tapchinguoixaydung.vntapchinguoixaydung.vn/Images/file/Ruotthang3_4.pdf · 2016-10-07 · NGÖÔØI XAÂY DÖÏN G Cöëvêën GS.TS. Nguyïîn Maån h Kiïím Töíng biïn têåp

NGÖÔØI XAÂY DÖÏNG

�� Cöë vêën

GS.TS. Nguyïîn Maånh Kiïím

�� Töíng biïn têåp

KTS. Vuä Quöëc Chinh

��Phoá töíng biïn têåpGS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng

CN. Nguyïîn Quöëc Trõ

�� Höåi àöìng Khoa hoåc:

GS.TSKH Phaåm Höìng Giang (Chuã tõch)

TS. Phaåm Syä Liïm (Phoá Chuã tõch)

PGS.TS. Buâi Vùn Böåi

PGS.TS. Trêìn Chuãng

GS.TSKH. Phaåm Ngoåc Àùng

PGS.TS. Lûu Àûác Haãi

GS.TS. Lûúng Phûúng Hêåu

TS. Lï Quang Huâng

PGS.TS. Àöî Vùn Hûáa

GS.TS. Nguyïîn Maånh Kiïím

GS.TSKH. Àöî Nguyïn Khoaát

GS.TSKH. Nguyïîn Vùn Liïn

TS. Trêìn Höìng Mai

PGS.TS. Àùång Gia Naãi

TS. Vuä Minh Maäo

TS. Nguyïîn Àùng Sún

TS. Thaái Duy Sêm

GS.TSKH. Nguyïîn Taâi

GS.TS. Lï Kim Truyïìn

Ths. Voä Thanh Tuâng

�� Ban biïn têåp:

KS. Nguyïîn Xuên Haãi (Trûúãng ban)

KTS. Vuä Trûúâng Haåo,

ThS. Phaåm Thõ Vônh Haâ

�� Trûúãng ban baån àoåc:

Phuâng Thõ Mai Hoa

�� Thiïët kïë myä thuêåt vaâ vi tñnh

Thaânh Ngoåc Duäng - Buâi Thõ Thuyâ Liïn

�� Toaâ soaån phña Bùæc:

625A àûúâng La Thaânh - Ba Àònh - Haâ Nöåi

ÀT: 04. 38314740, 38314733

DÀ: 0903410315 * Fax: 84-4-38314735

Email: [email protected]

Website: tonghoixaydungvn.org

�� Chi nhaánh taåi Miïìn Trung:

Trûúãng chi nhaánh: Nguyïîn Cûãu Loan

199 Nguyïîn Vùn Linh - Àaâ Nùéng

Àiïån thoaåi/Fax: 0511. 3812306

�� Àaåi diïån toaâ soaån phña Nam:

GS.TS. Huyânh Vùn Hoaâng

Cao öëc söë 8-12 Nam Kyâ Khúãi Nghôa (T8),

P. Nguyïîn Thaái Bònh, Q1, TP. Höì Chñ Minh

ÀT: 08. 38211106 * Fax: 08. 38211154

�� Xuêët baãn theo giêëy pheáp söë 438/GP-

BTTTT do Böå VTTTT cêëp ngaây 19/3/2012

�� In taåi Cöng ty CP In vaâ TM Quöëc Duy.

Thaáng 3 & 4 - 2016 söë 293&294 nùm thûá XXX

MUÅC LUÅC

Kim Thi

Ngoåc Khaánh

Lï Anh Ba

Anh Ba

Hoaâng Thõ Khaánh Vên, Nguyïîn

Quöëc Toaãn

Phaåm Syä Liïm

Xuên Haãi

Trêìn Thanh Sún

Phaåm Àûác Nguyïn

Trõnh Thõ Phin

Trêìn Ngoåc Chñnh

Nguyïîn Àùng Sún

Nguyïîn Vùn Àûåc

Phaåm Vùn Chuyïn

Buâi Àûác Nùng, Hoaâng Vùn Ên

Trêìn Cao Thanh Ngoåc, Nguyïîn

Minh Long

Nguyïîn T. Thuáy Hùçng, Phan

Àûác Huâng, Mai Höìng Haâ

Nguyïîn Thanh Bùçng

Nguyïîn Khùæc Quên, Mai Xuên

Thiïån, Lï Hoaâi Long

Voä Thanh Lûúng

Phan Àûác Huâng, Dûúng Vùn

Duäng, Lï Anh Tuêën

Nguyïîn Xuên Haãi

Lûúng Sún

Quyânh Liïn

Nhêåt Thiïn

3

4

7

8

16

19

24

28

30

36

39

43

46

54

57

59

65

68

72

75

78

82

87

90

90

91

94

NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG SÖË THAÁNG 3 & 4 - 2016 1

VÊËN ÀÏÌ QUAN TÊM

Nghõ quyïët Quöëc höåi khoáa 13

ÀÖÍI MÚÁI QUAÃN LYÁ

Laåi laâm thïë naâo àïí xêy dûång caãi taåo nhûäng khu nhaâ úã têåp thïí

thúâi bao cêëp úã Haâ Nöåi

Kinh nghiïåm caãi taåo nhûäng khu nhaâ úã cuä 5 têìng úã Matxcúva

Caãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáa nhaâ úã lùæp gheáp têëm lúán

Thay àöíi quan hïå lao àöång theo cú chïë thõ trûúâng vaâ höåi nhêåp

thïë giúái

Tònh traång lao àöång cûúäng bûác

Möåt söë vêën àïì chûa thöëng nhêët vaâ chûa àuã trong caác vùn baãn

phaáp lyá vïì húåp àöìng xêy dûång

HAÅ TÊÌNG KYÄ THUÊÅT - NÙNG LÛÚÅNG VAÂ MÖI TRÛÚÂNG

Thïí chïë nûúác vaâ viïåc laâm

Haån haán, xêm nhêåp mùån - Keã thuâ cuãa chuáng ta

Hïå thöëng thoaát nûúác mûa àö thõ bïìn vûäng triïín voång ûáng duång

vaâ thaách thûác taåi Viïåt Nam

Phaát triïín cöng trònh xanh úã Viïåt Nam - Thûåc traång vaâ àïì xuêët

Vai troâ cuãa GIS trong cöng taác quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt àö thõ

taåi Viïåt Nam

QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ VAÂ XAÄ HÖÅI

Doanh nghiïåp vúái sûå nghiïåp phaát triïín àö thõ Viïåt Nam - Thúâi

cú vaâ Thaách thûác

Thaânh phöë HCM, thaânh phöë cûåc lúán, caác thaách thûác giaãi phaáp

quy hoaåch vaâ kïë hoaåch thûåc hiïån

Tñnh khaã thi nhaâ úã xaä höåi

DIÏÎN ÀAÂN KHOA HOÅC CÖNG NGHÏå

Xaác àõnh khoaãng caách cuãa hai àiïím trong trùæc àõa xêy dûång

cöng trònh

Tñnh àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu giaân theáp bùçng mö phoâng Monte-

Carlo

Mö hònh thanh chöëng - giùçng cho nuát dêìm - cöåt bï töng cöët

theáp sûã duång cöët súåi dûúái taác àöång cuãa taãi troång ngang

Hiïåu chónh thaânh phêìn cêëp phöëi bï töng cöët liïåu xó theáp

Caác daång hû hoãng vaâ biïån phaáp sûãa chûäa lúáp baão vïå àï biïín

bùçng vêåt liïåu höîn húåp Asphalt

Nhêån thûác cuãa kyä sû vaâ caác töí chûác xêy dûång taåi TP. Höì Chñ

Minh vïì cöng nghïå BIM

Phên tñch kïët cêëu khung theáp phùèng coá liïn kïët mïìm trïn moáng

coåc chõu taãi troång àaá lùn

AÃnh hûúãng cuãa súåi poly-propylene àïën ûáng xûã chõu uöën cuãa

dêìm bï töng geopolymer cöët theáp sûã duång tro bay

TRANG VÙN HOÁA XÊY DÛÅNG

Àöi lúâi nhùæn nhuã thïë hïå ài trûúác

Ra giïng

Cöíng laâng

NHÒN RA NÛÚÁC NGOAÂI

10 sên bay àùåc biïåt nhêët thïë giúái - 7 kyâ quan kiïën truác bõ thïë

giúái laäng quïn. Nhûäng cöng trònh tuyïåt àeåp vaâ êën tûúång àûúåc

xêy dûång cöng phu naây laåi àûúåc rêët ñt ngûúâi biïët túái.

Tin Töíng höåi

Bòa 1: Kiïën truác xanh AÃnh: nguöìn Internet

�� Advisor

Prof.Dr. Nguyen Manh Kiem

�� Editor-in-chief

Arch. Vu Quoc Chinh

�� Deputy Editor-in-chief:

Prof.Dr. Huynh Van Hoang

BA. Nguyen Quoc Tri

�� Science Council

Prof.Dr of Sc. Pham Hong Giang (Chairman)

Dr. Pham Sy Liem (Vice Chairman)

Ass.Prof.Dr. Bui Van Boi

Ass.Prof.Dr. Tran Chung

Prof.Dr of Sc. Pham Ngoc Dang

Ass.Prof.Dr. Luu Duc Hai

Prof.Dr. Luong Phuong Hau

Dr. Le Quang Hung

Ass.Prof.Dr. Do Van Hua

Prof.Dr. Nguyen Manh Kiem

Prof.Dr of Sc. Do Nguyen Khoat

Prof.Dr of Sc. Nguyen Van Lien

Dr. Tran Hong Mai

Dr. Vu Minh Mao

Ass.Prof.Dr. Dang Gia Nai

Dr. Thai Duy Sam

Dr. Nguyen Dang Son

Prof.Dr of Sc. Nguyen Tai

Prof.Dr. Le Kim Truyen

Vo Thanh Tung

�� Editorial Staff:

Eng. Nguyen Xuan Hai (Chief)

Arch. Vu Truong Hao,

MA. Pham Thi Vinh Ha

�� Chief of Reader Board:

Phung thi Mai Hoa

�� Art design & Computer

Thanh Ngoc Dung - Bui Thi Thuy Lien

�� Editorial Office in the North:

625A La Thanh St, Ba Dinh - Hanoi

Tel: 04. 38314740, 38314733

Mobil: 0903410315 * Fax: 84-4-38314735


Website: tonghoixaydungvn.org

�� Branch office in Central Region:

Nguyen Cuu Loan

199 Nguyen Van Linh road, Da Nang City

Tel/Fax: 0511. 3812306

�� Editorial Office in the South:

Huynh Van Hoang

Building No 8-12 Nam Ky Khoi Nghia

(8 Fl.), Dist 1, Ho Chi Minh City

Tel: 08.38211106 * Fax: 08. 38211154

�� License No 438/GP-BTTTT

granted by Ministry of Communication and

Information on March 19th.2012

�� Printed at Quoc Duy Trading & Printing JSC.

THE BUILDER MAGAZINE3&4 - 2016 N

O293&294 30

THYear

CONTENTS

CONCERN ISSUE

Abstract of XIIIthNational Assembly resolution

MANAGEMENT RENOVATION

How to renovate the old condomuniums in Ha Noi

Experience renovating old condominiums 5 stories in Moscow

Renovating and modernizing prefabricated house by large

concrete slabs

Changing labor relations according to market mechanisms and

global intergration

Forced labor situation

Some problems are not uniform and not enough in legal

documents on constructions contacts

INFRASTRUCTURE – ENERGY – ENVIRONMENT

Water institutions and jobs

Drought, Salt water intrusion – Our Enemies

Sustainable urban storm water drainage systems -

Application prospects and challenges in Vietnam

Development of green building in Vietnam situation and

solutions

The role of GIS in the management of urban infrastructure

PLANNING – ARCHITECTURE – CITY – SOCIETY

Enterprises with Vietnam urban development opportunities and

challenges

Hochiminh City, maga city, the Challenges of planning solutions

and implementation plans

The feasibility of Social housing

SCIENCE & TECHNOLOGY FORUM

Dedermine the distance of two points in the construction

geodetic

Calculating reliability of steel truss structures based Monte-

carlo simulation

Strut-and-tie model for steel fiber reinforced concrete beam-

column joints

Gradation correction of steel slag aggregate concrete

Types of damage and repair measures on sea dykes protecting

coating by asphalt mixed material

Perception of engineer and construction organization in Ho Chi

Minh city about technology of building information modeling

(BIM)

Analysis flat steel frame structure has the soft links on the pile

bearing of rolling stone load

Effect of poly-propylene fibers to flexural behavior of reinforced

fly ash-based geopolymer concrete beams

CONTRUCTION CULTURAL PAGES

LOOKING ABROAD

10 Special airport in the world - 7 architectural wonders of the

world be forgotten. Beautiful and impressive buildings which

meticulously built but very few people know.

VFCEA News

Kim Thi

Ngoc Khanh

Le Anh Ba

Anh Ba

Hoang Thi Khanh Van, Nguyen

Quoc Toan

Pham Sy Liem

Xuan Hai

Tran Thanh Son

Pham Duc Nguyen

Trinh Thi Phin

Tran Ngoc Chinh

Nguyen Dang Son

Nguyen Van Duc

Pham Van Chuyen

Bui Duc Nang, Hoang Van An

Tran Cao Thanh Ngoc, Nguyen

Minh Long

Nguyen T. Thuy Hang, Phan

Duc Hung, Mai Hong Ha

Nguyen Thanh Bang

Nguyen Khac Quan, Mai Xuan

Thien, Le Hoai Long

Vo Thanh Luong

Phan Duc Hung, Duong Van

Dung, Le Anh Tuan

Many Authors

Nhat Thien

3

4

7

8

16

19

24

28

30

36

39

43

46

54

57

59

65

68

72

75

78

82

87

91

94

2 NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG SÖË THAÁNG 3 & 4 - 2016

CHAÂO MÛÂNG 30 NÙM

TAÅP CHÑ NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG

1986 - 2016

I. KÏË HOAÅCH PHAÁT TRIÏÍN KINH TÏË - XAÄ HÖÅI NÙM 2016

1. Muåc tiïu töíng quaát

Giûä vûäng öín àõnh kinh tïë vô mö, phêën àêëu tùng trûúãng

kinh tïë cao hún nùm 2015, chuá troång caãi thiïån chêët lûúång

tùng trûúãng, baão àaãm phaát triïín bïìn vûäng. Àêíy maånh thûåc

hiïån caác àöåt phaá chiïën lûúåc, taái cú cêëu nïìn kinh tïë gùæn vúái

àöíi múái mö hònh tùng trûúãng, nêng cao nùng suêët, chêët

lûúång, hiïåu quaã vaâ sûác caånh tranh. Thaáo gúä khoá khùn cho

doanh nghiïåp, thuác àêíy saãn xuêët, kinh doanh. Phaát triïín vùn

hoáa, thûåc hiïån tiïën böå cöng bùçng xaä höåi, baão àaãm an sinh xaä

höåi, nêng cao phuác lúåi xaä höåi vaâ caãi thiïån àúâi söëng nhên dên.

