i

به اطالعات مردم منیت ملی و حق دسترستیبه ا اصول جهانی در رابطه

)"اصول تُسواِن"(

در تُسواِن افریقای جنوبی نهائی

و

به نشر رسید 1122جون 21در

مقدمه

که نقش دارند این اصول به منظور راهنمائی افرادی تهیه گردیده است که در تسوید، تعدیل و تطبیق قوانین و احکامی

و اشخاص ذیدخل در افشای ت را به دالئل امنیتی محدودمردم به اطالعا به دولت ها صالحیت میدهد حق دسترسی

مورد نظر را مجازات نماید. اطالعات

، روش های مطلوب و نوشتار متخصصین تشکیل میدهد. قوق بین المللی و دولی، معیار هااساس این اصول را ح

نه، بل فقط امنیت ملی است، البته باید متذکر شد دسترسی مردم به اطالعات حقکنندۀ دید هدف این اصول همه دالئل تح

دارا باشد. باید این معیار ها را ت حد اقلمردم به اطالعاحق دسترسی کنندۀ همه دالئل تحدید که

21هان در کشور ج 01کارشناس از 011سازمان و مرکز علمی در مشورت با بیشتر از 11این اصول ذریعۀ

زادی گر ویژۀ آ. مشورت های چهار گزارشه استمجمعی که در کشور های مختلف برگزار گردیده بود، تسوید گردید

دهشت افگنی و حقوق بشر نیز در تسوید این اصول گرفته شده است. بوعات و گزارشگر ویژۀ مبارزه بابیان و مط

معۀ باز تسهیل گردیده است:ابتکار عدالت بنیاد جا زمینۀ تسوید این اصول از طرف

،گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در بخش آزادی عقیده و بیان دهشت افگنی و حقوق بشر، زمان ملل متحد در بخش مبارزۀ باگزارشگر ویژۀ سا زادی بیان و حق دسترسی به اطالعاتگزارشگر ویژۀ کمیسیون حقوق بشر افریقا در پیوند به آ، ن ایاالت امریکا در بخش آزادی بیان، و گزارشگر ویژۀ سازما اروپا در بخش آزادی مطبوعات نمایندۀ سازمان امنیت و همکاری.

و توجیهات معلومات پیش زمینه

، تالش قرار دارند. در مواردیرسی مردم به اطالعات در تناقض تصور اینست که امنیت ملی و حق دست ،اکثرا

دسترسی مردم به اطالعات ی در تناقض به حق العات به مردم به دالئل امنیتطا حکومت ها در ممانعت از علنی سازی

در صورت بهتر ،ی در عملم دریافت که منافع مشروع امنیتبه انکشافات اخیر میتوانی ، اما با نگاه منتقدانهقرار میگیرد

د، میگیر امنیتجهت حفظ در که حکومت ها ی، از جمله تدابیرشان حفظ میشود که مردم از فعالیت های حکومت های

اطالع کامل داشته باشند.

سوء استفادۀ ، نه تنها از ه اطالعات که زمینۀ نظارت مردم از کارکرد حکومت ها را فراهم میسازدب مردم حق دسترسی

که خود در بهبود امنیت ،متبارز میسازدنیز ، بلکه نقش مردم را در تعین سیاست های حکومت ها مقامات جلوگیری

رد و در موا به منظور تحقیق کامل حقوق بشریی، مشارکت مردم ساالرانه و سیاست های درست کمک میکند. مل

نگهداشته شده تا منافع مشروع امنیت ملی حفظ گردد. خاص، الزم است اطالعات محرم

به دلیل اینکه است، البته بیشتر به اطالعات یک موضوع چالش زاحق دسترسی مردم توازن درست بین امنیت ملی و

زمانیکه موضوع امنیت ملی در میان می آید، در حفظ استقاللیت شان ضعیف عمل میکنند. ها محاکم در بسیاری کشور

احکامی در قوانین امنیتی کشور های زیادی وجود دارد که استثنائاتی را در پیوند به حق دسترسی مردم به اطالعات،

ی پیش بینی میکند که خود استقاللیت محاکم را به چالش وق متهم به دالئل امنیترک و حقاصول معمول در پیوند به مدا

ii

تخریب میکشد. توسل پیوستۀ حکومت ها به نگرانی های امنیتی میتواند در تزئید سوء استفادۀ حکومت ها و در

ع شود. استقاللیت محاکم، حاکمیت قانون، حسابدهی حکومت ها، آزادی مطبوعات و نظام حسابده مؤثر واق

حق کنندۀ این اصول در واقع در پاسخ به چالش های فوق الذکر و با توجه به رشد سرسام آور قوانین و رژیم های تحدید

تاثیر ،د متأثر از چندین تحول است. احتماال دسترسی مردم به اطالعات درکشور های مختلف نگاشته شده است. این رون

زمانیکه این دسترسی مردم به اطالعات پس از سقوط دیوار برلین میباشد. گذار ترین آن تصویب سریع قوانین حق

به اصالعات دسترسی ،قانون به بقحد اقل مطا ،کشور جهان 50میلیارد نفر در 0.1اصول به نشر رسید، بیشتر از

ط محرم نگهداشته تحت چی شرای ر با این سؤال که چی اطالعات و. مردم در این کشور ها و شاید برای اولین باداشتند

عکس ،حق دسترسی مردم به اطالعات مؤثر بودهکنندۀ . انکشافات دیگری که در تزئید قوانین تحدید ، مواجه شدندشود

العمل حکومت ها در مقابل اعمال دهشت افگنانه یا تهدیدات دهشت افگنانه میباشد. تالش های وجود دارد که در

رسی مردم به اطالعات تصویب گردد.حق دستکنندۀ تحدید چارچوکات اصول مردم ساالرانه، قوانین

1

به اطالعات مردم منیت ملی و حق دسترستیاصول جهانی در پیوند به ا

)"اصول تُسواِن"(

در تُسواِن افریقای جنوبی نهائی

و

به نشر رسید 1122جون 21در

گفتارپیش ...................................................................................................................................................... 1 تعاریف ........................................................................................................................................................ 3 یک: اصول عمومیبخش .................................................................................................................................... 5 دو: اطالعاتی که به دالئل امنیت ملی محرم و اطالعاتی که باید افشا گرددبخش............................................................................. 8 سه: قسمت الف: قواعد در پیوند به تحریم و عدم تحریم اطالعاتبخش .................................................................................... 15 سه: قسمت ب: قواعد در پیوند به رسیدگی به درخواست ها جهت اخذ اطالعاتبخش ..................................................................... 18 چهار: ابعاد قضائی امنیت ملی و حق دسترسی مردم به اطالعاتبخش .................................................................................... 02 پنج: ارگان های که از بخش امنیت نظارت میکنندبخش.................................................................................................... 00 شش: افشای اطالعات توسط مقامات عامه بخاطر مطلحت مردمبخش ..................................................................................... 05 هفت: محدودیت ها در تعمیل تدابیر جهت تصویب یا تحریم افشای اطالعات به مردمبخش ................................................................ 31 هشت: اصل استنتاجیبخش................................................................................................................................. 30

پیشگفتار

ند: ه اسازمان ها و اشخاصیکه در تسوید این اصول دخیل بود

شخص است و از این رو، این حق باید از طرف قانونی حمایت بخاطر باید داشت که دسترسی به اطالعاتی که از طرف دولت ها محرم نگهداشته میشود، حق هر

نه و سائر سازمان شود که با ظرافت تسوید و شامل کمترین موارد استثنائی بوده و به منظور نظارت از تعمیل این حق، در دسترس محاکم مستقل، ارگان های مقن

مستقل قرار داشته باشد. یها

که یکی از آن موارد امنیت ملی است. باید تاکید نمود که حفظ ،ی منافع قابل توجیه در محرم نگهداشتن اطالعات دارندردباید درک نمود که دولت ها در موا

اساسی بشری های و تحریم اطالعات برای یک جامعۀ مردم ساالر حیاتی و برای امنیت، رشد، انکشاف، رفاه و تحکیم حقوق و آزادی ءموازنۀ مناسب میان افشا

یباشد. ضروری م

اید به شان نظارت کنند و بصورت درست در یک جامعۀ مردم ساالر اشتراک کنند، ب های باید تاکید نمود که برای آنکه مردم بتوانند از عملکرد حکومت

ت ملی نیز میشود. که مقامات دولتی آن را محرم نگهداری میکنند. این اطالعات شامل اطالعاتی در پیوند به امنی اطالعاتی دسترسی داشته باشند

محرم و سائر حقوق بشری، روش های متداول مردم به اطالعاتباید بخاطر سپرد که این اصول بر اساس حقوق بین الملل، اصول مربوط به حق دسترسی

میباشد. متخصصین های ن را به رسمیت شناخته و نوشته حکومت ها در محاکم ملی و بین المللی، اصول عمومی حقوقی که ملل جهان آ

در تسوید این اصول، احکام مرتبط از اعالمیۀ جهانی حقوق بشر، کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، منشور افریقا در پیوند

به حقوق بشر و ملل جهان، کنوانسیون امریکا در بخش حقوق بشر، کنوانسیون حقوق بشر اروپا و شورای کنوانسیون اروپا در رابطه

سی به اسناد رسمی نیز در نظر گرفته شده است. به حق دستر

مردم دسترسی حق قارۀ امریکا در رابطه به به اصول آزادی بیان، حقوق نمونه ایر قارۀ امریکا در پیوند اعالمیۀ کمیسیون حقوق بش

به اطالعات را مردم حق دسترسیافریقا در پیوند به به اصول آزادی بیان و قانون نمونه ایبه اطالعات، اعالمیۀ افریقا در ارتباط

نیز باید مد نظر داشت.

میالدی گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در بخش آزادی عقیده و بیان، نمایندۀ امنیت و همکاری اروپا در بخش آزادی مطبوعات، 1111اعالمیۀ مشترک سال

سه کارشناس فوق الذکر توأم با 1121و 1115، 1112، 1112ان، اعالمیۀ مشترک امریکا در پیوند به آزادی بیارشگرحقوق بشر کمیسیون بین القاره ای گز

میالدی گزارشگران ویژۀ سازمان 1121کمیسیون حقوق بشر و ملل افریقا، بیانیۀ مشترک دسامبر گزارشگر بخش آزادی بیان و حق دسترسی مردم به اطالعات

2

ر س در پیوند به تدابیر مبارزه با دهشت افگنی و حقوق بشکمیسیون ونی 1121یکی لیکس و گزارش مصوب ملل متحد و سازمان بین القارۀ امریکا در پیوند به و

را باید در نظر داشت.

میالدی 2550اسان در سال از کارشن مردم به اطالعات که ذریعۀ یک گروههمچنان باید اصول جهانزبرگ در مورد امنیت ملی، آزادی بیان و حق دسترسی

اصول نظارت و حسابدهی برای خدمات امنیتی در یک نظام مردم ساالر مبتنی بر قانون اساسی که توسط مرکز مطالعات امنیت ملی و سازمان و تصویب

، را باید بخاطر داشت. ه استتهیه گردیدمیالدی 2550هلسنکی پولندی برای حقوق بشر در سال

به اطالعات در افریقا، اصول سازمان ملل مردم برای دسترسی ای د که از آن جمله میتوان از حقوق نمونهنباید فراموش کرد که اصول بین المللی هم وجود دار

لیتی و سند متحد در بخش تجارت و حقوق بشر، معاهدۀ تجارت اسلحه، راهکار های سازمان همکاری های اقتصادی و انکشاف در ارتباط به شرکت های چندین م

حقوق بین المللی و روش های مورد پذیرش برای دولت های است که در جریان جنگ ها از شرکت های امنیتی و نظامی شخصی مانتراکس که حاوی تعهدات

به اطالعات را در پیوند به فعالیت های شرکت های تجارتی در موارد خاص و شرکت های نظامی مردم این اصول اهمیت حق دسترسیاستفاده میکنند، نام برد.

صی به رسمیت میشناسد. و امنیتی خصو

ارد را البته باید به خاطر داشت که این اصول معیار های جمع آوری استخبارات، مدیریت معلومات شخصی و شریک سازی استخبارات را احتوا نمیکند. این مو

دهشت افگنی که وق بشر در جریان مبارزه بایم حقی مارتن شنن، گزارشگر اسبق سازمان ملل متحد در بخش ترویج و تحکمیالدی آقا 1121سند منتشرۀ سال

احتوا میکند. البته این سند به درخواست میباشد، بنام روش های خوب در پیوند به چارچوب های حقوقی و بنیادی برای خدمات استخباراتی و نظارت از آن

شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تهیه گردیده است.

شورای امنیت سازمان ملل متحد تذکر رفته است. 2202خبارات میان دول را شناسائی کرد. از این موضوع در مصوبۀ باید اهمیت مؤثر شریک سازی است

مردم که بنام امنیت ملی ایجاد میشود، این خطر را افزایش میدهد که اعمال غیر قانونی، مفسد و تقلبی صورت گیرد و باید تذکر داد که موانع بر نظارت مستقل

ا نگردد. باید تذکر داد که نقض حریم خصوصی و سائر حقوق افراد اکثرا زیر نام امنیت صورت میگیرد. هرگز افش

باید از ناحیۀ مصارف گزاف ناشی از سری ساختن بیش از حد اطالعات بشمول عدم تشریک اطالعات بین ارگان های دولتی و

ت، جمع آوری رانی در پیدا نمودن معلومات مهم در مواقع ضرومتحدین، عدم توانائی در حفظ اطالعات سری مشروع، عدم توان

مکرر اطالعات از طریق چندین ارگان دولتی و تزئید فشار باالی مدیران امنیتی نگران بود.

اطالعاتی در مورد بازداشت به مردم باید تاکید نمود که این اصول باالی حق دسترسی مردم به اطالعات تمرکز میکند. این اطالعات میتواند شامل حق دسترسی

عات قرار داشته شدگان، متضررین نقض حقوق بشری و سائر موارد این چنینی باشد. البته باید تذکر داد که باید این حقوق در چوکات حق دسترسی مردم به اطال

باشد.

که در حقوق بین یند به دالئل دیگرباید اعتراف کرد که بعضی از اطالعات که نباید به دلیل امنیتی سری نگهداشته شود، میتوا

، سری نگهداشته شود. این موارد میتواند شامل روابط بین الملل، عدالت در پیشبرد کار محاکم، ه استالملل به رسمیت شناخته شد

مردم در سری نگهداشتن این اکم در این موارد اینست که مطلحت حقوق متنازع و حریم خصوصی افراد باشد. البته اصل ح

گردد. ءالعات به صراحت بیشتر از آنست که این اطالعات افشااط

هدف اینست که برای حکومت ها، ارگان های تقنینی، مقامات حکومتی، تسوید کنندگان قوانین، ارگان های نظارتی و جامعۀ

یمخصوصا در مواردجهانی یک سلسله راهبرد های عملی را در پیوند به اهمیت امنیت ملی و حق دسترسی مردم به اطالعات

که موضوع حقوق بشر و حسابدهی مطرح است، تهیه نمود.

