انواع گروههاي مواد خطرناك و روشهاي شناسايي پلاكاردها

انواع گروه هاي مواد خطرناكانواع گروه هاي مواد خطرناك وو

روش هاي شناسايي پالكاردهاروش هاي شناسايي پالكاردها

چه موادي خطرناك هستند؟چه موادي خطرناك هستند؟

اي كه براي انسان، حيوان و محيط اي كه براي انسان، حيوان و محيط ‌‌هرمادههرمادهزيست مضر است.زيست مضر است.

هايي از اين مواد عبارتند از:هايي از اين مواد عبارتند از:‌‌نمونهنمونه

- مواد نفتي- مواد نفتي

- مواد شيميايي- مواد شيميايي

- مواد راديو اكتيو- مواد راديو اكتيو

- و ....- و ....

لوزي شناسايي خطرلوزي شناسايي خطر

مواد خطرات شناسايي مواد لوزي خطرات شناسايي لوزي704m704mكد كد NFPANFPAاستاندارد استاندارد


‌‌11‌-‌- اشتعال اشتعال قابليت قابليت با آن مقدار كه است مواد از با ويژگي آن مقدار كه است مواد از ويژگي

تا صفر تا اعداد صفر خانه 44اعداد در و شده خانه مشخص در و شده مشخصشناسايي ) ( لوزي بااليي خانه رنگ شناسايي ) ( قرمز لوزي بااليي خانه رنگ قرمز

. اشتعال قابليت هرچه گردد مي ثبت . خطر اشتعال قابليت هرچه گردد مي ثبت خطر . شود مي بزرگتر عدد اين باشد بيشتر . ماده شود مي بزرگتر عدد اين باشد بيشتر ماده

عدد 44عدد عدد و اشتعال قابليت عدد شديدترين و اشتعال قابليت شديدترينماده بودن اشتعال غيرقابل عالمت ماده صفر بودن اشتعال غيرقابل عالمت صفر

. . استاست

لوزي شناسايي خطرلوزي شناسايي خطر‌‌22‌-‌- پذيري واكنش شيميايي انفعال و فعل پذيري قابليت واكنش شيميايي انفعال و فعل قابليت ) ( لوزي راست سمت خانه رنگ زرد خانه لوزي ) ( در راست سمت خانه رنگ زرد خانه در

و شيميايي انفعال و فعل قابليت خطر و شناسايي شيميايي انفعال و فعل قابليت خطر شناسايينشان ماده براي را آب با تركيب يا و پايداري نشان ميزان ماده براي را آب با تركيب يا و پايداري ميزان

. تا صفر هاي شماره با نيز خانه اين دهد . مي تا صفر هاي شماره با نيز خانه اين دهد با 44مي با و وبندي طبقه آن پذيري واكنش در ماده ويژگي به بندي توجه طبقه آن پذيري واكنش در ماده ويژگي به توجه

: از . عبارتند ها ويژگي اين گردد :مي از . عبارتند ها ويژگي اين گردد مي44 = دارد انفجار خطر Jاحتماال دارد = ماده انفجار خطر Jاحتماال ماده33 = احتمال حرارت يا شوك آمدن وارد صورت احتمال = در حرارت يا شوك آمدن وارد صورت در

دارد دارد انفجار انفجار22. دارد = ) ( شديد پذيري واكنش شديد شيميايي .تغيير دارد = ) ( شديد پذيري واكنش شديد شيميايي تغيير11 = است ناپايدار حرارت مجاورت است = در ناپايدار حرارت مجاورت در00 = هميشگي پايدار و هميشگي = مقاوم پايدار و مقاوم

‌


33 - - بهداشتي بهداشتي خطرات خطرات ) ( چپ سمت خانه خطر لوزي رنگ آبي خانه چپ ) ( در سمت خانه خطر لوزي رنگ آبي خانه در

بر مواد عوارض و بهداشتي خطرات هاي بر ويژگي مواد عوارض و بهداشتي خطرات هاي ويژگي . شود مي مشخص زيست محيط و انسان هاي . اندام شود مي مشخص زيست محيط و انسان هاي اندام

تا صفر اعداد با نيز خانه اين تا در صفر اعداد با نيز خانه اين خطرات 44در خطرات ميزان ميزانمعين انسان سالمتي براي خطرناك مواد معين بهداشتي انسان سالمتي براي خطرناك مواد بهداشتيبزرگتر عدد هرچه ديگر هاي خانه مانند و گردد بزرگتر مي عدد هرچه ديگر هاي خانه مانند و گردد مي

مي افزوده ماده خطر ميزان بر نسبت همان به مي باشد افزوده ماده خطر ميزان بر نسبت همان به باشدب هرعدد ويژگي و مفهوم ب گردد هرعدد ويژگي و مفهوم است :ه ه گردد زير است :شرح زير شرح

44 = كشنده كشنده = مواد خطرناك = 33مواد بسيار خطرناك = مواد بسيار ماده = ماده = 22موادخطرناكخطرناك

11 = خطر كم خطر = ماده كم خطر = 00ماده بدون يا معمولي خطر = ماده بدون يا معمولي ماده


44 - - خاص خاص خطرات خطرات بدون يا سفيد Jمعموال كه لوزي خانه ترين پايين بدون در يا سفيد Jمعموال كه لوزي خانه ترين پايين در