Quaãn lyá vaâ sûã duång hiïåu quaã taâi nguyïn, chuã àöång phoâng,

chöëng thiïn tai, ûáng phoá vúái biïën àöíi khñ hêåu, baão vïå möi

trûúâng. Àêíy maånh caãi caách haânh chñnh, tùng cûúâng kyã

cûúng, kyã luêåt haânh chñnh vaâ xaä höåi; nêng cao hiïåu lûåc, hiïåu

quaã quaãn lyá nhaâ nûúác; taåo sûå chuyïín biïën roä neát vïì phoâng,

chöëng tham nhuäng, thûåc haânh tiïët kiïåm, chöëng laäng phñ.

Tùng cûúâng quöëc phoâng, an ninh, kiïn trò àêëu tranh baão vïå

vûäng chùæc chuã quyïìn quöëc gia; baão àaãm an ninh chñnh trõ vaâ

trêåt tûå, an toaân xaä höåi. Nêng cao hiïåu quaã cöng taác àöëi ngoaåi

vaâ höåi nhêåp quöëc tïë.

2. Caác chó tiïu chuã yïëu

Töíng saãn phêím trong nûúác (GDP) tùng khoaãng 6,7%.

Töíng kim ngaåch xuêët khêíu tùng khoaãng 10%.

Tyã lïå nhêåp siïu so vúái kim ngaåch xuêët khêíu dûúái 5%.

Töëc àöå tùng giaá tiïu duâng dûúái 5%.

Töíng vöën àêìu tû phaát triïín toaân xaä höåi khoaãng 31% GDP.

Tyã suêët tiïu hao nùng lûúång trïn möåt àún võ GDP giaãm

1,5% so vúái nùm 2015.

Tyã lïå höå ngheâo theo chuêín ngheâo àa chiïìu giaãm 1,3-

1,5%, riïng caác huyïån ngheâo giaãm 4%.

Tyã lïå thêët nghiïåp úã khu vûåc thaânh thõ dûúái 4%.

Tyã lïå lao àöång qua àaâo taåo àaåt 53%, trong àoá: tyã lïå lao

àöång qua àaâo taåo tûâ 3 thaáng trúã lïn coá vùn bùçng chûáng chó

cöng nhêån kïët quaã àaâo taåo: 21%.

Söë giûúâng bïånh trïn möåt vaån dên àaåt 24,5 giûúâng.

Tyã lïå dên söë tham gia baão hiïím y tïë àaåt 76%.

Tyã lïå khu cöng nghiïåp, khu chïë xuêët àang hoaåt àöång coá

hïå thöëng xûã lyá nûúác thaãi têåp trung àaåt tiïu chuêín möi trûúâng

àaåt 85%.

Tyã lïå che phuã rûâng àaåt 41%.

II. KIÏåN TOAÂN NHÊN SÚÅ CÊËP CAO NHAÂ NÛÚÁC:

1. Quöëc höåi

Chuã tõch: Nguyïîn Thõ Kim Ngên

Caác Phoá Chuã tõch: Uöng Chu Lûu, Toâng Thõ Phoáng, Àöî Baá

Tyå, Phuâng Quöëc Hiïín

Chaánh aán Toâa aán nhên dên töëi cao: Nguyïîn Hoâa Bònh

Viïån trûúãng Viïån kiïím saát nhên dên töëi cao: Lï Minh Trñ

UÃy ban thûúâng vuå Quöëc höåi:

1. Haâ Ngoåc Chiïën, Chuã tõch Höåi àöìng Dên töåc

2. Phan Xuên Duäng - Chuã nhiïåm uãy ban Khoa hoåc Cöng

nghïå vaâ Möi trûúâng

3. Nguyïîn Vùn Giaâu - Chuã nhiïåm uãy ban Kinh tïë.

4. Trêìn Vùn Hùçng - Chuã nhiïåm uãy ban Àöëi ngoaåi.

5. Nguyïîn Àûác Hiïìn - Trûúãng ban Dên nguyïån.

6. Lï Thõ Nga, Chuã nhiïåm uãy ban Tû phaáp.

7. Nguyïîn Àûác Haãi, Chuã nhiïåm uãy ban Taâi chñnh - Ngên

saách.

8. Voä Troång Viïåt, Chuã nhiïåm uãy ban Quöëc phoâng vaâ An

ninh.

9. Phan Trung Lyá - Chuã nhiïåm uãy ban Phaáp luêåt .

10. Nguyïîn Thanh Haãi, Chuã nhiïåm uãy ban Vùn hoáa, giaáo

duåc, thanh thiïëu niïu nhi àöìng.

11. Nguyïîn Thuáy Anh, Chuã nhiïåm uãy ban vïì caác vêën àïì

xaä höåi

12. Trêìn Vùn Tuáy, - Phoá ban Cöng taác àaåi biïíu.

13. Nguyïîn Haånh Phuác - Töíng thû kyá Quöëc höåi.

14. Höì Àûác Phúác, Töíng Kiïím toaán Nhaâ nûúác .

Chuã tõch nûúác: Trêìn Àaåi Quang.

Phoá Chuã tõch nûúác: Àùång Thõ Ngoåc Thõnh

2. Chñnh phuã

Thuã tûúáng: Nguyïîn Xuên Phuác

Caác Phoá Thuã tûúáng:Trûúng Hoâa Bònh, Vûúng Àònh Huïå,

Phaåm Bònh Minh, Vuä Àûác Àam, Trõnh Àònh Duäng

Caác Böå trûúãng vaâ thaânh viïn Chñnh phuã

1. Böå trûúãng Cöng thûúng Trêìn Tuêën Anh

2. Böå trûúãng Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Chu Ngoåc Anh

3. Böå trûúãng, Chuã nhiïåm uãy ban Dên töåc Àöî Vùn Chiïën

4. Böå trûúãng Lao àöång Thûúng binh vaâ Xaä höåi Àaâo Ngoåc

Dung

5. Böå trûúãng, Chuã nhiïåm Vùn phoâng Chñnh phuã Mai Tiïën

Duäng

6. Böå trûúãng Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû Nguyïîn Chñ Duäng

7. Böå trûúãng Taâi chñnh Àinh Tiïën Duäng

8. Böå trûúãng Xêy dûång Phaåm Höìng Haâ

9. Böå trûúãng Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng Trêìn Höìng Haâ

10. Thûúång tûúáng, Böå trûúãng Cöng an Tö Lêm

11. Àaåi tûúáng, Böå trûúãng Quöëc phoâng Ngö Xuên Lõch

12. Böå trûúãng Tû phaáp Lï Thaânh Long

13. Böå trûúãng Giao thöng Vêån taãi Trûúng Quang Nghôa

14. Böå trûúãng Giaáo duåc vaâ Àaâo taåo Phuâng Xuên Nhaå

15. Böå trûúãng Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín nöng thön Cao

Àûác Phaát

16. Böå trûúãng Nöåi vuå Lï Vônh Tên

17. Böå trûúãng Vùn hoáa Thïí thao vaâ Du lõch Nguyïîn Ngoåc

Thiïån

18. Böå trûúãng Y tïë Nguyïîn Thõ Kim Tiïën

19. Böå trûúãng Thöng tin vaâ Truyïìn thöng Trûúng Minh

Tuêën

20. Thöëng àöëc Ngên haâng Nhaâ nûúác Viïåt Nam Lï Minh

Hûng

21. Töíng thanh tra Chñnh phuã Phan Vùn Saáu

VÊËN ÀÏÌ QUAN TÊM

3NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG SÖË THAÁNG 3 & 4 - 2016

NGHÕ QUYÏËT QUÖËC HÖÅI KHOÁA XIII(Trñch yïëu)


NGÛÚÂI XÊY DÛÅNG SÖË THAÁNG 3 & 4 - 20164

I. Caác khu nhaâ úã têåp thïí thúâi bao cêëp.Quaá trònh xêy dûång qua nhiïìu thúâi kyâTrûúác Caách maång Thaáng Taám: Coá thïí noái toám

tùæt laâ coá 3 loaåi:+ Nhaâ úã xêy theo kiïíu ö phöë: nhaâ heåp nhûng rêët

sêu (tûâ 30-60m). Ngoaâi laâ núi buön baán, trong laâ úã,vïå sinh keám, cêy xanh khöng coá, mêåt àöå dên cû dêìyàùåc.

+ Möåt söë khu úã mang tñnh chêët biïåt thûå daânh chocöng chûác: chiïìu ngang heåp, àêët vûúân ñt.

+ Möåt söë khu úã coá biïåt thûå (khu Phaáp) daânh choquan chûác Phaáp vaâ rêët ñt nhaâ giaâu ngûúâi Viïåt.

Tûâ Giaãi phoáng Thuã àö àïën khi bùæt àêìu Àöíi múái:Tûâ 1954, trïn cú súã nùæm bùæt tònh hònh nhaâ úã vaâ caãitaåo XHCN, nhaâ àêët do nhaâ nûúác quaãn lñ thò tûâ 1959coá kïë hoaåch xêy dûång caác khu nhaâ úã têåp thïí chocaán böå cöng nhên viïn nhaâ nûúác.

Trong thêåp niïn 1960:+ Xêy dûång caác khu nhaâ úã taåm, cêëp thêëp: Khu

nhaâ úã An Dûúng, Mai Hûúng (2066m2), Thõnh Haâo(3116m2), xêy thïm möåt söë gian nhaâ úã Phuác Xaá.

+ Nhaâ nhiïìu têìng Nguyïîn Bónh Khiïm (1676m2),Tûúng Mai (11.960m2), An Dûúng (thïm 598m2),Quyânh Löi (736m2).

+ Khu têåp thïí Nguyïîn Cöng Trûá, Trêìn Quöëc Toaãn

KIM THI

LLLLAAAA ÅÅÅÅ IIII LLLLAAAA ÂÂÂÂMMMM TTTTHHHHÏÏÏÏËËËË NNNNAAAA ÂÂÂÂOOOO

ÀÀÀÀÏÏÏÏÍÍÍÍ XXXXÊÊÊÊYYYY DDDDÛÛÛÛÅÅÅÅNNNNGGGG CCCCAAAAÃÃÃÃ IIII

TTTTAAAA ÅÅÅÅOOOO NNNNHHHHÛÛÛÛÄÄÄÄNNNNGGGG KKKKHHHHUUUU

NNNNHHHHAAAA ÂÂÂÂ ÚÚÚÚÃÃÃÃ TTTTÊÊÊÊÅÅÅÅPPPP TTTTHHHHÏÏÏÏ ÍÍÍÍ

TTTTHHHHÚÚÚÚÂÂÂÂ IIII BBBBAAAAOOOO CCCCÊÊÊÊËËËËPPPP ÚÚÚÚÃÃÃÃ

HHHHAAAA ÂÂÂÂ NNNNÖÖÖÖÅÅÅÅ IIII

(45.200m2).+ Khu têåp thïí Thuã Lïå, Vùn Chûúng (45.120m2).+ Khu Kim Liïn, Khûúng Trung, Caánh àöìng Si

(8700m2).Töíng cöång, trong kïë hoaåch 5 nùm lêìn thûá nhêët

(1961-66), Haâ Nöåi xêy múái àûúåc 150.000m2. Àùåc biïåt, trong caác nùm 1968-85 àaä triïín khai

xêy dûång nhaâ têëm bïtöng lùæp gheáp 2 têìng taåi caáckhu nhaâ úã Trûúng Àõnh, Yïn Laäng, 4 têìng úã VùnChûúng vaâ 5 têìng Trung Tûå, Giaãng Voä, Thaânh Cöng.Nùm trung bònh àûúåc 10 vaån m2, , nùm cao nhêët(1984-85) àaåt 20 vaån m2.Nhûäng ûu àiïím, nhûúåc àiïím vaâ töìn taåi cêìn

khùæc phuåc:+ Do vöën têåp trung cuãa Nhaâ nûúác nïn xêy dûång

khaá hoaân chónh tûâ haå têìng kyä thuêåt, nhaâ úã àïën caáccöng trònh cöng cöång trong khu nhaâ úã. Viïåc quaãn lñxêy dûång khaá töët, giûä àûúåc böå mùåt cuãa àö thõ theolöëi söëng múái. Trïn hïët, laâ àaä giaãi quyïët- duâ coân haånchïë - àûúåc nhiïìu chöî úã cho caán böå cöng nhên viïnnhaâ nûúác trong hún 30 nùm xêy dûång Thuã àö. Ngoaâira, caãi thiïån böå mùåt Haâ Nöåi: khöng chó coá khu phöëcöí, khu phöë cuä maâ coân coá nhûäng khu nhaâ úã têåp thïíàûúåc xêy dûång theo “tiïíu khu nhaâ úã”.

+ Phaãi noái rùçng nhûäng tiïíu khu nhaâ úã àûúåc xêydûång taåi Liïn Xö vaâ caác nûúác xaä höåi chuã nghôa khaáclaâ nhûäng hònh mêîu àaáng hoåc hoãi. Noá àaáp ûáng àûúåcnhu cêìu cuãa ngûúâi dên àö thõ vïì giaáo duåc, chùm soáctreã em vaâ ngûúâi giaâ, baão vïå sûác khoãe, taåo àiïìu kiïånsinh hoaåt vùn hoáa,… nhùçm phaát triïín toaân diïån chocon ngûúâi vïì vêåt chêët vaâ tinh thêìn. Tuy nhiïn, sûåphaát triïín caác khu nhaâ úã cuäng phaãi coá àiïìu kiïån,trûúác hïët laâ phuâ húåp vúái caác àö thõ coá möåt nïìn kinhtïë phaát triïín, tûúng thñch vúái trònh àöå saãn xuêët vaâ àúâisöëng àûúåc xaä höåi hoáa cao.

