İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü  

   

   

BİLDİRİ ÖZLERİ KİTABI Abstracts Book

www.eies.itu.edu.tr/turqua

8-11 Mayıs 2016

İstanbul

Editör M. Akif SARIKAYA

Susam Vadisi, Geyikdağları

 

   

               

VII. TÜRKİYE KUVATERNER SEMPOZYUMU VII. Quaternary Symposium of Turkey

   

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ISTANBUL TECHNICAL UNIVERSITY

Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü

Eurasia Institute of Earth Sciences

Editör / Editor M. Akif Sarıkaya

İTÜ Süleyman Demirel Kültür Merkezi Maslak, Sarıyer – İSTANBUL

www.eies.itu.edu.tr/turqua

8-11 Mayıs/May 2016

 

Sempozyum İstanbul Teknik Üniversitesi ve TÜBİTAK 114Y548 projesinin katkılarıyla düzenlenmiştir.

  2

SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU Organizing Committee

Onursal Başkan / Honorary Chair

Mehmet Karaca (İTÜ)

Düzenleme Kurulu / Members Attila Çiner (Eş Başkan, Co-Chair İTÜ)

Nüzhet Dalfes (Eş Başkan, Co-Chair İTÜ) M. Akif Sarıkaya (Sekreter, Secretary İTÜ)

Cengiz Yıldırım (İTÜ) Bülent Arıkan (İTÜ)

Nazlı Olgun Kıyak (İTÜ) Yasemin Ezber (İTÜ) Orkan Özcan (İTÜ)

Bilim Kurulu (alfabetik sıraya göre)

A. M. Celal Şengör (İTÜ) Ahmet Evren Erginal (Ardahan Üniversitesi) Aslıhan Yener (Koç Üniversitesi) Catherine Kuzucuoğlu (CNRS, Fransa) Emin Özsoy (ODTÜ) Eric Fouache (Paris-Sorbonne University, Abu Dhabi) Erkan Aydar (Terra R&D) Faruk Ocakoğlu (Osmangazi Üniversitesi) Hülya Caner (İstanbul Üniversitesi) İlhan Kayan (Ege Üniversitesi) Joel Guiot (CNRS, Fransa) Meral Avcı (İstanbul Üniversitesi) Meryem Beklioğlu (ODTÜ) Mustafa Karabıyıkoğlu (Ardahan Üniversitesi) Naki Akçar (University of Bern, İsviçre) Namık Çağatay (İTÜ) Neil Roberts (Plymouth University, UK) Nizamettin Kazancı (Ankara Üniversitesi) Okan Tüysüz (İTÜ) Ömer L. Şen (İTÜ) Raşit Bilgin (Boğaziçi Üniversitesi) Selim Kapur (Çukurova Üniversitesi) Serdar Bayarı (Hacettepe Üniversitesi) Suzanne Leroy (Brunel University, UK) Thomas Litt (University of Bonn, Almanya) Tolga Görüm (İstanbul Üniversitesi) Uğur Doğan (Ankara Üniversitesi) Ünal Akkemik (İstanbul Üniversitesi)

  3

ÖNSÖZ

Yeniden TURQUA

Yer’in yakın tarihinin araştırılmasını, yer bilimlerinin tarihi ile özdeşleştirmek mümkün olsa da,

pratik olarak Louis Agassiz’in 19. Yüzyılın ortalarında morenlerle ilgili geliştirdiği hipotezle

başlatmak daha doğru olur. Bu bir buçuk asırlık gelişme çizgisindeki bir diğer önemli kilometre taşı

da hiç kuşkusuz Milutin Milankoviç’in, bugün de Kuvaterner paleoklimatolojisinin temelini

oluşturan, güneşlenme hesaplarıdır. 1960’lardan itibaren gelişen kararlı izotop jeokimyasına dayalı

analitik teknikler, Kuvaterner’i yerel jeomorfolojik gözlemlerin kısıtlarından kurtarıp, küresel bir

stratigrafiye kavuşturmuştur. 1980’lerde, Antarktika ve Grönland buz örtülerinden elde edilen

atmosfer bileşimi bilgileri, bu stratigrafiye yüksek zamansal çözünürlüklü yeni bir “araç” katmanın

ötesinde, en azından son 500.000 yılda gezegenin “nabzını tutmamıza” imkan tanımıştır.

Son otuz yılda, Kuvaterner araştırmalarından beklentiler Yer’in bir dönemini anlamanın ötesine

gitmiştir: bilimsel zemini giderek güçlenen, insan kökenli “küresel değişme” olgusu, Kuvaterner’e

geleceği anlamakta yardım edebilecek bilgilerin bir kaynağı olarak bakmaya başlamamıza neden

olmuştur. Her ne kadar, Kuvaterner’deki değişimlerin kökeni günümüzü ve geleceği şekillendirecek

etkilerden farklı da olsa, son üç milyon yıldan beri Yer’in canlı ve cansız bileşenlerinin pek de

değişmemiş olmasının bir sonucu olarak, bu dönemin değişimleri bize süreçler ve alt sistemler

temelinde Yer Sistemi’nin dinamiği hakkında bilgiler vermekte, hipotezleri sınamamıza imkan

tanımaktadır. Bu olguya dayanarak Kuvaterner araştırmalarını “faydacı” bir çerçevede sunmak,

ülkemizde sıkça kullanılmaya başlayan bir deyimle “yaygın etkilerden” söz etmek, mümkün

olmaktadır.

Kuvaterner araştırmaları, gerek “dolaylı veri” kaynaklarının özellikleri, gerekse süreç ve sistem

düzeyinde analitik nicel yaklaşıma ve modellemeye elverişliliği nedeniyle klasik bir yer bilimi

çerçevesine hapsedilemeyecek bir çok disiplinlilik emreder. Bu durumun sonucu uzun yıllardan beri

Kuvaterner araştırmaları kendi bilimsel örgütlenmesini ve platformlarını oluşturmuştur.