باشد مي برچسب الصاق محل زمينه برنگ و باشد رنگ مي برچسب الصاق محل زمينه برنگ و رنگاز اي ويژه شرايط در ماده كه را خاصي از خطرات اي ويژه شرايط در ماده كه را خاصي خطرات

كنند مي معين دهد مي نشان كنند خود مي معين دهد مي نشان ..خود آب با پذيري واكنش مثل آب خطراتي با پذيري واكنش مثل باز ––خطراتي يا باز اسيد يا اسيد

پلي پلي ––اكسيدكنندگي اكسيدكنندگي ––مسموميت مسموميت ––بودن بودن عالمت ––مريزاسيون مريزاسيون با ترتيب به كه عالمت راديواكتيويته با ترتيب به كه راديواكتيويته

PPو و W W –– ACID ACID –– ALKALI ALKALI –– Cor Cor –– Oxy Oxyهاي هاي .نن شود مي .مايش شود مي مايش

چرا حساسيت كشورها در حمل چرا حساسيت كشورها در حمل مواد خطرناك اينقدر زياد است و مواد خطرناك اينقدر زياد است و

كنند كنند ‌‌براي آن دستورالعمل تهيه ميبراي آن دستورالعمل تهيه ميو بطور مداوم در حال بهنگام كردن و بطور مداوم در حال بهنگام كردن

آن هستند؟آن هستند؟اي كه اي كه ‌‌براساس تعريف مواد خطرناك، “هرمادهبراساس تعريف مواد خطرناك، “هرماده

براي انسان، حيوان و محيط زيست مضر براي انسان، حيوان و محيط زيست مضر است”.است”.

شوند، شوند، ‌‌حدود نيمي از كليه بارهايي كه حمل ميحدود نيمي از كليه بارهايي كه حمل ميمتعلق به گروه مواد خطرناك است.متعلق به گروه مواد خطرناك است.

هزار هزار 100100يك ليتر نشت بنزين موجب آلودگي يك ليتر نشت بنزين موجب آلودگي گردد.گردد.‌‌ليتر آب آشاميدني ميليتر آب آشاميدني مي

اي كه اي كه ‌‌براساس تعريف مواد خطرناك، “هرمادهبراساس تعريف مواد خطرناك، “هرمادهبراي انسان، حيوان و محيط زيست مضر براي انسان، حيوان و محيط زيست مضر

است”.است”.شوند، شوند، ‌‌حدود نيمي از كليه بارهايي كه حمل ميحدود نيمي از كليه بارهايي كه حمل مي

متعلق به گروه مواد خطرناك است.متعلق به گروه مواد خطرناك است. هزار هزار 100100يك ليتر نشت بنزين موجب آلودگي يك ليتر نشت بنزين موجب آلودگي

گردد.گردد.‌‌ليتر آب آشاميدني ميليتر آب آشاميدني مي

توسعه تجارت با حمل كاالها از يك توسعه تجارت با حمل كاالها از يك كشور به كشورهاي ديگر ميسر كشور به كشورهاي ديگر ميسر

گردد. براي دستيابي به اين مهم گردد. براي دستيابي به اين مهم ‌‌ميميهاي هاي ‌‌نامهنامه‌‌ها و آئينها و آئين‌‌وجود دستورالعملوجود دستورالعمل

يكسان در كشورهاي مختلف يكسان در كشورهاي مختلف ضرورت دارد. ضرورت دارد.

نامه مربوط به حمل و نقل نامه مربوط به حمل و نقل ‌‌آئينآئينمواد خطرناك از طريق جاده :مواد خطرناك از طريق جاده :

در رابطه با حمل و نقل مواد در رابطه با حمل و نقل مواد ADRADRكنوانسيون كنوانسيون ‌‌‌‌‌‌‌‌خطرناك از طريق جاده مباحث زير را ارائه خطرناك از طريق جاده مباحث زير را ارائه

كند:كند:‌‌ميميبندي مواد خطرناكبندي مواد خطرناك‌‌ گروه گروه ارائه تمهيدات الزم براي توليدكنندگان، سازندگان ارائه تمهيدات الزم براي توليدكنندگان، سازندگان

كنندگانكنندگان‌‌خودرو، حملخودرو، حملتمهيدات الزم براي تخليه و بارگيري مواد خطرناكتمهيدات الزم براي تخليه و بارگيري مواد خطرناك... و ...و

هاي مواد هاي مواد انواع گروهانواع گروهخطرناكخطرناك

بندي بندي ‌‌ گروه اصلي تقسيم گروه اصلي تقسيم99مواد خطرناك به مواد خطرناك به شوند:شوند:‌‌ميمي

گروه اول: مواد منفجره گروه اول: مواد منفجره

گروه دوم: گازها گروه دوم: گازها

گروه سوم: مايعات قابل اشتعال گروه سوم: مايعات قابل اشتعال

گروه چهارم: جامدات قابل اشتعال گروه چهارم: جامدات قابل اشتعال

گروه پنجم: اكسيدكننده ها گروه پنجم: اكسيدكننده ها

گروه ششم: مواد سمي گروه ششم: مواد سمي

گروه هفتم: مواد راديواكتيو گروه هفتم: مواد راديواكتيو

گروه هشتم: مواد خورنده گروه هشتم: مواد خورنده

گروه نهم: مواد متفرقه گروه نهم: مواد متفرقه


مواد مواد 11زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه: منفجرهمنفجره

مانند باروتمانند باروت

اين مواد به محض تماس با شعله به اين مواد به محض تماس با شعله به صورت انبوه منفجر مي گردند.صورت انبوه منفجر مي گردند.

