمشابهمخازنرسیدگیجنسیحفظشود.
میشودومیزانآنباتوجهبهبارفلزاتسنگینمحلپیشنهادمیشود.
میگیرندتااسترسبهعنوانيکاصلکلی،ذخايرمولدينتنهادرصورتنیازمورداستفادهقرار
بیموردبهمیگوهاواردنشود.
خم بدن با مولد گرفتن، هنگام شود. اجتناب يکمیگو حد بیشاز تعقیب از بايد
بینپاهایحرکتیقرارگیرد.اينکارخطر2وتلسون۴نگهداشتهشودبهصورتیکهدمپاره
1. uropods
2. telson
21 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
آبنگهداشتنمولدينبرایمدتخمشدنوافتادنمیگوراکاهشمیدهد.بايدازبیرون
مخازنتخمريزی استبه قرار هايیکه ماده عنوانمثال، به زمانطولانیاجتنابشود.
منتقلشوندبهشیوهگفتهشدهدرحالیکهدرسطلیحاویآبواحدرسیدگیجنسیو
درزيرآبنگهداشتهشدهاند،منتقلشوند.
ه(بايداواخربعدازظهريااوايلشبانجامشود.جداسازیمادههایباردار)اسپرمگرفت
مادههایبارداررابايداواخربعدازظهريااوايلشب)زمانیکههواتاريکمیشود(يادر
زمان شوند. جداسازی شود می ديکته )فتوپريود( نوری دوره توسط که مناسبی زمان
ودتامادههايیکهدرتانکبارداربهجداسازیبايدازيکچراغقوهقویضدآباستفادهش
رسیدگی چهار مرحله تخمدانشاندر يا رسیدگیبالايیدارند )آنهايیکه میرسند نظر
بايدازساچوکملاقهایبه وقتیيکمادهباردارمشاهدهشد، جنسیاست(ديدهشوند.
بیرونآو را استفادهکردوآنها دراينزمانمادهآرامیهرچهتمامتربرایصیدآنها رد.
بررسیمیشودکهآيااسپرماتوفوریدرتلیکومداردياخیر.اگراسپرماتوفوردارد،میگوی
مادهبهشیوهبیانشدهبهاتاقتخمريزیمنتقلمیشود.امااگرکیسهاسپرماتوفوروجود
تخمري مخازن به انتقال از قبل تا میگیرد ظرفديگریقرار در ماده تلقیحندارد، زی،
مصنوعیصورتگیرد)البتهاگردردستورکارباشد(.
میزانباروری،نرختخمريزی)تعدادتخمهادرهرمولدماده(ومدتزمانیکهمادههادرمرحله
رسیدگیجنسیمیمانندبايدبررسیشود.
بايدبه هایقطعپايهچشمیشده ماده کاهشکیفیتناپلی، طوربرایپیشگیریاز
پساز يا ماهه سه حداکثر يکدوره از بعد رژيم۴۸معمول نوع به تخمريزیبسته بار
غذايیوسلامتیمولد،ازچرخهتولیدخارجشدهيااصطلاحاًبازنشستهشوند.مادههايیکه
برایشناسايی قطعپايهچشمینشدهاندمیتوانندبرایمدتيکسالتخمريزیکنند.
بايداز برخیروشهایشناختهشدهديگرمادهها برچسبزدنيا روشعلامتگذاری،
استفادهکرد.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
تخمهاواسپرمهابايدشمارششوندتاازتولیدمطلوبتخمومیزانمناسبلقاحاطمینانحاصل
شود.
۹0-۹۸بهعنوانيکراهنما،بايدتعدادتخمدرهربارتخمريزیبرایمادههايیباوزن
تا۴۸0000گرمبین۱0-۱۸تخموبرایمادههايیباوزن۴۱0000تا۴00000گرمبین
تخمباشد.200000
برایاطمینانازلقاحخوب،اسپرمهابايدبهصورتدورهایازطريقشمارشباکمک
میکروسکوپنوریبررسیشوند.
بايدسیستممناسبیبرایجمعآوریتخمهابهکارگرفتهشود.
تخمريزیممکناستانفرادیياجمعیباحضوردومولدمادهيابیشتردريکمخزن
بدون مناسببرداشتتخم يکسیستم موارد اين از کدام هر در شود. انجام تخمريزی
مخلوطشدنبامدفوعيابافتهایتخمدانی)مثلابااستفادهازيکفیلتراولیهباچشمه
نیازاست.میکرونی(مورد۹00-۸00های
میکرون(بهطوریکهبهتخم۴00تخمهابايددرظرفیباتوریريزچشمه)کمتراز
هاآسیبیواردنشودجمعشود.پسازبرداشت،تخمهابايدباآبدرياکهبهخوبیتیمار
آيودين سپسبا و شسته شده( استرلیزه و )فیلتر شوندPVP-شده ضدعفونی )بتادين(
باآبکاملاتمیز۴0-00بهمدت۴00-۸0ppm)غلظت تخمها ثانیه(.درنهايتمجددا
درياشستشومیشوند.
نرخلقاحوتخمگشايیبايدمحاسبهوبررسیشود.
واحدتخمگشايی بهمخازنتخمگشايیدر تخمها ضدعفونی، پسازجمعآوریو
خمیننرخلقاحموردبررسیمنتقلمیشوند.مقداریازتخمهایجمعآوریشدهجهتت
قرارمیگیرد؛باشمارشآنهامیتواننرختخمگشايیرابرآوردکرد.نرخلقاحبايدحداقل
درصد۸0درصدمعمولتراست.اماچنانچهنرخلقاحزير7۸درصدباشدونرخبالای۸0
10 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
درموردچرايیبیايد،ترجیحاًبايدآندستهتخمآزمايششدهرابهطورکاملحذفکردو
ايناتفاقتحقیقکردتاعاملبروزمشکلپیداشود.
تخم گشایی. 6-1
تخمگشايیبايددريکاتاقتمیزوايزولهانجامشود.
لیتری(معمولاکفمخروطیشکلدارندتاچرخش۹00-۴000مخازنتخمگشايی)
آب،هوادهیوبرداشتآسانترانجامشود.حجممخازنازدههالیتریتايکتنیمتفاوت
تا میتوانند جهتتخم۱استو سازیشوند. تنآبذخیره ازایهر به تخم میلیون
۹۸-۹0pptدرجهسانتیگرادوشوری۹2-2۳گشايیمطلوب،کیفیتآببايددردمای
(نیزبههماندلايلیکه۴/0-0۸/0ppm(وترفلان)20ppm)تاEDTAحفظشود.معمولا
درتخمريزیبیانشدبهآبمخازنتخمگشايیاضافهمیشود.
مخازنبهاندازهکافیهوادهیمیشوندتاتخمهادرآببهصورتمعلقجابجاشوند.
ناپلی ساعتپسازذخیرهسازیتخمهانمايانشوند.پسازاينمرحله8هابايدتقريباً
ساعت(،هوادهیقطعمیشودتاناپلیهابرداشتشوند.سپسيک۴2-۴۸)معمولابعداز
پوششيادرپوشتیرهکهيکبرشياسوراخدرمرکزآناسترویتانکقراردادهمیشود
20-۹0یسوراخآويزاناست.ناپلیهایسالمدريکبازهزمانیدرحالیکهيکلامپبالا
دقیقهایزيرسوراخبهسمتنورتجمعمیکنند؛آنگاهبااستفادهازيکسطلياسیفون
کردن،درونيکسطلياظرفجمعآوریناپلیقراردادهمیشوند؛ضمناينکهمیتوانند
يکسطلياتانکجداگانهباهوادهینگهداریشستهياضدعفونیشوند.آنهامیتواننددر
ناپلیهای و تخمهایهچنشده ارسالشوند. بهبخشپرورشلارو مستقیماً يا شوندو
تخم مخازنتخمريزیو میشود. تمیز تانکضدعفونیو و ريخته دور ضعیفباقیمانده
مادهفعال(شسته۹0ppmگشايیروزانهبامحلولهیپوکلريتکلسیم)ياسديم()باغلظت
شدهوقبلازاينکهدوبارهپرشوندباآبتمیزفراوانشستشومیشوند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
پایش سلامت مولدین .7-1
درکنارپايشسلامتعمومی،مولدينانتخابشدهبرایرسیدگیجنسیبايدازنظرعدمآلودگی
بررسیشوند.YHVوTSV،IHHN،WSSVبه
های دسته روی تستها است، زياد مولدين تعداد های۴0زمانیکه گروه از تايی
تايی۴۸0تايیمیگو،يکنمونهحداقل۴000مختلفمولدينانجاممیشود.برایهرگروه
های گروه به و انتخابشوند زمانیکه۴0بايد شوند. تقسیم آنالیز جهتهر میگو تايی
یکیصورتمیگیرد،پايشسختگیرانهتریبرایبیماریهاانتخاببرایبرنامههایژنت
با اطمینانحاصلشود. انجاممیشودتادرموردعاریبودنازهرگونهعاملبیماریزا
تست PCRاينکه تست انجام شود، انجام قرنطینه به وارد تازه مولدين برای PCRبايد
ست.دلیلآنايناستکهثابتشده(پسازتخمريزینیزارزشمنداWSSV)حداقلبرای
دردورانقرنطینهمنفیبودهاستممکناستWSSVآنهابرایPCRمولدينیکهتست
تستآنهاپسازقرارگیریدرمعرضاسترسهايینظیرتخمريزی،مثبتشود.
تغذیه مولدین. 8-1
باشد.يکپروتکلغذايیوجیرهمناسببايدازارکانبرنامهرسیدگیجنسی
يکجیرهغذايیخوبوپروتکلمناسبغذايیبرایمولدينازفاکتورهایکلیدیدر
توجهبهبیومسذخیرهشدهدرهر بايدبا مقدارمناسبغذا کیفیتاست. تولیدناپلیبا
بیومسمولدينباشد)بر20-۹0تانکتخمینزدهشود.بهطورکلی،تغذيهبايدبهمیزان%
هاينکهازغذایتازهيافريزشدهاستفادهمیشود(.زمانیکهازغذایاساسوزنتريابستهب
خشکاستفادهمیشوداينمیزانکمتراست.مقداردقیقغذادهیبايدبهتناوببراساس
غذای از قطعاتکوچکی تنها زمانیکه بايد غذادهی شود. تانکتنظیم مصرفهر میزان
ادامه نشدهمرحلهقبلباقیمانده خورده کندکهتقريباً ساعتبعدازهرمرحله2-۱پیدا
موادمعدنی، جیرهغذايیبايدمتوازنوشاملغذاهايیحاویويتامینبالا، غذادهیاست.
12 ▼ فصل چهارم: مراحل پیش از تخمریزی
)نظیر اسیدهایچرب و ها 20:5n3رنگدانه ها22:6n3و تخم برایتولید که باشد )
ضروریاند.
شود.بايدازآلودهشدنغذاحینآمادهسازیجلوگیری
لوازممورد بايدبااستفادهازاستانداردهایمعتبربهداشتیانجامشود. آمادهسازیغذا
استفاده)چاقوها،میزها،میکسرهاوپلتسازهاو...(بايدتمیزنگهداشته،قبلازاستفادهبا
(شستهوباآبتمیزآبکشیشوند.20ppm)PVP-کمکمحلولآيودين
استرلیزهغذاهایتازه تايیدشدهيا باشندودرموردعاریبودنازويروسها تازه )تر(بايدواقعاً
باشند.
زمانیکهازغذاهایتازهنظیراسکوئید،پلیکتها،آرتمیا،کريل،ماسلها،اويسترهاو
بايدتلاششودکهاينمواردبهتازهترينشکلممکندراختیار غیرهاستفادهمیشود،
هنگامخريدقرا برایاطمینانازاينکهغذایترخطریبرایايمنیزيستیندارد، رگیرد.
TSVگواهیعاریبودنازويروسهايینظیر ،WSSV PCRازطريقآنالیزهایYHVو
موردنیازاست.برایغیرفعالکردنهرگونهويروس،غذاهارامیتوانبرایمدتزمانی
رسیموادمغذینداشتهباشداسترلیزهياپاستوريزه)اينموردکهتاثیریبرکیفیتودست
توصیهمیشود(کرد.ايدهآلاستکهغذاهایيخزدهمتفاوتدرفريزرهایمجزانگهداری
شوند.
غذاهایتربايدبهاندازهقابلبلعخردشوند.
وریشده،باآبغذاهایتربايدبهاندازههایمناسببرایمولدينخرديااصطلاحاًسات
هرسهياچهارساعتدرطول غذادهیمعمولاً تمیزشستهوقبلازغذادهیوزنشوند.
شبانهروزانجاممیشود.
غذاهایکارخانهایبايدباافزودنیهایمغذیغنیسازیشوند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 12
چنانچهتصمیمبراينشودکهدرکنارغذایترازغذایخشکياپلتهایمرطوبنیز
بهعنوانمکملاستفادهشود،غذاهایخشککارخانهایبايدباافزودنیهايینظیرويتامین
Cهای اسیدهایچرببلندEو کاروتنوئیدها، آستاگزانتین، محرکهایسیستمايمنی، ،
.. و اشباع غیر زمینهساختغذاهایزنجیر چندينشرکتتجاریدر غنیسازیشوند. .
مصنوعی)غذایکنسانتره(فعالیتمیکنندگرچههنوزغذايیکهبهطورکاملجايگزين
غذایطبیعیشودارائهنکردهاند.جیرههایخشکيامرطوبهمچنینمیتواندبهشیوه
سردشود) اکسترودر(.ایاقتصادیدرخودمرکزتکثیرتولیدو يا ازپلتساز استفاده با
برایاينکاردانههایمعمولغذایمیگوبهصورتپودردرآمدهسپسباافزودنیهایياد
نظیرآلژيناتياژلاتینمخلوطمیگردد.انتخابغذای۴شدهويکمادهچسبندهنگهدارنده
مناسببستگیبهنیازهایويژهمرکزتکثیروواحدرسیدگیجنسیدارد.
بیومسمیگودرروز(2-۹غذاهایخشکبايدجداازغذایترودوتاسهباردرروز)حداکثرتا%
ملاًمصرفشدهاند.کمکمدرهروعدهبهمیگوهادادهشودتامطمئنشويمکا
برتریPenaeus monodonیسفیدغربیاهلینسبتبهنمونهوحشیياگونههامیگو
دارندچراکهآنهاباغذایپلتبزرگشدهاندونسبتبهمصرفايننوعجیرهغذايیخو
گرفتهاند.اغلبنشاندادهشدهاستکهمولدينوحشینسبتبهخوردنغذایخشکبی
وخیلیبهکندیدرطیزمانبهايننوعغذاعادتمیکنند.براساستماممیلهستند
قواعدمديريتیتاکیدشدههرگونهتغییردرشرايطزندگیمولدينبايدبهحداقلبرسدتا
استرسواردهبهآنهاکمترينحدممکنباشد.هرگونهتغییردررژيمغذايی،نوعغذا،مقدار
وزمانغذادهیبا بنابراينذخیرهکافیکلیهعناصرغذايیغذا يدبهحداقلممکنبرسد.
هموارهبايدحفظشود.
