การประเมินผลบทเรียน ... · PDF fileบทเรียน ... สภาพแวดล อม เช น wbi/wbt ที่ใช งานบนเว็บ

บทนา การประเมนผลบทเรยน เปนขนตอนสดทายของกระบวนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร ซงสงผลยอนกลบไปยงทก ๆ ขนตอนทผานมา หากผลการประเมนพบวายงมขอผดพลาดเกดขนทขนตอนใดขนตอนหนง ไมวาจะเปนขนตอนการวเคราะห การออกแบบ การพฒนา หรอการทดลองใชบทเรยนกตาม กจะตองนาขอมลทไดจากการประเมนผลไปพจารณาปรบเปลยนแกไขบทเรยนใหดยงขน การประเมนผลบทเรยนจงมความสาคญและสอดคลองกบทกขนตอน โดยเฉพาะขนตอนการทดลองใชบทเรยน สาหรบการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรในการวจย ในขนนจะตองกาหนดแบบแผนการทดลองขนมา เพอใชเปนแนวทางในการทดลองใชบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน และประเมนผลการทดลองโดยใชสถตตาง ๆ วตถประสงคของการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร มดงน 1. เพอตรวจหาขอผดพลาดของบทเรยน 2. เพอตรวจสอบหนาทการทางานของโปรแกรม 3. เพอตรวจสอบคณภาพคมอการใชบทเรยนและสวนประกอบอน ๆ 4. เพอตดตามการใชบทเรยนกบกลมเปาหมาย 5. เพอประเมนบทเรยนในดานตาง ๆ 5.1 ประสทธภาพของบทเรยน 5.2 ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 5.3 ความคงทนทางการเรยนของผเรยน 5.4 ความพงพอใจของผเรยน 5.5 อตราเรงในการเรยนรของผเรยน 5.6 ดานอน ๆ เชน ความคมคาในการลงทน การยอมรบ ความถในการใชบทเรยน และเปอรเซนตความสาเรจของผเรยน เปนตน ขนตอนการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร จะเกยวของกบขนตอนยอย ๆ ดงน 1. การประเมนผลระหวางดาเนนการ (Formative Evaluation) 2. การประเมนผลสรป (Summative Evaluation) 3. การสรปผล (Review) 4. การยอมรบขนสดทาย (Final Acceptance)

11 การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร Evaluation of Computer Instruction

294 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร

การประเมนผลระหวางดาเนนการ (Formative Evaluation) การประเมนผลระหวางดาเนนการ เปนการประเมนผลขนตอนการออกแบบและพฒนา บทเรยนแตละขนวาสามารถทาไดบรรลเปาหมายทตงไวหรอไม แบงออกเปน 3 ขนตอนใหญ ๆ ทสมพนธกน ดงน 1. การศกษาตนแบบนารอง (Pilot Study) เปนการประเมนบทเรยนทพฒนาขน ซงผประเมนจะตองปฏบตตนเสมอนผเรยนคนหนงทเขามาศกษาบทเรยน เพอประเมนผลบทเรยน ตงแตการลงทะเบยนเรยน การศกษาเนอหา การปฏสมพนธ การตรวจปรบ การควบคมบทเรยน จนถงการประเมนผลการเรยน 2. การปฏบตการ (Action) เปนการใชบทเรยนลกษณะเดยวกนกบการศกษาตนแบบนารอง เพอประเมนผลเฉพาะการปฏบตการของบทเรยน โดยเฉพาะผลลพธทเกดขนหลงจากศกษาจบบทเรยนเพอประเมนสงทเกดขน เชน พฤตกรรมทเปลยนไป ผลลพธทเกดขน เปนตน 3. ตรวจสอบรายการ (Checklist) รายการทจะตองตรวจสอบมดงน 3.1 เนอหาบทเรยน (Content) เพอตรวจสอบความถกตองของเนอหาบทเรยน ความ สอดคลองกบวตถประสงค และความยดหยนในการใชงาน 3.2 ภาษาทใช (Language) ตรวจสอบการใชภาษา และคาชแจงตาง ๆ โดยพจารณาดานความสอดคลองกบระดบการศกษาของผเรยนกลมเปาหมาย 3.3 การแสดงผล (Displays) ตรวจสอบสงตาง ๆ ทปรากฏทางหนาจอ เกยวกบความชดเจนทงดานการใชภาษา และความลงตวทางดานศลปะและกราฟก 3.4 แบบทดสอบ (Test) เพอตรวจสอบการนาเสนอและการประเมนผลแบบทดสอบ เกยวกบคาสงทใช ลกษณะของขอสอบ การตรวจผล การรายงานผลการทดสอบ และการเกบบนทกผลการเรยน รวมถงการฟนคนผลการเรยนเมอผเรยนเขามาศกษาบทเรยนอกครงหนง 3.5 การควบคมบทเรยนของผใช (User Control) เพอตรวจสอบการควบคมบทเรยนของผใชเกยวกบความสะดวกในการควบคมและมการปฏสมพนธ ไมวาจะเปนการควบคมบทเรยนใหเดนหนา ยอนกลบ ออกจากบทเรยน หรออน ๆ ตลอดจนมคาชแจงในการควบคมบทเรยนทชดเจน 3.6 การวเคราะหการตอบสนอง (Response Analysis) ตรวจสอบวาบทเรยนจะตองไมเกดขอผดพลาดใด ๆ หากการปฏสมพนธของผเรยนไมเปนไปตามทบทเรยนกาหนด แสดงวานบทเรยนจะตองมการตรวจสอบขอผดพลาดในการตอบสนองของผเรยน ไมวาจะถกหรอผดกตาม 3.7 การชวยเหลอ (Helps) ตรวจสอบการชวยเหลอของบทเรยน เมอผเรยนรองขอเกยวกบความถกตองและความสมบรณของขอความ 3.8 สภาพแวดลอมในการใชงาน (Environment) ตรวจสอบการใชงานบทเรยนตามสภาพแวดลอม เชน WBI/WBT ทใชงานบนเวบ เพอพจารณาเกยวกบการนาเสนอ การแสดงผล

การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร 295

การปฏสมพนธ และการควบคมบทเรยน ทงทางดานเวลาและความสมบรณของบทเรยนเมอมการใชบทเรยนพรอมกนหลาย ๆ คน การประเมนผลสรป (Summative Evaluation) การประเมนผลสรป หมายถง การประเมนผลในภาพรวมของบทเรยนวามประสทธภาพหรอประสทธผลอยในระดบใด สามารถนาไปใชงานตามวตถประสงคทตองการไดหรอไม โดยทวไปการประเมนผลสรปจะตองใชหลกและวธวจย เพอสรปและรายงานผลการประเมนโดยใชคาตาง ๆ ทางสถต ซงจะเปนการพจารณาใน 3 แนวทาง ดงน 1. ผลสาเรจของบทเรยน (Success) เปนการประเมนวาบทเรยนบรรลตามวตถประสงคอยในระดบใด ซงเปนการประเมนทางดานคณภาพของบทเรยน (Qualitative Evaluation) 2. การวเคราะหผล (Analysis) เปนการประเมนผลความสาเรจของผเรยนจากการใช บทเรยนวาสามารถทาไดถกตองหรอผานตามเกณฑเปนจานวนเทาใด โดยจะเปนการประเมนดานปรมาณ (Quantitative Evaluation) 3. เจตคต (Attitudes) เปนการประเมนดานความคดเหนหรอความรสกของผเรยนทมตอบทเรยน เชน ความพงพอใจ หรอการยอมรบ เปนตน การสรปผล (Review) ผลลพธทไดจากการประเมนทง 2 สวน ไดแก การประเมนผลระหวางดาเนนการ และการประเมนผลสรป จะตองสรปผลเพอรายงานไปยงผรบผดชอบหรอผบรหารโครงการทเกยวของในการพฒนาบทเรยน เพอนาขอคนพบทไดไปเปนขอมลในการพจารณาปรบปรงบทเรยนใหมประสทธภาพยงขนในโอกาสตอไป ภายใตคาแนะนาจากผเชยวชาญ กลาวกนวาการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรแตละเรอง จะมการประเมนผลบทเรยนซา ๆ กนหลายครง เรมตนดวยการทดลองใช ประเมนผล สรปผล และปรบปรงแกไขบทเรยน ซงบางโครงการตองใชเวลาในขนตอนนยาวนาน เพอใหไดมาซงบทเรยนทมคณภาพทแทจรง การยอมรบขนสดทาย (Final Acceptance) หลงจากผานการปรบปรงแกไขบทเรยนใหมคณภาพดขน สอดคลองกบวตถประสงคของบทเรยนแลว ขนสดทายเปนการทดสอบเพอการยอมรบบทเรยนวาสามารถนาไปใชงานได โดยผออกแบบบทเรยน ผบรหารโครงการ ทมงานสมาชก ลกคา และผทเกยวของอน ๆ เพอรวมกนพจารณาตรวจสอบบทเรยนวาผานการยอมรบหรอไม มสวนใดทจะตองแกไขเพมเตม การตรวจ สอบครงนถอวาเปนการยอมรบขนสดทาย กระบวนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรจงเปนการยตทขนตอนน ถาบทเรยนผานการยอมรบจากทก ๆ ฝายทเกยวของ


ขนตอไปจะตองเตรยมการผลตหรอนาสงบทเรยนไปยงผเรยนกลมเปาหมาย พรอมคมอการใชงานและเอกสารตาง ๆ ประกอบบทเรยน อยางไรกตามหลงจากทใชบทเรยนไปแลวระยะหนง ควรมการประเมนผลการใชบทเรยนอกครง เพอนาขอมลทไดมาพจารณาปรบปรงแกไขบทเรยนในโอกาสตอไป การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรในการวจย กระประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรกบการวจยเปนกระบวนการทสอดคลองกน เนองจากขนสดทายของการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรกคอการประเมนผล ซงจาเปนตองอาศยวธวจย ตงแตการคดเลอกกลมตวอยาง การทดลองใช การประเมนผล และการสรปผล โดยรายงานผลการประเมนบทเรยนในรปของสถตทงแบบมพารามเตอรและแบบไมมพารามเตอร เพอเปนขอมลยนยนถงการคนพบในขนตอนการประเมนผล จงพบวาการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรกบการวจยเปนเรองทไปดวยกน นอกจากนยงพบดวยวาการวจยทางดานบทเรยนคอมพวเตอรสวนใหญมกจะเปนการวจยเชงทดลอง การวจยกงทดลอง การวจยเชงเปรยบเทยบ หรอการวจยเชงประยกต โดยใชบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนเปนเครองมอการวจยเพอกระทากบผเรยนทเปนกลมทดลอง หลงจากนนจงเกบขอมลทไดจากการทดลองและสรปผลรายงาน ประเดนสาคญของการวจยเชงทดลองมหลายประการ ไดแก การคดเลอกกลมตวอยางใหมคณสมบตใกลเคยงกน การควบคมตวแปรแทรกซอนไมใหมผลตอการทดลอง และการกาหนดแบบแผนการทดลองทมความเทยงตรงทงภายนอกและภายใน เปนตน ซงในการวจยเชงทดลองทว ๆ ไป จะตองกาหนดแบบแผนการทดลองขนกอน เพอใชเปนแนวทางในการทดลองเพอเกบรวบรวม แบบแผนการทดลอง (Experimental Design) หมายถง รปแบบ ขนตอน หรอกระบวนการในการทดลอง เพอศกษาผลอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทมตอตวแปรตามในการวจยการวจยเชงทดลองจงจะตองมการกาหนดแบบแผนการทดลองไวกอน เพอใชในการวางแผนการวจยใหดาเนนไปตามกระบวนการวจยอยางเปนระบบ ไมออกนอกกรอบแนวทาง แบบแผนการทดลองมดวยกนหลายแบบ การเลอกใชแบบแผนการทดลองจะขนอยกบลกษณะของการเกบขอมล และกลมตวอยาง รวมทงความตองการของผวจยเอง แบบแผนการทดลองทนยมใชในการวจยเชงทดลองทางดานการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร มดงน 1. One-Shot Case Study 2. One Group Pretest Posttest Design 3. Static Group Comparison 4. Posttest-Only Control Group Design 5. Pretest Posttest Control Group Design 6. Solomon Four Group Design