+ úã Viïåt Nam, viïåc aáp duång khu nhaâ úã kiïíu “tiïíukhu” vaâo möåt söë thaânh phöë, trong àoá coá Haâ Nöåitrong luác nïìn kinh tïë chûa phaát triïín, trònh àöå xaä höåitrong saãn xuêët vaâ àúâi söëng coân thêëp nïn khi rêåpkhuön theo mö hònh cuãa caác nûúác àaä phaát triïín hún

ta mêëy thêåp kyã thò khöng khoãi böåc löå nhûäng nhûúåcàiïím coá liïn quan àïën nhûäng vêën àïì quan troång. Coáthïí nïu ra nhûäng vêën àïì khöng giaãi quyïët àûúåc möåtcaách àöìng böå nhû: khöng gian úã, hïå thöëng phuåc vuåcöng cöång, tiïu chuêín úã (diïån tñch úã/ àêìu ngûúâi),phûúng tiïån vêån chuyïín cöng cöång,... Cuå thïí hún laâ:tiïu chuêín úã àaä thêëp, laåi phaãi daânh möåt phêìn diïåntñch úã cho saãn xuêët, dõch vuå àïí coá thu nhêåp, têëtnhiïn dêîn àïën chêåt chöåi; vöën àêìu tû xêy dûång haånheåp nïn caác cöng trònh cöng cöång, dõch vuå, vùn hoáa,nghó ngúi, cêy xanh khöng àûúåc àöìng böå. Hún nûäa,löëi saãn xuêët nhoã vaâ sinh hoaåt cû dên coá caác thaânhphêìn kinh tïë caá thïí laâm ùn manh muán, khöng phaáthuy àûúåc ûu thïë cuãa mö hònh “tiïíu khu nhaâ úã” vöëncoá cuãa caác nûúác àaä ài vaâo saãn xuêët lúán. Tuy nhiïn,chuáng ta cuäng thêëy rùçng viïåc ra àúâi cuãa khu nhaâ úãtheo kiïíu tiïíu khu rêët phuâ húåp vúái möåt nïìn cöngnghiïåp xêy dûång àaä phaát triïín. Noá phuâ húåp vúái lñluêån vïì cú cêëu tiïíu khu nhaâ úã: göìm trung têm àöångvaâ trung têm tônh. Trung têm àöång göìm caác cöngtrònh dõch vuå àúâi söëng vêåt chêët, baám saát àûúâng giaothöng bao quanh tiïíu khu. Trung têm tônh göìm caáccöng trònh vùn hoáa-giaáo duåc, cêy xanh bïn trongtiïíu khu . Chó riïng viïåc àûa nhaâ treã, mêîu giaáo,trûúâng tiïíu hoåc têåp trung vaâo trung têm tiïíu khu àaäàaãm baão an toaân cho hoåc sinh trong viïåc ài laåi vaâhoåc têåp, nhùçm thûåc hiïån lñ tûúãng cao àeåp laâ taåo àiïìukiïån phaát triïín toaân diïån con ngûúâi vïì vêåt chêët vaâtinh thêìn.Thûåc traång caác khu nhaâ úã têåp thïí sau thúâi kyâ

bao cêëp+ Cúi núái vaâ lêën chiïëm gêy hêåu quaã lúán :Tûâ khi boã chïë àöå bao cêëp vïì nhaâ úã, ngûúâi dên

àûúåc pheáp tûå xêy dûång. Vúái viïåc phaát triïín kinh tïë thõtrûúâng, nhaâ úã khöng chó àïí úã maâ coân laâm dõch vuå,coân kinh doanh; do vêåy khöng coá khu têåp thïí naâokhöng xaãy ra tònh traång lêën chiïëm (coá núi diïån tñchgêëp 2-3 lêìn diïån tñch àûúåc pheáp úã), nhêët laâ têìng trïåtàïí múã cûãa haâng, quaán giêíi khaát, núi tröng giûä xeàaåp, xe maáy khöng àïëm xóa gò àïën phaáp luêåt.

Do cúi núái nïn caác phoâng úã bõ töëi, keám thöng gioá.Bïn ngoaâi nhaâ, cöëng raänh thoaát nûúác, àûúâng öëngnûúác, bïì phöët àïìu bõ xêy àeâ lïn trïn nïn bõ vúä, laâmtùæc cöëng, gêy ö nhiïîm möi trûúâng. Cuäng do cúi núáinïn àûúâng giao thöng bõ thu heåp, xe ö tö khöng vaâoàûúåc àïën têån cûãa cöng trònh. Caác sên chúi cuãa thiïëunhi àïìu bõ chiïëm duång, khöng coá chöî tröìng cêy xanhàïí caãi thiïån möi trûúâng khu dên cû, chöî nghó ngúithû giaän cho ngûúâi giaâ.

+ Cùn höå quaá taãi vïì söë ngûúâi trong nhaâ, diïån tñchtñnh trïn àêìu ngûúâi thêëp do quaá trònh phaát triïín caáchöå dên, nhiïìu thïë hïå söëng chung. Ngoaâi ra, nhiïìutrang thiïët bõ, phûúng tiïån múái xuêët hiïån laâm cho cùnhöå àaä chêåt heåp laåi caâng thïm chêåt chöåi. Chûa noáiàïën têåp quaán sinh hoaåt cuäng dêìn thay àöíi khi ngûúâidên giaâu lïn maâ vêîn phaãi söëng trong nhûäng cùn höåbao cêëp.

+ Buöng loãng quaãn lñ laâ möåt trong nhûäng nguyïn

nhên gêy sûå cúi núái, lêën chiïëm, laâm hû hoaåi cöngtrònh do maånh ai nêëy laâm, khöng àïëm xóa gò àïënphaáp luêåt.Coá caãi taåo àûúåc khöng?+ Thûåc tïë àaä coá nhûäng dûå aán caãi taåo hoùåc xêy

dûång laåi taåi chöî nhûäng nhaâ úã têåp thïí thúâi bao cêëp.Tûâ nhûäng ngöi nhaâ siïu veåo, xêåp xïå, coá núi àaä moåclïn cao öëc cao 15-20 têìng àaâng hoaâng vaâ chêëtlûúång cao. Tuy nhiïn, chuáng ta chûa coá möåt chñnhsaách àöìng böå àïí caãi taåo vaâ nêng cêëp toaân böå nhûängnhaâ úã taåi caác khu têåp thïí cuä, maâ thiïn vïì hoãng nhiïìusûãa trûúác, hoãng ñt laâm sau. Chuáng töi giúái thiïåu baâisau àêy àïí cuâng tham khaão.II. Kinh nghiïåm caãi taåo nhûäng khu nhaâ úã cuä 5

têìng úã MatxcúvaNhùçm nêng cao mûác söëng vaâ chêët lûúång söëng

cuãa dên cû thuã àö nûúác CHLB Nga, trïn cú súã phaáttriïín àöìng böå xêy dûång nhaâ úã, àaáp ûáng nhûäng yïucêìu hiïån àaåi vïì an toaân, tiïån nghi, thêím myä khönggian kiïën truác vaâ phuâ húåp vúái Quy hoaåch Töíng thïíPhaát triïín thaânh phöë Matxcúva túái nùm 2020, àaäàûa ra nhûäng giaãi phaáp vïì sûãa chûäa cú baãn, hiïån àaåihoáa vaâ caãi taåo nhûäng ngöi nhaâ úã 5 têìng thuöåc caácxïri “ khöng phaá dúä àûúåc”.

Trong töíng khöëi lûúång nhaâ úã cuãa thaânh phöëMatxcúva, caác xïri nhaâ úã “ khöng phaá dúä àûúåc”chiïëm àïën 13,6%. Nhaâ thuöåc caác xïri naây thûúângàûúåc xêy dûång úã nhûäng khu vûåc hoaåt àöång àêìu tûlúán nhêët trong thaânh phöë. Viïåc caãi taåo vaâ hiïån àaåihoáa caác ngöi nhaâ 5 têìng, khöng thuöåc diïån phaá dúä (coá di dên hoùåc khöng di dên ) hiïån laâ möåt trongnhûäng vêën àïì bûác thiïët trong kïë hoaåch àêìu tû xêydûång àö thõ cuãa thuã àö Matxcúva.

Àïí giaãi quyïët àöìng böå vêën àïì caãi taåo caác khunhaâ úã 5 têìng cuä, cêìn coá nhûäng luêån chûáng vïì hiïåuquaã cuãa vaâ caác giaãi phaáp caãi taåo nhûäng ngöi nhaâ úã,töí chûác quy hoaåch caác khu vûåc laänh thöí cêìn caãi taåo,cuäng nhû caác giaãi phaáp cú baãn nhùçm hoaân thiïån cúsúã phaáp lyá, tiïu chuêín àõnh mûác, thöng tin dûä kiïånvaâ phûúng phaáp luêån quy hoaåch.

Cêìn bùæt àêìu tûâ àöì aán thiïët kïë thûåc nghiïåm, trongàoá tñnh àïën caác yïëu töë sau nhùçm dung hoâa caácthaânh phêìn tham gia trong quaá trònh caãi taåo:

- Cú cêëu quy hoaåch cuãa khu vûåc xêy dûång àaä

LAÅI LAÂM THÏË NAÂO ÀÏÍ XÊY DÛÅNG CAÃI TAÅO...


àûúåc triïín khai;- Tònh traång cuãa caác maång lûúái kyä thuêåt;- Nhu cêìu sûã duång caác bïën xe;- Cêy xanh;- Caác yïëu töë vùn hoáa-xaä höåi, têåp quaán;- Caác quyïìn lúåi cuãa cû dên, nhaâ àêìu tû, chñnh

quyïìn khu vûåc.Trong nhiïåm vuå thûåc nghiïåm, phaãi coá caác cöng

trònh nghiïn cûáu sau:- Lêåp caác dûä liïåu vïì tònh traång cuãa quyä nhaâ úã vaâ

quy mö dên cû;- Phûúng phaáp àiïìu tra xaä höåi hoåc trong cû dên,

caác hònh thûác thöng tin khaác nhau vïì tònh hònh cêyxanh, tiïëng öìn àö thõ;

- Caác phûúng aán giaãi quyïët vïì khöng gian xêy cúinúái, têìng aáp maái, xêy gheáp;

- Caác phûúng aán giaãi quyïët quy hoaåch àö thõ vúáihïå thöëng cêy xanh múái nhùçm caãi thiïån tiïån nghi vikhñ hêåu;

- Kïë hoaåch kinh doanh àïí àïì xuêët sú àöì hònhthaânh caác nhoám nhaâ úã àûúåc àêìu tû;

- Caác hïå thöëng vaâ giaãi phaáp kïët cêëu tûúng ûáng;- Cöng nghïå vaâ töí chûác thi cöng (khöng cêìn di

dên, di dên möåt phêìn hoùåc toaân böå).Trong viïåc caãi taåo, cêìn phên biïåt: caãi taåo maâ

khöng laâm tùng quyä úã vaâ caãi taåo laâm tùng quyä úã:- Caãi taåo maâ giûä nguyïn quyä úã àûúåc têåp trung

trûúác hïët vaâo sûãa chûäa cú baãn caác ngöi nhaâ hiïån coávaâ caác maång lûúái kyä thuêåt. Àöëi vúái möîi khu dên cû,tuây thuöåc vaâo mûác àöå quan troång cuãa thaânh phöë maâhiïån àaåi hoáa toaân böå ngöi nhaâ, coá liïn quan àïën cêëpnhiïåt, sûúãi vaâ trang trñ hoaân thiïån caác mùåt nhaâ, lùæpàùåt thang maáy, caãi thiïån tiïån nghi vaâ cêy xanh àöëivúái àõa baân liïìn kïì. Àùåc biïåt, cêìn coá caác giaãi phaápàaãm baão thu huát vöën àêìu tû àïí thûåc hiïån trong thúâigian ngùæn nhûng laåi thûúâng phaát sinh nhûäng khöëilûúång múái.

- Caãi taåo coá phaát triïín, laâm tùng quyä úã àûúåc thûåchiïån bùçng caách xêy cúi lïn trïn vaâ xêy têìng aáp maái.Phûúng phaáp naây hêëp dêîn àöëi vúái caác nhaâ àêìu tû,búãi laâm tùng thïm àûúåc möåt vaâi têìng nûäa maâ khöngphaãi chi phñ àïí gia cöë kïët cêëu. Coá vöën àêìu tû, seä tiïënhaânh sûãa chûäa cú baãn ngöi nhaâ, hiïån àaåi hoáa vaâ xêythïm caác löìng thang maáy, öëng xaã raác, caãi thiïån tiïånnghi cuãa caác khu vûåc bùçng caách xêy dûång caác gara

ö tö ngêìm vaâ nöíi, caác bïën àöî xe, tiïën haânh sûãa chûäamöåt phêìn maång lûúái kyä thuêåt bïn ngoaâi.

Àïí giaãi quyïët vïì mùåt phaáp luêåt, cêìn nghiïn cûáucung cêëp miïîn phñ cho nhûäng gia àònh úã caác phoângmúái àûúåc böí sung diïån tñch àïí buâ àùæp cho hoå nhûängtöín thêët vïì tiïån nghi nhû bõ chiïëu saáng keám dokhöng úã àêìu höìi nhaâ nhû trûúác, hoùåc bõ öìn húntrûúác,... caác cùn höå àûúåc giaãi phoáng úã nhûäng têìngdûúái, khöng thuêån tiïån cho viïåc sinh söëng thò coá thïíduâng àïí böë trñ caác àiïím sinh hoaåt vùn hoáa-xaä höåi.Sûå thay àöíi cú cêëu khöng gian vaâ chûác nùng cuãakhu vûåc nhaâ úã cho pheáp giaãi quyïët baâi toaán vïì böëcuåc thêím myä cuãa töí chûác möi trûúâng cû truá.

Cuäng coá thïí thûåc hiïån möåt giaãi phaáp àêìu tû xêydûång coá hiïåu quaã hún laâ trong quaá trònh caãi taåo vaâphaát triïín thò sú taán ngûúâi úã hoaân toaân vaâo caác phêìnxêy chen, xêy thïm, röìi tiïën haânh caãi taåo toaân böåcaác ngöi nhaâ hiïån coá bùçng caách xêy cúi lïn trïn, xêytêìng aáp maái vaâ caác löìng thang maáy. Giaãi phaáp naâycoá keáo daâi thïm thúâi gian thu höìi vöën nhûng laåi chopheáp thu àûúåc lúåi nhuêån cao vaâ chêët lûúång möitrûúâng cû truá cuäng tùng cao. Trong viïåc caãi taåo nhaâúã cuä, vêîn cêìn chuá yá giaãi quyïët vêën àïì phuåc vuå giaothöng nöåi böå trong khu vûåc: caác bïën àöî xe ötö, töíchûác phuåc vuå giao thöng dûúái maái che, cho ngûúâi úãsûã duång ötö riïng, duy trò diïån tñch nhaâ treã vaâ thïíthao, cêy xanh.

