ZDRAVSTVENA NEGA KAKO NAUKA

ZDRAVSTVENA NEGA KAKO ZDRAVSTVENA NEGA KAKO NAUKANAUKA

(ZN - pole na istra`uvawe)

Пирамидално градење на системот на образование и распределеност на сестринската работа

Партнерски однос на ЗН со другите науки

Англија (колевка на сестринството)САД (> 130 факултети за МС и > 80% МС

со високо образование)

Науката не е ничија своина – им припаѓа на сите

ЗН е научна дисциплина во полето на сестринството: Има свои теории Методи Средства Систематизирано знаење

OP[TI NAUKIOP[TI NAUKI Filozofija - seopfatna op{ta nauka

RAZVOJ NA NAUKITE qubopitnost i objasnuvawe na prirodnite

sobitija na nаu~na osnova (univerzumot, `iviot svet, ~ovekot)

razvoj na mislovnosta kako proces razvoj na socijalniot status na `iveewe ulogata na `enata

1. Naukite i vlijanie vrz ZN prirodni nau~ni disciplini (biologijata, medicinata) humanitarni nau~ni disciplini (sociologija,

psihologija, pedagogija)

Medicinskata nauka i ZNMedicinskata nauka i ZN

- razvivawe na hirurgijata (progres vo anesteziologijata i antisepti~nata hirurgija -1880)

- istra`uvawa vo medicinata- interes za preventivnata i kurativnata

medicina- otkritieto na rentgenot (W.Röntgen1895)

- Interes za javnoto zdravstvo (1872)- [koli za sestrinstvo

[to ja pravi ZN - nauka?[to ja pravi ZN - nauka?

1. IDENTIFIKACIJA NA PROBLEM- Sistematski pristap kon problem- Dinami~ki pristap kon problem

2. METODOLOGIJA ZA RE[AVAWE problемот

3. KONTROLA NA NAPRAVENOTO - analiza - sporedbena analiza

EMPIRIJA

PRAKSA

TEORIJA I TEORETSKI MODELI

NAU^EN PRISTAP KON TEORIJATA I PRAKSATA

VIDOVI NA NAU^EN PRISTAP VO ZNVIDOVI NA NAU^EN PRISTAP VO ZN

EDUKATIVEN NABQUDUVA^KI MISLOVEN APLIKATIVEN ANALITI^KI

EDUKATIVEN NAU^EN PRISTAPEDUKATIVEN NAU^EN PRISTAP

ZBOGATUVAWE NA ZNAEWETO PO PAT NA EDUKACIJA KURSEVI SEMINARI SAMOU^EWE KORISTEWE NA LITERATURA (ULOGA NA

BIBLIOTEKITE) INTERNET

NABQUDUVA^KI NAU^EN NABQUDUVA^KI NAU^EN PRISTAPPRISTAP

nabquduvawe-koristej}i gi ~ulata odvojuvawe na normalni reakcii od

otstapuvawa pratewe na otstapuvawata

sistemati~no koga, vo koi uslovi, kako intenzitet

sporeduvawa na otstapuvawata (grupi na isp.) konsultacija so poiskusen, literatura, E-net,

MISLOVEN NAU^EN PRISTAPMISLOVEN NAU^EN PRISTAP

Критичко мислење

APLIKATIVENAPLIKATIVEN

Primena na novini Analiza na efektite Sporeduvawe na razni aplikativni

ve{tini

ANALITI^KIANALITI^KI

I. Севкупен процес

II. Дефинирање на проблем

III. Формулирање на хипотеза

IV. Собирање на факти

V. Спроведување на анализа

VI. Наоѓање решение

Аналитичкото мислење го следи Аналитичкото мислење го следи научниот приод за решавање на проблемнаучниот приод за решавање на проблем

Проблем

Хипотеза

Факти Анализа

Решение

Дефинирање на проблемотДефинирање на проблемот

Дефиниција: Проблем е ситуација кога треба нешто да се корегира

Важност: Наша работа е да процениме дали го решаваме

вистинскиот проблем – тој не мора да ни биде претставен од самиот клиент. Што всушност треба ние да решиме?

