Informatika - gf.unsa.ba · Pojam sistema Pojam sistema: Definiše postojanost podsistema Pomaže...

1

InformatikaUvod

Nastavnik: Amir Hajdar

September 28, 2006 Amir Hajdar 2

Sadržaj1. Pregled IT industrije2. Informaciona tehnologija3. Informacija i informacioni sistemi4. Organizacija informacija5. Dizajn informacionih sistema6. Implementacija sistema7. Sigurnost i privatnost8. Uticaj IT revolucije na društvo

2

Pregled IT industrije

September 28, 2006 Amir Hajdar 4

Pregled IT industrije

3

September 28, 2006 Amir Hajdar 5

Pregled IT industrijeIstorijski pregled upotrebe IT:

Era I: Obrada podatakaRezultat: Efikasnost

Era II: Kompjuterizacija krajnjeg korisnikaRezultat : Efektivnost

Era III: Strateški sistemiRezultat : Kompetitivna prednost

September 28, 2006 Amir Hajdar 6

Pregled IT industrijeMisija i Vizija

+Strategija

+Poslovni plan

+Informaciona tehnologija

=KOMPETITIVNA PREDNOST

4

September 28, 2006 Amir Hajdar 7

Pregled IT industrije

September 28, 2006 Amir Hajdar 8

Pregled IT industrije

5

September 28, 2006 Amir Hajdar 9

Pregled IT industrije

September 28, 2006 Amir Hajdar 10

Pregled IT industrije

6

September 28, 2006 Amir Hajdar 11

Pregled IT industrijeTehnologija unutar jednog preduzeća

September 28, 2006 Amir Hajdar 12

Pregled IT industrijeVrijednost informacionih sistema:

Preduzeće/korporacija

Odjel

Zaposleni

Infrastruktura

Aplikacioni programi

Programi i alati

7

September 28, 2006 Amir Hajdar 13

Pregled IT industrijeRazlozi korištenja IT

Smanjenje troškovaMnogi poslovni procesi postaju jeftiniji za obavljati i upravljatiSnižavanje troškova u odnosima sa klijentima i distributerima

Izdvajanje od konkurencijeRazvoj novih i inovativnih proizvoda i uslugaPribližavanje ponudi konkurenataMogućnost fokusiranja proizvoda i usluga na samo određena tržišta

September 28, 2006 Amir Hajdar 14

Pregled IT industrijeRazlozi korištenja IT

InovativnostNovi proizvodi mogu uključiti IT rješenjaNapraviti radikalne promjene u načinu obavljanja poslovanjaStvoriti nova tržišta uz pomoć IT rješenja

Postići veći razvojUpravljati razvojem biznisa na globalnom nivouDiverzificirati i integrisati IT rješenja u sve proizvode

8

September 28, 2006 Amir Hajdar 15

Pregled IT industrijeRazlozi korištenja IT

Ostvariti partnerske odnoseKreirati viritualne organizacije sa partnerimaRazviti međuorganizacijske informacione sisteme strogo povezane u obavljanju biznis funkcija

Povećati kvalitet i efikasnostZnačajno povećati kvalitet svojih proizvodaNastavljati usavršavati svoje proizvode i uslugeZnačajno smanjiti vrijeme razvoja i implementacije proizvoda i usluga

September 28, 2006 Amir Hajdar 16

Pregled IT industrijeRazlozi korištenja IT

Ostali razloziIskoristiti investicije u ljude, hardver, softver i umrežavanja za razvoj u strateške programeIzgraditi strateške informacione baze od internih i eksternih informacija analiziranih kroz IT alateSavršeni IT gradi više barijere konkurencijiIT pomaže kreiranju, razmjeni i upravljanju znanjemitd.

9

Informacija i informacioni sistemi

September 28, 2006 Amir Hajdar 18

Informacija i informacioni sistemiSadržaj:

Pojam sistemaZahtjevi za informacijamaTipovi informacionih sistemaIzvori informacija i prikupljanje podataka

10

September 28, 2006 Amir Hajdar 19

Informacija i informacioni sistemiCiljevi:

Razumijevanje pojma sistema i odnosa sa informacionim sistemimaShvatanje važnosti prikupljanja informacijaOsobine raznih tipova informacionih sistemaShvatanje kako IT pomaže efikasnijem korištenju informacija

September 28, 2006 Amir Hajdar 20

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Šta je sistem?Sistem je skup komponenata koje međusobno “komuniciraju” u svrhu ostvarivanja definisanog cilja.Poslovni sistem je skup koji se sastoji od ljudi, mašina i metoda organizovanih da izvrše određeni zadatak.