Àùåc àiïím cuãa sûå phaát triïín vaâ caãi taåo àöìng böånaây cêìn phaãi tñnh àïën mûác quyïìn lúåi töëi àa cuãanhûäng ngûúâi àaä cû truá taåi àêy. Khoaãng möåt nûãa söëhoå seä nhêån àûúåc diïån tñch böí sung. Trong caác têìngàûúåc giaãi phoáng àêìu tiïn, àoâi hoãi ngay viïåc taåo ramaång lûúái caác cöng trònh phuåc vuå vùn hoáa àúâi söëng.Cêìn sûã duång húåp lyá àõa baân khu vûåc maâ kïët húåp giaãiquyïët caác dõch vuå tröng giûä xe ötö, tröìng cêy xanh,töí chûác nhaâ treã.

Cuöëi cuâng, trong caác nguyïn tùæc xêy dûång àõnhmûác cêìn àöìng böå giaãi quyïët caác nhiïåm vuå phaát triïínvaâ caãi taåo phaãi hûúáng túái sûã duång khu àêët xêy dûångtrïn àõa baân thaânh phöë, nghiïn cûáu caác hònh thûáccuãa chñnh saách àêìu tû khi thûåc hiïån caãi taåo khu nhaâúã 5 têìng trong àö thõ, khöng àûúåc taách rúâi quy hoaåchtöíng thïí cuãa thaânh phöë.�

LAÅI LAÂM THÏË NAÂO ÀÏÍ XÊY DÛÅNG CAÃI TAÅO...




Nhûäng ngaây àêìu khi nûúác Àûác thöëngnhêët, ngûúâi Têy Àûác muöën phaá dúä têëtcaã caác ngöi nhaâ têëm lúán àaä àûúåc xêy

dûång úã phña Àöng nûúác Àûác trong nhûängnùm 1970-80. Àoá laâ caác tiïíu khu nhaâ úã àaäàûúåc xêy dûång búãi caác Xñ nghiïåp liïn húåpxêy dûång nhaâ do Liïn Xö cung cêëp.

Sau khi tñnh toaán, hoå thêëy rùçng viïåc xêydûång múái àoâi hoãi phaãi xêy dûång söë nhaâ úãnhiïìu gêëp 3 lêìn àïí coá thïí di dúâi dên cû söëngtrong nhûäng ngöi nhaâ naây trïn cú súã tuênthuã àêìy àuã caác tiïu chuêín, àõnh mûác.

Vaâ thïë laâ hoå quyïët àõnh tiïën haânh sûãachûäa nhûäng ngöi nhaâ naây trong àiïìu kiïånkhöng di dúâi dên.

Chó tñnh trong 14 nùm, riïng úã Berlin àaäcaãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáa 250.000 cùn höå cuãanhaâ lùæp gheáp têëm lúán. Möåt ngaânh saãn xuêëtmúái cuãa ngûúâi Àûác àaä xuêët hiïån trïn cú súãhoaåt àöång sûã duång laåi caác kïët cêëu têëm lúáncuãa nhaâ phaá dúä cho viïåc xêy dûång nhaâ úãthêëp têìng. Ngaânh xêy dûång Àûác àaä aáp duångthaânh cöng cöng nghïå taái chïë chêët thaãi bïtöng.

CAÃI TAÅO VAÂ

HIÏåN ÀAÅI HOÁA

NHAÂ ÚÃ LÙÆP

GHEÁP TÊËM LÚÁN

Cuâng chia seã kinh nghiïåm àïí aáp duång caãi

taåo nhaâ úã lùæp gheáp têëm lúán nhû CHLB Nga maâ

chuáng töi àaä coá dõp thöng tin trïn taåp chñ, trong

söë naây tiïëp tuåc àùng taãi kinh nghiïåm cuãa Àûác

àaä thûåc hiïån taåi Berlin vaâ caác thaânh phöë khaác úã

phña Àöng nûúác Àûác àïí chuáng ta tham khaão

thïm.Àûác àaä àûa ra möåt chûúng trònh cuå thïí vïì viïåc àöíi múái

kyä thuêåt cho nhaâ úã têëm lúán vaâ xêy dûång kïë hoaåch quöëc giaxêy dûång-caãi taåo vúái thúâi gian hoaân vöën tñn duång àïën 25nùm cuâng vúái viïåc höî trúå thanh toaán möåt phêìn vöën vay cuãanhaâ nûúác. Thiïëu sûå ûu àaäi thuïë vaâ nhûäng khoaãn trúå cêëpkhaác cuãa nhaâ nûúác thò cöng taác naây khöng thïí thûåc hiïånàûúåc.

Nhûúåc àiïím chuã yïëu cuãa nhaâ têëm lúán laâ thêët thoaát nhiïìunhiïåt trong quaá trònh sûã duång, do vêåy khi caãi taåo, phaãi ûutiïn caách nhiïåt mùåt ngoaâi nhaâ, caác möëi nöëi, ban cöng, thaycûãa söí, lùæp thïm thang maáy ngoaâi nhaâ, thay thïë thiïët bõ kyäthuêåt vaâ trang trñ nöåi ngoaåi thêët.

Nhûäng cöng viïåc trïn àêy àûúåc tiïën haânh trong àiïìu kiïånkhöng di dúâi dên vaâ khöng böë trñ laåi cùn höå. Trong phaåm vimöåt cùn höå, moåi cöng viïåc chó thûåc hiïån trong 5 ngaây. Chiphñ caãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáa mûác thöng thûúâng cho möîi ngöinhaâ khoaãng 250-700 Euro cho möîi meát vuöng diïån tñchsaân.

Caác biïån phaáp caãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáa töíng húåp ngöi nhaâbao göìm :

- Caách nhiïåt maái vaâ têìng aáp maái, chöëng thêëm maái;- Caách nhiïåt mùåt trûúác nhaâ, thay thïë thiïët bõ vïå sinh;- Caách nhiïåt tûúâng ngùn têìng hêìm, àöíi múái hïå thöëng

thiïët bõ cêëp àiïån;- Àöíi múái hïå thöëng sûúãi vaâ cêëp nûúác noáng;- Xêy thïm vaâ àöíi múái lö gia, ban cöng;- Àöíi múái hïå thöëng thöng gioá; sûãa chûäa ö cêìu thang;- Thay múái caác cûãa ra vaâo cùn höå;- Caãi taåo vïì thêím myä kiïën truác caác löëi vaâo nhaâ.Kinh nghiïåm caãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáa nhaâ úã têëm lúán taåi

Àûác cho thêëy, tuây theo kïët cêëu cuãa tûúâng ngoaâi, hiïåu quaãtiïët kiïåm nùng lûúång sûúãi àaåt 30-70%. Chi phñ caãi taåo vaâhiïån àaåi hoáa nhaâ úã têëm lúán chó bùçng 50% so vúái xêy dûångmúái.

Hoåc têåp kinh nghiïåm naây, tûâ àêìu thïë kyã XXI, chñnh thaânhphöë Matxcova vaâ Berlin àaä kyá kïët baãn ghi nhúá vïì húåp taácnhaâ úã têëm lúán trong Chûúng trònh “Caãi taåo vaâ hiïån àaåi hoáaquyä töíng hoåp nhaâ úã”.�

Ngoåc Khaánh

(Theo Baáo Xêy dûång Nga)



Quan hïå lao àöång trong cú chïë kïë hoaåch hoáatêåp trung laâ quan hïå giûäa Nhaâ nûúác vaâ ngûúâilao àöång. Nhaâ nûúác laâ töí chûác, xñ nghiïåp do

Nhaâ nûúác lêåp ra àïí quaãn lyá àiïìu haânh theo luêåtphaáp. Ngûúâi lao àöång trûåc tiïëp vaâ lao àöång quaãn lyácoá tñnh chêët vûâa laâm chuã, vûâa laâ ngûúâi laâm thuï chonhaâ nûúác do tñnh chêët súã hûäu toaân dên do Nhaâ nûúácquaãn lyá… Nhaâ nûúác traã lûúng cho ngûúâi lao àöångtheo chó tiïu àõnh mûác quy àõnh. Töí chûác cöng àoaândo nhaâ nûúác lêåp ra vûâa baão vïå lúåi ñch cho ngûúâi laoàöång trûåc tiïëp vaâ ngûúâi lao àöång laâm quaãn lyá, vûâabaão vïå lúåi ñch cho Nhaâ nûúác.

Quan hïå lao àöång theo cú chïë thõ trûúâng vaâ höåinhêåp thïë giúái àaä vaâ àang coá sûå sang trang. Söë lûúångdoanh nghiïåp thuöåc súã hûäu nhaâ nûúác coân laåi haånhûäu. Doanh nghiïåp cöí phêìn, doanh nghiïåp tû nhênphaát triïín khöng haån chïë vúái nguöìn vöën súã hûäuriïng vaâ tûå àiïìu haânh saãn xuêët kinh doanh. Quan hïålao àöång giuäa ngûúâi lao àöång vaâ chuã doanh nghiïåpàaä thay àöíi theo tñnh chêët quan hïå giûäa chuã vaâ thúå.Chuã coá quyïìn thuï mûúán nhên cöng, coá quyïìn traãlûúng theo thoãa thuêån, coá quyïìn sa thaãi lao àöång; coáquyïìn súã hûäu vaâ sûã duång giaá trõ thùång dû maâ khöngbõ quy chuåp laâ boác löåt lao àöång... Quan hïå xaä höåihònh thaânh theo thïë kiïìng ba chên: Nhaâ nûúác - Chuãdoanh nghiïåp - Ngûúâi lao àöång laâm thuï... Nhaâ nûúácquaãn lyá giaám saát theo chñnh saách vaâ luêåt phaáp. Chuãdoanh nghiïåp chuã àöång vaâ chõu traách nhiïåm vïì baãotoaân vöën vaâ hiïåu quaã àêìu tû; quaãn lyá àiïìu haânh saãnxuêët kinh doanh. Ngûúâi lao àöång laâm thuï coá traáchnhiïåm tuên thuã luêåt phaáp vaâ thoãa ûúác lao àöång vúáichuã doanh nghiïåp.

Vai troâ cuãa Nhaâ nûúác laâ taåo àiïìu kiïån thuác àêíyphaát triïín saãn xuêët vuâa baão àaãm lúåi ñch quöëc giakhöng taách rúâi lúåi ñch doanh nghiïåp vaâ lúåi ñch ngûúâilao àöång khi ban haânh chñnh saách phaáp luêåt. Àïí baãovïå lúåi ñch doanh nghiïåp, caác chuã doanh nghiïåp liïnkïët laåi thaânh Hiïåp höåi giúái chuã. Ngûúâi lao àöång liïnkïët laåi taåo thaânh Höåi àoaân giúái thúå mang tñnh Tûånguyïån tûâ thûåc tïë cú súã. Caác höåi àoaân naây seä laâàaåi diïån cho giúái chuã vaâ giúái thúå trong viïåc baão vïåquyïìn vaâ lúåi ñch khi bõ xêm phaåm. Sûå thay àöíi naây

diïîn ra mang tñnh toaân cêìu, trong thïë giúái höåi nhêåptheo cú chïë thõ trûúâng, vaâ trúã thaânh cöng ûúác quöëctïë vïì lao àöång.

Töí chûác lao àöång quöëc tïë ra àúâi coá tïn viïët tùætILO. ILO laâ möåt töí chûác quöëc tïë thuöåc Àaåi höåi àöìngliïn hiïåp quöëc coá nhiïåm vuå àûúåc quy àõnh trong àiïìulïå vaâ laâ cú quan coá thêím quyïìn xêy dûång vaâ giaãiquyïët caác vêën àïì vïì tiïu chuêín lao àöång quöëc tïë,àûúåc sûå höî trúå vaâ cöng nhêån cuãa quöëc tïë trong viïåcthuác àêíy caác quyïìn cú baãn trong cöng viïåc nhû caácnguyïn tùæc àaä àûúåc àûa ra trong àiïìu lïå.

Caác vùn baãn do töí chûác lao àöång quöëc tïë (ILO)ban haânh vúái sûå àöìng thuêån àa söë tuyïåt àöëi cuãa caácquöëc gia thaânh viïn, àûúåc goåi laâ Caác cöng ûúácquöëc tïë vïì lao àöång. Caác quöëc gia thaânh viïn coánghôa vuå thûåc hiïån cöng ûúác vaâ sûå giaám saát cuãa töíchûác ILO.

Höåi nghõ lao àöång quöëc tïë lêìn thûá 86 hoåp taåiGeneve thaáng 6 nùm 1998 àaä thöng qua tuyïn böëvïì caác nguyïn tùæc vaâ quyïìn cú baãn taåi núi laâm viïåccuãa ngûúâi lao àöång:

- Quyïìn tûå do hiïåp höåi vaâ thûúng lûúång têåp thïí.- Quyïìn tûå do khöng bõ cûúäng bûác hay bùæt buöåc

lao àöång.- Quyïìn àûúåc àöëi xûã bònh àùèng, khöng bõ phên

biïåt àöëi xûã trong viïåc laâm vaâ nghïì nghiïåp.- Xoáa boã möåt caách coá hiïåu quaã lao àöång treã em.Quyïìn vaâ nguyïn tùæc cú baãn àûúåc thïí hiïån trong

4 cùåp cöng ûúác cuãa Töí chûác lao àöång quöëc tïë (ILO):- Cöng ûúác söë 87 vaâ 98 vïì tûå do hiïåp höåi vaâ

thûúng lûúång têåp thïí.- Cöng ûúác söë 29 vaâ 105 vïì xoáa boã lao àöång

cûúäng bûác vaâ bùæt buöåc.- Cöng ûúác söë 100 vaâ 111 vïì xoáa boã phên biïåt

àöëi xûã trong viïåc laâm vaâ nghïì nghiïåp.- Cöng ûúác 138 vaâ 182 vïì xoáa boã lao àöång treã

em.Caác cöng ûúác hiïån nay coân coá tïn goåi khaác nhû:

Caác tiïu chuêín cöët loäi - Caác nguyïn tùæc vaâ quyïìnlao àöång nïìn taãng - Caác tiïu chuêín lao àöång quöëctïë àûúåc cöng nhêån - Caác cöng ûúác nhên quyïìn vïìlao àöång.

