14
1 2015 ประชาคมอาเซียน : ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล นาวาเอก ภุชงค์ ประดิษฐธีระ ศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ทหารเรือ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ คํานํา เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไปแล้วว่าประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หรืออาเซียนได้ตั้ง เป้าไว้ว่าจะรวมตัวกันเป็นประชาคมเดียวกันในป..2558 โดยการจัดตั้งประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) หรือ ASEAN 2015 ซึ่งประกอบไปด้วย 3 เสาหลัก คือ เสาประชาคมการเมืองและ ความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political and Security Community-APSC) เสาประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน (ASEAN Economic Community-AEC) และเสาประชาสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community-ASCC) ซึ่งจาก 3 เสาหลักดังกล่าวนี้จะมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับ งานด้านความมั่นคงทางทะเลคือ เสาประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (APSC) ที่ได้จัดทํา แผนงานการจัดตั้งประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (APSC Blueprint) โดยได้กําหนด ให้มีการส่งเสริมความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล (Maritime Security Cooperation) ไว้เป็น ส่วนหนึ่งใน APSC Blueprint ด้วย 1 ซึ่งการดําเนินการในเรื่องความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล ระหว่างประเทศในอาเซียนด้วยกันเป็นเรื่องที่มีขอบเขตค่อนข้างกว้างเนื่องจากทะเลในภูมิภาคมีพื้นทีกว้างใหญ่และมีปัญหาภัยคุกคามหลายอย่าง จึงต้องวิเคราะห์ถึงปัญหาภัยคุกคามทางทะเลที่มี ผลกระทบต่อประเทศในภูมิภาค แลตรวจสอบกลไกหรือกิจกรรมความร่วมมือที่มีอยู่เดิมด้วยว่า เพียงพอหรือไม่ อย่างไร แล้วจึงหาแนวทางที่เหมาะสมในการดําเนินการเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ใน เรื่องความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล บทความนี้จะนําเสนอความสําคัญของทะเลในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใตวิเคราะห์ถึง ปัญหาภัยคุกคามที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงและผลประโยชน์ทางทะเลของประเทศในอาเซียน หรือ ภัยคุกคามร่วม (Common Concerns or Common Threats) ว่ามีอะไรบ้าง รวมทั้งตรวจสอบ กลไกความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเลของภูมิภาคที่มีอยู่ในปัจจุบันว่ามีอะไรบ้างเพียงพอหรือไม่ จากนั้นจะเสนอแนวทางความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเลในการแก้ปัญหาภัยคุกคามร่วมเพื่อ 1 กระทรวงการต่างประเทศ, กรมอาเซียน, แผนงานการจัดตั้งประชาคมการเมืองและความมั่นคง (ASEAN Political – Security Community (APSC) Blueprint) (กรุงเทพมหานคร : กรมอาเซียน กระทรวงการต่างประเทศ, 2553) หน้า 14.

2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

Citation preview

Page 1: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

1

2015 ประชาคมอาเซยน : ความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล

นาวาเอก ภชงค ประดษฐธระ ศนยศกษายทธศาสตรทหารเรอ กรมยทธศกษาทหารเรอ คานา เปนททราบกนโดยทวไปแลววาประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตหรออาเซยนไดตงเปาไววาจะรวมตวกนเปนประชาคมเดยวกนในป พ.ศ.2558 โดยการจดตงประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) หรอ ASEAN 2015 ซงประกอบไปดวย 3 เสาหลก คอ เสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN Political and Security Community-APSC) เสาประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community-AEC) และเสาประชาสงคมและวฒนธรรมอาเซยน (ASEAN Socio-Cultural Community-ASCC) ซงจาก 3 เสาหลกดงกลาวนจะมสวนทเกยวของกบงานดานความมนคงทางทะเลคอ เสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC) ทไดจดทาแผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC Blueprint) โดยไดกาหนด ใหมการสงเสรมความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล (Maritime Security Cooperation) ไวเปน สวนหนงใน APSC Blueprint ดวย1 ซงการดาเนนการในเรองความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลระหวางประเทศในอาเซยนดวยกนเปนเรองทมขอบเขตคอนขางกวางเนองจากทะเลในภมภาคมพนทกวางใหญและมปญหาภยคกคามหลายอยาง จงตองวเคราะหถงปญหาภยคกคามทางทะเลทมผลกระทบตอประเทศในภมภาค แลตรวจสอบกลไกหรอกจกรรมความรวมมอทมอยเดมดวยวาเพยงพอหรอไม อยางไร แลวจงหาแนวทางทเหมาะสมในการดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคในเรองความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล

บทความนจะนาเสนอความสาคญของทะเลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต วเคราะหถงปญหาภยคกคามทมผลกระทบตอความมนคงและผลประโยชนทางทะเลของประเทศในอาเซยน หรอภยคกคามรวม (Common Concerns or Common Threats) วามอะไรบาง รวมทงตรวจสอบกลไกความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลของภมภาคทมอยในปจจบนวามอะไรบางเพยงพอหรอไม จากนนจะเสนอแนวทางความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลในการแกปญหาภยคกคามรวมเพอ

1 กระทรวงการตางประเทศ, กรมอาเซยน, แผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคง (ASEAN Political – Security Community

(APSC) Blueprint) (กรงเทพมหานคร : กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2553) หนา 14.

Page 2: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

2

สนองวตถประสงคเสาประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (APSC) ในสวนของการสงเสรมความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล ทกาหนดไวใน APSC-Blueprint ความสาคญของทะเลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตตงอยระหวางเอเชยใต เอเชยตะวนออก และตอนเหนอของทวปออสเตรเลย มเนอทประมาณรอยละ14 ของทวปเอเชย หรอรอยละ 3 ของโลก เปนทตงของ 11 ประเทศ ไดแก ไทย พมา ลาว เวยดนาม กมพชา อนโดนเซย ฟลปปนส มาเลเซย สงคโปร บรไน และตมอรเลสเตหรอตะวนออก (ยงไมเปนสมาชกอาเซยน) มประชากรรวมกนประมาณ 550 ลานคน คดเปนรอยละ 14 ของทวปเอเชย หรอรอยละ 9 ของโลก2 มความหลากหลายดานชาตพนธ ภาษา ศาสนา และวฒนธรรมทเปนแบบผสมผสานระหวางวฒนธรรมตะวนออกซงไดรบอทธพลจากอนเดย และจนกบวฒนธรรมตะวนตก จากลกษณะภมรฐศาสตรดงกลาว ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต จงมความสาคญทงทางดานการเมองและความมนคงระหวางประเทศ เนองจากเปนจดเชอมตอระหวางมหาสมทรอนเดยกบมหาสมทรแปซฟก เปนเสนทางการคมนาคมทางยทธศาสตรหลกหรอเสนเลอดหลก (Blood Line) ในการขนสงสนคาเขา-ออกทเชอมโลกตะวนตกและตะวนออกเขาดวยกน และยงมความสาคญทางเศรษฐกจของโลกเนองจากเปนแหลงทรพยากร และแหลงผลตผลทางการเกษตรทสาคญของโลก