Основен концепт: Повеќето проблеми се иницијално идентифицирани

од нашите клиенти Јасно дефинирање на проблемот го подобрува

фокусот и го води аналитичкиот процес

NAU^NA ZASNOVANOST NA NAU^NA ZASNOVANOST NA

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA

PROCESOT VO SESTRINSTVOTOPROCESOT VO SESTRINSTVOTO

pretstavuva dvi`ewe na sestrinsтvoto kon naпred - kon odredena cel - vodewe od edna etapa kon druga

toa e obmislena postapka koja ja vodi medicinskata sestra sistematski i dinami~ki od identifikacijata na problemot kon barawe na pristap i na~in kako toa vo stru~nata praktika da se re{i

Procesot e maksimalno Procesot e maksimalno prilagodenprilagoden kon kon individualnite osobenosti na bolniot, obezbeduva individualnite osobenosti na bolniot, obezbeduva razbirawe i prav pat kon re{avawerazbirawe i prav pat kon re{avawe na na slo`enite problemi vo domenot na zdravstvena slo`enite problemi vo domenot na zdravstvena neganega

MS treba da gi anga`ira site oblici na mislewe: kriti~no diskriminativno kauzalno

mislovni operacii: primetuva, selektira, povrzuva,predviduva, planira, vrednuva

Vo rabotata na MS Vo rabotata na MS Procesot e pove}e Procesot e pove}e intelekualenintelekualen otkolku tehni~ki ~in ! otkolku tehni~ki ~in !Zna~i toa e mislovna aktivnost so prakti~na Zna~i toa e mislovna aktivnost so prakti~na rabota na MSrabota na MS

Mislovna aktivnost se odnesuva pove}e na individualiziranata nega, bidej}i ne postoi ramka/matrica, nitu op{to va`e~ki model koj mu odgovara na sekoj bolen; naprotiv za sekoj bolen treba da se napravi poseben program koj }e odgovara na negovata sostojba, negovata individua, na negovata `elba i so negova soglasnost

Fazi na Procesot na Zdravstvena Fazi na Procesot na Zdravstvena neganega

IDENTIFIKACIJA- na reakciite na b/k na odreden zdravstven problem ili druga `ivotna sostojba i na nezadovoleni potrebi za nega

POTRAGA- barawe i odbirawe na najsoodveten na~in za zadovoluvawe na potrebite za nega na b/k

PRIMENA- soodveten pristap ili postapka

KONTINUIRANO VREDNUVAWE na sekoj izvr{en чекор

TEHNIKA NA IDENTIFIKACIJATEHNIKA NA IDENTIFIKACIJA(na potrebata za nega)(na potrebata za nega)

po~nuva so samiot kontakt so b/k razgovor (intervju) nabquduvawe sobirawe na podatoci za brza orientacija

za itna pomo{ ako e potrebno za sostavuvawe na sestrinska anamneza

analiza i sinteza na podatocite izdvojuvawe na podatocite po zna~ewe grupirawe po prioritet

TEHNIKA NA IDENTIFIKACIJATEHNIKA NA IDENTIFIKACIJA(na potrebata za nega)(na potrebata za nega)

Obrabotka na dobienite podatoci: induktiven deduktiven

MS logi~no gi koristи ovie mislovni operacii

MS ako e svesna za ovie procesi polesno gi sovladuva slo`enite situacii i pra{awa

TEHNIKA NA TEHNIKA NA БАРАЊЕ И ОДБИРАЊЕБАРАЊЕ И ОДБИРАЊЕ

Intelekualno se obrabotuvaat pra{awata: stepen na te`ina na sostojbata stepen na zagrozenost na nezaдоvolenite

potrebi individualni osobenosti na bolniot spremnost na bolniot da go prifati

tretmanot i da sorabotuva ograni~uvawa na bolniot snaga na koja mo`e da se smeta pri planot vo kakvi uslovi se izveduva negata