7. Quasi-Equivalent Control Group Design 8. Time Series Design 9. Latin Square Design สาหรบสญลกษณทใช มดงตอไปน E หมายถง กลมทดลอง (Experimental Group) C หมายถง กลมควบคม (Control Group) X หมายถง การทดลองหรอการกระทา (Treatment) O1 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) กอนการทดลอง (Pre-Observation) O2 หมายถง การสงเกต (หรอการวดผล) หลงการทดลอง (Post-Observation) R หมายถง การสม (Random) รายละเอยด มดงน 1. One-Shot Case Study วธการทดลอง : E - X O2 แบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study มงเนนการวจยเชงทดลองกบกลมทดลองเพยงกลมเดยวเทานน โดยดาเนนการทดลองแลวศกษาผลทเกดขนกบตวแปรตามวาเกดการเปลยนแปลงหรอไม อยางไร ปญหาของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ไมมกลมควบคมและไมมการทดสอบกอนการทดลอง ผลทเกดขนกบตวแปรตามจงคาดเดาไดยากวาเปนผลเกดจากอทธพลใด ตวอยางเชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จะไมมการทดสอบกอนบทเรยน แตมการทดสอบหลงบทเรยน ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเกดจากการเรยนผานเวบชวยสอน (X) จงสรปไมไดแนนอนวาเกดจากประสทธภาพของเวบชวยสอนหรอเกดจากผเรยนทเปนกลมทดลอง (E) ทอาจจะมความรเรองการโปรแกรมมาเปนอยางดแลวกได ทาใหเปนจดออนของแบบแผนการทดลองแบบน แตแบบแผนการทดลองนสามารถดาเนนการทดลองไดงาย มขนตอนไมยงยาก ในการวจยเชงทดลองทางดานบทเรยนคอมพวเตอร โดยเฉพาะการพฒนาบทเรยนขนใหม เพอใชกบกลมเปาหมายทเปนบคคลทวไป โดยทไมตองการกระบวนการทดลองทยงยากและซบซอนมากนก สามารถใชแบบแผนการทดลองแบบนได โดยนาบทเรยนทพฒนาขนไปทดลองใชกบกลมตวอยางทเปนกลมทดลองเพยงกลมเดยวในระยะเวลาหนง หลงจากนนจงทาการสงเกตผลหลงการทดลอง และรายงานผลการคนพบ


2. One Group Pretest Posttest Design วธการทดลอง : E O1 X O2 แบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest Posttest Design มงเนนการดาเนนการทดลองกบกลมทดลองเพยงกลมเดยว แตดาเนนการสงเกต (Observation) ผเขารวมการทดลองกอนและหลงการทดลอง (O1 และ O2) หลงจากนนจงนาผลทไดจากการวดหรอการสงเกตไปเปรยบเทยบกน เพอทดสอบดวาแตกตางกนหรอไม อยางไร ตวอยางเชน ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบน แสดงวามการสงเกตกอนและหลงการเรยนดวยบทเรยนผานเวบ (X) จานวน 2 ครงดวยกน ซงในกรณน O1

อาจเปนแบบทดสอบกอนบทเรยน (Pretest) และ O2 อาจเปนแบบทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) จงสามารถนาคะแนนจากการสงเกตทง 2 ครงไปเปรยบเทยบกน ผลคะแนนทเพมขนอาจจะสรป ไดวาเปนผลมาจากอทธพลของบทเรยนผานเวบททาการทดลอง อยางไรกตามการเปลยนแปลงทเกดขน กอาจไมสามารถสรปไดอยางเตมทวาเปนผลมาจากการทดลองเพยงประการเดยว เนองจากอาจมปจจยอน ๆ แทรกเขามาดวยกได เชน ประสบการณของกลมทดลองทมความรเพมขน เนองจากมตวแปรทางดานเวลามาเกยวของดวย หรอกลมทดลองอาจไดรบขอมลจากแหลงอน ๆ ขณะทาการทดลองดวยกได เนองจากแบบแผนการทดลองแบบนกระทากบกลมตวอยางเพยงกลมเดยวเทานน ไมมการเปรยบเทยบผลการทดลองกบกลมอน ๆ แตอยางใด ซงอาจจะเปนขอดอยของแบบแผนการทาลองแบบน แตถาเปรยบเทยบกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จะเหนไดวา แบบแผนการทดลองแบบนสามารถกาจดตวแปรแทรกซอนไดดกวา เนองจากมการสงเกตทงกอนและหลงการทดลอง 3. Static Group Comparison วธการทดลอง : E - X O2 C - - O2 แบบแผนการทดลองแบบ Static Group Comparison เปนการแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) และกลมควบคม (C) ทาการทดลองเฉพาะกลมทดลองโดยไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลอง สวนกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ เพยงแตตองมการควบคมตวแปรแทรกซอนไมใหสงผลใด ๆ ตอตวแปรตาม หลงจากเสรจสนการทดลองแลวจงทาการวดหรอสงเกต (O2) เพอเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมเพอสรปผลอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทมตอตวแปรตาม ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ ไมมการวดหรอสงเกตใด ๆ กอนการทดลองเชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study จงสรปผลของการเปลยนแปลง


ไดยากวา การเปลยนแปลงทเกดขนของตวแปรตามนนเปนผลมาจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทเกดจากการกระทาในการทดลองหรอไม แตกมขอดกวาแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study โดยทสามารถนาผลการทดลองของกลมทดลองไปเปรยบเทยบกบกลมควบคมได ตวอยางเชน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม ถาใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงผเรยนออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลอง (E) ซงเปนกลมทเรยนดวยเวบชวยสอน และกลมควบคม (C) ซงเปนกลมทเรยนดวยวธปกต (เชน สอนโดยผสอน) ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจะมการสงเกตผลการทดลองทง 2 กลม ในทนหมายถง การทดสอบหลงบทเรยน (O2) ซงสามารถนาผลการทดสอบหลงบทเรยนของผเรยนทง 2 กลมไปเปรยบเทยบกนได ผลการเปรยบเทยบการทดสอบหลงบทเรยนจะไดขอสรปถงความแตกตางของเวบชวยสอนวาใหผลแตกตางจากการเรยนดวยวธปกตหรอไม 4. Posttest-Only Control Group Design วธการทดลอง : ER - X O2 CR - - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design มชอเรยกอกอยางหนงวา Random Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study แตเพมกลมควบคมในการทดลองอก 1 กลม โดยทง 2 กลมเกดจากการสมจากกลมประชากรทมคณลกษณะคลายกน และมจานวนเทากน ดาเนนการทดลองโดยใหกลมทดลอง (ER) ไดรบการทดลอง (X) สวนกลมควบคม (CR) ไมไดรบการกระทาใด ๆ ภายหลงจากเสรจสนการทดลองจงใหทง 2 กลมถกวดดวยเครองมอวด (O2) เพอเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม ซงเปนการเปรยบเทยบผลทเกดขนระหวางกลม สวนผลทเกดขนภายในกลมทดลองและกลมควบคม จะไมสามารถศกษาในสวนนได เนองจากไมมการวดกอนการทดลอง (O1) การสรปผลการทดลอง ทาไดโดยการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม โดยวดผลจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน เพอศกษาผลทเกดขนของ ตวแปรตามของกลมควบคมกบกลมทดลองวาแตกตางกนหรอไม อยางไร แตปญหาสาคญของแบบแผนการทดลองนกคอ การทไมมการสงเกตหรอการวดกอนการทดลอง (O1) เพอทดสอบความแตกตางทเกดขนกอนและหลงการทดลองของกลมทดลองกบกลมควบคม ทาใหไมสามารถสรปผลไดอยางชดเจนถงผลของการเปลยนแปลงทเกดขน อยางไรกตามแบบแผนการทดลองแบบนกสามารถนาผลของตวแปรตามทเกดจากกลมทดลองไปเปรยบเทยบกบกลมควบคมได ซงมขอดกวาแบบแผนการทดลองแบบ One-Shot Case Study ปญหาประการสาคญของแบบแผน การทดลองแบบนอยทการสมกลมตวอยางในขนแรก ทจะตองสรางความมนใจถงการกระจายของ


กลมตวอยางทงในกลมทดลองและกลมควบคม เพอใหผลการวจยสามารถพยากรณไปยงประชากรทแทจรงได 5. Pretest Posttest Control Group Design วธการทดลอง : ER O1 X O2 CR O1 - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design มงเนนการทดลองกบกลมตวอยางทเกดจากการสมจากกลมประชากรจานวน 2 กลมดวยกน ไดแก กลมทดลอง (ER) และกลมควบคม (CR) โดยใหกลมตวอยางทมคณลกษณะเหมอนกนไดมโอกาสไดเขารวมทง 2 กลมอยางเทาเทยมกน กอนเรมกระบวนการทดลองทง 2 กลมจะถกวดหรอสงเกตกอน (O1) หลงจากนนจงเรมกระบวนการทดลอง โดยทกลมทดลองจะถกกระทา (X) ในขณะทกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ หลงจากเสรจสนกระบวนการทดลองแลว จงใหทง 2 กลมถกวดอกครงหนง (O2) แลวนาผลการทดลองไปเปรยบเทยบกน ตามตวอยางทผานมาแลว การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม หากใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงกลมตวอยางโดยวธสมออกเปน 2 กลมจานวนเทา ๆ กน แลวใหทง 2 กลมทาแบบทดสอบกอนบทเรยนพรอม ๆ กน หลงจากนนจงใหกลมทดลองถกจดกระทาโดยใหศกษาบทเรยนผานเวบชวยสอน ในขณะทกลมควบคมใหเรยนดวยวธปกต หลงจากจบบทเรยนซงเปนการทดลองแลว จงใหทง 2 กลมทาแบบทดสอบหลงบทเรยน แลวนาผลคะแนนทง 2 กลมไปเปรยบเทยบกนเพอสรปผลการทดลอง หากพบวากลมทดลองมความแตกตางจากกลมควบคม โดยกลมทดลองมคะแนนเฉลยสงกวากลมควบคม กอาจ จะสามารถสรปไดวา ผลทเกดขนอาจเกดจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตนทกระทากบกลมทดลอง ซงไดแก เวบชวยสอน นนเอง แบบแผนการทดลองแบบน เปนแบบแผนทไดรบความนยมในการวจยเชงทดลองมากอกแบบหนง เนองจากสามารถกาจดตวแปรแทรกซอนไดดกวาแบบแผนการทดลองทผานมาแลว สามารถเปรยบเทยบผลทเกดขนไดทงภายในกลมและระหวางกลม อกทงยงสามารถประยกตใชไดกบกลมตวอยางหลาย ๆ กลม เพอเนนการศกษาปจจยตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงทเกดขน ตวอยางเชน E1R O1 X1 O2 E2R O1 X2 O2 E3R O1 X3 O2 CR O1 - O2


โดยท X1 เปนการทดลองโดยกระทาแบบหนง เชน เวบชวยสอนแบบปกต สวน X2 และ X3

อาจเปนการทดลองทแตกตางออกไป แตอยภายใตสภาพแวดลอมเหมอน ๆ กน เชน เวบชวยสอนแบบมลตมเดย (X2) และเวบชวยสอนแบบไฮเปอรมเดย (X3) เปนตน หลงจากนนจงนาผล ไปเปรยบเทยบกนทง 4 กลม ทาใหไดวธการวจยทหลากหลายมากขน สามารถทดสอบสมมตฐานการวจยไดหลายประเดน เพอเนนความสาคญของบทเรยนในลกษณะตาง ๆ 6. Solomon Four Group Design วธการทดลอง : E1R O1 X1 O2 C1R O1 - O2 E2R - X1 O2 C2R - - O2

แบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design เปนการทดลองทผนวกแบบแผนการทดลองแบบ Pretest Posttest Control Group Design กบ Posttest-Only Control Group Design เขาดวยกน โดยแบงกลมตวอยางออกเปน 4 กลม จานวนเทา ๆ กน ไดแก กลมทดลองและกลมควบคมอยางละ 2 กลม โดยใชวธการสมเพอกระจายกลมตวอยางใหมโอกาสไดเขารวมในกลมตาง ๆ อยางเทาเทยมกน และดาเนนการทดลองครงเดยวพรอม ๆ กนตามแบบแผนการทดลองทแสดงไว เพอใหเกดความมนใจวาสามารถควบคมตวแปรแทรกซอนและปญหาอน ๆ ไดทงหมด โดยมเฉพาะกลมทดลอง 2 กลมเทานนทไดรบการทดลอง สวนกลมควบคมอก 2 กลม ไมไดถกกระทาใด ๆ หลงจากเสรจสนการดาเนนการทดลองแลว จงทาการวดหรอการสงเกตผลกอนสนสดกระบวนการ แลวนาผลทไดไปเปรยบเทยบกนภายในกลมหรอเปรยบเทยบกนระหวางกลมทง 4 ตามสมมตฐานทตงไว ตามแบบแผนการทดลองแบบนสามารถตงสมมตฐานไดหลายขอ ทาใหไดประเดนของการวจยทหลากหลายมากยงขน ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบ Solomon Four Group Design กคอ จะตองเตรยมกลมตวอยางทมคณลกษณะเหมอนกนเปนจานวนมาก และตองเกดจากการสมจากกลมประชากร ทาใหการวจยบางเรองไมสามารถหาจานวนประชากรไดเพยงพอ ตามตวอยางทผานมาแลว การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนผานเวบชวยสอนวชาการโปรแกรม หากใชแบบแผนการทดลองแบบน จะตองแบงกลมตวอยางโดยวธสมออกเปน 4 กลมจานวนเทา ๆ กน เปนกลม E1R, C1R, E2R, และ C2R การดาเนนการทดลอง ขนแรกให 2 กลมแรก (E1R และ C1R) ทาแบบทดสอบกอนบทเรยนพรอม ๆ กน สวน 2 กลมหลง (E2R และ C2R) ไมไดดาเนนการใด ๆ หลงจากนนจงใหกลมท 1 (E1R) และกลมท 3 (E2R) ซงทง 2 กลมเปนกลมทดลองถกจดกระทาโดยใหศกษาบทเรยนผานเวบชวยสอน ในขณะทกลมควบคมอก 2 กลมไดแก กลมท 2 (C1R) และกลมท 3 (C2R) ใหเรยนดวยวธปกต หลงจากจบบทเรยนซงเปน


