Upload
phil
View
23
Download
0
Tags:
Embed Size (px)
DESCRIPTION
tarifebis SemuSaveba II: tarifis dizaini. “ NARUC ”-is programa energetikis regulirebis sferoSi partniorobisTvis saqarTvelos energetikis maregulrebeli erovnuli komisia da vermonTis sajaro samsaxuris sabWo. avtori en biSofi vermonTis sajaro samsaxuris sabWo 2008 wlis 28 ivnisi. mimoxilva. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
“NARUC”-is programa energetikis regulirebis sferoSi partniorobisTvis
saqarTvelos energetikis maregulrebeli erovnuli komisiada
vermonTis sajaro samsaxuris sabWo
avtorien biSofi
vermonTis sajaro samsaxuris sabWo2008 wlis 28 ivnisi
tarifebis SemuSaveba II: tarifis dizaini
2
mimoxilva
ra aris tarifis dizaini? tarifis dizainis amocanebi tarifis dizainis SemuSavebis nabijebi
– klientebis jgufebis gansazRvra– Rirebulebis klientebis jgufebs Soris
gadanawileba– tarifis TiToeuli komponentisTvis xajebis
miwera tarifis dizainTan dakavSirebuli
problemebi
3
ra aris tarifis dizaini?
tarifis dizaini aris sawarmos tarifebis struqtura; tarifis dizaini gansazRvravs fass, romelsac klienti sawarmos mier gaweuli momsaxurebisTvis ixdis
tarifis struqtura sawaremoebis mixedviT SeiZleba gansxvavdebodes
tarifis nebismieri dizaini iTvaliswinebs:– klientebis klasebs– gadasaxdelebis tipebs (klienti, energia, moTxovna)
tarifis zogierTi dizaini agreTve iTvaliswinebs :– dros (realur dros, dRis monakveTs, wlis sezons da a.S.)
tarifis dizaini Zlierad teqnikuri da detalizebulia, magram misi Sedgena ufro xelovnebaa, vidre mecniereba
4
tarifis dizainis amocanebi
tarifis dizaini mravali amocanis gadasaWrelad iqmneba; zogjer es amocanebi erTmaneTsac ki ewinaaRmdegebian
SemosavlebTan dakavSirebuli amocanebi:– tarifebi unda iZlevodnen Semosavlebis
sasurveli raodenobiT miRebis SesaZleblobas
– tarifebi stabiluri da prognozirebadi Semosavlebis miRebis SesaZleblobas unda qmnidnen
5
tarifis dizainis amocanebi
danaxarjebTan dakavSirebuli amocanebi:– tarifebi ise unda iqmnebodnen, rom
ekonomiurad efeqtur momarebas uWerdnen mxars
– tarifebi klientebsa da klientebis klasebs Soris xarjebis samarTlianad gadanawilebas xels unda uwyobdnen
– tarifebi arasasurvevli diskriminaciis Tavidan acilebis saSualebas unda qmnidnen
– tarifebi miwodebasa da moxmarebaSi inovaciebis danergveas unda uwyobdnen xels
6
tarifis dizainis amocanebi
praqtikuli mosazrebebi:– ramdenadac es SesaZlebelia, tarifis
dizaini unda iyos martivi, gasagebi, sazogadoebisTvis misaRebi da advilad samarTavi
– tarifis dizaini tarifis stabilurobas unda uwyobdes xels
7
SemosavlebTan dakavSirebuli sakiTxebi
tarifebi sawarmos unda uqmnidnen gonivrul SesaZleblobas, rom man:– ainazRauros keTilgonivrulad gaweuli xarjebi, maT
Soris investiciebi– miiRos samarTliani ukugeba misi keTilgonivruli
investiciebis danarCen xarjebze (araamortizebul nawilze)
aseTi tatrifebi saSualebas aZleven sawarmos dafaros Tavis sesxebTan dakavSirebuli valdebulebebi, gadauxados dividendebi aqcionerebs da axali kapitaluri dabandebebi moizidos
8
xarjebTan dakavSirebuli sakiTxebi
iqneba Tu ara erTeulis saSualo fasze dafuZnebuli tarifebi ekonomikurad efeqturi?– saSualo Tu zRvruli Rirebuleba?– grZelvadiani Tu moklevadiani?
kerZo finansuri, Tu sruli socialuri Rirebuleba?– eleqtroenergiis warmoebiT da miwodebiT
gamowveuli garemosdacviTi zarali vin ris fass ixdis?