ในภมภาคนมทะเลทสาคญคอ ทะเลอนดามน (Andaman Sea) และทะเลจนใต (South China Sea) โดยทะเลอนดามนเปนสวนหนงของมหาสมทรอนเดยดานตะวนออกเชอมตอภมภาคเอเชยใตและเอเชยตะวนออกเฉยงใตเขาดวยกน ครอบคลมอาณาเขตทางทะเลของประเทศพมา อนโดนเซย ไทย และมาเลเซย สวนทะเลจนใตเปนจดเชอมตอระหวางมหาสมทรอนเดย และมหาสมทรแปซฟก เปนเสนทางการคมนาคมทสาคญของภมภาคและของโลก ในภมภาคนมชองแคบสาคญทเปนเสนทางคมนาคมไดแกชองแคบมะละกา (Strait of Malacca) ซงถอเปนเสนทางยทธศาสตรทสาคญในการคมนาคมทางทะเลในภมภาค เปนเสนทางหลกระหวางทะเลอนดามนกบทะเลจนใต เปนชองแคบทมเรอแลนผานหนาแนนทสดแหงหนงของโลก

นอกจากชองแคบมะละกาแลวยงมชองแคบลอมบอก (Lombok Strait) ซงอยทางปลายเกาะชวาดานตะวนออกในอาณาเขตทางทะเลของประเทศอนโดนเซย ชองแคบนมความกวางและลกมากจงเปนเสนทางเดนเรอสารองทสาคญเพราะมความปลอดภยสง แตเรอสนคาสวนใหญจะใชชองแคบนนอยกวาชองแคบมะละกา และอกชองแคบหนงคอ ชองแคบซนดา (Sunda Strait) อยระหวางเกาะสมาตรากบเกาะชวา มกระแสนาแรงแตมความลกไมมากนก มเกาะแกงจานวนมากและคอนขางอนตราย เรอสนคาใชชองแคบนนอยมาก โดยเฉพาะเรอทมขนาดใหญ 100,000 ตน จะไมใชชองแคบน ชองแคบซนดาอยในอาณาเขตทางทะเลของประเทศอนโดนเซยเชนเดยวกบชองแคบลอมบอก

2 ชลทศ,นาวานเคราะห,นาวาเอก, “กองทพเรอกบความรวมมอดานความมนคงทางทะเล” เอกสารประจาภาค,วทยาลยการทพเรอ,2552,หนา 6.

Page 3: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

3

ภาพเสนทางคมนาคมทางทะเลหลกในภมภาค นอกจากเปนเสนทางคมนาคมหลกแลว ทะเลในภมภาคนยงเปนแหลงทรพยากรธรรมชาตทสาคญทงทมชวตและไมมชวต เชน นามนดบและกาซธรรมชาตโดยเฉพาะในพนทอาวไทยและทะเล จนใต ซงจากการสารวจทางธรณวทยาพบวาบรเวณตะวนออกของอาวไทยเปนแหลงนามนและกาซธรรมชาตทสาคญ เปนทตงของแองนามน Pattani Basin, Panjang Basin , Khmer Trough และ Unname Basin3 ทไทยและกมพชาตางอางสทธ แตยงไมสามารถตกลงกนได สวนบรเวณดานใตของอาวไทย นอกชายฝงเขตแดนไทย- มาเลเซย มแหลงนามนและกาซธรรมชาตททงสองประเทศไดมการเจรจาตกลงแสวงประโยชนรวมกนเรยบรอยแลว นอกจากนพนทบรเวณ หมเกาะสแปรตลย (Spratly Islands) ท 6 ชาต ไดแก จน มาเลเซย ฟลปปนส ไตหวน บรไน และเวยดนามอางกรรมสทธ โดยเชอวาเปนบรเวณทอดมไปดวยนามนและกาซธรรมชาตจานวนมาก จงเปนสาเหตของความขดแยงระหวางประเทศและมความตงเครยดระหวางเวยดนาม จน และฟลปปนสอยในขณะน สาหรบทรพยากรธรรมชาตทเปนแหลงพลงงานนน ประเทศในภมภาคตางกไดดาเนนการแสวงประโยชนในอาณาเขตทางทะเลของตนอยางตอเนอง จะเหนไดจากแทนขดเจาะนามนและกาซธรรมชาตทปจจบนตงเรยงรายอยในอาณาเขตทางทะเลของแตละประเทศนนมอยเปนจานวนมาก เชน อนโดนเซยม 500 แทน ไทยม 265 แทน มาเลเซยม 240 แทนม บรไน 160 แทน และเวยดนามม 45 แทน4

ภาพแทนขดเจาะนามนและกาซธรรมชาตในทะเล 3 อางแลว

4 Robert C Beckman, CSCAP Singapore Director, Centre for International Law (CIL),National University of Singapore บรรยายในการประชม

1st Meeting of CSCAP Study Group on Safety and Security of Offshore Oil and Gas Installations ณ เมองดานง เวยดนาม เมอ 7 ตลาคม 2553

เสนทางคมนาคมทางทะเลเสนทางคมนาคมทางทะเล

Page 4: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

4

วเคราะหปญหาและภยคกคามทางทะเลของประเทศในภมภาค

จากความสาคญของทะเลในภมภาคทเปนเสนทางคมนาคมหลกและอดมสมบรณไปดวยทรพยากรธรรมชาต ในขณะเดยวกนภมภาคนกประสบปญหาภยคกคามทสงผลกระทบตอการดาเนนกจกรรมทางทะเลตาง ๆ ทงการขนสงและการแสวงประโยชนจากทะเล ซงถอวาเปนภยคกคามตอความมนคงและผลประโยชนทางทะเลของแตละประเทศ โดยภยคกคามเหลานไมเพยงแตมผลกระทบตอประเทศใดประเทศหนงเทานน ยงสงผลกระทบตอหลายประเทศในภมภาคอกดวย จงถอวาเปนปญหาภยคกคามรวม (Common Concerns or Common Threats) ของภมภาค โดยสามารถสรปปญหาภยคกคามเหลานได ดงน