การทดลองแลว จงใหทง 4 กลมทาแบบทดสอบหลงบทเรยนพรอมกน แลวนาผลคะแนนทง 4 กลมไปเปรยบเทยบกนเพอสรปผลการทดลอง ทาใหสามารถตงสมมตฐานการทดลองไดหลายประเดน เพอศกษาผลทเกดขนจากการใชเวบชวยสอนในแงมมตาง ๆ ตามความตองการ 7. Quasi-Equivalent Control Group Design วธการทดลอง : E O1 X O2 C O1 - O2 แบบแผนการทดลองแบบ Quasi-Equivalent Control Group Design มลกษณะคลายกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design แตแบบแผนการทดลองแบบนมงเนนการวจยกงทดลองโดยมกลมควบคมอก 1 กลม ทมจานวนเทากน เพอใชเปรยบเทยบผลการทดลอง กอนเรมการทดลองจะมการวดหรอสงเกตกลมตวอยางทกกลม หลงจากนนจงทาการ กระทากบกลมทดลอง สวนกลมควบคมไมไดถกกระทาใด ๆ เชนเดยวกนกบแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design ภายหลงเสรจสนการกระทาแลวจงทาการวดหรอสงเกตกลมตวอยางทง 2 กลม แลวนาผลไปเปรยบเทยบความแตกตางระหวางกลม ถาหากพบความเปลยนแปลงใด ๆ เกดขน กสามารถสรปไดวาเปนผลมาจากตวแปรอสระหรอตวแปรตน ซงกคอผลจากการทดลองนนเอง ขอจากดของแบบแผนการทดลองแบบนกคอ การทไมไดมการสมกลมตวอยางใหมโอกาสเทาเทยมกนในการเขารวมกลมทดลองและกลมควบคมในชวงเรมตน ทาใหเกดความแตกตางของกลมตวอยางทอาจสงผลไปยงผลการทดลองได แตกตางจากแบบแผนการทดลองแบบ Posttest-Only Control Group Design ซงประชากรทง 2 กลมเกดจากการสมมาจากประชากรกลมเดยวกนทมคณลกษณะคลายคลงกน อยางไรกตามแบบแผนการทดลองแบบนจะกระทาไดงายกวา จงเหมาะสาหรบประชากรจานวนนอย ๆ ทไมสามารถคดเลอกเปนกลมตวอยางโดยวธการสมได 8. Time Series Design วธการทดลอง : E O10 O11 O12 X O20 O21 O22 แบบแผนการทดลองแบบ Time Series Design เปนการวจยกงทดลองโดยเกบขอมลหลายครงในชวงเวลาทตางกนทงกอนและหลงการทดลอง ทาใหทราบพฒนาการของกลมทดลองในชวงเวลาทตางกน ตวอยางเชน การศกษาพฒนาการเรองการเขยนโปรแกรมของผเรยน ซงกอนทจะทาการทดลอง เรมตนดวยการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ คอ 6 เดอน (O10) 3 เดอน (O11) และ 3 วน (O12) กอนการเขารบการฝกอบรมการเขยนโปรแกรม ภายหลงจากเสรจสนการกระทา (X) ซงหมายถงการฝกอบรม กทาการวดหรอสงเกตผเรยนเปนระยะ ๆ


เชนเดยวกนกบกอนฝกอบรมอก 3 ครงดวยกน คอ 3 วน (O20) 3 เดอน (O21) และ 6 เดอน (O22) หลงจากนนจงนาขอมลไปวเคราะห จะทาใหทราบพฒนาการของกลมทดลองวามการเปลยนแปลงอยางไร ซงสอดคลองกบการวจยเชงทดลองทเนนการศกษาเชงพฒนาการ ปญหาของแบบแผนการวจยแบบนกคอ การเกบขอมลหลายครงอาจจะทาใหเกดความออนไหว (Sensitization) ของกลมทดลอง ทาใหรตววาผวจยตองการวดอะไร นอกจากนการทไมมกลมควบคมเพอเปรยบเทยบผลการวจย ทาใหขาดหลกฐานเพอยนยนถงความเปลยนแปลงทเกดขนวาเกดจากการกระทา (X) เพยงประการเดยวเทานน รวมทงยงเกดความเบอหนายในการวดหรอสงเกตเปนจานวนหลายครงทงระยะกอนและระยะหลงการทดลองอกดวย แบบแผนการทดลองแบบนนยมใชในการทดลองทางการแพทย เชน การทดลองการใหยาขนานใหมแกผปวย โดยมการเฝาตดตามอาการของผปวยเปนระยะ ๆ กอนและหลงการใหยา เพอตดตามผลทเกดขน กบผปวยวามการเปลยนแปลงอยางไรในระยะเดยวกน ทงกอนและหลงกระบวนการรกษาโดยการใหยา หลงจากนนกจะสามารถสรปผลการรกษาพยาบาลและอาการขางเคยงทอาจจะเกดขนได 9. Latin Square Design วธการทดลอง : E1R - X1 O2 X2 O2 X3 O2 E2R - X2 O2 X3 O2 X1 O2 E3R - X3 O2 X1 O2 X2 O2 ชอ Latin Square เปนลกษณะของตาราง n x n ทใชแทนเปนสญลกษณใด ๆ เมอประยกตเปนแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square Design จงเปนการวจยเชงทดลองทมงเนนการทดลองหลาย ๆ อยางกบกลมทดลอง โดยสลบการทดลองแตละกลมใหไดรบการกระทา (X1, X2 และ X3) จนครบทงหมดในการดาเนนการทดลอง โดยมการวดหรอสงเกตผลหลงการกระทาทกครง เพอศกษาการเปลยนแปลงทเกดขนจากอทธพลของตวแปรอสระหรอตวแปรตน ทกระทากบกลมทดลองทเกดจากการสม การสรปผลการทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองแบบ Latin Square สามารถเปรยบเทยบการเปลยนแปลงทเกดขนไดในแตละกลมทดลอง พรอมทงยงสามารถศกษาพฒนาการทเกดขนจากการสลบการกระทากบกลมทดลอง เพอศกษาวาหากดาเนนการทดลองอยางใดอยางหนงกอน-หลงจะใหผลหรอแสดงพฤตกรรมใด ๆ ออกมาบาง แบบแผนการทดลองแบบนจงเหมาะสาหรบการวจยเชงทดลองทางการแพทย เชน การรกษาพยาบาลโดยการใหยาหลาย ๆ ขนานแกผปวยทเกดจากการสมมาจากผปวยทมอาการของโรคเดยวกน โดยแบงออกเปนหลายกลมแลวใหยาตางขนานกนแตละกลม แลวสงเกตผลทเกดขนทละขน ๆ วาผปวยมอาการอยางไร หลงจากนนจงสลบการใหยาแตละกลม ๆ จนครบทกกลม เพอสงเกตผลทไดทกครงทมการสลบการทดลอง ผลทเกดขนจะไดขอสรปของการทดลองทเกยวกบการรกษาพยาบาลโดยการใหยาแตละขนาน


การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวร ตามทไดกลาวมาแลววา บทเรยนคอมพวเตอรกคอซอฟทแวรหรอโปรแกรมคอมพวเตอรประเภทหนงทประยกตใชในทางการศกษา ถาพจารณาในประเดนน การประเมนผลจงมอย 2 แนวทาง ไดแก แนวทางวศวกรรมซอฟทแวร และแนวทางคอมพวเตอรศกษา ซงพบวาในปจจบนวามการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรทงสองแนวทาง อยางไรกตามแนวทางการประเมนผลทนาจะตรงกบวตถประสงคของการใชบทเรยนคอมพวเตอรมากทสดกคอ แนวทางคอมพวเตอรศกษา ซงเปนการพจารณาคณภาพของบทเรยนในรปของประสทธภาพและประสทธผลของผเรยนทไดรบจากบทเรยนคอมพวเตอร มากกวาการพจารณาถงระบบหรอสวนประกอบตาง ๆ ภายในตวบทเรยน อยางไรกตามถาการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร มวตถประสงคเพอเปนการคนหารปแบบใหม ๆ ในการนาเสนอบทเรยน หรอเพอตองการศกษาประเดนตาง ๆ ในการใชงาน เชน ความคมคาในการลงทน การบรหารและการจดการ และบทบาทหนาทการใชงาน เปนตน กอาจจะ มความจาเปนตองใชแนวทางวศวกรรมซอฟทแวรในการประเมนผลบทเรยน ซงเปนการพจารณาองคประกอบภายในตวบทเรยนมากกวาผลลพธทไดจากการใชบทเรยน การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวร มดงตอไปน 1. Whitebox Testing Whitebox Testing แปลวา การทดสอบแบบกลองขาว เปรยบเสมอนการประเมนภายในกลอง โดยไมพจารณาองคประกอบภายนอก ไดแก สวนของการนาเขา และสวนของการแสดงผล เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรทมงเนนการทดสอบภายในตวบทเรยนเปนหลก ไดแก โครงสรางของโปรแกรม (Structure) การออกแบบ (Designed-Based) และรหสของโปรแกรมบทเรยน (Code-Based) การประเมนดวยวธนจงเปนการประเมนทางดานเทคนคโดยเฉพาะ ถาบทเรยนคอมพวเตอรใชระบบนพนธบทเรยนพฒนา การประเมนดวยวธนจะทาไดคอนขางยาก อยางไรกตาม ถาบทเรยนใชภาษาคอมพวเตอรพฒนา เชน VB, ASP, PHP กสามารถนาวธ Whitebox Testing ไปใชในการประเมนบทเรยนได ผททาการประเมนจงตองเปนโปรแกรมเมอร หรอผทมความเชยวชาญทางดานการโปรแกรมเทานน เนองจากเปนการทดสอบภายในตวโปรแกรม 2. Blackbox Testing Blackbox Testing แปลวา การทดสอบแบบกลองดา เปรยบเสมอนการทดสอบภายนอกกลอง โดยพจารณาเฉพาะสวนของการนาเขา และสวนของการแสดงผล ไมพจารณาภายในกลอง อนไดแก โครงสรางของโปรแกรม และรหสของโปรแกรม ซงเปนวธการประเมนทตรงกนขามกบ Whitebox เมอนาไปประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร จงมงเนนเฉพาะผลลพธทไดจากบทเรยนและสวนของการนาเขาเทานน ไมไดใหความสาคญกบสวนประกอบภายในตวบทเรยนแตอยางใด วธ Blackbox Testing จงพจารณาทางดานหนาทการทางาน (Functionality) ตลอดจนคณสมบตของบทเรยน (Behavioral) เปนหลก ประเดนทงสองนจะเกยวของกบผออกแบบบทเรยน


ผเชยวชาญ ผสอน และผใชบทเรยนทว ๆ ไป ซงจะเปนผประเมนบทเรยนหลงจากไดศกษาบทเรยนแลว ไมจาเปนตองใชโปรแกรมเมอรใหเปนผประเมนแตอยางใด ในการประเมนทงแบบ Whitebox และแบบ Blackbox สวนใหญจะใชแบบสอบถามแบบมาตราสวนประเมนคา เพอสอบ ถามความคดเหนในประเดนตาง ๆ ทกาหนดหวขอไว 3. Integration Testing Integration Testing เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรรวมทก ๆ สวนทงหมด ซงเปนการพจารณาเกยวกบตวบทเรยนและสวนตาง ๆ ทเกยวของ ในกรณของการประเมนซอฟทแวรนน วธนจะมงเนนการพจารณาทางดานตาง ๆ ตอไปน 1) Business Process 2) Customer 3) End-to-end 4) Scenario 5) System Level 6) Transaction Flow และ 7) User วธนจงนามาใชในการประเมนบทเรยนคอมพวเตอรไดยากกวาวธอน ๆ แตกสามารถประยกตใชไดเชนกน หากเปนความตองการของลกคาทตองการการประเมนผลรวม 4. Performance Testing Performance Testing เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางวศวกรรม ซอฟทแวร โดยมงเนนการประเมนดานเวลาเปนหลก ไดแก เวลาทบทเรยนตอบสนอง (Response Time) และเวลาทเกยวของทางดานอน ๆ เพอพจารณาสงทเกดขนหลงจากผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยน วธนจงใชประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรไดยากเชนกน โดยเฉพาะถาเปนบทเรยนบนเวบซงเวลาทบทเรยนตอบสนองขนอยกบแถบความถทใชในเครอขายอนเทอรเนต 5. Usability Testing Usability Testing เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวรอกวธหนง โดยมงเนนดานการใชงานและศกษาผลทเกดขนวาบทเรยนมการใชงานงายหรอไม เชน การนาเขา การแสดงผล การประมวลผล การปฏสมพนธ และการตอบสนอง โดยศกษาผลทเกดขนวาเปนอยางไร วธนจงเปนการประเมนผลโดยทว ๆ ไป โดยใชแบบสอบถามหรอสมภาษณผเรยนหลงจากทดลองใชบทเรยนกได 6. Load Testing Load Testing เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวรทมงเนนปรมาณการใชงานในเวลาเดยวกน เพอศกษาวาถาบทเรยนมการใชงานพรอมกนหลาย ๆ คนจะเกดผลอยางไร โดยเฉพาะทางดานเวลาการนาเสนอ เวลาตอบสนอง และความ สมบรณของระบบ เปนตน แมวาจะประเมนไดไมยากเมอเปรยบเทยบกบวธทผานมา แตปจจยประการสาคญของการใชบทเรยนพรอมกนหลาย ๆ คน จะขนอยกบแถบความถทใชในเครอขายอนเทอรเนตดวย ซงกลาวไดวาเปนตวแปรแทรกซอนทควบคมไดยาก นอกจากทง 6 วธนแลว ยงมวธการทดสอบตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวรอน ๆ อก เชน Acceptance Testing, Regression Testing, Static Testing, Dynamic Testing, Risk-Based Testing และ Use Profile Testing เปนตน ซงวธการตาง ๆ ดงกลาวนสามารถนามาประยกตใช


ประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรไดเชนกน แตผประเมนจะตองพจารณาอยางรอบคอบวาตองการทดสอบสวนใดและตองการผลลพธอยางไร การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางคอมพวเตอรศกษา การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางคอมพวเตอรศกษา เปนวธการประเมนทนยมใชอยางแพรหลายในกระบวนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอร ไมวาจะเปน CAI/CBT, WBI/ WBT หรอ e-Learning กตาม ซงมอยหลายวธ แตละวธจะมขนตอนการดาเนนการและใหผลสรปทแตกตางกน ในปจจบนการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรเรองหนงจะใชหลาย ๆ วธดวยกน เพอยนยนถงคณภาพและประสทธภาพของบทเรยน วาสามารถถายทอดความรใหกบผเรยนไดตรงตามวตถประสงค การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางคอมพวเตอรศกษา จาแนกลกษณะของการประเมนออกเปน 5 วธ ดงน 1. การประเมนโครงสรางของบทเรยน 2. การประเมนประสทธภาพของบทเรยน 3. การประเมนประสทธผลหรอผลสมฤทธทางการเรยน 4. การประเมนความคงทนทางการเรยนของผเรยน 5. การประเมนความคดเหนของผเรยนทมตอบทเรยน เชน ความพงพอใจ การยอมรบ และความคมคา เปนตน การประเมนโครงสรางของบทเรยนคอมพวเตอรเปนการประเมนรปแบบ สวนประกอบ หรอ โครงสรางของบทเรยนวามโครงสรางเหมาะสมหรอไม เพยงใด สวนการประเมนประสทธภาพของบทเรยน เปนการประเมนความสามารถของบทเรยนคอมพวเตอรในการนาไปใชสอนวาไดผลตรงตามวตถประสงคหรอไม เพยงใด สาหรบการประเมนประสทธผลหรอผลสมฤทธทางการเรยน เปนการประเมนดานความคมคาในการใชสอน สวนการประเมนความคดเหนของผเรยนทมตอบทเรยน เปนการประเมนความคดเหน เจตคต และความพงพอใจของผเรยนหลงจากศกษาบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน ซงเปนการประเมนในเชงคณภาพ ขอมลทใชในการประเมน จะไดจากเครองมอตาง ๆ ดงน 1. แบบสอบถามชนดตรวจสอบรายการ (Checklist) 2. แบบใชขอมลสารสนเทศ (Identifying Information) 3. แบบวดผลสมฤทธ (Achievement Test) 4. แบบสอบถามความคดเหน (Attitude Questionnaire) 5. แบบสมภาษณ (Interviewing) เครองมอทในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรมอยหลายชนด ขนอยกบวตถประสงคของการประเมนวา ตองการขอมลเชงปรมาณหรอขอมลเชงคณภาพหรอทงสองอยาง ตามลกษณะของการประเมนผล สาหรบเครองมอทใชประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรโดยทวไป มดงน


1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เชน แบบทดสอบกอนบทเรยน (Pretest) และแบบทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) 2. แบบฝกหดระหวางบทเรยน (Exercise) และแบบทดสอบทอยภายในบทเรยน (Work Sheet หรอ Job Sheet) 3. แบบสอบถามความคดเหน ไดแก แบบสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญ แบบ สอบถามความคดเหนของผเรยน 4. แบบสมภาษณหรอแบบสงเกตการณ 5. แบบรายงานผลการเรยนรายบคคลทบนทกไวในบทเรยนคอมพวเตอร แนวคดในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร

1. แนวคดของ Schwarz and Lewis Schwarz and Lewis ไดใชแบบประเมนผลบทเรยนชนดตรวจสอบรายการ (Check list) เพอประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร โดยสอบถามเกยวกบศกยภาพของบทเรยน ความสามารถของโปรแกรม ความเหมาะสมระหวางบทเรยนกบอปกรณตาง ๆ ทใช ความสามารถในการนาเสนอ ความสะดวกในการเรยน การเขา-ออกบทเรยน การควบคมบทเรยน การบนทกขอมล การแสดงผลลพธ ความคดเหนของผสอน ผเรยน และโปรแกรมเมอรทมตอบทเรยน สวนผทประเมนจะมทงผเรยน ผสอน นกคอมพวเตอรศกษา ผเชยวชาญ และโปรแกรมเมอร

2. แนวคดของ Criswell Criswell ไดใหความสาคญกบผลลพธทเกดจากการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร โดยใชเวลาเปนองคประกอบในการพจารณา ซงเปนการวดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ทงในระดบสวนรวมทงรายบคคลและรายกลม วธการทใชมอย 4 วธ ดงน 2.1 การคานวณหาคารอยละของผเรยนทเรยนจบบทเรยนภายในระยะเวลาทกาหนด 2.2 การคานวณหาคารอยละของคาตอบทผเรยนตอบถก จากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.3 การคานวณหาเวลาทงหมดทใชในบทเรยน 2.4 การคานวณหาอตราเรง (Acceleration) ในการทาขอสอบถกเพม โดยคานวณจากคาตอบถกและคาตอบผดทผเรยนทาตอนาท 3. แนวคดของ Chauhun Chauhun ไดเสนอแนวคดในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรทมลกษณะสนองตอบตอความแตกตางระหวางบคคล โดยอาศยขอมลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ ซงใชทงแบบทดสอบ การสงเกต การสมภาษณ และการสอบถามความคดเหนของผเรยน ทมตอบทเรยนคอมพวเตอร สาหรบขอมลเชงปรมาณ ไดมาจากคะแนนจากการทาแบบฝกหดระหวางบทเรยน คะแนนผล


PretestPosttestEfficiency =

สมฤทธทางการเรยน และอตราการตอบผดในบทเรยน สวนขอมลเชงคณภาพไดจากการสมภาษณ และการสอบถามความคดเหนของผเรยนทมตอบทเรยน 4. แนวคดของ Meguigans Meguigans ไดเสนอแนวคดในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร โดยการคานวณหาคาประสทธภาพของบทเรยนจากผลสมฤทธของผเรยนททาได จากสดสวนของคะแนนแบบทดสอบหลงบทเรยนกบแบบทดสอบกอนบทเรยน ถาผลลพธทไดยงมคามากกวา 1 มากเทาใด แสดงวาบทเรยนคอมพวเตอรนนมประสทธภาพสง วธการหาคาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวคดของ Meguigans เปนวธหนงทไดรบความนยมในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร เนองจากเปนวธงาย ๆ และแสดงคาไดชดเจน หากคาทไดเกน 2.00 แสดงวาบทเรยนมประสทธภาพสง สตรการหาประสทธภาพบทเรยนของเมกยแกนส มดงน 5. การประเมนหาจานวนของคาตอบและจานวนของคาผดตอนาท การประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรวธน เปนการพจารณาทางดานเวลาเปนหลก โดยคานวณเวลาของผเรยน ตงแตเรมตนใชบทเรยนจนจบบทเรยน รวมทงเวลาทใชในการทาแบบ ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน รวมทงหาคารอยละของผเรยนทผานเกณฑของบทเรยนและรอยละของคาตอบถกทผเรยนทาไดในการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สาหรบการหาจานวนของคาตอบถกและคาตอบผดตอนาท ซงจะบงบอกถงประสทธภาพของการปฏบตกจกรรมของผเรยน ทงในดานความเทยงตรง (Accuracy) และความเรว (Speed) ซงนยมเรยกกนวา อตราเรงหรออตราการทาขอสอบถกตอง (Acceleration) การคานวณหาอตราการทาขอสอบถกตองเพม คานวณจากการใชบทเรยนคอมพวเตอร จานวน 2 ครง ถาการใชบทเรยนครงทสองผเรยนมคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาในการใชบทเรยนครงแรก แสดงวาบทเรยนนนทาใหผเรยนมอตราทาขอสอบถกตองเพมดขน เชน นาย ก ศกษาบทเรยนคอมพวเตอรครงแรกทาขอสอบถก 1 ขอ ใน 1 นาท และศกษาครงหลงทาขอสอบถก 4 ขอใน 1 นาท แสดงวาบทเรยนคอมพวเตอรนมอตราการทาขอสอบถก เทากบ 4/1 = 4 เปนตน ถาการทาขอสอบถกตองครงหลงสงกวาครงแรก ใหใสเครองหมาย X (Times) ไวหนา ตวเลขทคานวณได ถาการทาขอสอบถกตองครงหลงตากวาครงแรก ใหใสเครองหมาย / (Divide) ไวหนาตวเลขทคานวณได ดงนน ตวเลขทคานวณไดจากตวอยางดงกลาวจงตองใสเครองหมาย X ไวขางหนา ซงหมายถง อตราการทาขอสอบถกตอง = X 4 หมายความวาบทเรยนคอมพวเตอรเรองน ทาใหผเรยนมอตราในการทาขอสอบถกเพมขน 4 เทา เปนตน


การประเมนประสทธภาพของบทเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน การประเมนประสทธภาพของบทเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน เปนวธการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรทไดรบความนยมมากทสด เนองจากเปนวธการประเมนผเรยนทไดจากการศกษาบทเรยน พฤตกรรมทผเรยนแสดงออกจงเปนผลมาจากคณภาพของบทเรยนทงสน แนวคดดงกลาวนพฒนามาจากการหาเกณฑมาตรฐานของบทเรยนโปรแกรม ซงยอมรบกนโดยทวไปวา เปนการประเมนทไดผลใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด ตามแนวความคดน จาแนกการประเมนออกเปน 3 วธ ดงน 1. ประสทธภาพของบทเรยน (Efficiency) 2. ประสทธผลหรอผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน (Effectiveness) 3. ความคงทนทางการเรยนของผเรยน (Retention of Learning) ประสทธภาพของบทเรยน (Efficiency) ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร (Efficiency) หมายถง ความสามารถของบทเรยนคอมพวเตอร ในการสรางผลสมฤทธใหผเรยนมความสามารถทาแบบทดสอบระหวางบทเรยน แบบฝกหด หรอแบบทดสอบหลงบทเรยน ไดบรรลวตถประสงคในระดบเกณฑขนตาทกาหนดไว การหาประสทธภาพของบทเรยนจงตองกาหนดเกณฑมาตรฐานขนกอน โดยทวไปนยมใชคะแนนเฉลยทเกดจากแบบฝกหดหรอคาถามระหวางบทเรยน กบ คะแนนเฉลยจากแบบทดสอบ แลวนามาคานวณเปนรอยละ เพอเปรยบเทยบกนในรปของ Event 1/Event 2 โดยเขยนอยางยอเปน E1/E2 เชน 90/90 หรอ 85/85 และจะตองกาหนดคา E1 และ E2 ใหเทากน เนองจากงายตอการเปรยบเทยบและการแปลความหมาย สาหรบความหมายของประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร มดงน l รอยละ 95 – 100 หมายถง บทเรยนมประสทธภาพดเยยม (Excellent) l รอยละ 90 – 94 หมายถง บทเรยนมประสทธภาพด (Good) l รอยละ 85 – 89 หมายถง บทเรยนมประสทธภาพดพอใช (Fairly Good) l รอยละ 80 – 84 หมายถง บทเรยนมประสทธภาพพอใช (Fair) l ตากวารอยละ 80 หมายถง บทเรยนตองปรบปรงแกไข (Poor) ขอพจารณาสาหรบเกณฑการกาหนดมาตรฐานประสทธภาพของบทเรยนกคอ ถากาหนดเกณฑยงสงจะทาใหบทเรยนมคณคาตอการเรยนการสอนมากขน แตกไมใชเรองงายนกทจะพฒนาบทเรยนใหผลสมฤทธของผเรยนบรรลถงเกณฑกาหนดในระดบนน อยางไรกตามโดยทวไปไมควรกาหนดไวตากวารอยละ 80 เนองจากจะทาใหบทเรยนลดความสาคญลงไป ซงจะสงผลใหผเรยนไมสนใจบทเรยนและเกดความลมเหลวทางการเรยนในทสด ขอพจารณาในการกาหนดเกณฑมาตรฐานของบทเรยน สามารถกาหนดคราว ๆ ไดดงน


