1

İçduygu, Ahmet ve Şule Toktaş. 2005. Yurtdışından Gelenlerin Nicelik ve Niteliklerinin

Tespitinde Sorunlar. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Raporları. ISBN: 975-8593-

81-1

İçindekiler

Tabloların Listesi VI

Seçilmiş Kısaltmalar VII

Bölüm I Giriş: Çalışmanın Arka Planı ve Amaçları 9

Bölüm II Uluslararası Göç ile İlgili Bilgi Toplanması Sorunu: Kuramsal, Çözümsel ve Görgül

Bir Değerlendirme 14

1) Uluslararası Göç Veri Derleme Sistemleri 14

2) Türkiye’deki Uluslararası Göç Verileri üzerine Bir İrdeleme 29

3) Türkiye ve Uluslararası Göç 43

4) Türkiye’de Düzensiz Göçün Tarihsel Arka Planı 54

Bölüm III Yöntem 62

1) Türkyie Üzerine Bir Alan Araştırması 63

2) Seçilmiş Bazı Ülke Örnekleri Üzerine Bir Değerlendirme 65

Bölüm IV Bulgular ve Tartışma 66

1) Türkiye Üzerine Bir Alan Araştırması 66

2) Seçilmiş Bazı Ülke Örnekleri üzerine Bir Değerlendirme 80

Sonuç 84

Türkçe Özet 89

İngizilice Özet 90

Teşekkür 91

Seçilmiş Kaynakça 92

Ekler 98

Kitabın İçeriği:

Yakın bir zamana kadar Türkiye yurtdışına göç veren bir ülke olarak bilinirdi. Ancak, 1980’li

yıllarla başlayarak ve özellikle 1990 sonrasında uluslararası göç hareketleri içinde Türkiye

hem göç alan hem de transit göç için kullanılan bir ülke konumuna gelmiştir. Yılda, 160,000

yabancı ülke vatandaşının oturma izni ile yaşadığı Türkiye’nin uluslararası göç rejimleri

içerisindeki bu yeni konumunu daha çok düzensiz, kayıt dışı ya da kaçak göç diye

adlandırdığımız göç türü içinde gelen göçmenlerin sayılarında gözlemlenen artışlar

2

belirlemiştir. Sığınmacı ve mülteci hareketleri ise ülkeye yönelen göçün bir başka türüdür.

Türkiye’nin göç alan ve transit ülke konumunun önümüzdeki yıllarda da etkinliğini

sürdüreceği düşünülmektedir. Genelde bütün dünyada güvenilirliği ve geçerliliği olan

uluslararası göç verileri toplamak zordur. Bu çerçevede Türkiye’deki uluslararası göç verileri

de oldukça yetersizdir. Yurtdışından Türkiye’ye yönelen göçün nicelik ve niteliklerinin

tespitinde karşılaşılan sorunları irdeleyen bu kitap çalışması, ilk olarak Türkiye’ye yönelen

uluslararası göçün yine son yıllar içindeki görüntüsünün bir özetini yapmakta ve ülkedeki

uluslararası göç veri toplama sistemlerini incelemektedir. Kitap, Türkiye’ye yönelen

uluslararası göç hareketleri üzerine veri toplanması ve bu verilen niteliklerinin ve

niceliklerinin konuyla ilgili tartışmalar ve araştırmalar ışığında değerlendirilmesini temel

almaktadır.

Yazarlar Hakkında Bilgi:

Prof. Dr. Ahmet İçduygu, Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesidir.

Uluslararası göç, insan hakları, sivil toplum, milliyetçilik, modernleşme ve globalleşme

konularında çeşitli araştırma faaliyetleri bulunan İçduygu’nun bir çok yayınlanmış eseri

bulunmaktadır. Eserlerinin bazıları International Migration, International Social Science

Journal, Global Governance, Ethnic and Racial Studies, Human Rights Quarterly ve Doğu-

Batı’da yayınlanmıştır. Araştırmaları bir çok kuruluş tarafından desteklenen İçduygu’nun

“Yurtdışından Gelenlerin Nicelik ve Tespitinde Sorunlar” isimli çalışması Birleşmiş Milletler

Nüfus Fonu’nun katkılarıyla gerçekleştirilmiştir.

Yrd. Doç. Dr. Şule Toktaş, Işık Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümü öğretim üyesidir.

Uluslararası göç, vatandaşlık, kadın çalışmaları ve Türk siyasal hayatı ve kurumları üzerine

yayınları bulunan Toktaş’ın bazı çalışmaları European Journal of Women Studies,

International Migration, Muslim World ve Middle East Studies’de yayınlanmıştır. Bekar ve 1

çocuk annesidir.