1. ปญหาความขดแยงเรองเขตแดนทางทะเลของประเทศในภมภาค เชน ปญหาความขดแยงระหวางประเทศทอางกรรมสทธเหนอหมเกาะสแปรตลย คอ สาธารณรฐประชาชาจน ไตหวน ฟลปปนส เวยดนาม มาเลเซย และบรไน ซงทผานมาไดเกดการกระทบกระทงทางทหารขนเปนประจา และลาสดเมอเดอนพฤษภาคม 2554 เรอตรวจการณของจนไดตดสายเคเบลทใชในการสารวจของเวยดนาม ทงนเวยดนามอางวาไดทาการสารวจในนานนาของตนเอง แตจนกอางวาเวยดนามไดทาการสารวจในนานนาของจน หลงจากนนในเดอนมถนายน 2554 ประชาชนชาวเวยดนามไดชมนมประทวงจน และเวยดนามยงไดทาการฝกยงกระสนจรงในทะเลจนใตอกดวย นบวาเปนการทาทายของเวยดนามตอมหาอานาจอยางจน ซงไมเหนกนบอยนกในรอบหลาย ๆ ป และจนถงขณะนประชาชนเวยดนามจานวนหนงกไดทาการประทวงจนอยางตอเนอง

ภาพทตงของหมเกาะสแปรตลยในทะเลจนใต นอกจากนยงมปญหาเขตแดนทางทะเลระหวางประเทศมาเลเซย-อนโดนเซย

มาเลเซย-สงคโปร และในสวนของไทยกบเพอนบานทยงเปนปญหาดงททราบกนอย คอ ปญหาพนทอางสทธทบซอนทางทะเลระหวางไทย-กมพชา และไทย-พมา ซงปญหาเหลานไดสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศและความมนคงทางทะเลของภมภาคในภาพรวม 2. การเสรมสรางกาลงทางทหาร (Armed Racing) ของประเทศในภมภาค กถอวาเปนสวนหนงททาใหเปนปญหาภยคกคามตอความมนคงอยางหนง โดยจะเหนวาทผานมาและปจจบนประเทศตาง ๆ เชน มาเลเซย สงคโปร และเวยดนามตางเสรมเขยวเลบทางทะเลดวยการจดหาเรอดานาและอากาศยานเขาประจาการอยางตอเนอง ถงแมวาการเสรมสรางกาลงทางเรอของประเทศดงกลาวมเหตผลเพอปกปองผลประโยชนและอธปไตยของตนเองกตาม นอกจากนการจดทายทธศาสตรทหารของประเทศในภมภาคกมกจะกาหนดยทธศาสตรบนพนฐานทวา ประเทศเพอนบานอาจเปนศตร หรอ

Page 5: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

5

ทเรยกวา Threats Base ซงการกระทาดงกลาวทาใหแตละประเทศขาดความไวเนอเชอใจซงกน และกนทาใหสงผลกระทบตอความมนคงของภมภาคได

3. การกอการรายทางทะเล (Maritime Terrorism) เปนภยคกคามทประเทศตาง ๆ และองคกรระหวางประเทศทวโลกใหความสาคญซงปจจบนกลมกอการรายทมบทบาทสงคอ อลกออดะห (Al Qaeda) ทไดโจมตเรอรบสหรฐ USS Cole เมอเดอนตลาคม 2543บรเวณอาวเอเดน และโจมตเรอสนคาของฝรงเศสชอ Limburg บรเวณนอกฝงเยเมนในป 2545 สาหรบในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตการกอการรายทางทะเลกไมอาจมองขามไดโดยเฉพาะในนานนาของอนโดนเซยและฟลปปนสซงมกลมกอการรายทสาคญ 3 กลม ประกอบดวย Abu Sayyaff Group (ASG), Jemaah Islamiyah (JI) และ Gerakan Aceh Merdeka (GAM)5 โดยกลมทมบทบาทสงในภมภาคนไดแก Abu Sayyaff ทไดโจมตเรอเฟอรรของฟลปปนสใกลกรงมะนลาในเดอนกมภาพนธ 2547 มผเสยชวตถง 116 คน6 ทงนมนกวเคราะหหลายคนเชอวารากฐานและการสนบสนนดานการเงนของกลมกอการรายตาง ๆ เหลาน อาจมาจากแหลงเดยวกน

ภาพเรอรบ USS Cole ภาพเรอสนคา Limburg ในหวงเวลาทผานมาเหตการณการกอการรายทางทะเลในภมภาคนยงไมปรากฏ

เดนชดนก แตจากทไดกลาวมาแลววาภมภาคนมเสนทางคมนาคมหลกคอชองแคบมะละกา ทเชอมตอระหวางมหาสมทรอนเดย ทะเลจนใต และมหาสมทรแปซฟก ดงนนหากมเหตการณการกอการรายทางทะเล เชน การระเบดเรอสนคาจมในชองทางเดนเรอสาคญ หรอ การนาเรอสนคาขนาดใหญพงชนทาเรอในรปแบบเดยวกนกบการใชเครองบนพงชนตกในเหตการณ 9/11 กจะเกดความเสยหายอยางมหาศาล นอกจากนแทนขดเจาะนามนและกาซธรรมชาตในทะเลทมอยเปนจานวนมากกเปนเปาหมายลอแหลมตอการถกโจมตจากกลมกอการรายตางๆอกดวย

ทงนเปนทนาสนใจอยางยงเมอประเทศไทยถกจดอนดบเปนประเทศทมความเสยงจากการกอการรายเปนอนดบท 12 ของโลก และถอวาเปนอนดบ 1 ของอาเซยน สวนฟลปปนสถกจดใหเปนประเทศทมความเสยงจากการกอการรายเปนอนดบ 13 ของโลก และเปนอนดบ 2 ของอาเซยนรองจากไทย ซงการจดอนดบดงกลาวเปนการรายงานผลดชนความเสยงจากการกอการราย

5 Rommel C. Banlaoi, “Maritime Terrorism in Southeast Asia”, Naval War College Review, Vol. 58, No.4, Autumn 2005, p.63.

6 John F. Bradford, “The growing prospects for Maritime Security Cooperation in Southeast Asia”, Naval War College Review, Summer

2005, Vol. 58, No.3, p.71

Page 6: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

6

ประจาป พ.ศ.2554 (Terrorism Risk Index 2011) โดยบรษท เมเปลครอฟต (Maple croft’s) ทปรกษาดานความเสยงซงมสานกงานอยในองกฤษ ไดรายงานเมอตนสงหาคม 2554