Uluslararası düzeyi temsil eden INQUA’nın yanında bilim geleneğinin köklü olduğu ülkelerde yerel

bilimsel örgütler/platformlar (örneğin ABD’de AMQUA, Almanya’da DEUQUA, vs.) vardır.

Ülkemizde 20. Yüzyılın ikinci yarısında, Türkiye’nin en saygın yer bilimcileri tarafından yürütülen

çalışmaları, son yıllardaki gelişmelerin de ışığında bir araya getirmek, yeni yol haritaları

oluşturabilmek amacıyla ilk TURQUA Çalıştayı 1988’de TÜBİTAK Temel Bilimler Araştırma

Enstitüsü, Yer Bilimleri Bölümü bünyesinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan bu çağrıya cevap veren

ve bazıları şu anda aramızda olmayan Türkiye doğa ve insan bilimlerinin bu öncülerine şükran

borçluyuz. Bu ilk toplantı jeomorfolojiden arkeometriye, paleoantropolojiden prehistoryaya uzanan

bir spektrumda uzmanları bir araya getirmişti. Kuvaterner Çalıştayları, daha sonra 1993, 2001,

  4

2003, 2005 ve 2007 yıllarında İTÜ’de önce Genel Jeoloji Anabilim Dalı, sonra da yeni

kurulmuş olan Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü bünyesinde düzenlenmeye devam edildi.

2009 yılında Uluslararası Stratigrafi Komisyonu’nun %89’luk oy çokluğu ile aldığı karar sonucu

daha önce Üst Pliyosen’e dahil olduğu kabul edilen Gelassian katının Kuvaterner sistemine dahil

edilmesi ve yaş aralığının ise 1.800.000 yıl’dan 2.588.000 yıl’a çekilmesi kararlaştırıldı. Bunun

sonucu olarak daha önce biyostratigrafi temeline dayanan Kuvaterner yaş aralığı, kendisini en iyi

tanımlayan buzul/buzul arası dönemlerinin ve paleoiklimsel döngülerin temelinde tanımlanmasına

olanak vermiştir. Tüm bu gelişmeler olurken en son 2007'de düzenlenen TURQUA'dan sonraki bu

hiyatüse bir an önce son verip, TURQUA platformlarını tekrar canlandırmak ülkemiz için

kaçınılmaz olmuştu.

Bu kitapçıkta sunulan özlere bakıldığında görülebileceği gibi, ilk TURQUA toplantısının

düzenlendiği 1988 yılından beri geçen 28 yıl boyunca Türkiye bilim sahnesinde Kuvaterner

araştırmaları açısından çok önemli sayılacak gelişmeler olmuştur. Çevresel rekonstrüksiyonlara

imkan verecek dolaylı veri kaynaklarına (sediman jeokimyası, dendroklimatoloji, polen analizleri,

v.s.) ve örnekleme yöntemlerine (özellikle deniz ve göl karotları) yönelik gerek aletsel altyapı,

gerekse bilgi birikimi ciddi bir şekilde artmıştır. Bunun yanında, buzul çökellerini ve geniş anlamda

paleoiklim çalışmalarını göreceli tarihlendirmenin kısıtlamalarından kurtaran kozmojenik

izotoplara dayalı yüzey tarihlendirme teknikleri uygulanmaya başlandı. Belki de en son ve en

önemli gelişme TÜBİTAK MAM bünyesinde Hızlandırıcılı Kütle Spektrometrisi (AMS)

altyapısının bu sene içinde faaliyete geçecek olması ve 14C ve kozmojenik 10Be’un Ülkemiz’de de

ölçülebilecek olmasıdır.

Bu toplantıya, geniş bir konu yelpazesinde dağılmış 106 bildiri ile beklentimizin de ötesinde bir

katılım gerçekleşmiştir. Dinleyici olarak gelenlerle birlikte toplam 300’e yakın katılımcı

beklenmektedir. Düzenleme ekibi olarak, gerek Bilim Kurulu’nda yer almayı kabul eden, gerekse

sunacakları sözlü ve poster bildirilerle çalışmalarını paylaşacak araştırmacılara destekleri için

teşekkürü bir borç biliriz. Beklentimiz, birbirimizin bilimsel sonuçlarından haberdar olmanın da

ötesinde, bu toplantının, çok ihtiyaç duyulan işbirliği ve bilgi/veri paylaşımı ağlarının oluşumuna

başlangıç teşkil etmesidir.

Saygılarımızla.

