1ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ( Inquiry Cycle; 5E · เล่มที่ 1 เรื่อง

เลมท 1 เรอง องคประกอบของสารละลาย

1 ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E)



ค าน า

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E) หนวยการเรยนรเรอง สารละลาย รายวชา ว21101 วชาวทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1 ไดจดท าขนเพอใชใน การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยจดท าใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐานแกนกลาง พทธศกราช 2551 และแบบเรยนของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) โดยใชเปนเครองมอในการแกปญหาการเรยนรของผเรยนเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะหใหสงขนเพอใหครผสอนจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางถกตองและมประสทธภาพ โดยชดกจกรรมมทงหมด 9 ชด ดงน

ชดกจกรรมท 1 เรอง องคประกอบของสารละลาย ชดกจกรรมท 2 เรอง การละลายของสารในตวท าละลาย

ชดกจกรรมท 3 เรอง ความเขมขนของสารละลาย ชดกจกรรมท 4 เรอง พลงงานกบการละลายของสาร ชดกจกรรมท 5 เรอง ปจจยทมผลตอการละลาย ชดกจกรรมท 6 เรอง สมบตของสารละลายกรด-เบส ชดกจกรรมท 7 เรอง การตรวจสอบความเปนกรด-เบส ชดกจกรรมท 8 เรอง pH ของสารละลายกรด-เบส ชดกจกรรมท 9 เรอง กรด-เบสในชวตประจ าวน

ในแตละชดกจกรรม มกจกรรมการเรยนร 5 ขนตอน ไดแก

1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) 2. ขนส ารวจและคนหา (Exploration) 3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) 4. ขนขยายความร (Elaboration) 5. ขนประเมน (Evaluation) ขาพเจาหวงเปนอยางยงวาชดกจกรรมนจะเปนประโยชนส าหรบครและนกเรยนทจะน าไปใช

ประกอบการเรยนการสอนตอไป

พเชษฐ อยยงค



สารบญ

เรอง หนา ผงมโนทศน หนวยการเรยนรเรอง สารละลาย 4

ค าแนะน าในการใชชดกจกรรมการเรยนร 6 ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร 7

มาตรฐานการเรยนร 8

ตวชวด 8 จดประสงคการเรยนร 8

สาระการเรยนร 9 เวลาทใช 9 แบบทดสอบกอนเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย 10

ขนสรางความสนใจ (Engagement) 13 ขนส ารวจและคนหา (Exploration) 15

กจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย 15

แบบบนทกกจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย 17 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) 18 ขนขยายความร (Elaboration) 20 บตรเนอหา เรอง องคประกอบของสารละลาย 20

ขนประเมน (Evaluation) 25

แบบฝกหด เรอง องคประกอบของสารละลาย 25 แบบทดสอบหลงเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย 28

แนวค าตอบ ขนสรางความสนใจ แนวค าตอบ ขนส ารวจและคนหา

30 31

แนวค าตอบ ขนอธบายและลงขอสรป 32

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย 36 บรรณานกรม ภาคผนวก ภาคผนวก ก กจกรรมการเรยนรของนกเรยน ภาคผนวก ข ผลงานของนกเรยน

37 38 39 44



สารบญภาพ

หนา ภาพ 1 สารละลายชนดตางๆ ภาพ 2 ขนตอนการทดลอง เรอง องคประกอบของสารละลาย ภาพ 3 ตวท าละลายและตวละลาย ภาพ 4 การพจารณาตวท าละลายทเกดจากการผสมของสารบรสทธทมสถานะตางกน ภาพ 5 การพจารณาตวท าละลายทเกดจากการผสมของสารบรสทธทมสถานะเหมอนกน ภาพ 6 แสดงการละลายของน าตาลทราย

14 16 20 21 21 23



ผงมโนทศน

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E)

หนวยการเรยนรเรอง สารละลาย รายวชา ว21101 วชาวทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

เลมท 1 เรอง องคประกอบของสารละลาย (2 ชม.)

เลมท 2 เรอง การละลายของสารในตวท าละลาย (2 ชม.)

เลมท 3 เรอง ความเขมขนของสารละลาย (3 ชม.)

เลมท 4 เรอง พลงงานกบการละลาย (2 ชม.)

เลมท 6 เรอง สมบตของสารละลายกรด-เบส (2 ชม.)

สารละลาย (Solution)

เลมท 5 เรอง ปจจยทมผลตอการละลาย (2 ชม.)

เลมท 7 เรอง การตรวจสอบความเปนกรด-เบสของสารละลาย (2 ชม.)

เลมท 8 เรอง pH ของสารละลายกรด-เบส (2 ชม.)

เลมท 9 เรอง กรด-เบสในชวตประจ าวน (3 ชม.)



ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E)

หนวยการเรยนรเรอง สารละลาย รายวชา ว21101 วชาวทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ( Inquiry Cycle; 5E) ชดนเปนชดกจกรรม การเรยนรทใชประกอบการเรยนร นกเรยนสามารถศกษาดวยตนเอง โดยอานค าแนะน าและปฏบตตามขนตอน ซงนกเรยนจะไดรบความรอยางครบถวนตามล าดบขนตอน ดงตอไปน วธการเรยนร

1. ศกษาจดประสงคการเรยนร ค าแนะน าการใชชดกจกรรมใหชดเจนและเขาใจ 2. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท 3. นกเรยนแบงกลม ๆ ละ 5-6 คน เลอกประธานและเลขานการพรอมทงใหทกคนได

รบผดชอบหนาทในการด าเนนกจกรรมในกลม (แตละกจกรรม ไมซ าคนเดม) 4. สมาชกทกคนในกลมศกษาเพอท าความเขาใจกบจดประสงคการเรยนร ค าชแจงในการใช

ชดกจกรรมกอนการเรยนในแตละชดกจกรรมใหเขาใจกอนลงมอปฏบต 5. ศกษาและท ากจกรรม ทมขนตอนการจดกจกรรม ดงน

ขนท 1 ขนสรางความสนใจ (Engagement)

ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา (Exploration)

ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation)

