173 Numarali h 1282 1286 Besni Seriyye Sicil Defteri Transkripsiyon Ve Degerlendirme the 173 Numbered Besni Judicial Records Note Between the Years Hegira 1282 1286 Transcription and

I

T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İLKÖĞRETİM ANA BİLİM DALI SOSYAL BİLGİLER BİLİM DALI

173 NUMARALI ( H. 1282-1286 TARİHLİ ) BESNİ

ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİ ( Transkripsiyon ve Değerlendirme )

Yüksek Lisans Tezi

Hazırlayan

Hacer TOZCU ÇETİN

2006-NİĞDE

II

T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İLKÖĞRETİM ANA BİLİM DALI SOSYAL BİLGİLER BİLİM DALI

173 NUMARALI ( H. 1282-1286 TARİHLİ ) BESNİ

ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİ ( Transkripsiyon ve Değerlendirme )

Yüksek Lisans Tezi

Hazırlayan

Hacer TOZCU ÇETİN

Danışman Yrd.Doç.Dr.Alâeddin CEYLAN

2006-NİĞDE

III

Yrd. Doç. Dr. Alâeddin CEYLAN danışmanlığında Hacer TOZCU ÇETİN

tarafından hazırlanan “173 Numaralı (H. 1282-1286 Tarihli ) Besni Şer’iyye Sicil

Defteri” adlı bu çalışma jürimiz tarafından Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalında Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir.

JÜRİ :

Danışman : Yrd. Doç. Dr. Alâeddin CEYLAN ………………..

Üye : Yrd. Doç. Dr. Zekeriya BÜLBÜL ………………..

Üye : Doç. Dr. Remzi KILINÇ ………………..

ONAY :

İÇİNDEKİLER

IV

İÇİNDEKİLER........................................................................................................I ÖNSÖZ..................................................................................................................IV KISALTMALAR...................................................................................................VI TABLOLAR LİSTESİ…………………………………………………………VII GİRİŞ......................................................................................................................1 A.ARŞİV KURUMU..............................................................................................1 B. ŞER’İYYE SİCİLLERİ, KONULARI VE ÖNEMİ...........................................2 C. 173 NUMARALI BESNİ ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİ……….......................4

BİRİNCİ BÖLÜM A.BESNİ İLÇESİNİN COĞRAFİ KONUMU........................................................6

B. BESNİ İLÇESİ’NİN EKONOMİK FAALİYETLERİ………………………...8

C. BESNİ İLÇESİ’NİN TARİHÇESİ……………………………………………11

İKİNCİ BÖLÜM 173 NUMARALI BESNİ ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİ’NE GÖRE BESNİ’NİN

İDARİ, SOSYAL VE İKTİSADİ YAPISI

A.İDARİ YAPI......................................................................................................15 I.Adli ve İdari Görevliler........................................................................................15

1. Sancaklar............................................................................................................16

2. Kazalar...............................................................................................................16

3.Aşiretler...............................................................................................................17

4.Nahiyeler.............................................................................................................17

5.Köyler..................................................................................................................17

V

6.Mahalleler...........................................................................................................18

A.SOSYAL YAPI..................................................................................................19 I.Sosyal Statü Müslim- Gayr-i Müslim İlişkileri...................................................19

II.Aile İlişkileri ve Evlenme Akitleri….................................................................20

III. Vasi Tayini.......................................................................................................20

B.İKTİSADİ YAPI................................................................................................21

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

A.BELGELERİN KONULARI TESPİT EDİLİRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINAN UNSURLAR..........................................................................................................24 B.TRANSKRİPSİYON YAPILIRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINAN UNSURLAR .24 C.BELGE KONULARI.........................................................................................25 D.TRANSKRİPSİYON.........................................................................................60 SONUÇ................................................................................................................230 BİBLİYOGRAFYA.............................................................................................234 ÖZ GEÇMİŞ……………………………………………………………………236

VI

ÖNSÖZ

Osmanlı Devletini, çağının en güçlü, görkemli ve muhteşem devleti yapan içte ve

dışta takip etmiş olduğu politikalardır. Çünkü, devlet yönetimi eşitlik, adalet ve

hoşgörü ilkeleri üzerine kurulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu, 600 yıl boyunca

Asya, Avrupa ve Afrika’da, ülkelerinden kovulmuş veya düşman işgali yüzünden

vatanlarından göç etmiş halkların sığınma yeri olmuş, bununla birlikte yardım

isteyen ünlü hükümdarlara da kucak açmıştır.

Bir devletin geçmişini yaşatabilmesinde, bugününe ve yarınına ait güvenli planlar

yapabilmesinde temel kaynak, sahip olduğu arşiv kurumudur. Osmanlı

İmparatorluğu’nda, devlet dairelerinde ele alınan her türlü resmi işler defterlere

yazılmıştır. Osmanlı Devleti’ne ait olan, dünyanın en zengin arşivi, Türkiye

Cumhuriyeti Devleti’ne intikal etmiştir. Bu nedenle, bizlere her alanda faydalı

olacak ve birçok olayın aydınlanmasında birinci derecede yol gösterecek

kaynaklardan biri olan şeriyye sicil defteri üzerinde çalışma yapmayı tercih ettim.

Bu düşünceden yola çıkarak Güneydoğu Anadolu’muzun küçük, güzel ve eski bir

ilçesi olan Besni’nin 173 numaralı ve H.1282-1286(M.1864-1869) tarihli defterini

çalışma konusu olarak seçtim.

Bu çalışmada, 173 numaralı Besni Şeriyye Sicil Defteri’nden yola çıkarak,

Besni’nin o dönemdeki idari, sosyal ve iktisadi yapısının da anlaşılmasını

sağlamaya çalıştım.

Farklı konular mevcut olduğu için çalışmamızda konu tasnifi yapılmayarak, sayfa

ve belge numaraları seri olarak verilmiştir. Metinlerde tahrip olmuş veya yazım

bozukluğundan dolayı okunamayan yerleri belirtmek için “________” işareti

kullanılmıştır. Metinlerin aslını bozmamak için herhangi bir noktalama işareti

kullanılmamış fakat özetlerde, bu sıkıntı giderilmiştir. 18,19,20,21 nolu sayfalarda

VII

anlam bütünlüğünü bozan silinti yerler fazla olduğu için çalışmamıza

alınmamıştır. Orijinal belgelerde bazı sayfalar boştur. Mesela 10.sayfadan sonra

bir sayfa boş bırakılarak 11.sayfaya geçilmiştir. Karışıklığa yol açmamak için

“10.sayfa yoktur” şeklinde bir ibare koyulmuştur.

Belgelerimizde bütün kıymetlerin değeri kuruştur. Farklı durumlarda para birimi

belirtilmiştir. Sayfa numaraları önce yazılmış, belge numaraları ise “/” işareti

koyularak belirtilmiştir. Örneğin 50.sayfa 1.belge “50/1” şeklinde gösterilmiştir.

Çalışmamın başından sonuna kadar her türlü bilgi ve yardımlarını eksik etmeyen

hocam Yrd.Doç.Dr. Alâeddin CEYLAN Bey’e, Besni İlçe Milli Eğitim

Müdürlüğü’ne, aileme ve eşim Halil ÇETİN’e teşekkür ederim.

NİĞDE 2006 Hacer TOZCU ÇETİN

VIII

KISALTMALAR

C :Cilt

H. : Hicri

M. : Miladi

s. :Sayfa

TTK : Türk Tarih Kurumu

Bknz : Bakınız

İst. : İstanbul

No : Numara

İA : İslam Ansiklopedisi

DİA : Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

BŞS : 173 Numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri

1

TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1: Besni ilçesi arazisinin kullanım durumuna göre dağılımı.

Tablo.2. Besni İlçesi tarım ürünleri

Tablo.3. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen kazalar.

Tablo.4. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen aşiretler.

Tablo.5. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen köyler.

Tablo.6. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen mahalleler.

Tablo.7. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’ndeki Belgelerin Konularına Göre Tasnifi.

2

GİRİŞ A. ARŞİV KURUMU Geçmişle bugün arasında irtibat kurmak gibi hayati bir görev yüklenen arşivler

tereddütsüz, bir milletin en değerli hazinesi ve devlet varlığının da hafızası

sayılmalıdırlar.

Arşivler; devletin ve fertlerin haklarını ve milletler arası münasebetleri belgeler ve

korurlar. Bir konuyu aydınlatmaya ve tespite yararlar. Kesinlikle ifade edilebilir

ki, bir ülkede arşivlerin olmayışı, devletin de olmayışı anlamına gelir. Bir devletin

geçmişi, bugünü ve geleceği göz önüne alınırsa istikbalde ancak arşivi ile vardır.

Üç kıta üzerinde çok geniş bir coğrafyada ve altı yüz seneyi aşkın bir zaman

diliminde hükümran olmuş ve çeşitli milletleri bünyesinde barındırmış, Osmanlı

Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne intikal etmiş zengin arşiv

malzemesi, yalnız Türkiye’nin değil, bütün müstakil devlet kurmuş çeşitli

milletlerin milli ve ortak tarihlerinin tespitinde ve yazılmasında başvurulacak

otantik değerdeki tek kaynaktırlar1.

Hukuk ve ceza alanlarındaki halk nizanları, reaya ile yöneticilerin ilişkilerinden

doğan anlaşmazlıklar, saraydaki görevlilerin gündelik ve aylıkları, saray

mutfağına alınan et, süt, yağ, soğan, sarımsak, bal, tuz, biber gibi şeylerin

makbuzları saklanıp korunmuş bize kadar gelmiştir.

Eyaletlerdeki ve sancaklardaki kadı mahkemeleri sicilleri, vakıf sicilleri yani

vakfiyeler, memleket içerisindeki görevlilere ve yabancı devletlere yazılan

hüküm, emir, ferman ve anlaşmaların hepsi, tımar, zeamet ve haslarınkaydedildiği

tapu tahrir defterleri, kanunnameler, sarayın günlük işlerinin yazıldığı “Mühimme

Defterleri” yeniçeri aylıklarını içeren “Mevacip Defterleri”, vergi kayıtları son

derece özenle yazılıp saklanmıştır2.

1 İsmet Binark, “Arşivlerle ilgili Mevzuat, Çalışmalar ve Öneriler”, Osmanlı Arşivleri Sempozyumu ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İst. 1985, s.215. 2 Neşet Çağatay, “ Osmanlı Arşivlerine Dış Dünyada İlgi”, Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İst. 1985, s.173-174.

3

Osmanlı arşiv kaynakları özellikle sosyo-ekonomik tarih bakımından sonsuz bir

kaynaktır. Köylere, kentlere ait istatistik bilgileri, toprak tasarrufu şekilleri gibi

birçok konu tahrir defterleriyle aydınlanabilir. Arşivlerimizdeki tahrir defterleri

Gürcistan’dan Arnavutluk’a, Bosna ve Macaristan’a kadar bugün bir çok ilim

adamlarının çalışmalarını üzerinde topladığı bir seridir3.

B. ŞER’İYYE SİCİLLERİ, KONULARI VE ÖNEMİ

Tarih kaynaklarımızın en önemlilerinden biri de şer’iyye sicilleridir. Bu siciller

kadıların gittikçe genişleyen selahiyet ve hizmet sahalarına göre ehemmiyet

kazanmıştır. İslam tarihinde sınırların genişlemesine muvazi olarak “Taklid-i

Kaza” yani kadılık vazifesinin, halife adına başkası tarafından yürütülmesi usulü

kabul edildikten sonra, kadıların iştigal sahaları genişletilmiş olduğundan,

bunların tuttukları defterlerin de önemi artmıştır.

Kadıların kararlarını sicile kaydetme adeti sadece Osmanlı’larda değil, Hz.

Peygamber (S.A.V.) ve sonraki Türk İslam Devletleri’nden Selçuklular ve

Memluklular zamanında da uygulanmıştır4

Siciller eski idare teşkilatın ortaya çıkarılması yönünden de çok önemlidir.Başta

kaza olmak üzere, sancak ve eyalet taksimatı , beylerbeylik, sancakbeyliği,

kethüdalık, vayvadalık, kadılık, naiblik, muhzurlık, gibi idari ve adli

müesseselerin idari yapısını, fonksiyonlarını sicil kayıtlarında bulmak

mümkündür5.

Bu tarihi tekamulün tabi neticesi olarak kadıların umumiyetle şu nevi işlerle

meşgul oldukları tuttukları sicillerden anlaşılmaktadır.

1. Kadılar her şeyden önce bulundukları bölgelerdeki halkın hukuk ve cezaya

taalluk eden işlerine bakarlardı.

3 Halil İnalcık, “ Osmanlı Arşivlerinin Türk ve Dünya Tarihi İçin Önemi”, Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İst.1985, s.35. 4 Yusuf Halaçoğlu, XIV. ve XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı, Ankara 1995, s.124. 5 Tayyib Gökbilgin, Osmanlı Paleografya ve Diplomatik İlmi, İst. 1992, s. 112

4

2. Kazalara kadar yayılmış bulunan kadıların daha küçük yerleşim

bölgelerindeki işleri takip etmek üzere naib tayin etme selahiyetleriyle de

hadiselerden naibleri vasıtasıyla haberdar olur ve amme hukukuyla alakalı

meseleleri sicillerine kaydederlerdi6.

3. Kadılar, bulundukları bölgede velayet-i amme sıfatına haiz olduklarından

amme hukukunu korumakla da vazifeliydiler.

4. Bu gün noterlerce ifa edilen her türlü kefalet, vekalet, mukavele ve

borçlanma gibi akitler de katılar tarafından yerine getirilir ve sicilere işlenirdi.

4. Mirasa taalluk eden feraiz meseleleri de kadı ve naibleri tarafından

neticelendirilirdi.

5. Aile hukukunun tanzim ve takipçisi de kadılardı.

6. Kadılar bulundukları bölgelerdeki mukataa, vakıf ve tımarların da

murakıbı idiler.

7. Orduyu Hümayun’un seferde bulunduğu bölgenin kadıları da orduyla

sefere katılırlardı.

8. Bölge asayişinin temini hususu da beylerbeyi ve sancakbeyi ile birlikte

kadıya aitti.

9. Kadıların çok önemli vazifelerinin biri de bu günkü belediye hizmetlerini

görmüş olmalarıdır.

10. Bir diğer önemli vazifeleri de emlak ve arazi alım-satım işleriyle meşgul

olmalarıdır.

Kadıların görevleri ana hatlarıyla belirtilmiştir. Osmanlılar döneminde kaleme

alınan vak’anüvis ve hususi tarihlerdeki şehir, kasaba ve köylerimize ait malumat

fikdanı da göz önüne getirildiğinde, bu arşiv mahkemelerinin sadece bizim kültür

için değil, bu gün Osmanlı toprakları üzerinde kurulmuş bir çok ülke için ne

kadar büyük değer ifade ettiği açıktır7.

Osmanlı Devleti’nde kadılar tarafından tutulan İstanbul’dan gönderilen, “ Adalet

name” leri, çeşitli fermanları, hükümleri, beratları, tahrirleri, vezir ve

6 Cahid Baltacı, “Şer’iyye Sicillerinin Tarihsel ve Kültürel Önemi”, Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İst.1985, s. 128-129. 7 Baltacı, A.g.e., İst. 1985, s. 128- 129- 130.

5

beylerbeylerinin yazdıkları buyrultuları, kadıların yazmış olduğu çeşitli mahkeme

kararlarını, vakıf tevcihlerini, mahalli anlaşmazlıkları, vergi tahsillerini, kadılara

arz edilen çeşitli şikayetleri, dava konularını, kadıların İstanbul’a yollamış

oldukları çeşitli konulardaki ilanları, vezir-i azam ve diğer vezirlerin kendilerini

ilgilendiren konularla ilgili yazdıkları mektupları içine alan şer’iyye sicilleri aynı

zamanda o devirdeki Osmanlı düzeninin şehir hayatına ait iktisadi ve sosyal

konuları açıklaması bakımından büyük önem arz etmektedir8.

Şer’iyye defterlerinin Osmanlı tarihi açısından kendi önemi yanında, Başbakanlık

Arşivi’nde bulunan Mühimme Defteri’nin eksik kısımlarının tamamlanması

bakımından da ayrıca önemi vardır. Bu siciller Osmanlı devri kültürü içinde bir

hazine değerindedir. Çünkü, bazı araştırıcılar bu defterlerden yaralanarak Anadolu

hrıstiyanları arasında kullanılan Türkçe adları tespit ederek kültür etkileşmesinin

ve bu kavimlerin köklerinin araştırılması yolunda önemli çalışmalar

yapmışlardır9.

C. 173 NUMARALI BESNİ ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİ

Besni ilçesine ait 173 Numaralı Şer’iyye Sicil Defteri, kadıların vazifelerinin,

bölgenin iktisadi, ictimâi yapısının anlaşılmasında önemli bir kaynaktır.

Mezopotamya, tarih boyunca sürekli istilalara uğramış ve birçok önemli

medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir bölgedir. Mezopotamya hilalinin içerisinde

bulunan Besni önemli bir yere sahiptir.

173 Numaralı Besni’ye ait Şer’iyye Sicil Defteri’nde, Türk örf ve adetiyle İslam

kültürünün kaynaşımı olarak, miras hukukunun nasıl gerçekleştiğinin en güzel

örneği sunulmuştur. Ayrıca birçok farklı etnik yapıya aynı anda ev sahipliği yapan

Besni’de, kadıların görevlerini ifada gösterdikleri hassasiyet dikkate şâyândır.

Nitekim Ermeni mahallesinde oturan Binboğaz Karmen’in ölümüyle, varislerin

müracatı üzerine, mirasın dökümü ve paylaşımı kadı tarafından yapılmıştır10.

8 Zekeriya Bülbül, Konya’nın Merkezi Yömetimle İlişkileri (1685-1700), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü (Basılmamış Doktora Tezi), Konya 1988, s.3-4. 9 Bülbül, A.g.e., s.3-4. 10 173 Nolu Besni Şer’iyye Sicil Defteri 46, s. 102.

6

Bu da Osmanlı Devleti hukuk sisteminin, her etnik grupta uyandırdığı güvenin bir

göstergesidir.

7

BİRİNCİ BÖLÜM A. BESNİ İLÇESİ’NİN COĞRAFİ KONUMU

Besni, Adıyaman İli’ne bağlı bir ilçe merkezidir. Anadolu’nun Güneydoğusunda

bir yay şeklinde uzanan Güneydoğu Toroslar sırasına ait Yumrutepe eteklerine

kurulmuş olup, denizden yüksekliği 900 metredir.Yüzölçümü 1330 Km2’dir ve

Km2’ye 82 kişi düşmektedir. İlçenin Doğrusunda Adıyaman, Batısında Gölbaşı

İlçesi , Kuzeyinde Tut ilçesi ,Güneyinde Araban ve Birecik ilçeleri

bulunmaktadır11. Eski yerleşim yeri şimdiki yerinden yaklaşık 5 kilemetre

güneyde Besni Kalesi etrafında idi. Derenin zamanla taşması, heyelanlara maruz

kalması sonucu yerleşim yerinin pek çok defa değiştiği bilinmektedir12.

İlçe topraklarının kuzey bölümü dağlıktır. Güneye doğru yükselti alçalır, yayla ve

ovalara geçilir. İlçede Geyik dağı, Guz dağı, Pohin dağı, Kocadağ ve Kızıldağ

bulunmaktadır13.Kuzeyde dağlık alanı oluşturan Akdağ (2519m) en yüksek

noktadır14.

İlçeyi ikiye bölen çizginin kuzeyi dağlık ve engebeli olup, bu bölgede tarla

ziraatından ziyade bağ ve bahçe ziraatı daha ağır basar. Bu bölgenin bir kısmı

ormanlık ve kayalık alanlarla kaplı olup, üzüm bağı ve Antep fıstığı yaygın ziraat

türüdür. Bu çizginin güneyinde kalan kesiminde ise arazi düz, verimli ve hafif

engebelidir. Bu kesimde Gaziantep, Fırat ve Göksu arasında geniş ve verimli bir

ova yer alır. Bu ovaya “Keysun Ovası” denir. İlçe akarsu bakımından zengindir.

En büyük akarsuyu, kuzeybatıdan sınırları içerisine girerek Adıyaman’la

11 http://www.besnihaber.com/index.php?pid=3. 12 Mehmet Taşdemir, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.5, İst. 1992, s.540; İslam Ansiklopedisi, C.2, İst. 1993,s.570. 13 http://www.besnihaber.com/index.php?pid=3. 14 Görsel Büyük Genel Kültür Ansiklopedisi, C.4, Görsel Yayınevi, İst. 1990, s.1520.

8

arasındaki doğu sınırlarını çizip Kızılın Köyü civarında Fırat Nehri’ne karışan

Göksu’dur. Doğu kesimindeki Ağdere, Şambayat’ın güneyinde Göksu’ya karışır.

Güneyde Toklu Köyü yakınlarında çıkan Değirmen Çayı (Sofraz Çayı) ile Keysun

civarından çıkan Tavaş ve Çövenek sularının birleşmesinden meydana gelen

Keysun Çayı, Göksu’ya dökülür15.

İlçede Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz ikliminin karışımı tipik

bir iklim hüküm sürer. Diğer ilçelere nazaran yazları daha serin, kışları daha

soğuktur. Kar en çok Ocak ve Şubat aylarında yağar. Yıl içerisinde ilçede yağmur

ve kar yağışı görülmekte , kar kalınlığı zaman zaman 1 metreyi bulmakta ve

ortalama 55 gün karla kaplı kalmaktadır.Yağışlar çeşitli tarımsal ürünlerin

yetiştirilmesinde önemli rol oynar. Ancak yaz aylarındaki kuraklık, çoğu tarımsal

ürünlerin yetiştirilmesinde sulamayı gerektirmektedir. Besni, coğrafi yapısı nedeni

ile genelde doğu - batı yönünden sert rüzgar almakta , rüzgarın hızı zaman zaman

10 km yi bulmaktadır.

İlçe merkezinde genel olarak ısınma amaçlı olarak katı yakıt türleri (odun ,

kömür) ile beraber akaryakıt da (fuel-oil , motorin ) kullanılmakta; ilçeye bağlı

köylerde ise genel olarak Katı yakıt (odun , kömür) kullanılmakla beraber yer yer

tezek olarak bilinen hayvan gübresi de kullanılmaktadır.

İklim tahıl üretimi için elverişlidir. Özellikle buğday üretimi başta gelir. Ayrıca

arpa, mercimek ve nohut da yeteri kadar üretilmektedir. Son yıllarda kavunculuk

da önemli bir tarım ürünü haline gelmiştir. Üretimi teşvik etmek ve pazar bulmak

amacıyla her yıl ‘Kavun Festivali’ düzenlenmektedir. İklim özellikle Antep fıstığı

için en ideal şartları taşır. Bu nedenle Antep fıstığı ilçe için önemli bir dış satım

ürünüdür.

Kuzey ve batı kesiminde dağlık ve engebeli alanlarda bağlar ve Antep fıstığı

ağaçları bulunur. Ovalık kesimlerde otlakların az ve kısa boyu oluşu hayvancılığı

15 Mustafa Sucu, Adıyaman İli ve İlçeleri, Adana 1985, s.78; İslam Ansiklopedisi, C.2, İstanbul 1993,s.570-572.

9

olumsuz yönde etkilemiştir. Küçükbaş hayvancılık ve hayvan ürünleri ilçeye

yetecek kadardır16.

B. BESNİ İLÇESİ’NİN EKONOMİK FAALİYETLERİ

Besninin ekonomisi, tarım, ticaret, hayvancılık ve dokumacılığa dayanır. İlçede

çok sayıda dokuma ( kilim ve savan) tezgahı mevcuttur. 6 adet iplik fabrikası

vardır ve bunlardan BETAŞ 450 işçi çalıştırmaktadır.), 2 adet çırçır fabrikası

bulunmaktadır. Besni Tekel Yaprak Tütün İşletmesinde ise 180 işçi ve memur

çalışmaktadır17.

İlçede sadece hayvansal üretimde uğraşan çiftçiler olduğu gibi hayvansal ve

bitkisel üretimle birlikte uğraşan çiftçiler de vardır.

İlçedeki hayvan varlığı;büyükbaş hayvan 6.300, küçükbaş hayvan 47.270,

arı kovanı 3.600 adettir.

Besni ilçesinin ekonomik ve sosyal hayatında tarım önemli bir yer tutmaktadır.

Nüfusun % 65’i tarımsal faaliyetle uğraşmakta ve geçimini de büyük oranda

bununla sağlamaktadır. İlçede 55 köy,57 mezra ve 9 belde mevcut olup,mevcut

kayıtlarda toplam çiftçi aile sayısı 6.513 olup bunlardan 5.120 tanesi toprak sahibi

olan, 1.077 tanesi de toprak sahibi olmayan fakat kiracılık veya ortakçılıkla

çiftçilik yapan ailelerdir.

İlçenin 1.327.000 dekar yüzölçümü olup,bunun % 54’ü tarım arazisi olarak

kullanılmaktadır18. İlçenin arazisinin kullanım durumuna göre dağılımı aşağıdaki

şekildedir:

16 Halit Ertuğrul, Bütün Yönleriyle Besni, Besni 1987, s.85-86. 17 http://www.besnili.8m.com/ekonomi.htm. 18 htpp://web.1asphost.com/ismailkiran/

10

Kullanım durumu

Alan

(%)

Alan

(dekar)

Tarla arazisi 38 503.870

Bağ-bahçe arazisi 16 210.389

Mera 15 203.918

Koruluk-orman arazisi 15 197.270

Nadas - -

Diğerleri 16 211.553

TOPLAM 100 1.327.000

Tablo 1: Besni ilçesi arazisinin kullanım durumuna göre dağılımı.

1980’lerden önce tarımda kullanılan bu araziler sadece yerüstü su kaynakları ile

sulanabilmekteydi; bu şekilde sulanan arazi miktarı ise oransal olarak oldukça

azdır. Fakat 1980’lerden sonra tarımsal sulama amacıyla açılan Keysun,Çomak ve

Beşyol ovalarında artezyen kuyularının sayısı hızla artmıştır. Buna paralel olarak

tarımda verimlilik arttığı gibi ürün deseninde de değişiklik olmuştur.

Tarımsal faaliyetin üzerinde yürütüldüğü toprağa gelince; bunun özelliklerini tek

bir sınıfta toplamak mümkün değildir. Toplamı yaklaşık 714.259 dekar olan

ilçenin tarım arazisi yer yer farklılıklar göstermektedir. Büyük çoğunluğu

killi,killi-tınlı tekstürde kırmızı renkli kurak ve yarı kurak bölge toprakları olup

yer yer gri renkli killi,beyaz renkli killi-kireçli topraklar ile dere ve çay

kenarlarında aluviyal,tınlı,tınlı-kumlu topraklara da rastlamak mümkündür.

İlçenin Suvarlı ,Sarıyaprak, Eskiköy, Köseceli beldeleri sınırları içerisinde kalan

araziler büyük oranda taşlık ve kayalık, az verimli bir yapıda iken,Çakırhüyük

,Kesmetepe, Üçgöz, Şambayat beldesi ve Beşyol, Çomak ve Kızılin köyü

sınırlarındaki arazilerin büyük çoğunluğu sulanan, düz, verimli

arazilerdir19. İlçe, iklim özellikleri bakımından doğu geçit bölgesine

19 htpp://web.1asphost.com/ismailkiran/

11

girmektedir; yani, Akdeniz iklimi ile doğu karasal iklimi arasında bir özellik

göstermektedir. Atatürk Barajının yapılmasıyla İlçenin ikliminde hissedilir bir

farklılık meydana gelmiş; nem ve yağış miktarı artmıştır. İlçemizde, ilkbahar son

don tarihi mart sonu-nisan başlarına; sonbahar ilk don tarihi ise kasım ayının

sonuna rastlamaktadır. Bu durum, kısa sayılmayacak bir bitki yetiştirme aralığına

olanak vermektedir20.

TARLA

BİTKİLERİ

ENDÜSTRİ

BİTKİLERİ

BOSTAN

BİTKİLERİ

BAĞ ve BAHÇE

BİTKİLERİ

ÜRÜN ÇEŞİTLERİ

Buğday

Arpa

Çeltik

Nohut

Soğan

Mısır

Kırmızı mercimek


Tütün

Pamuk

Susam

Soya Fasulyesi


Biber

Hıyar

Kabak

Karpuz

Kavun

Patlıcan

Domates

Soğan (yeşil)

Sarımsak (yeşil)


Nar

Dut

Erik

Bağ

Elma

İncir

Ceviz

Kaysı

Kiraz

Badem

Şeftali

Zeytin

Armut

T.Hurması

Antep Fıstığı

Tablo.2. Besni İlçesi tarım ürünleri

20 htpp://web.1asphost.com/ismailkiran/

12

C. BESNİ İLÇESİ’NİN TARİHÇESİ

Besni adı Süryanice ‘Bet Hesna’dan gelir. Hititler bölgeye M.Ö. 1650-1340

tarihleri arasında egemen olmuşlardır. Kral I.Telepinus döneminde ilçe toprakları

Hititlere katılmıştır. Boğazköy yazıtlarından anlaşıldığına göre; Besni

yakınlarında Uşu ve Haşşu kentleri bulunmaktaydı. Kral I.Telepinus kendisine

direnen bu iki kenti yaktırmıştır. Bugün hala esrarını sürdüren bu iki kentin,

tarihte Keysun olarak bilinen bugünkü Çayırhüyük ve Külşehri adıyla tarihe geçen

Sofraz olabileceği kanaati yaygındır.Söz konusu bu iki şehir yakıldıktan sonra,

Besni’ye girilmiştir. Besni Kalesi o dönemde ilk ciddi savunma sığınağı olarak

elden geçirilmiştir21.

M.Ö. 605 yılında Babiller Asurlar’la birleşerek Mısırlıları Fırat dolaylarından

güneye sürmüşlerdir. Daha sonra Asurlar’dan bölgeyi alarak sınırlarını

genişletmişlerdir. Fakat bölge uzun yıllar Babiller ve Asurlar arasında yaşanan

kanlı savaşlara şahit olmuştur.

M.Ö. 1200 yıllarının sonlarında bugünkü Burunçayır vadisinde Asur ordusu ile

Urartu ordusu karşılaşmıştır. Çok kanlı geçen savaşın galibi Urartular olmuştur.

M.Ö. 3000-162 yılları arasında hüküm süren Asurlar, sınırlarını batıya doğru

genişletmek için harekete geçince Adıyaman civarında yönetim kuran Kummuh

Krallığıyla karşılaşmıştır. Aralarında üç büyük ve kanlı savaş olmuştur. M.Ö. 705

yılında Besni’nin hakimi Asurlar olmuştur22.

Büyük İskender’in Pers kralını bozguna uğratmasıyla, on yıllık Hellenistik dönem

başlamıştır. Büyük İskender’in ölümünden sonra M.Ö. 321 yıllarında Selökid

idareyi ele geçirmiştir. Bu dönemde Hellenizm izleri Besni’de kendini

göstermiştir. İlçe o tarihlerde inançların rahatça yaşandığı bir yer haline gelmiştir.

21 Halid Ertuğrul, A.g.e., s.85-86. 22 Ertuğrul, A.g.e., s.85-86.

13

M.S. 72-395 yılları arasında Besni’de Roma dönemi yaşanmıştır. Perslerle

Romalılar arasındaki savaşlar durmak bilmeden sürüp gitmiştir. Halk yaşamdan

bezgin, tedirgin durumdaydı. Bu konuyu Tevarih-i Emeviye şöyle anlatır: “Ay

geçmezdi ki Behesna’dan bir figan kopmasın. Yıl geçmezdi ki Behesna yerle bir

olmasın”23.

I.Hüsrev zamanında Sasaniler Suriye’yi Bizanslılardan alarak Antalya’ya kadar

ilerlemişlerdir. Besni halkı I.Hüsrev’e bölgenin en güzel kızını gelin olarak

sunmuştur. Bu nedenle I.Hüsrev bölgeyi yağmalamaktan vazgeçmiştir.

Emeviler ile I.Hüsrev arasında yapılan savaşı I.Hüsrev kaybetmiş ve

üzüntüsünden ölmüştür. Besni halkının damadının ölümüne duyduğu üzüntüyü

Anasır-ı Türk şöyle anlatır: ‘’Besni halkı bu acı haber üzerine on beş gün yas

tuttu. Ocaklar tütmedi. Kazanlar kaynamadı. Göz yaşları sel oldu, yürekleri

yaktı”.

Hz. Ömer zamanında Besni’ye gelen Müslümanlık sistemli bir şekilde Emeviler

ve Abbasiler döneminde yayılmıştır.

758-958 yılları arasında Besni’de Abbasiler dönemi yaşanmıştır. Abbasiler Besni

Kalesi’ne iki camii bir de mescid yaptırmışlardır. Besni yeniden imar edilmiştir.

Fakat Abbasiler ve Bizans arasındaki savaşın galibi olan Bizanslar Besni’yi

yağmalamıştır.

1066 yılında Selçuklu komutanı Gümüştekin Besni’ye gelmiş fakat burada fazla

kalamamıştır24.

Yeniden Bizanslar’ın eline geçen Besni Kalesini 1104’te Kutalmışoğlu

Süleyman’ın emirlerinden Buldaç adlı bir Türk komutanı geri almıştır25.

23 Ertuğrul, a.g.e., s.85-86. 24 Ertuğrul, a.g.e., s.85-86. 25 Meydan Larouse,C.2,Meydan Yayın Evi,İstanbul 1990,s.324.

14

Moğol istilası sırasında, 1261 yılında Hulagu’ya yaptığı yardımlardan dolayı

Besni ve çevresi Kilikya Ermeni Kralı Hethum’a verilmiştir. Yıldırım Bayezid,

Malatya’yı Osmanlı topraklarına kattıysa da, 17 Eylül 1400’de Timur’un Suriye

halkına gönderdiği ünlü buyrultuyu Besni’de yazdığı söylenir.

Mısır seferi sırasında Yavuz Sultan Selim, Besni’yi Dulkadirli Emareti’ne

bağlamıştır. Ali Bey’i de Sancak Beyliği’ne getirmiştir26. Sonra bir ara Suriye’den

gelen Yezidler, dağlık alanlara yerleşerek isyan etmişlerdir. Abdurrahman Paşa

isminde bir Osmanlı paşası isyanı bastırarak, Besni’ye yerleşmiştir. Besni’nin

yerini beğenmeyerek kuzeydeki Bedirse mevkiinde hanlar ve hamamlar

kurdurduğu rivayet edilir27.

Osmanlı idaresine girmesinden hemen sonra yöre ile birlikte Besni’nin de tahriri

yapılmıştır. 1519’daki ilk tahrire göre burada 1400 müslüman, 150 kadar da gayr-i

müslim bulunuyordu. 1523’te 1750 müslüman, 230 gayr-i müslim; 1547’de 1500

müslüman, 360 gayr-i müslim; 1560’da ise 1800 müslüman, 370 gayr-i müslim

yer alıyordu. Bu durum 16.yy’ın ikinci yarısına kadar pek önemli bir nüfus

artışının olmadığını, küçük değişikliklerle zaman zaman azalıp yükseldiğini

göstermektedir. Bölge halkının konar göçer yapıda olması, bu nüfus hareketini

tayinde önemli bir rol oynamıştır. Gayr-i müslim nüfusta ise normal artış seyri

içinde sürekli bir yükselme olmuştur28.

Besni, konumu nedeniyle, Kurtuluş Şavaşında işgal edilmemiştir. Ancak, Antep

ve Maraş savunmasında, bilinenden daha çok hizmeti geçmiştir.Fransızlar’ın

Antep ve Maraş’ı işgalleri Besni' de geniş yankılar uyandırmıştır.İlçe Müftüsü

başta olmak üzere, camilerde hutbe, vaaz ve nasihatlarla halkın savunma

duyguları kabarmış; silah, cephane, giyecek ve yiyecekler toplanmıştır.Bunlar

Antep ve Maraş'a gönderilmiştir. Ayrıca çok sayıda silhlı birlikler oluşturularak

Antep ve Maraş savunmasına yardıma gidilmiştir. Besnili Hasan Bey Antep

26Yurt Ansiklopedisi,Anadolu yayınları,İstanbul 1981,s.204. 27 Mustafa Sucu,A.g.e. ,s.87. 28 Mehmet taşdemir, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,C.5,İstanbul 1992,s.542.

15

savunmasında, Senem Ayşe de hem Antep hem de Maraş savunmasında büyük

roller oynamışlardır29.

1859’da Hısnımansur kazasına bağlanan Besni bu tarihten sonra tekrar

Malatya’ya bağlı kaza merkezi olmuştur. 1926’dan 1933’e kadar ise Gaziantep’e

bağlı kalmıştır. 1933’te tekrar Malatya’ya bağlanmıştır. 1954’te Adıyaman’ın il

oluşuyla buraya bağlı bir ilçe merkezi durumuna gelmiştir. 1950-1960 yıllarında

yer değiştirerek şimdiki yerine taşındığı için Besni halkının çoğu çevre il ve

ilçelere göç etmiştir30.

29 http://www.besnili.8m.com/besni%20tarihi.htm 30 Mehmet Taşdemir, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,C.5,İstanbul 1992,s.542.

16

İKİNCİ BÖLÜM

173 NUMARALI ŞER’İYYE SİCİL DEFTERİNE GÖRE BESNİ’NİN

İDARİ, SOSY1”AL VE İKTİSADİ YAPISI

A. İDARİ YAPI

I. Adli ve idari Görevliler

Geniş sınırlara sahip olan Osmanlı Devleti, “Taşra” adını verdiğimiz İstanbul

dışındaki topraklarında şu şekilde bir idari taksimat gerçekleştirilmiştir. Köy,

kaza, nahiye, sancak, ve eyalet. En küçük yönetim birimi olan köylerin

birleşmesiyle nahiyeler, nahiyelerin birleşmesiyle kazalar, kazaların birleşmesiyle

sancaklar ve sancakların birleşmesiyle de eyaletler teşekkül etmiştir31.

Osmanlı Devleti’nde adli davalara bakan kişilere kadı denilmekte olup, kelime

manası itibariyle hükmeden ve yerine getiren anlamındadır. Fakat kadı Osmanlı

Devleti’nde şer’i ve hukuki işleri yerine getirdiği gibi idari işlerden de

sorumluydu. Osmanlı Devleti’nde kadının üç önemli fonksiyonu bulunmaktaydı.

Bunlar hukuki, idari ve belediye görevlerdir. Kadılar baktıkları davalardan belirli

miktar para alırlardı. Ne kadar alacakları bölgeye göre değişirdi. Bu rakam o

beldenin kanunnamesinde yazılı olurdu32 .Mahkemelerde kadılardan

başkabaşkatip ve katipler de bulunurdu. Çalışmamızda Besni kazasına bir katip

atamasının yapıldığına rastlanmıştır33. Defterin15.sayfasında kayıtlı

H.1277(M.1867) tarihli belgede bir miras münasebetiyle Müftü Ömer Efendi’nin

ismi geçmektedir. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde devlet otoritesinin

31 Hallaçoğlu, a.g.e., s.124. 32 İ.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilatı ve Sosyal Yapı, TTK. Ankara 1988, s.84.

17

zayıflamasıyla asayiş bozulmuştur. Devlet bu meseleye çözüm getirmek için, 8

Haziran 1844 Tımarlı Sipahilerin görevlerine son verilerek “Zaptiye Teşkilatı”

kurulmuştur. Böylece kadıların işlerine yardımcı olunmuş ve halkın güvenliği

sağlanmış oldu.

Defrerin 16.sayfasında kayıtlı iki numaralı belgeye göre H.1280 Cemaziyel ahir

(M.1863 Kasım) tarihinden önce Erzurum asıllı Gümrük memuru Burhan Hafız

Selim Ağa görev yapmıştır34.

Köylerde devlet adına yönetimde söz sahibi olan “Muhtar”dı. Köydeki asayişin

sağlanmasından, köylünün sorunlarının gerekli yerlere bildirilmesinden

sorumluydu ve kadıya yardımcı olmak zorundaydı. Çalışmamızda bir cesetin

bulunmasıyla zaptiye keşfe gitmiş yanına köy muhtarını da almıştır35.

1. Sancaklar

173 numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde sadece ‘Sasani’ sancağından

bahsedilmiştir36.

2. Kazalar

173 numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde üç kaza ismine rastlanmıştır37.

Siverek 17/2

Besni 22

Darende 60/1

Tablo.3. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen kazalar.

33 BŞS., Bknz. s.66. 34 BŞS., Bknz. s.78. 35 BŞS., Bknz. s.105. 36 BŞS., Bknz. s.110.

18

3. Aşiretler

Çalışmamızda üç aşiret ismine rastlanmış olup, Bucak aşireti Siverek kazasına

bağlıdır38.

Bucak 17/2

Mahmenli 32/2

Çakıllı 71/1

Tablo.4. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen aşiretler.

4. Nahiyeler

Çalısmamızda sadece Hoydi (64/2) adlı nahiyeye raslanmaktadır39.

5. Köyler

173 numaralı Besni Şeriyye Sicil Defteri’nde yaklaşık 25 köy ismi geçmektedir40.

Tut 44/1

Şaraklı 44/4

Kazbali Hisar 45/1

Çiftlik 45/3

Şambayat 45/4

Pervari 51/1

Kal 52/1

Nasır 52/3

Şenkçi 55

37 BŞS., Bknz. s.79; s.80; s.159. 38 BŞS., Bknz. s.79, s. 88 s, 191. 39 BŞS., Bknz. s.174. 40 BŞS., Bknz. s.102; s.103; s.105; s.106; s.106; s.123; s.127; s.130; s.138; s.170; s.187; s.208; s.213; s.218; s.220; s.62; s.146; s.154; s.153; s.174; s.162.

19

Çalboğaz 65/1

Savtlı 70/1

Dereli 77/1

Terbezek 78/1

Sofraz 80/1

Nebki 80/2

Yaylacık 5/1

Bostancık 32/1

Oyratlı 57

Bulgar 60/2

Keçe 60/1

Gençi 64/2

Pehenk 61/1

Tablo.5. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen köyler.

6. Mahalleler

173 nolu Besni Şeriyye Sicil Defteri’nde bugün Besni’nin idari sınırları içinde

olmayan mahalleleri vardır41.

Hamra 45/5

Kahta 45/8

Meydan 44/5

Çırçır 59/1

Bozmekan 69/1

Vasati 11/1

Tablo.6. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde adı geçen mahalleler.

41 BŞS., Bknz. s.106; s.107; s.98; s.104; s.150; s.183; s.73.

20

B. SOSYAL YAPI

I. Sosyal Statü, Müslim Gayr-i Müslim İlişkileri

Osmanlı Devleti’nde dil, din ve ırk ayrımı gözetmeksizin toplumun her kesiminin

ihtiyacına cevap verilmiş ve sorunlara çözüm getirilmiştir. Bu durum, bazı

tarihçiler tarafından Osmanlı Devleti’nin 600 yıl kadar ayakta kalmasının

sebeplerinden biri olarak kabul edilmiştir. Besni ilçesinde farklı etnik grupların

olmasına rağmen, gruplar arasında herhangi bir anlaşmazlığa rastlanmamış,

bilakis alış veriş içerisinde oldukları görülmüştür. Çalışmamızın 42/3 numaralı

belgesinde, zımmi Elub veled Ağya veled Lirus’un Üstbaş çarşıda bulunan tüccar

dükkanını Şambayatlı Hacı Mehmed bin Kara mehmed’e sattığına ve parasını

aldığına rastlanmıştır42.

