CIEM, Trung tâm Thông tin – Tư liệu 32 II.4. Vai trò của chính phủ trong việc tái phân phối của cải xã hội Dưới tác động của chính sách tập trung ưu tiên cho một số vùng, một bộ phận dân cư giàu lên trước, kinh tế Trung Quốc đã khơi dậy được tính năng động của những thành phần này, chẳng hạn như vai trò đầu tàu của 14 thành phố mở cửa ven biển, của 5 đặc khu kinh tế, vai trò năng động của thành phần doanh nhân, vai trò đóng góp chất xám tích cực của trí thức. Tuy nhiên, vai trò của chính phủ trong việc tái phân phối của cải xã hội không thực sự nổi bật. Phần trên đã phân tích về ưu tiên của chính quyền địa phương và chính quyền trung ương cho các hạng mục đầu tư mang tính kinh tế mà xem nhẹ việc hỗ trợ cho nhóm xã hội ở vào thế yếu (thông qua hệ thống an sinh xã hội v.v…). Phần này tiếp tục phân tích về hạn chế của chính phủ Trung Quốc trong việc phân bổ của cải giữa các tầng lớp cư dân, qua đó tiếp tục tìm hiểu lí do vì sao chênh lệch giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị tiếp tục bị nới rộng. Các khoản chi tài chính của Trung Quốc đã tăng gần 20 lần (từ 111.095 tỉ NDT năm 1978 lên 2091.01 tỉ NDT năm 2001). Trong đó, tuy tỉ trọng của các khoản chi công cộng trong GDP giảm (từ 30.61% năm 1978 xuống còn 26.78% năm 2001) nhưng giá trị tuyệt đối của các khoản chi này đã tăng rất mạnh mẽ (từ 111 tỉ NDT lên 258.01 tỉ). Các khoản chi này được phân bổ như thế nào và phân bổ cho ai? Dưới đây là các tiêu chí thống kê: (1). Các khoản chi sự nghiệp cho cán bộ các ngành thương mại, giao thông vận tải, công nghiệp, chủ yếu tồn tại dưới dạng tiền lương. (2). Trợ giúp cho các khoản chi sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy lợi, khí tượng. Các khoản chi này hướng đến đối tượng công nhân và cán bộ nhà nước. (3). Chi phí cho 3 hạng mục khoa học – kỹ thuật và phí sự nghiệp về văn hóa – giáo dục, khoa học, vệ sinh. Các khoản chi này dành cho phần tử trí thức, vì 3 hạng mục khoa kĩ do trí thức chủ trì, còn phí sự nghiệp của 3 ngành kia là tiền lương của giới trí thức. (4). Chi cho việc xây dựng cơ bản ở nông thôn, chi phí cứu tế nông thôn, chi cho việc cứu trợ thiên tai và phúc lợi xã hội ở nông thôn. Các khoản chi này chủ yếu hướng đến đối tượng nông dân. (5). Phí quản lí hành chính và chi cho quốc phòng. Đối tượng hưởng lợi là tất cả các thành phần trong xã hội.
CIEM, Trung tm Thng tin T liu 32 II.4. Vai tr ca chnh ph trong
vic ti phn phi ca ci x hi Ditcngcachnhschtptrungutinchomtsvng,mtb
phn dn c giu ln trc, kinh t Trung Quc kh$i dy c tnh nng ng ca nhng
thnh phn ny, ch2ng h#n nh vai tr u tu ca 14 thnh ph m c+a ven bin,
ca 5 ,c khu kinh t, vai tr nng ng ca thnh phn doanh nhn, vai tr ng
gp cht xm tch cc ca tr thc. Tuy nhin, vai tr ca chnh ph trong vic
ti phn phi ca ci x hi khng thc s n'i bt. Phn trn phn tch vu tin ca
chnh quyn a ph$ng v chnh quyn trung $ng cho cc h#ng m"c u tmang tnh
kinh tmxemnh6 vich. trcho nhmxhivothyu (thng qua h thng an sinh x
hi v.v). Phn ny tip t"c phn tch v h#n ch
cachnhphTrungQuctrongvicphnb'cacigiacctnglpcdn, qua tip t"c tm hiu
l do v sao chnh lch giu ngho gia nng thn v thnh th tip t"c b ni
rng. Cc khon chi ti chnh ca Trung Quc tng gn 20 ln
(t111.095t1NDTnm1978ln2091.01t1NDTnm2001).Trong,tuyt1 tr)ng ca cc
khon chi cng cng trong GDP gim (t 30.61% nm 1978 xung
cn26.78%nm2001)nhnggitrtuyticacckhonchinytngrt m#nh m (t 111 t1 NDT
ln 258.01 t1). Cc khon chi ny c phn b' nh th no v phn b' cho ai? Di
y l cc tiu ch thng k: (1). Cc khon chi s nghip cho cn b cc ngnh
th$ng m#i, giao thng vn ti, cng nghip, ch yu tn t#i di d#ng tin
l$ng. (2). Tr gip cho cc khon chi sn xut nng nghip, lm nghip, thy
li, kh tng. Cc khon chi ny hng n i tng cng nhn v cn b nh nc. (3).
Chi ph cho 3 h#ng m"c khoa h)c k thut v ph s nghip v vn ha
giod"c,khoah)c,vsinh.Cckhonchinydnhchophnt+trthc,v3
h#ngm"ckhoak0dotrthcchtr,cnphsnghipca3ngnhkialtin l$ng ca gii tr
thc. (4). Chi cho vic xy dng c$ bn nng thn, chi ph cu t nng thn,
chi choviccu trthintai v phcli x hinng thn.Cckhonchinych yu hng n i
tng nng dn.(5).Phqunlhnhchnhvchichoqucphng.itnghnglil tt c cc thnh
phn trong x hi.
