1

№10 2015 жылҚазан-Октябрь

қазақ хандығына - 550 жыл

тойтарихи

Тасқа қашалған тарих шежіресі тағы да жаңа парақпен толықты. Елдігімізді танытатын, мерейімізді асыратын Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойы аясында көне шаһар төрінде ерекше монумент бой көтерді. Бағаналы орда бақ орда саналатын Елордамыз Астана төрінен басталған тарихи тойдың жаңа тарауын өзі бастаған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев монументтің ашылу салтанатына қатысты.

– Құрметті отандастар! Қымбатты жамбылдықтар! Баршаңызды Қазақ хандығының 550 жылдығымен құттықтаймын! Елордамыз Астанадан басталған ұлы той 2000 жылдық тарихы бар Таразда жалғасып жатқан бұл мереке біздің халқымыз үшін өте керек.Сондықтан көне тарихымызды жер-жерден іздестіруге тиіспіз.Жазып, жинап, насихаттауымыз қажет. Біз кеше ғана бола қалған халық емеспіз. Керей мен Жәнібек ту көтергенде, тарихта «Қазақ хандығы» құрылды. Өткен тарихымызды зерттеп, мәлімет жинау үшін тәуелсіздік жылдарында әлемнің түкпір-түкпіріне экспедициялар ұйымдастырылды. Біздің тарихымыз бастауын сақ, ғұн, түркілерден алып, Керей мен Жәнібек хандардың Шу алабына көшіп, Қазақ хандығының туын көтеруімен жалғасады. Біз бұл мерекені тарихымыздың терең екендігін бүкіл әлемге таныту үшін, өскелең ұрпаққа жеткізу үшін өткізіп отырмыз. Әсіресе, өсіп келе жатқан ұл-қыздарымыз біздің тарихымыз терең екенін білуі керек. Соңғы кезде экономикалық қиындықтарға қарамастан осындай ескерткіш қойып отырмыз.Қазақ хандығының 550 жылдығы – бүкіл халықтың мерекесі. Осы мерейтойға байланысты Тараз қаласы абаттандырылды. Бұған барлық қазақстандықтар

атсалысты.Оларға алғыс айтуымыз керек. Осының бәрі – ұрпақтың ата-бабалар аманатына адалдығының, Ұлы

еліміздің басқа да өңірлері сияқты өз дамуы жолында жаңа биіктерге жететініне сенімім мол. Жамбыл облысы

(Жалғасы 7-бетте)

Біздің қасиетті жерімізді ықылым заманнан-дан ұлы дала деп, ал бабаларымызды ұлы даланың ұрпақтары деп атаған. Біз – солардың жалғасымыз, ұлы даланың мұрагерлеріміз.

Осынау кең байтақ ұлы даланың көгінде халқымыздың бақ жұлдызы болып, жаңа Қазақстан дүниеге келді. Біздің Қазақстанымыз – ұлы істердің ұйытқысы болған ұлы дала елі! Бұл – біздің тағдырымыз! Бұл – біздің таңдауымыз! Мәңгілік елімізде бейбітшілік пен береке болсын! Халқымыз аман болсын!

Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ

О реализации стратегическОгО плана развития атУ и задачах на 2015-2016 Учебный гОд

Емтиханды қалай табысты

тапсыруға болады?

5бет

тұлға 3бет

4бет

Дала тарихына тағзымының нышаны.17 елден келген қонақтарға алғыс айтамын, – деп Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев жиналған қауымға ақ тілегін жолдады.

«Жақсы сөз – жарым ырыс» дегендей, Елбасы өңірдің даму үрдісіне көңілі толатындығын білдіріп, жоғары баға беріп, мақтап жатса, ол жамбылдықтардың мерейін тасытты. Ел мен жердің берекесі артып, бақ-дәулеті тасып жатқаны емес пе?

Елбасының «Биыл облыста 170 мың шаршы метр баспана салынды. Жыл басынан бері 7 мектеп, 3 балабақша пайдалануға берілді. Индустрияландырудың бірінші бесжылдығы аясында 33 нысан іске қосылды, екінші бесжылдықта 27 нысанды іске қосып, 6 000 жұмыс орнын ашу қарастырылған. «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» жобасын жүзеге асыру аяқталып келеді. Осы қала арқылы темір жол, газ құбыры өтеді. Мұның бәрі халықтың игілігі үшін жасалуда. Жамбыл облысы

– менің ең жақсы көретін өңірім. Тарих туралы сөз бола қалса, көне Таразды айтпай кету мүмкін емес. Өңірде талантты жастар өсіп келеді. Көп шаруалар істелді» деп ағынан жарылуы Жамбыл жұртының төбесін көкке жеткізгендей болды.

Біз кез-келген мерекені халыққа көбірек игілік жасау үшін пайдаланамыз. Әлемде тұрақсыздық, қақтығыстар мен соғыстар болып жатыр, ал біздің елде бәрі тату әрі өзара сыйластық негізінде өмір сүруде. Қазақстанды әлемнің өзге елдері біледі, құрметтейді. Еліміз қақтығыстарды шешу ісінде арағайындық жасап, Әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшылары съезін өткізіп келеді. Осының бәріне халқымыздың бірлігі арқасында қол жеткіздік. Қазақ хандығының 550 жылдығы мерейтойы қазақтың тарих қойнауынан нәр алып келе жатқан ел екенін көрсетеді, – деді Мемлекет басшысы.

2

В сентябре были подведены итоги конкурса «Лучшие студенты Алматы – 2015», организованного Управлением по делам молодежной политики города Алматы совместно с рекрутинговой компанией «Elite». Лучшие из лучших вошли в каталог «Лучшие студенты Алматы – 2015». Сре-ди них студенты АТУ:

Кази Дина Канаткызы - 5В050900-Финансы; Елефтериади Елизавета Васильевна - 5В050600-Экономика; Туганбаева Ажар Шаяхметкызы - 5В072800-Технология перерабатывающих производств, специализа-ция: Технология бродильных производств и виноделия.

В Генеральный рейтинг преподавателей вузов Республики Казахстан 2014 «ТОР-50», проведенный Независимым Агентством аккредитации и рейтинга Республики Казахстан вошли 11 преподавателей Алматинского технологического университета. Рейтинг охватывает 55 вузов РК.

Преподаватели АТУ, вошедшие в Генеральный рейтинг:Место в

рейтингеФИО преподавателя Баллы

35 Алимарданова Мария Калабаевна 155037 Выхрест Наталья Юрьевна 145039 Кизатова Майгуль Жалеловна 120042 Лесова Жаниха Туреевна 120042 Таусарова Бижамал Раимовна 120044 Изтаев Ауелбек Изтаевич 110046 Кулажанов Талгат Куралбекович 100047 Нуржасарова Майра Абдрахмановна 100048 Кутжанова Айкен Жуматаевна 90048 Витавская Анастасия Васильевна 90049 Коробов Алексей Константинович 85050 Рыскулова Бахыт Рыскуловна 800

24-26 сентября 2015 г. в г. Алматы прошел первый технологический фестиваль «TECH GARDEN FEST 2015», который собрал 1,5 тыс. участников и более семисот заявок инноваторов на получение грантов для реализации идеи проекта. В ходе фестиваля проходили встречи с потенциальными инвесторами, выступали ведущие специалисты в области венчурного финансирования, запуска и работы над стартапами. Ведущие ученые и студенты Алматинского технологического университета приняли активное участие в конкурсе «STARTUP DAY» в рамках «TECH GARDEN

14-16 сентября 2015 года в г. Сочи (Россия) состоялся Третий молодежный форум «Россия-Казахстан», где при-нял участие студент 3 курса специальности «Биотехноло-гия» Білтебай Асыл, представивший научную работу на Международный конкурс научно-исследовательских про-ектов «Продовольственная безопасность».

Научная работа А. Білтебай на тему «Технология про-изводства и экспериментальные исследования функци-ональных кормовых добавок для птицеводства» (науч. руководитель д.т.н., профессор Кизатова М.Ж.) вошла в пятерку лучших проектов МОН РК, была рекомендована для участия в Форуме.

Желаем творческих успехов!Ректорат

Поздравляем!бОлЬШие вОзМОЖнОсти – бОлЬШие дОстиЖения

Выставка научных достижении университета

Кулажанов К.С., Выхрест Н.Ю. №2684462. Опубликовано в Бюллетене Европейских патентов, 15/22 от 27.05.2015 г.;

- Открыты 2 диссертационных совета: - Технология легкой и перерабатывающей промышлен-

ности;- Технология пищевой промышленности; - По бюджетной программе 055 было подано 51

проекта на 2015-2017 г., из них 6 проекта получили финансирование;

- аккредитованная лаборатория вошла в единый реестр испытательных лабораторий Таможенного союза (в РК общей численностью 637, в единый реестр вошли 133);

- учеными университета было опубликовано 64 статьи в журналах, входящих в рейтинговые зарубежные базы данных (БД Thomson Router и Scopus);

- Международная выставка «Молочная и Мясная индустрия» 2015 г., г. Москва – 3 золотые медали;

- Российская Академия наук, г. Москва, 19-23 мая 2015 г., г. Москва – 3 золотые медали и 1 диплом;

- 15-й Международный конкурс модельеров «Сибир-ский кутюрье», г. Новосибирск; Дипломы в номинации «Этнос», «Светский раут», Гран–при «Серебряная пуговица» и «Сапфировая пуговица»;

- III Международный конкурс дизайнеров и модельеров «Жас оркен-2015» - три диплома за 1 место по номина-циям «Фольклор», «Креатив» и поощрительный приз по номинации «Прет-а-порте», а также Гран-при.

О реализации стратегического плана развития АТУ и задачах на 2015-2016 учебный год читайте на 4 странице.

