Sociale Uitsluiting en

Stedelijke Armoede in Istanbul

Figuur 1: Bron – ‘Turkish Studies at Leiden University’ – Permalink: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=489088754454113&set=a.489088637787458.115119.324614737568183&type=1&permPage=1

Essay Seminar Turks

Wessel Aaltink (s1246135)

Docent: Dr. H.P.A Theunissen

Faculteit der Geesteswetenschappen

2.

Universiteit Leiden

Juni 2014

3.

Inhoudsopgave

Titelblad……………………………………………………………………………….………1.

Inhoudsopgave………………………………………………………………………….……..2.

Introductie Sociale Uitsluiting en Stedelijke Armoede in Istanbul…………………......….….3.

Oorzaken en Gevolgen ………………………………………………………………………..5.

Conclusie………………………………………………………………………..……………10.

Bibliografie…………………………………………………………………………………..11.

4.

Introductie Sociale Uitsluiting en Stedelijke Armoede in

Istanbul

‘Istanbul is an overpopulated city of spontaneous borders. It

is a city of tension that comprises many conflicting divergent

flows, which are constantly interrupted by the ruptures of

socio-economic, political and cultural confusions’1

Dit is een citaat van Basak Senova, en beschrijft een

belangrijk aspect van Istanbul; de verscheidenheid aan

(sociaaleconomische) groepen, politieke opvattingen, culturen

en etniciteiten die allen samenleven in één stad.

Deze verscheidenheid aan bevolkingsgroepen en spontaan

ontstane grenzen zijn het gevolg van de ontwikkelingen in de

jaren na het einde van de Tweede Wereldoorlog, die zich voor

Istanbul kenmerken als een periode waarin de migratie van de

landelijke gebieden van Turkije naar de stad sterk toenam.

Deze binnenlandse migratie werd onder andere veroorzaakt door

de grote werkeloosheid op het platteland als gevolg van de

mechanisatie van de landbouw in de jaren 1950 en de groei van

de industrie in de steden. Migranten waren op zoek naar een

leven dat meer mogelijkheden bood dan op het platteland. Door

deze migratiestroom kwam er een sterke en snelle toename van

de constructie van illegale huizenbouw aan de randen van

Istanbul. Deze nederzettingen hebben de toepasselijke naam

gecekondu gekregen, aangezien dit als ‘ ’s nachts geplaatst’

kan worden vertaald. 2 Gecekondu is echter een term die slechts

toepasbaar is op de oude achterstandswijken, die van de jaren

1 Senova, Exploring the City, 406.2 Ibid., 406.

5.

1950-80. Naar de later gebouwde sloppenwijken, die op een

soortgelijke manier als de gecekondu te maken hebben met

nieuwe bewoners uit allerlei verschillende plaatsen, wordt

gerefereerd met de term slum area.

De grote diversiteit van bevolkingsgroepen die samenleven in

Istanbul, vormde een aanleiding tot spanningen over onder

andere ideologische en religieuze onderwerpen, waardoor

segregatie ontstond tussen verschillende groepen in

verschillende wijken. 3 De Republiek Turkije had in haar vroege

jaren het doel, om deze grote verscheidenheid aan mensen te

integreren in de nieuwe Turkse samenleving, vooropstaan. Dit

deed men door de creatie van een homogeen Turks burgerschap te

verschaffen voor bevolking van Anatolië, ongeacht hun

religieuze en etnische identiteit. 4

Het scala aan bevolkingsgroepen en etniciteiten binnen

Turkije zijn echter tot op heden ondanks pogingen van de

overheid niet samengesmolten tot één Turkse identiteit. Er

zijn veel bevolkingsgroepen die ondanks hun formele

lidmaatschap van de Turkse staat uitgesloten worden van

verschillende rechten of van participatie in de samenleving.

Iris Young noemt dit ‘differentiated citizenship’, waarmee ze aangeeft

dat een persoon ondanks zijn staatsburgerschap toch tot één of

meerdere gemeenschappen kan behoren. 5 Daar behoort ook het

‘burgerschap van de stad’ toe. In dit soort burgerschap staan

een aantal punten centraal, zoals toegang tot de voordelen die

een urbane omgeving biedt, de democratische participatie van

3 Ibid., 407.4 Lelandais, ‘Citizenship, minorities and the struggle for a right to the city in Istanbul’, 818.5 Young, ‘Residential segregation and differentiated citizenship’, 237.

