บทที่ 7 การวางแผนกระบวนการผลิต

บทท บทท 77กลยทธกระบวนการและกลยทธกระบวนการและการวางแผนการผลตการวางแผนการผลต

1

การน าเสนอภาพนงน จดท าขนจากหนงสอการจดการผลตและการปฏบตการ แปลถกตองตามลขสทธโดย รชฏ ข าบญและคณะ ผจดท าการน าเสนอภาพนง มไดมเจตนาละเมดลขสทธแตจดท าขนเพอวตถประสงค ทางการศกษาเทานน

กลยทธกระบวนการ 4 ประเภท

การวเคราะหและการออกแบบกระบวนการ

การออกแบบกระบวนการงานบรการ

การเลอกเครองจกรอปกรณ และเทคโนโลย

เทคโนโลยการผลต

ก าลงการผลต

การวางแผนก าลงการผลต

การวเคราะหจดคมทน

2

กระบวนการแปลงสภาพ คอ กระบวนการหรอวธการแปลงทรพยากรการผลตตาง ไดแก วตถดบ พนกงาน เครองจกร อปกรณ เงนทน และอนๆ ใหกลายเปนสนคาหรอบรการทตองการ

กลยทธกระบวนการ คอ ความพยายามทจะหาวธการทดสดในการแปลงสภาพเพอใหสนคาหรอบรการสอดคลองกบความตองการของผบรโภคและตรงตามขอก าหนดของฝายออกแบบ โดยควบคมตนทนการผลตและตอบสนองตอเงอนไขของฝายอนๆ

3

4

กลยทธกระบวนการ 4 ประเภท

กระบวนการผลตกวา 75% ทวโลก เปนการผลตตามค าสงซอ โดยมงเนนการผลตผลตภณฑหลายชนด แตผลตในปรมาณไมมาก โดยจะจดเปนหมวดหมหรอชนดของกระบวนการ ท าใหสามารถท างานในบรเวณเดยวกนภายใตการควบคมดแลของพนกงานทท าหนาทคลายกน

ขอด คอ เพมความยดหยนในการผลตสนคาไดหลากหลาย และสามารถหยดงานใดงานหนงเพอท างานอกงานแทนในชวงเวลาทตองการสนคาชนดนนดวนเปนพเศษได กระบวนการนมอกชอหนงวา กระบวนการผลตแบบไมตอเนอง

5

1.การมงเนนตามกระบวนการ

6

2. การมงเนนการท าซ า

กระบวนการนจะใชโมดล ซงกคอชนสวนหรอสวนประกอบทเตรยมไวกอนลวงหนามาประกอบในสายการผลต หากตองการสนคาทใกลเคยงแคเปลยนโมดล กจะสามารถผลตสนคาไดอกลกษณะ

ขอด

1.ดานตนทนการผลต มการเตรยมลวงหนา ท าใหสามรถผลตไดจ านวนมาก

2.ดานความสามารถในการตอบสนองความตองการของลกคา เนองจากสามารถผลตไดหลากหลายจากการมไดหลายโมดลตามความตองการของลกคา

7

8

3. การมงเนนตามผลตภณฑ

เปนกระบวนการทผลตสนคาทมจ านวนชนดผลตภณฑไมมาก โดยทแตละผลตภณฑจะผลตในปรมาณมาก เครองจกรจะถกจดเรยงตามขนตอนและล าดบการผลตของแตละชนดผลตภณฑ และผลตภณฑจะเคลอนทอยางตอเนองบนสายการผลต

กระบวนการผลตนมกมการลงทนเบองตนในระบบการผลตสง โดยมตนทนคงทสงและตนทนแปรผนต า เปนการผลตสนคาปรมาณมาก(Mass production)