– xarjebis warmoqmnis principebi
9
tarifis dizainis Seqmna
ZiriTadi principi: xarjebi im klientebma unda aanazRauron, romelTa gamoc maT sawarmo gaswevs
nabijebi:– klientTa jgufebis gansazRvra– sawarmos xarjebis klientTa jgufebze
gadanawileba– klientTa TiToeuli jgufisTvis, xarjebis
konkretuli komponentebis mixedviT gawera (klienti, kvt.sT, kvt)
10
klientTa jgufebis gansazRvra
zogadad, gamoyenebis maxasiaTeblebzea damokidebuli
sxvadasxva sawarmos SeiZleba sxvadasxva raodenobis klientebis jgufebi hyavdes
Cveulebriv Semdegi jgufebi arseboben:– mosaxleoba– komerciuli– sawarmoo– quCis ganaTeba– sasoflo sameurneo
11
klientTa jgufebis gansazRvra
zogjer, SesaZlebelia jgufebi socialuri politikis saWiroebebisaTvis gamoiyos– magaliTad, dabali Semosavlebis mqone
SeiZleba, adgili hqondes SemTxvevas, rodesac erTi, magram unikaluri gamoyenebis mqone klienti calke jgufad gamoiyofa
12
klasis momsaxurebis xarjis kvleva
sawarmo klasis momsaxurebis xarjis kvlevas axorcielebs– CarTuli an srulad gadanawilebuli
xarjis kvleva– gazrdadi an zRvruli xarjis kvleva
zogjer sawarmo orive tipis kvlevas axorcielebs
13
CarTuli xarjis kvleva
iyenebs im kapitallur da saoperacio xarjebs, romlebic istoriulad CarTulia (daxarjuli an investirebuli)
eyrdnoba sabuRaltro xarjis monacemebs, romlebic sawarmos yoveldRiuri muSaobis Sedegad warmoiqmneba– saWiroebs sakmaod detalizebul sabuRaltro
aRricxvas, raTa SesaZlebeli iyos xarjebis kategoriebad (generacia, gadacema, ganawileba, bilingi da a.S.) danawileba
14
CarTuli xarjis kvleva
klientebis TiToeuli jgufisTvis saTanado xarjebis “miweris” uzrunvelyofis mizniT ramodenime “ganawilebis faqtors” iyenebs– ganwilebis martivi faqtorebia: zamTris kvt.sT,
sistemis piki, romelic Tvis piks emTxveva, TveSi klientebis saSualo raodenoba
zogierTi xarjebi Zneli “misaweria” (magaliTad administraciuli)– xSirad maTi gadanawileba yvela sxva xarjis
proporciulad xdeba– sxva saSualebebi SeiZleba moicavdnen:
sxva politikuri miznebis gaTvaliswinebas raime gonivruli meTodiT gadanawilebas
15
CarTuli xarjis kvleva
CarTuli xarjebis yvelaze martivad gadanawileba Semdegnairad SeiZleba:– Semosavlebis moTxovna ÷ klientebis
raodenoba = tarifi, wlurad, naxevarwliurad an kvartalurad daricxuli
sirTuleebi Cndeba, rodesac vcdilobT gansxvavebulad mivudgeT– momsaxurebis tipebs da moculobebs– klientebis tipebs
16
CarTuli xarjis kvleva
upiratesobebi:– efuZneba realur xarjebs– Semosavlebze moTxovnis cvlilebisas
avtomaturad icvleba– aRiqmeba rogorc samarTliani
minusebi:– rTulia erTiani da saerTo xarjebis
gadanawileba– ar asaxavs bazris mimdinare tendenciebs– SeiZleba warmoSvas araefeqturi fasebi
17
zRvruli xarjebis kvleva
axdens damatebiTi mosaxurebis xarjebis gadanawilebas
emyareba zRvruli xarjebis faswarmoqmnas, romelic momsaxurebis yoveli Semdegi paketis gawevis ekonomikur danaxarjebs udris
aris resursebTan dakavSirebuli xarjebis momavalze orientirebuli kvleva
18
zRvruli xarjebis kvleva
problemebi:– rogoria gamosavlis optimaluri zrda an zRvari,
romelic unda gaizomos? simZlavris generirebis Rirebuleba: $/kvt.weliwadi eleqtroenergiis Rirebuleba: $/kvt.sT gadacemis da ganawilebis Rirebuleba: $/kvt.weliwadi
– rogor SeiZleba zRvruli xarjebis fasebis Semosavlebze moTxovnasTan dakavSireba?