6.

alle inwoners in het besluitvormingsproces en de realisatie

van de fundamentele rechten en vrijheden. 6 Deze elementen van

burgerschap zijn echter lang niet voor alle burgers van

Istanbul aanwezig. De bewoners van de oorspronkelijke

gecekondu en de nieuwere slum area’s leven in armoedige

woningen en hebben gebrek aan veel van de eerste

levensbehoeften.

Individuen, gezinnen en groepen zijn in armoede als er sprake

is van een tekort aan middelen dat groter is dan het

gemiddelde en zij daardoor uitgesloten raken van normale

levensgewoonten en activiteiten. De toegang tot de genoemde

elementen van burgerschap zijn hier eveneens een essentieel

onderdeel van en dragen bij aan de mate van armoede. Deze

mensen hebben daarnaast ook last van een gebrek aan inkomen,

voedsel, een goede gezondheid, onderwijs en degelijk onderdak.

Als gevolg van deze armoede raken deze mensen gepolariseerd,

gedifferentieerd en bestempeld als inferieur in relatie tot de

rest van de bevolking. Ze raken uitgesloten van veel vormen

van sociale, economische en culturele systemen die de sociale

integratie van een persoon in de gemeenschap bepalen. Dit

proces noemt men sociale uitsluiting en is meestal het gevolg

van armoede.

Ondanks dat deze processen veelvoorkomend en duidelijk

zichtbaar zijn in grote steden in Turkije, is het een probleem

waarover te weinig onderzoek is gedaan. De schaal en

verschillende vormen die het aanneemt in bijvoorbeeld Istanbul

wordt nergens duidelijk gepresenteerd. Dit stuk probeert

daarom onder meer te doorgronden welke factoren ten grondslag 6 Lelandais, ‘Citizenship, minorities and the struggle for a right to the city in Istanbul’, 821.

7.

liggen aan de armoede en sociale uitsluiting in verschillende

wijken van Istanbul, en welke personen hiervan de gevolgen

ondervinden. De oorzaken en gevolgen van deze situatie voor

specifiek deze groepen zullen in deze paper verder worden

uitgezet, met de nadruk op de oorzaken, aangezien de gevolgen

nog steeds voortduren en nog niet in zijn volle omvang zijn te

overzien. Door middel van literatuuronderzoek en een grote

verscheidenheid aan artikelen rondom het onderwerp zal worden

geprobeerd om duidelijkheid te verkrijgen omtrent dit

fenomeen.

Oorzaken en Gevolgen

Allereerst is er in 2006 onderzoek gedaan door Fikret Adaman

en Çağlar Keyder voor de Europese Commissie en het Turkse

Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid om de verschillende

vormen waarin sociale uitsluiting voorkomt vast te stellen. Er

worden vier vormen genoemd van manieren waarop deze sociale

uitsluiting zich uit in de Turkse samenleving. De eerste is

economische uitsluiting, waarbij mensen door werkloosheid en/of

kredietkansen te maken krijgen met sociale uitsluiting. De

tweede genoemde factor is ruimtelijke uitsluiting, waarbij mensen

uitgesloten en gediscrimineerd worden vanwege de plaats waar

ze wonen, evenals door het gebrek aan voorzieningen in hun

wijk waardoor ze niet volledig mee kunnen doen aan het

dagelijks leven. Culturele uitsluiting is een staat waarin mensen te

maken krijgen met uitsluiting van sociale activiteiten en het

dagelijks leven van de omgeving, vaak als gevolg van het

hebben van een andere etniciteit, religie, taal of seksuele

oriëntatie. De laatste manier waarop sociale uitsluiting zich

8.

kan uiten is politieke uitsluiting. Hierbij worden sommige mensen

uitgesloten van bepaalde burgerrechten, zoals participeren in

de besluitvormingsprocessen van de politiek. 7 Deze vormen

komen vaak naast elkaar voor en versterken elkaar ook vaak.

