IES A Sangriña (A Guarda) – Refráns e cantigas

R E F R Á N S R E F R Á N S D OS AV ÓSD OS AV ÓS

L aura L omba G onzález 4 ºBL aura L omba G onzález 4 ºB

-Í N D I CE --Í N D I CE -

ALGÚNS REFRÁNS DOS ALGÚNS REFRÁNS DOS MESES…………………3-9.MESES…………………3-9.

REFRÁNS VARIADOS….10-18.REFRÁNS VARIADOS….10-18.

A L G ÚN S A L G ÚN S R E F R Á N S R E F R Á N S

D OS M E SE SD OS M E SE S

X A N E I R OX A N E I R O En Xaneiro, un pouco ó En Xaneiro, un pouco ó

sol outro pouco ó sol outro pouco ó fumeiro.fumeiro.

Quere dicir que en xaneiro algúns días vai moito sol, e outros hai que prender o fumeiro, para quentarse do frío que vai.

X A N E I R OX A N E I R O Estamos no mes de Estamos no mes de

Xaneiro, e cos pés no Xaneiro, e cos pés no braseiro!.braseiro!.

Quere dicir, que no mes de xaneiro vai moito frío e hai que quentarse co braseiro.

A G OST OA G OST O A chuvia no mes de Agosto A chuvia no mes de Agosto

non e mel, é mosto.non e mel, é mosto.

Quere dicir que é bo que chova en Agosto, porque así a colleita do viño vai ser a dun viño bo e doce.

A G OST OA G OST O En Agosto secan os En Agosto secan os

montes, e en setembro montes, e en setembro as fontes.as fontes.

Quere dicir que en Agosto e setembro vai moita calor, e ata secan os montes e as fontes.

SE T E M B R OSE T E M B R O En setembro, como En setembro, como

tremo!.tremo!.

Quere dicir que en setembro vai moito frío.

D E CE M B R OD E CE M B R O No mes do Nadal, mal No mes do Nadal, mal

temporal.temporal.

Quere dicir, que en decembro hai mal tempo, comeza a vir a neve, os temporais...

R E F R Á N S R E F R Á N S V A R I A D OSV A R I A D OS

D O A M OR …D O A M OR … A amor mal A amor mal

correspondido, correspondido, ausencia e olvido.ausencia e olvido.

Quere dicir que se te namoras dalguén, e esa persoa non sente o mesmo por ti, debes esquecelo porque xa atoparás a outra persoa que che queira.

SOB R E A SOB R E A M UL L E R …M UL L E R …

Á luz da candea non Á luz da candea non hai muller fea.hai muller fea.

Quere dicir que na escuridade non hai ninguén feo, porque non podes ver a persoa.

D A COM I D A …D A COM I D A … Nin pote ó lume sen Nin pote ó lume sen

touciño, nin xantar na touciño, nin xantar na mesa sen viño.mesa sen viño.

Quere dicir que é tan indispensable que para un cocido non botes touciño, que falte na mesa un vaso de viño.

D a comida…D a comida… Do que se come se cría.Do que se come se cría.

Quere dicir que dependendo do que comas, criaraste dunha maneira ou doutra, un exemplo: Comendo moitos bolos engordarás.

D O V I Ñ O…D O V I Ñ O… Polo San Martiño ferve Polo San Martiño ferve

o pan e mailo viño.o pan e mailo viño.

Quere dicir que no San Martiño, é cando comeza a fermentar o viño e o pan.

D O A M I G O…D O A M I G O… A un bo amigo, bo A un bo amigo, bo

abrigo.abrigo.

Quere dicir, que se tes un bo amigo poderás refuxiarte nel sempre que o precises.

D O OUT ON O…D O OUT ON O… Flores en Outono, fame no Flores en Outono, fame no

ano novo.ano novo.

Quere dicir que se comezan a xermolar as flores no outono, vanse estragar polo cambio do tempo, e non haberá froito; haberá fame.

D A L I N G UA …D A L I N G UA … Quen ten a lingua ruda, Quen ten a lingua ruda,

ten a costela madura.ten a costela madura.