ขนท 4 ขนขยายความร (Elaboration)

ขนท 5 ขนประเมน (Evaluation) 6. เมอศกษาและปฏบตครบทกกจกรรมแลวใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนจ านวน 10 ขอ

ใชเวลา 10 นาท 7. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน แลวบนทกผลลงในตารางบนทกคะแนนของ

นกเรยน ซงนกเรยนตองมผลการพฒนาทเพมขน จงจะผานเกณฑ ในกรณทนกเรยนไมผานเกณฑตามทก าหนด (นอยกวา 5 คะแนน) ใหนกเรยนทบทวนเนอหาและท าแบบทดสอบใหมอกครง

8. นกเรยนควรศกษาชดกจกรรมการเรยนรดวยความเอาใจใสมความรบผดชอบตอตนเอง ไมควรดแนวค าตอบกอนการท ากจกรรม แลวนกเรยนจะเขาใจและไดรบประโยชนจากชดกจกรรมการเรยนรชดนมากทสด



ขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E) หนวยการเรยนรเรอง สารละลาย

รายวชา ว21101 วชาวทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

กระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Cycle; 5E)

ขนท 1 ขนสรางความสนใจ

(Engagement)

ขนท 2 ขนส ารวจและคนหา (Exploration)

ขนท 3 ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation)

ขนท 4 ขนขยายความร (Elaboration)

ขนท 5 ขนประเมน (Evaluation)



มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน ตวชวด มฐ.ว3.2 ม.1/1 ทดลองและอธบายวธเตรยมสารละลายทมความเขมขนเปนรอยละและอภปราย

การน าความรเกยวกบสารละลายไปใชประโยชน มาตรฐาน ว8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ตวชวด มฐ.ว8.1 ม.1-3/1 ตงค าถามทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบหรอ

ศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได มฐ.ว8.1 ม.1-3/2 สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการส ารวจตรวจสอบหลาย ๆ

วธ มฐ.ว8.1 ม.1-3/3 เลอกเทคนควธการส ารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผล

เทยงตรงและปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม มฐ.ว8.1 ม.1-3/4 รวบรวมขอมล จดกระท าขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ มฐ.ว8.1 ม.1-3/5 วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ท งท

สนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐานและความผดปกตของขอมลจากการส ารวจตรวจสอบ

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายวธตรวจสอบองคประกอบของสารละลาย (K) 2. ทดลองและอธบายองคประกอบของสารละลาย (P) 3. มความใฝเรยนรและมงมนในการท างาน (A)



สาระการเรยนร สารละลาย หมายถง ของผสมเนอเดยวทเกดจากการผสมกนของสารบรสทธตงแต 2 ชนดขนไปมาละลายรวมเปนเนอเดยวกน โดยสารละลายประกอบดวยตวละลายและตวท าละลาย ถาตวท าละลายและตวละลายมสถานะตางกน ใหพจารณาวาสารใดทมสถานะเหมอนกบสารละลายใหถอวาสารนนเปนตวท าละลาย ถาตวท าละลายและตวละลายมสถานะเหมอนกน ใหพจารณาวาสารทมปรมาณมากกวาเปนตวท าละลาย และสารทมปรมาณนอยกวาเปนตวละลาย

สารละลายมจดหลอมเหลวและจดเดอดไมคงท โดยสารละลายจะมจดหลอมเหลวต ากวา ตวท าละลายบรสทธ และสารละลายจะมจดเดอดสงกวาตวท าละลายบรสทธ

เวลาทใช 2 ชวโมง



แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง องคประกอบของสารละลาย

ค าชแจง แบบทดสอบม 10 ขอ จ านวน 10 คะแนน เวลาสอบ 10 นาท ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ลงบนตวเลอกทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดตอไปนเปนสารละลายทงหมด ก. น าเกลอ น าแปง น าคลอง ข. น าอดลม น าเชอม ทองค า ค. นาก น านม น าคลอง ง. ทองเหลอง อากาศ น าโซดา

4. อากาศมสารใดเปนตวท าละลาย ก. แกสออกซเจน ข. แกสไนโตรเจน ค. แกสคารบอนไดออกไซด ง. ไอน า

2. ฟวสไฟฟาประกอบดวย ดบก 27% ตะกว 23% และบสมท 50% สารใดเปนตวละลาย

ก. ดบก ข. ตะกว ค. ดบก และตะกว ง. บสมท

5. ถาสารทน ามาผสมเปนสารละลายมสถานะเหมอนกน สารใดจดเปนตวท าละลาย

ก. สารทมปรมาณมากกวา ข. สารทมสถานะเดยวกบสารละลาย ค. สารทมจดเดอดต ากวา ง. สารทมสถานะเปนของเหลว

3. สารละลายชนดหนงมสถานะเปนของเหลวประกอบดวยสาร A 10% สาร B 20% สาร C 30% และสาร D 40% สารใดเปนตวท าละลาย

ก. A ข. D ค. A B และ C ง. A B และ D

6. เมอน าของเหลวเนอเดยวชนดหนงมาระเหย แหงโดยการใชความรอน ปรากฏวาไมมสารใดเหลอทกนภาชนะ ขอใดสรปไดถกตอง

ก. ของเหลวชนดนเปนสารละลาย ข. ของเหลวชนดนเปนสารบรสทธ ค. ของเหลวชนดนเปนของผสม ง. ไมสามารถสรปได



7.ขอใดตอไปนกลาวไมถกตองเกยวกบสารละลาย ก. สารละลายเปนสารเนอเดยว ข. สารละลายเปนของผสม ค. สารละลายมจดเดอดคงท ง. สารละลายประกอบดวยตวละลายและ

ตวท าละลาย

9.ขอใดไมใชสมบตของสารละลาย ก. สารละลายมจดหลอมเหลวไมคงท ข. สารละลายมชวงการหลอมเหลวแคบ ค. อณหภมขณะเดอดไมคงท ง. สารละลายมจดเดอดต ากวาตวท าละลาย

บรสทธ

8. เดกชายณภทรเตรยมสารละลาย A, B และ C จากนนน าไประเหยแหงไดผลการทดลอง ดงตาราง

สารละลาย A B C

ตวละลาย x y z

ตวท าละลาย น า น า น า

เม อระ เหยแหง

ไม ม ส า รใดเหลอ

มของแขงสขาวเหลออย

มของแขงสขาวเหลอ อย

ขอใดถกตอง ก. สาร x คอแอลกอฮอล สาร y คอเกลอ ข. สาร x คอเกลอ สาร y คอแอลกอฮอล ค. สาร y คอเกลอ สาร z คอน าตาลทราย ง. ถกทง ก. และ ค.