Hoewel de regering aanvankelijk een goed werkend systeem had

om de bewoners van de achterstandswijken te integreren in het

sociale leven van Istanbul, en een groot aantal van de

voormalig sloppenwijken vernieuwd werden, zijn zowel de

gecekondu’s als de slum area’s van na de jaren 1990 het

slachtoffer geworden van armoede en sociale uitsluiting door

een aantal redenen die verband houden met moderne

ontwikkelingen zoals globalisatie. De hedendaagse armoede in

Turkije lijkt sterk samen te hangen met een reeks

ontwikkelingen, die de kracht van voormalige instituties en

relaties tussen inwoners van de stad om sociale zekerheid te

bieden aan de inwoners van deze achterstandswijken

ondermijnen. 8 Er zijn dus een aantal moderne politieke en

economische ontwikkelingen die ervoor zorgen dat groepen

mensen in een benarde en benadeelde situatie worden gezet.

Een eerste, economische, factor die tot op heden bijdraagt

aan deze situatie waarin nieuwe bewoners van Istanbul zich

ineens bevinden, is de verandering van nationaal developmentalisme 9,

waarin een land groeit door een sterke interne markt, naar

neoliberaal kapitalisme, zoals in de hedendaagse westerse wereld

toegepast wordt. 10 Door globalisatie wordt Turkije sterk 7 Adaman en Keyder. ‘‘Poverty and social exclusion in the slum areas of large cities in Turkey’’, 9-10.8 Buǧra en Keyder. ‘‘Povery and Social Exclusion in Turkey.’’ 21.9 Voor de Engelse term ‘developmentalism’ is geen exacte Nederlandse vertaling. 10 Keyder. ‘‘Globalisation and Social Exclusion in Istanbul.’’ 127.

9.

sociaaleconomisch gepolariseerd, mensen die met de moderne

westerse ontwikkelingen meegaan worden rijker, en de armen

hierdoor armer. Na de jaren 1990 veranderde, door deze nieuwe

invloed van globalisatie, de verdeling van arbeid in Istanbul

doordat internationale geldstromen ervoor zorgen dat het

overheidsbeleid compleet veranderde. Er kan worden gesproken

van de-industrialisatie, omdat er meegedaan wordt in de

internationale markt. Waar voorheen sprake was van

importsubstitutie, worden veel producten tegenwoordig

geïmporteerd, met een enorm verlies van banen als gevolg. 11

Globalisatie zorgt er eveneens voor dat werkgelegenheid voor

de bewoners van achterstandswijken is verschoven van de

industriesector naar de dienstensector, omdat daar in

internationaal perspectief meer vraag naar is. Fabrieken

worden gesloten en vervangen door winkels, cafés en clubs.

Voor deze banen is echter vaak een hogere opleiding nodig,

waardoor veel mensen hiervan uitgesloten zijn en dus werkloos

worden of blijven. Ook komen er veel nieuwe internationale

winkelketens, waartegen lokale ondernemers niet kunnen

concurreren en moeten sluiten. Een voorbeeld hiervan is

bijvoorbeeld de bouw van grote supermarkten zoals Carrefour,

die ervoor zorgt dat vele lokale kruideniers en supermarktjes

gedwongen zijn te sluiten vanwege een grote afname aan

klanten. 12

Ten tweede zijn er veranderingen in de politieke benadering

van stedelijke ontwikkeling in combinatie met neoliberale

economische politiek. De gecekondu’s en slum area’s boden

11 Keyder. ‘‘Globalisation and Social Exclusion in Istanbul.’’, 128.12 Ibid., 127-129.

10.

nieuwe immigranten aanvankelijk de mogelijkheid om zich te

vestigen in buurten in de stad waar ook mensen van hun eigen

afkomst woonden. Het bood hen onderdak en in de nieuwe buurten

zorgden informele netwerken voor een soort sociale zekerheid.