Toplumda kişiler babaların isimleri ile anıldıkları için kullanılan sicillerde ibnu,

bintü yani oğlu, kızı tabirleriyle adlandırılmışlardır43. Gayr-i müslimlerde ise,

“veled” tabiri eklenmiştir44. Osmanlı toplumunda eşitlik ilkesinin bir örneğini de,

gayri müslimler için farklı bir mahalle kurulmamış olmasında görmekteyiz. Aynı

mahallede kardeşçe ve huzur ortamı içinde hatta, tarla alım ve satımlarında alış

veriş yapacak kadar samimi ilişkiler içerisinde oldukları da görülmüştür.

Mirasta, malların dökümünde ve paylaşımın da gayr-i müslimler için farklı bir

mahkeme kurulmamıştır. Türk halkının davalarına bakan kadıların, gayr-i

müslimlerin miras davalarında da aynı hassasiyeti gösterdikleri çalışmamızın 46

numaralı belgesinde de sabittir. Bu belgede mahkeme tarafından, mirasçılardan

Akub’un isteği üzerine ortak miras olan 434 kuruş, 20 para işletilmek üzere

Akub’a verilmiştir. Fakat mahkeme, paranın zararını karşılama şartını öne sürerek

ana parayı ve diğer mirasçıların haklarını güvence altına almıştır45.

42 BŞS., Bknz. s.100. 43 BŞS., Bknz. s.220. 44 BŞS., Bknz. s.177. 45 BŞS., Bknz. s.107.

21

173 Numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde de rastlandığı gibi, miras kalan

malların parasal değeri tespit edilirken kişinin ölmeden önce alacağı değerler de

hesaplanmıştır46. Yazılı bir belge olmamasına rağmen kişilerin borçlarına sadık

kalmaları ahlak kurallarının topluma yansımasının güzel bir örneğidir.

II. Aile İlişkileri ve Evlenme Akitleri

173.Besni Şeriyye Sicil Defteri’nde rastlanan miras davalarında, aile fertlerinin

her birinin mirasta hak sahibi olduğu ve İslam hukukuna göre mahkeme önünde

hakkını aldığı görülmüştür. Mahkeme, kayıp olan mirasçının dahi, ölümü

ispatlanmadığı için alması gereken payının kayıtlara geçirilmesini sağlanmıştır47.

Mirasın değerinin tespitinden sonra mahkeme, parayı vasi tayin edilen kişiye

teslim etmektedir. Vasiler, mirasçılar tarafından birinci derecedeki aile

büyüklerinden seçilmektedir. Bu da “Ata erkil ”aile yapısına sahip olunduğunun

bir göstergesi olarak kabul edilebilir48.

Mahkeme mirası tek tek sicil defterine yazdıktan sonra, parasal değerini tespit

edip mirasçılara taksim işini gerçekleştirmektedir. Önce vasi tayin edilen kişinin

hissesi daha sonra da diğerlerinin hissesi sunulmuştur. Erkek mirasçının payına

düşen hissenin yarısı bayan mirasçıya verilmiştir49. Bu durum, Osmanlı Hukuk

Sistemi’yle, İslam Hukuk Sistemi’nin kaynaşımının bir sonucudur.

Evlenme akitlerinde mihrin belirlenmesi hususunda özellikle kadıların hassasiyet

gösterdiği tespit edilmiştir50. Miras davalarında malın taksiminin yapıldığı sırada

birden fazla evliliklerin mevcut olduğu kayıtlarda bulunmaktadır51.

III. Vasi Tayini

Çalışmamızda özellikle mirasçıların yaşı küçük olduğu için kadı tarafından vasi

tayin edildiği görülmüştür52. Ya da başka yerde ikamet edip tarla alım ve

46 BŞS., Bknz. s.200. 47 BŞS., Bknz. s.178. 48 BŞS., Bknz. s.117. 49 BŞS., Bknz. s.134. 50 BŞS., Bknz. s.227.

22

satımlarında veya bayanların hukuki konularda rahat olabilmesi için vasi tayin

ettikleri bilinmektedir. Çalışmamızın 41 numaralı belgesinde Hacı Mehmet bin

Mehmet’in vefatı üzerine çocukları büyüyünceye kadar kadı, Hatice bintü Hacı

Mehmet’i vasi tayin etmiştir. Ayrıca Hatice’ye vasiliği müddetince günlük kırk

para akçe verileceğine karar vermiştir53.

C . İKTİSADİ YAPI

Bir bölgenin fiziki ve iklim özellikleri ile ekonomik faaliyetlerin çeşitliliği

birbirleriyle bağlantılıdır. Besni ilçesinin kuzeyi dağlık olmakla beraber, güney

kesimleri ovalarla kaplıdır. Ayrıca bölge akarsu bakımından da zengindir. Bu

şartlar altında, iktisadi yapının tarımsal faaliyetler üzerine şekillenmesi kaçınılmaz

olmuştur. Dağlık kesimlerde bağcılık yaygın olarak yapılırken, ovalık alanlarda

tarla ziraatı ön plandadır.

Besni ilçesi, bulunduğu coğrafi konum itibariyle Akdeniz İklim’i ile Karasal

İklim’in karışımı tipik bir iklime sahiptir. Bu durum, bölgede tarımsal çeşitliliğe

imkan sağlamıştır. Buğday ve arpa üretiminin halkın başlıca geçim kaynağı

olduğu, 173 Numaralı Şer’iyye Sicil Defteri’nden de anlaşılmaktadır. Çünkü,

miras kalan malların dökümü ve değerinin tespiti için açılan davaların hemen

hemen hepsinde buğday ( hınta) ve arpa ( şıar) üretiminin yapıldığına, ayrıca

üzümün de önemli bir geçim kaynağı olduğuna rastlanmıştır. 45 ve 46 numaralı

belgelerde bağ, bostan ve tarla alım satımları ve dükkan kiralama ve satın alma

işlemleri kayıtları bulunmaktadır. Tereke defterlerinde de görüldüğü üzere

özellikle ev eşyalarının bağ ve bostanlarda kullanılan tarım aletlerinin, tarla ve

evlerin miras olarak bırakıldığı sabittir. Mal dökümlerinde mahkemenin tespit

ettiği kıymetlere bakılarak halk arasında ekonomik uçurumun fazla olmadığı

görülmektedir54.

51 BŞS., Bknz. s.190. 52 BŞS., Bknz. s.77. 53 BŞS., Bknz. s.99. 54 BŞS., Bknz. s.166; s.168.

23

Çalışmamızda bağ, bostan ve tarla alım, satımlarının mahkeme huzurunda

yapıldığını gösteren tutanaklar bulunmaktadır. 44/6, 45/3, 45/5, 45/6 numaralı

belgelerden anlaşıldığına göre normal bir tarlanın dönümü 50 kuruşken dere

kenarındaki tarlanın dönümü 100 kuruşa satılmıştır55.

Bölgede hayvancılık, yeryüzü şekillerinin engebeli olmasından dolayı fazla

yaygın değildir. İklime bağlı olarak bitki örtüsünün bozkır olması, küçük baş

hayvancılığın yapılmasına imkan sağlamaktadır. Tereke defterinden de görüldüğü

üzere hayvancılık sadece aileye yetecek kadar yapılmaktadır. Özellikle inek, katır,

öküz, eşek, at, koyun ve keçi besiciliğinin yapıldığı kayıtlardan anlaşılmaktadır56.

Bitki örtüsünün bozkır olması, bölgede küçük baş hayvancılığın yaygın olarak

yapılmasına imkan sağlamıştır. Bu nedenle koyun ve keçi fiyatları 50 kuruştur.

Büyük baş hayvancılığın yaygın olmamasından dolayı fiyatları yüksektir.

Belgelerden anlaşıldığı kadarıyla öküz 600, inek 250, düve 130, tosun 100 ve katır

1000 kuruştur. Diğer büyük baş hayvanlara oranla katırın fiyatının yüksek olması,

tarlanın işlenmesinde önemli bir güç olarak kullanılmasından dolayıdır57.

173 Numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri’nde halkın günlük hayatını yakından

ilgilendiren önemli bir durumla karşılaşılmıştır. 4 numaralı H.1277 Rabiğ’ül ahir (

M.1860 Ekim) tarihinde mahkeme ekmek(nan- aziz), un(dakik), lahm(et), kavurga

ve iç yağı gibi erzağın satış fiyatını belirlemiştir. Ayrıca 7/1. belgemizde kahve,

sabun, çay şekeri, gül şekeri ve biber gibi herkesin mutfağında olması gereken

zaruri ihtiyaçlarının fiyatı belirlenmiştir58.

Çalışmamızda incelediğimiz belgelerde, kısa süreli aralıklarla fiyat belirlenmesi

yapıldığı görülmüştür. 1/2 numaralı belgede kavurga 76, 1/3 numaralı belgede 6

kuruştur. Sebebi belgelerin aslındaki yazım hatasıdır. 7/2 nolu belgede unun ve

55 BŞS., Bknz. s.94; s.105. 56 BŞS., Bknz. s.106. 57 BŞS., Bknz. s.148. 58 BŞS., Bknz. s.66.

24

ekmeğin fiyatları H. 1276 Şevval ( M. 1860 Nisan)’de belirlenmişken 7/3 nolu

belgede, 1276 Zilkade ( M. 1860 Mayıs) tarihinde yani yaklaşık bir ay sonra un ve

ekmeğin fiyatları tekrar düzenlenmiştir. Bu durumun, alıcı ve satıcının, devletin

genel ekonomik hareketlerinden olumsuz etkilenmesini engellemek amacıyla

meydana geldiği bilinmektedir. Çünkü çalışma yaptığımız dönemde ülke

topraklarında, “Yükselme Dönemi” nin görkem, ihtişam ve refahını görmek

mümkün değildir. Devlet, sınırları içinde ve dışında idari, siyasi ve ekonomik

sorunlarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Fakat halkın ekonomik sıkıntılar altında

ezilmemesi için gerekli önlemleri almak da devletin asli görevlerindendir59.

Alım-Satım

17/5,42/1,42/2,42/3,43/1,43/2,43/3,44/1,44/2,44/3,44/5,

44/6,44/7,44/8,45/2,45/3,44/5,44/6,44/7,44/8,45/2,45/3,

45/4,45/5,45/6,45/7,45/8,45/9

Miras dökümü

6,11,13,22,24,32/1,32/2,34,37,38,40,47,48/2,49/1,49/2,

50/1,50/2,50/3,51/2,52/152/2,52/3,53/1,53/2,54/1,54/2,

55,56,57/2,58/1,58/2,59,60/2,61/1,61/2,62,63,64/1,64/2,

65,66,67/2,67/3,68/1,69,70/1,70/2,71,72,73,76,77,78/2,

79,80/1

Raic 1/2,1/3,1/4,1/5,2,4,7/1,7/2,7/3,7/4,7/5,7/6,8/1,8/2,8/3,

8/4,8/5,8/6,8/7,8/8,9/1,9/2,9/3

Vasi Tayini 1,5,5/2,15,23/2,41,48/1,80/2,81

Nafaka-Mihr 41,83

Memur Atama 3

Asayiş 45/1

Tablo.7. Besni Şer’iyye Sicil Defteri’ndeki Belgelerin Konularına Göre Tasnifi.

59 BŞS., Bknz. s.58; s.59; s.60.

25

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM A.BELGELERİN KONULARI TESPİT EDİLİRKEN GÖZ ÖNÜNE

ALINAN UNSURLAR

Belge özetleri yapılırken, özellikle dikkat edilen husus belgenin hangi olaya ait

olduğudur. Özellikle çalışma yaptığımız Besni ilçesi 173 Numaralı Şer’iyye Sicil

Defteri’nde yer alan miras davalarında toplam malların ve masrafların tutarı

belirtildikten sonra kimlerin ne kadar pay aldığı tablolar halinde

simgeleştirilmiştir.

Özetlere yer ve kişi adlarının orjinalliği bozulmadan aktarılmıştır. Örneğin

Hüseyin ibnü Hacı Hasan bin Hüseyin veya Ayşe bintü Mustafa.

Özetlerde sicilin faillerinin adları aktarıldığı gibi yer isimleri de mütehakkık

belirtilmiştir. Örneğin Besni’de Hamra mahallesinde...

Çalışmamızda fazla örneği bulunmamakla beraber kişilerin milliyeti ve dini

hususu dikkate alındı. Ermeni, dürzi, zımmi şeklinde belirtilmiştir. Kiralama ve

satışlarda kişilerin isimleriyle beraber söz konusu meblağ da özetlerimizde

bulunmaktadır.

B. TRANSKRIPSİYON YAPILIRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINAN

UNSURLAR

Çalışma yaptığımız 173.Besni Şer’i Mahkeme Sicilleri, basit ve anlaşılır bir

şekilde, Arap harflerine en yakın Türkçe harflerle incelenmiştir. “ayn” harfini

belirtmek için “ ’ ” işareti kullanılmıştır.

26

Metinlerde tahrip olmuş veya yazım bozukluğundan dolayı okunamayan yerleri

belirtmek için “________” işareti kullanılmıştır. Metinlerin aslını bozmamak için

herhangi bir noktalama işareti kullanılmamış fakat özetlerde bu sıkıntı

giderilmiştir. 18,19,20,21,26,27,29,30 numaralı belgelerde anlam bütünlüğünü

bozan silinti yerler fazla olduğu için çalışmamıza alınmamıştır. Orijinal belgelerde

bazı sayfalar boştur. Mesela 9.sayfadan sonra bir sayfa boş bırakılarak 11.sayfaya

geçilmiştir. Karışıklıklığa yol açmamak için “10.sayfa yoktur” şeklinde bir ibare

koyulmuştur. Sayfa numaraları önce yazılmış, belge numaraları ise “/” işareti

koyularak belirtilmiştir. Örneğin 50.sayfa 1.belge “50/1” şeklinde gösterilmiştir.

Belgelerimizde bütün kıymetlerin değeri kuruştur. Farklı durumlarda para birimi

belirtilmiştir. Bazı belgelerde (mesela 7/6) ‘küşt’ kelimesi ‘et’ anlamında

kullanılırken, bazı belgelerde ise (mesela 58/2,62) mercimek anlamında

kullanılmıştır. Bu farklılık parantez içi açıklamayla belirtimiştir. Ayrıca, bu

dönemde halkın günlük hayatta kullandığı kelimeler, günümüzdeki karşılıklarıyla

yazılmıştır.

H.1282-1286 tarihli 173 Numaralı Şer’iyye Sicil Defteri’nde H.1276 ve H.1277

senesine ait, özellikle bazı erzakların piyasa değerinin belirlendiği belgelerle

karşılaşılmıştır. Bu farklılık dikkate alınmadan belgelere çalışmamızda yer

verilmiştir.

C.BELGE KONULARI

1\1

H. 1276 Rabiğ’ül ahir (M.1859 Ekim) tarihinde İsa Ağa Kethüda’nın oğlu

Süleyman vefat etmiştir. Süleyman’ın ölümüyle geride karısı ve bir kızı kalmıştır.

Kethüda’nın vefat eden Hüseyin adlı kardeşinin eşi ve kızları bulunmaktadır. Yine

Kethüda’nın vefat eden Kovacı Mehmet adlı kardeşinin eşi, iki kızı ve bir oğlu

bulunduğunun mahkeme kaydıdır.

27

1\2

H. 1276 Rabiğ’ül evvel (M.1859 Eylül) tarihi itibariyle lahmın (et) 72 para, unun

55 para ve nan-ı azizin (ekmek) 40 para, kavurganın 76 kuruş ve iç yağının 76

kuruş olarak belirlendiğine dair mahkeme kaydıdır.

1\3

H. 1276 Rabiğ’ül evvel (M.1859 Eylül) tarihi itibariyle lahmın (et) fiyatının 60

para, kavurga fiyatının 6 kuruş, iç yağı fiyatının 6 kuruş olarak belirlendiği

mahkeme tutanağıdır.

1\4

H. 1276 Rabiğ’ül evvel (M.1859 Eylül) tarihi itibariyle mahkemece nan-ı azizin

(ekmek) fiyatı 48 para, un fiyatı 58 para olarak belirlenmiştir.

1\5

H. 1276 Rabiğ’ül ahir ( M.1859 Ekim) tarihinde nan-ı azizin (ekmek) 52 para,

unun 65 para ve lahmın (et) 75 para olması gerektiğine mahkemece karar

verilmiştir.

2

H. 1276 Rabiğ’ül ahirin (M. 1859 Ekim) tarihinde mahkeme nan-ı azizin (ekmek)

fiyatının 52 para, un fiyatının 65 para, kavurga fiyatının 72 kuruş, lahm (et)

fiyatının 75 para, iç yağının 72 kuruş olması gerektiğine karar vermiştir.

3/1

H. Muharrem 1276 (M.Temmuz 1859) tarihinde İzzet Meab Mevlâna Ömer

Efendi Futuvvi Paşahiyenin teklifi ile Besni kazasına kadı olarak atanmıştır. İzzet

Meab Mevlâna Ömer Efendi’nin görev yazısının gelmesi, numara verilmesi ayrıca

28

görev dağılımının yapılmasına dikkat edilmesi gerektiğine dair mahkeme

kaydıdır.

4

1277 Rabiğ’ül ahirin (M. 1860 Ekim) tarihi itibariyle nan-ı azizin (ekmek) 28,

unun 32, lahmın (et) 60, kavurganın 4, iç yağının 4, gül şekerinin 10, çay

şekerinin 12, Halep sabunun 8, Antep sabununun 7, kahvenin 16, eşek ve katır

nalının 8, merkep nalının 4, mıhın (çivi) 9, mumun 7, gamanın (bıçak) 7 kuruş

olduğuna mahkemece karar verilmiştir.

5

Besni kazası köylerinden Yaylacık köyünde Elif bintü Ali isimli hanımın vefat

etmiştir. Haliskanlı oğlu Vakkas’ın kızı Güllü, merhumun kızı Fatma’nın vasisi

tayin edilmiştir.

5/2

Besni kazasının Çiftlik köyünde oturup, Hükümet Konağı’nda çalışan Mehmet bin

Hacı Hasan vefat etmiştir. Veraset davasının çözümünde Müftü Efendi’nin vasi

tayin edildiğinin mahkeme kaydıdır.

6

H. 1280 Rabiğ’ül ahir (M. 1863 Eylül) tarihinde Şambayat köyünde oturan

Hüseyin Hacı Mehmet Bin Abdullah burada vefat etmiştir. Mirasını karısı Ayşe

bintü Mehmed eliyle evladı büyük oğlu Hacı Hüseyin ve diğer oğlu Mehmet ve

kızları Elif ve Fatma’ya bırakmıştır. Mirası Emiş bintü Hacı Mehmet Efendi ile

diğer oğlu Mehmet’e ve annesi Ayşe’ye kaldığı hukuken bilinmektedir. Adı geçen

Mehmet’in işinin neticelendirilmesi için hukuken vasi tağyin edilmiştir.

Mehmet’in istek ve çabasıyla ve diğer varislerin de birleşip uyuşmasıyla malların

bölünüp dağıtılması için mahkemeye başvurulmuştur.

Malların dökümü yapılmış, masrafların çıkarılmasından sonra otuz dört bin beş

yüz altmış kuruş kalmıştır. Adı geçen Mehmet’in payı olan yedi bin yüz kırk

kuruşluk eşyasının teslimi mahkemece onaylanmıştır.

29

7/1

1276 (M.1860) kanun-i saninin yirmi beşinci günü tarihinde Besni kazası

mahkemesi kahve 15, sabun 9, çay şekeri 14, gül şekeri 11, biber 12, mum 9, iç

yağı 62 ve helvanın 3 para olması gerektiğine karar vermiştir.

7/2

H. 1276 Şevval ( M.1860 Nisan) tarihinde Besni kazasında nan-ı aziz (ekmek) 12,

un 12, küşt (et) 2 ve kavurga 6 kuruş olarak fiyatların mahkemece belirlendiğinin

kaydıdır.

7/3

H. 1276 Zilkade (M. 1860 Mayıs) tarihinde nan-ı aziz (ekmek) 52, unun 70 para

olarak mahkemece belirlendiğinin kaydıdır.

7/4

H. 1276 Zilhicce ( M. 1860 Haziran) tarihinde küşt (et) 12, kavurga 4, ekmek 1 ve

un 12 kuruş olarak mahkemenin fiyatları belirlediği kayıddır.

7/5

H. 1277 Muharrem ( M.1860 Temmuz) tarihinde nan-ı aziz (ekmek) 32, un 36

kuruş olarak mahkemece belirlenmiştir.

7/6

H. 1277 Teşrin-i evvel ( M.1860 Ağustos) tarihinde küşt (et) 21, kavurga 42,

hamam yağı 42 kuruş olarak mahkemece belirlendiğinin tutanağıdır.

30

8/1

H. 1277 Şevval ( M.1861 Nisan) tarihi itibariyle küşt (et) 12, kavurga 6, iç yağı

32 para olarak mahkemece kararlaştırıldığının kaydıdır.

8/2

H. 1277 Zilkade ( 1861 Mayıs) tarihi itibariyle kavurganın sürüm bedeli 4, küştün

(et) sürüm bedeli 62 olarak mahkemece belirlenmiştir.

8/3

H. 1277 Zilhicce ( M.1861 Haziran) tarihinde nan-ı azizin (ekmek) sürüm

bedelinin 26, unun sürüm bedelinin 30 para olarak belirlendiğinin mahkeme

tutanağıdır.

8/4

H. 1277 Zilhicce ( M.1861 Haziran) tarihinde küştün (et) satış fiyatı 11 para

olarak mahkemece belirlenmiştir.

8/5

H. 1277 Zilhicce ( M.1861) tarihi itibariyle küştün (et) sürüm bedelinin 55 para,

kavurganın sürüm bedelinin 4 para olarak belirlendiğinin mahkeme tutanağıdır.

8/6

H. 1278 Muharrem ( M.1861 Temmuz) tarihinde nan-ı aziz (ekmek)in sürüm

bedeli 22, dakikin (un) sürüm bedeli 23 kuruş olarak mahkeme tarafından

kararlaştırılmıştır.

31

8/7

H. 1278 Muharrem ( M.1861 Temmuz) tarihi itibariyle nan-ı aziz (ekmek)in

piyasa değeri 20, dakikin (un) piyasa değeri 22 kuruş olarak mahkemece

belirlenmiştir.

8/8

H. 1278 Rabiğ’ül ahirin ( M.1861 Ekim) tarihinde nan-ı aziz (ekmek)in 16,

dakikin (un) 19 kuruş olarak mahkeme tarafından belirlenmiştir.

9/1

H. 1278 ( M.1861) tarihinde küşt (et) 2, kavurga 6 kuruş değerinde mahkemenin

belirlediği sürüm bedeli kaydıdır.

9/2

H. 1278 ( M.1861) tarihi itibariyle küşt (et) için 2 para, kavurgaya 6 kuruş

değerinde mahkemece biçilen miktarın kaydıdır.

9/3

H. 1278 Rabiğ’ül evvelinin ( M.1861 Eylül) itibariyle mahkeme nan-ı aziz

(ekmek)in bedelini 25, dakik (un) bedelini 28 kuruş olarak belirlemiştir.

10. SAYFA MEVCUT DEĞİL

11

H. 1276 Rabiğ’ül ahir ( M.1859 Ekim) tarihinde Besni’nin mahallelerinden Vasati

mahallesinde oturan Hamamcı Hacı Mehmet bin Mehmet hac yolunda vefat

32

etmiştir. Mallarının karısı Cemile bintü Hamdullah ve büyük oğlu Cuma ve küçük

oğlu Mehmet’e ve büyük kızları Emine ve Hatice’ye kaldığı hukuken tespit

edilmiştir. Hacı Mehmet bin Mehmet’in malları vasilerinin onayı ile Köşker Kel

Hüseyin bin Ali’nin başvurusuyla mirasın yazılması ve mirasçılara dağıtılması

mahkemece gerçekleştirilmiştir. Malların değeri 26488 kuruştur. Masrafların

çıkarılmasıyla 23788 kuruşluk malın mahkemece mirasçılara paylaştırıldığının

kaydıdır.


13

H. 1277 Şaban ( M.1861 Şubat) tarihinde Besni’nin Hamra mahallesi

sakinlerinden Mehmet Efendi bin Mehmet Emin Efendi bin Ali Efendi burada

vefat etmiştir. Alacaklıları mahkemeye başvurmuştur. Mahkeme mallarının

dökümünü ve değerlerinin tespitini yapmıştır. Alacaklı ve verecekli kimselerin

isimleri tek tek tespit edilip meblağların deftere yazıldığının kaydıdır.


15

H. 1277 ( M.1861) tarihinde Ömer Beyzâde Yakup Bey Efendi Derviş Beyzâde

Ömer Bey vefat etmiştir. Çocuğunun yaşı küçük olduğu için şimdilik

büyüyünceye kadar mirasın, güvenilir olan Müftü Ömer Efendi Hazretleri’ne

emaneten verilmiş olduğunun mahkeme kaydıdır.

16/1

H. 1277 Zilkade ( M.1861 Mayıs) tarihinde Sendeci Molla Mustafa’nın ve kaçak

oğlu Ulvi’nin düşmanca davranışlarından dolayı vekaletleri kabul olunmayıp,

vekaletlerine itibar edilmemesi gerektiğinin mahkeme kaydıdır.

33

16/2

H. 1280 Cemaziyel ahir ( M.1863 Kasım) tarihinde Erzurumlu olup Besni

kazasındaki Doğan Gümrük memuru olan Burhan Hafız Selim Ağa vefat etmiştir.

Onun vefatıyla yerine yeni biri atanıncaya kadar onay mührünün korunduğunun

mahkeme kaydıdır.

17/1

H. 1278 Şevval ( M.1862 Nisan) tarihinde Efkaf Bakanlığı’na bağlı evkaftan

Besni’nin Hamra mahallesinde Hasan Bey’in vakfı mevcuttur. Kuyucu İbrahim

Efendi’nin vakıfta biriken 105 akçelik parası vardır. Bu para Musa Efendi oğlu

Mehmet Efendi’ye hayatı boyunca ve aklı başında iken verileceğinin mahkeme

kararıdır.

17/2

H. 1281 Safer ( M.1864 Temmuz) tarihinde Siverek kazasına bağlı Bucak aşireti

köylerinden Mezra köyünden olan Yusuf’un oğlu Süleyman’ın elindeki Bozan ve

Han gümrük tezkereleri şüpheli bulunmuştur. Bu nedenle Besni Doğan

Gümrüğü’ne götürmüş olduğu mal 200 para olarak gösterilmiş olup Doğan

Gümrük memuru Mehmet Ağa tarafından 700 kuruş para olarak tespit edilmiştir.

Bu haksızlığın giderilmesi gerektiğinin mahkeme kaydıdır.

17/3

Bu belge bir önceki davanın sonucu niteliğindedir. Yetmiş dokuz senesinin

mayısın üçüncü günü Bozan Gümrüğü’ndeki 200 para tezkeresinden şüphe

edilmiştir. Bu nedenle gümrük memuru malı kabul etmemiştir. 21 güne kadar yeni

bir tezkere getirilmemiştir. Bu nedenle Bozan Gümrüğü’ne resmi bedel olarak bin

iki yüz kuruş verildiğinin mahkeme kaydıdır.

34

17/4

( Tarih belirtilmemiştir.) Çalboğazlı Keçeli Yusuf vefat etmiştir. Mallarını karısı

Emiş bintü Veli’ye ve büyük kızları Meryem, Ayşe , Ayşe Fatma, Ümmü, Hanım

ve Hatice’ye bırakmıştır. Babalarının ölümünün ispatı için açılan davada,

emmioğlu Mehmet’in oğlu Mustafa vekil tayin edilmiştir. Çalboğaz köyünden

Mehmet bin Molla Mehmet ve Vakkas bin Mehmet’in şahitlik yaptıkları

mahkeme kaydıdır.

17/5

H. 1280 Rabiğ’ül ahir ( M.1863 Eylül) tarihi itibariyle Besni kazasının Hamra

mahallesinde oturan Ayşe bintü Mehmet Emin isimli hanımın vekili eşi Mehmet

bin Süleyman’ın başvurusuyla, Penbeki köyünden Uzun Ahmet ve vekili

Mesud’un oğlu Mehmet’in katılımıyla mahkeme kurulmuştur. Ayşe’nin köyünde

bulunan ve sınırları tespit edilen tarlası 1600 kuruşa vekili eşi tarafından

satılmıştır. Parasını Uzun Ahmet’in vekili Burhan ve Mehmet’ten aldığının ve

tapunun vekil Mehmet’e teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

18, 19, 20 ve 21. SAYFALAR MEVCUT DEĞİL

22

H. 1276 Şevval ( M.1860 Nisan) tarihinde Besni kazasına bağlı Şambayat

köyünden Hüseyin ibnü Hacı Hasan bin Hüseyin vefat etmiştir. Mirası eşi Ayşe

bintü Mustafa ile büyük kızları Hatice ve diğer Hatice’ye ve küçük kızı Emine ve

küçük oğlu Hacı Ömer’e bırakmıştır. Ve diğer mirasçı resmi muhtarları olan

Menla Ahmet bin Hacı Mehmet’in başvurusuyla diğer vasilerin onayıyla

mahkeme kurulmuştur. Mahkemece malların dökümü yapılmıştır. 134800

kuruşun tespit edildiğinin mahkeme kaydıdır.

35

23/1

Bu belge 22.sayfadaki belgenin devamıdır. Masraflar çıkarıldıktan sonra 120300

kuruşluk malın mahkemece mirasçılara paylaştırıldığının kaydıdır.

23/2

H. 1276 Şevval ( M.1860 Nisan) tarihinde Besni kazasına bağlı Şambayat

köyünden Hüseyin ibnu Hacı bin Hasan vefat etmiştir. Oğlu Hacı ve küçük kızı

Emine’ye vefat etmiş olan babalarından intikal eden malların hukuken tespiti ve

tayini için mahkemeye başvurulmuştur. Annelerinin öldüğünün ihbar edilmesiyle,

Ahmet ibnü Hacı isimli hakim çocukların rüştüne kadar Menla Ahmet Muhtarı

vasi tayin etmiştir. Böylece çocukların rüştüne kadar, malların korunmasının

hukuken sağlandığının mahkeme kaydıdır.

24

H. 1280 Zilkade ( M.1864 Nisan) tarihinde Besni kazasının Tut köyü

sakinlerinden Sarı bin Habib vefat etmiştir. Mallarının, karısı Fatma’ya, erkek

kardeşi Ahmet’in kızı Hatice’ye, erkek kardeş Ömer’in oğulları Mustafa ve

Hüseyin’e, kızı Ayşe ve Fatma’ya bırakıldığı hukuken kabul edilmiştir. Mahkeme

malların dökümünü yapmış ve masrafları çıkartmıştır. Fakat miraçılara

paylaştırıldığının kaydı bulunmamaktadır.


26, 27, 29 ve 30..SAYFALARDA SİLİNTİ ÇOK FAZLA OLDUĞU İÇİN

DEĞERLENDİRİLEMEDİ



36

32/1

H. 1282 Zilkade ( M.1866) Besni kazasına bağlı Bostancık köyünde iken Elif’in

oğlu Hasan vefat etmiştir. Karısı Fatma’ya, küçük oğlu Mustafa ve küçük kızı

Ümmü’ye kalan mirasın mahkeme defterine yazıldığının kaydıdır. Ayrıca 5050

kuruş 3 mirasçıya mahkemece paylaştırılmıştır. Eşyaların validelerine teslim

edildiğinin mahkeme kaydıdır.

32/2

H. 1282 Şevval ( M.1866 Şubat) tarihinde Besni kazası aşiretlerinden Mahmenli

aşireti ailesinden Mehmet bin Ahmet burada vefat etmiştir. Mirası, eşi Zeynep ve

oğulları İsmail ve Hasan’a kızı Emhan’a kalmıştır. Mahkemenin 6600 kuruşu

mirasçılara paylaştırdığının kaydıdır.

33.SAYFA MEVCUT DEĞİL

34

H. 1280 Recep ( M.1864 Aralık) tarihinde Besni kazasının Bozmekan mahallesi

sakinlerinden Bal Mehmet bin Mehmet vefat etmiştir. Karısı Ayşe ve oğulları

Balud, Vakkas, Mehmet, Mustafa ve Mahbud ve kızları Elif ve Emine, Fatma ve

Hatice’ye varis olduklarını hukuken ispat etmişlerdir. Balud, Vakkas ve

Mehmet’in başvurusuyla malların tespitinin yapıldığının mahkeme kaydıdır.

Ayrıca 5739 kuruşluk maldan masrafların çıkarıldığının ve 5150 kuruşluk malın

varislere mahkemece paylaştırıldığının kaydıdır.

35

H. 1280 Recep ( M.1864 Aralık) tarihinde Rahmetli Mehmet Efendi bin Elif Karı

oğlu Mustafa Efendi’nin kimlerden ne kadar alacağı mahkemece tespit edilmiştir.

Fakat toplam 1000 kuruşluk alacağı tahsil edilemediği için mahkemece buna el

koyulduğunun kaydıdır.

37


37

H. 1282 Safer ( M.1866 Haziran) tarihinde Meydan mahallesinde iken Kahveci

Hül oğlu Mehmet vefat etmiştir. Mirası karısı Zeliha’ya, büyük oğlu Mehmed’e

ve diğer oğulları Hüseyin, Vakkas ve Sadri’ye ve küçük kızları Ayşe’ye kalmıştır.

Varislerin yaşadığı sürece anneleri, vasi olarak tayin edilmiştir. Annelerinin

başvurusuyla intikal eden malların dökümü mahkemece yapılmış ve 1340 kuruş

varislere yine mahkemece paylaştırılmıştır.

38

H. 1280 Cemaziyel evvel ( M.1864 Ekim) tarihinde Besni kazasının Meydan

mahallesi sakinlerinden Müftü Hacı Şıh Mehmet Efendi ibnü Hacı Mustafa bin

Abdullah vefat etmiştir. Mirasının, karısı Ayşe bintü Ali’ye, kızları Ayşe, Fatma

ve Emine’ye ve oğulları Mehmet ve Necip’e kalmış olduğu hukuken sabittir. Adı

geçen kişinin damadı Veli oğlu Şıh Mehmet’in başvurusu ve diğer varislerin

onayı ile mahkeme kurulmuştur. Mahkemece, 90 ciltlik 835 kuruşluk kitapların

tespit edildiğinin ve mallarının dökümünün yapıldığının kaydıdır.

39

Bir önceki davada Müftü Hacı Şıh Mehmet Efendi ibnü Hacı Mustafa bin

Abdullah’ın mal dökümüne devam edilmiştir. 43000 kuruşluk masraflar çıktıktan

sonra 40110 kuruş varislere mahkemece paylaştırılmıştır. 935 kuruş ve 5 paralık

eşyaları vasileri olan Veli oğlu Şıh Mehmet’e aynen teslim edildiğinin mahkeme

kaydıdır.

40

H. 1282 Recep ( M.1866 Kasım) tarihinde Besni kazasının Kahta mahallesinde

sakin iken Hacı Mehmet bin Mehmet’in oğlu Abdullah burada vefat etmiştir.

38

Mirasının karısı Fatma bintü Mehmet’e ve büyük oğlu Ali’ye ve büyük kızları

Hatice ve Gürcü’ye küçük kızı Emine’ye ve oğlu Ahmet’e kaldığı hukuken

sabittir. Büyük kız kardeş Hatice’nin isteği ve diğerlerinin onayı ile mirasın tesbiti

ve taksiminin yapıldığı kayıddır. Dört bin iki yüz atmış kuruş, mirasçılara

mahkemece paylaştırılmıştır. Ayrıca eşyaların, vasileri olan kardeşleri Hatice’ye

bırakıldığının mahkeme kaydıdır.

41

H. 1282 Recep ( M.1866 Kasım) tarihinde Besni kazasının Kahta mahallesinde

oturan Hacı Mehmet bin Mehmet Ağa burada vefat etmiştir. Küçük oğlu Ahmet

ve küçük kızı Emine’ye, babalarından intikal eden malların korunması için bir

vasinin tayin edilmesi gerekmektir. Büyük kız kardeşlerinin vefat etttiğinin

mahkemeye ihbarıyla Hatice bintü Hacı Mehmet ve Başkatib Efendi Hazretleri

Kadı Mamo Hazretleri tarafından vasi tayin edilmişlerdir. Babalarından kalan

malların korunması vasilerce gerçekleştirilecektir. Ayrıca günlük kırk para

nafakanın vasi Hatice’ye verileceğinin mahkeme kaydıdır.

42/1

H. 1276 ( M.1860) tarihinde Besni’nin Meydan mahallesinde Nacar Hasan bin

Abdullah’ın, Yukarı Elder adlı yerdeki bir kıta bağını ve bir miktar bostalığını

Şambayatlı Hacı Molla’nın oğlu Hacı Ali’ye, 2800 kuruşa satıp parasını aldığının

mahkeme kaydıdır.

42/2

H. 1276 ( M.1860) tarihinde Çırçır mahallesinden Mehmet bin Molla Mustafa’nın

Elder adlı yerdeki, bir bab bağ menzili ile 250 ton üzüm bağını ve kuyu önünde

bir kıta bostalığını 2200 kuruşa Abdullah oğlu Mustafa’ya sattığına ve parasını

aldığına dair mahkeme kaydıdır.

39

42/3

H. 1277 Ramazan ( M.1861 Mart) tarihinde Zımmi mahallesinden Elub veled

Ağya Veled Lirus adlı gayr-i müslimin Şambayatlı Hacı Mehmet bin Kara

Mehmet nam kimse huzurunda üst baş çarşıda bulunan tüccar dükkanını 3750

kuruşa Hacı Mehmet’e sattığının ve parasını aldığının mahkeme kaydıdır.

43/1

H. 1280 Muharrem ( M.1863 Haziran) tarihinde Besni kazası mahallelerinden

Kahta mahallesinde oturken vefat eden Gümüş Gerdan oğlu Hacı Ömer’in

Urfa’da oturan oğlu Abuzer Bayram ve kızı Fatma’nın vekili olarak, Süleyman

bin Aziz ve İbrahim bin Ballı nam kimseler şehadetleri ile kardeşleri Abdulfakı ve

Hacı Mehmet bin Ömer tayin edilmiştir. Ayrıca Kahta’ya bağlı Meyram Uşağı

köyüne bağlı Sülümen adlı mahaldeki tarlanın sınırları belirtilmiştir. Babalarının

üç kile tohum harcadığı tarlayı 3600 kuruşa köylüleri Hasan oğlu Ali’ye

sattıklarının mahkeme kaydıdır.

43/2

H.1281 Safer ( M.1864 Temmuz) tarihinde Besni kazasının Savtlı köyünden Elif

bintü Molla Mustafa’nın Mezaristan adlı yerdeki tarlasını 100 kuruşa Hüseyin bin

Hasan’a sattığının ve parasını aldığının mahkeme kaydıdır.

43/3

H.1281 Safer ( M.1864 temmuz) tarihinde Besni kazasının Kisun köyünden

Seyyid Vakkas ibnü Mehmet adlı kimsenin, hududlarının belirtildiği tarlasını

1200 kuruşa Serkes veled Danel adlı kimseye sattığını ve parasını aldığını

gösteren mahkeme kaydıdır.

40

44/1

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünden Fatma

bintü Yusuf’un, Çanakçı mahallesindeki tarlasını 350 kuruşa Mehmet bin

İbrahim’e sattığına ve parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır.

44/2

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünden Murat bin

Ali’nin, Çanakçı adlı yerdeki tarlayı 150 kuruşa Mehmet bin İbrahim’e sattığı ve

parasını aldığını belirten mahkeme kaydıdır.

44/3

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünden Ayşe bintü

Menla Mehmet’in, Ağca Büker adlı yerdeki tarlasını 750 kuruşa Ali bin İbrahim’e

sattığı ve parasını aldığı mahkeme tarafından kayd altına alınmıştır.

44/4

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Şaraklı köyünden Hasan bin Bekir’in

Büyük Gence adlı yerdeki tarlasını 240 kuruşa Ali bin Hüseyin’e sattığına ve

parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır.

44/5

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Kazbali Hisar köyünden

Hasan bin Hacı Mehmet’in tarlasını 400 kuruşa Mehmet bin Ali’ye sattığını ve

parasını aldığını gösteren mahkeme kaydıdır.

41

44/6

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünden Mehmet

bin Veli’nin Kellece Deresi’nde olan tarkasını 200 kuruşa Hacı Halil bin Veli’ye

sattığına ve parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır

44/7

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünden Mehmet

bin Mehmet nam kimsenin, Karaoğlu isimli yerdeki tarlasını 200 kuruşa Halil bin

Ali’ye sattığına ve parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır.

44/8

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni’ye bağlı Tut köyünde oturan

İbrahim bin Ömer’in, Karaoğlu isimli yerdeki tarlasını 350 kuruşa Mehmet bin

Mustafa’ya mahkeme önünde sattığını ve parasını aldığını gösteren mahkeme

kaydıdır.

45/1

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni kazasına bağlı Çiftlik köyünde

İbrahim bin İbiş’in tarlasında, Mehmet bin Veli adlı kimsenin cesedi bulunmuştur.

Zaptiye Mehmet tarafından, ve köy muhtarı Mehmet’in , Mustafa Efendi’nin,

Mustafa’nın, Bekir Ağa’nın, Mehmet Ağa’nın, Keyfani oğlu Ahmet’in, Köşker

Mustafa’nın, Koca Satı’nın oğlu Mustafa’nın ve maktulün kardeşi Süleyman’ın

katılımıyla cesedin organlarının incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Kardeşi

Süleyman’ın anlattıklarından yola çıkarak olayın Şevvalin beşinci Pazar günü,

tahminen gündüz saat on iki dolaylarında gerçekleştirildiği sanılmaktadır. Cesedin

sağ tarafındaki organlarından darbe aldığı görülmüştür. Katilin kim olduğunun

bilinmediği mahkeme kaydına geçmiştir.

42

45/2

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni kazası köylerinden Kazbali Hisar

köylerinden Elif bintü Kara Mehmet adlı kişinin, köyündeki tarlasının dörtte bir

hissesini 110 kuruşa Mehmet bin Ahmet’e mahkeme önünde sattığı ve parasını

aldığını gösteren mahkeme kaydıdır.

45/3

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Şambayat köyünden

Mustafa bin Ali’nin, köyündeki tarlasını 100 kuruşa Kara Ahmet oğlu Mehmet’e

sattığı parasını aldığı mahkeme kaydıdır.

45/4

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Kelbela köyünden

Mehmet adlı kimsenin, Kaza köyündeki tarlasını 150 kuruşa Mehmet bin

Mustafa’ya sattığına ve parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır.

45/5

H. 1280 Şevval ( M.1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Meydan mahallesinden

Ayşe bintü Mustafa’nın, Toptapa adlı köydeki tarlasını 50 kuruşa Mehmet bin

Ahmet’e sattığına ve parasını aldığına dair mahkeme kaydıdır.