Attila Çiner ve Nüzhet Dalfes

İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü

TURQUA 2016 Eşbaşkanları

  5

İÇİNDEKİLER / LIST OF ABSTRACTS BÜYÜK MENDERES GRABENİ’NDEKİ MODERN DEFORMASYONUN BAŞLANGICI VE HIZI: KOMŞU KARACASU GRABENİ’NDEN JEOMORFOLOJİK VERİLER (B. ANADOLU) Faruk Ocakoğlu, George A. Brook……………………………………………………………..16 TECTONIC GEOMORPHOLOGY OF THE GREAT SUMATERA FAULT BETWEEN SOLOK AND BUKITTINGGI CITIES, WEST SUMATERA, INDONESIA Sukahar Eka Adi Saputra, A. Soehaimi, Agung Pribadi …………………………………………………………………….………………………………18 BATI TOROSLARIN GLASİYO-KARSTİK EVRİMİ Cihan Bayrakdar, Zeynel Çılğın………………………………………………………………..20 KNİDOS FAY ZONU'NUN DEPREM GEÇMİŞİNİ KLOR-36 YÜZEY YAŞ TAYİNİ YÖNTEMİYLE MODELLEME Sefa Şahin, Cengiz Yıldırım, M.Akif Sarıkaya, Okan Tüysüz , S.Can Genç, M.Ersen Aksoy, Lucilla Benedetti, M.Ertekin Doksanaltı………………………………………………………22 KIZILIRMAK NEHRİ ANAKAYA SEKİLERİNİN VE PALEO-DELTA SEVİYELERİNİN OSL YAŞLANDIRMASI: ORTA PONTİDLER’İN YÜKSELİMİ İÇİN ÇIKARIMLAR Christopher Berndt, Gülgün Ertunç, Cengiz Yıldırım, Attila Çiner, M. Akif Sarıkaya, Tuğba Öztürk, Nafiye Güney ………………………………………………………………….24 KOZMOJENİK CL-36 YAŞ VERİLERİ IŞIĞINDA BOLKAR DAĞLARI PLEYİSTOSEN BUZULLAŞMASI Mehmet Akif Sarıkaya, Attila Çiner …........……….......................................…….....………..25 KOZMOJENİK VERİLER IŞIĞINDA GEYİKDAĞ PLEYİSTOSEN DAĞÖNÜ BUZULLAŞMASI VE HÖRGÜÇ MORENLERİ Attila Çiner, Mehmet Akif Sarıkaya, Cengiz Yıldırım.............................................................26 ORTA PONTİDLER’DE AKARSULARIN TEKTONİK DEFORMASYON VE İKLİM DEĞİŞİMİNE TEPKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ; AKARSU SEKİLERİNİN OSL İLE YAŞLANDIRILMASINDAN ÇIKARIMLAR Kevin McClain, Sefa Şahin, Cengiz Yıldırım, Attila Çiner, M. Akif Sarıkaya, Tuğba Öztürk, Nafiye Güneç Kıyak.....................................................................................................................27 HAZAR GÖLÜ’NÜN (DOĞU ANADOLU, TÜRKIYE) GEÇ PLEYISTOSEN-HOLOSEN ESKI ÇEVRESEL EVRIMI: ÇOKLU PARAMETRE KAYITLARINDAN KANITLAR Kürşad Kadir Eriş, Sena Akçer Ön, Bora Ön, Namık Çağatay..............................................29 DENİZLİ HAVZASI’NDA TRAVERTEN İKLİM İLİŞKİSİ Mehmet Özkul, Mehmet Oruç Baykara....................................................................................30 BUZULLAŞMIŞ DAĞLIK KUŞAKLARDA KO-SİSMİK HEYELANLARIN BÜYÜKLÜK VE DESEN FARKLILIKLARI Tolga Görüm, Oliver Korup, Cees J. Van Westen, Mark van der Meijde, Chong Xu, Freek D. van der Meer............................................................................................................................31 JEOMORFOLOJİDE YENİ BİR YÖNELİM: ANTROPOJENİK JEOMORFOLOJİ; KONUSU, KÖKENİ VE AMACI T. Ahmet Ertek............................................................................................................................32

  6

ÇÖZÜNME DOLİNLERİNİN KUVATERNER DEĞİŞİMLERİ AÇISINDAN ÖNEMİ Mesut Şimşek, Muhammed Zeynel Öztürk, Mustafa Utlu.....................................................34 BOR HAVZASI’NDA (NIĞDE) GEÇ PLEYİSTOSEN KIYI SİSTEMİNİN DEPOLANMA ORTAMI VE GÖL SEVİYE DEĞİŞİKLİKLERİ Türkan Bayer Altın, Meriam El Ouahabi, Nathalie Fagel.....................................................36 ORTA ANADOLU VOLKANİKLERİNİN MORFOTEKTONİK ANALİZİ: JEOMORFOLOJİK VE MORFOMETRİK YAKLAŞIMLAR Bekir Necati Altın.......................................................................................................................38 BURDUR YERLEŞİM ALANINDA TEKTONİZMANIN ETKİSİYLE OLUŞAN YUMUŞAK ÇÖKEL DEFORMASYON YAPILARI Mehmet Özçelik..........................................................................................................................40 CİHANBEĞENDİ MAĞARASININ TURİZM POTANSİYELİ Deniz Özgür, Mehmet Oruç Baykara.......................................................................................41 VOLCANO-TECTONICS OF MINAHASA PENINSULA, EASTERN INDONESIA Soehaimi, J.H Setiawan and Agung Pribadi............................................................................42 ESKİŞEHİR GRABENİ’NDEKİ GEÇ KUVATERNER (ORTA PLEYİSTOSEN-HOLOSEN) YAŞLI TORTULLARIN OLUŞUMU VE PALEOEKOLOJİSİ, KUZEYBATI ANADOLU Faruk Ocakoğlu, Mehmet Serkan Akkiraz.............................................................................44 ANADOLU'DA VE KITA AVRUPA'SINDA BULUNAN İLK MUS (EV FARESİ) FOSİLLERİ, GÖKPINAR LOKALİTESİ (KUVATERNER) – DENİZLİ (TÜRKİYE) Hüseyin Erten............................................................................................................................46 UZAKTAN ALGILAMA TEKNİKLERİ KULLANILARAK SARIKUM GÖLÜ’NDE (SİNOP) ZAMANSAL DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ Muhammet Topuz, Murat Karabulut.....................................................................................47 KOZMOJENİK İZOTOPLAR VE BUZUL AKIŞ MODELLERİYLE DEDEGÖL DAĞLARI’NDA GEÇ KUVATERNER PALEOİKLİM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ Oğuzhan Köse, M. Akif Sarıkaya, Attila Çiner, Ömer L. Şen, Adem Candaş....................48 BAFA GÖLÜ’NÜN GEÇ HOLOSEN EKOSİSTEMİ (BATI ANADOLU): ÇOK PARAMETRELİ PALEOLİMNOLOJİK BİR YAKLAŞIM Özlem Bulkan, Burak Yalamaz, Namık Çağatay, Dursun Acar, Bilgehan Toksoy............49 BURDUR HAVZASI GEÇ SENOZOYİK YAŞLI GERİLME DURUMLARI Süha Özden, Semir Över, Ali Pınar, Hüseyin Yılmaz, Züheyr Kamacı,Ulvi Can Ünlügenç. .....................................................................................................................................................50 AKŞEHİR FAYININ GÖRECELİ TEKTONİK AKTİVİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ; GB ANADOLU, TÜRKİYE Savaş Topal................................................................................................................................51 MAĞARALARDA ARKEAL VE BAKTERİYEL ÇEŞİTLİLİĞİNİN İNCELENMESİNE BİR ÖRNEK: İNSUYU MAĞARASI Ezgi Tok, Büşra Ahata, Halil Kurt, Alper Tunga Akarsubaşı.............................................53