Terwijl de grenzen van de stad groeiden, groeiden de grenzen

van het stadscentrum mee. Dit integreerde de personen van de

oorspronkelijke buitenwijken meer in de stadssamenleving, en

zorgde ervoor dat vanwege de stijging van de waarde van de

huizen er zelfs geld konden verdient kon worden aan de verhuur

van (delen van) hun huis. Een nieuw beleid heeft er echter

voor gezorgd dat in plaats van nieuwe immigranten, de

bouwplaatsen in de (op dat moment) buitenwijken eigendom

worden van nieuwe vastgoedontwikkelaars, die er huizen bouwen

voor de middenklasse. Deze nieuwe kapitalistische gedachtegang

blokkeert dus een belangrijk mechanisme van integratie in de

stad, waarin mensen zich vestigen bij vrienden en familie, en

er dan zowel sociaal als economisch op vooruitgaan. 13

Het is voor nieuwe immigranten, zoals Koerden uit de

(Zuid)Oostelijke regio’s dus vrijwel onmogelijk om zich te

vestigen in gevestigde familie- en vriendennetwerken die hen

zouden kunnen helpen met het vinden van onderdak en werk. 14 De

integratiekansen van deze mensen in de stad zijn dus vrijwel

nihil, waardoor zij terechtkomen in (weer) nieuwe

sloppenwijken waar zij geen toegang hebben tot de juiste

middelen om een degelijk leven zonder armoede op te kunnen

bouwen. Deze nieuwe politieke benadering zorgt dus voor een

situatie die leidt tot zowel culturele als ruimtelijke

13 Buǧra en Keyder. ‘‘Povery and Social Exclusion in Turkey.’’, 24-25.14 Buǧra en Keyder. ‘‘Povery and Social Exclusion in Turkey, 25.

11.

uitsluiting zoals beschreven in het onderzoek van de Europese

Commissie.

Istanboel wil daarnaast, in de hedendaagse wereld waarin

afstanden makkelijker zijn te overbruggen, ook het toerisme

een grotere plaats toebedelen. De stad wil een Global City

worden, dat wil zeggen dat men als stad een invloedrijkere

positie wil verwerven in de wereldpolitiek en wereldhandel.

Dit zorgt ervoor dat veel oudere wijken te maken krijgen met

gentrification. Deze opwaardering van wijken leidt tot de

verdwijning van de oorspronkelijke bewoners. Deze stedelijke

vernieuwingsprojecten zijn ervoor om Istanbul mooier te maken,

maar het wordt ook gezien als een politieke denkwijze van de

regering, die eigenlijk zowel de fysieke als sociale structuur

van de groeiende buitenwijken van de stad wil aanpassen. 15

De oorspronkelijk bewoners van deze wijken, vaak met een hoge

concentratie minderheden, worden dan de optie gegeven om te

vertrekken naar de buitenwijken van de stad waardoor daar

armoede en uitsluiting ontstaat of om er te blijven indien ze

het geld hebben om de nieuwe prijzen van de vernieuwde huizen

te betalen. De meeste oorspronkelijke bewoners van deze wijken

hedden daar echter geen geld voor, en verkopen hun land aan

derden. 16 Meer dan 12,730 mensen zijn op deze manier inmiddels

hun woning verloren en nog eens 80,000 vrezen nog het

‘slachtoffer’ te worden van deze vernieuwingsprojecten. 17

Een voorbeeld van de ‘slachtoffers’ van deze vorm van

ruimtelijke uitsluiting als gevolg van politieke

15 Çevik. ‘‘Forced Evictions in Istanbul.’’ 2-3.16 Ibid, 6-7.17 Cijfers uit 2013, uit Çevik. ‘‘Forced Evictions in Istanbul.’’ 4.

12.

ontwikkelingen in Istanbul zijn de bewoners van Sulukele, een

wijk van oorspronkelijk voornamelijk Romani bevolking. Deze

mensen hadden een bestaan opgebouwd in de entertainment

industrie; de meeste mensen leefden van muziek en dans. In de

jaren 1980 werd Sulukele echter ook een plaats waar veel

criminaliteit en prostitutie voorkwam. In 1991 besloot de

politiek dan ook deze entertainmentindustrie te sluiten.

Hierdoor kwamen de inwoners terecht in een periode van

economische achteruitgang, en de wijk raakte deels in verval.

Toen de overheid vervolgens besloot een groot

vernieuwingsproject voor deze wijk te starten werd deze tussen

2007 en 2009 in zijn geheel afgebroken. De bewoners hadden

hier geen zeggenschap in gehad, en werden naar andere wijken

gestuurd, zoals Tașoluk en Kayabaș, wijken die erg afgelegen

liggen en geïsoleerd zijn wat betreft toegang tot openbaar

vervoer, winkels en ziekenhuizen. Door deze ontwikkeling

zullen de oorspronkelijke bewoners van Sulukele economisch ook

flink achteruitgaan omdat ze in de buitenwijken geen inkomsten

meer kunnen genereren met hun beroepen van muzikanten. De

toeristen waaraan men voorheen geld verdiende bezoeken de

buitenwijken van de stad meestal helemaal niet. 18

Een andere reden van sociale uitsluiting is de commodificatie

van land. Een nieuwe kapitalistische denkwijze leidt tot de

commodificatie van land. Dit is een proces waarbij grote

stukken grond, voorheen toebehorend aan migranten die er in

illegale woningen wonen, worden aangewezen als bouwplaats voor

onder andere multinationals als zakendistrict, voor gated

communities en appartementencomplexen. De oorspronkelijke 18 Islam en Karaman. ‘‘On the dual nature of intra-urban borders’’ 235-236.