10.จงพจารณาสมบตของสารละลายตอไปน A. จดเดอดต ากวาตวท าละลายบรสทธ B. จดเดอดสงกวาตวท าละลายบรสทธ C. จดหลอมเหลวต ากวาตวท าละลายบรสทธ D. จดหลอมเหลวสงกวาตวท าละลายบรสทธ ขอใดถกตอง ก. A, C ข. A, D ค. B, C ง. B, D



กระดาษค าตอบกอนเรยน / หลงเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย

ชอ......................................................................................... ชน ม. 1/……….. เลขท ................

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก. ข. ค. ง. ขอ ก. ข. ค. ง.

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 9

10 10

แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได กอนเรยน 10

หลงเรยน 10

ผลการพฒนา รอยละ .

ลงชอ ผบนทก (นายพเชษฐ อยยงค)

ต าแหนง คร



กจกรรมการเรยนร

องคประกอบของสารละลาย

จดประสงคการเรยนร

ทดลองและอธบายองคประกอบของสารละลาย 1. ขนสรางความสนใจ

นกเรยนรวมกนอภปรายแยกกลมของสาร 10 ชนด ไดแก น านม น าเชอม น าแปง น าโคลน น าตาลทราย น า เหลก น าอดลมทไมผสมส น าเกลอ น าสมสายช และเหรยญบาท โดยใหนกเรยนน าเสนอเกยวกบเกณฑและเหตผลทใชในการจ าแนกกลมของสาร

- ค าถามชวนคด

นกเรยนคดวาสารตอไปน ประกอบดวยองคประกอบกชนด อะไรบาง

ชนดของสาร จ านวนสารทเปนองคประกอบ ชนดขององคประกอบในสารตวอยาง

น า

น าเชอม น าเกลอ

แอลกอฮอล

น าอดลมทไมผสมส น าสมสายช

เกณฑทใชในการจ าแนก คอ ........................................................................................................... จ าแนกไดเปน ................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................



นกเรยนสงเกตลกษณะของสารละลายทง 3 บกเกอร ดงภาพ 1 และท านายวาสารละลาย ทง 3 บกเกอรเปนสารละลายชนดเดยวกนหรอไม แลวนกเรยนมวธการตรวจสอบอยางไร

ภาพ 1 สารละลายชนดตางๆ ดดแปลงจาก : http://www.priceza.com

สบคนเมอ 15 ม.ย. 2558

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สารละลาย A สารละลาย B สารละลาย C



2. ขนส ารวจและคนหา

ใหนกเรยนแบงกลม ๆ ละ 4-5 คน ท ากจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย พรอมทงบนทกผลการทดลอง

กจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย

จดประสงคการทดลอง

1. ทดลองและอธบายองคประกอบของสารละลาย 2. อธบายวธการตรวจสอบองคประกอบของสารละลาย 3. มความใฝเรยนรและมงมนในการท างาน

วสดอปกรณและสารเคม

รายการ ปรมาณ

1. น าเกลอ 5% โดยมวลตอปรมาตร 2. น าเชอม 5% โดยมวลตอปรมาตร 3. น าอดลม (ชนดไมผสมส) 4. น าโซดา 5. กระบอกตวง ขนาด 10 cm3 6. จานหลมโลหะ 7. ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 8. คมคบโลหะ

1 cm3 1 cm3

1 cm3

1 cm3

4 ใบ 1 อน 1 ชด 1 อน



วธการทดลอง

1. สงเกตลกษณะของน าเกลอ น าเชอม น าอดลม และน าโซดา 2. น าของเหลวทง 3 ชนด ชนดละ 1 cm3 ใสในจานหลมโลหะ ชนดละหลม ดงภาพ 2 3. น าจานหลมไปตงบนตะเกยงแอลกอฮอล ดงภาพ 4. ใหความรอนจนของเหลวระเหยแหงไปหมด สงเกตและบนทกผลการเปลยนแปลง

ภาพ 2 ขนตอนการทดลอง เรอง องคประกอบของสารละลาย ทมา : http://www.slideshare.net/teacherkobwit/4-mat-1


http://www.slideshare.net/teacherkobwit/4-mat-1



แบบบนทกกจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย

ปญหา............................................................................................................................. ........................ ................................................................................................................................................................ สมมตฐาน............................................................................................................................. ................ ............................................................................................................................. ................................... ตวแปร ตวแปรตน.................................................................. ............................................................... ตวแปรตาม.................................................................................................................... ............ ตวแปรควบคม.......................................................................................................................... ...........................................................................................................................

ตารางบนทกผลการท ากจกรรม

สารละลายตวอยาง ลกษณะสารละลายทสงเกตได ผลการสงเกตเมอน าสารละลายไประเหยแหง

น าเกลอ

น าเชอม

น าอดลม

น าโซดา

สรปผลและอธบายผลการทดลอง ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................



3. ขนอธบายและลงขอสรป

1. นกเรยนแตละกลมรวมกนวเคราะหขอมลจากผลการทดลอง อภปรายและลงขอสรป 2. ตวแทนนกเรยนแตละกลม ออกมาน าเสนอผลการทดลอง อภปรายผลและสรปผล 3. ใหนกเรยนตอบค าถามจากผลการทดลองในกจกรรม ดงน

1.1 ลกษณะสารละลายทง 4 ชนด ทสงเกตไดมลกษณะเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

1.2 เมอน าน าเกลอไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ถามสารทเหลออยมลกษณะอยางไร .........................................................................................................................................