ขอด งายตอการควบคมคณภาพ

9

10

4. การมงเนนการตอบสนองตามความตองการของผบรโภคเฉพาะราย

กระบวนการผลตนเปนแนวทางทตอบสนองดวยความรวดเรวและตนทนการผลตต า

หวใจส าคญของกลยทธนตองอาศยการผสมผสานระหวาง การออกแบบผลตภณฑแบบโมดลของกลยทธมงเนนการท าซ า หลกการผลตรวดเรวของกลยทธมงเนนผลตภณฑ และการจดตารางผลตทมประสทธภาพจากกลยทธมงเนนตามกระบวนการมาประกอบเขาดวยกน

11

การวเคราะหและการออกแบบกระบวนการ

เครองมอเพอการวเคราะหและการออกแบบกระบวนการ

1.แผนภาพการไหล (Flow diagram)

เปนการใชแผนภาพเพอแสดงการไหลของวตถดบ ชนงาน หรอขอมล เคลอนผานกระบวนการตางๆจนกระทงกลายเปนผลตภณฑทตองการ

2.แผนผงงานตามเวลา (Time-function mapping)

เปนแผนผงทมลกษณะเหมอนกบแผนภาพการไหลแตเพมระยะเวลาของการท างานแตละขนตอนเขามาพจารณารวมในแกนนอน จะใชสญลกษณวงกลมแทนกจกรรม และสญลกษณลกศรแทนทศทางการไหลของงาน โดยมเวลาก ากบไวในแกนนอน

12

3.สายธารแหงคณคา (Value-Stream Mapping: VSM)

แสดงใหเหนถงการไหลของวตถดบและขอมลทเคลอนผานไปยงกระบวนการตางๆ ทเกดคณคาและไมเกดคณคาในกระบวนการผลตและโซอปทาน เพอใหสามารถวเคราะหและเขาใจถงกระบวนการทเกยวของ

4.แผนภมกระบวนการ (Process charts)

เปนแผนภมทใชสญลกษณตางๆ เพอมาอธบายกระบวนการในแตละขนตอนยอยจนกระทงกลายเปนสนคาทตองการ สญลกษณ 5 รปแบบจะใชแทนขนตอนการท างาน 5 งานยอยไดแก ปฏบตการ ขนสง ตรวจสอบ หยดรอ และจดเกบ

13

ตวอยาง แผนผงงานตามเวลา

14

ตวอยาง แผนภมกระบวนการ

การออกแบบกระบวนการงานบรการการปฏสมพนธกบลกคาและการออกแบบกระบวนการงานบรการ

15

การเลอกเครองจกรอปกรณและเทคโนโลย

การตดสนใจนมความยงยากและซบซอน มกขนอยกบประเภทของการผลตและบรการ

การเลอกเครองจกรอปกรณ หรอเทคโนโลยทดและเหมาะสม สามารถท าใหบรษทมความไดเปรยบทางการแขงขนได บรษทหลายบรษทตางพยายามคดคนเครองจกรการผลตขนเอง หรอเทคนคเฉพาะของตนเองเพอใหสามารถผลตสนคาหรอบรการทเหนอกวาคแขง ความสามารถทางการแขงขนนอาจไดมาจากราคาสนคาทถกกวา คณภาพทดกวา หรอความยดหยนในการตอบสนองความตองการของลกคาทดกวา

16

เทคโนโลยทางการผลต

1.เทคโนโลยเครองจกรกล (Machine Technology) เปนระบบควบคมอยางชาญฉลาด (Intelligence control) ท าใหองคกรควบคมเครองจกรไดอยางงายดาย

2.ระบบพสจนทราบอตโนมต (Automat Identification System:AIS) เครองจกรสวนใหญถกควบคมดวยระบบดจตอล เนองจากระบบดจตอลชวยใหสงขอมลปรมาณมากๆในรปแบบของบตและไบตส

3.การควบคมกระบวนการ (Process Control) เปนการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชตดตามและควบคมกระบวนการผลตสนคาหรองานบรการ