45/6

H. 1280 Zilhicce ( M.1864 Mayıs) tarihinde Besni kazasının Hamra

mahallesinden Emine bintü Hüseyin’in Kisun nahiyesine bağlı Çorman köyündeki

tarlasının yarısını 400 kuruşa Hacı Menla’ya sattığını ve parasını aldığını gösteren

mahkeme kaydıdır.

43

45/7

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Tut köyü sakinlerinden

Ahmet bin Bekir’in Kisun adlı yerdeki tarlasını 300 kuruşa Halil bin Mehmet’e

sattığını parasını aldığını gösteren mahkeme kaydıdır.

45/8

H. 1280 Zilkade ( M.1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Tut köyü

sakinlerinden Mehmet, Salime, Ayşe, Fatma ve Emine’nin Erneş deresindeki

tarlalarını 45 kuruşa Mehmet bin Hasan’a sattıkları ve parasını aldıklarına dair

mahkeme kaydıdır.

45/9

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Kahta mahallesi

sakinlerinden olup da Urfa’da vefat eden Gümüş Gerdan oğlu Hacı Ömer’in

oğulları Bayram, Abuzer ve kız kardeşleri Fatma’nın Çiftlik köyündeki

tarlalarının sınırlarının belirtildiği ve 1700 kuruşa sattıkları parasını aldıkları

mahkeme kaydı.

46

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Sasani Mansur sancağına bağlı Besni

kazasının Ermeni mahallesinde oturan Ermeni terzisi Binboğaz Karmen’in

ölümüyle, karısı Meyrem bintü Nirsez ve büyük oğlu Sahek ve küçük oğlu Akub

ve Serkez ve büyük kızları Meyrem ve Hac Hatun mirasın sahipleri olmuştur.

Mirasçılardan küçük oğlu Akub’un başvurusuyla eşyaların ve kıymetlerin

belirlendiğinin ve paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır. Toplam 3191 kuruş tespit

edilmiştir ve mirasçılara hukuka uygun olarak paylaştırılmıştır. Belirlenen eşya ve

nakid paraların 434 kuruş 20 para zararını karşılamak şartıyla küçük oğlu Akub’a

faiz için verildiğinin mahkeme kaydıdır.

44

47


kazasının Tut köyünde oturan Halil bin Abdulah vefat etmiştir. Mirası karısı

Cemile bintü Mehmed’e ve küçük oğlu Hüseyin’e ve büyük kızları Fatma ve

Ümmü’ye ve küçük kızları Ayşe ve Emine’ye ve annesi Ayşe’ye kalmıştır.

Anneleri Cemile’nin vasiliği hukuken uygun görülmüştür. Ayrıca küçük oğlu ve

kızının hisseleri annelerine verilecektir. Annelerinin başvurusuyla mahkeme

malların dökümünü yapmıştır. 6115 kuruşluk malın mirasçılara taksim edildiğinin

mahkeme kaydıdır.

48/1


kazasının Tut köyünde oturan Mehmed bin Abdullah vefat etmiştir. Küçük oğlu

Hüseyin ve küçük kızı Emine ve Ayşe’nin babalarından intikal eden mallarının

korunması için mahkemece vasi tayin edilmesi gerekmektedir. Annelerinin

öldüğü mahkemeye bildirilmiştir. Hakim tarafından, Cemile bintü Mehmed

Hatun’un ve Torbalı Hüseyin Naib Efendi Hazretleri’nin, Hüseyin ve Ayşe’nin

yaşları büyüyünceye kadar babalarından intikal eden malların korunması için vasi

tayin edildiğinin mahkeme kaydıdır.

48/2


kazasının Keşiş köyünde oturan Keçez vefat etmiştir. Mirasının, karısı Sultan

bintü Abdullah ve büyük oğlu Mehmed’e ve küçük oğlu Ömer’e ve kızları Ayşe

ve Fatma’ya kaldığı mahkemece onaylandığının kaydıdır. Büyük kardeşleri

Mehmed’in vasi tayin edilerek miras davası için başvurusu kabul edilmiştir.

Mahkeme malların dökümünü yapmış ve küçük kardeşinin hissesinin vasi olan

Mehmed’e emaneten verileceğinin kaydını tutmuştur. 5873 kuruşluk mal

mirasçılara hukuka uygun olarak paylaştırılmıştır.

45

49/1

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Tut köyünde ikamet

eden Süleyman bin Bekir vefat etmiştir. Karısı Emine bintü Abdullah ve küçük

oğlu Hasan ve kızı Emine’ye mirası intikal etmiştir. Hukuken vasi tayin edilen

annelerinin başvurusuyla mahkeme, malların dökümünü gerçekleştirmiştir. 615

kuruş, 40 paralık mirasın kişilere paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır.

49/2

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni kazasının Tut köyünde oturan

Hüseyin bin İbrahim vefat etmiştir. Karısı Fatma bintü Emrullah ve büyük oğlu

İbrahim, küçük oğlu Mustafa ve Hüseyin’in, mirasçı oldukları mahkemece

onaylanmıştır. Mahkemece intikal eden malların tesbiti yapılmış, masrafların

çıkarılmasıyla geride kalan 2345 kuruşluk malın mirasçılara paylaştırıldığının

mahkeme kaydıdır. Vasileri olan annelerine teslim edilen 1362 kuruş, Hüseyin

idaresine havale edilerek Küflü köy için emanet defterine yazıldığının mahkeme

kaydıdır.

50/1

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni kazasına bağlı Şambayat

köyünde oturan Ömer Efendi, burada vefat etmiştir. Eşi Emine ve ölmüş olan

büyük oğlu Mehmed Ali ve büyük kızı Ayşe, Medine ve Emine’nin mirasçı

oldukları hukuken kabul edilmiştir. Vasilerinin başvurusuyla mahkeme malların

kıymetlerinin dökümünü yapmıştır.

50/2

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Besni’nin Kızılca mahallesinde oturan

Ömer bin Mustafa vefat etmiştir. Mirası karısı Emiş’e, büyük oğlu ve küçük oğlu

Ali’ye ve kızları Ümmü, Fatma ve Hatice’ye kalmıştır. Anneleri vasi olarak tayin

edilmiş ve mahkeme onaylamıştır. Vasilerinin isteğiyle malların isimleriyle değeri

46

tesbit edilerk 2026 kuruş, 10 paralık eşyaların paylaşımının yapıldığı mahkeme

kaydıdır.

50/3

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Şenkçi karyesinde

oturan Bayram Beni isimli kişinin vefatı üzerine açılan mahkemedir. Bu kişinin

eşi Elif ve küçük oğlu Vakkas ve Mehmet’in mirasçı oldukları hukuken sabittir.

Vasileri olan nenelerinin isteğiyle mahkemece intikal eden malların dökümü

yapılmıştır. Tesbit edilen 1620 kuruş 40 paralık malın mirasçılara

paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır.

51/1

H. 1280 Şevval ( M. 1864 Mart) tarihinde Sasani Mansur sancağına bağlı

Besni’nin Pervari köyünde oturan Mustafa bin Mustafa, burada vefat etmiştir.

Karısı Elif bintü Mustafa’nın ve küçük oğlu Abdullah, Mustafa ve Veli’nin ve

küçük kızı Ayşe Hatun’un mirasçıları olduğunu mahkeme kabul etmiştir. Vasisi

olan validelerinin isteğiyle miras kalan mallar tek tek tesbit edilip 2557 kuruşluk

kıymetin 60 paranın paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır.

51/2

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Şenkçi köyünde

oturan Sandık bin Hacı Hüseyin vefat etmiştir. Annesi Fatma, karısı Sultan ve

diğer Karısı Zeynep ve oğulları Mehmed, Mustafa ve Bekir, ve küçük kızı Güllü

mirasın sahipleri olmuştur. Vasileri olan annelerinin isteğiyle mahkemeye

başvurulmuş dava Sultaniye’ye sevk edilmiştir. Miras olarak kalan malların

isimleri ve kıymetleri tek tek tesbit edildikten sonra, 4981 kuruşluk mal

mirasçılara paylaştırılmış olduğunun mahkeme kaydıdır.

47

52/1

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Kal köyünde oturan

Hüseyin Bekir vefat etmiştir. Mirası büyük oğlu Şaho ve küçük oğlu Bekir’e ve

büyük kızı Ayşe’ye kalmıştır. Hayatta olduğu sürece emmileri Bekir vasi tayin

eilmiştir. Bekir’in mahkemeye mirasın kıymetinin tesbiti için başvurması üzerine

mahkeme, 961 kuruş 50 paralık eşya tesbit etmiştir. Mirasçılara yapılan

paylaşımın mahkeme kaydıdır.

52/2

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Çamışçı köyünde

sakin iken Hüseyin bin İbrahim, burada vefat etmiştir. Karısı Ayşe’nin ve büyük

oğlu Hacı ve küçük oğlu Ali ve küçük kızı Zeynep ve büyük kızı Sultan’ın

mirastan hak talebini mahkeme kabul etmiştir. Mirasçılardan büyük kızı Sultan

vasi tayin edilmiş olup, onun isteğiyle mahkeme mirasın tesbit ve taksimini

sağlamıştır. Mahkeme 2855 kuruşluk mal tesbit etmiş ve bunu hukuksal olarak

mirasçılara paylaştırmıştır.

52/3

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Nasır köyünde

oturan Mehmed bin Seyyid, burada vefat etmiştir. Küçük oğlu Vakkas ve Seyyid

ve küçük kızı Ayşe’ye mirasın kaldığı hukuken sabit olup vasi tayin edilen

neneleri Elif’in başvurusuyla mahkeme açılmıştır. 5630 kuruşluk malın

mirasçılara paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır.

53/1

( Tarih belirtilmemiştir. ) Besni kazası mahallelerinden Kahta’da oturan Ayşe

bintü Süleyman’ın evladı Zekür ve anası ve annesi Asubet’e varis olmayıp, dayısı

oğlu Mehmed ile kızları Elif ve Ümmügülsüm’e mirasın intikal etmiş olduğu

mahkemece sabittir. Varislerin başvurusu ile mahkeme mirasın dökümünü ve

48

paylaşımını sağlamıştır. 3372 kuruş 20 paralık eşyadan 700 kuruş 20 paralık

mahkeme masrafı çıkarılarak kalan eşyaların vasilere paylaştırıldığının mahkeme

kaydı.

53/2

H. 1280 Zilhicce ( M.1864 Mayıs) tarinde Besni kazasına bağlı Şenkçi köyünde

oturan Halil bin Gür Ömer’in mirası için açılan davadır. Öncelikle karısı Ayşe

bintü Köse Ali’yle büyük oğulları Mehmed, Mustafa ve Saci’ye ve küçük oğulları

Halil’e ve büyük kızları Ayşe, Sultan ve Emine’ye mirasın kaldığı mahkemece

onaylanmıştır. Anneleri Ayşe vasi olarak kabul edilmiş ve malların taksimi

sağlanmıştır. 8250 kuruşluk malın vasilere paylaştırıldığının mahkeme kaydıdır.

54 /1

H. 1280 Zilhicce ( M. 1864 Mayıs ) tarihinde Besni kazasının Meydan

mahallesinde oturan Ahmed bin Şahin Ahmed vefat etmiştir. Karısı Ayşe bintü

Hacı Hüseyin ve küçük oğulları Abdusselam ve büyük kızı Hatice’ye küçük kızı

Ümmi’ye malların intikal ettiği hukuken sabittir. Vasileri olan anneleri Ayşe’nin

başvurusuyla dava açılmıştır. Mahkeme 1354 kuruşluk mal tesbitinde bulunmuş

ve bunu mirasçılara paylaştırmıştır. Ayrıca vasileri olan anneleri Ayşe’ye, 978

kuruş 35 paralık eşyaların teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

54/2

H. 1281 Muharrem ( M. 1864 Haziran ) tarihinde Besni kazasının Çakallı

köyünde sakin iken İbrahim bin Osman, burada vefat etmiştir. Adı geçen kişinin

mirası avradı Fatma bintü Mehmed ile büyük oğlu Mehmed’e ve küçük oğlu

Fatih’e ve büyük kızları Güllü ve Zeynep’e ve annesi Ayşe’ye kaldığı hukuken

kabul edilmiştir. Annesi Fatma vasi olarak tayin edilmiş ve mirasın deftere

yazılması ve paylaştırılması için mahkemeye başvurmuştur. Mahkemece 2185

kuruş mal tesbit edilmiştir. Mirasın paylaşımının ve vasi olan anneleri Fatma’ya,

514 kuruşluk eşyanın teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

49

55

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazasına bağlı Şenkçi köyünde

oturan Mustafa bin Ali Memlun vefat etmiştir. Karısı Zeliha bintü Hüseyin ve

annesi Zeynep ve küçük oğulları Süleyman, Mehmed ve Mustafa ve küçük kızı

Fatma mirasın sahibi olmuştur. Mahkeme mirasçıları ve Zeynep Hatun’un

vasiliğini onaylamıştır.Zeynep Hatun’un başvurusuyla dava açılmıştır.

Mahkemede malların tek tek tesbiti yapılmış ve kıymetleri belirlenmiştir.15265

kuruşluk eşyalar vasilere hukuki olarak paylaştırılmıştır. 10836 kuruşluk eşyaların

ve nakitlerin vasileri olan Zeynep’e verildiğinin mahkeme kaydıdır.

56

H. 1280 Zilkade ( M. 1864 Nisan ) tarihinde Besni kazası köylerinden Şenkçi

köyü sakinlerinden Hacı Yusuf bin Hacı Hüseyin burada vefat etmiştir. Eşi Emine

bintü Mustafa ve annesi Fatma ve büyük oğlu Hacı Ali ve büyük kızı Hanım ve

küçük kızları Emiş ve Safiye’nin mirasçı olduklarını mahkeme onaylamıştır.

Emmileri Hacı Hüseyin’in vasi tayin edilerek mahkemeye başvurusuyla mirasın

tesbitinin ve taksiminin yapıldığının mahkeme kaydıdır. Mahkeme 18475 kuruş

tespit etmiştir.

57/1

56.sayfadaki miras dökümünün paylaşımı bu sayfada yer almıştır. Vasileri olan

annelerine 5230 kuruşluk eşyalarının teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

57/2

H. 1281 Muharrem ( M. 1864 Haziran ) tarihinde Besni kazası Oyratlı köyünde

oturan Musa vefat etmiştir. Mirası karısı Ayşe bintü Mehmed’e, küçük kızları

Emine ve Fatma’ya kalmıştır. Emmileri Ali’nin vasiliğini mahkeme onaylamış ve

malların döküm ve taksimini yapmıştır. 1270 kuruşluk malın mirasçılara

50

paylaştırıldığının ve vasileri olan Ali’ye 1111 kuruş ve 10 paralık eşyaların teslim


58/1

H. 1280 Muharrem ( M. 1863 Haziran ) tarihinde Besni kazasının Hoydi

nahiyesinin Karakuyu köyünde sakin iken Mehmed bin Mikayil Zade burada vefat

etmiştir. Mirası karısı Güllü bintü Hasan’a ve büyük oğulları Hüseyin Şayko ve

Ramo ve küçük oğlu Mehmed’e ve büyük kızları Sultan ve diğer Sultan’a

kalmıştır. Hayatta olduğu sürece anneleri Güllü Hatun vasi tayin edilmiştir.

Güllü’nün isteğiyle mahkeme, mirasın tutarının ve paylaşımının sağlandığı bu

kaydı yapmıştır. Toplam 2810 kuruşluk mal vasilere paylaştırılmış. 491 kuruş 30

paralık eşya annelerine teslim edilmiştir.

58/2

H. 1280 Muharrem ( M. 1863 Haziran ) tarihinde Besni kazasının Hoydi

nahiyesinin Karakuyu köyünde sakin iken Hüseyin bin Ali Cemil vefat etmiştir.

Fatma bintü Musa ve büyük oğulları Süleyman ve Şaho ve Mahrib ve küçük oğlu

Ramo, büyük kızları Ayşe, Fatma ve Elif, ve küçük kızı Güllü mirasın sahibleri

olmuşlardır. Mahkeme annelerinin vasiliğini onayladıktan sonra, mirasın döküm

ve taksimini yapmıştır.

59

H. 1281 Rabiğ’ul evvel ( M. 1864 Ağustos) tarihinde Besni kazasının Bozmekan

mahallesinde oturan Koca Abdurrahman Hasan ibnu Ali ibnu Abdurrahman vefat

etmiştir. Mirası karısı Ümmü bintü Ali ile büyük oğlu Vakkas’a ve küçük oğulları

Ali, Mehmet ve Mustafa’ya ve kızı Emine’ye kalmıştır. Anneleri Ümmü isimli

hatunun vasiliği, mahkemece kabul edilmiştir. Ümmü’nün isteğiyle mahkeme

mirsın dökümünü ve paylaşımını yapmıştır. 3564 kuruşluk eşyaların, mirasçılara

hukuka uygun olarak paylaştışrıldığının kaydıdır. Annelerinin hissesi olan 2500

kuruş 30 para ile 2 akçelik eşya ve nakid paranın teslim edildiğini gösteren

mahkeme kaydıdır.

51

60/1

H. 1281 Rabiğ’ül evvel ( M. 1864 Ağustos) tarihinde Darende kazasına bağlı

Keçe köyü ahalisinden olan İsmail bin Hasan Ali bin Abdullah Besni kazasında

vefat etmiştir. Mevcud olan malların tesbiti mahkemece yapılmıştır. Masrafların

çıkarılmasıyla 166 kuruş, 10 paralık eşyaları miraçıları başvuruncaya kadar

mahkemece korunacağının kaydıdır.

60/2

H. 1281 Rabiğ’ül ahdi ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasına bağlı Bulgar

köyünde oturan Tut Ali ibnu Ali vefat etmiştir. Mirası karısı Ayşe bintü

Abdullah’a, annesi Ayşe’ye ve küçük oğlu Ali’ye ve Fatma’ya kalmıştır. Anneleri

Ayşe vasi tayin edilmiştir. Annelerinin başvurusuyla mahkeme mirasın kıymetini

5760 kuruş olarak belirlemiştir. Mirasçıların hukuka uygun olarak hisselerini

aldığını ve vasi olan annelerinin ise 4800 kuruşluk eşyalarını teslim aldığını

gösteren mahkeme kaydıdır.

61/1

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasına bağlı Pehenk

köyünde oturan Molla’nın oğlu Ahmet ibnü Mehmet vefat etmiştir. Eşi Ayşe bintü

Mustafa ile küçük oğlu Ali ve küçük kızı Ayşe’ye, mirasın intikal ettiğini

mahkeme kabul etmiştir. Vasileri olan Ayşe’nin isteğiyle, mirasın tespiti için dava

açılmıştır. Mahkeme beyanda bulunulan malların kıymetlerini 3636 kuruş olarak

belirlemiştir. Mirasçılar hisselerini mahkeme huzurunda almıştır. Ayrıca vasileri

olan annelerine 3181,5 kuruşluk eşya teslim edildiğinin makeme tutanağıdır.

61/2

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Çalboğaz

köyünde oturan Kara Ali ibnü Ahmet vefat etmiştir. Mirasın, karısı Ayşe bintü

52

Hasan ile büyük oğlu Mehmet’e ve küçük oğulları Ali ve Mustafa’ya ve küçük

kızı Sultan’a intikal ettiği hukuken sabittir. Vasi olan anneleri Ayşe’nin isteğiyle

mahkeme mirasın tesbitini sağlamıştır. Mahkemenin tesbit ettiği 3200 kuruşluk

eşyalar mirasçılara hukuka uygun olrak paylaştırılmıştır. Vasileri olan anneleri

Ayşe’ye 2000 kuruşluk eşyaların teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

62

H. 1281 Cemaziyel evvel ( M.1864 Ekim) tarinde Besni kazasının Sofraz köyü

sakinlerinden Bekir ibnü Hasan burada vefat etmiştir. Mirası eşi Emine bintü

Ömer’e, küçük oğulları Mustafa ve Ali’ye, büyük kızları Hatice ve Ümmi’ye

kalmıştır. Mahkeme anneleri Emine’yi vasi tayin etmiştir. Emine’nin

başvurusuyla mahkeme malların dökümünü ve değerlerinin tesbitini yapmıştır.

Ayrıca 5450 kuruşluk eşyaların mahkemece mirasçılara paylaştırıldığının ve vasi

olan annelerine 2030 kuruş 10 paralık eşyaların teslim edilmesinin kaydıdır.

63

H. 1281 Cemaziyel evvel ( M.1864 Ekim) tarinde Besni kazasının Kal köyünde

oturan Hacı Hüseyin ibnu Hasan burada vefat emiştir. Mahkeme mirasçı olarak

eşleri Fatma bintü Mustafa ve Züleyha bintü Mustafa ile küçük oğlu Hasan ve

büyük kızları Zeynep ve Emine’ye kabul etmiştirdir. Ali bin Ömer adlı kişi vasi

tayin edilmiştir. Ali bin Ömer’in başvurusuyla mahkeme miras mallarının tesbitini

yapmış ve deftere kaydının tutulmasını sağlamıştır. Mahkeme 57745 kuruşluk mal

tesbitinde bulunmuştur. Mirasın mahkeme huzurunda paylaşımının ve vasi Ali’ye

25201 kuruş eşyanın teslimi kaydı.

64/1

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Şambayat

köyünde oturan Ali bin Miyat vefat etmiştir. Mirası eşi Rabia bintü Mehmed’e,

büyük oğulları Hacı Mehmed’e ve Ahmed’e, küçük oğlu Mustafa’ya, büyük

kızları Sakine’ye ve Fatma’ya kalmıştır. Kardeşi Hacı Mehmed ölünceye kadar,

53

vasi tayin edilmiştir. Hacı Mehmed’in başvurusuyla mahkeme malların tesbitini

ve dökümünü yapmıştır. 2375 kuruşluk mal mirasçılara paylaştırıldığının ayrıca

593 kuruş, 30 para ile 1 akçenin vasi olan kardeşi Hacı Mehmed’e teslim


64/2

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Hoydi

nahiyesine bağlı Gençi köyünde oturan Mehmed bin Süleyman, burada vefat

etmiştir. Karısı Sultan bintü Hacı İbrahim, büyük oğlu Vakkas ve küçük oğlu

Durhan hukuken mirasçı olarak kabul edilmiştir. Hayatta olduğu sürece anneleri

Sultan vasi tayin edilmiştir. Mahkemede malların tesbiti ve dökümü yapılarak

2555 kuruşluk mal mirasçılara paylaştırılmıştır. Ayrıca vasileri olan annelerine,

1117 kuruş 30 paranın mahkemece teslim edildiğinin kaydıdır.

65

H. 1281 Cemaziyel ahir ( M. 1864 Kasım) tarihinde Besni kazasının Çalboğaz

köyünde otururken vefat eden Bekir bin Bekir’in mirasının davasıdır. Eşi Ayşe,

annesi Ayşe, küçük kızları Ümmü ve Elife ve büyük kızı Nazlı hukuken mirasçı

kabul edilmişlerdir. Vasileri olan anneleri Ayşe’nin başvurusuyla dava açılmıştır.

3049 kuruşluk mirasın mirasçılara mahkeme huzurunda paylaştırıldığını gösteren

mahkeme kaydıdır. Ayrıca 967 kuruş, yirmi altı para ve iki akçe vasileri olan

Ayşe’ye teslim edilmiştir.

66

H. 1281 Recep ( M.1864 Kasım) tarihinde Besni kazasının Meydan mahallesinde

oturan Şerif Karı bintü Mustafa burada ölmüştür. Mirası, kayıp eşi Hüseyin ibnü

Hacı Abu ile büyük kız kardeşinin oğlu Şıh Mehmed’e ve kız kardeşinin kızı

Sultan’a ve diğer kız kardeşinin kızı Emine’ye hukuken intikal etmiştir. Kocası

kayıp olduğundan dolayı babası Abu vasi tayin edilmiştir. 10693 kuruşluk eşya ve

nakid paraların tesbitinin tek tek yapıldığının mahkeme kaydıdır.

54

67/1

Bu belge 66.sayfadaki belgenin devamıdır. Bu belgede mahkeme masrafları tesbit

ederek, 10043 kuruşu mirasçılara hukuka uygun olarak paylaştırmıştır. Ayrıca beş

bin üç yüz kırk altı kuruş, yirmi altı paralık hissenin vasisi olan babası Hacı

Abu’ya teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

67/2

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni mahallerinden

Bozmekan’da oturan Şaşu Mehmed ibnu Emin bin Abdullah vefat etmiştir. Mirası

eşi Hatice bintü Abdullah ile küçük oğlu Vakkas’a kalmıştır. Hukuken vasi olan

annesi Hatice’nin istek ve çabasıyla miras davası açılmıştır. Malların dökümü ve

kıymetleri mahkemece yapılmıştır. 725 kuruş mirasçılara paylaştırılmıştır. Altı

yüz otuz dört kuruş, on beş paralık eşyanın vasi olan annesi Hatice’ye teslim


67/3

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Sofraz köyünde

oturan Zımmi Useb Veled burada ölmüştür. Eşi Ehsa ve oğulları Seku, Bedu ve

diğer ve büyük kızı Döndü ve küçük kızı Meryem mirasçı olarak kabul edilmiştir.

Vasi olan kardeşi Seku’nun başvurusuyla miras davası açılmıltır. Malların

dökümü yapıldıktan sonra 2070 kuruşluk malın mirasçılara taksimi mahkemece

gerçekleştirilmiştir. İki yüz yirmi altı kuruş, otuz beş paranın vasi olan kardeşi

Seku’ya teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

68/1

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Meydan

mahallesinde oturan Mehmet Ulvi Bey ibnu İbiş Bey vefat etmiştir. Mirasını eşi

Zeynep bintü Osman Ağa’ya, büyük oğulları Mehmed Bey’e ve Osman Bey’e, o

anda kayıp olan İbiş Bey’e ve büyük kızları Ayşe, Hanım ve Hatice’ye

55

bırakmıştır. Osman Bey vefat etiği için ona düşen hissesi, karısı Zeynep bintü

Bektaş Bey isimli hanım ve küçük oğlu Mehmed Bey ve küçük kızı Selvi Hanım

ve annesi Zeynep bintü Osman’a verilmiştir. İbiş Bey, Mehmed Bey ve Selvi’nin

vasileri olan Mumaileyh Mehmet Bey’in başvurusuyla dava açılmıştır. Malların

dökümü yapılıp masraflar çıkartıldıktan sonra 23125 kuruşluk eşya mirasçılara

mahkemece paylaştırılmıştır. İbiş Bey, Mehmet Bey ve Selvi’nin rahmetli

babaları Osman Bey’in hissesi olan 8993 kuruşluk eşya ve paralar vasileri olan

Mumaileyh Mehmet Bey’e teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

68/2

H. 1281 Cemaziyel ahir ( M.1864 Kasım) tarihinde Besni kazasının Meydan

mahallesinde oturan Osman Bey ibnu Mehmed Bey vefat etmiştir. Eşi Zeynep

bintü Bektaş Bey isimli bayan , küçük oğlu Mehmed Bey, küçük kızı Selvi ve

annesi Zeynep bintü Osman Ağa hukuken mirasçı kabul edilmiştir.Vasi

Mumaileyh’in vefatıyla emmileri Mehmed Bey vasi tayin edilmiştir. Mehmed

Bey’in başvurusuyla dava açılmıştır. 4496 kuruşluk hissesi Mumaileyh’in

vefatıyla mahkeme defterine yazılmıştır.

69

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasının Çırçır mahallesinde

oturan Hacı Telli Mehmet bin Azab vefat etmiştir. Karısı Ayşe bintü Hüseyin Ağa

ile büyük oğlu Mehmed Duran ve küçük kızları Ayşe ve Fatma ve küçük oğulları

Vakkas ve Ali’ye malları intikal etmiştir. Hukuken vasi tayin edilen Mehmed

Duran’ın başvurusuyla dava açılmıştır. Mahkeme adı geçen kişinin miras bıraktığı

mallarını tek tek tesbit etmiştir. 29200 kuruş mirasçılara paylaştırılmıştır. 12775

kuruşluk eşyanın vasi olan kardeşleri Mehmed Duran’a aynen teslim edildiğinin

mahkeme kaydıdır.

56

70/1

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasına bağlı Savtlı köyünde

oturan ve burada vefat eden Emiş’in veraset davasının tutanağıdır. Büyük kardeşi

Emine ve Ayşe, annesi Hüsna ve annesinin kız kardeşleri Hatice ve Emine

hukuken mirasçı kabul edilmiştir. Annesi Hüsna’nin vefatı üzerine, eşi Mehmed

ve küçük kızları Hatice ve Ayşe ve Fatma’ya vasileri olarak, babası ve mirasçı

Ayşe’nin annesi Fatma bintü Mehmed isimli bayan tayin edilmiştir. Fatma’nın

mahkemeye başvurusuyla, mahkeme malların dökümünü yapmıştır. 1950

kuruşluk mal, mirasçılara mahkeme tarafından paylaştırılmıştır. Hatice’nin

hissesi olan 338 kuruşluk eşya babası Mehmed’e, Ayşe’nin 1430 kuruşluk

hissesinin vasisi annesi Fatma’ya teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

70/2

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasına bağlı Şambayat köyü

sakinlerinden Tevekli oğlu Mehmed bin Abdullah vefat etmiştir. Büyük oğlu

Mehmed ve küçük oğlu Mustafa hukuken mirasçı kabul edilmişlerdir. Vasi tayin

edilen kardeşi Mehmed’in başvurusuyla, mahkeme açılmıştır. 3994,5 kuruşluk

eşya mirasçılara paylaştırılmış ve 1992 kuruş, 10 paralık eşyanın vasi olan

Mehmed’e teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

71/1

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasına bağlı Çakıllı Aşireti

ahalisinden Mustafa bin Harfak vefat etmiştir. Eşleri Elif bintü Osman ve Fatma

bintü Halil ve küçük oğulları Hamo ve Mamo ve küçük kızı Fatma’ya mallarının

intikal ettiği hukuken sabittir. Vasileri olan emmi oğulları Süleyman bin Ömer’in

başvurusuyla, miras için dava başlamıştır. Masrafların çıkıralmasından sonra

geride kalan 32330 kuruşluk miras, mahkemece vasilere paylaştırılmıştır. 28288

kuruş, 30 paralık eşyaların vasileri olan emmi oğlu Süleyman’a teslim edildiğinin

mahkeme kaydıdır.

57

71/2

Bu belgede dökümü yapılan eşyaların kime ait olduğu ve taksimi tutanağı

bulunmamaktadır.

72

Bu belgede silinti fazladır. Bu sebeple kişi isimleri okunabildiği kadar yazılmıştır.

H. 1281 ( M.1864) tarihinde Besni kazasında Abdullah Bey’in büyük oğlu

Mehmed’in, küçük oğlunun ve vasi tayin edilen biraderi Mehmed’in başvurusuyla

dava açılmıştır. Mahkeme, malların ve tutarlarının tesbitini yaptıktan sonra,

3994,5 kuruşluk malı mirasçılara paylaştırmıştır. 1992 kuruş 10 paralık eşyanın

vasi olan Mehmed’e teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

73

H. 1281 Rabiğ’ül ahir ( M. 1864 Eylül ) tarihinde Besni kazasının Meydan

mahallesinde oturan ve burada vefet eden Hacı Hüseyin Ağa ibnu Hüseyin

Ağa’nın mirası için açılan davanın mahkeme kaydıdır. Adı geçen kişinin eşi

Ümmü bintü Sadık Ağa ve annesi Hatice bintü Ömer Ağa ve küçük oğlu Hüseyin

Ağa’nın mirasçı oldukları hukuken kabul edilmiştir. Vasi tayin edilen annesi

Hatice’nin vekili Şıh Hacı Ömer Efendi ve Nazırı Burhan, emmisi Mehmed Ağa

ibnü Hüseyin Ağa ve karısı Ümmü’nün vekili babası Sadık Ağa’nın başvurusuyla

açılan davanın mahkeme kaydıdır. Malların dökümüne başlanmış fakat diğer

belgede (74.) devam edilmiştir.

74

74.sayfadaki belge 73.sayfadaki belgenin devamıdır. 74.sayfada adı geçen kişiye

ait olan maddi kaynaklar ve tutarları tesbit edildiğinin mahkeme kaydıdır.

58

75

Bu belge 74.sayfadaki belgenin devamıdır. Bu belgede adı geçen kişinin

mallarının dökümünün yapılmasına devam edilmiş, alacaklıların ve vereceklilerin

tespitinin ve hesabının yapılmasından sonra, 66663 kuruşluk mal mirasçılara

paylaştırılmıştır. 47663 kuruş, 20 paralık nakid ve eşyaların vasi olan büyük

anneleri Hatice bintü Ömer Ağa’ya teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

76

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasının Kahta mahallesinde

oturan Hasan Yusuf ibnü Hacı Ömer vefat etmiştir. Eşi Fatma bintü Mehmed ve

büyük kızı Emine ve küçük kızı Fatma ve küçük oğlu Mehmed Duran hukuken

mirasçı kabul edilmiştir. Mahkemece vasi tayin edilen, adı geçen kişinin anneleri

Fatma ve Nazmiye ve evin damadı olan amcası Hacı Ömer’in oğlu Efendi

mahkemeye başvurmuştur. Mallar ve meblağlar mahkemece tek tek tesbit edilip

deftere yazılmıştır. 48500 kuruşluk mal, mirasçılara mahkeme huzurunda

paylaştırıldığının ve vasi olan anneleri Fatma ve Nazmiye ve adı geçen Efendi’ye

çeşitli eşyaların aynen teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

77

H. 1281 Şaban ( M. 1864 Aralık ) tarihinde Besni kazasına bağlı Dereli köyünden

Mahmut bin Hasan vefat etmiştir. Eşleri Fatma bintü Ali ve Meryem bintü Hasan

ve küçük oğlu Hasan hukuken mirasın sahipleri olmuşlardır. Adı geçen kişinin

amcası Kasım’ın isteği, eşleri Fatma ve Meryem’in onayı ile malların cinsi ve

kıymeti tek tek tesbit edilip deftere yazıldığının mahkeme kaydıdır. Bu davanın

devamı 78.sayfadadır.

78/1

78.sayfanın 1.belgesi 77.sayfadaki belgenin devamıdır. Toplam 28 bin kuruşluk

eşya ve nakid para masrafların çıkarılmasıyla 26 bin kuruş kalmıştır. Mahkeme

59

bunu vasilere paylaştırmıştır. 23150 kuruşluk eşyanın Ulvi’nin oğlu Molla Ali’ye

ve emmisi olan vasi Kasım’a teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

78/2

H. 1281 Şevval ( M. 1865 Şubat ) tarihinde Besni kazasına bağlı Terbezek

köyünden olan Halil oğlu Ali bin Ali Hasan vefat etmiştir. Eşleri Ayşe bintü

Hasan ile Emine bintü Mehmed’e ve küçük kızları Ayşe ve Emine’ye ve büyük

kardeşi Küçük Mehmed’e ve annesi Elif’e miras bırakmıştır. Vasileri olan Köşker

Kel Hüseyin’e 4 bin kuruşluk eşyaların teslim edildiğinin mahkeme kaydıdır.

79

H. 1281 Zilkade ( M. 1865 Mart ) tarihinde Besni kazasının Meydan mahallesinde

oturan Çerkez Mehmed Ağa bin Hasan vefat etmiştir. Karısı Emine bintü Şıh

Abdurrahman, büyük oğulları; Bekir, Hüseyin ve Vakkas, büyük kızı Fatma ve

küçük kızı Ümmü hukuken varis kabul edilmiştir. Anneleri Emine’nin

mahkemeye başvurusuyla miras kalan mallar deftere yazılmış ve 29120 kuruşluk

mal vasilere paylaştırılmıştır. 3185 kuruşluk eşyanın vasi olan anneleri Emine’nin

eline verildiğinin mahkeme kaydıdır.

80/1

H. 1281 Zilhicce ( M. 1865 Nisan ) tarihinde Besni kazasının Sofraz köyünde

oturan Mehmed bin Mehmed vefat etmiştir. Eşi Fatma bintü Mehmed’e, küçük

oğlu Mehmed’e, küçük kızları Zeliha ve Fatma’ya malları hukuken intikal

etmiştir. Anneleri Fatma vasi tayin edilmiş ve onun mahkemeye başvurusu ile eşi

Mehmed bin Mehmed’den kalan mallar tek tek mahkemece deftere yazılmıştır.

3560 kuruşluk mirastan, mahkeme masrafları çıkarıldıktan sonra geriye kalan

3410 kuruşluk malın, mirasçılara hukuka uygun olarak mahkemece

paylaştırıldığının kaydıdır.

60

80/2

H. 1281 Rabey’ülahir (M. 1864 Eylül) tarihinde Besni kazasının Nebki köyü

ahalisinden olan Mehmed bin Osman bin Abdullah, burada vefat etmiştir. Karısı

Emine bintü Hüseyin, büyük oğlu İbrahim ve askerlik vazifesini yaparken

kaybolan oğlu Mehmed ve büyük kızları Elif, Emine ve Fatma’ya miras

bırakmıştır. Hukuken vasi tayin edilen İbrahim’in mahkemeye başvurusu üzerine,

mallar tek tek yazılmış net 4000 kuruşluk mal mirasçılara paylaştırılmıştır.

Kardeşinin payının vasisi olan İbrahim’e verildiğinin mahkeme kaydıdır.

81

H. 1280 Şevval ( M. 1863 Temmuz) tarihinde Besni kazasının Sofraz köyünden

olan Hacı Ömer Ağa ibnü Hüseyin Ağa ibnü Ömer Ağa, burada vefat etmiştir. Eşi

Fatma bintü Halil, oğlu Ali Ağa ile büyük oğulları Hüseyin, Mehmed ve Hasan,

büyük kızı Emiş ve küçük kızı Ayşe’ye kalan miras için, anneleri vasi tayin

edilmiştir. Annelerinin mahkemeye başvurusu ile miras bırakılan mallar deftere

yazılmıştır. Net 80 bin kuruşluk malın mirasçılara paylaştırılmak üzere vasi

annelerine teslim edildiğinin mahkeme tutanağıdır.

82

H. 1281 Recep ( M. 1864 Kasım ) tarihinde Besni kazasının Doğan Gümrük

memuretiyle görevli Bekir Hafız Süleyman Ağa vefat etmiştir. Mehmed Bey ve

Masrun’un oğlu Vakkas ilçe mahkemesine başvurmuştur. Dava Sultaniye

mahkemesine sevk edilmiştir. Adı geçen kişinin mallarının dökümü yapılıp

deftere yazılmıştır. Kişinin alacak ve verecek hesabı mahkemece tesbit ve tahsil

edilmiştir. Yusuf ve Ömer Ağalar burada olmadığı için, 750 kuruşluk alacağı

tahsil olunamamıştır. Bu kişinin 780 kuruşluk borcu olduğunun mahkeme

tutanağıdır.

61

83

( Tarih belirtilmemiştir.) Besni kazasına bağlı Temük köyünde oturan Hüseyin

oğlu Ömer vefat etmiştir. Küçük kızı Fatma, büyük emmi oğlusu Veli Şıh

Mehmed’in oğlu Bekir ile, diğer küçük kızı ise diğer emmi oğlusu Hacı Ömer ile

evlenmiştir. Mihr için gösterilen iki kıta toprağın mahkemece 1500 kuruşa

çevrildiğinin kaydıdır.

D. TRANSKRİPSİYON

1/1

İş bu yetmiş altı senesi mâh rabiğ’ül ahire tanzim olunan sicil-i mahkeme olduğu

kaydı şerh. 1276.19

______________

______________Bundan akdem-i vefat eden İsa Ağa Kethüda’nın oğlu Süleyman

zevcesi olduğu ve bir nefer yetim kızı olduğu ve yetime muharrek Kethüda’nın

vefat eden kardeşi Hüseyin zevcesi olduğu kızları kebire nefer ve diğer kızları

Bediye sekiz yaşında bir nefer kızı olduğu ve Vargenekli Kovacı Mehmet Kut

zevcesi Kut’un vefatından evvel nizamen oğlu İbrahim sağire kızı biri Fatma ve

biri Elif aziz rabiğ’ül evvelininin dokuzuncu günü tarihle.

1/2

Rabiğ’ül evvelininin dokuzuncu günü tarihle.

Lahm (et) Un Nan-ı aziz (ekmek Kavurga İç yağı

Para kıymet para kıymet para kıymet kuruş kıymet kuruş kıymet

72 1 55 1 40 1 76 1 76 1

62

1/3

İş bu rabi’ül evvelininin onbirinci günü itibariyle lahm (et) ve kavurga ve iç yağı

raici.

Lahm (et) Kavurga İç yağı

Para kıymet kuruş kıymet kuruş kıymet

60 1 6 1 6 1

1/4

İş bu rabiğ’ül evvelininin yirminci günü tarihle nan-ı azize (ekmek) ve una

meclis-i marifetle verilen raic.

Nan-ı aziz (ekmek) Un

para kıymet para kıymet

48 1 58 1

1/5

İşbu rabiğ’ül ahirin on birinci günü tarihiyle nan-ı aziz (ekmek) ve una verilen

raic.

Nan-ı aziz (ekmek Un Lahm (et)

para kıymet para kıymet para kıymet

56 1 65 1 75 1

2

İş bu rabi-ül ahirin on birinci günü tarihiyle nan-ı azizin (ekmek) ve unun ve

lahmın raicleri.

63

Nan-ı aziz(ekmek Un Lahm (et) Kavurga İç yağı

Para kıymet para kıymet para kıymet kuruş kıymet kuruş kıymet

56 1 65 1 75 1 72 1 72 1

3/1

Ba Fettah

Bismillahirrahmenirharrim

İzzet Meab Mevlâna Ömer Efendi Kemyab

Bağde’l hayatı vâfiye inhâ olunur ki Besni kazasının emur-u ahkâm-ı şer’iyyesi iş

bu sene-i sitte ve seb’în ve mâtin ve elf haram gurresinden zabt etmek üzere zât-ı

hazret-i futuvvi paşahiyyenin intihab ve tercih buyurduklarına nezaret-i acizaneme

binaen tarafımızdan cenabı şer’inine ihale ve tağvizi olunmuştur. Gerektir ki kaza-

i mezkuri gurre-i mezbureden ba ______ zapt edip bînîl icâbı icrâ-i âhkam-ı şer’î

âliyede sa’y-ı cemil eyleyip vakıa olan muhalefât mevtayi askerinin mucib tahrir

olanlarını ve terkim ve bin-il verâse ba fârize-i şer’iyye tevziğ ve taksim

hususunda ihtimam ve dikkat eyleyiniz vesselâm.