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

1.3 เมอน าน าเชอมไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ถามสารทเหลออยมลกษณะอยางไร ........................................................................................................................................

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

1.4 เมอน าน าอดลมไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ถามสารทเหลออยมลกษณะอยางไร

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

1.5 เมอน าน าโซดาไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ถามสารทเหลออยมลกษณะอยางไร

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................



1.6 ถาน าของเหลวชนดหนงไปใหความรอน แลวปรากฏวามของแขงเหลออยในภาชนะ นกเรยนจะสรปผลการทดลองวาอยางไร ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

........................................................................................................................................ 1.7 ถาน าของเหลวชนดหนงไปใหความรอน แลวปรากฏวาไมมสารใดเหลออยในภาชนะเลย นกเรยนจะสรปผลการทดลองวาอยางไร

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................



4. ขนขยายความร

บตรเนอหา เรอง องคประกอบของสารละลาย

ความหมายของสารละลาย

สารละลาย (Solution) หมายถง ของผสมเนอเดยวทเกดจากสารบรสทธตงแต 2 ชนดขนไปมาผสมจนเปนเนอเดยวกน ซงสารละลายประกอบไปดวยองคประกอบ 2 สวน คอ ตวท าละลาย (Solvent) และตวละลาย (Solute)

ภาพ 3 ตวท าละลายและตวละลาย ทมา : พเชษฐ อยยงค

เกณฑการพจารณาตวท าละลายหรอตวละลาย การพจารณาวาสารใดเปนตวท าละลาย หรอตวละลาย มหลกการพจารณา ดงน

1. ถาตวท าละลายและตวละลายมสถานะตางกน ใหพจารณาวาสารใดทมสถานะเหมอนกบสารละลายใหถอวาสารนนเปนตวท าละลาย เชน เมอน าน าทมสถานะเปนของเหลวผสมกบเกลอทมสถานะเปนของแขง จะไดสารละลายน าเกลอทมสถานะของเหลว ดงนนน าทมสถานะเปนของเหลว เหมอนกบสารละลายน าเกลอจงจดวาเปนตวท าละลาย



ภาพ 4 การพจารณาตวท าละลายทเกดจากการผสมของสารบรสทธทมสถานะตางกน ดดแปลงจาก: https://chemicproject.wordpress.com


2. ถาตวท าละลายและตวละลายมสถานะเหมอนกน ใหพจารณาวาสารทมปรมาณมากกวาเปนตวท าละลาย และสารทมปรมาณนอยกวาเปนตวละลาย เชน สารละลายแอลกอฮอล 40% ประกอบดวย แอลกอฮอลทมสถานะเปนของเหลว 40 สวน ผสมกบน าทมสถานะเปนของเหลวเหมอนกบสารละลายแอลกอฮอล 60 สวน เนองจากน ามปรมาณมากกวาแอลกอฮอล จงจดวาน าเปนตวท าละลายและแอลกอฮอลเปนตวละลาย

ภาพ 5 การพจารณาตวท าละลายทเกดจากการผสมของสารบรสทธทมสถานะเหมอนกน ดดแปลงจาก: http://www.kru-aor.com/laboratory/beaker.html


https://chemicproject.wordpress.com/



เกณฑการจ าแนกสารละลาย เกณฑทนยมใชในการจ าแนกสารละลาย ม 3 เกณฑดงน 1. จ าแนกตามสถานะของสารละลาย

1.1 สารละลายทมสถานะของแขง

ตวอยางสารละลาย

องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย

ทองส ารด ทองแดง+ดบก ดบก ทองแดง ทองเหลอง ทองแดง+สงกะส สงกะส ทองแดง

ทองขาว ทองค า+เงน+แพลเลเดยม เงน+แพลเลเดยม ทองค า นาก ทองค า+ทองแดง+เงน ทองค า+เงน ทองแดง

ฟวส ตะกว+ดบก+บสมท ตะกว+ดบก บสมท

เหลกกลาไรสนม เหลก+นกเกล+โครเมยม+คารบอน นกเกล+โครเมยม+คารบอน เหลก 1.2 สารละลายทมสถานะของเหลว

ตวอยางสารละลาย องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย

น าเกลอ น า+เกลอ เกลอ น า น าเชอม น า+น าตาล น าตาล น า

น าโซดา น า+แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) แกสคารบอนไดออกไซด น า น าอดลม น า+น าตาล+สผสมอาหาร+แกส

คารบอนไดออกไซด น าตาล+สผสมอาหาร+แกสคารบอนไดออกไซด

น า

แอลกอฮอลลางแผล น า+แอลกอฮอล น า แอลกอฮอล แกสโซฮอล น ามนเบนซน+เอทานอล เอทานอล น ามนเบนซน

1.3 สารละลายทมสถานะแกส

ตวอยางสารละลาย องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย อากาศ O2+N2+CO2+CH4+ฯลฯ O2+CO2+CH4+ฯลฯ N2

แกสหงตม โพรเพน+บวเทน บวเทน โพรเพน



2. จ าแนกตามปรมาณของตวละลาย มดงน

2.1 สารละลายอมตว (Saturated Solution) คอ สารละลายทตวละลายไมสามารถละลายในตวท าละลายไดเพมขนอก เมออณหภมคงทและเปนตวท าละลายชนดเดม 2.2 สารละลายไมอมตว (Unsaturated Solution) คอ สารละลายทตวละลายยงสามารถละลายในตวท าละลายไดอกเมออณหภมคงทและเปนตวท าละลายชนดเดม

3. จ าแนกตามความเขมขนของสารละลาย มดงน

3.1 สารละลายเขมขน คอ สารละลายทประกอบดวยตวละลายปรมาณมาก หรอมตวท าละลายปรมาณนอย 3.2 สารละลายเจอจาง คอ สารละลายทประกอบดวยตวละลายปรมาณนอย หรอมตวท าละลายปรมาณมาก

ภาพ 6 แสดงการละลายของน าตาลทราย ทมา : http://www.agri.kmitl.ac.th/elearning/courseware/aquatic/1_4.html