د. رقابلیت تطبیق در سطح جهانی دا تالش اینست که اصولی را شرح بیشتر داد که حائز اهمیت و

اطالعات به دالئل باید تذکر داد که دولت ها چالش های متفاوتی را در حفظ موازنه بین افشای اطالعات و نیاز به سری نگهداشتن

امنیتی مواجه اند. هر چند این اصول ماهیت جهانی دارند، تطبیق شان در عمل به واقعیت های محلی از جمله نظام های متفاوت

حقوقی ارتباط میگیرد.

ان تائید، توصیه میشود که ارگان های ذیربط در سطح ملی، منطقوی و بین المللی این اصول را ترویج و مورد بحث و تا حد امک

ل از حق دسترسی به اطالعات برخوردار شویم. ای مان بصورت کام تصویب و تطبیق نمایند تا باشد روزی همه

تعاریف

در این اصول، اصطالحات ذیل را چنین باید تعریف کرد:

3

حا در فعالیت به معنی شخص حقوقی است که در سکتور امنیت ملی به نحوی از انسکتور امنیت ملی" "شرکت تجارتی تحت

تهیۀ خدمات، تسهیالت، پرسونل و یا محصوالت از در های تجارتی ذیدخل بوده و یا اکنون ذیدخل است. ممکن قراردادی بوده یا

جمله اسلحه، تجهیزات و استخبارات فعالیت نموده است. شرکت های خصوصی نظامی و امنیتی شامل این بخش بوده، اما شامل

ازمان های غیر انتفاعی و یا غیر دولتی ثبت گردیده است، نمیباشد. اشخاص حقوقی که منحیث س

، مالی و یا اجرائیوی از نفوذ، هدایت و کنترل حکومت که شامل مقامات امنیتی از نظر ساختاریبه معنی اینست که "مستقل"

نیز بوده، آزاد میباشد.

فزیکی آن و هر نوع مواد محسوس و غیر محسوس بدون یعنی هر سند اصلی یا کاپی بدون نظر داشت خصوصیات"اطالعات"

در نظر داشت چگونگی حفظ آن، میباشد. اطالعات شامل نوت ها، مراسالت، حقایق، نظریات، توصیه ها، یاد داشت ها، داده ها،

میل ها، جرائد، نمونه احصائیه ها، کتب، نقاشی ها، برنامه ها، نقشه ها، دیاگرام ها، عکس ها، اسناد صوتی و تصویری، اسناد، ای

. است ها، مدل ها و غیره

به نحوی از انحا مفید بوده و یا ، نه تنها به منافع یک شخص،به اطالعاتی اطالق میشود که به عام مردم" است مردمی که مصلحت "اطالعات

کمک را مردم فعالیت های حکومت، ال، در درکافشای همچو اطالعات به نفع مردم بوده، زیرا، بطور مثبرای شان قابل اهمیت است.

میکند.

به منافع گفته میشود که یگانه هدف و تاثیر آن حفظ امنیت ملی در چارچوب حقوق ملی و بین المللی باشد. )در "منافع مشروع امنیت ملی"

منافع قرار گرفته است.( ، دسته های از اصالعاتی که سری نگهداشتن آن به دالئل مشروع امنیتی ضروری میباشد، مورد بحث5اصل

باشد که با امنیت ملی هیچ پیوندی ندارد. جلوگیری از یامنیت ملی نامشروع پنداشته میشود در صورتیکه هدف اصلی آن حفظ منافع

یا یا مقامات حکومتی یا افشای اعمال خالف شان، سری ساختن اصالعاتی در پیوند به نقض حقوق بشر یا سائر حقوق ها شرمساری حکومت

ل منافع امنیت ملی فعالیت های سازمان های عامه، تقویت یا تحکیم حزب یا مفکورۀ سیاسی مخصوص یا سرکوب مظاهرات قانونی شام

. نامشروع است

شامل توصیۀ است که "امنیت ملی باید ذریعۀ قوانین ملی در چارچوب 1. اصل در این اصول تعریف نشده است"امنیت ملی"

"ۀ مردم ساالر بصورت خیلی دقیق تعریف گردد.نیاز های یک جامع

به ،و تقنینی یشامل تمام ارگان های اجرائیوی، مقننه و قضائی در تمامی سطوح حکومتی، سازمانعامه" بخش "مقامات

هم به عنوان یا اداره یا تصاحب شده و ها شمول مقامات سکتور امنیتی و همه ارگان های غیر دولتی که از طرف حکومت

عامه همچنان شامل سازمان های شخصی دیگری است که مصروف فعالیت بخش ند. مقامات نایندۀ حکومت فعالیت میکنم

های عامه و یا تهیۀ خدمات عامه و یا با پول یا منافع عامه فقط در اجرای همان فعالیت ها یا در تهیۀ همان خدمات و یا

همان پول یا منافع میباشد.از استفاده

قراردادی های خش عامه، قراردادی ها و به کارمندان اسبق و کنونی ب"کارمندان خدمات عامه" یا عامه" ش بخ"پرسونل

عامه" یا "کارمندان خدمات عامه" همچنان شامل بخش عامه، بشمول سکتور امنیتی اطالق میشود. "پرسونل بخش مقامات

حکومت وده و یا اینکه منحیث نمایندگانبها ت ادارۀ حکومت افرادی است که ذریعۀ ارگان های غیر دولتی که در تصاحب یا تح

که مصروف فعالیت های عامه و یا تهیۀ خدمات عامه و عمل میکنند و همچنان شامل کارمندان سازمان های شخصی دیگری بوده

مان پول یا منافع میباشد.ه از یا با پول یا منافع عامه فقط در اجرای همان فعالیت ها یا در تهیۀ همان خدمات و یا استفاده

جرمی، مدنی و اداری، اطالق ، بشمول تدابیر ه قرار میگیرد، به هر نوع مجازاتزمانیکه منحیث یک اسم مورد استفاد"تحریم"

. به معنی تطبیق همچو مجازات است. اما زمانیکه منحیث فعل استفاده شود، "تحریم" میشود

از یک طرف شامل تامین کننده گان امنیت از جمله نیرو های مسلح، پلیس و سائر ارگان های تعمیل کنندۀ طوری تعریف میشود که "سکتور امنیتی"

ای قانون، نیرو های شبه نظامی و ارگان ملکی و نظامی که در بخش استخبارات و امنیت مصروف بوده، میباشد و از طرف دیگر شامل تمام ارگان ه

ست که مسئول هماهنگی، کنترل و نظارت از تامین کننده گان امنیت است. ئیوی بخش ها و وزارت خانه های اااجر

4

: اصول عموی1بخش

به اطالعات مردم : حق دسترسی1اصل

بخش عامه یا به نمایندگی مقامات و را جستجو، تحصیل، استفاده و از آن بهره مند شود که توسط هر کس حق دارد اطالعاتی)الف(

مقامات عامه به اساس قانون دسترسی دارند. آن اطالعات، سری نگهداشته شده و به

نظامی و امنیتی، سکتور امنیت ملی، بشمول شرکت های خصوصیمللی، شرکت های تجارتی بخش مطابق به اصول بین ال)ب(

افشا کنند.ثر گذار است، کارکرد های شان که به نحوی بر حقوق بشر ا در پیوند به اوضاع، فعالیت ها و را مسئولیت دارند اطالعاتی

افشاء کنند، باید اطالعات را درصورتیکه درخواست 2اصل (ب)و (الفرند اطالعات را در مطابقت به فقرۀ ))ج( آنانیکه مکلفیت دا

آسیب در این زمینه موارد محدود استثنائی که در قانون تصریح گردیده و به منظور جلوگیری از ،شود، در دسترس قرار دهند. البته

وجود دارد. میباشد، از جمله امنیت ملی،مشخص و قابل شناسائی به منافع مشروع

منحیث دلیل برای سری را )د( فقط مقامات عامۀ که مسئولیت های مشخص شان شامل امنیت ملی است، ممکن است موضوع امنیت

. ثبوت کنند نگهداشتن اطالعات

داشتن اطالعات توسط یک شرکت تجارتی سکتور امنیت ملی باید بصورت صریح از به توجیه سری نگه )ه( هر ادعای در رابطه

طرف مقامات عامه که مسئولیت حفظ امنیت ملی را دارد، تجویز یا تائید گردد. یاد داشت: حکومت و فقط حکومت در نهایت مسئولیت امنیت ملی را به عهده دارد و روی این ملحوظ، فقط حکومت میتواند بگوید که

اطالعات مورد نظر به دالئل امنیتی باید افشا نگردد.

بصورت داوطلبانه به نشر بعضی اطالعاتی را که به مصلحت مردم است، د کهنعامه همچنان مسئولیت داربخش )و( مقامات

برسانند.

: تطبیق این اصول2اصل

افشای آن را به ضرر امنیت ملی ها حکومت ،2ق به اصل مطابکه )الف( این اصول به استفاده از حق دسترسی مردم به اطالعاتی

دانسته یا تائید کند، قابل تطبیق است.

عامه سائر بخش اکثراٌ منحیث دلیل برای سری ساختن اطالعات استفاده میشود، وقتیکه مقامات )ب( با توجه به اینکه امنیت ملی

روابط بین الملل، نظم عامه، صحت و سالمت عامه، تطبیق قانون، به اطالعات از جمله مردم دسترسی کنندۀ حق دالئل تحدید

یار های حد اقل باید معرا پیشکش میکنند، ،فراهم آوری مشورت های آزادانه و باز، طرح مؤثر پالیسی و منافع اقتصادی کشور

ند، دارا باشد. ناین اصول پیش بینی میک ،حق دسترسی به اطالعات را که در پیوند به تحدید

اصطالح امنیت ملی در چارچوب حقوقی یک ، به دلیل استعمال آن در تحدید حق دسترسی مردم به اطالعات،)ج( بهتر است

کشور و با در نظرداشت اصول و ارزش های مردم ساالری تعریف گردد.

: الزمه های تحدید حق دسترسی مردم به اطالعات به دالئل امنیتی3اصل

( 2به اطالعات به دالئل امنیتی نمیتوان وضع کرد مگر اینکه حکومت ثابت بسازد که: ) مردم حق دسترسیهیچ محدودیتی را باالی نیت )ج( تا منافع مشروع ام در یک جامعۀ مردم ساالر ضروری بودهمحدودیت مورد نظر )الف( از طرف قانون تجویز شده و )ب(

بشمول رسیدگی فوری، جامع، قابل دسترس و موثر در پیوند به ،فادهسوء است منظور جلوگیری از ه( قانون ب1ملی حفظ گردد و )

پیش بینی میکند. را معیار های کافی ،اعتبار محدودیت ذریعۀ مقام نظارتی مستقل و رسیدگی کامل توسط محاکم

باید دانند که چی اطالعاتیند بنقانون باید قابل دسترس، واضح و صریح بوده تا اینکه افراد بتوااز طرف قانون تجویز شده. )الف(

و کدام اعمال در پیوند به اطالعات قابل تحریم است. سری، چی اطالعاتی باید علنی

5

در یک جامعۀ مردم ساالر ضروری است. )ب(

سازد. میآسیب واقعی و قابل شناسائی را وارد ظر به منافع مشروع امنیتی ملی( افشای اطالعات مورد ن2)

.اش به مردم است ت مورد نظر ضرر اش به مراتب بزرگتر از منفعت( افشای اطالعا1)

ضرر مورد نظر، حد اقل محدودیت را مجموع وسائل موجود در مقابله با محدودیت باید در مطابقت با اصل تناسب بوده و باید از( 2)

ایجاد کند.

رد کند. ( محدودیت نباید به محتوای واقعی حق دسترسی مردم به اطالعات ضربه وا1)

. آن دستۀ محدود از اطالعاتی که به دالئل امنیت ملی باید سری نگهداشته شود، باید در قانون )ج( حفظ منافع مشروع امنیت ملی

.تصریح گردد

، فقره )ب( خیلی اهمیت پیدا 3یاد داشت ها: به تعریف "منافع مشروع امنیت ملی" در بخش تعاریف در فوق مراجعه کنید. اصل پیشنهاد گردیده، تعریف نگردد. 2د در صورتیکه امنیت ملی در قانون بصورت واضح و بطوریکه در اصل میکن منافع عامه" در این اصول تعریف نگردیده است. فهرستی از مواردیکه تحت چتر منافع عامه قرار دارد و باید بصورت داوطلبانه "

نی گردیده است. فهرستی از خالف کاری های که مردم باید از آن آگاه شوند پیش بی 01نشر و هرگز سری نگهداشته نشود، در اصل پیش بینی گردیده است. 33و کارمندان خدمات عامه باید بدون هراس از انتقام آن را افشا کنند، در اصل

داشت که ذریعۀ میتوان امکان به منظور ایجاد توازن در افشای اطالعاتی که شاید به ضرر مردم تمام شود، مواردی را باید در نظر

د، از جمله از طریق وسائلی که نیاز به مصرف متناسب منابع مالی دارد. در ذیل یآسیب از ناحیۀ افشای اطالعات را تقلیل بخشمواردی است که باید حین تصمیم گیری در مورد اینکه آیای ضرر افشای اطالعات به مردم بیشتر از آنست که اصالعات مورد نظر

در نظر داشت:ی نگهداشته شود، سر

تشویق میکند: در صورتیکه افشای اطالعات منجر به )الف( ترویج آزادنۀ بحث روی مسائل را عواملی که افشای اطالعاتمسائل و عامه گردد، )ب( تزئید میزان حساب دهی حکومت شود، )ج( به محتوای بحث مثبت و سازنده روی مسائل مهم

رف پول بیت المال گردد، )و( دالئل موردی از تصامیم حکومت را ر از مص، )ه( ترویج نظارت مؤثمورد توجه کمک کندروشن سازد، )ز( به بهبود محیط زیست کمک کند، )ح( تهدیدات علیه صحت و ایمنی عامه را آشکار سازد، یا )ط( افشای

هی و شفافیت در این راستا گردد. موارد نقض حقوق بشر یا حقوق بین المللی انسانی یا تزئید میزان حسابد عواملی که افشای اطالعات را تشویق نمیکند: درصورتیکه افشای اطالعات منجر به تهدید جدی، واقعی و قابل شناسائی به

منافع مشروع امنیت ملی گردد. نسبت به حکومت یا عواملی که هیچ ربطی ندارند: در صورتیکه افشای اطالعات منجر به )الف( رسوائی یا بی اعتمادی

یک مقام حکومتی گردد، یا )ب( تضعیف یک حزب سیاسی یا طرز تفکر شود.

اگر افشای اطالعات منجر شود تا اقتصاد یک کشور آسیب ببیند، میتوان با توجه به مالحظات اقتصادی، نه امنیتی، اطالعات مورد نظر را سری نگهداشت.

هر نوع محدودیت باالی حق دسترسی مردم به اطالعات: مسئولیت مقامات عامه در تشریع 4اصل

)الف( مسئولیت تشریع هر نوع محدودیت در پیوند به حق دسترسی مردم به اطالعات به دوش مقام عامۀ است که میخواهد

اطالعات را سری نگهدارد.