Quere dicir que quen di moitos tacos, ten que estar acostumado a recibir tundas.

F I NF I N

Laura Lomba GonzálezLaura Lomba González..

4ºB4ºB

O Refraneiro GalegoO Refraneiro Galego

Alba Cividanes Ortega Alba Cividanes Ortega

Sara González PachecoSara González Pacheco

4ºB 4ºB

Entroido na praza semana santa na casaEntroido na praza semana santa na casa

O significado deste O significado deste refrán é que se no refrán é que se no entroido vai bo entroido vai bo tempo en semana tempo en semana santa choverá.santa choverá.

Quen pide mal ó veciño Quen pide mal ó veciño venlle o seu polo camiñovenlle o seu polo camiño

Quen pide mal para os demais o mal Quen pide mal para os demais o mal acabaralle vindo a el.acabaralle vindo a el.

As malas noticias, chegan voando. As malas noticias, chegan voando. E as boas, chegan coxeandoE as boas, chegan coxeando. .

Que das cousas Que das cousas malas coñecelas á malas coñecelas á primeira e as cousas primeira e as cousas boas tardas tempo boas tardas tempo en sabelas.en sabelas.

Coa muller e co diñeiro non Coa muller e co diñeiro non xogues compañeiroxogues compañeiro

Aproveita o que Aproveita o que tes se non o tes se non o podes perderpodes perder

En boca pechada non entran En boca pechada non entran moscasmoscas

Non fales mal da Non fales mal da xente se non queres xente se non queres que falen mal de ti.que falen mal de ti.

Ata o corenta de maio non te Ata o corenta de maio non te quítelo saioquítelo saio

Ata mediados de Ata mediados de xuño non gárdelo xuño non gárdelo abrigo debido a que abrigo debido a que aínda pode empeorar aínda pode empeorar o tempo.o tempo.

Hai que saber disimular o que non Hai que saber disimular o que non se pode remediarse pode remediar

Garda o que non queres que saia á Garda o que non queres que saia á

luz.luz.

Para dicir mentiras e comer Para dicir mentiras e comer pescado, hai que ter moitopescado, hai que ter moito coidado.coidado.

Ten coidado co que fas se non queres Ten coidado co que fas se non queres acabar mal acabar mal

Os palotes do rebusco teñen Os palotes do rebusco teñen dobre gustodobre gusto

Este dito refírese a que Este dito refírese a que despois duns días da despois duns días da vendima, dábase vendima, dábase permiso a quen permiso a quen quixera, a rebuscar as quixera, a rebuscar as uvas que quedaban nas uvas que quedaban nas vides e se encontrabas vides e se encontrabas ademais das uvas ademais das uvas “palotes” a satisfacción “palotes” a satisfacción era dobre.era dobre.

Cando a mora madura, xa pinta a Cando a mora madura, xa pinta a uva.uva.

Cando a mora está para Cando a mora está para comer a uva empeza comer a uva empeza agromar.agromar.

FINFIN

Este refrán quere dicir que aínda que en Maio normalmente vai bo tempo, non nos debemos fiar, xa que a finais deste mes pode volver refrescar.

Ata o corenta de Maio, non quites o saio

Éramos poucos e pariu a aboa

Se di festivamente cando unha situación é xa agobiante e se lle engade algún elemento que aumenta a gravidade.

Canta máis presa, máis vagar

É un refrán moi utilizado, e indica que as cousas hai que facelas con tempo e non no último intre.

A perseverancia todo o alcanza

Sinala que a insistencia e o empeño é a mellor garantía para conseguir o que se propón. Tamén se di: “O que a segue, a consegue”.

Tirala pedra e esconder a man, feito vilán

Denuncia aqueles os que despois de cometer algunha maldade, non asumen as consecuencias, senón que se mostran alleos.

Dáme pan e chámame can

Dise do que a cambio de obter algún beneficio, non vacila en comprometer a súa fama.

A onde vas tolo? A onde van todos

Este refrán significa que a xente fai o que fai a maioría, aínda que non sempre sexa o mellor ou o máis adecuado.