LÏ ANH BA

Thaânh viïn Ban Tû vêën Töíng höåi XDVN

Phoá chuã tõch Höåi VLXDVN

TTTTHHHHAAAAYYYY ÀÀÀÀÖÖÖÖÍÍÍÍ IIII QQQQUUUUAAAANNNN HHHHÏÏÏÏåååå

LLLLAAAAOOOO ÀÀÀÀÖÖÖÖÅÅÅÅNNNNGGGG TTTTHHHHEEEEOOOO CCCCÚÚÚÚ

CCCCHHHHÏÏÏÏËËËË TTTTHHHHÕÕÕÕ TTTTRRRRÛÛÛÛÚÚÚÚÂÂÂÂNNNNGGGG VVVVAAAAÂÂÂÂ

HHHHÖÖÖÖÅÅÅÅ IIII NNNNHHHHÊÊÊÊÅÅÅÅPPPP TTTTHHHHÏÏÏÏËËËË GGGGIIIIÚÚÚÚÁÁÁÁ IIII

Tuyïn böë cuãa töí chûác lao àöång quöëc tïë nùm1998 àûúåc àûa vaâo caác vùn kiïån caác töí chûác quöëctïë nhû Hiïåp ûúác toaân cêìu cuãa Liïn hiïåp quöëc nùm2000; Quy chïë ûu àaäi phöí cêåp (GSP) giûäa Hoa kyâvaâ liïn minh chêu Êu; vaâo caác àiïìu khoaãn vïì laoàöång cuãa thoãa thuêån thûúng maåi giûäa caác quöëc gia;vaâo caác húåp àöìng mua hoùåc àùåt haâng gia cöng cuãacaác cöng ty àöëi vúái caác àöëi taác úã nhiïìu quöëc gia.

Tuyïn böë vïì cam kïët chung, Chûúng 19, Àiïìu19.2 cuãa Hiïåp àõnh thûúng maåi xuyïn Thaái BònhDûúng (TPP) (theo baãn dõch tiïëng Viïåt cuãa trangmaång “thû viïån phaáp luêåt”) àaä ghi: “Caác bïn khùèngàõnh nghôa vuå cuãa mònh vúái tû caách laâ thaânh viïncuãa ILO, kïí caã caác thaânh viïn àûúåc nïu trong tuyïnböë ILO liïn quan àïën quyïìn lao àöång trong phaåm vilaänh thöí cuãa mònh - Caác bïn cöng nhêån rùçng nhûàûúåc nïu trong khoaãn 5 cuãa tuyïn böë ILO, caác tiïuchuêín lao àöång khöng nïn àûúåc sûã duång cho muåcàñch baão höå thûúng maåi”.

Trong 8 cöng ûúác cú baãn vïì lao àöång, Viïåt Namàaä phï chuêín 5, coân 3 cöng ûúác chûa phï chuêín laâ:Cöng ûúác 87 vïì quyïìn tûå do lêåp höåi vaâ viïåc baão vïåquyïìn àûúåc töí chûác cuãa ILO ban haânh 1948; Cöngûúác 98 vïì aáp duång nhûäng nguyïn tùæc cuãa quyïìn töíchûác vaâ thûúng lûúång têåp thïí, ILO ban haânh nùm1949; Cöng ûúác 105 vïì xoáa boã lao àöång cûúäng bûác,ILO ban haânh nùm 1957.

Viïåc thûåc thi caác cöng ûúác naây theo àiïìu 2 cuãatuyïn böë 1998 cuãa ILO “Tuyïn böë rùçng têët caã caácthaânh viïn duâ àaä phï chuêín hay chûa phï chuêíncaác cöng ûúác naây àïìu coá nghôa vuå, vúái tû caách laâmöåt thaânh viïn cuãa töí chûác phaãi tön troång, thuác àêíyvaâ thûåc hiïån möåt caách coá thaânh yá phuâ húåp vúái àiïìulïå, caác nguyïn tùæc liïn quan túái caác quyïìn cú baãn vaâlaâ nöåi dung caác cöng ûúác” bao göìm:

- Tûå do hiïåp höåi vaâ thûâa nhêån möåt caách coá hiïåuquaã quyïìn thûúng lûúång têåp thïí.

- Xoáa boã têët caã caác hònh thûác lao àöång cûúäng bûáchoùåc bùæt buöåc.

- Xoáa boã möåt caách coá hiïåu quaã lao àöång treã em.- Xoáa boã phên biïåt àöëi xûã trong viïåc laâm vaâ nghïì

nghiïåp (tuyïn böë töí chûác lao àöång quöëc tïë nùm 1998).

Sau àêy laâ thöng tin nguyïn baãn caác cöngûúác cú baãn cuãa töí chûác lao àöång quöëc tïë lêìnlûúåt àûúåc giúái thiïåu àïí àöåc giaã nghiïn cûáu,tham khaão, liïn quan àïën viïåc thûåc thi caác hiïåpàõnh thûúng maåi coá liïn quan maâ Viïåt Nam àaä kyávaâ àang tiïën túái coá hiïåu lûåc.

CÖNG ÛÚÁC SÖË 87 “Vïì Quyïìn tûå do hiïåp höåi vaâ vïì viïåc baão vïå

quyïìn àûúåc töí chûác nùm 1948”Höåi nghõ toaân thïí cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc tïë.Àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ cuãa Vùn phoâng lao àöång

quöëc tïë triïåu têåp taåi Xan-Franxiscö ngaây 17 thaáng 6nùm 1948, trong kyâ hoåp thûá ba mûúi möët.

Sau khi àaä quyïët àõnh chêëp thuêån dûúái hònh thûácmöåt Cöng ûúác, möåt söë àïì nghõ vïì quyïìn tûå do hiïåphöåi vaâ vïì viïåc baão vïå quyïìn àûúåc töí chûác, laâ vêën àïìthuöåc àiïím thûá baãy trong chûúng trònh nghõ sûå kyâhoåp.

Xeát lúâi noái àêìu cuãa Àiïìu lïå Töí chûác Lao àöångquöëc tïë tuyïn böë “thûâa nhêån nguyïn tùæc tûå do hiïåphöåi” laâ möåt phûúng tiïån caãi thiïån àiïìu kiïån lao àöångvaâ thiïët lêåp hoaâ bònh.

Xeát tuyïn ngön Phi-la-àen-phi-a khùèng àõnh laåirùçng “tûå do phaát biïíu vaâ hiïåp höåi laâ àiïìu thiïët yïëu àïíduy trò sûå tiïën böå”.

Xeát rùçng Höåi nghõ Töí chûác lao àöång quöëc tïë trongkyâ hoåp thûá ba mûúi, àaä nhêët trñ thöng qua nhûängnguyïn tùæc àïí laâm cú súã cho viïåc lêåp quy phaåmquöëc tïë.

Xeát rùçng Àaåi höåi àöìng Liïn Húåp quöëc trong kyâhoåp thûá ba mûúi, àaä thûâa nhêån nhûäng nguyïn tùæcnaây vaâ yïu cêìu Töí chûác Lao àöång quöëc tïë tiïëp tuåcmoåi cöë gùæng àïí coá thïí thöng qua möåt hay nhiïìuCöng ûúác quöëc tïë.

Thöng qua, ngaây 09 thaáng 7 nùm 1948, Cöngûúác dûúái àêy, goåi laâ Cöng ûúác vïì Quyïìn tûå do hiïåphöåi vaâ vïì viïåc baão vïå quyïìn àûúåc töí chûác, 1948.Phêìn I. QUYÏÌN TÛÅ DO HIÏåP HÖÅIÀiïìu 1Moåi Nûúác thaânh viïn cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc

tïë maâ taåi àoá Cöng ûúác naây coá hiïåu lûåc, cam kïët thihaânh nhûäng quy àõnh dûúái àêy.Àiïìu 2Ngûúâi lao àöång vaâ ngûúâi sûã duång lao àöång,

khöng phên biïåt dûúái bêët kyâ hònh thûác naâo, àïìukhöng phaãi xin pheáp trûúác maâ vêîn coá quyïìn àûúåc töíchûác vaâ gia nhêåp caác töí chûác theo sûå lûåa choån cuãamònh, vúái möåt àiïìu kiïån duy nhêët laâ phaãi tuên theoàiïìu lïå cuãa chñnh töí chûác àoá.Àiïìu 31. Caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång vaâ cuãa ngûúâi

sûã duång lao àöång coá quyïìn lêåp ra àiïìu lïå, nhûäng quytùæc quaãn lyá, tûå do bêìu caác àaåi diïån, töí chûác viïåc àiïìuhaânh hoaåt àöång vaâ soaån thaão chûúng trònh hoaåtàöång cuãa mònh.

2. Caác cú quan coá thêím quyïìn phaãi traánh moåi sûå

THAY ÀÖÍI QUAN HÏå LAO ÀÖÅNG...


can thiïåp coá tñnh chêët haån chïë quyïìn àoá, hoùåc caãntrúã viïåc thi haânh húåp phaáp quyïìn àoá.Àiïìu 4Caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång vaâ cuãa ngûúâi sûã

duång lao àöång khöng thïí bõ bêët cûá möåt cú quanhaânh chñnh naâo buöåc phaãi giaãi taán hoùåc àònh chó.Àiïìu 5Caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång vaâ cuãa ngûúâi sûã

duång lao àöång coá quyïìn húåp thaânh caác liïn àoaân,töíng liïn àoaân, vaâ moåi töí chûác, liïn àoaân hoùåc töíngliïn àoaân àoá àïìu coá quyïìn gia nhêåp àïìu coá quyïìnliïn kïët vúái caác töí chûác quöëc tïë cuãa ngûúâi lao àöångvaâ ngûúâi sûã duång lao àöång.Àiïìu 6Nhûäng quy àõnh trong Àiïìu 2, 3 vaâ 4 trïn àêy

àûúåc aáp duång cho caã caác liïn àoaân, caác töíng liïnàoaân cuãa caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång vaâ ngûúâisûã duång lao àöång.Àiïìu 7Viïåc coá tû caách phaáp nhên cuãa caác töí chûác cuãa

ngûúâi lao àöång vaâ cuãa ngûúâi sûã duång lao àöång, cuãacaác liïn àoaân vaâ töíng liïn àoaân cuãa caác töí chûác àoá,khöng thïí phuå thuöåc nhûäng àiïìu kiïån coá tñnh chêëthaån chïë viïåc aáp duång nhûäng quy àõnh cuãa caác Àiïìu2, 3 vaâ 4 trïn àêy.Àiïìu 81.Trong khi thi haânh nhûäng quyïìn maâ Cöng ûúác

naây àaä thûâa nhêån cho mònh, ngûúâi lao àöång, ngûúâisûã duång lao àöång vaâ caác töí chûác tûúng ûáng cuãa hoå,cuäng nhû moåi ngûúâi vaâ moåi têåp thïí coá töí chûác khaác,àïìu phaãi tön troång phaáp luêåt trong nûúác.

2. Phaáp luêåt quöëc gia khöng àûúåc coá nhûäng quyàõnh mang tñnh chêët xêm haåi, cuäng nhû khöng àûúåcaáp duång vúái muåc àñch xêm haåi túái nhûäng àaãm baãoàaä àûúåc quy àõnh trong Cöng ûúác naây.Àiïìu 91. Mûác àöå aáp duång nhûäng baão àaãm quy àõnh

trong Cöng ûúác naây cho caác lûåc lûúång vuä trang vaâcaãnh saát seä do phaáp luêåt hoùåc quy àõnh quöëc giaxaác àõnh.

2. Theo àuáng nhûäng nguyïn tùæc àûúåc xaác lêåptrong Àoaån 8, Àiïìu 19 cuãa Àiïìu lïå Töí chûác Laoàöång quöëc tïë , viïåc möåt Nûúác thaânh viïn phï chuêínCöng ûúác naây seä khöng àûúåc coi laâ laâm aãnh hûúãngtúái moåi àaåo luêåt, moåi phaán quyïët, moåi têåp quaán hoùåcmoåi thoaã thuêån àaä coá vaâ àaä daânh cho caác thaânh viïn

cuãa caác lûåc lûúång vuä trang, caãnh saát, nhûäng baãoàaãm quy àõnh trong Cöng ûúác naây. Àiïìu 10Trong Cöng ûúác naây, thuêåt ngûä “töí chûác” nghôa laâ

moåi töí chûác naâo cuãa ngûúâi lao àöång hoùåc cuãa ngûúâisûã duång lao àöång coá muåc àñch xuác tiïën vaâ baão vïånhûäng lúåi ñch cuãa ngûúâi lao àöång hoùåc cuãa ngûúâi sûãduång lao àöång.Phêìn II. VIÏåC BAÃO VÏå QUYÏÌN ÀÛÚÅC TÖÍ CHÛÁCÀiïìu 11Moåi Nûúác thaânh viïn naâo cuãa Töí chûác Lao àöång

quöëc tïë maâ taåi àoá Cöng ûúác naây coá hiïåu lûåc, cam kïëtaáp duång moåi biïån phaáp cêìn thiïët vaâ thñch húåp àïíbaão àaãm cho ngûúâi lao àöång vaâ ngûúâi sûã duång laoàöång àûúåc tûå do thi haânh quyïìn töí chûác.Phêìn III. NHÛÄNG QUY ÀÕNH KHAÁCCaác Àiïìu 12 vaâ 13Tuyïn böë aáp duång cho caác laänh thöí phi chñnh

quöëc.Phêìn IV. NHÛÄNG QUY ÀÕNH CUÖËI CUÂNGCaác Àiïìu tûâ 14 àïën 21 coá nöåi funh theo mêîu

chung úã Phuå luåc I.

CÖNG ÛÚÁC SÖË 98“Vïì aáp duång nhûäng nguyïn tùæc cuãa quyïìn töí

chûác vaâ thûúng lûúång têåp thïí, 1949”Höåi nghõ toaân thïí cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc tïë,Àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ cuãa Vùn phoâng Lao àöång

quöëc tïë triïåu têåp taåi Giú-ne-vú ngaây 8 thaáng 6 nùm1949, trong kyâ hoåp thûá ba mûúi hai.

Sau khi àaä quyïët àõnh chêëp thuêån möåt söë àïì nghõvïì viïåc aáp duång nhûäng nguyïn tùæc cuãa quyïìn töíchûác vaâ thûúng lûúång têåp thïí, laâ vêën àïì thuöåc àiïímthûá tû trong chûúng trònh nghõ sûå kyâ hoåp.

Sau khi àaä quyïët àõnh rùçng nhûäng àïì nghõ àoá seämang hònh thûác möåt Cöng ûúác quöëc tïë.