17

4.ระบบตรวจสอบดวยภาพ (Vision Systems) เปนการท างานรวมกนระหวางกลองถายภาพวดทศนกบเทคโนโลยทางคอมพวเตอร เพอใชในการตรวจสอบกระบวนการผลตหรอการด าเนนงาน

5.หนยนตอสาหกรรม (Robots) คอเครองจกรทมความยดหยนสามารถจบยดและเคลอนชนงานหรอเครองมอการผลตใหเคลอนทไปในทศทางและระยะทตองการ

6.ระบบจดเกบสนคาคงคลงและเรยกคนอตโนมต (Automated Storage and Retrieval System : ASRS) เปนระบบทใชคอมพวเตอรเพอการควบคมอตโนมต โดยแสดงต าแหนงวางทเหมาะสมกบชนงาน และจะสงใหชดจดเกบเคลอนเขาไปจดเกบบนทวางนน

18

7.พาหนะขนสงชนงานดวยระบบน ารองอตโนมต(Automated Guided Vehicles : AGV) เปนระบบทใชหลกการของการขบเคลอนรถหรอพาหนะขนาดเลกดวยลวดน ารอง ซงทศทางการเคลอนทจะถกก าหนดโดยศนยควบคม

8.ระบบการผลตแบบยดหยน(Flexible Manufacturing System: FMS) เปนระบบคอมพวเตอรทถกน ามาใชในการควบคมหนวยการผลต ทประกอบดวยเครองจกรกลและอปกรณขนถายวสดใหสามารถท างานประสานกนไดอยางอตโนมต

9.การผสานระบบคอมพวเตอรเขากบระบบการผลตอยางบรณาการ (Computer Integrated Manufacturing: CIM) เปนการประยกตคอมพวเตอรเพอชวยใหการออกแบบจะสงขอมลชดค าสงไปใหกบเครองจกรกล เพอใหเครองจกรท าการผลตสนคาตามทออกแบบมาในเวลาเพยงไมกนาท

19

ก าลงการผลต (Capacity)

ก าลงการผลต คอปรมาณงานหรอจ านวนหนวยปฏบตการสามารถทจะผลต รองรบ หรอจดเกบไดในหนงหนวยเวลา ก าลงการผลตมผลตอตนทนเปนอยางมาก เพราะก าลงการผลตจะตองมความสอดคลองกบความตองการของลกคา

ก าลงการผลตตามแผนและก าลงการผลตหวงผล

ก าลงการผลตตามแผน (Design capacity) คอก าลงการผลตสงสดทางทฤษฎภายใตสภาพอดมคต โดยจะมการวดเปนอตรา

การผลตหวงผล (Effective capacity) คอก าลงการผลตทบรษทมกคาดหวงทจะไดรบ ภายใตเงอนไขตางๆทเปนขอจ ากดของกระบวนการ

20

ดชนชวดทนยมใชในการวดสมรรถนะของระบบ

ตวอยาง ผจดการราน Sara James Bakery จะตองเพมก าลงการผลตเพอใหสอดคลองตอความตองการของลกคา โดยท าการเพมอกหนงสายการผลต ก าลงการผลตหวงผลของสายการผลตนเทากบสายการผลตแรกคอ 175000 ชน แตประสทธภาพของสายการผลตนมคาเพยง 75% อนเนองจากความช านาญทนอยกวาสายการผลตแรก ผจดการตองการค านวณหาผลผลตทเกดขนจรงของสายการผลตน

ผลผลตทเกดขนจรง =ก าลงการผลตหวงผล * ประสทธภาพ

=175000*0.75 = 131250 ชนตอสปดาห21

อรรถประโยชน = ผลผลตทเกดขนจรง/ก าลงการผลตตามแผนประสทธภาพ = ผลผลตทเกดขนจรง/ก าลงการผลตหวงผล