30 сентября состоялось заседание ученого сове-та университета, на котором были обсуждены вопро-сы реализации стратегического плана развития АТУ. Как было отмечено, основные задачи Плана стратегического развития АТУ на период до 2015 г. выполнены. Инновационные подходы коллектива АТУ в деятельности по ключевым направлениям, в целом, привели к повышению качества образовательной деятельности и наших итоговых показателей:

- В Генеральном рейтинге лучших вузов Казахстана вошел в число 10 -ти лучших вузов Казахстана-2015;

- В Национальном рейтинге лучших технических вузов Казахстана-2015 АТУ занял 5 место; в Независимом рейтинге лучших вузов Казахстана-2015 – 10 место;

- В Национальном бизнес-рейтинге предприятий в номинации «Показатели ликвидности» занял 2-е место;

- Основные профильные специальности АТУ по пищевой, легкой промышленности и индустрии гостеприимства заняли первые места в Генеральном рейтинге образовательных программ вузов РК;

- В Рейтинге Европейской научно-промышленной палаты ARES-2015 (Academic Ranking of World Univer-sities-European Standard ARES-2014) АТУ вошел в кате-горию А. Эта категория обозначает: высокое качество преподавания, научной деятельности и востребованности выпускников работодателями (High quality performance) (в 2013 году – АТУ был в категории ВB - Надежное каче-ство);

- Впервые получен Европейский патент «Method for producing dairy products (embodiments)», Авторы:

Ученые атУ презентовали министру образования и науки рк научные разработки

главнОе

Қазақстандағы жоғары оқу орындары арасында алғаш Алматы технологиялық университетінде Қамқоршылар кеңесі құрылған еді. Алғашқылардың

ҚаМҚорШЫЛар КЕҢЕСІНЕ – 10 ЖЫЛбірі болып құрылған университеттің Қамқоршылар кеңесі биыл 10 жылға толып отыр. Осы жылдары университет отандық экономиканы дамыту үшін жоғары білікті мамандар даярлау саласында жетекші кәсіпорындармен тығыз байланыстар орнатып, білім, ғылым және өндіріс салаларын ұштастырудың қазіргі заманғы талаптарын қамтамасыз ету бағытында қарқынды жұмыстар атқарды. Жиын барысында атқарылған жұмыстарға жұмыстарға шолу жасалды.

Бүгінде Қамқоршылар кеңесінің құрамына республикадағы тағам және жеңіл өнеркәсіп, туризм, қонақжайлылық және қызмет көрсету саласының жетекші кәсіпорындары кіреді. «Алтын Диірмен», «Фудмастер», «Coca Cola bottlers», «Маслодел», «Беккер», «Рахат», «Карлсберг», «Эфес», «Бахус»,

«Иссык», «КазЛегПром-Алматы», «GLAZMAN», «Ника», «Қыз-Жібек» «КазСПО-Н» «Тексти-лайн» және т.б. көптеген кәсіпорындарда АТУ студенттері жылда

оқытушылармен бірге өндірістік тәжірибеден өтуде.Бүгінде университет жетекші кәсіпорындармен

студенттердің тәжірибеден өтуі жөніндегі қысқа және ұзақ мерзімді 533 келісімшарт жасаған. Кәсіпорындар студенттерді өздерінің болашақ қызметкерлері ретінде қарап, олардың оқу орнында алған теориялық білімдерін тәжірибемен ұшстастыруына барынша қолайлы жағдай жасап келеді. Кәсіпорынның өндіріс үдерісінің қыр-сырын жетік меңгерген студенттер оқу бітіріп, диплом алысымен осында келіп еңбек жолын бастайды.

Кеңес жұмысының барысында әлемдік тәжірибені ескере отырып, білім алушылардың өндіріс кәсіпорындарында тәжірибеден өту жүйесін жетілдіру, оқу бағдарламаларын құрастыру кезінде жұмыс берушілердің мүдделерін ескеру, университет ғалымдары мен кәсіпорын өкілдерімен бірлесе ғылыми зерттеулер жүргізіп, оны өндіріске енгізу сияқты құнды пікірлер айтылды. Сөйтіп, Қамқоршылар кеңесі оқу-ғылыми үдерісіне жаңа технологиялар мен инновацияларды енгізу арқылы жоғары білікті мамандарды даярлау орталығы ретінде алдағы уақыттағы жұмыс жоспарын тағы да айқындап алды.

Ақпараттық қызмет

первый технологический

фестиваль «TECH GARDEN FEST 2015»

FEST 2015». От университета было подано на конкурс 12 заявок, в том числе одна студенческая работа, из них 9 проектов прошли в финал.

Обладателями гранта конкурса «STARTUP DAY» стали:

1. Жилисбаева Раушан Оразовна с проектом на тему: «Материалы нового поколения специального назначения».

2. Выхрест Наталия Юрьевна с проектом на тему: «Лазерная технология промывки технологического оборудования на молокозаводах».

Управление науки

3тұлға

Алматы технологиялық университетінің президенті, химия ғылымдарының докторы, профессор, академик, мемлекет және қоғам қайраткері Құралбек Сәдібайұлы Құлажанов Жамбыл облысы, Талас ауданы, Үшарал ауылында дүниеге келген.

Жастайынан Құралбек Сәдібайұлының бар ынта-жігері оқуға ауған. Әсіресе, ол химия пәнін ерекше сүйіп оқыды. Сондықтан көбіне өзімен сөйлесуге, адаммен емес, табиғатпен, ғаламмен сырласуға бейім тұратын өзгеше жан болып өсті. Сонымен қатар, айналасында болып жатқан тыныс-тіршілікті саралап, зерделеп ер жетті. Ол өз құрбы-құрдастары секілді жастықтың жалынында жүргенімен, қиялы ғылым әлемінде болды. Туған жерін ерекше жанындай сүйген Құралбек Сәдібайұлы өз тұстастарының арасында ерекшеленіп тұратын.

1962 жылы Құралбек Сәдібайұлы Үшарал орта мектебін үздік бітіреді. Сол жылдары СОКП-ның «Кеңестер одағы дегеніміз – бүкіл елді электрлендіру және химияландыру» деген ұраны шықты. Осы ұран сол кездегі мектеп бітіріп жатқан жастарға жігер берді және хи-мия пәнін жанындай жақсы көретін Құралбек Сәдібайұлын Қазақ мемлекеттік университетінің химия факультетіне түсуге қамшылады. Және арманына жету жолындағы ең бірінші қадамы сәтті болып, көп ұзамай Үшаралдың қара топырағында аунап өскен Құралбек Сәдібайұлы Алматыдағы Қазақ мемлекеттік университетінің студенті болып еліне келіп, әкесі Сәдібай мен шешесі Ұлтайды қуантады.

Алғашқы күннен бастап-ақ, Құралбек Сәдібайұлы үшін химия факультетінде оқу оңайға түскен жоқ. Өйткені, бұл факультетте қойылатын талап өте күшті және ауыр еді. Сонда да жақсы маман болуды армандаған Құралбек Сәдібайұлы бар ынтасын, күш-жігерін талмай жұмсап және сол үшін аямай маңдай терін төкті. Дегенмен бірте-бірте өзіндік пікрі бар, сезімтал, талантты жігіт ерекше көзге ілікті. Ұстаздар оның ғылымға деген қабілетін байқап, университетті бітірісімен кафедраға тағылымгер-зерттеуші қызметіне қалдырды. Сөйтіп ғылымның терең тұңғиық екенін, оның түбіне сүңгіп, адамның жан азығы болар маржанын тауып, олардың басын біріктіріп, жарық дүниеге алып шығудың қаншалықты қиын екенін түсінген Құралбек Сәдібайұлы алған бетінен қайтпады. Бұл ретте Қ.С. Құлажановтың барлық ғылыми еңбектері органикалық катализ, тамақ өндірісі,

Қ.Құлажанов тамақ және жеңіл өнеркәсіп салаларында білім мен ғылымды дамыту бағытында қыруар еңбек етіп, Алматы технологиялық унверситетінде бірегей, жалпы жұртшылық мойындаған ғылыми мектеп құрғанын мақтанышпен атап өту қажет. Қ.С. Құлажановтың жоғары кәсіби білім мен ЖОО ғылымын дамыту, жоғары білікті кәсіби және ғылыми кадрларды даярлау саласындағы аса зор еңбегі Қазақстан Республикасының құрметті атақтарымен және марапаттарымен аталып өтілген, атап айтқанда: «Құрмет» орденімен, «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» Құрметті атағымен; «Қазақстан Республикасының Білім беру ісінің Үздігі» Төсбелгісімен, «Мәдениет қайраткері» Құрмет белгісімен; «Қазақстан Конституциясына-10 жыл», «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне - 20 жыл» мерейтойлық медалдарымен марапатталған.

Қ.С. Құлажанов – Мәскеу мемлекеттік тамақ өнеркәсіп академиясының (Ресей), Андонг Ұлттық университетінің (Оңтүстік Корея) Құрметті профессоры. 1996 жылы Халықаралық Инженерлік Академиясының және ҚР Инженерлік Академиясының, 2001 жылы Халықаралық жоғары мектеп ғылым академиясының толық мүшесі (академигі), 2004 жылы ҚР Ұлттық Ғылым Академиясының құрметті академигі болып сайланды.

«Жақсы адам – қазына» дейді халық даналығы. Шынында Құралбек Сәдібайұлы кенересінен асыл маржан асып-төгіліп жатқан алтын ыдысқа ұқсас. Өзінің мән-

мазмұнды ғұмырындағы ерен еңбегін айтып тауысу мүмкін емес. Бұл тек қана бір белес. Шыдамы шексіз, көңілі кексіз, еңбегі ерен, білімі терең Құралбек Сәдібайұлындай жандар өмірде сирек кездеседі. Қазақтың мына дарқан даласын түгелдей дерлік алып жатқан ғажайып өсімдік бар. Аптапты ыстықта да, ақтүтек боранда да әрі мен нәрін жоғалтпай, қазақтың байтақ даласына жұпар иісін аңқытып, жүрегіңді елжіретіп, бойыңды еріксіз балқытып, жаныңа нәр беретін өсімдіктің қасиетті деп саналатыны тегін емес. Оның аты – жусан, кәдімгі дала жусаны. Міне, Құралбек Сәдібайұлының қасиеті мен қабілеті, қажыры мен қайратына қарап, оны сол дала жусанымен ғана салыстырар едік.

«Ұшаралдың ұланы» (құрастыр.: Асылбек А.,

Шәйдікәрімов Ш., Алматы, 2014 ж.) кітабынан ықшамдалып алынған

бІлІМ Мен ғылыМға арналған ғұМырхимия технологиясы, сонымен бірге химия пәнін оқыту әдістемесі сияқты іргелі әрі қолданбалы зерттеулерге арналған.

Ол өзінің ғылыми жұмыстарын органикалық нитроқосылыстарды тотықсыздандыру кинетикасын қызметкерлерімен бірге тамақ өнімдерінің сапалылығын, биологиялық құндылығын арттыруға арнады. Ауыл шаруашылық өнімдерін сақтаудың және оларды кешенді түрде толық өңдеудің болашағы зор, экология жағынан қауіпсіз технологиясын жасады. Тұңғыш рет астық жиынтығының гигроскопиялық, термодинамикалық сипаттамалары астықты жинап алу әдісіне және бидайдың жылу ылғалдылық күйінің қалыптасу заңдылықтарына байланысты екендігін дәлелдеді. Бидайдың аумалы күйдегі ылғалдылық кеңістігі анықталды.

