1

Infobrokering i wywiad rynkowy

Podstawy

Dr Sabina Cisek

Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Uniwersytet Jagielloński

Aktualizacja 2017-03-29

2

Spis treści

• Sektor usług informacyjnych, profesjonaliści informacji, pośrednicy

informacyjni

• Broker informacji (infobroker) – nazwa, definicja i istota zawodu

– Infobroker jest pośrednikiem pomiędzy zasobami informacyjnymi a ludźmi i

organizacjami, którzy informacji potrzebują

– Infobroker sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość, treść) – ale usługę

informacyjną

– Infobroker w swojej pracy opiera się przede wszystkim na już istniejących,

upublicznionych (opublikowanych, udostępnionych w internecie itp.) zasobach danych

i informacji, źródłach dokumentalnych w wolnym lub restrykcyjnym dostępie

– Infobroker posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje się etyką zawodową,

korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji

• Branża infobrokerska na świecie i w Polsce

• Infobroker a inni profesjonaliści informacji

• Literatura przedmiotu (wybrana)

3

Sektor usług informacyjnych,

profesjonaliści informacji,

pośrednicy informacyjni

4

Sektor usług informacyjnych w społeczeństwie

wiedzy (the information industry)

• Instytucje, organizacje, systemy, usługi

– komercyjne (odpłatne dla użytkownika

końcowego)

– niekomercyjne (nieodpłatne dla użytkownika

końcowego)

5

Sektor usług informacyjnych w społeczeństwie wiedzy (the

information industry) – wybrani dysponenci i dostawcy

informacji/treści (content providers) oraz pośrednicy

informacyjni (information intermediaries)

• agendy i organy administracji publicznej, rządu, samorządu lokalnego

• biblioteki, ośrodki informacji

• biura informacji gospodarczej (BIG)

• brokerzy informacji (infobrokerzy)

• dziennikarze, media

• komercyjne serwisy informacyjne, producenci i dostawcy treści, np.

EBSCO, Thomson Reuteurs

• organizacje zawodowe, stowarzyszenia

• ośrodki informacji w firmach (corporate intelligence centers)

• wywiadownie gospodarcze, np. Bisnode D&B Polska, wywiadownie

handlowe

• inni

6

Broker informacji (infobroker) –

nazwa, definicja i istota zawodu

7

Nazwa zawodu

• W języku polskim: broker informacji = infobroker,

researcher, coraz częściej także – profesjonalista

informacji

• W języku angielskim:

– raczej information broker niż infobroker

– lepiej – independent information professional albo nawet

info-entrepreneur, zob.

http://www.batesinfo.com/coaching/entrepreneur_FAQ.ht

ml

• W języku niemieckim: infobroker, np.

https://www.infobroker.de/

8

Nazwa działalności i dziedziny

• W języku polskim:

– działalność – infobrokering, infobrokerstwo,

brokering informacji, albo – usługi informacyjne

– Uwaga! Występuje też termin „infobrokerstwo systemowe” –

propagowany przez dr. Tadeusza Wojewódzkiego i serwis

http://www.infobrokerstwo.pl/, infobroker systemowy zajmuje się

ładem informacyjnym w organizacjach, jest to bliskie zarządzaniu

informacją w firmie

• W języku angielskim:

– Information brokering, Information brokerage,

– Info-entrepreneurship

9

Definicje zawodu infobrokera (1)

• Z Krajowego Standardu Kompetencji Zawodowych

Broker informacji (researcher) (262204)

– Broker informacji (researcher) zajmuje się

pozyskiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem

różnego typu informacji [odpłatnie] i na zlecenie.

– Broker informacji (researcher) jest zawodem o

charakterze usługowym, polegającym na wyszukiwaniu,

analizie i udostępnianiu informacji na zlecenie. Pełni on

rolę pośrednika pomiędzy poszukującymi informacji

a zasobami informacyjnymi (media, biblioteki, zasoby

internetowe itp.).

10

Definicje zawodu infobrokera (2)

• Z książki Zawód infobroker. Polski rynek informacji.

Warszawa: Wolters Kluwer 2015, s. 13-14.