TEHNIKA NA TEHNIKA NA БАРАЊЕ И ОДБИРАЊЕБАРАЊЕ И ОДБИРАЊЕ

odgovorot na prethodnite pra{awa pomaga vo izgotvuvawe na prioriteti: Dgn postapki lekuvawe rehabilitacija ishrana

koordinacija so drugite ~lenovi na timot najte{ka zada~a e da se predvidi

ishodot - za toa e potrebno znaewe, iskustvo, prediktivno mislewe

TEHNIKA NA TEHNIKA NA ПРИМЕНА НА ЗНПРИМЕНА НА ЗН

metodologijata na izveduvaweto na negata e strogo zacrtana ne e dozvoleno eksperimentirawe

se izveduva rutinski, neophodno e poznavawe na prethodnite etapi

kontinuirano pratewe na reakciite pri izveduvaweto na negata posebno intelektualno anga`irawe na MS barawe na pri~иnsko-posledi~ni vrski spremnost za nepredvidlivi sostojbi

TEHNIKA TEHNIKA НА КОНТИНУИРАНО НА КОНТИНУИРАНО ВРЕДНУВАЊЕВРЕДНУВАЊЕ

postojan uvid vo dokumentacijata pomaga da se oceni ispravnosta na primenetata nega i stepenot na napreduvawe na zazdravuvaweto

dava odgovor na pra{awata: koj, komu, [to, koga, kako, kolku, zo{to e napraveno ili ne e napraveno

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWENEGA KAKO MISLEWE

PZN e sistem na nega so koj pоstojano se u~i i se usvojuvaat novi znaewa

su{tinata na metodata e svrtena kon problemot (problem orientid)

pri sekoj pristap kon poedinec, smejstvo ili zaednica vo svoite misli si postavuva pra{awe: {to gledam? {to zna~i toa {to go gledam? dali mi trebaat nekoi dopolnitelni inf.

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWEKAKO MISLEWE

kako da dobijam dopolnitelнa informacija (opserv, razgovor, merewe ili na nekoj drug na~in)?

dali moite zaklu~oci se pravilni? {to mo`am da storam za da

pomognam? dali pomogna toa {to go storiv? {to e ova {to go gledam sega?

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWENEGA KAKO MISLEWE

logi~no mislewe- da gi ceni podatocite i nivniot o~ekuvan i pri~inski odnos

kauzalno mislewe- da gi povrzuva pri~inite i posledicite na slu~uvawata

diskriminativno- da razlikuva i izdvojuva relevantni podatoci so problemite

prediktivno -realno da gi sogleda realnite aspekti na ishodot

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWENEGA KAKO MISLEWE

kreativno- da razmisluva na nov i za sebe svojstven na~in koj te`nee kon reorganizacija na sostojbata i situacijata i da gleda od poseben agol

intuitivno - da ~ita me|u redovi, t.e ponekoga{ da misli i ~uvstvuva (nasetuva) nekakva sostojba i pokraj faktite koi poso~uvaat kon drugo

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWENEGA KAKO MISLEWE

PZN bara sposobnost za pove}estrano gledawe na problemot koj se re{ava Pr. bebe na pregled vo ambulanta

pr. za neuka majka

MS koja intelektualno go re{ava problemot koristej}i go procesot poka`uva deka ima visoko nivo na profesionalni sposobnosti

PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA NEGA KAKO MISLEWENEGA KAKO MISLEWE

Koristejќi се so PZN, MS: go namaluva brojot na gre{ki vo

procenkata i odlu~uvawe za problemot obezbeduva pogolema individualizacija

i humanizacija na negata ne e sklona kon improvizacii i

postapki von od praksata na institucijata

Значење на пЗначење на пrimenarimenaтата na na PROCESOT NA ZDRAVSTVENA PROCESOT NA ZDRAVSTVENA

NEGA za MSNEGA za MS

do`ivuva satisfakcija koja proizleguva od zadovolstvoto na bolniot

~uvstvuva pogolema sigurnost vo stru~nata rabota

dobiva ~esti priznanija za rabotata od svoite sorabotnici i rakovoditeli