Ano novo, vida nova

Refírese aos bos propósitos que se propoñen a comezos de ano ou o iniciar unha nova etapa, aínda que na maior parte dos casos, non se leven a cabo.

En Martes, nin te cases nin te embarques

En moitas partes se considera este día como de mal agoiro, porque na idade antiga estaba dedicado a Marte (Deus da guerra) e porque en Martes perdéronse moitas batallas importantes, por iso, recomenda non emprender nada importante ese día.

Nunca choveu que non escampase

Significa que aínda que algo vaia mal, non durará para sempre, senón que acabará por solucionarse ou, cando menos, mellorar.

autores

• Pablo Javier e Adrián. 4º ESO B

.

Sonia Trinidad Rodríguez e Ángela Verde Fernández

“A vellez non ten cura e a mocidade apenas dura”

•Cando eres novo, o tempo pasa moi rápido e apenas dura, unha vez envelleces non podes voltar atrás.

“Se o galo canta ao medio día, néboa para outro día”

•O galo canta sempre ao amencer, e se canta polo mediodía outro día haberá néboa.

“Abril frío, moito pan e pouco viño”

· Se vai frío en abril non falta alimento, pero as viñas estropéanse.

“Na porta do rezador non poñas trigo ao sol; na do que non reza nada, nin trigo

nin cebada”

•Non digas nada do que tes, porque senón non te dan nada.

“ Ano de herba, ano de merda”

•Refrán relacionado co campo; ó haber moita herba tapa o froito entón dícese “ano de merda”

•Tes que pensar ben antes de facer unha cousa, porque logo podes arrepentirte.

“Antes de facer unha cousa unha vez, pensala primeiro tres”

“O que sementa ventos, recolle tempestades”

•O que fai algo mal os resultados aínda son peores. Exemplo: Se ti me enganas estás demostrando que non confíe en ti.

“Fillo fuches, pai/nai serás; mira o que fixeches e así o terás”

•Este refrán significa que o que fas de pequeno ten as súas consecuencias cando sexas maior.

“Non hai día que non chegue, nin tempo que non acabe”

•Todos os días van chegando e o tempo que pasas xa se acaba. Exemplo: O día dunha festa estás desexando que chegue, e cando remata, todo volve a ser como antes.

“Mellor cogomelo perdido que mal comido”

•É mellor deixar de comer un cogomelo descoñecido, antes de que che poida facer mal.

“Comer e rañar, todo é empezar”

•Cando non tes ganas de facer nada, comezas e non rematas.

“Cando a carballeira xa canta, gusta ben a manta”

•Isto significa que comeza o outono comeza a facer frío e xa se agradece a mantiña.

“Se o Nadal vén mollado, o xaneiro vén xeado”

•Este refrán quere dicir que se no Nadal chove, en xaneiro neva.

REFRÁNS GALEGOS

2009

REFRÁNS

1º-. Con pan e viño ándase o camiño.

Significado: Con pouca cousa pódese vivir.

REFRÁNS

2º-. Tanto dá para un roto como para un descosido.

Significado: Serve para calquera cousa.

REFRÁNS

3º.-Non a de chover que non escampe.

Significado: Malo será que non pase.

REFRÁNS

4º.- Non hai mal que por ben non veña.

Significado: Algo malo sempre acaba ben ou quizais mellor.

REFRÁNS

5º.- Ata o corenta de Maio non te quites o saio.

Significado: Aínda que case sexa verán pode vir frío.

REFRÁNS

6º.- Dime con quen andas e direiche quen es.

Significado: Sempre andas coas persoas que se parecen a ti na forma de ser.

REFRÁNS

7º- O que non corre, voa.

Significado: Sempre hai alguén que é máis listo.

REFRÁNS

8º.- Quen me quere non o quero e a quen quero non me quere.

Significado: Cando queres a persona amada o teu amor non é correspondido.E cando te quere outra persona non a queres ti a ela.

REFRÁNS

9º.- Polo Nadal, cada ovella no seu corral.

Significado: No Nadal xúntase toda a familia na casa.