– ra tipis faswarmoqmnis SeSfoTebebi aris misaRebi?– saWroa Tu ara tarifebSi gazrdili garemosdacviTi
zaralis xarjebis gaTvaliwswineba?
19
zRvruli xarjebis kvleva
upiratesobebi:– momavalze orientirebuli, ekonomikuri danaxarjebi– xels uwyobs ekenomikur efeqturobas
gamonaklisi: “meore adgilis” problema– safasurs isini ixdian, vis gamoc xdeba xarjis gaweva
minusebi:– gansazRvrebebi ufro sakamaToa– Znelia Semosavlebze moTxovnasTan dakavSireba– saWiroebs moTxovnis da xarjebis prognozirebas– gaaCnia tarifis arastabilurobis gamowvevis
potenciali
20
xarjebis gadanawilebis problemebi
yvela klasis momsaxureba erTnairad riskiania Tu ara?
Tuki klasebs Soris arsebobs jvaredini subsidiebi, ramdenad swrafad aris maTi gauqmeba aucilebeli?– tarifebis Sokis gamowvevis da
gadamxdelTa gaRizianebis potenciali– zegavlena daucvel klientenze (magaliTad,
dabali Semosavlis mqone)
21
xarjebis gadanawilebis problemebi
rogor unda iqnas sazogadoebrivi politikis mosazrebebis gaTvaliswineba xarjebis gadanawilebisas?– tarifebs SeuZliaT klintebis garkveuli
klasebisTvis daxmarebis gaweva ekonomikur ganviTarebaze an biznesis
SenarCunebaze orientirebuli tarifebi mosaxleobis “sicocxlis gzis” tarifebi
– tarifebs socialuri amocanebis miRwevaSi daxmarebac SeuZliaT
konservaciis/garemosdacviTi mosazrebebi universaluri momsaxureba
22
tarifebis dizainis SemuSaveba
satarifo fasis pirveladi komponentebi:– klientis gadasaxadi– eleqtroenergiis gadasaxadi– moTxovnaze gadasaxadi
am komponentebis urTierTqmedeba safaso signalebs warmoqmnis
23
tarifis komponentebi
klientis gadasaxadi– aZlevs sawarmos im danaxarjebis kompensirebis
saSualebas, romlebic moxmarebis cvlilebasTan erTad ar icvlebian (magaliTad aRricxvis da bilingis xarjebi)
– SeiZleba iyos dRiurad, Tviurad an bilingis sxva periodis ganmavlobaSi fiqsirebuli Tanxa
eleqtroenergiis gadasaxadi (kvt.sT)– aZlevs sawarmos im danaxarjebis kompensirebis
SesaZleblobas, romlebic moxmarebis mixedviT icvleba (magaliTad, eleqtroenergiis Sesyidva)
– SeiZleba icvlebodes moxmarebis sqemebis mixedviT
24
moTxovnaze gadasaxadi
moTxovnaze gadasaxadi (kvt) – aZlevs sawarmoebs eleqtroenergiis miwodebis
uzrunvelyofis mizniT simZlavreebis mopovebaze gaweuli xarjebis kompensirebis saSualebas
– asaxavs im faqts, rom sawarmo valdebulia gaaCndes klientebis momsaxurebis uzrunvelsayofad saWiroe eleqtroenergia
– axalisebs Semcirebul moxmarebas pikur periodebSi (gansakuTrebiT datvirTvebis wanacvlebas)
– moTxovnaze gadasaxads, Cveulebriv, mxolod msxvili momxmareblebi ixdian
– xSirad Seicavs “reTCeTebs”
25
moTxovnaze gadasaxadi
“reTCeTi” – klientebis bilingi xorcieldeba an maTi mimdinare Tvis yvelaza maRali moTxovnis, an romelime wina periodis umaRlesi moTxovnis romeliRac procentis safuZvelze (romelic meti iqneba)– upiratesoba: uqmnis klientebs stimuls Seamciron
tavianTi pikuri moxmareba, rac sawarmos axali infrastruqturis Seqmnis saWiroebas amcirebs
– minusebi: Tuki “reTCeTi” ar icvleba mas Semdeg, rac kliento moTxovnas Seamcirebs, “reTCeTi” SeiZleba obieqtze generatoris damontaJebis an energoefeqturobis zomebis stimulebs spobdes
26
gamoyenebis sqemebi
erT.fasi
moxmarebuli moculoba
erT.fasi
piks gareT piki piks gareT
erT.fasi
moxmarebuli moculoba
erT.fasi
moxmarebuli moculoba
