1-3 YAŞ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ

1-3 YAŞ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ1-3 YAŞ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ

Bu dönem çocuğun iyi bir yemek yeme Bu dönem çocuğun iyi bir yemek yeme alıalışşkanlkanlıığğıı kazanmas kazanmasıı gereken dönemdir. gereken dönemdir.

Anne sütü bir yaşAnne sütü bir yaşıından itibaren ndan itibaren azaltazaltıılarak kesilebilir. larak kesilebilir.

Ancak memeden kesme işlemi ani ve Ancak memeden kesme işlemi ani ve ürkütücü olmamalıdır. ürkütücü olmamalıdır.

Meme başMeme başıına kırmna kırmıızzıı biber, salça, diş biber, salça, diş macunu vb. sürme veya çocuğu macunu vb. sürme veya çocuğu uzaklauzaklaşşttıırma gibi uygulamalar rma gibi uygulamalar yapyapıılmaktadlmaktadıır. Bunlar çocuğun ruhsal r. Bunlar çocuğun ruhsal yönden zarar görmesine neden olabilir. yönden zarar görmesine neden olabilir.

Emzirme sayEmzirme sayııssıı azalt azaltııllııp, verilen ek besin p, verilen ek besin miktarı arttmiktarı arttıırrııllıırsa süt yaprsa süt yapıımmıı azalacakt azalacaktır.ır.

Çocuk meme emmek istediÇocuk meme emmek istediğğinde inde oyalanarak mümkün olduoyalanarak mümkün olduğğunca unca unutmasunutmasıı sa sağğlanabilir. lanabilir.

Herhangi bir hastalHerhangi bir hastalığıığı olmad olmadığıığı zaman bu izaman bu işşlemlere balemlere başşlanmallanmalııddıır. r.

Bu arada süt vb. satBu arada süt vb. satıın alamayacak n alamayacak kadar ekonomik sorunu olan kadar ekonomik sorunu olan annelerin çocuklarannelerin çocuklarıınnıı iki ya iki yaşşıına na kadar emzirebilecekleri kadar emzirebilecekleri belirtilmektedir. Ancak dibelirtilmektedir. Ancak diğğer ek er ek besinlerin de yeter miktarda besinlerin de yeter miktarda verilmesi gerekmektedir.verilmesi gerekmektedir.

Ailelerin çocuğun iyi bir beslenme Ailelerin çocuğun iyi bir beslenme alalıışşkanlkanlığıığı kazanmas kazanmasıında rolü nda rolü büyüktür. Bu konuda dikkat edilecek büyüktür. Bu konuda dikkat edilecek noktalar noktalar şşunlardunlardıır:r:

Her çocuğun büyüme ve gelişme hızı Her çocuğun büyüme ve gelişme hızı farklıdır. Bazıları iri bazıları küçük farklıdır. Bazıları iri bazıları küçük yapılıdır.Tükettikleri besinleri başka yapılıdır.Tükettikleri besinleri başka çocuklarınkiyle kıyaslamak hatalı olur.çocuklarınkiyle kıyaslamak hatalı olur.

Çocuklara öÇocuklara öğğün aralarün aralarıında inda işştahtahıınnıı azaltacak, fazla besin deazaltacak, fazla besin değğeri olmayan eri olmayan besinler verilmemelidir. besinler verilmemelidir.

Yeni besinlere alıştırırken kızıp bağırıp Yeni besinlere alıştırırken kızıp bağırıp çağrılmamalıdır çağrılmamalıdır

ÇocuÇocuğğun döke saça da olsa kendi un döke saça da olsa kendi babaşşıına yemesine izin verilmelidir.na yemesine izin verilmelidir.

Israrla istemediIsrarla istemediğği besinler varsa i besinler varsa zorlanmamalzorlanmamalıı, ayn, aynıı gruptan ba gruptan başşka besinler ka besinler verilmelidir. (Süt yerine ayran gibi). verilmelidir. (Süt yerine ayran gibi).

Yemek yemesi için ceza veya ödül Yemek yemesi için ceza veya ödül verilmesi gibi uygulamalardan verilmesi gibi uygulamalardan kaçınılmalıdır. kaçınılmalıdır. Ancak iyi bir davranış Ancak iyi bir davranış gösterdiğinde ödüllendirilmelidir. Bazı gösterdiğinde ödüllendirilmelidir. Bazı küçük hataları görülmezden gelinmeli, küçük hataları görülmezden gelinmeli, doğrusu gösterilmelidir. Beğenilmeyen doğrusu gösterilmelidir. Beğenilmeyen davranışlar devam ediyorsa fiziksel ceza davranışlar devam ediyorsa fiziksel ceza yerine hoşlandıkları şeyleri yapmaktan yerine hoşlandıkları şeyleri yapmaktan alıkonulması doğru olur. Fiziksel ceza alıkonulması doğru olur. Fiziksel ceza çocuğu saldırgan yapar.çocuğu saldırgan yapar.

ÇocuÇocuğğun yemeun yemeğği mutlaka ayri mutlaka ayrıı taba tabağğa a konmalkonmalıı, ne miktar yedi, ne miktar yediğği i gözlenmelidir.gözlenmelidir.

Tabağındaki yiyeceği bitirmeden başka Tabağındaki yiyeceği bitirmeden başka yiyecek verilmemelidir.yiyecek verilmemelidir.

ÇocuklarÇocuklarıın mideleri yetin mideleri yetişşkinlerinkine kinlerinkine göre küçük oldugöre küçük olduğğundan daha sundan daha sıık k acıkabilirler. Ara öacıkabilirler. Ara öğğünler (kuünler (kuşşluk ve luk ve ikindi) verilmesi uygun olur.ikindi) verilmesi uygun olur.

Çocuklarda görülmek istenen Çocuklarda görülmek istenen davranışları ebeveynler önce kendileri davranışları ebeveynler önce kendileri göstermelidir. göstermelidir.

Çok yemek yemeye zorlayarak iştahsızlığı Çok yemek yemeye zorlayarak iştahsızlığı önlemek mümkün değildir. Nedeni önlemek mümkün değildir. Nedeni araştırılmalıdır. Barsak parazitleri, aralarda araştırılmalıdır. Barsak parazitleri, aralarda abur-cubur yenmesi, ruhsal sorunlar vb abur-cubur yenmesi, ruhsal sorunlar vb açısından araştırılmalı, gerekiyorsa doktor, açısından araştırılmalı, gerekiyorsa doktor, diyetisyen vb. başvurulmalıdır.diyetisyen vb. başvurulmalıdır.

Yemek yemeden önce ellerini yıkaması, Yemek yemeden önce ellerini yıkaması, dişlerin düzenli fırçalanması, yıkanmadan dişlerin düzenli fırçalanması, yıkanmadan sebze-meyve yenmemesi gibi alışkanlıklar sebze-meyve yenmemesi gibi alışkanlıklar da kazandırılmalıdır. da kazandırılmalıdır.

Okul Öncesi Çocuklarda Enerji ve Besin Okul Öncesi Çocuklarda Enerji ve Besin Öğesi GereksinimiÖğesi Gereksinimi

Besin ÖğesiBesin Öğesi 1-3 Yaş1-3 Yaş 4-6 Yaş4-6 Yaş

Enerji (kal/kg) Enerji (kal/kg)

9090 9090

Protein (g)Protein (g) 2323 3030

Vit. A (mcg)Vit. A (mcg) 400400 500500

Vit. D (I.U)Vit. D (I.U) 8080 1010

Vit. E (mg)Vit. E (mg) 55 77

Thiamin (mg)Thiamin (mg) 0.50.5 0.90.9

Besin ÖğesiBesin Öğesi 1-3 Yaş1-3 Yaş 4-6 Yaş4-6 Yaş

Riboflavin (mg)Riboflavin (mg) 0.80.8 1.11.1

Niasin (mg)Niasin (mg) 99 1212

Vit C (mg)Vit C (mg) 4545 4545

Kalsiyum (mg)Kalsiyum (mg) 800800 800800

Demir (mg)Demir (mg) 1515 1010

Çinko (mg)Çinko (mg) 1010 1010

Örnek Yemek ListesiÖrnek Yemek Listesi Sabah:Sabah: 1 yumurta, 1 kibrit kutusu 1 yumurta, 1 kibrit kutusu

büyüklübüyüklüğğünde beyaz peynir, 1 yemek ünde beyaz peynir, 1 yemek kakaşığışığı bal ya da pekmez, 1 dilim bal ya da pekmez, 1 dilim ekmek, 1 bardak süt , ekmek, 1 bardak süt ,

KuKuşşlukluk: 1 bardak meyve suyu veya 1 : 1 bardak meyve suyu veya 1 meyve, 1 pomeyve, 1 poğğaça vb.aça vb.

Öğle:Öğle: Kıymal Kıymalıı sebze yeme sebze yemeğği veya iki i veya iki köfte, Yoköfte, Yoğğurt, 1 dilim ekmekurt, 1 dilim ekmek

İkindi: İkindi: 1 küçük kase sütlaç1 küçük kase sütlaç AkAkşşam:am: 1 kase tarhana veya mercimek 1 kase tarhana veya mercimek

çorbasçorbasıı, Pilav veya makarna, Yo, Pilav veya makarna, Yoğğurt, urt, Meyve veya domates vb. Meyve veya domates vb.

Yatarken:Yatarken: 1 su barda 1 su bardağığı süt süt


Daha önceden iyi bir beslenme alDaha önceden iyi bir beslenme alışışkanlkanlığıığı kazanmkazanmışış olan çocuklar bu dönemde sorun olan çocuklar bu dönemde sorun yaratmaz. Küçükler için yapyaratmaz. Küçükler için yapıılan öneriler bu lan öneriler bu yayaşş çocuklar için de geçerlidir. Ayr çocuklar için de geçerlidir. Ayrııca;ca;

Çocuk ailesi ile birlikte sofraya oturarak Çocuk ailesi ile birlikte sofraya oturarak kendisi yemekendisi yemeğğini yemelidir. ini yemelidir.

Televizyon, vb. yerlerde gördüğü Televizyon, vb. yerlerde gördüğü reklamlarreklamlarıın etkisinde kalarak yararln etkisinde kalarak yararlıı olmayan besinlere (kola, olmayan besinlere (kola, şşekerleme vb) ekerleme vb) yönelmesi engellenmelidir. yönelmesi engellenmelidir.

Besinlerin yararlarBesinlerin yararlarıı ve zararlar ve zararlarıı konusunda konusunda bilgi verilmesi uygun olur. Bunları bilgi verilmesi uygun olur. Bunları kavrayabilirkavrayabilir. .

DiDişş çürükleri için de önlem çürükleri için de önlem alalıınmasnmasıı gerekir. Fazla şekerli gerekir. Fazla şekerli besin yememeli, yedikten sonra besin yememeli, yedikten sonra didişşlerini suyla çalkalamallerini suyla çalkalamalıı, günde , günde iki kez fiki kez fıırçalamalrçalamalııddıır. Sularda r. Sularda yeterli flor bulunmayan yerlerde bu yeterli flor bulunmayan yerlerde bu dönem çocuklara flor içeren dönem çocuklara flor içeren tabletler verilebilir. Bu konuda tabletler verilebilir. Bu konuda hekime danhekime danışıışılmallmalııddıır.r.

Çocuklara yetiÇocuklara yetişşkinlerin yedikinlerin yediğği besin i besin gruplargruplarıından verilir, porsiyonlar ndan verilir, porsiyonlar ½’si kadard½’si kadardıır.r.

Örnek Yemek Listesi:Örnek Yemek Listesi: Sabah:Sabah: 1 yumurta, 1 dilim peynir, 1 1 yumurta, 1 dilim peynir, 1

dilim bal veya reçel sürülmüş ekmek, dilim bal veya reçel sürülmüş ekmek, 1 bardak süt 1 bardak süt

Kuşluk:Kuşluk: 1 meyve 1 meyve Öğle:Öğle: Etli sebze veya kurubaklagil Etli sebze veya kurubaklagil

yemeyemeğği (1 küçük tabak), 2 kaşık pilav, i (1 küçük tabak), 2 kaşık pilav, 1 küçük kase yo1 küçük kase yoğğurt,Salata veya urt,Salata veya meyvemeyve

İkindi:İkindi: 1 bardak süt veya meyve suyu 1 bardak süt veya meyve suyu Akşam:Akşam: 2-3 köfte veya etli sebze 2-3 köfte veya etli sebze

yemeyemeğği, Makarna veya çorba, yoi, Makarna veya çorba, yoğğurt, 1 urt, 1 dilim ekmekdilim ekmek


Bu yaBu yaşşlarda çocuklar okula giderler. Ev larda çocuklar okula giderler. Ev dıdışşında da beslenmesi gerekebilir.ında da beslenmesi gerekebilir.

Mutlaka her sabah düzenli kahvaltMutlaka her sabah düzenli kahvaltıı etmelidirler. Zamanetmelidirler. Zamanıı ona göre ona göre ayarlamalarayarlamalarıı sa sağğlanmallanmalııddıır.r.

Okulda satOkulda satıılan yiyecekler konusunda lan yiyecekler konusunda eeğğitilmelidirler. Açitilmelidirler. Açııkta satkta satıılan besinleri lan besinleri almamalalmamalııddıırlar. rlar.

Kantinde satKantinde satıılanlarlanlarıın da san da sağğllığığa uygun a uygun olup olmadolup olmadığı ığı idarecilerce sidarecilerce sıık sk sıık k denetlenmelidir. denetlenmelidir.

Tüm gün eğitim verilen okullarda öğlen Tüm gün eğitim verilen okullarda öğlen yemeyemeğği çi çııkarkarııllııyorsa yemek listelerinin yorsa yemek listelerinin uzmanlarca çocuklaruzmanlarca çocuklarıın gereksinimlerine n gereksinimlerine uygun ve temiz hazuygun ve temiz hazıırlanmasrlanmasıı sasağğlanmallanmalııddıır.r.

Evden yiyecek götüren çocuklara içine Evden yiyecek götüren çocuklara içine peynir, köfte, yumurta vb. den biri peynir, köfte, yumurta vb. den biri konmukonmuşş sandviç yan sandviç yanıında domates, nda domates, havuç , meyve, ayran verilebilir.havuç , meyve, ayran verilebilir.

Bu yaBu yaşşlarda fast-food tipi beslenmeye larda fast-food tipi beslenmeye alalışıışılmamallmamalııddıır. Sürekli bu tip beslenme r. Sürekli bu tip beslenme fazla yafazla yağğ, düşük vitamin ve posa al, düşük vitamin ve posa alıımmıına na yol açarak sayol açarak sağğllığığa zarar verebilir.a zarar verebilir.

Yatılı okullarda okuyanlar için de Yatılı okullarda okuyanlar için de uzman kişilerce yemek listeleri uzman kişilerce yemek listeleri hazhazıırlanmalrlanmalıı, ba, başşka seçeneka seçeneğği i olmayan çocuklarolmayan çocuklarıın mümkün n mümkün olduğunca yeterli ve dengeli olduğunca yeterli ve dengeli beslenmeleri sabeslenmeleri sağğlanmalıdır.lanmalıdır.

Bu grup çocuklar yetiBu grup çocuklar yetişşkinler için kinler için hazhazıırlanan yemek listeleri önerilir. rlanan yemek listeleri önerilir. YalnYalnıız miktarlar 2/3 porsiyon olarak z miktarlar 2/3 porsiyon olarak düzenlenir.düzenlenir.

Okul çağı Çocuklarda Enerji Ve Besin Öğeleri Okul çağı Çocuklarda Enerji Ve Besin Öğeleri GereksinimiGereksinimi

Besin ÖğesiBesin Öğesi 6-10 E-K6-10 E-K 11-14 E11-14 E 11-14 K11-14 K

Enerji (kal/kg)Enerji (kal/kg) 7070 5555 4747

Protein (g/kg)Protein (g/kg) 1.01.0 1.01.0 1.01.0

Vit. A(mcg)Vit. A(mcg) 700700 10001000 800800

Vit. D (I.U)Vit. D (I.U) 400400 400400 400400

Vit. E (mg)Vit. E (mg) 77 1010 88

Tiamin (mg)Tiamin (mg) 1.01.0 1.31.3 1.11.1

Besin ÖğesiBesin Öğesi 6-10 E-K6-10 E-K 11-14 E11-14 E 11-14 K11-14 K

Riboflavin(mg)Riboflavin(mg) 1.21.2 1.51.5 1.31.3

Niasin(mg)Niasin(mg) 1313 1717 1515

Vit C (mg)Vit C (mg) 4545 5050 5050

Kalsiyum (mg)Kalsiyum (mg) 800800 12001200 12001200

Demir (mg)Demir (mg) 1010 1212 1515

Çinko(mg)Çinko(mg) 1010 1515 1212

ADÖLESAN DÖNEMİNDE BESLENMEADÖLESAN DÖNEMİNDE BESLENME

Bu dönemde çocuklar hBu dönemde çocuklar hıızlzlıı bir büyüme, bir büyüme, gelişme süreci yaşayarak yetigelişme süreci yaşayarak yetişşkinlikinliğğe e adadıım atarlar. m atarlar.

Kızlarda salgılanan hormonlar vücutta Kızlarda salgılanan hormonlar vücutta yayağğ dokusunu arttırırken, erkeklerdeki dokusunu arttırırken, erkeklerdeki hormonlar yahormonlar yağğssıız doku kitlesini arttz doku kitlesini arttıırrıır. r. Böylece iki cinsin vücut yapBöylece iki cinsin vücut yapııssıı farklfarklıılalaşışır. r.

Bu dönemde besin gereksinimindeki Bu dönemde besin gereksinimindeki dedeğğişiklikler şöyle sıralanabilir:işiklikler şöyle sıralanabilir:

Bu yaBu yaşşlarda kemik kütlesi artlarda kemik kütlesi artışışı ı fazladır, bu artıfazladır, bu artışş 18 yaşından sonra 18 yaşından sonra yavayavaşşlayarak 30 yalayarak 30 yaşşına kadar sürer. ına kadar sürer. 30 ya30 yaşşından sonra kemiklerden ından sonra kemiklerden kalsiyum çekilmeye başlar. Bu kalsiyum çekilmeye başlar. Bu nedenle adölesan dönemde bol nedenle adölesan dönemde bol kalsiyum almak ve uygun sportif kalsiyum almak ve uygun sportif faaliyetler yapmak gerekir. faaliyetler yapmak gerekir.

Her iki grubun da daha fazla enerji, Her iki grubun da daha fazla enerji, protein, vitamin almaları gerekir.protein, vitamin almaları gerekir.

Kızlarda menstruasyon Kızlarda menstruasyon babaşşladıladığğından demir gereksinimi ından demir gereksinimi artar.artar.

Bu yaBu yaşşlarda ağır sporlar yapanlarda larda ağır sporlar yapanlarda veya iveya işşçi olarak çalıçi olarak çalışşanlarda enerji anlarda enerji ve besin öğesi gereksinimleri daha ve besin öğesi gereksinimleri daha da artacağından büyüme da artacağından büyüme geligelişşmenin etkilenmemesine dikkat menin etkilenmemesine dikkat edilmesi gerekir. edilmesi gerekir.

Özellikle kızlarda iÖzellikle kızlarda işştah sapmaları tah sapmaları gelişebilir.gelişebilir.

Kendi vücudunu beğenmeyip yemek Kendi vücudunu beğenmeyip yemek yemeyemeğği reddetme (anoraksi) duygusuna i reddetme (anoraksi) duygusuna kapılanlarda akapılanlarda aşşırı zayıflık, hatta ölüm ırı zayıflık, hatta ölüm görülebilir. görülebilir.

Bilinçsiz diyetler uygulayanlar olabilir.Bilinçsiz diyetler uygulayanlar olabilir. Bir de aBir de aşşırı yiyip sonradan kusma ırı yiyip sonradan kusma

şşeklinde belirlenen durum (bulimia) eklinde belirlenen durum (bulimia) vardır. Bu konuda gençlerle iletivardır. Bu konuda gençlerle iletişşim im kurularak gerekirse psikolog ve hekim kurularak gerekirse psikolog ve hekim yardımına bayardımına başşvurulmalıdır.vurulmalıdır.

Beslenme konusunda dikkat Beslenme konusunda dikkat edilecek noktalar şunlardır:edilecek noktalar şunlardır:

Düzenli kahvaltı etmek, Düzenli kahvaltı etmek, Günde en az üç öGünde en az üç öğğün yemek, ün yemek, Okullarda satılan yiyeceklere Okullarda satılan yiyeceklere

dikkat etmek, dikkat etmek, Sürekli hazır, fast food besinler Sürekli hazır, fast food besinler

yememek, yememek, ArkadaArkadaşşlara özenip sigara, alkol lara özenip sigara, alkol

vb. kullanmaya bavb. kullanmaya başşlamamak, lamamak,

Bol meyve, sebze yemek, Bol meyve, sebze yemek, Her gün en az yarım kilo süt-ayran Her gün en az yarım kilo süt-ayran

içmekiçmek Kola ve meKola ve meşşrubatlardan uzak rubatlardan uzak

durmak durmak Anemiden korunmak için (özellikle Anemiden korunmak için (özellikle

kızlar) verilen önerilere dikkat etmek kızlar) verilen önerilere dikkat etmek Düzenli yapabileceği spor dallarına Düzenli yapabileceği spor dallarına

zaman ayırmak. Hiç olmazsa haftada zaman ayırmak. Hiç olmazsa haftada 5 gün yarım saat tempolu yürüyü5 gün yarım saat tempolu yürüyüşşler ler yapmak.yapmak.

MENSTURASYON DÖNEMİNDE MENSTURASYON DÖNEMİNDE BESLENMEBESLENME

Bu dönemde oluşan bazı değişiklikler;Bu dönemde oluşan bazı değişiklikler; Vücutta sıvı birikimi artar, kilo fazlalaVücutta sıvı birikimi artar, kilo fazlalaşşır. ır.

Ancak menstruasyondan sonra normale Ancak menstruasyondan sonra normale döner.döner.

Magnezyum düzeyinin düştüğü Magnezyum düzeyinin düştüğü saptanmısaptanmışştır.tır.

Sinirsel gerginlik olabilir.Sinirsel gerginlik olabilir. Tatlılara karTatlılara karşşı istek artar.ı istek artar. Kanaması fazla olanlarda demir Kanaması fazla olanlarda demir

yetersizliyetersizliğği anemisi gelii anemisi gelişşebilir.ebilir.

Bu dönemde dikkat edilecek noktalar Bu dönemde dikkat edilecek noktalar şöyle sıralanabilir: şöyle sıralanabilir:

B grubu vitaminler sinir sistemi için B grubu vitaminler sinir sistemi için olumlu etki yapar. Bu dönem yeterli olumlu etki yapar. Bu dönem yeterli alınmalıdır alınmalıdır

Magnezyum içeren besinler alınmalıdır. Magnezyum içeren besinler alınmalıdır. Fazla tatlı ve karbonhidrat alınmamaya Fazla tatlı ve karbonhidrat alınmamaya

çalıçalışşılmalıdır.ılmalıdır. Demir içeren besinlerin alımına dikkat Demir içeren besinlerin alımına dikkat

edilmelidir .edilmelidir .

MENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENMEMENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENME

Bu dönemde oluşan hormonal Bu dönemde oluşan hormonal dedeğğiişşiklikler kadınları saiklikler kadınları sağğlık açısından pek lık açısından pek çok riske sokar. Bunlar şöyle sıralanabilir.çok riske sokar. Bunlar şöyle sıralanabilir.

Vücutta yaVücutta yağğ dokusu artar. dokusu artar. ŞŞiişşmanlık manlık başlar.başlar.

Kalp-damar hastalıkları oluKalp-damar hastalıkları oluşşma riski artar ma riski artar (Östrojen azlığına bağlı).(Östrojen azlığına bağlı).

Kemiklerden kalsiyum atımı hızlanır, Kemiklerden kalsiyum atımı hızlanır, osteoporoz baosteoporoz başşlar. lar.

Bu dönemde beslenmede dikkat Bu dönemde beslenmede dikkat edilecek noktalar şunlardır:edilecek noktalar şunlardır:

Fazla kalsiyum almanın pek yararı Fazla kalsiyum almanın pek yararı yoktur, ancak süt ve ürünleri protein yoktur, ancak süt ve ürünleri protein kaynakaynağğı olarak yararlı olur. Yaı olarak yararlı olur. Yağğı ı azaltılmıazaltılmışş olanlar tercih edilmelidir. olanlar tercih edilmelidir.

Kanama olmadığı için demir Kanama olmadığı için demir gereksinimini kargereksinimini karşşılamak zor olmaz. ılamak zor olmaz. Kırmızı etler gerekli olmayabilir.Kırmızı etler gerekli olmayabilir.

Kalp hastalıklarından korunmak için Kalp hastalıklarından korunmak için doymudoymuşş yağ ve kolesterol içeren yağ ve kolesterol içeren besinleri fazla tüketmemek yerinde olur.besinleri fazla tüketmemek yerinde olur.

Enerji alımını sınırlamak için yaEnerji alımını sınırlamak için yağğlı lı besinlerden, hamur ibesinlerden, hamur işşlerinden, lerinden, şekerli besinlerden uzak şekerli besinlerden uzak durulmalıdır. durulmalıdır.

Bol meyve, sebze yenmelidir.Bol meyve, sebze yenmelidir. Tuz alımını sınırlamakta yarar Tuz alımını sınırlamakta yarar

vardır. Hem hipertansiyonu hem vardır. Hem hipertansiyonu hem de kemik kaybını önlemede yararı de kemik kaybını önlemede yararı olur.olur.

YAŞLILARIN BESLENMESİYAŞLILARIN BESLENMESİ

YaYaşşlılığın getirdiği değilılığın getirdiği değişşiklikler şöyle iklikler şöyle sıralanabilir:sıralanabilir:

Metabolizma yavaMetabolizma yavaşşlar. Yağsız kütle kırk lar. Yağsız kütle kırk yayaşşından sonra her on yılda % 2-3 ından sonra her on yılda % 2-3 azalır.azalır.

Sindirim, dolaSindirim, dolaşşım, boım, boşşaltım ialtım işşlevlerinde levlerinde değideğişşmeler olur. Glikoz toleransı, meler olur. Glikoz toleransı, kardiyak indeksi, oksijen tüketme kardiyak indeksi, oksijen tüketme yeteneği, sinir iletim hızı, tat ve koku yeteneği, sinir iletim hızı, tat ve koku algılama yetenekleri, kas gücü, sindirim algılama yetenekleri, kas gücü, sindirim organlarının mekanik hareketi ve organlarının mekanik hareketi ve salgıları azalır. Metabolik artıkların salgıları azalır. Metabolik artıkların böbreklerden atım hızı yavaböbreklerden atım hızı yavaşşlar.lar.

DiDişş kayıpları vb. sorunlar besinlerin kayıpları vb. sorunlar besinlerin çiğnenmesini engeller.çiğnenmesini engeller.

Kemiklerden kalsiyum çekilmesine bağlı Kemiklerden kalsiyum çekilmesine bağlı olarak sorunlar baolarak sorunlar başşlar.lar.

YaYaşşın artmasıyla birlikte kronik hastalıklar ın artmasıyla birlikte kronik hastalıklar da görülmeye bada görülmeye başşlar (kalp-damar, lar (kalp-damar, hipertansiyon, osteoartroz, diyabet vb.)hipertansiyon, osteoartroz, diyabet vb.)

Yaşlıların Günlük Besin Öğesi Yaşlıların Günlük Besin Öğesi GereksinimleriGereksinimleri

Besin Besin ÖğesiÖğesi

DeğişimDeğişim Önerilen MiktarÖnerilen Miktar

EnerjiEnerji AzalırAzalır DMH x 1.5 (30 k.kal/kg)DMH x 1.5 (30 k.kal/kg)

ProteinProtein DeğişmezDeğişmez 0.7- 1g /kg0.7- 1g /kg

YağYağ AzalırAzalır % 25% 25

CHOCHO DeğişmezDeğişmez % 60% 60

PosaPosa DeğişmezDeğişmez 25-30g25-30g

KalsiyumKalsiyum ArtarArtar 1300 mg1300 mg

MgMg ArtarArtar 5 mg/kg5 mg/kg

FeFe Azalır (K)Azalır (K) 10 mg10 mg



ZnZn Biraz artarBiraz artar 15 mg15 mg

İyotİyot DeğişmezDeğişmez 130-150 mcg130-150 mcg

SeSe Biraz artarBiraz artar 35-50 mcg35-50 mcg

CrCr Biraz artarBiraz artar 200 mcg200 mcg

A vitaminiA vitamini Biraz artarBiraz artar 650-750 mcg650-750 mcg

D vitaminiD vitamini ArtarArtar 400 I.U400 I.U

E vitaminiE vitamini ArtarArtar 20-30 mg20-30 mg

K vitaminiK vitamini DeğişmezDeğişmez 80 mcg80 mcg

TiaminTiamin DeğişmezDeğişmez 1.0-1.2 mg1.0-1.2 mg



RiboflavinRiboflavin DeğişmezDeğişmez 1.2-1.3 mg1.2-1.3 mg

NiasinNiasin DeğişmezDeğişmez 13-15 mg13-15 mg

BB66 vitamini vitamini ArtarArtar 1.5-1.7 mg1.5-1.7 mg

BB1212 vitaminivitamini

ArtarArtar 2.5-3 mcg2.5-3 mcg

Folik asitFolik asit ArtarArtar 400-500 mcg400-500 mcg

C vitaminiC vitamini ArtarArtar 75-90 mg75-90 mg

TuzTuz AzalırAzalır < 5 g< 5 g

SıvıSıvı ArtarArtar 1.5-2 litre1.5-2 litre

Beslenmede şunlara dikkat edilmelidir:Beslenmede şunlara dikkat edilmelidir: Enerji miktarı eskiye göre azaltılarak kilo Enerji miktarı eskiye göre azaltılarak kilo

almamaya çalıalmamaya çalışşılmalıdır. Fazla kilolu ılmalıdır. Fazla kilolu olanlar biran önce zayıflamalıdır, çünkü olanlar biran önce zayıflamalıdır, çünkü kronik hastalıklar riski fazladır.kronik hastalıklar riski fazladır.

Öğün sayısı arttırılarak az az sık sık Öğün sayısı arttırılarak az az sık sık yenilmelidir. Sindirim güçlükleri azaltılır.yenilmelidir. Sindirim güçlükleri azaltılır.

Sıvı miktarı arttırılıp tuz miktarı Sıvı miktarı arttırılıp tuz miktarı azaltılmalıdır. Böylece böbreklere fazla azaltılmalıdır. Böylece böbreklere fazla yüklenilmez.Tuzyüklenilmez.Tuz sınırlanması sınırlanması hipertansiyonun önlenmesi için de önerilir.hipertansiyonun önlenmesi için de önerilir.

Sık görülen kabızlığı önlemek için yeterli Sık görülen kabızlığı önlemek için yeterli posa alınmalıdır. Bunun için bol sebze, posa alınmalıdır. Bunun için bol sebze, meyve yenmelidir.meyve yenmelidir.

Diyetteki yağ miktarı azaltılmalı, özellikle Diyetteki yağ miktarı azaltılmalı, özellikle doymuş yağlardan kaçınılmalıdır. doymuş yağlardan kaçınılmalıdır.

Kızartmalardan, ağır tatlılardan , hamur Kızartmalardan, ağır tatlılardan , hamur iişşlerinden kaçınılmalıdır. Tatlı olarak sütlaç, lerinden kaçınılmalıdır. Tatlı olarak sütlaç, muhallebi, kompostolar tercih edilmelidir.muhallebi, kompostolar tercih edilmelidir.

Yiyecekler haYiyecekler haşşlama veya ızgara olarak lama veya ızgara olarak hazırlanmalıdır. hazırlanmalıdır.

Günde Günde iki veya üç kez çay-kahve iki veya üç kez çay-kahve alınabilirse de bitkisel çaylar, süt, ayran, alınabilirse de bitkisel çaylar, süt, ayran, meyve suyu daha uygun içeceklerdir.meyve suyu daha uygun içeceklerdir.

Örnek Yemek Listesi:Örnek Yemek Listesi:

Sabah:Sabah:Yumurta veya 1 kibrit kutusu Yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar peynir, Domates, Zeytin , Çay, kadar peynir, Domates, Zeytin , Çay, Ekmek Ekmek

Kuşluk:Kuşluk: Süt veya çay ve meyve Süt veya çay ve meyve

Öğle:Öğle: Kıymalı sebze yemeği, Yoğurt, Kıymalı sebze yemeği, Yoğurt, Pilav , Ekmek, Pilav , Ekmek,

İkindi:İkindi: Sütlaç Sütlaç

Akşam:Akşam: M Mercimek çorba, Fırında köfte, ercimek çorba, Fırında köfte, Salata, EkmekSalata, Ekmek

Gece:Gece: Meyve Meyve

SPORCULARIN BESLENMESİSPORCULARIN BESLENMESİ

Spor yapanlarda beslenmede oluSpor yapanlarda beslenmede oluşşan an değideğişşiklikler şöyle özetlenebilir:iklikler şöyle özetlenebilir:

Enerji gereksinimleri artar. Antrenman Enerji gereksinimleri artar. Antrenman süresine ve spor tipine göre gereksinim süresine ve spor tipine göre gereksinim farklı olur.farklı olur.-- Bir dakikadan kısa süren egzersizde Bir dakikadan kısa süren egzersizde kastaki ATP ve kreatin fosfat kullanılır.kastaki ATP ve kreatin fosfat kullanılır.- - 8 dakikaya kadar sürekli dayanıklılık 8 dakikaya kadar sürekli dayanıklılık egzersizlerinde karbonhidratlar kullanılır.egzersizlerinde karbonhidratlar kullanılır.- - 10 dakika- 1 saat arası egzersizlerde CHO 10 dakika- 1 saat arası egzersizlerde CHO + ya+ yağğlar kullanılır.lar kullanılır.- - Bir saatten uzun süren egzersizlerde Bir saatten uzun süren egzersizlerde yayağğlar kullanılır.lar kullanılır.

Vücudun uzun vadeli enerji deposu Vücudun uzun vadeli enerji deposu yayağğlardlardıır. Ancak CHO’ların % 4-5 r. Ancak CHO’ların % 4-5 daha elveridaha elverişşli enerji kaynali enerji kaynağığı olduğu olduğu belirtilmiştir.belirtilmiştir.

KaslarKaslarıın glikojen deposu ne kadar n glikojen deposu ne kadar yüksekse egzersizde bayüksekse egzersizde başşararıı o kadar o kadar yüksek olur.yüksek olur.

Kas glikojen deposunun sürekliliKas glikojen deposunun sürekliliğği i için kompleks CHO’lariçin kompleks CHO’larıın daha etkili n daha etkili olduolduğğu bulunmuu bulunmuşştur. Normalde kas tur. Normalde kas glikojen deposu 2 saatlik egzersizde glikojen deposu 2 saatlik egzersizde bitmektedir. bitmektedir.

Antrenman ve müsabakalarda Antrenman ve müsabakalarda terlemeyle vücuttan su ve mineral terlemeyle vücuttan su ve mineral kaybkaybıı olur. Sodyum, potasyum, olur. Sodyum, potasyum, kalsiyum gibi mineraller atkalsiyum gibi mineraller atııllıır. Yeterli r. Yeterli alalıınmazsa kramplar oluşabilir.nmazsa kramplar oluşabilir.

Kas dokusunun artmasKas dokusunun artmasıı için çok fazla için çok fazla protein alprotein alıınmasnmasıına gerek yoktur. na gerek yoktur. Fazla alFazla alıınan protein vücuttan nan protein vücuttan kalsiyum ve su kaybedilmesine, kalp-kalsiyum ve su kaybedilmesine, kalp-damar hastaldamar hastalııklarklarıına ve kilo artna ve kilo artışıışına na neden olur.neden olur.

Özel diyetle ( 3 gün az karbonhidrat, Özel diyetle ( 3 gün az karbonhidrat, bol protein ve bol yabol protein ve bol yağğ al alıımmıı ile bol ile bol antrenman; sonraki 3 gün az yaantrenman; sonraki 3 gün az yağğ, az , az protein ve bol karbonhidrat alprotein ve bol karbonhidrat alıımmıı ile ile az antrenman) kaslardaki glikojen az antrenman) kaslardaki glikojen miktarmiktarıı artt arttıırrıılabilir. labilir.

Son gün dinlenilir. Son gün dinlenilir. Vücutta su tutucu, gaz yapVücutta su tutucu, gaz yapııccıı, posal, posalıı

besinler albesinler alıınmaz. Son önmaz. Son öğğün ün müsabakadan 3 saat önce yenir. müsabakadan 3 saat önce yenir. Yeterli sYeterli sııvvıı al alıınnıır. r.

SporcularSporcularıın enerji gereksiniminin n enerji gereksiniminin artmasartmasıına bağlna bağlıı olarak B grubu olarak B grubu vitaminlerin de fazla almaları gerekir.vitaminlerin de fazla almaları gerekir.

Ağır spor yapanların antioksidan Ağır spor yapanların antioksidan vitaminleri (C vitamini, E vitamini ve beta vitaminleri (C vitamini, E vitamini ve beta karoten) fazla almalarkaroten) fazla almalarıı gerekir. gerekir.

Düzenli beslenme önemlidir. En az 3 öDüzenli beslenme önemlidir. En az 3 öğğün ün beslenilmelidir.beslenilmelidir.

Bazı spor dallarında kilo kaybetmek için Bazı spor dallarında kilo kaybetmek için terleme (sauna vb) sakıncalıdır. terleme (sauna vb) sakıncalıdır.

Su kaybı % 2’den azsa dayanıklılık azalır, Su kaybı % 2’den azsa dayanıklılık azalır, su içince düzelir, daha çoksa kuvvet azalır, su içince düzelir, daha çoksa kuvvet azalır, su içince düzelmez.su içince düzelmez.

Müsabaka sMüsabaka sıırasrasıında kaybedilen snda kaybedilen sııvvııyyıı karşkarşıılamak için ara ara slamak için ara ara sııvvıı al alıınmalnmalııddıır.r.

Müsabaka sonrasMüsabaka sonrasıında yeterli snda yeterli sııvvıı, bo, boşşalan alan glikojen depolarglikojen depolarıınnıı doldurmak için bol doldurmak için bol karbonhidrat , meyve ve sebze alkarbonhidrat , meyve ve sebze alıınmalnmalııddıır.r.

Sigara oksijen tüketimini arttSigara oksijen tüketimini arttıırdrdığıığı için için içilmemelidir.içilmemelidir.

Alkolün fazlasAlkolün fazlasıı performans performansıı olumsuz olumsuz etkilemektedir.etkilemektedir.

Az miktar kafeinin olumlu etkisi olabilir. Az miktar kafeinin olumlu etkisi olabilir. AşAşıırrııya kaçmadan çay, kahve vb. alya kaçmadan çay, kahve vb. alıınabilir.nabilir.

Sporcu kSporcu kıızlarda demir yetersizlizlarda demir yetersizliğği i anemisine dikkat edilmelidir.anemisine dikkat edilmelidir.

Kalsiyum alKalsiyum alıımmıı için süt ve ürünleri için süt ve ürünleri tercih edilmelidir.tercih edilmelidir.

Ergojenik yardErgojenik yardıımcmcıı olarak kullan olarak kullanıılan lan ürünler dikkatli seçilmelidir. Protein ürünler dikkatli seçilmelidir. Protein tozlartozlarıı, hormon içeren haplar ve , hormon içeren haplar ve birçok yararbirçok yararıı olmayan ürünler olmayan ürünler kullankullanıılmamallmamalııddıır. En iyisi bu konuda r. En iyisi bu konuda uzmanlara danuzmanlara danışıışılmaslmasııddıırr..

4000 k.kal Sağlayan Bir Diyet Örneği4000 k.kal Sağlayan Bir Diyet ÖrneğiSabahSabah: 1 yumurta, 1 kibrit kutusu peynir. 1 : 1 yumurta, 1 kibrit kutusu peynir. 1

kibrit kutusu yağ, 1 domates veya portakal, kibrit kutusu yağ, 1 domates veya portakal, 1 SB süt, 3 orta dilim ekmek1 SB süt, 3 orta dilim ekmek

Kuşluk: Kuşluk: 50 g tahin helvası, 1 SB limonata50 g tahin helvası, 1 SB limonataÖğlen:Öğlen: 1 porsiyon et veya etli kurubaklagil 1 porsiyon et veya etli kurubaklagil

yemeği, 1 porsiyon pilav-makarna ya da yemeği, 1 porsiyon pilav-makarna ya da börek, 1 SB ayran, 1 porsiyon salata, 2 orta börek, 1 SB ayran, 1 porsiyon salata, 2 orta dilim ekmekdilim ekmek

İkindi:İkindi: 1 dilim kek, 1 SB meyve suyu 1 dilim kek, 1 SB meyve suyuAkşam:Akşam: 1 porsiyon etli sebze yemeği, 1 1 porsiyon etli sebze yemeği, 1

porsiyon çorba, 1 porsiyon pilav-makarna porsiyon çorba, 1 porsiyon pilav-makarna vb, 1 porsiyon tatlı, ½ su bardağı yoğurt, 2 vb, 1 porsiyon tatlı, ½ su bardağı yoğurt, 2 orta dilim ekmekorta dilim ekmek

Gece: Gece: 2-32-3 Meyve, 1 avuç fındık, fıstık vbMeyve, 1 avuç fındık, fıstık vb

İİŞŞÇİLERİN BESLENMESİÇİLERİN BESLENMESİ

Yetersiz-dengesiz beslenme Yetersiz-dengesiz beslenme sonucunda;sonucunda;

iişşçilerin üretim hçilerin üretim hıızzıı düşer, düşer, vücut direnci azalvücut direnci azalıır, hastalık artr, hastalık artııp ip işşe e

devamsdevamsıızlzlıık olur, k olur, ilgi ve dikkat azalmasilgi ve dikkat azalmasıına bağlna bağlıı olarak olarak

da ida işş kazalar kazalarıı, meslek hastal, meslek hastalııkları artar.kları artar. Ülkemizde yapÜlkemizde yapıılan çallan çalışışmalarda malarda

işçilerde enerji, Bişçilerde enerji, B22, Ca ve A vitamini , Ca ve A vitamini yetersizliklerinin syetersizliklerinin sıık görüldüğü k görüldüğü saptanmsaptanmışışttıır. r.

MESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASIMESLEKLERİN GRUPLANDIRILMASI

Hafif İşler: Hafif İşler: Büro işleri,Büro işleri, avukat, avukat, doktor, doktor, öğretmen, öğretmen, muhasebeci, muhasebeci, mimar, mimar, ev aletleri kullanılarak yapılan ev işleriev aletleri kullanılarak yapılan ev işleri

Orta işler: Orta işler: Hafif sanayi işleri, Hafif sanayi işleri, terzilik, terzilik, elektrik-gıda –montaj işleri, elektrik-gıda –montaj işleri, marangozluk, marangozluk, mobilya endüstrisi,mobilya endüstrisi, kanal işçiliği, kanal işçiliği, matbaa işçiliği, matbaa işçiliği, gemicilik, gemicilik, fırıncılık, fırıncılık, ev aletleri kullanılmadan yapılan ev işleri, ev aletleri kullanılmadan yapılan ev işleri, öğrencilik, öğrencilik, tütün işçileri, tütün işçileri, tezgahtarlıktezgahtarlık

Orta üstü işlerOrta üstü işler: : Tarım işçilerinin bir bölümü, Tarım işçilerinin bir bölümü, düz işçiler, düz işçiler, sıva işleri, sıva işleri, yük taşımak, yük taşımak, balya istiflemek, balya istiflemek, çiftçilik, çiftçilik, lastik-kauçuk işçileri, lastik-kauçuk işçileri, deri sanayi, deri sanayi, kimya-elektrik endüstrisi, kimya-elektrik endüstrisi, orman işçileri, orman işçileri, maden ocağı işçileri, maden ocağı işçileri, demir-çelik işçileri, atletler demir-çelik işçileri, atletler

Ağır işlerAğır işler Tomruk işleriTomruk işleri MadencilikMadencilik OrmancılıkOrmancılık Demir-çelik sanayii, Demir-çelik sanayii, yol ve inşaat işçileri, yol ve inşaat işçileri, Ağır yük taşıyıcıları,Ağır yük taşıyıcıları, Yüksek ısılı fırın işçileriYüksek ısılı fırın işçileri Ağaç kesme işleri,Ağaç kesme işleri, Soğuk-sıcak demir işçileriSoğuk-sıcak demir işçileri Tarım işçilerinin bir bölümüTarım işçilerinin bir bölümü

Ortamın sıcaklığı 10-14 derecenin altına Ortamın sıcaklığı 10-14 derecenin altına her 10 derece indiğinde enerji gereksinimi her 10 derece indiğinde enerji gereksinimi % 5-10 artar.% 5-10 artar.

Ortamın sıcaklığı 30 derecenin üstünde her Ortamın sıcaklığı 30 derecenin üstünde her 1 derece yükseldiğinde enerji gereksinimi 1 derece yükseldiğinde enerji gereksinimi % 5 artar(terle kaybedilen 1 litre su 580 % 5 artar(terle kaybedilen 1 litre su 580 k.kalori demektir).k.kalori demektir).

Terle birlikte suyun yanısıra elektrolitler de Terle birlikte suyun yanısıra elektrolitler de kaybolur.kaybolur.

İşçilerin çalışma ortamlarında gaz, İşçilerin çalışma ortamlarında gaz, kimyasallar, toz, duman vb olması, güneş kimyasallar, toz, duman vb olması, güneş ışınları altında çalışması antioksidant ışınları altında çalışması antioksidant gereksinimini arttırır.gereksinimini arttırır.

İşçilerin beslenmesinde göz önünde İşçilerin beslenmesinde göz önünde bulundurulacak noktalar şöyle bulundurulacak noktalar şöyle sıralanabilir:sıralanabilir:

Alınması gerekli enerji ve besin Alınması gerekli enerji ve besin ööğğelerinin yarısı ielerinin yarısı işş yerinden yerinden sağlanmalsağlanmalııddıır. r. ÖÖrnerneğğinin- - 1/5’i kahvaltı olarak evde, 1/5’i kahvaltı olarak evde, -- 2.5 / 5’i ö 2.5 / 5’i öğğle yemeği ve ara öle yemeği ve ara öğğünlerünler

olarak iolarak işşyerinde, yerinde, -- 1.5 / 5’i akşam yeme 1.5 / 5’i akşam yemeğği olarak yine i olarak yine

evdeevde verilir.verilir.

Enerji gereksinimleri aktivite türüne göre Enerji gereksinimleri aktivite türüne göre ayarlanmalayarlanmalııddıır. Maden ir. Maden işşçisi ile makine çisi ile makine başbaşıında duran inda duran işşçinin gereksinimi aynçinin gereksinimi aynıı dedeğğildir.ildir.

AAğğır iır işşte çalte çalışışanlaranlarıın terle azot kaybettikleri, n terle azot kaybettikleri, ortamortamıın çok sn çok sııcak ve soğuk olmascak ve soğuk olmasıı durumunda durumunda da azot kaybda azot kaybıınnıın arttın arttığğı bildirilmektedir.ı bildirilmektedir.

Genç iGenç işşçilerde büyüme için de protein çilerde büyüme için de protein gereksinimi fazladgereksinimi fazladıır.r.

B grubu vitaminler enerjiye göre ayarlanB grubu vitaminler enerjiye göre ayarlanıır.r. Pb, Cd kullanPb, Cd kullanıılan ilan işşyerlerinde çalyerlerinde çalışışanlaranlarıın Ca, n Ca,

Fe, Zn, E vitamini gereksinimleri arttFe, Zn, E vitamini gereksinimleri arttıırrııllıır. r. Radyasyon ve toksik kimyasallarla temas Radyasyon ve toksik kimyasallarla temas

edenlerin E ve C vitamini gereksinimleri artar.edenlerin E ve C vitamini gereksinimleri artar.

İİşşçiye ucuz-dengeli beslenme olanaçiye ucuz-dengeli beslenme olanağığı sağlanmalsağlanmalııddıır. Sar. Sağğllııklklıı mutfak-yemekhane mutfak-yemekhane düzeni kurulmaldüzeni kurulmalııddıır.r.

SSıık sk sıık ek eğğitimler verilerek evde de dengeli itimler verilerek evde de dengeli beslenmeleri öbeslenmeleri öğğretilmelidirretilmelidir

Çocuk iÇocuk işşçi-ççi-çııraklarraklarıın büyüme-gelin büyüme-gelişşmelerini melerini sürdürebilecek sürdürebilecek şşekilde beslenmeleri için ekilde beslenmeleri için yasal düzenlemeler getirilmelidir.yasal düzenlemeler getirilmelidir.

İİşşyeri hekimliği ve iyeri hekimliği ve işş yeri hem yeri hemşşireliireliğği i üniteleri kurularak uzman kiüniteleri kurularak uzman kişşiler iler çalçalışışttıırrıılmallmalııddıır.r.

Toplu sözleToplu sözleşşmelerde ücret melerde ücret saptansaptanıırken hassas davranrken hassas davranıılmallmalııddıır. r. YemeYemeğğin enerji ve besin öin enerji ve besin öğğelerine elerine yönelik gerekli maddelere de yer yönelik gerekli maddelere de yer verilmelidir.verilmelidir.

Örnek Yemek ListesiÖrnek Yemek Listesi (A(Ağığır ir işşçi-çi-maden imaden işşçisi –2200 kalorilik diyet)çisi –2200 kalorilik diyet)

Yenmesi gerekenlerYenmesi gerekenler Et-yumurta-kurubaklagil 100 gr, Et-yumurta-kurubaklagil 100 gr, pirinç-makarna-bulgur 100 gr, pirinç-makarna-bulgur 100 gr, sebze-meyve 250 gr, sebze-meyve 250 gr, süt veya yosüt veya yoğğurt 200 gr, urt 200 gr, YaYağğ 40 gr, 40 gr, şeker-tatlşeker-tatlıı (s (sıık sk sıık tahin helvask tahin helvasıı, ,

pekmez vb) 100 gr, pekmez vb) 100 gr, ekmek 300 gr ekmek 300 gr

Menü:Menü:

1 kap et veya kurubaklagil yeme1 kap et veya kurubaklagil yemeğği, i,

1 kap pilav-makarna veya börek, 1 kap pilav-makarna veya börek,

1 kap sebze yeme1 kap sebze yemeğği, i,

ekmek. ekmek.

KuşlukKuşluk 1 SB yo 1 SB yoğğurt veya süt + urt veya süt + meyve, meyve,

İkindiİkindi 1 kap tatl 1 kap tatlıı + çay + çay

Documents

1-3 YAŞ ÇOCUKLARIN BESLENMESİ