1. binder
مراحل پس از تخمریزیفصل پنجم:
شستشو، مولدين؛ جابجايی آب؛ کیفیت مديريت تأسیسات، نگهداری شامل مراحل اين
انتخاب،نگهداریوانتقالناپلیها؛پرورشپستلارو،نگهداری،مديريتبهداشتی،برآورد
ذخیرهسازی،حملونقل؛ومستندسازیوثبتدادههاشرايط،انتخابوبرآوردمخاطرات
میباشد.
نگهداری تأسیسات. 1-5
برایدستیابیبهتولیدلاروهایباکیفیت،تأسیساتبايددرشرايطبهینهنگهداریشود.
سلامت بازماندگیو رشد، تا حفظشوند شرايطبهینه در تجهیزاتبايد تأسیساتو
لاروهاتضمینشودوخطرشیوعبیماریبهحداقلبرسد.بهمنظورمولدين،لاروهاوپست
از بخشی عنوان به بايد مرتبط های پروتکل از ای مجموعه هدف، اين به دستیابی
) توسطSOPsدستورالعملهایاجرايیاستاندارد و لحاظشود تکثیر مديريتمرکز در )
ستانداردمرکزتکثیربايدشامليککارکنانبهدقتاجراشود.دستورالعملهایاجرايیا
۱يا۹)برایپرورشلارو(ياحداقلهردورهبهداشتیکاملاًخشکپسازهردورهپرورش
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
ايندورهخشکبايدحداقل اين7ماه)برایتأسیساترسیدگیجنسی(باشد. روزباشد.
یریشود.کارکمکخواهدکردکهازانتقالبیماریازدورهایبهدورهبعدجلوگ
لاًتمیزشوند،پسازپاياندورهوپیشازتمامیمخازنوتجهیزاتبايددرزمانهایمشخصکام
دورهتولیدیبعدینیزمجدداًتمیزوضدعفونیشوند.شروع
پست نگهداریناپلیو تخمگشايی، برایتخمريزیمولدين، تانکهایاستفادهشده
کاملاًتمیزشوند.مراحلتمیزکردنوضدعفونیمعمولاًبرایلاروبايدپسازهرباراستفاده
همهتانکهاوتجهیزاتيکساناست.اينمراحلشاملشستشوباموادشوينده)دترجنت
ماده۹0-20ppmها(وآببرایازبینبردنآلودگیها،ضدعفونیبامحلولهیپوکلريت)
(،شستشوباآبکافیبرایحذفکاملpH۹-2)۴مورياتیکاسید۴0موثر(و/يامحلول%
نیزمیتوانبه را تانکها ديواره نهايتخشککردنآنهاست. اسیدودر اثراتکلرو/يا
کمکمورياتیکاسیدپاککرد؛تانکهایبیرونازسالنياتانکهایکوچکرامیتوان
کرد.ضدعفونیبهکمکنورخورشیدخشکو
قرارگیرد:نکاتزيربايدموردتوجه
.مخازنبايددرپايانهردورهتکثیرشستهوضدعفونیشوند
.تمامتجهیزاتمرکزتکثیربايدبهصورتدورهایشستهوضدعفونیشوند
مخازنبتنیکهبارنگاپوکسیدريايیياپلاستیکرنگآمیزیشدهاندراحتتراز
تمیزمیشوند.فاقدپوششمخازنسیمانی
لا صید ضدعفونیپساز تمامیتجهیزاتبايد و مخزن پرورشلارو، مخازن از روها
برداشتشده،بايدبههمراهکلیهوسايل.همچنینسالنیکهتمامتانکهایآنشوند
موجودضدعفونیشود.
است. HCL 21-23اتلاق می شد؛ اما اخیراً منظور % اسیدموریاتیك 4به 2با نسبت HNO3و HCLدر گذشته به .4
13 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
وبهآنهامحلولباآبپرکردآنهاراکاملاًمیتوان،تانکهابهمنظورضدعفونیکردن
ساعتتانکهارا۱8افزود،آنگاهپساز۹0-20ppmهیپوکلريتباحداقلمادهموثر
تخلیهکردهوتاآغازدورهبعدیخشکنگهداشت.
تماموسايلوتجهیزاتمورداستفادهدرسالن)فیلترها،شلنگها،ظروفآزمايشگاهی،
میتوانابت و...(را بامحلول%لولههایآبوهوا مورياتیکاسیدتمیزکردو۴0دا
سپسدريکتانکحاویمحلولهیپوکلريتقرارداد.
بايددردورههایسیمولدينوتمامیتجهیزاتمربوطبهآنها،تانکهایرسیدگیجن
ماههتمیزوضدعفونیشوند.۱يا۹مشخص
لولههایآب،لولههایهوا،سنگهایهواوغیرهرابايدماهیانهباغلظتمشابهکلر
(باپمپاژازيکتانکمرکزیشستشوpH2-۹مورياتیکاسید)۴0و/يايکمحلول%
داد.
تمامساختمانهایهچری)کفوديوارها(بايددورهای)حداقليکباردرهردوره(
ضدعفونیشوند.
یزاتديگربايدبیندورههاکاملاًتمیزشوند.تمامتجه
آبتمیزومواد بايديکبارديگربا برایدورهجديد، پیشازذخیرهسازیتانکها
پاکشدهومجدداًباآبتمیزفیلترشدهپیش۴0شويندهشسته،بااسیدمورياتیک%
ازآبگیریشستهشوند.
یخاصتأسیساتتعديليااصلاحشود.مراحلضدعفونیممکناستبراساسنیازها
مراقبتهایايمنیمناسبزماناستفادهازموادشیمیايیبرایضدعفونیبايدرعايت
شود.
راهنمایاستفادهوذخیرهموادشیمیايی،پوشیدنپوششهایحفاظتیوغیرهبايددر
دستورالعملهایاجرايیاستانداردلحاظشود.
هاوتناوبضدعفونیبرایآيتمهایمتفاوتمرکزتکثیرمحصولاتتوصیهشده،غلظت
(آوردهشدهاست.200۹)OIEدر
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
مدیریت کیفیت آب .2-5
زيرساختهایمرکزتکثیربايدبهگونهایباشدکهآبورودیبهنحومقتضیتمیزوضدعفونی
شود.
آرتمیاوغیره(باآبورودیبايدپیشازتوزيعدرکارگاه)بخشتکثیر،پرورشجلبک،
کلرزنیوفیلتراسیونتمیزوضدعفونیشود.توزيعبايدبهگونهایطراحیشودکهازخطر
بايدبهگونه انتقالآلودگیدربخشهایمختلفجلوگیریشود.سیستمتوزيعآبوهوا
ملاًایباشدکهبتوانموادضدعفونیرابهداخلآنهاپمپاژکردوطیدورهخشککردن،کا
خشکشوند.
مزايایتامینآببابهگونهایساختهشودکهازبايدتأسیساترسیدگیجنسیوپرورشلارو
بهرهمندشوند.کیفیتاقیانوس)آبتمیزدريا(
بههرحالبرایتامینآبکارگاهمیتوانآبدرياراازجایديگربهکارگاهمنتقلکرد
استفاد با را اينکهآبدريا بهطوريا فیلتراسیونبهینهکرد. هازتکنیکهایضدعفونیو
نیازمند اما است باز آب تامین سیستم از تر ايمن بسیار بسته مدار سیستم يک کلی
فیلترهایزيستیومکانیکیوضدعفونیبیشتراستتابتوانکیفیتبهینهآبراحفظکرد.
استفادهشود."دانهساحلماسههایريز"برایفیلتراسیوناولیهآببايداز
ماسههای"ازرايجترينسیستمفیلترآبدريادرمرحلهورودبهمرکزتکثیراستفاده
شامليکسریفیلتربادانههایگردريزوبسیارريزو...کهمیباشد"ريزدانهساحل
ب ورود پیشاز را اولیه فیلتراسیون استکه دهند. می انجام تکثیر مرکز ساختاره اين
موجوداتمزاحم،میزبانهایعواملبیماريزا،کشندقرمزوتوانايیمحدودکردنهمچنین
د.اثیرقرارمیدهندرادارامیباشبرخیعواملبیماريزاکهمستقیماًسیستمراتحتت
ذفآبیکهموادمعلقزيادیداردبايدازيکمخزنرسوبگیرعبورنمايدتاموادجامدمعلقح
شود.
11 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
۸0زمانیکهمیتواناستخرهایذخیرهرادوباردرروزپرکرد،بايدحداقلبهمیزان
درصدظرفیتکلاستخرآبذخیرهشود.
بايد فلزاتسنگیننیز بینبرود، از عاملبیماريزا گونه هر تا باآبورودیبايدضدعفونیشود
شوند.رسوبدهندههاحذف
برایضدعفونیآبورودیپسازفیلتراسیونورسوبگیریاولیه،بايدازهیپوکلريت
دقیقه(و/ياگازازن،۹0مادهموثربرایمدتحداقل۴0ppmکلسیم)ياسديم()باغلظت
تابشفرابنفش) آباستخرUVيا استفاده، از قبل و کلر با تیمار پساز کرد. استفاده )
میلیلیترنمونهآب(تستکردتامطمئنشد۸قطرهدر۹تولوئیدن)-توذخیرهرابايدباار
هیچاثریازکلرباقینماندهاست)اگرکلرباقیماندهباشدرنگنمونهزردمیشود(.يک
جدولياوايتبردثبتاطلاعاتبايددرنظرگرفتتاتاريخوزمانتیمارهاونتیجهتست
آبثب توسطتیوسولفاتسديمآنتوسطمسئولتیمار يا آبپريد کلر زمانیکه تشود.
(ppmبهازایهر۴ppmحذفشد،)کلرباقیماندهEDTAرامیتوانبهآباضافهکردتا
)میزان شود سنگینرسوبداده فلز گونه غلظتفلزاتسنگینوEDTAهر بستگیبه
استفادهآبدارد(.
تولیدیتنظیمشود.دمایآببايدقبلازورودبهواحدهای
بیناستخرذخیرهوواحدهایتولیدیقرارمیکنندهدماکهسیستمتعديلمعمولاًيک
بین درمحدودهمناسبنگهدارد)معمولاً دمایآبرا 28گیردموردنیازاستتا ۹2تا
((.۱درجهسانتیگرادبستهبهمکانومرحلهتولیدمناسباست)جدول
کربن بايدشاملفیلترهایماسهای)شنی(، استخرذخیره سیستمفیلتراسیونبعداز
فیلترهایغشايیباشدتاآببهفعالوديگرعناصرفیلترکنندهنظیرفیلترهایکارتريجیيا
یتصفیهشود.نحومناسب
فیلترهایشنیبايدبهطورصحیحمراقبتشوند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 31
)حداقلروزیفیلترهایشنیبايد بار معلقآبورودیبستدو مواد به بکواشه ۴(
)شستشویبرعکس(شوند.مدتزمانبکواشبايدبهحدیباشدکهازتمیزشدنفیلتر
اطمینانحاصلشود.
قابلیتبازشدنفیلتربرایبررسیصحتبکواشيابررسیشیارهايکمزيتاست.در
تمیزکهقبلاًبامحلولهیپوکلريتوهایجديدابتدایهردورهتولید،ماسههابايدباماسه
(شستهشدهاستpH2-۹مورياتیکاسید)۴0مادهموثريامحلول%20ppmسديمبا
مرکزتکثیرجايگزينشودجايگزينشود.کربنفعالبايدحداقليکباردرهرچرخهتولید
حفظشود.تاخاصیتموردانتظارآن
وزانهتعويضشوند.فیلترهایکارتريجیبايدر
برایفیلترهایکارتريجیدودستفیلتربايدوجودداشتهباشدکههرروزباهمتعويض
درمحلول فیلترهایاستفادهشدهشستهو موثرهیپوکلريتکلسیم۴0ppmشوند. ماده
ساعتضدعفونیمیشوند.برخیاجزای۴مورياتیکاسیدبهمدت۴0)سديم(يامحلول%
اينمادهضدعفونیکنندهبهمورياتیکاسیدحساسندبنابراينبايدهنگاماستفادهازفیلتر
ولترشدهشستهفیفراوانفیلترهاباآبازاسیدشويی،پسد.مراقبتلازمرابهعملآور
تیوسولفاتسديمغوطهور۴0ppmبرایخنثیکردنکلر)درصورتاستفاده(درمحلول
فیلترجديديابیشتربايددرهردورهتکثیربستهبهمیزانموادجامدمیشوند.دودست
سايزنهايیپیشنهادشدهبرایفیلتراسیونبستهبهمعلقموجوددرآبدريااستفادهشود.
نشاندادهشدهاست.۱مورداستفادهآبدرجدول
ینیازهایمختلفمرکزتکثیراستانداردهایپیشنهادشدهفیلتراسیونآبودماهایآببرا. 1جدول
(ºCدما ) (mµاندازه فیلتر ) موارد استفاده آب
2۳تا28۴۸رسیدگیجنسی
۹2تا28۸واحدتکثیر
۹2تا2۳۴-۸/0تخمريزیوتخمگشايی
2۱تا۴8۸/0پرورشجلبک)درسالن/خالص(
1. backwash
30 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
نیزبايداستفادهشود.چنانچهازسیستممداربستهاستفادهشود،ازفیلتربیولوژيک
بخشبايد برایهر کارگاه، بخشیبهبخشديگر انتقالآلودگیاز برایجلوگیریاز
سیستممداربستهجداگانهایدرنظرگرفتهشود.سیستممداربستهازکارآمدترينسیستم
بهشدت تخلیهآبرا بهجايگزينیو کهنیاز برایرسیدگیجنسیمولديناستچرا ها
سیستممداربستهکمکمیکندکهپارامترهایفیزيکوشیمیايیآبپاياکاهشمی دهد.
نیزايمنی جفتگریبالارودو بودههمچنینباعثمیشودغلظتهورمونهایموثردر
زيستیبهتریفراهمشود.
چنانچهسیستممداربستهدرهرجایمرکزتکثیربهکاررود،يکفیلتربیولوژيکنیز
انواعگوناگونداضافهشودتاموادارگاباي ۴یازفیلترهایزيستینیکمحلولراحذفکند.
هستندکهبايدقبلاز2موجوداستکههمگیشاملعناصرزنده)باکتریهاینیتريتزدا(
در بنابراينتأثیرآنها استفادهکشتدادهشوند)موادزيستیديگرینیزاضافهمیشود(،
مراحلچرخ ایبهشکلیکهتمام بايدبهصورتدوره اينفیلترها است. قابلمشاهده ه
باکتریهایمفیدموجوددرآنهاازبیننروندتمیزشوند.
آبمورداستفادهدرمخازنتخمريزیوتخمگشايیوتأسیساتکشتجلبکخالصبايددارای
کیفیتمشابهباشند.