3/2

Seruzi Dâhi Mehmet Tapar

El-kadı ba asker Anadolu

Mufahhar-ül emsal vel-akraba Besni kazası müdürü Hamili Efendi zide kadre ve

bükre ba mürasele-i şer’iyye kaza-i mezburda emûr-û niyabeti ahdesine ihale

olunan mevdetlü Ömer Efendi zid ilme ve âğzâ-yi meclisi vücuh memleket-i

vebi’l cümle iş erleri zide kadre hüma inha olunur ki kaza-i mezkurda emir-i

niyâbet-i şer’iyyesi yetmiş altı senesi muharremininin gurresinden itibaren

Arabkir kazası nâib sâbıkı muma ileyh Ömer Efendi ahdesine ihale buyrulmuş

olunmakla şimdi siz ki müdür ve muhatabun sâire muma ileyhimiz Efendi muma

ileyhi bundan böyle kaza-i mezkur nâibi bulup dava-i vakıada tarafına müracât ve

64

muvaffak-ı şer’i şerif vuku bulacak hakk-ı râi ve tedbirine mutabıkla levâzım

ittifâk ve yeniçeriye dahi riâyet-i senik nâib Muma ileyhimiz sened tarih-i

mezkureden itibaren kaza-i mezkur niyabetini zabt ile da’vi vakıaları şer’i şerif

tevfik harekette bulunan ve daima esahhakval eimme-i sınıfiyeye ve bin’il ahali ve

icrayi ahkam-ı şer’iyyeye dikkat ve senedât-ı şeriyyeden mikdar-ı akçe tahsil

olunmuş ise bu tarafa irsâliye gözünde devri ve mazbatasınının gayret eyleyip

mucib-i tahrir olan terke-i vefayâtı dahi tahrir ve terkim ve bin-il verâse tevziğ ve

taksimine meyâderetle şer’iat-ı mutahharadan sermu inhira-i kamil ve rağbet

göstermeyip cümleden cânib-i cevânib-i hazreti cihandan için davet-i hayriye

sicilatına harf-i bari liyaka eylemeniz babında divan-ı vâlie eyalet-i Harput’tan iş

bu buyurulduğu estâr ve tesyâr olunmuştur.Sonunda gerektir ki mucibince amel

ve hareket hilâfından heder ve mecânibet eyliyesiniz.1286 Muharrem 21.

4

İş bu rabi-ül ahirin yedinci günü tarihle meclis-i mağrifetle erzağa verilen narh

beyan edildi.

Nan-ı aziz

(ekmek)

Dakik

(un)

Lahm

(et)

Kavurga İç yağ Gül

şekeri

Çay

şekeri

Halep

sabunu

para para Para para para para para para

1 1 1 1 1 1 1 16

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

28 32 60 4 4 10 16 8

A

Antep

sabunu

Kahve Eşek ve

katır nalı

Merkep

nalı

Mıh Mum Gama

Adet Adet Adet Adet Adet Adet Adet

1 1 1 1 1 1 1

Kıymet Kıymet Kıymet Kıymet Kıymet Kıymet Kıymet

7 16 8 4 9 7 7

65

5/1

Besni kazası kurralarından Yaylacık karyesinde sâkin vefatı tağdif-î şer’i ile

mğruf-u râfiasında el kabet Elif bintü Ali nâm hatun kaza-i mezbur

mahkemesinde şer’i şerif-i âliyede tasvir-i mevam eden gâib an-i meclis

Haliskanlı oğlu Vakkas nâm kimse suriye-i kızım Güllünün işbu nazar-ı meclisi

sâgire kızı Fatma’nın ba sıhhat-i şer’iyle vasisi olup sağir-i mezburda Fatma bihak

hazane kızım mezbure Güllü’nün hicruniyesinde iken mezbure Güllü nefsini

sagireye aynı kimse ______ etmekle hakk-ı hazane şeraitim olduğu iclun hala

sağire mezbure hicruniyesinde olmakla fevka ve kisveyi vesaair levazım zaruriye

________ sagire mezbure Fatma’nın babası metufa Haliskanlı oğlu Mehmet’e

muntakil malı mururterki vâsisi gâib mezbur üzerine kabul-u şer’idden kavr-i

mağruk________baliği karz ve nakdid olunmak matluğ buyurduğunda merkum

Elif Hatun takdid-i şer’i vakıa mutabık _______ meblağ kavr-i mağruk olduğu

sekkat-ı sıhhat ______ ağyarlarıyla mutehakkak olmakla hakime mevki sur-u

kitab olup sagire-i mezburenin fevka ve kisve-i vesair levazım zaruriye....... babası

metufeyi mezburda muntakil mal mevr-u tenvili vasisi merkum Haliskanlı oğlu

Vakkas üzerine iş bu tarih ______ otuzar para farz ve nakdid buyurub meblağ

makruz mezkuri ________ ledi’l haceye istevaneye ______ zafer-i vasisi merkum

Vakkas üzerine rucuğu mezbure Elit Hatun üzerine verilmeyi vakiğ ba taleb keteb

ve emla olundu tahriran fi yevmil sâni aşer şehri zilhicce-i şerif sene-i semanin-i

ve mieteyn ve elf şehri dahil. Şıh Ağazâde Vakkas ve Ali Hoca zâde Menla

Ahmed ve Bakkal Bekir’in oğlu Mustafa ve kızı mezbure Güllü Mehmet ve gayr-i

minel hatırı.

5/2

Besni kazasının mahallatından Meydan mahallesi ahalisinden iş bu bais lâ âlâm

tetbih Mehmet bin Mustafa nâm kimse kazâ-i mezburda Hükümet Konağı’nda

mağkud-u şer’i şerif-i âliyede kaza-i mezbureye muzafa Çiftlik karyesinde sâkin

iken bundan akdem-i vefat eden Mehmet bin Hacı Hasan’ın lâ büyük hemşiresi

Fatma velâye hemşireleri Ayşe ve Emine nâmın Hatunlar tarafından vekâli _____

oğlu Şıh Mehmet bin Osman ve Ömer Ağa ibnu’l Hacı Hasan Ağa vaktiyle

66

mezbur ahalisinde Mehmet Ağa bin Kasım Ağa ve kamusi şehadetleriyle sâbit ve

sübutu vekaletine hükmü şer’iyle la hak olan mezbure Fatma’nın zevce Dağlı

Mustafa bin Menlâ Ahmet mevâcidesinden üzerine şevle davi ve nakdid-i kelam

edip benim babam Mustafa müteveffa merkumun babası Hacı Hasan ve dedesi

Hacı Mehmed ile labuynu kardeşleri olup babaları ismin Mehmet Ali ve dedeleri

ismi Kasım ve anaları ismi Fatma bintü Abdullah ______ mezbur Meydan

mahallesi olup evvelce müteveffa merkumun lâ büyük emmioğlu olmamla

derâsini _________ve lâ büyük hemşiresi mezbure Fatma ile velâye hemşireleri

Ayşe ve Emine munhasıra olup mezburda ________ vâris ve terkesini meşhak-ı

ahir kimsesi olmayla mezbure Fatma ve Ayşe ve Emine terke-i müteveffa

merkum vâkiğ ise oldukları Osmanoğlu müteveffa merkumun bir mucib defter-i

emvâl ve eşyasının hissesi __________ mezbure Fatma ve Ayşe ve Emine’nin

______ olan Mustafa’ya _______ şer’i olunmak ba verâse-i merur-u merhu

bağdel da’vi ve ledi’l şevval vekil merkum Mustafa müteveffa merkumun

terkesine müvekkileleri mezburanın vaziyetlerini ikrar ve itiraf edip edecekleri

med’i merkum beruce mebyini veraset medaseti ________ edecekleri med’i

merkum tetbeyi’ mahdun medâsına mutabık bintü olunduğundan advali ahrar

ricali seliminden Meydan mahallesi ahalisinden Taş Mehmet bin Mustafa ve

Kelbelâsını karye-i __________ Vakkas bin Mehmet namun kimseler la celali

şehade meclisi şer’ hazran olup işra la ________ fi’l hakik iş bu med’i merkum

tatbeyi’ Mehmet’in babası Mustafa müteveffa merkum Mehmet’in babası Hacı

Hakkı’nın babası Mehmet ile lâ büyük kardeşler olup babaları ism-i Mehmet Ali

ve dedeleri ism-i Kâsım ve anları Fatma bin tü Abran ________ mâra’l zikr-u

Meydan mahallesi olup vechile müteveffa merkumun __________ verâseti

usubet-i nesbiye _________ emmioğlu med’i merkum tetbeyi’ Mehmet ile

hemşireleri mezburât Fatma ve Ayşe ve Emine’ye munhasıra müteveffa

merkumun bu nâmın gayr-i vâris veterekesine müstehak gayr-i kimsesi olduğu

mağlumumuz değildir mezburu husus bu veche üzerine şahısların şehadeti dahi

Abuzer ________ edayi sehadet şer’iye ettiklerinde dağayet-i şeralata kabul

şehadetleri cebre kabulde vakıa olmaksızın mucible med’i merkum tatbeyi’

Mehmet’in verasetine bağdel hakim tenbihe mavakiğ ba talep ketep ve emla

olundu tahriran fi yevmil hamis-i aşera şehri zilhicce-i şerife seneyi semanini ve

semanin ve elf.Müftü Efendi.

67

6

Şambayad karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden Hüseyin Hacı

Mehmet bin Abdullah’ın veraseti zevce-i metrukesi Ayşe bintü muma ileyhin

sulbi kebiroğlu Hacı Hüseyin ve diğer oğlu Mehmet ve kızları Elif ve Fatma’ya

inhisarı tahakkukundan sonra kabul-u kısmede merkum hissesi olan veraset-i

zevce-i menkumesi metrukesi Emiş bintü Hacı Mehmet Efendi ile sulbi sağiroğlu

Mehmet’e validesi Ayşe’ye muhammen olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan

sonra sağir-i merkum Mehmet’in tesviye-i ömrüne kabul-u şer’idden vâsi nasib ve

tağyin olunan emmisi mezkur Mehmed’in taleb ve mağrifetiyle verase-i saire

ittifak ve ittihadlarıyla tevziğ ve taksim olunan merkumdurki ber vech-i ati zikr ve

beyan olunur tahriran fi evail-i şehri rabiğ’ül ahir sene-i senan-i ve semanin elf.

Karye-i

mezburda menzil

Konak Köy bağı Katır raş İnek raş Koyun raş

bab bab kıta adet adet adet

adet adet 1 1 2 6

1 1 kıymet kıymet kıymet kıymet

kıymet kıymet 2500 1500 600 400

9500 1500

Dikli deresinde

çeltik nısf (yarım)

Hüseyin Efendi’den

alacağı tahsilleri

________ Selef üzümü Bulgur

1000 kıta Kile batman

1 1 10 1

kıymet kıymet kıymet kıymet

2500 3500 20 200

68

Yağ Peynir Un Mustamel

çul

Çul Cedid

kilim

Küncü

küp küp batman adet adet adet batman

5 10 1 12 1 2

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

50 50 300 150 50

Teşt Muhassıra

kazanı

Leğen

hengel

Çamaşır

kazanı

Aş kazanı İbrik

adet adet adet adet adet adet

2 1 2 -2 1 4 2

kıymet kıymet kıymet Kıymet kıymet kıymet

300 400 200 200 200 80

Lenker Sac Leğen Tava Yatak kat Kahve takımı


5 5 1 2 4 1


100 100 30 50 1000 60

Tava Cedid çul Yün ________ Sandık Minder

adet adet kile adet adet adet

3 1 12 1 4 5


30 50 20 30 60 50

Mustağmel

seccade

Beyaz bez Hınta

hasılatı

Şıar hasılatı Küncü

hasılatı

Huşuh

hasılatı

Adet top batman batman kile batman

2 4 10 3 4 4


50 100 2000 200 80 2000

69

Terbezek kariyesinde

bağ

Penbe Minder Atik

kilim

Nakitte Hacı

Şerif’ten kalmış

olan

______

kıta küp adet adet kıymet kıymet

1 40 2 3 1500 200


2000 400 50 50

Cem’an yekun eşya ve nakit

kıymet

35860

minhe’l ihracat

Resm-i kısmet Kaydiye Katib ve ihzariye

900 45 55

Yekun el ihracat Sıhhil baki

34565 otuz dört bin beş yüz altmış beş kuruş 1300

Hisse-i mezbure

Ayşe

Hisse-i merkum

Mehmet

Hisse-i mezbure

Elif

Hisse-i mezbure

Fatma

Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet

6000 10080 5040 5040

Hisse-i mezbure Emiş Hisse-i mezbur Mehmet

Kısmet Kısmet

1260 7140

Sağir merkum Mehmet’in hissesi olan yedi bin yüz kırk kuruşluk eşyası vasisi

olan emmisi merkum Mehmet’e teslim olunduğu işbu mahalli şerh verildi.

70

7/1

İş bu yetmiş altı senesi şehri kanun-i saninin yirmi beşinci günü tarihle Besni

kazasında akid olunan meclis-i mağrifet-i ati zikr me’kulat karar ve narh verildiği

vechile tesmil mahkeme kaydı şerh.1278.

Kahve Sabun Çay şekeri Gül şekeri Biber Mum

küp küp küp küp küp küp

1 1 1 1 1 1


15 9 14 11 12 9

İç yağı Küşt Şerk Helva

küp küp küp küp

1 1 1 1


62 22 7 3

7/2

İşbu yetmiş altı senesi şehr-i şevval-i şerifin üçüncü günü tarihle Besni kazasında

meclis-i marifet-i ati zikr ma’kulata karar ve narh verildiği vechile tesmil

mahkeme kaydı şerh.1276.

Nan-ı aziz (ekmek) Dakik (un) Küşt (et) Kavurga

küp küp Küp küp

1 1 1 1

kıymet kıymet Kıymet kıymet

12 12 1 6

71

7/3

İşbu yetmiş altı senesi mah zilkade-i şerifin ibtidasında verilen raic.

Nan-ı aziz (ekmek) Dakik (un)

küp Küp

11 71

kıymet Kıymet

52 70

7/4

İşbu yetmiş altı senesi mah zilhicce-i şerifin arefesinde küşt (et) ve kavurgaya

verilen raic.

Küşt (et) Kavurga Nan-ı aziz (ekmek) Dakik (un)

küp küp küp küp

1 1 1 1

kıymet kıymet para kıymet kıymet para

12 42 2 1 12 2

7/5

İşbu yetmiş yedi senesi mah muharrem-il haramın ahdesi tarihle nan-ı aziz

(ekmek )ile dakik (un)e verilen raic.


küp küp

1 1

kıymet kıymet

32 36

72

7/6

Yetmiş yedi senesi şehr-i teşrin-i evvelinin ibtidasından itibaren meclis-i

mağrifete verilen narh beyan edildi.

Küşt (et) Kavurga Hamam yağı

küp küp küp

1 1 1

kıymet kıymet kıymet

21 42 42

8/1

İşbu şehri şevval-i şerifin dokuzuncu günü tarihiyle meclis-i marifetiyle küşt (et)

ve kavurga verilen raic beyan edildi.

Küşt (et) Kavurga İç yağı

para adet adet küp

6 1 1

kıymet kıymet kısmet

12 6 42

8/2

İşbu yetmiş yedi senesi şehri zilkâde-i şerifin yirminci günü itibariyle verilen narh

beyan olunur.

Küşt (et) Kavurga

küp küp

1 1

kıymet para kıymet

62 5 4

73

8/3

İş bu yetmiş yedi senesi mah zilhicce-i şerifin dokuzuncu günü tarihle ber vech-i

ati erzağa verilen narh beyan olunur.


kıymet kıymet

26 30

8/4

İş bu yetmiş yedi senesi şehri zilhicce-i şerifin sekizinci günü küşte (et) verilen

narh.

Küşt (et)

adet

kıymet para

11 1

8/5

1277 senesi zilhicce-i şerifin onbirinci günü tarihli küşte (et) verilen narh.

Küşt (et) kavurga

küp küp

1 1

kıymet kıymet

55 4

8/6

1278 senesi muharremin onbeşinci günü nan-ı azize () ve dakika (un) verilen narh.

74


para para

kıymet kıymet

22 23

8/7

İşbu yetmiş sekiz senesi mah-ı muharremin yirmisekizinci günü tarihiyle nan-ı

azize (ekmek) ve dakika (un) verilen narh beyan olunur


para para

kıymet kıymet

20 22

8/8

1278 rabi’ül ahirin onbirinci günü tarihi itibariyle nan-ı azize (ekmek) verilen

narh.

Nan-ı aziz

(ekmek)

Dakik (un) Sabun ______


para para para para

16 19 22 20

9/1

İşbu yetmiş sekiz senesi mah-ı nisanın onsekizinci günü tarihli küşt (et) ve

kavurga verilen narh beyan edildi.

75

Küşt (et) kavurga

küp küp

1 1

kıymet kıymet

2 6

9/2

İş bu yetmiş sekiz senesi mah-ı mayısın yirmibirinci günü tarihli verilen narh.

Küşt (et) kavurga

küp küp

1 1

para kıymet kuruş

1 6

9/3

Rabi’ül evvelinin onbirinci günü nan-ı azize (ekmek) verilen narh beyan olunur.


para kıymet para kıymet

25 28

11

Bahs-i Defter Kısam Oldurki

Kaza-i Besni mahellatından Vasati mahallesinde iken bundan akdem-i tarik-i

hacda vefat eden hamamcı Hacı Mehmet bin Mehmet’in terkesi veraset-i zevce-i

metrukesi Cemile bintü Hamdullah ile sulbi kebir oğlu Cuma ve sulbi sağir oğlu

Mehmet’e ve sulbiye-i kebire kızları Emine ve Hatice’ye munhasıra olduğu şer’an

zahir ve nümayen olduktan sonra metufayi merkumun terkesi sağiri mezburunda

76

vasileri Köşker Kel Hüseyin bin Ali mağrifet-i veraset-i saire ittifak ve temasıyla

tahrir ve bin’il varise ba farizine elşer’iyye tevziğ ve taksim olunan defteridirki

ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriran fi evail-i min şehri rabi’ül ahir sene-i

sitte ve seb’in ve mieteyn ve elf.

Bir bab şehirde

menzil

Bir bab bağ

menzili

Karyede vakiğ

bağ

Kahta mahallesinde

hamam


1500 500 500 500

Karacim oğlu

İbrahim’de sermaye

Yukarı çarşıda

rabeyi’ dükkan

hissesi

Yatak

kat

Yorgan Havan Köhne

perde

kıymet kıymet adet adet adet adet

11000 2000 4 2 1 1


400 60 20 30

Su

helkesi

Hamur leğeni

tas

Tava Süzek Bakır

batman

Çul

çift

Çamaşır

kazanı

adet adet adet adet adet adet adet

1 2 1 1 6 62 3

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

50 50 25 20 300 130 100

Bulgur Dakik

(un)

Tarhana Tuzluk Malhuta Sade yağ

küp

Dökme Bestil

batman

kile kile ölçek adet adet adet adet adet

4 1 3 1 1 6 1 75


800 200 50 15 10 120 10 200

77

Cam tas Sim kuşak Cedid gömlek Teşt batman Boyalı menzil

adet adet adet adet adet

1 20 8 2 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

10 50 80 100 30

Heybe Minder Atik kilim Saplı tas Hatab yük


1 1 3 1 40


5 10 50 10 100

Hamamda döşek Melefe Hamamda halı Hamada olan hatab yük

adet adet adet adet

2 18 6 60


30 18 20 120

Sakal tarağı Tesbih Tüp Çaydanlık Hanefiye Kelam kadim


16 6 8 2 4 1


100 30 850 60 30 25

Cedid keçe Def’a yorgan Merkep raş Katır raş

adet adet adet adet

1 1 1 1


20 20 200 800

78

Hamza bin nam mahalde

vakiğ bağ

Balvarin karyesinde vakiğ

bağ

Mahallefat menzil

adet adet kıymet

1 1 100

kıymet kıymet

100 150

Cem’an yekun mal mevcut 26488 yalnız yirmi altı bin dört yüz seksen sekiz

kuruş.

Bihe’l ihracat

Bir mucib vasisi şehadet eyleyenler abası

kızının oğlu Hacı Halil İbrahim ve küçük

Hacızade Ali Efendi

Kuruş başına bir para

resmi kısmeti adi

Katibe

muhtıra

Kısmet 662 Kısmet

2000 30

Yekun el ihracat 2700 yalnız iki bin yedi yüz kuruştur.

Sıhhil baki 23788 yalnız yirmi üç bin yedi yüz seksen sekiz kuruş taksim bin’il

varis.

Hisse-i zevce-i

mezbure

Cemile

Hisse-i ibnü

mezbur Cuma

Hisse-i ibnü

sağir Mehmet

Hisse-i bintü

Emine

Hisse-i bintü

sağire Hatice

Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet

2973 6938 6938 3469 3469

Hangam-ı sahan fezleke-i hatimiye yidirecekse kalem daire-i hüsn-i hitam 77

recep gurre.

79

13

Besni’de Hamra mahallesi ahalisinden iken bundan akdem-i vefat eden Mehmet

Efendi bin Mehmet Emin Efendi bin Ali Efendi’nin duyunu-u terkesine ezir

olmakla verasesi terkesinden kef yed etmeyi metufayi merkumun garimleri

marifetleriyle bin’il ferma bittarik elkarame tevziğ ve taksim için bağdel

müzayede ve muhabbet ınkıta’-ul-ragbetimde misilleriyle taraf-ı şer’iden beyi’

olunan terkesi defterdirki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriran fi yevmil

haram şehri şaban el muazzam sene-i seb’a ve seb’in ve semanin ve elf.

Dini müsbet Yüzbaşı Koca Ağa’ya

690-065=585-585=000 Mal zimmetinden iki yüz kuruş noksan olduğundan 1322

resm, 1322 Mehmet Efendi yedinden havale 203 yatak kat, 250 tas kilden, sağir

leğen adet 3 kıymet 82, tava adet 3 kıymet 60 .

Dini müsbet Bozmekan mahallesi sakinlerinden Kerime’ye

500-50=450-450=000 resm 25, keser 25 mezbureye verilen ma’sara gazeganı adet

1 kıymet 315 ,büyük ve küçük leğen adet 3 kıymet 140.

Dini müsbet metufayi mezburda Ayali Ayşe’ye .

900-90=810 resm kısmet 45, mezbureye verilen Çorak karyesinde altı sehemde

beş sehem bağ kıta 1050-810=240 alacağı minhe.

240-178=62 kalanı Rabia’ya havale.

62-42=20 kalanı Emine’ye havale.

20-20=0 Hafız’ın hemşiresine havale kılındı.

Kalanı Rabia’ya dini müsbet.

400-40=360-180=180-180=0 resmi kısmet 20, keser 20 mezbureye verilen teşt

metufayi merkumda Ayali Ayşe’ye dini havale.

bin Emin dini müsbet

50-5=45 resm ve keser mezbureye teslimat metufayi merkumda oğlu Hacı

Ali’ye havale

342+129+50+45+42=647-450=197-197=000 çeltik ve kıska kile 2, hengel adet 1,

buğday ve çuval 12, atik kilim adet 3 aile validesi Ayşe’ye geçen mezburenin dini

müsbet minhe cem’i borcundan devr olunan resm.

Safrazlı Hacı Hafız dini müsbet

210-21=189-170=19-19=00 resm ve kesme teslimat sehen adet 1, sarraftan havale

80

Hafız’ın hemşiresinden dini müsbet

690-70=620-600=20-20=00 resm ve kesme teslim çamaşır kazanı kıymet

515,handan gazeğanı adet 18 kıymet 130, lenker adet 4 kıymet 85, merkep raş 2

kıymet 270 metufayi Ayali Ayşe’den havale

Dini müsbet

500-50=450 resm ve kesme teşt ,arı kovanı kısmet 70, Bal virane kariyesinde bağ

harabesi alacağı minhe, Safrazlı Hacı Hafız’a havale, sarafta ziyade kalan meblağ

yalnız yüz üç kuruş

461+36=497-450=47-14=33

15

Ömer Beyzâde Yakub Bey Efendi Derviş Beyzâde Ömer Bey’in evlâd-ı zikuru

hatır kelam-ı kadim vakf-ı sahih ile ba temehhür vakfedip merkum Ömer Bey’in

dahi vefat etmiş olduğundan ve merkum Ömer Bey’in dahi evlâd-ı zikuru ise de

şimdilik kıraata iktidarı olmadığından kırata iktidarı oluncaya kadar Müftü Ömer

Efendi Hazretlerine emaneten verilmiş olduğu iş bu sicilât-ı mahkemeye kayd

olundu. 1277-23

16/1

Molla Mustafa’nın ve Ferad oğlu Ulvi’nin muhta azrar hasım maksatları

olduğundan bağde vekaletleri kabul olunmayıp ba vükela eyledikleri iddialarına

semiğ ve itibar olunmayacağı işbu sicilat-ı mahkemede kayd ve temehhür olundu.

1277 Zilkade Mayıs 18

16/2

Anasil Erzurum ahalisinden olup Besni kazasında doğan gümrük memuru Burhan

Hafız Selim Ağa işbu seksen bir senesi şehri cemaziyel ahirin yirmi üçüncü günü

1280 senesi teşrin-i saniyenin üçüncü günü vefatı vukuğ bulup muhaffıza olan

tatbik mührü işbu evrakla kaydiye temehhür kılınarak şer’ide hafza olundu.

81

17/1

_____ ma’ruzi dai keminelerdir ki nezaret-i evkaf-ı humayun ulum haneye

mulhak evkafdan Besni’de Hamra mahallesinde vakiğ Hasan Bey’in şerif ve

muktedir olmak üzere yüz beş akçe Şıh Kara cihetinde mütasarruf olan köylü

İbrahim Efendi hal hayatında ve kemal-i akıl sıhhatinde zilliyesiyle Musa Efendi

oğlu Mehmet Efendi’ye Besni mahkemesinde çend sene akdem ferağ ve kasr yed

etmiş olduğu ehil ve kuf ve cemi gafir ile etmiş olduğu bil iltimas arz ve ilam

olundu.1278 şevval 25

17/2

Siverek kazasına tabeyi’ Bucak aşireti kurralarından Mezra karyesi

ahalisinden olup ve zevyesinden mezkur isim Yusuf’un oğlu Süleyman

Bey’in yedinde Bozan ve Han gümrüğü tezkeresi şüpheli olup kabule şayan

olmadığı cihetle Besni ve Han gümrüğüne götürmüş olduğu iki yüz kayme

ve Hanları gümrük bedeli olan bin iki yüz kuruş zimmetinden dolayı ve

Han gümrüğü Samari Mehmet Ağa nezdine ve hibe vermiş olduğu iki adet

çuha cebkanına ehli esnafın baha kat’ eylediği üzere yedi yüz kuruş

kıymet ile taneye bey’ ve fürdat olunmuş olduğuna ilmü ve a’yâna la hak

olduğunu mübeyyinen iş bu mahilli şerh ve imza ve temehhür kılındı.1281

safer 27 Mehmet Resdi naip kaza i Besni.

17/3

Badi terkim sened oldur ki

Bin dokuz senesi şehri mayısta üçüncü tarihli Besni’ye götürmüş olduğum ve

hanları iki yüz kaymelerin tezkeresi var ise de mezkur tezkerede şüphe

olduğundan gümrük memuru kabul etmeyerek bu tezkerede karışıklık var

nizamen kabul olmayacağı anlaşılmış olduğundan ve mezkur ve hani dahi mal

ile tırampa etmiş olduğundan ve mezkur ve hanları tezkeresini yirmi bir güne

kadar gümrük tezkeresi götüremediğim halde Ağa Mamo ileyhin yedinde iki adet

Çebkan iki yüz kayme ve hanları resmi olan bin iki yüz kuruş baha ile

82

vermiştim bir güne davam olmadığı cihetle iş bu bir kıtasında temehhür

kılındı.1279 Mayıs 3. Bucaklı Yusuf oğlu Süleyman Karan Merre Çalboğazlı

Keçeli Yusuf’un oğlu ibiş ile

17/4

Müteveffa merkumda varisi munhasıralarından zevcesi Emiş bintü Veli ile

kebire kızları Meryem ve Ayşe ve Ayşe Fatma ve Ümmü ve Hanım ve Hatice

taraflarından babaları müteveffa merkumda katl davasını şer’an fasıl ve

ruiyyet etmeğe emmileri oğlu Mehmet’in oğlu Mustafa’ya vekil eyledikleri

Çalboğaz karyesi ahalisinden Mehmet bin Molla Mehmet ve Vakkas bin Molla

Mehmet nam kimseler şehadetleriyle sabit olduğu işbu mahalli kayd olundu.

17/5

Ma’ruzi Da ileridir ki

Besni kazası mahellatından Hamra mahallesinde sakin Ayşe bintü Mehmet

Emine nam hatun tarafından vekili sübut vekalatine hükmü şer’i la hak olan

zevci Mehmet bin Süleyman nam kimse meclis-i şer’i de ve kaza-i mezbureye

muzaf Penbeki karyesi ahalisinden Uzun Ahmet nam kimse tarafından vekili

Mesud’un oğlu Mehmet mahzarında ikrar tam ve takdir-i kelam edip

mevkelam mezbure Ayşe’nin karye-i mezbur terabında vakiğ bir tarafı Durdu

ve bir tarafı Hacı ve bir tarafı Memli Kahya ve bir tarafı dere ile tahminen dokuz

tamam tahm-i istiab edip iki kıt’a tarlasını _______vahide ile bin altı yüz kuruş

bedel mukabilesinde bassatuğ ve elrıza merkum Uzun Ahmet’in vekil Burhan

merkum Mehmet’e ba vükela ferağ kasr yed eyledim ve yedekte vekil merkum

Mehmet dahi bedel meblağ mezbur ile iştira ve tefriğ ve kabul edip vekil merkum

Mehmet yedine Kocanlı bin kıt’a tapusundanda iğta olunmak lazım geldiği huzur-

u aliyelerine a’lam olundu tahriran fi evahiri şehri rabi’ül ahir sene-i ahdi ve

semanin-i mieteyn ve elf .

83

22

Besni kazasında Şambayad karyesi ahalisinden iken bundan akdem-i vefat eden

Hüseyin İbnu Hacı Hasan bin Hüseyin’in verâseti zevce-i menkumesi metrukesi

Ayşe bintü Mustafa ile sulbi kebir kızları Hatice ve diğer Hatice’ye sulbi sağire

kızı Emine ve sulbi sağir oğlu Hacı Ömer’e inhisarı tahakkukundan sonra sağiran

mezburanın resmi muhtarları olan Menla Ahmet bin Hacı Mehmet nâm kimsenin

taleb ve mağrifetiyle vesair ittifak ve ittihadlarıyla tahrir ve bin verase-i taksim

olunan tezkere merkumdur ki ber vech-i ati zikr-u beyan olunur tahriren fi yevmil

evahiri aşera fi şevval sene-i semâne ve sebin ve mieteyn ve elf.

Karye-i mezburda

kebir bahçe

kuyunun önünde

bahçe

Kaynarca Hakkı

altında

karye-i mezburede

menzil bab

kıta kıta kıta kıta

1 1 1 1


63000 10500 11000 11140

Karye-i mezbur terâbında

bağ

Karye-i mezburede selamlık Etamlu karyesi

terabında bağ

kıta bab kıta

1 1 1


3000 3000 3000

84

Çakala karyesi terabında

bağ

Etamlu Uzun nâm

mahalde bağ

Ebdel terabında Turan’da

davar

kıta kıta kıta

2 1 19


3000 1000 950

Çakıllu karyesinde Bekir nâm

kimsede kısrak nısf

Def’a Çakıllu

karyesinde nısf

Merkep Öküz

kıymet kıymet raş raş

500 1000 2 2

kıymet kıymet

370 600

Buzağı

Huşuh hınta Hınta

kile

Şıar kile Hüseyin Ağa’nın tarlası kenarında

kavaklık

adet adet adet adet nısf

2 72 5 5 1


50 1800 250 150 3000

Menzilinde

mevcud olan bağ

Menzilinde olan

kıta

Çuval köhne ve

atik

Köhne ve kilim

mezkur adet adet adet

10 3 15 6


4000 300 300 300

85

Cedid kilim Demirden

harri

Tüfenk Pala

bıçak

Tabanca Cedid Hannus abası

Hacı Hasan’a verilmiş

adet adet adet adet kıymet

1 4 3 1 2000


150 200 25 200

Tay râş Yelbe Bekir’de

kısrak

Cedid mavrem

gömlek

Cedid ____

kilim

Cedid zil


1 1 13 1 1


130 200 135 225 92

Halı

seccade

Atik halı Mustağmel

kilim

Mustağmel

çul

Hamus

kuşağı

Bakır tası


1 1 1 1 1 1


165 71 150 46 50 50

Cedid ve ____

Hatice’ye

Mustağmel

_____

Kilim_____ Mustağmel

çuval

Kemer kuşak


1 1 1 1 1


235 10 100 30 40

86

Yorgan Def’a

yatak

Teşt Kilim Yorgan Menla Ahmet Kemer kuşak ve

elmeçek

adet adet adet adet adet mezkur adet

1 1 1 1 1 4 2


85 30 300 135 50 500 200

Hırdavat menzil Resm-i namına tahsil kılınan Nakid mevcud

84 1500 800

Yekun el eşya

134800 yalnız yüz otuz dört bin sekiz yüz

23/1

Yekun el ihracat

Resm-i kısmet Kaydiye İhraziye hâdemiye

delâliye

Vahit müsbetesi

3280 300 520 500

Sıhhil baki

120300 yalnız yüzyirmibin üçyüz kuruş

Hisse-i zevce-

i mezbure

kısmet

Hisse-i ibnul

mezkur kısmet

Hisse-i bintül

mezbure

Hisse-i bintül

mezbure

Hisse-i

bintül

mezbure

16280 45605 22802-2 22802-2 22802-2

Sağiran-ı mezburanlarda emvâl ve eşyaları vâsi merkum Menla Ahmed’e aynen

taksim olunduğu işbu mahalle şerh verildi.

87

23/2

Besni kazasına muzafa Şambayat karyesi ahalisinden iken bundan akdem-i vefat

eden Hüseyin ibnu’l Hacı bin Hasan’ın sulbi oğlu Hacı (silinmiş) sağire kızı

Emine’nin pederleri müteveffa merkum Hasan’dan muntakil mallarını ve tesviye

ömürlerine kabul-u şer’idden biruhi nasib ve tağyin (silinmiş) lüzum ve ehem

olduğu ecelden sağiran-ı mezburanda ümmüleri olup her vecihle ömr-ü vesâyiti

ruhiyetine kadar zeyli hüccetinde müslimin ihbarıyla mütehakkık olan iş bu bahis

vesika Menla Ahmed İbnu Hacı Mehmet nâm kimseye hâkim mevkiğ kitap ve

tapuları Haşmetlü _________ hazretleri sağiran-ı mezburanda vakti reşidlerine

değin pederleri müteveffa merkumdan muntakil mallarını hafza ve tesviye

ömürlerine kabul-u şer’idden vâsi nâsib ve tağyin buyurduğundan maadası

müteveffa merkum Hüseyin dahi hâli hayatında merkum Menla Ahmed muhtar

nâsib ve tağyin eylediği mütehakkık ve _______ tebliğ edip kabul-u şer’idden

dahi Menlâ Ahmed sağiran-ı mezburanlara vasi nasib ve tağyin olunduğunda

vesayet muhtarı mezkurları kabul ve hizmet lâzımasını kema-yenbagi edaya

müteahhid ________ mâ heva vakiğ ba taleb ve keteb olundu tahriran fi yevmil

havadis aşera min şehri şevval-i şerif sene-i semâne ve sebîn ve mieteyn ve elf.

23/3

Karye-i mezburda sâkin iken bundan ikdâm-ı vefat eden Ayşe bintü Mehmet bin

Abdullah’ın emvâl-i metrukesinin olan eşyaları işbu mahalle-i tahrir olundu.

Altın Islak

nevilatını

Gazi Mahmud’un

nisfi

Çiçekli

gazi

Kilim Hurç Atlas köhne

kaztan

kıymet adet adet adet adet adet adet adet

15 4 8 1 3 3 1 3

88

Kaftan Katnu

entari

Bahça Mavrum

gömlek

Mahren Uha

kesesi

Pana

kesisi

Şıar

adet adet adet adet adet adet adet adet

3 1 1 4 4 1 1 1

Yatak pabucu Kamer

kuşak

Açacak Altın küpe Sim bilezik Matlak

bakır


3 1 1 1 1 1

Müteveffa merkum Hüseyin kızları Emine ve Hatice’ye hayatında hibe ve teslim

eylediği iddia olunup bir şahid ikamet edip şahidi götürmek üzere oldukları

eşyaları yerinde beyan olunmuştur.

Kilim Cedid

perde

Sofra Cedid

seccade

Çuval Gömlek Ayak

donu

Mahre Heybe

adet adet adet adet Çift adet adet adet adet

3 1 3 3 1 20 10 8 3

24

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden Sarı bin Habib vefat edip

vârisi zevce-i menkumesi Fatıma er karındaşı Ahmed’in kızı Hatice lâm er

karındaşı Ömer oğulları Mustafa ve sağire Hüseyin ve kızı Ayşe ve Cemile

nâmiyla munhasıra olup ledi’l şer’î enûr zâhir ve nümayen olduktan sağiri

mezburun ömür-ü tesviyesine kabul-u şer’ibden vasi taleb ve mağrifetiyle ve

mağrifet-i şer’i ile tahrir ve ledil müzayede kıymet muhammen olup sağiri

mezbure terke ve ibga olunan hakaret hasilesiyle bin’il vâris ba farize-i şer’iyle

tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vechi âti zikr ve

beyan olduğu süre fi yevm Perşembe şehri zilkâde sene semanin ve mieteyn ve

elf.1280

89

Bağ Dam göz Kısrak İnek Tüfek


1 2 1 1 2


100 140 25 60 170

Kilim Bıçak Sitil Çuval Leğen Huşuh

adet adet adet adet adet Batman

1 2 1 1 1 3

kıymet kıymet kıymet kıymet Kıymet Kıymet

24 10 40 24 8 210

Tas __ Aba Kahve takımı Sehen Lenker


2 1 1 5 1

kıymet kıymet kıymet kıymet Kıymet

6 5 5 45 15

Penbe

batman

Yatak Balta Tas Bal tabak Mercimek Hınta

adet adet adet adet adet ölçek batman

2 1 4 1 1 1 3


100 40 3 10 5 15

Para iki yüz kuruş kuruş

200 200

el ledil mezbur bey’ ve bin ‘il bihe’l ihracat

Techiz-i tekfinin Hatice Hatun’a Resm-i âdî Kayd Hademiye

210 698 49 19 10

90

32/1

Besni kazasına muzafa Bostancık karyesinde iken bundan ikdan-ı vefat eden

Elif’in oğlu Hasan’ın verâsi zevcesi Fatma’ya sağir oğlu Mustafa ve sağire kızı

Ümmü’ye munhasıra olduğu ve kısam defteri mûcibi.

Yekun terkesi

5195 – 0 145 = 5050

Resmi kısmet kaydiye-i ihzariye

165 20 yalnız beşbin elli kuruşdur. Taksim bihel

vâris

Hisse-i zevc Fatma Hisse-i ibnu merkum Hisse-i bintü merkum

Kısmet Kısmet Kısmet

631 2946 1473

Sağiran-ı mezburunda hisse-i irsiyeleri vâsileri olan vâlidelerine aynen teslim

olunduğu iş bu mahalle şerh kılındı.

32/2

Besni kazası aşiretlerinden Mahmenli aşireti ailesinden iken bundan ikdâm-ı vefat

eden baba Mehmet bin Ahmet ve zevcesi Zeynep ile kebir oğlu İsmail sağiroğlu

Hasan ve sağire kızı Emhân’e munhasıra olup kısm-ı defter mûcibince

merkumdur.

Yekun

6820 – 0220 = 6600

resm-i kısmet

91

Resmi kısmet Kaydiye-i ihzâriye hademiye

170 50

Yalnız altıbin altıyüz kuruştur taksim bîn elvâns

Hisse-i zevce-i mezbure

Kısmet

Hisse-i ibnu’l merkum

Kısmet

Hisse-i bintü’l merkare

Kısmet

825 2310 1155

Sağiran-ı mezburanda hisse-i irsiyeleri olan eşyaları vâsileri olan vâlideleri

mezbureye teslim olunduğu işbu mahalle şerh kılındı.Şevval mahalli 1282

34

Badi kısam huruf oldurki

Besni kazası mahallatından Bozmekan mahallesi sakinlerinden iken bundan

akdem-i vefat eden Bal Mehmet bin Mehmet’in verasini zevce-i menkumesi

Ayşe’ye ve sulbi kebir oğlu Balud ve Vakkas ve Mehmet ve Mustafa ve Mahbud

kebire kızları Elif ve Emine ve Fatma ve Hatice’ye ________ inde’l şer’i olunur

zâhir ve mütehakkık olunduktan sonra sağiri mezburanlarda tesviye ömürlerine

kabul-u şer’idden Vakkas ve Mehmet nâm kimselerde taleb ve mağrifetleriyle

tahriri ve terkim kılınan muhallefât defterdirki ber vech-i ati zikr ve beyan olundu

fil yevmül hamis şehri receb elkadr sene rabeyi’ ve semanini ve mieteyn ve elf.

Mevcud

hınta

Bulgur kile Mevcud

defik

Mercimek Eşek raş Gütme nisf

inek

sele 1 sele ölçek adet baha

Sele 2 kıymet kıymet 2 1 85

kıymet 100 100 20 kıymet

200 600

92

Uyranlı’da

nisf inek

Koyun ve

kuzu raş

Cayi’de

bostan

hasılatı

Don

kazanı

Teşt Safir

leğen

Huk

baha kıymet baha Adet adet adet adet

75 75 60 1 1 1 3


110 75 40 30

Tas Buğday Aş kazanı Mefruşat Çuval

mustamel

Tabanca

havan

Boz

kilim

İbrik Hengel

adet adet adet küp adet adet adet adet adet

2 1 1 2 4 1 1 1 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

20 10 30 200 40 30 30 30 30

_______ Mahalle-i

mezburda

vakiğ

mülk

menzil

Bağ

hanesi

ve

livâhan

Karabahalar’da

vakiğ bağ kıta

________

olduğu

anlaşılan

dükkanda

icar

livakat

________ Sevk-i

sultaniyede

vakiğ

eylediği

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet ________

30 2000 800 250 300 150 ________

Cem’an yekun

5739-130=5609-130=5479-7=5472 Techiz-i tekfinin masraf minhe bir mânâ ve

resmi âdi ve hademiye ihzariye

Yekun el ihrâcât

150

Sıhhil baki

5150

93

Hisse-i

zevce

mezbure

Ayşe

Hisse-i ibnul

mezbur Balud

Hisse-i

bintü

mezbure

Hisse-i bintü

mezbure

Emine

Hisse-i

bintü

mezbure

Hisse-i

bintü

mezbure

Kısmet Kısmet Para Kısmet Kısmet Para Kısmet Kısmet

643 643 34 321 321 34 321 321

____________________________________________

____________________________________________

____________________________________________

35

1200- 442 = 758 – 260 = 498 -90 = 408- 49 = 359 -12 = 347

Müteveffa Mehmet Efendi bin Elif Karı oğlu Mustafa Efendi’nin hanede vâkiğ

bağ ve bostan bahası bilâde gösterilen on iki kimselerden tahsil olunan haklarının

resm ve haraca vesair hane-i mezkur

Kuşcan’ın oğlu Hasan’a havale

Ekmekçi Molla’ya havale

Hacı Saffet’in oğlu Mehmet’e havale karındaşı Hacı Saffet’e havale Hacı

Mollazâde Molla Mehmet’e havale

Müteveffa merkumundada Karagüllü zâde Hüseyin Ağa’da olan alacağı bilâda

gösterildiği üzere Süleyman’ın zimmetinde kalan meblağ miktarı şeyh

__________ 300 + 347 + 353 = 1000

Bilâda beyan olunduğu üzere eşya bin kuruş ile alacaklılar nebilerine taksim

olunup müteveffayi merkumun ________ olan zimmeti için tevkif kılındı.