4. โจรสลด และ การปลนในทะเล (Piracy and Armed Robbery at Sea) เปนภยคกคามตอการเดนเรอในภมภาคโดยพนททเกดเหตการณโจรสลดบอยครง ไดแก ชองแคบมะละกาซงมเรอสนคาแลนผานเปนจานวนมากและนานนาของอนโดนเชย อยางไรกตามสถตการเกดโจรสลดใน ชองแคบมะละกามแนวโนมลดลงหลงจากมการรวมลาดตระเวน (Coordinated Patrol) ของประเทศมาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร และไทย แตการเกดโจรสลดและการปลนเรอไปเกดขนมากในนานนาของอนโดนเซย

ภาพพนทชองแคบมะละกา ภาพพนทอาวเอเดนและชายฝงโซมาเลย นอกจากนโจรสลดโซมาเลยทเปนปญหาอยในปจจบนกถอวาสงผลกระทบตอ

ผลประโยชนของชาตในอาเซยนดวย เนองจากเรอสนคาของหลายประเทศในอาเซยนทแลนผานบรเวณอาวเอเดนและชายฝงโซมาเลยกถกคกคามจากโจรสลดโซมาเลยเชนเดยวกน

5. การกระทาผดกฎหมายทางทะเล (Illegal Activities at Sea) เชน การคาของเถอน ยาเสพตด การคาอาวธ การทาประมงผดกฎหมาย และการคามนษย ลวนเปนปญหาและภยคกคามตอประเทศในภมภาคทหลายประเทศใหความสาคญ ซงปญหาหลายอยางเหลานปจจบนไดกลายเปนปญหาทเปนลกษณะอาชญากรรมขามชาตมากขน และลกษณะของการกระทาผดดงกลาวมการเชอมโยงกน ทาใหการแกปญหาของประเทศใดประเทศหนงเพยงลาพงกระทาไดยาก

ภาพการจบกมผกระทาผดกฎหมายทางทะเลอน ๆ

Page 7: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

7

6. ปญหาภยธรรมชาต และอบตภยทางทะเล (Natural Disaster and Accident at Sea) ทแนวโนมของการเกดภยพบตจากพายและคลนลมจะยงคงปรากฏตอไป รวมถง ภยพบตขนาดใหญจากกรณภยพบตทเกดจากคลนยกษสนาม เมอปลายป 2547 และพายไตฝนนากซ ยงมโอกาสทจะเกดขนไดอก เนองจากความแปรปรวนของสภาพภมอากาศโลกหรอสภาวะโลกรอนซงจะสงผลกระทบตอชวตและทรพยสน ตลอดจนความเปนอยของประชาชนบรเวณชายฝงทะเลและพนทใกลเคยง ปญหาอบตภยทางทะเลทสวนใหญมสาเหตจากกรณเรอลม เรอจมและอบตเหตทเกดขนภายในเรอ ทาใหเกดคราบนามนรวไหล เกดคราบนามนในทะเล ซงจะสงผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม และระบบนเวศในบรเวณนน ทงนปญหาภยอนเกดจากธรรมชาตมแนวโนมจะเพมสงขนทงจานวนและความรนแรง และจะสงผลกระทบเปนวงกวางในภมภาค

ภาพการเกดสนาม

กลไกความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลของภมภาคในปจจบน

ทผานมาประเทศในภมภาคอาเซยนและประเทศใกลเคยงไดแสวงความรวมมอโดยใชกลไกความรวมมอระหวางประเทศทมอย และกอตงกจกรรมความรวมมอทงแบบพหภาคและทวภาค ขนใหมเพอสงเสรมความรวมมอในมตตาง ๆ ทงดานความมนคง เศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ซงในทนจะกลาวถงเฉพาะประเดนความรวมมอดานความมนคงทางทะเลเทานน เชน

CSCAP-Council for Security Cooperation in Asia Pacific กอตงเมอป 2535 มสมาชก 20 ประเทศ (รวมไทยดวย) CSCAPไดตระหนกถงปญหาภยคกคามทางทะเลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต และเอเชย-แปซฟกมาตงแตป 25387 โดยไดตงคณะทางานจดทาเอกสาร ขอแนะนา ระเบยบปฏบตและขอบงคบเกยวกบความรวมมอในการตอตานภยคกคามทางทะเล นอกจากน CSCAP ยงมการจดประชมสมมนาทางวชาการเกยวกบความมนคงทางทะเลอยเปนประจาโดยมงเนนในเรองการพฒนาความรวมมอเกยวกบการใชกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทอยนอกเหนอกฎหมายภายในประเทศในประเดนทไมขดกบหลกกฎหมายสากล

การประชมของ CSCAP ทผานมามวาระเกยวกบเรองความมนคงทางทะเลและเรองทเกยวกบอาชญากรรมขามชาต โดยครงลาสดมการประชมทเมองดานง ประเทศเวยดนาม เมอเดอน ตลาคม 2553 ในเรองเกยวกบความมนคงปลอดภยของแทนขดเจาะนามนและกาซธรรมชาตในทะเล

7 Sam Bateman , “Piracy and the Challenge of Cooperative Security and Enforcement Policy,” Maritime Studies, March – April 2001,

p.18.

Page 8: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

8

WPNS-Western Pacific Naval Symposium กอตงเมอป 2531 เพอสงเสรมกจกรรมความรวมมอของกองทพเรอในภมภาคแปซฟกตะวนตกในระดบพหภาค8 ซงกองทพเรอของประเทศในอาเซยนสวนใหญไดรบเชญใหเขารวมดวย แรกเรมของการกอตง WPNS จะมงเนนการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางประเทศสมาชกทเรยกวา Military Information Exchange Directory (MIED) และ Code for Unaltered Encounters at Sea (CUES) ปจจบนเวท WPNS ไดขยายความรวมมอดานความมนคงทางทะเล เชน การลาดตระเวนรวมในการตอตานโจรสลด และการกระทาผดกฎหมายทะเลอน ๆ นอกจากนยงเปนเวทหนงสาหรบการประชมสมมนาทางวชาการเกยวกบความมนคงทางทะเล ซงจดประชมทกป โดยมผแทนกองทพเรอไปเขารวมประชมดวย สาหรบในป 2554 ไดมการจดการฝก Top Table Exercise เกยวกบการชวยเหลอดานมนษยธรรม และการบรรเทาภยพบต (HA/DR) ทางทะเล ทจงหวดภเกต เมอเดอนเมษายน 2554 โดยกองทพเรอสหรฐฯ (จสแมก) และ กองทพเรอไทย รวมเปนเจาภาพ และในเดอนมถนายน 2554 ไดมการประชมท ตาฮต ในประเดนความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล

IONS-Indian Ocean Naval Symposium เปนความรเรมของกองทพเรออนเดยเมอป ค.ศ.2008 โดยมแนวความคด (Concept) คลายกบ WPNS มวตถประสงคเพอเสรมสรางความรดานการคมนาคมขนสงทางทะเลในมหาสมทรอนเดย และเสรมสรางความรวมมอในการปฏบตงานระหวางประเทศตาง ๆ ทมทตงบนชายฝงทะเลและเขตเศรษฐกจจาเพาะในมหาสมทรอนเดย โดยกองทพเรออนเดยไดเชญผบญชาการทหารเรอของประเทศในแถบภมภาคมหาสมทรอนเดย รวม ๓๐ ประเทศ ตลอดจนบคลากรจากภาครฐบาล ภาคเอกชน และองคกรตาง ๆ ของอนเดยเขารวมงานดวย สาระสาคญประกอบดวย 3 สวนหลก ไดแก การสมมนาเพอเสรมสรางความรและความเขาใจเกยวกบการเดนเรอและพาณชยนาวในมหาสมทรอนเดย และการสมมนาเพอเสรมสรางความรวมมอดานการปฏบตของกองทพเรอชาตตาง ๆ ในการรกษาความปลอดภย เกยวกบการเดนเรอและพานชยนาวในมหาสมทรอนเดย

ReCAAP-Regional Cooperation Agreement on Combating Piracy and Armed Robbery against Ships in Asia ) กอตงขนโดยขอเสนอของนายกรฐมนตรของญปนในระหวางการประชม ASEAN + 3 ทบรไน เมอเดอนพฤศจกายน 2544 มจดมงหมายเพอเสรมสรางความรวมมอดานความมนคงทางทะเลโดยมงเนนการตอตานโจรสลด และการกระทาผดกฎหมายในทะเล เปนความรวมมอระหวางชาตสมาชกอาเซยน (ยกเวนมาเลเซยและอนโดนเซย) และประเทศในเอเชย ปจจบนมสมาชก 17 ประเทศ โดยสมาชก ReCAAP ไดเหนชอบรวมกนในการกอตงInformation Sharing Centre (ReCAAP-ISC) เมอเดอนพฤศจกายน 2549 ทสงคโปร เพอเปนศนยในการแลกเปลยนขอมลขาวสารดานโจรสลดและการปลนเรอ ซงปจจบนกองทพเรอไทยไดสงนายทหารไปประจาทศนยขอมลขาวสาร ReCAAP-ISC ตงแตเดอนกรกฎาคม 2554

ASEAN -Association of Southeast Asian Nations กอตงเมอป 2510 ทประเทศไทย แรกเรมกอตงมสมาชก 5 ประเทศ คอ อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร และไทย มจดประสงคหลกเพอสงเสรมความรวมมอทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ปจจบนประเทศในเอเชยตะวนออกเฉยงใตทง 10 ประเทศลวนเปนสมาชก โดยไดเพมบทบาททสาคญในการประสานความรวมมอในการตอตานภยคกคามและการกระทาผดกฎหมายในทางทะเลในภมภาค เชน 8 Chris Rahman, Naval Cooperation and Coalition Building in Southeast Asia and Southwest Pacific: Status and prospect, Royal Australian

Navy, Sea Power Centre and centre for Maritime Policy, Working Paper No. 7, October 2001, p. 29.

Page 9: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

9

สมาชก ASEAN ไดมความเหนรวมกนทจะตอตานการคามนษยโดยเฉพาะสตรและเดกโดยไดประกาศ ASEAN Declaration เมอป 2547 และไดจดตงอนสญญาวาดวยการตอตานการกอการรายเมอป 2549 นอกจากนสมาชกอาเซยนยงกาหนดเปาหมายรวมกนทจะทาใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเปนเขตปลอดจากยาเสพตดภายในป 2558 อกดวย ในสวนของกจกรรมเพอสงเสรมความรวมมอดานความมนคงทางทะเล ไดมเวทการประชมผบญชาการทหารเรออาเซยนซงโดยปกตจะจดทก 2 ปและหมนเวยนกนเปนเจาภาพ

ARF-ASEAN Regional Forum เปนอกเวทหนงทสงเสรมความรวมมอในการตอตาน ภยคกคามทางทะเล โดยประเทศสมาชกมขอตกลงรวมกนทจะใชและสนบสนนกาลงทรพยากรของตวเองเพอรวมมอในการตอตานภยคกคามและการกระทาผดกฎหมายทางทะเลทกรปแบบ เชน การกอการราย อาชญากรรมทางทะเล การคายาเสพตด และการคามนษย เปนตน

AMF-ASEAN Maritime Forum เปนกจกรรมความรวมมอทจะมการจดตงขนมาใหมตามแผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยนหรอ APSC Blueprint ทกาหนดใหมการสงเสรมความรวมมอทางทะเล ปจจบนอยระหวางการจดทารางเอกสาร โดยมการประชมครงลาสดเมอสงหาคม 2554 โดยประเทศไทยเปนเจาภาพ

ADMM-ASEAN Defence Ministers’ Meeting เปนเวทการประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยนเพอเสรมสรางความรวมมอดานความมนคงเพอนาไปสการจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน นอกจากยงมยงมกรอบความรวมมอของการประชมรฐมนตรกลาโหมอาเซยนและประเทศคเจรจา (ADMM-Plus) อก 8 ประเทศ ไดแก ออสเตรเลย สาธารณรฐประชาชนจน อนเดย ญปน นวซแลนด สาธารณรฐเกาหล รสเซย และสหรฐฯ โดยเมอ 12 ตลาคม 2553 รฐมนตรกลาโหมอาเซยนและประเทศคเจรจาไดเหนชอบในการดาเนนการดานความรวมมอเพอความมนคง 5 ดาน คอ การใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมและบรรเทาสาธารณภย (Humanitarian Assistance and Disaster Relief-HA/DR) ความมนคงทางทะเล (Maritime Security) การแพทยทหาร (Military Medical) การตอตานการกอการราย (Counter Terrorism) และการปฏบตการรกษาสนตภาพ (Peace Keeping Operations)9

กรอบความรวมมออน ๆ

นอกจากกจกรรมความรวมมอในระดบพหภาคทมหลายประเทศเขารวมดงทไดกลาวมาขางตนแลว ประเทศในภมภาคทม พนททางทะเลตดกนไดมกจกรรมความรวมมอเพอตอตาน ภยคกคาม และการกระทาผดกฎหมายทางทะเล เชน

- การรวมลาดตระเวน (Coordinated Patrol) ในชองแคบมะละกา ของกองทพเรอ มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร และไทย

- ความรวมมอดานความมนคงในระดบทวภาค เชน การลาดตระเวนรวมของไทยกบ มาเลเซย มาเลเซยกบอนโดนเซย และไทยกบเวยดนาม รวมทงการจดประชม Navy to Navy Talks ระหวางกองทพเรอของแตละประเทศ เปนตน

9 กระทรวงกลาโหม. สานกนโยบายและแผน. กองอาเซยน, เอกสารประกอบการประชมสมมนาเรอง การเตรยมความพรอมของกองทพไทย เพอสนบสนนความรวมมอดานความมนคงในกลมประเทศอาเซยน เมอ 2 – 4 มนาคม 2554, กรงเทพมหานคร : สานกนโยบายและแผน กระทรวงกลาโหม, 2554.