– Infobrokering (…) jest to zawodowe, komercyjne pośrednictwo

(mediacja) w świecie informacji. Infobroker zatem stanowi

podmiot, który na zlecenie i odpłatnie wyszukuje, ocenia,

opracowuje, przetwarza i udostępnia informację. W swojej pracy

opiera się przede wszystkim na już upublicznionych źródłach

dokumentalnych, zarówno w wolnym jak i restrykcyjnym dostępie.

– Osoba ta (lub przedsiębiorstwo) pośredniczy, stąd „broker”,

pomiędzy istniejącym zasobem informacyjnym, stąd „info”, a

klientem.

– Opisana usługa (a także branża i profesja), która może również

obejmować inne działania związane z szeroko rozumianą

informacją, to infobrokering (brokering informacji) bądź

infobrokerstwo.

11

Istota zawodu brokera informacji = cechy definicyjne =

warunki konieczne bycia infobrokerem (1)

1. Jest pośrednikiem (information intermediary) pomiędzy

zasobami informacyjnymi a ludźmi i organizacjami, którzy

informacji potrzebują

Co to znaczy „być pośrednikiem” zob. slajd 14

2. Swoje usługi oferuje odpłatnie i na zlecenie

3. Sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość, treść) –

ale usługę informacyjną

12

Istota zawodu brokera informacji = cechy definicyjne =

warunki konieczne bycia infobrokerem (2)

4. W swojej pracy opiera się przede wszystkim na już istniejących,

upublicznionych (opublikowanych, udostępnionych w internecie itp.)

zasobach danych i informacji, źródłach dokumentalnych w wolnym

lub restrykcyjnym dostępie

Oczywiście, gdy zachodzi taka konieczność może skorzystać również z osobowych

oraz pierwotnych źródeł informacji, np. skontaktować się z ekspertem lub zadzwonić

do danej firmy itp.

5. Może założyć i prowadzić własną działalność gospodarczą

(independent information professional), może także funkcjonować

jako freelancer (bez etatu, realizując projekty na zlecenie) albo

pracownik etatowy w różnych firmach, organizacjach i urzędach, w

których informacja odgrywa zasadniczą rolę

6. Posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje się etyką

zawodową, korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.

13

Co jest faktycznym CELEM pracy brokera

informacji?

• Udzielenie ODPOWIEDZI na konkretne

PYTANIE indywidualnego klienta

• a jeszcze trafniej – ZASPOKOJENIE

zindywidualizowanych POTRZEB

INFORMACYJNYCH

14

1. Infobroker jest pośrednikiem

(information intermediary)

pomiędzy zasobami informacyjnymi

a ludźmi i organizacjami, którzy

informacji potrzebują

15

Na czym polega bycie pośrednikiem – czyli pośredniczenie, mediacja?

Etapy działania brokera informacji

• Kompetentne identyfikowanie, ustalanie rzeczywistych potrzeb

informacyjnych klientów, odbiorców, użytkowników

• Pozyskiwanie informacji ze źródeł różnego typu (Internet – różne

narzędzia/usługi, komercyjne serwisy informacyjne, biblioteki, archiwa,

wywiadownie gospodarcze etc.)

• Wybór (selekcja) – wartościowanie (ocena) – powtórny wybór zasobów,

źródeł, treści = filtracja informacji

• Przetwarzanie informacji: analiza, synteza, tworzenie źródeł pochodnych

(produktów informacyjnych) zgodnie z zapotrzebowaniem klienta

• Akredytacja informacji: gwarancja jakości

• Udostępnianie informacji: odpowiedź na pytanie/zamówienie klienta,

zaspokojenie jego potrzeb informacyjnych

16

3. Infobroker sprzedaje NIE

informację (w sensie – wiadomość,

treść) – ale usługę informacyjną

17

Co sprzedaje broker informacji?

• Informacja jako towar w gospodarce opartej na wiedzy = wyrób lub

usługa lub dostęp

– Materska, Katarzyna (2007). Informacja w organizacjach społeczeństwa wiedzy.

Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 207-212. [Dostęp online w BBC

http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=470&dirids=1]

• Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną polegającą na

pośredniczeniu pomiędzy utrwalonym zasobem informacji/wiedzy a jego

użytkownikami

• Albo: Infobroker sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na

zaspokojeniu konkretnych, zindywidualizowanych potrzeb

informacyjnych jednostek bądź organizacji (głównie firm)

• Albo: Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną, polegającą na

przekształceniu informacji w zindywidualizowaną wiedzę

• Albo: Infobroker sprzedaje swoją umiejętność zaspokojenia konkretnych

potrzeb informacyjnych

18

Dlaczego „niebezpiecznie” jest twierdzić, że

infobroker sprzedaje informację?

