Upload
naran
View
2.333
Download
7
Embed Size (px)
DESCRIPTION
9-р ангийн Иргэний боловсрол хичээл Шагайн харваа, Мөсний шагай
Citation preview
• Шагай авах (шүүрэх)
• Шагайгаар дөрвөн бэрх хаях
• Шагай харвах
• Шагайгаар морь уралдуулах
• Шагайгаар таалцах
• Шагайгаар алаг мэлхий өрөх (засах)
Алаг мэлхий өрөх
Өнөөдрийн хичээлийн сэдэв:
ШАГАЙН ХАРВАА, МӨСНИЙ ШАГАЙ
Түлхүүр үгүүд:шагайн харваа, мөснИЙ
шагай Бидний өнөөдрийн зорилго:
Шагайн харваа, мөсөн шагай хоёрын
хоорондын ялгааг гаргаж ирэх, шагайн харвааны ач тусыг
мэдэх
Шагайн харваа
Монголчууд эртнээс нааш шагайгаар тоглох олон зүйлийн найдгайг бий болгожээ. Шагайн харваа нь анх бог малын далны ясан дээрээс малын шагай нясалж, хол зайтай өрсөн шагайнуудыг онодог байснаас эхэлсэн түүхтэй.
Эрт дээр үед аль нэг нутагт гол ус
бохирдох, ган тохиох, хүн малын өвчин гарахад шагайн
тоглож домнодог байсан гэдэг.
Шагайн харваа нь 2001оноос эхлэн үндэсний их баяр
наадмын нэгэн төрөл болж албан
ёсны дүрэмтэй болсон байна.
Багаараа ажиллая бүгдээрээ
Шагайн харвааг яаж тоглодог талаар сурах бичгээсээ эрэл хайгуул хийн мэдэж авч баг бүрээс нэг сурагч сонгогдон гарч ирж шагай харвана. Хамгийн олон хасаа оносон баг түрүүлнэ
Багаараа ажиллая бүгдээрээ
Баг тус бүрт 3 үг өгнө тэр үгийг маш хурдан хугацаанд сурах бичгээс эрэл хайгуул хийн мэдэж авч дэвтэрт
ээ тэмдэглэн гарч ирж тайлбарлана.
Мөсний шагай
Мөсний шагайг тоглохдоо тоглогчид гал буюу баг болж, гөлгөр тэгш гадаргатай мөсөн замд 100 метр орчим газраас сум тавин онож өрсөлддөг. Ингэхдээ бог малын 4-8 шагай тэдгээрийн голд ганц ганц аргайг бай болгон өрнө. Захын шагайн дундуур сум гарвал нэг оноо өгнө. Төв рүү ойртох тусам оноо их байна. Голын аргайг оновол хамгийн их буюу 5 оноог өгнө.
“Монголын нууц товчоо” –ы 116 дугаар зүйлд Тэмүжин, Жамуха хоёр Ононы мөсөнд шагалцан наадаж анд бололцсон билээ. Энэ нь шагайн харваа, мөсөн харваа бол монголын эртний
уламжлалт спорт тоглоомын нэг гэдгийг харуулж
байгаа билээ.
ХАМТДАА
Мөсөн шагай болон шагайн харваа хоёрын адил болон ялгаатай
талыг гаргаж ирэх, мөн шагайн харваа, мөсний шагайгаар хичээллэх
буюу тоглосноор хүнд ямар ач тустайг гаргаж
ирэх.
Бидний зорилго биелсэн үү?
Гэрийн даалгавар
Шагайн харвааг дэлхийн спорт болох крилингтэй харьцуулж ирэх.
МОНГОЛД ЭНЭ СПОРТ ХӨГЖИХ БОЛОМЖ БАЙНА УУ?