CIEM, Trung tâm Thông tin – Tư liệu 33 (6). Trợ giá lương thực, bông, dầu ăn, trợ cấp bình ổn vật giá, trợ giá thực phẩm cao cấp như thịt và các loại hỗ trợ khác trong các gói chi trợ giá. Lợi ích từ gói trợ giá này chủ yếu hướng đến công nhân, trí thức, cán bộ, chủ doanh nghiệp cá thể, nông dân và một số thành phần khấc. (7). Trong các khoản chi trả cho trái phiếu trong nước, sau khi trừ đi phần phải trả cho ngân hàng và doanh nghiệp ra thì tài sản hoặc thu nhập ấy được chia cho cán bộ nhà nước, chủ doanh nghiệp cá thế và thành phần trí thức, vì họ là những đối tượng có thu nhập cao nên là người mua trái phiếu chủ yếu. (8). Hoàn thuế xuất khẩu. Hạng mục này nếu phân chia theo tỉ trọng xuất khẩu của kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể và tư nhân thì lần lượt được hoàn trả cho cán bộ nhà nước và chủ doanh nghiệp tư nhân. Bởi lẽ, hoàn thuế trực tiếp làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp, do đó chủ doanh nghiệp và cán bộ có thể tăng thu nhập cá nhân . (9). Bù đắp các khoản lỗ cho doanh nghiệp nhà nước. Khoản này có thể quy về cho cán bộ công chức bởi lẽ trong thể chế hiện nay, việc doanh nghiệp báo cáo làm ăn thua lỗ hay có lợi nhuận đều do đội ngũ quản lí doanh nghiệp thao túng khá sâu, thậm chí, hình thành nên hiện trạng “người nội bộ khống chế” (insider control problem). (10). Các khoản chi ngoài dự toán ngân sách của trung ương và địa phương. Trong đó, chi phúc lợi, chi khen thưởng do cán bộ và công nhân viên cùng nhau phân hưởng. (11). Phí thám hiểm địa chất, tăng thêm vốn lưu động của doanh nghiệp, chi cho các hạng mục xây dựng cơ bản của quốc gia sau khi đã trừ đi khoản đầu tư cho xây dựng cơ bản trong nông nghiệp. Các khoản chi này chủ yếu do cán bộ nhà nước chi phối, nhưng tình hình tương đối phức tạp. Thông qua các tiêu chí thống kê trên, xét về tỉ trọng được phân hưởng lợi ích trong kết cấu chi tiêu của chính phủ, thì lợi ích của nông dân bị giảm sút rõ rệt nhất, ít được chú trọng hơn cả, khi tỉ trọng phân hưởng các khoản chi này giảm từ 47.48% (năm 1978) xuống chỉ còn 16.93% (năm 2001). Lợi ích của công nhân (cư dân thành thị cũng giảm nhưng biên độ giảm không lớn như nông dân: khoảng 11% so với hơn 30%). Lợi ích mà trí thức (chủ yếu sống ở thành thị) được hưởng
CIEM, Trung tm Thng tin T liu 33
(6).Trgil$ngthc,bng,dun,trcpbnh'nvtgi,trgithc ph*m cao cp nh tht v
cc lo#i h. tr khc trong cc gi chi tr gi. Li ch t gi tr gi ny ch yu
hng n cng nhn, tr thc, cn b, ch doanh nghip c th, nng dn v mt s
thnh phn khc. (7).Trongcckhonchitrchotriphiutrongnc,saukhitriphn
phi tr cho ngn hng v doanh nghip ra th ti sn ho,c thu nhp y c chia
chocnbnhnc,chdoanhnghipcthvthnhphntrthc,vh)l nhng i tng c thu nhp
cao nn l ngi mua tri phiu ch
yu.(8).Honthuxutkh*u.H#ngm"cnynuphnchiatheot1tr)ngxut kh*u ca kinh
t nh nc, kinh t tp th v t nhn th ln lt c hon tr cho cn b nh nc v ch
doanh nghip t nhn. Bi l, hon thu trc tip lm tng
linhuncadoanhnghip,dochdoanhnghipvcnbcthtngthu nhp c nhn . (9). B
4p cc khon l. cho doanh nghip nh nc. Khon ny c th quy v cho cn b
cng chc bi l trong th ch hin nay, vic doanh nghip bo co lm n thua
l. hay c li nhun u do i ng qun l doanh nghip thao tng kh su, thm
ch, hnh thnh nn hin tr#ng ngi ni b khng ch (insider control
problem). (10). Cc khon chi ngoi d ton ngn sch ca trung $ng v a
ph$ng. Trong,chiphcli,chikhenthngdocnbvcngnhnvincngnhau phn hng.
(11). Ph thm him a cht, tng thm vn lu ng ca doanh nghip, chi cho cc
h#ng m"c xy dng c$ bn ca quc gia sau khi tr i khon u t cho
xydngc$bntrongnngnghip.Cckhonchinychyudocnbnh nc chi phi, nhng tnh
hnh t$ng i phc t#p.Thng qua cc tiu ch thng k trn, xt v t1 tr)ng c
phn hng li ch trongktcuchitiucachnhph,thlichcanngdnbgimstrrt nht, t
c ch tr)ng h$n c, khi t1 tr)ng phn hng cc khon chi ny gim t 47.48%
(nm 1978) xung ch1 cn 16.93% (nm 2001). Li ch ca cng nhn (c
dnthnhthcnggimnhngbingimkhnglnnhnngdn:khong 11% so vi h$n 30%). Li
ch m tr thc (ch yu sng thnh th) c hng