  7

DEDEGÖL DAĞI KUVATERNER BUZULLAŞMALARININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE BUZULLARIN YAYILIŞINDA TOPOGRAFYANIN ETKİSİ Zeynel Çılğın..................................................................................................................................55 GÖLLERİN HAVZA GELİŞİMLERİNİN MORFOLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİ, GÖLLER BÖLGESİ, TÜRKİYE Gülcan Sarp, Arzu Erener...........................................................................................................57 YERALTISULARINDA ÇÖZÜNMÜŞ ASAL GAZLARIN PALEOİKLİM ÇALIŞMALARINDA KULLANIMI Şebnem Arslan..............................................................................................................................58 VAN GÖLÜ HAVZASI’NDAKİ KUVATERNER YAŞLI ÇÖKEL STRATİGRAFİSİNİN DEPOLANMA SÜREÇLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Bülent Doğan, Tevfik Erkal, Tahir Serkan Irmak, Doğan Kalafat, Ahmet Karakaş, Mehveş Feyza Akkoyunlu, Kıvanç Kekovalı...........................................................................................60 MERT ÇAYI’NIN HİDROGRAFİK MORFOMETRİSİ VE TAŞKIN RİSK ANALİZİ Muhammet Bahadır, Halil İbrahim Zeybek, Ali Uzun, Halil Çot..........................................62 SİMAV FAYI VE YAKIN CİVARININ KİNEMATİK EVRİMİ Erdem Gündoğdu, Süha Özden.................................................................................................63 UZAKTAN ALGILAMA VE CBS TEKNOLOJİLERİ İLE GÖL/BARAJ ALAN DEĞİŞİMLERİNİN BELİRLENMESİ Arzu Erener, Gülcan Sarp, M.Reza Shirzad............................................................................64 SAMSUN’DA ISITMA - SOĞUTMA GÜN DERECELERİNİN ANALİZİ VE YILLIK ISINMA MALİYETİNİN HESAPLANMASI Muhammet Bahadır, Ali Uzun, Halil İbrahim Zeybek, Cevdet Yılmaz, İlter Kutlu Hatipoğlu.. ..................................................................................................................................65 µ-XRF ZAMAN SERİLERİNİN BAĞIMSIZ BİLEŞEN ANALİZİ: HAZAR GÖLÜ ÖRNEĞİ Z. Bora Ön, Sena Akçer Ön, M. Sinan Özeren, K. Kadir Eriş..............................................67 KIZILIRMAK VADİSİNİN KAPADOKYA BÖLGESİNDEKİ ORTA VE GEÇ PLEYİSTOSEN SEKİLERİNİN STRATİGRAFİSİ, TÜRKİYE Uğur Doğana, Çetin Şenkulb, Mustafa Karabıyıkoğlu..........................................................68 ADANA HAVZASI'NDAKİ NEHİRLER İÇİN DERE SEDİMAN TABLOSU (STEX) VE DELTA EVRİM ANALOGLARININ DENEYSEL GÖRÜNÜMÜ Hasan Rosyadi...........................................................................................................................70 NARLICA VADİSİ’NDE KUVATERNER BUZULLAŞMALARI,KAVUŞŞAHAP DAĞLARI, VAN Serdar Yeşilyurt, Uğur Doğan, Naki Akçar, Vural Yavuz, Susan Ivy-Ochs, Christof Vockenhuber, Fritz Schlunegger, Christian Schlüchter........................................................71 ESR YAŞ TAYİNİ METODU VE JEOLOJİDEKİ UYGULAMALARI PRINCIPLES OF ESR DATING METHOD AND APPLICATIONS IN GEOLOGY Ülkü Sayın, Gamze Bakkal, Ayhan Özmen............................................................................73