Thöng qua ngaây 01 thaáng 7 nùm 1949, Cöng ûúácdûúái àêy, goåi laâ Cöng ûúác vïì Quyïìn töí chûác vaâthûúng lûúång têåp thïí, 1949.Àiïìu 11.1. Ngûúâi lao àöång phaãi àûúåc hûúãng sûå baão vïå

thñch àaáng trûúác moåi haânh vi phên biïåt àöëi xûã chöënglaåi cöng àoaân trong viïåc laâm cuãa hoå.

1.2. Sûå baão vïå àoá phaãi àûúåc aáp duång trûúác hïëtàöëi vúái nhûäng haânh vi maâ muåc àñch laâ nhùçm:

a) phuå thuöåc viïåc laâm cuãa ngûúâi lao àöång vaâomöåt àiïìu kiïån laâ ngûúâi àoá khöng àûúåc gia nhêåp cöngàoaân hoùåc phaãi tûâ boã tham gia cöng àoaân;

b) gêy ra viïåc sa thaãi ngûúâi lao àöång hoùåc laâmphûúng haåi ngûúâi àoá bùçng caách khaác, vúái lyá do laângûúâi àoá gia nhêåp cöng àoaân, hoùåc tham gia caáchoaåt àöång cöng àoaân ngoaâi giúâ laâm viïåc hoùåc vúái sûåàöìng yá cuãa ngûúâi sûã duång lao àöång trong giúâ laâmviïåc.Àiïìu 2



2.1. Caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång vaâ cuãa ngûúâisûã duång lao àöång phaãi àûúåc hûúãng sûå baão vïå thñchàaáng chöëng laåi moåi haânh vi cuãa nhûäng phaái viïn haythaânh viïn cuãa möîi bïn àïí can thiïåp vaâo viïåc töíchûác àiïìu haânh vaâ quaãn lyá nöåi böå cuãa phña bïn kia.

2.2. Nhûäng haânh vi àûúåc coi laâ can thiïåp vaâo nöåiböå theo àõnh nghôa cuãa Àiïìu naây, trûúác hïët laâ nhûänghaânh vi nhùçm dêîn túái viïåc taåo ra nhûäng töí chûác cuãangûúâi lao àöång àûúåc sûå chïë ngûå cuãa möåt ngûúâi sûãduång lao àöång hay möåt töí chûác cuãa ngûúâi sûã duånglao àöång, hoùåc nhùçm nêng àúä nhûäng töí chûác cuãangûúâi lao àöång bùçng taâi chñnh hay bùçng nhûäng caáchkhaác, vúái yá àöì àùåt caác töí chûác àoá dûúái sûå àiïìu tiïëtcuãa nhûäng ngûúâi sûã duång lao àöång hay cuãa nhûängtöí chûác cuãa ngûúâi sûã duång lao àöång.Àiïìu 3Nïëu cêìn thieát, phaãi thiïët lêåp nhûäng cú cêëu phuâ

húåp vúái àiïìu kiïån quöëc gia, àïí àaãm baão cho viïåc töntroång quyïìn töí chûác àaä àûúåc xaác àõnh trong caác àiïìutrïn.Àiïìu 4Nïëu cêìn thiïët, phaãi coá nhûäng biïån phaáp phuâ húåp

vúái àiïìu kiïån quöëc gia àïí khuyïën khñch vaâ xuác tiïënviïåc triïín khai vaâ sûã duång hoaân têët caác thïí thûácthûúng lûúång tûå nguyïån giûäa möåt bïn laâ ngûúâi sûãduång lao àöång vaâ caác töí chûác cuãa ngûúâi sûå duång laoàöång vúái möåt bïn laâ caác töí chûác cuãa ngûúâi lao àöång,nhùçm quy àõnh nhûäng àiïìu khoaãn vaâ àiïìu kiïån vïì sûãduång lao àöång bùçng thoãa ûúác têåp thïí.Àiïìu 5Mûác àöå aáp duång nhûäng baão àaãm nïu trong Cöng

ûúác naây cho caác lûåc lûúång vuä trang hoùåc cho caãnhsaát seä do phaáp luêåt hoùåc quy àõnh quöëc gia quyàõnh.

Theo nhûäng nguyïn tùæc àûúåc àïì cêåp trong Àoaån8, Àiïìu 19 cuãa Àiïìu lïå Töí chûác Lao àöång quöëc tïë,viïåc möåt Nûúác thaânh viïn phï chuêín Cöng ûúác naâyseä khöng àûúåc coi laâ taác àöång túái moåi àaåo luêåt, moåiphaán quyïët, moåi têåp quaán hoùåc moåi thoaã thuêån naâoàang töìn taåi vaâ àang daânh cho caác thaânh viïn lûåclûúång vuä trang vaâ caãnh saát nhûäng àaãm baão maâCöng ûúác naây àaä quy àõnh.Àiïìu 6Cöng ûúác naây khöng àiïìu giaãi võ trñ cuãa caác cöng

chûác, vaâ bùçng bêët kyâ caách naâo cuäng khöng thïí àûúåcgiaãi thñch laâ coá phûúng haåi cho caác quyïìn hoùåc choquy chïë cuãa cöng chûác.

Caác Àiïìu 7 àïën 16 coá nöåi dung theo mêîu theomêîu chung úã Phuå luåc I

CÖNG ÛÚÁC SÖË 29Vïì Lao àöång Cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc

(1930)

Höåi nghõ Toaân thïí cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc tïë.Àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ cuãa Vùn phoâng Lao àöång

quöëc tïë triïåu têåp taåi Giú-ne-vú vaâ tiïën haânh kyâ hoåpthûá 14 ngaây 10/6/1930 trong kyâ hoåp thûá 14.

Sau khi quyïët àõnh thöng qua möåt söë àïì xuêët cuåthïí vïì lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc, laâ vêën àïìthuöåc àiïím thûá nhêët trong chûúng trònh nghõ sûå kyâhoåp.

Sau khi nhêån àõnh rùçng nhûäng Quyïët àõnh àoá seämang hònh thûác möåt cöng ûúác quöëc tïë.

Thöng qua vaâo ngaây 28/6/1930 cöng ûúác dûúáiàêy, goåi laâ Cöng ûúác vïì Lao àöång cûúäng bûác 1930.Àiïìu 1.1. Moåi Nûúác thaânh viïn cuãa Töí chûác Lao àöång

quöëc tïë phï chuêín cöng ûúác naây cam kïët baäi boãviïåc sûã duång lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåcdûúái moåi hònh thûác, trong thúâi haån ngùæn nhêët coá thïíàaåt àûúåc.

2. Vò muåc àñch xoáa boã hoaân toaân naây, lao àöångcûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc chó coá thïí àûúåc sûã duång,trong giai àoaån chuyïín tiïëp, vaâo nhûäng muåc àñchcöng cöång vaâ phaãi coi nhû möåt biïån phaáp àùåc biïåt,vúái nhûäng àiïìu kiïån vaâ baão àaãm àûúåc quy àõnh taåicaác àiïìu sau àêy cuãa Cöng ûúác naây.

3. Khi hïët thúâi haån 5 nùm kïí tûâ ngaây Cöng ûúácnaây bùæt àêìu coá hiïåu lûåc, vaâ khi chuêín bõ baáo caáotheo quy àõnh taåi àiïìu 31 dûúái àêy, Höåi àöìng quaãn trõcuãa Vùn phoâng Lao àöång quöëc tïë seä xem xeát khaãnùng huyã boã lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåcdûúái moåi hònh thûác, maâ khöng quy àõnh thïm thúâigian chuyïín tiïëp, vaâ viïåc àûa vêën àïì naây vaâochûúng trònh nghõ sûå cuãa Höåi nghõ toaân thïí.Àiïìu 2.1. Trong cöng ûúác naây, thuêåt ngûä “lao àöång cûúäng

bûác hoùåc bùæt buöåc” chó laâ moåi cöng viïåc hoùåc dõchvuå maâ möåt ngûúâi bõ eáp buöåc phaãi laâm dûúái sûå àe doaåbùçng möåt hònh phaåt naâo àoá vaâ baãn thên ngûúâi àoákhöng tûå nguyïån laâm.

2. Tuy nhiïn, vò muåc àñch cuãa Cöng ûúác naây, cuåmtûâ “lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc” khöng baogöìm:

a) Moåi cöng viïåc hoùåc dõch vuå buöåc phaãi laâmtheo caác àaåo luêåt vïì nghôa vuå quên sûå bùæt buöåc coátrong cöng viïåc coá tñnh chêët quên sûå thuêìn tuyá;

b) Moåi cöng viïåc hoùåc dõch vuå thuöåc nhûäng nghôavuå cöng dên bònh thûúâng cuãa caác cöng dên trongmöåt nûúác tûå quaãn hoaân toaân;

c) Moåi cöng viïåc hoùåc dõch vuå maâ möåt ngûúâibuöåc phaãi laâm do möåt quyïët àõnh cuãa toaâ aán, vúáiàiïìu kiïån laâ cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá phaãi àûúåctiïën haânh dûúái sûå giaám saát vaâ kiïím tra cuãa nhûäng cúquan cöng quyïìn, vaâ ngûúâi àoá khöng bõ chuyïínnhûúång hoùåc bõ àùåt dûúái quyïìn sûã duång cuãa nhûängtû nhên, cöng ty hoùåc hiïåp höåi tû nhên;

d) Moåi cöng viïåc hoùåc dõch vuå buöåc phaãi laâmtrong nhûäng trûúâng húåp khêín cêëp, nghôa laâ trongnhûäng trûúâng húåp coá chiïën tranh, xaãy ra tai hoaåhoùåc coá nguy cú xaãy ra tai hoaå nhû chaáy, luåt, àoái,àöång àêët, dõch bïånh dûä döåi cuãa ngûúâi vaâ gia suác, sûåxêm haåi cuãa thuá vêåt, cön truâng hoùåc kyá sinh truâng,vaâ noái chung laâ moåi tònh thïë ngêy nguy hiïím cho àúâisöëng hoùåc cho sûå bònh yïn cuãa toaân thïí hoùåc möåt



phêìn dên cû;à) Nhûäng cöng viïåc cuãa thön xaä vò lúåi ñch trûåc

tiïëp cuãa têåp thïí vaâ do nhûäng thaânh viïn cuãa têåp thïíàoá thûåc hiïån, vaâ vò vêåy coá thïí coi nhû laâ nhûängnghôa vuå cöng dên bònh thûúâng cuãa caác thaânh viïntêåp thïí, vúái àiïìu kiïån laâ nhûäng thaânh viïn trong têåpthïí àoá hoùåc nhûäng ngûúâi àaåi diïån trûåc tiïëp cuãa hoåcoá quyïìn àûúåctham khaão yá kiïën vïì sûå cêìn thiïët cuãanhûäng cöng viïåc êëy.Àiïìu 3Trong Cöng ûúác naây, thuêåt ngûä “cú quan coá thêím

quyïìn” laâ chó cú quan chñnh quöëc, hoùåc cú quantrung ûúng cêëp cao nhêët cuãa möåt laänh thöí hûäu quan.Àiïìu 41. Cú quan coá thêím quyïìn khöng àûúåc aáp àùåt

hoùåc cho pheáp aáp àùåt viïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåcbùæt buöåc vò lúåi ñch cuãa nhûäng tû nhên, cöng ty hoùåchiïåp höåi tû nhên.

2. Nïëu coá möåt hònh thûác lao àöång cûúäng bûáchoùåc bùæt buöåc vò lúåi ñch cuãa nhûäng tû nhên, cöng tûhoùåc hiïåp höåi tû nhên nhû vêåy vaâo thúâi àiïím maâviïåc phï chuêín Cöng ûúác naây cuãa möåt Nûúác thaânhviïn àûúåc Töíng giaám àöëc Vùn phoâng Lao àöång quöëctïë àùng kyá, thò Nûúác thaânh viïn naây phaãi xoaá boãhoaân toaân cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc àoá, tûâ thúâi àiïímCöng ûúác naây bùæt àêìu coá hiïåu lûåc àöëi vúái Nûúácthaânh viïn àoá.Àiïìu 51. Khöng möåt sûå nhûúång quyïìn naâo cho nhûäng

tû nhên, cöng ty hoùåc hiïåp höåi tû nhên àûúåc nhùçmaáp àùåt möåt hònh thûác lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùætbuöåc naâo àoá, nhùçm saãn xuêët hoùåc thu hoaåch nhûängsaãn phêím maâ nhûäng tû nhên, cöng ty hoùåc hiïåp höåitû nhên êëy sûã duång hoùåc buön baán.

2. Khi nhûäng sûå nhûúång quyïìn hiïån haânh coánhûäng àiïìu khoaãn nhùçm aáp àùåt möåt viïåc lao àöångcûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc nhû thïë, thò phaãi baäi boãnhûäng àiïìu khoaãn àoá caâng súám caâng töët, àïí tuêntheo nhûäng quy àõnh taåi Àiïìu 1, Cöng ûúác naây.Àiïìu 6Caác viïn chûác haânh chñnh, kïí caã khi phaãi khuyïën

khñch nhûäng ngûúâi dên maâ mònh phuå traách àïí thamgia vaâo möåt hònh thûác lao àöång naâo àoá, àïìu khöngàûúåc eáp buöåc têåp thïí hoùåc caá nhên ngûúâi dên àïíbùæt hoå phaãi laâm viïåc cho tû nhên, cöng ty hoùåc hiïåphöåi tû nhên.Àiïìu 71. Nhûäng ngûúâi àûáng àêìu khöng laâm chûác nùng

haânh chñnh thò khöng àûúåc sûã duång lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc.

2. Nhûäng ngûúâi àûáng àêìu laâm chûác nùng haânhchñnh, àûúåc cú quan coá thêím quyïìn cho pheáp roäraâng, thò coá thïí sûã duång lao àöång cûúäng bûác hoùåcbùæt buöåc theo nhûäng quy àõnh nïu taåi Àiïìu 10, Cöngûúác naây.

3. Nhûäng ngûúâi àûáng àêìu àûúåc thûâa nhêån húåp lïåvaâ khöng nhêån àûúåc möåt sûå àaäi ngöå thñch àaángbùçng nhûäng hònh thûác khaác, thò coá thïí àûúåc hûúãng

nhûäng sûå phuåc vuå caá nhên àûúåc quy àõnh möåt caáchàuáng mûác, vaâ moåi biïån phaáp hûäu ñch phaãi àûúåc sûãduång àïí phoâng ngûâa viïåc laåm duång.Àiïìu 81. Traách nhiïåm àöëi vúái moåi quyïët àõnh sûã duång lao

àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc laâ thuöåc vïì cú quandên sûå cêëp cao nhêët cuãa laänh thöí hûäu quan.