37

Meydan mahallesinde bundan akdem-i vefat eden Kahveci Hül oğlu Mehmet’in

verâseti zevce-i menkumesi metrûkesi Zeliha bintü Ömer ile Sulbi kebir oğlu

94

Mehmet’e ve sulbi sağir oğulları Hüseyin ve Vakkas’a ve Sadri’ye sağire kızı

Ayse’ye inhisârı tahakkukuyla sağirân-ı merkumlarda tesviye-i ömürlerine kabul-

u şer’idden mensub vâsileri olan vâlideleri mezbure ve varise-i saireler taleb ve

mağrifetleri ile tahrir ve bîn-il verase taksim olunan terke-i müteveffa merkumdur

ki ber vech-i âti zikr ve beyan olunur.15 Safer 1282.

Mahalle-i mezburda

menzil

Yedse nâm mahalde bağ

menzili

Öküz râş Merkep

bab bab adet kıymet

1 1 1

kıymet kıymet kıymet 70

300 300 200

Davar raş Karzit’te

bağ bağı

Mercimek

ölçek

Küst ölçek

hınta

Hınta Şıar

adet kıymet 4 4 batman kile

4 100 kıymet kıymet 1 3

kıymet 20 20 kıymet kıymet

200 200 36

Yatak kat Çuval Hengel Sehen Leğen Lenker


1 3 1 2 1 1


50 30 20 15 15 25

95

Tas İbrik Un ölçek Aş kazanı Hırdavat

Menzil

adet adet adet adet Kıymet

1 1 2 1 20


5 14 20 30

Cem’a Yekun el eşya

1680 – 300 = 1380 - 40 = 1340

Resmi kısmet Kaydiye

35 5

yanız bin üç yüz kırk kuruş taksim bîhelvâris

Hisse-i zevce Hisse-i

ibnü

Hisse

ibnü

Hisse

ibnü

Hisse bintü

Kısmet Para Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Para

168 20 335 335 335 168 20

Sağiran-ı merkumanın hisselerinden olan eşyaları vâsileri olan vâlideleri mezbure

Fatma yedinde olduğu işbu mahalde şerh verildi.

38

Besni kazası Meydan mahallesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden kaza-i

mezburda Müftü Hacı Şıh Mehmet Efendi ibnü Hacı Mustafa bin Abdullah’ı

veraseti zevce-i mezkur metrukesi Ayşe bintü Ali nam hatun ________kebire

kızları Ayşe ve Fatma ve mezkur sulbe-i sağire kızı Emine’ye ve sulbi sağir oğlu

Mehmet ve Necib’e munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan sonra

sağiran-ı merkumanda kabul-u şer’idden mensub vasileri olan müteveffa Müma

ileyhin damadı Veli oğlu Şıh Mehmet’in talep ve mağrifeti verase-i saire ittifak ve

96

ittihadlarıyla tahrir ve bîn-il veraseti taksim olunan müteveffa merkumdurki ber

vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriran fi evail-i cemaziyel evvelin sene isni ve

semanin ve mieteyn bağdel elf.

Tahtavi Dermahta Ruh-i beya-i

tefsiri

Kamusi tercümesi Tefsir-i tebyan

cilt cilt cilt cilt cilt

4 5 4 3 2


450 40 900 30 40

Dermahtar Fetavi Ali

Efendi

Behcet-el

Fetuvi

Ankaravi Haşiye

dermahtar


1 1 1 1 1

kıymet kıymet Kıymet kıymet kıymet

150 150 70 200 40

Haşiye deruder

halim

Zin zade Tefsir-i kadı Derur Delail şerif-i

şerh


1 1 1 1 1


60 25 50 70 50

Selkuti Hadis-i

erbain

Şerh-i

mevakıf

Esbah Sulbi

haşiye

Muhammediye

cilt cilt cilt cilt cilt cilt

1 1 1 1 1 1


35 20 50 50 30 70

97

Tefsir-i kadı Defk derur Hülasa Molla camii

cilt cilt cilt cilt

1 1 1 1


50 50 30 25

İşbu kitaplardan maide kitapları doksan cilt kitaplar ve isimleri dahi yerlerinde

olan defter mucibi kitaplar cilt 90 kıymet 835.

Karye-i mezburda

menzil

Terbezek

karyesi kepez

nam bağ

Ağyul

bağ

Öz nam

mahallde

Kalelde

kıta kıta kıta kıta kıta

1 1 1 1 1


1000 200 1000 30 100

Hınta Şıar Adesi Küşt Katır raş Çakıllı karyesinde olan davar

kile kile kile kile adet adet

6 5 4 5 1 8


1200 450 80 80 1000 400

Huşuh

kantar

Yeşil yüzlü

hırka

Şal

heybe

Atik çuha Atik şalvar Atik hırka


8 1 2 3 2 1


2600 100 100 150 80 50

98

Müstağmel

lebe

Defk

hırka

Maşlah Müstağmel kilim Kırmızı

keçe

Yün

seccade


1 1 1 4 1 2


80 50 50 200 30 50

Beyaz keçe Yatak kat Cani tabak Kupa frenk Boyalı

tabak

Cekerce

adet adet Adet adet adet adet

2 2 10 1 2 2

kıymet kıymet Kıymet kıymet kıymet kıymet

80 300 20 10 10 40

Bağ demiri Fanus-u fenni Bakır keşli İbrik Ağızlık


1 1 1 2 1


30 10 20 80 10

Yağ Keser Hengel Şal kuşak Cedid

keçe

Seccade Bakır

fenni

küp adet adet adet adet adet adet

4 9 2 1 2 1 1


40 10 30 100 100 20 20

99

Boyalı

entari

Hırka Pergel Gözlük Sakal tarağı Üçlü altın


1 2 1 2 1 1


70 70 5 10 5 32

Kağıt

desti

Kuşak Mavi

carşaf

Beyaz

hırka

Heybe Defk

cekecek

Çamaşır

kazanı


7 1 1 1 3 3 2


15 10 20 50 60 30 600

Teşt Leğen Sehen Lenker Aş

kazanı

Tas Hengel Çuval

adet adet adet adet adet adet adet çift

1 1 5 6 1 2 1 2


150 50 100 150 50 30 50 100

39

Kemer kuşak Bakır far Seccade Cezve Yorgan Defk saat


1 1 1 1 1 1


30 30 30 20 50 1500

100

Naib Rıza Efendi’den

aldığı saat

Nakit mevcut Tahsil hükmünde

alacağı

Hırdavat

menzil


1200 19000 5053 279

Cem’an yekun el eşya ve nakit

43000 yalnız kırk üç bin kuruş

Minhel ihracat

Duyunu müsbet Terbezde camii şerif Resm-i kısmet-i adi Kaydiyesi


1000 1075 64.5

Katibiyesi İhzariye ve

hademiyesi

Cune Mehmet’in oğlu hüseyin dini müsbet


85.5 65 600

Yekun el ihracat

2890

Sıhhil baki

Yalnız kırk bik yüz on kuruştan taksim bîn’il varis

Hisse-i zevce mezbure Hisse-i ibnü Hisse-i bintü

Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para

5013 3 8774 2 4377 1

Hisse-i bintü Hisse-i bintü Hisse-i bintü Hisse-i ibnü

Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para

4377 1 4377 1 4377 1 8774 2

101

Sağiran-ı merkumanda hissesi eşideleri olan yirmi bir bin dokuz yüz otuz beş

kuruş beş para eşyaları vasileri olan Veli oğlu Şıh Mehmet’e aynen teslim

olunduğu iş bu mahalde şerh ve tahrir olundu.

40

Besni kazasında Kahta mahallesi sakinlerinden iken bundan akdem-i vefat eden

Hacı Mehmet bin Mehmet’in oğlu Abdullah’ın verasini zevce-i metrukesi Fatma

bintü Mehmet ile sulbi kebir oğlu Ali’ye ve sulbi kebire kızı Hatice’ye ve

Gürcü’ye ve sağire kızı Emine’ye ve sulbi oğlu Ahmet’e inhisarı tahakkukundan

sonra sağiran-ı mezburanda vasiye mensubları olan la büyük hemşireleri

Hatice’nin taleb ve mağrifeti verase-i saire ittifakı ve ittihadlarıyla tahrir ve bîn-il

varise tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffaya merkumdur ki ber vech-i ati

zikr ve beyan olunur tahriran fi evasili şehri recep el fert sene-i isni ve semanini

ve mieteyn ve elf.

Mahallei

mezburede menzil

Elder nam mahalde

bağılı bağ menzili

Bağlur simit Teşt

bab Bab kile adet

1 1 4 1


400 2000 100 100

Aş kazanı Hamur leğeni Savan Sehen Kara ibrik Lenker


1 1 1 1 1 1


50 40 20 10 20 20

102

Su hengeli Tas Atik kilim ve seccade Köhne çuval Köhne yatak

kat


1 2 2 4 2


40 20 30 50 200

Davar Sandık Müstağmel

maşlah

Et satırı bıçak ______ Zemim nasda


8 2 1 3 1 1


350 20 60 10 50 850

Cem’an yekun el eşya

4600

Minhel ihracat

__________ Resm-i kısmet Kaydiye İhzariye Hademiye


200 115 7 10 8

Sıhhil baki

4260

Hisse-i

zevce

Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i

bintü

Hisse-i

bintü

Hisse-i

bintü

Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet

322 1065 1065 532.5 532.5 532.5

Sağiranı mezburanda bir mucib defteri kısam eşyaları vasileri olan hemşireleri

Hatice’nin yedinde olduğu işbu mahalle şerh verildi.

103

41

Besni kazasında Kahta mahallesi sakinlerinden iken bundan akdem-i vefat eden

Hacı Mehmet bin Mehmet Ağa’nın sulbi sağir oğlu Ahmet’e ve sulbi sağire kızı

Emine’ye pederleri müteveffa merkumdan muntakil mallarını hafza ve tesviye

ömürlerini kabul-u şer’idden bir vasi nasip ve tayin olunmak ehem ve elzem

olduğu ecelden sağiranı merkumanda la büyük hemşireleri olup her vecihle ömür

vesaiti ruiyyet faris-idüğü zeyl-i huccetinde muharrer esamu müsliminin

ihbarlarıyla mütehakkak olan işbu bais-i ahkab Hatice bintü Hacı Mehmet nam

hatun hükm-ü mevkuğ sadrketab efendi hazretleri sağiran-ı merkumanda vakti

rüştülerine deyin pederleri müteveffa merkumdan muntakil mallarının hafza ve

tesviye ömürlerini vasi nasip ve tayin buyurup olduğu vesayeti mezkureye kabulu

merasimini edaya teahhar intizam eyledikten sonra vasiye mezbure taleble hakim

Mamo hazretleri sağiran mezburanda beruce pederleri müteveffa merkumdan

muntakil mallarından işbu tarih kitabda her birisi için birer yevm kırkar para

nafaka ve kisve baha karz nakid buyurup meblağ maruzu mezkuri sağiranı

merkuman ümmü ve Ahmet’in nafaka ve kisve baha ve saire levazım-ı

zaruriyelerinin harç ve sarfa ve vakti hacette istidaneye sağiranı merkumanda

mallarını rucuğ la büyük hemşireleri vasiğ mezbur Hatice’ye ve bir hükm-ü

maheva vakiğ ba taleb ve keteb ve imla olundu tahriran fi yevmil salise şehri

recep senei isni ve semanini ve mieteyn bağdel elf.

42/1

İşbu yetmiş altı senesi tarihi ile vuku’ bulan mübeya’a huccetlerinin suretleri

bir mucib nizam-ı şahane sicilatı mahkemeye kaydı şerh

Meydan mahallesinde sakin Nacar Hasan bin Abdullah Elder Yukarı nam

mahalde vakiğ bir bab bağ menzili ile kurbunda olan bir kıta bağını ve bir miktar

bostanlığını Şambayatlı Hacı Molla’nın oğlu Hacı Ali’ye iki bin sekiz yüz kuruşa

beyi’ayat sahih-i şer’i ile beyi’ ve teslim edip temini olan meblağ mezburi ba

tamam ahz ve kabz eylediğini bil-tuluğ’ şer’ide takrir eylediği kaydı şerh .1276.

104

42/2

Çırçır mahallesinde sakin Mehmet bin Molla Mustafa Elder nam mahalde vakiğ

bir bab bağ menzili ile kurbunda olan iki yüz elli ton üzüm bağı ve kuyu önünde

bostanlığı iki bin iki yüz kuruşa Abdullah’ın oğlu beyi’yat sahihi şer’i ile beyi’ ve

teslim edip temini olan meblağ mezburu müşteri merkum yedinden bağ tamam

ahz ve kabz eyledim huzuru şer’ide bil-tulu’ takriri kaydı şerh.1276.

42/3

Zımmi mahallesi sakinlerinden Elub Veled Ağya Veled Lirus nam zımmi meclisi

şer’i şerif-i aliyede işbu bais-i kaydı Şambayat ahalisinden Hacı Mehmet bin Kara

Mehmet nam kimse huzurunda üst baş Çarşıda vakiğ ma’lumul-hudud ceyran bir

bab tüccar dükkanını üç bin yedi yüz elli kuruşa merkum Hacı Mehmet’e bey’i ve

teslim edip temini olan meblağ mezburu dahi tamamen müşteri merkum yedinden

ahz ve kabz eylediği ba bil-tulu’ takrir edip ve bir kıta dahi hacet-i merkum Hacı

Mehmet’e verildiği kaydı şerh.1277.

43/1

Ma’ruzi da-i kemineleridir ki

Besni kazası mahallatından Kahta mahallesi ahalisinden iken bundan akdem-i

vefat eden Gümüş Gerdan oğlu Hacı Ömer’in Urfa’da sakin olan oğlu Abuzer

Bayram ve kızı Fatma taraflarından vekil ve subut vekaletine Süleyman bin Aziz

ve İbrahim bin Ballı nam kimseler şehadetleri ile hükm-ü şer’i la hak olan

biraderleri Abdulfakı ve Mehmet bin Hacı Ömer nam kimseler meclis-i şer’i şerif

–i nur da kaza-i mezbureye muzaf Meyram uşağı karyesi terabında Sülümen nam

mahalde vakiğ bir tarafı Meyram tarlası ve bir tarafı Emine’nin tarlası ve bir tarafı

Bekir ve bir tarafı Ömer’in tarlası ile mahdud tahminen üç kile tohum istiab eden

babamız müteveffa Hacı Ömer’den mütevebbien muntakil bir kıta malı tarlamızı

üç bin altı yüz kuruş mukabilesinde ba vekale ve ba isale işbu bahis-i alam

karyeyi mezbur sakinlerinden Hasan’ın oğlu Ali’ye bil-tuluğ’ ve rıza-i ferağ ve

105

kasr yed eylediklerinde olduğu ber vech-i muharrer bedel meblağ mezburu ile

tefriğ ve kabul edip tarla-ı mahdud mezbur müşterisi merkum Ali’nin meliki

müşterisi olup keyf mutasarruf olsun dediklerinde müşteri merkum Ali’nin

yedinde lazım gelen bir kıta Kocanlı Tapusu’nda iata olunması iktiza eylediği

huzuru müdiranlarına alam olundu tahriran fi ahiri şehri muharrem-il haram sene-i

ahdi semanini ve mieteyn ve elf.

43/2

Besni kazası kurralarından Savtlı karyesi sakinlerinden Elif bintü Molla Mustafa

nam kimsenin sabit ve subut vekaletine hükm-ü şer’i la hak olan karye-i mezbur

Mezaristan nam mahalde olan tarlamı yüz kuruşa mezbur Hüseyin bin Hasan nam

kimseye beyi’ temlik ve teslim eylediğimde temini olan meblağ mezbur yüz kuruş

müşteri merkumdan ahz ve kabz eylediği huzuru şer’ide bil-tulu’ takriri kaydı

şerh.1281.

43/3

Besni kazasına muzafa Kisun karyesi ahalisinden Seydi Vakkas ibnu Mehmet

nam kimsenin sabit ve subut vekaletine hükmü şer’i la hak olan karyei mezbur

terabında vakiğ bir tarafı Mehmet Ağa tarlası ve bir tarafı Cidde’nin tarlası ve bir

tarafı Ahmet Efendi’nin tarlası ve bir tarafı Şıh Abdulrıza’nın tarlası ile mahdud

olan tarlamın bin iki yüz kuruşa kaza-i mezbur mahallatından Reaya mahallesinde

Serkes Veled Danel nam kimse beyi’ temlik ve teslim eylediğimde temini olan

meblağ mezbur bin iki yüz kuruş müşteri merkumdan ahz ve kabz eyledim huzuru

şer’ide bil-tulu’ takriri kaydı şerh.1281 safer 28.

Dürzi Koca Bey ibnu Yusuf Bey ve Dürzi Şıh Mehmet ibnü Ali.

44/1

İşbu Seksen Tarihle Bulan Mübayea A’lam ve huccetlerinin Suretleri bir

Mucib Nizam-ı Şahane Tescilât-ı Mahkemeye Kaydı Şerh.Şevval 1 1280.

106

Besni kazası kurralarından Tut karyesinde sakin Fatma bintü Yusuf namlı

kimsenin sabit sübutu vekalete hükmü şer’i ilhak olan Çanakçı nam mahalde

vakiğ olan tarlamı 350 kuruşa Mehmet bin İbrahim beyi’ sahih-î şer’i ile bey’i

teslim edip temini olan mebla-i mezburi müşteri merkûm yedine bî-tamam ahz

kabz eyledim ve huzuru şer’ide bil-tulu’ takriri kaydı şerh.

1280 Şehri zilhicce

Ahmet bin Halil

Osman bin Mehmet vekâleti velisi

44/2

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden Murat bin Ali nam kimsenin

sabit ve sübut vekalete hükmü şer’i la hak Çanakçı nam mahalde vakiğ olan

tarlamı 150 kuruşa Mehmet bin İbrahim beyi’ ban sahihi şer’i ile beyi’ teslim edip

temini olan meblağ-i mezburi müşterisi merkum yedine ba tamam ahz ve kabz

eyledim. Huzuru şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh. 1880-1 .

44/3

Besni kazası kuralarından Tut karyesi sakinlerinden Ayşe bin Menla Mehmet nam

kimsenin sabit ve subut vekaletine hükmü şer’î la hak olan Ağca Büker nâm

mahalde vakiğ olan tarlamı yedi yüz elli kuruşa Ali bin İbrahim beyi’ bane sahih-i

şer’i ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkum yedine ba

tamam ahz ve kabz eyledim ve huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kayd-ı şerh. 1280.

44/4

Şaraklı karyesi sâkinlerinden Hasan bin Bekir nâm kimsenin sabit-i sübut

vekaletine hükm-ü şer’i la hak olan Büyük Gence nâm mahalde vakiğ olan tarlamı

ikiyüz kırk kuruşa Ali bin Hüseyin’e beyi’ bane şahih-i şer’i ile beyi’ teslim edip

temini olan meblağ mezburi müşteri merkum yedine bî- tamam ahz ve kabz

eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh. 1280.

107

44/5

Besni kazası kurralarından Kazbali Hisar karyesinden Hasan bin Hacı Mehmet

nâm kimsenin sâbit-i sübutu vekâlet-i hükm-ü şer’i la hak olan karyenin önünde

nâm vakiğ olan tarlamı dörtyüz kuruşa Mehmet bin Ali beyi’ bana sahih-i şer’i ile

beyi’ teslim edip temini olan meblâğ mezburi müşteri merkum yedine ba tamam

ahz ve kabz eyledim. Ve huzur-u şer’i bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh. 1280.

44/6

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sâkinlerinden Mehmet bin Veli nâm kimse

sâbit-i sübutu vekâlet-i hükm-ü şer’i la hak olanKellece Deresi’nde vakiğ olan

tarlamı iki yüz kuruşa Hacı Halil bin Veli beyi’ banâ sahih-i şer’i ile beyi’ teslim

edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkum yedine batamam ahz ve kabz

eyledim ve huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh. 1280 .

44/7

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden Mehmet bin Mehmet nâm

kimsenin sâbit ve sübutü şer’i lâ hâk olan Karaoğlu nâm mahalde vakiğ olan

tarlamı iki yüz kuruşa Halil bin Ali beyi’ bane sahih-i şer’i ile beyi’ teslim edip

temini olan meblağ mezburi müşteri merkum yedine ba tamam ahz ve kabz

eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh.

47/8

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden İbrahim bin Ömer nâm

kimsenin sâbit ve sübutü şer’i lâ hâk olan Karaoğlu nâm mahalde vakiğ olan

tarlamı üçyüz elli kuruşu Mehmet bin Mustafa beyi’ banâ sahih-i şer’i ile beyi’

teslim edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkum yedine ba tamam ahz ve

kabz eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı şerh.

Şehri evvel 1280

108

45/1

Ma’ruzi Dâi kemineleridir ki

Zikr-i âti maktulun mahalinde keşfe ve muayene ve tahkikçine bala teması canib-i

şerif garedat-ı irsâli olunan muhassır Süleyman kulları zir cenâh mukârim fellâh

zir idarenizde bulunan Besni kazası kurralarından Çiftlik karyesinde İbrahim bin

İbiş nâm kimsenin tarlası derununda mecruha vefat eden Mehmet bin Veli nâm

kimsenin cenazesi üzerine varıp terfikan irsal olan zabtiye Mehmet ve karye

ahalisinden Muhtar Mehmet ve Nâm Mustafa Efendi ve Mustafa ve Bekirâni ve

Mehmedâni ve Keyfâni oğlu Ahmet ve Köşker Mustafa ve Koca Satı’nın oğlu

Mustafa vesâir mazbuta ile Sâmi müslimin ile lâm erkardeşi Süleyman hazır

oldukları halde maktul mezbur Mehmet’in âzâsını keşf ve nazar eylediklerinde

başının sağ tarafında ve boynunun sağ tarafında ve sağ kulağının üstünde ve

yüzünün sağ tarafında ve sağ elinin salavat parmağı düşmüş bu vecihle beş

yerinden ile mecruhan olunduğu keyfiyet-i mezbur ümmü karındaşı

Süleyman’dan lede’l sual olduğu cevabında iş bu seksen senesi şevval-i şerifin

beşinci Pazar günü tahminen gündüz saat on iki râdlarında tarlay-ı mezkurda

derununda katle vefat eylediği ve mezkur âzâlarında elit cerh ile yarası bulunduğu

keşf-i tebyin etmiş hakikatte maktul mezburun katilinin kim olduğu mağlum

olmadığından muhassır Süleyman kulları mahallinde keteb ve tahrir ve mea

mabhus emsal-i şer’iyle meclis-i şer’a gelip Ali vukua inhe ve takdid eylediği

huzur-u müdürânelerine a’lam olunduğu emredilmesine el-emrul minel emr

tahriran fi yevm rabiğ minhe şehri şevval sene-i semânin-i ve mieteyn ve elf.

45/2

Besni kazası kurralarından Kazbali Hisar karyesi sakinlerinden Elif bintü Kara

Mehmet nâm kimsenin sâbit ve sübut vekaletine tarafından hükmü şer’i lâ hak

olan karyede vakiğ olan bir kıta tarlanın rabeyi’ hissesini yüz on kuruşa Mehmet

bin Ahmed’e beyi’ bane sahib-i şer’i ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ

mezburu müşteri merkum yedine bî tamam ahz ve kabz eyledim. Huzur-u şer’i de

bil-tulu’ takrir-i kaydı. Şehri evvel 1280-13.

109

45/3

Besni kazası kurralarından Şambayad karyesi sâkinlerinden Mustafa bin Ali nâm

kimsenin sâbit ve sübutu vekâletine tarafından hükm-ü şer’i lâ hak olan karye-i

mezbur önünde vâkiğ olan tarlamı yüz kuruşa Kara Ahmed oğlu Mehmed’e beyi’

sahih-i şer’i ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkumdan

ahz ve kabz eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takdir-i kaydı. Şehri zil 1280-4.

45/4

Besni kazası kurralarından Kelbelâsını karyesi sâkinlerinden Zeliha bintü

Mehmed nâm kimsenin sâbit ve sübut vekâletine tarafından hükmü şer’i lâ hak

olan Kaza karyesi arasında vakiğ olan bir kıta tarlamı yüz elli kuruşa Mehmet bin

Mustafa beyi’ bane sahih-i şer’iyye ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ

mezburi müşteri merkum yedine ba tamam ahz ve kabz eyledim. Huzur-u şer’ide

bil-tulu’ takrir-i kaydı.

Şehrievvel 1280-26

Şehuda’l hal Hüseyin bin Bekir ve

Abuzer bin Hüseyin

45/5

Besni kazasında Meydan mahallesi sâkinlerinden Ayşe bintü Mustafa nâm

kimsenin sabit ve sübutu vekâletine tarafından hükmü şer’i la hak olan Toptapa

nam mahalde vakiğ olan tarlamı elli kuruşa Mehmet bin Ahmed’e beyi’ sahih-i

şer’i ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkumdan ahz ve

kabz eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı. Şehrievvel 1280-4.

45/6

Besni kazasında Hamra mahallesi sakinlerinden Emine bintü Hüseyin nâm

kimsenin sâbit ve sübut vekâletine tarafından hükm-ü şer’i lâ hak olan Kisun

110

nahiyesine tabeyi’ Çorman karyesi terabında vakiğ olan bir kıta tarlamın nısf

olarak dört yüz kuruş Hacı Menla’ya beyi’ huzur-u şer’i ile teslim edip temini

olan meblağ mezburi müşteri merkumdan ahz ve kabz eyledim. Huzur-u şer’ide

bil-tulu’ takrir-i kaydı. Şehri zilhicce 1280.

45/7

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden Ahmed bin Bekir nâm

kimsenin sâbit ve sübut vekâleti tarafından hükm-ü şer’i lâ hak olan Kisun nâm

mahalde vakiğ olan bir kıta tarlamı üç yüz kuruşa Halil bin Mehmet’e beyi’ bane

sahih-i şer’i ile beyi’ teslim edip temini olan meblağ mezburi müşteri merkum

yedinden ahz ve kabz eyledim. Huzur-u şer’ide bil-tulu’ takrir-i kaydı. Şehri

zilkâde 25. 1280.

45/8

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden Mehmed ve Salime ve Ayşe

ve Fatıma ve Eymu nâm kimselerin sâbit ve sübut vekâleti tarafından hükm-ü

şer’i lâ hak olan Erneş deresi nâm mahalde vakiğ olan tarlamızı kırkbeş kuruşa

Mehmet bin Hasan’a beyi’ sahih-i şer’i ile beyi’ teslim edip temin olan meblağ

mezburi müşteri merkum yedinden ahz ve kabz eyledim.Huzur-u şer’ide bil-tulu’

takrir-i muhid.1280 Şehri zilkâde 25.

45/9

Besni kazası mahellatından Kahta mahallesinden olup Urfa’da sâkin olan

müteveffa Gümüş Gerdan oğlu Hacı Ömer’in oğulları Bayram ve Abuzer ve

hemşireleri Fatma nâm kimselerinin tahte nasar kalesinde Çiftlik karyesi terabında

vakiğ bir tarafı kamunun tarlası ve bir tarafı Güllüçayı ve bir tarafı Ahmed’in

tarlası ve bir tarafı Güllüsu iş bu hudud ile mahdud olan tarlayı bin yedi yüz

kuruşa merkum Hasan beyi’ temlik ve teslim edip temini olan meblağ mezburi

tamamen ahz olunmuş olup huzur-u şer’i de bil-tulu’ takrir-i kaydı. Şehri evvel

1281. Şehuda’l Süleyman bin Aziz ve İbrahim bin Ballı Mehmet

111

46

Sasani Mansur Sancağına muzafa Besni kazası mahellâtından Ermeni mahallesi

sâkinlerinden iken bundan akdem-i vekat eden Ermeni terzisi bin Boğaz Karmen

verâsini zevce-i menkumesi Meyrem bintü Nirsez ve kebir oğlu Sahek ve sağir

oğlu Akub ve Serkez ve kebir kızlar Meyrem ve Hac Hatuna munhasıra olduğu

ledil şer’i nûr zâhir ve nümayen olduktan sonra sağirani mezburanda tesviye-i

ömürlerine kabul-u şer’idden ba sıhhat-i şer’î vasisi mensub keşiş oğlu Akub’un

taleb ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve sevk-i sultaniyede ledi’l müzayede beyi’

olunan eşya ile ve kıymet muhammen olduğu sağiran mezburlara terke ve ibga

olunan i’kârât ismâni hasilesiyle vâsisi mezburunda adem tahsilini eylediği

zimmet bin el verâsi ba verizâne şer’iyle tevziğ ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan olunduğu süre fil yevm ehade

ve işriyne min şehri şevval sene-i semânini ve mieteyn ve elf.

Mahalle-i mezrada

tahtaki ve fevgani üç

göz dam

Bir kıta bağ ve

derununda bir göz ev

Tencere Tas Dekan Tava

kıymet kıymet adet adet adet adet

1800 500 50 20 30 20

Sehen Sitil Cemakan

kat

Döşek Yasdık Sac Köhne

kese

Köhne

kilim

Minder Merkep

râş

adet adet adet adet adet adet adet adet adet adet

2 1 2 1 3 1 1 1 1 1

Kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

15 20 150 30 10 10 10 20 20 200

Kazma Hasır Küp Çuval Bez Kebir sandık


112

1 2 4 2 2 1


10 10 30 20 40 50

Bulgur Ekmek

takası

Penbe

kap

Tezgah İblik Hırdavat Kabaağaç’ta Terzi

Hacı’da

alacağı

batman adet adet adet adet menzil Bir kıta bağ

6 1 12 2 1 kıymet kıymet kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 100 100 85

150 5 25 20 25

Mebrum top Sağir sandık Cedid gömlek

adet adet adet

1 1 2


25 10 40

Eşya Yekun led’il müzayede vâsi mezbureye

3335

min he’l ihracat

Resmi adi Vâlâliye masrafı Kaydiye Hâdemiye


85 30 15 15

Yekun el ihrâcât

144

Sıhhil baki

3191

113

Hisse-i zevc

mezbure Meyrem

Hisse-i kebir oğlu

Sahek

Hisse-i sağir oğlu

Akub



358 25 717 10 717 10 717 10

Hisse-i kebirekızı Meyrem Hisse-i kebire kızı Hac Hatun

Kısmet Para Kısmet Para

358 25 358 25

Sağiran-ı mezburanda olup aynen terke olunun i’karat ve eşya ve nakit olarak

yekun hisse-i sağiran-ı mezburanda ber vech-i bilâ bin dörtyüz otuz dört kuruş

yirmi para biribirinden tahsil ve on onbirbuçuk hesabıyla istirbah etmiş olduğu

üzere ve meblağ mezburunu bir akçe zayi’ ve telef etmemek ve nihabeti lâyıkıyle

istirbah konulmağa ve inde hesab zayi’ ve telef eder ise tazmin etmek şartıyla

kefela _____ olunan sağiran-ı mezburanda vâsileri keşiş oğlu Akub yedinde bir

mantuk defter emanet olarak hüsni idaresine olunmuş olduğu iş bu mahalli şerh

olundu.

47

Badi defter-i kısam oldur ki

Sasani Mansur sancağına muzafa Besni kazası kurralarından Tut karyesi

sâkinlerinden iken bundan akdem-i vefat eden Halil bin Abdullah verâseti zevce-i

menkumesi Cemile bintü Mehmet ve sağir oğlu Hüseyin ve kebire kızları Fatma

ve Ümmü ve sağire kızları Ayşe ve Emine ve vâlidesi Ayşe’ye munhasıra olduğu

ledi’l şer’î enûr zâhir ve nümâyen olduğunda sağir ve sağire mezburanda tesviye-i

ömrüne kabul-u şer’idden ba sıhhat-i şer’iyye vâsisi mensub vâlideleri mezbure

Cemile taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve sevk-i sultaniye ledi’l

müzayede beyi’ olunan eşya ile kıymet muhammen olunup sağir ve sağire

mezburuna terke ve ibga olunan i’kârât-ı ismâni hâsılasıyla vâsi-i mezburenin

adem tahsilini alınması eylediği zimmeti bin-il verase ba-farizi şer’iyle tevziğ ve

taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vechi ati zikr ve beyan

114

olunduğu süre fil yevm seb’a işriyne şehri şevval sene-i semânin-i ve mieteyn ve

elf.

Karye-i

mezburda

Bir kıta bağ Dekan eşya Def’a bir

kıta bağ

Bakır

batman

Köhne

kilim

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet adet

360 80 60 100 750 3

adet

125

_____ Çuval Gömlek Malmak Hırdavat Bıçak Tabakha Ganem Dehati

batmanı

adet adet adet adet kıymet adet adet adet adet

2 6 7 7 50 1 1 1 2


160 75 105 60 10 10 30 34

Eleği olan Huşuh

batman

Duhati kuyu İlk kuyu Penbe

batman

Şire kazanı

kıymet adet adet adet adet adet

25662 31 4 3 1 5


270 24 75 35 100

İlk batman Bostan Ceviz Gümüş

mihver

Zikri Gümüş

maşallah

adet kıymet kıymet adet adet adet

3 200 30 1 1 1


75 5 10 27

Mebrum Para kuruşu Def’a mebrum

adet 30 adet

115

1 1

kıymet kıymet

30 30

Davası olunan eşya bahası vâsisi mezbure

Kısmet 800

El eşya ledi’l müzayede vâsisi mezbureye beyi’ olunan

Para 20 kısmet 6416

minhel ihrâcât

Resmi

âdi

Vâlâliye Kaydiye Hâdemiye Techiz-i tekfinine

masraf

Zevce-i

Cemile’nin mihri

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 50

160 30 15 15 15

Yekun el ihrâcât

321

Sıhhil baki

6115

Hisse-i zevce-i Cemile Hisse-i mezbure Ayşe ve

Ümmü

Hisse-i kebire kız Fatma

Kısmet Kısmet Kısmet Para

767 1018 721 10

Hisse-i kebire kızı

Ümmü

Hisse-i sağire kız

Ayşe

Sağire kız Emine Hisse-i sağir oğul

Hüseyin

Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

721 10 721 10 10 721 1443

48/1

116

Sasâni mansur sancağına muzafa Besni Kazası kurralarından Tut karyesi

sâkinlerinden iken bundan akdem-i vefat eden Mehmet bin Abdullah’ın sulbi sağir

oğlu Hüseyin ile sulbe-i sağire kızları Ayşe ve Emine’nin babaları mezburun

muntakil mallarını hafza ve tesviye ömürlerine kabul-u şer’idden bir vâsi nasib ve

tağyin olunmak üzere olduğu ecelden sağiran-ı mezburunda vâlideleri olup ber

vech ile ömür ve hayatı ruiyyeti kadre edip zilhicce muharrem-i sâmi müslimin

ihbariyle mütehakkuk olan iş bu bahis-i elkitâb Cemile bintü Mehmet Hatun

hâkim ve mevkiğ Tubala Hüseyin Nâib Efendi hazretleri dahi sağiran-i mezburun

Hüseyin ile Ayşe rüşdlerine değin babaları müteveffa merkumdan muntakil

mallarını hafz ve tesviye ömürlerine vâsi nâsib ve tağyin buyurmuş olduğu ber

vech-i ve hayat-ı mezkure kabul ve hizmet lâzımalarını ______ edaya teahhüd ve

iltizam etmeyi ba taleb ve keteb ve emla olundu tahriran fil yevm tis’a ve işriyne

şehri şevval sene-i semânin-i ve mieteyn ve elf

48/2

Badi defter-i kısam oldur ki

Sasani sancağına muzafa Besni kazası kurralarından Keşiş karyesinde sâkin iken

bundan akdem-i vefât eden Keçez verâsetini zevce-i menkumesi Sultan bintü

Abdullah ve sulbi kebir oğlu Mehmet ve sulbi sağir oğlu Ömer ve sulbi kızları

Fatma ve Ayşe’ye munhasıra olduğu ledi’l şer’i enur zâhir ve nümâyen olduğunda

sağire ve mezburanda tesviye-i ömürlerine kabul-u şer’idden ba sıhhat-ı şer’iyye

vasi nasib ve tağyin kılınan büyük kardeşleri Mehmet’in taleb ve mağrifetiyle ve

mağrifet-i şer’iyle ve kıymet-i munhasıra eşya ve sağire mezburun terke ve ibga

olan i’kârat ismâni hâsılasıyla vâsi mezburun adem tahsilini alınmış eylediği bin-il

verase-i ba farize-il şer’iyle tevziğ ve taksim olan terke-i müteveffa mezburdur ki

ber vech-i âti zikr ve beyan olunur süre fil yevm tis’a ve işriyne şehri şevval sene-

i semanin-i ve mieteyn ve elf.

Keçi _____ Öküz İnek Merkep Merkep Teşt Kir

kazanı

Sağir

kazan

117

adet adet adet adet adet adet adet adet adet

411 4 4 1 2 1 2 1 2


1640 30 1000 100 200 100 100 100 100

Sehen Tava Tas Camekan

kat

Çuval Çuval Şiar

ton

Hınta

ton

Bağ

kıta

Bağ

kıta

adet adet adet adet adet adet adet adet adet adet

3 2 2 2 2 1 4 14 1 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

30 300 200 225 300 30 70 380 100 600

Bağ kıta Damgöz Dam göz Hırdavat

adet adet adet kıymet

1 1 1 100


300 300 500

Eşya yekun ledi-l müzayede vasi mezbure beyi’

6075

El ihrâcât

Resmi âdi Vâlâliye Kaydiye Hâdemiye


152 25 15 10

Yekun el ihrâcât

202

Sıhhil baki

5873

Hisse-i zevce Hisse-i oğlu Hisse-i oğlu Hisse-i kızı Hisse-i kızı

118

Sultan Mehmet Ömer Fatma Ayşe

Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para

734 20 1713 20 1713 20 856 30 856 30

49

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sâkinlerinden Süleyman bin Bekir bundan

akdem-i vefat edip verâseti zevce-i menkumesi Emine bintü Abdullah ve sulbi

sağir oğlu Hasan ve sulbiye-i Emine nâmun vârisleri munhasıra olduğu ledi’l şer’i

enur zâhir ve nümâyen olduğu sağiran-ı mezburanda tesviye-i ömrüne kabul-u

şer’idden vâsisi mensubu taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve

ledi’l müzayede kısmet muhammen olunup sağir ve sağire mezburâniye terke ve

ibga olunan isman-i hâsılasıyla bin-il vârise-i ba fârizine el-şer’iyle tevziğ ve

taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan

olunduğu süre yevm işriyn min şehri şevval sene-i semânin-i ve mieteyn ve elf.

Cemakan Çuval Köhne

kilim

Bulgur

batman

Üzüm

batman

Huşuh

batman


1 2 1 2 3 2


60 30 20 40 10 5

___batman Bağ Merkep râş Dam göz Bakir

batman

Hırdavat

menzil

adet adet adet adet adet kıymet

2 1 1 2 1 20


5 100 150 250 50

Ledi’l müzayede vâsi mezbure beyi’ olunan

Eşya Yekun

760

119

bihel ihrâcât

Resmi âdi Kaydiye Hademiye Zevce-i Emine’nin Techiz-i

tekfinin

kıymet kıymet kıymet Kısmet kıymet

162 10 82 60 50

Yekun el ihracat

145

Sıhhil baki

615

Hisse-i zevce-i Emine Hisse-i sağire kızı Emine Hisse-i sağir oğlu Hasan

Para Kısmet Para Kısmet Kısmet

15 76 25 179 359

49/2

Besni kazası kurralarından Tut karyesi sakinlerinden iken bundan akdem-i vefat

eden Hüseyin bin İbrahim verâseti zevce-i menkumesi Fatıma bintü Emrullah

sulbi kebir oğlu İbrahim ve sulbi sağir oğlu Mustafa ve Hüseyin nâmun vâriseleri

munhasıra olduğu ledi’l şer’i enur zâhir ve nümâyen olduğu sağiran-ı mezburan

da tesviye ömrüne kabul-u şer’idden ba sıhhat-i şer’i vâsisi mensubu taleb ve

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve ledi’l müzayede ve kıymet muhammen

olunup sağiran-ı mezburaniye terke ve ibgâ olunan i’kârât-i ismâni hâsılasıyla

vasisi mezbur vâlidelerinin adem tahsilini alınması eylediği zimmet ve bin-il varis

ba fârizine şer’iyle tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezbur olur ki ber

vechi âti zikr ve beyan olunduğu süre fil yevm ahdî min şehri şevval semânini ve

mieteyn ve elf.

Cemakan Köhne

kilim

Köhne

keçe

Çuval Öküz Merkep Hurç Pekmez

batman

120


2 2 1 3 3 1 1 1


200 60 15 40 40 200 20 40

Bulgur Simid Bakır

batman

___batmanı Tohum

hınta

Çift

demir

Keçi Damgöz Hırdavat

menzil

kile kile adet adet Kile adet adet adet Kısmet

4 3 2 50 12 1 1 4 130


100 80 120 50 300 20 30 500

Eşya yekun ledil mezâyide vasi mezbure beyi’ olunan

2555

Yekun el-ihracat

Resmi âdi Vâlâliye Kaydiye Hademiye Zevcenin Techiz-i

tekfinin


63,5 20 10 6,5 60 50

Bihel ihracat

210

Sıhhil baki

2345

Hisse-i zevce-i

Fatma

Hisse-i kebir oğlu

İbrahim


Mustafa


Hüseyin


302 681 681 681

121

Sağiran-ı mezburanda terke-i ve i’kârâtından hisseleri ber vech-i bila bin üçyüz

altmış iki kuruş baliğ olup indel hesâb zâyi’ ve telef ve zimmeti temin eder ise

tazmin etmek şartıyla küflü köye râbte olunan sağiran-ı mezburanda valideleri

vâsi olup bir mantuk-u defter-i emânet olunarak Hüseyin idaresine havale kılınmış

olduğu iş bu mahalle şerh verildi.

50/1

Besni kazası kurralarından Şambayad karyesi sakinlerinden Ömer Efendi ve zâde

müteveffa Ömer Efendi bundan akdem-i vefat edip verâsini zevce-i menkumesi

Emine ve mefkud kebir oğlu Mehmet Ali ve sulbi kebir kızı Ayşe ve Medine ve

Emine nâmun vâriselere munhasıra olduğu ledi’l şer’i zâhir ve nümâyen

olduğunda mefkud mezburunda tesviye-i ömründen kabul-u şer’idden kayyum

mensubu taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’i tahrir ve ledi’l müzayede-i

kıymet muhammen olup mefkud mezburaniye terke ve ibkâ olunan ismâni

hasilesiyle bin-il vârise-i ba el fariza eş-şer’iyye tevziğ ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan olundu süre fi yevmi ehad

şehri şevval semânini ve mieteyn ve elf.