  8

SEYHAN VE CEYHAN NEHİRLERİ'NİN İLKSEL YÜZEY VERİLERİ VE YERALTI KARŞILIKLARI İÇİN JEOMORFOLOJİK VE KANTİTATİF BİR YAKLAŞIMI, ADANA HAVZASI Hasan Rosyadi................................................................................................................................74 THE USE OF VOLCANOLOGY AND GEOMORPHOLOGY FIELD EVIDENCES FOR OBSIDIAN SOURCING Damase Mouralis, Ebru Akköprü, M. Korhan Erturaç , Catherine Kuzucuoğlu, Anne-Kyria Robin...............................................................................................................................................76 WHAT LOCAL SCALED APPROACHES TEACH US ABOUT REGIONAL RECORDS OF RAPID CLIMATIC CHANGES DURING THE HOLOCENE: EXAMPLES FROM THE LARGE PLAINS IN CENTRAL ANATOLIA (KONYA, BOR, TUZ) Catherine Kuzucuoğlu...................................................................................................................78 DOĞU AKDENİZ'DE GEÇ HOLOSEN KIŞ SICAKLIKLARI VE KÜLTÜREL DEĞİŞİMLERLE OLAN İLGİSİ: KOCAİN MAĞARASI KAYDI O.M.Göktürk, D.Fleitmann, S.Badertscher, H.Cheng, R.L.Edwards, O.Tüysüz...................79 PALEOLİTİK DÖNEM ANADOLU FOSİL İNSAN BULUNTULARI Ahmet İhsan Aytek.......................................................................................................................80 ORTA ANADOLU’DAN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ POLEN VE Δ13C KAYITLARI: VEJETASYON VE İKLİM BULGULARI Nurdan Yavuz...............................................................................................................................81 03.12.2015 AÇIKGÜNEY-KİĞI (BİNGÖL) DEPREMİ Vedat Avcı, Kemal Kıranşan.......................................................................................................83 KIZILIRMAK DELTASI, YÖRÜKLER SUBASAR ORMANINDA DARALMANIN COĞRAFİ ANALİZİ Halil İbrahim Zeybek, Ali Uzun, Muhammet Bahadır, Hasan Dinçer, Selim Eraslan.........84 AFYON KUVATERNER’İ ve HOLOSEN GÖLÜ, BATI ANADOLU, TÜRKİYE Nizamettin Kazancı, Ayla Bulut Üstün, Adem Özata, Refahat Osmançelebioğlu, Nurdan Yavuz, Alper Gürbüz......................................... ........................................................................85 GÖKSU ÇAYI TARAÇALARININ (ADIYAMAN BATISI) GEÇ PLEYİSTOSEN YAŞ VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Murat Sunkar..............................................................................................................................87 ACIGÖL, YARIŞLI VE SALDA GÖLLERİ ÖRNEĞİ ÜZERINDE GÜNCEL KARBONAT ÇÖKELİMLERİNİ ETKİLEYEN BİYOJEOKİMYASAL PROSESLERİN İNCELENMESİ Cansu Demirel, Nurgül Balcı, Sena Akçer-Ön.........................................................................88 MESCİT DAĞLAR’INDA YENİ BUZUL İZLERİ (KD TÜRKİYE) Nurfeddin Kahraman.................................................................................................................90 SON BUZUL MAKSİMUMU’NDAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE’DEKİ BİTKİ ÖRTÜSÜ YAYILIŞ ALANLARININ OLASI DEĞİŞİMİ VE GELECEKTEKİ DAĞILIŞINA BİR ÖRNEK: Taxus baccata L. Meral Avcı, Derya Evrim Koç, Jens-Christian Svenning, Sedat Avcı...................................91

  9

KÜLTEPE (KAYSERİ) ÇEVRESİNİN FOSİL VE GÜNCEL POLEN ANALİZLERİ IŞIĞINDA HOLOSEN ORTAMSAL DEĞİŞİMİ Çetin Şenkul, Warren J. Eastwood, Uğur Doğan, Nurgül Karlıoğlu, Aziz Ören, Fikri Kulakoğlu.......................................................................................................................................93 PALEO-MESARYA BOĞAZINDA (KUZEY KIBRIS) ERKEN PLEYİSTOSEN GELGİT SEDİMANTASYONU: TEKTONİK VE MORFOLOJİK KONTROL Ayhan Ilgar, Ali Ergen..................................................................................................................94 TEKE YARIMADASI ORMANLARINDA GÜNCEL POLEN DAĞILIMININ VE MİKROİKLİM KOŞULLARININ BELİRLENMESİ Çetin Şenkul, Nurgül Karlıoğlu, Warren J. Eastwood..............................................................95 KİREMİT BURNU KAYALIK KIYI ŞEKİLLERİ VE ESKİ ABRAZYON PLATFORMU, ORDU-TÜRKİYE Ali Uzun, Halil İbrahim Zeybek, Muhammet Bahadır, İlter Kutlu Hatipoğlu.......................97 GEMLİK KÖRFEZİ’NİN GEÇ BUZUL DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE DENİZ SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİ VE EVRİMİ (MARMARA DENİZI, TÜRKİYE) Asen Sabuncu, K. Kadir Eriş, Ayşe Kaşlılar, M. Namık Çağatay, Luca Gasperini, Betül Filikçi...............................................................................................................................................98 GEÇ PLEİSTOSEN’DEN HOLOSEN’E GEMLİK KÖRFEZİ’NDE PALEOŞİNOGRAFİK VE PALEO-İKLİMSEL DEĞİŞİMLER Betül Filikci, K. Kadir Eriş, M. Namık Çağatay, Luca Gasperini, Asen Sabuncu, Dursun Acar...............................................................................................................................................100 ENGİZEK DAĞLARI’NDA PLEYİSTOSEN BUZULLAŞMASINA AİT İLK BULGULAR Mutlu Seven, İsmail Ege, Saadettin Tonbul..............................................................................101 SON BUZULLAR ARASI DÖNEMDEN BUGÜNE ~70 BİN YIL ÖLÇEĞİNDE DİKİT KAYDI (DİM MAĞARASI-GÜNEY TÜRKİYE) Mehmet Oruç Baykara, Mehmet Özkul, Horng-Sheng Mii, Sándor Kele, Chun Yuan Huang, Attila Demény, Chuan-Chou Shen...............................................................................103 LAODİKEİA GEÇ ANTİK ÇAĞ UNGUENTARİUMLARI ARKEOMETRİK ÇALIŞMASI Barış Semiz , Celal Şimşek, Bahadır Duman............................................................................104 TAŞELİ PLATOSUNDA TÜRKE YAYLASI (ANAMUR-MERSİN) POLEN ANALİZİ SONUÇLARININ ARBOREAL TÜRLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ İpek Özalp, Meral Avcı, Hülya Caner, Nurgül Karlıoğlu Kılıç..............................................105 SAHRA TOZU, HÜMİK GİBİ MADDELER (HULIS) VE EKOSİSTEMLERİN İKLİM İLE ETKİLEŞİMİ A. Nihal Yücekutlu......................................................................................................................106 KUVATERNER JEOMORFOLOJİSİ AÇISINDAN NURHAK DAĞLARI (KAHRAMANMARAŞ) ETEKLERİNDE GELİŞMİŞ BİRİKİNTİ YELPAZELERİ İsmail Ege, İsmail İş....................................................................................................................107 KAPADOKYA BÖLGESİNDEKİ VOLKANİK KÖKENLİ ORTA VE KÜÇÜK ÖLÇEKLİ YER ŞEKİLLERİNİN DAĞILIMI, KÖKENSEL İLİŞKİLERİ VE OLASI İLKSEL BOYUTLARI Mehmet Çobankaya, Gökhan Atıcı, Özgür Kandemir, Nizamettin Kazancı........................109