Page 10: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

10

จะเหนวาปจจบนมกลไกลความรวมมอทางทะเลในภมภาคทงระดบพหภาคและทวภาคอยแลวหลายกรอบความรวมมอ และทกาลงจะจดตงใหมอก ทงนจะเหนวากลไกความรวมมอตาง ๆ ทเปนพหภาคนนจะมประเทศทไมใชสมาชกอาเซยนโดยเฉพาะประเทศมหาอานาจรวมอยดวยเนองจากทะเลในภมภาคมความสาคญเพราะเปนพนทเชอมตอระหวางมหาสมทรอนเดยกบมหาสมทรแปซฟกตามทกลาวไปแลว

สาหรบคาถามทวา ปจจบนมกลไกความรวมมอในภมภาคอยเพยงพอหรอไมนน จากตวอยางกลไกความรวมมอขางตนนาจะสามารถตอบไดวามกลไกเพยงพอหรอบางทานอาจจะกลาวไดวา มมากเกนพอ แตผลสาเรจของความรวมมอตาง ๆ นนยงมขอสงสย ซงมนกวเคราะหหลายรายตงสงเกตวาความรวมมอในระดบพหภาค (Multilateral) จะประสบผลสาเรจนอยกวาความรวมมอในระดบทวภาค (Bilateral) เนองจากเหตผลตาง ๆ ประกอบดวย

- เหตผลความออนไหวตอเรองอธปไตย (Sovereignty Sensitivities) เชน ประเทศมาเลเซยและอนโดนเซย จะระมดระวงในการเขารวมกจกรรมความรวมมอทจะเกยวของกบพนทชองแคบมะละกา โดยไมเขารวมเวท ReCAAP เปนตน

- ขอจากดเรองงบประมาณ (Financial Constraint) ขอจากดเรองงบประมาณของประเทศในภมภาคเปนอปสรรคทสาคญของกจกรรมความรวมมอดานความมนคงทางทะเล เนองจากประเทศตาง ๆ มขอจากดเรองงบประมาณในการสนบสนนทงทรพยากรบคคลและกาลงทางเรอในการเขารวมกจกรรมความรวมมอตาง ๆ ทหลายชาตเขารวม เชน การประชมทางวชาการ การฝกผสม และการรวมลาดตระเวน เปนตน

- ขดความสามารถ (Capacity) หลายประเทศในภมภาคนมขอจากดในเรองขดความสามารถของกาลงพลและกาลงทางเรอจงทาใหมความลงเลทจะเขารวมกจกรรมความรวมมอทจดขน เชน ขอจากดเรอง เรอ อากาศยาน และอปกรณการสอสาร รวมทงขดความสามารถในการใชภาษาทจะสามารถสอสารกบประเทศตาง ๆ ซงเรองนในสวนของไทยกคอนขางจะเปนปญหาพอสมควรหากเทยบกบชาตอนในอาเซยนดวยกน เชน มาเลเซย สงคโปร หรอ ฟลปปนส

- เหตผลเรองความมนคงของชาต (National Security) เหตผลเรองความปลอดภยและความมนคงของชาตเปนขอจากดหนงของกจกรรมความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล เนองจากบางประเทศ เชน พมา มลกษณะทางวฒนธรรมทางทหารทคอนขางปกปด (Closed Military Culture) ดงนนจงเขารวมกจกรรมความรวมมอทางทหารกบประเทศอน ๆ คอนขางนอย

นอกจากนในหลายๆกจกรรมความรวมมอโดยเฉพาะกจกรรมท เ ปนลกษณะการประชมสมมนาในระดบพหภาคจะเกดผลสาเรจนอยเนองจากแตละประเทศขาดความจรงจงในการนาผลหรอขอตกลงของการประชมฯ ไปปฏบตใหเปนรปธรรมหรอทเรยกวา NATO (No Action Talk Only)

ขอเสนอแนวทางความรวมมอเพอความมนคงทางทะเล

จากปญหาภยคกคามทสงผลกระทบตอความมนคงและผลประโยชนทางทะเลของประเทศในภมภาค และกลไกความรวมมอทางทะเลทงระดบพหภาคและทวภาคทมอยตามทกลาวขางตนทยงไมประสบผลสาเรจเทาทควร ดงนนประเทศในอาเซยนซงตงเปาจะเปนประชาคมหนงเดยวในป 2558 ควรจะตองรวมมอกนแกปญหาอยางจรงจง ซงเหนวาสามารถใชกลไกความรวมมอทงระดบพหภาค

Page 11: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

11

และทวภาคทมอยตามทกลาวโดยเพมความจรงจงในการนากรอบความรวมมอไปปฏบตใหมากขนเพอแกปญหาในแตละเรอง ดงน

การแกปญหาเขตแดนทางทะเล

แตละประเทศทยงมปญหาเรองเขตแดนทางทะเลควรมงแสวงหาแนวทางแกไขโดยใชการเจรจาตกลงในกรอบทวภาค ลกษณะเดยวกบการเจรจาแบงเขตทางทะเล ระหวางไทย-เวยดนาม หรอการทาเปนพนทพฒนารวม (Joint Developing Areas- JDA) ระหวางไทย-มาเลเซย เปนตน สาหรบปญหาการอางสทธเหนอหมเกาะสแปรตลยนน เนองจากประเทศคกรณไมมเฉพาะประเทศในอาเซยนเทานนยงมสาธารณรฐประชาชนจนและไตหวนทอางสทธในพนท ประกอบกบมบางประเทศในอาเซยนทไมใชคขดแยง เชน ไทย สงคโปร พมา ลาว และกมพชา ดงนนการแกปญหาของประเทศคขดแยงควรทจะทาในลกษณะทวภาคเชนเดยวกนไมควรใชเวทความรวมมอของอาเซยนในการเจรจาแกปญหาน