องคประกอบในการพจารณาเลอกก าลงการผลตทเหมาะสม

1. พยากรณความตองการของลกคาอยางแมนย า

2. ก าหนดทางเลอกของการเปลยนแปลงก าลงการผลต

3. เลอกระดบก าลงการผลตทเหมาะสมทสด4. ปรบก าลงการผลตเพอรบการเปลยนแปลง

22

ก าลงการผลตและกลยทธ

การทบรษทจะสามารถสรางก าไรอยางยงยนไดเปนผลมาจากการสรางความไดเปรยบทางการแขงขนอยางตอเนอง ดงนน การตดสนใจเลอกก าลงการผลตจะตองถกพจารณารวมไปพรอมกบพนธกจและกลยทธขององคการ

การวางแผนก าลงการผลต

การประเมนความตองการการผลตในอนาคตเปนกระบวนการทท าไดคอนขางยากทงนเนองจากขนอยกบความตองการของลกคาในอนาคต หากสามารถพยากรณความตองการของลกคาไดอยางถกตองแมนย า กจะสามารถก าหนดความตองการก าลงการผลตไดอยางเหมาะสมมากยงขน

23

การวเคราะหจดคมทน (Break-Even analysis)

จดมงหมายของการวเคราะหจดคมทนคอ ตองการหาต าแหนงทรายรบเทากบรายจายในรปของตวเงนหรอหนวยการผลต

สวนประกอบของการวเคราะหจดคมทน

ตนทนคงท (Fixed costs)

ตนทนแปรผน (Variable costs)

ตนทนรวม (Total costs)

สมการรายรบ (Revenue functions)

จดคมทน (Break-even point)

24

สมมตฐาน มหลายสมมตฐานในการน าจดคมทนไปใชในการวางแผนก าลงการผลต หนงในนนไดแก ตนทนและรายไดจะตองเพมขนในลกษณะเปนเสนตรง

การวเคราะหจดคมทนดวยกราฟ มข นตอนดงน

ก าหนดเสนตนทน

ก าหนดเสนรายรบ

ก าหนดหาจดตดระหวางเสนตนทนรวมและเสนรายรบ

25

การวเคราะหจดคมทนดวยวธพชคณต เปนการวเคราะหดวยการค านวณจากสตร โดยก าหนดใหBEPx =จดคมทนในหนวยจ านวนสนคาBEPs =จดคมทนในหนวยของเงนP =ราคาตอหนวยสนคาx = จ านวนสนคาTR = รายรบรวม = PxF = ตนทนคงทV = ตนทนแปรผนตอหนวยTC = ตนทนรวม = F+Vx

จดคมทนสามารถค านวณไดจาก รายรบรวม (TR) = ตนทนรวม (TC)Px = F+Vx

แกสมการจะได BEPx =

ดงนนจะไดวา รายไดจดคมทน = ปรมาณสนคา ณ จดคมทน x ราคาสนคา

26

BEPs = (BEPx)P

= P =

=

ก าไร = รายรบรวม (TR) - ตนทนรวม (TC)

= Px - (F + Vx)

= Px - F - Vx

= (P – V)x - F

ดวยสมการดงกลาว สามารถแกเพอหาจดคมทนดวยสตรตอไปน

จดคมทนในหนวยจ านวนสนคา =

จดคมทนในหนวยของเงน =

27

การค านวณหาจดคมทนในกรณผลตสนคาหลายชนด

บรษทสวนใหญมกมสนคาหลากหลายประเภท ซงสนคาแตละประเภทกมตนทนและราคาขายทแตกตางกน อยางไรกตาม บรษทสามารถวเคราะหจดคมทนรวมโดยการก าหนดน าหนกใหสนคาแตละประเภทแตกตางกน โดยใชสมการ ดงน

BEPs=

ก าหนดให V = ตนทนแปรผนตอหนวย

P = ราคาขายตอหนวย

F = ตนทนคงท

W=เปอรเซนตยอดขายของสนคาแตละรายการโดยเทยบกบยอดขายรวม

I = สนคาแตละชนด28