13.

bewoners worden dus gezien als ‘invaders of public property’

en worden weggestuurd om zich ergens anders te vestigen. Ze

komen dan terecht in andere, vaak nog slechtere wijken omdat

er geen formeel systeem van woningcorporaties is en men geen

contacten heeft in nieuwere wijken. De opties voor onderdak

zijn voor hen beperkt, en ze komen dan ook vaak in kleine

kamers terecht die ze moeten delen met anderen, sommigen

worden zelfs dakloos. Deze nieuwe bouwprojecten zorgen er dus

voor dat grote groepen mensen verplaats worden en hun woningen

gesloopt. Deze mensen worden hierdoor gemarginaliseerd, en

omdat dit voornamelijk minderheidsgroepen zijn, zien zij dit

als een ontkenning van hun rechten als burger van Istanbul en

deze ontwikkeling leidt steeds vaker tot protesten. 19

Tenslotte is er de TOKI-ficatie. TOKI, een acroniem voor ‘Toplu

Konut İdaresi Başkanlığı’, wat massa-woningbouw administratie

betekent, is een instituut dat sinds 2003 de problemen

voorkomend uit de snelle urbanisatie en bevolkingsgroei in

Turkije probeert te verminderen door onder andere op grote

schaal enorme appartementencomplexen te bouwen aan de randen

van onder andere Istanbul, als onderdak voor alle nieuwe

inwoners. Deze gebouwen zijn echter gebouwd met een beperkt

bouwbudget. De overheid wil namelijk zo snel mogelijk en op

een zo economisch mogelijke wijze een grote hoeveelheid van

deze complexen afronden. Er zijn dan ook een aantal problemen

rondom deze nieuwe woningen. Er zijn geen of weinig

buurtvoorzieningen aangelegd in de nabijheid van deze

complexen, de kwaliteit van leven is er zeer laag, er is

weinig aandacht voor ecologische duurzaamheid en bovendien is 19 Keyder. ‘‘Globalisation and Social Exclusion in Istanbul.’’, 130.

14.

er ook geen aandacht voor vervreemding en sociale

duurzaamheid. Men heeft als het ware geïsoleerde buurten

gebouwd aan de rand van de stad die volledig losstaan van de

stedelijke context en dus de voordelen die het wonen in een

stad biedt. De nieuwe migranten uit de landelijke gebieden, en

de groepen mensen die vanuit slum area’s meer in het centrum van

de stad in deze nieuwe buurten geplaatst worden hebben

hierdoor veel moeite te integreren en zich aan te passen aan

de levensstijl in zulke appartementencomplexen. 20

Anne Power, Professor van Sociaal Beleid aan de The London

School of Economics and Political Science, gespecialiseerd in

Europese en Amerikaanse huisvesting en stedelijke problemen,

beschrijft dat bij grote migratiestromen, herontwikkeling van

achterstandswijken meestal leidt tot de creatie van

gigantische massa-oplossingen, namelijk de bouw van nieuwe

woninggebieden voor mensen in nood:

‘‘Gradually as overall shortages diminished, the populations

that could not realistically aspire to ever more popular,

owner- occupied houses of a very different style and smaller-

scale, ended up often feeling trapped in, or coerced into,

estates which were marginalised, stigmatised and rejected by

main- stream society.’’ 21

Bezirganbahçe is een wijk van TOKI appartementencomplexen, en

daar is gebleken dat zelfs deze gebouwen niet de beste

oplossing waren voor de relocatie van onder andere de bewoners

van oude achterstandswijken. Van de 1930 families die er

20 Ozenc. ‘‘TOKI and TOKI-zation.’’ 92-95.21 Power. ‘‘Estates on the Edge: The Social Consequences of Mass Housing in Northern Europe.’’3.