محدودیت در این زمینه باید تقلیل )ب( حق دسترسی مردم به اطالعات باید بصورت گسترده تعبیر و تطبیق شود، اما هر نوع

گردد.

)ج( در رفع این مسئولیت کافی نیست که مقام عامه فقط بگوید که افشای اطالعات مورد نظر به امنیت عامه مضر است. در عوض،

او مکلف است که دالئل دقیق و منطقی در زمینه ارائه کند.

6

ر دسترسی پیدا کند باید در حضور یک مقام اداری یا قضائی و در یاد داشت: هر فردی که میخواهد به اطالعات مورد نظ

فرصت یابد تا مبنای ارزیابی خطر مورد نظر را به چالش بکشد. 10و 12مطابقت با اصول

)د( در هیچ صورتی اظهارات محض یک مقام، از جمله صدور فرمان توسط یک وزیر یا سائر مقامات در پیوند به سری

کافی باشد. ات به دالئل امنیت ملی، نمیتواند نگهداشتن اطالع

: هیچ استثنائی برای هیچ مقام عامه وجود ندارد5اصل

)الف( هیچ مقام عامه، بشمول قوۀ قضائیه، قوۀ مقننه، ارگان های نظارتی، سازمان های استخباراتی، نیرو های نظامی، پلیس، سائر

ارگان های فوق الذکر، از الزامات افشای اطالعات مورد هر بخش ضمیمه ایرئیس دولت و حکومت و ارگان های امنیتی، دفتر

نظر مستثنی نیستند.

کدام دولت را مبنای آن این باشد که دالئل مورد نظر هبه دالئل امنیت ملی نمیتوان سری ساخت در صورتیکه یگانرا اطالعات )ب(

. قام عامه تولید و شریک ساخته استمبخشی از یا خارجی، سازمان دولتی یا کدام مقام عامه و

( را جفقره های )الف( تا ) 5 ومتی، اصلیاد داشت: در پیوند به اطالعات تولید شده توسط یک دولت خارجی یا سازمان بین الحک

ببینید.

به اطالعات ارگان های نظارتی : حق دسترسی6اصل

اطالعات امنیتی بدون در نظر عات، از جملهبه همه اطال خاص بایدول محاکم و محاکم نافی، بشمیتمام ارگان نظارتی و است

داشته باشند. دسترسی ضروری بوده،داشت سری بودن آن، درصورتیکه در رفع مسئولیت شان

مفصل تر به بحث گرفته شده است. در این اصل، موضوع افشای اطالعات به مردم ذریعۀ 21یاد داشت: این اصل در اصل

پیشبینی گردیده است، ارگان های نظارتی باید 20ظارتی به بحث گرفته نشده است. بر اساس این اصول که در اصل ن های ارگان

ند. نسری بودن تمام اطالعاتی را که بصورت مشروع محرم ساخته شده است، حفظ ک

: منابع7اصل

اتخاذ نماید تا اینکه این را نظیم مناسب آرشیف ها، ، از جمله تطبیق مقررات و تنابع کافی و سائر تدابیر الزمهدولت ها باید م

اصول در عمل جنبۀ تطبیقی پیدا کند.

: حالت اضطرار8اصل

ممکن است کشور بصورت رسمی و قانونی و در مطابقت با قوانین ملی و بین المللی تهدید شود، یک دولت یک در حالت اضطرار زمانیکه حیات و موجودیت

به سائر تعهدات حقوق بین ت ایجاب میکند و تا زمانیکه در مطابقتبه حق جستجو، تحصیل و بهره برداری از اصالعات در حدی که وضعیاز تعهداتش در پیوند

الملل دولت مورد نظر بوده و در آن هیچ عمل تبعیض آمیز سهیم نباشد، سرباز زند.

ه حتی در حاالت اند ک ی در تطبیق حقوق غیر قابل ابطال اساسیبه حدعات و نظریات یاد داشت: بعضی از ابعاد حق جستجو، تحصیل و بهره بردای از اطال

به بحث گرفته میشود. 21اضطرار نباید نقض گردد. به عنوان یک مثل تقریبا ساده، عده یا تمام از اطالعاتی که حائز این خصیصه اند، در اصل

7

و اطالعاتی که باید افشا گردد ری ساخترا که به دالئل امنیت ملی میتوان س : اطالعاتی2بخش

را که بصورت مشروع میتوان سری نگهداشت : اطالعاتی9اصل

سازند، اما فقط در صورتیکه محدودیت های مورد نظر الئل امنیت ملی میتوانند محدود )الف( مقامات عامه حق دسترسی مردم به اطالعات را به د

و اطالعات در محدودۀ یکی از دسته بندی خدمات عامه سری ساخته، اطالعات مورد نظر را یک مقام در مطابقت به تمامی احکام این اصول بوده

های ذیل واقع شود:

ها برای مدتی که اطالعات مورد نظر از دید عملیاتی با اهمیت بوده باشد. نامه های نظامی، عملیات و ظرفیت( اطالعات در مورد بر2)

عات مورد نظر زمانی باید افشا که اطالعات مورد نظر از دید عملیاتی با اهمیت بوده باشد" به این معنا است که اطالیاد داشت: عبارت "برای مدتی

یا برنامۀ دولت به دشمن واضح نسازد. ر پیوند به میزان آمادگی، ظرفیتکه دیگر چیزی را د گردد

ی اسلحه و سائر سیستم های نظامی از جمله سیستم ارتباطات. یا استعمال سیستم ها به تولید، ظرفیت ها( اطالعات در پیوند 1)

و یا استعمال آن میباشد. اطالعات در ها العات در پیوند به تولید، ظرفیتیاد داشت: همچو اطالعات شامل داده های تکنولوژیکی و اختراعات و اط

فقرۀ )و(. بهتر است که دولت 21و اصل 2فقرۀ )ج( بخش 21ل . اصاید به دسترس مردم قرار گیردمورد بودجۀ اسلحه و سائر سیستم های نظامی ب

و نشر کند. همچنان، بهتر است که اطالعات در در پیوند به سالح های عرفی تهیه ها فهرست از اسلحۀ شان را در مطابقت به معاهدۀ تجارت اسلحه

به نشر برسانند. را مورد اسلحه، تجهیزات و تعداد عساکر شان

از تهدید یا آن ملیو عات در پیوند به تدابیر مشخص برای حفظ تمامیت ارضی یک کشور، زیر ساخت های حیاتی و ارگان های حیاتی ( اطال2)

استفاده از زور یا عملیات تخربی. البته درصورتیکه مؤثریت این تدابیر در سری بودن آن باشد.

تاثیرات آنسیستم های راهبردی مادی یا مجازی اطالق میشود که تخریب یا تضعیف یاد داشت: "زیر ساخت های حیاتی" به منابع، سرمایه ها و

کشور داشته باشد. یک خرابی باالی امنیت ملی

( اطالعات در پیوند به یا ناشی از عملیات، منابع و روش های استخباراتی که مرتبط به موضوعات امنیت ملی باشد. 1)

دن آن بصورت صریح ذکر و حفظ سری بو سازمان بین الحکومتی تهیه ی که از طرف یک کشور خارجی یاامنیت مل در پیوند به ( اطالعات0)

و سائر مراسالت دیپلوماتیک که در پیوند به مسائل مربوط به امنیت ملی باشد. گردیده است

د.بودن همچو اطالعات بصورت کتبی انجام گیریاد داشت: بهتر است که موضوع حفظ سری

: تا حدیکه اطالعات مورد نظر در پیوند به دهشت افگنی یا ضد دهشت افگنی در یکی از موارد فوق تحت پوشش قرار گیرد، حق دسترسی یاد داشتمحدود گردد. در عین زمان، بعضی اطالعات در ن و سائر احکام این اصول مردم به همچو اطالعات ممکن به دالئل امنیت ملی و در مطابقت با ای

فقرۀ )الف( فقرۀ )ب( و فقرۀ 01این مورد، به اصول از د. برای مثال هایدهشت افگنی یا ضد دهشت افگنی به مطلحت مردم میباش دابیرپیوند به ت )ح( مراجعه کنید.

محدود باشد. ،دیاین دسته بن به معلوماتی را که باید سری نگهداشته شود، پیش بینی و حد اقل شبیه انحصاری )الف( بهتر است قوانین ملی فهرست

اینکه بصورت دقیق شناسائی و تعریف و حفظ سری بودن را به فهرست فوق عالوه کند مشروط بر)ب( یک دولت میتواند دسته های از اطالعات

ر، تۀ مورد نظفقرۀ )ج( ضروری باشد. در طرح پیشنهاد دس 1اطالعات مورد نظر برای منافع مشروع امنیت ملی مطابق به قانون و پیشنهادیۀ اصل

مورد نظر چگونه به امنیت ملی آسیب میرساند، را تشریح کند. دولت باید اینکه افشای اطالعات

: آن دسته از اطالعاتی که به احتمال قوی باید افشاء گردد11اصل

ن در روند نظارت بعضی از دسته های اطالعات، بشمول آنعده از اطالعاتی که در ذیل از آن تذکر رفته، با توجه به اهمیت آ

ملحوظ، فرضیۀ قوی و حتی در مواردی الزم نمردم ساالرانه و حاکمیت از اهمیت ویژۀ برای مردم برخوردار است. روی ای

گیرد. مچو اطالعات به دسترس مردم قرار دیده میشود تا ه

فقط در موارد ،کن است به دالئل امنیتیاصالعاتی که در دسته های ذیل از آن تذکر رفته، باید به احتمال قوی افشاء گردد و مم

گزینۀ دیگری جز این نهایت استثنائی و در مطابقت با سائر اصول و برای مدت خیلی محدود و در تطابق به قوانین و زمانیکه

رفته وجود نداشته باشد، میتوان این دسته از اطالعات را سری ساخت. بعضی از دسته های از اطالعات که در ذیل از آن تذکر

8

هی برای آن یبه علت اینکه افشای آن همواره به نفع مردم بوده، هرگز نباید به دالئل امنیتی سری ساخته شود، زیرا هیچ توج

وجود ندارد.

الف: نقض حقوق بشر و قوانین بشر دوستانۀ بین المللی

ز جمله جرائم حقوق بین الملل و نقض پیوسته حقوق بشر یا قوانین بشر دوستانۀ بین المللی، ا اطالعاتی در پیوند به نقض( 2)

شرایطی همچو و گستردۀ حق آزادی شخصی و مصئونیت انفرادی از مواردی است که برای مردم مهم میباشد. تحت هیچ

هداشته نشود. اطالعات باید سری نگ

یز باید افشاء گردد و به هیچ ( اطالعات در پیوند به سائر موارد نقض حقوق بشر یا قوانین بشردوستانۀ بین المللی ن1)

علیه شفافیت یا حق دسترسی متضرر به عدالت ایجاد کند، نباید سری نگهداشته شود. ت به دالئل امنیتی بشکلی که مانعصور

حقیقت یابی، تأمین عدالت، جبران غرامت و ضمانت عدالت انتقالی بوده و متعهد به روند ( وقتیکه یک دولت حین تطبیق2)

باید افشاء گردد، زیرا ،که توسط رژیم اسبق ارتکاب یافته یپیوند به عدم تکرار آن است، هر نوع نقض حقوق بشرهای در

حاوی اطالعات سری در این موارد بوده، که حاکم باید فورا امانت هر نوع اسنادی را ها برای مردم مهم است. حکومت

حفظ و فورا آن را منتشر کنند.

رۀ )ج( مراجعه کنید. فق 12اصل به ند به وظیفۀ جستجو و نو سازی اطالعات در بارۀ نقض حقوق بشر،یاد داشت: در پیو

قاطع نه، بل ظنی بوده، این اصل به اطالعاتی صدق میکند که به تنهائی خود یا در ی( وقتیکه نقض های حقوق بشر1)

بیندازد. در مورد حقیقت نقض های حقوق بشری روشنی ،پیوند به سائر اطالعات

( این اصل به اطالعاتی در پیوند به نقض های صدق میکند که اتفاق افتیده یا اتفاق می افتد، البته بدون در نظر داشت 0)

. طالعات را در دست دارد یا خیراینکه این نقض ذریعۀ دولتی انجام گرفته که ا

ه میشود، شامل موارد ذیل است: که در این اصل به بحث گرفت ی( اطالعات در مورد نقض حقوق بشر2)

گردیده، تاریخ و چگونگی ارتکاب آن و در صورت یاعمالی را که منجر به نقض حقوق بشر )الف( شرح کامل و هر سند

نشان دهد. باید امکان، موقعیت هر فرد یا عضو فرد گمشده را

متضررین، وابستگان شان و شاهدان نباشد و )ب( هویت تمام افراد متضرر در صورتیکه ناقض حریم خصوصی و سائر حقوق

مرتبط باشد. یمجموعۀ داده ها در پیوند به تعداد و خصیصه های که در تامین حقوق بشر

در حد ضرورت و برای جلوگیری از آسیب یاد داشت: اسامی و سائر داده های شخصی متضررین، وابستگان شان و شاهدینخواهان سری نگهداشتن همورد نظر و فامیل افراد متوفی بصراحت و بطور داوطلبانبیشتر به اوشان، در صورتیکه افراد

پذیر نظر یا ضرورت گروه های آسیب مورد اطالعات مورد نظر بوده یا اینکه سری نگهداشتن اطالعات مطابق به خواست افرادکه رضایت صریح شان در ارتباط به افشای د. در پیوند به متضررین خشونت جنسی باید متذکر شدباشد، باید سری نگهداشته شو

سال قرار دارند، هرگز نباید به دسترس 01متضررین که زیر سن هویت اسم و سائر داده های شخصی شان اشد ضرورت است.ول د. در پیوند به این اصل باید متذکر شد که دولت ها در مواردی با استناد به حق حفظ حریم خصوصی افراد، بشممردم قرار گیر

ست واقعی افراد مورد نظر، به روی موارد نقض حقوق افرادی که حقوق شان نقض گردیده یا میگردد و بدون در نظر داشت خوانشر جمعی داده ها و بدون شناسائی افراد گردد. دازند. این موارد نباید مانع برخاک می ان یبشر

هر واحد از بخش ،به نحوی مسئول اند و بصورت کلیناقض حقوق بشر بوده و )ج( اسامی سازمان ها و افرادی که

و اطالعات در الت داشته و افراد مافوق و افسرانحاضر و به نحوی در آن دخ یامنیتی که در موقع نقض حقوق بشر

پیوند به میزان صالحیت و حاکمیت شان.

)د( اطالعات در مورد عوامل نقض حقوق بشری و دالئل عدم جلوگیری از آن.