• To zależy – rzecz jasna – od definicji informacji

• Informacja (w sensie: wiadomość, wiedza, treść) jest z reguły czyjąś własnością (zatem infobroker nie może jej sprzedawać – bo nie należy do niego!) albo stanowi dobro publiczne (czy wolno sprzedawać dobro publiczne?)

19

Za co klienci płacą infobrokerowi?

• „In addition to finding information that simply never

shows up in a web search engine, independent info

pros also add value by analyzing and synthesizing the

results – by providing not just information but

answers. What our clients pay us for is what we do

with information after we find it.”

– Mary Ellen Bates. FAQs About the Independent Info

Pro Business.

http://www.batesinfo.com/coaching/entrepreneur_FA

Q.html

20

4. Infobroker w swojej pracy opiera się

przede wszystkim na już istniejących,

upublicznionych (opublikowanych,

udostępnionych w internecie itp.) zasobach

danych i informacji, źródłach

dokumentalnych w wolnym lub restrykcyjnym

dostępie

21

• Broker informacji (i specjalista OSINT) przede

wszystkim korzystają z narzędzi i źródeł otwartych,

czyli opublikowanych i publicznie dostępnych, co

oczywiście nie musi oznaczać, że łatwo dostępnych

• Źródła te mogą być bezpłatne lub komercyjne,

przede wszystkim dokumentalne (utrwalone na

nośnikach materialnych)

• Rzecz jasna, gdy zachodzi taka potrzeba, to

wykorzystuje również usługi wywiadowni

gospodarczych, kontakty z ekspertami i źródła

osobowe (ludzie).

22

Kompetencje infobrokera w kontekście pracy ze

źródłami informacji, wybrane kompetencje informacyjne (1)

• Infobroker

– wie, że istnieją pewne źródła informacji, często w tzw. Deep/Invisible

Web (to nie to samo co Darknet czy TOR) i potrafi do nich dotrzeć,

– umie odnaleźć źródła, o których wcześniej nie wiedział, za pomocą

Google’a (przy użyciu operatorów boolowskich i pozostałych komend,

wyszukiwania zaawansowanego itd.) oraz za pomocą innych serwisów

wyszukiwawczych, uniwersalnych i specjalistycznych,

– potrafi dokonać oceny i selekcji źródeł (ze względu na obiektywnie

rozumianą jakość i wiarygodność, a także zgodność z potrzebami

informacyjnymi klienta),

– umie znaleźć odpowiednie dane/treści w uprzednio

odszukanym/zidentyfikowanym źródle, a niektóre z nich mają

skomplikowany wewnętrzny aparat wyszukiwawczy.

23

Kompetencje infobrokera w kontekście pracy ze

źródłami informacji, wybrane kompetencje informacyjne (2)

Infobroker wie, że istnieją pewne źródła informacji, często w tzw. Deep

Web (Hidden Web, Invisible Web) (to nie to samo co Darknet czy TOR)

i potrafi do nich dotrzeć.

(…) most information is not available on the free web. It is hidden in

databases that don't show up in search engines. It appears in articles and

white papers that never make their way to the web. It is found in

government and association reports that are hidden deep within web sites.

It is buried in a book chapter or periodical article housed only in a library

somewhere, or in a document filed in a county courthouse. Or it is

unearthed by doing telephone research, interviewing experts to get their

take on a given situation. Mary Ellen Bates. FAQs About the Independent Info Pro Business.

http://www.batesinfo.com/coaching/entrepreneur_FAQ.html

24

6. Infobroker posiada odpowiednie umiejętności

i wiedzę, kieruje się etyką zawodową, korzysta

jedynie z legalnych źródeł informacji

Kompetencje osobowe i profesjonalne infobrokera

- Wymagane wiedza, umiejętności i wartości

- Etyka zawodowa

- Kształcenie brokerów informacji w Polsce

25

Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

wykształcenie i uprawnienia niezbędne do

wykonywania zawodu brokera informacji

• Krajowy standard kompetencji zawodowych

Broker informacji (researcher) (262204)