สมบตของสารละลาย

1. สารละลายมจดหลอมเหลวและจดเดอดไมคงท ขนอยกบชนดของตวท าละลายและปรมาณของตวละลายทละลายอยในสารละลาย

2. สารละลายมชวงอณหภมของการหลอมเหลวกวาง (ชวงอณหภมตงแตเรมหลอมเหลวจนกระทงหลอมเหลวหมด)

3. สารละลายมจดเดอดสงกวาตวท าละลายบรสทธ เชน น าเกลอมจดเดอดสงกวาน าบรสทธ ทเปนตวท าละลายของน าเกลอ

4. สารละลายมจดหลอมเหลวต ากวาตวท าละลายบรสทธ เชน น าเกลอมจดหลอมเหลวต ากวาน าบรสทธ



5. ขนประเมน

แบบฝกหดเรอง องคประกอบของสารละลาย

ค าชแจงตอนท 1 ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปนใหถกตอง 1. สารละลายประกอบดวยองคประกอบ 2 สวน ไดแก ……………………….……………………………

………..............................................................................................................……………..…………... 2. สารละลายทเกดจากการผสมสารบรสทธทมสถานะเดยวกน ตวท าละลาย คอ......................

...................................................................................................................................................... 3. สารละลายทเกดจากการผสมสารบรสทธทมสถานะตางกน ตวท าละลาย คอ.......................

...................................................................................................................................................... 4. เราจะมวธการตรวจสอบองคประกอบของสารละลายไดอยางไร............................................

...................................................................................................................................................... 5. ถาน าดนมาผสมกบน าจะเปนสารผสมประเภทใด เพราะเหตใด.............................................

...................................................................................................................................................... 6. สมบตของตวท าละลายและตวละลายมผลตอการละลายของสารหรอไม เพราะเหตใด...........

..................................................................................................................................................... 7. เมอใหความรอนแกสาร A และสาร B ไดผลการทดลองกราฟตอไปน

7.1 นกเรยนคดวาสารใดนาจะเปนสารละลาย เพราะเหตใด ............................................................................................................................. .................................. .................................................................................... ................................................................. .......... ............................................................................................................................. ..................................



7.2 สาร A มจดเดอดเทาไร และสาร A เปนสารบรสทธหรอไม............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................ ......... ............................................................................................................................. ..................................

ค าชแจงตอนท 2 ใหนกเรยนระบองคประกอบในสารละลายวาสารใดเปนตวละลายและสารใด เปนตวท าละลาย

ตวอยางสารละลาย องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย สถานะของแขง

ทองส ารด ทองแดง+ดบก

ทองเหลอง ทองแดง+สงกะส ทองขาว ทองค า+เงน+แพลเลเดยม

นาก ทองค า+ทองแดง+เงน ฟวส ตะกว+ดบก+บสมท

เหลกกลาไรสนม เหลก+นกเกล+โครเมยม+คารบอน

สถานะของเหลว

น าเกลอ น า+เกลอ น าเชอม น า+น าตาล

น าโซดา น า+แกสคารบอนไดออกไซด(CO2)

น าอดลม น า+น าตาล+สผสมอาหาร+แกสคารบอนไดออกไซด

แอลกอฮอลลางแผล น า+แอลกอฮอล

ทงเจอรไอโอดน ไอโอดน+แอลกอฮอล

แกสโซฮอล น ามนเบนซน+เอทานอล สถานะแกส

อากาศ O2+N2+CO2+CH4+ฯลฯ แกสหงตม โพรเพน+บวเทน



ค าชแจงตอนท 3 ใหนกเรยนเตมประโยคตอไปนใหถกตองและสมบรณ สรปสวนส าคญ


ความหมาย องคประกอบ การพจารณาตวท าละลาย

และตวละลาย

สมบตของ

สารละลาย

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

…….

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

…….

ถาตวท าละลายและตวละลาย มสถานะตางกน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………ถาตวท าละลายและตวละลาย มสถานะเหมอนกน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

จดเดอด …………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

จดหลอมเหลว …………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………

…………………………………………



แบบทดสอบหลงเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย

ค าชแจง แบบทดสอบม 10 ขอ จ านวน 10 คะแนน เวลาสอบ 10 นาท ใหนกเรยนท าเครองหมาย X ลงบนตวเลอกทถกตองทสดเพยงขอเดยว จดประสงค

1. อธบายวธตรวจสอบองคประกอบของสารละลาย (K) 2. ทดลองและอธบายองคประกอบของสารละลาย (P) 3. มความใฝเรยนรและมงมนในการท างาน (A)

1. ขอใดตอไปนเปนสารละลายทงหมด ก. น าเกลอ น าเชอม น าคลอง ข. ฟวส น าเชอม ทองค า ค. นาก ทองส ารด น าโซดา ง. ทองเหลอง อากาศ น านม

4. อากาศมสารใดเปนตวละลาย ก. แกสออกซเจน ข. แกสไนโตรเจน ค. แกสคารบอนไดออกไซด ง. ถกทงขอ ก และ ค

2. นากประกอบดวย ทองค า 37% เงน 3% และทองแดง 60% สารใดเปนตวละลาย

ก. ทองแดง ข. ทองค า ค. เงน ง. ทองค า และเงน

5. ถาสารทน ามาผสมเปนสารละลายมสถานะตางกน สารใดจดเปนตวท าละลาย

ก. สารทมปรมาณมากกวา ข. สารทมสถานะเดยวกบสารละลาย ค. สารทมจดเดอดต ากวา ง. สารทมสถานะเปนของเหลว

3. สารละลายชนดหนงมสถานะเปนของเหลว ประกอบดวยสาร A 30% สาร B 10% สาร C 10% และสาร D 50% นกเรยนคดวาสารใดเปนตวท าละลาย

ก. D ข. A และ D ค. B และ C ง. A B และ C

6. เมอน าของเหลวชนดหน งมาระเหยแห ง โดยการใชความรอนปรากฏวามของแขงเหลอ ทกนภาชนะ ขอใดสรปไดถกตอง