15.

werden geplaatst, kunnen er 650 de huur voor hun nieuwe

appartement niet betalen. Armoede zorgt dus voor een nieuwe

golf aan uitzettingen met nog meer sociale uitsluiting als

gevolg. 22

Toch is er ook verzet tegen deze overheidspolitiek die de

burgers naar TOKI woningen stuurt en hun oude wijken renoveert

of vernielt. Burgers protesteren op basis van hun burgerrecht.

Ze vinden dat ruimtelijke gerechtigheid en hun recht op een

plaats in de stad verwante concepten zijn. Ze weigeren

gemarginaliseerd te worden door een staat die mensen

segregeert, en deels ook discrimineert. De mensen vormen

allerlei protestorganisaties en proberen uitzettingen tegen te

gaan. In de wijk Sulukele, bijvoorbeeld, waar de Romani, net

als andere groepen (zoals de Alevieten en Koerden),

protesteerden tegen de ontmanteling van hun wijk. Een

belangrijke organisatie voor hen is het Sulukule platform, die

als doel had te laten zien dat renoveringsprojecten zich

altijd systematisch richten op achtergestelde buurten en

leiden tot nieuwe sociale uitsluiting. 23 Echte resultaten

moeten deze organisaties nog leveren, wellicht moet er een

nieuwe overkoepelende organisatie worden opgericht die de

belangen van alle bevolkingsgroepen behartigt. Deze moeten de

armere mensen leren zich te verzetten en ervoor zorgen dat de

renovatie van wijken in Istanbul meer wordt gestuurd door de

inwoners zelf.

22 Çevik. ‘‘Forced Evictions in Istanbul.’’ 8.23 Islam en Karaman. ‘‘On the dual nature of intra-urban borders’’ 241-242.

16.

Conclusie

Al met al is sociale uitsluiting en stedelijke armoede een

probleem dat veel mensen aangaat.

Overheidsontwikkelingen dragen op verschillende manieren bij

aan het centrale onderwerp van deze paper, namelijk als

oorzaak van sociale uitsluiting en stedelijke armoede in

Istanbul.

Door politieke beslissingen, die op zichzelf sterk samenhangen

met het sterke globaliseringstempo van Turkije en de wil om

zich als land te integreren in de moderne westerse wereld

leiden er onder meer toe dat wijken worden gerenoveerd

(gentrification), of gesloopt en opnieuw gebouwd, met als

gevolg de direct of indirect gedwongen uitzetting van de

oorspronkelijke bewoners. Deze komen dan te wonen in sociale

huurwoningen van gebrekkige kwaliteit in de nieuwe

buitenwijken van de stad, waar ze gemarginaliseerd raken. Ze

komen hierdoor terecht in verdere armoede en raken op meerdere

manieren uitgesloten. Zo is er daar minder toegang tot sociale

en culturele voorzieningen en is de werkgelegenheid zowel

veranderd als afgenomen. Het politiek beleid heeft ertoe

geleid dat mensen niet meer, zoals men dat vroeger in de

gecekondu’s kon, terecht konden in een soort sociaal vangnet

van familie en vrienden. De overheid heeft namelijk onder

andere grote stukken land grenzend aan deze wijken toebedeeld

aan vastgoedontwikkelaars, die er huizen bouwen voor de

middenklasse. Tenslotte leidt de infiltratie van westerse

bedrijven in de Turkse economie ertoe dat lokale ondernemers

niet meer in staat zijn te concurreren met westerse

17.

grootmachten en daardoor failliet gaan.

Het is dus duidelijk dat de overheid van Turkije en de

wereldeconomie bijdragen aan de marginalisering van grote

groepen mensen in een stad als Istanbul. Enerzijds doordat

politieke beslissingen mensen in armoede brengen en als gevolg

van die armoede sociaal uitgesloten raken. Anderzijds door ze

direct of indirect te verplaatsen naar buitenwijken van de

stad en ze daar letterlijk marginaliseren.

Gelukkig zijn er moderne ontwikkelingen in de vorm van

georganiseerde protestbewegingen die zich tegenwoordig steeds

meer inzetten tegen deze veranderingen die de

levensomstandigheden van een groot deel van de inwoners van

Istanbul negatief beïnvloeden.

18.

Bibliografie

Adaman, Fikret en Keyder, Çağlar. ‘‘Poverty and social

exclusion in the slum areas of large cities in Turkey.’’