تأسیسات و گشايی تخم تخمريزیو کیفیتمخازن با آب کشتجلبکخالصبايد
مشابهداشتهباشندوبههمانشکلیکهبرایواحدرسیدگیجنسیوپرورشلاروتیمار
۴-۸/0(وفیلتراسیونUVمیشودآمادهشوند)ضمناينکهاسترلیزهشدنبانورفرابنفش)
اغلب گشايی، تخم و تخمريزی برای بعلاوه، شود(. می انجام نیز ۱0-20ppmمیکرون
EDTAنیزموردنیازاستتافلزاتسنگینرارسوبدادهوغیرقابلدسترسشوند.معمولاً
ppmترفلاننیزبرایمقابلهباقارچهااضافهمیشود.۴/0-0۸/0
نحوهتوزيعآببايدبهگونهایطراحیشودکهامکانضدعفونیجداگانهبخشهایمختلفمرکز
1. biofilters
2. denitrifying bacteria
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 31
.تکثیروجودداشتهباشد
توزيعآبازاستخرذخیرهبهبخشهایمختلفمرکزتکثیربايدبهگونهایطراحی
شودکهضدعفونیهرواحدرابتوانبدوندرگیرکردنديگرواحدهاانجامداد.بهاينشکل
میتوانضدعفونیهربخشراطبقجدولزمانبندیانجامدادبدوناينکهديگربخشها
آلودگیبهديگربخشهاجلوگیریمیشود.تنظیمدماترتیبازانتقالادرگیرکرد.بدينر
به توزيع اينسیستم با که شوریبرایبخشهایمختلفممکناستمتفاوتباشد و
راحتیقابلاجراست.بعلاوههربخشنیازمندفیلتراسیونخاصخوداستکهمیتواندقبل
ولههاوتجهیزاتفیلتراسیونبرازاستفادهدرهربخشبهکارگرفتهشود.اندازهپمپها،ل
اساسنیازتعويضآبدرهربخشدرنظرگرفتهمیشودتاشرايطدرهرزمانبهینهباشد.
ضدعفونی مولدین. 9-5
پسازگرفتنمادههایتخمريزیکردهبیرمقوقبلازبازگرداندنبهتانکمولدينبايد
داد.بهحالتغوطهورشستشوPVP-آنهارادرآيودين
شستشوی ناپلی ها .1-5
(به۴/0-0۸/0ppmناپلیوسرامیتواندرحمامترفلان)۱ناپلیهایصیدشدهدرمرحله
یلترتاازآلودگیهایقارچیجلوگیریکردسپسباآبتمیزفحالتغوطهورشستشوداد
۴-۹برای۴00-۸0ppm)PVP-د؛آنگاهدرمحلولآيودينشدهواسترلیزهشدهآبکشیکر
دقیقه(فروبردوبیدرنگباآبتمیز۴بهمدت00ppm)T-دقیقه(يامحلولکلرامین
درياشستشوداد.
فرمالینوآيودين PVP-ديگرمراحلشستشوبا وهمکارانChenنیزبیانشدهاست.
۴۳۳2) و )Brock قبلاز۴۳۳۱)Mainو توصیفکردندکهطیآنناپلیها روشیرا )
بهمدتذخیر دريا آباسترلیزه با پیشازشستشو سازیو محلول۹0ه هردو ثانیهدر
يودوفور)۹00ppmفرمالین) و )ppmو۴00 درحذفآشغالها اينکار فرومیروند. )
32 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
موجوداتمزاحمنظیرباکتریوپروتوزوآموثراستومیتواندانتقالبیماریهایويروسی
راکاهشدهد.
گزینی ناپلی هابه .5-5
ناپلیهارابايدبهکمکنوریکهآنهارابهسویسطحجلبمیکندصیدکرد.
ازآنجايیکهناپلیهانورگرايیمثبتبسیارقویدارند،ناپلیهایسالمرامیتوانبا
هايیکهدرکفتانکباقیارابهسطحمیکشاندصیدکرد.ناپلیاستفادهازنوریکهآنه
مانندحذفمیشوندتاازدرصدناپلیهایضعیفوبدشکلکمشود.پسازصید،می
نرختخم تا ناپلیهایسالمشمارشمیشود هایتعداد گروه در دستآيد. گشايیبه
%مطل بیشاز بايد70وبنرختخمگشايیبايد شد، نرخکمتریمشاهده چنانچه باشد.
کلناپلیهاحذفشدهوتحقیقدرموردعلتاينتصمیممناسبیگرفتهشود؛نظیراينکه
مشکلآغازشود.
فعالیتورنگناپلیهابايدارزيابیشودودرصدبدشکلیتخمینزدهشود.
باشدقابلقبولاست.اينتخمینبراساسشرايطناپلیهادر۸اگرنرخبدشکلیزير%
برایاينکار، يکنمونهازناپلیهادريکظرفمیزاننورگرايیمثبتصورتمیگیرد.
آنها جابجايی و مکان سپستغییر و گیرد می قرار نوری يکمنبع مجاورت در شفاف
اگر% گروه۳۸مشاهدهمیشود. گروه، قدرتبهسمتنوررفتند، با ناپلیها بیشتراز يا
ترازيیکمعکسالعملنشاندهندگروهمتوسطواگرنورگرا70مناسبیاست؛چنانچه%
.گروههایضعیفرامیتوانبستهبهمعیارهابودگروهضعیفدرنظرگرفتهمیشود%70
وضوابطهرمرکزتکثیرحذفکرد.
نگهداری ناپلی ها .6-5
ناپلیهایصیدشدهبايدتازمانیکهذخیرهسازیمیشونددرشرايطبهینهنگهداریشوند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 32
هزاردرلیتر،بانورمداوم،آبتمیزو20-۱0تراکمناپلیهایصیدشدهرامیتوانبا
تکثیرشوند تانکهایمرکز سازیدر زمانیکهآمادهذخیره دارینگه،هوادهیمناسبتا
ناپلیکرد نیزمیتوان(۱)مرحلهها. ضدعفونیکنندههمانندتخمها،را ترفلانو/يا با
.تجهیزاتووسايلصیدناپلیبايدروزانهبامحلولهیپوکلريتکلسیم)سديم()باتیمارکرد
ppmآلودگیبهگروههایبعدیجلوگیریشود.ادهموثر(شستشوشوندتاازانتقالم۹0
حمل و نقل ناپلی ها. 7-5
هزاردرلیترجابجاشوند.۴۸-۹0ناپلیهابايدبستهبهفاصلهوزمانباتراکم
لیترآبوپرشدهاز۴0-۴۸حملونقلمعمولاًدرکیسههایپلاستیکیدولايهحاوی
ها جعبه جعبههایمقوايیو/يا سپسدر ها کیسه ازیياکسیژنخالصانجاممیشود.
بستهبندیمیشوند.گاهینیزازسطلهاوجنسفومپلیاستايرن)چوبپنبهصنعتی(
دمامخازنپلاستیکیاستفادهمی بستهبهزمانویآببستهبندیوحملونقلشود.
cفاصلهتارسیدنبههچریازcتا۹0-28˚
pptپايینمیآيد.شوریدرهمانرنج2۸-۴8˚
ضدعفونیشود.بهمحضرسیدنبههچریمقصدحفظمی۹۸-۹2 ،ناپلیهابايدمجدداً
شوند.
ورودبهتأسیساتهچری،درصورتامکان قبلاز بايدابتدا وسیلهنقلیهحملکننده
ضدعفونیشود.پسازخروجناپلیهاازبستهبندی،موادبستهبندیبايدسوزاندهشود.
پرورش و بقای لاروها. 8-5
پرورشلاروبايددرنهايتمنجربهتولیدبهترينوسالمترينپستلاروممکنشود.
دنبالمی مزارعپرورشاهدافاقتصادیرا و تکثیر بسیاریمواردجايیکهمراکز در
کنند،کیفیتلاروقربانیمسائلاقتصادیمیشود.هرچنددرحقیقتاغلباستراتژیهای
اقتصادیدرراستایتولیدپستلاروسريعالرشد،عاریازبیماریودارایبازماندگیبالاو
32 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
رشدبالاتراست.برایدستیابیبهاينهدف،تمامبخشهایپرورشلارودستیابیبهنرخ
بايددرجهتبهترينراندمانوتولیدپاکیزهترينوسودمندترينمحصولطراحیشوند.
ترددبهمناطقپرورشلاروبايدمحدودشود.
بايد يکمحدودورودبهبخشپرورشلارو کارمیکنند. آنجا بهافرادیشودکهدر
پادریبهداشتیياحوضچهورودیحاویمحلولضدعفونیکننده)مثلهیپوکلريتکلسیم
مادهموثر(بايددرورودیهريکازاتاقهایهچری۸0ppm)سديم(باغلظتبیشاز
در محلولضدعفونیکنندهدرموقعلزومبايدتعويضشود. ورودیهريکازتعبیهشود.
70(و/ياالکل20%ppm)PVP-سالنهایپرورشلاروبايدظروفدستشويیحاویآيودين
های محلول با را خود دستان خروج و ورود هنگام ضروریاستکارکنان و شود تعبیه
ضدعفونیشستشودهند.
راداشتهباشد.لوازمموردنیازجهتانجامفعالیتهایمعمولهراتاقياسالنبايدتمام
تورها،سطلهاو...(برایکارهای هراتاقياسالنبايدتماملوازمموردنیاز)فیلترها،
داشتهباشد.يکتانک) لیتری(حاویضدعفونیکننده)محلول۸00-000معمولخودرا
نیاز20ppmهیپوکلريتبا مورد غیره و سطلها برایضدعفونیشلنگها، موثر( ماده
است.تماموسايلمورداستفادهرامیتواندرپايانهرروزدراينتانکقراردادوروزبعد
قبلازاستفادهمجددآبکشیکرد.مادهضدعفونیکنندهاينتانکبايدروزانهياموقعلزوم
تعويضشود.
همهتجهیزاتبايدانحصاریباشدوازجابجايیوسايلبینبخشهاخودداریشود.
بايدبرایهرتانکاختصاصیباشدودرسطلیحاوی ... و تورها ظروفآزمايشگاهی،
) هیپوکلريتسديم بین20ppmمحلول آلودگی انتقال از تا شود نگهداری موثر( ماده
مخازنيکواحدنیزجلوگیریشود.
ازنظرکیفیتبررسیشوند.وپستلاروهابايدبهصورتدورهایلاروها
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 31
نمونهبرداریازلارووياپستلاروبهکمکظروفيکبارمصرف)لیوانهایکاغذیيا
اينکهبررسیهایروزانهپايانيافت،۹00mLظروفپلاستیکی پساز انجاممیشود. )
20ppmلاروهاياپستلاروهاینمونهبرداریشدهدريکظرفحاویهیپوکلريتسديم)
فونیکنندهديگرمعدوممیشوند.لاروياپستلاروبررسیشدهمادهموثر(يامحلولضدع
راهرگزنبايدبهسالنياتانکپرورشبازگرداند.
شکلپیشبینیشود.Vدرزيرساختهایپرورشلاروبايديکيابیشازيکتانکمخروطیيا
)مخازنشکلپرورشلاروباشد-Vزيرساختپرورشلاروبايدشاملتانکياتانکهای
پس يکیبرایناپلیهاتا دودستهاند: ،ديگریتانکهایکفتختيا۱-۸تلاروعمدتاً
بهعنواننوزادگاهیوپرورشلارو(.پشتوانهکهبزرگتراست،۴استخرهایمستطیلشکل
)کهدرجایديگرمفصلتوضیحدادهشده(شاملسیستمهایذخیره اينزيرساختها
تیمار، نظیرجلبکوآب، تأسیساتتولیدغذایزنده سیستمهوادهی؛ توزيع؛ گرمايشو
آرتمیا)وساير(؛آزمايشگاهبررسیسلامت،باکتریشناسیوتهیهغذا؛دفترومکانیبرای
بستهبندیوحملونقلپستلارواست.
مدیریت تغذیه و غذادهی لاروها. 3-5
رعايتشود.بالاتريناستانداردهایآمايشغذابايد
آمادهسازیوتهیهکلیهغذاهابويژهغذاهایزنده)جلبک،آرتمیاو...(يکنقطهکنترل
تماممنابعCCPبحرانی) شود. نادرستآلوده طريقاستفاده میتوانداز غذا زيرا است، )
توجهقرار مورد نقطهنظرخطرعواملبیماريزا بايداز يخزده يا تازه گیرند.غذايیزنده،
منبعغذا،نحوهآمادهسازی،ذخیرهواستفادهازآيتمهايیهستندکهبايدبرایاطمیناناز
سلامتوبهکارگیریصحیحموردبازنگریقرارگیرند.
ورودبهاتاقهایکشتجلبکوآرتمیابايدمحدودبهپرسنلمربوطهشود.
1. raceways
33 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
بخش ديگر به ورود اجازه اينبخشنبايد درکارکنان باشند. داشته هایتولیدیرا
)هیپوکلريتکلسیم ورودیحاویمحلولضدعفونیکننده حوضچه بايد اتاق ورودیهر
مادهموثربیشاز با تعويضاينمحلولبايدبههر۸0ppm)سديم( (وجودداشتهباشد.
ویمحلولمیزانکهنیازباشدانجامشود.بهمانندديگربخشهاتعبیهروشويیباظروفحا
الکل20%ppm)PVP-ضدعفونی)آيودين و/يا جهتشستندستکارکنانهنگام70( )
ورودوخروجضروریاست.
بررسیجزئیاتپروتکلهایغذايیخارجازمحدودهايننوشتاراست.رژيمغذايیبايدبر
آزمايشهایتفصیل اساسبازخورد بر که مراحلمختلفلارویباشد در یاساسنیازها
پیرامونفعالیتتغذيهایهرتانکمشخصمیشود.دراينبخشبهنکاتمهموکلیدی
اشارهشدهتادرذهنبماند.
جلبک
استانداردهایفوقالعادهبالایبهداشتیدرکشتريزجلبکهابايدرعايتشود.
آزمايشگاهی فاز نکاتبهداشتیدر مستلزمرعايتکاملاصولو کشتريزجلبکها
استفادهازاسترلیزه۸/0mµاست.ضدعفونیکاملوفیلتراسیون)تا (آبوهوایورودی،
کنندههایآبوتجهیزاتآزمايشگاهیبرایبدستآوردنمجوزآزمايشگاهکشتخالص،
ودستگ بینموادشیمیايیاستاندارد براینگهداشتندما مناسبتهويههوا ۴8اه 2۱تا
درجهسانتیگرادازجملهايننکاتاست.
هایمیکروبیولوژيکحفظیدقیقوفرآيندبهداشتمواردکشتخالصجلبکبايدبهکمکرعايت
شود.
کتوسروسمعمولاً نظیر سلولی تک های تالاسیوسیرا۴جلبک تتراسلمیس2، ،۹،
تمامکشتدادهمیشو۸ودونالیلا۱ايزوکرايسیس در کشتخالصبرایتمامگونهها ند.
1. Chaetoceros
2. Thalassiosira
3. Tetraselmis
4. Isochrysis
5. Dunaliela
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 31
مراحلبايدحفظشودچهدرکشتاولیهوچهدرکشتثانويه)ازکشتدرصفحاتآگارو
کشت تا گرفته آزمايشگاهی های لوله مقیاس بهداشتازبیرون،وسیعدر آزمايشگاه(.
بايدرعايتشودتاازکیفیتوشرايطآسپتیکهایصحیحمیکروبیولوژيکناسبوروشم
ديگر جلبکتغذيهمیکنند، از پروتوزوآهايیکه آلودگیبا از بايد کشتمطمئنشويم.