Dam göz Bakçe

(Bohça)

Yatak Çuval Sandık Bakır Batmanı ____


1 1 1 2 1 1 1


250 300 50 20 15 50 10

Bulgur Hırdavat menzili

_________ kıymet

1 20

kıymet

40

122

50/2

Besni kazası mahallatından Kızılca mahallesi sakinlerinden Ömer bin Mustafa

bundan akdemi vefat edip verâsini zevce-i menkumesi Emiş ve sulbi kebir oğlu ve

sağir oğlu Ali ve sulbi kızları Ümmü ve Fatma ve Hatice nâmun variselere

munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nuru zahir ve nümâyen olduğunda sağiran-ı

mezburanda tesviye-i ömrüne kabul-u şer’idden vasisi mensubu taleb ve

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’i ile tahrir ve ledi’l müzâyede ve kıymet muhammen

olunup sağiran-ı mezburanda terke ve ibkâ olunan ismâni hasilesiyle varise-i ba

el-fariza eş-şer’iyye tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber

vech-i âtî zikr ve beyan olunur süre fil yevmil ehad min şehr-i şevval sene-i

semanin-i ve mieteyn ve elf.

Dam göz Bağ evi Bağ

kıta

Merkep Tezgah Sitil Legen


3 1 1 1 1 1 1


300 150 200 200 50 40 20

Sehen Tas Tava Tencere Test Saplı tas


2 1 1 1 1 1


20 10 5 30 40 10

Çamaşır

kazanı

Atik çuval Çuval Yorgan Döşek Yastık Levha


1 3 1 2 3 3 16


123

180 20 10 100 100 50 24

Nakit para Hırdavat menzil Nakit para Bir kıta bağ


150 50 300 200

Eşya ledi’l müzâyide

Yekûn

2249

minhe’l ihracat

Techiz-i

tekfinin

Kusarlı

karyesinde

Vaka bin

Hacı’ya

vereceği

Resmi âdi Kaydiye Hademiye


50 30 112 20 20

Yekun el-ihracat

Para Kuruş

20 222

Sıhhil baki

Para Kuruş

20 2026

Hisse-i

zevce Emiş

Hisse-i

oğlu

Mehmet

Hisse-i

oğlu

Mustafa

Hisse-i kızı

Ümmü

Hisse-i kızı

Fatma

Hisse-i kızı

Medine


2417 395 395 198 198 198

124

50/3

Besni kazası kurralarından Şenkci karyesi sakinlerinden iken bundan akdem-i

vefat eden Bayram Beni nâm kimsenin zevce-i menkumesi Elif ve sağir oğlu

Vakkas ve sağir oğlu Mehmet’e munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nuru zâhir ve

nümâyen olduğunda sağiran-ı mezburanda ömrü tesviyelerine kabul-u şer’idden

ba sıhhat-ı şer’i vasisi mensub neneleri Elif’in taleb ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve

sevk-i sultaniye de ledi’l müzâyide beyi’ olunan eşya ile kıymet ve muhammen

olunan sağiran-ı mezburalara terke ve ibkâ olunan i’karat-ı ismân hasilesiyle

vasisi mezburanda adem faslını altısı eylediği zimmet bin el varis ba fariza

şer’iyle tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr

ve beyan olunduğu süre fil yevmi’l isneyn şehr-i zilkâde sene-i semanini ve

mieteyn ve elf.

Dam göz Bağ Yatak kat Hınta kile Ölçek Atik çuval


4 1 2 1 4 3


300 400 175 175 50 30

Tütün Tüfek Penbe batman Entari Huşuh

küp adet adet adet Batman

1 1 1 1 12


12 55 45 45 100

125

Üzüm

batman

Bekmez

batman

Sandık Tencere Leğen


5 6 1 1 2


15 20 5 45 45

Tava Tas Köhne çul Merkep Hırdavat menzil

adet adet adet adet kıymet

1 1 1 1 30


10 10 15 100

Yekun ledi’l mezâyide vasisi merkum

1682

minhel ihracat


para para para

42 10 8

Yekun el-ihracat

61

Sıhhil baki

Hisse-i zevce Elif Hisse-i oğlu Vakkas Hisse-i oğlu Mehmet

Kısmet Kısmet Para Kısmet Para

202 709 20 709 20

51/1

126

Sasani Mansur sancağına muzafa Besni kurralarından Pervari karyesi

sakinlerinden iken bundan akdem-i vefat eden Mustafa bin Mustafa nâm kimsenin

verâsini zevce-i menkumesi Elif bintü Mustafa ve sağir oğlu Abdullah ve sağir

Mustafa sağir Veli ve sağir kız Ayşe Hatun munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nur

zâhir ve nümâyen olduğunda sağiran-ı mezubaranlarının ömür tesviyelerine

kabul-u şer’idden ba sıhhat-i şer’i vâsisi mensub olup talep ve mağrifet-i şer’iyle

tahrir ve karye-i mezburda ledi’l müzayede beyi’ olunan ve kıymetine muhammen

olunup sağiran-ı mezburelere terke ve ibkâ olunan i’karat-ı ismân hasilesiyle

vâsisi mezburlarının adem tahsilini alınmasını eylediği zimmet bin-il verase-i ba

el-fariza eşşer’iyye tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber

vech-i âti zikr ve beyan olunduğu süre fi tis’a ve aşera min şehr-i şevval el sene-i

semânini ve mieteyn ve elf.

Dam

göz

Yatak kat Yağ kabı Zehre

kiler

Bekmez

batman

Üzüm

batman

Bastık

batman

Haral


5 2 2 1 90 70 70 4

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıyme

t

500 150 20 160 140 140 140 70

Köhne kilim Palaz Leğen İbrik Tencere


2 2 2 1 2


60 30 35 15 55

127

Tas Sehen Lenker Tava Sağir kazan Bağ kıta


2 1 1 1 1 1


10 15 15 20 100 300

Merkep Koyun Eğer ve eğer para Hırdavat menzil Yekun

adet adet kıymet kıymet kıymet

1 1 300 30 2640

kıymet kıymet

100 40

Ledi’l müzâyede el-

vâris beyi’ olunur.

Minhel ihracat



65 10 8

Yekun el ihrâcât

83

Sıhhil baki

2557

Hisse-i zevce Elif Hisse-i kızı Ayşe Hisse-i oğlu Abdullah

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

10 319 10 319 20 639

128

Hisse-i oğlu Mustafa Hisse-i oğlu Veli

Para Kısmet Para Kısmet

10 639 10 639

51/2

Besni kazası kurralarından Şenkçi karyesi sakinlerinden iken bundan akdem-i

vefat eden Sandık bin Hacı Hüseyin nâm kimsenin validesi Fatma ve zevce-i

menkumesi Sultan ve zevce-i menkumesi Zeynep ve kebir oğlu Mehmet ve diğer

oğlu Mustafa ve Bekir ve sağir kızı Güllü munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nur

zâhir ve nümâyen olduğunda sağir-i mezburun ömür tesviyesine kabul-u şer’idden

vâsisi mensub olması taleb ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve sevk-i Sultaniyede

ledi’l müzayede olunan eşya ve kıymet muhammen olunup sağir-i mezbure terke

ve ibkâ olunan i’karat-ı ismân hasilesiyle vâsisi mezburun adem tahsilini ba temas

eylediği zimmet bin-il verasei ba el fariza eşşeriyye tevziğ ve taksim olunan terke-

i mezburdur ki ber vech-i âti zikir ve beyan olunduğu süre fil yevm el isneyn min

şehri zilkâde sene semânini ve mieteyn ve elf.

Dam göz Bağ Defk bağ Defk bağ Çuval


8 1 1 1 1


900 200 200 150 100

Bekmez batman Penbe batman Üzüm batman Tüfek

adet adet adet adet

20 22 2 2


60 85 50 100

129

Gül batman Hınta Bulgur kile ___ batman Defk Defk

bulgur

adet adet 6 adet adet adet

1 1 kıymet 1 2 2

kıymet kıymet 180 kıymet kıymet kıymet

45 20 10 50 60

Tencere Sehen Tas Yatak kat Çul


1 1 2 2 5


20 20 15 120 300

Merkep Öküz İnek Nal Bider hınta kile Şıar kile


2 4 1 1 4 1


120 1200 80 14 700 80

İbrik _______batman Çift demir Kebir kazan

adet adet adet adet

1 1 2 1


20 10 10 250

Hırdavat menzil

60

Yekun ledi’l müzayede vâsi mezbureye beyi’ olunan

5465

130

Yekun el ihracat

Techiz-i tekfinin Zevce-i Sultan Zevce-i Zeynep Resm-i

adi

Kaydiye Hadami

ye

Kısmet Mihri Mihri Kısmet Kısmet Kısmet

200 50 50 136 30 20

Yekun el ihracat

486

Sıhhil ihracat

4981

Hisse-i validesi

Fatma

Hisse-i zevce

Sultan

Hisse-i zevce

Zeynep

Hisse-i oğlu

Mehmet

Kısmet Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

741 267 10 267 10 1067

Hisse-i oğlu Bekir Hisse-i oğlu Mustafa Hisse-i kızı Güllü

Kısmet Kısmet Kısmet Para

1067 1067 533 20

52/1

Besni kazası kurralarından Kal karyesi sakinlerinden Hüseyin Bekir vefat edip

verâsini sulbi kebir oğlu Şaho ve sağir oğlu Bekir ve kebire kızı Ayşe nâmun

vârislere munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nur zâhir ve nümâyen olduğunda sağir-i

mezbur ise müteveffa kabul-i şer’idden vâsisi mensub emmileri Bekir taleb ve

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve ledi’l müzayede kıymet muhammen

mezburi terke ve ibga olunan i’karat-ı ismân hasilesiyle bin’il vârise ba farize-i

eşşer’iyye tevziğ ve taksim olunan mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan

olduğu süre fil yevm semânin min şehr-i zilkâde sene-i semânini ve mieteyn ve

elf.

131

Yatak kat Teşt Sehen Atik kilim Hurç Kap Çuval


1 1 1 1 1 1 2


30 50 10 15 20 10 20

Kerker Çift demir Öküz Dam göz Hınta Şıar

adet adet adet adet kile kile

1 1 2 2 12 2


12 20 250 150 300 50

Hırdavat menzil

25

Yekun el-eşya ledi’l müzayede vasi mezbure

kıymet para

961 10

Minhel ihracat

Resmi adi Kaydiye İhzariye

24 10 5

Yekun el- ihracat

39

Sıhhil baki

kıymet para

923 20

Hisse-i oğlu Şaho Hisse-i oğlu Bekir Hisse-i kızı Ayşe


261 20 261 20 181 10

132

52/2

Besni kazası kurralarından Çamışçı karyesi sakinlerinden Hüseyin bin ibrahim

bundan akdem-i vefat edip verâse-i zevce-i menkumesi Ayşe ve kebir oğlu Hacı

ve sağir oğlu Ali ve sağire kızı Zeynep ve kebire kızı Sultan nâmun vâriselere

munhasıra olduğu ledi’l şer’i el-nur zâhir ve nümayen olduktan sağir-i

mezburunda ömür-ü tesviyesine kabul-u şer’idden vasisi mensub kebir kızının

taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve sevk-i sultaniyede ledi’l

müzayede beyi’ olunan eşya ile kıymeti muhammen olduğu sağir-i mezburaniye

terke ve ibga olunan i’karat-ı ismân hasilesiyle vâsi mezburanın adem tahsilini ba

temas eylediği zimmet bin’il vâris ba fariza-i eşşer’iyye tevziğ ve taksim olunan

terke-i mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyân olunduğu süre fil yevmi’l âhir

min şehri zilkâde sene-i semânini ve mieteyn ve elf.

Yatak kat Çuval Palaz Haşama Bakır tas Öküz Davar


1 1 2 2 4 2 4


200 40 20 20 150 400 1010

İnek Merkep Bağ Hınta Şıar Çift demir

adet adet adet kile kile adet

1 1 1 12 12 1


80 100 800 300 100 20

Minhel ledi’l müzayede beyi’

Yekun

2950

133

Minhel ihracat

Resm-i âdi Kaydiye Hademiye

75 20 10

Yekun el ihracat

95

Sıhhil baki

2855

Hisse-i zevce

Zeynep

Hisse-i oğlu

Hacı

Hisse-i oğlu

Ali

Hisse-i kızı

Zeynep

Hisse-i kızı

Sultan


3518 892 892 416 416

52/3

Besni kazası kurralarından Nasır karyesi sakinlerinden Mehmed bin Seyyid ve

bundan akdem-i vefat edip verâsini sulbi sağir oğlu Vakkas ve sağir oğlu Seyyid

ve sağire kızı Ayşe nâmun vâriselere munhasıra olduğu ledi’l şer’il el-nur zahir

nümâyen olduğunda sağiranda mezburanda tesviye-i ömrüne kabul-u şer’idden

vasisi mensub neneleri Elif taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve

ledi’l müzayede olunup sağiranda mezburaniye terke ve ibga olunan i’karat-ı

isman hasilesiyle bini’l varis ba fariza-i eşşer’iyye tevziğ ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur. Süre fil yevm el-

cem’a min şehr-i zilkâde sene-i semanini ve mieteyn ve elf.

Bağ Bağ Tohum

kile

Öküz İnek Merkep Çuval Yatak

kat


1 1 2 1 1 1 2 2

134


1000 1000 500 500 100 100 30 150

Çift

demir

Balta Dehre Kazma Kazgane Teşt tas


1 1 1 1 1 1 3


20 15 10 10 150 100 50

Sehen Dam Davar Nüve Lenker Hırdavat


1 1 55 1 1


10 300 1650 10 20 10

ledi’l müzayede beyi’

Yekun

5810

Resm-i âdi Kaydiye Hademiye

145 20 15

Minhel ihracat

180

Sıhhil baki

5630


Vakkas


Seyyid

Hisse-i kızı Ayşe


135

2252 2252 1126

53/1

Besni kazası mahallatından Kahta mahallesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Ayşe bintü Süleyman’ın evladı Zekür ve anası Asubete nisbeten cihetinden

varise-i ma’ruf olmayıp zevl-i erhâm cihetinden dayısı oğlu Mehmed ile kızları

Elife’ye ve Ümmügülsüm’e şer’an munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen

tebyin etmiş ba mağrifet-i şer’i şerif verase-i mezburanlarda taleb ve

mağrifetleriyle tahrir ve taksim olan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati

zikr ve beyan olunur.

Kazgan Hamam

leğeni

Yatak

kat

Kaftan Sehen Lenker Tas Küçük

leğen

Aş

kazanı


1 1 2 1 3 3 2 1 1


300 120 200 100 25 25 20 15 30

Cedid

gömlek

Bokça Mustağmel

gömlek

Makbed Şıh Efendi

zimmetinde tarla

bahası

Kuyucaknam

mahalde vakiğ

üzüm bağı kıta

Kebir

sandık

adet adet adet kıymet adet adet

2 3 2 800 1 1


40 20 72 800 15

Altıncıda ve

ayağında olan iki

adet gazi altın

Peştemal Atik

çuval

Atik

halı

Atik

cezme

Yastık

melhefesi

Nakid

kıymet adet adet adet adet adet kıymet

136

250 1 3 1 1 1 500


15 20 15 5 50

Yekun eşya ve nakid

3376 para 20

Minhe’l ihracat

Techiz-i tekfinin resm-i kısmet kaydiye ve delaliye ve ihzariye

50 168 para 20 31.5

Yekun el ihracat

para 20

Hisse-i mezbur Mehmed Hisse-i mezbure

Elife

Hisse-i mezbure Ümmügülsüm


1336 668 668

53/2

Besni kazası muzafatından Şenkçi karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Halil bin Gür Ömer’in veraseti zevce-i menkumesi Ayşe bintü Köse Ali ile

sulbi kebir oğulları Mehmed ve Mustafa ve Saci’ye ve sulbi sağir oğlu Halil’e ve

sulbiye kebire kızları Ayşe ve Sultan ve Emine’ye munhasıra olduğu şer’an zahir

ve nümayen olmakla sağir-i mezburda kabul-u şer’idden mensub vasileri olan

anaları Ayşe ve veraseti mezburanda taleb ve mağrifetle ve mağrifet-i şer’iyle

tahrir ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve

beyan olundu tahriran fi evahir-i şehri zilhicce-i şerif sene-i semanini ve mieteyn

ve elf

137

Öküz

raş

İnek Merkeb Keçi

mea

oğlak

Bağ kıta Buğday

tohumu

Şıar Menzilinde

mevcud

hınta

adet adet adet adet adet batman kile kile

4 1 1 2 2 2 1 13


1200 200 250 100 3000 225 100 1325

Mevcud şıar Bulgur Teşt Aş kazanı Sehen Tava

kile kile adet adet adet adet

3 3 1 1 2 1


300 350 200 50 25 15

Çuval Yatak kat Çul Huşuh kantar Karye-i mezburda

menzil


5 3 2 2 1


50 300 60 600 1000

Yekun el eşya

8500-250=8250 Naib Esik Halil Hazmi Efendi’nin ahz etmiş olduğu kısmet

Hırdavat menzil

Kıymet

150

Sıhhil baki

8250

138

Hisse-i zevce

mezbure

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü

mezbur

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

10 1031 20 1312 20 1312 20 1312

54/1

Besni kazası mahalletından Meydan mahallesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Ahmet bin Şahin Ahmed’e verâseti zevce-i menkumesi Ayşe bintü

Hacı Hüseyin ile sulbi sağir oğulları Duran ve Abdulselam ve kebire kızı

Hatice’ye ve sağire kızı Ümmü’ye şer’an inhisarı tahakkukundan sonra sağiran-ı

mezburanlarda kabul-u şer’idden mensub vâsileri olan anaları Ayşe’nin taleb ve

mağrifetiyle mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olan terke-i müteveffa mezburdur

ki ber vechi âti zikr ve beyan olunur tahriran fi evâhir-i şehri zilhicce-i şerif sene-i

semanin-i ve mieteyn ve elf.

Mahalle-i mezburde vakiğ

şehir menzili

Sarhan nâm mahalde vakiğ

bağ menzili

Yatak kat

bab bab adet

1 1 1


100 100 100

Merkep râş Aş kazanı Tava Lenker Sehen

aded aded aded aded aded

1 1 1 1 1


150 50 20 30 10

139

Atik çuval Hengel Kazma Dehre Sandık

aded aded aded aded aded

5 1 1 1 1


30 40 15 10 10

Abacı öz kahi takımı Hırdavat menzil

adet kıymet

1 25

kıymet

80

Yekun el eşya

1570

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kaydiye hademiye Yekun el ihracat

Kısmet Kısmet 11 216

170 35

Sıhhil baki

1354

Hisse-i zevce Hisse-i ibnu Hisse-i ibnu Hisse-i bintü Hisse-i bintü


166 30 395 30 395 30 197 30 197 30

Bilâd-ı zikru beyan olduğu üzere sağiran-ı mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız dokuz yüz yetmiş sekiz kuruş otuz beş paralık eşyaları vâsileri olan anaları

mezbur Ayşe yedinde olduğu şerh ve imza temehhür kılındı.

140

54/2

Besni kazasına muzaf Çakallı karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

İbrahim bin Osman’ın verâsini zevce-i menkumesi metruke Fatma bintu Mehmet

ile sulbi kebir oğlu Mehmet’e ve sağir oğlu Fatih ve kebire kızları Güllü ve

Zeynep ve anası Ayşe’ye munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan

sonra sağiri mezburda vâsisi olan anası Fatma verâse-i mezburanların taleb ve

mağrifetleriyle mağfiret-i şer’iyle tahrir ve taksim olan terke-i mezburdurki ber

vechi ati zikr-u beyan olunur.1281 Muharrem

Öküz râş İnek râş Yenice bağ Dudak bağkıta Kısrak raş


1 2 1 1 1


50 180 100 200 300

Koyun râş Keçi raş Aş kazanı Leğen Sehen


1 2 1 1 2


50 80 30 20 15

Atik çuval Çuval Buğday hasılatı Erik hasılatı Yatak kat

adet adet Batman Batman adet

5 1 2 2 1


25 15 300 200 60

141

Çift demir Balta Kazma Hırdavat menzil

adet adet adet kıymet

1 1 1 20


25 10 10

Yekun el eşya resm-i kısmet 56 kaydiye ve ihzariye 9

2250 – 65 = 2185

Sıhhil baki

2185

Hisse-i

zevce

Hisse-i

Ümmü

Hisse-i ibnu Hisse-i ibnu Hisse-i

bintü

Hisse-i

bintü


273 364 514 514 257 257

Bilâd-ı zikru beyan olduğu üzre sağiri mezburda hissesi olan cem’an yalnız beş

yüz on dört kuruşluk eşyası vâsisi olan mezbure Fatma yedinde olduğu şerh

verildi.

55

Besni kazasına muzafa Şenkci Karyesinde sâkin iken bundan akdemi vefat eden

Mustafa bin Ali Memlun’un verâseti zevce-i merkume-i metrukesi Zeliha büntü

Hüseyin ile anası Zeynep ve sağir oğulları Süleyman ve Mehmet Mustafa’ya ve

sağire kızı Fatma’ya munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümâyen öldükten sonra

sağiran-ı mezburanlarda kabul-u şer’idden mensub vâsileri olan cedleri Zeynep

nâm hatun mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdurki ber vechi âti zikru beyan olunur. Tahriran fi evâsili

muharrem el haram sene-i ahdî semânini ve mieteyn ve elf .

142

Öküz İnek Katır Soku

tarlada bağ

Karye-i

mezbur

taranide bağ

Aş

kazanı

Hınta tohum

adet adet adet adet adet adet Kile

2 1 1 1 1 1 6


800 200 1000 1000 500 40 1200

Sehen Lenker Tas Küçük hengel Don kazanı


3 2 2 1


40 30 20 40 150

Çeltik batman Çeketli peynir

batman

Bulgur batman Üzüm batman Büyük haşa


4 12 2 2 1


50 60 30 30 15

Müstağmel

aba

Beden

abası

Mercimek Kilim Çuval Çul

adet adet _______ adet adet adet

1 1 1 1 6 1

143


60 20 30 50 60 40

Yatak kat Mevcud huşuh Karye-i mezburda dam göz

adet batman adet

2 250 4


250 3000 1140

Ceked Bekmez

batman

Kavaklık Hırdavat

menzil

Nakidden

Batman adet adet kıymet kıymet

200 40 1 60 4165


2000 140 1600

Yekun el eşya ve nakid

16165

Minhel el hiracat

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet-i adi Kaydiye ve ihzariye


385 400 115

Yekun el ihracat

900

Sıhhil baki

15265

144

Hisse-i

zevce

mezbure

Hisse-i

ümmül

mezbure

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü Hisse-i

bintül

mezbure


1884 2544 3096 3096 3096 1548

Bidad-ı zikru beyan olduğu üzre sağiran-ı mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız on bin sekiz yüz otuz altı kuruşluk eşyaları ve nakidleri vâsileri olan cedleri

Zeynep nâm hatun yedinde olduğu şerh ve imza ve temehhür kılındı.

56/1

Besni kazası kurralarından Şenkci karyesi sakinlerinden Hacı Yusuf bin Hacı

Hüseyin bundan akdem-i vefat edip verasi zevce-i metkuresi Emine bintü Mustafa

ve anası Fatıma ve kebir oğlu Hacı Ali ve kebire kızı Hanım ve sağire kızları

Emiş ve Safiye nâmun varislari munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen

olduktan sonra sağiran-ı mezburanda tesviye ömürlerine kabul-u şer’idden vasisi

mensub olan emmileri Hacı Hüseyin’in taleb ve mağrifeti ile ve mağrifet-i

şer’iyye ile tahrir ve ledi’l müzayede kısmet muhammen olunup sağir-i mezburanı

terk-i ibga olunan i’karat-ı isman hasilesiyle bini’l varis ba fariza-i eşşer’iyye

tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve

beyan olunur tahriran fi evahiri şehri muharrem sene-i ahdi semanini mieteyn ve

elf.

Karye-i mezbur

önünde

Safar

tarlada

Çakatlı’da Tohum hınta Tohum şıar Mercimek

bağ bağ bağ kile kile ölçek


145

2 1 1 5 1 1


2000 1000 400 1000 140 10

Küşne

kırad

Etamlu

önünde

______ hınta

Şambayat

karyesinde

kavaklık

Çoplazda

kavaklık

Şambayat’ta

bahçe

Davar

adet kile adet adet adet adet

3 2 1 1 1 7


10 400 1500 100 350

Öküz İnek Katır

raş

Çeken

batman

Masdarı Üzüm

batman

Üzüm batman


2 1 1 70 3 50 10

kıym

et

kıyme

t


1110 150 1000 140 60 100 30

Bastık Pekmez batman Bulgur Simit Çeltik Yün ve

kıl

Dakik

(un)

batma

n

adet ölçek ölçek ölçek top kile

4 20 10 3 4 3 1


15 80 130 45 30 40 200

Muhassıra

kazanı

Aş kazanı Çamaşır kazganı _____ Cedid

keçe

Al

adet adet adet kile adet küp

1 1 1 _____ 1 1

146


240 120 175 25 40 10

Kilim Aba Meyrum ersun İhram

adet adet adet adet

1 1 11 1


100 50 15 20

Gömlek cedid Bez top Namazlık

adet adet adet

1 1 1


25 25 20

Atik kemer Fermane Çuval Harar Çul Hengel Leğen Sehen


1 1 11 3 5 35 1 7


20 40 160 75 150 150 40 50

Aş kazanı Leğen

ibrik

Tava Lenker Tas Süzek Çift demir


2 2 2 2 1 1 2


100 40 30 30 10 15 40

Kazem Sac Yatak

kat

Hınta Huşuh kantar Dam göz Sağir hengel

adet adet adet kile adet adet adet

1 1 4 2 1 10 1

147

kıymet kıym

et

kıymet kıyme

t


10 15 500 450 1200 2000 20

Ağızlık Penbe Peynir

küpü

Yağ Hamak

yün

Kebir sandık Kebir küb

adet adet adet küp adet adet adet

1 3 15 5 2 3 1


10 75 30 50 200 30 10

Huşuh

batman

Tabanca Seyf Tüfenk Kahve

takımı

Hırdavat menzil


180 1 1 1 1 500

Kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

2200 50 40 150 20

Yekun el eşya

19475

el ihracat

Techiz-i

tekfinin

Resm-i

kısmet-i âdi

Kaydiye-i ihzariye-i

hademiye

zevcesi mezbure

Emine’nin mihri

müecceli


400 487 63 50

Yekun el ihracat

1000

Sıhhil baki

18475

148

57/1

Hisse-i

zevce-i

Emine

Hisse-i

Ümmü’l

mezbure

Fatıma

Hisse-i

mezbure

Hanım

Hisse-i bintü

mezbure Emine

Hisse-i bintü

mezbure

Safiye


2320 3080 2615 2615 2615

Bilad-ı zikru ve beyan olduğu üzere sağiran-ı mezburunlarda hisseleri olan

cem’an yalnız beş bin iki yüz otuz kuruşluk eşyaları safiran mezburanlarda

hisseleri anaları mezbure Emine yedinde olduğu iş bu mahalli şerh ve imza ve

temehhür olundu.

57/2

Besni kazasına muzafa Oyratlı karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Musa bin verase-i zevce-i menkumesi metrukesi Ayşe bintü Mehmet ile sulbi

sağire kızları Emine ve Fatıma’ya munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen

olduktan sonra sağir-i mezburanlarda kabul-u şer’idde mensub vasileri olan

emmileri Ali mağrifeti ile mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriran fi evasil-i

şehr-i muharrem el haram sene-i ahdi semanini ve mieteyn ve elf.

Karye-i mezburda menzil bab Merkeb raş İnek Yatak kat

adet adet adet adet

1 1 1 1


149

300 180 180 100

Çul Aş kazanı Leğen Tas Seğen


1 1 1 1 1


35 35 25 15 15

Davar Oğlak Tüfenk Hırdavat

adet adet adet menzil

3 3 1 kıymet


120 30 100

Yekun el eşya

1370

Minhel ihracat

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kaydiye-i ihzariye


53 34 12

Yekun el ihracat

100

Sıhhil baki

1270

Hisse -i zevce-i mezbure Hisse -i bintü mezbure Hisse -i bintü mezbure

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

30 158 25 555 25 555

150

Bilad-ı zikru ve beyan olduğu üzere sağiran-ı mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız bin yüz on bir kuruş on paralık eşyaları vasileri olan mezbur Ali yedinde

olduğu şerh ve imza ve temehhür kılındı.

58/1

Besni kazası Hoydi nahiyesi Karakuyu karyesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Mehmet bin Mikayil Zade zevce-i menkumesi Güllü bintü Hasan ve

sulbi kebir oğulları Hüseyin Şayko ve Ramo sağir oğlu Mehmet ve kebire kızları

Sultan ve diğer Sultan namun varislere munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen

olduktan sonra sağir-i mezburanlarda tesviye-i ömrüne kabul-u şer’idden vasileri

olan ve anaları Güllü Hatun verase-i mezburanda taleb ve mağrifetiyle ve

mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber

vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriran fi evasit-i şehr-i haram el-muharrem sene-i

semanini ve mieteyn ve elf.

Dam göz Bağ Davar Öküz İnek Tosun Merkeb


2 2 6 1 2 2 2


200 600 250 300 300 200 200

Tüfenk Don kazanı Aş kazanı Küçük

hengel

Sehen Lenker


1 2 1 1 2 2


70 180 20 10 15 15

Tas Leğen

ibrik

Çorba

leğeni

Kebir tas Tava Hurç Haşama Çuval Yatak

kat


1 2 1 1 1 2 1 3 1

151

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıyme

t


10 30 15 20 10 40 20 50 100

Kilim Çadır Atik

keçe

Sac Teşt Bider

hınta

Nohut Küşt

(et)

Hırdavat

adet adet adet adet adet kile kırad kırad menzil

1 1 1 1 1 2 10 3 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 15

50 80 10 10 50 112 70 15

Yekun el eşya 3072



150 77 25

Yekun el ihracat 262

Sıhhil baki 2810

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü


351 10 491 30 491 10 491 10

Hisse-i ibnü Hisse-i bintü Hisse-i bintü


491 30 245 35 245 35

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağir-i mezburda hissesi olan cem’an yalnız dört

yüz doksan bir kuruş otuz paralık eşyası vasisi olan anası mezbure Güllü yedinde

olduğu şerh ve temehhür kılındı.

152

58/2

Besni kazası Hoydi nahiyesinde Karakuyu karyesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Hüseyin bin Ali Cemil zevce-i menkumesi Fatıma bintü Musa ve kebir

oğulları Süleyman ve Şaho ve Mahrib ve sağir oğlu Ramo ve kebire kızları Ayşe

ve Fatma ve Elif ve sağire kızı Güllü’ye munhasıra olduğu şer’an zahir ve

nümayen olduktan sonra sağir-i mezburda vasisi olan anası ve verase-i

mezburanlarda taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan

terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriran fi

evasit-i şehr-i muharrem el haram sene-i semanini ve mieteyn ve elf.

Dam göz Göm Davar Öküz İnek Düve Merkeb


2 1 11 2 1 1 1


170 50 550 650 150 100 200

Bağ Tohum

hınta

Tohum şıar Küşt _________ Aş kazanı

adet ölçek ölçek kırad kırad adet

1 7 4 5 1 1


400 100 28 15 70 50

Teşt Sehen Hamur leğeni Leğen Yatak kat Çift demir


1 1 1 1 1

153


60 10 15 15 50 15

Keçe Çuval Çul Çadır Hırdavat

adet adet adet adet menzil

1 2 1 1 kıymet


20 20 15 100 10

59

Besni kazası mahallatından Bozmekan mahalllesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Koca Abdurrahman Hasan ibnu Ali ibnu Abdurrahman’ın zevce-i

menkumesi Ümmü bintü Ali ile sulbi kebir oğlu Vakkas ve sağir oğulları Ali’ye

ve Mehmet’e ve Mustafa’ya ve kızı Emine’ye munhasıra olduğu şer’an zahir ve

nümayen olduktan sonra mezburanlarda kabul-u şer’idden ba sıhhat-i şer’iyyeye

mensub vasileri olan anaları mezbure Ümmi nâm hatunun taleb ve mağrifetiyle ve

mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber

vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriran fi evasiti şehr-i rabiğ’ul evvel evvel sene-i

ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Şehir menzili

bab

Kızılcak’ta vakiğ

bağ

Kamusa’da vakiğ

bağ

Yatak kat Yorgan


1 1 1 1 2


600 300 500 150 100

Hengel Küçük

hengel

İbrik Tas Leğen Kazan Sarı tas


154

1 1 1 1 1 1 1


50 20 40 15 40 50 5

Sehen Merkeb Tava Çuval Entari Yağ batman


1 1 2 4 1 2


10 150 30 40 30 40

Kurşak Keçi Koyun Ham keçi Oğlak Arı koğanı


1 6 2 2 3 14


20 245 125 65 45 250

Eşkar oğlu İbrahim’den icare eylediği bir kıta bostanlık hasılatı kıymet 150

Türkmen Ağa’dan icare eylediği bir kıta bostanlık icarından hasılatı kıymet 150

Hırdavat menzil

30

Yekun el eşya 4300



150 107.5 222

Eşkar oğlu İbrahim ve hemşirelerine bostan icaresinden az gayr-i teslim dini

müsbetiyesi 342

Azrailoğlu Ağca Mehmed’e merkeb bahası 114


Sıhhil baki

3564

155

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü


445 15 566 33 566 33 566 33

Hisse-i ibnü Hisse-i bintü Hisse-i hamal


566 33 283 16 566 33

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağir-i mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız iki bin beş yüz kuruş otuz para iki akçelik eşya ve nakitleri vasileri olan

anaları mezbure Ümmi yedinde olduğu şerh ve temehhür kılındı.

60/1

Darende kazasında tabi Keçe karyesi ahalisinden olup Besni kazasında vefat eden

İsmail bin Hasan Ali bin Abdullah’ın mevcut olan terkesinde müzayede olunan

defteridir ki ber vech-i ati zikru beyan olunur. Tahriran fi evasil-i şehr-i rabiğ’ül

evvel sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Sakat kısrak

mea takım raş

Heybe Beden giysisi Mustağmel

şetare entari

Atik çuha

yelek


1 1 1 1


145 11.5 55 20 10

Tabanca

tek

Atik

fişeklik

Atik

silahlık

İç entarisi

mustağmel

Tabanca

harbisi

Atik kemer


1 1 1 1 1 1

156


25 2.2 2.2 15 10 2

Yekun el eşya el nukud

kıymet para

298-132=166 30-20=10

Minhel ihracat

Techiz ve tekfinin

Karar oğlu

Vakkas’a verilen

Tellal Ulvi’ye

verilen ücret

Tellal Meymun

Ali’ye

Tellal Maho’ya

ücret


61.5 2 3.5 1

Türkmen Ağa’ya

kısrak ihsabı

Elbistanlı Deli Mehmet’e

verilen kısrağa verilen yem

bahası

Merkum Veli Mehmet’e

müteveffa mezburda kefezliği

halinde

almadığı hizmet ücreti


3.5 21 11.5

Resm-i tahsil Kayt İhzariye


15 7 6


Sıhhil baki

kıymet 166 para 10

157

Bilad-ı zikr-u beyan olduğu üzre müteveffa merkumun terkesinden az gayr-i

masraf sıhhil baki kalmış olan yüz altmış altı kuruş on parası verase-i munhasırası

zuhur edince taraf-ı şer’iyyede hafza olunduğu mübeyyine iş bu mahalli şerh ve

imza ve temehhür kılındı. 1281 Rabiğ-ül evvelin 22.

60/2

Besni kazasına muzaf Bulgar karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Tut Ali ibnu Ali’nin varisi zevce-i metrukesi Ayşe bintu Abdullah ile anası

Ayşe’ye ve sulbi sağir oğlu Ali’ye ve Fatıma’ya munhasıra olduğu şer’an zahir ve

nümayen olduktan sonra sağiran-ı mezburanları da kabul-u şer’iyyede mensub

vasileri olan anaları mezbure Ayşe’nin taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle

tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve

beyan olunur. Tahriran fi evasıt-i şehr-i rabiğ’ül ahdi ve semanini ve mieteyn ve

elf.

Bakır

batman

Çuval Yatak kat Atik çul Harar çift Tüfenk


3 7 1 1 1 1


100 100 60 15 20 60

Sac ayağı Hamak yün Paküpe Çift demir Kazma

balta

Öküz çift


1 15 2 1 2 1


15 100 10 20 10 600

İnek Merkeb Karye-i mezburda

menzil

Yağ ...... Hınta kile


158

3 2 1 2 5


300 300 500 1500 1000

Darı kile Gelgel

kile

Şiar

kile

Küşt

(mercimek)

kile

Keçe Pekmez

salı

Hırdavat

adet adet adet adet adet adet menzil

2 2 2 2 2 1 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 270

200 50 60 60 100 40

Yekun el’ eşya

6000

Techiz-i ve tekfinin

Resm-i kısmet Kayd-ı ve ihzariye


60 148,5 31,5


Sıhhil baki 5760

Hisse-i zevce Hisse-i ümmü Hisse-i ibnü mezbur Hisse-i bintü mezbur


720 960 2720 1360

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağiran-ı mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız dört bin sekiz yüz kuruşluk eşyaları vasileri olan anaları mezbure Ayşe’ye

teslim yedinde olduğu şerh ve temehhür olundu.

159

61/1

Besni kazasına muzaf Pehenk karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Molla’nın oğlu Ahmet ibnu Mehmed’in veraseti zevce-i metrukesi Ayşe bintü

Mustafa ile sulbi sağir oğlu Ali’ye ve sağire kızı Ayşe’ye munhasıra olduğu şer’an

zahir ve nümayen olduktan sonra sağir-i mezburanlarda kabul-u şer’idden mensub

vasileri olan anaları Ayşe’nin taleb ve mağrifeti ile mağrifet-i şer’iyle tahrir ve

taksim olunan müteveffa mezburdur ki ber vechi ati zikr ve beyan olunur tahriben

fi evasit-i şehri rabiğ’ül ahir sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Karye-i mezburda menzil

bab

Hamak

yün

İnek Tosun Koyun Yatak

kat


1 8 2 1 1 1


300 70 300 100 40 100

Çul Çuval Şiar kile Hınta kile Tüfenk Yağ küpü


1 5 2 3 1 2


20 80 256 600 100 20

Bakır küp Bağ kıta Penbe kıta Balta Hırdavat

adet adet adet adet menzil

5 2 2 1 kıymet

kıymet kıymet kıymet Kıymet 100

150 1200 400 10

Yekun el eşya

3846

160

Techiz-i ve tekfinin Resm-i kısmet Kayd-ı ve ihzariye


100 93 17

Yekun el ihracat

210

Sıhhil baki

3636

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü mezbur Hisse-i bintül mezbur

Kısmet Para Kısmet Kısmet Para

454 20 2121 1060 20


yalnız üç bin yüz seksen bir buçuk kuruşluk eşyaları vasileri olan anaları mezbure

yedinde olduğu şerh verildi.

61/2

Besni kazasına muzaf Çalboğaz karyesinde sakin iken bumdan akdem-i vefat eden

Kara Ali ibnu Mehmed’in veraseti zevce-i merkume metrukesi Ayşe bintü Hasan

ile sulbi kebir oğlu Mehmed’e ve sağir oğulları Ali ve Mustafa’ya ve sağire kızı

Sultan’a munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan sonra sağiran-ı

mezburanlarda kabul-u şer’idden mensub vasileri olan anaları mezbure Ayşe

verase-i mezburda taleb ve mağrifeti ile tahrir ve taksim olunan terke-i müteveffa

mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriben fi evasit-i şehri rabiğ’ül

ahir sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Öküz Merkeb raş Yatak kat Tava Lenker Ağızlık Sehen

161


2 1 2 1 2 1 2


500 150 200 15 35 10 20

Tas Aş kazanı Leğen Keçi raş Oğlak Atik çuval


1 1 1 2 2 3


10 30 30 70 20 30

Tarlada ziraat

olunan penbe

Çift demir Balta Kazma Bağ kıta Dakik (un)

bağ kıta


30 1 1 1 1 1


300 20 10 10 400 300

Dakik(un)

Tepekce bağ

kıta

Mevc

ut

hınta

Şıar Üzüm

batman

Bekmez

batman

Tüfenk Hamak

yün

İncirlik

bahcesi

kıta


1 4 4 20 15 1 5 1

kıymet kıyme

t

kıyme

t


250 100 60 60 60 100 50 500

Hırdavat menzil

30

Yekun el eşya

3370

162



73 82,5 14,5

Yekun el ihracat

170

Sıhhil baki

3200

Hisse-i zevce Hisse-i ibnu Hisse-i ibnu Hisse-i ibnu Hisse-i bintü


400 800 800 800 400


yalnız iki bin kuruşluk eşyaları vasileri olan anaları mezbure yedinde olduğu şerh

ve temehhür olundu.

62

Besni kazasında Kazak Sofraz karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Bekir ibnu Hasan’ın menkumesi Emine bintü Ömer ile ve sulbi kebir oğulları

Hüseyin ve Mehmet ve Ömer’e ve sağir oğulları Mustafa ve Ali’ye ve kebire

kızları Hatice ve Ümmi’ye munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan

sonra sağir-i mezburanlarda kabul-u şer’idde mensup vasileri olan anaları Emine

ve varise-i sairenin mağrifetleriyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan

terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriben fi

evail-i şehri cemaziyel evvelin sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

163

Karye-i

mezburde kıta

menzil

Öküz Koyun

keçi raş

Yatak

kat

Çuval Saman

haralı

Pekmezlik

bağ kıta


1 4 3 2 4 1 1

kıymet kıyme

t


1000 1000 130 150 60 40 800

Bakır kap Pekmez üzümü Selef üzüm Hınta Şıar Ades

adet batman batman kile kile kile

4 30 20 3 2 1.5


100 120 60 600 235 45

Küşt Tohum

heybesi

Çift demir Hamak yün Nohut Penbeden beş

para hissesi

kile adet adet adet kile kıta huşuh

5 1 1 12 2 1 25


80 15 25 120 45 250

Dakik (un) on para

penbe hissesi

Arı kovanı Kavaklıkta altı da

bir hissesi

Mustağmel maşlah

Kıta huşuh adet adet adet

1 50 10 1


500 100 600 40

164

Sandık Entari Hırdavat Esbab güllü Esbab

takımı

Bulgur

adet adet menzil adet adet batman

1 1 kıymet 1 1 1

kıymet kıymet 300 kıymet kıymet kıymet

15 30 25 50 250

Yekun el eşya

5875



250 147 28

Yekun el ihracat

425

Sıhhil baki

5450

Hisse-i zevce

mezbure

Hisse-i

ümmül

mezbure

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü

mezbur

Hisse-i ibnü

mezburr

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

10 481 10 908 30 676 30 676 30 676

Hisse-i ibnü mezbure Hisse-i ibnü

mezbure

Hisse-i bintü Hisse-i bintü

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

30 676 30 676 15 338 15 388

165

Bilad-ı zikru ve beyan olduğu üzere sağir-u mezburlarda hisseleri olan cem’an

yalnız iki bin otuz kuruş on paralık eşyaları vasiyeleri olan anaları mezbure Emine

yedinde olduğu şerh ve imza ve temehhür kılındı.