9

، جلوگیری از شکنجه و سائر برخورد های غیر انسانی، مردم آزادی و امنیت شخصی انت ها برای حقب: ضم

حق حیات

د شامل: عاتی که تحت این اصل قرار میگیراطال

سلب حق آزادی، ازبه قوانین و مقرراتی که حق سلب حیات را ذریعۀ دولت تجویز میکند و قوانین و مقرراتیکه در پیوند (2)

ضعیت سلب آزادی افراد متاثر وبرخورد و دالئل، طرز العمل ها، انتقال، طرزجمله قوانین و مقرراتیکه حاوی مسائل چون

و نیاز مردم است. وانین و مقرارت به شدت به مصلحتبشمول روش های استنطاق میباشد. افشای همچو ق

ست، شامل تمام قوانین، فرامین، مقررات و احکامی است که آمده ا 01یاد داشت ها: "قوانین و مقررات" طوریکه در اصل ذریعۀ رئیس جمهور، صدر اعظم، وزیر یا سائر مقامات عامه و فرامین قضائی میباشد که حکم قانونی دارد. "قوانین و

همچنان شامل هر حکم یا تفسیر از قانون است که مقامات اجرائیوی آن را مقتدر می پندارند. "مقررات

. و یا محبوسیت است آزادی شامل هر شکلی از دستگیری، توقیفسلب

نگهداری میشوند. همچنان در آن ( نشانی تمام مکان های که افراد سلب آزادی شده از طرف دولت یا به نمایندگی از دولت1)

حانه دستگیر شده اند. در جریان جنگ های مسل که بشمول کسانی ،و دلیل سلب آزادی تمام افراد محبوس ههویت، اتهام وارد

اطالعات در مورد مرگ فرد محبوس و اطالعات در مورد هر نوع سلب حق حیات از فرد توسط دولت، ( 2)

بشمول هویت شخص یا اشخاص کشته شده، چگونگی مرگ و موقعیت جسد شان.

یجاد محالت حبس مخفیانه یا حبس مخفیانۀ یک فرد و یا تاسیس و ایاد داشت: تحت هیچ شرایطی، اطالعاتی که منجر به وان سرنوشت یا محل نگهداری اعدام مخفیانه شود، را نمیتوان به دالئل امنیتی سری ساخت. همچنان، تحت هیچ شرایطی نمیت

که به تجویز، حمایت یا کمک دولت سلب آزادی شده، از اعضای خانواده یا کسانی در رفاه فرد مورد نظر منافع فردی رانهان کرد. مشروع دارد، پ

اسم و سائر داده های شخصی افرادی که سلب آزادی شده، در حبس جان داده یا مرگ شان ذریعۀ نمایندگان دولت سبب گردیده تا

سری نگهداشته شود. این در صورتی است که افراد مورد نظر یا افراد حد ضرورت و به منظور حفظ حق حریم خصوصیورد نظر متوفی باشد، بصورت صریح و داوطلبانه خواستار سری بودن اطالعات مورد در صورتیکه فرد م او اعضای خانوده

ء شود. این منطبق به حقوق بشر باشد. هویت اطفالی که سلب آزادی شده اند، نباید به مردم افشا یکهنظر شده و این هم در صورت.گردد ،نشر جمعی داده ها و بدون شناسائی افراد موارد نباید مانع بر

و صالحیت های حکومت ساختار ها ج:

اطالعاتی که تحت پوشش این اصل قرار دارد، شامل موارد ذیل است:

( موجودیت همه بخش ها و مقامات نظامی، پلیس، امنیت و استخبارات. 2)

و حسابدهی و ( قوانین و مقررات حاکم بر مقامات مورد نظر و ارگان های نظامی و میکانیزم های داخلی شان برای شفافیت 1)

در رأس بخش ها و مقامات مورد نظر قرار دارند. اسامی افرادیکه

له مجموع بودجه ها، فقره های عمدۀ بودجه و ( اطالعاتی که برای ارزیابی و کنترل مصارف بیت المال ضروری بوده، از جم2)

ارف اساسی مقامات و بخش های مورد نظر.اطالعات در مورد مص

ط موافقت نامه های دوجانه و چند جانبه و سائر تعهدات عمدۀ بین المللی یک دولت در پیوند به مسائل ( موجودیت و شرای1)

مربوط به امنیت ملی.

ظامی یا استحصال اسلحۀ کشتار جمعید: تصامیم در پیوند به استفاده از نیروی ن

نیروی های جنگی یا سائر عملیات نظامی، از در پیوند به تصمیم تعهد یتحت پوشش این اصل شامل اطالعات ( اطالعات2)

جمله تائید همچو عملیات، میزان و وسعت کلی و توجیه آن و اطالعاتی که نشان بدهد که یکی از موارد که در توجیه عملیات

نظامی استفاده گردیده، اشتباه بوده است.

10

معلومات کلی در پیوند به عملیات یاد داشت: اصطالح میزان و وسعت کلی عملیات نظامی به این معناست که جزئیات ابعاد عملیات نظامی الزم نمیباشد. )به تمام نظامی برای اقناع مردم کافی بوده و نیازی در افشای

(مراجعه کنید. 9اصل

( تصاحب یا تحصیل سالح های هستوی یا سائر سالح های کشتار دسته جمعی ذریعۀ یک دولت، البته بدون افشای 1)

مردم بوده و نباید سری نگهداشته شود. های عملیاتی آن، به مصلحت در پیوند به تولید یا ظرفیتجزئیات

یاد داشت: این بخش نباید جهت تائید تحصیل همچو سالح ها تعبیر شود.

ه: نظارت

ویز نظارت تعمیل گردد، انواع نظارت، از جمله طرز العمل های که باید برای تج یتمامبه ( ساختار کلی حقوقی در پیوند 2)

تمامی مواد استراق سمع، باید که مورد نظارت قرار میگیرد و استعمال، شریک سازی، نگهداری و تخریب یانتخاب اهداف

به دسترس مردم قرار داشته باشد.

ر مستقیم نی، از جمله نظارت غیاین اطالعات شامل: )الف( قوانین حاکم بر تمام اشکال نظارت مخفی و علیاد داشت: نمودار خصوصیات )پروفایلنگ( و استخراج داده ها )دیتا مایننگ( و انواع مختلف تدابیری که برای نظارت مانند

استفاده میشود؛ )ب( اهداف مجاز نظارت؛ )ج( سرحد الزمۀ ظن برای آغاز یا ادامۀ نظارت؛ )د( محدودیت ها باالی انواع داده های شخصی که ز و بررسی استفاده از همچو تدابیر؛ )و( برای تجوی تدابیر نظارتی؛ )ه( طرزالعمل ها مدت

برای اهداف امنیت ملی جمع آوری و طی مراحل میشود؛ و )ز( خصیصه های حاکم بر استعمال، حفظ، حذف و انتقال این داده ها.

در پیوند به استفاده از ( مردم باید به اطالعات در مورد ارگان های که مجوز اجرای نظارت را دارند و احصائیه1)

دسترسی داشته باشند. ،همچو نظارت ها

در طی یاد داشت ها: این اطالعات شامل هویت هر ارگان دولتی است که مشخصا مجوز اجرای نظارت های مشخصیپیوند به هر سال دارد، تعداد مجوزه های نظارت که ساالنه به هر ارگان داده میشود، بهترین اطالعات قابل دسترس در

تعداد افراد و مراسالتی که ساالنه تحت نظارت قرار میگیرد و اینکه آیا کدام نظارت بدون مجوز انجام گرفته یا خیر و اگر انجام گرفته، ذریعۀ کدام ارگان دولتی

ت با قانون حق دسترسی مردم به اطالعات به معنای این نیست که از جزئیات عملیاتی نظارت های اطالع یابند که در مطابقهمچو اطالعات میتواند از مردم و تا زمان اتمام نظارت، از فرد یا افراد تحت و تعهدات حقوق بشری یک کشور است.

نظارت سری حفظ شود. به حد اکثر اما ها ( برعالوه، مردم باید از هر نظارت غیر قانونی کامال مطلع باشند. اطالعات در مورد همچو نظارت2)

افشا گردد. ،ریم خصوصی افراد تحت نظارتبدون نقض ح

که تحت را ( این اصول حق دسترسی مردم به اطالعات و بدون هر نوع تبعیض حقوق ماهوی و طرز العملی افرادی1)

ند، به پوشش میگیرد. ه اند یا گمان میرود که تحت نظارت قرار داشته انظارت قرار گرفت

م به افشای اطالعاتی چون نوع تدابیری که استفاده گردیده، تاریخ و ارگان مسئول یاد داشت: بهتر است مقامات عامه ملز ءکه تدابیر نظارتی را تجویز نموده، به افرادی گردد که تحت نظارت قرار گرفته اند، البته این اطالعات بشکلی افشا

گردد که عملیات بالقوۀ فعلی یا منابع و روش ها را به مخاطره نیندازد.

رضیۀ افشای اطالعات که در این اصل پیش بینی گردیده باالی اطالعاتی قابل تطبیق نیست که صرفا به نظارت از ( ف0)

فعالیت های کشور های خارجی ارتباط میگیرد.

یاد داشت: اطالعاتی که ذریعۀ عملیات مخفی، به شمول فعالیت های کشور های خارجی بدست می آید، باید در شرایط که

فقره )الف( پیش بینی میکند، افشاء گردد. 21اصل

ز: اطالعات مالی

11

اطالعاتی که در این اصل پیش بینی گردیده شامل اطالعاتی میشود که مردم را قادر سازد بودجۀ سکتور امنیتی و قواعد حاکم بر

امور مالی سکتور امنیتی را بدانند. همچو اطالعات شامل موارد ذیل میباشد:

م با فقرات عمدۀ بودجویدیپارتمنت ها و ارگان ها توأ دجهۀ( بو2)

( صورت حساب مالی آخر سال توأم با فقرات عمدۀ بودجوی1)

( قواعد تنظیم موارد مالی و میکانیزم های نظارت از بودجه2)

( قواعد خریداری1)

کتور امنیتی، بشمول مختصرات هر ( گزارش های ارگان های بازرسی مالی و سائر ارگان های مسئول بررسی ابعاد مالی س0)

بخشی از همچو گزارش ها که سری نگهداشته میشود.

سوء استفاده از ی ح: حسابدهی و شفافیت در پیوند به نقض های قانون اساسی و سائر قوانین و موارد دیگر

قدرت

یت و میزان نقض های قانون اساسی و اطالعاتی که تحت پوشش این اصل قرار دارد شامل اطالعاتی در پیوند به موجودیت، ماه

سائر قوانین و سوء استفاده از صالحیت ذریعۀ کارمندان یا مقامات خدمات عامه میباشد.

ط: صحت عامه، امنیت عامه یا محیط زیست

اطالعات که در این اصل پیش بینی گردیده، شامل موارد ذیل است:

صحت عامه، امنیت عامه یا محیط زیست، همه اطالعاتی که به مردم ( در صورت تهدید قریب الوقوع یا واقعی به2)

. ممکن تهدید مورد نظر طبیعی کمک کند تدابیر وقایوی را درک نموده، کاری جهت تقلیل تهدید مورد نظر انجام دهد

یا شرکت های شخصی. ها بوده یا دست ساختۀ انسان ها و بشمول ناشی از عملکرد دولت

ات تجدید شده در پیوند به اکتشاف منابع طبیعی، آلودگی، فهرست انتشار امواج، اثرات محیط ( سائر اطالع1)

زیستی پروژه های بزرگ عامه یا استخراج منابع طبیعی و ارزیابی خطرات و برنامه های مدیریتی برای

اماکن خطرزا.

. الف: قواعد در پیوند به سری ساختن و افشای اطالعات3بخش

سری سازی اطالعات برای فیت در ارائۀ دالئل: مکل11اصل

عامه مکلف اند بخش خدمات )الف( بدون توجه به اینکه آیا دولتی حائز روند رسمی سری سازی اطالعات باشد یا خیر، مقامات

تا دالئل سری سازی اطالعات را به مردم ارائه کنند.

و سپس نشانی شده تا معلوم گردد که کی به همچو اس بررسی اطالعات حس آن یاد داشت: "سری سازی" روندی است که ذریعۀسری سازی ایجاد شود، تا از آن حفظ شود. بهتر است سیستم رسمی اطالعات دسترسی داشته و اطالعات مورد نظر چگونه

د. ازی بیش از حد اطالعات جلوگیری صورت گیرطریق از سری س

دیده است، باشد. در لست گر 5که در اصل در مطابقت به یکی از دسته های و تبیانگر دستۀ محدود از اطالعا باید )ب( دالئل

توضیح دهد. را یت و احتمال آن،افشای اطالعات، بشمول میزان جد سیب ناشی ازضمن، دالئل باید آ

. )ج( میزان سری سازی در صورتیکه استفاده گردد، باید در مطابقت به میزان جدیت و احتمال وقوع آسیب باشد

بودن و حد اکثر زمان سری بودن ( یک نشانی تحفظی که حاوی میزان سری2)د( وقتیکه اطالعات سری ساخته شد، )

که ( بیانیۀ باید شامل گردد1شود، و ) در آن اطالعات حفظ میشود، چسپانده که مورد نظر باشد، باید به وسیلۀ اطالعات

را توجیه کند. ضرورت سری شدن اطالعات به آن میزان و آن مدت

12

مقامات به جزئیات رغیب میگردد، چون سبب میشود کهیاد داشت: ارائۀ توجیهات به هر تصمیم مبنی بر سری سازی اطالعات ت

د، زیرا اینست که روند سری سازی یا افشای اطالعات را تسهیل میکند. نشانی کردن نآسیب ناشی از افشای اطالعات توجه نمای

نه همچنان بهتر است، زیرا از این طریق میشود زمینۀ افشای اطالعاتی را فراهم ساخت که ضرورت به سری پاراگراف های جداگا

ساختن ندارد.

: دسترسی مردم به قواعد سری سازی اطالعات12اصل

لی طالعات قبل از اینکه عمبه مردم باید فرصت داده شود تا در مورد قواعد و معیار های حاکم بر سری سازی ا)الف(

ر دهند. شود، نظ

)ب( مردم باید به قواعد و معیار های نوشته که حاکم بر روند سری سازی است، دسترسی داشته باشند.

: صالحیت سری سازی اطالعات13اصل

بدون مجوز معتقد به این باشد که یدارند، میتوانند اطالعات را سری سازند. اگر مقام یفقط مقاماتی که مجوز قانون)الف(

اطالعات سری ساخته شود، اطالعات مورد نظر برای مدت کوتاه و معین و تا زمانیکه مقام با مجوز توصیه برای سری سازی

را بررسی کند، سری تلقی میشود.

م قانونی حاکم بر مقامات حائز صالحیت سری سازی اطالعات، بهتر است حد اقل د داشت: در صورت عدم موجودیت احکایادر قانون تذکر داده شود. همچو صالحیتی

)ب( هویت فردی که مسئولیت تصمیم گیری در قبال سری سازی اصالعات را دارد، باید قابل شناسائی باشد یا اینکه در سند

سری ساخته شده، ذکر گردد، مگر اینکه دالئل قوی و به منظور شفافیت، هویت شخصی مخفی حفظ شود.

یز شده، باید صالحیت سری سازی اطالعات را به عدۀ محدود از مادون های ارشد شان که از )ج( مقاماتیکه از نظر قانون تجو

نظر اداری با مؤثریت کار میکنند، بدهند.