باکتریخطرناک )بويژه باکتریها در.Vibrio sppگونههایجلبکیو پیشگیریشود. )
م های آزمايشگاه از بايد را جلبک کشت خالصبرای آغازگر جلبکمقابل کشت عتمد
درکشتوسیعجلبکخارجازسالنرعايتکرد.روش خريداریکردونکاتبهداشتیرا
خريدمقدارزيادیجلبکخالصوکشتمداومازآنهادرهردورهپرورشلاروتوصیهنمی
بهآسانیمیتوان اينکار زيرا آلودهشدنشود سرانجام لاروهادموجبآلودگیجلبکو
شود.
مخازنکشتجلبکبايدپسازبرداشت،کاملاًشستهوضدعفونیشوند.تمام
ppmبايدپسازضدعفونیمخازنکشتجلبکبامحلولهیپوکلريتکلسیم)سديم()
با۴0 خشککردن از قبل و کرد آبکشی شده تیمار و تمیز آب با را آنها موثر(، ماده
شستشوداد.۴0مورياتیکاسید%
پلانکتونیازمراحلپايانیناپلیوسبهلاروهاعرضهمیشودتابلافاصلهريزجلبکهای
(بتوانندتغذيهراآغازکنند.غلظت۴پسازدگرديسیبهاولینمرحلهتغذيهخارجی)زوآ
۴جلبکدرمراحلزوآ مايسیسمعمولاً به80-۴۹0تا سلولبهمیلیلیتراستو هزار
گوبیشترگوشتخوارمیشودکاهشمیيابد.طیپرورشمروردرمراحلپستلارویکهمی
پستلارو،اغلبازجلبکهایکفزیاستفادهمیشودچراکهپستلاروهاشروعبهچرای
جلبکهارویديوارهتانکهامیکنند.
31 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
آرتمیا
بیماریراندارد.تامطمئنشدکهآرتمیاخطرانتقالبايدبررسیهایلازمانجامشود
گواهیمعتبربرایکلیهسیستهایخريداریشدهآرتمیابايددرخواستشودکهنشان
ويروسهای عاریبودناز TSVدهد ،WSSV تايیدشدهPCRتوسطتکنیکYHVو
است.
شود.۴آرتمیابايددکپسوله
) نباشد بیماريزایاصلی عوامل ممکناستحامل آرتمیا سیستهای Sahulگرچه
Hameedقارچیو2002همکاران،و منبعمهمیازبیماریهایباکتريايی، امامطمئناً ،)
پروتوزوآاست.بنابراينتوصیهمیشودسیستهاقبلازکشتدکپسولهشوندتاازآلودگی
آبکشتآرتمیاودرپیآنآلودگیاحتمالیآبپرورشلاروهاجلوگیریشود.
8-۴0لیترمايعکلر)%۱(وNaOHودسوزآور)گرمس۱0دکپسولهکردنبااستفادهاز
در موثر( طی۱ماده شود. می انجام آرتمیا سیست کیلوگرم هر ازای به دريا آب لیتر
cدکپسولهکردن،دمایمخلوطدکپسولهکنندهبايدبهکمکيخزيرنگهداشتهشود20˚
ستهاشروعبهتاازآسیبرسیدنبهسیستهاجلوگیریشود.بهمحضاينکهرنگسی
)علامتدکپسولهشدن(، گرمتیوسولفاتسديمبهمحلولحاوی۴00نارنجیشدنکرد
آرتمیایدکپسولهاضافهمیشودتااثرکلرازبینبرود.سپسسیستهایدکپسولهرامی
توانباآبشیرينشستوتازمانموردنیازبرایتخمگشايی)هچ(دريکمحلولنمک
هداریکرد.فوقاشباعنگ
کیلوگرمسیستبهازایهرتنآبدريازيرنوردائمیوهوادهیشديد۴-2آرتمیارابايدبهمیزان
ساعتياتازمانتخمگشايیکاملهچکرد.2۱برای
هیپوکلريتسديمويابهتراينکه20ppmسپسناپلیآرتمیابرداشتشدهوبامحلول
دقیقهضدعفونیوباآبشیرينآبکشیمیشود.۹بهمدتT-کلرامین00ppmبامحلول
1. decapsulation
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
بهصورتزندهيايخزدهدرموقعلزومموردتغذيهقرارداديااينکه آنگاهمیتوانآنهارا
در۴ساعت(درتانکجداگانهایقراردادويابهعنوانمحرکرشد۹-۴2برایغنیسازی)
مراحلپستلارویموردتغذيهقرارداد.
پسازصیدآرتمیا،مخازنتخمگشايیبايدکاملاًتمیزشوند.
پسازصید،تانکهایاستفادهشدهدرهچآرتمیابايدباآبوموادشويندهشستهشده
مادهموثر(20ppmسپسبااستفادهازيکاسفنجفرورفتهدرمحلولهیپوکلريتسديم)
)فیلترواسترلیزهشده(فراوانشستشوکردودوبارهباضدعفونیوباآبتمیزوتیمارشده
مورياتیکاسیدشست.۴0محلول%
ا شود. ذخیره مجزا يکفريزر در بايد شده فريز آرتمیای بالغ يا ایناپلی پايه صول
درهمهحالبايدرعايتشود.دستورالعملهایاجرايیاستانداردپروتکلهایبهداشتیو
2غذاهای مصنوعی
گرچهغذاهایکارخانهایعموماًخطریبرایسلامتیندارندامابايدبهدرستیاستفادهونگهداری
شوند.
انواعزيادیازغذاهایمصنوعیوفرمولهشدهبرایاستفادهدرپرورشلارووجوددارد.
راحتیمیايننوعغذاهامعمولاًبهمانندغذاهایزندهمخاطراتبهداشتیندارندچراکهبه
تواننددورازآلودگینگهداریشوند.
غذاهایمصنوعیشاملجلبکهایخشکشده،غذاهایمايع،غذاهايیکهريزپوشش
ويتامینها موادمعدنیو با مکملهایغنیشده پلتهایورقهایوخردشده، دارند،
ترکیبم با مرحلهلارویو به سايزهایمختلفبسته در اينغذاها بهاست. تفاوتبسته
اولويتهایمرکزتکثیر،کیفیتآبونیازهایتغذيهایبهکارمیروند.هرچندازاين
غذاهامعمولاًبهعنوانمکملهایاصلیغذایزندهاستفادهمیشود.
1. on-growing
2. Artificial feeds
10 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
بهطورکلی،تازمانیکهغذاهایباکیفیتانتخابمیشوند،درشرايطخشکوخنک
هبعدازبازشدنبستهبندیمصرفمیشوند،وبیشازاندازهنگهداریمیشوند،بلافاصل
می آب کاهشکیفیت به منجر نیاز بیشاز استفاده )چون شوند نمی شود(،استفاده
.هیچگونهمشکلبهداشتیبروزنخواهدکرد
. مدیریت بهداشتی لاروها11-5
د،نظارتهایقویبربسیاریازچنانچهتولیدتعدادقابلقبولیازلاروهایباکیفیتمدنظرباش
فاکتورهایمرتبطبامديريتبهداشتیلاروهامطلوباست.
فاکتورهایزيادیدرارتباطبامديريتبهداشتیلاروهادريکمرکزتکثیروجوددارد.
اگربخواهدتعدادزيادیلاروباکیفیتتولیدشودبايدکنترلونظارتدقیقیبرتماماين
برفاکتورها که فاکتورهايی مهمترين از برخی گردد. اعمال پرورشلارو دوره کل در و
سلامتلاروتاثیرگذاراست)بافرضاينکهناپلیهایباکیفیتبراساسدستورالعملهای
نشاندادهشدهاست.۸بیانشدهدرابتدایاينبخشذخیرهسازیشدهباشد(درجدول
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
تاثیرگذاربرسلامتلارووراههایکنترلآنهابرخیازعوامل. 5جدول
استاندارد راه های کنترل اثرات عامل
تراکمذخیره
سازیبیشازحد
استرس
همجنسخواری
کاهشکیفیتآب
کاهشتراکمذخیره
سازی
ناپلیبهازایهر2۸0-۴00
لیترآب
کیفیتپايینآب
آبدريا)الف(
آبتانک)ب(
مرگومیر
پوستاندازیتأخیردر
ناهنجاریوبدشکلی
بهبودکیفیتآببا
فیلتراسیون،کلرزنیو/يا
استرلیزهکردن)الف(
افزايشتعويضآب)ب(
میکرون۸فیلترکوچکتراز
ppmکربنفعال،کلرزنی)
(ومتعاقبآنمواجهه۴0
۴00-20،%UVباازونو
تعويضآبروزانه
طولانیشدندوره
ذخیرهسازی
افقیانتقالمیزانافزايش
عفونتدرلاروهایذخیره
شده
کاهشروزهایذخیره
سازیدرهچریروزبهازایهرواحد۱-۹
تغذيهضعیف)به
لحاظکیفیتو/يا
دفعاتغذادهی(
همجنسخواری
سوءتغذيه
موجوداتمزاحمسطحی
کاهشکیفیتآب
برنامهمناسبغذادهی،
بررسیهایمکرر
مصرفغذاوکیفیتآب
ساعتتا۱تا2تغذيههر
حداشباعمصرفباغذاهای
باکیفیت
کیفیتو/ياکمیت
جلبک
مرگومیردرمرحلهزوآ
لاروهاسطحبدنآلودگی
ودورهایشمارش
بررسیهایکیفی
کتوسروسياتالاسیوسیرا
هزارسلولبهازای۴۹0-80
هرمیلیلیتر
ناپلیآرتمیامنبعباکتریومنجرشدن
مرگومیربهضدعفونیناپلیآرتمیا
ppmهیپوکلريتدرغلظت
مادهموثر20
تراکم ذخیره سازی
تراکمذخیرهسازیناپلیهانبايدبیشازاندازهباشد.
حد سازیبیشاز بازماندگیبالاست،ذخیره هنگامیکه باعثايجادبويژه میتواند
ودرمراحلبعدیمنجربههمجنسخواری بهطوروکاهشکیفیتآبشود۴استرس، .
میزانکلی -2۸0ناپلیدريکلیترآب)۴00-2۸0ذخیرهسازیناپلیبايددرمحدوده
1. cannibalism
12 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
تا۴00 لاروها که میشود استفاده زمانی کمتر تراکم باشد. تنآب( هر ناپلیدر هزار
هنگامرسیدنبه تراکمبیشترمعمولاً يکمخزنرشدمیکنندو قابلبرداشتدر سايز
تا معمولاً روشدوملاروها در قابلاجراست. مخزنه سیستمدو از يکPL4-5استفاده در
شکلپرورشدادهمیشوندوسپسبهمخازنکفتختباUشکلياVتانکمخروطی،
ایطیمراحلبعدیکهکفزیهستندمنتقلمیپستلارودرلیتربر۴00تراکمحداکثر
شوند.
پايینترازحدیکهارزشغذادهیداشته را بازماندگیکمممکناستتراکملاروها
باشدبرساند)زيراتانکهایپرورشلارومعمولاًبراساسحجمآبغذادهیمیشوندنهبر
اساستعدادلاروها(.
کیفیت آب
شود.کیفیتمناسبآببايدحفظ
کیفیتآبتاثیربهسزايیدرسلامتوکیفیتدستههایلارویدارد.کیفیتپايینآب
دگرديسی، مراحل يا اندازی پوست در تاخیر ضعیف، بازماندگی و رشد باعث تواند می
سطحیوناهنجاریهایظاهریشود.آبپرورشلاروبايدتاهمزيستافزايشمزاحمهای
(ضدعفونیشود.دمابايدUVشودوباکلر،ازونو/يااشعهفرابنفش)میکرونیفیلتر۸ذرات
۴8بین درجهسانتیگرادحفظشودوشوریدستکمتامرحلهپستلارویدر۹2تا
در2/0ppmباشد.درصورتامکاناکسیژنمحلولبايدنزديکحداشباع)۹0pptحدودc.باشد8حدوددربايدpHاست.۸ppmول(نگهداشتهشوداماحداقلسطحقابلقب۹0˚
اجتنابشود.ازاينکارکیفیتآباستوبايدغذادهیبیشازحدازعواملکاهش
کهتانکهامعمولیکردنکیفیتآبراهمچنینمیتوانازطريقهوادهیوسیفون
ازطريقتجمعوتهنشستتشکیللايههایبیهوازیدرکفتانکازمانع غذاهایها
خوردهنشدهوفضولات)خصوصاًدرمخازنیباکفگوشهدار(میشوندحفظکرد.
تعويضآببايدبادقتانجامشود.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 12
رسیدنبهمرحلهمايسیسهیچگونهتعويضآبیوجودنخواهدداشت؛ بهطورکلیتا
ناپلیهادرتانک گرچهسطحآبپسازرسیدنبهمرحلهزوآبالاترمیآيدچونمعمولاً
-۴00هايیکهتانصفهپرشدهاندذخیرهسازیمیشوند.پسازمرحلهمايسیس،نوعاً%
بايدآببستهبهتراکمذخیره20 سازیوپارامترهایکیفیآب،روزانهتعويضمیشود.
دما، نظر از میشود تعويضآباستفاده تانکيا برایافزايشارتفاع آبیکه دقتشود
جلوگیریموردمشابهآبخودتانکوعاریازکلرباشدتاازبروزاسترسبیpHشوریو
شود.
هاوآنزيمهایباکتريايیدقتکنند.مراکزتکثیربايددراستفادهازپروبیوتک
درتلاشبرایحفظکیفیتآب،جلوگیریازبلومباکتريايیوکاهشياحذفنیازبه
پودرهای از استفاده به بیشتری تمايل تکثیر مراکز پرورش، دوره طی بیوتیکها آنتی
ده می نشان باکتريايی های آنزيم و مفید های باکتری محلول هنگامپروبیوتیکيا ند.
استفادهازتماماينمحصولاتومکملها،مراقبتلازمبايدبهعملآيدتاموجبمخاطرات
بهداشتینشوندوموثرومقرونبهصرفهباشند.
مدت ذخیره سازی
مدتذخیرهسازیناپلیدرتانکهایمجزاوترجیحاًدرکلهچریبايدبهکوتاهتريندورهزمانی
ممکنبرسد.
واحدجداگانهدرهچریکهمخازنپرورشلارودارندوترجیحاًکلهچریبايدزمانهر
روزبرسانند.اگرايندوره۱الی۹نگهداریوذخیرهناپلیرابهحداقلممکنيعنیحدود
دلیلآن طولانیترشوداغلبموجبشیوعبیماریبرایذخايربعدیخواهدشد.احتمالاً
بهتانکهایجوانترمنتقلمیآلودگیهایباکتريا تانکهایمسنتر از يیاستکه
شود.
همراهبابهاصطلاح اتفاقمیافتدکهطیآندر"2سندرمزوآی"اينپديدهمعمولاً
،لاروازخوردنامتناعمیکندومرگومیربالايیرخمی2واوايلزوآی۴اواخرزوآی
12 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
ست.اينمشکلمیتواندبامحدودکردنزمانذخیرهدهدوهمراهبامشکلاتباکتريايیا
روزواستفادهازپروبیوتیکهاوتمیزنگهداشتندائمی۱سازیونگهداریناپلیتاکمتراز
تماممناطقکارگاهکنترلکرد.
