Pozycja: 009

Kategoria: Film przygodowy kostiumowy

Rok produkcji (premiery): 1957

WYPRAWA ZA TRZY MORZA

tytu oryginau: (Chodienie za tri moria) reyseria: Wasilij PRONIN, Ahmad ABBAS

scenariusz: Ahmad Abbas, Maria Smirnowa

na podstawie relacji pisanej Atanazego Nikitina z lat 1466 1472

W filmie wystpuj: Oleg Strienow Atanazy Nikitin,Nargis (Fatima Raszid) Czampa, Padmini Lakszmi, Dwied Asad

chan, Dajrad Hassan-bek, Warwara Obuchowa matka Nikitina, Priszwirad Kapur Mahmud Gawan, Barad Sachni

Sakaram, B. Jakut Miguel, Witalij Wiejakw, Ija Arepina, B. Bieliakow i inni.

Wzrost potgi Imperium Osmaskiego odci XV-wiecznej Europie dostp do Azji. wczeni podrnicy, handlarze i

kupcy a przede wszystkim moni wadcy dni wikszych bogactw na darmo prbowali szuka nowej drogi do Indii.

Zanim w swe wielkie podre wyruszyli Vasco da Gama, Ferdynand Magellan i Krzysztof Kolumb wiedziano ju e

istniej inne drogi dotarcia do bogatego pastwa lecego w sercu Azji. Wiedziano, e jedna z drg wiedzie przez

grskie stepy Rosji lecz droga ta bya i nieopacalna i niebezpieczna. Drogi morskiej poza opanowan przez

Imperium Osmaskie jeszcze nie znano.

I oto wbrew wszelkim zasadom logiki i ekonomi z Tweru wyrusza Atanazy Nikitin kupiec ciekawy wiata. wiadomy

niebezpieczestw i puapek, samotnie i bez zasobw finansowych wyrusza na wdrwk, w czasie ktrej oprcz

grskich szlakw musi pokona trzy morza. Znalzszy si w wiecie muzumaskim nie wyrzeknie si swej wiary,

chocia nie stoi za nim ani hierarchia kocielna a mony wadca.

Nikitin przycza si do orszaku posa rosyjskiego, ktry wiezie posannictwo od wielkiego ksicia moskiewskiego do

szacha perskiego. Ju na pocztku swej szecioletniej podry (1466 1472) zostaje ograbiony przez woaskich

tatarskich piratw. A na Morzu Derbeskim pierwszym morzu swej wdrwki (Morze Kaspijskie zwane wwczas

take Doria Chwalicka) spotka ich burza i rozbicie statku a take ponowna grabie. Niezraony Nikitin po uwolnieniu

swych towarzyszy rusza w dalsz podr za pierwsze morze, do Persji. Prbuje handlowa komi, poznaje

znakomit technik wyrabiania przedmiotw z metalu, zbroi, mieczy lecz take naczy domowych. Z iraskiego

Ormuzu wyrusza za drugie morze Indyjskie (zwane take Doria Hindustaska Ocean Indyjski). Po trzydziestu

dniach dociera do Kambaju najbardziej wysunitego na zachd miasta Indii, a stamtd do Bombaju. Starannie

zapisuje swe spostrzeenia i relacje aczkolwiek tak naprawd nie wiadomo, komu chce jej przekaza. Opisuje nie

tylko stosunki handlowe lecz przede wszystkim polityczne, militarne, religijne i obyczajowe. Zadziwia go kastowa

struktura spoeczna i zatargi pomidzy wojskowymi a teokratami. Jest zbulwersowany zarwno swawolnym

zachowaniom kobiet (odkryta gowa, goe piersi, swoboda seksualna wobec goci, nago chopcw i dziewczynek do

lat 7) jak i zdumieny bezinteresownym traktowaniem biaych przybyszw i daleko idc gocinnoci. Dostrzega

odmienno traktowania warstw spoecznych. Tutaj bogatym oddaje si cze, a biednymi pogardza. W drog

powrotn Nikitin rusza znw przez Morze Indyjskie do Ormuzu a potem bardziej na zachd przez trzecie morze

Dori Stambulsk (Morze Czarne). Zanim wsidzie na statek, przez pi miesicy w Kuluru bdzie przyglda si jak

trzystu rzemielnikw pracuje nad wysadzaniem ora kosztownymi kamieniami. Potem przez Zatok Persk

Ormuz, Turkmeni dotrze do synnego z r i winogronw Szirazu. Wiezie ze sob diamenty i kosztowne tkaniny

jedwabne. Z Krymu przez stepy czarnomorskie wzdu Dniepru coraz bardziej przyblia si do Rusi. Swoje zapiski

zostawi mnichowi w klasztorze w. Zofii, ktry umieci je w kronice pod dat 1475 r.

Film jest lun adaptacj zapiskw Nikitina i ma typowy charakter filmu przygodowego dla dzieci i modziey. W

Polsce wywietlany w kinach cieszy si duzym powodzeniem do szybko zosta pokazany w telewizji. Scenariusz

wykorzystuje relacj Nikitina lecz dowolnie i swobodnie j interpretuje.

Wbrew woli matki, siostry i narzeczonej, Nikitin kupiec z Tweru wyrusza w podr, ktrej celem jest dotarcie do

Indii. Ograbiony przez piratw tatarskich przybywa do Persji. Potem przez Ocean Indyjski dociera do Indii. Tu

zatrzyma si na duej u gocinnych chocia biednych Hindusw. Ich crka Czampa darzy go mioci lecz gdy

Atanazy poprosi o jej rk zostanie odprawiony z niczym. Czampa jest bowiem zarczona od czwartego roku ycia z

mczyzn z tej samej kasty. Opuci wic gocinny dom i ruszy w dalsz wdrwk. Wkrtce pozna pozna pikn

tancerk kapank Lakszmi, ktra za pomoc, piewu, taca i gestw wyzna mu mio, lecz Atanazy ju wie e i ta

mio nie przyniesie mu szczcia. Tsknota za Rusi sprawi e uda si w drog powrotn bogatszy nie tylko o

wspaniae przeycia i dowiadczenia lecz i o spory mieszek diamentw i baga drogich tkanin. W drodze powrotnej,

po kryjomu zostawi woreczek z drogimi kamieniami w oknie rodzicw Czampy. Wie, e nigdy nie przyjliby zapaty

za udzielon mu gocin.Po wielu dniach wdrwki statkiem i stepami dociera nad Dniepr.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

Materiay rdowe: Literatura filmowa, opisy dystrybucyjne, materiay encyklopedyczne, drukowane i internetowe, Wikipedia, Filmweb, Chomikuj, badania i materiay wasne. WDRWKA ZA TRZY MORZA Atanazy Nikitin, Wrocaw 1952

Indeks: 009/FP_K