یاد داشت: بهتر است که اطالعات در پیوند به تعداد افرادی که صالحیت سری سازی اطالعات را دارند و تعداد افرادی که دسترسی به اطالعات محرم دارند، به نشر سپرده شود.

: تسهیل چالش های داخلی در برار سری سازی اطالعات14اصل

در سکتور امنیتی کار میکنند، میتوانند سری سازی اطالعات را به چالش پرسونل یا کارمندان بخش عامه، بشمول کسانی که

ند که اطالعات بصورت نا مناسب سری ساخته شده است. بکشند، البته در صورتیکه معتقد باش

ک با توجه به اینکه فرهنگ سری سازی اطالعات در سکتور امنیتی خیلی رایج بوده و بسیاری از کشور ها فاقد ییاد داشت: بوده و اینکه افشای اطالعات امنیتی در مقایسه با سائر از پرسونل یا کارمندان سکتور امنیتیارگان مستقل برای بررسی شکایات

د تا سری سازی اطالعات را به چالش نانواع اطالعات جزای شدید تر دارند، کارمندان سکتور امنیتی بصورت ویژه تشویق میشو بکشند.

حفظ، مدیریت و نگهداری اطالعات امنیت ملی: مکلفیت در 15اصل

)الف( مقامات عامه مکلفیت دارند تا در مطابقت به معیار های بین المللی1اطالعات امنیت ملی را حفظ، مدیریت و نگهداری

کنند. اطالعات فقط در مطابقت با قانون از حفاظت، مدیریت و نگهداری مستثنی شوند.

1؛ 2101اعالمیۀ جهانی در مورد آرشیو ها ) ،ICA(؛ 2102اصول دسترسی به آرشیو ها ) (،ICAیو ها )این معیار ها شامل: شورای بین المللی آرش

در پیوند به یکی از پالسی های اروپا در ارتباط به دسترسی به آرشیو ها R(2000)13تائید شده از طرف یونسکو(، شورای اروپا، سفارش شماره

13

ست نگهداری شود. سیستم ضبط اسناد همسان، شفاف )بدون اینکه معلومات سری مشروع )ب( اطالعات باید بصورت در

همه اطالعات مرتبط، حتی اطالعاتی را که افشا نشده، پیدا به درخواست برای دسترسی افشاء گردد.( و جامع باشد تا اینکه

کند.

د را ایجاد، بطور پیوسته بررسی و تجدید و )ج( هر ارگان دولتی باید فهرست دقیق و با جزئیات از اطالعات سری خو

سری باشد، از این باید 25بالخره به دسترس مردم قرار دهد. البته اسنادی استثنائی که محض موجودیت شان به اساس اصل

. فقره مستثنی است

یاد داشت: بهتر است که همچو فهرستی را سال یک بار تجدید کرد.

ت سری سازی اطالعاتمحدودیت زمانی برای مد: 16اصل

)الف( اطالعات به دالئل امنیتی فقط تا زمانی باید سری نگهداشته شود که برای حفظ منابفع مشروع امنیت مللی ضروری است.

و به منظور تعمیل این اصل، تصامیم مبتنی بر سری ساختن اطالعات باید بطور پیوسته ارزیابی گردد.

اجباری سازد. چندین کشور این نوع ،وند سری ساختن اطالعات را حد اقل هر پنج سالیاد داشت: بهتر است قوانین بررسی ر بررسی را به مدت کمتر از هر پنج سال اجباری ساخته است.

حالت عدم سری سازی اطالعات را معیین کند. باید زمان، شرایط و )ب( فردی که اطالعات را سری میسازد،

حدودیت زمانی، یا تعین شرایط و حاالت انقضای سری بودن اطالعات تحت بررسی پیوسته قرار یاد داشت: بهتر است که این م

داشته باشد.

اطالعات نمیتواند برای زمان نامعیین سری باقی بماند. قانون باید مدت زمان سری سازی اطالعات به دالئل امنیتی را پیش )ج(

بینی کند.

کثر زمان معیینه در حاالت استثنائی سری باقی بماند. البته این درصورتی ممکن است که یک )د( اطالعات میتواند بیشتر از حد ا

تصمیم جدید مبتنی بر سری سازی ذریعۀ فرد دیگر با یک معیاد جدید گرفته شود.

: طرز العمل ها در پیوند به عدم سری سازی17اصل

ماهنگسازی، نظارت و تطبیق تدابیر علنی سازی حکومت، از قوۀ مقننه هر کشور باید مسئولیت های حکومت را در ه)الف(

ی علنی سازی، شناسائی نماید. ها جمله تحکیم و تجدید راهکار

لحت مردم بوده، علنی سازد. اگر ویت، اطالعاتی را که به مص)ب( طرز العمل های باید وجود داشته باشد که به اساس اول

ائی فهرست گردیده، به علت حساسیت استثن 21اطالعاتی که در بخش های اصل اطالعاتی که به مصلحت مردم بوده، بشمول

باید فورا به دسترس مردم قرار گیرد. سری ساخته شود،

کشور ها باید طرزالعمل های در رابطه به علنی سازی مجموعی یا نمونه ای ایجاد کنند. )ج( قوۀ مقننۀ

برای علنی سازی خودکار انواع اطالعات شناسائی کنند. به منظور تقلیل حجم کار علنی قوۀ مقننۀ کشور ها باید زمانی معینی را)د(

سازی اطالعات، اسناد در صورت ممکن و بدون بررسی، بصورت خودکار علنی ساخته شود.

د کنند. )ه( قوۀ مقننۀ کشور ها باید یک طرز العمل قابل دسترس و باز را جهت درخواست برای علنی سازی اطالعات ایجا

و ونسکوشی که توسط یگزار از سی های آرشیوی در ارتباط به رعایت حقوق بشر: یک نسخۀ جدید و کامل تر، پالICA؛ انتنیو گنزالز کوانتانا، (2111)

. تهیه گردیده است (2119(، در پیوند به اداره آرشیو های ارگان های امنیتی رژیم های مستبد سابق )0991شورای بین المللی آرشیو ها )

14

)و( اسناد علنی، بشمول اسنادی که ذریعۀ محاکم، محاکم خاص یا سائر ارگان های نظارتی یا استینافی، علنی ساخته شده، باید به

از طریق هماهنگ سازی با قوانین آرشیو ملی یا دسترسی به اطالعات یا هر دو.(دسترس مردم قرار گیرد. )بطور مثال،

در پیشگفتار از آن تذکر رفته، قرار ندارد. 20ناقض با سائر دالئل سری سازی که در پاراگراف یاد داشت: این اصل در ت

یاد داشت: سائر طرز العمل های خوب شامل موارد ذیل است:

مالحظات پیوسته و مداوم در استفاده از تکنولوژی جدید در روند علنی سازی؛ و در پیوند به ایجاد اولویت های علنی سازی اطالعات، به مشورت با افراد متخصص بصورت پیوسته و مداوم

شمول علنی سازی خود کار و غیر خود کار.

. ب: قواعد در پیوند به رسیدگی به درخواست ها برای دسترسی به اطالعات3بخش

: ملکفیت به بررسی درخواست حتی در صورتیکه اطالعات سری ساخته شده باشد18اصل

اخته شده باشد چگونگی پاسخ به درخواست ها برای دسترسی به اطالعات را تعین نمیکند. در عوض، مقاماتاینکه اطالعات سری س

درخواست ها را به اساس این اصول بررسی کنند. باید اطالعات را در دست دارند، عامۀ که بخش خدمات

: ملکفیت تائید یا رد19اصل

مقام عامه باید تائید یا رد کند که معلومات خواسته شده را دارد یاخیر. )الف( بعد از اخذ درخواست برای اطالعات، یک

اجازه دهد که حتی موجودیت و یا عدم موجودیت یک سند سری 2در حاالت فوق العاده، اگر قانون در مطابقت با اصل )ب(

به اساس این باشد که ه اطالعاتب دسترسیمورد نظر در پاسخ به درخواست حفظ شود، امتناع از تائید یا تکذیب معلومات

آسیب احتمالی میگردد. به محض تائید یا تکذیب اطالعات مورد نظر به اساس قوانین یا مقررات ملی منجر

مکلفیت به ارائۀ دالئل بصورت نوشتاری در صورت تکذیب: 21اصل

نسبی رد کند، باید در مطابقت با اصول دسترسی به اطالعات را بصورت کامل یا بخش خدمات عامه درخواست )الف( اگر مقام

مشخص رد درخواست را بصورت کتبیو طی مدت زمانی که قانون برای پاسخ به درخواستی ها پیش بینی نموده، دالئل 5و 2

ارائه کند.

مراجعه 22دسترسی به اطالعات پیش بینی کند، به اصل ی پاسخ دهی به درخواستیاد داشت: برای معیادی که قانون باید برا کنید.

اطالعات کافی در پیوند به اینکه کدام مقام یا مقامات عدم افشای اطالعات مورد ،)ب( مقام مورد نظر همچنان به درخواست کننده

ارائه کند، البته در صورتیکه این موضوع سبب افشای اطالعات سری و یا منجر به باید نظر و روند آن را تجویز نموده،

حیت مقام مورد نظر در مطابقت قانون گردد. استیناف صال

: مکلفیت به وصول یا ترمیم اطالعات ناقص21اصل

کسی آن را خواسته است و سندی که اطالعات مورد نظر را )الف( در صورتیکه یک مقام عامه نتواند اطالعاتی را پیدا کند که

تا اطالعات گمشده را برایظر باید تالش الزمه را به خرج دهد دارا بوده باید حفظ، جمع آوری یا تولید میگردید، مقام مورد ن

تقاضا کننده وصول یا ترمیم کند. یاد داشت: این اصل فقط به اطالعاتی قابل تطبیق است که به هر دلیلی نمیشود پیدا شد. ممکن هرگز جمع آوری نشده یا تخریب گردیده

و یا قابل شناسائی نیست.

15

قامات عامه باید ملزم ساخته شود سوگند یاد کرده و در موعد مناسب و در مطابقت با قانون، تمام )ب( یک نمایندۀ از م

طرزالعمل های را که برای وصول یا ترمیم اطالعات مورد نظر استفاده گردیده، واضح سازد، البته این بخاطر آنست که در

شد. قابل بررسی قضائی باباید صورت ضرورت، طرزالعمل های مورد نظر

ذریعۀ قانون الزامی گردیده، پیدا نشود، موضوع به پلیس یا مقامات اداری برای ی که حفظ آناطالعات یاد داشت: وقتیکه تحقیق ارجاع گردد. نتیجه تحقیق باید به دسترس مردم قرار گیرد.

نقض گستردۀ حقوق بشر به ارتباط( اطالعات مورد نظر در 2)ج( مکلفیت به وصول یا ترمیم اطالعات زمانی جدی میشود که )

یک حکومت مردم ساالر باشد. به زار از حکومت ناقض حقوق بشرگ حال یک کشور در( 1باشد، و یا )

: مکلفیت به افشای بخش از اسناد22اصل

د آن ثابت گردیده، مستثنی شدن از علنی سازی فقط به اطالعات معین، نه کل اسناد، قابل تطبیق میباشد. فقط اطالعات معین که تحدی

که باید سری باشد و اطالعاتی که میتواند علنی شود، باشد، مقامات یمیتواند سری حفظ شود. در صورتیکه یک سند شامل اطالعات

علنی سازند. را عامه مکلفیت دارند تا اطالعات قابل علنی سازی،

: مکلفیت به شناسائی اطالعاتی که سری ساخته شده است23اصل

اطالعاتی را در دست دارد که نمیخواهد علنی سازد، باید همچو اطالعات را تا حد ممکن معین سازد. حد اقل، مقام م عامه اگریک مقا

. بطور مثال، باید بصورت تخمینی صفحات آن را معین سازد. که نمیخواهد علنی سازد، افشاء کندعاتی را مورد نظر مقدار اطال

فارمت( های موجودات به فرمان )مکلفیت به تهیۀ اطالع: 24اصل

تا حد ممکن، مقامات عامه اطالعات را به فرمانی که درخواست کننده ترجیح میدهد، تهیه نماید.

وری اطالعات به افراد یاد داشت: این موضوع شامل، بطور مثال، مکلفیت مقامات عامه مبتنی بر اخذ تدابیر الزمه برای فراهم آ

ملل انکنولوژی های قابل دسترس به موقع معیینه و بدون مصارف اضافی در مطابقت به کنوانسیون سازمرمان ها یا تمعلول به ف

متحد در پیوند به افراد معلول، میباشد.

دسترسی به اطالعات زمانی در پاسخ دهی به درخواست: محدودیت 25اصل

اق، بررسی داخلی، تصمیم یک ارگان مستقل در محدودیت زمانی در پاسخ دهی به درخواست اطالعات، بشمول استحق)الف(

صورت موجودیت و بررسی قضائی باید ذریعۀ قانون پیش بینی و تا حد ممکن کوتاه و مختصر باشد.

یاد داشت: بهتر است طی بیست روز کاری یا کمتر از آن، پاسخ ماهوی ارائه گردد. البته این مدت در بیشترین قوانین حق پیش بینی گردیده است. هرگاه در قانون مدت زمان پاسخ به درخواست اطالعات پیش بینی نشده باشد، این دسترسی به اطالعات

قوانین با در نظرداشت مقدار، پیچیدگی و حساسیت اسناد، روز نباید تجاوز کند. 31مدت زمان برای درخواست های معمول از ممکن است محدودیت زمانی متفاوت را پیش بینی کنند.

در فراهم آوری اطالعات در صورتی قابل تطبیق است که ضرورت جدی و فوری به اطالعات مورد نظر محسوس ( تسریع)ب

ی که اطالعات به منظور حفظ جان و یا آزادی یک شخص باشد. تباشد. بطور مثال، درصور

: حق بررسی تصمیم مبتنی بر سری سازی اطالعات26اصل

سی به اطالعات یا موضوع مربوطه رد میگردد، درخواست کننده حق دارد موضوع )الف( در صورتیکه درخواست دستر

مدت کوتاه رجعت دهد. به یک ارگان مستقل با قیمت نازل و دررا جهت بررسی

مستقل جهت بررسی سپرده یاد داشت: جواب رد به درخواست ممکن مبهم و کامال گنگ باشد. موضوعاتی که به یک ارگانحق الزحمه، موعد زمانی و فرمان )فارمت( میباشد. املمیشود باید ش

16

، از جمله دسترسی کامل به تمامی اطالعات مرتبط حتی اطالعات ارگان مستقل باید حائز صالحیت و منابع مورد نیاز)ب(

انجام دهد. را تا بتواند بررسی موثری ،بوده سری

مربوطه ذریعۀ یک محکمه یا محکمۀ خاص با صالحیت )ج( یک فرد مستحق بررسی مستقل و مؤثر تمام موضوعات

میباشد.