– Baza standardów kompetencji/kwalifikacji

zawodowych i modułowych programów szkoleń

– http://sabinacisek.blogspot.com/2014/03/broker-

informacji-podstawy.html

26

Kompetencje zawodowe brokera informacji:

wiedza i umiejętności

• Kompetencje biznesowe – w zakresie pragmatyki zawodowej – prowadzenie działalności gospodarczej

• Kompetencje informacyjne

– Zna istniejące zasoby informacyjne, nie tylko elektroniczne

– Potrafi identyfikować rzeczywiste potrzeby informacyjne klientów

– Potrafi opracować i zastosować odpowiednią strategię wyszukiwawczą

– Umie trafnie dobrać źródła informacji, dokonać wyboru oraz oceny (zarówno źródeł informacji jak i treści ze źródeł)

– Umie odpowiednio opracować, przetworzyć, przedstawić i udostępnić informację (analiza i synteza informacji)

• Kompetencje komunikacyjne – komunikacja interpersonalna z klientami, marketing i PR

• Kompetencje dydaktyczne – prowadzenie kursów, szkoleń, udzielanie porad

• Kompetencje techniczne – znajomość technologii informacyjnej

27

Co trzeba umieć i wiedzieć aby być kompetentnym pośrednikiem w świecie

informacji?

• Z jednej strony – znać zasoby informacyjne i umieć pozyskiwać z nich informację; nadto: wyszukaną informację wartościować, filtrować, następnie – przetwarzać, udostępniać i rekomendować. Efektem wymienionych działań jest akredytacja informacji

• Z drugiej strony – rozumieć, znać aktualnych i potencjalnych klientów, użytkowników, w tym – ich potrzeby i zachowania informacyjne

28

Etyka zawodowa brokera informacji

• Kodeks etyki zawodowej Association of Independent

Information Professionals = AIIP Code of Ethical Business

Practice http://www.aiip.org/About/Code-of-Ethical-

Business-Practice (raczej dla brokera informacji)

• Kodeks etyki zawodowej Strategic and Competitive

Intelligence Professionals (poprzednio Society of

Competitive Intelligence Professionals) = SCIP Code of

Ethics for CI Professionals

https://www.scip.org/CodeOfEthics.php (raczej dla

wywiadowcy gospodarczego)

• Zob. też Etyczne zasady infobrokeringu

29

Kształcenie brokerów informacji w Polsce

• Kształcenie brokerów informacji – wbrew przemilczeniom w literaturze przedmiotu – odbywa się w niektórych Instytutach IINiB w Polsce co najmniej od połowy lat 90. XX wieku, tzn. od wprowadzenia przedmiotów dotyczących: informacji biznesowej, europejskiej, prawnej; Internetu jako środowiska informacyjnego; oceny jakości informacji; zarządzania informacją i wiedzą etc. – nawet jeżeli formalnie termin „broker informacji” nie był używany.

• Na takie stwierdzenie pozwala porównanie pożądanych kwalifikacji infobrokera z ofertą kursów, specjalizacji i ścieżek Instytutów INiB.

30

Kształcenie brokerów informacji w Polsce –

oferta uczelni wyższych (przykłady)

• Na poziomie studiów licencjackich

– Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu http://www.wsh.pl/strona/84/broker-informacji

– Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Historii (sic!), od roku 2014/2015, Infobrokerstwo, zarządzanie dokumentacją i archiwistyka – studia stacjonarne I stopnia http://historia.up.krakow.pl/?page_id=9485

• Na poziomie studiów magisterskich

– Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ – specjalizacja Broker informacji na studiach drugiego stopnia (magisterskich) – od roku akademickiego 2007/2008 do 2014/2015, od roku 2014/2015 – Infobrokering i wywiad rynkowy

31

Kształcenie brokerów informacji w Polsce –

oferta uczelni wyższych c.d.