การแกปญหาทเกดจากการเสรมสรางกาลงทางทหาร การเสรมสรางกาลงทางทหารของแตละประเทศในภมภาคทอาจทาใหขาดความไวเนอเชอใจกน การแกปญหานสามารถกระทาโดยสงเสรมการสรางมาตรการสรางความไววางใจ ระหวางประเทศ (Confidence Building Measures-CBM) และการสรางความโปรงใสทางทหาร (Transparency) โดยการแสดงความเปดเผยโปรงใสในนโยบายทางการทหาร แสดงเจตจานงใหชดเจนในการพฒนากาลงรบเพอปองกนอธปไตยและรกษาผลประโยชนแหงชาต และเปดเผยขอมลในการจดหายทโธปกรณ รวมทงแลกเปลยนการเยอนระหวางผบงคบบญชาและหนวยเรอ (Staff Visit & Ship Visit) อยางตอเนองเพอกระชบความสมพนธทางทหารใหแนนแฟนมากขน

การแกปญหาการกอการรายทางทะเล

ถงแมวาในภมภาคนจะมสถตการเกดเหตการณกอการรายทางทะเลไมบอยนก แตหากเกดขนแลวจะกอความเสยหายอยางมหาศาล การปองกนและการตอตานการกอการรายเปนเรองทกระทาไดคอนขางยาก ดงนนในเบองตนประเทศในภมภาครวมทงประเทศใกลเคยงควร สงเสรมการรบรขาวสารทางทะเล (Enhance Maritime Domain Awareness) ดวยการเพมความรวมมอในกลไกทมอย เชน ศนย ReCAAP-ISC ทสงคโปรในการแลกเปลยนขอมลขาวสารเรองการกอการราย ดวยนอกเหนอจากเรองของโจรสลดและการปลนเรอ และประเทศในภมภาคควรทจะใหความรวมมอกบมาตรการเพอความมนคงทางทะเลระหวางประเทศ เชน ขอบงคบวาดวยการรกษาความปลอดภยของเรอและทาเรอพรอมสงอานวยความสะดวก (International Ship and Port Facility Security Code-ISPS Code) ระบบตดตามทเรออตโนมต (Automatic Identification System-AIS) และระบบตดตามและพสจนทราบระยะไกล (Long Range Identification Tracking System-LRIT) เปนตน นอกจากนประเทศในอาเซยนควรมการฝกรวมการตอตานการกอการรายตอทาเรอหรอแทน/ฐานขดเจาะนามนและกาซธรรมชาตในทะเลระหวางกนซงจะเปนการปองกนและปองปรามการกอการรายตอสงลอแหลมเหลานดวย

Page 12: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

12

การแกปญหาโจรสลดและการปลนเรอในทะเล

การแกปญหาโจรสลดและการปลนเรอในทะเลนน ในเบองตนควรสงเสรมใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารโดยใชศนยแลกเปลยนขอมลขาวสารทมอยแลว เชน ศนย ReCAAP-ISC และศนยปฏบตการกองทพเรอของแตละประเทศ ใหเกดประโยชนรวมกนใหมากทสด และจดใหมการลาดตระเวนรวมกนในพนททเกดโจรสลด เชนเดยวกบการรวมลาดตระเวนในชองแคบมะละกาททาใหสถตการเกดโจรสลดลดลง สาหรบปญหาโจรสลดโซมาเลยนน ประเทศสมาชกอาเซยนซงมเรอสนคาทแลนผานดาวเอเดนยอมไดรบผลกระทบจากปญหานดวย จงควรรวมมอกนในการประกอบกาลงทางเรอของชาตในอาเซยน (เฉพาะประเทศทพรอม) ไปปฏบตงานรวมกนในพนทอาวเอเดนเพอเปนการแสดงความเปนนาหนงใจเดยวของประเทศในอาเซยน โดยอาจใชรปแบบเดยวกบประเทศในกลม EU

การแกปญหาการกระทาผดกฎหมายทางทะเลอน ๆ

เนองจากพนทอาณาเขตทางทะเลของหลายประเทศในภมภาคเปนพนทตดตอกนและมพนทกวางใหญไพศาลซงเปนการยากทประเทศใดประเทศหนงจะดาเนนการแกปญหาเพยงลาพงได จงควรเพมการลาดตระเวนรวมกน และมการตดตอสอสารระหวางหนวยควบคมการใชกาลงของแตละประเทศไดทนทซงสามารถดาเนนการไดโดยม Hotline ระหวางศนยปฏบตการกองทพเรอของแตละประเทศ นอกจากนแลว เพอใหการแกปญหามประสทธภาพมากยงขน ควรมการรเรมในการจดตงศนยความรวมมอทางทหารเพอการปราบปรามอาชญากรรมขามชาต ยาเสพตด การคาอาวธสงคราม การคามนษย การทาลายทรพยากรทางทะเลและการกระทาความผดอนในทะเล

การแกปญหาภยธรรมชาตและอบตภยในทะเล

ปญหาภยธรรมชาตนบวนจะมความรนแรงและเกดขนบอยครงโดยเฉพาะภยทางทะเลซงทาใหเกดความสญเสยทงชวตและทรพยสนของประชาชนในหลายประเทศ ดงนนจงควรจดตงศนยประสานงานปฏบตการชวยเหลอ และบรรเทาสาธารณภยทางทะเลของภมภาคเพอเปนการชวยเหลอซงกนและกนในการคนหาและชวยเหลอผประสบภยทางทะเล ปฏบตการบรรเทาภยพบตจากธรรมชาต อบตภย และภยทกอใหเกดความเสยหายขนาดใหญ นอกจากนประเทศในกลมอาเซยนควรทจะสนนทรพยากร เชน เรอ อากาศยาน ในการชวยเหลอซงกนและกนเมอเกดภยพบตดงกลาวดวย

ขอเสนอในภาพรวม

จากปญหาภยคกคามของภมภาคและขอเสนอแนวทางในการแกปญหาในแตละภยคกคามทกลาวมาแลวนน เนองจากแตละประเทศมแนวทางการใชกาลงทหารหรอระเบยบปฏบตในการดาเนนการตาง ๆ แตกตางกน ดงนนประเทศในอาเซยนควรรวมกนจดทาระเบยบปฏบต (Standard Operating Procedure-SOP) ของความรวมมอในการตอตานภยคกคามตาง ๆ เพอใหทกชาตเขาใจตรงกนเชนเดยวกบทประเทศในกลมนาโตดาเนนการอย และจดใหมการฝกปฏบตการตาม SOP เพอเปนการสรางขดความสามารถ (Capacity Building) ในการปฏบตการตาง ๆ ใหมความใกลเคยงกนดวย