دالئل تصمیم و تجزیۀ ر قانونی است، باید بصورت کتبی)د( وقتیکه یک محکمه تصمیم میگیرد که سری بودن اطالعات مورد نظ

. 2بقت به اصل ه به استثنای موارد فوق العاده و در مطاتو تحلیل اش را بصورت مشخص به دسترس مردم قرار دهد، الب

بخش چهار: ابعاد قضائی امنیت ملی و حق دسترسی به اطالعات

: اصل نظارت قضائی27اصل

محکمۀ عادالنۀ در یک محکمۀ با صالحیت، مستقل جر به نقض حق اساسی یک فرد به )الف( اتکاء به احکام امنیت ملی نباید من

ایجاد شده، گردد. و بی طرف که ذریعۀ قانون

سری حفظ کند، محکمۀ مورد نظر باید ه دالئل امنیتی در جریان یک محکمهبرا که یک مقام عامه تالش ورزد اطالعات )ب( وقتی

صالحیت بررسی اینکه اطالعات مورد نظر سری باشد یا خیر، را داشته باشد. یک محکمه نباد اعتراضیۀ را بدون بررسی اطالعات

رد کند.

فقرۀ )د(، یک محکمه به بیان اینکه موضوع مورد نظر سری بوده و هیچ مدرکی قانع کننده برای 4یاد داشت: در مطابقت به اصل سری بودنش ارائه نگردد، نباید اکتفا کند.

در پیوند به سری از دوسیۀ حکومت )ج( محکمه باید مطمئن بسازد که فردی که در جستجوی اطالعات است به حد ممکن

آن را به چالش کشیده بتواند. ساختن اطالعات آگاهی داشته و

ان علنی سازی اطالعات را یا معافیت )د( یک محکمه باید در مورد قانونیت و تناسب ادعای یک مقام عامه داوری نموده و فرم

های مناسب در صورت عدم افشای نسبی یا کلی، بشمول ابطال مسئولیت جزائی، را صادر کند.

اس حقوقی و قانونی که مقام عامه سری سازی اطالعات را بر مبنای آن استناد کرده، ارزیابی )ه( محکمه باید بصورت مستقل اس

کمه باید دسترسی به آن رد شود. مشابها ، مح ی این باشد که هر درخواستکند. محض اینکه اطالعات سری است نمیتواند به معن

و مصلحت مردم در علنی سازی اطالعات مورد وقوع آن مه ادعا میکند، احتمالهر نوع آسیب احتمالی را که مقام عا ماهیت

پیش بینی گردیده، ارزیابی کند. 2نظر را در مطابقت با معیار های که در اصل

روند های قضائی: دسترسی مردم به 28اصل

)الف( استناد به امنیت ملی نمیتواند حق دسترسی مردم به روند های قضائی را نقض کند.

کمه، بشمول فرامین محاکم، یافته های اساسی، مدارک و دالئل حقوقی، باید به دسترس مردم قرار داشته باشد، )ب( تصامیم مح

البته استثناء در این مورد مصلحت اطفال زیر سن هژده سال است.

ت. یاد داشت ها: مطابق به حقوق بین الملل، هیچ حکمی از محاکم را نمیتوان به دالئل امنیت ملی سری نگهداش

اسناد و مدارک محاکم اطفال نباید در دسترس مردم قرار داشته باشد. اسناد و مدارک سائر دوسیه هائیکه در آن اطفال شامل

بوده میتواند به دسترس مردم قرار گیرد در صورتیکه اسم و سائر اطالعات تشخیص کننده اطفال زیر سن هژده سال از آن

پاک شود.

17

( اطالعات در مورد 1( استدالل قضائی، )2ل دسترسی فوری مردم به )عدالت باید شام حق دسترسی مردم به)ج(

( مدارکی که مبنا و اساس 0( جریان محاکم، و )1( دالئل کتبی که به محکمه تسلیم شده، )2موجودیت و پیشرفت قضایا، )

اشد. حکم را تشکیل میدهد، مگر اینکه ابطال آن در مطابقت به این اصول قابل توجیه ب

بخش یا ،حقوق بین الملل در رابطه به الزامات محکمۀ عادالنه به محاکم اجازه میدهد که در یک جامعۀ مردم ساالریاد داشت: تمام مردم را از جریان محاکمه به دالئل امنیت ملی، اخالقیات، نظم عامه، مطلحت زندگی خصوصی طرفین قضیه یا به منظور

اینکه این محدودیت ها در همه موارد ضروری و متناسب نند، البته مشروط برعدالت محروم ک جلوگیری از لطمه به مصلحت باشد.

ای قضائی به دالئل نی بر محدودیت حق دسترسی مردم به روند هده شود تا ادعای یک مقام عامه را مب)د( به مردم باید فرصت دا

به چالش بکشند. امنیت ملی

بر قانونیت محدودیت بر حق دسترسی مردم به روند های قضائی میکند، محکمۀ مورد )ه( وقتیکه یک محکمه حکم

2بصورت کتبی و در مطابقت با اصل را نظر، به استثنای موارد فوق العاده، باید دالئل معتبر و ارزیابی حقوقی اش در دسترس مردم قرار دهد.

ور ها در پیوند به طرزالعمل های ابتدائی که مردم معموال به آن دسترسی یاد داشت ها: هدف از این اصل تعدیل قوانین موجودۀ کشنمیداشته باشند، نیست. این اصل فقط زمانی قابل تطبیق است که روند محاکم حق دسترسی مردم را به اطالعات به دالئل امنیت ملی

تحدید میکند.

( عملکرد 2( عدالت واقعی و بی طرفی محاکم، )0دف ترویج )حق دسترسی مردم به اطالعات جریان محاکم و مواد مربوطه به ه( دقت بیشتر در اظهارات مردم میباشد. 3مناسب و صادقانۀ طرفین در قضیه، و )

حق دسترسی طرف قضیه به اطالعات در جریان محاکم جنائی: 29اصل

یت ملی جلوگیری کند. )الف( محکمه نمیتواند از اشتراک مدعی علیه در جریان محاکمه اش به دالئل امن

صورت گرفته نمیتواند که متهم فرصت بررسی و رد ی)ب( در هیچ صورت محکومیت یا سلب آزادی فرد بر مبنای مدارک

آن را نداشته باشد.

ع اش اتهامات وارده و اطالعاتی را که)ج( به منظور تأمین عدالت، یک مقام عامه به مدعی علیه و وکیل یا وکالی مداف

یک محکمۀ عادالنه ضروری بوده، البته بدون در نظرداشت اینکه اطالعات مورد نظر سری بوده یا خیر و در برای

و با در نظر داشت مصلحت عامه، افشا کند. 12و 10، 21، 2، 2مطابقت با اصول

محکمه باید اتهامات وارده )د( وقتیکه مقام عامه از افشای اطالعاتی که برای یک محاکمۀ عادالنه ضروری است، سرباز زند،

رد کند. را

اتکاء کنند که به نفع شان است، یادعای سری بودن اطالعات را میکنند، نباید به اطالعات یاد داشت: مقامات عامه وقتیکه

متقبل شوند. را البته میتوانند اطالعات را سری حفظ کنند و نتایج ناشی از آن

است که در پیوند به حق دسترسی مردم به اطالعات میباشد، البته با توجه به اینکه یلشامل اصو 21و 15یاد داشت: اصول

م برای علنی سازی اطالعات بررسی قضائی و علنی سازی اطالعات مرتبط در چارچوب نظارت قضائی اغلب وسیلۀ مه

است.

: حق دسترسی طرف قضیه به اطالعات در قضایای مدنی31اصل

، 21، 2فقرۀ 2نی بر سری ساختن اطالعات در یک قضیۀ مدنی باید در مطابقت با اصل ام عامه مب)الف( هر ادعای یک مق

و با در نظرداشت مصلحت عامه ارزیابی و بررسی گردد. 12و 10

18

متضررین نقض حقوق بشری مستحق جبران خساره و غرامت، بشمول افشای موارد سوء استفاده، میباشند. مقامات )ب(

اطالعات را در تناقض با این اصل سری حفظ کنند. عامه نباید

نقض گستردۀ حقوق بشر و نقض جدی حقوق بشر دوستانۀ بین المللی را دارند. به )ج( مردم حق دسترسی به اطالعات در رابطه

: ارگان های که سکتور امنیتی را نظارت میکنند5بخش

: تأسیس ارگان های نظارتی مستقل31اصل

به منظور نظارت از سکتور امنیتی، بشمول عملیات، مقررات، راهکار ها، بخش مالی و بخش اداری شان، ارگان های نظارتی مستقل را ها باید دولت

نظارتی از نظر ساختاری، عملیاتی و مالی ید. همچو ارگان هاشند، البته این در صورتی است که دولت ها همچو ارگان های را از قبل نداشته بانایجاد ک

ز ارگان های که مکلف اند نظارت کنند، باید مستقل باشند. ا

که برای مکلفیت نظارت ضروری است: دسترسی نامحدود به اطالعاتی 32اصل

باید از نظر قانونی دسترسی به همه اطالعاتی داشته باشند که برای پیشبرد وظیفۀ شان ضروری است. هیچ نوع )الف( ارگان های نظارتی مستقل

شود. میزان سری بودن اطالعات در صورتیکه معیار های الزمۀ حق دسترسی ارگان های نظارتی مستقل به اطالعات وضع نباید باالی محدودیت

داشته باشد. رگان های نظارتی به اطالعات اثرامنیتی بر آورده شود، نمیتواند باالی حق دسترسی ا

دسترسی داشته باشد، شامل موارد ذیل است: )ب( اطالعاتی که باید ارگان های مستقل نظارتی به آن

ریعۀ مقام مورد ( تمام اسناد، تکنولوژی ها و سیستم های که در ملکیت مقامات سکتور امنیتی قرار دارد، البته بدون توجه به شکل یا وسیله و یا اینکه ذ2)

نظر بوجود آمده یا خیر؛

( موقعیت ها، کاال و اماکن؛ و 1)

ر ملکیت افرادی قرار دارد که ناظرین فکر میکنند به پیشبرد وظیفۀ نظارتی شان مرتبط است. ( اطالعاتی که د2)

عامه در پیوند به حفظ سری بودن اطالعات نباید سبب گردد که اوشان از دادن خدمات )ج( مکلفیت پرسونل یا کارمندان بخش

ات نباید به معنی نقض قانون یا قراردادی شمرده شود که اطالعات به ارگان های نظارتی ابا ورزند. فراهم آوری همچو اطالع

مکلفیت سری بودن اطالعات مورد نظر را حکم میکند.

: صالحیت ها، منابع و طرز العمل های ضروری برای تأمین دسترسی به اطالعات33اصل

همه اطالعات که برای پیشبرد وظیفۀ شان ضروری است، بتواند به باید حائز صالحیت های کافی قانونی بوده تا مستقل نظارتی )الف( ارگان های

دسترسی داشته و آن را تعبیر و تفسیر کنند.

( حد اقل، این صالحیت ها شامل حق استنطاق اعضای کنونی و اسبق قوۀ اجرائیه و کارمندان و قراردادی های مقامات عامه، خواستار و تحقیق2)

میباشد. اسناد مرتبط و تحقیق موقعیت ها و اماکن

که تصور میرود بتوانند شهادت افرادی را بگیرند تا باشند داشتهحضار همچو افراد و اسناد را باید صالحیت ا مستقل نظارتی( ارگان های 1)

انون اطالعاتی را در دست دارند که برای پیشبرد وظیفۀ ارگان های نظارتی ضروری است، البته در صورت ضرورت، ارگان های تطبیق کنندۀ ق

باید جدا با ارگان های مستقل نظارتی همکاری کنند.

مربوطه و سائر معیار های قانونی الزمه برای تأمین )ب( در رسیدگی به اطالعات و شهادت ها، ارگان های مستقل نظارتی باید قوانین حریم خصوصی

عدالت را رعایت کنند.

د برای پیشبرد مؤثر وظیفۀ شان، اطالعات را ته منابع مالی، تکنولوژیکی و بشری داشته باشند تا بتوانباید دسترسی الزمه ب مستقل نظارتی)ج( ارگان های

شناسائی، دسترسی و تجزیه و تحلیل کنند.

به اطالعات و تجزیه همکاری کامل نموده تا این ارگان ها بتوانند با دسترسی مستقل نظارتی تا با ارگان های سازد انون باید سکتور امنیتی را مکلف )د( ق

و تحلیل آن، وظایف شان را با موفقیت به پیش ببرند.

تا اطالعاتی را که ارگان های مستقل نظارتی برای پیشبرد وظیفۀ شان ضروری میدانند، به موقع به دسترس سازد انون باید سکتور امنیتی را مکلف )ه( ق

لی قوانین و معیار های حقوق بشری است. این ارگان ها قرار دهد. همچو اطالعات شامل نقض احتما

19

: شفافیت ارگان های نظارتی مستقل34اصل

الف. کاربرد قوانین دسترسی به اطالعات

که حق دسترسی مردم به اطالعاتی را تنظیم میکند که ذریعۀ مقامات عامه سری نگهداشته میشود، باید باالی یقوانین

ق باشد. نظارتی سکتور عدلی قابل تطبیهای ارگان

ب. گزارش دهی

شامل باید حد اقل ترس مردم قرار دهد. این گزارش ها( ارگان های نظارتی مستقل باید ذریعۀ قانون ملزم شوند تا گزارش های دوره ای تهیه و در دس2)

باشد. اطالعات در مورد خود ارگان های مستقل نظارتی، از جمله وظیفه، عضویت، بودجه، اجراآت و فعالیت های شان

شد که خود یاد داشت: این گزارش ها همچنان باید شامل اطالعات در پیوند به وظیفه، ساختار، بودجه و فعالیت های عمومی هر سازمان سکتور امنیتی با

همچو اطالعات را به دسترس مردم قرار نمیدهد.

اید د و در این گزارش ها، بمشخص شان به دسترس مردم قرار ده و تحقیقات( ارگان های مستقل نظارتی همچنان گزارش های را در پیوند به مطالعات 1)

ند. فهرست گردیده، به مردم تهیه ک 21لحت مردم است و از جمله مواردی که در اصل حد اکثر اطالعاتی را که به مص

را وق افراد ذیدخل، از جمله حق حریم خصوصی شان ( ارگان های مستقل نظارتی در گزارش های که در دسترس مردم قرار میدهند، باید به تمام حق2)

احترام کنند.

که تصمیم دارند به دسترس مردم قرار دهند بررسی را ( ارگان های نظارتی مستقل باید به ارگان های تحت نظارت شان فرصت دهد تا گزارش های1)

برسد، باید رسیدگی شود. تصمیم نهائی در مورد اینکه کدام اطالعات به نشر کنند تا به نگرانی های شان از بابت افشای احتمالی اطالعات سری به موقع

گرفته شود. مستقل نظارتی ذریعۀ ارگان های

ج: دسترسی

( اساس حقوقی ارگان های نظارتی، بشمول مکلفیت ها و صالحیت های شان، باید به دسترس مردم قرار داشته 2)

باشد.

باید ساز و کاری ایجاد کنند که افراد بی سواد، کسانی که به زبان اقلیت حرف میزنند و یا اینکه مشکالت بصری یا شنوائی ارگان های نظارتی مستقل( 1)

دارند، بتواند به اطالعات دسترسی پیدا کنند.

