แนวคดเรอง จงหวดจดการตนเอง การกระจายอานาจ และกฎหมายทเกยวของ

แนวคดเรองจงหวดจดการตนเอง เปนแนวคดทมงใหชมชนทองถนมอานาจในการ

ตดสนใจจดสรรทรพยากรทมอยของชมชน บนฐานคดทประชาชนในแตละชมชนทองถนเขารวมในการกระบวนการตดสนใจอยางเสมอภาคเทาเทยม การตดสนใจอยบนฐานของความเปนเจาของทเปนผกาหนดเอง และบนฐานทมความรบผดชอบ ความโปรงใส และตรวจสอบตดตามได

กอนทาความเขาใจในรายละเอยดของแนวคดจงหวดจดการตนเอง อาจตองถกแถลงเรองกรอบแนวคดการกระจายอานาจ เพอเหนถงแนวคดทเชอมโยงกนโดยทวไป

แนวคดการกระจายอานาจ คอการทใหประชาชนในชมชนทองถนใชอานาจในการกาหนดชะตาชวตของตนเอง ใชอานาจในการตดสนใจจดสรรและบรหารทรพยากรทชมชนมอย หรอครอบครองอย หรอทไดรบมา เพอบรรลภารกจในการทากจการสาธารณะเพอใหชมชน สงคม มความผาสก มนคงสอดคลองอยางยงยนกบทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม การกระจายอานาจ

โดยหลกการแลว การกระจายอานาจสทองถน เปนยทธศาสตรหนงในการบรหารจดการบานเมองของรฐ ในระบบประชาธปไตย โดยมงลดบทบาทของรฐสวนกลาง (decentralize) ลงเหลอภารกจหลกเทาทตองทา เทาทจาเปน และใหประชาชนไดมสวนในการบรหารงานชมชนทองถน ตามเจตนารมยของประชาชนมากขน การกระจายอานาจสทองถน จงเปนการจดความสมพนธทางอานาจหนาทใหมระหวางสวนกลางกบสวนทองถน ใหสอดคลองกบสภาพการณบานเมอง ทเปลยนแปลงไปในสภาวะทสงคมมกลมทหลากหลาย มความตองการ และความคาดหวงจากรฐทเพมขนและแตกตางกนขดแยงกน ในขณะทรฐเองมขดความสามารถ และทรพยากรทจากด ในการตอบสนองปญหาความตองการทเกดขนในแตละทองถนไดทนตอเหตการณ และตรงกบความตองการของทองถน การกระจายอานาจสทองถน เปนการกระจายอานาจหนาทจากสวนกลางใหกบทองถน

จงหวดจดการตนเอง

หมายถง การทประชาชนในพนทจงหวดรวมในการตดสนใจกาหนดทศทางการพฒนา การจดสรรทรพยากร การบรหารจดการจงหวดของตนเองในทกดาน ทงดานการเมองเศรษฐกจ สงคมวฒนธรรม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สขภาวะทางรางกาย จตใจ สงคมปญญา ทสอดคลองกบปญหาและความตองการของประชาชนโดยสวนรวม และเมอเกดปญหาทสงผลกระทบตอชวตและสงคม สามารถจดการแกไขปญหาในทองถนไดดวยตนเองและเทาทนกบ

สถานการณปญหา”แนวคดจงหวดจดการตนเองเปนแนวทางการปฏรปประเทศไทย เปนรปแบบการบรหารจดการทองถนระดบจงหวดทลดการปกครองและการบรหารจากสวนกลางลงมารวมศนยอานาจอยทจงหวด ทเรยกวา “จงหวดจดการตนเอง” ในแงทฤษฎ อาจพจารณาไดวาเปนการเคลอนไหวภายใตกรอบคด “ขบวนการเคลอนไหวทางสงคมรปแบบใหม” ซงเปนขบวนการเคลอนไหวทไมใชความรนแรงหรอปฏบตอนขดกฎหมายแตดาเนนยทธศาสตรเคลอนไหวโดยวธการของภาคประชาชน ขบเคลอนโดยมเปาหมายทสาคญคอ การสรางใหประชาชนสานกตอความเปนพลเมองในการรวมบรหารจดการดแลประเทศในระบอบประชาธปไตย กฎหมายทเกยวของ

แนวคดเรอง “จงหวดจดการตนเอง”มบทบญญตในรฐธรรมนญรบรอง ประการแรก มนยทสอดคลองกบหลกการ “สทธชมชน” ทกาหนดใน “รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐” หมวดท ๓ สวนท ๑๒ มาตรา ๖๖ ทระบวา บคคลซงรวมกนเปนชมชน ชมชนทองถน หรอชมชนทองถนดงเดม ยอมมสทธอนรกษหรอฟนฟจารตประเพณ ภมปญญาทองถน ศลปวฒนธรรมอนดของทองถนและของชาต และมสวนรวมในการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอมรวมทงความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยน มาตรา ๖๗ ทระบวา สทธของบคคล ทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษ บารงรกษา และการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและความหลากหลายทางชวภาพ และในการคมครอง สงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอม หมวด ๑๔ การปกครองสวนทองถน มาตรา ๒๘๑ ระบวา ภายใตบงคบมาตรา๑ รฐจะตองใหความเปนอสระแกองคกรปกครอง สวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน และสงเสรม ใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการจดทาบรการสาธารณะ และมสวนรวมในการ ตดสนใจแกไขปญหาในพนท มาตรา ๒๘๒ ระบวา การกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนตองทาเทาทจาเปนและมหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทชดเจนสอดคลองและเหมาะสมกบรปแบบขององคกรปกครองสวนทองถน ฯลฯ มาตรา ๒๘๓ ระบวาองคกรปกครองสวนทองถนยอมมอานาจหนาทโดยทวไปในการดแล และจดทาบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถน และยอมมความเปนอสระในการกาหนดนโยบาย การบรหาร การจดบรการสาธารณะ การบรหารงานบคคล การเงนและการคลง และมอานาจหนาทของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองคานงถงความสอดคลองกบการพฒนาของจงหวด และประเทศเปนสวนรวมดวย มาตรา ๒๘๖ ระบใหประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนมสทธเขาชอรองขอตอประธานสภาทองถนเพอใหสภาทองถนพจารณาออกขอบญญตทองถนได

มาตรา ๒๘๗ ระบใหประชาชนในทองถนมสทธมสวนรวมในการบรหารกจการขององคกรปกครองสวนทองถน โดยองคกรปกครองสวนทองถนตองจดใหมวธการทใหประชาชนมสวนรวมดงกลาวไดดวย มาตรา ๒๘๙ ใหองคกรปกครองสวนทองถนมอานาจหนาทบารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน มสทธทจะจดการศกษาอบรม และการฝกอาชพ ตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถนนน และเขาไปมสวนรวมในการจดการศกษา อบรมของรฐ โดยคานงถงความสอดคลองกบมาตรฐานและระบบการศกษาของชาต มาตรา ๒๙๐ ใหองคกรปกครองสวนทองถนมอานาจหนาทสงเสรมและรกษาคณภาพ สงแวดลอม โดยการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอมทอยในเขตพนท การเขาไปมสวนรวมในการบารงรกษาทรพยากรธรรมชาตฯ การมสวนรวมในการพจารณาเพอรเรมโครงการหรอกจกรรมใดนอกเขตพนท ซงอาจมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมหรอสขภาพอนามยของประชาชนในพนท และการมสวนรวมของชมชนทองถน **ขอขอบคณขอมลปจฉา-วสชนา : ๑. นางสาวดารณ รองพช และคณะทางานเชยงใหมมหานคร ๒. นายสวง ตนอด สมาชกสภาพฒนาการเมอง จ.เชยงใหม ๓. นายเกรยงไกร ซองทอง พนกงานบรหารงานทวไป สานกแผนสภาพฒนาการเมอง ๔. แนวคดเรองจงหวดจดการตนเองและความเหนนกวชาการ จากหนงสอจงหวดจดการตนเอง คณะกรรมการภาคประชาสงคมสภาพฒนาการเมอง 5.หนงสอเรองจงหวดจดการตนเอง คณะกรรมการภาคประชาสงคม สภาพฒนาการเมอง