  10

BATI ANADOLU’NUN SON 700 BİN YILLIK YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ İKLİM KAYITLARI: ACIGÖL ÇÖKEL KAYITLARI Sena Akçer-Ön, Z. Bora Ön, Dursun Acar, Iliya Bauchi Danladi, Namık Çağatay, Cahit Helvacı...........................................................................................................................................111 VOLKAN KÜLLERİNİNİN ALKALİ (SODA) GÖLLERDEKİ BİYOJEOKİMYASAL ETKİLERİ: VAN GÖLÜ ÖRNEK ÇALIŞMASI Nazlı Olgun, Namık Çağatay, Abdullah Aksu, Nuray Balkıs, Jerome Kaiser, Nihayet Bizsel, Mustafa Özcan.............................................................................................................................113 MIS 3 İLE MIS 1 DÖNEMİNDE ANADOLU İLE AVRUPA ARASINDA ERKEN ATALARIMIZIN GÖÇ KÖPRÜLERİ Onur Özbek.................................................................................................................................115 ANADOLU'NUN HOLOSEN VOLKANLARI VE VOLKAN İZLEMEYE YÖNELİK ÖN BULGULAR Gökhan Atıcı, Ahmet Türkecan, Murat Akar, Esra Yurteri, Halim Mutlu, Nihal Çınar Durgut, Evren Atakay Gündoğdu, Mehmet Çobankaya........................................................116 ŞİLE (İSTANBUL) EOLİNİTLERİNDE PALEOKARSTİK ÇÖZÜNME BORULARININ KÖKENİ Muhammed Zeynel Öztürk, Çağlar Çakır, Mustafa Bozcu, Hakan Kaya, Ahmet Evren Erginal..........................................................................................................................................118 İLK TUNÇ ÇAĞI-I EVRESİNDE (G.Ö. 4950 – 4700) ARSLANTEPE’DEKİ SOSYO-EKOLOJİK DİNAMİKLER: ETMEN-TEMELLİ MODELLEMEDE İLİŞKİLİ SİSTEMLER YAKLAŞIMI Bülent Arıkan..............................................................................................................................120 KUVATERNER YAŞLI GÖLSEL ÇÖKELLERDE BELİRLENEN YUMUŞAK ÇÖKEL DEFORMASYON YAPILARI: TÜRLERİ VE KÖKENİ (EDREMİT-VAN GÖLÜ HAVZASI Serkan Üner, Azad Sağlam Selçuk, Erman Özsayın, Merve Gizem Alırız, Mustafa Karabıyıkoğlu.............................................................................................................................121 AĞAÇ YILLIK HALKALARINDAN ELDE EDİLEN TÜRKİYE’NİN SON 200 YILINA AİT İLKBAHAR SICAKLIKLARI Nesibe Köse, H. Tuncay Güner, Grant L. Harley, Joel Guiot...............................................122 YUKARI MEZOPOTAMYA’DA ŞİMDİKİ ZAMAN VE GELECEK ARAZİ KULLANIMI/ARAZİ ÖRTÜSÜ DEĞİŞİKLİKLERİ VE BÖLGENİN HİDRO-İKLİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ Yeliz Yılmaz, Ömer L. Şen, Ufuk U. Turunçoğlu...................................................................123 HASSA (HATAY) BAZALT PLATOSU’NDA ÖNE ÇIKAN TİPİK VOLKANİK ŞEKİLLER İLE LAV AKINTISI YAPILARI Ahmet Atasoy..............................................................................................................................125 TÜRKİYE İÇİN GÖZLEME VE MODELE DAYALI YAĞIŞ VERİ SETLERİNİN KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRMESİ Gizem Girgin, Yeliz Yılmaz, Ömer L. Şen...............................................................................127 KUM HAVUZU (AR SANDBOX) DENEYİNİN NEHİR MORFOLOJİSİ, VOLKAN MORFOLOJİSİ VE TOPOĞRAFİK MODELLER İÇİN KULLANIMI Hasan Rosyadi, Gökhan Çevik..................................................................................................128