11

September 28, 2006 Amir Hajdar 21

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Pojam sistema:Definiše postojanost podsistemaPomaže kod dizajna i razvoja informacionih sistemaPomaže u definisanju uticaja okolineIdentificira faktore koji utiču na razvoj organizacije

September 28, 2006 Amir Hajdar 22

Informacija i informacioni sistemi Pojam sistema

3 komponente sistema

Proces Izlaz (“output”)Ulaz (“input”)

12

September 28, 2006 Amir Hajdar 23

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Odnos sistema i okoline

Proces OutputInput

Sistem

September 28, 2006 Amir Hajdar 24

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Zatvoreni sistemiSistem koji je izolovan od okoline (npr. astronautsko odijelo)

Otvoreni sistemiSistem koji može komunicirati sa okolinom (npr. mnogi poslovni sistemi)

13

September 28, 2006 Amir Hajdar 25

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Kontrolni sistemiPrati rad sistema (ulaz, proces, izlaz)Identificira promjene u radu sistemaPomaže u reguliranju promjena sistemaMora biti uključen u fazi planiranja dizajna sistema

September 28, 2006 Amir Hajdar 26

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Povratna informacija (“feedback”)Modifikacija ili kontrola procesa ili sistema kroz analizu željenih i dobijenih rezultata.

Pitanja:1.1. Na koji naNa koji naččin moin možžemo sakupiti emo sakupiti feebackfeeback??2.2. ŠŠta su prednosti skupljanjata su prednosti skupljanja feedbackfeedback--aa??

14

September 28, 2006 Amir Hajdar 27

Informacija i informacioni sistemiPojam sistema

Filtriranje podatakaOdbacivanje nepotrebnih ili neispravno sakupljenih podataka koji se dalje obrađuju

PodatakOsnovni element koji se sastoji od brojeva, slova i simbola a odnosi se na neku činjenicu.

InformacijaPodatak koji je bio analiziran na način da sada predstavlja značenje onom koji ga posjeduje.

npr. “m19750108ah”

September 28, 2006 Amir Hajdar 28

Informacija i informacioni sistemiZahtjevi za informacijama

Informacija se koristi za:PlaniranjeKontroluEvidenciju transakcijaMjerenje performansiDonošenje odluke

15

September 28, 2006 Amir Hajdar 29

Informacija i informacioni sistemiZahtjevi za informacijama

Tipovi informacije:Strateška informacija

Planiranje ciljeva, interna i eksterna, dugoročna, važna za čitavu organizaciju

Taktička informacijaUpotreba internih resursa, interna informacija, kratko-srednjoročna, važna za odjel

Operativna informacijaVažna za trenutni zadatak, interna, detaljna, kratkoročna, često pripremljena

September 28, 2006 Amir Hajdar 30

Informacija i informacioni sistemiUloga informacionog sistema

Informacioni sistem obrađuje podatak (interni i/ili eksterni) i pretvara ga u informaciju koju dalje komunicira krajnjem korisniku.

“m19750108ah”

16

September 28, 2006 Amir Hajdar 31

Informacija i informacioni sistemiUloga informacionog sistema

IS pruža informacije poput:Informacije o proizvodu (on-line, kataloške, prodaja, trend kupovine)Marketing (planiranje, zadovoljstvo kupca)Informacije o dobavljačima (potrošenu količinu, indikatori sigurnosti i dr.)Računovodstvo (razni računovodstveni i budžetski izvještaji)Modeliranje (strateški podaci)

September 28, 2006 Amir Hajdar 32

Informacija i informacioni sistemiTipovi informacionih sistema

Sistemi za precesiranje transakcija (Transaction Processing Systems-TPS)

Obavljanje svakodnevnih rutinskih zadatakaPravljenje izvještaja raznih koristeći prikljupljene podatkeOsnovni cilje je dokumentovati svakodnevne zadatke

17

September 28, 2006 Amir Hajdar 33

Informacija i informacioni sistemiTipovi informacionih sistema

Sistemi za podršku odlučivanju (Decision Support Systems-DSS)

Pružanje informacija koje će omogućiti upravi donošenje kvalitetnije odlukeUpotreba raznih analitičkih alata za analizu informacijaInteraktivne mogućnosti (potrebna obuka)Sastoji se od 3 software-ska dijela:

Jezik preko kojeg je moguće komunicirati sa programomPodsistem koji analizira problemPodsistem koji čuva podatke (obično velika baza podataka)

Sistemi za podršku top menadžmenta (Executive Information Systems-EIS)

September 28, 2006 Amir Hajdar 34

Informacija i informacioni sistemiTipovi informacionih sistema

Ekspertni sistemi (Expert systems)Baza podataka koja sadrži specijalističke podatke i pravila šta uraditi u određenim situacijama.

Ekspertni sistemi su korisni:Ako je problem precizno definisanPravila mogu biti definisana da riješe problemProblem ne može biti drugačije riješen

18

September 28, 2006 Amir Hajdar 35

Informacija i informacioni sistemiTipovi informacionih sistema

Expert systems parts:Baza znanja (podaci, pravila)Program za prikupljanje novog znanjaRadna memorijaSofware koji izvršava pravila nad podacima

September 28, 2006 Amir Hajdar 36

Informacija i informacioni sistemiTipovi informacionih sistema

Prednosti ekspertnih sistema:Zapisana informacija je stalnaLako se kopira tako da svi imaju pristupMože se dokumentovatiPruža odgovore znatno brže nego ljudi

Nedostaci ekspertnih sistema:Skupi, posebno ako se počinje od početkaTehnologija se tek razvijaTeško za napraviti, a još teže za vjerovati ovakvim sistemuLjudi su u nevjerici da poslušaju savjet kompjutera