• Na poziomie studiów podyplomowych

– Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego – Studia Podyplomowe Informacji Naukowej: Broker informacji http://www.inib.uj.edu.pl/ – od roku akademickiego 2007/2008 do 2013/2014, od roku 2014/2015 – Infobrokering i wywiad rynkowy

– Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – Podyplomowe Studia Infobrokerstwa i Zarządzania Informacją http://www.inibi.umk.pl/infobrokerstwo/ – od roku 2008

– Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego – Studium Podyplomowe Broker Informacji http://www.broker.uni.lodz.pl/ od roku 2010/2011

– Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy – Studia Podyplomowe Broker Informacji http://www.podyplomowe.wsg.byd.pl/index.php?id=260

– inne

32

Kształcenie brokerów informacji w Polsce

– kursy, seminaria, warsztaty (przykłady)

• Kursy organizowane przez http://www.infobrokerstwo.pl/

• Seminaria organizowane przez Centrum Promocji

Informatyki w Warszawie http://www.cpi.com.pl/

• Serwis Elektroniczna Biblioteka Pedagogiczna SBP

http://e-

pedagogiczna.edu.pl/index.php?akcja=art_zobacz&art_id=

1&id_news=1726

33

Branża infobrokerska

na świecie i w Polsce

34

Historia infobrokeringu

• Zobacz http://www.slideshare.net/sabinacisek/afm-krakw-

2015-cisek, slajdy 11 do 15

35

Infobrokering na świecie – stan obecny

• Raport 2015 http://www.batesinfo.com/extras/files/2015-IIP-

survey.pdf

36

Podstawy prawne w Polsce –

wybrane elementy

• Polska Klasyfikacja Działalności PKD 2007 [dostęp w

serwisie GUS http://www.stat.gov.pl/Klasyfikacje/]

– 63.99.Z Pozostała działalność usługowa w zakresie informacji, gdzie

indziej niesklasyfikowana

• Klasyfikacja Zawodów i Specjalności

– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27

kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na

potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz.U. Nr 82 z dnia

17 maja 2010 r., poz. 537

– Dostęp w serwisie www GUS http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/

– 262204 Broker informacji (researcher)

37

Krajowe standardy kompetencji zawodowych

Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

• Broker informacji (researcher), nr 262204

• Specjalista informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej, nr 262206

• Specjalista zarządzania informacją, nr 262207

Dostęp na stronie Baza standardów kompetencji/kwalifikacji

zawodowych i modułowych programów szkoleń

38

Ilu jest brokerów informacji w Polsce? Firmy infobrokerskie (i pokrewne) oraz ich

bezpośredni konkurenci

• Fabryka Informacji, założona we Wrocławiu w roku 1999, uważana jest często za pierwszą firmę infobrokerską w Polsce [Kustra 2013].

• Firmy infobrokerskie i firmy o kompetencjach infobrokerskich (zob. następny slajd)

• Wywiadownie gospodarcze (zajmują się przede wszystkim informacją o firmach i konkurencji, rynkach i branżach, competitive intelligence)

• Biura informacji gospodarczej (obecnie są 4), zob. też http://pl.wikipedia.org/wiki/Biuro_informacji_gospodarczej

39

Firmy infobrokerskie i firmy o kompetencjach infobrokerskich (rozróżnienie autorstwa Patrycji Hrabiec-Hojdy)

• Obecnie na polskim rynku działają „dwa rodzaje podmiotów: firmy zdeklarowane i

zdefiniowane jako firmy infobrokerskie oraz firmy o kompetencjach firm infobrokerskich”

(Hrabiec-Hojda 2013, s. 89).

• Pierwsze z nich „to przedsiębiorstwa, które świadomie używają nazwy firma infobrokerska,

agencja infobrokerska, broker informacji, infobrokering, infobrokerstwo lub infobroker. (…)

Oznacza to, że przedsiębiorca zdaje sobie sprawę, że usługi, które świadczy, związane są

z pośrednictwem w udzielaniu informacji. Najczęściej na internetowych stronach takich firm

jest definicja zawodu, powołanie się na kodeks etyczny stowarzyszenia AIIP (The

Association of Independent Information Professionals), a czasem nawet historia zawodu.

(…) W latach 2000−2013 na rynku funkcjonowało ponad 70 [tego rodzaju] podmiotów”

(Hrabiec-Hojda 2013, s. 89).

• Drugą grupę tworzą przedsiębiorstwa świadczące podobne lub wręcz takie same usługi,

nieużywające jednak określenia „infobrokering” bądź pokrewnych. Są to m.in. agencje

badawcze oferujące analizę rynku metodą desk research, która polega na wyszukaniu

i przetworzeniu istniejących, dostępnych dokumentów i informacji, a także firmy

konsultingowo-doradcze, organizacje wspierające biznes (np. agencje rozwoju

regionalnego), przedsiębiorstwa specjalizujące się w tworzeniu mailingowych i

teleadresowych baz danych (np. Panorama firm), agencje wywiadu jawnoźródłowego (ang.