  11

SİNOP YARIMADASI GEÇ KUVATERNER TORTULLARININ IŞINIM KRONOLOJİSİ, M. Korhan Erturaç, Nizamettin Kazancı, Steven L. Forman................................................129 MARMARA BÖLGESİNİN GEÇ KUVATERNER MOLLUSKLERİ VE BİYOCOĞRAFİK BAĞLANTILAR Yeşim Büyükmeriç.......................................................................................................................130 RİZE ÇEVRESİNDEKİ KIYI ÇİZGİSİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞMELER VE MORFOLOJİYE YANSIMALARI Murat Sunkar, Pınar Polat.........................................................................................................131 NİKSAR HAVZASINDAKİ KUVATERNER DEPOLANMA ALANI MİKROMEMELİ FAUNASI: PALEOİKLİM VEYA PALEOEKOLOJİ ÜZERİNE OLASI ÇIKARIMLAR Ozan Erdal, Şevket Şen, M. Korhan Erturaç, H. Nüzhet Dalfes............................................133 R KULLANARAK GÖL ORTAMLARINA AİT SUBFOSİL CHİRONOMİD TEMELLİ ÇIKARIMSAL MODELLERİN OLUŞTURULMASI Gürçay Kıvanç Akyıldaz, Mustafa Duran.................................................................................135 TARİHİ SÜREÇTE İSTANBUL DEPREM KÜLTÜRÜNDEKİ DEĞİŞİMLER T. Levent Erel, A. Ergin Gümüş.................................................................................................136 DENİZEL TARAÇALARIN YAŞ VERİLERİ IŞIĞINDA DOĞU PONTİDLERİN KIYI KESİMİNİN AKTİF TEKTONİĞİ: İLK SONUÇLAR Mustafa Softa, Joel Q.G. Spencer, Tahir Emre, Hasan Sözbilir, Mehmet Turan................137 TÜRK BOĞAZLAR SİSTEMİ: KARADENİZ VE AKDENİZ ARASI DEĞİŞİMİN POTASI Adil Sözer, Özgür Gürses, Ali Aydoğdu, Murat Gündüz, Ersin Tutsak, Emin Özsoy.........138 TÜRK BOĞAZLAR SİSTEMİ YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ BİRLEŞİK BATİMETRİSİ Adil Sözer, Özgür Gürses, Ersin Tutsak, Emin Özsoy.............................................................139 SALDA GÖLÜ (B. ANADOLU) ÇÖKEL KAYITLARINDA ORTA-GEÇ HOLOSEN YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ İKLİM KAYITLARI Sena Akçer-Ön, Zeki Bora Ön, Namık Çağatay, Sabine Wulf, Rana Salihoğlu, Iliya Bauchi Danladi, K.Kadir Eriş, Oona Appelt, Dursun Acar.................................................................140 SEDİMANTOLOJİK OTOMASYON CİHAZLARI İLE VERİ KAYBI OLMADAN MİLİMETRİK VE ÇOK YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ "U KANAL" FİZİKSEL PARAMETRE ÖLÇÜMLERİ Dursun Acar, Namık Cağatay, Erol Sarı, Kadir Eriş, Demet Biltekin, Sena Akçer, Ahmet Evren Erginal, Özlem Makaroğlu, Feray Meydan Gökdere, Özlem Bulkan, Tuğçe Arslan, Gülüm Albut, Burak Yalamaz, Nurettin Yakupoğlu, Asen Sabuncu, Betül Fillikçi, Güliz Yıldız....... ........................................................................... .........................................................142 SANDRAS DAĞI (DENİZLİ-MUĞLA)’NDAN İKİ SERPENTİNOFİT ENDEMİK TAKSON VE KORUMA KATEGORİLERİ Gürkan Semiz..............................................................................................................................143 GB ANADOLUNUN YİTİM ZONUYLA İLİŞKİLİ SİSMOTEKTONİĞİ Ali Pınar, Semir Över, Süha Özden, Hüseyin Yılmaz, Züheyr Kamacı, Ulvi Can Ünlügenç ........................................................................... ...........................................................................144

  12

AKTAŞ GÖLÜ GEÇ HOLOSEN ÇÖKELLERİNDE PALİNOLOJİK ANALİZLER Nurgül Karlıoğlu Kılıç, Hülya Caner, Ahmet Evren Erginal, Serkan Kükrer, Abdullah Akbaş, Sinem Ersin, Selin Uluçay..............................................................................................145 KAHRAMANMARAŞ – GÖKSUN KARAYOLU ÜZERİNDEKİ HEYELANLARIN ULAŞIMA ETKİSİ Mehmet Denizdurduran..............................................................................................................146 DİYARBAKIR KENTİ CİVARINDA DİCLE NEHRİNE AİT TARAÇALARIN YAŞ YORUMLARI Sabri Karadoğan, Catherine Kuzucuoğlu.................................................................................147 KAZAKİSTAN-BURABAI’DEN İLK PINUS SYLVESTRIS L. YILLIK HALKA KRONOLOJİLERİ VE BUNLARIN İKLİME TEPKİLERİ Ünal Akkemik, Arailym Kopabaeva, Kuralay Mazarjanova, Nesibe Köse...........................149 KARÇAL DAĞLARI’NDA (KD-ANADOLU) GEÇ KUVATERNER BUZULLAŞMALARI; İLK SONUÇLAR Volkan Dede, İhsan Çiçek, Levent Uncu...................................................................................150 AFRODİSİAS KAZI ALANINDAKİ YÜKSEK YER ALTI SUYU VE ÇEVRESEL ETKİLERİ İlhan Kayan, Ertuğ Öner, Mehmet Doğan ve Rifat İlhan.......................................................151 MUĞLA-YATAĞAN FAYININ TEKTONİK JEOMORFOLOJİSİ Orkun Türe, M.Ersen Aksoy......................................................................................................153 TRAVERTEN TİPİ KARBONATLARDA MİKROFASİYES DEĞİŞİMLERİNİN DURAYLI İZOTOP VERİLERİYLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ: GÖKTEPE (MUĞLA) ÖRNEĞİ ÖN BULGULARI Özlem Yılmaz, İsmail İşintek, Mine Sezgul Kayseri Ozer, Talip Güngör............................154 DATÇA KNİDOS FAYI PALEOSİSMOLOJİSİ ÜZERİNE ÖN BULGULAR M.Ersen Aksoy, Cengiz Yıldırım, Orkun Türe, Özlem Yılmaz, Gökay Akkaya, Ertekin M. Doksanaltı, Sefa Şahin, M. Akif Sarıkaya................................................................................156 İKİ BOYUTLU SAYISAL BUZUL AKIŞ MODELİ: BUZUL KAYITLARINDAN PALEOİKLİMİ ANLAMAYA YÖNELİK YENİ BİR YAKLAŞIM Adem Candaş, M. Akif Sarıkaya...............................................................................................157 TÜRKİYE KARST MORFOLOJİSİNDE KUVATERNER GELİŞİMİNİ KARAKTERİZE EDEN BİR KUŞAK: ORTA TOROSLAR – ORTA ANADOLU - ORTA KARADENİZ DAĞLARI KARST ZONU Lütfi Nazik, Murat Poyraz.........................................................................................................158 BAŞKALE HAVZASININ TRAVERTEN OLUŞUMLARI Azad Sağlam Selçuk, M. Serkan Üner, Korhan Erturaç, Erman Özsayın, Edwige Pons-Branchu........................................................................................................................................159 KÜÇÜKÇEKMECE LAGÜNÜ HOLOSEN SEDİMANLARININ PALEOMANYETİK TARİHLENDİRMESİ Özlem Makaroğlu, Norbert R. Nowaczyk.................................................................................160

