นศ.ภ. ปณญานช นาครวฒน รหสนกศกษา 5315400774

คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธานฝกปฏบตงานผลดท 2

รานยาพรชยเภสช จงหวดขอนแกน

ปจจยทมผลตอแนวโนมการเขารวมพฒนา “รานยาคณภาพ” ของรานยาทขนทะเบยนกบกระทรวงสาธารณสข

วารสารวชาการกรมสนบสนนบรการสขภาพ,ปท9 ฉบบท 1,ตลาคม 2555-มกราคม 2556,เลมท 32

ประกอบดวย

• บทน า

• วตถประสงคการศกษา

• ขนตอนและวธด าเนนการวจย

• ผลการศกษา

• วจารณผลการศกษา

• ขอเสนอแนะการน าไปใชประโยชน

บทน า• รานยาเปนหนวยหนงของระบบบรการสขภาพทอยใกลชดและเปน

ทางเลอกแรกๆของประชาชนทใชบรการเมอเจบปวย

- รอยละ 60-70 ใชบรการรานยาเปนแหงแรกเมอเกดการเจบปวย

- รอยละ 85.2 เลอกใชบรการรานยาเมอเจบปวยเทานน• รานยามความส าคญและเปนสวนหนงของระบบบรการสขภาพมความ

จ าเปนอยางยงทตองมรการพฒนาใหไดคณภาพมาตรฐานและเปนทพงของประชาชนอยางแทจรง

- แตพบวาในปจจบนมรานยาทไดรบรองเปนรานยาคณภาพ 406

รานเทานน และมอกจ านวนมากทยงไมสมครเขารวมรานยาคณภาพ- และเจาของรานยาไมคอยใหความสนในการเขารวมโครงการ

- ประชาชนทมารบบรการไมทราบถงความส าคญและความแตกตางระหวางรานยาคณภาพกบรานยาทวไป

• “รานยา” จะตองทราบมาตรฐานจ าเปนในการพฒนาเขาสรานยาคณภาพกอนจงจะสามารถสมครเขารวมรานยาคณภาพได

• ทบทวนกรอบแนวความคดปจจยจงใจและปจจยการมสวนรวมของ Frederick Herzberg ไดแก บรบททวไป สถานการณด าเนนการรานยาในปจจบน ประโยชนทจะไดรบ ปญหาอปสรรคทมแนวโนมท าใหรานยาสมครเขารวมรานยาคณภาพตามกรอบแนวคดดงแผนภมท 1

บทน า

วตถประสงคการศกษา๑. เพอทราบสถานการณทวไปของรานยาในการพฒนาตามมาตรฐานรานยาคณภาพในดานตางๆไดแก สถานท อปกรณ และสงสนบสนนบรการ การบรหารจดการเพอคณภาพ การบรการเภสชกรรมทด การปฏบตตามกฎ ระเบยบและจรยธรรม ทเปนอปสรรคตอการเขารวมรานยาคณภาพ

๒. ศกษา ประโยชนทรานยาจะไดรบ ปญหาและอปสรรคของการเขารวมท ารานยาคณภาพของรานยา

๓. เพอหาความสมพนธระหวางสถานะทวไปของรานยา การพฒนาดานมาตรฐานรานยา ประโยชนทรานยาจะไดรบ ปญหาอปสรรคของรานยากบแนวโนมการเขารวมโครงการรานยาคณภาพ

ขนตอนและวธด าเนนการวจย

ก.รปแบบวจย เปนการวจยเชงพรรณา(Descriptive Research)แบบภาคตดขวาง (Cross-sectional

Research)

ข.การคดเลอกกลมตวอยาง ใชวธคดเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling)

ค.เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม

1.ค านวณขนาดกลมตวอยางในการวจย- จากประชากรรานยาทวประเทศมจ านวนประมาณ 20,000 แหงโดยใชสตร Yamane ไดกลมตวอยาง 399 คน

n = N1 + N (e)2

2.ค านวณสดสวนขนาดตวอยางแตละภาคจากคาสดสวนตามสตร n = Z ๒ oe/๒ N¶(๑-¶)