Қ.С. Құлажанов 1980 жылы Жамбыл жеңіл және тамақ өнеркәсібі технологиялық институтының Алматыдағы филиалына ауысты. Мұнда ол институттың ғылыми секторын басқарудан бастап, ірі жоғары оқу орны – Алматы технологиялық университетінің ректоры қызметіне дейінгі жарқын жолдардан өтті. Бұл ретте 1996 жылы өз алдында Алматы технологиялық институты, 1999 жылы Алматы технологиялық университеті болып қайта құрылғанда да оның ұйымдастырушылық, басшылық қызметі жалғасып, ұштала түсті. Бұрынғы институттың филиалын еліміздегі қазіргі заманғы ірі жетекші университеттер қатарына жеткізу жолында Құралбек Сәдібайұлы ұшан-теңіз еңбек етті.

Оның бірінші кезектегі жұмысы жоғары оқу орнының ұйымдық құрылымын жетілдіру болды. Қазіргі өмір талабына жан-жақты талдау жасап, бірқатар жаңа бөлімдер мен бөлімшелер құрды. Нәтижесінде қазір университетте тамақ өндірісі технологиясы және жеңіл өнеркәсіп мәселелерімен айналысатын жеке ғылыми-зерттеу институттары жұмыс істеп келеді. Сонымен қатар, тамақ және жеңіл өнеркәсіп мамандықтары бойынша докторлық және кандидаттық диссертациялар қорғайтын екі Ғылыми кеңес құрылды. Олар Қазақстандағы ғылыми кадрларды дайындайтын бірден-бір орталық болды.

Қ.С. Құлажанов республикамыздағы жоғары оқу орындарында жетекші-ұйымдастырушы ғана емес, сонымен бірге ірі теоретик-зерттеуші ретінде жоғары мектептегі әдістемелік мәселелерге де көңіл аударып келеді. Жоғары оқу орындарындағы негізгі пәннің бірі – физикалық және колоидті химияны оқытудың теориялық, ғылыми-әдістемелік негізін жасады. Мұны ол психология теориясымен байланыстырып, жаңа тұжырымдамасын жасап, оның химия пәні бойынша білім берудегі рөлін көрсетіп берді.

Қ.С. Құлажановтың авторлығымен 495 ғылыми еңбек жарық көрді, олардың қатарында 29 оқулық мен оқу құралы, 5 монография, 54 авторлық куәлік пен патенттің иегері. Оның ғылыми жетекшілігімен 7 ғылым докторы мен 10 ғылым кандидаты даярланды. Қ.С.Құлажановтың аса іргелі еңбектері үш рет қайта басылған екі томдық ЖОО-ларға арналған «Аналитикалық химия» (қазақ тілінде) оқулығы: 1-ші том – «Талдаудың химиялық әдістері» және 2-ші том – «Талдаудың физика-химиялық әдістері», сонымен қатар ЖОО-ларға

арналған «Физикалық және коллоидтық химия» оқулығы, ЖОО-ларға арналған қазақ тіліндегі «Биоорганикалық химия» оқулығы мен «Мұнай өңдеу үдерістерін жетілдіру» оқулығы және т.б. бар.

Құралбек Сәдібайұлы басшы ретінде ұстаздар құрамы сапасына ерекше жауапкершілікпен көңіл бөледі. 1994 жылы филиалда небәрі 4 ғылым докторы, 40 шақты ғылым кандидаты болатын. Университет басшысының бұл жағдайды жақсартуға жұмсаған ерен еңбегі өз нәтижесін берді. Қазіргі кезде АТУ-да кадр мәселесі толығымен шешілген. Штаттағы оқытушылардың 58-і ғылым докторлары және профессорлар, 170-і ғылым кандидаттары және доценттер. Олардың ішінде 6 ғылым докторы, 10 ғылым кандидаты диссертацияларын тікелей Қ.С. Құлажановтың жетекшілігімен қорғады.

Қ.С. Құлажанов – ғылым мен жоғары техникалық білімнің белсенді ұйымдастырушысы, оқу үдерісі мен ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруда жоғары талап қоятын, оқыту үдерісі мен ғылымды ұштастыруға байланысты мәселелерді тұжырымдап, шеше алатын, зерттеулерді халықаралық деңгейдің басым бағыттарына шығаруға шаралар қолданатын іскер тұлға.

Оның басшылығымен ғылыми-зерттеу жұмыстардың көлемі жылдан жылға ұлғайып, кафедралық зертханалар мен кабинеттерді заманауй құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету, оқу үдерісін жалпыәлемдік кредиттік оқыту технологиясы бойынша ұйымдастыру, университеттегі оқу және ғылыми

үдерісінің әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етілу деңгейі өсе түсуде. Қ.С. Құлажановтың басшылығымен университетте күшті материалдық-техникалық база құрылған, академиялық және қолданбалы ғылымның өндіріспен байланысы нығайып келеді, жылдан жылға профессорлар мен оқытушылардың сапалы құрамы артып, ғылыми-білім беру қызметінің кітапханалық-ақпараттық қамтасыз етілуі, ғылыми және оқу зертханалардың заманауй құрал-жабдықтармен жабдықталуы жақсарып келеді. Алматы технологиялық университеті бүгінде тағам, өңдеу өндірісі, тоқыма және жеңіл өнеркәсіп, қонақжайлық және қызмет көрсету индустриясы салалары үшін мамандарды, қызметтің инновациялық саласы үшін жоғары білікті ғылыми кадрларды даярлауда республикадағы мамандандырылған жетекші ЖОО-ға айналды.

Академик Құралбек Сәдібайұлы ҚұлАжАнов

3

4

Как известно, 29 марта 2014 года был утвержден и представлен в МОН РК Стратегический план развития университета на 2014-2020 гг. Пришло время подвести итоги за пройденный период, выявить возможные проблемы и подкорректировать его исполнение на ближайший период. Задача состоит в том, что в связи с изменениями во внешней и внутренней среде необходимо наметить новые задачи и провести актуализацию некоторых целевых индикаторов. Рассмотрим промежуточное выполнение основных показателей в разрезе стратегических направлений и поставленных в них задач.

Стратегическое направление 1: Модернизация обра-зовательной деятельности университета в соответствии с национальными и международными требованиями. Задача 1.1.1 Увеличение контингента обучающихся.

Причины невыполнения планируемых показателей обусловлены целым рядом внешних и внутренних факторов, а именно:

- уменьшением числа выпускников школ; - низкой платежеспособностью населения;- недостаточным количеством выделяемых мест по

госзаказу, в том числе магистратуру и докторантуру и по целевой подготовке для непрофильных направлений обучения;

- неэффективной работой выпускающих кафедр с потенциальными работодателями и инвесторами.

Задача 1.1.2 Развитие эффективного функцио-нирования всех уровней образования в соответствии с параметрами Болонского процесса.

В данном случае причиной неполучения лицензий на заявленные специальности стал объявленный МОН РК мораторий на их выдачу. На данный момент мораторий снят и кафедрами готовится новый пакет документов для подачи заявки. Начальникам УМУ, УПО и заведующим выпускающими кафедрами необходимо проконтролировать правильность подготовки и подачи документов, оформления онлайн заявки.

Бланки Европейского приложения к диплому изготовлены через Банкнотную фабрику РК в августе 2015 года. ОР необходимо отработать механизм выдачи Европейского приложения к диплому (особенно выпускникам ОП, прошедших аккредитацию в агентстве ASIIN.

Задача 1.1.3 Повышение качества образования.Данная задача практически достигнута: не прошли

специализированную аккредитацию лишь 3 докторские программы по причине отсутствия выпускников. Но, как вы знаете, места по гос. заказу на данные программы МОН РК не выделялись, а прием на договорной основе запрещен на докторские программы.

По вопросу подготовки серии университетских учебников по нашим профильным направлениям подготовки: по направлениям «Технология перерабатывающих производств» и «Технология продовольственных продуктов» работа ведется активно. Начаты издания книг еще по 3 направлениям подготовки сферы легкой промышленности – 2 книги (Рыскуловой Б.Р. и Кучарбаевой К.Ж. рекомендованы РУМС к изданию). Но они не засчитаны как достигнутый результат, так как еще не опубликованы, а лишь пока рекомендованы РУМС к изданию.

На следующий период запланированы еще 2 серии учебников, поэтому НМС университета, деканам факультетов, заведующим кафедрами необходимо активизировать работу в данном направлении. Нужно пересмотреть и актуализировать план издания учебников и учебных пособий.

Задача 1.2.1 Совершенствование системы полия-зычного образования.

Курсы изучения иностранных языков при кафедре ГиИЯ прошли 30 преподавателей профилирующих кафедр, что составляет 7,5% от общего количества ППС университета. 3% ППС разработали учебные программы и ведут занятия на английском языке. Остальная часть ППС, прошедших курсы английского языка, не задействованы в учебном процессе из-за отсутствия полиязычных групп на ряде направлений подготовки.

С сентября 2015 года кафедрой «ГиИЯ» организованы дополнительные курсы английского языка для ППС университета в количестве 40 человек в течение всего учебного года, имеющих начинающий и средний уровни владения языком подготовки для дальнейшей работы в полиязычных группах и ведения занятий по дисциплине «Профессионально ориентированный иностранный язык».

Не достигнут плановый показатель по количеству иностранных преподавателей, привлеченных для работы в АТУ. Это связано с недостаточным финансированием академической мобильности со стороны МОН РК. В связи с тем, что с этого года финансирование со стороны МОН

РК прекращено, проректору по УМР, проректору по НиИ, начальникам УМУ и УПО необходимо активизировать работу в направлении проведения занятий иностранными преподавателями в онлайн режиме.

Не достигнут плановый показатель по количеству ППС, участвующих в совместных международных проектах. Низкий уровень владения английским языком не может быть основной причиной отсутствия совместных международных проектов. Проректору по НиИ совместно с УМОиАМ следует активизировать работу по поиску и реализации совместных международных грантов.

Задача 1.2 Интеграция в международное образо-вательное пространство: 1.2.2 Совершенствование содержания и качества оП в соответствии с основными параметрами Болонского процесса

Указанные задачи не в полной мере реализованы в части «Доли интегрированных ОП магистратуры, разработанных с участием международных партнеров», «Доля интегрированных ОП докторантуры, разработанных с участием международных партнеров», «Доля студентов, магистрантов и докторантов, обучившихся за рубежом не менее одного академического периода за весь период обучения», «Доля иностранных обучающихся: бакалавриат; магистратура; докторантура». Факультетам и кафедрам совместно с УН, УПО и УМОиАМ необходимо детально изучить этот вопрос, провести маркетинг и разработать план мероприятий по активизации работы в данном направлении.

Задача 1.2.3 Развитие дистанционных образо-вательных технологий.

Было запланировано довести долю образовательных программ по дистанционной технологии до 97%. Всего в университете на данный момент производится обучение по 22 образовательным программам на очном обучении, на заочном – по 21 программе, что составляет 95,5% от всех программ АТУ. Согласно нормативным документам РК обучение по специальности 5В042100 – Дизайн, по заочной форме не допускается.