2. Tuy nhiïn, cú quan naây coá thïí uyã quyïìn chocaác cú quan àõa phûúng cêëp cao nhêët àûúåc quyïìnaáp àùåt viïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc, maâkhöng khiïën ngûúâi lao àöång phaãi xa rúâi núi thûúângtruá cuãa hoå. Trong nhûäng thúâi kyâ vaâ àiïìu kiïån seä àûúåcghi trong quy chïë nïu taåi Àiïìu 23, Cöng ûúác naây, cúquan noái trïn cuäng coá thïí uyã quyïìn cho caác cú quanàõa phûúng cêëp cao nhêët àûúåc aáp àùåt viïåc lao àöångcûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc khiïën ngûúâi lao àöång phaãixa rúâi núi thûúâng truá cuãa hoå, àïí laâm cho sûå dichuyïín trong cöng vuå cuãa caác viïn chûác haânh chñnhàûúåc dïî daâng vaâ àïí vêån chuyïín vêåt duång cuãa cúquan chñnh quyïìn.Àiïìu 9Trûâ nhûäng quy àõnh khaác taåi Àiïìu 10, Cöng ûúác

naây, bêët cûá cú quan naâo coá quyïìn aáp àùåt viïåc laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc trûúác khi quyïët àõnhsûã duång hònh thûác lao àöång naây, seä phaãi tûå chûáng toãrùçng:

a) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå phaái thûåc hiïån laâ thuöåclúåi ñch trûåc tiïëp vaâ quan troång àöëi vúái têåp thïí seä thûåchiïån noá;

b) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá laâ möåt nhu cêìuhiïån taåi hay tûác thúâi;

c) Àaä khöng thïí tòm àûúåc lao àöång tûå nguyïån àïíthûåc hiïån cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá, mùåc duâ muöëncho tiïìn lûúng vaâ àiïìu kiïån lao àöång ngang vúái tiïìnlûúng vaâ àiïìu kiïån lao àöång àang aáp duång chonhûäng cöng viïåc vaâ dõch vuå tûúng tûå trong vuâng àoá;

d) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá seä khöng thaânhmöåt gaánh quaá nùång àöëi vúái söë dên hiïån taåi, xeát theosöë lao àöång coá sùén vaâ khaã nùng cuãa hoå àïí thûåc hiïånviïåc àoá.Àiïìu 101. Lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc vúái tñnh

chêët thuïë vaâ lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc donhûäng ngûúâi àûáng àêìu laâm chûác nùng haânh chñnhaáp àùåt àïí laâm nhûäng cöng trònh lúåi ñch cöng cöång,àïìu phaãi dêìn dêìn àûúåc baäi boã.

2. Trong luác chúâ àúåi viïåc baäi boã naây, khi duâng àïënlao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc vúái tñnh chêët thuïëvaâ khi viïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc donhûäng ngûúâi àûáng àêìu laâm chûác nùng haânh chñnhaáp àùåt àïí laâm nhûäng cöng trònh lúåi ñch cöng cöång,cú quan hûäu quan trûúác hïët phaãi tûå chûáng toã rùçng:

a) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå phaãi thûåc hiïån laâ thuöåclúåi ñch trûåc tiïëp vaâ quan troång àöëi vúái têåp thïí seä thûåchiïån noá;

b) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá laâ möåt nhu cêìuhiïån taåi hay tûác thúâi;

c) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá seä khöng trúã thaânh



möåt gaánh qua nùång àöëi vúái söë dên hiïån taåi, xeát theosöë lao àöång sùén coá vaâ khaã nùng cuãa hoå àïí thûåc hiïånviïåc àoá;

d) Viïåc thûåc hiïån cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá seäkhöng buöåc ngûúâi lao àöång phaãi xa rúâi núi thûúângtruá cuãa hoå;

à) Cöng viïåc hoùåc dõch vuå àoá seä àûúåc àiïìu khiïínphuâ húåp vúái nhûäng nhu cêìu cuãa tön giaáo, cuãa àúâisöëng xaä höåi vaâ cuãa nöng nghiïåp.Àiïìu 111. Chó nhûäng thaânh viïn nam giúái khoeã maånh úã

àöå tuöíi khöng dûúái 18 vaâ khöng quaá 45 múái thuöåcdiïån phaãi huy àöång ài laâm viïåc lao àöång cûúäng bûáchoùåc bùæt buöåc. Trûâ caác loaåi cöng viïåc nïu taåi Àiïìu10, Cöng ûúác naây, phaãi tuên thuã nhûäng giúái haån vaânhûäng àiïìu kiïån sau àêy:

a) Trong moåi trûúâng húåp coá thïí thûåc hiïån àûúåc,cêìn coá möåt thêìy thuöëc do cú quan haânh chñnh chóàõnh, chûáng nhêån trûúác laâ àûúng sûå khöng coá moåithûá bïånh truyïìn nhiïîm, vaâ àuã sûác khoeã àïí thûåc hiïånàûúåc cöng viïåc vaâ chõu àûång àûúåc nhûäng àiïìu kiïånthûåc hiïån cöng viïåc;

b) Miïîn cho thêìy giaáo vaâ hoåc sinh, vaâ cho nhênviïn haânh chñnh noái chung;

c) Giûä laåi trong möîi têåp thïí möåt söë ngûúâi thaânhniïn nam giúái khoeã maånh cêìn thiïët cho sinh hoaåt giaàònh vaâ xaä höåi;

d) Tön troång quan hïå vúå chöìng vaâ quan hïå giaàònh.

2. Theo muåc àñch úã Khoaãn c) trïn àêy, trong caácquy àõnh nïu taåi Àiïìu 23, Cöng ûúác naây, seä êën àõnhtyã lïå söë ngûúâi trong söë dên cû nam giúái khoeã maånhseä coá thïí àûúåc huy àöång möîi lêìn, miïîn laâ trong bêëtcûá trûúâng húåp naâo, tyã lïå àoá cuäng khöng àûúåc vûúåtquaá 25% cuãa söë dên êëy. Àïí xaác àõnh tyã lïå naây, cúquan coá thêím quyïìn phaãi lûu yá àïën mêåt àöå dên söë,tònh hònh phaát triïín vïì xaä höåi vaâ vïì thïí chêët cuãa dêncû, thúâi kyâ trong nùm vaâ tònh hònh cöng viïåc maâ caácàûúng sûå thûúâng àang tiïën haânh taåi chöî khi laâmriïng cho mònh; noái chung laâ phaãi lûu yá túái nhûängnhu cêìu kinh tïë vaâ xaä höåi trong cuöåc söëng bònhthûúâng cuãa têåp thïí àoá.Àiïìu 121. Thúâi haån töëi àa maâ möåt caá nhên naâo àoá coá thïí

bõ huy àöång ài laâm moåi hònh thûác lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc khöng thïí vûúåt quaá 60 ngaây chomöîi thúâi kyâ 12 thaáng, bao göìm caã nhûäng ngaây àiàûúâng cêìn thiïët àïí ài àïën núi laâm viïåc vaâ trúã vïì.

2. Möîi ngûúâi lao àöång bõ huy àöång ài laâm laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc, àûúåc cêëp möt giêëychûáng nhêån, ghi roä nhûäng thúâi gian maâ mònh àaä àilaâm lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc.Àiïìu 131. Nhûäng giúâ laâm viïåc tiïu chuêín cuãa moåi ngûúâi

bõ huy àöång ài laâm lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùætbuöåc cuäng phaãi giöëng nhû nhûäng giúâ laâm viïåc aápduång cho nhûäng ngûúâi lao àöång tûå do, vaâ nhûäng giúâlaâm viïåc quaá thúâi giúâ tiïu chuêín phaãi àûúåc traã cöng

nhû mûác aáp duång cho nhûäng giúâ laâm thïm cuãanhûäng ngûúâi lao àöång tûå do.

2. Phaãi coá möåt ngaây nghó haâng tuêìn cho têët caãnhûäng ngûúâi bõ huy àöång vaâo bêët cûá hònh thûác laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc naâo, vaâ ngaây àoá phaãicaâng truâng húåp caâng töët vúái ngaây àûúåc êën àõnh theotruyïìn thöëng hoùåc theo têåp quaán cuãa laänh thöí àoáhoùåc vuâng àoá.Àiïìu 141. Trûâ loaåi cöng viïåc àûúåc quy àõnh taåi Àiïìu 10,

Cöng ûúác naây, lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåcdûúái moåi hònh thûác àïìu phaãi àûúåc traã cöng bùçngtiïìn; mûác traã khöng àûúåc thêëp hún mûác hiïån haânhàöëi vúái cuâng loaåi cöng viïåc trong vuâng maâ ngûúâi laoàöång àang àûúåc sûã duång, hoùåc trong vuâng maâ ngûúâilao àöång àaä àûúåc tuyïín möå, (nïëu cao hún).

2. Trong trûúâng húåp cöng viïåc do nhûäng ngûúâiàûáng àêìu aáp àùåt khi thûåc hiïån chûác nùçn haânh chñnh,viïåc traã cöng theo nhûäng àiïìu kiïån quy àõnh taåikhoaãn trïn phaãi àûúåc àûa vaâo thûåc hiïån caâng súámcaâng töët.

3. Tiïìn lûúng phaãi àûúåc traã cho tûâng ngûúâi laoàöång, chûá khöng traã cho ngûúâi àûáng àêìu böå laåchoùåc cho bêët kyâ cú quan naâo khaác.

4. Nhûäng ngaây ài àûúâng àïí àïën núi laâm viïåc vaâtrúã vïì phaãi àûúåc tñnh àïí traã lûúng nhû nhûäng ngaâylaâm viïåc.

5. Àiïìu naây seä khöng nhùçm cêëm àoaán viïåc cungcêëp cho ngûúâi lao àöång nhûäng khoaãn thûúâng lïå nhûmöåt böå phêån cuãa tiïìn lûúng, vaâ nhûäng khoaãn naây ñtnhêët cuâng phaãi tûúng àûúng vúái söë tiïìn maâ coi nhûchuáng àûúåc thïí hiïån, nhûng khöng àûúåc khêëu trûâbêët kyâ möåt khoaãn naâo vaâo tiïìn lûúng, duâ laâ àïí traãtiïìn thuïë, traã nhûäng khoaãn àùåc biïåt vïì thûác ùn, aáoquêìn vaâ chöî úã maâ phaãi cêëp cho ngûúâi lao àöång àïíhoå duy trò àûúåc khaã nùng tiïëp tuåc cöng viïåc trongnhûäng àiïìu kiïån àùåc biïåt coá thïí coá, hoùåc laâ àïí traãcho viïåc cung cêëp duång cuå.Àiïìu 151. Moåi phaáp luêåt vaâ quy àõnh hiïån haânh hoùåc seä

thi haânh trong laänh thöí hûäu quan vïì böìi thûúâng tainaån hoùåc bïånh têåt xaãy ra do lao àöång, vaâ vïì trúå cêëpcho nhûäng ngûúâi maâ ngûúâi lao àöång trûúác khi chïëthoùåc bõ taân têåt phaãi nuöi dûúäng, phaãi àûúåc aáp duångàöìng àïìu cho nhûäng ngûúâi bõ huy àöång ài laâm laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc cuäng nhû cho nhûängngûúâi lao àöång tûå do.

2. Trong bêët kyâ trûúâng húåp naâo, bêët kyâ cú quannaâo sûã duång ngûúâi lao àöång laâm lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc cuäng àïìu phaãi coá nghôa vuå baãoàaãm cuöåc söëng cho ngûúâi àoá, nïëu tai naån hoùåcbïånh têåt xaãy ra do cöng viïåc khiïën cho ngûúâi àoá mêëthoaân toaân hoùåc möåt phêìn khaã nùng tûå phuåc vuå chonhu cêìu cuãa baãn thên. Cú quan naây cuäng phaãi coánghôa vuå aáp duång nhûäng biïån phaáp àïí baão àaãm duytrò cuöåc söëng cho nhûäng ngûúâi trong gia àònh maângûúâi lao àöång phaãi thûåc sûå nuöi dûúäng, khi ngûúâilao àöång àoá mêët khaã nùng hoùåc chïët do cöng viïåc.



Àiïìu 161. Trûâ nhûäng trûúâng húåp àùåc biïåt cêìn thiïët, khöng

àûúåc di chuyïín nhûäng ngûúâi bõ huy àöång ài laâm laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc àïën nhûäng vuâng maâàiïìu kiïån ùn uöëng vaâ khñ hêåu khaác xa vúái nhûängàiïìu kiïån hoå àaä quen thuöåc, àïën nöîi coá thïí gêy nguyhiïím cho sûác khoeã cuãa hoå.

2. Trong bêët cûá trûúâng húåp naâo cuäng khöng àûúåcpheáp di chuyïín ngûúâi lao àöång nhû vêåy, nïëu nhûängbiïån phaáp cêìn thiïët vïì vïå sinh, vïì núi úã vaâ viïåc baãovïå sûác khoeã cuãa hoå khöng àûúåc aáp duång nghiïmngùåt.

3. Nïëu khöng sao traánh àûúåc viïåc di chuyïín nhûvêåy thò phaãi aáp duång nhûäng biïån phaáp dûåa theo yákiïën cuãa cú quan y tïë coá thêím quyïìn àïí laâm chongûúâi lao àöång quen dêìn vúái nhûäng àiïìu kiïån ùnuöëng vaâ khñ hêåu múái.

4. Trong nhûäng trûúâng húåp ngûúâi lao àöång phaãi àilaâm thûúâng xuyïn möåt cöng viïåc maâ hoå chûa quen,thò phaãi aáp duång nhûäng biïån phaáp àïí baão àaãm chohoå quen dêìn vúái loaåi viïåc àoá, nhêët laâ vïì viïåc huêënluyïån tûâng bûúác, vïì thúâi giúâ laâm viïåc, böë trñ nhûängàúåt nghó xem keä, vaâ caãi thiïån hoùåc tùng thïm khêíuphêìn cêìn thiïët.Àiïìu 17Trûúác khi cho pheáp xûã duång lao àöång cûúäng bûác

hoùåc bùæt buöåc àïí laâm caác cöng viïåc xêy dûång hoùåcbaão quaãn, buöåc ngûúâi lao àöång phaãi lûu truá lêu taåinúi laâm viïåc, thò cú quan coá thêím quyïìn phaãi tûåchûáng toã rùçng:

1. Moåi biïån phaáp cêìn thiïët àaä àûúåc aáp duång àïíbaão àaãm an toaân vaâ sûác khoeã cho ngûúâi lao àöång,baão àaãm chùm soác y tïë cêìn thiïët cho hoå vaâ àùåc biïåtlaâ:

a) Nhûäng ngûúâi lao àöång àoá àûúåc khaám sûác khoeãtrûúác khi bùæt àêìu laâm viïåc vaâ àûúåc àõnh kyâ khaám laåitrong thúâi haån laâm viïåc;

b) Àaä dûå liïåu àuã nhên viïn y tïë, phoâng khaámbïånh, bïånh xaá, bïånh viïån vaâ caác trang thiïët bõ cêìnthiïët àïí ûáng phoá vúái moåi nhu cêìu;

c) Àiïìu kiïån vïå sinh úã nhûäng núi laâm viïåc, viïåccung cêëp nûúác, lûúng thûåc, chêët àöët vaâ duång cuå nhaâbïëp, vaâ nïëu cêìn, chöî úã vaâ aáo quêìn àaä àûúåc dûå liïåuthoaã àaáng.