REFRÁNS

10º.- Lúa con risco, chuvia é ventisco.

Significado: Cando está a lúa rota vai vir chuvia e vento.

REFRÁNS

11º.- Non te fíes do ceo estrelado, nin do amigo reconciliado.

Significado: Non te fíes das apariencias.

REFRÁNS

12º.- Posta de sol colorada, do Norte virá ventada.

Significado: Cando a posta de sol é moi vermella vai vir vento do Norte.

REFRÁNS

13º.- Vento, riqueza e ventura, non son causa segura.

Significado: Todo pode cambiar dun momento a outro.

REFRÁNS

14º.- Marzo ventoso e Abril chuvioso, fan Maio florido e fermoso.

Significado: Cando vai vento en Marzo e chove en Abril, no mes de Maio vai facer bo tempo.

REFRÁNS

15º.- Na casa do ferreiro, coitelo de pao e na do carpinteiro sentarse no chao.

Significado: O Home deixa as tarefas da casa para o final.

REFRÁNS

16º.- O labrador descoidado, os ratos cómenlle o sementado.

Significado: Sen non coidas o que tes, estropéase.

REFRÁNS

17º.- Se a noite de Nadal foi de luar, labra ben para sementar.

Significado: se é lúa chea a noite de Nadal vai haber boa colleita.

REFRÁNS

18º.- Se ó vello lle quitan a pinguiña de viño e maila cociña, que o enterren axiña.

Significado: Se lle quitas os seus costumes, sobre todo ás persoas maiores, estas morren.

REFRÁNS

19º.- O vinagre e o limón, medio cirurxiáns son.

Significado: Que o vinagre e o limón son bos remedios para as enfermidades.

REFRÁNS

20º.- Baguiño a baguiño fixo unha vella unha pipa de viño.

Significado: Se fas as cousas a modiño, por moi díficil que sexan, acaba saíndo.

E por último, pero non menos importante

REFRÁNS

21º.- É a mesma merda pero con distinto cheiro.

Significado: Cando estás a dicir unha mesma cousa que outro dixo e quere dicir o mesmo.

Créditos

Este traballo foi realizado por:

Tamara Iglesias Pereira.

Francisco Javier Couto García.

4º E.S.O. - B

FIN

Refráns populares galegos

Oscar Moreno Correa

Jorge Martinez Martinez

O son dá calor

• Cando canta a ran, vén vindo o verán

Cando as rás saen, significa que hai humidade e calor, clima de verán…

“Agosto”

• Auga de Agosto, mel e mosto

Este refrán significa que a única auga que hai en Agosto é o mosto e o mel

Xustiza

• A todo porco lle chega o seu San Martiño

Este dito popular dise cando alguén non cumpre como persoa, algún día se fai xustiza.

Dabondo

• Na casa do abade comede e levade

Sempre hai alguén que ten de máis e outros que non teñen nada, por iso dicimos que un abade ten de sobra, porque historicamente eran os que facían as grandes comidas.

Apariencias…

• Labrego que estime a súa fama, non lle saia o sol na cama

Hai xente que quere aparentar o que non é, indo por aí de restaurantes e lucindo traxes, e logo teñen que traballar todo o día para poder manterse.

Non te embales…

• Antes de casar, ter casa en que morar e terras en que traballar

Non fagas plans sen ter algo que os faga realidade.

Decisión

• Muller ben casada, a que non ten sógra nin cuñada

Non te fíes de quen non coñeces porque non sabes o que ten entre mans.

Só con coco…

• Entre pais e irmáns non metas as mans.

Evita compromisos con familiares para evitar as malas relacións entre os mesmos

Desconfía!!

• Non bebas sen ver, nin firmes sin ler

Non te fíes do que din nin do que te dán.

Sempre que poden beneficiarse faino a túa costa.

Falar é gratis, as consecuencias non.

• En boca pechada non entran moscas

Non te metas onde non te chaman, e menos se vas a dicir algo sen criterio.

Autores:

• Oscar Moreno Correa

• Jorge Martinez Martinez

REFRÁNSREFRÁNS

• NOMENOME

A falta de pan, boas son tortas.A falta de pan, boas son tortas.