100)(

1 ×=∑

NAX

E

100)(

2 ×=∑

NBY

E

1. บทเรยนสาหรบเดกเลก ควรกาหนดเกณฑไวสง (ระหวางรอยละ 95 – 100) 2. บทเรยนสาหรบเนอหาวชาทฤษฎ หลกการ ความคดรวบยอด และเนอหาพนฐาน ควรกาหนดไวระหวางรอยละ 90 – 95 3. บทเรยนทมเนอหาวชายากและซบซอน ตองใชระยะเวลาในการศกษามากกวาปกต ควรกาหนดไวระหวางรอยละ 85 – 90 4. บทเรยนวชาปฏบต วชาประลอง หรอวชาทฤษฎกงปฏบต ควรกาหนดไวระหวางรอยละ 80 –85 5. บทเรยนสาหรบบคคลโดยทวไป ไมระบกลมเปาหมายทแนนอน ควรกาหนดไวระหวางรอยละ 80 – 85 วธการหาประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน Event1/Event2 การหาประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน E1/E2 เปนวธการหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรทแพรหลาย และไดรบการยอมรบวาเปนเกณฑการวดประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรทตรงทสด โดยท E1 และ E2 ไดจากคาระดบคะแนนดงตอไปน E1 ไดจาก คะแนนเฉลยของผเรยนทงหมดจากการทาแบบฝกหด (Exercise) หรอ แบบทดสอบ (Test) ของบทเรยนแตละชด หรอ คะแนนเฉลยของผเรยนทงหมดจากการตอบคาถามระหวางบทเรยน ของบทเรยนแตละชด E2 ไดจาก คะแนนเฉลยของผเรยนทงหมดจากการทาแบบทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) สาหรบสตรทใชหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร ตามเกณฑ E1/E2 มดงน เมอ X = คะแนนทไดจากการทาแบบฝกหดระหวางบทเรยน (E1) Y = คะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบหลงบทเรยน (E2) A = คะแนนเตมของแบบฝกหดระหวางบทเรยน B = คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงบทเรยน N = จานวนผเรยนทงหมด


ตวอยางเชน ประสทธภาพของบทเรยน 88/86 สามารถแปลความหมายไดวา บทเรยนมความสามารถในการสรางผลสมฤทธใหผเรยนสามารถทาแบบทดสอบหลงบทเรยนแตละชด ไดคะแนนเฉลยรอยละ 88 และสามารถทาแบบทดสอบหลงบทเรยนไดคะแนนเฉลยรอยละ 86 แสดงวาเปนบทเรยนทมประสทธภาพบทเรยนในขนดพอใช (Fairly Good) สามารถนาไปใชงานได โดยปกตคาของ E2 จะมคาตากวาคาของ E1 เลกนอย เนองจาก E1 เกดจากการวดผล สมฤทธของผเรยนจากการทาแบบทดสอบ แบบฝกหด หรอคาถามระหวางบทเรยน ซงเปนวดผลในระหวางการนาเสนอเนอหาหรอวดผลทนททศกษาเนอหาจบในแตละเรอง คะแนนเฉลยจงมคาสงกวาคาของ E2 ซงเปนการวดผลสมฤทธของผเรยน จากการทาแบบทดสอบหลงบทเรยนทศกษาเนอหาผานมานานแลว ซงอาจเปนเวลาหลายชวโมงหรอหลายสปดาห จงอาจเกดความสบสนหรอลมเลอน การหาประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน E1/E2 จงมกหาความคงทนทางการเรยนของผเรยน (Retention of Learning) ควบคกนไปดวย เพอศกษาความสมพนธของผลคะแนนทได หลงจากศกษาบทเรยนผานไประยะเวลาหนง ผลสมฤทธทางการเรยน (Effectiveness) ผลสมฤทธทางการเรยน (Effectiveness) หมายถง ความรของผเรยนทแสดงออกในรปของคะแนนหรอระดบความสามารถในการทาแบบทดสอบหรอแบบฝกหดไดถกตอง หลงจากทศกษาเนอหาบทเรยนจบแลว ผลสมฤทธทางการเรยนจงสามารถแสดงผลไดทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ แตไมนยมนาเสนอเปนคาโดด ๆ มกจะเปรยบเทยบกบเหตการณ เงอนไขตาง ๆ หรอเปรยบเทยบระหวางกลมผเรยนดวยกน เชน มคาสงขน หรอมคาไมเปลยนแปลงเมอเปรยบเทยบกบผเรยน 2 กลม เปนตน การหาผลสมฤทธทางการเรยน จงเปนการประเมนผลทสาคญ เพอใชเปนเกณฑยนยนความรความสามารถของผเรยนทไดรบจากบทเรยน ทาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมจากสงทไมเคยทาไดมากอน ใหสามารถทาไดและเกดประสทธผลขน จงเรยกผลสมฤทธทางการเรยนอกอยางหนงวาการหาหรอการทดสอบประสทธผล ซงตรงกบภาษาองกฤษวา Performance Testหรอ Achievement Test ซงมความหมายเหมอนกบ Effectiveness Test แมวาผลสมฤทธทางการเรยน จะสามารถแสดงผลไดทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพกตาม แตในทางปฏบตมกนยมจะนาเสนอในเชงคณภาพมากกวา เชน หลงจากศกษาบทเรยนแลวผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอเปรยบเทยบกอนการเรยน เปนตน ถาเปนการแสดงผลในเชงปรมาณ การวดผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนจะหมายถง คาระดบคะแนนทผเรยนทาไดจากแบบฝกหดหรอแบบทดสอบ เชน หลงจากศกษาเนอหาบทเรยนจบแลว ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 15% เปนตน การนาเสนอกรณนสามารถทาไดเชนกน แตไดรบความนยมนอยกวา เนองจากไมเหนผลของการเปรยบเทยบ


ภาพท 11-1 คาของ E1 และ E2 ไดจากสวนตาง ๆ ของบทเรยน เมอพจารณาวธการหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ในเชงคณภาพ จะพบวามความสมพนธกบแบบแผนการทดลองและสมมตฐานทตงขนไว สาหรบแนวทางการหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนของบทเรยนคอมพวเตอร มดงน

Module 1 Module 2 Module 3

Information 1

Information 2

Question 1

Information 3

Question 2

Information 4

Exercise 1

Information 1

Information 1

Question 1

Information 3

Question 2

Information 4

Exercise 2

Information 1

Information 2

Question 1

Information 3

Question 2

Information 4

Posttest

Exercise 3

E1

E1

E1

E2

+


1. แนวทางการเปรยบเทยบผลสมฤทธกอนและหลงการเรยน เชน l ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 หลงจากเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร เมอเปรยบเทยบกบกอนการเรยน l ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนกอนและหลงการเรยนดวยบทเรยน คอมพวเตอร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. แนวทางการเปรยบเทยบกบวธการอน ๆ เชน l ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบ มลตมเดย กบผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรแบบไฮเปอรมเดย ไมแตกตางกน l ผลสมฤทธของผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร กบผเรยนทเรยน ดวยวธการสอนแบบปกต ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. แนวทางการเปรยบเทยบกบกลมอน ๆ เชน l ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ผานเครอขายอนเทอรเนต กบกลมผเรยนทเรยนในระบบศนยการเรยน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 l ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ในเขตกรงเทพมหานคร กบผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทอย ตางจงหวด แตกตางกน การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ตามแบบแผนการทดลองทใชในการประเมน บทเรยนคอมพวเตอร จงตองใชหลกสถตเพอสรปความหมายในเชงของการเปรยบเทยบแตละแนวทาง สถตทใชเปรยบเทยบ ไดแก z-test, t-test, f-test และ Chi-Square Test เปนตน โดยแปลความหมายในเชงคณภาพหรอการเปรยบเทยบ ในการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรสาหรบการวจยนน เพอยนยนดานคณภาพของบทเรยน นอกจากจะตองหาประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน E1/E2 ยงอาจจะตองเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนเมอเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรเรองดงกลาวดวย ถาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนมคาสงขนหลงจากเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนเมอเปรยบเทยบกบกอนการเรยน กจะเปนสงทยนยนไดถงความสามารถของผเรยนทเกดการเรยนรขนจากการศกษาบทเรยนเรองดงกลาว เมอพจารณาโครงสรางบทเรยนทออกแบบไวแลว บทเรยนคอมพวเตอรทตองการหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนได จะตองประกอบดวยทงแบบทดสอบกอนบทเรยนและแบบ ทดสอบหลงบทเรยน จงจะหาผลสมฤทธทางการเรยนได หากไมมแบบทดสอบกอนบทเรยนกจะไมสามารถหาคาในสวนนได การหาผลสมฤทธทางการเรยน ทาไดโดยใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนบทเรยน (T1) และหลงจากจบการศกษาเนอหาบทเรยนจงทาแบบทดสอบหลงบทเรยน (T2)


หลงจากนนจงคาคา T1 และ T2 ไปเปรยบเทยบความแตกตางตามแบบแผนการทดลอง โดยใชสถตเปรยบเทยบความสมพนธ และสรปผลทไดตามสมมตฐานทตงไว

ภาพท 11-2 คาของ T1 และ T2 ตามแบบแผนการทดลองเพอหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน ความคงทนทางการเรยน (Retention of Learning) ความคงทนทางการเรยน (Retention of Learning) หมายถง การคงไวซงผลการเรยนหรอความสามารถของผเรยนทจะระลกถงความรทเคยมประสบการณผานมา หลงจากทผานไปชวระยะเวลาหนง เชน สปดาหหนง หรอเดอนหนง ซงการทจะจดจาความรไดมากนอยเพยงใดนน สวนหนงขนอยกบกระบวนการเรยนร ทเปนสงเรากระตนใหผเรยนจดจาไดเปนสาคญ ระบบการจาของมนษย จาแนกออกเปน 3 ประเภท ดงน 1. ระบบความจาความรสกสมผส (Sensory Memory) หมายถง การคงอยของความรสกสมผส หลงจากถกนาเสนอดวยสงเราตาง ๆ 2. ระบบความจาระยะสน (Short-term Memory) หรอระบบความจาชวคราว (Temporary Memory) หมายถง ความจาชวคราวทเกดขนภายหลงเกดการเรยนรแลว เปนความจาทคงอยในระยะเวลาสน ๆ ถาไมมจตใจจดจออยกบสงนน ความจาระยะสนนกจะเลอนหายไปโดยงาย 3. ระบบความจาระยะยาว (Long-term Memory) หรอระบบความจาถาวร (Permanent Memory) หมายถง ความจาทฝงตรงอยในใจ ซงคงทนกวาระบบความจาระยะสน ไมวาจะทงระยะไวนานเทาใด เมอตองการฟนคนความจานน ๆ กจะระลกออกมาไดทนทและถกตอง ระบบ

เรมบทเรยน

สนสดบทเรยน

แบบทดสอบกอน บทเรยน (Pretest)

แบบทดสอบหลง บทเรยน (Posttest)

เนอหาบทเรยน

T1

T2

Effectivenes


ความจาระยะยาวจงเปนสงทมนษยทกคนตองการ เพอจดจาสงด ๆ ทเกดขน โดยเฉพาะความรทจาเปนสาหรบการศกษาตอหรอการประกอบอาชพ นกการศกษาเชอวามปจจยอยางนอย 2 ประการ ททาใหมนษยเกดความคงทนในการจาได ไดแก ความตอเนองหรอความสมพนธของประสบการณททาใหเกดการเรยนร และการทบทวนสงทเรยนรไปแลวอยเสมอ ๆ ดงนน จงสามารถสรปไดวาถามการศกษาทบทวนสงทจาไดแลวซาอก กจะชวยใหระบบความจาระยะยาวในเรองดงกลาวดขน สาหรบชวงระยะเวลาทความจาระยะสนจะเปลยนเปนความจาระยะยาวหรอเกดความคงทนในการจา จะใชเวลาประมาณ 2 สปดาห (14 วน) หลงจากทผานการเรยนรแลว

ภาพท 11-3 กราฟแสดงความจาของมนษยตามแนวความคดของเอบบงเฮาส เอบบงเฮาส ไดทาการทดลองเกยวกบความจาของมนษย พบวา ความจาของมนษยลดลงอยางรวดเรวในระยะแรก หลงจากนนจะคอย ๆ ลดลง จนเหลอประมาณ 10% ภายใน 1 เดอน ตามแนวความคดของเอบบงเฮาส จะพบวาธรรมชาตของมนษยจะมความจาลดลงเรอย ๆ ซงมผลกระทบตอการเรยนรเปนอยางมาก ภายใน 1 เดอน ความรตาง ๆ ทไดรบการถายทอดจะลดลงเหลอเพยง 10% เทานน เมอเปรยบเทยบกบการเรยนรครงแรก การทจะเกบความจาไวใหนานทสดเทาทจะทาได หรอทเรยกวา ความคงทนทางการเรยน (Retention of Learning) จงเปนองคประกอบทสาคญอกประการหนงทจะตองพจารณาในการประเมนผลบทเรยน เนองจากถาบทเรยนมคณภาพด นาเสนอเนอหาอยางมหลกการ สามารถนาเอาประสบการณเดมทผเรยนม