droze dafuZnebuli tarifizrdadi safexurebrivi tarifi
klebadi safexurebrivi tarifiaraprogresuli tarifebi
27
gamoyenebis sqemebi
araprogresuli klebadi safexurebrivi
– efuZneba daSvebas, rom msxvili klientebis momsaxureba ufro iafi jdeba, da rom zRvruli Rirebuleba saSualo Rirebulebaze naklebia
– qmnis moxmarebis stimulebs da auqmebs konservaciis stimulebs, ase rom Zalian mniSvnelovania imis uzrunvelyofa, rom fasebi swored SeirCes
28
gamoyenebis sqemebi
zrdadi safexurebrivi– zRvruli Rirebuleba ufro maRalia, vidre
saSualo– auqmebs moxmarebis stimulebs da
qmnis konservaciis stimulebs pikuri da piks gareTa tarifebi
– uqmnis klientebs pikur periodSi naklebi eleqtroenergiis moxmarebis stimulebs
29
gamoyenebis sqemebi
droze dafuZnebuli tarifebi– SeiZLeba efuZnebodes sezons, dRis monakveTs an
realur dros– iZleva ufro zust safaso signalebs– dRis monakveTis an relauri drois mixedviT cvalbadi
tarifebi aRricxvis specialuri SesaZleblobebis arsebobas moiTxoven
bevr msxvil klients ukve gaaCnia aseTi SesaZleblobebis mqone mricxvelebi
mcire klientebis umravlesobas ar gaaCnia amJamad sabWo ikvlevs, unda miawodon Tu ara
sawarmoebma aseTi SesaZleblobebis mqone mricxvelebi ufro meti raodenobis klientebs
30
gamoyenebis sqemebi
sakuTari generaciis simZlavreebis mqone klientebs SeiZleba surdeT, rom sawarmoebma maT “stand-by” momsaxureba gauwion– Tuki raime mizezis gamo generatori gaiTiSeba, sawarmo
klients eleqtroenergias miawvdis sakmaod farTo debatebi mimdinareobs imis Sesaxeb, Tu
rogori unda iyos “stand-by” momsaxurebis tarifebi– sawarmom unda Seqmnas klientis momsaxurebisTvis
saWiro simZlavreebi– sazogadoebisTvis umciresi danaxarji, SeiZleba
klientisTvisac umcires danaxarjs ar warmoadgendes zogjer, SeiZleba klientis sakuTrebaSi myofi generatori
sawarmosTvis umciresi xarjis miRwevis saSualebas warmoadgendes, magram, Tuki “stand-by” tarifebi Zalian maRali iqneba, SeiZleba klientma generatoris dayeneba gadaifiqros
31
tarifis dizainTan dakavSirebuli problemebi
erTiani tarifebis administrireba ufro advilia, magram maT tarifebis klasebis SigniT subsidiebis SemoRebis aucilebloba SeiZleba gamoiwvion
saTanadod abalansebs Tu ara tarifis dizaini yvela amocanas?– zogjer garkveuli amocanebis gadaWris mizniT
Sesworebebis Setana xdeba aucilebeli (magaliTad, saWiroa kvt.sT-is fasis sawarmos mier eleqtroenergiis Sesyidvis zRvrul fasTan daaxloveba)
xom ar iwvevs tarifis dizaini klientebis romelime jgufisaTvis tarifebis mniSvnelovan zrdas?– zogjer tarifis dizainis danergva etapobrivad
ramodenime wlis ganmavlobaSi xorcieldeba, raTa Tavidan iqnas acilebuli “satarifo Soki”
32
specialuri tarifebi klientebisTvis
klientebis xarjebTan dakavSirebuli individualuri tarifebi– ufro zustia (im daSvebiT, rom SesaZlebelia calkeuli
xarjebis identificireba)– zogadad, vermonTSi, iseve rogorc aSS-s umetes
adgilebSi ar gamoiyeneba, garda im SemTxvevebisa, rodesac klients Zalian specifikuri maxasiaTeblebi gaaCnia
– Znelia dasaTvlelad ra gansxvavebaa xarjebs Soris integrirebul eleqtro
sistemaSi? klientebis umravlesobisTvis, xarjebi gadaswonian
sargebels
33
tarifebis sxva punqtebi
tarifebi agreTve momsaxurebis pirobebs da vadebs Seicaven– zogierTi magaliTi:
dagvianebis gadasaxadebi gaTiSvis politikebi da gadasaxdebi xazebis gafarTovebis gadsaxadebi