اطفاء حريق:اطفاء حريق:جلوگيري از سرايت و پيش روي حريق جلوگيري از سرايت و پيش روي حريق انجام عمليات اطفاء از پشت مكان امنانجام عمليات اطفاء از پشت مكان امن استفاده از آب به مقدار زياد به صورت استفاده از آب به مقدار زياد به صورت

سيالبسيالب


تركيبات تركيبات 22زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه: نيتراتينيتراتي

مانند نيترات سلولز، نيترات پتاسيم، و ...مانند نيترات سلولز، نيترات پتاسيم، و ...

اين گروه از مواد و تركيبات به سرعت و اين گروه از مواد و تركيبات به سرعت و سهولت مي سوزند و حريق بزرگي توليد سهولت مي سوزند و حريق بزرگي توليد مي كنند. قدرت انفجار اين گروه كمتر از مي كنند. قدرت انفجار اين گروه كمتر از

است. است. 11--11گروه گروه روش مقابله: استفاده از آب به مقدار زياد به روش مقابله: استفاده از آب به مقدار زياد به

صورت سيالبصورت سيالب در صورت نشتي در سيلندرها بايد فورا به در صورت نشتي در سيلندرها بايد فورا به

هواي آزاد منتقل و دور از هر نوع شعله و هواي آزاد منتقل و دور از هر نوع شعله و حرارت كنترل شود.حرارت كنترل شود.


تركيبات تركيبات 33زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه: نيتروژنينيتروژني

اين مواد درصورتيكه با آتش زياد در تماس اين مواد درصورتيكه با آتش زياد در تماس منفجر مي شوند منفجر مي شوند 11--11باشند همانند گروه باشند همانند گروه

اطفاء حريق:اطفاء حريق:انجام عمليات اطفاء از پشت مكان امنانجام عمليات اطفاء از پشت مكان امن استفاده از آب به مقدار زياد به صورت استفاده از آب به مقدار زياد به صورت

سيالبسيالب


تركيبات تركيبات 44زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه: كلرورهاكلرورها

اين مواد به محض مجاورت با شعله اين مواد به محض مجاورت با شعله حرارت به شدت سوخته و گرماي زيادي حرارت به شدت سوخته و گرماي زيادي

توليد مي كنند.توليد مي كنند.

در اطفاء حريق بايستي از دستگاه هاي در اطفاء حريق بايستي از دستگاه هاي تنفسي استفاده كرد و دفت نمود كه اثري تنفسي استفاده كرد و دفت نمود كه اثري از مواد فسفري بجاي نماند چون اين مواد از مواد فسفري بجاي نماند چون اين مواد به محض خشك شدن، مجددا خود به خود به محض خشك شدن، مجددا خود به خود

شعله ور گرديده و مي سوزد و موجب شعله ور گرديده و مي سوزد و موجب حريق ديگري مي شوند.حريق ديگري مي شوند.


سوزاننده هاسوزاننده ها55زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه:

اين مواد در هنگام سوختن، مواد سمي توليد اين مواد در هنگام سوختن، مواد سمي توليد مي كنند. خطر انفجار در اين مواد كم مي كنند. خطر انفجار در اين مواد كم

است.است.

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از آب به مقدار زياد به صورت استفاده از آب به مقدار زياد به صورت

سيالبسيالباستفاده از دستگاه هاي تنفسي استفاده از دستگاه هاي تنفسي


مهمات هامهمات ها66زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه:

اين مواد بايد مدت زيادي در مجاورت اين مواد بايد مدت زيادي در مجاورت شعله قرار بگيرند تا منفجر شوند. اين شعله قرار بگيرند تا منفجر شوند. اين

مواد در زمان آتش سوزي و انفجار ايجاد مواد در زمان آتش سوزي و انفجار ايجاد قطعات پرتاب شونده مي كند.قطعات پرتاب شونده مي كند.

اطفاء حريق:اطفاء حريق:انجام عمليات اطفاء از پشت مكان امنانجام عمليات اطفاء از پشت مكان امن كنترل حريق با استفاده از مهپاش با فشار كنترل حريق با استفاده از مهپاش با فشار

زيادزياد


مواد آتش زامواد آتش زا77زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه:

بايد مدتي در معرض شعله يا حرارت باشند بايد مدتي در معرض شعله يا حرارت باشند تا كامال منفجر شوند. خطر انفجار در اين تا كامال منفجر شوند. خطر انفجار در اين

گروه كمتر از گروه هاي قبلي است.گروه كمتر از گروه هاي قبلي است.

اطفاء حريق:اطفاء حريق:انجام عمليات اطفاء از پشت مكان امنانجام عمليات اطفاء از پشت مكان امن كنترل حريق با استفاده از مهپاش با فشار كنترل حريق با استفاده از مهپاش با فشار

زياد و در صورت گسترش از سيالب استفاده زياد و در صورت گسترش از سيالب استفاده شود.شود.