100 90

80

70 60

50 40 30 20

10 0

0 5 10 15 20 25 30

ฟนคนทนท

20 นาท

60 นาท

9 ชวโมง

ชวงเวลาจา (วน)

รอยละ


อยมาสมพนธกบความรใหม ๆ ทถายทอดให กจะสงผลใหผเรยนเกดความคงทนทางการเรยนไดดขน วธชวยความจาเพอใหเกดความคงทนทางการเรยน มดงน 1. นาเสนอสงทมความหมายตอผเรยน และพยายามทาสงทเรยนใหมความหมาย 2. แยกแยะสงทเรยนเพอใหเหนอยางชดแจงวาแตละสวน ๆ มความหมายอยางไร ถา นาเสนอโดยปราศจากการพจารณาดวยเหตผล จะทาใหลมงาย 3. พยายามใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรตลอดบทเรยน เชน การปฏสมพนธ การทากจกรรมรวม จะทาใหเกดความคงทนดขน 4. จดการดานชวงระยะเวลาการนาเสนอความรใหมอยางเหมาะสม ไมควรนาเสนอเนอหาตอเนองกนเปนเวลานาน จะทาใหผเรยนเกดความสบสนและจาไมได 5. ใชประสบการณเดมของผเรยนเปนหลก ในการถายทอดองคความรใหสมพนธกนอยางตอเนอง โดยเปนแบบคอยเปนคอยไป 6. ทบทวนสงทเรยนรมาแลวบอย ๆ จะทาใหผเรยนจดจาไดแมนยงขน 7. ใชสอหลากหลายประเภทใหผเรยนเลอกใชตามความถนด เพอสงเสรมกระบวนการสรางความจาของสมองของผเรยน เนองจากผเรยนบางคนอาจจาภาพไดมประสทธภาพมากกวาการจาตวอกษรหรอขอความ วธการหาความคงทนทางการเรยนของผเรยน ความคงทนทางการเรยนของผเรยน เปนปจจยทสาคญอกประการหนงในการประเมนผล บทเรยนคอมพวเตอร นอกเหนอจากประสทธภาพของบทเรยน และผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน กลาวไดวาบทเรยนคอมพวเตอรทดนน นอกจากจะมประสทธภาพผานเกณฑมาตรฐานและสามารถทาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนแลว ยงจะตองสงผลใหผเรยนมความคงทนทางการเรยนดอกดวย สาหรบเกณฑการประเมนผลความคงทนทางการเรยนของผเรยนโดยใชบทเรยนคอมพวเตอร มขอพจารณาดงน 1. หลงจากผานกระบวนการเรยนรไมเกน 1 สปดาห (7 วน) ความคงทนทางการเรยนควรจะลดลงไดไมเกน 10% 2. หลงจากผานกระบวนการเรยนรไมเกน 1 เดอน (30 วน) ความคงทนทางการเรยนควรจะลดลงไดไมเกน 30% หากบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน มความคงทนผานตามเกณฑทกาหนดไวน จะถอวาเปนบทเรยนทมคณภาพด สาหรบขนตอนในการหาความคงทนทางการเรยนของผเรยนมดงน 1. ใหผเรยนกลมเปาหมาย เรมกระบวนการเรยนรดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน ตงแตลงทะเบยนเรยน ทาแบบทดสอบกอนบทเรยน ศกษาบทเรยน ทากจกรรมการเรยนร และทาแบบทดสอบหลงบทเรยนเมอจบบทเรยนแลว ซงแบบทดสอบหลงบทเรยนในทนจะเรยกวา T1


2. นดหมายใหผเรยนกลมเปาหมายชดเดมและมจานวนเทาเดม ใหทาแบบทดสอบหลงบทเรยนชดเดมซาอกครงหนง โดยไมมทบทวนเนอหาหรอศกษาเนอหาใด ๆ เพมเตม 2.1 ทดสอบ T2 เมอเวลาผานไป 1 สปดาห (7 วน) หลงจากจบบทเรยนตามขอท 1 2.2 ทดสอบ T3 เมอเวลาผานไป 1 เดอน (30 วน) หลงจากจบบทเรยนตามขอท 1 3. นาผลคะแนนทไดจากแบบทดสอบหลงบทเรยนของผเรยนทงหมดจานวน 3 ครง ไปหาคารอยละ หลงจากนนนาคามาเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว โดยแสดงเปนกราฟเสนเพอเปรยบเทยบผลคะแนนทง 3 ครง 4. แปลความหมายจากเสนกราฟทได ถาบทเรยนทมความคงทนทางการเรยนผานเกณฑการประเมนนน ผลสมฤทธของผเรยนจะลดลงไดไมเกน 10% (T1 – T2) หลงจากจบบทเรยนแลว 1 สปดาห (7 วน) และลดลงไดไมเกน 30% (T1 – T3) หลงจบบทเรยนแลว 1 เดอน (30 วน) หากมคาลดลงตากวาน ถอวาบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนนนไมมความคงทนทางการเรยน จะตองนาไปปรบปรงแกไขตอไป

ภาพท 11-4 กราฟแสดงความคงทนทางการเรยนของผเรยน สาหรบการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรในการวจยทง 3 วธ จะเปนไปตามผงงานในภาพท 11.5 ซงจะพบวา ตวแปรสาคญทเปนตวบงชถงคณภาพและประสทธภาพของบทเรยนทพฒนาขน นอกจากดานการนาเสนอเนอหาและการจดการบทเรยนทดแลว คณภาพของแบบ ทดสอบทใชในบทเรยนกเปนตวแปรสาคญเชนกน เนองจากถาแบบทดสอบไมมคณภาพกยอมจะถายทอดผลการประเมนทผดพลาดไปจากความเปนจรง ดงนน แบบทดสอบทใชในบทเรยน

T1-T3 <30%

100 90 80

70 60

50 40

30 20

10 0

0 7 30 ชวงเวลา (วน)

รอยละ

14 21

เกณฑทตงไว ประสทธภาพของบทเรยนทได

T1-T2<10%

T1


คอมพวเตอรจงจะตองมคณภาพผานตามเกณฑมาตรฐาน ทงคาความเชอมน ความเทยงตรง ความยากงาย คาอานาจจาแนก และความเปนปรนย ผลการประเมนบทเรยนคอมพวเตอรจงจะเชอถอได

ภาพท 11-5 แสดงขนตอนทเกยวของในการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร ความพงพอใจ (Satisfactory) ความพงพอใจ (Satisfactory) ตามพจนานกรมทางดานพฤตกรรมศาสตร หมายถง สภาพความรสกของบคคลทมความสข ความอมเอมใจ ความยนด เมอความตองการหรอแรงจงใจของตนไดรบการตอบสนอง สวนความหมายทางดานจตวทยา หมายถง ความรสกในขนแรกเมอบรรล

เรมบทเรยน

สนสดบทเรยน

แบบทดสอบกอน บทเรยน (Pretest)


เนอหาบทเรยน

T1

T2



เวนระยะ 21 วน

T1

T2

T3

E1

E2

Retention of Learning (2nd)

Retention of Learning (3rd)

Retention of Learning (1st)

เวนระยะ 7 วน

Effectivenes

Efficiency


วตถประสงคและความรสกในขนสดทายเมอบรรลถงจดมงหมายโดยมแรงกระตน สาหรบความหมายทว ๆ ไป หมายถง ความชนชม ความนยม หรอความรสกยอมรบในสงทไดเหนหรอไดสมผส การหาความพงพอใจหรอความพอใจ จงเปนวธการประเมนบทเรยนคอมพวเตอรอกวธหนง ทนยมใชในการประเมนผลดานคณภาพในลกษณะภาพรวมของบทเรยนทไมซบซอน ซงเปนการสอบถามความรสก เจตคต หรอความชอบ เกยวกบบทเรยนทพฒนาขน ซงไมมเกณฑพจารณาวาควรสอบถามในประเดนใดหรอมกรอบของประเดนคาถามอยางไร เนองจากเปนการสอบถามในภาพรวม อยางไรกตามแนวทางทใชในการกาหนดประเดนของคาถามทนยมใช มอย 2 แนวทางดงน 1. แนวทางการประเมนภาพรวมทว ๆ ไป เชน สอบถามเกยวกบสวนนาเขา สวนประมวล ผล และสวนแสดงผล โดยพจารณารายละเอยดแตละสวน ๆ วามขอคาถามใดบางทจะสอบถามผเรยนเกยวกบความพงพอใจในการใชบทเรยน กลาวไดวาแนวทางนเปนแนวทางทมการใชประเมนความพงพอใจมากทสด 2. แนวทางการใชทฤษฎประเมนผล เชน อาจจะประยกตใช CIPP Model หรอ Alkin Model เปนตน โดยสามารถนาทฤษฎประเมนผลทมอย มากาหนดกรอบในการประเมนความพงพอใจได ตวอยางเชน ถาประยกตใช CIPP Model จะเปนการพจารณาความพงพอใจของผเรยนเกยวกบสาระ (Context) สวนนาเขา (Input) สวนประมวลผล (Process) และ ผลผลต(Product) เปนตน การเกบรวบรวมขอมล จะนยมใชแบบสอบถามมากกวาการสมภาษณ โดยกระทากบกลมตวอยางทเปนผใชบทเรยนโดยตรง เพอประเมนความพงพอใจหลงจากททดลองใชบทเรยนแลว ผลทไดจากการประเมนจะเปนดชนบงชความพงพอใจของผเรยน สาหรบสถตทใชในการวเคราะหความพงพอใจทไดจากแบบสอบถาม จะใชคาเฉลย มธยฐาน ฐานนยม และสวนเบยงเบนมาตรฐาน หรอใชสถตเปรยบเทยบความพงพอใจของผเรยนแตละกลมกได ความพงพอใจหรอความพอใจ มความหมายใกลเคยงกบคาวา การยอมรบ (Acceptance) ซงเปนการประเมนทางดานคณภาพเชนกน ดงนน จงมผวจยบางคนประเมนผลบทเรยนทพฒนา ขนโดยวดเปนระดบคาการยอมรบแทนความพงพอใจ เมอแปลความแลวจะพบวามความหมายใกลเคยงกน กลาวคอ ถาบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนผานการยอมรบของผเรยน กยอมจะแสดงวาผเรยนมความพงพอใจในบทเรยนเชนกน ขนตอนการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรในการวจย หลงจากทบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน ผานขนตอนการทดลองใชในขนแอลฟาและขนเบตา และผานการปรบปรงแกไขเรยบรอยแลว ขนตอไปจะเปนการทดลองใชจรง (Field Test)


เพอประเมนผลบทเรยนตามแบบแผนการทดลองและสมมตฐานการวจยทกาหนดไว สาหรบขนตอนการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรเพอประเมนผล ประกอบดวยขนตอนตาง ๆ ดงน 1. คดเลอกผเรยนกลมเปาหมาย ทจะใชเปนกลมตวอยางทดลองใชบทเรยน หากกาหนดสวนนไวแลว กใหทาการนดหมาย กาหนดวน เวลา และสถานททดลองใชบทเรยน สาหรบจานวนผเรยนกลมเปาหมายในการประเมนผลบทเรยนนน ควรมจานวนไมนอยกวา 35 คน เพอใหไดผลการประเมนทนาเชอถอ 2. ศกษาแบบแผนการทดลอง เพอเตรยมการแบงผเรยนออกเปนกลม ๆ ตามทกาหนดไวในแบบแผนการทดลอง ภายใตคาแนะนาของผเชยวชาญดานการวจย ถาแบบแผนการทดลองใชกลมตวอยางหลายกลม กจะตองใชกลมตวอยางกลมละไมนอยกวา 35 คนเชนกน 3. เตรยมการทดลองใชบทเรยน ไดแก จดเตรยมอปกรณ เอกสาร เตรยมการดานสถานท เพอตดตงบทเรยน และเตรยมอปกรณสนบสนนการใชบทเรยน หากเปนบทเรยนทใชงานบนเครอขายคอมพวเตอร ตองเตรยมการจดพนทในเซรฟเวอรสวนกลางเพอใชงานในระบบ เชน ชอผใช รหสผาน และการจดเตรยมเนอทสารองขอมล สาหรบเกบขอมลการเรยนการสนอ 4. ดาเนนการทดลองใชบทเรยน เพอประเมนผลบทเรยนทพฒนาขน ดงน 4.1 ถาแบบแผนการทดลองเปนการกระทากบผเรยนกลมเดยว ใหดาเนนการดงน 4.1.1 ใหผเรยนเขาประจาทในชนเรยนหรอสถานททเตรยมการไวแลว 4.1.2 ชแจงทาความเขาใจการใชบทเรยนใหกบผเรยนทราบ ไดแก การเขาใช บทเรยน การออกจากบทเรยน การลงทะเบยนเรยน การควบคมบทเรยน ระยะเวลาในการเรยนโดยประมาณ และขอควรระวงตาง ๆ ในการใชบทเรยน 4.1.3 ใหผเรยนทกคนเรมเรยนและปฏบตตามคาชแจงของบทเรยนโดยลาพง ผควบคม มหนาทเฉพาะการตอบปญหาหรอแกปญหาเกยวกบการใชคอมพวเตอรหรออปกรณ ประกอบเทานน 4.1.4 หลงจบบทเรยน ใหผเรยนทกคนทาแบบทดสอบหลงบทเรยน และใหนาผล สมฤทธทางการเรยนของผเรยนแตละคนซงเกบบนทกไวในฐานขอมลไปประเมนผลบทเรยนตอไป 4.2 ถาแบบแผนการทดลองเปนการกระทากบผเรยนหลายกลม ใหดาเนนการดงน 4.2.1 แบงผเรยนออกเปนกลม ๆ ตามทกาหนดไวในแบบแผนการทดลอง และแจงใหผเรยนแตละกลมทราบวาการทดลองใชบทเรยนมขนตอนแตพอสงเขปอยางไรบาง 4.2.2 ทกกลมจะตองเรมตนบทเรยนพรอม ๆ กน เชน กลม 1 เรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน กลม 2 เรยนดวยวธการเรยนปกตโดยไมใชเครองมอใด ๆ ทง 2 กลมจะตองเรมเรยนพรอม ๆ กน เพอเปนการควบคมตวแปรแทรกแทรกซอน และเมอผเรยนกลมใดกลมหนงศกษาบทเรยนจบกอน ตองพยายามไมใหทงสองกลมตดตอสอสารกน