  13

ANTALYA TUFA PLATFORMLARININ SEDİMANTOLOJİK VE MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ, GÜNEY TÜRKİYE Erdal Koşun, Baki Varol, Bassam Ghaleb, Claude Hillaire-Marcel, Florent Barbecot, Ferdi Demirtaş, Koray Koç, Elisabeth Gibert-Brunet, Alina Tudryn.............................................161 ŞİLE (İSTANBUL) KIYILARINDAKİ OOLİTİK EOLİNİTLERİN YAŞI VE PALEOCOĞRAFİK ANLAMI Ahmet Evren Erginal, Mustafa Bozcu, Nafiye Güneç Kıyak, Hamit Haluk Selim, Muhammed Zeynel Öztürk, Çağlar Çakır, Hakan Kaya, Mustafa Karabıyıkoğlu.............162 KUZEY KIBRIS KIYILARINDA PLEYİSTOSEN VE HOLOSEN TEKTONİK DEFORMASYONUNA AİT ÖN SONUÇLAR CengizYıldırım, Okan Tüysüz, Daniel Melnick, Muhammet Zeynel Öztürk, Orkan Özcan, Mehmet Oruç Baykara, Chuan-Chou Shen.............................................................................164

8-11 Mayıs 2016 İstanbul Teknik Üniversitesi-Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, İstanbul / Türkiye  

TAŞELİ PLATOSU’NDA TÜRKE YAYLASI (ANAMUR-MERSİN) POLEN

ANALİZİ SONUÇLARININ ARBOREAL TÜRLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

POLLEN ANALYSIS OF TÜRKE HIGHLAND (ANAMUR-MERSIN) AT TAŞELİ

PLATEAU FOR ARBOREAL SPECIES

İpek ÖZALP1, Meral AVCI1, Hülya CANER2, Nurgül KARLIOĞLU KILIÇ3

1İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Fiziki Coğrafya Anabilim Dalı, Laleli/İstanbul 2İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü, İstanbul

3İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Botaniği Anabilim Dalı, Bahçeköy-Sarıyer/İstanbul

E-posta: ipek.ozalp@istanbul.edu.tr, mavcı@istanbul.edu.tr, hcaner@istanbul.edu.tr, nurgulk@istanbul.edu.tr

ÖZET Yerleşme tarihi ve diğer beşeri etkilerle beraber insanın etkisinin en fazla hissedildiği alanlardan birisi Akdeniz bölgesidir. Tüm Akdeniz havzasında olduğu gibi Anadolu’nun Akdeniz kıyıları ve Toros dağları da binlerce yıl antropojenik etkilere maruz kalmıştır. Çalışmamızda güncel bitki örtüsünün dağılışı yanında, Taşeli platosunda geçmişten günümüze bitki örtüsünde meydana gelen değişimleri ortaya koymak ve bu değişimlerin nedenlerini (doğal ya da antropojenik) anlamak, bölgeye ait paleoçevresel değişimleri açıklamak amacıyla Anamur’un yaklaşık 35 km kuzeyinde plato sahası üzerinde Türke yaylasının (1450 m) sedir zonundan 2,5 m derinlikte açılan kesitten 10’ar cm aralıkla alınan fosil polen örneklerinin palinolojik analizi yapılmış ve sonuçların bir kısmı bu çalışmada paylaşılmıştır. Değerlendirilen kısım içerisinde yalnızca arboreal türlerin (Pinus, Cedrus, Abies, Juniperus, Quercus gibi) polen değerlerine yer verilmiştir. Bu amaçla türlere ait polenlerin yoğunluklarına, özellikle indikatör türlerin değişimlerine bakılarak yorumlama yapılmıştır. Baskın türlerin önemli değişimler gösterdiği seviyeler belirlenerek tarihlendirme için örnekler alınmış (AMS) ve yakın çevrede yapılan araştırmaların sonuçlarıyla bizim verilerimiz karşılaştırılıp nihai bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. İlk sonuçlara göre Cedrus’a ait polen miktarı, kozalaklı ağaçlar arasında kesit boyunca en baskın grubu oluşturmakla birlikte bazı seviyelerde oldukça azaldığı gözlenmektedir. Bu seviyeler aynı zamanda toplam polen miktarının da azaldığı kısımları oluşturmaktadır. Bu durum bize sahadaki türleri genel olarak etkileyen bir unsurun varlığını işaret edebilmesi açısından önemli olabilir. ABSTRACT Mediterranean is one of the regions where human impact is greatest. Like all of the Mediterranean basin, the Mediterranean coast and Taurus Mountains of Anatolia have been exposed to thousands of years of anthropogenic influence. Distribution of present vegetation and the changes in distribution throughout the years are investigated. Study also aims to explain paleoenvironmental changes in the region. These changes are considered in terms of natural or anthropogenic causes. Palynological analysis of fossil pollen, taken from 10 cm intervals at 2.5 m of depth of the cedar zone is conducted. Study area is Türke plateau (1450 m), approximately 35 km to the north of Anamur. Only the pollen values of arboreal species (such as Pinus, Cedrus, Abies, Juniperus, Quercus) are provided. The pollen intensities of these species are evaluated especially by considering the changes of indicator types in particular. After zones of significant changes are determined for dominant species, samples from the area are prepared for dating via accelerated mass spectrometry (AMS). According to the preliminary results, the pollen amount of Cedrus, is greatest for the conifers in this profile. However, in some areas amount of Cedrus decreases as well as the general pollen amount. This situation might indicate the presence of an outside impact on vegetation in this area.

105