Open Source Intelligence − OSINT), specjaliści zarządzania informacją i wiedzą,

wywiadownie gospodarcze.

40

Czym faktycznie zajmują się infobrokerzy

w Polsce? (1)

• „Na rynku można spotkać się z bardzo szerokim wachlarzem usług

infobrokerskich. Oferty różnią się w zależności od grupy docelowej, której

mają służyć. Usługi kierowane są zarówno do klientów indywidualnych,

małych i średnich przedsiębiorców, jak i do dużych firm, organizacji

rządowych i pozarządowych. Z oferty brokerów informacji korzystają

lekarze, menadżerowie, działy marketingu, przedsiębiorcy, naukowcy

oraz politycy i decydenci.

• W ofercie infobrokerskiej znajdują się usługi różnego rodzaju. Można je

podzielić na następujące grupy:

1. wyszukiwanie i pozyskiwanie informacji na zlecenie (research),

2. tworzenie raportów i analiz (reports),

3. budowa baz danych (databases).” (Hrabiec-Hojda 2013, s. 88)

Więcej na ten temat http://www.sbc.org.pl/Content/72732/bn_1_2013.pdf

41

Czym faktycznie zajmują się infobrokerzy

w Polsce? (2)

• Oferta polskich firm infobrokerskich, maj 2012

• Inne, opcjonalne funkcje i usługi

– Architektura informacji, redakcja stron internetowych

– Bezpieczeństwo informacji

– Marketing internetowy

– Monitoring – Internetu, konkurencji, mediów, newsów

– Szkolenia w zakresie umiejętności informacyjnych

– Usługi tekstowe, copywriting

– Weryfikacja danych, faktów

– Zarządzanie informacją, zarządzanie wiedzą

42

Klienci infobrokerów

• Podmioty z trzech sektorów gospodarki

– z sektora przedsiębiorstw (prowadzą działalność gospodarczą

w celu osiągania zysku), obejmującego firmy z różnych branż i

o różnej wielkości (od MMŚP do korporacji międzynarodowych),

tzw. II sektor,

– z sektora finansów publicznych (organy administracji i władzy,

państwowe i samorządowe instytucje kultury, publiczne

uczelnie, placówki służby zdrowia NFZ itp.), tzw. I sektor,

– z sektora pozarządowego (NGO, organizacje non profit), tzw. III

sektor

• Klienci indywidualni, np. lekarze, naukowcy, politycy i

decydenci

43

Stowarzyszenia

• Na świecie

– Association of Independent Information Professionals http://www.aiip.org/

– Strategic and Competitive Intelligence Professionals http://www.scip.org/

– Zob. też Wykaz stowarzyszeń brokerów informacji

• W Polsce

– Od roku 2014 funkcjonuje Stowarzyszenie Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/. W dniu 2015-11-25 zostało oficjalnie wpisane do Rejestru Stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego.

44

Serwisy WWW

• Infobrokerstwo.pl http://www.infobrokerstwo.pl/

• Rynek informacji http://rynekinformacji.pl/

• Różne materiały dla studentów i innych zainteresowanych infobrokeringiem http://www.slideshare.net/sabinacisek

• http://www.batesinfo.com/index.html

• https://www.lifewire.com/wendy-boswell-3481411

• http://www.zillman.us/

45

Blogi

• Kilka przykładów

– Infobrokering i prawo http://infoiprawo.blogspot.com/

– Infobrokerka http://www.infobrokerka.pl/

– Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering http://sabinacisek.blogspot.com/

– Blogi o infobrokeringu, wyszukiwaniu informacji i obszarach pokrewnych http://sabinacisek.blogspot.com/2014/12/blogi-o-infobrokeringu-wyszukiwaniu.html

46

Infobroker a inni profesjonaliści

informacji

Profesjonaliści informacji zob. też Dla kogo Stowarzyszenie? http://www.spi.org.pl/

• Analitycy informacji

• Badacze rynku

• Bibliotekarze, pracownicy

ośrodków informacji naukowej,

normalizacyjnej, patentowej,

technicznej itp.