Доля обучающихся по дистанционным технологиям: плановый показатель на 2015 год составляет 20%. Однако по ряду объективных причин он не выполнен. На начало 2015-2016 учебного года этот показатель снизился до 12% (834 студента дистанционного обучения и 6082 - очного).

В последние 5 лет наблюдается снижение приема студентов на заочную форму обучения, обусловленного прекращением подготовки по заочной форме обучения выпускников школ с 2010 года и введением приемных испытаний (комплексное тестирование) для выпускников колледжей с 2012 года.

Было запланировано, что 10% преподавателей будут использовать в 2015 учебном году такие технологии. Согласно данным журнала учета 63 преподавателей провели онлайн занятия. С учетом того, что по статистическим данным ОУП в АТУ на 3 июня 2015 года работали 394 штатных преподавателя, доля использующих при дистанционном обучении онлайн занятия составляет 16%, а с учетом 79 совместителей – 13,3%.

Однако, для улучшения подготовки студентов, обучающихся дистанционно, этот показатель необходимо повышать. Сдерживающими факторами внедрения онлайн занятий в учебный процесс являются не достаточная подготовленность преподавателей и недостатки в системе планирования учебной нагрузки.

Для решения проблемы на 2015-2016 учебный год предусмотрено, что для студентов первого года обучения по дистанционной технологии будет составлено в УМУ расписание онлайн занятий, а преподавателям эти часы включены в нагрузку отдельно. По результатам выполнения этих мероприятий будут предложены изменения по расчету и учету учебной нагрузки.

В июне 2014-2015 учебного года проведен обучающий семинар по проведению онлайн занятий для преподавателей АТУ, на 2015-2016 учебный год запланировано в Институте повышения квалификации при АТУ обучение молодых преподавателей инновационным образовательным техно-логиям.

Расширяется база виртуальных лабораторных работ, которых насчитывается 22 на конец года. Это – перспективное направление в дистанционном обучении. Для расширения базы необходимо провести обучение флеш программированию преподавателей, внести такую дисциплину в программу магистратуры.

Для унификации учебного контента со студентами очного обучения и обеспечения идентификации удаленного пользователя портала с 2015 года осуществляется переход на АИС Platonus, взамен АСУО E-learning, что также будет способствовать развитию дистанционного обучения в АТУ.

Стратегическое направление 2. Модернизация научно-исследовательского процесса и инновационной деятельности. Задача 2.1 Создание бизнес-инкубаторов, технопарков, центров коммерциализации научных раз-работок и технологий по направлениям «Пищевая и перерабатывающая промышленность», «легкая про-мышленность».

Поставленные в стратегическом плане задачи в основном выполнены и даже с некоторым опережением кроме пункта «Количество полученных охранных

документов». Невыполнение по данному показателю объясняется длительным рассмотрением поданных заявок в НИИС. На отчетный период ожидается поступление 8 патентов, получено еще 3 положительных решения о выдаче патентов.

Задача 2.2 Повышение инновационности научных разработок и увеличение количества результатов нИР, внедренных в производство.

Показатели плана данного направления в основном достигнуты, за исключением количества госбюджетных тем и финансирования в 2015 году. Но год еще не закончен. До конца года возможны еще изменения.

Показатели плана данного направления в основном достигнуты, за исключением пункта «Количество инновационных проектов НАТР». Невыполнение плана в 2015 г. объясняется, прежде всего, низкой активностью ученых университета. УН необходимо продумать механизм повышения и стимулирования творческой активности ученых университета.

Задача 2.3 Развитие научных исследований и участие в подготовке кадров в области пищевой, перерабатывающей и легкой промышленности.

Поставленные в стратегическом плане задачи в основном выполнены и даже с некоторым опережением кроме пункта «Количество научных разработок внедренных в производство». Предприятия не идут на внедрение новых технологий по причине высоких затрат, связанных с приобретением сырья и оборудования, а также проведения приемочных производственных испытаний.

Задача 2. 4 Стимулирование молодых ученых к про-ведению нИР и формирование кадрового резерва.

Как видно из талицы планируемые показатели были достигнуты.

Целевой индикатор отчетный период план факт

Доля молодых ученых участвующих в финансируемых

НИР

2014 – 332015 - 39

2014 – 362015 - 28

Количество публикаций молодых ученых

2014 – 2502015 - 270

2014 – 4282015 - 320

Доля молодых ученых, прошедших зарубежную стажировку

2014 – 152015 - 20

2014 – 322015 - 21

Стратегическое направление 3. организация эффективного менеджмента и внедрение принципов корпоративного управления. Задача 3.2.3 Формирование современного имиджа АТУ во внешней среде. 3.3 Раз-витие института повышения квалификации. Усиление кадрового потенциала университета.

Планируемые показатели также были достигнуты.

Целевой индикатор отчетный период

план факт

Национальный рейтинг лучших технических вузов Республики

Казахстан

В первой десятке

2014 – 62015 - 5

Доля ППС, прошедших повышение квалификации, переподготовку,

стажировку внутри страны 37 57

Стратегическое направление 4. Модернизация инфраструктуры университета. Задача: Материально-техническое обеспечение образовательного процесса и научно-инновационной деятельности на уровне не ниже лицензионных требований.

Так как календарный финансовый год еще не завершен приобретение учебно-лабораторного оборудования, приобре-тение компьютеров, оргтехники, программного обеспечения, на пополнение книжного фонда и учебно-методической литературы и другое планируется завершить до конца года.

В результате реализации намеченных стратегических программ наш университет продвинулся вперёд на пути своей главной корпоративной стратегии «Качество и инновации».

Все основные задачи Плана стратегического развития АТУ на период до 2015 г. выполнены.

Инновационные подходы коллектива АТУ в деятельности по ключевым направлениям, в целом, привели к повышению качества образовательной деятельности и росту наших итоговых показателей.

Вместе с тем, необходимо провести актуализацию стратегического плана университета с учетом изменений внешней и внутренней среды, особенно в части формирования контингента и связанных с ним индикаторов.

О реализации стратегическОгО плана развития атУ и задачах на 2015-2016 Учебный гОд

НУРАХМЕтОВ Б.К.первый проректор, профессор

4 актУалЬнО

55

Емтихан – жай ғана білімді тексеру ғана емес, жабығу жағдайындағы білімді тексеру болып табылады. Емтиханға дайындық және оны тапсыру кезінде жүйке және жүрек-қан тамыр жүйесіне салмақ түседі. Сондықтан емтиханға психологиялық дайындық қажет. Ол өз кезегінде емтиханға дайындалу және тапсыруға адекватты қатынас

үлгілерін жасайды. Емтиханға дайындық кезінде өзіңізге сену керексіздер. Өз күшіңізге сенімсіз болған сайын, үрей де артады. Ол үрей сал болдырып, тіпті барлық әрекетті жоққа апарады.

Егер сіз ішіңізден: «Менің есте сақтау қабілетім нашар!», «Мен математикаға қабілетті емеспін!», «Мен бұл емтиханды ешқашан тапсыра алмаймын!», деп ойласаңыздар, сіздің жүйке орталығыңызға берген бұйрығыңыз әлсіз болады. Таң қаларлық ештеңесі жоқ, барлығы тек еңбектің арқасы. Өзіңізді жаман бағалауды қойыңыз.

Емтиханға қалай дайындалу керек? ПЕДАГОГТың КЕңЕСТЕРіЕмтихан – сіздің не білетініңізді бақылау пікірінен

бастайық… бұл сұраққа жауаптан сіздің емтиханға дайындығыңызбасталады.

і кезең. Сіздің «білу» және «білмеу» деңгейіңізді анықтаңыз. Барлығын қайталап, уақыт кетірудің орнына нені білмейсіз соған уақытты көбірек бөліңіз.

іі кезең. Қайталау жоспарын құрыңыздар. Емтиханға дайындықты екі ай бұрын бастау керек. Ұмытылған

пәндерді үш апта қайталаған дұрыс. Емтиханға бір апта қалғанда жоспарды, қайталау кезінде жазған конспектіні көруді ұмытпаңыздар.

ііі кезең. Емтиханға бір күн қалғанда, ештеңені қайталама, жаттама!!! Басыңызда білім орнығу үшін кем дегенде бір күн керек.

Емтиханға және күнделікті сабаққа дайындалу арасында қандай айырмашылық бар?

1- Есіңізде сабақ оқыған кезге қарағанда, материалдар көлемі үлкен болады

2- Бұл материал жөнінде мұғалім сізден сұрамайды, сіз өз бетіңізбен істейсіз немесе өзге біреумен.

3- Жаңа нәрсені оқымайсыз, қайталайсыз. Бір кездері оқығанды еске түсіресіз.

4- Егер бір нәрсе түсінбесеңіз, сыныпта түсіну үшін мүмкіндік бар.

Емтиханды қалай тапсыру керек? ПСИХОЛОГТың КЕңЕСТЕРіЖалпы ереже: емтиханға спортшы жарысқа келетін

түрде келу керек. Басқаша айтсақ: емтихан тапсыру кезінде «спортшының» миы ең жоғарғы өнімділікпен жұмысістеуі қажет. Білетін нәрсенің үштен бір бөлігін ғана қолданатын кездер болады! Неліктен?

Емтиханды жақсы тапсыруға үш жағдай әсер етеді:

1. Жақсы дайындық2. Емтиханды тапсыру барысындағы мидың табысты

жұмысы3. Емтиханды тапсыру техникасыЖақсы дайындықЖақсы дайындалып, орташа тапсыруға болады, онша

емес дайындалып, өте жақсы тапсыруға болады. Бұл сәттілік қана емес, емтихан тапсыру барысындағы мидың жай-күйі. Емтиханға тынығып келу керексіздер. Егер материалды соңғы секундқа дейін қайталасам, көп білемін деп ойласаңыздар – қателесесіздер! Емтихан алдындағы қорқыныш тапсырамба, әлде тапсыра алмаймын ба?/ өте үлкен кедергі болады. Егер сіз өз күшіңізге сене алатын адам болсаңыз, қорқыныш қатты кедергі болмайды.

Емтихан күндерінде ағзаңыз бен миыңыз ең жақсы күйде болу үшін не істеу керек?

1. Емтиханға бір күн қалғанда зияткерлік жұмыспен

Емтиханды қалай табысты тапсыруға болады?

айналыспаңыз. Таза ауада демалыңыз. Кешке кино, бірақ тек комедия көруге рұқсат! Дау-жанжалдан аулақ болыңыз. Бұл кедергі етеді.

2. Емтихан алдында, түнде, конспект көруге бір сағатыңызды арнаңыз. Дұрыс білмеймін деген негізгі пунктерді қараңыз.

3. Емтихан күні ұйқыңыз қанып тұруы керек. Емтиханға ерте келмеңіз, 15 минут жеткілікті. Әйтпесе, көп толқып қоясыз.

4. Бірінші болып тапсырыңыз. Емиханды көп күту, психологиялық түде жалықтырады.

5. Емтиханға бара жатып, өзіңізбен бірге конспектіңзді алуға ұмытпаңыз. Көшіріп жазу үшін емес, өзіңізді қорғалғандай сезіну үшін.

Формула – емтиханды табысты тапсыруға деген икем.

1. Мен емтихан тапсырғым келеді2. Менің қалауым – берік білімді болу3. Мен өзімді қабілетті, бәрін білуші адам ретінде

көремін4. Мен өз мақсатыма қол жеткізе аламын – емтиханды

табысты тапсырамын5. Мен бәрін істей аламын, емтиханды да тапсырамын,

мен еш нәрседен қорықпаймын6. Емтиханды жақсы тапсыратыныма күмәнім жоқ7. Барлық адамдар мені барлығын білетін, өз-өзіне

сенімді адам ретінде көреді8. Барлық мұғалімдер мені бір оқығаннан жаттап

алатын, қабілетті оқушы ретінде біледі9. Мен барлық рухани күшімді саламын10. Маған емтиханды жақсы тапсырған ұнайды11. Менің білімім жақсы, берікЕмтиханды тапсыру техникасы. Жазбаша

жұмыстар1. Емтиханда жылдам жұмыс істеу керек. Жылдам жұмыс

жайлы емтихан алдында ойлап, жылдам жұмысқа дайындал.2. Тапсырманы назар салып оқығаннан кейін, 1-2 ми-

нут үзіліс жасаңыз. Бұндай үзілістер, уақыт аз болса да, жақсы көмектеседі. Өйткені тыныш ойлану үшін жеке уақыт бөлесіз. Табысқа жету шарттарының бірі осы.

3. Әр әрекетті тексеріңіз. Қатені табу және оны түзетуге қарағанда уақыт үнемдейсіз.

Емтихан тапсыру техникалары. Ауызша кеңестер1. Сіздің миыңыздың дәлдігі сіздің тұрған кейпіңізге

байланысты, еркін, тік, басыңызды көтеріңкі етіңіз. Қатты және еркін сөйлеңіз. Емтихан қабылдаушылардың көзіне тура қарап, ештеңеден қорықпаңыз.

2. Сізге ыңғайлы болатындай киініңіз.

АҚШ-тың сегіз президенті, Нобель сыйлығының қырық тоғыз иегері, Дэвид Рокфеллер, Билл Гейтс, Марк Цукерберг және тағы басқа көрнекті тұлғалар – аты дүние жүзіне мәшһүр болған Гардвард университетінің түлектері.

«Өзіңе сен, өзіңді алып шығар... Еңбегің мен ақылың екі жақтап...», - деп, Хакім Абай айтқандай, терең білім алып, табанды еңбектенген кез келген адам өмірде зор табыстарға қол жеткізетіні анық. «Гардвард студенттері үшін мотивацияның 15 ережесі» осыны айғақтайды.

1. Егер сен қазір ұйықтайтын болсаң, түсінде арманынды көресің. Ал егер ұйқы орнына оқитын болсаң, арманыңды іске асырасын.

2. Тіпті қазірдің өзінде сенің дұшпаның кітап оқып, білімін нығайтып жатыр.

3. Білім алу азабы – уақытша, ал білімсіздік азабы – мәңгілік. 4. Оқу үдерісі уақытпен өлшенбеуі керек. Оқу – жігер, талпыныс,

күш. 5. Өмір тек оқудан құралмайды. Егер сенің қолынан, тіпті, бұл да

келмесе, онда бұл өмірде неден үміттісің? 6. Өмірде табысты болу бәрінің қолынан келе бермейді. Себебі

ол өз-өзінді жетілдіру мен табандылық арқасында ғана келетін сый. 7. Бар күш-жігерінді сал, әрдайым уақытымен істе – сонда ғана

өзіңнің жетістігіңнен рахаттана аласын. Басқа жағдайда міндетті түрде бірдеңені пайда қыласың.

8. Бүгінгі орынсыз күлкің ертең көз жасына айналуы мүмкін. Уақытынды бос жіберме.

9. Бүгінгі күн қайтып келмейді.10. Оқуға жұмсайтын үлкен жігер мен күштің нәтижесі – ләззат. 11. Бәрі бітті деп ойлаған шағында, шындығында, бұл тек басы

ғана! 12. Бүгінгі күні ертеңгі үшін тер төгетін адамдар – реалистер.13. Сенің болашақ жалақын білім деңгейіне пропорционалды. 14. Терлемесең, қалтаң бос.15. Уақыт зымырап өтіп жатқанын естен шығарма. Уақыт

керуеніне бөгет жоқ.Ғаламтор желісінен алынған

ГарДВарД СтУДЕНттЕрІНІҢ МотиВаЦиЯСЫ

артық бОлМас бІлгенІң

Бір сәтке айналадағы адамдарға көз жүгіртейік... Біз білген заман өзгерді. Технология дамығаны дұрыс-ақ. Дегенмен жас және орта буын ұялы телефонға толықтай тәуелді болып бара жатқанын көріп, көкейде болашаққа деген уайым орнығуда. Көз жанарын тауыстып, қайта оралмас уақытын сарп етуден тайынбайтын жастарымызды түсіну қиын.

Қолданыс жағынан рейтингі жоғары: «ВКонтакте», «Whats app», «Instagram», «Facebook», «Twitter», т.б. әлеуметтік желілер мен байланыс бағдарламалары бүгінгі қоғамға ауадан да артық қажет болып кеткен сынды. Негізгі мақсаты жаңадан фотосурет енгізу, ұнамды жарияланымдарға пікір жазу, хат алмасу, ақысыз байланысты пайдалану. Әрине, бұл – ыңғайлы құрал. Бос уақытта пайдаланып тұруға болады, алыстағы жақындарыңмен хабарласу жағынан да тиімді әрі адамдардың бір бірімен тығыз араласуына септігін тигізеді. Бәстесу қиын, пайдасы сол жағы болмаса, зияны да жетіп артады. Бұқара күндіз түні сымтетік пен компьютерді (ноутбукті) пайдалану арқылы өз уақытына ғана қиянат жасамай, денсаулығына да кері әсерін тигізіп жатқанынан хабардар ма?

Халықаралық Денсаулық сақтау ұйымы ұялы телефоннан шығатын, көзге көрінбейтін электромагнитті толқындарды «канцерогенді» деп сипаттайды. Адам телефон қолданғанда миы өзгеше жұмыс істейді деген фактімен ғалымдардың зерттеулерінен таныс болдық. Сондай-ақ бас аймағындағы ісіктерге шалдыққандардың саны өскенін, дәрігерлер ұялы сымтетікпен байланыстырып отыр. Әлем ғалымдарының зерттеуі әлі күнге дейін жалғасуда. Әзірше телефонға нақты «айып» тағылған жоқ. «Денсаулық – зор байлық» демекші, біреу келіп саусағымен нұсқап көрсеткенін тосқанша, өз денсаулықтарыңызды күткен дұрыс-ақ. Себебі ертең кеш болуы мүмкін.

Ұялы сымтетіксіз өмір сүру мүмкін емес. Тіпті бір күн үйде қалып қойса күнімен жүйкесі тозып, қолымызды қалтаға жүгіртіп іздейтін әдетке де толықтық. Ауыр зардап шекпеу үшін кішігірім кеңесті құлаққа түріңіз:

-қоңыраурды тек құлаққаппен қабылдаңыз, барынша аз сөйлесуге тырысыңыз;-электромагнитті толқын тасушы құралды жастық астына, бел айналасында, қалтада алып жүрмеңіз;-телефон құшақтап ұйықтамаңыз;-қоңырау соғудан гөрі хабарлама жазуға әдеттеніңіз, барынша миыңыздан, құлағыңыздан аулақ ұстаңыз;-қиын болса да, күштеп болса да өзіңізді ұялы сымтетіктен арылтуға тырысыңыз.Болашақ – адамның қолында. Дендері сау, естері дұрыс, эстетикаға құмар, еңбекке бейім жандардан

құралады. Келер ұрпақтың амандығы қазіргі қоғам қолында. Зиянын біліп тұрып, өзіне тосқауыл қоя алмайтын тәуелді адамдар саны сансыз. Дегенмен, бұл заттың орнын басар құралдар мен әдістер көптігін жадта тұту ләзым. Мысалы, электронды кітапты, газетті оқып отыруды – баспадан шыққан қолмен ұстап, парақтап отыратын газет пен кітапқа айырбастау. Қоңырау соғып, әуре етіп, өзіңе де өзгеге де зиян тигізгенше – жолға аттанып, шынайы кездесу. Арнайы адамдарды сауатсыздандыру үшін шығарылып жатқан ойындарды ойнау орнына – есік алдына шығып достарыңмен доп тебу, серуендеу. Күндіз-түні хабарлама «атысып» отқанша – таза парақ алып қалам тербеп, сағындырып, анда-санда хат жазғаның әдемірек. Міне романтика, нәзік сезімдер қайда жатыр... Көрінгенмен суретке түсіп, селфи жасап жеке парақшаға жариялап, «лайк» жинаумен әуре болғанша – фотоальбомға клеймен жабыстырып, немесе қабырғаға іліп қойған абзал.

Адам – жақындарымен, дос-жарандарымен, туған-туыстарымен телефонмен хабар алмасуы арқылы тек өзіне ғана емес, сол танысына да қауіп тигізетінін есте сақтасын. Қолмен ұстап, йісін сезбейтін «ғалам» ешқашан кереметтей, ғажабы мен қуанышы мол әлемге «тор» бола алмайды. Ендеше, бәріміз бірге атсалысайық.

О. АБдУКАдиРОВА «Жас Журналистер» клубының мүшесі

ӨМІР «СЕЛФИ»-мен ШЕКТЕЛМЕЙДІ

6

Ұлттық музыка өнерінің інжу-маржаны атанған Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық халық аспаптары оркестрі 1 қазан күні АТУ студенттері мен қызметкерлерін қазақы әуеннің құнарымен сусындатып, күмбірлі күйімен әуелетіп, тамаша музыкалық-шығармашылық концертін сыйға тартты.

Музыкалық-шығармашылық кеш еліміздің іргелі өнер ордасының 80 жылдық мерейтойын атап өту аясында өтті және Қазақ хандығының 550-жылдығына арналды. Кеште Түркештің «Көңіл ашар» күйі, Нұрғиса Тілендиевтің «Ата толғауы», «Ән қиса», «Ән шашу» әндері; Дәулеткерейдің «Қыз Ақжелең» күйі, Құрманғазының «Балбырауын», «Адай» күйлері, Әсет Бейсеуовтың әндерінен «Ән шашу»; Штраустың «Полька на охоте», Моцарттың «Түрік маршы», Е.Доганның «Мой ласковый и нежный зверь» кинофильмінен «Вальс» шығармалары орындалды.

АТУ-дың домбырашылар үйірмесінің жетекшісі әрі оркестрдің домбырашысы Сағадат Ақжолова Нұрғиса Тілендиевтің «Әлқиса» әнін; халықаралық байқаулардың

«ҚАЗАҚТЫҢ ІНЖУ-МАРЖАНЫ»ӘСЕМ ӘН МЕН ТӘТТІ КҮЙ СЫЙЛАДЫ

лауреаты, әнші Торғын Смайылқызы Латыф Хаимидидің «Қазақ вальсін» аса шеберлікпен орындап берді.

Ал Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Дәлел Уашевтың орындауындағы Кенжебек Күмісбековтың «Аяулы менің мекенім», Шәмші Қалдаяқовтың «Бақыт құшағында», Темірхан Базарбаевтың «Тамаша» әндері, Нұрғиса Тілендиевтің «Махамбет» поэмасы өнер сүйер қауымды тәнтті етті.

Кеш соңында университеттің бірінші проректоры, профессор Бауыржан Нұрахметов университет басшылығы, профессорлар-оқытушылар құрамы мен студенттердің атынан оркестрді торқалы мерейтойымен құттықтады: «20 ғасырдың 30-шы жылдары еліміздің көрнекті ғалымы, әйгілі композитор Ахмет Жұбановтың бастамасымен небәрі 11 адаммен құрылған ансамбль

бүгінде – үлкен өнер ұжымы. Оркестрдің өнерін 80 жыл бойы еліміздің жұртшылығымен қатар әлем елдерінің көбісі тамашалады. Ұлттық кәсіби музыка өнеріміздің қара шаңырағы атанған оркестр өз өнерімен мәскеуліктерді әрқашан тамсандырған, еуропалықтарды таң қалдырған, америкалықтарды бейжай қалдырмаған. Елбасы «Қазақтың інжу-маржаны» деп бағасын берген өнер ұжымының бүгінгі концертін Қазақ хандығының 550-жылдығына арнауы аса қуантарлық жайт».

Бауыржан Нұрахметов университет ректоры, академик Т.Қ. Құлажановтың атынан оркестр ұжымына құттықтау адресін табыстап, университетіміз бен оркестрдің жастарды баға жетпес ұлттық құндылықтар аясында тәрбиелеу жолындағы әріптестік қарым-қатынасы алдағы уақытта да нығая түседі деп сенім білдірді.

Асхат ӘБіШЕВ,Ақпараттық қызмет жетекшісі

Сөйле, сөйлеҚызыл тілім тартынба,Алмастай боп тіліп өтші,Жарқылда!Тілім, дінім –Тірлігімнің діңгегіТірлігімді жалғастырған нар тұлға.Ана тілім, дана тілім, сен менің,Сенсіз қалай өмір сүремБілмедім.Тауға барып жаңғырықты естісем,Сенің үнің құйқылжыған, білгенім.О, Ана тіл!Ардақтысың сен маған,Арналмаған, жыр бар ме екен жазбаған,Құдіретің қара қылды қақ жарып,Қамал бар ма сен бұзбаған,Алмаған.О, адамдар,Ана тілін сатпаңдар,Ана тілдің құдіретін сақтаңдар!Ана тілдің киесіне ұшырап,Мәңгүрттіктің қасіретін тартпаңдар.Шұбарлама,Аттап өтпе тіліңнен,Безіп кетпе қасиетті дініңнен.Тілің кетсе, елің бірге кетерін,Ақын жүрек жырлап берді жырымен.ҒасырларданҒасырларға жеткен тіл,Ант ұрғанды, надандарды сөккен тіл.Ұйқыдағы оянбаған халқынаЖаңбыр болып Ахметтер сепкен тіл.Ей, адамзат!Аялай біл тіліңді,Тағдыры ғой ұрпағыңның бүгінгі.Барлық әлем танығанда еліңді,Тұншықтырма,Сайрап тұрған үніңді.Тілім-гүлім, тілім-ақыл иесі,Тілім –білім, тілден түйін түйесің,О, Құдірет,Тілім барда данамын,Тілім барда, мәңгі адам боп қаламын!

Ұлжан ЖАРылҚАсыН, Жеңіл өнеркәсіп және дизайн

факультетінің3 курс студенті

АНА ТІЛІМ

- с чего вы начали свой путь?- Жулдыз: Я с детства была ближе к сцене, участвовала в разных конкурсах,

была активисткой в школе, в колледже и в университете. Была ведущей в разных мероприятиях и даже встречала президента! Дальше участвовала на конкурсе «Мисс Кызылорда», очередной конкурс «Мисс АТУ», далее межуниверситетский конкурс «UniversityLady» и конкурс красоты «Мисс Алматы». Чем больше увеличивается масштаб конкурса, тем труднее девочкам. Нужна сильная моральная подготовка и поддержка.

- Чем вы сейчас занимаетесь?-Жулдыз: Сейчас я проект СивиМахмуди, солистка группы «Аяла», у меня

контракт на 5 лет. Помимо этого, я стараюсь не пропускать занятия, так как, я должна хорошо учится и конечно должно быть уважение к преподавателям.

Я работаю руководителем театра моды «Тай-На». Учу своих девочек, в первую очередь, быть дружелюбными, это очень важно, и продвигаю их в области моды. Т.е. они участвуют в разных мероприятиях и фестивалях. Надеясь на то, что их талант заметят по достоинству. И кстати, один из моих результатов труда является Венера Жикенова. Она стала 2-ой вице-мисс на конкурсе «UniversityLady». (во время интервью она выразила свою благодарность Жулдыз, за огромную поддержку и возможность). И я уверена, что девочки достигнут еще большего! Я готовлю и учу конкурсанток дефилировать и ставлю постановку для конкурса, Вот такой у меня загруженный график!)

- Что вы планируете в будущем? Чем вы будете заниматься?- Конечно, в будущем, первое- это замужество. Далее планирую стать дизайнером, открыть модельную школу

и передать все свои знания подрастающему поколению. А моя самая заветная мечта – это подарить своим родителям путевку в Мекку. И я сделаю все чтобы ее осуществить.

- Ваши наблюдения и советы молодым.- Девушка должна быть женственной, грациозной, ухоженной! Даже у нас в университете почти мало кто носит

каблуки, одевают платье, делают легкий, красивый макияж. И конечно же, не тратьте свое драгоценное время в пустую. В нашем университете сделано все условии: хочешь петь, танцевать, играть в спектакле, КВН, футбол, волейбол, дебаты, журналистика, хочешь стать моделью?- пожалуйста! и еще многие другие секции. Просто не ленитесь и участвуйте в разных конкурсах, даже если вы совсем не уверены в победе, вы познакомитесь с новыми людьми и ваш круг общения расширится. Читайте много хороших, полезных и мотивирующих книг.

-спасибо Вам огромное, за замечательное интервью! Желаем Вам успеха и удачи во всем!Баян АХМЕтОВА

Член клуба «Молодые журналисты»

Пример для Подражаниястудентка АтУ, дизайнер, руководитель театра моды «тай-На»,

участница конкурса «Мисс Кызылорда», победительница конкурса «Мисс АтУ 2014», красавица, занявшее почетное 2-е место на конкурсе «UniversityLady», финалистка конкурса красоты «Мисс Алматы», солистка группы «Аяла» и просто хорошая, простая девушка являющееся примером подражания для многих молодых девушек- Жулдыз Жакыпбеккызы.

рУханият

Сәт келер ме денемізді мұздатпайтын?Дала жылып,суық,табан сыздатпайтын.Қыс мезгілін қаһарлы дейді жұрттар-Суық ызғар болғаннан, соң шыдатпайтын.

Адам бар ма табиғатты жылатпайтын?Қадамдарын әрқашан жылы аттайтын.

Құстарменен қатар көктем келген кезде-Нөсер дейміз күнделік шыдатпайтын.

Адам жоқ қой сірә да сын айтпайтын.Арттан келіп оқтарын шын атпайтын.Табиғатты жадыратып жаз келгенде-Неге біздер ыстық дейміз шыдатпайтын?

Жаздан кейін күз келеді қуаттайтын,Қан қысымын көтеріп құлатпайтын.Салқын лебіз гулеген жел соқсада-Жандар көп бұл мезгілді ұнатпайтын...

сайлау сҰлтАН, Хоми-14-16

Сәт келер ме денемізді мұздатпайтын?

«Технолог» газетінің редакциясы профессорлық-оқытушылық құрамы мен университет қызметкерлерінен, талапкерлер мен студенттерден «Руханият» айдарына өлеңдер мен әңгімелер, хаттар мен эсселер, өзге де айдарларға қызықты материалдар қабылдайды.

Сондай-ақ, талапкерлер мен студенттер өздерін қызықтырған сұрақтарды редакцияның «Сізден - сұрақ, бізден - жауап» айдары арқылы қоя алады.

Байланыс телефоны: 144. Бас ғимараттың 707-кабинеті.

Редация газеты «Технолог» принимает материалы, стихотворения, рассказы, письма и эссе от абитурентов, студентов, сотрудников ВУЗ-а и ППС. Также абитуриенты и студенты могут задать интересующие вопросы через нашу редакцию, которое выйдет в следующих номерах нашей газеты на рубрику

«От вас - вопрос, от нас - ответ». Контактный телефон 144. 707-кабинет Главного корпуса.

7

(Жалғасы, басы 1-бетте)

«Қазақ хандығы» монументінің биіктігі 28 метрді құрайды. Аумағы 3,5 гектарды алып жатқан кешеннің ерекше архитектуралық шешімі, қазақ хандығының негізін қалаған Керей мен Жәнібек хандардың таққа отырған сәтінің бейнеленуі болды. Монументтің ашылу салтанатына 5000-ға жуық адам қатысты. Монумент маңына елуге жуық киіз үй тігіліп, сахна, алтыбақан, спорттық алаңдар, тайқазандар және басқа да нысандар орнатылып, өз алдына көркем этноауыл орын тепті.

Бұдан кейін Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Көне Тараз» тарихи-мәдени орталығында болып, осындағы археологиялық саябақта атқарылған жұмыстармен танысты.

Ондағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының мақсаты «і-ХіХ ғасырлардағы ежелгі Тараз» ескерткішінің аумағын «Көне Тараз» тарихи-мәдени археологиялық саябағына айналдыру болып саналады. Ежелгі Тараз Жібек жолының бойында орналасқан, дамыған сауда-саттығымен даңқы шыққан. Қазақ жеріндегі ең көне қалалардың бірі болғандықтан мұнда ежелгі дәуірлерден, орта ғасырлардан, кейінгі тарихымыздан жеткен 1000-нан асатын тарихи-мәдени мұралар бар. Сәулет өнерінің ортағасырлық ескерткіштері Айша бибі, Қарахан, Дәуітбек кесенелері, киелі Тектұрмас, Ақыртас сарай кешені, Қали Жүністің шығыс моншасы секілді баға жетпес жәдігерлер Тараздың көненің көзі екенін айғақтап тұрғандай.

Сараптама нәтижесінің қорытындысы бойынша биыл қалашық аумағындағы нысандар құрылысының аумақтық шекаралары нақтыланып, қазба жұмыстары кезінде табылған тұрғын жайлардың орны анықталды. Табылған экспонаттар мен жәдігерлер қатарында теңгелер, қыш бұйымдар, қыш құбырлар арқылы жүргізілген ежелгі сумен қамтамасыз ету жүйесі және орта ғасырдағы басқа да заттар бар.

«Көне Тараз» аспанасты мұражайы орналасқан жер – Цитадель, Шахристан және Рабат деп аталатын үш бөлікті біріктіреді. Цитадель – қалаға билік жүргізген ақсүйектердің ордасы болған жерді білдірсе, Шахристанда орташа дәулетті бай-манаптар шоғырланған. Ал Рабатта қарапайым еңбекшілердің өмір сүргендігі белгілі болып отыр. Көне шаһардың, шежірелі өлкенің тарихынан сыр шертетін бұл саябақтың құрамына ашық аспанасты мұражайы, «Достық үйі», Шолу мұнарасы мен «Мыңбұлақ» сквері кіреді. Нысанның жалпы аумағы 9,4 гектар алқапты құрайды.

«Ақ жол» газетінен

Қазақ хандығына

550 жыл АБЫЛАЙ ХАН

1753 жылы жазда Қабанбай мен Бөгенбай қолы Қаратал мен Көксу ара-сында қалмаққа түре тиісті. Оған Нау-рызбай бастаған Ұлы жүз қолы қосылды. Нәтижесінде Убашы бастаған қалмақ қолы қоршауға түсіп, күйрей жеңілді. Қазақтар қалған қалмақты Аңқай асыра қуып та-стады. Бұл Жоңғариядағы ахуалға да әсер етіп, ондағы будда дінбасылары Лама До-ржыны өлтірді. Енді қалмаққа Дабашы хан болды. Алайда оны мойындамаған Әмірсана күресті жалғастыра берді. 1754 жылы Жоңғариядағы Әмірсананы қолдаушылар қазақтардың қолдауымен Давашыға қарсы көтеріліс ұйымдастырды. Алайда олар жеңіліп қалды да, Әмірсана Қытайға қашты. Осындайда ойратқа қытай тиісті. Бұл 1755 жыл еді. Қыспақта қалған қалмақ оңбай жеңілді. Қалмақ ханы Да-башы осындай дүрбелеңде қайтыс бол-

ды, оның қарсыласы Әмірсана да өзінің мақсатына жете алмады. Қытайлықтар болса қалмақтарды төртке бөліп, оларды біржолата жойып жіберуді ойластыра ба-стады. Мұндайда әмірсана Қытайға қарсы көтеріліс ұйымдастырды. Алайда жеңіске жете алмай қашып келген оны Абылай өзіне паналатты. Бұған ашынған Қытай Абылай бастаған қазақтың тамырын басып көрмек болып, 1756 жылы жазда қазаққа ұрынды. Алайда алғашқы текетіресте-ақ екі жақта бұл шайқастың жақсылыққа апармасын аңғарып, тамыз айында кейін шегінді. Дегенмен де, қытай әскерімен болған бұл қақтығыс Абылайға қымбатқа түсті. Ұрыс барысында жаудың найзасы санның қалың етіне тереңдеп кіріп, осы ауыр жарақат ханды біраз уақыт төсекке таңып тастады. Солай бола тұрса да, Абылайдың нұсқауымен қазақтар қалмаққа қарсы ұрыстарды Тарбағатай, Алакөл маңында жалғастырып, оларды біржолата талқандады. Келесі сиыр жылы(1757) Абы-лай жеңісті қамтамасыз еткен Қабанбайды, Бөгенбайды және Наурызбайды шақырып, Шимойын деген жерде көл-көсір той жасады. Бұл қазақ халқының ата жау қалмаққа қарсы ұзаққа созылған, бірнеше ұрпақ ауыртпалығын көтерген Ұлы Отан соғысындағы ғажап жеңісінің салтанаты еді. Енді Қытай сияқты алпауыт елмен келісімге келу басты мақсатқа айналды. Дәл осы жылы Абылай бұл келіссөзде де табысқа жетті. Екі ел өзара тиіспеу тура-лы уағдаласты. Уәдеге тұратынына Қытай жағының көзін жеткізу үшін Абылай өзінің ұлы Әділді оларға кепілдікке берді. Бұл бір жағынан қытайлықтарға алым-рамат

төлемеу үшін жасалған саясат еді. Көп кешікпей-ақ Абылай ұстамды да тұрақты саясатымен Қытай сеніміне кірді және жыл өткен соң Әділ сұлтан елге оралды. 1767 жылы Абылай өзінің Қабанбай, Байғозы, Баян, Оразымбет, Шынқожа, Жауғаш, Мәлік, Бердіқожа тәрізді батырларымен бірге тағы да атқа қонды. Бұл жолы жорық қырғызға қарсы болды. Қырғын соғыста қырғыз бас иді. Ел арасы тынышталды. Осындай ахуалда 1771 жылы кезінде қазақ ханы атанып, біртіндеп елден оқшауланып, елеусіз қалған Әбілмәмбет қайтыс бол-ды. Енді қазақ Абылайды хан сайлау жағын қызу ойластыра бастады. Осы оқиғаға тікелей куәгер болған Қазыбек бек Тауасарұлы мұны төмендегіше жа-зып кеткен: «Сол жылдың жазында Қожа Ахмет бабаның мәсжідінде үш жүздің игі жақсылары, билері мен ел басылары, хан-дары мен сұлтандары жиналып, Абылай-ды хан сайлады. …Ұлы жүз 24 шар, Орта жүз 31 шар, Кіші жүз 14 шар, Қарақалпақ 2 шар, төре 1 шар, барлығы 73 шар са-лынды. Орта жүзден Абақ Керей бір шар, Тарақты бір шар даулап алды. Кіші жүзден алты Әлім, төрт Шөмекей, Жетірудан Тама мен Жағалбайлы, Байұлынан Алаша мен Жаппас қана шар салды. 29 таңбалы Кіші жүздің басқасы хан сайлауына қатыспады. Ұлы жүз Бәйдібектен тараған 7, Сіргелі,Шақшам 2, Қаңлы, Шанышқылы 2, Жалайыр 12, бәрі 24 шар салды. Сол 73 шардан Абылайға 69 адам қол берді. Шапырашты атынан шарды мен сал-дым. Хандар мен сұлтандар арасында да қарсылар болды. Нұралы інісі Ералының да хандықтан дәмесі бары көрініп қалды.

Бірақ қазақ билері олардың сөзін құлағына ілмеді де, елемеді де. Өйткені қазақтың жүзге тарта ел билеушілері Абылайдың сөзін сөйлеп, сойылын соқты. Абылай ақ киізге отырғызылып, үстіне шентон, ба-сына мұрақ кигізілді. Сонан соң сегіз жігіт көтеріп, он шақты қадам жүрді де, ақ боз атқа мінгізді. Міне, ол енді хан болды. «Сақылардан сұлтан ал, құтпан жалдан ұлтан ал, пат құндыздан ұлпан ал» осылай болды». Міне, Абылайдың қазаққа қалай хан болғанын көзі көрген адамның сөзі. Қалай десек те, бұдан байқайтынымыз, көптеген қарсыластарының қолдамағанына қарамастан Абылай 1771 жылы шы-нында да бүкіл қазаққа хан болып сай-ланды. Қазаққа хан болған Абылайдың елге сіңірген еңбегі қисапсыз, ол қандай құрметке де лайық. Қытай қазақтары ара-сына таралған «Шыңғыс хан шежіресі» де-ген дастанда оның халық алдындағы еңбегі төмендегіше жырланады: «…Қырық екі жыл ел сұрады Абылай да, Хандар өткен тарихта әрбір жайда. Ел қорғауда жауынгер Абылайдай, Ержүрек батыр хандар болу қайда?! Айлакер, соғыс маман парасатты. Ойы терең болжаған болашақты. Табанды қайсар болып, дипломат, уысында ұстады бар қазақты. Абылай елді түзеп жолға сал-ды. Жоңғардай жуан жауға тыйым салды. Бір мың жеті жүз жетпіс жетінші жыл, ажал құрғыр қояр ма, дүние салды». Мұндай әділетті бағаға әрине, алып-қосарымыз жоқ.

талас ОМАРБЕКОВ,профессор, ҚР ҰҒА құрметті

академигі

(соңы. Басы өткен санда)

күләш аХМЕтОВа.

СЕН-ҚАЗАҚСың!ҚАЗАҚ ДЕГЕН ЕЛ БӨЛЕК,ҚАЗАҚ САЛҒАН СОҚПАҚ БӨЛЕК, ЖОЛ БӨЛЕК,КИіЗ ҮИі ЖЕР СИЯҚТы ЖҰП-ЖҰМыР,ШАңыРАҒы КҮН СИЯҚТы ДӨңГЕЛЕК.

СЕН-ҚАЗАҚСың!БіР АЛЛАНың ҚҰЛыСың!АДАМҒА АДАМ ҚҰЛ БОЛҒАМы - ҚҰРыСыН.ЖОЙҚыН СОҒыС, ЗҰЛМАТТАРДА ЖЙыЛМАЙ,ҚАЛҒАН ҮЛТСың, ҚАҺАРМАНСың! ҰЛыСың!

СЕН-ҚАЗАҚСың!ҰЛы ДАЛА-ТҰҒыРы. КҮМБіР-КҮМБіР КҮРЕСКЕРЛіК - ҒҰМыРы, ТіРЕСКЕННің ДіРіЛДЕТКЕН ТіЗЕСіН ТҰЛПАРыңНың ТҰЯҒыНың ДҮБіРі!

СЕН-ҚАЗАҚСың! БАЙыРҒы ЖҰРТ – ТҮЗ ДЕГЕң, ТАБИҒАТТАН ТӘН ТАМыРыН ҮЗБЕГЕН. ҚОЛыН ЖАЙыП, КӨКТЕН ӨМіР СҰРАҒАН, ЖЕР БЕТіНЕН ЖЕРҰЙыҚТы іЗДЕГЕН.

СЕН-ҚАЗАҚСың!ҚАЗыНАСы - НӘСіП, ҚҰТ.ҚАЗАҚ БОЛУ - ҒАЛАМАТҚА ҒАШыҚТыҚ.ЖЕРің, СУың, ТАУың СҰЛУ СОНШАЛыҚ,КОРГЕН КӨЗДЕН КЕТЕТіНДЕЙ ЖАС ыТҚыП!

СЕН-ҚАЗАҚСың!ОТАНШыЛСың, ТЕКТіСің!АЙБАРЛыСың, АҚыЛДыСың, БЕТТіСің!КӨП БОЛУҒА, БіР БОЛУҒА ТИіССің,КӨРМЕУ ҮШіН ЖАТТың ЕЗГі, ТЕПКіСіН!

ТоЙ ТоЙҒА ұлАССЫІ, АҒАЙЫн! .Ұлы Дала елінің тәуелсіздігі тұсында қолға алынды. Елба-

сы мен елдің қолдауы арқасында хандарымыз бен билеріміздің, баһадүр батырларымыз бен азулы ақындарымыздың мерей-тойлары бірінен кейін бірі өтті. Зиялы қауым ұлт тану ісінде ұлықтық танытып, жұдырықтай жұмылды. Тарихымызды шетелдердің архивтерінен іздеп, зерттеп, қалың-қалын кітаптар шығара бастады. Сол ұлықтық енді, міне, Қазақ хандығының 550 жылдық торқалы тойына ұласып отыр. Бұл тағылымды ду-ман Қазақ елінің бағаналы орда - басты ордасына орналасқан Астана қаласында басталып, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тағдырлы тарихымыз туралы ғибратты сөзімен басталды.

Бұл тойдың тартуы да, тағылымы да бөлек:- өйткені, алыс-жақындағы «мен» деген мемлекеттерді мой-

ындатып, БҰҰ Бас Ассамблеясының мінберінен ана тілінде сөйлеген Ұлы Дала елі ұлының аспаннан түспегенін, оның та-рихы тереңде жатқан қазақ хандарының азаттық жолындағы ісін жалғастырушы бейбітшілік өкілі екенін төрткүл дүниеге паш ететін той бұл;

- өйткені, Керей мен Жәнібек хандар іііу мен Таластың арасындағы иен далаға ту тігіп, соңына ерген жұртың «Қазақ» деген хандыққа біріктіре білген бектігі мен тектілігін 550 жылдық тарих аясында тұңғыш рет танытқан той бұл!

Қазақ қазақ болғалы қаншама хандар мен қаншама бірінші хатшыларды ұлықтады. Бірақ, саясаттың салқыны шығар, Қазақ хандығы құрылған күнді (жылды, айды) айтулы мереке ретінде атап өтейік деген бірде-бірі болмапты. Ол, міне енді, тәуелсіз Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті - Ел-басы Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен лайықты түрде аталып өтіп отыр.

«Той дегенде қу бас домалайды». Оған әркім қал-қадерінше үлес қосады. Мерекеге арналған бүгінгі газет-альманах біздің ұжымның Қазақ хандығының 550 жылдық торқалы тойына арналған тартуы деп біліңіздер!

Той тойға ұлассын, ағайын!Көсемәлі сӘттіБАЕВ

Жамбыл облыстық «Ақ жол» газетінің бас редакторы

тарихи той СЕн - ҚАЗАҚСЫҢ

таныМ 7

8

Қ.С. ҚұлАжАнов - редакция алқасының төрағасы, АТУ президенті, академик

Редакция алқасы: Б.К.нұрахметов - бірінші проректор, профессорБ.А.Рскелдиев - оӘж жөніндегі проректорҚ.С.Батхолдин - тәрбие ісі жөніндегі проректорА.Қ.Әбішев - ақпараттық қызмет жетекшісіж.М.Түсіпова - РББ меңгерушісі

Редакторы: Абдрахман АСЫлБЕККөркемдеуші және беттеуші: Асыл Қартабаева

Айына 1 рет шығады. Таралымы 1000 дана.Тапсырыс № 810

Құрылтайшы: Алматы технологиялық университеті

Редакцияның мекен-жайы: 050012. Алматы қ-сы,Төле би көшесі, 100 - үй, тел: 292-48-30

Газет ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінде тіркеуге алынып,

есепке қою туралы № 6336- Г куәлігі 08.02.2006 жылы берілген.

ҚараШа айыныҢ атаУлы кҮнДерІ

28 қараша Жазушы Жүмекен Нәжімеденовтың туғанына 80 жыл

1 қараша ғалым, зерттеуші Шоқан Уәлихановтың туғанына 180 жыл

17 қараша - Халықаралық

студенттер күні

8 қараша Статистика күні

10 қараша - Бүкіләлемдік жастар күні

12 қараша – композитор, ҚазКСР халық әртісі Евгений Брусиловскийдің туғанына 110 жыл

13 қараша - Халықаралық зағиптар күні

15 қараша Ұлттық валюта – теңге күні, Қазақстанның қаржы жүйесі қызметкерлерінің кәсіби мерекесі Қарашаның үшінші жексенбісі Ауыл шаруашылық қызметкерлерінің күні

15 қараша жазушы, Кеңес Одағының Батыры Мәлік

Ғабдуллиннің туғанына 100 жыл

17 қараша – археолог, ҰҒА академигі К.М. Байпақовтың туғанына 75 жыл

19 қараша - Халықаралық темекімен күрес күні

21 қараша - Бүкіләлемдік

телевидения күні

24 қараша Жазушы Сапарғали

Бегалиннің туғанына 120 жыл

26 қараша - Бүкіләлемдік ақпарат күні

8 сОңғы бет

5в072700 - «Технология продовольственных продуктов» (химия)

5в072800 - «Технология перерабатывающих производств» (химия)

5в072600 - «Технология и конструирование изделий легкой промышленности» (физика)

5в073300 - «Технология и проектирование текстильных материалов» (физика)

5в042100 - «Дизайн» (творческий экзамен)5в072400 - «Технологические машины и

оборудование» (физика)5в072100 - «Химическая технология

органических веществ» (химия)5в073200 - «Стандартизация, сертификация и

метрология» (физика)5в070100 - «Биотехнология» (биология)5в070200 - «Автоматизация и управление»

(физика)5в070300 - «Информационные системы» (физика)5в070400 - «вычислительная техника и

программное обеспечение» (физика)5в060800 - «Экология» (биология)5в012000 - «Профессиональное обучение»

(физика)5в050600 - «Экономика» (география)5в050700 - «Менеджмент» (география)5в050800 - «Учет и аудит» (география)5в050900 - «Финансы» (география)5в051000 - «Государственное и местное

управление» (география)5в090200 - «Туризм» (география)5B090400 - «Социально-культурный сервис»

(география)5в091200 - «Ресторанное дело и гостиничный

бизнес» (география).

несколько причин для выбора АТУ: Широкий выбор специальностей, востребованных

реальной экономикой. Высококвалифицированный преподавательский

состав. Современная материально-техническая база. Наличие программ академической мобильности и

«двойного диплома». Умеренная цена за обучение и удобство оплаты. Насыщенная студенческая жизнь. Возможность заниматься наукой уже с первых

курсов.

Поступление в АТУ - это подтверждение статуса самостоятельности, успеха, получение специальности,

востребованной рынком и временем!

алматинский технологический Университет (атУ) сегодня – это один из ведущих центров образования и науки в сфере пищевой и легкой промышленности, бизнеса, индустрии сервиса и гостеприимства в казахстане и центральной азии.

атУ – успешно реализует многоуровневую модель непрерывного профессионального образования в соответствии с принципами болонской декларации и лиссабонской конвенции

по 22 образовательным программам бакалавриата, 19- магистратуры и 11 -докторантуры PhD.

Адрес: 050012, г. Алматы, ул. Толе би, 100

(угол ул. Байтурсынова), 108 каб.тел.: (8-727) 2935296 и 2935281

Факс: 2935292,http:// www.atu.kz

E-mail: rector@atu.kz, pk_053@atu.kz

АТУ является членом Международной ассоциации университетов (IAU), Союза Евразийских университе-тов (EURAS), Клуба ректоров Европы (СRE), Между-народной ассоциации по обмену студентами (IAESTE), Международной Ассоциации ISEKI-Food (IFA), индивидуальным ассоциированным членом Европейской Ассоциации Университетов (EAU).

АТУ поддерживает договорные отношения с 90 университетами мира, являясь активным партнером процесса интернационализации образования, что подразумевает, помимо академической мобильности преподавателей и обучающихся, реформу учебных программ, совместные научные исследования и участие в международных программах.

АТУ назначен координатором программы Евросоюза FP7 по направлению “Продукты питания и биотехноло-гия” (BIO-NCP).

Высокое качество образовательной и научной деятельности АТУ подтверждены: Международной аккредитацией профильных образовательных программ в Агентстве ASIIN (Германия) с правом вручения знака евро-

инженер EUR-ACE®; Институциональной аккредитацией; Государственной аттестацией; Специализированной аккредитацией всех образовательных программ бакалавриата, магистратуры и докторантуры; Сертифи-катом системы менеджмента качества ISO 9000; Между-народных наград в номинации “EUROPEAN QUALITY”, Золотых медалей Международного фонда за высокое качество в деловой практике (Швейцария), Ассоциации содействия промышленности (Франция).

В Национальном рейтинге лучших технических вузов Казахстана-2015 АТУ занял 5 место; в Независимом рейтинге лучших вузов Казахстана-2015 АТУ – 10 ме-сто, а основные профильные специальности по пищевой и легкой промышленности, а также сферы индустрии гостеприимства ежегодно занимают первые места в Генеральном рейтинге образовательных программ вузов Казахстана.

В национальном бизнес рейтинге предприятий АТУ находится на 2-м месте среди вузов Казахстана в номинации «Показатели ликвидности».

АТУ имеет оснащенную материально-техническую базу: оборудованные аудитории и лаборатории, современные компьютерные классы, библиотеку и читальные залы, общежития, столовые, актовые и спортивный залы, медпункт, типографию. В учебных корпусах и общежитиях имеется доступ к Интернету (WiFi).

Жарияланған мақаладағы автор пікірі редакцияның көзқарасын білдірмейді.Газетке жарияланған мақала көшіріліп басылса, сілтеме жасалуы міндетті.

Газет редакциялық-баспа бөлімінде теріліп, беттелді. «Бизнес Информ» баспаханасында (Төле би, 108) басылды.

АТУ оБъявляЕТ нАБоР СТУДЕнТов По СлЕДУющИМ

СПЕЦИАльноСТяМ (в СКоБКАХ УКАЗАн ПРЕДМЕТ,

вХоДящИЙ в ЕнТ):