استفاده از دستگاه هاي تنفسي استفاده از دستگاه هاي تنفسي


مواد منفجره مواد منفجره 88زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه: راديولوژيكيراديولوژيكي

در صورت مواجه شدن با شعله يا حرارت، در صورت مواجه شدن با شعله يا حرارت، منفجر و مواد پرتاب شونده از آن توليد شده منفجر و مواد پرتاب شونده از آن توليد شده

و افراد متفرقه بايد در فاصله اي حداقل و افراد متفرقه بايد در فاصله اي حداقل متر باشند. متر باشند.15001500

اطفاء حريق:اطفاء حريق:انجام عمليات اطفاء از پشت مكان امنانجام عمليات اطفاء از پشت مكان امناستفاده از لباس ايمني استفاده از لباس ايمني استفاده از مهپاش آب جهت خنك كردن و استفاده از مهپاش آب جهت خنك كردن و

استفاده از كف سنگين براي خفه كردن شعلهاستفاده از كف سنگين براي خفه كردن شعله معاينه و رفع آلودگي كليه تجهيزات پس از معاينه و رفع آلودگي كليه تجهيزات پس از

اطفاء حريقاطفاء حريق


پودر فلزاتپودر فلزات99زيرگروه: زيرگروه: 11گروه: گروه:

مانند منيزيم، آلومينيوم، پودر روي، ...مانند منيزيم، آلومينيوم، پودر روي، ...

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد خشك مانند پودر هواي استفاده از مواد خشك مانند پودر هواي

فشرده، سيمان نسوز، ماسه خشك براي اطفاء فشرده، سيمان نسوز، ماسه خشك براي اطفاء حريقحريق

عدم استفاده از گاز عدم استفاده از گاز CO2CO2 كف ، آب ، و ، كف ، آب ، و ، مواد تبخيرشوندهمواد تبخيرشونده


مواد منفجره مواد منفجره11گروه: گروه: 66 اين گروه براساس ميزان خطرناكي به اين گروه براساس ميزان خطرناكي به ADRADRدر در

بعضي از اين مواد، شامل مواد زيرگروه تقسيم مي شود. زيرگروه تقسيم مي شود. جامد، مايع يا مخلوطي از مواد مختلف هستند که در

صورت انفجار موجب تخريب محيط اطراف خود شوند.‌مي

3-1 و2-1 و 1-1عالمت زيرگروههاي

-1 و 5-1، 4-1عالئم زيرگروههاي 6


گازهاگازها22گروه: گروه:

‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ گازهاي‌ گروه سه به گازها كلي طور قابل‌به‌گازهاي‌‌،اشتعال ‌ غيرسمي‌ و اشتعال ‌غيرقابل و‌‌سميگازهاي‌ مي شوند‌ در حمل و در حمل و ‌‌.تقسيم بندي

نقل انواع آن عبارتست از:نقل انواع آن عبارتست از:

گازهاي فشرده ، گازهاي مايع ، گازهاي مبرد، گازهاي فشرده ، گازهاي مايع ، گازهاي مبرد، گازهاي محلولگازهاي محلول

در صورت عدم رعايت اصول ايمني، امكان در صورت عدم رعايت اصول ايمني، امكان انفجار و ايجاد خطر انتشار گازهاي محرك انفجار و ايجاد خطر انتشار گازهاي محرك

بيهوشي، سمي، سوزانندگي و اكسيدكنندگي بيهوشي، سمي، سوزانندگي و اكسيدكنندگي )بسته به نوع ماده، يك يا تمام اين خصوصيات )بسته به نوع ماده، يك يا تمام اين خصوصيات

را دارا مي باشند(.را دارا مي باشند(.


گازهاگازها22گروه: گروه:

مانند گاز بوتان، اكسيژن فشرده، مانند گاز بوتان، اكسيژن فشرده، مونواكسيد كربنمونواكسيد كربن

گازهاي غيرقابل اشتعال گازهاي قابل اشتعال گازهاي سمي

عالئم مربوط به گازها:


مايعات قابل اشتعالمايعات قابل اشتعال33گروه: گروه:

موادي همچون رنگ ، روغن جال ، الك را موادي همچون رنگ ، روغن جال ، الك را دربر مي گيرند. برخي از اين مواد منفجره و دربر مي گيرند. برخي از اين مواد منفجره و

برخي از آنها سمي هستند. تنفس طوالني برخي از آنها سمي هستند. تنفس طوالني بخارات حاصل از سوختن اين مواد خطرناك بخارات حاصل از سوختن اين مواد خطرناك

و غير قابل تحمل است.و غير قابل تحمل است.

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد خفه كننده همچون پودر و استفاده از مواد خفه كننده همچون پودر و

گاز و كف سنگينگاز و كف سنگين استفاده از آب به صورت مهپاش براي استفاده از آب به صورت مهپاش براي

خنك كردن مخازنخنك كردن مخازن


33گروه: گروه:

عالمت مربوط به مايعات قابل عالمت مربوط به مايعات قابل اشتعالاشتعال

مانند بنزين، گازوئيل، استون، جوهر مانند بنزين، گازوئيل، استون، جوهر چاپگر، ....چاپگر، ....

