Upload
janrotmans
View
102
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Duurzaamheid als kans voor Rotterdam
Melanchthon
9 juni 2011
www.twitter.com/jan_rotmans
feiten over klimaatverandering
uitstoot snel toegenomen vanaf ca. 1950
vooral door verbranding van fossiele brandstoffen
in mindere mate door ontbossing
Uitstoot van CO2 is toegenomen
12 April 2006
Emissie van CO2
Source: CDIAC, ORNL
drijvende krachten achter toenameP
opul
atio
n, b
illio
ns
Ene
rgy
use
per
capi
ta,
GJ/
yr
concentratie in CO2 gemeten sinds 1958
atmosferische concentratie CO2 met 25% toegenomen
concentratie is momenteel 391.2 ppmv
Concentratie van CO2 is toegenomen
From: Keeing and Whorf 2000
Metingen op vulkaan Mauna Loa
CO2 concentratie is toegenomen
CO2-concentratie in atmosfeer
gemiddelde temperatuur toegenomen met 0.7 ˚C valt binnen de natuurlijke variabiliteit van het klimaat
klimaat is resultaat van lange temperatuurreeks
Temperatuur is toegenomen
Temperatuurstijging sinds 1880
Observed warming
laatste 160.000 jaar op basis vanijsboringen
Time (thousands of years)
160 120 80 40 Now
–10
0
10
100
200
300
400
500
600
700
CO2 in 2100(with business as usual)
CO2 now
Green – carbon dioxide
Red – temperature
CO
2 c
on
cen
trati
on (
ppm
v)
klimaatvariaties over de laatste 400.000 jaar
CO2
T
CH4
Causal relationship?
Toekomstprojecties temperatuurstijging
Regionale temperatuurs projectie
fysisch-chemisch-biologische verbanden tussen CO2-emissie, CO2-concentratie en temperatuur
goed bekend en vrij nauwkeurig te berekenen
Arrhenius toonde reeds in 1896 in laboratorium
aan dat er causaal verband bestaat tussen
variatie in atmosferische concentratie van CO2
en temperatuursschommelingen
Zekerheden
allerlei terugkoppelingen die het temperatuurssignaal
kunnen versterken of verzwakken
snelheid van klimaatverandering is onzeker
regionale verdeling van temperatuursstijging
regionale verdeling van neerslagverandering
Onzekerheden
Bewijs?
hét bewijs is er nog niet, maar wel bijna
(95% zeker)
consensus onder klimaatwetenschappers:
mens beïnvloedt het klimaat
12 April 2006
Menselijke factoren geven verklaring
Sterke Aanwijzingen
– de tien warmste jaren van de laatste honderd jaar waren na 1990
– de gemiddelde temperatuur in Europa steeg met 1 °C sinds 1900
– vrijwel alle gletsjers smelten, zijn gemiddeld met 30% afgenomen
– 65% van alle rampen na 1980 had te maken met weersextremen
– ijs op de Noordpool is met 50% afgenomen sinds 1979
– voorjaar in Nederland is met ca. twee weken vervroegd
– in Nederland regelmatig extreem hoge waterstanden met twee grote
overstromingen in 1993 en 1995 en sindsdien 5 bijna-overstromingen
kans dat bovenstaande op toeval berust is bijzonder klein
zeespiegelstijging afgelopen eeuw is 10-20 cm grote regionale verschillen
belangrijkste oorzaak temperatuurstijging oceaan
Zeespiegel is gestegen
Zeespiegelstijging
Zeespiegelstijging versus Temperatuurstijging
Mountain glaciers have generally receded world-wide
Mountain glaciers have generally receded world-wide
Glaciers
1992 Melt Extent
Afsmelten van Groenland: 1992 - 2002
2002 Melt Extent
Greenland ice sheet melt area increased on average by 16% from 1979 to 2002.The smallest melt extent was observed after the Mt. Pinatubo eruption in 1992
Stijgt sneller dan verwacht
Toekomstprojectie Zeespiegelstijging
Klimaatverandering
hebben we dit al niet eerder gehoord?
drie grote verschillen
- hoe meer we te weten komen hoe ongeruster we worden
- beste en bekendste onderzoekers zijn het meest ongerust
- plotselinge veranderingen vormen bedreiging
ontstaat nieuwe economie
rondom duurzaamheid
ontstaat mondiale economie rondom schone energie
duurzame energie: wind, zon, biomassa, warmte
snelst groeiende industrie ter wereld
2010: 243 miljard dollar (30% groei t.o.v. 2009)
China 55 miljard Duitsland 42 miljardAmerika 35 miljardItalië 17 miljard
Nederland 1 miljard?
Schone Energie Economie
Mondiale economische machtsstrijd
Obama
“ Het land dat de duurzame energie-economie
domineert zal het land zijn dat de wereldeconomie
domineert en Amerika moet dat land zijn ”
Nieuwe, duurzame economie huidige omzet van duurzaamheids sector is 1400 miljard dollar
omzet verdubbelt de komende 10 jaar, levert ca. 100 miljoen ‘groene’ banen op: duurzame energie, chemie afvalverwerking, waterhuishouding, landbouw, diensten
duurzame energie: 20 miljoen nieuwe banen duurzame biomassa: 15 miljoen nieuwe banen duurzame bouw: 10 miljoen nieuwe banen
sectorenelectrisch vervoer
duurzaam bouwen
klimaatadaptief ontwikkelen
duurzame energie
groene chemische industrie
zilte landbouw
duurzame diensten
duurzame kennis
Duurzame economische sectoren
Nieuwe schone maakindustrie
nieuwe maakindustrie in Nederland
water, energie, klimaat, ruimte, C2C
we gaan weer dingen maken, maar dan
schoon, milieuvriendelijk en natuur gericht
‘leren-werken-ondernemen’ innovatiecampussen
Stichting Urgenda
Duurzaamste stadion ter wereld?
Dutch Research Institute For Transitions
drijvende wijk/stad
Dutch Research Institute For Transitions
Floating City
water recreation
ecology:wetlands
technology: floating foundation
energy: decentral heat/cold storage
mobility: floating highway, water taxi
living / working units
STADSOASE
Conclusie
klimaatverandering grootste opgave voor wereld
zwaarst getroffen worden kwetsbare gebieden
voor Nederland biedt dit unieke kansen
in Rotterdam ontstaat klimaateconomie