غذا و غذادهی
کمیت،کیفیتومديريتتغذيهبايدبهدقتپايششود.
کمیت،کیفیتومديريتغذادهیمیتواندنقشبسیارمهمیدرسلامتوبازماندگی
لاروهاايفاکند.کوتاهیدرتأمینغذایباکیفیتمیتواندمنجربهاسترس،رشدضعیف،
ناهنجاریظاهریو افزايشرفتارهمجنسخواری، افزايشسطحمرگومیر، بدشکلیو
اهایهمزيستسطحیمزاحم ينمسئلهبهخصوصزمانیکهغذاهایکارخانهایشود.
زمانیکهازغذایفرمولهبهعنوانمکمل سهمزيادیدرجیرهغذايیدارندمصداقدارد.
باکیفیت،دراندازهمناسبو غذایزندهاستفادهمیشود،اهمیتداردکهمقدارغذاکم،
-۸0انيکراهنما،اندازهذراتبايدعاریازآلودگیباشدوبهتناوباستفادهشود.بهعنو
میکرونبرایمراحل200-۹00میکرونبرایمايسیسو۴00-200میکرونبرایزوآ،۴0
تناوبهر غذادهیبايدبه میزانلازمصورت۱الی2اولیهپستلارویباشد. ساعتبه
گیرد.
باکیفیتشاملیغذاهایزندهایغذايیلارو،هنوزبايدتکیهبراستفادهازبرایرفعاکثرنیازه
جلبکوآرتمیاباشد.
کمکیفیتمیتوانداثراتشديدیبرسلامتلاروهاداشته جلبکناکافیيا هرچند،
درمرحلهزوآرابهکیفیتجلبکمرتبطمیدانندوشديدباشد.بهعنوانمثال،مرگومیر
از میلی80-۴۹0جلبکناکافی)کمتر هر سلولدر کههزار باعثشود میتواند لیتر(
رسیدنبه استرسپوستاندازیو پر گذاشتنمرحله برایپشتسر لازم ذخیره لاروها
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
بايدبهصورتمنظمبررسی غلظتوکیفیتجلبکها نداشتهباشند. مرحلهمايسیسرا
شودتاازمناسببودنوکافیبودنبرایهرمرحلهمطمئنشد.
شرایط لارویبرآورد کلی از . 11-5
برآوردشرايطلارویمعمولاًصبحانجاممیشودوتصمیماتلازمبرایتعويضآب،تغذيهو
ديگرکارهایمديريتیاتخاذمیشود.گرچهاينکاررابعدازظهرنیزمیتوانانجامداد.
روها،باربايدانجامشود.بررسیچشمیاولیهلا۱الی2سرکشیبهلاروهایهرتانکروزانه
شرايطآبدرتانکهایپرورشیووضعیتتغذيهرامشخصمیکند.نمونهایازلاروهارا
میتوانبايکبشرگرفتوباچشمغیرمسلحبررسیکرد.درمشاهداتبايدمرحلهلاروی،
کیفیت همچنین گیرد. قرار نظر مد فضولات و غذا میزان و رفتار فعالیت، سلامتی،
ومیزانغذایتانکهابايدثبتشود.پارامترهایآب
بايدبرایبررسیهایدقیقترمیکروسکوپیبه نمونهديگریازلاروها هماننمونهيا
آزمايشگاهبردهشود.اينبررسیهااطلاعاتدقیقترپیرامونمرحلهلاروی،شرايطتغذيهو
گذاشت.گوارشووجودبیماریياناهنجاریفیزيکیرادراختیارخواهد
يکباردرطولدورهپرورشمیتواننمونههاراجهتبررسیبیماریهایويروسیبه
فرستاد.PCRآزمايشگاه
اساسسطوحبرآوردهایبهداشتیتوصیف سهسطحبر میتواندر نوعمشاهداترا
دستهبندیکرد.2شدهدرجدول
1مشاهدات سطح ریلاروهاوشرايطیازآباستکهبابراساسخصوصیاتسادهظاه۴مشاهداتسطح
چشمغیرمسلحوازطريقنمونهبرداریبايکبشرشیشهایازتانکقابلمشاهدهاست.
دراينسطحازمشاهداتتوجهويژهمعطوفبهرفتاروفعالیتلاروها،رفتارشناگریآنها
ودفعی،اختلافسايز)براساسمرحلهلاروی(،کیفیتآب،وجودياعدموجودموادغذايی
ويايکسانیلاروهااست.
13 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
۴خلاصهارزيابیهایبهداشتلارویسطح. 6جدول
مشاهدات مرحله امتیاز معیارها
فعالیتشناگری(>۳۸فعال)%
(70-۳۸متوسط)%
(<70ضعیف)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
نورگرايی(>۳۸مثبت)%
(70-۳۸)%متوسط
(<70منفی)%
۴0
۸
0
زوآمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
رشته)طناب(دفعی(۳0-۴00حاضر)%
(70-۳0متوسط)%
(<70غايب)%
۴0
۸
0
زوآمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
نورزايینبودنورزايی
(<۴0وجودنورزايی)%
(>۴0وفورنورزايی)%
۴0
۸
0
تانکمشاهدهشبانهمايسیس
يکسانیمرحلهلاروی(80-۴00بالا)%
(70-80متوسط)%
(<70کم)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
محتوایرودهای(۴00پر)%
(۸0نیمهپر)%
(<20خالی)%
۴0
۸
0
مايسیسمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
۴فعالیتشناگریلاروها
فعالیتشناگریلاروهاطیدورهلارویبهشکلدراماتیکامابراساسخصوصیاتهر
،لاروهامعمولاًشنایسريع،چرخشیومستقیمروبه۴مرحلهتغییرمیکند.درمرحلهزوآ
1. Swimming activity
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
جلودارندوبافیلترکردنفیتوپلانکتونهاتغذيهمیکنند.امادرمرحلهمايسیس،شنارو
حرکت عقببا تغذيهبه و میشود آبانجام ستون در بقا برای متناوبدم و ناگهانی
فیتو روی هاچشمی پستلاروی،پلانکتون مرحله در شود. می انجام ها زئوپلانکتون و
-PL4مجدداًشناسريعوروبهجلومیشود.ابتدابهشکلپلانکتونیامادرنهايتدرمرحله
ستجویغذامیپردازندمگرزمانیکهبراثرهوادهیبهشکلکفزیهستندکهدرکفبهج5
باتوجهبهاينتفاوتهادرمدلشناگری،اگربالای ۳۸شديددرستونآبباقیبمانند.
امتیاز کنندبهآنها فعالانهشنا اگر۴0درصدلاروها درصدفعال7۸-۳۸تعلقمیگیرد؛
رصدبودبهآنهاامتیازیتعلقنمیگیردد70؛وچنانچهفعالیتشناگریزير۸باشندامتیاز
)امتیازصفر(.
۴نورگرايیدرمرحلهزوآ،لاروهابايدشديداًنورگرايیمثبتداشتهباشندوبهسمتنوربروند.برای
دريکظرفشفافکناريکمنبعنوریقرارمیگیردو يکنمونهازلاروها آزمونآن،
درصديابیشترباقدرتبهسمتنوررفتند،۳۸نچهجابجايیمیگوهامشاهدهمیشود.چنا
امتیاز کیفیتخوبیدارندو ۴0لاروها اگر درصدعکسالعملنشان70-۳۸میگیرند؛
درصدآنهابهسمتنور70میگیرند؛امااگرکمتراز۸دهند،لاروهاقابلقبولاندوامتیاز
درنظرگرفتهمیشود.روند،لاروهاضعیفاندوامتیازصفربرایآنها
2رشتهدفعیتنها،زما۴طیمرحلهزوآ تهمدفوعدرازیازجلبکتغذيهمیکند،رشنیکهزوآتقريباً
بهمخرجآنها زمانیکهچسبیده است. آبشناور میشودکهدر درصد۳0-۴00مشاهده
درامتدادلولهگوارششانودرادامهخارجازبدن دارند،مشخصلاروهااينرشتهدرازرا
اگر۴0استکهبهخوبیتغذيهکردهاندوامتیاز درصداينرشتهرا70-۳0میگیرند.
1. phototaxis
2. Faecal string (cord)
11 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
درصدلاروهارشتهدفعی70؛وزمانیکهکمتراز۸داشتنديارشتهکوتاهومنقطعبودنمره
داشتندمعلوممیشودکهبهخوبیغذانخوردهاندونمرهصفرمیگیرند.
۴نورزايی
تاريکديدهمیشود.اين تانکهایپرورشلارودرساعاتکاملاً در پديدهمستقیماً
است.اگرشبVibrio harveyiشبتابیلاروهاعموماًبراثرحضورباکتریهاینورزانظیر
؛۸درصدجمعیت(،امتیاز۴0؛اگرشبتابیضعیفبود)حداکثر۴0تابیديدهنشد،امتیاز
نورزايینشاندادندامتیازصفردرنظر۴0وچنانچهبیشاز درصدجمعیتشبتابیيا
گرفتهمیشود.
2يکسانیمرحلهلاروی
درصديابیشتر80اينموردبهيکسانیمراحللارویدريکتانکاشارهدارد.چنانچه
ازجمعیتيکتانکدرمرحلهلاروی اگربین۴0يکسانیباشندامتیاز درصد80و70؛
درصددرمرحلهمشابهبودندنمرهصفرمیگیرند.70؛واگرکمتراز۸شندنمرههمسانبا
کاهشيکسانیدرمرحله بايدتوجهشودچهزمانیلارومیگوپوستاندازیمیکند.
پوست هنگام نیز برایپستلاروها مورد اين است. پوستاندازیطبیعی هنگام لاروی
اندازیصدقمیکند.
۹محتوایرودهای
محتوایرودهدرمراحلپايانیلارویقابلمشاهدهاست.رودهبهشکليکخطتیرهاز
هپاتوپانکراسلارودرناحیهسرودريکظرفشفافمثلبشرشیشهایبهراحتیقابل
مشاهدهاست.اينموردنشانهمناسبیبراینحوهتغذيهومیزاندسترسیبهغذااست.اگر
؛واگر۸؛اگرنیمیازلاروهاغذادررودهداشتندامتیاز۴0بودامتیازرودهاغلبمیگوهاپر
درصدلاروهارودهشانپربودامتیازصفردرنظرگرفتهمیشود.20کمتراز
1. Luminescence
2. Stage homogeneity
3. Intestinal contents
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
2مشاهدات سطح لاممستقیماست.درصورتنیازتهیهاينمشاهداتبراساسآزمايشهایمیکروسکوپیو
لاروازهرتانک)يابیشتردرتانکهایبزرگتر(20نمونههابهصورتتصادفیبهتعداد
انتخابمیشوند.بهناحیههپاتوپانکراسومحتوایروده،نکروزوناهنجاریدرضمائمبدن،
هپاتوپانکراسلاروهایمسنتر يا مدفوع باکولوويروسدر حضور بايدموجوداتمزاحمو
خلاصهشدهاست.7توجهويژهکرد.اينمشاهداتونحوهامتیازدهیدرجدول
2خلاصهارزيابیهایبهداشتلارویسطح.7جدول
مشاهدات مرحله امتیاز معیارها
هپاتوپانکراس)واکوئلهایچربی((>۳0فراوان)%
(70-۳0متوسط)%
(<70کم)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
محتوایرودهای(>۳۸پر)%
(70-۳۸متوسط)%
(<70خالی)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
نکروز(0نبودن)%
(<۴۸متوسط)%
(>۴۸شديد)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
ناهنجاریوبدشکلی(0نبودن)%
(<۴0متوسط)%
(>۴0شديد)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
همزيستهایمزاحمسطحی(0نبودن)%
(<۴۸متوسط)%
(>۴۸شديد)%
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
Bolitas*هیچکدام
۹تا۴
>۹
۴0
۸
0
کلیهمراحلمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
باکولوويروس(0نبودن)%
(<۴0متوسط)%
(>۴0شديد)%
۴0
۸
0
مايسیسمشاهداتروزانه
مرتبه(۱-2)
درلولهگوارشبیانمیشود."bolitas"سلولهایپوستهشدهرودهوهپاتوپانکراسکهبهشکلتعداد*
10 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
شرايطهپاتوپانکراسومحتوایروده
شرايطتغذيهوگوارشلاروباشد.اينشرايطرایتهپاتوپانکراسمیتواندشاخصوضع
بزرگنمايی بررسیمقداریازنمونهترلارویدريکاسلايدمیکروسکوپیبا میتوانبا
مشاهدهکرد.دريکلاروسالمتغذيهوگوارشفعالرامیتوانديد.هپاتوپانکراسو۱0×
اگرپرازحبابهایکوچک)واکوئلهایچربی۴رودهمیانی گوارشی(خواهدبود. ۳0يا
امتیاز داشتند پر روده واکوئلچربیفراوانو/يا میگوها نمونه از بیشتر يا می۴0درصد
؛وچنانچه۸درصدافرادواکوئلچربیو/يارودهنیمهپرداشتندامتیاز70-۳0گیرند؛اگر
ردرنظرگرفتهمیشود.درصدبودو/يارودههاخالیبودامتیازصف70اينمیزانکمتراز
نکروز
نکروزضمائمبدنیلاروهاکهنشانههمجنسخواریياآلودگیاحتمالیباکتريايیاست
اگرنکروزیوجودنداشتنمره ؛۴0زيرمیکروسکوپنوریباتوانکمقابلمشاهدهاست.
از کمتر ۴۸اگر باشندنمره نکروزه ۸درصدمیگوها بیشاز چنانچه و نکروزدرصد۴۸؛
داشتهباشندنشانگروجودآلودگیشديدبودهونمرهصفرتعلقمیگیرد.
2ناهنجاریهایظاهریيابدشکلیها
اثرآلودگی ناهنجاریدرمراحلاولیهمیتواندنشانهکیفیتپايینناپلیباشدکهدر
طور به است. آمده بوجود آن از استرسبعد اصولیو جابجايیغیر معمولباکتريايیيا
مويچههاوخارهاینازکرویضمائملاروهاياروسترومآنهاممکناستخمیده،شکستهيا
ازبینرفتهبهنظررسد؛دمممکناستخمیدهباشد؛يااينکهرودهقبلازرسیدنبهمخرج
خاتمهيابد.معمولاًدرمانیبرایاينمشکلاتوجودندارد)مگراينکهدراثرجابجايیخشن
ناهنجو مواردیکه در مرد. خواهند ناهنجار لاروهایبدشکلو و اصولیباشد(، اریغیر
آلودگیبهديگرتانکانتقالکلمیگوهایآنتانکمعدومشوندتاازشديداست،بهتراست
زمانیکهبدشکلیمشاهدهنمیشودامتیاز اگرناهنجاریزير۴0هاجلوگیریشود. ۴0؛
1. midgut
2. Deformities
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
درصدلاروهاديدهشودامتیازصفر۴0وچنانچهناهنجاریدربیشاز؛۸درصدباشدامتیاز
درنظرگرفتهمیشود.