นอกจากนในเรองการแลกเปลยนขอมลขาวสารทางทะเลระหวางกนทปจจบนมกลไก ReCAAP-ISCทสงคโปรอยแลว แตไมนาจะเพยงพอในดานขอมลขาวสารเนองจากศนยดงกลาวมงเนนเฉพาะขาวสารดานโจรสลดและการปลนเรอเทานนยงไมรวมปญหาภยคกคามอน เชน การกอการราย ทางทะเลและการทาผดกฎหมายอน ๆ ทางทะเล ประกอบกบ ๒ ประเทศในอาเซยนคอมาเลเซยและอนโดนเซย ไมไดเขารวมกลไก ReCAAP ดงนนจงควรเพมการแลกเปลยนขอมลขาวสารทางทะเลให

Page 13: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

13

มากขนโดยเพมประเดนขอมลขาวสารใหครอบคลมภยคกคามทางทะเลทกดานทกลาวมาแลว โดยอาจใชกลไกทจดตงขนตามกรอบประชาคมอาเซยนคอ AMF เปนกลไกเรมตนในการแสวงความรวมมอ และใชชองทางศนยปฏบตการของกองทพเรอแตละประเทศในการตดตอสอสารระหวางกน ซงในอนาคตอาจพฒนาไปเปนศนยขอมลขาวสารทางทะเลของประเทศอาเซยน (ASEAN Maritime Information Sharing Center) ตอไป

สรป

จะเหนวาทะเลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมความสาคญตอประเทศในภมภาคและตอโลก ขณะเดยวกนกประสบปญหาภยคกคามทางทะเลทกระทบตอความมนคงในภมภาค เชน ปญหาเขตแดนทางทะเล การกอการรายทางทะเล โจรสลด ภยธรรมชาต และการทาผดกฎหมายทางทะเลอน ๆ ซงทผานมาประเทศในภมภาคกมกลไกความรวมมอตาง ๆ ทงระดบพหภาคและทวภาคในการแกปญหา แตกยงไมประสบผลสาเรจเทาทควร ดงนนในโอกาสทประเทศในอาเซยนตงเปาวาจะเปนประชาคมอาเซยนในป 2558 หรอ ASEAN 2015 ประเทศสมาชกอาเซยนจงควรจะเพมความจรงจงในความรวมมอตางๆใหมากขนกวาเดมโดยใชกลไกทมอยเดมและกลไกทจดตงขนใหมตามกรอบประชาคมอาเซยนใหเกดประโยชนและเหนเปนรปธรรมใหไดมากทสด

สงทาย

จากความมงหวงของประเทศในกลมอาเซยนทจะทาใหเปนประชาคมเดยวกน ทงประชาคมการเมองและความมนคง ประชาคมเศรษฐกจ และประชาคมสงคมและวฒนธรรม ซงอาเซยนไดกาหนดคาขวญ (Motto) ไววา “วสยทศนเดยว อตลกษณเดยว ประชาคมเดยว (One Vision, One Identity, One Community)” ซงถอวาเปนสงทาทาย (Challenges) ของประเทศในอาเซยนวาจะเหนผลเปนรปธรรมหรอไม โดยเฉพาะในดานความมนคงทปจจบนหลายประเทศยงมประเดนปญหาความขดแยงกน เชน เรองเขตแดนทงทางบกและทางทะเล เรองการขาดความไวเนอเชอใจซงกนและกน และการรวมมอกนแกปญหาภยคกคามในรปแบบตาง ๆ นอกจากนในดานสงคมและวฒนธรรมกนาจะเปนสงททาทายเปนอยางมากทจะทาใหเปนหนงเดยวเนองจากแตละประเทศมคณลกษณะของประชากรทแตกตางกนมากและมความละเอยดออนในดานชาตนยมทมพนฐาน มาจากเรองราวทางประวตศาสตร อยางไรกตามนอกจากจะเปนสงทาทายในการทจะสนองตอบเปาหมายของประเทศในอาเซยนแลว ผเขยนเหนวานาจะเปนโอกาส (Opportunities) ของประเทศในอาเซยนทจะไดใชกรอบประชาคมอาเซยนในการสงเสรมความรวมมอระหวางกนใหมากขน และสาหรบในเรองความรวมมอเพอความมนคงทางทะเลนทกชาตในอาเซยนควรจะตองใหความสาคญและจรงจงในการปฏบตใหเกดเปนรปธรรม เนองจากทะเลเปนแหลงทมาของผลประโยชนของทกชาตตามทไดกลาวมาแลว

Page 14: 2015 ประชาคมอาเซียน - ความร่วมมือเพื่อความมั่นคงทางทะเล

14

บรรณานกรม กระทรวงกลาโหม. สานกนโยบายและแผน. กองอาเซยน. เอกสารประกอบการประชมสมมนาเรอง

การเตรยมความพรอมของกองทพไทย เพอสนบสนนความรวมมอดานความมนคงในกลมประเทศอาเซยน เมอ 2 - 4 มนาคม 2554. กรงเทพมหานคร : สานกนโยบายและแผน กระทรวงกลาโหม, 2554.

กระทรวงการตางประเทศ. กรมอาเซยน. แผนงานการจดตงประชาคมการเมองและความมนคง อาเซยน (ASEAN Political - Security Community - APSC Blueprint), กรงเทพมหานคร : กรมอาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2553.

_________. แผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน . กรงเทพมหานคร: กรม อาเซยน กระทรวงการตางประเทศ, 2554.

ชลทศ นาวานเคราะห. นาวาเอก. กองทพเรอกบความรวมมอดานความมนคงทางทะเล. เอกสาร ประจาภาค.วทยาลยการทพเรอ, 2552.

Banlaoi , Rommel C. “Maritime Terrorism in Southeast Asia”. Naval War College Review. Vol. 58 No.4. Autumn ,2005.

Bateman, Sam, “International Solutions to problems of Maritime Security – Thinking Globally, Act Regionally.”Maritime Studies. November- December, 2004.

Bradford, John F. “The growing prospects for Maritime Security Cooperation in Southeast Asia”. Naval War College Review. Vol. 58. No.3. Summer, 2005.

Guan, C. Kwa and Skogan, K. John. Maritime Security in South East Asia. Routledge. New York. USA,2010.

Moeada, Noel M. “Regional Maritime Security Initiatives in the Asia Pacific: Problems and Prospects for Maritime Security Cooperation.” STiftung Wissenchaft und Politik(WSP). Berlin. September, 2006.

Rahman, Chris., Naval Cooperation and Coalition Building in Southeast Asia and Southwest Pacific: Status and prospect. Royal Australian Navy. Sea Power Centre and centre for Maritime Policy. Working Paper No. 7. October, 2001.

______.“The International Politics of Combating Piracy in Southeast Asia.” In Peter Lehr. ed., Violence at Sea: Piracy in the Age of Global Terrorism. Routhledge. New York, 2007.