4.2.3 ผเรยนกลมทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร ใหดาเนนการทดลองตามขอท 4.1.1 ถง 4.1.4 สาหรบผเรยนกลมทไมใชเครองมอใด ๆ ใหดาเนนการทกอยางเหมอนปกตทปฏบตอย 4.2.4 ดาเนนการทดสอบหลงบทเรยนทนท โดยรวมกนทดสอบทง 2 กลมในชนเรยนเดยวกนและเวลาเดยวกน 4.2.5 เกบรวบรวมขอมลทเปนผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนแตละกลม เพอใชเปนเกณฑในการเปรยบเทยบเพอประเมนผลบทเรยน 4.3 นดหมายผเรยนกลมเปาหมายทกกลม เพอการทดสอบซาภายหลงทจบบทเรยนไปแลว 7 วน และ 30 วน เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนเปนครงท 2 และครงท 3 และนาผลทไดมาหาความคงทนทางการเรยนของผเรยน 4.4 สรปผลการประเมนบทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขน ตามสมมตฐานการวจย 4.5 ถาเปนการประเมนความพงพอใจหรอการยอมรบบทเรยน ซงเปนการสอบถามความคดเหนหรอเจตคตของผเรยนทมตอบทเรยน จะเปนการประเมนโดยใชแบบสอบถามหรอการสมภาษณผเรยน ภายหลงจากเสรจสนการใชบทเรยนแลว ตวอยางการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรในการวจย ò การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพา (m-Learning) เรองการสนทนาภาษาองกฤษในชวตประจาวน (A Development of m-Learning on English Conversation in Daily Life) วตถประสงค : 1. เพอพฒนาบทเรยนบนคอมพวเตอรแบบพกพา เรองการสนทนาภาษาองกฤษใน ชวตประจาวน 2. เพอหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพา ทพฒนาขน โดยใชสตร E1/E2 3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนระหวางกอนและหลงการใช บทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน 4. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยน คอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน กบกลมผเรยนทเรยน ดวยวธปกต 5. เพอหาความคงทนทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร บนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน หลงจบบทเรยนไปแลว 7 วน และ 30 วน 6. เพอหาความพงพอใจของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร บนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน


สมมตฐาน : 1. ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาสงกวา 85/85 ตามเกณฑการประเมนประสทธภาพโดยใชสตร E1/E2 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนหลงการใชบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอร แบบพกพาทพฒนาขน มคาสงขนกวากอนการเรยน โดยมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01 3. ผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบน คอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาสงกวากลมผเรยนทเรยนดวยวธปกต โดยมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 4. ความคงทนทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร บนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาลดลงไมเกน 10% หลงจบบทเรยน ไปแลว 7 วน และมคาลดลงไมเกน 30% หลงจบบทเรยนไปแลว 30 วน 5. ความพงพอใจของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอร แบบพกพาทพฒนาขน มคาอยในเกณฑด โดยมคาเฉลยไมตากวา 3.50 ประเภทของการวจย : การวจยเชงทดลอง แบบแผนการทดลอง : Pretest Posttest Control Group Design กลมตวอยาง : 1. กลมทดลอง (E) จานวน 20 คน เปนกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน 2. กลมควบคม (C) จานวน 20 คน เปนกลมผเรยนทเรยนวธปกต เครองมอทใชในการวจย : 1. บทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพา เรองการสนทนาภาษาองกฤษในชวตประจาวน จานวน 5 หวเรอง แตละเรองประกอบดวยสวนตาง ๆ ดงน 1.1 เนอหาบทเรยน (Content) 1.2 กจกรรมการเรยนการสอน (Activity) 1.3 สอ (Media) 1.4 แบบฝกหดหลงบทเรยน (Exercise) 2. แบบทดสอบกอนบทเรยน (Pretest) 3. แบบทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) 4. แบบสอบถามวดความพงพอใจของผเรยน (Questionnaire) ผลการเกบรวบรวมขอมล :


No. C E O1 O2 O1 O2 T2 T3 Ex1 Ex2 Ex3 Ex4 Ex5 QS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4 4 3 2 4 1 1 2 3 5 3 3 2 4 5 5 6 3 3 3

14 21 15 16 12 15 14 16 18 18 13 12 10 16 15 11 18 16 17 14

4 5 3 4 4 2 4 3 2 3 5 3 3 1 4 4 4 3 5 2

28 25 27 28 27 27 28 26 27 26 23 26 28 27 27 24 25 26 27 25

26 24 25 27 25 26 26 24 26 24 22 25 26 26 26 23 23 24 26 23

23 21 24 24 24 23 23 22 24 21 19 22 23 24 23 22 21 22 24 21

8 8 8 8 9 9 8 7 9 7 8 9 10 10 6 8 8 9 9 9

9 10 9 7 8 8 8 9 10 7 9 9 8 8 8 7 9 9 9 9

8 9 9 9 9 8 7 8 9 9 8 10 8 9 8 9 7 9 9 9

8 9 9 9 9 10 8 8 9 8 8 9 9 9 8 9 8 9 9 8

10 10 10 10 10 10 9 10 10 9 9 10 10 9 10 9 10 10 9 9

4.00 3.58 4.28 3.98 4.28 3.55 3.76 4.12 4.28 4.44 4.68 4.32 4.53 4.28 3.76 4.12 4.44 4.32 4.68 3.98

66 301 68 527 507 450 169 180 171 173 193 4.17* หมายเหต : C = กลมควบคม เรยนดวยวธปกต E = กลมทดลอง เรยนดวยบทเรยน m-Learning O1 = แบบทดสอบกอนบทเรยน (คะแนนเตม 10 คะแนน) O2 = แบบทดสอบหลงบทเรยน (คะแนนเตม 30 คะแนน) T2 = คะแนนแบบทดสอบหลงบทเรยน วดครงท 2 หลงจบบทเรยน 7 วน T3 = คะแนนแบบทดสอบหลงบทเรยน วดครงท 3 หลงจบบทเรยน 30 วน Ex1 – Ex5 = คะแนนแบบฝกหดระหวางบทเรยนเรองท 1 – 5 (คะแนนเตมรวม 50 คะแนน) QS = คาเฉลยจากแบบสอบถามแบบมาตราสวนประเมนคา 5 ระดบ


100)(

1 ×=∑

NAX

E

100)(

2 ×=∑

NBY

E

%60.881002050886

1002050

)193173171180169(

1 =×=×

++++

=E

%83.871002030

527

2 =×=E

วธการประเมนผลตามสมมตฐานการวจย : 1. ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาสงกวา 85/85 ตามเกณฑการประเมนประสทธภาพโดยใชสตร E1/E2 วธการคานวณ : จากสตร จากสตร สรปไดวา บทเรยนคอมพวเตอรทพฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน E1/E2 อยท 88.60/87.83 ซงมคาสงกวาสมมตฐานทกาหนดไวท 85/85 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนหลงการใชบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอร แบบพกพาทพฒนาขน มคาสงขนกวากอนการเรยน โดยมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01 วธการคานวณ : เปรยบเทยบระหวาง O1 และ O2 (เฉพาะกลมทดลอง) โดยใช t-test เนองจากกลม ตวอยางมจานวนนอยกวา 20 คน 3. ผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบน


%62.410060.88

)50.8460.88(=×

−

%34.1510060.88

)00.7560.88(=×

−

คอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาสงกวากลมผเรยนทเรยนดวยวธปกต โดยมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 วธการคานวณ : 4. ความคงทนทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร บนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาลดลงไมเกน 10% หลงจบบทเรยน ไปแลว 7 วน และมคาลดลงไมเกน 30% หลงจบบทเรยนไปแลว 30 วน วธการคานวณ : คะแนนรวมจากแบบทดสอบหลงบทเรยน วดครงท 1 (T1) = 527 = 88.60% คะแนนรวมจากแบบทดสอบหลงบทเรยน วดครงท 2 (T2) = 507 = 84.50% เปอรเซนตทลดลง (T2) = คะแนนรวมจากแบบทดสอบหลงบทเรยน วดครงท 3 (T3) = 450 = 75.00% เปอรเซนตทลดลง (T3) = สรปไดวา ความคงทนทางการเรยนของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอร บนคอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาลดลง 4.62% หลงจบบทเรยนไปแลว 7 วน และลดลง 15.34% หลงจบบทเรยนไปแลว 30 วน ซงมคาลดลงไมเกนเกณฑท กาหนดไวตามสมมตฐาน

100 90

80

70 60

50 40 30 20

10

รอยละ

85% (เกณฑ)

T2 = 84.50% ลดลง 4.62%

T1 = 88.60% T3 = 75.00% ลดลง 15.34%


5. ความพงพอใจของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบนคอมพวเตอร แบบพกพาทพฒนาขน มคาอยในเกณฑด โดยมคาเฉลยไมตากวา 3.50 วธการคานวณ : ขอมลจากตารางพบวาคาเฉลยของความพงพอใจของผเรยนมคาประมาณ 4.17* (* เปนคาโดยประมาณ ซงจะตองเกดจากการเฉลยจากการตอบสอบถามของผเรยนทกคน) สรปไดวา ความพงพอใจของกลมผเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบน คอมพวเตอรแบบพกพาทพฒนาขน มคาอยในเกณฑด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.17 ซงมคาสงกวาคาเฉลยตามทกาหนดไวในสมมตฐานท 3.50 บทสรป การประเมนผล เปนขนตอนสดทายในกระบวนการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรซงสงผลถงทกขนตอนทผานมา หากผลการประเมนบทเรยนแลวพบวายงมขอผดพลาด ตองแกไขปรบปรง ขอมลทไดกจะถกนาไปพจารณาตอไป เพอปรบปรงบทเรยนในแตละขนตอนทเกยวของให