تجمعهمزيستهایسطحی
زموجوداتمزاحممانندباکتریهاووسیعیاطیفلاروممکناستتبديلبهمیزبان
يا اقارچها اينموجوداتبه معمول، بهطور شود. پروتوزوآها سکلتگونههایزيادیاز
خارجیرویسروبدنوبويژهاطرافآبششلاروحملهمیکنند.اگرآلودگیکمباشد،با
پوستاندازیبعدیموجودمزاحمبدوندردسرحذفمیشود؛امادرمواردآلودگیشديد،
میکندکهنشانمیدهد موجودمزاحمدرمرحلهبعدباقیمیمانديادوبارهنمودپیدا
باشدکیفیتآبپايی نداشته موجوداتمزاحموجود چنانچه دارد. اقدام به نیاز ناستو
؛واگر۸درصدلاروهامزاحمهایموقتيادائمیداشتندامتیاز۴۸؛اگرکمتراز۴0امتیاز
درصدلاروهابهطورمداومآلودهباشندامتیازصفردرنظرگرفتهمیشود.۴۸بیشاز
۴باکولوويروس
هارامعمولاًمیتواندرهپاتوپانکراسسالميالهشده)ورنگآمیزیشدهباکولوويروس
باکولوويروس) مونودن برای مالاشیتگرين Monodon baculovirusبا های( رشته يا و
مدفوعلاروهایدرشتبااستفادهازمیکروسکوپنوریقویبرایمشخصکردنبدنهای
) داد تشخیص ويروس به تیرهMBVآلوده شدن، نمودار است(. ضلعی چهار و رنگ
باکولوويروسهااغلبدراثراسترساستوکاستنازسطحاسترسدرپیشگیریازشیوع
؛۴0آنهاوکاهشرشدمتأثرازآنموثراست.درجايیکهباکولوويروسوجودنداردامتیاز
از کمتر ۴0اگر امتیاز داشتند باکولوويروس لاروها چنان۸درصد و به؛ آلودگی چه
درصدبودامتیازصفردرنظرگرفتهمیشود.۴0باکولوويروسبیشاز
“Bolitas”يکناماسپانیايیاستکهبهسندرمیشاملجداشدنسلولهایاپیتلیال"بولیتاس"
رودهوهپاتوپانکراسدادهشدهاستوبهشکلگرههایکوچکیدردستگاهگوارشظاهر
1. Baculovirus
12 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
.ندرمتوسطباکتریهاايجادشدهوکشندهمیباشدايناستکهاينسمیشود.اعتقادبر
روز(،استفادهازپروبیوتیکهاواعمالمديريت۱الی۹باذخیرهسازیسريعهچری)طی
حاصلشدهاست.”bolitas“مطلوببهداشتیوتغذيهای،موفقیتهايیدرجلوگیریاز
2و 1ارزش امتیازدهی سطوح
۴تمامیمشاهداتسطوحهنگامیکه هر2و در تانکو برایهر ثبتشد، انجامو
بدستمی مرحلهامتیازمناسببدستمیآيدوتصويریکلیازوضعیتسلامتلاروها
با هرچهامتیازتعلقگرفتهبالاترباشدلاروهاسالمتروبهداشتیتراندوبالعکس. دهد.
وبهداشتیلاروهادرهرتانکآسانترمیشودوباآزمايشقضاوتدرموردوضعیتسلامتی
مشکلاتمواجهشده با برایمقابله انجامتوصیههایلازم امتیازاتبدستآمده توجهبه
راحتتراست.
9مشاهدات سطح براساسروشهایمولکولیوايمنیشناختیاستومعمولاًتاوقتی۹مشاهداتسطح
از معمولاً نیست. لازم شود پرورشمی و تأسیساترشد به انتقال آماده پستلارو که
برایآزمايشپاتوژنهایويروسیاصلیاستفادهمیشود.هرdot-blotوPCRتکنیکهای
ازحساسیتبیشتریdot-blotیشودچوننسبتبهروشبیشترتوصیهمPCRچندروش
برخورداراست.
انتخاب پست لارو برای ذخیره سازی. 12-5
پستلاروهاتضمینشدهباشد.مطلوبمديريتمرکزتکثیربايدبهقدریخوبباشدکهکیفیت
کمیتوکیفیتغذا، تحتتاثیرقرارمیدهد. فاکتورهایزيادیکیفیتپستلارورا
آنتی از استفاده فضولات(، معلق، مواد آمونیاک، شوری، کیفیتآب)دما، پوستاندازی،
مديريت و ها بیماری لاروهاینامناسببیوتیکها، کیفیتپست بر توانند می همگی ،
میتوانندمناسبرباشند.اينعواملبااعماليکمديريتتولیدیدريکمرکزتکثیرموث
تنظیمشدهونقشمهمیدربهبودکیفیتپستلاروتولیدیداشتهباشند.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 12
همانطورکهقبلاًنیزاشارهشد،هدفگذاریمرکزتکثیربايدبهتولیدلاروهايیبابهترين
کهرشدمیگودرمراحلبعدیمستق وابستهبهکیفیتپستکیفیتممکنباشدچرا یماً
لارواست.درواقعمهمترينعاملرشددرمرحلهپرورش،کیفیتپستلارواست.
شاخصههایبهداشتیوکیفیبسیاریوجودداردکهدرانتخابپستلارواستفادهمی
اينمؤلفههاهمانگونهکهاشارهشددرسهسطحتقسیممیشود)جدول (که2شود.
ذکرشدهاست.۴0و۳،8درجداولجزئیاتآن
پوستاندازی
بايد کهراحتپوستاندازیشوندچکازنظرنرمالبودنپوستاندازیپستلاروها
؛اماصیدياحملونقلنبايددرزمانپوستاندازیرخدهدزيرامیزانبازماندگیراکنند
شودکههیچوقفهایدربهشدتدراينمرحلهبحرانیکاهشمیدهد.همچنینبررسی
پوستاندازیناحیهسروجودنداشتهباشدچراکهموجبخمیدگیآنتنواخلالدرتغذيه
شدهودرنهايتموجبگرسنگیومرگاست.ايناتفاقمعمولاًدرپیتغذيهناکافی،غذای
افزايشکمکیفیتو/يابیماریهایباکتريايیوابستهبهکیفیتضعیفآباست.بنابراين،
تعويضآبوتجديدنظردرپروتکلهایغذايیمیتواندبهرفعاينمشکلکمککند.
1برآورد کیفیت پست لارو بر اساس روش های سطح
فعالیتشناگری
اساستکنیکهای بايدبر عنوانراهنمایکلیسلامتپستلارو قدرتشناگریبه
یتواندريکتشتياکاسهقراردادوبابیانشدهبرایلاروهابررسیشود.پستلارورام
جهت با مواجهه در بايد پستلاروهایسالم کرد. آبجريانچرخشیايجاد انگشتدر
آنهاهمچنین جريانقرارگیرندوبامقاومتازافتادندرگردابوسطظرفدوریکنند.
بايدنسبتبهضربهبهبدنهظرفباپرشعکسالعملنشاندهند.
12 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
۴سطحهایروشاساسبرلاروپستکیفیتبرآوردخلاصه.8 جدول
امتیاز برآورد کیفی مشاهدات معیارها
پوستاندازی
پوستههادرآب
هاگیرنکردهPLپوستههابهسر
باشد
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
فعالیتشناگریسطحفعالیترفتارشناگریپست
لارو
۴0فعال
۸متوسط
0ضعیف
مشاهدهشبانهتانکمشاهدهمستقیمنورزايی
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
نرخبازماندگیوپیشینه
بالینیهرتانکتخمیننرخبازماندگیهرتانک
۴0>%70
۸%70-۱0
0<%۱0
نورزايی
آلودگیعواملبیماريزای عنوانيکشاخصاحتمالوجود نورزايیبه Vibrioشیوع
spp.استفادهازتکنیکهایبیانشدهبرایلاروياروشهایسطح کهدرزير2بايدبا
از استفاده سريع)معمولاً تیمار نورزايینیازمند وجود استبررسیشود. شده شرحداده
پروبیوتیکموفقیتآمیزاست(بهمنظورجلوگیریازآلودگیشديداست.
نرخبازماندگی
سلامت،میزان کلی شاخصوضعیت عنوان به تانک هر در لاروها پست بازماندگی
پیشینهبالینیومیزانمشکلاتطیدورهبايدتخمینزدهشود.
پستلاروهابهصورتچشمیوتصادفیازبین۴هريکازاينبرآوردهایکیفیسطح
ئیاتشدرجدولنمونه)جايیکهمناسباست(وطبقسیستمامتیازدهیکهجز20حداقل
موجوداستانجاممیشود.8
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
2برآورد کیفیت پست لارو با استفاده از روش های سطح
کهباکمکمیکروسکوپهاینوریقویوضعیفبهطورتصادفی2ارزيابیهایسطح
مشخص۳پستلاروازهرتانکانجاممیشود.نحوهامتیازدهیدرجدول20رویحداقل
آنکیفیتهردستهازپستلاروهایتولیدیامتیازدهیمیشود.شدهکهبراساس
تیرگیعضله
بويژهباتمرکزبررویقسمتخمیدهدماطرافقطعهچهارموپنجمشکمیPLبدن
بايدبررسیشود.عضلاتیکهبهصورتعادیشفافاندبراثرعواملمختلفینظیرآلودگی
اينمشکلمی میشوند. بدوندرمانباقیباکتريايیتیره اگر جدیباشدو تواندکاملاً
بمانداحتمالداردکشندهباشد.
ناهنجاریها)بدشکلی(
پستلاروهابايدازنظرناهنجاریهایمختلفمثلخمیدگیروستروم،بزرگیبیشاز
حدسردراثرمشکلاتپوستاندازی،آسیبديدنياازبینرفتنضمائمبدندراثرعفونت
بررسیقراهایب برخیناهنجاریهااکتريايیبرایارزيابیسلامتعمومیمورد گیرند. ر
اند.کشنده
اختلافسايز
میانگینطولو۸0برایبرآورداختلافسايز،حداقل اندازهگیریکرده، پستلارورا
) اختلاف ضريب کنند. مشخصمی را معیار CVانحرافبر۴ معیار انحراف تقسیم با ،)
درصدبود،اختلافسايزاندکاست۴۸همترازياکمترازCVبدستمیآيد.اگرمیانگین
(؛وچنانچهبیش۸درصدبود،اختلافسايزمتوسط)امتیاز2۸تا۴۸(؛اگربین۴0)امتیاز
درصدبوداختلافسايززياداست)امتیازصفر(.2۸از
1. coefficient of variation
13 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
ختلاف(طبیعیاست.بنابراين)ضريباCVدرزمانپوستاندازیپستلاروها،افزايش
زيادتشخیصدادهشد،آزمايشCVچهزمانیبرآوردمیشود.اگرCVبايددقتشودکه
بايدپسازيکروزکهکلجمعیتپوستاندازيشانکاملشدتکرارشود.
محتوياتروده
برPLبايدظاهر)نهتنهارنگ(ومحتوياترشتهرودهایبررسیشودتاسطحتغذيه
مشخصشود.خالیبودنرودهمیتوانداولیننشانهبیماریباشد۳اساسمعیارهایجدول
ويااينکهتنهادراثرتغذيهناکافیبوجودآيد.علتهرچهباشدبايدبهسرعتدرموردآن
تحقیقشود.بايدبیدرنگبانمونهبرداریازپستلاروهاآزمايشهایلازمراانجامداد.
اتوپانکراسرنگهپ
مناسبباشد.بهطورمعمول،بايدفباشدبلکهبايددارایرنگهپاتوپانکراسنبايدشفا
زردتیرهآهنیيااخرايیباشد،هرچندرنگهپاتوپانکراسمیتواندتاحدزيادیبارنگو
سکیفیتجیرهغذايیوتانکمورداستفادهتحتتاثیرقرارگیرد.رنگتیرهترهپاتوپانکرا
بايدد بیانگرسلامتبهتراست. ممکناستقتشودکهبرخیازغذاهایفلکسمعمولاً ،
بر لزوماً اينکه بدون کند می سیاه رنگهپاتوپانکراسرا که باشند هايی رنگدانه حاوی
سلامتجانورتاثیرگذارباشد.
شرايطهپاتوپانکراس
نشاندادنواکوئلهایچربیوهپاتوپانکراسپستلاروبايدازنظرشرايطعمومینظیر
بزرگباتعدادزيادیواکوئلهایچربینشانه هپاتوپانکراسنسبتاً سايزکلیمعاينهشود.
کمی تعداد هپاتوپانکراسکوچککه با پستلارو مشاهده است. سلامتمیگو از خوبی
یافزايشواکوئلچربیداردنشانهتغذيهکماستواصلاحشرايطتغذيهقبلازصیدبرا
کیفیتپستلاروهاضروریاست.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 11
تجمعهمزيستهایسطحی
يارسوبمادهآلیرویهابايدبرایهرگونهتجمعهمزيستهایسطحزیپستلارو
،Vorticella،Zoothamniumاسکلتخارجیياآبششها)معمولاًشاملپروتوزوآهايیمثل
EpistylisياAcinetaباکتریهایرشتهایياکثیفیومادهآلی(معاينهشوند.رسوباتو،
فرمالین با پوستاندازیجداشوديا برایيک۹0-20ppmموجوداتمزاحممیتواندبا
ساعت)باهوادهیکامل(درمانشود.
(Melanizationسیاهشدن)
اثرهمجنس اغلببر شدگیکه سیاه مورد بايددر ضمائمياپستلاروها خواریدر
عفونتهایباکتريايیايجادمیشود،معاينهشوند.ملانیزهشدنبیشازحدباعثنگرانی
کاهشتراکمبه بايددرمانازطريقافزايشکیفیتآبورژيمغذايیوگاهیبا استو
منظورجلوگیریازهمجنسخواریوکاهشبارباکتريايیانجامشود.
توسعهآبشش
وسعهآبششهابايدمعاينهشودچراکهمیتواندنشاندهدچهزمانیپستوضعیتت
لاروتوانايیوتحملمواجههباتغییراتشوریرادارد،چنانچهاغلبدرانتقالپستلاروبه
کريسمس درختان هایآبششیشبیه تیغه که زمانی افتد. می اتفاق تأسیساتپرورشی
حوالی سريعشوریراPL9-10شاخهدارشد)تقريباً (،آنهاقادرخواهندبودتغییراتنسبتاً
(و۸pptدرساعتزير۴/0ppt،يا۸pptدرساعتتاشوری۴pptتحملکنند)حداکثر
تیغههایآبششیمنشعب جايیکههنوز شرايطپرورشآداپتهشوند. براحتیمیتوانندبا
وسريع تغییرعمده میگونبايدبا تانکنشدهاست، انتقالاز آماده شوریمواجهشوندو
پستلارونیستند.