Verslag voor de Europese Commissie, Werkgelegenheid, Sociale

Zaken en Gelijke Kansen. Brussel: Verslag voor de Europese

Commissie, 2006.

Bekeken op

http://spm.ku.edu.tr/wp-content/uploads/pdf/povertyexclusion.p

df

Ayata, Sencer. ‘‘Migrants and Changing Urban Periphery: Social

Relations, Cultural Diversity and the Public Space in

Istanbul’s New Neighborhoods.’’ In International Migration, Vol.

46 (3). Oxford: Blackwell Publishing Limited, 2008. 27-48.

Bekeken op

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-

2435.2008.00461.x/pdf

Bikmen, Nida en Sunar, Diane. ‘‘Difficult dialogs: Majority

group members’ willingness to talk about inequality with

different minority groups.’’ In International Journal of

Intercultural Relations, Vol. 37. Elsevier, 2012. 467-476.

Bekeken op

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S014717671200

1216#

19.

Buǧra, Ayșe en Keyder, Çaǧlar. ‘‘Poverty and Social Exclusion

in Turkey.’’ In Poverty and Social Policy in Contemporary Turkey.

Boǧaziçi University Social Policy Forum, 2005. 20-27.

Bekeken op http://www.spf.boun.edu.tr/docs/WP-Bugra-Keyder.pdf

Çevik, Merve. ‘‘Forced Evictions in Istanbul.’’ In Urban Studies,

Université libre de Bruxelles, 2011. Bekeken op

http://www.academia.edu/2341957/Forced_Evictions_in_Istanbul 

Islam, Tolga en Karaman, Ozan. ‘‘On the dual nature of intra-

urban borders: The case of a Romani neighborhood in

Istanbul.’’ In Cities, Vol. 29. Elsevier, 2011. 234-243.

Bekeken op

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S026427511100

1247

Keyder, Çaǧlar. ‘‘Globalisation and Social Exclusion in

Istanbul.’’ In International Journal of Urban and Regional Research, Vol.

29.1. Oxford: Blackwell Publishing Limited, 2005. 124-134.

Bekeken op http://home.ku.edu.tr/qdufurrena/public_html/

Hist245/An dreas%20gecekondu%20article.pdf

Keyder, Çaǧlar. ‘‘State & Class in Turkey: a Study in Capitalist

Development.’’ London: Verso, 1987. Bekeken op

http://www.ssc.wisc.edu/~wright/Soc924-2011/924-2011- book-

project/Keyder.pdf

20.

Kuyucu, Tuna en Ünsal, Özlem. ‘‘Urban Transformation as State-

led Property Transfer: An Analysis of Two Cases of Urban

Renewal in Istanbul.’’ In Urban Studies 47(7) ,2010. 1479-1499.

Bekeken op http://intl-

usj.sagepub.com/content/47/7/1479.full.pdf+html

Lelandais, Gülçin Erdi. ‘‘Citizenship, minorities and the

struggle for a right to the city in Istanbul.’’ In Citizenship

Studies, Vol 17. Taylor & Francis Group, 2013. 817-836

Bekeken op

http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13621025.2013.83413

4#.U5mCjvl_vdA

Ozenc, Ahmed. ‘‘TOKI and TOKI-zation.’’ In Istanbul: Impacts of

Immigration on a Contemporary City. Milaan: Scuola di Architettura e

Società , 2013. Bekeken op

https://www.politesi.polimi.it/handle/10589/80201?

mode=full

Power, Anne. ‘‘Estates on the Edge: The Social Consequences of Mass Housing

in Northern Europe.’’ London: MacMillan Press Limited, 1997.

Bekeken op

http://books.google.nl/books/about/Estates_on_the_Edge.html?

id=d6KIPwAACAAJ& redir_esc=y

Senova, Basak. ‘‘Exploring the City: Perceiving Istanbul

through its Cultural Productions.’’ In International Journal of

21.

Urban and Regional Research, Vol. 35.2. Oxford: Blackwell

Publishing Limited, 2011. 405-413. Bekeken op

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-

2427.2010.01032.x/abstract

Young, Iris Marion. ‘‘Residential segregation and

differentiated citizenship.’ In Citizenship Studies, Vol. 3.

Taylor & Francis Group, 2007. 237-252. Bekeken op

http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13621029908420712