Aconsella conformarse co que tes Aconsella conformarse co que tes cando se carece dunha cousa cando se carece dunha cousa

mellor.mellor.

A can vello, non hai tus tus!A can vello, non hai tus tus!

Indica que é moi difícil enganar a un Indica que é moi difícil enganar a un home maduro e experimentado, home maduro e experimentado, porque recoñece a simple vista a porque recoñece a simple vista a

mentira.mentira.

De tal pau, tal astillaDe tal pau, tal astilla

Significa que o carácter dos pais Significa que o carácter dos pais vai a ser igual cos dos fillosvai a ser igual cos dos fillos

Dunha árbore caída todos fan Dunha árbore caída todos fan leña.leña.

Significa o desprezo que se Significa o desprezo que se manifesta ás persoas ante aquel manifesta ás persoas ante aquel

que caeu nunha desgraza.que caeu nunha desgraza.

Do amigo usar, pero non abusar.Do amigo usar, pero non abusar.

O mellor medio de conservar os O mellor medio de conservar os amigos é non pedirlles nada en amigos é non pedirlles nada en

non deberlles nada.non deberlles nada.

Pasando o xoves, acaba a Pasando o xoves, acaba a semana.semana.

Significa que a fin de semana xa Significa que a fin de semana xa está próxima.está próxima.

Quen teña un fillo femea, que Quen teña un fillo femea, que cale a boca.cale a boca.

Significa que non debes falar, xa Significa que non debes falar, xa que todo o mundo sempre ten que todo o mundo sempre ten

algo que agochar.algo que agochar.

Sol que moito madruga, pouco Sol que moito madruga, pouco dura.dura.

Dá a entender que as cousas que se Dá a entender que as cousas que se fan a destempo ou con precipitacions fan a destempo ou con precipitacions

soen acabar en fracaso.soen acabar en fracaso.

Canto máis miro,máis mal miro.Canto máis miro,máis mal miro.

Unha persona que se pon na boca Unha persona que se pon na boca do que mira algo que lle do que mira algo que lle

sorprende desagradablente.sorprende desagradablente.

O que non mata,engorda.O que non mata,engorda.

Dise en ocasión de consolo, por Dise en ocasión de consolo, por descuido alguén que come un descuido alguén que come un

alimento de dubídosa calidade. alimento de dubídosa calidade.

Traballo de lingua galega

refráns

Lucía Martínez Da Silva

4º B

Se neva na primeira lúa de octubre sete lúas cubre

Quere dicir que se na primeira lúa de outubro neva vai seguir nevando durante sete meses

A partir de Agosto frío no rostro

Dice que en Agosto é cando empeza a chegar o frío

Maio chuviso Xuño ventoso

si en maio chove en xuño vai facer moito vento

En San Xoán as sardiñas pingan no pan

Di que as sardiñas están boas para comer porque xa teñen graxa.

As fanecas en Xaneiro son tan boas como o carneiro

Quere dicir que as fanecas no verán están secas e en xaneiro están carnosas

Febreiro moucho ten vinteoito se dura catro máis non queda ni

can nin gato

Vai polo mal tempo que fae en febreiro

Cando vexas as barbas do teu veciño queimar, pon as túas a

remollar

Cando vexas que ao teu veciño lle empeza a ir mal vaite preparando que tamén te pode tocar a ti.

Vai falando vai falando que polo cu te van dando

Se falas moito podeste arrempentir porque van a falar de ti

O que cala fode o que fala

Se alguén te quere fastidiar falando calas e xa está

O que moito abarca pouco aperta

O que presume de ter moita cousa logo resulta que non ten tanto como el dicía

Nunca é tarde cando a dicha é boa

Nunca e tarde para decir e facer as cousas

TESOURO DOS NOSOS AVÓSTESOURO DOS NOSOS AVÓS

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Gaviotas a terra, mariñeiros a merdaGaviotas a terra, mariñeiros a merda