Z ๒ oe/๒ ¶(๑-¶)+Nd๒โดยก าหนดให n = ขนาดตวอยาง N = จ านวนประชากร Z = คามาตรฐานใตโคงปกตทสอดคลองกบระดบนยส าคญทก าหนด เชน oe =.๐๕,Z =๑.๖๔๕ , oe/๒ = .๐๒๕ , Z = ๑.๙๖๐ สวนคา ¶ =คาสดสวนของตวแปร x(ทเปนตวแทนแตละภาค) ,และ d = ความคาดเคลอนทยอมรบได ในทนใช ๐.๐๕ (๙๕%)

ข.การคดเลอกกลมตวอยาง ใชวธคดเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling)

ข.การคดเลอกกลมตวอยาง ใชวธคดเลอกกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Sampling) (ตอ)

3.เลอกรานยาทขนทะเบยนไวกบกระทรวงสาธารณสข จาก ๔ ภาค ไดแก ภาคกลาง และตะวนตก ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต โดยใชคาสดสวนของรานยา แตละภาค ทค านวณไดในขอ๒

4.เลอกรานยา ทมทอย เบอรโทรศพท ทขนทะเบยนและสามารถสงแบบสอบถามไปถงได

5.สงแบบสอบถามทางไปรษณยและโทรศพท ตดตามการตอบแบบสอบถามโดยใหสงกลบไดทงทาง e-mail และไปรษณยไดกลมตวอยางทเปนตวแทน ๓๐๙ คนคดเปนรอยละ ๗๗.๔ ของกลมตวอยางทค านวณได

สวนท 1

สวนท 3

สวนท 2

สถานการณทวไปของรานยา

สถานะปจจบนของการด าเนนการรานยาตามมารตราฐานรานยาคณภาพใน 4 ดาน

การหาความสมพนธของตวแปรตนและตวแปรตาม

สถานการณทวไปของรานยาสวนท 1

สวนท 1 สถานการณทวไปของรานยา(ตอ)

สถานการณทวไปของรานยา(ตอ)สวนท 1

สวนท 1 สถานการณทวไปของรานยา(ตอ)

สวนท 2 สถานะปจจบนของการด าเนนการรานยาตามมารตราฐานรานยาคณภาพใน 4 ดาน

สวนท 2 สถานะปจจบนของการด าเนนการรานยาตามมารตราฐานรานยาคณภาพใน 4 ดาน

สวนท 2 สถานะปจจบนของการด าเนนการรานยาตามมารตราฐานรานยาคณภาพใน 4 ดาน

สวนท 3 การหาความสมพนธของตวแปรตนและตวแปรตาม

สวนท 3 การหาความสมพนธของตวแปรตนและตวแปรตาม(ตอ)

วจารณผลการศกษา

การเขารวมราน

ยาคณภาพ

ความเปนเจาของรานยา

ประโยชนทรานยาจะไดรบ

ปญหาและอปสรรค

ผ เปนเจาของรานยามอ านาจในการตดสนใจมากกวาเภสชทมารบจางปฏบตการ

มการลงทนมากแตผลประโยชนทรานยาจะไดรบยงไมชดเจน

ไมเขาใจประโยชนในการเขารวม,ยงไมเหนดวยวาการไดรบการรบรองเปนรานยาคณภาพจะสรางความเชอมนใหกบผมารบบรการไดจรง ,ไมมนใจวาโครงการจะมความยงยน

ขอเสนอแนะการน าไปใชประโยชน

• ตองเสยคาใชจายในการเขารวมพฒนารานยาคณภาพ รอยละ 63.1• ไมเขาใจประโยชนในการเขารวม รอยละ 45.5• ไมไดรบการสนบสนนจากหนวยงานภาครฐและหนวยงานอนๆ รอยละ 44.4

สงผลใหความคดเหน ใน ดานปญหาและ อปสรรค ใน ภาพรวมอย ในระดบสง

ประชาสมพนธรณรงคใหรานยาเหนผลประโยชนในการเขา รวมรานยาคณภาพและตอง เนนทเจาของเปนหลก

ชใหเหนถงประโยชนของการเขารวมรานยาคณภาพใหชดเจนมากขน