هاي مواد خطرناكهاي مواد خطرناك انواع گروهانواع گروه جامدات قابل جامدات قابل 11 زيرگروه: زيرگروه: 44گروه: گروه:

اشتعال، خودفعالاشتعال، خودفعالدر صورت تماس با كوچكترين شعله، مشتعل و به در صورت تماس با كوچكترين شعله، مشتعل و به

سرعت گسترش مي يابند. شامل مواد پودري، دانه اي سرعت گسترش مي يابند. شامل مواد پودري، دانه اي و چسبنده ، و موادي است كه ممكن است از طريق و چسبنده ، و موادي است كه ممكن است از طريق

پودر‌اصطكاك باعث آتش سوزي شوند. مانند اصطكاك باعث آتش سوزي شوند. مانند ‌ ‌ تيتانيوم‌ پودر سولفور، ‌‌آلومينيوم،

خطرات: سوختگي شديد، انفجار بخارات در صورت خطرات: سوختگي شديد، انفجار بخارات در صورت گرم شدن و تماس با هوا، سمي، خورنده ، سوزش شديد گرم شدن و تماس با هوا، سمي، خورنده ، سوزش شديد

پوست و چشم در صورت تماسپوست و چشم در صورت تماس

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد خشك مانند پودر هواي استفاده از مواد خشك مانند پودر هواي

فشرده، سيمان نسوز، ماسه خشك براي اطفاء فشرده، سيمان نسوز، ماسه خشك براي اطفاء حريقحريق

عدم استفاده از دي اكسيدكربن و آب )موجب عدم استفاده از دي اكسيدكربن و آب )موجب افزايش خطرات مي شوند(.افزايش خطرات مي شوند(.


جامدات با قابليت جامدات با قابليت 22 زيرگروه: زيرگروه: 44گروه: گروه: اشتعال خود به خوداشتعال خود به خود

مواد آتش زا : اين مttواد در مجttاورت هttوا در مttدت -

دقيقه شعله ور مي شوند.5زمان

مtوادي كtه در تمtاس بtا هtوا بtدون نيtاز بtه انtرژي قtادر -

به توليد گرما هستند.

خطرات: زنگ زدگي، مسموميت و ايجاد آتش سوزي

مانند: كربن، سولفيد سديم، فسفر سفيد و زرد

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد خشك مانند پودر، ماسه خشك استفاده از مواد خشك مانند پودر، ماسه خشك

براي اطفا حريقبراي اطفا حريق

هاي مواد خطرناكهاي مواد خطرناك انواع گروهانواع گروه33زيرگروه: زيرگروه: 44گروه: گروه:

جامدات توليدكننده گازهاي قابل اشتعال در جامدات توليدكننده گازهاي قابل اشتعال در مجاورت آبمجاورت آب

اين مواد در مجاورت هوا بدون منبع انرژي خودبخود اين مواد در مجاورت هوا بدون منبع انرژي خودبخود گرم شده و مشتعل مي شوند. برخي از اين مواد در گرم شده و مشتعل مي شوند. برخي از اين مواد در

صورت مخلوط شدن با آب يا تماس با هواي صورت مخلوط شدن با آب يا تماس با هواي مرطوب خودبخود آتش مي گيرند و برخي از آنها در مرطوب خودبخود آتش مي گيرند و برخي از آنها در

زمان آتش سوزي از خود گاز سمي توليد مي كنند.زمان آتش سوزي از خود گاز سمي توليد مي كنند.خطرات: سوختگي شديد و سريع، تاول زدن، مسموميت و

خورندگيكاربيد، باريم، کلسيم، ليتيممانند:

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد پودري و كفي در صورت مايع استفاده از مواد پودري و كفي در صورت مايع

بودن موادبودن مواد استفاده از آب بصورت مهپاش در صورت جامد استفاده از آب بصورت مهپاش در صورت جامد

بودن مواد و سازگاري آنها با آببودن مواد و سازگاري آنها با آب


44گروه: گروه:

توليدكننده مواد

قابل گازهاي

مجاورت در اشتعال

آب

اشتعال، مواد قابل

و خودفعال

منفجرشونده

غيرحساس

قابل مواد

اشتعال

خود به خود


مواد اكسيدكنندهمواد اكسيدكننده11زيرگروه: زيرگروه: 55گروه: گروه:

اين مواد قابل اشتعال نيستند ولي با توليد اين مواد قابل اشتعال نيستند ولي با توليد اكسيژن باعث اشتعال ساير مواد مي شوند. اكسيژن باعث اشتعال ساير مواد مي شوند.

مانند نيترات آلومينيوم، كلرات كلسيم، نيترات مانند نيترات آلومينيوم، كلرات كلسيم، نيترات باريمباريم

پراكسيدهاي آليپراكسيدهاي آلي22زيرگروه: زيرگروه: 55گروه: گروه:

در مجاورت گرما تجزيه و هيدروژن آنها آزاد و در مجاورت گرما تجزيه و هيدروژن آنها آزاد و منفجر و باشدت زياد محترق مي شوند. در منفجر و باشدت زياد محترق مي شوند. در مقابل تماس و اصطكاك حساس بوده و با مقابل تماس و اصطكاك حساس بوده و با

ساير مواد واكنش هاي خطرناك انجام مي دهد و ساير مواد واكنش هاي خطرناك انجام مي دهد و به چشم آسيب مي رساند. مانند پراكسيد بنزيل به چشم آسيب مي رساند. مانند پراكسيد بنزيل

استيلاستيل

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از مواد خفه كننده همچون پودر و گاز استفاده از مواد خفه كننده همچون پودر و گازاستفاده از آب به صورت سيالب در حريق هاي گستردهاستفاده از آب به صورت سيالب در حريق هاي گستردهاستفاده از دستگاه هاي تنفسياستفاده از دستگاه هاي تنفسي



مواد سمي و مواد عفونيمواد سمي و مواد عفوني66گروه: گروه:

مواد سمي در صورت بلعيدن، استنشاق، يا تماس مواد سمي در صورت بلعيدن، استنشاق، يا تماس با پوست بدن مي تواند باعث مرگ انسان شود و با پوست بدن مي تواند باعث مرگ انسان شود و

در مجاورت آتش يا گرماي باال از خود گازهاي در مجاورت آتش يا گرماي باال از خود گازهاي سمي متصاعد مي كند. مانند آرسنيك، نيترات سمي متصاعد مي كند. مانند آرسنيك، نيترات

جيوه، نيكوتين، پتاسيم، ...جيوه، نيكوتين، پتاسيم، ...

مواد عفوني حاوي عوامل بيماري زا همچون مواد عفوني حاوي عوامل بيماري زا همچون ميكروب، ويروس و ... مي باشند. مانند ميكروب، ويروس و ... مي باشند. مانند

فاضالب هاي بيمارستانيفاضالب هاي بيمارستاني

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از خاموش كننده هاي پودري و كف استفاده از خاموش كننده هاي پودري و كف

سنگينسنگيناستفاده از دستگاه هاي تنفسي استفاده از دستگاه هاي تنفسي

هاي مواد خطرناكهاي مواد خطرناك انواع گروهانواع گروه

) (‌ ميكروبي‌ عفوني (مواد (‌ ميكروبي‌ عفوني مواد

:مواد سمي و مواد عفونيمواد سمي و مواد عفوني66گروه: گروه

سمي‌ سمي‌مواد مواد


مواد راديواكتيويتهمواد راديواكتيويته77گروه: گروه: اين مواد خودبخود قابل اشتعال نبوده ولي در اين مواد خودبخود قابل اشتعال نبوده ولي در

آتش سوزيها خطرات تشعشع را به همراه دارد. در آتش سوزيها خطرات تشعشع را به همراه دارد. در بر اساس بر اساس جعبه هاي سربي بايستي حمل شوند. جعبه هاي سربي بايستي حمل شوند.

ميزان تشعشع ساطع شده به سه گروه سفيد، ميزان تشعشع ساطع شده به سه گروه سفيد، كنندكنند‌‌بندي ميبندي مي‌‌زرد و زرد با شرايط خاص تقسيمزرد و زرد با شرايط خاص تقسيم

اطفاء حريق:اطفاء حريق: استفاده از آب به صورت مهپاش براي استفاده از آب به صورت مهپاش براي

جلوگيري از ذوب و سوختن جعبه سربي جلوگيري از ذوب و سوختن جعبه سربي )بسته بندي مواد()بسته بندي مواد(

استفاده از لباس هاي ايمني كاملاستفاده از لباس هاي ايمني كاملاستفاده از دستگاه هاي تنفسياستفاده از دستگاه هاي تنفسي


مواد راديواكتيويتهمواد راديواكتيويته77گروه: گروه:

مانند اورانيوممانند اورانيوم


مواد خورندهمواد خورنده88گروه: گروه: اين مواد در صورت تماس موجب آسيب مي گردند اين مواد در صورت تماس موجب آسيب مي گردند

)آسيب به انسان، فلزات، ساير كاالها و وسيله )آسيب به انسان، فلزات، ساير كاالها و وسيله حمل(. بلعيدن يا استنشاق بخار آنها موجب حمل(. بلعيدن يا استنشاق بخار آنها موجب

مسمويت مي شود. برخي از اين مواد در مجاورت مسمويت مي شود. برخي از اين مواد در مجاورت آب يا ساير مواد آلي )مانند چوب، كاغذ، فيبر( آب يا ساير مواد آلي )مانند چوب، كاغذ، فيبر(

توليد گرما مي كنند. وسايل الزم در حمل اين مواد توليد گرما مي كنند. وسايل الزم در حمل اين مواد عبارتست از: لباسهاي ضدمواد شيميايي)ماسك عبارتست از: لباسهاي ضدمواد شيميايي)ماسك

تنفسي، كاله، عينك، پيش بند، دستكش و چكمه( ، تنفسي، كاله، عينك، پيش بند، دستكش و چكمه( ، اب و چشم شوراب و چشم شور





مواد خورندهمواد خورنده88گروه: گروه:

انواع اسيدها، اسيد فسفريك، اسيد انواع اسيدها، اسيد فسفريك، اسيد سولفوريك، اسيد فرميكسولفوريك، اسيد فرميك


ساير مواد خطرناكساير مواد خطرناك99گروه: گروه: شامل موادي است كه در ساير گروه ها قرار شامل موادي است كه در ساير گروه ها قرار

نمي گيرد. مواد مربوط به اين گروه، پس از انجام نمي گيرد. مواد مربوط به اين گروه، پس از انجام آزمايشات الزم و شناسايي ماهيت دقيق آنها در آزمايشات الزم و شناسايي ماهيت دقيق آنها در

يكي از گروه هاي هشت گانه قبلي طبقه بندي يكي از گروه هاي هشت گانه قبلي طبقه بندي مي شوند.مي شوند.




مانند باطريهاي ليتيم، جامدات و مايعاتمانند باطريهاي ليتيم، جامدات و مايعات

آلوده كننده محيط زيست، ....آلوده كننده محيط زيست، ....

نح|||وة شناس|||ايي م|||واد خطرن|||اک از روي

ليسtت کليtة مtواد خطرنtاک در جtداولی تحت عنtوان ADR مخصوص جداول ارائttه شttده اسttت. در اين ADRجttداول مخصttوص

جttداول اطالعttات مختلفی در مttورد هttر يttک از مttواد تtوان بtه مtذکور داده شtده اسtت کtه از اين طريtق می

خصوصtيات و ويژگيهtای مtادة خطرنtاک مtوردنظر پی تtوان بtرد. از جملtة اطالعtات منtدرج در اين جtداول می

به موارد زير اشاره کرد:

المللي مواد خطرناک - شمارة بين1

- نام و تعريف مادة خطرناک2

- شمارة گروه3

بندی مادة خطرناک - کد طبقه4

نحوة شناسايي مواد خطرناک

کدهاي شناس||ايي م||واد خطرن||اکي ک||ه در ح||ال حاض||ر در کش||ور حم||ل

شماره هاي شناسايي و گروه طبقه بندي برخي از مهمترين مواد خطرناكي كه در كشور حمل مي گردد مي گردند


انواع انواع پالكاردهاي قابل حمل بر روي وسايل نقليه حامل مواد خطرناكتابلوها :

تابلوي ثابت

تابلوی لواليي

تابلوی كشويي

- نکات و مالحظات اجرايي مربوط به حمل ونقل مواد 3خطرناک

شماره شناسايي

شماره بين المللي ←خطر

←

پالکنح|وة شناس|ايي م|واد خطرن|اک از روي

ADRمخصوص

يtک مtادة خطرنtاک شtامل دو خطtر شمارة شناسtايي

باشtد کtه نtوع و شtدت خطرنtاکی مtادة يtا سtه رقم می

کنttد. رقم اول از سttمت چپ می خطرنttاک را تعttيين

)مويtد مtاده باشtد و مي(گtروه مtاده خطرنtاکنtوع

ارقttام دوم يttا سttوم نشttان دهنttده ويژگيهttاي مttاده

باشد: باشد که به شرح ذيل مي خطرناک مي



نوع مادهاولين عدد سمت چپ

2گاز3مايع قابل اشتعال

4جامد قابل اشتعال5مواد اكسيدكننده

6ماده سمي7ماده راديواكتيو

8ماده خورنده9ساير مواد خطرناك


خاصيت ماده)ويژگي ها(

ساير اعداد )ارقام دوم و

سوم(1خطر انفجار

2خطر انتشار گازخطر مشتعل شدن

3)مايعات(خطر مشتعل شدن

4)جامدات(

5خطر اكسيدشدن6خطر مسموميت

7خطر تشعشع اتمي8خطر خورندگي

خطر آسيب به محيط 9زيست


ADRمخصوص

نشtان شناسtايي شtمارة در عtدد يtک دهندة تکtرار وجtود حtرف باشtد. افtزايش شtدت آن خطtر خtاص می

X هtت کtر اسtبين اين امtايي مtمارة شناسtل از شtقب آن مtاده در مجtاورت آب واکنش شtديدی خواهtد داد. بtه طtور مثtال، بtنزين بtه عنtوان يكي از مهمtترين مtواد

شtود، داراي كtد خطرنtاكي كtه در كشtور حمtل ميباشttد. رقم اول مttبين اين امttر مي33شناسttايي

مtواد خطرنtاك 3اسtت كtه بtنزين متعلtق بtه گtروه باشttttد و رقم دوم )مايعttttات قابttttل اشttttتعال( مي

باشtد. دهنده قtابليت اشtتعال بtاالي اين مtاده مي نشtاندر صttورتي کttه، خطttر مttادة خطرنttاک را بتttوان بttا اسtتفاده از يtک رقم نمtايش داد، بعtد از آن رقم صtفر

شود قرار داده می



ADRمخصوص

(طريقه صحيح نصب پالكارد در عقب وسيله نقليه )شماره شناسايي گازوئيل


ADR مخصوص پالکنحوة شناسايي مواد خطرناک از روي

در راسtتاي آشtنايي بيشtتر بtا نحtوه قtرائت و شناسtايي ارقtام مربtوط بtه خطtرات مtواد

خطرنtاك، جtدول زيtر شtماره هاي شناسtايي خطtر متtداول بtرخي از مtواد خطرنtاك را

نشان مي دهد. توضيحات

شماره شناسايي خطر

رديف

201گاز خنثي

222گاز سرد شده

2233گاز سرد شده، قابل اشتعال

234گاز قابل اشتعال

2365گاز قابل اشتعال سمي

2656گاز سمي اكسيد كننده



در راسtتاي آشtنايي بيشtتر بtا نحtوه قtرائت و شناسtايي ارقtام مربtوط بtه خطtرات مtواد

خطرنtاك، جtدول زيtر شtماره هاي شناسtايي خطtر متtداول بtرخي از مtواد خطرنtاك را

نشان مي دهد. توضيحات

شماره شناسايي خطر

رديف

2667گاز بسيار سمي

308مايع قابل اشتعال

339مايع با قابليت اشتعال بسيار باال

33310زا مايع آتش

36811مايع قابل اشتعال، سمي و خورنده


توضيحاتشماره

شناسايي خطر

رديف

آب بtا كtه خورنtده و اشtتعال قابtل مايع كند. دهد و گاز توليد مي واكنش مي

382x12

و بtاال بسtيار اشtتعال قtابليت بtا مايعtات دهد. خورنده كه با آب واكنش خطرناك مي

338 X

13

توليtد اشtتعال قابtل گtاز كtه جامtدي ماده كند. مي

42314

در و مtذاب حtالت در اشtتعال قابtل جامtد درجه حرارت بسيار باال

4415

جامtد قابtل اشtتعالی كtه بtا آب واكنش داده كند. و گاز سمي منتشر مي

426x16



توضيحاتشماره شناسايي خطر

رديف

و بtاال اشtتعال قtابليت بtا جامtد خtود گرمtازا خورنده

4817

5018ماده اكسيد كننده

53919پراكسيد ارگانيك، قابل اشتعال

5520ماده اكسيد كننده شديد

55821ماده اكسيد كننده شديد، خورنده

5622ماده اكسيد كننده سمي

تواند به صورت ماده اكسيد كننده كه مي خود به خود واكنش شديد ايجاد كند.

5923

6024ماده سمي

60625 ماده حاوي مواد واگيردار عفوني




رديف

66526ماده بسيار سمي و اكسيد كننده

توانtد بtه صtورت خtود بtه خtودي ماده سtمي كtه ميواكنش خطرناك ايجاد نمايد

6927

63828ماده سمي، خورنده و قابل اشتعال

7029اكتيو ماده راديو

72330اكتيو، گاز و قابل اشتعال راديو

7631اكتيو و سمي ماده راديو

8032ماده خورنده

ماده خورنtده كtه در تمtاس بtا آب گtاز قابtل اشtتعال كند منتشر مي

823x33

توانtد بtه صtورت ماده خورنtده، قابtل اشtتعال كtه ميخود به خودي منجر به واكنش شديد شود.

83934




رديف

دهtد جامtد قابtل اشtتعال كtه بtا آب واكنش ميكند. و گاز قابل اشتعال توليد مي

84235

88336ماده با خورندگي بسيار باال و قابل اشتعال

ماده بtا خورنtدگي بسtيار بtاال و سtمي كtه بtا دهد آب واكنش خطرناك مي

886 X

37

محيtط خطtرات بtا متفرقtه خطرنtاك مواد زيستي

9038

بسtيار دمtاي در كtه مواد خطرنtاك متفرقtه گردد. باال حمل مي

9939


از نصttب عالئم اضttافي بttر روي پشttت و بدنttه گذاري مواد خطرناک بنديها و نشان گذاري بسته نحوه برچسبوسايل نقليه مواد خطرناك پرهيز نماييد.

ايلttرای وسttه نقليه بttاک را بttواد خطرنttه مttای کنماينtد يtا وسtايل نقليtة می ای حمtل صtورت فله

تtانکردار بهtتر اسtت پالکاردهtا عالوه بtر طtرفين، در نقليه نيز نصب گردند. پشت وسيلة

رفتن درttرار گttل قttه تحمttادر بttد قttا بايttپالكاردهشtرايط آب و هtوايي مختلtف، بtدون آنكtه تغيtير

زيادي نمايند، را داشته باشند. ايل نقليهtاير وسtا و سtا، تانكرهtك كانتينرهtاي تان

باشtند ولي هنtوز تمtيز نشtده و از گtاز كtه خtالي مياند بايtد همچنtان نسtبت بtه طtور كامtل تخليtه نشtده

بtه حمtل پالكاردهtاي مربtوط بtه بtار قبtل خtود اقtدام نمايند.

نقليه )خودرو و بارگير( مالحظات مربوط به وسيلة

انواع پالكاردهاي قابل حمل بر روي وسايل نقليه حامل مواد خطرناك

- نکات و مالحظات اجرايي مربوط به حمل ونقل مواد 3خطرناک

معرفی و نحوة بکارگيری تجهيزات ايمنی

نمونه ای از تابلوهای بازتابنده و محل نصب آنها

مخصوص تريلرها

←

مخصوص كاميون ها

←

از نصب عالئم اضافي در پشت وسيله نقليه مواد خطرناك بپرهيزيد

) بارگير ) و خودرو وسيلة نقليه به مربوط مالحظات

باشید‌ باشید‌موفق موفق

Documents

انواع گروههاي مواد خطرناك و روشهاي شناسايي پلاكاردها