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Polo Sin Martiño,Polo Sin Martiño,Fai lume eFai lume e

quenta o fuciñoquenta o fuciño

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Cada can que se lama o seu zipoteCada can que se lama o seu zipote

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Hasta o 40 de Maio non quites o saioHasta o 40 de Maio non quites o saio

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Por San Xoan a sardiña molle o panPor San Xoan a sardiña molle o pan

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

O chegar o San Martiño,O chegar o San Martiño,mátase o porco,mátase o porco,e bébese o viñoe bébese o viño

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avósMariñeiros de galiciaMariñeiros de galicia

Non chores nin teñais penaNon chores nin teñais pena

Se perdichela reghataSe perdichela reghata

No ha sido por culpa vuestraNo ha sido por culpa vuestra

Ni tampoco del patrónNi tampoco del patrón

Que ha sido todo por culpaQue ha sido todo por culpa

De una mala diresiónDe una mala diresión

Boja, boja, bojaBoja, boja, boja

Rema, rema, remaRema, rema, rema

Que la mar serenaQue la mar serena

Está pal año que vieneEstá pal año que viene

Si hai otras regatasSi hai otras regatas

Ghalicia las ghanaráGhalicia las ghanará

Ghalicia las ghana Ghalicia las ghana

Ghalicia las ghanaráGhalicia las ghanará

Pal año que vienePal año que viene

Si hai otras reghatasSi hai otras reghatas

Ghalicia las ghanaraGhalicia las ghanara

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Onte putas,Onte putas,hoxe comadreshoxe comadres

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

O peor erro e o enterroO peor erro e o enterro

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Ca muller e o diñeiro non xoges compañeiroCa muller e o diñeiro non xoges compañeiro

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Sogra e nora e can e gato non comen ben nun Sogra e nora e can e gato non comen ben nun mesmo platomesmo plato

Tesouro dos nosos avós Tesouro dos nosos avós

O peor do erro é o enterroO peor do erro é o enterro

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Polo San Martiño,fai lume e quento o fouciñoPolo San Martiño,fai lume e quento o fouciño

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Os cartos non fai a felicidade pero calman os Os cartos non fai a felicidade pero calman os nervosnervos

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Quen vai o rio molla o cuQuen vai o rio molla o cu

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Ricos e pobres a terra os comeRicos e pobres a terra os come

Tesouro dos nosos avósTesouro dos nosos avós

Rico e necio soe ser o mesmoRico e necio soe ser o mesmo

FINFIN

Miguel Ángel Verde Martinez 4º CMiguel Ángel Verde Martinez 4º CRoberto Martinez López 4º CRoberto Martinez López 4º C

Alberto Rodríguez Acevedo 4º CAlberto Rodríguez Acevedo 4º C

Traballodegalego

Refráns

¡E VOLTA A BURRA Ó TRIGO !¡E VOLTA A BURRA Ó TRIGO !

Expresión contra a que se volve a un tema que xa parecía zanxado.

Nada sabes, se ninguén sabe que sabes.

Quere dicir, que o saber necesita de receptores.

Choiva de xullo, fai madeira.

•As chuvias caídas neste mes, favorecen o crecemento das árbores.

Hasta San xoán, toda a herva é pan.

• Di que o verde dos campos de trigo , é promesa de boa colleita.

O que non mata, engorda.

• Utilízase como expresión de consolo, cando alguén come algo en riguroso estado.

A todo porco chégalle o seu San Martiño.

• É un refrán que se di moito, cando se acerca o 11 de Novembro, no cal é costume facela matanza do porco.

En novembro, se non sembraches non sembres.

• Que se nesa data, senón sembraches xa é tarde para facelo.

Can vello, non ladra a tocón.

• Di que as persoas maiores debido a súa experiencia na vida, non fan nada sen unha razón concreta.

Os tronos e o mar, ensinan a rezar.

• Di que sempre hai cousas capaces de amedrentar ao máis valente.

Mal de ollo, cúrao co cóbado.

• Quer dicir que é malo tocar o ollo coa man. Entón é mellor non tocalo.

Feito por:

Jose luis

e 4ºB

Miriam