63

Besni kazasında muzaf Kal karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Hacı Hüseyin ibnu Hasan’ın veraseti zevce-i menkumesi metrukeleri Fatma bintü

Mustafa ve Züleyha bintü Mustafa ile sulbi sağir oğlu Hasan’a ve sulbiye-i kebire

kızları Zeyneb ve Emine’ye munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan

sonra sağir-i mezburun kabul-u şer’idden mensub vasisi Ali bin Ömer nâm kimse

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffa

mezburdur ki ber vech-i âti zikr olunur tahriran fi evasit-i şehri cemaziyel evvelin

sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Öküz

raş

Kısrak

raş

Merkep raş Karye-i mezburda vakiğ

menzil mea otağ

Koyun kuzu

raş


4 1 2 1 25


3000 2000 500 6000 2500

Keçi oğlak

raş

Saffet’in oğlu Veli

ile müşterek arı

kovanı

Çubukçu İbiş’in

oğlunda bağ bağı

Bulgur

simit

Unluk

buğday

adet adet adet batman batman

20 4 1 5 5


1000 100 1000 1250 1250

166

Adesi Cedid mustağmel

çuval

Hamak

haşesi

Büyük

hengel

Tas Küçük

leğen

kile adet adet adet adet adet

5 15 2 2 3 2


150 450 100 150 50 80

El leğeni Siyah

ibrik

Don

kazanı

Muhasırı

kazanı

Tuz Küşt Mevcut

hınta

adet adet adet adet adet batman batman

1 1 1 1 3 5 105


50 50 300 600 120 1000 21000

Mevcut şıar Nohut Genegerçek Keçe Otağ keçesi Yatak kat

batman kile kile adet çift adet

20 3 3 1 1 5


2400 60 60 50 250 1500

Cedid sofra Aş kazanı Küçük büyük

tava

Peynir mea

küb

Yağ mea küb

adet adet adet tulum adet batman adet

1 3 2 1 2 10 1


30 150 50 100 200

167

Hamur

teşti

Büyük

teşt

Lenker Sehen Tağlim

tası

Sabun Hurç Mustağme

l abaniye


1 1 5 4 1 1 2 1


120 200 150 60 20 15 70 100

Kehribar

çubuk takımı

Küncü Hamur

leğeni

Çadır Gelgel Soğan Pafmir

üzümü

adet adet adet adet kile batman batman

1 1 1 1 3 50 30


250 160 60 1000 250 25 120

Selef

üzümü

Halı Cedid

kilim

Huşuh Saffet’in

oğlu Veli’de

alacağı

Kinekek

oğlu Hacı’da

Ülvi’nin oğlu

Şahura

batman adet adet kantar kıymet kıymet kıymet

30 2 5 12 1500 1000 1000


100 500 1000 1000

Saffet’in

oğlu

Ali’de

Reşit’in oğlu

Alver’de

Havan Çift demir Hamak

yün

Lüle deve

raş

Hırdavat

kıymet kıymet adet adet adet adet menzil

500 500 1 2 100 1 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet 500

25 60 1200 1200

168

Yekun el terke-il eşya

60245

Minhel ihracat

Techiz-i ve tekfinin vusine Resm-i kısmet Kayd-ı ve ihzariye katibine


500 1493,5 506,5

Yekun el ihracat

2500

Sıhhil baki

57745

Hisse-i zevce

mezbure

Fatıma

Hisse-i zevce

mezbure Züleyha

Hisse-i ibnu

mezbur

Hisse-i bintü

mezbure

Hisse-i bintü

mezbure


3671 20 3671 20 25601 12600 20 12600 20

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağir-i mezburun hisseleri olan cem’an yalnız

yirmi beş bin iki yüz bir kuruşluk eşyası vasisi olan merkum Ali yedinde olduğu

şerh ve imza ve temehhür kılındı______________________________

64/1

Besni kazası kurralarından Şambayad karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Ali bin Miyat’ın zevce-i menkumesi Rabia bintü Mehmet ile kebir oğulları

Hacı Mehmet’e ve Ahmet’e ve sağir oğlu Mustafa’ya ve kebire kızı Sakine

Fatma’ya munhasıra olduğu şer’an zahir ve nümayen olduktan sonra sağirde

mezburi tesviye-i ömrüne kabul-ü şer’idde mensup ve vasisi olan biraderi Hacı

Mehmet taleb ve mağfiretiyle ve mağfiret-i şer’iyle tahrir ve taksim olunan terke-i

169

müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr-u beyan olunur tahriben fi evail-i şehri

rebiğ’ül ahir sene-i ahdi ve semanini ve miteyn ve elf.

Karye-i

mezburda

menzil bab

Huşuh Kasaba-i

terabında bağ

kıta

Hınta Çelik

takımı

Atik

don

gömlek

Aş kazanı

adet batman adet kile adet adet adet

1 90 1 2 1 6 2


400 700 200 400 25 40 45

Hengel İbrik Küçük

hengel

Tas Tava Tüfenk Leğen Boğça


1 1 1 2 1 1 1 1


25 15 10 12 10 50 25 5

Sehen Süzek Lenker Atik halı Merkeb Sandık


6 1 1 1 1 1


40 15 5 30 70 8

İğnelik Hurç Çuval Yatak kat Atik aba Hırdavat

adet adet adet adet adet menzil

1 1 3 2 1 kıymet


35 20 30 200 20 15

Yekun eleşya

2450

170

resm-i kıymet kayd-ı ihzariye

kıymet kıymet

60 15

Yekun el ihracat

75

Sıhhil baki

2375

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i bintü

Kısmet Akçe Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para

297 1 593 28 593 28 593 28 296 34

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağirde mezburda hissesi olan cem’an yalnız beş

yüz doksan üç kuruş otuz para bir akçelik eşyası vasisi biraderi Hacı Mehmet’e

teslimi yedinde olduğu iş bu mahalle şerh verildi.

64/2

Besni kazasına muzaf Hoydi nahiyesi kurralarından Gençi karyesinde sakin iken

bundan akdem-i vefat eden Mehmet bin Süleyman’ın zevce-i menkumesi Sultan

bintü Hacı İbrahim ile kebir oğlu Vakkas ve sağir oğlu Duran’a munhasıra olduğu

şer’an zahir ve nümayen olduktan sonra sağir-i mezburda tesviye-i ömrüne kabul-

u şer’idde mensub vasisi olan anası Sultan taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i

şer’iyle tahrir ve müzayede kıymet muhammen olunup sağir-i mezburuna terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriben fi evail-i

şehr-i rabiğ’ül ahir sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

171

Menzili

bab

Öküz Merkeb Nohut Şıar Yatak kat Dakik

(un)

adet adet adet kile

ölçek

kile

ölçek

adet ölçek

1 2 2 12 6 12 6 1 3


300 450 100 375 260 100 30

Leğen Lenker Tava Aş kazanı Hanta Gelgel

adet adet adet adet kile ölçek ölçek

1 1 1 1 2 2 7


35 15 10 35 100 42

Mercimek Tütün Bulgur Bekmez Bağ balom Hırdavat

ölçek batman ölçek batman adet menzil

2 12 12 30 2 kıymet


20 120 100 70 1500

Yekun el eşya

2687

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kayd-ı ihzariye


50 67 15

Yekun el ihracaat

132

Sıhhil baki

2555

172

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü


319 10 1117 35 1117 35

Bilad-ı zikr-u ve beyan olduğu üzere sağir-i mezburda hissesi olan cem’an bin yüz

on yedi kuruş otuz paralık eşyası anası mezbure Sultan yedinde olduğu şerh ve

imza temehhür kılındı.

65

Besni kazasına muzaf Çalboğaz karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Bekir bin Bekir’in zevce-i menkumesi Ayşe ile anası Ayşe’ye ve sulbi sağir

kızları Ümmü’ye ve Elife’ye ve kebire kızı Namlı’ya munhasıra olduğu şer’an

zahir ve nümayen olduktan sonra sağiran-ı mezburları tesviye-i ömürlerini kabul-

ü şer’idde mensub vasileri olan anaları Ayşe’nin taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-

i şer’iyle tahrir ve taksim olan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr

ve beyan olunur tahriben fi evail-i şehr-i cemaziyel ahir sene-i ahdi semanini ve

mieteyn ve elf.

Menzil bab Kabadere’de bağ Kabadere’de Hacı Ahmet’in oğlu

ile ortaklık nısf bağ

adet adet adet

1 1 1


25 350 100

Öküz Tosun Merkeb

adet adet adet

2 1 1


350 100 200

173

Keçi Oğlak Sehen Leğen

adet adet adet adet

2 1 4 1

kıymet kıymet Kıymet kıymet

85 15 20 25

Henkel Aş kazanı Huşuh Küçük hengel

adet adet batman adet

1 1 20 1

kıymet kıymet kıymet Kıymet

30 20 100 10

Tas Tava Ağızlık Hanta Dakik (un) Bulgur

adet adet adet ölçek kırad ölçek

2 1 2 3 3 6


5 5 4 40 10 75

Şiar darı Üzüm Simit Yatak

kat

Çul Hurç Çuval Hırdavat

ölçek batman ölçek adet adet adet adet menzil

6 8 6 2 2 1 4 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 35

50 20 75 150 40 15 60

Yekun el eşya

2239

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kayd-ı ihzariye


120 56 14

174

Yekun el ihracat

190

Sıhhil baki

3049

Hisse-i

mezbure

zevce

Hisse-i

mezbure ümmi

Hisse-i

bintü

mezbure

Hisse-i bintü

mezbure

Hisse-i bintü

mezbure

Kısmet Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

256 341.5 33 483 33 483 33 483

Bilad-ı zikr-u ve beyan olduğu üzere sağiran-ı mezburlarında hisseleri olan

cem’an yalnız dokuz yüz altmış yedi kuruş yirmi altı para iki akçelik eşyaları olup

Ayşe yedinde olduğu iş bu mahalli şerh ve temehhür kılındı.

66

Besni kazası mahellatından Meydan mahallesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Şerif Karı bintü Mustafa’nın veraseti zevci gâib anni el belde Hüseyin

İbnu Hacı Abu ile la büyük kız kardeşi oğlu Şıh Mehmet’e ve kız kardeşi kızı

Sultan ve diğer kız kardeşi kızı Emine’ye şer’an munhasıra olduğu zahir ve

nümayen olduktan sonra gâib mezburda kabul-u şer’idde mensub ve kıymeti olan

babası mezbur Abu ve sair verase-i mezburlarında taleb ve mağrifetleriyle ve

mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-

i âti zikr ve beyan olunur tahriren fi evail-i şehri receb elferd ve sene-i ahdî ve


175

Aş kazanı Küçük leğen Sehen Batman nükü


1 1 1 1 10

Toplam kıymet 37.5

Hamur

leğeni

Nükü Hengel Tava Tas Batman


1 10 1 1 1 1

kıymet :25 kıymet :40

Dakik hengel Küçük leğen Sihni Batman Nükü


1 1 1 1 22

Toplam

kıymet

78

Dakik aş

kazanı

Güğüm Batman Nükü Yatak kat Çamaşır

kazanı


1 1 1 1 1 1

Toplam kıymet 73 kıymet kıymet

110 157

Dakik

yorgan ve

döşek

Dakik yorgan

köhne minder

Mustağmel atik

çuval

Atik

haral

Köhne

hurç

Orta

kazan


5 4 4 1 1 1


150 81 41.5 18.5 4.5 295

176

Yeşil

çuha

dolama

Beyaz bez

ve yazma

Ayak

donu

Cırcır Merkeb Atik kilim Köhne

sandık


1 1 1 1 1 1 1


60 9 14 15 105 41 6

Üzüm mevcud Bekmez

mevcud

Bakla kırad Def’a küçük

sandık

Terbezek’de

arı kovanı

batman batman adet adet adet

8 3 3 1 2


24 12 20 5 20

Demir terazi Def’a köhne

sandık

Küçük heybe Şehir

menzili

Bağ menzili mea

harabe


1 1 1 1 1


8.5 6 3 1000 500

Telek

karyesinde

vakiğ mülk

bağ kıta

Telek toprağı

bağ ve bostan

karzları

Merkum

Duran’da tarla

hasılatı huşuh

batman

Terbezekli

Kara Hasan’da

bağ karzı

Merkumda

bağ

hasılatından

üzüm bekmez

batman

2 1 13 1 14


800 300 52 400 46

177

Terbezekli

Deli

Mehmet’te

bağ karzı

Merkumun

bağ hasılatı

bekmez

batman

Merkum Deli

Mehmet

zimmetinde

olan borcu

Terbezekli

Ulvi’de bağ

karzı

Merkumun

bağ hasılatında

bekmez

batman

kıymet 15 kıymet kıymet 10

200 kıymet 50 400 kıymet

60 40

Mamo

Can’ın

avradında

bostan karzı

Çıldır

Hasan

zimmetinde

olan miktar

alacağı

Köyeli

Süleyman’d

a bostan

karzı

Merkum

zimmetinde

olan alacağı

Zacan’da

bostan karzı

Hacı

Reşit’te bağ

hasılatı


40 14 40 162 80 50

Çalboğazlı

Hartun’da tarla

karzı

Merkumda

olan borcu

Merkumda tarla hasılatı

huşuh batman10

Sofrazlı Hacı

Hüseyinde bağ

karzı


200 40 40 250

Merkumda bağ

hasılatı üzüm

batman11

Terbezek karyesinde Habta

Mustafa’da bağ ve tarla

karzları

Terbezekli Hüseyin

Mamo’da bağ karzı


33 3000 820

Sülüs vaziyetinden dolayı Molla Mehmet’ten aldığı müteveffa Şerife Karı

hayatında olup buğday ahz eylediği

178

Müteveffaye Elif Karı’nın bey’ olunan bağ menzili bahası

kıymet

750-150=600-100=500

Atik küp Atik kazma ve

sehen

Merkeb parasında vasiye

verilen

Gümüş kurşak

adet adet adet kıymet çift

3 1 1 80 1


7.5 15 170

Yekun el eşya

10943

-00250_

10693 varis-i minhe

67/1

Sıhhil baki

10693

-00650 resmi tahsiliye kayd ve ihzâriye

10043 540 110

-00650 Resmi ve kaydiye ve ihzariyeyi verâse-i mezburanlarda kendi

10693 kimselerinden vermişler hatm olduğu.

Hisse-i zevc gâib

mezbur Hüseyin

Lâ büyük kardeşi

oğlu Mehmet’in

hissesi


kızı Emine’nin

hissesi


kızı Sultan’ın

hissesi


5346 20 2673 10 1336 30 1336 10

179

Bilâd-ı zikr-u beyan olduğu üzere gâib mezburda hisseleri olan cem’an yalnız beş

bin üç yüz kırk altı kuruş yirmi altı paralık hissesi kaymi olan babası mezbur Hacı

Abu yedinde olduğu iş bu mahalli şerh verildi.

67/2

Besni kazası mahalletından Bozmekan mahallesi sakinlerinden iken bundan

akdem-i vefat eden Şaşu Mehmet İbnu Emin bin Abdullah’ın verâseti zevce-i

menkumesi Hatice bintü Abdullah ile sağir oğlu Vakkas’a munhasıra olduğu

şer’an zahir ve nümayen olduktan sonra sağir mezburda mensub vasisi olan anası

mezbure Hatice taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olan

terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti beyan olunur tahriren fi evâsit-i

şehri receb ahdi ve semanini mieteyn ve elf.

Huşuh Zehire Atik

çuval

Küçük tava Tas Nohut Yağ Tas

batman kile adet adet adet kile küp adet

20 1 4 1 1 1 7 1


100 250 250 20 10 20 70 10

Sehen Tava Aş

kazanı

Kuru

esved

Selef

üzüm

Pekmez Bakır terazi Hırdavat

adet adet adet kile kile batman adet menzil

1 1 1 20 3 40 1 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 25

10 10 30 100 5 20 20

Yekun el eşya

750

180

Resmi kısmet Kayd-ı ve ihzariye

kıymet kıymet

20 5

Sıhhil baki

725

Hisse-i zevce mezbure Hisse-i ibnu mezbur

Para Kıymet Para Kıymet

25 90 15 634

Bilad-ı zikr-u beyan olduğu üzere sağir-i mezburda hissesi olan cem’an yalnız altı

yüz otuz dört kuruş on beş paralık eşyası anası mezbure Hatice yedinde olduğu iş

bu mahalle şerh ve temehhür ve imza olundu.

67/3

Besni kazasına muzaf ve Sofraz karyesinde sakin iken bundan akdem-i halik olan

Zımmi Useb Veled zevce-i menkumesi ahdi ve kebir oğulları Seku ve diğer Bedu

ve diğer ve kebire kızı Döndü ve sağire kızı Meryem nâm varislere munhasıra

olduğu şer’an ve zahir ve nümâyen olduktan sonra sağir-i mezburda mensub

vasisi olan biraderi Seku taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve

taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vechi âti zikru beyan olunur

tahriben fi evasiti şehri receb el ferd senesi ahdi ve semanini ve semanin ve elf.

Huşuh Koza Bulgur Kıska Şıar Yatak

kat

Küçük leğen

batman batman batman batman batman adet adet

25 10 2 8 8 1 1


125 25 65 50 50 100 30

181

Tas Merkeb Çelik

tezgahı

Bağ kıta Dam göz Hırdavat

Adet adet adet adet adet menzil

1 1 1 1 3 kıymet


15 100 100 1000 400

Yekun el eşya

2130

Resm-i kısmet Kayd-i ve ihzariye

50 10

Sıhhil baki 2070

Hisse-i zevce Hisse-i ibnü Hisse-il ibnü Hisse-i bintu Hisse-i bintü

Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para Kısmet

35 258 32 452 32 452 34 226 34 226

Bilad-ı zikru beyan olduğu üzere sağir-i mezburda hissesi olan cem’an yalnız iki

yüz yirmi altı kuruş otuz beş paralık eşyası biraderi Seku yedinde olduğu iş bu

mahalli şerh ve temehhür ve imza olundu.

68/1

Besni kazası mahalletından Meydan mahallesinde sâkin iken bundan akdem-i

vefat eden Mehmet Ulvi Bey ibnu İbiş Bey nâm metufanın verâsini zevce-i

menkumesi Zeyneb bintü Osman Ağa nâm hatun ile sulbî kebir oğulları Mehmet

Bey ve Osman Bey ve gaib atiyyül-beled İbiş Bey ve sulbe-i kebire kızları Ayşe

Hanım ve Hatice nâm hatunlara munhasıra olduğu şer’an zâhir ve nümâyen

182

olduktan sonra kabul-u kısmete Osman Bey dahi fevt olup verâsini zevce-i

menkumesi Zeyneb bintu Bektaş Bey nâm Hatun ile sulbi sağir oğlu Mehmet Bey

ve sulbi sağire kızı Selvi nâm hatun munhasıra olduğunda gâib mezbur İbiş

Bey’in ve sağiran-ı ve mezburan Mehmet Bey ve Selvi’nin kabul-u şer’idden

mensub vasisi ve kıymeti olan Mumaileyh Mehmet Bey ve sâir verâse-i

mezburanlarda taleb ve mağrifetleriyle tahrir ve taksim olan terke-i müteveffa mir

Mumaileyh ki ber vechi âti zikr ve beyan olunur tahriben fi evasit-i şehri receb el

ferd sene-i ahdi ve semânini ve mieteyn ve elf.

Mahalle-i mezburda şehir

menzili mea oda

Şambayad karyesinde

vâkiğ Küpeli zâde diğer

mânenden olan hisse

Karye-i mezburda

Mehmet Sait diğer

mânende olan hisse

kıymet kıymet para kıymet para

1500 2000 5 2000 15

Ma’sıra kazanı Çamaşır kazanı Teşt Aş kazanı Büyük sini


1 1 1 2 1


480 450 80 100 200

Hamur leğeni Büyük tava Sehen mea kapak Tas Hamur teşti

adet batman adet nükü adet batman adet batman adet batman

2 2 1 9 5 2 3 1 2 2


100 30 120 50 80

183

Şamdan Çobanda

olan davar

raş

Mustağmel ve

köhne çuval

Oda

minderi

Oda

yastığı

Mustağm

el halı

Köhne

kilim


1 10 25 2 4 2 3


25 400 375 40 80 60 80

Def’a

köhne

kilim

Köhne

keçe

Eseb şili Lütfi Bey’de

bağ menzil

harabesi

Kahve takımı Lenker Saplı taş

adet adet adet adet adet aded nükü aded nükü

2 1 1 1 1 3 3 1 3

kıymet kıymet kıymet Kıymet kıymet kıymet kıymet

30 20 25 1100 50 15 15

El leğeni kap Ayran kabı Su hengeli Kuyu hengeli İbrik kap

kıymet adet adet kıymet kıymet adet adet kıymet adet kıymet

20 1 25 20 30 9 1 30 1 20

Yekun el eşya

23125

Hisse-i zevce

mezbure

Hisse-i ibnu

mezbur Mehmet

Bey

Hisse-i ibnu mezbur

gaib İbiş Bey

Hisse-i ibnu mezbur

müteveffa Osman

Bey

Kıymet Kıymet Para Kıymet Para Kıymet Para

2891 4496 40 4496 20 4496 20

Hisse-i bintü mezbure Hisse-i bintü mezbure Hisse-i bintü mezbure

Kıymet Para Kıymet Para Kıymet Para

2248 10 2248 10 2248 10

184

Bilad-ı zikr-u beyan olduğu üzere gâib mezbur İbiş Bey’in ve sağiran-ı mezburan

Mehmet Bey’in ve Selvi’nin babaları müteveffa Osman Bey’in hisseleri olan

cem’an yalnız sekiz bin dokuz yüz doksan üç kuruşluk eşyaları ve kaymeleri olan

Mumaileyh Mehmet Bey’in yedinde olduğu iş bu mahalli şerh ve temehhür ve

imza olundu.

68/2

Besni kazası mahalletanıdan Meydan mahallesinde sâkin iken bundan akdem-i

vefat eden Osman Bey İbnu Mehmet Bey’in verâsini zevce-i menkumesi

metrukesi Zeyneb bintü Bektaş Bey nam hatun ile sulbi sağir oğlu Mehmet Bey’e

sağire kızı Selvi’ye ve vâlidesi Zeynep bintü Osman Ağa’ya munhasıra olduğu

şer’an zahir ve nümâyen olup müteveffa Mumaileyhde duyuni terkesinde ezid

olmayla sağiri mezburanları kabul-u şer’idden mensub vâsileri olan emmileri

Mehmet Bey’in mağrifetle ve mağrifet-i şer’iyle müteveffa Mumaileyhde zid

muharrer olduğu vecihle terekesi bin-il faraze-i tevziğ ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vechi âti zikr ve beyan olunur tahriran fi evâhiri şehri

cemâziyel âhir sene-i ahdi ve semânini ve mieteyn ve elf.

Tüfenk Koyun

raş

Kuzu raş Çobanda

keçi raş

Tabanca

çift

Kırık

çubuk

takımı

Gümüş

çubuk

takımı


1 4 2 4 1 1 1

kıymet para kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

90 150 25 0 160 200 25 100

Müşterek bir

adet

dükkandan

hissesi

Dair Hanoğlu Halil Ağa’nın

kızından dolayı verilen bin

kuruştan nısf hissesi

merkum Halil Ağa’ya verilen

sekiz yüz kuruşluk bir raş nısf

hissesi


30 500 400

185

Müteveffa Mumaileyh Osman Bey’in babası olan beyin müteveffa _______

terkesinde zuhur-u defterde muharrer olduğu üzere hisse-i eşidesi

kıymet 4496

Sim kaplı kılınç

adet

1

kıymet

750

69

Besni kazası Çırçır mahallesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden Hacı Telli

Mehmet bin Azab’da verasini zevce-i menkumesi Ayşe bintü Hüseyin ile sulbi

kebir oğlu Mehmet Duran ve kebire kızları Ayşe ve Fatma’ya ve sulbi sağir

oğulları Vakkas ve Ali’ye inhisarı tahakkukundan sonra müteveffa merkumun

terkesinde sağiran-ı mezburanlarda kabul-u şer’idde mensub vasileri kardeşleri

merkum Mehmed Duran talep ve mağrifeti ve verase-i saire ittifak ve

ittihadlarıyla tevziğ ve bin-il verat-i taksim olunan terke-i müteveffa merkumdur

ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriren evail-i şehri şaban el muazzam

sene-i ahdi semanin-i ve mieteyn ve elf.

Mahalle-i

mezburda

vakiğ menzil

bab

Sevk-i Sultaniyede

alt başta vakiğ

dükkanda iki sülüs

Dükkan

harabesi bab

Çulcu

dükkanı

bab

Karaca

Viranda bağ

harabesi kıta


1 1 1 1 1


4000 4500 200 500 100

186

Kocalı

karyesinde

Musa Göde

Kurtini nammahalde

vakiğ bağ menzil

İksalında olan

bağ

Eski köyde

evsud

davar

Katır raş

Davar İnek bab kıta adet adet

5 1 1 1 6 2


400 750 750 300 2000

Vasati

mahallesinde

menzil bab

Sumak

yaprağı

Hınta Şıar Sumak

eşkisi

Selef

üzümü

Basdık

adet kantar kile kile ölçek batman batman

1 2 12 1 3 40 24


1500 150 350 130 30 100 110

Peynir Tarhana Mercimek Kesmece Döğme

küp ölçek ölçek batman ölçek

2 2 4 2 12


10 30 60 60 30

Un Tüfenk İp Tabanca tek

ölçek adet batman adet

8 1 2 1


125 100 25 50

187

Tarhana Çuval çift Sabun

çuvalı

Havan Atik hurç Bakır

terazi

Pekmez

üzümü

adet adet adet adet adet adet batman

1 5 2 1 1 1 50


30 150 10 20 20 25 200

Zahire kiler Panbuk Def’a cedid çuval

çift

Kirman Donluk bez

parça

Pekmez

adet adet adet adet adet batman

4 3 1 15 2 30


1000 35 50 50 60 120

Heybe Sakat yak Sehem

üzümü

Siyah üzüm Huşuh Nohud

adet adet batman batman batman kile

1 3 100 20 40 3


20 50 100 30 100 60

Dukak bekmez Kafe-i

bakır

Yatak kat Def’a hasır Atik kilim Yasdık

makası

batman adet adet adet adet adet

30 50 5 1 4 20


60 1500 750 150 200 50

188

Soğan Hatab

yün

Hamak

yün

Kamuçetlü’de

Çoban Hasan’da bağ

Müteveffa

merkumda

Anteb abası

Dükkanında

olan eşyası

Anteb abası

kile top top kıta adet adet

40 30 3 11 50


10 150 30 450 300 1000

Beyaz bez Mai Amerikan bezi Malatya

bezi

Firenk şalı İliklik

tarablus

El fes

top parça top adet adet adet

12 6 6 2 2 14


240 150 300 30 20 70

Mecdiye fes Kamışlık Barbatı Nakid para Anteb sabunu

adet adet kile kıymet küp

2 2 2 31 40


30 20 30 300

Orçuk lülesi Hırdavat dükkan Hırdavat Zimmi Nasda olan alacağı

adet kıymet menzil kıymet

25 119 kıymet 3840

kıymet kıymet 200

25

Yekun el eşya ve nakid 30400

189

Techiz-i

tekfinin

Resm-i kısmet Katibesi Hademiye ve

kaydiye

İhzariye


300 750 60 60 30


Sıhhil baki 29200

Hisse-i

zevc

Hisse-i

ibnu

Hisse-i

ibnu

Hisse-i

ibnu

Hisse-i bintü Hisse-i bintü

Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Kısmet Para Kısmet Para

3650 6387.5 6387.5 6387.5 3193 30 3193 30

Sağiran-ı merkumanlarda hisseleri olan on iki bin yedi yüz yetmiş beş kuruşluk

eşyaları vasileri olan kardeşleri Mehmet Duran’a aynen teslim olunduğu işbu

mahalli şerh ve temehhür olundu.

70/1

Besni kazasında muzafa Savtlı karyesinde sakin iken bunan akdem-i vefat eden

Emiş veraseti lâ büyük hemşireleri olan Emine ve Ayşe ve validesi Hüsna’ya

munhasıra olduktan sonra kabul-u kısmete Emine dahi fevt olup veraset-i validesi

Hüsne ve lâ büyük hemşiresi Hatice’ye munhasırından sonra kabul-u kısmette

Hüsne dahi vefat edib verasini zevc Mehmet ve sağire kızları Hatice ve Ayşe ve

hemşiresi Fatıma’ya inhisarı tahakkukundan sonra sağir-i muzburatından

Haytice’nin mer’i olup ve mezbureAyşe’nin velisi olmayıp ammetesi Fatıma

bintü Mehmet nam hatun tesviye ömrüne vasi nasib mezbure Fatıma talebiyle ve

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffa

mezburdurki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur tahriben fi evail-i şehr-i şaban-ı

şerif sene-i ahdi semanin-i ve mieteyn ve elf.

190

Gümüş

bilezik çift

Gümüş

küpe

Kasabalıkta

bağ

Sehen Çorba leğeni Tas Aş

kazanı

adet adet kıta adet adet adet adet

2 1 1 4 1 1 1

kıymet kıymet kıymet kıyme

t

kıymet kıyme

t

kıymet

130 60 300 50 30 20 50

Lenker Bakır

nükü

Yatak

kat

Yorgan Ağıd’da bağ

kıta

Huşuh Davar

adet adet adet adet adet batman adet

2 3 1 1 1 35 1


40 15 150 300 175 50

Çuval Çul mea sandık Çay’da olan bağ kıta Üzüm batman

adet adet adet adet

3 2 1 20


30 40 300 50

Yekun el eşya 2100

Merkeb Nakid para _____ Zevci Mehmed’

den alacağı

Hırdavat

adet kıymet adet kıymet menzil

1 50 2 200 kıymet

kıymet kıymet 45

150 10

191

Resm-i tahsil Katibe Hadamiye ve ihzariye Yuni müteferrik

kısmet kısmet kısmet kısmet

75 10 15 50

Sıhhil baki 1950

İşbu mebkağ mezburi zevci Mehmed kendisinden vermiş olduğundan meblağ

mezbur merkum Mehmed’de dinine mahsub olunacaktır.

Hisse-i zevci

merkum Mehmet

Hisse-i bintü

mezbure Ayşe

Hisse-i bintü

mezbure Hatice

Hisse-i uhte

mezbure Fatıma


1360 1430 338 452

Sağire tani mezburatından Hatice’nin hissesi olup otuz sekiz kuruşluk aynen

eşyası pederi Mehmed’e ve Ayşe’nin hissesi olan bin dört yüz otuz kuruşluk

eşyası aynen sıhhat-i şer’iyle olan ümmüsüFatma’ya teslim olunduğu işbu

mahalle şerh ve temehhür olundu.

70/2

Besni kazasına muzaf Şambayat karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Tevekli oğlu Mehmed bin Abdullah’ın kebir oğlu Mehmed ve sağir oğlu

Mustafa’ya inhisarı tahakkukundan sonra sağir-i mezburda tesviye ömrüne kabul-

u şer’ide vasisi olan biraderi Mehmed taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle

tahrib ve taksim olunan müteveffa mezburdurki ber vech-i ati zikr ve beyan

olunur tahriben fi evahir-i sene-i ahdi semanin-i mieteyn ve elf.

192

Kavaklık çitliği rabiğ’

hissesi

Yatak kat Aş kazanı Çorba leğeni Lenker


1 2 1 1 1


200 200 60 20 6

Sihni Tava Tas Kavurga Kab ibrik Hengel Atik

çuval

adet adet adet batman adet adet adet

3 1 1 3 1 1 4


25 7 5 18 20 30 60

Harar Zahire kiler Köhne

kilim

Kıl çul Selef üzüm Yağ batman

adet adet adet adet batman adet

1 2 2 1 10 1


25 450 50 18 25 20

Al Arı kovanı Sac Kamak yün Karye-i mezburda

menzil bab

batman adet adet adet adet

1 1 1 4 1


8 90 10 30 1200

193

Keçe Mercimek Huşuh Hırdavat

adet ölçek batman menzil

3 5 1 kıymet


120 75 1250

Yekun el eşya

4312

Techiz-i tekfinin Resm-i adi Kaydiye ve ihzariye

kıymet kısmet kısmet

200 102.5 15

Sıhhil baki 3994.5

Hisse-i ibnu mezbur Mehmed’e Hisse-i ibnu mezbur Mustafa’ya

Kısmet Para Kısmet Para

1992 10 1992

Sağir-i mezburda hissesi olan cem’an yalnız bin dokuz yüz doksan iki kuruş on

paralık eşyası vasisi olan mezbur Mehmet’e teslim olunup yedinde olduğu işbu


71/1

Besni kazası muzafa Çakıllı Aşireti ahalisinden iken bundan akdem-i vefat eden

Mustafa bin Harfak’ın zevce-i menkumesi Elif bintü Osman ve Fatıma bintü Halil

ile sağir oğulları Hamo ve Mamo ve sağire kızı Fatma’ya inhisarı tahakkukundan

sonra sağiran-ı mezburanlarda tesviye ömürlerine kabul-u şeridden mensub

vasileleri olan emmi zâdeleri Süleyman bin Ömer taleb ve mağrifetiyle ve

magrifeti şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki bir

vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriben fi evâhir-i şehri şaban-ı şerif sene-i ahdi

ve semânini ve semanin ve elf.

194

Çadır Deve raş Keçi mea

oğlak

Kısrak raş Halı Kilim Çuval


1 4 50 1 2 2 4


1100 8500 2200 1000 500 400 150

Teşt Kazan Yatak kat Keçi Zahire Sehen Tava

adet adet adet adet batman adet adet

1 2 2 2 2 5 1


100 200 400 80 500 100 20

Perde Kılınç Tüfenk Kahve

takımı

Bider

hınta

Sürkü

karyesinde

bider şıar

Nakit mevcut

ve zimmi nasda

olan alacağı

adet adet adet adet ölçek ölçek kıymet

1 1 1 1 40 20 16150


200 500 500 30 600 200

Yekun el eşya ve nakit

33330

Resm-i kısmet Kaydiye ve ihzâriye

920 80

195

Hisse-i zevc

mezbure Elif

Hisse-i zevc

mezbure Fatma

Hisse-i ibnu

mezbur

Hamo

Hisse-i ibnu

mezbur

Mamo

Hisse-i bintül

mezbure

Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Kısmet Kısmet

2020 25 2020 25 11315 11315 5657

Bilad-ı zikru beyan olduğ üzere sağiran mezburanlarda hisseleri olan cem’an

yalnız yirmi sekiz bin iki yüz seksan sekiz kuruş otuz paralık eşyaları emmi

zadeleri olan vasileri Süleyman yedinde olduğu şerh verildi.

71/2 Bu Belgenin Tutanağı Bulunmamaktadır.

___ perdesi Fıskiye

şamdan

Atik

seccade

Yün ve penbe

mak’ad şiltesi

Selef

üzümü

Cedid ve

köhne don

adet adet adet adet batman adet

1 1 1 2 10 8


70 8 20 470 30 150

Menzilinde

mevcut olan

şıar

Büyük

teşt

Orta sini Müsta’mel

çuha sarvan

Beyazlı

Acem şalı

Çuha makat

yüzü

kile adet adet adet adet adet

4 1 1 1 1 2


60 110 80 300 150 100

196

Sandalye Beşir karyesinde

olan harman az gayri

mahsul gelen şıar

Ethamlu karyesinde

olan harmandan gelen

az gayri mahsul şıar

Kızılhisar

karyesinde

Ömerköy’de bağ

bağı

Adet Kile batman batman kıta

2 6 62 4 1


20 763 56 100

Biraderi Hamdi’de

bağ bağı

Hatab yün Cedid mavrim

zira’

Havlı peşkir Yağ tavası

kevgir ağızlık

kıta adet adet adet kıymet

1 6 120 1 20


400 30 240 50 60

Beyaz bez

kirman ve

çarşaf

Kil büstü

sofra

Cedid

nakışlı

sandık

Büyük ve

küçük bezne

ve demir

nüküler

______

mustağmel

Mustağmel

kalem


3 2 6 2 1 1


50 60 110 30 10 15

Dükkanda

olan keçe

ve hasır

Sadık Ağa’nın

hanesinde olan

Balta Mecerka Kazma Sac Halbur

elek

kıymet Oğlak keçi adet adet adet adet adet

25 2 2 2 1 1 1 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet Kıymet

100 30 8 13 15 10

197

Dökümü yapılan eşyaların taksimi tutanağı bulunmamaktadır.

72

Besni kazasında____________________________________________________

bin Abdullah Bey’in kebir oğlu Mehmet ve sağir oğlu ____ Ömer’in kabul-u

şer’idden mensub vasiyesi olan biraderi Mehmed taleb olan terke-i müteveffa

mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriben fi ahdi semanin ve elf.

Kavaklık çifliği

rabiğ’ hissesi

Yatak

kat

Aş kazanı Çorba

leğeni

Lenke

r

Sihni Tava Tas


1 2 1 1 1 3 1 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıyme

t

kıymet kıyme

t

kıyme

t

200 200 60 20 6 25 7 5

Kavurma Kara ibrik Hengel Atik

çuval

Haral Zahire

kiler

Köhne kilim

batman adet adet adet adet adet adet

3 1 1 4 1 1 2


18 20 30 60 25 450 50

Atik

çuval

Selef

üzüm

Yağ

batman

Al

batman

Arı

kovanı

Sac Saman

yük

adet batman adet adet adet adet adet

1 10 1 1 10 1 4


18 25 20 8 90 10 30

198

Karye-i mezburda

menzil bab

Keçe Mercimek Merkeb raş Huşuh Hırdavat

adet adet ölçek adet batma

n

menzil

1 3 5 1 250 kıymet


1200 120 85 200 1250

Yekun el eşya 4312

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kaydiye ve ihzariye

200 102.5 15

Sıhhil baki 3994.5

Hisse-i ibnü mezbur Mehmed’e Hisse-i ibnü mezbur Mustafa’ya

Kısmet Para Kısmet

1992 10 1992

Sağir-i mezburda hissesi olan cem’an yalnız bin dokuz yüz doksan iki kuruş on

paralık eşyası vasisi olan mezbur Mehmed’e teslim olunup yedinde olduğu işbu


73

Badi defter-i oldur ki

Besni kazası mahallatından Meydan mahallesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Hacı Hüsseyin Ağa ibnu Hüseyin Ağa’nın veraseti zevce-i menkumesi

metrukesi Ümmü bintü Sadık Ağa ile validesi Hatice bintü Ömer Ağa’ya ve sulbi

sağir oğlu Hüseyin Ağa’ya munhasıra olduğu şer’an ve nümayen olduktan sonra

sağir-i mezburda ba sıhhati şer’iyle mensub bahsisi olan ceddesi mezbure

Hatice’nin vekili Şıh Hacı Ömer Efendi ve nazırı Burhan ümmisi Mehmed Ağa

199

ibnü Hüseyin Ağa ve zevce-i mezbure Ümmü’nün vekili babası mezbur Sadık

Ağa taleb ve mağrifeti ile ve mağrifeti şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i

müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikru beyan olunur tahriben fi evail-i şehr-i

rabiğ’ul ahir sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Yorgan Döşek Minder Yastık Cedid kilim


5 1 1 1 4


250 40 40 10 450

Yeşil bere Halı seccade Sofra Mavi keçe İliklik vala


1 1 1 1 1


70 70 15 60 15

Sehen

mea

kapak

Lenker Büyük tas

mea

kapak

Dukak tas Sefer tası

mea

kapak

Küçük

teşt

Küçük

hamam

leğeni


13 1 2 1 3 2 2


390 30 40 172 70 208 120

Süzek Büyük hengel Yarık hengel İbrik Güğüm


1 1 1 2 1


20 50 21 60 60

200

Kuşhan Saplı tas Mağden tabak Kova takımı

adet adet adet adet

1 1 6 1


95 16 18 50

Çini

tabak ve

çanak

Büyük

şamdan

Şam

nargile

Büyük

ayna

Küçük

büyük

frengi

Maden

kaşık

Maden

çatal


100 1 1 2 3 6 3


200 36 15 30 39 6 12

Şerbet

kupası

Şişe nargile

mea merkuç

Havan Tüfenk mea

kamışlık

Billur

fanus

Bakır fener


6 1 1 1 2 1


18 15 30 60 25 10

Bakır mangal Sabun mea

torba

Kelle şeker Biber Mutağmel çift entari

adet adet batman küp adet

1 2 52 1 1


1122 30 40 8 30

201

Mustağmel

beyaz şalı

maşlah

Mustağmel

siyah

maşlah

Mustağmel

kelam

kadim

Çay

şekeri

Şekerlem

e ve kur

Urfalıoğlu

Mustafa’da eşya

bahası

adet adet adet küp küp kıymet

1 1 1 5 1 127.5

kıymet kıymet kıymet kıyme

t

kıymet

25 25 50 45 10

Zehre yağ

ve çerez

Cedid ve mustağmel

harar ve haşema ve

hurç ve çuval

Bekmez Elek Halı

yastık

Cedid

ve atik

telis

_____

kıymet adet küp adet adet adet adet

750 14 10 6 10 1 1


295 20 210 300 50 70

Fıskiye

şamdan

Atik

seccade

Yün ve

penbe makat

şiltesi

Selef üzümü Cedid

gömlek

Menzilinde

mevcut olan

şıar

adet adet adet batman adet kile

1 1 2 10 8 4


8 20 470 30 150 60

Büyük teşt Orta sini Mustağmel

çuha harvan

Çuha

makat

yüzü

Beyazlı

Acem şalı

mustağmel

Sandalye

aet adet adet adet adet adet

1 1 1 2 1 2

kymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet

110 80 300 100 150 20

202

Beşir karyesinde olan

harmandan az gayri mahsul

gelen şiar

Etamlu karyesinde olan

harmandan gelen az gayri

mahsul şiar

Kızılhisar karyesinde

Ömerköy’de bağ bağı

kile batman batman kıta

6 62 4 1


763 56 100

Biraderi Hamdi’de

bağ bağı

Hatab yün Cedid mavrim Havlı peşkir Yağ tavası

kevgir ağızlık

kıta adet adet adet adet

1 6 120 1 20


400 30 240 50 60

Beyaz bez

kirman ve çarşaf

Kil büstü

sofra

Cedid

nakışlı

sandık

Büyük ve küçük

bezne ve demir

nüküler

Mustağm

el

Mustağm

el kalem


3 2 6 2 1 1


50 60 110 30 10 15

Dükkanda olan

keçe ve hasır

Sadık

Ağa’nın

hanesinde

olan

Balta Mecerka Kazma Sac Halbur

elek

kıymet Oğlak keçi adet adet adet adet adet

25 2 2 2 1 1 1 1


100 30 8 13 15 10

203

74 (73 Sayfadaki Belgenin Devamıdır.)

Ebteki Siyah

kuşak

Et

satırı

Maşa sele Yemek iskemlesi Yağ ve pendir

küpleri


1 6 1 1 2 5


10 6 12 10 20 70

Kahve

ibriği

Hasır Orta muasıra

kazanı

Don kazanı Bükekli Hazrasurlu Meded’de

olan başı yedmeze davar raş


2 1 1 1 9


25 70 330 190 270

Bükekli

Mamo’nun oğlu

Mamo’da olan başı

yetmeze davar raş

Bükekli Hasan’nın

oğlu Hasan’da

olan başı yetmeze

davar raş

Bükekli köyde

olan başı yetmeze

davar raş

Bükekli Velid’in

Ayalı ilde olan

başı yetmeze davar

raş

adet adet adet adet

6 7 3 2


170 210 90 60

Bükekli

Ulvi’de olan

başı yetemzde

olan davar raş

Urfalı oğlu

zimmetinde

Besni’de

matlubi

Molla

Durdu’nun

oğlu Ömer

zimmetinde

Besni’de

matlubi

Bozo’nun oğlu

Abdullah

zimmetinde

Besni’de matlubi

Çift makad

yüzü ve

saçak

204

adet kıymet kıymet kıymet adet

8 24300 8600 1100 2

kıymet kıymet

240 25

Küçük

çekmece

Abuzer

Ağa’nın oğlu

Uzun Osman

zimmetinde

Besni’de

matlubi

Kuş’un

oğlu

Vakkas

zimmetind

e Besni’de

matlubi

Ali Küser

Küser’in beyi

Abuzer

zimmetinde

Besni’de

matlubi

Başı

yetmezde

olan yirmi

yedi raş

davarın bir

senelik

hasılatı yağ

batman

Etrshan

nam

mahalde

vakiğ

üzüm bağı

kıta

adet kıymet kıymet kıymet adet adet

1 3299 1500 1075 132 1


5 243 500

Felek Ağa zade

Mehmet Ağa’nın

aldığı eşya bahası

Torba Molla Mustafa’nın

aldığı eşya bahası

Katib İbrahim Efendi

yediylezimmetinde olan

alacağından tahsil

olunan

kıymet adet kıymet kıymet

164 2 90 2482

kıymet

5

205

Subaşı zade Hacı Mehmet Ağa’nın mahdumi

Hacı Mustafa’nın vasisi muhtarlığı

hasebiyleTarik Secaz’da mezbur nam

mahalde ahz kabz eylediği müteveffa Hacı

Hasan’ın terkesi

Meydan

mahallesinde

vakiğ menzil mea

ota bab

Nakid

mevcud

1 kıymet para

kıymet 6886 10

6000

İsmen

muhallefat

Muhak bahası Resm-i hafza

derununda

Açmakta olan bağ kıta


1500 1500 500 150

Zevcesi Ümmü ve

anası Hatice’nin

hissesi olmayıp sağir-i

mezburda Hasan’ın

malı olduğu şerh

verildi.

Kuzluca nam

mahalde vakiğ

menzili mea bağ

ve bostanda nısf

yükleri

Vasati mahallesin de

vakiğ bir bab menzil ve

derununa Hacı Davud

oğlu Ali Ağa’dan istinad

olan menzil bahası

Mustağm

el çadır

çift 1


300 500 20

Basdık

melhefesi

Mustağmel keçe ve

yün

Mustağmel

kilim

Heybe Zimmi nasda

alacağı ba

defter


14 5 1 2 1 7420


40 85 40 6

206

Subaşı zade Hacı Mehmet Ağa ile

müşterek bir tüccarda olan bir kıta bağ

nısf

Katır

raş adet

2

Subaşı zade Hacı Mehmet

Ağa zimmetinde ba’del

bahasıyla kalan


250 2700 1500

Yekun el eşya ve nakid 85139

Resm-i

kısmet

Telaliye Kaydiye Kalemiye ve

ihzariye

Subaşı zade Hacı Mehmet

Ağa’ya Besni ve balasında

duyun müsbetesi

2000 160 120 214 5957

Molla Durdu’nun oğlu

Ömer Efendi yediyle

müteveffa Hacı Hasan

hayatında teslim olundu

Müteveffa Hacı Hasan Ağa’nın vefatı

vuku’unda vasi muhtarı bulunua Hacı

Mehmet Ağa zade Hacı Mustafa yediyle

Mezarib nam mahalde vuku’ bulan

masraf

Merkumda

kalan

Besni’de

matlubi


68 16782 750

Sağir oğlu

Hasan’da

parası duyunu

Zevcesi

Ümmü’ye

duyunu

Ba defter

müfredat zimmi

nasda olan

alacağı

Kuş’un oğlu Vakkas

yediyle müteveffa Hacı

Hasan’ın hayatında teslim

alınan


1500 1200 74202 1212

75(74. Sayfadaki Belgenin Devamıdır.)

207

Ayan’da Hacı

Süleyman

duyun

müsbetesi

Urfalı oğlu Mustafa yediyle

metufa Hacı Hasan

hayatında teslim alınan

Ezeb Hasan

ballıkta verilen

Tut’lu

Hasan’ın

duyunu


900 1200 100 88

Katırların çayır

icrası verilen

Şehri menzil balçıta Beşer’den ve

Etamlu

karyesinden

gelen kirasına

verilen

Bağbil’in

oğlu Hacı

Mehmet’e

duyunu


26 30 68 15

Yekun el ihracat

23646-7420=16226-750=15476+3000=18476

Besni’de olan alacağından tahsil olundukça verase-i mezburdan taksim olunmak

üzere kaydı minhe.

Şamlı makumda Besni’de alacağı tahsil olunduğu halde verase-i mezburun

beyanlarında taksim.

Müteveffa mezburdurda bağ hanesinden nisif meşaklen sağir oğlu Hasan’ın malı

olduğundan taksim.

Sıhhil baki 66663

Hisse-i zevce mezbure

Ümmü

Hisse-i ümmü mezbure

Hatice

Hisse-i ibnü’l mezbur

Hüseyin

Kısmet Kısmet Para Kısmet Para

8333 10666 20 47663 20

76

Besni kazası mahallâtından Kahta mahallesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Hasan Yusuf ibn Hacı Ömer’in verasini zevce-i merkume metrukesi Fatma

208

bintü Mehmet ile sulbiye-i kebire kızı Emine’ye ve sağire kızı Fatma’ya ve sulbi

sağir oğlu Mehmet Duran inhisarı tahakkukundan sonra safiran-ı merkumanda

kabul-u şer’idden vasiyeleri olan validesi mezbure Fatma ve Nazmiye ve damadı

emmisi Hacı Ömer’in oğlu Efendi ve _______ saire alınması ve ittifakiyle tahrib

ve bin’il varise taksim olunan terke-i müteveffa merkumdur ki ber vech-i âti zikr

ve beyan olunur tahriran fi evail-i şehr-i şaban-ı şerif sene-i ahdi ve semanini ve

mieteyn ve elf.

Yatak

kat

Yorgan

Bakır

batman

Besdil

batman

_______ Atik

kilim

Seccade Müstağmel

çul


2 1 16 60 30 2 2 1


200 50 400 60 40 20 30 100

Bekmez

batman

Kelam

kadim

Zahire

kiler

Hurç Selef

üzümü

Sende Minder Merkeb

raş


50 1 32 1 50 4 2 1


100 1000 750 30 75 20 20 200

Bihenk

karyesinde bağ

nısf

Sandık Kesme Şenkçi karyesinde

Mehedçe’nin oğlunda

tarla karz

Horşo’nun oğlu

Mustafa’da

sermayesi

adet adet batman kıymet kıymet

1 1 10 1000


250 20 20

1949+101=2050

icar hissesi

209

Koca

Mustafa

oğlu

Mustafa’da

sermaye

Damadı

merkum

Efendi’de

olan

sermaye

Hoca’nın

oğlu Baki

Mehmed’te

sermaye

Hrıstiyan

Kıtba’da

olan

sermaye

Nakit

mevcut

hükmünde

olan alacağı

Hırdavat

menzil

kıymet kıymet kıymet 7500+500=

8000 sekiz

bin mâhibe

ticaret

hissesi

12500+200

0= 14500

onbir

mâhibe

ticaret

hissesi

6000+540=

6540 ticaret

hissesi 13500 2250 120

Yekun el eşya ve nakit

50440

Techiz-i

tekfinin

Resmi

kısmet

Kaydiye Hadamiye Katibiye İhzariye


440 1250 75 75 75 5

Sıhhil baki

48500 kırk sekiz bin beşyüz kuruştur. Taksim bin’il vâris

Hisse-i zevc

mezbure

Hisse-i ibnü

merkum

Hisse-i bintü

mezbure

Hisse-i bintü

mezbure


6062 20 21218 30 10609 15 10609 15

Sağiran-ı mezburanda bilâda gösterilen hissesi olan emvâl-ı ve eşyaları vasiye-i

mezbure valideleri mezbure Fatma ve Nazmiye merkum Efendi’ye aynen teslim

olunduğu işbu mahalli şerh ve temehhür ve imza olundu.

210

77

Besni kazası muzaf Dereli karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Mahmut bin Hasan’ın verasini zevce-i menkumesi metrukeleri olan Fatma bintü

Ali ve Meryem bintü Hasan ile sulbi sağir oğlu Hasan inhisarı tahakkukundan

sonra sağiran-ı mezburda tesviye ömrüne kabul-u şer’idden mensub vasisi olan

emmisi Kasım taleb ve metufanın zevceleri Fatma ve Meryem mağrifetleriyle ve

mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim olunan terke-i müteveffayi mezburdur ki ber

vech-i âti zikr ve beyan olunur. Tahriran fi şaban el muazzam sene-i ahdi ve


Yorgan Döşek Cedid

kilim

Büyük

haşama

Merkeb Keçi Oğlak Köyde

olan

keçi

Köyde

olan

oğlak


3 1 1 2 1 14 4 9 2


140 60 140 100 280 700 39 380 25

Penbe tarlalarında

huşuh hasılatı

Güllü’den

kalmış olan

oğlak parası

Harmanlarda

n hınta

Tuz

ölçek

Davarlar

dan yağ

hasılatı

Orta

kazan

batman kıymet kile adet batman adet

80 9 72 5 7 1


490 1500 140 270

Heybe Kazma kürek Mecrefe Balta

adet adet adet adet

1 4 1 1


15 28 10 10

211

Naçak orak silah kapak Tüfenk Boz deve Müstağmel ve atik çul

adet adet nısfi adet

3 1 1 18


15 280 550 301

Haral çift Atik hurç Atik kilim

ve çuval

Kavak

söğüt ağacı

Dakik (un)

ölçek

Bulgur simit

ölçek

adet adet adet kıymet adet adet

1 1 2 100 5 1


47 12 40 50 30

İlçek Kıl

batman

Müstağmel

püskül

Ufak

bakır

Beyaz

mecidiye

Menzil

ve mağara

göz

Bostan

hasılatı

adet adet adet batman adet adet kıymet

3 1 1 102 9 3 500


62 16 10 802 180 850

Yüzlük

altın

Beyaz

akçe

Menkur

para

İnek Düve

râş

Tosun Mustağme

l maşlah

Atik

perde

adet kıymet kıymet adet adet adet adet adet

1 40 3 3 2 2 1 1


100 366 130 400 93 36

212

Atik kuşak Tabanca

dal

Atik aba Keçe Perumçair

karyesinde bağ

karzı

Kara İbiş’in

oğlunda

elçek


1 1 1 1 2 30


5 43 21 36 500

Hasad oğlu

Vakkas’ta

Merhametli

Ümmü

Cemile

Halil oğlu Şahin

Kuşun’un oğlu

Hasan’da la hak

Merkum

Hasan’da keçi

Bir Şamlı

Celil’in oğlu

Neyd’de


40 36 1750 50 300

Hamlı

Halil’in

torunu

Merkumda

yağ batman

Oyratlı

Tayyar’ın

oğlunda

Oyratlı

Halil’in

oğlu

Osman’da

Boz Ali’de Bir Şamlı

Pir oğlunda


1000 50 140 212 60 140

Meşkef’in

oğlunda

_____nın

oğlunda

Keysunlu

Esme’nin oğlu

Hasan’da

Kır Fakı’nın

oğlu

Vakkas’ta

Dereli Ali’in

oğlu Sülü’de


60 100 240 60 480

Mavi bez Gül Hatun’un

oğlu Çomo’da

Şamlı köylü

Kuşun’un

oğlunda

Çerkez’in oğlu

Bekir’de

Camu’da


60 190 480 120 60

213

Ali Hacı oğlu

Hacı Ağa’da

Şamlı köylü

Güllü’de

Satıl oğlu

Sülü’de

Hüve Güllü’de Samlı

Güllü’nün

damadı

Ülvi’de


480 90 140 140 120

Samlı

Güllü’de

Samlı

Beriman’ın

oğlunda

Samlı

Hasan’ın

kızının oğlu

Ulvi’de

Samlı Ali

Sürü’de

Güllü’de olan

erkek oğlak

bahası


220 550 170 220 72

Samlı Halil

Terve’nin

karındaşı

Bekir’de

Samlı

Sekün’ün

oğlu

Hasan’da

Samlı Hasan

Kahya’nın

gelini

Güllü’de

deve

Kızının

dükkanınd

a olan

Dereli

karyesinde

tarlasından

yetiştirilmiş

olan

Nakit

para


2500 1500 800 100 1000

78/1(77. Sayfadaki belgenin Devamıdır.)


28000

Techiz-i tekfinin Duyun-u müsbete

müteferrika

Resm-i kısmet Kaydiye ihzariye

katibiye

400 800 670 130

214

Yekun el ihracat

2000

Sıhhil baki

26000


Fatma


Meryem

Hisse-i ibnü mezbur

Hasan


1625 1625 25150

Balad-ı defterde zikru beyan olduğu üzere sağir-i mezburda merkum Hasan’ın

hissesi olan cem’an yalnız yirmi üç bin yüz elli kuruşluk eşyası Ülvi’nin oğlu

Molla Ali kefiliyle emmisi ve vasisi olan Kasım’a aynen teslim olunup yedinde

kaldığı işbu mahalli şerh ve temehhür ve imza olundu.

78/2

Besni kazası kurralarında Terbezek karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Halil oğlu Ali bin Ali Hasan’ın veraseti zevce-i metrukesi Ayşe bintü Hasan

ile Emine bintü Mehmed’e ve sulbi sağire kızları Ayşe ve Emine’ye ve la büyük

kardeşi Küçük Mehmed’e ve validesi Elif’e inhisar’ı tahakkukundan sonra

safratane mezburatane muvakkata ba sıhhat-i şer’iyeye vasi taleb olunan Köşker

Kel Hasan’ın taleb ve marifeti ve verasi-i sağire ittifak ve ittihadlarıyla taksim

olunan terke-i müteveffa merkum ile müştereke olan merkum Küçük Mehmed’in

emval ve eşyası ber vechi ati zikr ve beyan olunur şevval 17 sene 1281.

Karyeyi

merzburda

menzil

Kapıda olan

bağ

Kiz nam

mahalde bağ

Öz nam

mahalde bağ

Dert Döndü

nam mahalde

bağ

bab kıta kıta kıta kıta

1 1 1 1 1


1300 1500 900 260 300

215

Öküz Dana Merke

b

Keçi

ve

koyun

Hınta

darı

Şıar

darı

Huşuh Muhasıra

kazanı

Küşt

raş raş raş raş kile kile batman adet kile

4 1 1 5 3 2 100 10 4

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıym

et

1000 150 250 250 750 200 200 250 50

_____

_

Hamur

teşti

Cedid

leğen ve

hamur

leğeni

Lenker Sini Süzek Tava Aş

kazanı


2 1 2 4 6 1 2 3


100 60 60 60 60 30 30 100

Bulgur Hınta Pekmez Tüfenk

batman adet adet adet

1 7 20 1


250 170 40 100

Tabanca tek Tas Mustağmel ve atik çuval

çift

Cedid kilim

adet adet adet adet

1 5 16 1


25 50 160 150

216

Heybe Yağ Sac Yatak kat İnek

raş

Çift altın Ceket Hamak

yük

adet küp adet adet adet adet adet adet

1 2 1 2 2 1 5 2


10 20 20 300 300 100 20 40

Müşterek oldukları mallarından karındaşı merkum Küçük Mehmed’in Hacı

Şeref’e gönderdiği 3000

hırdavat menzil 145


12860-6430=6430-430=6000 merkum Küçük Mehmet’in hissesi olan yalnız altı

bin kuruş

Sıhhil baki

Hisse-i

zevc

Hisse-i

zevc

Hisse-i

bintü

Hisse-i bintü Hisse-i

validesi

Hisse-i merkum

Hacı Mehmet


375 375 2000 2000 1000 250

Sağiretane merkumatanenin hisseleri eşyaları olan bir mucib dört bin kuruşluk

eşyaları aynen muvakkata vasileri olan merkum Kel Hüseyin’e teslim olunduğu

işbu mahalli şerh ve temehhür ve imza olundu.

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kaydiye ihzariye hademiye


250 150 3

217

79

Besni kazası mahellatından Meydan mahallesinde sakin iken bundan akdem-i

vefat eden Çerkez Mehmet Ağa bin Hasan’ın zevce-i menkumesi Emine bintü Şıh

Abdurrahman ile sulbi kebir oğulları Bekir ve Hüseyin ve Vakkas ve sulbiye-i

kebire kızı Fatma’ya ve sağire kızı Ümmü’ye inhisar-ı tahakkukundan sonra

sağire-i mezburanda tesviye ömürlerine kabul-u şer’idde mensub vasisi olan anası

mezbure Emine taleb ve mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrib ve taksim

olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati zikr ve beyan olunur.

Tahriran fi evail-i şehri zilkade-i Şerif sene-i ahdi semanini ve mieteyn elf.

Mahalle-i

mezburda

menzil bab

Bağ menzil mea

bağı

Çarşı başında

dükkan bab

Köşker dükkanı

adet adet adet adet

1 1 1 1


7500 1000 3000 1500

Yarım

berber

dükkanı

Çarşı

başında

dükkan

Yine

çarşıda

dükkan

Katır Koyun Yekdili

karyesinde

tohum hınta

bab bab bab raş raş batman

1 1 1 1 9 5


500 5000 5000 2000 450 5000

218

Karnıaçık

karyesinde

Tohum batman

hınta şıar

Karye-i

mezburda

tohum hınta

şıar

Döşek Yorga

n

Yastık Çuval Kilim

7 12 5 12 adet adet adet adet adet

kıymet kıymet 5 3 3 15 2

1550 1150 kıymet kıyme

t

kıymet

800 300 250

Halı Keçe Atik kilim Mağsıra

kazan

Teşt Kuzu

kazanı

adet adet adet adet kab adet kab adet kab

2 1 1 1 15 2 8 5 1


350 30 30 300 200 100

Aş kazanı İbrik leğen Güğüm Hengel Tas Sehen Küçük

tava

Tüfek

adet kab adet adet adet adet adet adet adet adet

2 5 1 1 1 1 16 13 2 1


100

kıymet 160

100 200 200 40 100

Gümüşlü

kılınç

Çubuk

takımı

Bulgur

simit

Dakik çorbalık

sehen

Çorba

leğeni

Küb Atik yatak

kat

adet adet batman adet adet adet adet adet

1 1 22 1 4 1 1 1


600 100 500 150 20 20 100

219

Hamam

leğeni

Savan Bakır

terazi

Nakid

para

Hırdavat Takasta

verilen

nakid

Huşuh

adet adet adet 280 menzil 2500 batman

1 1 1 kıymet 80

kıymet kıymet kıymet 220 kıymet

50 35 35 250

Yekun el eşya

37870

Techiz-i

tekfinin

Resm-i kısmet Katibe

kaydiye

İhzariye

hademiye

Çarsıya ufak

tefek duyunu

1000 970 80 50 500

Yekun el ihracat

8750

Sıhhil baki

29120

Hisse-i

zevce-i

mezbure

Hisse-i ibnü

mezbur

Bekir

Hisse-i ibnü

mezbur

Hüseyin

Hisse-i ibnü

mezbur

Vakas

Hisse-i

bintü

mezbure

Fatma

Hisse-i

bintü

mezbure

Ümmü


3640 6370 6370 6370 3185 3185

Bilad-ı zikru ve beyan olduğu üzere sağiru mezburunda hissesi oaln cem’an yalnız

üç bin yüz seksen beş kuruşluk eşyası vasisi oaln anası mezbure Emine yedinde

olduğu işbu mahalli şerh ve temehhür ve imza olundu.

220

80/1

Besni kazası kurralarından Sofraz karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Mehmet bin Mehmet’in zevce-i menkumesi Fatma bintü Mehmet ile sağir

oğlu Mehmet ve sağir kızları Zeliha ve Fatma’ya inhisarı tahakkukundan sonra

sağir-i mezburlarda kabul-u şer’idden mensub vasileri olan anaları Fatma

mağrifetiyle ve mağrifet-i şer’iyle tahrir ve taksim olunan terke-i müteveffa

mezburdur ki bir vech-i âti zikr ve beyan olunur tahriben fi evail-i şehri zilhicce-i

şerif sene-i ahdi ve semanini ve mieteyn ve elf.

Karye

mezburda

menzil

Bağ ve

bağlık

Merkeb

raş

Davar Yatak

kat

Henge

l

Aş

kazanı

bab kıta adet adet adet adet adet

1 3 1 3 1 1 1

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıyme

t

kıymet

500 1500 200 150 150 50 40

Hamur leğeni Tas Tava Sehen İbrik


1 3 1 3 1


30 20 10 30 25

Don kazanı Huşuh Küçük kazan mea

kapak

Bulgur mea

simit

Dakik (un)

ölçek

adet batman adet ölçek adet

1 80 1 8 2


100 200 20 100 25

221

Çuval Sac Kazma Dehre Atik çul Kıska Hırdavat

adet adet adet adet adet kile menzil

3 1 2 1 1 22 kıymet

kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet kıymet 80

80 15 40 5 20 8

Yekun el eşya

356

techiz -i tekfinin resm-i kısmet katibe ihzâriye

50 85 150

Sıhhil baki

3410

Hisse-i zevce

mezbure Fatma

Hisse -i ibnü

mezbur Mehmet

Hisse-i bintü

mezbure Zeliha

Hisse-i bintü

mezbure Fatma

Kısmet Kısmet Para Kısmet Para Kısmet Para

8272 1291 10 645 25 645 25

Bilad-ı zikr ve beyan olduğu üzere sağir ve sağiran-ı mezburlarda hisseleri olan

cem’an yalnız ikibin beş yüz seksen iki buçuk kuruşluk eşyaları anaları olan

Fatma yedinde olduğu iş bu mahalli şerh verildi.

80/2

Besni kazasında Nebki karyesi ahalisinden iken bundan akdem-i vefat eden

Mehmet bin Osman bin Abdullah’ın verasini zevce-i menkumesi Emine bintü

Hüseyin ile sulbi kebir oğlu İbrahim ve asker nizamiyede mefkud olan oğlu

Mehmet’e ve sulbiye-i kebire kızları Elif ve Emine ve Fatma’ya inhisar-ı

tahakkukundan sonra mefkud merkumda kabul-u şer’idden vasisi olan merkum

İbrahim taleb ve mağrifetiyle verase-i saire ittifak ve ittihadiyle tahrib ve bin’il

222

varis tevziğ ve taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i âti zikr ve

beyan olunur tahriben fi evasit-i şehr-i rebiül ahir sene-i semanişni ve mieteyn ve

elf.

Karye-i

mezburda

menzil

bağ

Öküz Karye-i

mezburda

bağ kıta

Merkeb İnek Keçi Huşuh

hasılatı

Hınta

hasılatı

adet raş adet adet adet raş batman kile

1 2 1 1 1 3 40 8


600 600 200 250 250 150 160 1400

Mercimek Küşt Şıar Çul Aş kazanı İbrik Tas

kile kile kile adet adet adet adet

22 22 5 8 1 1 1


50 50 60 80 30 30 10

Yatak kat Çul Heybe Balta Kazma Hırdavat

adet adet adet adet adet menzil

1 3 1 1 1 kıymet


100 30 10 15 15

Yekun el eşya

4100

Resmi kıymet katibe ve hadamiye ve kaydiye

80 20

223

Sıhhil baki

4000

Hisse -i zevce Hisse –i ibnü Hisse -i ibnü Hisse -i bintü Hisse -i bintü


500 1000 1000 500 500

Mefkud-u merkumda hisse ve eşyası olan eşyası karındaşı vasisi olan merkum

İbrahim yedinde olduğu iş bu mahalli şerh verildi.

81

Besni kazasında Sofraz karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden Hacı

Ömer Ağa ibnü Hüseyin Ağa ibnü Ömer Ağa’nın verasini zevce-i menkumesi

metrukesi Fatma bintü Halil oğlu Ali Ağa ile sulbi kebir oğulları Hüseyin ve

Mehmet’e ve Hasan’a ve kebire Emiş ve sağire kızı Ayşe’ye inhisarı

tahakkukundan sonra sağiran-ı mezburanın tesviye-i ömrüne kabul-u şer’idden

vasisi olan validesi mezburenin taleb ve mağrifatiyle verase-i saire ittfak ve

ittihadlarıyla tahrir ve bin’il varis taksim olunan terke-i müteveffa mezburdur ki

bir vech-i âti zikr ve beyan olunur. Tahriran fi evasit-i şehri şevval sene-i


Karye-i

mezburede

menzil

Karye-i

mezburede

menzil

Karye-i

mezburede

oda

Karye-i

mezburede

hane

Karye-i

mezburede

bağ

bab bab bab bab kıta

1 1 1 1 2


4000 1000 1000 2000 3500

224

Halil Ağa’nın

deresinde bağ

Yeni____ bağ Orta yolda bağ ______ bağ Ağdeğirmende

rabey’

kıta kıta kıta kıta kıta

1 2 1 2 1


3500 3500 3500 3500 4000

Güvernik üzerinde

kavaklık

Küçük____kavaklık Boylu tarlası

karında kavaklık

Yarıda olan kısrak

kıta kıta kıta nısf

1 1 1 1


1000 1000 2000 500

Tabanca Kılınç Cedid

sofra

Cedid

kilim

Cedid

perde

Minder Seccade Mustağm

el kilim


1 1 2 2 1 2 3 4


100 200 200 400 100 50 150 400

Mustağmel halı Büyük ve küçük bakır

batman

Büyük mahmel Huşuh

adet adet adet adet

3 75 4 20


200 4000 200 8000

225

Nohut ___________ Küşt

(mercimek)

Defk cedid ve mustağmel

kilim

batman batman batman adet

2 1 1 3


300 100 100 400

Cedid

halı

Mevcut

hükmünde olan

hakkı nakid

Hınta

hasılatı

Şıar

hasılatı

Küşt

hasılatı

Adesi

hasılatı

Penbe

hasılatı

adet 5000 batman batman batman batman kıta

2 50 20 5 5 5


300 10000 1000 5000 500 2000

Çeltik

hasılatı

Soğan

hasılatı

Lahana

hasılatı

Karye-i mezburede dükkan Hırdavat

batman batman batman bab menzil

15 10 15 3 1


2000 1000 1000 3000 100

Cem’an Yekun el eşya

83200

Minhe’l ihracat

Techiz-i tekfinin Resm-i kısmet Kaydiye Katibe ve ihzariye

1000 2000 120 80

Yekun el ihracat

3200

226

Sıhhil baki

80000 yalnız seksen bin kuruştur taksim bin’il varis

Hisse -i zevce Hisse-i ibnü Hisse-i ibnü Hisse-i bintü


10.000 23333 23333 11666

Sağire-i mezburanda hisseleri olan eşyaları olan eşyası aynen validesi mezbure

Fatma yedinde olduğu işbu mahalli şerh kılındı.

82

Besni kazasında Doğan gümrük memuriyeti ile sakin iken bundan akdem-i vefat

eden Bekir Hafız Süleyman Ağa’nın terkesi kabul-u şer’idden tahrip olunup

meclis-i kaza-i mezkur tarafından evinde Bekir zade Mehmet Bey tarafından

Masrun’un oğlu Vakkas’ın mağrifetleriyle ve mağrifet-i şer’iyye müzayede ve

sevk-i Sultaniyede beyi’ olunan terke-i müteveffa mezburdur ki ber vech-i ati

zikr ve beyan olunur tahriben fi evail-i şehri recep el ferd semanini ve mieteyn ve

elf.

Ebli’de

mustağmel

kefye

Basma boy

entarisi

Mustağmel

işlek don

İbekli küçük kaya Atik köhne

çubuk takımı


1 1 4 1 1


para

kıymet para kıymet

4 14 4

30

5 30 42

227

Tuzluk ve

eldiven başlık

Mustağmel

çuha

Şeloz kaskı

heybe

Meher ve saat

zinciri

Sabun ustura

tası


3 2 1 2 3

kıymet para kıymet kıymet para kıymet kıymet para

3 10 120 30 30 18 4 10

Toprak ve çini

mağden ve kaşık

Kahve

takımı

Atik

camekan

Köhne

çamaşır

Fişenkli

k

Divid Cezve

atik


5 1 1 2 2 1 2


10 8 24 12 18 10 13

Atik sekü Yağ küpü ve bamye Cigara ağızlığı

adet adet adet

1 1 2

kıymet kıymet para kıymet para

28 3 30 3 30

Köhne şal ve fes

Sim cigara ağızlığı Acem kaması Gümüşlü tabanca

adet adet adet adet

2 2 1 1


12 20 61 265

228

Makat ve

yastık ve hasır

Bahama kelam

ve kadim

hazinesi

Köhne hane

çubuğu

Eşek raş Kahta mahallesi

setüde doğan

parası

adet adet adet adet 119

5 1 1 1

kıymet kıymet para kıymet kıymet

130 15 20 20 570

____oğlu

Ahmet’e tütün

Bakkal

Veli’den tütün

Boyacı

Bekir’in

oğlunda tütün

Gümüşlü

tüfenk

Cerit oğlu

_____

parası parası parası adet 1 kıymet

88.5 5 62.5 kıymet 332

290

Kesesinden çıkan

para

Erzurum A’nam taciri Hüseyin Ağa’nın adamları Yusuf

ve Ömer Ağalara

kıymet 3 Nakid para 50 cebken 800

Cem’an yekun el eşya ve zimmet

3160,5yalnız üçbin yüz atmış buçuk kuruştur.

Bihel ihracat

Techiz-i tekfinin Besni’de olan

duyunu

Delale verilen Hamala verilen

164 1836 11 3

Resm-i kısmet Katibe ve muhtara

5 14

Yekun el ihracat

2078.5

229

Sıhhil baki

1082-332=750

İşbu eşyadan dini merkum Türkmen Ağa üçyüz otuz iki kuruşluk eşya alacağını

sehben ehaz etmiş olduğundan ve meblağ mezbur zimmetine kaldığından

alacağından tenzil olundu.

Dini müsbet Paşazade Türkmen Ağa Hutlu Hocanın oğlu Hasan Efendi’nin

din-i müsbet

974

332 Türkmen Ağa’ya

teslimat

-______

642

60

Babil’in oğlu Hacı

Mehmet ‘de din-i müsbet

Kavas’ın oğlu Hacı

Mehmet’e din-i müsbet

Uncu Şeşber’in oğlu

Ali’nin din-i müsbet

30 36 20

Müteveffa merkumun cebken bahasında olan yediyüz kuruş ile nakden vermiş

olduğu elli kuruş cem’an yedi yüz elli kuruş alcağı olan Yusuf ve Ömer Ağalar

burada olduğundan tahsil olunup zimmetlerinde kalmış olduğu müteveffa

merkumda bilada gösterildiği üzere yedi yüz seksen sekiz kuruş tam borcu kalmış

olduğu işbu mahalli şerh ve temehhür olundu.

83

Besni kazası muzafa Temük karyesinde sakin iken bundan akdem-i vefat eden

Hüseyin oğlu Ömer’in sulbiye-i sağiri kızları Fatma’nın ______içine la büyük

emmi oğlu ve Veli şıh Mehmet’in oğlu Bekir’e ve diğer sağire Ayşe’nin dahi

diğer oğlu Hacı Ömer’e _____ için iki kıta zimmetine verilip yedinde olan

230

fetva-i şerif mucibince ikisine dahi bin beşyüz kuruş mihr mal teslim kılındığı

işbu mahalli şerh ve kayd olundu.

231

SONUÇ

Besni bu gün, Adıyaman iline bağlı bir ilçe merkezidir. Anadolu’nun

güneydoğusunda Mezopotamya yayının içerisinde yer alır. Besni’nin içinden

geçen derenin sürekli taşması nedeniyle yerleşim yeri değişmiştir. Bölge, Doğu

Anadolu Dağları ile Toros Dağları’nın birleştiği yerde bulunduğu için, dağlık bir

yapıya sahiptir. Yeryüzü şekillerine bağlı olarak, yerleşim yapısı ve tarımsal

faaliyetler bu günkü halini almıştır.

Güneydoğu Anadolu’nun can damarlarından olan Fırat Nehri’nin suladığı Keysun

ovası, bölgeye ayrı bir canlılık katar. Toprak, hava ve suyun mucizevi birleşimiyle

ortaya çıkan en lezzetli kavun ve en kaliteli Antep fıstığı ilçe halkının geçim ve

itibar kaynağı olmuştur.

Bölgenin tarihini araştırdığımızda, ilk verilere M.Ö. 6.asırda ulaşmamız

mümkündür. Bölgenin; Asurlar, Babiller, Urartular, Persler, Romalılar, Sasaniler,

Selçuklular ve en son olarak da Osmanlılar gibi, tarihin gelişimine yön vermiş

devletlere ev sahipliği yapmış olması, geçmişinin eski olduğu kadar, hareketli

geçtiğinin bir göstergesidir. Bu durum bölgeye, kültür mozayiği olma özelliği

kazandırmıştır.

1519’da yapılan tahrire göre ilçede; 1400 müslüman, 150 gayr-i müslim; 1523’te

1750 müslüman, 230 gayr-i müslim; 1547’de 1500 müslüman, 360 gayr-i müslim

bulnmaktadır. 2000 yılında yapılan en son nüfus sayımında ilçenin nüfusunun

36800 kişiye ulaştığı tespit edilmiştir.

232

Yukarıda özelliklerinden kısaca bahsedilen Besni ilçesine ait 173 Numaralı H.

1282-1286 (M.1864-1869) Şer’iyye Sicil Defteri o dönemde toplumun, ekonomik,

siyasi ve kültürel yapısı hakkında bazı bilgiler vermektedir.

Bu dönemde, Besni ilçesinde gayr-i müslim tebadan sadece Ermenilerin olduğu

görülmüştür. Ermenilerin, müslüman halkla alış veriş içinde olduklarına

rastlanmış olup, her hangi bir kavga tutanağına şahit olunmamıştır. Bu durum

müslim ve gayr-i müslim tebanın iyi ilişkiler içinde olduğunu göstermektedir. Zira

bu dönemde henüz başlayan Ermenilere yönelik ayrımcı politikalara, Besni’de

rastlanılmamaktadır.

Çalışmamızda; raiç bedelinin saptandığı 23,vasi tayinine ait 9, memur atamasına

ait 2, evlenme akdine ait 1, mirasçı olmadığı için devletin el koyduğu kıymete dair

2, Doğan Gümrüğü’nde yaşanan kargaşaya ve çözümüne ait 2, nafakaya ait 1,

aşayiş olayının keşfine dair 1, mihrin paraya çevrilmesine dair 1, tarla alım

satımına ait 22 ve miras kalan malların tespitinin, değerlerinin hesaplanmasının

yapıldığı ve mirasçılara paylaştırılan 57 adet mahkeme kaydına rastlanmıştır.

173 Numaralı Şer’iyye Sicil Defteri’nde devletin, çeşitli temel gıda ve ihtiyaç

maddelerinin fiyatlarının yeniden tesbiti cihetine gittiği, 23 tane mal beyanı

tutanağına ulaşılmıştır. Bu durum, ekonomik canlılığın bir sonucu olarak

yorumlanabilir. Aynı zamanda, halkı derinden etkileyen ekonomik hayatın kendi

haline bırakılmadığını göstermektedir.

Sendeci Menla Mustafa’nın kaçak oğlu Ulvi’nin düşmanca davranışlarından

dolayı vekaletleri kabul olunmayıp, vekaletlerine itibar edilmemesi gerektiğinin

mahkeme kaydı (16/1) devletin, toplumun güvenini sarsan kişilere karşı resmi

önlem aldığını göstermektedir.

Siverek kazasına bağlı Bucak aşireti köylerinden Mezra köyünden olan Yusuf’un

oğlu Süleyman’ın elindeki Doğan ve Bahan gümrük tezkereleri şüpheli

bulunmuştur. Bu nedenle gümrük memuru malı kabul etmemiştir(17/2,17/3). Bu

233

belgeden, dönemin gümrük noktalarının olabilecek haksızlıklara karşı oldukça

titiz çalıştığı anlaşılmaktadır.

Ebeveynlerinin ölümü üzerine reşid olmayan varislerin miras hakları, rüşdlerine

kadar devletin koruması altına alınmıştır. Bu belge(23/2), devletin toplumsal

adaleti sağlarken ne kadar duyarlı ve hakkaniyetli davrandığının bir örneği olarak

kabul edilebilir.

41 nolu belgede Hacı Mehmet bin Mehmet Ağa’nın vefatıyla günlük kırk para

nafakanın vasi Hatice’ye verileceğinin mahkeme kaydı bulunmaktadır. Kadının,

mirasçı olmasına rağmen nafaka alabilmesi devletin kadına verdiği önemi açıkça

ortaya koymaktadır.

173 Numaralı Şer’iyye Sicil Defteri’ndeki miras mallarının dökümünden Besni’de

1860 yıllarında en çok yetiştirilen tarım ürünlerinin ( şıar, hınta, küşt v.s.) ve

kullanılan temel gıda (nan-ı aziz, lahm, kavurga, iç yağı v.s.) ile ihtiyaç

maddelerinin neler olduğunu görebiliyoruz. Ayrıca halkın günlük hayatında

önemli olan eşya ve aletlerin de neler olduğu, adı geçen dökümanlardan

öğrenilebilmektedir.

Belgelere konu olan tarih aralığında ( M.1864-1869), halk arasında yaşanıp da

mahkemeye intikal eden her hangi bir anlaşmazlık veya buna dayalı kavga,

haksız kazanç, hırsızlık, eşkiyalık, yol kesme, yaralama v.s. gibi toplum düzenini

bozan bir olay görülmemiştir. Bu durum Besni ve çevresinde cemiyetin huzur ve

güven içerisinde yaşadığının bir kanıtıdır. En çok rastlanan belge mirasla ilgilidir.

Bütün bu olayların mahkeme kayıtları teferruatlı bir şekilde yazılmıştır. En

küçüğünden en büyüğüne kadar, bütün kıymetler tek tek sicil defterine

aktarılmıştır. Bu nedenle bu belgelerin, bölgenin iktisadi, sosyal ve idari yapısını

öğrenmemizde ne kadar önemli olduğu ortadadır. Ayrıca, miras için mahkemeye

başvurulması, ailenin bütün fertlerinin ortak kararıyla olmuştur. Kadının vermiş

olduğu karara saygı gösterilmesi adalet sistemine duyulan güvenin bir

göstergesidir.

234

Çalışmamızda Besni’ye bağlı 1 nahiye, yaklaşık 25 tane köy ve 6 mahalle ismi

tespit edilmiştir. Bu dönemde Besni’ye bağlı köy statüsünde olan Tut, Şambayat

ve Çakırhöyük bugün Adıyaman iline bağlı ilçe konumundadır. Bu durum

H.1282-1286 yılları arasında yaşayan Besni’nin idari sınırının uzunluğunu

kavramamızda önemli bir unsur olmaktadır.

Bu çalışma ile H. 1282-1286 ( M.1864- 1869) tarihleri arasındaki Besni ilçesi ile

bu günkü Besni ilçesi kendi ölçülerinde tanıtılmaya çalışılmıştır.

235

BİBLİYOGRAFYA

BALTACI, Cahid, “Şer’iyye Sicillerinin tarihsel ve Kültürel Önemi”, Osmanlı

Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul 1985.

BİNARK, İsmet, “Arşivlerle İlgili Mevzuat, Çalışmalar ve Önemi”, Osmanlı


BÜLBÜL, Zekeriya, Konya’nın Merkezi Yönetimle İlişkileri (1685-1700), S.Ü.

SOS. BİL. ENS., Basılmamış Doktora Tezi, Konya 1988.

ÇAĞATAY, Neşet, “Osmanlı Arşivlerine Dış Dünyadaki İlgi”, Osmanlı


DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat,Ankara 1993.

ERTUĞRUL, Halit, Bütün Yönleriyle Besni, Besni 1987.

GÖKBİLGİN, M.Tayyip, Osmanlı Paleografyası ve Diplomatiği, İstanbul 1979.

Görsel Büyük Genel Kültür Ansiklopedisi, C.4, Görsel Yayınevi, İstanbul

1990.

HALAÇOĞLU, Yusuf , XIV-XII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı

ve Sosyal Yapı,TTK. Ankara 1995.

İNALCIK, Halil, “Osmanlı Arşivlerinin Türk ve Dünya Tarihi için Önemi”,

Osmanlı Arşivleri ve Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul 1985.

236

İslam Ansiklopedisi, C.2, İstanbul 1993.

KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, C.7, Ankara 1977.

Köylerimiz, 1 Mart 1968 Gününe Kadar, Ankara 1968.

Meydan Larouse, C.2, İstanbul 1990.

PAKALIN,M. Zeki, Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I-II, İstanbul

1983.

SÂMİ, Şemseddin, Kâmûs-i Türkî, İstanbul 1996.

SUCU, Mustafa, Adıyaman ili ve ilçeleri, Adana 1985.

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.5, İstanbul 1992.

Türkiye’de Meskun Yerler Kılavuzu, Ankara 1946-1950.

UNAT, Faik Reşit, Hicri Tarihleri Miladi Tarihe Çevirme Kılavuzu, Ankara

1984.

Yurt Ansiklopedisi,Anadolu yayınları,İstanbul 1981.

173 Numaralı Besni Şer’iyye Sicil Defteri , H.-1282-1286( M.1865-1869).

237

ÖZGEÇMİŞ

Hacer TOZCU ÇETİN, 21 Nisan 1979’da Osmaniye’nin Kadirli ilçesinde

doğdu.İlkokul,ortaokul ve lise öğrenimini Kadirli’de tamamladı.2000 yılında

Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tarih bölümünden mezun oldu.Aynı yıl

Kasım ayında M.E.B. Erzurum Karaçoban Çok Programlı Lisesi’nde Tarih

öğretmeni olarak göreve başladı.2000 yılında Niğde Üniversitesi sosyal Bilimler

Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı’nda Yüksek lisans çalışmalarına

başladı.2002 Mart ayında Niğde-Ulukışla İnkılap İlköğretim Okuluna tayin oldu

ve halen aynı okulda Sosyal Bilgiler öğretmeni olarak görev yapıyor.Evli ve bir

çocuk annesidir.

Documents

173 Numarali h 1282 1286 Besni Seriyye Sicil Defteri Transkripsiyon Ve Degerlendirme the 173 Numbered Besni Judicial Records Note Between the Years Hegira 1282 1286 Transcription and