رادی که در ساحات دور افتاده زندگی ( ارگان های نظارتی مستقل باید ساز و کار های متنوع و قابل دسترس فراهم آورد تا اینکه مردم بشمول اف2)

به بخش رسیدگی به شکایات این ارگان ها بفرستند. شان را میکنند بتواند بسادگی با این ارگان ها در ارتباط شوند و شکایات و نگرانی های

ت افراد شاکی را حفظ کند. ( ارگان های نظارتی مستقل باید ساز و کار های را ایجاد کنند که بصورت مؤثر محرمیت شکایات و هوی1)

: تدابیر به منظور حفظ اطالعاتی که به دسترس ارگان های نظارت از سکتور عدلی قرار دارد35اصل

برای حفظ اطالعاتی که در دسترس شان قرار دارد، تعمیل نمایند. را سازد تا تدابیر الزمه ارگان های نظارتی مستقل را ملزم )الف( قانون باید

های ( رؤسا و اعضای ارگان1( اعضای کمیته های نظارتی تقنینی و )2های مقننۀ کشور ها باید صالحیت داشته باشند تا تصمیم بگیرند که ))ب( قوه

نظارتی مستقل غیر تقنینی قبل از انتصاب شان، از نظر امنیتی ارزیابی گردند.

( مجزا از جهت ها و 2( در مطابقت به اصول از قبل پیش بینی شده، )1به موقع، ) (2)ج( وقتیکه ارزیابی امنیتی ضروری است، این ارزیابی باید )

د. ظارت این ارگان نظارتی قرار نمیگیرباید ذریعه ارگانی صورت گیرد که تحت ن( در صورت ممکن، 1انگیزه های سیاسی، و )

در مخالفت با ساز و را تی مستقل که اطالعات سری یا محرمانه ، اعضاء و کارمندان ارگان های نظار0و 2)د( با در نظر داشت اصول بخش های

کار های گزارش دهی معمول شان، افشاء کنند، باید تدابیر مناسب اداری، مدنی یا جزائی علیه شان اتخاذ گردد.

20

الحیت قوۀ مقننه در علنی سازی اطالعات: ص36اصل

حق دارد به دالئل امنیت ملی سری نگهدارد، به اتی که قوۀ اجرائیه ادعا میکندرا، بشمول اطالع قوۀ مقننه باید صالحیت داشته باشد تا هر نوع اطالعات

و در مطابقت با طرزالعمل های باشد که از قبل آن را ایجاد کرده شده پنداشته صورتیکه افشا سازی اطالعات ضروری دسترس مردم قرار دهد، البته در

است.

عامهبخش خدمات ه ذریعۀ کارمندان : افشاگری به مصلحت عام6بخش

: دسته بندی های از خالف کاری37اصل

ف کاری صورت ، که نشان دهد در یکی از موارد ذیل خالظرداشت سری بودن اطالعات افشاء شدهن بخش عامه، البته بدون در ناذریعۀ کارمند افشاگری

پیش بینی نموده، دارا باشد. افشاگری محفوظ به 11الی 22اصل های که باید شرایطی را محفوظ" قلمداد گردد، البته این افشاگری گرفته، باید "افشاگری

رد که ارتکاب یافته، فعال ارتکاب می یابد و یا اینکه در آینده ارتکاب خواهد یافت. یهر خالف کاری ارتباط میگ

)الف( جرائم جزائی؛

)ب( نقض حقوق بشر؛

ه؛حقوق بین المللی بشردوستان )ج( نقض

)د( فساد؛

)ه( خطرات به صحت و ایمنی عامه؛

)و( خطرات به محیط زیست؛

؛)ز( سوء استفاده از مقام دولتی

)ح( عدم تطبیق عدالت؛

)ط( سوء مدیریت و ضیاع منابع؛

از موارد خالف کاری فوق؛ و ی)ی( انتقام بخاطر افشای هر یک

گیرد. ق ارتباط که به یکی از موارد فو )ک( پنهان کاری عمدی هر موضوع

ی از خالف کاری باشدثبوت برای افشای اطالعاتی که حاک : دالئل، انگیزه و38اصل

عامه را از انتقام بخاطر افشای اطالعاتی که حاکی از خالف کاری باشد، البته بدون در نظرداشت سری خدمات )الف( قانون باید کارمندان بخش

صئون بسازد. باید متذکر شد که در زمان افشای اطالعات: بودن یا محرم بودن اطالعات مورد نظر، م

از خالف کاری است که در یکه اطالعات افشا شده نشان دهنده موردباشد دالئل قانع کنندۀ او را متقاعد ساخته ( شخصی که به افشاگری میپردازد 2)

پیش بینی گردیده است. 20اصل

مطرح گردیده است. 11الی 22( افشاگری حائز شرایطی است که در اصول 1)

)ب( انگیزه برای افشای اطالعات در این مورد بی اهمیت بوده، مگر در صورتیکه افشاگری ثابت شده که عمدا غلط بوده است.

ش شود. ی مدارک اثباتیه یا ثبوت قطعی در پیوند به افشاگری ام میدهد نباید ملزم به فراهم آور)ج( شخصی که افشاگری محفوظ را انجا

: طرز العمل ها برای افشاگری های محفوظ یا پاسخ دهی به افشاگری های محفوظ بصورت داخلی یا 39اصل

برای ارگان های نظارتی

الف. افشاگری های داخلی

د. نتعین کن ،برای پیشبرد آنا رقانون باید مقامات عامه را ملزم سازد تا برای رسیدگی به افشاگری های محفوظ، طرزالعمل های داخلی را ایجاد و افراد

ب. افشاگری به ارگان های نظارتی مستقل

ن ها ( دولت ها باید ارگان مستقل را برای دریافت و تحقیق افشاگری های محفوظ ایجاد و شناسائی کنند. همچو ارگا2)

ئیه، که اطالعات شان قابل از سکتور امنیتی و سائر مقامات عامه ، بشمول قوۀ اجرا باید از نظر سازمانی و عملیاتی

افشا است، مستقل باشند. که طالحیت تحقیق را یهر ارگان دیگربه ( به کارمندان بخش عامه باید اجازه داده شود تا افشاگری های محفوظ را به ارگان های نظارتی مستقل یا 1)

لی شوند. د، البته بدون اینکه در قدم نخست مکلف به افشاگری بصورت داخندارد، انجام ده

21

تحقیقی الزمه برای دسترسی های و حائز صالحیت داشته ( قانون باید ضمانت کند که ارگان های نظارتی مستقل به تمام اطالعات مورد نظر دسترسی2)

د شامل صالحیت احضار و صالحیت اخذ شهادت توأم با سوگند باشد. عات میباشند. همچو صالحیت ها بایبه اطال

رگان های داخلی یا ارگان های نظارتی مستقلی که افشاگری ها را دریافت میکنندج. مکلفیت های ا

تعریف گردیده، بصورت داخلی یا به یک ارگان نظارتی 20اگر شخصی اقدام به افشاگری محفوظ، طوریکه در اصل

: را دریافت میکند باید مکلف شود تامستقل میکند، ارگانیکه افشاگری

ر حل و فصل در محدودۀ زمانی که قانون پیش بینی کرده و در مشورت با وا تحقیق و تدابیر فوری را گرفته، موضوع را به منظ( ظن خالف کاری ر2)

فردی که افشاگری را انجام داده، به ارگان با صالحیت رجعت دهد.

گری های سری به اساس ماهیت شان باید رسیدگی شود. ( هویت کارمندان عامۀ را که میخواهند افشاگری های محرمانه کنند، باید حفظ کنند. افشا1)

( اطالعات افشا شده و اینکه موضوع افشا شد، را حفظ، البته به استثنائی حالتی که افشاگری بیشتر اطالعات سبب قطع خالف کاری گردد. 2)

و سفارش های انجام یافته، مطلع سازد. شخصیکه افشاگری را انجام داده، از پیشرفت و اتمام قضیه و در صورت ممکن از اقدامات( 1)

: حفاظت از افشاگری به مردم41اصل

از انتقام، طوریکه در اصل صورت گرفته پیش بینی گردیده، 20سازی اطالعاتی را به مردم که در پیوند به خالفکاری، طوریکه در اصل قانون باید افشا

سازی اطالعات شرایط ذیل را دارا باشد: ه افشاافظت کند، البته در صورتیکپیش بینی گردیده، مح 12

افشا نموده و: ی و یا به یک ارگان نظارتی مستقلرا بصورت داخل یا اطالعاتی که ماهیتا شبیه بوده ( شخص عین اطالعات2)الف( )

موضوع را تحقیق کند؛ ،های بین المللیارگانی که اطالعات برای آن افشاء گردیده نتوانسته یا نخواسته بصورت مؤثر و در مطابقت به معیار

یا

.شخص نتیجۀ قناعت بخش و مناسب در ظرف مدت زمان مناسب و قانونی دریافت ننموده است یا

بب تخریب معقوالنه باور نموده است که خطر قابل توجۀ وجود دارد که افشاگری بصورت داخلی یا به یک ارگان نظارتی مستقل ممکن است س( شخص 1)

یا شخص سوم گردد. هشاهد و یا انتقام علیه شخص افشاء کنند فاء مدارک، مانعیا اخ

یا

( هیچ ارگان داخلی یا ارگان نظارتی مستقل برای رسیدگی به افشاگری وجود نداشته است. 2)

یا

میکند. واردمحیط زیست ( افشاگری در پیوند به فعل یا ترک فعلی است که خطر جدی و حتمی را به حیات، صحت و ایمنی افراد یا 1) و

)الف( شخصیکه افشاگری را انجام داده است فقط آن بخش از اطالعات را افشا نموده است که در پرده برداری از روی خالفکاری ضروری بوده

است.

ان اسنادی را افشاء کند که که به منظور پرده برداری از خالفکاری صورت گرفته است، شخص همچن ییاد داشت: اگر در روند افشای اطالعاتالبته در صورتیکه آسیب ناشی از افشاگری سنگین ،ارتباطی به پرده برداری از خطاکاری ندارد، شخص مورد نظر از انتقام باید محفوظ بماند

تر از منفعت آن به مصلحت عامه نباشد.

و

میباشد. ی آنمصلحت عامه در افشای اطالعات سنگین تر از آسیب احتمال که)ب( شخصیکه اقدام به افشاگری نموده است معقوالنه باورمند بوده

و "معقوالنه باورداشتن" هم بی طرفانه و در عین حال جانب دارانه میباشد، به این معنی که فرد مورد نظر به آن عقیده بوده )جانب دارانه(یاد داشت: نظر باید از معقول بودن نظرش . در صورتیکه علیه اش اعتراض صورت گیرد، شخص مورد اجرای آن عمل برایش معقول بوده است )غیر جانب دارانه(

، به دست یک محکمۀ مستقل یا محکمۀ خاص میباشد. یا نه دفاع کند و در نهایت، تصمیم اینکه افشاگری غیر جانب دارانه بوده

می بردارد: حفاظت از انتقام بخاطر افشای اطالعاتی که از خالف کاری پرده 41اصل

الف. مصئونیت از مسئولیت مدنی و جزائی بخاطر افشاگری های محفوظ

انجام میدهد، نباید در معرض: 11الی 20شخصیکه افشاگری را در مطابقت به اصول

22

یاگردد ( محاکمۀ جزائی، بشمول تعقیب عدلی بخاطر افشای اطالعات سری یا محرمانه؛ 2)

مطالبۀ خسارات و افتراء. اطالعات سری یا محرمانه، بشمول ( محاکمۀ مدنی ناشی از افشای1)

ب. ممنوعیت سائر اشکال انتقام

انجام داده، ظن میرود که انجام داده 11الی 20افشاگری را در مطابقت با اصول ( قانون باید انتقام علیه فردی که2)

است و یا انجام خواهد داد، ممنوع اعالم کند.

ۀ انتقام شامل موارد ذیل است: ( اشکال ممنوع1)

)الف( تدابیر یا مجازات اداری، بشمول توبیخ نامه، تحقیقات انتقام جویانه، تنزل رتبه، تغییر سمت، تجدید وظایف، عدم

ترفیع، فسخ وظیفه، افعالی که احتماال یا به منظور تخریب اعتبار و شهرت کسی انجام گرفته باشد و یا تعلیق یا فسخ

مۀ امنیتی یک فرد؛ گواهینا

)ب( آسیب و یا آزار فزیکی یا روانی؛ یا

)ج( تهدید به هر یکی از موارد فوق.

اقدامات علیۀ افرادی غیر از شخصیکه اقدام به افشاگری نموده است، در مواردی میتواند شامل انتقام ممنوعه شود. ( 2)

ت قضائیج. تحقیق انتقام ذریعۀ یک ارگان نظارتی مستقل و مقاما

( هر شخص باشد حق داشته باشد هر تدبیر انتقام جویانه یا تهدید به انتقامی را که ناشی از افشاگری های محفوظ 2)

باشد، به یک ارگان نظارتی مستقل و یا مقام قضائی اطالع دهد.

الحیت باید ص ها ا که از آن اطالع یافته اند، تحقیق کنند. همچو ارگان( ارگان های نظارتی مستقل باید مکلف گردند تا موارد از انتقام یا تهدید به انتقام ر1)

تحقیق را در صورت عدم اطالع از انتقام هم باید داشته باشند.

شامل د بای( به ارگان های نظارتی مستقل باید صالحیت و منابع داده شود تا بتوانند هر نوع مورد از انتقام را تحقیق کنند، البته این صالحیت ها 2)

صالحیت احضار افراد و مدارک و سمع شهادت شاهدین تحت سوگند باشد.

معیاری های عادالنه و در مطابقت با روند ،( ارگان های نظارتی مستقل باید همه تالش های الزمه را به خرج دهند تا اینکه تحقیقات در پیوند به انتقام1)

بوده است.

مجبود سازد به تدابیر عالجی یا اعاده کننده، بشمول دوباره گماشتن به را صالحیت داشته باشند تا مقام عامۀ مورد نظر ( ارگان های نظارتی مستقل باید0)

کار، انتصاب مجدد و پرداخت مصارف اجرت حقوقی، سائر مصارف معقول، حقوق عقب افتاده و سائر مزایا، مصارف سفر و یا خسارات قابل جبران،

مبادرت ورزد.

بیر انتقام جویانه کند. اارگان های نظارتی مستقل باید صالحیت داشته باشند تا یک مقام عامه را امر به عدم اخذ تد( 2)

باید تحقیقات شان را در پیوند به انتقامی که از آن اطالع حاصل نموده اند، در طی مدت زمان مناسب و به نحوی که قانون پیش ها همچو ارگان( 0)

میل کنند. بینی نموده، تک

سازد. و سفارش های ناشی از تحقیقات مطلع( همچو ارگان ها باید افراد مورد نظر را حد اقل از اتمام تحقیقات و در صورت ممکن، از اقدامات 2)

تدابیر عالجی در پیوند بهی بر اینکه علیه افشاگری عمل انتقام جویانه صورت نگرفته، یا یم یک ارگان نظارتی مستقل را مبند تصمن( افراد میتوان5)

یک مقام قضائی فرجام خواهی کنند. یا اعاده کننده، نزد

ج. بار اثبات یا وظیفۀ اثبات

اگر یک مقام اقدام به هر عملی علیه شخصی بکند، مقام مورد نظر مکلف است ثابت بسازد که عمل اش هیچ پیوند و رابطۀ با افشاگری ندارد.