ก. สารชนดนเปนสารละลาย ข. สารชนดนเปนสารบรสทธ ค. สารชนดนเปนสารเนอผสม ง. ไมสามารถสรปได



7.ขอใดตอไปนกลาวถกตองเกยวกบสารละลาย ก. สารละลายเปนสารเนอผสม ข. สารละลายเปนของผสม ค. สารละลายมจดเดอดคงท ง. สารละลายประกอบดวยตวละลายและ

ตวท าละลายทไมละลายกน

9. ขอใดไมใชสมบตของสารละลาย ก. สารละลายมจดเดอดไมคงท ข. สารละลายมชวงการหลอมเหลวกวาง ค. สารละลายมจดเดอดต ากวาตวท าละลาย บรสทธ ง. สารละลายมจดหลอมเหลวต ากวาตวท า ละลายบรสทธ

8. เดกหญงนทธมนเตรยมสารละลาย A, B และ C จากนนน าไประเหยแหงไดผลการทดลอง ดงตาราง

สารละลาย A B C

ตวละลาย x y z

ตวท าละลาย น า น า น า

เม อระ เหยแหง

มของแขงสขาว

เหลออย

ไมมสารใดเหลอ

มของแขงสขาวเหลอ

อย

ขอใดถกตอง ก. สาร x คอแอลกอฮอล สาร y คอเกลอ ข. สาร x คอเกลอ สาร y คอแอลกอฮอล ค. สาร x คอเกลอ สาร z คอน าตาลทราย ง. สาร y คอน าตาลทราย สาร z คอ แอลกอฮอล

10.จงพจารณาสมบตของสารละลายตอไปน A. จดเดอดสงกวาตวท าละลายบรสทธ B. จดเดอดต ากวาตวท าละลายบรสทธ C. ชวงของการหลอมเหลวกวาง D. จดหลอมเหลวสงกวาตวท าละลายบรสทธ ขอใดถกตอง ก. A, C ข. A, D ค. B, C ง. B, D



แนวค าตอบ

ขนสรางความสนใจ

นกเรยนรวมกนอภปรายแยกกลมของสาร 10 ชนด ไดแก น านม น าเชอม น าแปง น าโคลน น าตาลทราย น า เหลก น าอดลมทไมผสมส น าเกลอ น าสมสายช และเหรยญบาท โดยใหนกเรยนน าเสนอเกยวกบเกณฑและเหตผลทใชในการจ าแนกกลมของสาร

ค าถามชวนคด

นกเรยนคดวาสารตอไปน ประกอบดวยองคประกอบกชนด อะไรบาง

ชนดของสาร จ านวนสารทเปนองคประกอบ ชนดขององคประกอบในสารตวอยาง

น า 1 ชนด น า

น าเชอม 2 ชนด น า และน าตาลทราย น าเกลอ 2 ชนด น า และเกลอ

แอลกอฮอล 2 ชนด น า และแอลกอฮอล น าอดลมทไมผสมส 3 ชนด น า, น าตาล และแกสคารบอนไดออกไซด

น าสมสายช 2 ชนด น า และกรดแอซตค (กรดน าสม)

เกณฑทใชในการจ าแนก คอ ........................................................................................................... จ าแนกไดเปน ................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

ค าตอบทนาจะได คอ เกณฑสถานะ ลกษณะเนอสาร ฯลฯ

เกณฑสถานะ คอ ของแขง ไดแก น าตาลทราย เลลก เลรยบบาท ของเลลว ไดแก น านม น าเชอม น าแปง น าโคลน น า น าอดลมทไมผสมส น าเกลอ น าสมสายช

เกณฑลกษณะเนอสาร คอ สารเนอเดยว ไดแก น าตาลทราย เลลก เลรยบบาท น านม น าเชอม น า น าอดลมทไมผสมส น าเกลอ น าสมสายช สารเนอผสม ไดแก น าแปง น าโคลน



ขนส ารวจและคนหา

ปญหา การตรวจสอบองคประกอบของสารละลายสามารถท าไดอยางไร สมมตฐาน การตรวจสอบองคประกอบของสารละลายแตละชนดดวยการระเหยแหงจะท าใหไดสารทเหลอจากการระเหยแหงแตกตางกน ตวแปร ตวแปรตน น าเกลอ น าเชอม น าอดลม และน าโซดา ตวแปรตาม ลกษณะสารทสงเกตไดกอนระเหยแหง และหลงจากระเหยแหง ตวแปรควบคม ปรมาณของสารละลายแตละชนด

ตารางบนทกผลการท ากจกรรม

สารละลายตวอยาง ลกษณะสารละลายทสงเกตได ผลการสงเกตเมอน าสารละลายไประเหยแหง

น าเกลอ ของเลลวใสเนอเดยว ไมมส มตะกอนละเอยดสขาวเลลออยทกนจานลลม

น าเชอม ของเลลวใสเนอเดยว ไมมสลรอสน าตาลออน (ขนอยกบชนดของ

น าตาลทใชทดลอง)

มตะกอนสน าตาลออน ลรอน าตาลเขมเลลออยทกนจานลลม (ขนอยกบอณลภมทใชทดลอง)

น าอดลม ของเลลวใสเนอเดยว ไมมส

(อาจมฟองแกส) มตะกอนละเอยดสขาวลรอสน าตาลออน เลลออยทกนจานลลม

น าโซดา ของเลลวใสเนอเดยว ไมมส

(อาจมฟองแกส) ไมมสารใดเลลออยทกนจานลลม

สรปผลและอธบายผลการทดลอง

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

กอนการใลความรอนสารทง 4 ชนด มลกษณะเลมอนกน คอ เปนของเลลวใสเนอเดยว ไมมส เมอน าไปใลความรอนจนแลง พบวา น าเชอม น าเกลอ และน าอดลม มสารทเปนของแขงเลลออย แสดงวาสาร 3 ชนด มองคประกอบมากกวา 1 ชนด ประกอบดวยตวท าละลายซงเปนน าระเลยไป และตวละลายเปนของแขงอยางนอยลนงชนด แตน าโซดาไมมสารใดเลลออยกนจานลลม จงไมสามารถสรปไดวาเปนสารบรสทธลรอของสารละลาย เพราะสารชนดนอาจจะเปนสารบรสทธเพยงชนดเดยวทไมไดรวมกบสารชนดอน ลรอสารชนดนอาจจะเปนสารละลายทมตวละลายและ ตวท าละลายเปนของเลลวทระเลยงาย



ขนอธบายและลงขอสรป

3.1 ลกษณะสารละลายทง 4 ชนด ทสงเกตไดมลกษณะเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร .............. ......................................................................................................................................................