11 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
حرکاتدودیشکلروده
يکمعاينهمیکروسکوپیقویازرشتهرودهایپستلارونیازاستتاازفعالیتدودی
شکلعضلاترودهایمطمئنشد.حرکاتدودیشکلقویرودهدرترکیببايکروده
وضعیتتغذيهایخوبخواهدبود.پر،نشانهمهمیازسلامتو
باکولوويروس
بهتوضیحاتارائهشدهدربخشلارومراجعهشود.
نسبتعضلهبهروده
از نسبتضخامتعضلاتشکمیبهروده يکبررسیمیکروسکوپیبايدانجامشودتا
بندششمتادمپستلارومشخصشود.ايننسبتنشانهمهمیازوضعیتتغذيهایمیگو
(.۳نسبتبالایعضلهبهرودهمطلوبتراست)جدولاست.
2سطحهایروشازاستفادهبالاروپستکیفیتخلاصهبرآورد. 3جدول
امتیاز برآورد کیفی مشاهدات معیارها
تیرگیعضلهتیرگیعضلهدردمپست
لارو
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
ناهنجاریهاناهنجاریهادرضمائمو
سر
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
اختلافسايزبرایاندازهCVمحاسبه
پستلارو
۴0<%۴۸
۸%2۸-۴۸
0>%2۸
میزانپربودنلولهگوارشیمحتوياتروده
۴0پر
۸متوسط
0خالی
رنگنسبیهپاتوپانکراسرنگهپاتوپانکراس
۴0تیره
۸کمرنگ
0شفاف
هپاتوپانکراسشرايطکمیتنسبیواکوئلهای
چربی
۴0فراوان
۸متوسط
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 011
تجمعهمزيستهای
سطحی
درگیرشدنبامیزان
همزيستهایسطحی
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
سیاهشدگی
(Melanization)سیاهشدگیبدنياضمائم
۴0<%۸
۸%۴0-۸
0>%۴0
0هیچکدام
توسعهآبششمنشعبشدگیتیغهمیزان
هایآبششی
۴0کامل
۸متوسط
0ناچیز
جابجايیعضلاترودهرودهشکلدودیحرکات۴0زياد
0کم
باکولوويروسمشاهدهروزانهمايسیس
مرتبه(۱-2)
۴0(0نبود)%
۸(<۴0متوسط)%
0(>۴0شديد)%
رودهبهعضلهنسبتمقايسهنسبتبینضخامت
روهعضلهو
۴03:1<
۸3:1–1
01:1>
“Bolitas(هایسلول”
ازشدهجداياشدهپوسته
(رودهوهپاتوپانکراس
تعدادبولیتاسدرلوله
گوارشی
۴0هیچ
۸۹-۴
0>۹
آزموناسترسباشد،7۸اگرکمتراز%
آزمونبايدتکرارشود۴0>%7۸
“Bolitas”)سلولهایپوستهشدهياجداشدهازهپاتوپانکراسوروده(
بهتوضیحاتارائهشدهدربخشلارومراجعهشود.
آزموناسترس
رسید،انجامPL10آزموناسترسرامیتواندرزمانبرداشتيازمانیکهپستلاروبه
وجوددارد.روشرايجتربدينترتیباستکهبهطورآزمونداد.چندينروشبرایاين
۹0ريخته،پساز0pptتايیپستلارورادريکبشرآبباشوری۹00تصادفیيکگروه
شوری با آبی به را آنها ۹۸pptدقیقه پساز آنگاه کنند. می میزان۹0منتقل دقیقه
010 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
استرسنبايدهنگامپوستاندازیبازماندگیودرصدافرادمقاوممحاسبهمیشود.آزمون
انجامشودچراکهآنزمانپستلاروهابهخودیخوداسترسدارند.برخیمراکزتکثیراز
۴00ppmفرمالین مدت نتايج۹0به و کردند استرساستفاده آزمون عنوان به دقیقه
مشابهیگرفتند.
9برآورد کیفیت پست لارو با استفاده از روش های سطح
بهلحاظآماری۹دهایسطحبرآور بايدبررویتعدادیازپستلاروهایتعیینشده
برایجمعیتبالای۴۸0)معمولاً تأمینسطح۴0قطعه منظور تانک)به برایهر هزار(
وبرایتشخیصپاتوژنهایمهمويروسیانجاممیPCR(بااستفادهازروش۳۸اطمینان%
بايدبراساس اينآزمايشها باشود. پروتکلهایاستاندارد،توسطآزمايشگاهذیصلاح،
رعايتتمامنکاتنمونهبرداری،محافظتوانتقالنمونههاانجامشود.برایمشاهدهبحث
(مراجعهکنید.200۹)OIEهایتفضیلیپیراموننمونهبرداریجهتتشخیصبیماریبه
نتیجه عاملويروسی، برایهر قبول قابل نتیجه تنها امتیاز می۴0منفیاست)که
تمامدستههايیکهنتیجهآزمونشانمثبتاستبايدنابودشوند..(۴0جدول-گیرد
۹سطحهایروشازاستفادهبالاروپستکیفیتبرآوردخلاصه.11جدول
امتیاز نتیجه کیفی مشاهدات آنالیز
PCR
WSSV/YHV ۴0منفی
IHHNV۴0منفی
TSV۴0منفی
ارزیابی خطر ذخیره سازی. 19-5
،بايدجدولیخلاصهشدهازسهسطحارزيابیکیفیپستلارووسیستمPLبرایتعیینسرنوشت
امتیازدهیاستفادهشود.
مانندارزيابیکیفیتلاروها،يکجدولبرایاينسهسطحبررسیکیفیپستلاروهاو
سیستمامتیازدهی)بااستفادهازهمهيابرخیازشاخصهایفوقبستهبهاهمیت(بايددر
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 011
نظرگرفتهشود؛آنگاهاينجدولمیتواندتعیینکندکهکدامتانکبرایپرورشانتخاب
ازانتخابنیازبهدرمانداردوکدامتانکردمیشود.بهمانندقبل،شود،کدامتانکقبل
بهدرمان نیاز امتیازیپستلاروها چه انتخابمديريتکمکمیکندکهتا معايناتبه
دارندوزيرچهامتیازیبايدحذفشوند.
خطرذخیرهسازیيکدستهپستلارومعینبايدبهدقتارزيابیشود.
نهايتهدفيکتصمیمدر نه، مورداينکهيکدستهپستلاروذخیرهسازیشوديا
ارزيابیخطراست.يکخطمشیثابتويکاستانداردمشخصدراينزمینهوجودنداردو
براساستجربهتصمیمگیریمیشوداماپیرویازيکسریاصولمیتواندخطر عموماً
کاهشدهد.دراينبرنامهL. vannameiورشمرگومیرهايارشدضعیفرادراستخرپر
.۴سطح<2سطح<۹تحلیلخطراهمیتسطوحبدينشرحاست:سطح
ضوابطزيرمیتوانداستفادهشود:
راطیکند.۹پستلاروبايدارزيابیسطح
o جوابآزمايشهایPCRوdot-blotبرایYHV،IHHNV،WSSVوTSVدرپست
لاروبايدمنفیباشد.
2عبورکندراهنمایزيربرایارزيابیسطح۹درصورتیکهپستلاروازارزيابیسطح
قابلاجرااست:
o بیانگرخطرکممشکلاتجدیبیماريزااستبنابراينتوصیهمیشود.۴00امتیازبالای
o بیانگرخطرمتوسطمشکلاتجدیبیماریاست.0۸-۴00امتیازبین
o ربالایبروزمشکلاتجدیبیماریاستوبنابراينتوصیهبیانگرخط0۸امتیازکمتراز
نمیشود.
عبورکند،راهنمایزيربرایسطح2مشروطبهاينکهپستلاروازفیلترارزيابیسطح
قابلاجرااست:۴
o بالای بیماریسختاست،۹0امتیاز از ناشی مشکلات بروز کم خطر دهنده نشان
بنابراينقابلقبولاست.
012 ▼فصل پنجم: مراحل پس از تخمریزی
o نشاندهندهخطرمتوسطبروزمشکلاتبیماریسختاست.20-۹0بینامتیاز
o نشاندهندهخطربالایبروزمشکلاتناشیازبیماریسختاست20امتیازکمتراز
بنابرايناصلاًتوصیهنمیشود.
حمل و نقل و جابجایی پست لارو. 11-5
پرورشیبستهبندیشوند.پستلاروهابايدبهدقتوبهشکلمناسبجهتانتقالبهمزارع
پستلاروهامیتواننددرمخازنبزرگياجعبههایحاویکیسههایپلاستیکیوبا
پستلاروبهازایهرلیترآب،بستهبهزمانوروشحملشوند.معمولاً۸00-۴200تراکم
ترآبلی۴0-۴۸لیترکهبا2۸-۹0ازدوکیسهپلاستیکی)يکیدردرونديگری(باظرفیت
فیلترشدهومابقیظرفیتبااکسیژنخالصپرشدهاستاستفادهمیشود.بهعنوانمنبع
ناپلیبهازایهرپستلارو۴۸-20غذايی،ناپلیزندهآرتمیااضافهمیشودکهمقدارآن
کربنفعال۱برای شده شسته و هایجديد کمیدانه تعداد نقلاست. ساعتحملو
یسهاضافهشودتابهپايیننگهداشتنسطحآمونیاکدرمسافتهایممکناستبههرک
طولانیکمککند.سپسکیسههابابندهایکشسانمهروموممیشودودرکارتنهای
مقوايیمهرومومشدهبرایمسافتهایکوتاهو/ياپوششهایپلیاستربهعنوانعايق
بهتردرمسافتهایطولانیقرارمیگیرند.
دماوتراکممورداستفادهدرحملونقلبراساسفاصلهوزمانمتفاوتاست.بهطور
معمول،زمانیکهمرکزتکثیرنزديکمزرعهپرورشیاستهیچکاهشدمايیانجامنمیشود؛
به فاصلهزمانیيکتاسهساعتدما برایحملونقلدر cاماکاهشمیيابد.28-2۸˚
cدمایساعتتوصیهمیشود.اينکاهشدمابرایکاهش۴2فواصلبیشازبرای2۸-2۹˚
فعالیتمتابولیکلاروهاست؛لذااکسیژنکمتریمصرفمیکنند،مواددفعیکمتریدارند
وآراموبیحرکتطیحملونقلباقیمیمانند.شوریآببايدآنچیزیباشدکهپست
شوریآبمزرعهپرورشیباشد.لارودرآنآداپتهشدهکهآنهمبايدمشابه
ايمنیزيستیسختگیرانههمچنانبايددنبالشود.
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 012
تماممخازنوتجهیزاتحملونقل)تورها،سنگهایهوا،لولههایهوادهیو...(بايد
بخشمربوطه ضدعفونیشوند)بهروشهایضدعفونیاينتجهیزاتدر استفاده قبلاز
کیسههایپلاستیکیاستفادهمیشودبايدبعدازاستفادهسوزاندهمراجعهشود(.چنانچهاز
شوند؛آنهابههیچوجهنبايدمجدداًبرایحملپستلارويامولداستفادهشوند.
وسايلنقلیهایکهتحويلپستلارورابهعهدهدارند،منبعاحتمالیآلودگیاند؛چرا
نمزرعهومرکزتکثیررابازديدکنند.درکهممکناستبهمنظورتحويلپستلاروچندي
صورتامکانبستههایپستلاروبايددرنقطهایمجزاازتأسیساتتولیدیقرارگیرندو
تکثیر مرکز به ورود از قبل بايد ها( لاستیک و ها چرخ )حداقل حامل های کامیون
ضدعفونیشوند.
مستندسازی و ثبت داده ها .15-5
روزبرایمستندسازیوثبتدادههابايدبکارگرفتهشود.يکروشجامعوبه
برایيکسیستممديريتیخوبوکارآمدعاملی ثبتدادهها مستندسازیمطلوبو
(SOPsبنیادیاست.مهماستکهجزئیاتمکتوبدردستورالعملهایاجرايیاستاندارد)
گرفته کار به ريزیشده برنامه يکسیستم و يابد استکهتوسعه همچنینمهم شود.
SOPsبهصورتمنظمبازنگریشدهودرمواقعلزومبهروزشود.
منابع
AQIS. 2003. Quarantine premises criteria. 7.1 Fresh water and marine ornamental fin
fish. Quarantine Premises Register. Class Criteria. Class 7.1, 22/06/2003, 6 pp.
Arthur, J.R., Lavilla-Pitago, C.R. & Subasinghe, R.P. (eds.) 2000. Use of Chemicals in
Aquaculture in Asia. Proceedings of the Meeting on the Use of Chemicals in
Aquaculture in Asia, 20–22 May 1996, Tigbauan, Iloilo, Philippines, SEAFDEC-
AQD, Tigbauan, Iloilo, Philippines, 235 pp.
Brock, J.A. & Main, K.L. 1994. A Guide to the Common Problems and Diseases of
Cultured Penaeus vannamei. World Aquaculture Society, Baton Rouge, LA, USA.
242 pp.
Chen, S.N., Chang, P.S. & Kou, G.H. 1992. Infection route and eradication of Penaeus
monodon baculovirus (MBV) in larval giant tiger prawns, Penaeus monodon. pp.
177–184. In W. Fulks and K.L. Main. (eds.) Diseases of Cultured Penaeid Shrimp in
Asia and the United States. Publ. Oceanic Institute, Honolulu, HA, USA.
FAO. 2003. Review of the state of world aquaculture. FAO Fisheries Circular 886,
Revision 2. FAO, Rome, Italy, 95 pp.
FAO/NACA. 2000. Asia Regional Technical Guidelines on Health Management for the
Responsible Movement of Live Aquatic Animals and the Beijing Consensus and
Implementation Strategy. FAO Fish. Tech. Pap. No. 402. Publ. FAO, Rome, Italy, 53
pp.
FAO/NACA. 2001a. Manual of Procedures for the Implementation of the Asia Regional
Technical Guidelines on Health Management for the Responsible Movement of Live
Aquatic Animals. FAO Fish. Tech. Pap. No. 402/1. Publ. FAO Rome, Italy, 106 pp.
FAO/NACA. 2001b. Asia Diagnostic Guide to Aquatic Animal Diseases. FAO Fish.
Tech. Pap. No. 402/2. Publ. FAO, Rome, Italy, 237 pp.
Fegan, D.F. & Clifford, H.C. III. 2001. Health management for viral diseases in shrimp
farms. pp. 168–198 In C.L. Browdy and D.E. Jory. (eds.) The New Wave:
Proceedings of the Special Session on Sustainable Shrimp Farming. The World
Aquaculture Society. Baton Rouge, LA, USA.
Garza, J.R., Hasson, K.W., Poulos, B.T., Redman, R.M., White, B.L., & Lightner, D.V.
1997. Demonstration of infectious Taura syndrome virus in the feces of sea gulls
collected during an epizootic in Texas. J. Aquat. Animal Health, 9: 156–159 56
Jahncke, M.L., Browdy, C.L., Schwarz, M.H., Segars, A., Silva, J.L., Smith, D.C., &
Stokes, A.D. 2001. Preliminary application of Hazard Analysis Critical Control Point
(HACCP) principles as a risk management tool to control exotic viruses at shrimp
production and processing facilities. pp. 279–284. In C.L. Browdy and D.E. Jory.