สมบรณและสอดคลองกบวตถประสงคของการใชงานใหมากทสด องคประกอบทเกยวของกบการประเมนผลมอย 4 สวน ไดแก การประเมนผลระหวางดาเนนการ การประเมนผลสรป การสรปผล และการยอมรบขนสดทาย ในสวนของการประเมนผลสรปซงเปนสวนทสาคญของขนตอนการประเมนผลกอนทจะถงขนยอมรบบทเรยนเพอนาไปใชงานตอไป สาระสาคญของการประเมนผลสรปทใชเปนหลกไดแก ผลสาเรจของบทเรยน การวเคราะหผล และเจตคต การประเมนบทเรยนคอมพวเตอรจาแนกออกเปน 2 แนวทาง ไดแก แนวทางวศวกรรม ซอฟทแวรและแนวทางคอมพวเตอรศกษา เนองจากตวบทเรยนคอมพวเตอรถอวาเปนโปรแกรม คอมพวเตอรประเภทหนง จงสามารถใชวธการประเมนซอฟทแวรประเมนผลบทเรยนไดเชนกน เชน Whitebox Testing, Blackbox Testing, Usability Testing, Load Test และ Performance Testing เปนตน สาหรบการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรตามแนวทางคอมพวเตอรศกษานน ไดมนกการศกษาคดคนวธการประเมนไวหลายวธ แตละวธกเนนความสาคญแตกตางกนไป เชน Schwarz and Lewis, Criswell, Chauhun และ Meguigans เปนตน สาหรบการประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรทไดรบความนยมแพรหลายมากทสดกคอ การหาประสทธภาพของบทเรยน การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน การหาความคงทนทาง การเรยนของผเรยน และการหาความพงพอใจของผเรยน ประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอร (Efficiency) หมายถง ความสามารถของบทเรยนคอมพวเตอร ในการสรางผลสมฤทธใหผเรยนมความสามารถทาแบบทดสอบระหวางบทเรยน แบบฝกหดหรอแบบทดสอบหลงบทเรยน ไดบรรลวตถประสงคในระดบเกณฑขนตาทกาหนดไว วธการหาประสทธภาพของบทเรยน โดยทวไปนยมใชการหาแบบ E1/E2 ผลสมฤทธทางการเรยน (Effectiveness) หมายถง ความรของผเรยนทแสดงออกในรปของคะแนนหรอระดบความสามารถในการทาแบบทดสอบหรอแบบฝกหดไดถกตอง หลงจากทศกษา บทเรยนแลว ผลสมฤทธทางการเรยนจงมกนาเสนอในรปของการเปรยบเทยบเพอใหเหนความแตกตาง เชน มคาสงขน หรอมคาไมเปลยนแปลงเมอเปรยบเทยบกบผเรยน 2 กลม โดยใชสถตในเชงของการเปรยบเทยบ ความคงทนทางการเรยน (Retention of Learning) หมายถง การคงไวซงผลการเรยนหรอความสามารถของผเรยนทจะระลกถงองคความรทเคยมประสบการณผานมา หลงจากทไดผานไปชวระยะเวลาหนง ซงการทจะจดจาองคความรไดมากนอยเพยงใดนน สวนหนงขนอยกบกระบวน การเรยนรทเปนสงเรากระตนใหผเรยนจดจาได การหาความคงทนทางการเรยนจะเปนการทดสอบซาอยางนอย 2 ครงหลงจากทผเรยนศกษาบทเรยนจบไปแลว 7 วน และ 30 วน ความพงพอใจ (Satisfactory) หมายถง ความชนชม ความนยม หรอความรสกยอมรบในสงทไดเหนหรอไดสมผส สาหรบการหาความพงพอใจของผเรยน จะเปนการสอบถามความคดเหนของผเรยนหลงจากทดลองใชบทเรยน ซงเปนการประเมนผลในภาพรวมวาผเรยนพงพอใจหรอไม


แบบฝกหดทายบท จงตอบคาถามตอไปน 1. เพราะเหตใด จงตองหาประสทธภาพของบทเรยน 2. เพราะเหตใด จงสามารถนาวธการประเมนผลตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวรมาประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอรได 3. การประเมนผลวธ Whitebox Testing แตกตางจากวธ Blackbox Testing อยางไร 4. การหาประสทธภาพของบทเรยนตามเกณฑมาตรฐาน E1/E2 จะเหนวา E1 ไดมาจาก 2 วธดวยกน จงวเคราะหใหเหนถงความแตกตางในการประเมนผลบทเรยนทงสองวธ 5. เพราะเหตใดคาของ E1 จงมกจะมคาสงกวาคาของ E2 เสมอ 6. ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน มความจาเปนมากกวาประสทธภาพของบทเรยนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบาย 7. ถาไมมการตงสมมตฐานของบทเรยน จะสามารถหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนไดหรอไม จงอธบาย 8. ความคงทนทางการเรยนมความสมพนธอยางไรกบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน 9. ถาความคงทนทางการเรยนลดลงเกนกวา 30% หลงจากผเรยนศกษาบทเรยนจบแลวในเวลา 30 วน ผพฒนาบทเรยนจะแกไขบทเรยนอยางไร 10. ทาอยางไรจงจะทาใหบทเรยนสามารถสรางความคงทนทางการเรยนไดงายทสด 11. การศกษาตนแบบ (Pilot Study) คออะไร และทาอยางไร 12. การประเมนผลสรปมแนวทางอะไรบาง มความสาคญกบการประเมนบทเรยนหรอไม 13. ความพงพอใจ คออะไร 14. บทเรยนเรองหนงมประสทธภาพตามสตรของเมกยแกนส 1.50 หมายความวาอยางไร คาชแจง โปรดทาเครองหมายใด ๆ ลงในชองตามความคดเหนของทาน 15. การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรเพอการวจยวชาหนง ซงบทเรยนประกอบดวย 5 หวขอ นาไปทดลองใชกบกลม


ตวอยางแบบประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร เพอสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญและผสอน (ตามแนวทางคอมพวเตอรศกษา)

คาชแจง โปรดทาเครองหมายใด ๆ ลงในชองตามความคดเหนของทาน

ระดบความเหมาะสมตามความคดเหน รายการ

ดมาก

ด ปาน

กลาง

พอใช

ควรปรบ ปรง

1. เนอหาและการดาเนนเรอง 1.1 ความสมบรณของวตถประสงค 1.2 ความสอดคลองระหวางเนอหากบวตถประสงค 1.3 ปรมาณของเนอหาในแตละบทเรยน 1.4 ความถกตองของเนอหา 1.5 ลาดบขนในการนาเสนอเนอหา 1.6 ความชดเจนในการอธบายเนอหา 1.7 ความเหมาะสมของเนอหากบระดบของผเรยน 1.8 ความนาสนใจในการดาเนนเรอง 2. ภาพ ภาษา และเสยง 2.1 ความตรงตามเนอหาของภาพทนาเสนอ 2.2 ความสอดคลองระหวางปรมาณของภาพกบ ปรมาณของเนอหา 2.3 ขนาดของภาพทใชประกอบบทเรยน 2.4 ภาพกราฟกทใชประกอบบทเรยน 2.5 ภาพเคลอนไหวทใชประกอบบทเรยน 2.6 ภาพการตนทใชประกอบบทเรยน 2.7 ความถกตองของภาษาทใช 2.7 เสยงดนตรทใชประกอบบทเรยน 2.8 เสยงบรรยายทใชประกอบบทเรยน 3. ตวอกษร และส 3.1 รปแบบของตวอกษรทใชในการนาเสนอ 3.2 ขนาดของตวอกษรทใชในการนาเสนอ



ดมาก

ด

ปานกลาง

พอใช


3. ตวอกษร และส (ตอ) 3.3 สของตวอกษร โดยภาพรวม

3.4 สของพนหลงบทเรยน โดยภาพรวม 3.5 สของภาพและกราฟก โดยภาพรวม 4. แบบทดสอบ/แบบทดสอบหลงบทเรยน

4.1 ความชดเจนของคาสงของแบบทดสอบ/ แบบทดสอบหลงบทเรยน 4.2 ความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบเนอหา 4.3 จานวนขอของแบบทดสอบ 4.4 ชนดของแบบทดสอบทเลอกใช 4.5 ความเหมาะสมของคาถาม 4.6 ความเหมาะสมของตวลวง 4.7 วธการโตตอบแบบทดสอบหลงบทเรยน เชน ใชเมาสคลก การเลอนเมาส การใชแปนพมพ

4.8 การรายงานผลคะแนนแตละขอของแบบทดสอบ 4.9 การสรปผลคะแนนรวมหลงแบบทดสอบ 5. การจดการบทเรยน 5.1 การนาเสนอชอเรองหลกของบทเรยน 5.2 การนาเสนอชอเรองยอยของบทเรยน 5.3 การควบคมบทเรยน เชน การใชแปนพมพ การใชเมาส การหนวงเวลา 5.4 สงอานวยความสะดวกของบทเรยน เชน การ ปรบแตงเสยง การแจงเวลา การเสนอชอบท เรยน 5.5 การออกแบบหนาจอ โดยภาพรวม 5.6 วธการโตตอบบทเรยน โดยภาพรวม 5.7 ความเหมาะสมในการจดการของบทเรยน เพอจดเกบไฟลขอมลของผเรยนแตละคน



ดมาก

ด


พอใช


5. การจดการบทเรยน (ตอ) 5.8 ความเหมาะสมของการสรปเนอหาบทเรยน 5.9 ความเหมาะสมของคาถามระหวางบทเรยน 5.10 ความสอดคลองระหวางคาถามระหวาง บทเรยนกบเนอหา 5.11 ความนาสนใจชวนใหตดตามบทเรยน 5.12 การใชประโยชนของคอมพวเตอรในการจดการ บทเรยน

5.13 ความสมบรณของระบบการจดการฐานขอมล 5.14 ความทนสมยของระบบการจดการบทเรยน 5.15 ความเหมาะสมของระบบการชวยเหลอผเรยน 5.16 การจดการบทเรยนโดยภาพรวม 6. คมอการใชบทเรยน 6.1 ความสมบรณของเนอหา 6.2 ความชดเจนในการอธบาย 6.3 ความสวยงามและความเรยบรอยของรปเลม 6.4 ความสะดวกตอการใชงาน 6.5 ความทนสมยของเอกสาร 6.6 ความมคณคาโดยภาพรวม


ความคดเหนอน ๆ 1. เนอหาและการดาเนนเรอง ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 2. ภาพ ภาษา และเสยง ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 3. ตวอกษร และส ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 4. แบบทดสอบ/แบบทดสอบหลงบทเรยน ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 5. การจดการบทเรยน ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 6. คมอการใชบทเรยน ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………….


ตวอยางแบบประเมนผลบทเรยนคอมพวเตอร (ตามแนวทางวศวกรรมซอฟทแวร) เพอสอบถามความคดเหนของผเชยวชาญและใชบทเรยนในขนเบตา โดยวธ Blackbox Testing

คาชแจง โปรดทาเครองหมายใด ๆ ลงในชองตามความคดเหนของทาน


ดมาก

ด


พอใช


1. ดาน Functional Performance Test 1.1 ความสามารถของบทเรยนในการนาเสนอ บทเรยนแบบเชงเสนหรอแบบสาขา 1.2 ความสามารถของบทเรยนในการนาทางผเรยน ไปยงจดหมาย 1.3 ความสามารถของบทเรยนในการสรางสรรค แนวความคดของผเรยนรวมกบบทเรยน 1.4 ความสามารถของระบบชวยเหลอผเรยน 1.5 ความสามารถของบทเรยนในขนตอนการเรา ความสนใจ (Motivation) 1.6 ความสามารถของบทเรยนในขนตอนการ ใหเนอหาสาระ (Information) 1.7 ความสามารถของบทเรยนในขนตอนการ ประยกตใช (Application) 1.8 ความสามารถของบทเรยนในขนตอนการ ประเมนผลบทเรยน (Progress) 1.9 ความสามารถในการนาสงบทเรยนไปยงแหลง ภายนอกผานสอหรอเครองพวงตาง ๆ 1.10 ความสามารถของบทเรยนในการออกใบรบ รองหรอใบประกาศนยบตรใหกบผเรยน 1.11 ความสามารถของระบบการจดการฐานขอมล



ดมาก

ด


พอใช


2. ดาน Functional Test 2.1 ความถกตองในการทางานของโปรแกรมบท เรยนในภาพรวม 2.2 ความถกตองของระบบการจดการบทเรยน 2.3 ความถกตองของระบบการตดตามผเรยน 2.4 ความถกตองของระบบการลงทะเบยนเรยน 2.5 ความถกตองของระบบการสบคนบทเรยน 2.6 ความถกตองของระบบการรายงานผลการเรยน 2.7 ความถกตองของระบบการชวยเหลอผเรยน 2.8 ความสามารถของบทเรยนในการเชอมโยงกบ แหลงขอมลภายนอก 2.9 ความสามารถในการพมพออกบทเรยนทาง เครองพมพ 3. ดาน Usability Test 3.1 ความงายในการตดตงบทเรยน 3.2 ความงายในการใชบทเรยน 3.3 ความเรวในการทางานของบทเรยน 3.4 ความเรวในการนาเสนอภาพกราฟก 3.5 ความชดเจนของขอความทแสดงบนจอภาพ 3.6 ความเหมาะสมของการใชสโดยภาพรวม 3.7 ความเหมาะสมของการใชรปแบบตวอกษร 3.8 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษรทนาเสนอ 3.9 ความเหมาะสมของภาพพนหลง 3.10 ความเหมาะสมของภาพนง 3.11 ความเหมาะสมของภาพเคลอนไหว 3.12 ความเหมาะสมของภาพวดทศน 3.13 ความเหมาะสมของเสยง



ดมาก

ด


พอใช


3. ดาน Usability Test (ตอ) 3.14 ความเหมาะสมของคาแนะนาการใชบทเรยน 3.15 ความเหมาะสมของการปฏสมพนธในบทเรยน 4. ดาน Security Test 4.1 ความเหมาะสมในการรกษาความปลอดภย

ขอมลบทเรยนโดยภาพรวม 4.2 ความเหมาะสมของการกาหนดสทธผใช บทเรยนออกเปนระดบตาง ๆ 4.3 ความเหมาะสมของระบบการรกษาความ ปลอดภยของผดแลระบบ 4.4 ความถกตองของระบบการรกษาความ ปลอดภยในบทเรยน

ความคดเหนอน ๆ 1. ดาน Functional Performance Test ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 2. ดาน Functional Test ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 3. ดาน Usability Test ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 4. ดาน Security Test


……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. 5. ดานอน ๆ ……………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………….

Documents

การประเมินผลบทเรียน ... · PDF fileบทเรียน ... สภาพแวดล อม เช น wbi/wbt ที่ใช งานบนเว็บ