3.2 เมอน าน าเกลอไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ...................... ถาม สารทเหลออยมลกษณะอยางไร ...............................................................................................

3.3 เมอน าน าเชอมไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม .................... ถาม สารทเหลออยมลกษณะอยางไร ...............................................................................................

3.4 เมอน าน าอดลมไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ..................... ถาม สารทเหลออยมลกษณะอยางไร ..............................................................................................

3.5 เมอน าน าโซดาไประเหยแหงในจานหลม มสารใดเหลออยในจานหลมหรอไม ..................... ถาม สารทเหลออยมลกษณะอยางไร ...............................................................................................

3.6 ถาน าของเหลวชนดหนงไปใหความรอน แลวปรากฏวามของแขงเหลออยในภาชนะ นกเรยนจะสรปผลการทดลองวาอยางไร ...................................................................................................... ......................................................................................................................................................

3.7 ถาน าของเหลวชนดหนงไปใหความรอน แลวปรากฏวาไมมสารใดเหลออยในภาชนะเลย นกเรยนจะสรปผลการทดลองวาอยางไร .......................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ขนประเมน ตอนท 1

1. สารละลายประกอบดวย 2 สวน ไดแก ……………………………… ……………………..…………. 2. สารละลายทเกดจากการผสมสารบรสทธทมสถานะเดยวกน ตวท าละลายคอ......................

...................................................................................................................................................... 3. สารละลายทเกดจากการผสมสารบรสทธทมสถานะตางกน ตวท าละลาย คอ.....................

..................................................................................................................................................... 4. เราจะมวธการตรวจสอบองคประกอบของสารละลายไดอยางไร............................................

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

เลมอนกน คอ สารละลายทง 4ชนดเปนของเลลวใสมลกษณะเปนเนอเดยวกน ไมมส

ม

ม

ม

เปนตะกอนละเอยด สขาว

เปนตะกอนละเอยดสน าตาลออน ลรอสน าตาลเขม

เปนตะกอนละเอยดสขาว ลรอสน าตาลออน

ของเลลวชนดนเปนสารละลายทมตวละลายเปนของแขงระเลยยาก

ไมสามารถสรปได เพราะสารชนดนอาจจะเปนสารบรสทธ เพยงชนดเดยวทไมไดรวมกบสารชนดอน ลรอสารชนดนอาจจะเปนสารละลายทมตวละลายและ ตวท าละลายเปนของเลลวทระเลยงาย

1. ตวละลาย (Solute) 2. ตวท าละลาย

(Solvent) สารทมปรมาณ มากทสดในสารละลาย

สารทมสถานะ เลมอนกบสารละลาย

ไมม

ท า ไ ด ล ล า ย ว ธ เ ช น น าสารละลายไประเลยแลงลรอน าไปกลน ซงจะตรวจสอบไดวามองคประกอบชนดเดยวลรอมากกวาลนงชนด

และตวท าละลายมสถานะเปนของเลลว

-



5. ถาน าดนมาผสมกบน าจะเปนสารผสมประเภทใด เพราะเหตใด............................................. ..................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

6. สมบตของตวท าละลายและตวละลายมผลตอการละลายของสารหรอไม เพราะเหตใด........... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................

7. เมอใหความรอนแกสาร A และสาร B ไดผลการทดลองกราฟตอไปน

7.1 นกเรยนคดวาสารใดนาจะเปนสารละลาย เพราะเหตใด.................................................

...................................................................................................................................................... 7.2 สาร A มจดเดอดเทาไร และสาร A เปนสารบรสทธหรอไม ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ถาน าดนผสมกบน าจะเปนสารผสมประเภทสารเนอผสมทไมเปนเนอเดยวกน เพราะดนไมละลายน าลรอละลายน าไดนอยมาก ซงเมอผสมกนจะไดของเลลวขนลรอน าโคลน เมอทงไวจะตกตะกอนและสามารถแยกดนออกจากน าดวยวธการกรอง

มผลตอการละลาย เพราะ ตวท าละลายลรอตวละลายตางชนดกนจะท าใลสมบตการละลายของสารแตละชนดไมเทากน

สาร B เพราะสารละลายมจดเดอดไมคงท

สาร A มจดเดอด 82.0 องศาเซลเซยส และสาร A เปนสารบรสทธเพราะสารบรสทธเปนสารทมจดเดอดและจดลลอมเลลวคงท



ตอนท 2

ตวอยางสารละลาย องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย

สถานะของแขง ทองส ารด ทองแดง+ดบก ดบก ทองแดง

ทองเหลอง ทองแดง+สงกะส สงกะส ทองแดง

ทองขาว ทองค า+เงน+แพลเลเดยม ทองค า+เงน+แพลเลเดยม ทองค า นาก ทองค า+ทองแดง+เงน ทองค า+เงน ทองแดง

ฟวส ตะกว+ดบก+บสมท ตะกว+ดบก บสมท

เหลกกลาไรสนม เหลก+นกเกล+โคร เมยม+คารบอน

นกเกล+โครเมยม+คารบอน เลลก

ตวอยางสารละลาย องคประกอบของสารละลาย ตวละลาย ตวท าละลาย สถานะของเหลว

น าเกลอ น า+เกลอ เกลอ น า

น าเชอม น า+น าตาล น าตาล น า น าโซดา น า+แกสคารบอนไดออกไซด

(CO2) แกสคารบอนไดออกไซด (CO2)