• Doradcy, konsultanci biznesowi

• Infobrokerzy (brokerzy

informacji, researcherzy)

• Specjaliści białego wywiadu

(OSINT, Open Source

Intelligence, wywiad

jawnoźródłowy)

• Specjaliści big data

• Specjaliści zarzadzania

informacją

• Specjaliści zarządzania wiedzą

(infobrokerzy systemowi)

• Specjaliści wywiadu

gospodarczego (biznesowego,

konkurencyjnego, rynkowego,

strategicznego), ang.

business/competitive

intelligence professionals

• Inni

47

Obszary i usługi pokrewne

• Badanie rynku

• Biały wywiad, Open Source

Intelligence, OSINT, wywiad

jawnoźródłowy

• Desk research

• Doradztwo biznesowe

• Infobrokering

• Informacja biznesowa

• Informacja gospodarcza

– Uwaga na ten termin, zob. Ustawa z

dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu

informacji gospodarczych i wymianie

danych gospodarczych

• Wywiad gospodarczy

(biznesowy, konkurencyjny,

rynkowy, strategiczny),

ang. business intelligence,

competitive intelligence,

strategic intelligence

• Zarządzanie informacją

• Zarządzanie wiedzą

48

Infobroker a inni pośrednicy informacyjni, profesjonaliści informacji (1)

Infobrokering a biały wywiad, OSINT

• Saramak, Bartosz (2015). Wykorzystanie otwartych źródeł

informacji w działalności wywiadowczej: historia, praktyka,

perspektywy. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk

Politycznych, Uniwersytet Warszawski.

• Wywiad biznesowy / biały wywiad / OSINT / wywiad

jawnoźródłowy

49

Infobroker a inni pośrednicy informacyjni, profesjonaliści informacji (2)

Infobrokering a wywiad rynkowy (biznesowy, gospodarczy,

konkurencyjny, strategiczny)

• Trzeciakowska, Justyna. Wywiad konkurencyjny – czym w

zasadzie jest? http://rynekinformacji.pl/wywiad-

konkurencyjny-czym-zasadzie/

• Więcej tutaj

http://sabinacisek.blogspot.com/2015/12/ciecierski-marek-

2009.html

50

Infobroker a inni pośrednicy informacyjni, profesjonaliści informacji (3)

Infobrokering a działalność w zakresie informacji gospodarczej

• Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji

gospodarczych i wymianie danych gospodarczych,

http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20100810530

• Biura informacji gospodarczej

– Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A

– ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A.

– Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych Biuro Informacji Gospodarczej SA

– Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A.

– Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej S.A.

• Zasoby o zbliżonym profilu

– Biuro Informacji Kredytowej BIK

– Rejestr Dłużników Niewypłacalnych RDN KRS

51

52

Infobroker a inni pośrednicy informacyjni, profesjonaliści informacji (4)

Czym różni się broker informacji od bibliotekarza?

• rejestrem funkcji/zadań:

• infobroker: przede wszystkim ma zadania informacyjne

• bibliotekarz: oprócz funkcji informacyjnej pełni jeszcze inne – edukacyjną, intelektualną,

estetyczną, rozrywkową, integracyjną, substytutywną oraz obywatelską

• komercjalizacją usług: broker informacji oferuje swoje usługi odpłatnie w

ramach własnej działalności gospodarczej, usługi biblioteczne są darmowe dla

użytkowników

• zakresem przetwarzania informacji: infobroker najczęściej przetwarza

informację w większym stopniu/zakresie niż bibliotekarz

• indywidualizacją i personalizacją usług: broker informacji z reguły oferuje

usługi i treści bardziej spersonalizowane i zindywidualizowane niż czyni to

bibliotekarz

• Na ten temat bardziej szczegółowo:

http://www.slideshare.net/sabinacisek/bibliotekarz-brokerem-informacji

53

Infobroker a inni pośrednicy informacyjni, profesjonaliści informacji (5)

Czym różni się broker informacji od informatyka?

Infobrokerzy intensywnie wykorzystują technologię

informacyjną, narzędzia informatyczne – ale ostatecznie

i przede wszystkim interesuje ich – podobnie jak

pozostałych profesjonalistów informacji – treść, wiedza,

zawartość.

54

Istnieje szereg pokrewnych zawodów informacyjnych, które można określić

nadrzędnym terminem „profesjonalista informacji”. Wyrażenie to występuje m.in. w

nazwie polskiego Stowarzyszenia Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/

i światowego Association of Independent Information Professionals

http://www.aiip.org/.