و یا جبران خساره قابل قبول نیستهیچ اغراض از حقوق د.

23

، طرز کار، شکل یا شرایط کار، بشمول هر حکمیت قبل از پیش بینی گردیده، نمیتوان ذریعۀ موافقت 11الی 20ل از حقوق و جبران خساراتی که در اصو

رده شود. ت اغراض یا تحدید این حقوق و جبرانات خساره باید فاقد اعتبار شم، گذشت. هر نوع تالش در جهنزاع

: ترغیب و تسهیل افشاگری های محفوظ42اصل

د. به منظور تسهیل همچو افشاگری ها، دولت ها باید تمام مقامات عامه را ا اقدام به افشاگری های محفوظ نمایندولت ها باید مقامات عامه را ترغیب کنند ت

د. صادر کنن 11الی 20د تا راهکار های را در جهت تعمیل اصول تمکلف ساز

( انواع 2و مسئولیت های فرد در صورت اقدام به افشای خالف کاری؛ ) ( مشورت در پیوند به حقوق0یاد داشت: همچو راهکار ها حد اقل باید: )ی افشاگری پیش ( محافظت های که قانون برا4؛ و )به انجام همچو افشاگری ها ( طرز العمل های اجباری در پیوند3اطالعاتی که باید یا شاید افشا شود؛ )

بینی نموده، فراهم سازد.

دفاعیۀ کارمندان عامه بر مبنای مصلحت عامه: 43اصل

افشاگری محفوظ شمرده نمیشود، تحت محاکمه جنائی یا مدنی ،اساس این اصولبخاطر افشای اطالعاتی که به عامهخدمات )الف( وقتیکه کارمندان

فاعیه بر مبنای مصلحت عامه را فراهم سازد، البته در صورتیکه مصلحت عامه در افشای اطالعات گران تر تا تدابیر اداری قرار گیرد، قانون باید د

از مصلحت عامه در عدم افشای اطالعات باشد.

لیل اینکه اطالعات قابل تطبیق است که قبال از طرف قانون مورد محافظت قرار نگرفته است. ممکن به د ییاد داشت: این اصل به تمام انواع افشاگری هاپیش بینی گردیده، قرار نگرفته یا اینکه افشاگری شامل اطالعاتی بوده که در یکی از دسته های که در 33مورد نظر در یکی از دسته های که در اصل

گردیده، صورت نگرفته است. پیش بینی 41الی 31ه طرزالعمل های که در اصول پیش بینی گردیده، قرار گرفته، اما افشاگری در مطابقت ب 33اصل

ر نظر )ب( در اخذ تصمیم مبنی بر اینکه آیا مصلت عامه در افشای اطالعات بوده یا در سری بودن آن، مقامات عدلی و قضائی باید موارد ذیل را د

گیرند:

که به مطلحت عامه بوده، افشاء گردیده است. ی( افشاگری به نحوی صورت گرفته که فقط اطالعات2)

( آسیب احتمالی ناشی از افشاگری به مصلحت عامه. 1)

جه معتقد گردیده که افشاگری به مصلحت عامه بوده است. ی با دالئل مؤ( شخص2)

ابقت با( آیا شخص تالش ورزیده تا اقدام به افشاگری محفوظ از طریق طرزالعمل های داخلی و یا به یک ارگان نظارتی مستقل و یا به مردم و در مط1)

پیش بینی گردیده است، کند. 11الی 22طرزالعمل های که در اصول

( موجودیت شرایط مبرم که افشاگری را توجیه میکند. 0)

فقره )ب( باشد. این اصل به 44یاد داشت: هر قانونیکه مجازات جنائی را برای افشای غیر مؤجز اطالعات پیش بینی میکند، باید در مطابقت با اصل . ، نمیباشددپیش بینی گردی 44یا 42 الی 33اصول ی که درید حق آزادی بیان کارمندان عامه و یا محافظت هاتحدمنظور

: محدودیت ها در پیوند به تدابیری که افشای اطالعات به مردم را تجویز یا 7بخش

توقیف میکند

معقول که با حسن نیت در مقابل مجازات برای متصدیان اطالعات برای افشاگری های : مصئونیت44اصل

انجام گرفته است

کسانیکه مسئولیت دارند به درخواست های مردم مبنی بر اخذ اطالعات پاسخ دهند، نباید از انتشار اطالعاتی که معقوالنه و با

حسن نیت فکر میکنند در مطابقت به قانون علنی ساخته شود، تحریم گردند.

رزی از افشای اطالعات: مجازات برای تخریب یا اباء و45اصل

)الف( کارمندان بخش عامه باید بخاطر تخریب تا تحریف عمدی اطالعات به هدف انکار دسترسی مردم به آن باید مورد

مجازات قرار گیرند.

)ب( اگر محکمه یا ارگان مستقل حکم علنی سازی اطالعات را بدهد و اطالعات مورد نظر در محدودۀ زمانی مناسب علنی

د، مگر اینکه در مطابقت یرگ قرار که مانع علنی سازی اطالعات گردیده باید هدف تحریمات مناسب قام عامۀنشود، م ساخته

با طرز العمل های قانونی مرافعه خواهی کرده باشد.

24

: محدودیت در پیوند به مجازات جنائی کارمندان بخش عامه بخاطر افشای اطالعات46اصل

سازد، نباید هدف ءاطالعات را به مردم افشا 2عامه در عدم مطابقت با بخش خدمات ن بخش )الف( در صورتیکه کارمندا

مجازات جنائی قرار گیرند، اما تحریم های اداری، از جمله از دست دادن گواهینامۀ امنیتی یا حتی وظیفه، قابل تطبیق

میباشد.

به مردم و یا به افراد به هدف علنی سازی آن به مردم پیش )ب( اگر قانون مجازات جنائی را برای افشای غیر مؤجز اطالعات

بینی کرده باشد، شرایط ذیل باید تطبیق گردد:

( مجازات جنائی فقط به افشای دسته های محدود از اطالعات که صریحا در قانون پیش بینی گردیده، باید قابل تطبیق باشد. 2)

عاتی را پیش بینی کند که افشای آن منجر به مجازات جنائی میشود، باید شبیه موارد یاد داشت: اگر قانون ملی دسته بندی از اطالذیل از دید وضاحت و اثرات آن باالی امنیت ملی باشد: داده های تکنولوژیکی در پیوند به سالح های هستوی، منابع استخباراتی،

معنوی که حکومت منافع ملکیتی در آن دارد و افشا رمز ها و روش ها، رمز های دیپلوماتیک، هویت عامالن مخفی، سرمایۀ به امنیت ملی ضرر میرساند. ی کهسازی آن اطالعات

( افشای اطالعات سبب آسیب احتمالی، واقعی و قابل تشخیص گردد. 1)

( هر نوع مجازات جنائی که قانون پیش بینی نموده و قابل تطبیق بوده، باید متناسب به آسیب وارده باشد2)

پیش بینی گردیده، شخص مورد نظر باید بتواند از مصلحت عامه منحیث دفاعیه استفاده کند. 12( طوریکه در اصل 1)

بخش عامه نبوده بخاطر مالکیت یا پخش اطالعات : محافظت ها علیه تحریم افرادیکه کارمندان 47اصل

سری

ملیک یا افشای اطالعات سری به مردم تحریم گردد. )الف( شخصیکه کارمند خدمات عامه نبوده نباید بخاطر دریافت، ت

)ب( شخصیکه کارمند خدمات عامه نبوده نباید متهم به توطئه یا سائر جرائم بخاطر جستجو یا دریافت اطالعات مورد نظر

گردد.

شد. اما هدف از یبایاد داشت: هدف از این اصل جلوگیری از تعقیب عدلی برای حصول یا تولید مجدد اطالعات مورد نظر ماز تعقیب عدلی یک فرد برای سائر جرائم از جمله سرقت یا باج خواهی، که در روند جستجو یا اخذ این اصل جلوگیری

.، نمیباشداطالعات مورد نظر ارتکاب یافته است

عات یاد داشت: افشاگری ها ذریعۀ شخص سوم منحیث یک وسیلۀ مهم اصالحی در برار محرم سازی بیش از حد اطال میباشد.

: حفاظت از منابع48اصل

کسی که کارمند خدمات عامه نبوده نباید مجبور ساخته شود تا یک منبع محرم یا مواد نشر ناشده را بخاطر تحقیقاتی که در پیوند به

افشای غیر مجاز اطالعات به مطبوعات یا مردم انجام میگیرد، فاش سازد.

اتی قابل تطبیق است که در پیوند به افشای غیر مجاز اطالعات میباشد، نه سائر جرائم. یاد داشت: این اصل فقط به تحقیق

: قید قبلی49اصل

)الف( قید قبلی در برابر نشر اطالعات بخاطر حفظ امنیت ملی باید ممنوع باشد.

به منع نشر مواد مشخصی است که یاد داشت: قید قبلی احکامی است که ذریعۀ ارگان های قضائی یا غیر قضائی حکومتی در پیوند که قبال در ملکیت فردی قرار دارد که کارمند خدمات عامه نیست.

25

)ب( اگر اطالعات بطور کلی در دسترس مردم قرار داده شده است، البته بدون در نظر داشت وسیلۀ آن و اینکه آیا قانونی بوده یا

بی اعتبار است. ،شکلی که قبال در دسترس مردم قرار گرفته اطالعات بهنشر بیشتر هر تالشی به منظور قطعخیر،

یاد داشت: "بطور کلی در دسترس" به این معنی است که اطالعات به اندازۀ کافی پخش گردیده و دیگر نمیتوان با هیچ تدبیر عملی آن

سری نگهداشت. را

: اصل اختتمامیه8بخش

: رابطۀ این اصول با سائر معیار ها51اصل

یچ موضوعی در این اصول نباید به گونۀ تعبیر شود که حق دسترسی مردم به اطالعات را که در قوانین یا معیار های بین ه

المللی، منطقوی یا ملی یا هر مادۀ از قوانین بین المللی یا ملی که محافظت های بیشتر را برای کارمندان خدمات عامه بخاطر

دید کند. افشای اطالعات پیش بینی میکند، تح

ضمیمه: سازمان های همکار

سازمانیکه در ذیل از آن اسم برده میشود، در تسوید این اصول همکاری فراوان نموده و متعهد اند تا این اصول را نشر و در 11

تعمیل آن همکاری کنند.2

اسم بعد از اسم هر سازمان، اسم شهری است که مرکز سازمان مورد نظر در آن واقع بوده و بعدا

کشور یا منطقۀ که در آن فعالیت میکند. سازمان های که فعالیت های قابل مالحظه در سه یا بیشتر از سه منطقۀ دارند، منحیث

سازمان های "جهانی" فهرست شده است.

(مرکز آزادی اطالعات افریقا )کمپاله/افریقا Africa Freedom of Information Centre (Kampala/Africa);

(نظارت از نظارت ملکی افریقا )کیپ تون/ افریقامع مج African Policing Civilian Oversight Forum (APCOF) (Cape Town/Africa)

)اتحاد منطقوی برای آزادی بیان و اطالعات )قارۀ امریکا Alianza Regional por la Libre Expresión e Información (Americas)

(ل )لندن/جهانیسازمان عفو بین المل Amnesty International (London/global);

کمپاین جهانی برای آزادی بیان )لندن/جهانی( 25فقرۀ ، Article 19, the Global Campaign for Free Expression (London/global);

)مجمع آسیائی برای حقوق بشر و توسعه )بنگکاک/آسیا Asian Forum for Human Rights and Development (Forum Asia) (Bangkok/Asia);

)مرکز مطالعات امنیت ملی )واشنگتن دی سی/ایاالت متحدۀ امریکا Center for National Security Studies (Washington DC/United States);

)دانشگاه مرکزی اروپا )بوداپست/اروپا Central European University (Budapest/ Europe);

)مرکز مطالعات حقوق تطبیقی، دانشگاه وتس )جوهانزبرگ/افریقای جنوبی Centre for Applied Legal Studies (CALS), Wits University (Johannesburg/South Africa);

مشروطه سازی و امنیت اروپا، دانشگاه کوپنهاگن )کوپنهاگن/اروپا( مرکز Centre for European Constitutionalization and Security (CECS), University of Copenhagen

(Copenhagen/Europe); )مرکز حقوق بشر، دانشگاه پریتوریا )پریتوریا/افریقا

2( که با هیچ یکی از سازمان های همکار DCAFرکز جنیوا برای کنترل مردم ساالرانۀ نیروهای نظامی )آیدن ولس و بنجمن بکلند از م برعالوه،

و بصورت کل در تسوید این اصول، 6و افشاگری ها بر مبنای مصلحت عامه در بخش 1وابسته نیست، در رابطه به ارگان های نظارتی در بخش

همکاری های قابل مالحظۀ نموده اند.

26

Centre for Human Rights, University of Pretoria (Pretoria/Africa); )مرکز حقوق و مردم ساالری )هالیفکس/جهانی

Centre for Law and Democracy (Halifax/global); )مرکز ابتکارات صلح و انکشاف )اسالم آباد/پاکستان

Centre for Peace and Development Initiatives (Islamabad/Pakistan); )مرکز مطالعات آزادی بیان و دسترسی به اطالعات، دانکشدۀ حقوق دانشگاه پالیرمو )بوینس آیرس، آرجنتین

Centre for Studies on Freedom of Expression and Access to Information (CELE), Palermo University School of Law (Buenos Aires/Argentina);

)ابتکار حقوق بشری کشور های مشترک المنافع )دهلی جدید/کشور های مشترک المنافع Commonwealth Human Rights Initiative (New Delhi/Commonwealth);

)ابتکار مصری برای حقوق فردی )قاهره/مصر Egyptian Initiative for Personal Rights (Cairo/Egypt);

)انستتیوت مطالعات دفاعی، امنیتی و صلح )جاکارتا/اندونیزیا Institute for Defence, Security and Peace Studies (Jakarta/Indonesia);

ریتوریا/افریقا(انستتیوت برای مطالعات امنیتی )پ Institute for Security Studies (Pretoria/Africa);

)کمیسیون بین المللی حقوق دانان )جنیوا/جهانی International Commission of Jurists (Geneva/global);

)آرشیو امنیت ملی )واشنگتن دی سی/جهانی National Security Archive (Washington DC/global);

(مرکز مشورت برای مردم ساالری باز )کیپ تون/افریقای جنوبی Open Democracy Advice Centre (Cape Town/Southern Africa); and

)ابتکار عدلی جامعۀ باز )نیویارک/جهانی Open Society Justice Initiative (New York/global). .