น า

น าอดลม น า+น าตาล+สผสมอาหาร+แกสคารบอนไดออกไซด

น าตาล+สผสมอาลาร+แกสคารบอนไดออกไซด

น า

แอลกอฮอลลางแผล น า+แอลกอฮอล น า แอลกอฮอล

ทงเจอรไอโอดน ไอโอดน + แอลกอฮอล ไอโอดน แอลกอฮอล

แกสโซฮอล น ามนเบนซน+เอทานอล เอทานอล น ามนเบนซน สถานะแกส

อากาศ O2+N2+CO2+CH4+ฯลฯ O2+CO2+CH4+ฯลฯ N2

แกสหงตม โพรเพน+บวเทน บวเทน โพรเพน



ตอนท 3สรปสวนส าคญ


ความหมาย องคประกอบ การพจารณาตวท าละลาย

และตวละลาย

สมบตของ

สารละลาย

ของผสมเนอเดยว ทเกดจากสารตงแต 2 ชนดขนไปมาผสมจนเปนเนอเดยวกน

ประกอบดวย 2 สวน คอตวละลาย (Solute) และตวท าละลาย (Solvent)

ถาตวท าละลายและตวละลาย มสถานะตางกน สารใดทมสถานะเลมอนกบ สารละลายใลถอวาสารนนเปนตวท าละลาย

ถาตวท าละลายและตวละลาย มสถานะเหมอนกน สารทมปรมาณมากกวาเปนตวท าละลายและสารทมปรมาณนอยกวาเปนตวละลาย

จดเดอด สารละลายมจดเดอดไมคงทและ มจดเดอดสงกวาตวท าละลายบรสทธ

จดหลอมเหลว สารละลายมชวงของ การลลอมเลลวกวาง และมจดลลอมเลลวต ากวาตวท าละลายบรสทธ



เฉลยกระดาษค าตอบกอนเรยน / หลงเรยน เรอง องคประกอบของสารละลาย

ชอ......................................................................................... ชน ม. 1/……….. เลขท ................

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก. ข. ค. ง. ขอ ก. ข. ค. ง.

1 X 1 X

2 X 2 X

3 X 3 X

4 X 4 X

5 X 5 X

6 X 6 X

7 X 7 X

8 X 8 X

9 X 9 X

10 X 10 X

เกณฑการประเมน คะแนนระหวาง 9 – 10 อยในเกณฑ ดมาก คะแนนระหวาง 7 – 8 อยในเกณฑ ด คะแนนระหวาง 5 – 6 อยในเกณฑ พอใช คะแนนระหวาง 0 – 4 อยในเกณฑ ปรบปรง



บรรณานกรม กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ธนอรรถ ตงเกษตรสน. (2557). วทยาศาสตร ม.1 เลม 1. กรงเทพฯ: ฟรมายด ดร.บญชา แสนทว และคณะ. (2553). ค มอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ชน

มธยมศกษาปท 1 เลม 1 ระดบมธยมศกษาตอนตน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: วฒนาพานชส าราญราฎร

ประดบ นาคแกว และคณะ. (2552). หนงสอเรยนแมค หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาตอนตน ตรงตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ม.1. กรงเทพฯ: แมค.

สามารถ พงศไพบลย. (2554). หวใจวทยาศาสสตรม. 1-2-3. กรงเทพฯ:ไฮเอดพบลชชง. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2557). หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน

วทยาศาสตร 1. กรงเทพฯ: สกสค.ลาดพราว. รองศาสตราจารย ดร.สมพงษ จนทรโพธศร. (2553). คมอเตรยมสอบ วทยาศาสตร1 เลมรวม

เทอม1 ม.1. กรงเทพฯ: ไฮเอดพบลชชง. ________. (2554). คมอครรายวชาพนฐานวทยาศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท1 เลม 1 กลมสาระ

การเรยนรวทาศาสตรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: องคการคาของ สกสค.

________. (2013). FOCUS SMART Science Mathayom1. กรงเทพฯ: เพอลงอ พบลชชง (ประเทศไทย) จ ากด

________. (2013). Workbook FOCUS SMART Science Mathayom1. กรงเทพฯ: เพอลงอ พบลชชง (ประเทศไทย) จ ากด



ภาคผนวก



ภาคผนวก ก

กจกรรมการเรยนรของนกเรยน



ภาพท 1 นกเรยนสงเกตลกษณะเนอสาร บนทกผล และรวมกนอภปรายการแยกกลมของสาร

(กจกรรมการเรยนร ; ขนสรางความสนใจ)

ภาพท 2 นกเรยนน าเสนอเกยวกบเกณฑทใชในการจ าแนกกลมของสาร

(กจกรรมการเรยนร ; ขนสรางความสนใจ)



ภาพท 3 นกเรยนทดลองกจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย

(กจกรรมการเรยนร ; ขนส ารวจและคนหา)

ภาพท 4 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการทดลองจากกจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย




ภาพท 5 นกเรยนรวมกนสรปและ เขยนแบบบนทกกจกรรม เรอง องคประกอบของสารละลาย


ภาพท 6 นกเรยนรวมกนอภปรายผลการทดลองจากกจกรรมเรอง องคประกอบของสารละลาย

(กจกรรมการเรยนร ; ขนอภปรายและลงขอสรป)



ภาพท 7 นกเรยนระดมสมองรวมกนตอบค าถามในแบบฝกหด เรอง องคประกอบของสารละลาย

(กจกรรมการเรยนร ; ขนประเมน)



ภาคผนวก ข

ผลงานของนกเรยน



ภาพท 8 ผลงานของนกเรยนเกยวกบกจกรรมการเรยนร เรอง องคประกอบของสารละลาย

(กจกรรมการเรยนร ; สรางความสนใจ)



ภาพท 9 ผลงานของนกเรยนเกยวกบแบบบนทกกจกรรม เรอง องคประกอบของสารละลาย




ภาพท 10 ผลงานของนกเรยนเกยวกบแบบฝกหด เรอง องคประกอบของสารละลาย

(กจกรรมการเรยนร ; ขนอธบายและลงขอสรป)

Documents

1ชุดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ ( Inquiry Cycle; 5E · เล่มที่ 1 เรื่อง