Do zawodów tych należą: analityk danych, badacz rynku, infobroker (broker

informacji, researcher), specjalista białego wywiadu (Open Source Intelligence,

OSINT), trener „informacyjny”, wywiadowca (biznesowy, gospodarczy, rynkowy),

specjalista big data, specjalista zarządzania informacją i inne. Wszyscy oni

gromadzą/wyszukują, opracowują/przetwarzają i udostępniają informację.

W praktyce granice między nimi są płynne, a zakres działalności – a także

nazewnictwo – nie są ostatecznie ustalone. Dzieje się tak z różnych powodów.

Primo, są to profesje nowe, dynamiczne, nadal się kształtujące. Secundo,

ustawicznie zmienia się środowisko biznesowe, informacyjne i technologiczne, w

którym funkcjonują. Tertio, profesjonaliści informacji posiadają różny background,

mają swoje korzenie w informacji naukowej i bibliotekoznawstwie (obecnie – np.

na UJ – zarządzanie informacją); ekonomii i marketingu; wywiadzie

detektywistycznym, policyjnym lub wojskowym; informatyce; są nawet filozofowie

„z pochodzenia”. Dlatego często robiąc to samo, inaczej się nazywają.

55

Literatura przedmiotu (wybrana)

56

Charakterystyka zawodu infobrokera – wybrana literatura

przedmiotu

• Bates, Mary Ellen (2010). FAQs About the Independent Info Pro Business. http://www.batesinfo.com/coaching/entrepreneur_FAQ.html

• Boruszewski, Jarosław (2012). Jakość i wiarygodność informacji w infobrokerstwie. Lingua ac Communitas, Vol. 22, s. 241-250. http://www.lingua.amu.edu.pl/Lingua_22/13_Jaroslaw%20Boruszewski.pdf

• Bulletin of the American Society for Information Science (1995), Vol. 21, No. 3. http://www.asis.org/Bulletin/Feb-95/ (numer poświęcony infobrokerstwu)

• Cisek, Sabina (2007). Broker informacji: istota zawodu. http://hdl.handle.net/10760/10880, http://eprints.rclis.org/bitstream/10760/10880/1/Cisek_broker_informacji_istota.pdf

• Cisek, Sabina (2009). Infobrokering w praktyce: zasady wyszukiwania informacji w Internecie. http://hdl.handle.net/10760/18457

• Cisek, Sabina; Januszko-Szakiel, Aneta (red.) (2015). Zawód infobroker. Polski rynek informacji. Warszawa: Oficyna a Wolters Kluwer business.

• Hrabiec-Hojda, Patrycja (2013). Specyfika usług infobrokerskich a kompetencje informacyjne infobrokera. Bibliotheca Nostra, nr 1, s. 87−95. http://www.sbc.org.pl/Content/72732/bn_1_2013.pdf

• Kowalska, Małgorzata; Wojewódzki, Tadeusz (red.) (2015). Infobrokerstwo. Idee, koncepcje, rozwiązania praktyczne. Gdańsk: Ateneum Szkoła Wyższa w Gdańsku.

57

Charakterystyka zawodu infobrokera – wybrana literatura

przedmiotu cd.

• Kustra, Karolina (2013). Kształcenie brokerów informacji w Polsce. Infotezy, Vol. 3, No. 1. http://www.ujk.edu.pl/infotezy/ojs/index.php/infotezy/article/view/62/172

• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich (2013). Krajowy standard kompetencji zawodowych Broker informacji (researcher) (262204). Dostęp w serwisie http://www.kwalifikacje.praca.gov.pl/

• Nizioł, Karolina (2010). Infobrokering w Polsce. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, nr 4, s. 3-1. [pełny tekst na stronie http://www.ptin.org.pl/, zakładka PTINT]

• Szczepańska, Barbara (2002). Broker informacji – zawód z przyszłością czy zawód z przyszłości. Biuletyn EBIB nr 11 (40). http://ebib.oss.wroc.pl/2002/40/szczepanska.php

• Walczak-Niewiadomska, Jadwiga; Czapnik, Grzegorz; Gruszka, Zbigniew (2013). Brokerstwo informacyjne w Polsce – przegląd publikacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, nr 17, s. 217-232. http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/2334/13-walczak.pdf?sequence=1

Więcej publikacji dotyczących infobrokeringu – zob. blog Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering