1. (IN 01.02-01) นวตกรรม "ลกกลงไมไผชวยนวดแผนไทยใสใจผสงอายตดบานตดเตยง"

เพญสดา จตโชต พยาบาลวชาชพชานาญการและ วภาว จดม ผช.แพทยแผนไทย รพ.สต.ยางเออด สสอ.อทมพรพสย จ.ศรสะเกษ33120 โทร.045692252,0819770859 email:pensuda206@hotmail.co.th

บทคดยอ

ปจจบนผสงอายตดบานตดเตยงมจานวนเพมขนเรอยๆ ซงเปนภาระสาหรบญาต ชมชนและสถานบรการทจะตองดแลภาวการณเจบปวยตางๆ กระทรวงสาธารณสขมนโยบายทจะดแลใหผสงอายใหเกดมคณภาพชวตใหดขน โดยประกาศเปนวาระการดผสงอายระยะยาว ( Long Term Care) ขน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลยางเออดมความตระหนกและตอบสนองนโยบายโดยยดหลกผปวยเปนศนยกลาง ปจจบนมผสงอายตดบานตดเตยง จานวน 60 คน ทอยในความดแล Care Manager และ Care Giver จากการออกเยยมและใหการดแลพบปญหาดานสขภาพ คอ อาการปวดเกรงกลามเนอ การมแผลกดทบ ซงจะตองอาศยการนวดกระตนใหกลามเนอไดผอนคลายอกทงใหระบบไหลเวยนเลอดไดสะดวกยงขน จะตองใชผชวยแพทยแผนไทยหรอนกบรบาลทผานการอบรมการนวด แตมขอจากดในเรอง ปรมาณของผใหบรการและสถานทใหบรการ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลยางเออดรวมกบชมชนจงไดคดคนนวตกรรมโดยใชวสดในทองถนทมอยใหเกดประโยชนสงสด โดยมวตถประสงค 1. เพอหาเครองมอนวดเพอสงเสรมสขภาพในผสงอายตดบานตดเตยงทเหมาะสม 2. เพอลดอาการปวดเกรงกลามเนอแกผสงอายตดบานตดเตยง 3. เพอประเมนความพงพอใจของผสงอายตดบานตดเตยง วธการพฒนาสงประดษฐ 1.เลอกไมไผสาหรบทาเครองนวด 3 ขนาด เพอใหไดนาหนกทตางกน 2. ไมแกนกลาง 3. ทอ PVC สวมไมแกนกลางสาหรบใชมอจบ 4.ทอ PVC สาหรบสวมปลายไมทง 2 ขางโดยใชกาวตดสาหรบกนปลอกมอจบหลด 5. ปนซเมนตผสมทรายและนา กรอกใสกระบอกไมไผแลวสวมแกนไมทจดศนยกลาง ทงไวจนปนแหง การทดสอบ เพอน ามาวเคราะหและปรบใชกบสงประดษฐใหเหมาะสม ได เชน ขนาดและนาหนก ลกกลงไมไผ 3 ขนาด คอ ขนาดเลกนาหนก 1 ก.ก. เทากบการลงนาหนกเบา(50%)ขนาดกลางนาหนก 1.5 ก.ก.เทากบการลงนาหนกปานกลาง ( 70%) และขนาดใหญ 2 ก.ก.เทากบการลงนาหนกมาก(90 %),ทาการนวด , ความถในการนวด นวดวนละ 1-2 ครง ไดนาไปทดสอบกบกลมทดลองในการออกเยยมบานของนกบรบาลและยนดเขารวมกจกรรมจานวน 20 คน ในระยะเวลา 3 เดอน หลงจากนนไดประเมนความพงพอใจตอนวตกรรม ผลจากการศกษาพบวาไดนวตกรรมลกกลงไมไผ จานวน 3 ขนาด คอขนาดเลกนาหนก 1 ก.ก. ขนาดกลางนาหนก 1.5 ก.ก. และขนาดใหญ 2 ก.ก.ผลการประเมนความพงพอใจในระดบดรอยละ 95 และระดบปานกลางรอยละ 5 และสามารถลดอาการปวดเกรงของผปวยลงไดมการขยายผลใหกบผปวยรายอนๆ ประชาชนทวไป และในสถานบรการสาธารณสขในเครอขาย ตลอดจนผสนใจ อกทงเปนการประหยดคาใชจายเมอเทยบกบเครองนวดไฟฟาทขายตามทองตลาด และลดการใชยาแกปวดลงได เอกสารอางอง

1. คมอประชาชนในการดแลสขภาพดวยแพทยแผนไทย กระทรวงสาธารณสข ,2547 2. คมออบรมการนวดไทย สถาบนแพทยแผนไทย กระทรวงสาธารณสข ,2542 3. การพยาบาลผปวยทบาน ( Home word) สานกการพยาบาล สานกงานปลดกระทรวง กระทรวง

สาธารณสข,2556

2. (IN 01.02-02)สมนไพรขดทองผวใส ใสใจคณแมหลงคลอด

เพชรลดา สะอาด โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองแวง อาเภอกนทรารมย จงหวดศรสะเกษ บทคดยอ นวตกรรมชนนมวตถประสงคเพอชวยลดรวรอยทเกดจากการตงครรภและบารงผวพรรณหญงหลงคลอดเพอใหดมสขภาพดขน และลดภาวะในหญงหลงคลอดดวย เนองจากการตงครรภมการเปลยนแปลงของฮอรโมนบางอยางในชวงตงครรภกทาใหผวเกดรอยแตกลายไดงายมากขน ซงรอยพวกนเปนปญหาดานความงามเปนอยางมากปกตแลวระยะหลงคลอด เมอเวลาผานไปชวงหนง รางกายจะมการปรบตวใหเขาสสภาพปกตไดเอง โดยมดลกจะมขนาดเลกลงเทากอนตงครรภทองจะลดลง เมอรบประทานอาหารไดตามปกตรางกายจะเรมม เรยวแรง ผวพรรณสดใส โดยตองพกฟนและใชเวลาระยะหนง แตจะยงคงทงรองรอยของการผานการตงครรภและการคลอดลก ซงเปนสงทผหญงสวนใหญไมพงปรารถนา เชน มไขมนหนาทองมาก ผวหนาตกกระ ดางดา ผวหนงบรเวณคอ รกแร ขาหนบคลา ผวหนงหยอนยาน ปวดเมอยกลามเนอ ตามหลงนอง รวมถงอาการทออนลาไมกระปรกระเปรา บางรายเมอเวลาผานไประยะหนงจะมอาการหนาวสะทาน เมอเจอลมฝน นานวนเขากลายเปนคนสขภาพไมแขงแรง มโรคภยไขเจบคอยรบกวนอยบอย ๆ สงเหลานจะถกถายทอดดวยการบอกเลาจากรนสรน ประกอบกบมความเชอตามวฒนธรรมเดมทคนรน แม ยาย ยา บอกกลาววาถาไดอยไฟแลวจะทาใหรางกายแขงแรงและสงผลดตอสขภาพทกอยาง ซงการเปลยนแปลงดงกลาวน มารดาหลงคลอดตองเผชญกบการเปลยนแปลงทงทางดานรางกาย จตใจ และอารมณ ดงนน หญงหลงคลอดจงตองหาวธการฟนฟรางกายใหกลบเขาสสภาพปกตโดยเรว และการดแลผวพรรณใหสวยงามกเปนอกวถทางหนงจะชวยลดความเครยดและความกดดนทเกดขนกบหญงหลงคลอดบตร

3.

(IN 01.02-03)ชอสงประดษฐ : “ ลดเสยง เลยงตด ดวยถงสมนไพรจวแตแจว ”

ชอผประดษฐ/คดคน : นางสาวณฐญานนท ศรวงษ ตาแหนง แพทยแผนไทย ชอผน าเสนอ : นางสาวณฐญานนท ศรวงษ สถานทตดตอกลบ :โรงพยาบาลโพธศรสวรรณ ตาบลเสยว อาเภอโพธศรสวรรณ จงหวดศรสะเกษ เบอรโทรศพท :082-1344899 e – mail : Natayanan33@gmail.com บทน า (หลกการและเหตผล วตถประสงค) ปญหาภาวะแทรกซอนทเทาในผปวยเบาหวานเปนปญหาสาคญทมผลตอคณภาพชวตของผปวย ขอมลจากองคการอนามยโลก พบวา รอยละ 70 ของการถกตดขา มสาเหตมาจากโรคเบาหวาน ดงนน การจดการปญหาภาวะแทรกซอนทเทาจาเปนจะตองมระบบการดแลผปวยเบาหวานทมประสทธภาพ มการสงเสรมใหผปวยระมดระวงการเกดบาดแผลโดยเฉพาะบรเวณเทาเนองจากผปวยหวานจะมอาการชาจนไมรสกเจบจงมโอกาสเกดบาดแผลได และหากเกดบาดแผลแลวไมไดรบการดแลทดอาจตดเชอ สดทายอาจลกลามถงขนตองตดเทา โรงพยาบาลโพธศรสวรรณ มผปวยเบาหวานมารบบรการจานวน 41 ราย พบผปวยทมอาการชาบรเวณเทา จานวน ..26..ราย ผศกษาจงเกดความคดทจะบรณาการความรดานศาสตรการแพทยแผนไทยรวมกบการนาสมนไพรในทองถนมาใช จงไดคดนวตกรรม “ลดเสยง เลยงตดดวยถงสมนไพรจวแตแจว ” ซงไดคนคดขนเพอปองกน สงเสรม และฟนฟการดแลเทาดวยตนเองใหกบผปวยเบาหวาน ถงสมนไพรดงกลาวใชแชในนาอนทเตรยมไวสาหรบเทา เปนอกทางเลอกหนงในการนาภมปญญาทองถนมาใชในการรกษาปองกนการเกดภาวะแทรกซอนใหกบผปวยเบาหวาน วตถประสงค 1) เพอลดอาการชาปลายเทาและอาการปวดเกรงในผปวยเบาหวาน 2) เพอเปนการผอนคลายและปรบสมดลในรางกายระหวางรอรบยาในคลนกเบาหวานเปาหมาย กลมผปวยเบาหวาน ในเขตรบผดชอบของโรงพยาบาลโพธศรสวรรณทมอาการชาทปลายเทา จานวน 26 ราย จาแนกความรสกของปลายเทา ตามระดบความเสยง 4 ระดบ พบระดบ 0 กลมทมความเสยงตา ...16..ราย ระดบ 1 กลมทเรมมความเสยงสง .5..ราย ระดบ 2 กลมทมความเสยงสงมาก ..3... ราย และระดบ 3 กลมทมความเสยงสงทสดตอการเกดแผลซาหรอถกตดขา...2..ราย

วธการพฒนาสงประดษฐ 1. ขนหาสตรยาสมนไพร ทจะนามาใชลดอาการเทาชา โดยมขนตอน ดงน 1) ศกษาคนหาสมนไพรทมสรรพคณชวยใหลดอาหารชา และชวยใหผอนคลาย โดยศกษาจากตารา เอกสาร วารสาร คมอตางๆ เพอนามาใชเปนสตรยาลดอาการชาเทา จงไดสตรยาโดยใชสมนไพรทหาไดตามทองถน ประกอบดวยสมนไพรทมฤทธเยน 5 ชนด ไดแกใบเตย ใบยานาง ใบรางจด ใบบวบก ใบมะขาม และสมนไพรทมฤทธรอน 5 ชนด ไดแก ไพล ขมน เหงาขง ตะไคร ผวมะกรด และเพมความหอมและผอนคลาย ดวยการบร พมเสน และเกลอ2) ขนหารปแบบ/เตรยมสมนไพร/บรรจภณฑ โดยประชมทมแพทยแผนไทย และพยาบาลประจาคลนก NCD รวมพจารณารปแบบของสมนไพร ทาใหไดรปแบบเปนถงสมนไพรแหง เพอความสะดวกในการนามาใช และเกบรกษา การนาไปใชโดยการแชถงสมนไพรในนาอน และใหผปวยแชเทาในนาอนนน ขนตอนการเตรยมถงสมนไพร มดงน 2.1) เตรยมสมนไพรทมฤทธเยน 5 ชนด ประกอบดวยใบเตย ใบยางนาง ใบรางจด ใบบวบก ใบมะขาม อยางละ 50 กรมและสมนไพรทมฤทธรอน 5 ชนด ประกอบดวย

4.

ไพล ขมน เหงาขง ตะไคร ผวมะกรด อยางละ 50 กรม และเพมความหอมและผอนคลายดวยการบร 50 กรม พมเสน 50 กรม เกลอ25 กรม 2.2) นาสมนไพรตามขอ 2.1ทงหมดมาผงแดดใหแหง 2.3) ผสมเกลอ พมเสน การบรลงไป บรรจใสในกระปก ปดฝาใหสนท 2.4) นาสมนไพรแหงใสในถงบรรจภณฑ ใหพรอมสาหรบนาไปใช 3)ขนกาหนดวธนาไปใช โดยตมนาประมาณ 1 ลตรใหเดอดประมาณ 5-10 นาท แลวผสมนาธรรมดาใหอนแคพอรสกสบาย จากนนใหผปวยแชเทา แคพอทวมขอเทา 3 นาท แลวยกขนจากนาอน 1 นาท ทาซาจนครบ 3 รอบ โดยทาวนละ 1-2 ครง เปนระยะเวลา 4 เดอน การทดสอบประสทธภาพสงประดษฐ ทดสอบกบผปวยเบาหวานทมารบบรการทคลนกเบาหวาน และสมครใจทดลองใชถงสมนไพร จานวน 8 คน ซงมความรสกของปลายเทา ตามระดบความเสยงระดบ 1 (กลมทเรมมความเสยงสง) เปนระยะเวลา 3 เดอน (เดอนตลาคม –เดอนธนวาคม พ.ศ. 25 60) พบวาผปวยมอาการชาปลายเทาลดลง จากระดบ 1 เปนระดบ 0 (กลมทมความเสยงตา) จานวน 8 ราย (รอยละ 100) หลงจากนนไดนาถงสม นไพรไปใชกบกลมตวอยางทเขารบการประเมนประสาทความรสกของเทา กอนทจะเขารบการทดสอบ จานวน 26 คน จาแนกความรสกของปลายเทา ตามระดบความเสยง 4 ระดบ พบระดบ 0 กลมทมความเสยงตา ...16..ราย รอยละ 61.5 ระดบ 1 กลมทเรมมความเสยงสง .5..ราย รอยละ 19.2 ระดบ 2 กลมทมความเสยงสงมาก ..3... ราย รอยละ 11.3 และระดบ 3 กลมทมความเสยงสงทสดตอการเกดแผลซาหรอถกตดขา...2..ราย รอยละ 7.7 ใหผปวยแชเทาดวยนาสมนไพรอยางนอยวนละ 1-2 ครง ตดตอกนเปนระยะเวลา 4 เดอน ตงแตเดอนมกราคม-เมษายน 2561 หลงการทดสอบ พบวาเมอจาแนกความรสกของปลายเทา พบวา กลมตวอยาง รอยละ 92.3 อาการชาปลายเทาหายไป รอยละ 7.7 ทมอาการชาปลายเทาระดบ 2 ลดลงอยในระดบ 1 และผลการเปรยบเทยบกอนและหลงการทดลอง พบวา มผปวยเบาหวานมแนวโนมของอาการชาทปลายเทาดขนและหลายรายกหายจากอาการชา (พรรรณาโดยยดขอมลตามระดบความเสยง) และจากการประเมนความพงพอใจ พบวา ผปวยรอยละ 90 มความพงพอในการใชสงประดษฐ ระดบ มาก -มากทสด ประโยชนและการน าไปใช ถงสมนไพรนสามารถใชลดอาการเทาชาในผปวยเบาหวานไดเนองจากในสตรยามทงสมนไพรทมฤทธเยน และสมนไพรทมฤทธรอน นอกจากนการแชเทาในนาอนยงชวยกระตนการไหลเวยนของเลอดบรเวณปลายเทา ทาใหประสาทการรบความรสกของเทาดขน ปองกนการเกดแผลทเทาในผปวย จงชวยลดการเสยงในการตดเทาของผปวย นอกจากนการแชเทาในนาสมนไพรยงชวยลดอาการเมอยลา เกดการผอนคลายรางกาย จตใจ ทาใหผมารบบรการทวไป ทตองการผอนคลายสนใจมารบบรการ โดยทโรงพยาบาลโพธศรสวรรณ จะเปดใหบรการแชเทาดวยถงสมนไพรทกวนทาการ ขอควรระวง. ไมควรใชกบผทมบาดแผลหรอโรคผวหนงทเทา และระวงในผทแพนามนหอมระเหย เอกสารอางอง 1. สถาบนวจยและประเมนเทคโนโลยทางการแพทยกรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข.( 2556).แนวทางเวชปฏบตการปองกนและดแลรกษาผปวยเบาหวานทมภาวะแทรกซอนทเทา.นนทบร : กระทรวงสาธารณสข. 2. สอดคลองกบการศกษาของใจเพชร กลาจน( 2553) ไดศกษาเรอง องครวมเทคนคสขภาพพงตนเองแนวเศรษฐกจ พอเพยงตามหลก แพทยทางเลอกวถพทธ(บญนยม) รวมกบการแชเทาดวยนาสมนไพร พบวาผปวยเบาหวานมระดบความเจบปวดลดลงคดเปน 88.03 % และทฤษฎเรองการแชเทาเพอสขภาพ หลงจากแชเทาในนาอน อณหภมประมาณ 36-38 องศาเซลเซยส เปนเวลา 10 -15 นาท ทาให รสกผอนคลาย นอนหลบงาย แกอาการรอนปลายเทาและเพมการ ไหลเวยนโลหตใหดขน 3.สอดคลองกบการศกษาของสทธภทร ทรรศนยทะนงจต ( 2555) ไดศกษา ผลของการแชเทาดวยสมนไพรในผปวยเบาหวานทมอาการชาเทา โรงพยาบาลสามเงา จงหวดตาก ผลการศกษาพบวาคาเฉลยอาการชาเทา

5.

กอนแชเทาดวยนาสมนไพรเทากบ ( 3.30 ± 1.39 ) จด และเมอแชเทา ดวยนาสมนไพรจนครบ 5 ครง พบวาคาเฉลยของการชาเทาลดลงอยางม นยสาคญทางสถต(0.50± 0.73,p 4.เภสชกรรมไทย ( ตาราแพทยแผนโบราณทวไป สาขาเภสชกรรม ) กองการประกอบโรคศลปะ

6. (IN 01.02-04)สงประดษฐ: ล าโพงชวต

นางสาวจนทรา เรยงทอง พยาบาลวชาชพปฏบตการ นายวรวฒน โหลนอกเจาพนกงานสาธารณสขช านาญงาน (เวชกจฉกเฉน)

บทคดยอ งานอบตเหตฉกเฉนและนตเวชโรงพยาบาลปรางคกมผมารบบรการทงผปวยฉกเฉนโดยเฉพาะผปวยทมภาวะหวใจหยดเตน จากการพฒนาระบบการชวยฟนคนชพตงแต พ.ศ.2557-2561พบวาจานวนผปวยทหวใจหยดเตนและมการชวยฟนคนชพจนกลบมาม ROSC คดเปน 33.33 ,31.42, 35.54, 54.41ซงพบวา มอตราการชวยฟนคนแลวมการตอบสนองและผปวยไดรบการสงตอเฉลยมจานวนมากขน และจากการเกบขอมลพบวาปจจยทเกยวของกบความสาเรจในการชวยฟนคนชพ ซงไดแกสมรรถนะของเจาหนาท คนงาน เรองการกดหนาอก(CPR) เรองจงหวะและความแรงของการกดหนาอกยงไมคงทแมจะไดรบการอบรมACLSทกป ทางผจดทาสงประดษฐจงไดคดคน ลาโพงชวตขนมา วธการพฒนาสงประดษฐ 1.ประสานงานกบเจาหนาททเกยวของ 2.รวบรวมขอมลสถตการCPR 3.นาเสนอปญหากบเจาหนาทในหนวยงาน 4.ออกแบบอปกรณและจดหาวสดอปกรณ -ลาโพง -แผงวงจรอดเสยง -แผงวงจรไฟฟา -ปลกไฟ -หลอดไฟ -ออดเสยง 5.จดทาสงประดษฐโดยมขนตอนการประกอบสงประดษฐและตดตงไวบรเวณ CPR 6.นาไปทดลองใชจรง ประโยชนและการน าไปใช 1.เจาหนาท คนงาน สามารถกดหนาอกตามจงหวะไดอยางมประสทธภาพ 2.ผปวยรอดชวตและไดรบการสงตอ>50% ของจานวนผปวยตอเดอน โอกาสพฒนา 1.พฒนาใหเปนอปกรณทมขนาดเลก ใชไดสะดวก พกพางายใชนอนสถานทได

7.

(IN 01.02-05)บทคดยอ

ชอสงประดษฐถอนฟนไมเจบ – เลอดหยดไหลดวยสมนไพร ชอผประดษฐ/คดคน นายอรรถวทย กอนคา เจาพนกงานทนตสาธารณสข ชอผน าเสนอ นายอรรถวทย กอนคา เจาพนกงานทนตสาธารณสข สถานทท างานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองเชยงทน อ.ปรางคก จ.ศรสะเกษ บทน าและวตถประสงค

ฟนเปนอวยวะทสาคญตอการดารงชวตของมนษยมนษยเราใชฟนสาหรบบดเคยวอาหารให ละเอยดเพอทจากใหรางกายไดรบสารอาหารไปใชในชวตยงชวยในการในการออกเสยงใหชดเจน และชวยทาใหใบหนาของเราดสวยงามแตถาหากฟนทมของเราเกดความผดปกตอยาง โรคฟนผทผทะลโพรงประสาทฟนหรอ โรคปรทนตอกเสบ แลวยงไมทาการถอนออกกจะสงผลเสยตามมา ไมวาจะเปนฟนทอยขางเคยงผเพราะไดรบเชอจากฟนทผ เปนมกลน เหงอกบวม ใบหนาเบยว หรอเกดอาการปวดบวมอกเสบและมหนองเกดขนปลายรากฟน อาจสงผลใหฟนโยกมจานวนเพมขนหลายซ จากการสารวจพบวา ประชาชนไทยยงมปญหาสขภาพชองปากอกมาก กลมวยทางานตองถอนฟนรกษารอยละ 26 และเพมเปนรอยละ 54 ในกลมผสงอาย ขณะเดยวกนในรอบปทผานมากลมวยทางานและผสงอายไปพบทนตแพทยเพอรบการรกษาเพยงรอยละ 34 เทานน ประชาชนสวนหนงยงไมไปพบทนตแพทยแมจะมอาการเจบปวดฟน โดยสวนใหญใหเหตผลวา ไมมเวลา ไมมเงน แตสาเหตหลกคอการกลวทจะไดถอนฟนปญหาความกลวการถอนฟนนพบไดทกกลมวยอาจเปนเพราะประสบการณในการถอนฟนทไมดของตวบคคลเองหรอรบฟนมาจากผอน โดยเฉพาะเดกในชนบทเราไดรบการปลกฝงใหกลวทจะพบหมอฟนจากคาพดทคนทวา “เดยวหมอจะจบถอนฟนและฉดยา ” ทาใหเดกกลวเขมฉดยาและหมอฟน ทางผคดคนเหนความสาคญของการทจะถอนฟน หรอฉดยาชาไมใหมอาการเจบ และหลงการถอนฟนใหเลอดหยดไหลและลดการอกเสบของแผลเพอทจะใหผรบบรการการรกษาไปรบประสบการณในการถอนฟนทดและไมตองกงวลถงแผลทเกดถงจะอกเสบ จงไดคดคนสมนไพรยาชาแบบทาในรปแบบนาโดยพรมไวทผากอสแลวนาไวบรเวณเหงอกทจะแทงเขม และสมนไพรรปแบบนาทชวยใหเลอดหยดไหลแลวลดการอกเสบของแผลจากการถอนฟนโดยพรมยาไวทกอสปดไวทแผลแลวใหผปวยกด อปกรณ ถอนฟนไมเจบ (ยาชาสมนไพร) เลอดหยดไหล (สมนไพรหามเลอดในชองปาก)

1. ดอกกานพล 100 กรม 1. ใบฝรง 100 กรม 2. ผกคราดหวแหวน(ดอกและใบ) 100 กรม 2. ใบบวบก 100 กรม 3. วานนา(เหงา) 100 กรม 3. วานหางจระเข 100 กรม 4. ขา(เหงา) 50กรม 4. เกลอ 10 กรม 5. ใบโหระพา 20 กรม 6. เกลอ 10 กรม

8. วธการท า ถอนฟนไมเจบ (ยาชาสมนไพร)

1. ดอกกานพลมาปนใหละเลยดแลวนาเขากรรมวธการกลนเพอทจะเอาสารละเลยโดยตมดอกกานพลละเอยดแลวกบนา 100 mlในหมอนงขาวทมปากทรงสงแลวนาถวยทสงกวานาวางไวในนาใหกลางหมอนง แลวนาถวยทมขนาดเทากบปากหมอวางปดบนหมอแลวนานาแขงวาบนถวยใหญ ใชเวลาตม 10 นาท จะไดนามนดอกกานพล

2. นาผกคราดหวแหวนดอก50gใบ50gเหงาของวางนาลางนาใหสะอาด 100g เหงาขาลางสะอาด 50g ใบโหระพา20g เกลอ 10gปนกบนา300ml แลวกรองดวยผาขาวบางนานาทไดไปตม 5นาทแลวนามากรองอกรอบแลวนาไปตมอก 3 นาท

3. นานาทง 2 มผสมใหเขากน จะไดยาชาจะสมนไพร (ถอนฟนไมเจบ) เลอดหยดไหล (สมนไพรหามเลอดในชองปาก)

1. วานหางจระเขปลอกเปลอกลางนาเอายางสเหลองออกใหหมด 100g ปนผสมกบนา 50ml จากนานาไปกรองในตะแกรงเพอเอาสงเจอปนออก เอาไปตม5นาทจะไดนาวนวานหางจระเข

2. ใบฝรงลางนาใหสะอาดเอากานออก 100g ใบบวบก100gเกลอ10g ปนกบนา400ml กรองเอานาไปตม 5นาทแลวนามากรองอกรอบ จากนนนาไปตมอก3นาท

3. นาทงสองอยางมาผสมกนอตรา 1:1 จะไดนาสมนไพรหามเลอดในชองปาก วธการใช

1. กอนทจะถอนฟนนานายาชาสมนไพรพรมไปทกอสพอหมาด แลวนากอสไปวางไวทเหงอกไกลฟนทจะถอนทงไว3-5 นาทแลวเอากอสออก (กรณฟนโยกระดบ4 หรอฟนเดกทรากละลายเกอบหมดทาการถอนไดเลย) ฉดยาชาบรเวณทเอากอสออกเพอลดอาการเจบบรเวณทแทงเขม แลวทาการถอนปกต

2. หลงถอนฟนทาความชองเหงอก แลวนากอสใหมมาพรมนายาสมนไพรหยดเลอดสก3-5หยด นากอสไปไวบรเวณทแผลแลวใหคนไขกดไว5-10นาทแลวจากนาใหกดกอสปกต

จาการทดลองการใช ถอนฟนไมเจบ – เลอดหยดไหลดวยสมนไพร ผปวยมารบการถอนฟน 8คน อายระหวาง 30-70ป จานวน 5 คน อาย 6 – 12 ป จานวน 2 คน

- ฟนบนโยกระดบ 2 จานวน 3 คน และโยกระดบ 1 จานวน 1 คน ใสยาชาสมนไพรกอนแทงเขม 5นาท แทงเขมมรสก หลงถอน ใสยาสมนไพรหยดเลอดกดไว 10 นาทเลอดหยดไหล

- ฟนลางโยกระดบ 4 ใสยาชาสมนไพร5นาทแลวดงฟนออกพรอมกบกอสยาชาสมนไพร คนไขไมรสกวาเอาฟนออก หลงถอน ใสยาสมนไพรหยดเลอดกดไว 10 นาทเลอดหยดไหล

- อาย 6 – 12 ป ฟนนานมโยก มา 2-3 สปดาห ใสยาชาสมนไพร5นาทแลวดงฟนออกพรอมกบกอสยาชาสมนไพร คนไขไมรสกวาเอาฟนออก หลงถอน ใสยาสมนไพรหยดเลอดกดไว 5นาทเลอดหยดไหล

ตดตามดแผลทง 5 คน หลงจากถอนฟนมาแลว วนท 1 เลอดหยดไหลดเหงอกแดงเลกนอย

9. วนท 2 แผลแหงกวาวนท 1 ยงแดงๆอยพบการอกเสบ

วนท 3 แผลแหงดไมมการอกเสบ

10. ( In 01.02-06) แทนมหศจรรย ปองกนอมพฤกษ อมพาต

นางสาวนาผง สดด ตาแหนง ผชวยแพทยแผนไทย โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลง ตาบลสะเดาใหญ อาเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ

บทคดยอ จากสภาวะเศรษฐกจในปจจบนประชาชนสวนใหญตองใชชวตทเรงรบการออกกาลงกายของคนในประเทศไทยจงมอตราการออกกาลงกายนอยลง ไมมเวลาในการดแลสขภาพของตนเองโดยเฉพาะในกลมวยทางานและวยผสงอาย ซงรอยละ 80 ของกลมวยทางาน มกมอาการ ปวดหลง ปวดตนคอ ปวดนอง ปวดเอวและมอาการเมอยหลาจากการทางาน จากสถตการมารบบรการดานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลงพบวา มกจะมารบบรการดวยอาการ ปวดเมอยตามรางกาย ปวดหลง ปวดเอว รอยละ 86.72,74.38และ71.03 ตามลาดบ ซงสวนใหญเปนกลมผสงอาย และในกลมนมกมภาวการณเกดโรคอมพฤกษ อมพาต เปนคนไขตดเตยงททางเจาหนาทแพทยแผนไทยตองออกตดตามเยยมใหการบาบดและฟนฟสภาพรางกายผปวยในชมชน จากสถานการณดงกลาวทางเจาหนาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลงจงไดคดคนนวตกรรมแทนมหศจรรย ปองกน อมพฤกษ อมพาตขน โดยประยกตจากภมปญญาทองถนรวมกบศาสตรการรกษาทางการแพทยแผนไทยโดยมวตถประสงคเพอบาบดรกษาอาการปวดเขา ปวดนอง ปวดเอว ปวดหลง และอาการปวดเมอยตามรางกาย โดยมกลมตวอยาง คอ ประชาชนทมอาย 25 ปขนไปทมารบบรการดานแพทยแผนไทยในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลง ตงแตวนท 1 มกราคม 25 61 ถงวนท 31 มนาคม 25 61 จานวน 1 20 ราย เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบบนทกขอมล การรบบรการและแบบประเมนความพงพอใจ วเคราะหขอมลโดยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการศกษาพบวา ประชาชนผมารบบรการในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลงสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 65.63 อายเฉลย 54.73 ป (S.D.= 2.36 ป) สถานภาพสมรส รอยละ 79.59 จบการศกษาสงสดระดบชนประถมศกษา รอยละ 86.53 อาชพเกษตรกรรม รอยละ 92.65 เมอลองใชแทนมหศจรรย ปองกนอมพฤกษ อมพาต ผรบบรการมความพงพอใจระดบพอใจมากทสด คดเปนรอยละ 86.94 และความพงพอใจระดบพอใจมาก คดเปนรอยละ 13.06 การประเมนประสทธภาพของนวตกรรมจากการวดระดบความเจบปวด (Pain Score)จากผปวยทมอาการปวดขา ปวดนอง ทมารบบรการทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลหนองลง จานวน 100 คนพบวา กอนการใชนวตกรรมมอาการปวดระดบนอยรอยละ 45 ปวดระดบปานกลาง รอยละ 23 ปวดมากรอยละ 16 ปวดมากทสด รอยละ 6 สวนหลงใชนวตกรรม ไมมอาการปวดรอยละ 67 ปวดนอยรอยละ 21 และปวดระดบปานกลางรอยละ 12 ไมมคนทมอาการปวดมากและปวดมากทสด จากการศกษาครงน ผมารบบรการมความพงพอใจนวตกรรมในระดบดมาก สามารถชวยยดเสนเอนบรเวณนอง ทาใหเกดการผอนคลายกลามเนอ ลดการปวดเมอยจากการยน เดน หรอนงทางานเปนเวลานาน ๆ และเปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน ใชงาย อปกรณสามารถทาไดดวยตนเอง คาสาคญ : แทนยน อมพฤกษ อมพาต

11. (In 01.02-07 ) นวตกรรม “ถงเทารองช าเตมรก”

นางสาวสมฤทย พรรณรตน โรงพยาบาลนาเกลยง จงหวดศรสะเกษ

บทคดยอ

นวตกรรม “ถงเทารองชาเตมรก ”จดทาขน เพอเปนแนวทางในการจดทานวตกรรมถงเทารองชาเตมรกสาหรบผปวยโรครองชา ชวยลดการอกเสบของเสนเอนบรเวณฝาเทาและนอง เนองจากนวตกรรมน มผลชวยยดเสนเอนบรเวณฝาเทาและนองในตอนกลางคนใหอยในทาทางทเหมาะสม เมอตนนอนแลวมการ ลงนาหนกทฝาเทาจะไมทาใหเสนเอนฝาเทายดในกะทนหน ซงเปนผลใหเกดการอกเสบเพมขนของเสนเอน ฝาเทาและนองได ทงนวสดทนามาใชจดทานวตกรรมหาไดงายตามทองตลาด และราคาไมแพง กลมเปาหมาย คอ กลมผปวยทมารบการนวดรกษาทงานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลนาเกลยง ดวยโรครองชา ซงไดรบการรกษาดวยการนวดซามากกวา 3 ครง ระหวางเดอนตลาคม 2560 – มนาคม 2561 จานวน 28 คน เลอกตวอยางแบบเจาะจงตามคณสมบตทกาหนดไดจานวน 12 คน เกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม และประเมนความพงพอใจผวจยสรางขนเอง จากการทบทวนวจยทเกยวของ

ผลการวจย 1) กลมเปาหมาย ( N=12) สวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 75.00 อยระหวางชวงอาย 46 – 60 ป รอยละ 41.70 ประกอบอาชพเกษตรกรรม รอยละ 66.70 มระยะเวลาการดาเนนของโรค 2 เดอนขนไป รอยละ 50.00 2) กลมเปาหมายมความพงพอใจตอนวตกรรมในเรอง การมประโยชนตอการนาไปใชงาน ระดบมากทสด เฉลยเทากบ 4.5 8 รองลงมาคอ มความประหยด คมคา ไมสนเปลอง ระดบมากทสด เฉลยเทากบ 4.50 และสามารถจดทาเองไดงาย ระดบมาก เฉลยเทากบ 3.92 ตามลาดบ

ผลการจดทานวตกรรมในครงน ใหขอเสนอแนะวา ควรมการศกษาวจยเชงทดลองในเรอง ผลของการใชนวตกรรมถงเทารองชาเตมรก สาหรบผปวยโรครองชา ชวยลดการอกเสบของเสนเอนบรเวณฝาเทาและนอง และควรมการศกษาพฒนานวตกรรมถงเทารองชาเตมรก ใหสามารถใชกบผปวยกลมอนๆ เชน ผปวย strokeทมอาการปลายเทาตก ตอไป

ค าส าคญ นวตกรรม ถงเทา โรครองช า ลดการอกเสบเสนเอนฝาเทา

12. (In 01.02-08) ถงผาหอม ภมปญญาพนบานไทยใสใจผปวย

วนดา พรหมบตร ผชวยแพทยแผนไทย โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลขะยง อาเภออทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ

บทคดยอ

ปจจบนการเปลยนแปลงดานสงแวดลอม สงคมและวฒนธรรม ท าใหพฤตกรรมและแบบแผนการด าเนนชวต

ของคนเราเปลยนแปลงไป ท าใหผคนเจบปวยดวยโรคเรอรงเพมมากขนและมแนวโนมเพมมากขนเรอย ๆ ประกอบกบการ

เจบปวยดวยอบตเหตแลวหลงเหลอความพการ อกทงในปจจบนจ านวนผสงอายมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ซงผสงอาย

บางสวนเปนผ ปวยตดเตยง ในพนทต าบลขะยงมผ ปวยทตดเตยง ผ ปวยโรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสงและม

ภาวะแทรกซอนทเปนอมพาตจ านวนหลายราย ซงผ ปวยเหลานเปนภาระของครอบครว ผ ปวยบางคนขาดการดแลเอาใจ

ใส การเคลอนไหวล าบาก ซงมการอจจาระ หรอปสสาวะบนทนอน ท าใหเกดกลนไมพงประสงค ดงนน รพ.สต.ขะยง จงได

คดคนหานวตกรรมทจะชวยลดกลนไมพงประสงคดงกลาว โดยประยกตใชวสดอปกรณและสมนไพรไทยทหาไดในทองถน

รวมกบน าองคความรดานงานแพทยแผนไทยมาจดท าเปนถงผาหอม โดยม วตถประสงค เพอใชดบกลนไมพงประสงค

ในผ ปวย

วธการพฒนานวตกรรม โดย 1) ศกษาปญหาจากการออกเยยมบานผ ปวย 2) ออกแบบและคดคนวธการ

ประดษฐนวตกรรมทจะชวยแกไขปญหาดงกลาว โดยใชอปกรณและภมปญญาพนทมในพนทต าบลขะยง เรมจาก การ

คดเลอกสมนไพรดบกลนอนไมพงประสงคทมอยในพนท โดยใชผวมะกรดแหง 20 กรม ใบเตยแหง 25 กรม ตะไครหอม

แหง 20 กรม การบร 5 กรม และถาน 30 กรม น ามาผสมรวมกนแลวใสในถงผาขาวบาง ซงเยบเปนรปทรงตาง ๆ 2) ขนตอน

การใชงาน เรมจากการประเมนผ ปวยทเปนอมพฤกษ อมพาต วามปญหาดานใดบางทตองดแล ท าความเขาใจกบผ ปวย

และญาต บอกวตถประสงคของการน านวตกรรมมาใช 3) ด าเนนการปรบปรงและพฒนาเพอใหสามารถน าไปใชงานจรง

การทดสอบประสทธภาพนวตกรรม1) ศกษาปญหา/ออกแบบคดคนนวตกรรม 2) น าไปทดลองใชกบผ ปวย

3) ปรบปรงแกไขและพฒนาเพมเตม 4) น าไปใชกบผ ปวย และประเมนความพงพอใจ พบวา ผ ปวยมความพงพอใจในระดบ

ดมาก คดเปนรอยละ 100 และญาตของผ ปวยมความพงพอใจในระดบดมาก คดเปนรอยละ 100 และสามารถดบกลนไม

พงประสงคได

ประโยชน/การน าไปใช 1) มนวตกรรมในการดแลผ ปวยตดเตยง ผพการทปวยเปนอมพฤกษ อมพาต 2)

ขยายผลงานไปสหนวยบรการเครอขายและหนวยงานอนๆ ทสนใจ 3) เปนการน าภมปญญาไทยและวสดธรรมชาตทมอย

ในทองถนมาประยกตใชใหเกดประโยชน 4) สรางสมพนธภาพทดระหวางผ ปวยและญาต และเจาหนาท และควรมการบร

ณาการงานแพทยแผนไทยในดานอนๆ ไปดแลผ ปวย เชน การใหความรเรองการนวด การประคบสมนไพรเพอฟนฟสภาพ

เปนตน

13. (In 01.02-09) การศกษาประสทธผลของยาพอกสมนไพรสตรเยนรวมกบการนวดไทยสายราชส านกตอ

การรกษาโรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลง :Myalgia : Shoulder region ผมารบบรการโรงพยาบาลราษไศล จงหวดศรสะเกษ

อทธพล ตาอด โรงพยาบาลราษไศล

บทน า : โรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลง : Myalgia : Shoulder region เปนโรคทเกดกบระบบกลามเนอลายมดเดยว หรอหลายมด ขนอยกบสาเหตทกอใหเกดโรค ซงสาเหตกเกดมาจาก การเลนกฬา อบตเหต การทางานหนกซาๆ เปนเวลานาน ซงมแนวทางการรกษาตางๆ ทงทางการแพทยแผนปจจบนและทางการแพทยแผนไทย เชน การใชยา การนวด การพอกยา หรอการประคบสมนไพร อาการของโรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลง : Myalgia : Shoulder region จะมอาการปวดกลามเนอบาและสะบกทง 2 ขาง หรอขางใดขางหนง บางรายจะมอาการปวดราวชาขนตนคอ ศรษะ และขมบ รวมไปถงเบาตา บางรายอาจมอาการปวดเรอรงเนองจากไมสามารถหลกเลยงสาเหตการเกดโรคได ซงสงผลกระทบตอการทางานและการใชชวตประจาวน ซงการพอกยาสมนไพรรวมกบการนวดไทยสายราชสานกจดอยในการบาบดเสรม และการบาบดทางเลอก ชวยลดความรนแรงของโรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลง : Myalgia : Shoulder region เมอนวดนาน 30 นาทขนไป (Lawler, 2004) วตถประสงค : เพอศกษาประสทธผลของยาพอกสมนไพรสตรเยนรวมกบการนวดไทยสายราชสานกตอการรกษาโรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลง : Myalgia : Shoulder region ผมารบบรการโรงพยาบาลราษไศล จงหวดศรสะเกษ รปแบบการศกษา : การศกษาในครงนเปนการศกษาแบบกงทดลอง ( Quasi Experimental research) โดยคดเลอกอาสาสมครทเขารวมโครงการ ทไดรบการวนจฉยจากแพทยวาเปนโรค Myalgia : Shoulder region จานวน 30 คน มอาย 20 ปขนไป และตองไมไดรบการรกษาอนๆขณะเขารวมกจกรรม และตองไมรบประทานยาอนใด เพอรบการรกษาดวยการพอกยาสมนไพรสตรเยนรวมกบนวดไทยสายราชสานก จานวน 3 ครง/สปดาห เปนเวลา 60 นาท/ครง พรอมประเมนผลอาการปวดโดยใช Pain Visual Analog Scale ภายในกลม ทงกอนและหลงเขารวมโครงการ รวมกบการประเมนความพงพอใจตอการรบบรการ โดยเกบขอมลตงแตเดอนธนวาคม 2560 – พฤษภาคม 2561 วเคราะหขอมล โดยใชสถตเชงพรรณนาและเปรยบเทยบผลตางคาเฉลยคะแนนอาการปวดกอนและหลงเขารวมโครงการ โดยใชสถต Paired sample t- test กาหนดระดบการมนยสาคญทางสถตท α< 0.05 ผลการศกษา: อาสาสมครสวนใหญเปนเพศหญง รอยละ 76.7 มอายระหวาง 40 – 49 ป รอยละ 40 มอาชพรบราชการมากทสด รอยละ 40 การศกษาระดบปรญญาตร รอยละ 60 เมอมอาการของโรคลมปลายปตฆาต สญญาณ 5 หลงใชยาในการรกษาอาการปวดมากทสด รอยละ 83.3 กอนการรกษาครงท 1 ดวยพอกยาสมนไพรสตรเยนรวมกบการนวดไทยสายราชสานก กลมตวอยางสมครมคาคะแนนความเจบปวดเฉลย 6.07 (SD.=1.08) และเมอสนสดการรกษาในครงท 3 พบวาคาคะแนนเฉลยระดบความเจบปวดเทากบ 3.63 (SD.=0.89) เมอเปรยบเทยบระดบอาการปวดกอนและหลงการรกษาดวยการพอกยาสมนไพรสตรเยนรวมกบการนวดไทยสายราชสานก พบวา คาคะแนนเฉลยระดบความเจบปวดลดลงเฉลย 2.43 คะแนน (95%CI:2.08 – 2.78; p-value<0.001)

14. สรปและขอเสนอแนะ : การนวดไทยสายราชสานกรวมกบการประคบสมนไพรเปนทางเลอกหนงทสามารถนามาใชเพอการดแลผปวยโรคไมเกรนไดอยางเหมาะสมและปลอดภย

15.

(In 01.02-10) ผลการรกษาโรคทางเดนหายใจสวนตนดวยวธการสมยาสมนไพร โรงพยาบาลหวยทบทน

พชร ศรยนต แพทยแผนไทยปฏบตการ

E-mail :poong089@gmail.comโทร.0894240686

บทคดยอ

ทางการแพทยแผนปจจบน โรคภมแพทางเดนหายใจสวนตน คอ โรคจมกอกเสบจากภมแพ หมายถง โรคทมความผดปกตของระบบภมคมกนของรางกายทแสดงออกทางจมก เกดหลงจากไดรบสารกอภมแพเขาไป แลวเกดการอกเสบของเยอบจมกทาใหเกดอาการคน นามกไหล จามและคดจมกจนถงเปนมากขน แต

ในทางการแพทยแผนไทยไมไดกลาวถงโรคภมแพโดยตรงแตมกลมอาการทเกยวกบระบบศอเสมหะ ซงมกจะมอาการคนจมก จาม นามกไหล ไมมไข และมความสมพนธกบการเปลยนแปลงของอากาศ กระทบรอน

กระทบเยน กลนควนบหร นาหอมและสมผสกบเกสรดอกไม ขนสตว ฝน ไรฝนเปนตน ทาใหมอาการศอเสมหะกาเรบ และสงฆานกาพการ โดยเฉพาะในตอนเชา สวนใหญมกเรยกอาการเหลานวาหวดแพอากาศซงในปจจบนนกรมการแพทยแผนไทยและแพทยทางเลอกไดกาหนดใหโรคภมแพทางเดนหายใจสวนตนเปนโรคใน4กลมโรคหลกทตองจดใหมบรการในทกๆคลนกภายในโรงพยาบาลดวย โรงพยาบาลหวยทบทน มนโยบาย

ใหนาแนวทางการแพทยแผนไทยมาใชในการรกษาผปวยรวมกบการใชยาทางแพทยแผนปจจบน งานการแพทยแผนไทย จงไดพฒนาการใชสมนไพร ในการดแลรกษาผปวยกลม โรคภมแพทางเดนหายใจสวนตน โดยทานวตกรรม การสมยาสมนไพร ขน โดยม วตถประสงค เพอใหมวธการใชยาสมนไพรกบผปวยทสะดวก ปลอดภย หาไดงาย และมผลทางการรกษา .เพอบรรเทาอาการหวด คดจมก มเสมหะในทางเดนหายใจหรอภมแพทางเดนหายใจสวนตน ในผปวยทมานอนพกรกษาตวทตกผปวยในรพ.หวยทบทน โดยมขนตอนการ

ดาเนนงานคอ ศกษาวธการนาสมนไพรทมสรรพคณทางการรกษา ผปวยโรคภมแพทางเดนหายใจสวนตน และ คดคนปรบปรงวธการใชอปกรณ ในการสมยาสมนไพรมะกรด ตะไคร ขง และหอมแดง ทหาไดงาย ราคาไมแพง สะดวกในการใช และมความปลอดภย ดาเนนการใชและเกบขอมล 1 ตลาคม 2560 ถง 30 เมษายน

2561 ระยะเวลา 7 เดอน ผปวยจานวน 15 ราย ผลการดาเนนงาน ผรบบรการ เปนผปวย ชาย 12ราย หญง 3ราย อายตงแต 55-85ป ผปวยทกราย กอนใหการดแลจะมอาการคดจมกหายใจไมสะดวก หลงรบบรการสม

ยาสมนไพรแลวจะมอาการหายใจโลงขน มนามกไสไหลหยดออกมาเลกนอยรสกสดชนขนจานวน 13 ราย และมความพงพอใจมากทง 13ราย คดเปน รอยละ 86.66 สวนอก 2 ราย หรอรอยละ 13.33 มความรสกอดอดและไมชอบวธการเนองจากผปวยอายมาก ลมบอยญาตตองคอยกากบตลอด ทาใหเกดความราคาญและไม

อยากทา ซงเปนโอกาสพฒนาในการคดเลอกผปวยทสมยาสมนไพร ทสามารถใหความรวมมอในการปฏบต เพอความปลอดภยและความสบายใจของผปวยและญาต ตอไป สวนอปกรณในการใชงาน มความสะดวก

เคลอนยายไดงาย ราคาถก และสามารถแนะนาใหผใชบรการนาไปใชตอทบานดวยตนเอง เปนการ

16. (In 01.02-11) ขาแกแกปวดขอ

บทคดยอ นางประภาศร วงษมณ

ตาแหนง ผชวยแพทยแผนไทย โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลกดเมองฮาม

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

จากปญหาเกยวกบอาการปวดเขา ปวดตามขอของประชาชนในกลมวยทางาน วยกลางคนและวยผสงอาย ทเปนสาเหตสาคญในการดแล สขภาพ เหตนผจดจงเหนความสาคญของปญหาสขภาพของประชาชนและไดศกษาคนควาวธการใชสมนไพรทมอยในทองถนมาทาเปน นวตกรรมสขภาพ

เพอสงเสรมและอนรกษภมปญญาทองถนในการดแลสขภาพประชาชนและทาใหประชาชนสนใจประโยชนและเหนคณคาของสมนไพรในการดแลสขภาพ อยางทไดกลาวไววา สมนไพรจะมสรรพคณเฉพาะ แตหากเอาไปเขากบสมนไพรกอน จะไดสรรพคณใหมขนมาทนท ซง ขา กเชนกน ใชแบบสดยาว 2 ขอมอกบใบพลสด 3 ใบ และเหลาขาว 40 ดกร 2 ชอนโตะ

วตถประสงค เพอศกษาความพงพอใจของผรบบรการตอยาพอกเขาสมนไพร

สวนผสม 1. ขา 2.ใบพล 3.เหลาขาว

วธท า

1. ขาสดยาว 2 ขอมอ ใบพลสด 3 ใบลางใหสะอาด 2. ตาขากบใบพลใหละเอยดผสมใสเหลาขาว 2 ชอนโตะ เอาตวยาทงหมดพอกทหวเขาทปวดจะรสก

เยนๆ เหมอนกบมลมออกจากหวเขา ทงไวประมาณ15-20นาท แลวลางออกจะทาใหอาการปวดเขาดขน หายไดเนองจากชวยกระจายลม บรเวณหวเขานนเอง

ขอแนะน า ใชเปนประจาเชา-เยน อาการจะดขนตามลาดบ

สรปผลการทดลองใชนวตกรรม

ผลจากการทดลองใชนวตกรรมจากผปวยทมารบบรการในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลกดเมองฮาม จานวน 15 ราย ชาย 10 ราย หญง 5 ราย มความพงพอใจตอนวตกรรมมากทสด 15 ราย ( คดเปนรอยละ 30 ) พงพอใจมาก 10 ราย คดเปนรอยละ 20 พงพอใจปานกลาง 5 ราย (คดเปนรอยละ 10)

สงเสรมการใชสมนไพรในครวเรอนได ราคา ชดละ 60 บาท ซงผปวยหรอญาตสามารถจดหาไดเอง

17.

( In 01.02-12) ชอเรอง นวตกรรมสตรสมนไพรหางไกลตะครวขาในหญงตงครรภ

ชอ นางญานศา ชนตา

สถานทท างาน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลตาโกน อ าเภอเมองจนทร จงหวดศรสะเกษ

บทคดยอ

วตถประสงคของการทานวตกรรม สตรสมนไพรหางไกลตะครวขาในหญงตงครรภ ในครงน เพอนาสมนไพรทมอยในทองถนมาประยกตใชในการดแลสขภาพ ในหญงตงครรภ ซงมการวดผลโดยการใชแบบประเมนความพงพอใจการใชสมนไพรชวยลดอาการปวดเกรงกลามเนอขา (ตะครวขา) กลมเปาหมายคอ หญงตงครรภทมารบบรการฝากครรภทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลตาโกน จานวน 30 คน (ขอมลจากงบประมาณ 2560) มวธการดาเนนงาน โดยการจดประชมชแจง อบรมใหความรเรองสมนไพร สาธตวธการใชสมนในการแชขา แกญาตและหญงตงครรภ จนเขาใจดและสามารถนาไปทาทบานได ซงหญงตงครรภในระยะชวง 6 เดอนขนไป จะมอาการปวดเกรงกลามเนอขา (ตะครวขา) โดยเฉพาะ กลามเนอบรเวณนอง สมนไพรทนามาใชทาเปนชดสมนไพรแช ประกอบดวย เหงาไพล 4 00 กรม ใบพลบพลง 200 กรม ขมนชน ใบสมปอย ใบมะขาม ผลมะกรด ใบเตย ผกบง ตะไคร อยางละ 100 กรม การบร พมเสน อยางละ 25 กรม วธการ นาสมนไพรทเตรยมไวมาหนรวมกน ใสหมอตมกบนาประมาณ 4-5 ลตร จนเดอดประมาณ 20 นาท นาการบร พมเสนเทใสหมอ ยกลง รอจนอนพอดไมรอนเกนไป เทใสภาชนะทจะแชขา การแชนาสมนไพรใชเวลาประมาณ 20-30 นาท กอนจะเขานอน (ผทแชนาสมนไพรจะตองไมมบาดแผลทขา) ผลการประเมน ตดตาม สอบถามหญงตงครรภทใชสมนไพรแชขาพบวา กลามเนอทขาผอนคลายไมปวดเกรง รสกสบายตวขน ทาจตใหใจสดชนขน และยงชวยเพมคณภาพการนอนไดดอกดวย การวดผลโดยการประเมนจากระดบความพงพอใจมากทสดรอยละ 66.6 ระดบความพงพอใจมากรอยละ 16.6 ระดบความพงพอใจปานกลาง รอยละ 13.3 ระดบความพงพอใจนอยรอยละ 3.3 การขยายผลและขอเสนอแนะ ควรมการใชนวตกรรมสตรสมนไพรหางไกลตะครวขา ในกลมผปวยทวไปทมอาการปวดเกรงกลามเนอขา เพอพฒนารปแบบของสมนไพรใหเปนนวตกรรมใหมๆ และสามารถนาไปใชกบผปวยอนๆ ทมอาการปวดกลามเนอขารวมดวย ในอนาคตตอไป

18. ( In 01.02-13) นวตกรรมกลองมหศจรรย ลดอาการชา รกษาเทาผปวยเบาหวาน

นางสาวสายยนต แหวนเพชร,นางบญยง สมาน และทมงาน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลสาโรงตาเจนอาเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ

บทคดยอ

การศกษานวตกรรมครงนเปนการศกษาการเชงกงทดลอง (Quasi– Experimental Research) มวตถประสงคเพอศกษาผลของการใช “กลองมหศจรรย ลดอาการชา รกษาเทาผปวยเบาหวาน ” ในการลดอาการชาและกระตนการไหลเวยนของเลอดทเทาผปวยโรคเบาหวาน และเพอศกษาระดบความพงพอใจในการใชนวตกรรม “กลองมหศจรรย ลดอาการชา รกษาเทาผปวยเบาหวาน ” ตาบลสาโรงตาเจนอาเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ เกบขอมลโดยใชแบบทดสอบวดกอนและหลงใช และแบบประเมนความพงพอใจการใชนวตกรรม ทผศกษาสรางขน เกบขอมลระหวางวนท 1 กมภาพนธ 2561 – 30 เมษายน 2561 กลมตวอยางคอผปวยโรคเบาหวานทมารบยาทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลสาโรงตาเจน จานวน 20 ราย โดย 5 ราย เปนผปวยทมอาการชาทเทา นานวตกรรมไปทดลองใชทบาน จานวน 1 สปดาห วเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนา ไดแก จานวน รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คามธยฐาน คาตาสด สงสด

ผลการศกษาพบวากลมตวอยางเปนเพศชาย 2 ราย คดรอยละ 40 เปนเพศหญง 3 ราย คดเปนรอยละ 60 การศกษาสงสดระดบชนประถมศกษาปท 4 รอยละ100 ปวยดวยโรคเบาหวานเฉลย 7 ป S.D. 2.35 ป กลมตวอยางทมอาการชาทเทาเรมมอาการมาแลวเฉลย 2.4 ป S.D.1.14 ป หลงทดลองใชนวตกรรมกลมตวอยางมอาการชาทเทาลดลง จานวน 4 คน คดเปนรอยละ80 จาการประเมนความพงพอใจนวตกรรม พบวา กลมตวอยางมความพงพอใจตอนวตกรรม รอยละ 100 ดงนนจงควรมการนานวตกรรมไปใชในกลมผปวยโรคเบาหวานทมอาการชาทเทาใหครอบคลมในพนทและขยายไปในพนทอน เพอลดอาการชาและกระตนการไหลเวยนของเลอดทเทาผปวยโรคเบาหวาน เปนการปองกนการเกดภาวะแทรกซอนทเทาใหกบผปวยโรคเบาหวานในชมชนตอไป

ค าส าคญ: กลองมหศจรรย อาการชา ผปวยเบาหวาน