(eds.) The New Wave: Proceedings of the Special Session on Sustainable Shrimp
Farming. The World Aquaculture Society. Baton Rouge, LA, USA.
Jahncke, M.L., Browdy, C.L., Schwarz, M.H., Segars, A., Silva, J.L., Smith, D.C., &
Stokes, A.D. 2002. Application of Hazard Analysis Critical Control Point (HACCP)
مدیریت بهداشتی و استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربی ▼ 011
Principles as a Risk Management Tool to Control Viral Pathogens at Shrimp
Production Facilities. Publication VSG-02–10, Virginia Sea Grant College Program,
Charlottesville VA, USA. 36 pp.
Lightner, D.V. 1996. The penaeid shrimp viruses IHHNV and TSV: epizootiology,
production impacts and role of international trade in their distribution in the
Americas. Rev. Sci. Tech. Office Intern. Epizoot. 15: 579–601.
Lightner, D.V., Redman, R.M., Poulos, B.T., Nunan, L.M., Mad, J.L., Hasson, K.W., &
Bonami, J.R. 1997. Taura syndrome: aetiology, pathology, hosts and geographic
distribution, and detection methods. Proc. NRIA International Workshop “New
Approaches to Viral Diseases of Aquatic Animals” Kyoto, Japan. January 21–24,
1997.
Lotz, J.M. 1997. Disease control and pathogen status in an SPF-based shrimp
aquaculture industry, with particular reference to the United States. pp. 243–254. In
T.W. Flegel and I.H. MacRae. (eds.) Diseases in Asian Aquaculture III. Asian Fish.
Soc., Fish Health Sect., Manila, Philippines.
MAF. 2001. Transitional facilities for ornamental fish and marine invertebrates. MAF
Biosecurity Authority, Animal Biosecurity, Standard 154.02.06, Ministry of
Agriculture and Forestry, Wellington, 23 March 2001, 30 pp.
MAF. 2002. Import health standard for the importation into New Zealand of ornamental
fish and marine invertebrates from all countries. 24 May, 2002, 13 pp.
Emmerik Motte, Edwin Yugcha, Juan Luzardo, Fernando Castro, Gael Leclercq, Juan
Rodríguez, Paul Miranda, Oswaldo Borja, Javier Serrano, Manuel Terreros, Karina
Montalvo, Alexandra Narváez, Narda Tenorio, Virna Cedeño, Eric Mialhe and
Viviane Boulo. 2003. Prevention of IHHNV vertical transmission in the white
shrimp Litopenaeus vannamei. Aquaculture, 219: 57–70.
OIE. 2003. Manual of Diagnostics Tests and Vaccines for Aquatic Animals. 4th Edn.
Office International des Epizooties, Paris.
(http://www.oie.int/eng/normes/fmanual/A_summry.htm)
Sahul Hameed A.S., Murthi, B.L.M., Rasheed, M., Sathish, S., Yoganandhan, K.,
Murugan, V., & Jayaraman, K. 2002. An investigation of Artemia as a possible
vector for white spot syndrome virus WSSV transmission to Penaeus indicus.
Aquaculture, 204: 1–10.
Weirich, C.R., Segars, A., Bruce, J., & Browdy, C. Development and implementation of
biosecurity protocols and procedures at the Waddell Mariculture Centre. In C.S. Lee
and P. O’Bryen. (eds.) Biosecurity in Aquaculture Production Systems: Exclusion of
Pathogens and Other Undesirables. Publ. World Aquaculture Society, Baton Rouge,
LA, USA. (In press).
013 ▼ پیوست
داشتندافرادی که در گردآوری این سند نقش -1پیوست
1. Dr Victoria Alday de Graindorge, Regional Coordinator TCP/RLA/0071, INVE
Technologies, Hoogveld 93, B-9200 Dendermonde, Belgium, E-mail: v.aldaysanz@inve.be
2. Mr Marco Alvarez Galvez, Facultad de Ingenieria Marina y Ciencias del Mar, P. O.
Box: 09–01–5863, Guayaquil, Ecuador, E-mail: marcoalvarezgalvez@hotmail.com
3. Dr J. Richard Arthur, 6798, Hillside Drive, Sparwood, B.C. Canada V0B 2G3, E-
mail:rarthur@titanlink.com
4. Mr Lorenzo Becerra, Head of the Aquatic Animal Health Program, Dirección
Nacional de Acuicultura, Calle 2da Carrasquilla, Panamá, Panamá, E-mail:
lbvpa@yahoo.com
5. Dr Ronald Antonio Bernal Guardado, OIRSA representation in El Salvador,
Organismo Internacional Regional de Sanidad Agropecuaria (OIRSA), Final 1ª. Av. Nte.
Y 13 C. Ote., av. Manuel Gallardo, Nueva San Salvador, El Salvador, C.A., E-mail:
rbernal@telemovil.com
6. Ms Melida Boada, Instituto Nacional de Investigaciones Agricolas de los Estados
Suere y Nueva Esparta (INIA-S/NE), Av. Carupano, sector Caiguire, Cumana 6101,
Venezuela, E-mail: melidaboada@yahoo.es
7. Dr Mathew Briggs, Consultant, 5/16 Fisherman Way, Vises Road, Rawai, Phuket
83130, Thailand, E-mail: koygung101@yahoo.co.uk
8. Mr Cesareo Cabrera, Maricultura del Pacifico, Mexico, E-mail:
cesareo@maricultura.com.mx
9. Mr Rodolfo Cadenas, Head of Aquaculture Division – SARPA, Ministerio de la
Producción y el Comercio. Servicio Autónomo de Pesca y Acuicultura, Torre este, piso
10, parque central, Caracas, Venezuela, E-mail: r_cadenas@hotmail.com
10. Ms Francis Carolina Cardona Romero, Dirección General de Pesca y Acuicultura,
Av La FAO Boulevard Miraflores, Tegucigalpa, Honduras, E-mail:
jag_cr63@yahoo.com
11. Mr Felix Carranza, National Coordinator of Aquatic Animal Health, Direccion de
Salud Animal, Barreal Heredia Costa Rica, Codigo Postal 3–3006 Cenada, Costa Rica,
E-mail: fcarranza@protecnet.go.cr
12. Dra. María Cristina Chavez Sanchez, Senior Scientist, Mazatlán Unit on
Aquaculture and Environmental Management of CIAD, A.C. Section: Aquaculture,
HistopathologyLab., Av. Sábalo Cerritos s/n, Apdo Postal 711. Mazatlán, CP. 821010,
Sinaloa, México,E-mail: marcris@victoria.ciad.mx
استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربیمدیریت بهداشتی و ▼ 011
13. Dra. Elizabeth de la Cruz Suarez, Director of the Mariculture Program, Biology
Faculty, Universidad Autonoma de Nuevo Leon, Cd. Universitaria 66450, San Nicolas
de los Garzas, Nuevo Leon, Mexico, E-mail: lecruz@inp.semarnap.gob.mx
14. Prof. Roger Doyle, Genetic Computation Limited, 1030 Beaufort Av. Halifax, Nova
Scotia, Canada B3H 3Y1, E-mail: rdoyle@genecomp.com
15. Mr Jorge Erraez, Head of Quarantine Division, INP, P.O.Box: 09–01–15131,
Guayaquil, Ecuador, E-mail: jerraez@yahoo.es
16. Ms Flor Delia Estrada Navarrete, Researcher, Laboratorio de Sanidad Acuicola,
Instituto Nacional de Pesca, Sabalo Cerritos s/n, Col. Estero El Yugo, Mazatlan, Sinaloa,
Mexico, E-mail: flor@ola.icmyl.unam.mx
17. Mr Daniel F. Fegan, Shrimp Specialist, BIOTEC, Thailand, Apt. 1D, Prestige
Tower B, 168/25 Sukhumvit 23, Klongtoey, Bangkok 10110, Thailand, E-mail:
dfegan@usa.net
18. Mr Leonardo Galli, R&D Executive Manager, National Prawn Company, Saudi
Arabia, E-mail: gallimat@hotmail.com
19. Mr Christian Graf, Consultor en maduracion y programas de reproductores, CdlaEntrerios, Guayaquil, Ecuador, E-mail: barandualab@yahoo.com
20. Dr Lachlan Harris, Seaquest S.A. Manager, Via San Jose- Curia, Guayaquil,Ecuador, E-mail: sqharrys@telconet.net
21. Mr Allan Heres, Department of Veterinary/Microbiologia, 117 E. Lowell St. room108, Tucson, Arizona, 85721 USA, E-mail: aheres@u.arizona.edu
22. Dr Fernando Jimenez, Director of Aquatic Animal Health, CONAPESCA –SENAICA SAGARPA, Sta. Barbara 2212 Cal. R. Florida Monterrey N.L., México C.P.64810, México D.F., México, E-mail: fhjimenez@hotmail.com
23. Mr Eitel Krauss V, Production Manager, Aqualab S.A Aqualab S.A, Av. 9 de
octubre1911, Ed. Finansur P-7, Guayaquil, Ecuador
24. Ms Anabel Leyva Rojo, Super Shrimp S.A. de C.V., Av. Camaron Sabalo No. 310,Loc. 25 y 26 C.P. 82110, Zona Dorada, Mazatlan, Sinaloa, Mexico, E-mail:anabel.rojo@usa.net
25. Mr Luis Arturo Lopez Paredes, Fisheries and Aquaculture Specialist, Unidad deManejo de la Pesca y Acuicultura (UNIPESCA), Km 22 Carretera. Pacífico BarcenasVilla Nueva, Edificio de la Ceiba, 3er nivel, Guatemala, Guatemala, E-mail:unipesca@c.net.gt
26. Mr Gustavo Maranges, Director, GEDECAM, 5ta avenida y 246 Barlovento, SantaFé,Playa, Ciudad de la Havana, Cuba.
011 ▼ پیوست
27. Mr Leonardo Mariduena, Director, Camara Nacional de Acuacultura, Av.
FranciscodeOrellana Centro Empresarial las Camaras, 3� Piso, Guayaguil, Ecuador,
E-mail:lmariduena@can-ecuador.com
28. Mr Enrique Mateo Salas, Scientific Advisor, Instituto del Mar del Perú (IMARPE),Esquina de Gamarra y Gral. Valle – Chucuito, Callao, Peru, E-mail:ecmateos@infonegocio.net.pe
29. Ms Ana Bertha Montero Rocha, Mexican Project Coordinator, Instituto Nacional
de la Pesca (INP), Secretaria de Agricultura, Ganaderia, Desarrollo Rural, Pesca yAlimentacion (SAGARPA), Pitágoras 1320, Sta Cruz Atoyac, C.P.03310. México D.F.,Mexico, E-mail: anabmont@servidor.unam.mx
30. Mr Leobardo Montoya Rodriguez, Researcher, Centro de InvestigacionAlimentacion y Desarrollo (CIAD), Unidad Mazatlán en Acuicultura y Manejo
Ambiental del CIAD, A.C, Av. Sábalo-Cerritos s/n. Apdo postal 711, CP. 82010,
Mazatlan, Sinaloa, México,E-mail: montoya@victoria.ciad.mx
31. Mr Milton Moreno, National Director of Aquaculture, Ministerio de DesarrolloAgropecuario, Apdo Postal 5390 zona 5, Panama, Panama. E-mail: kristin@cerco.net
32. Mr Eugenio Enrique Obando Acosta, President, Acualarvas Paraguana C.A.‘Acualpaca’, Calle Tabana – Puerta Maraven, Punto Fijo Edo. Falcón, Venezuela,
Email:acualpaca@unete.com.ve
33. Mr Alvaro Otarola Fallas, Head of the Aquaculture Department, InstitutoCostarricense de Pesca y Acuacultura (INCOPESCA), Guapiles, Estacion los Diamantes,Guapils, Costa Rica, E-mail: otarosan@racsa.co.cr
34. Mr Teodosio Pacheco, Head of the Quality Control Program, Centro Regional deInvestigaciones Pesqueras Unidad Mazatlán (CRIP), Calzada Sábalo-Cerritos S/N,Colonia estero El Yugo, Mazatlán, Sinaloa, C.P: 82010 México, E-mail:tpachecq@red2000.com.mx
35. Ms Grissel Perez, Shrimp Residue Control Program, Instituto Nacional de Pesca yAcuicultura (NAPESCA), Venezuela, Caracas, Venezuela, E-mail:qualitech@etheron.net
36. Dr Melba B. Reantaso, Aquatic Animal Research Pathologist, Cooperative OxfordLaboratory, Maryland Department of Natural Resources, 904 S.Morris Street, Oxford,MD 21654, USA, E-mail: MReantaso@dnr.state.md.us
37. Ms Andrea Reneau, Fish Health Officer, Belize Agricultural Health Authority,
Central Investigation Laboratory, Food Safety Department, P.O. Box 181, St. Joseph
Street,Belize City, Belize, E-mail: foodsafety@btl.net
استقرار ایمنی زیستی در مراکز تکثیر میگوی سفید غربیمدیریت بهداشتی و ▼ 001
38. Mr Ruben Roman, Head of the Shrimp Laviculture Laboratory, CENAIM, Km 30.5via perimetral, la Prosperina, Guayaquil, Ecuador, E-mail:
rroman@cenaim.espol.edu.ec
39. Ms Lucia Saavedra Cuadra, ADPESCA/MIFIC, Costado Este hotel
Intercontinental,Metrocentro, Nicaragua, E-mail: liscni26@yahoo.com
40. Ms Lorena Schwarz Gilabert, Manager, Centro de Servicios para la Acuicultura(CSA), Km 30.5 via perimetral, la Prosperina, Guayaquil, Ecuador, E-mail:lschwarz@espol.edu.ec
41. Ms Raquel Silviera Coffigny, Director of the Aquatic Animal Helath Division,
Centrode Investigaciones, Cuba, E-mail: raquel@cip.fishnavy.inf.cu
42. Dr Rohana P. Subasinghe, (Consultation Technical Secretariat) Senior Officer,Inland Water Resources and Aquaculture Service, Fisheries Department, Food andAgricultural Organization of the United Nations, Viale delle Terme di Caracalla, 00100Rome, Italy, E-mail: Rohana.Subasinghe@fao.org
43. Mr Cleber Tailor Melo Carneiro, Animal Laboratory Coordinator, Departamento
de Defesa Animal, Secretaria de Defesa Agropecuaria de Ministerio de Agricultura,
Pecuaria y Abastecimento, Ministerio de Agricultura, Pecuaria y Abastecimento,
Esplanada dosMinisterios Bloco D, Anexo/Ala A sala 317, Brasilia – Distrito Federal,
CEP :70.043.900, Brazil, E-mail: clebertm@agricultura.gov.br
44. Ms Zobeyda Valencia de Toledo, Centro de Desarrollo de la Pesca y Acuacultura(CENDEPESCA), Final 1 avy Nte 13 Cote, Av. Manuel Gallardo, Nueva San Salvador,El Salvador C.A., E-mail: zvalencia@mag.gob.sv
45. Ms Consuelo Vasquez Diaz, Instituto Nacional de Pesca y Acuicultura (INPA),Apartado Aereo 33146, Bogota D.C., Colombia, E-mail: consuvasquez@hotmail.com
Recommended