2. Àaä böë trñ cêín thêån viïåc baão àaãm cuöåc söëngcho gia àònh ngûúâi lao àöång, nhêët laâ taåo àiïìu kiïån dïîdaâng vúái sûå thoaã thuêån hoùåc theo yïu cêìu cuãa ngûúâilao àöång, àïí hoå gûãi möåt phêìn tiïìn lûúng vïì cho giaàònh, bùçng möåt thuã tuåc chùæc chùæn.

3. Cú quan haânh chñnh phaãi chõu phñ töín vaâ traáchnhiïåm vïì haânh trònh cuãa ngûúâi lao àöång ài àïën núilaâm viïåc vaâ trúã vïì, vaâ phaãi taåo àiïìu kiïån dïî daâng chohaânh trònh àoá, bùçng caách sûã duång töëi àa moåi phûúngtiïån vêån taãi sùén coá.

4. Trong trûúâng húåp ngûúâi lao àöång bõ öëm àau,hoùåc bõ tai naån bõ mêët khaã nùng lao àöång trong möåtthúâi gian khaá daâi, cú quan haânh chñnh seä chõu phñtöín cho viïåc höìi hûúng cuãa ngûúâi lao àöång.

5. Khi hïët thúâi haån lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùætbuöåc, ngûúâi lao àöång naâo tûå nguyïån úã laåi taåi chöî vúáitû caách lao àöång tûå do, thò àûúåc pheáp úã laåi, vaâ trongthúâi gian 2 nùm vêîn seä khöng bõ mêët quyïìn àûúåc höìihûúng miïîn phñ.Àiïìu 181. Viïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc àïí vêån

chuyïín ngûúâi hoùåc haâng hoaá, vñ duå viïåc mang vaácvaâ cheâo thuyïìn, phaãi àûúåc baäi boã trong thúâi haåncaâng ngùæn caâng töët. Trong luác chúâ àúåi sûå baäi boã naây,cú quan coá thêím quyïìn phaãi ban haânh caác quy tùæc,àùåc biïåt laâ êën àõnh:

a) Chó duâng àïën loaåi lao àöång naây trong viïåc taåoàiïìu kiïån dïî daâng cho viïåc di chuyïín vò cöng vuå cuãaviïn chûác haânh chñnh, hoùåc cho viïåc vêån chuyïín vêåtduång cuãa caác cú quan chñnh quyïìn, hoùåc cho viïåcvêån chuyïín nhûäng ngûúâi khaác khöng phaãi laâ caácviïn chûác, trong trûúâng húåp coá nhu cêìu cêìn thiïët,cêëp baách;

b) Chó sûã duång vaâo nhûäng viïåc vêån chuyïín noáitrïn nhûäng ngûúâi àûúåc y tïë thûâa nhêån coá àuã sûáckhoeã àïí laâm viïåc êëy sau khi àaä àûúåc khaám sûáckhoeã, nïëu coá thïí ; trong trûúâng húåp khöng khaám sûáckhoeã àûúåc thò ngûúâi sûã duång nhên cöng naây phaãichõu traách nhiïåm baão àaãm laâ nhûäng ngûúâi lao àöångàoá coá àuã sûác khoeã cêìn thiïët vaâ khöng bõ bïånhtruyïìn nhiïîm;

c) Troång taãi töëi àa ngûúâi lao àöång coá thïí mangvaác;

d) Chùång àûúâng töëi àa ngûúâi lao àöång coá thïíphaãi ài xa núi thûúâng truá;

à) Söë ngaây töëi àa möîi thaáng, hoùåc trong möîi thúâikyâ khaác, maâ ngûúâi lao àöång bõ trûng duång, trong àoábao göìm caã söë ngaây trúã vïì;

e) Nhûäng ngûúâi àûúåc pheáp huy àöång hònh thûáclao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc naây vaâ mûác àöåhoå àûúåc sûã duång hònh thûác àoá.

2. Àïí xaác àõnh nhûäng mûác töëi àa noái trong caácKhoaãn c, d, à úã Àoaån trïn, cú quan coá thêím quyïìnphaãi lûu yá xem xeát caác nhên töë khaác nhau, nhêët laâmûác phaát triïín thïí lûåc cuãa cû dên seä cung cêëpnhûäng ngûúâi bõ trûng duång, tñnh chêët cuãa haânh trònhphaãi ài vaâ nhûäng àiïìu kiïån khñ hêåu.

3. Ngoaâi ra, cú quan coá thêím quyïìn phaãi coánhûäng quy àõnh àïí haânh trònh bònh thûúâng haângngaây cuãa nhûäng ngûúâi mang vaác khöng vûúåt quaámöåt àoaån àûúâng tûúng ûáng vúái möåt ngaây laâm viïåctrung bònh 8 giúâ, vaâ dô nhiïn phaãi lûu yá xem xeátkhöng nhûäng troång taãi phaãi mang vaác vaâ àoaånàûúâng phaãi ài, maâ coân xem xeát caã tònh traång àûúângsaá, muâa trong nùm vaâ moåi nhên töë khaác; nïëu cêìnphaãi buöåc ngûúâi mang vaác ài thïm giúâ, thò nhûäng giúâài thïm phaãi àûúåc traã cöng vúái mûác cao hún mûácbònh thûúâng.Àiïìu 191. Cú quan coá thêím quyïìn chó àûúåc cho pheáp sûã

duång túái cöng viïåc canh taác bùæt buöåc vúái muåc àñchphoâng ngûâa àoái keám hoùåc thiïëu huåt thûåc phêím, vaâ



vúái àiïìu kiïån laâ nhûäng thûåc phêím hoùåc saãn phêím seäthu àûúåc vêîn phaãi thuöåc quyïìn súã hûäu cuãa nhûäng caánhên hoùåc têåp thïí àaä saãn xuêët ra chuáng.

2. Khi saãn xuêët àûúåc töí chûác theo phaáp luêåt vaâtêåp quaán, trïn möåt cú súã cöång àöìng, vaâ khi nhûängsaãn phêím hoùåc tiïìn laäi do baán nhûäng saãn phêím êëyàïìu vêîn thuöåc quyïìn súã hûäu cuãa têåp thïí, thò Àiïìunaây khöng coá taác duång huyã boã nghôa vuå cuãa caácthaânh viïn têåp thïí phaãi laâm cöng viïåc bùæt buöåc àoá.Àiïìu 20Caác phaáp luêåt vïì trûâng phaåt têåp thïí aáp duång àöëi

vúái toaân böå têåp thïí vò nhûäng haânh vi phaåm töåi cuãamöåt vaâi thaânh viïn, thò khöng àûúåc bao göìm quyàõnh nhùçm aáp duång viïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåcbùæt buöåc àöëi vúái têåp thïí nhû laâ möåt trong nhûängphûúng phaáp trûâng phaåt.Àiïìu 21Khöng àûúåc sûã duång lao àöång cûúäng bûác hoùåc

bùæt buöåc vaâo nhûäng cöng viïåc laâm dûúái mùåt àêëttrong caác hêìm moã.Àiïìu 22Trong caác baáo caáo haâng nùm theo Àiïìu 22 cuãa

Àiïìu lïå Töí chûác Lao àöång quöëc tïë maâ caác nûúácthaânh viïn phï chuêín Cöng ûúác naây cam kïët gûãiàïën Vùn phoâng Lao àöång quöëc tïë àïí tûúâng trònhnhûäng biïån phaáp mònh àaä aáp duång àïí nhûäng quyàõnh cuãa Cöng ûúác naây coá hiïåu lûåc seä phaãi coá nhûängthöng tin caâng àêìy àuã caâng töët vïì mûác àöå sûã duånglao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc trong möîi laänhthöí hûäu quan, muåc àñch tiïën haânh nhûäng viïåc àoá, tyãlïå öëm àau vaâ chïët, thúâi giúâ laâm viïåc, nhûäng phûúngphaáp traã lûúng vaâ mûác lûúng; vaâ moåi thöng tin cêìnthiïët khaác.Àiïìu 231. Àïí nhûäng quy àõnh cuãa Cöng ûúác naây coá hiïåu

lûåc, cú quan coá thêím quyïìn phaãi ban haânh quy chïëàêìy àuã vaâ chñnh xaác vïì viïåc sûã duång lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc.

2. Quy chïë naây phaãi bao göìm nhûäng thïí lïå chopheáp möîi ngûúâi bõ huy àöång ài laâm lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc, àûúåc trònh baây vúái caác cú quanmoåi khiïëu naåi coá liïn quan àïën àiïìu kiïån lao àöångcuãa hoå, vaâ baão àaãm rùçng nhûäng khiïëu naåi àoá cuãa hoåseä àûúåc xem xeát vaâ àûúåc lûu yá.Àiïìu 24Trong moåi trûúâng húåp, caác biïån phaáp thñch ûáng

phaãi àûúåc aáp duång àïí baão àaãm thûåc hiïån chùåt cheänhûäng quy tùæc vïì sûã duång lao àöång cûúäng bûác hoùåcbùæt buöåc, bùçng caách múã röång quyïìn haån thanh traviïåc lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc cho moåi cúquan thanh tra àaä thaânh lêåp àïí giaám saát viïåc laoàöång tûå do, hoùåc bùçng caách sûã duång moåi hïå thöëngthñch húåp khaác. Cuäng phaãi aáp duång nhûäng biïånphaáp àïí laâm cho nhûäng ngûúâi bõ huy àöång ài laâm laoàöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc àûúåc biïët àïën caácquy tùæc àoá.Àiïìu 25Haânh vi huy àöång bêët húåp phaáp viïåc ài laâm lao

àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc seä phaãi bõ aáp duångchïë taâi hònh sûå, vaâ moåi Nûúác thaânh viïn phï chuêínCöng ûúác naây coá nghôa vuå baão àaãm rùçng nhûäng chïëtaâi do phaáp luêåt quy àõnh coá àuã hiïåu lûåc thûåc sûå vaâàûúåc aáp duång nghiïm ngùåt.Àiïìu 261. Moåi Nûúác thaânh viïn cuãa Töí chûác Lao àöång

quöëc tïë phï chuêín Cöng ûúác naây cam kïët aáp duångCöng ûúác cho caác laänh thöí àùåt dûúái chuã quyïìn,quyïìn taâi phaán, quyïìn baão höå, quyïìn baá chuã, quyïìnuyã trõ hoùåc quyïìn noái chung cuãa mònh trong phaåm vimaâ mònh àûúåc quyïìn àaãm nhiïåm nhûäng nghôa vuå coáliïn quan àïën nhûäng vêën àïì taâi phaán nöåi böå. Tuynhiïn, nïëu Nûúác thaânh viïn naâo muöën dûåa vaâonhûäng quy àõnh taåi Àiïìu 35 cuãa Àiïìu lïå Töí chûác Laoàöång quöëc tïë, thò keâm theo vùn baãn phï chuêín cuãamònh, phaãi coá baãn tuyïn böë cho biïët:

a) Nhûäng laänh thöí naâo mònh cho aáp duång toaân böånhûäng quy àõnh cuãa Cöng ûúác naây;

b) Nhûäng laänh thöí naâo mònh aáp duång nhûäng quyàõnh cuãa Cöng ûúác naây vúái nhûäng sûãa àöíi, vaâ nöåidung nhûäng sûãa àöíi àoá laâ gò;

c) Nhûäng laänh thöí naâo mònh coân baão lûu quyïëtàõnh cuãa mònh.

2. Tuyïn böë noái trïn seä àûúåc coi laâ möåt böå phêånkhöng taách rúâi cuãa vùn baãn phï chuêín vaâ àïìu coánhûäng hiïåu lûåc nhû nhau. Moåi Nûúác thaânh viïn coábaãn tuyïn böë nhû trïn seä coá quyïìn, bùçng möåt baãntuyïn böë múái, huyã boã toaân böå hoùåc möåt phêìn nhûängàiïìu baão lûu theo caác Khoaãn b) vaâ c) noái trïn trongtuyïn böë trûúác àêy.

Caác Àiïìu tûâ 27 àïën 33 coá nöåi dung theo mêîuchung úã Phuå luåc I.

CÖNG ÛÚÁC SÖË 105“Vïì xoáa boã Lao àöång cûúäng bûác, (1957)”

Höåi nghõ toaân thïí cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc tïë.Àûúåc Höåi àöìng quaãn trõ cuãa Vùn phoâng Lao àöång

quöëc tïë triïåu têåp taåi Giú-ne-vú ngaây 5 thaáng 6 nùm1957, trong kyâ hoåp thûá böën mûúi.

Sau khi àaä xem xeát vêën àïì lao àöång cûúäng bûáclaâ vêën àïì thuöåc àiïím thûá tû trong chûúng trònh nghõsûå kyâ hoåp,

Sau khi àaä ghi nhêån nhûäng quy àõnh cuãa Cöngûúác vïì Lao àöång cûúäng bûác, 1930,

Sau khi àaä ghi nhêån rùçng Cöng ûúác nùm 1926 vïìchïë àöå nö lïå àaä quy àõnh phaãi coá nhûäng biïån phaáphûäu ñch àïí traánh cho lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùætbuöåc khoãi dêîn túái nhûäng àiïìu kiïån tûúng tûå nhû chïëàöå nö lïå, vaâ Cöng ûúác böí sung nùm 1956 vïì viïåcxoáa boã chïë àöå nö lïå, xoáa boã viïåc mua baán nö lïå, xoáaboã caác thïí chïë vaâ caách àiïìu haânh giöëng nhû chïë àöånö lïå, nhùçm àaåt túái xoáa boã hoaân toaân chïë àöå nö dõchdo núå nêìn vaâ chïë àöå nöng nö,

Sau khi àaä ghi nhêån rùçng Cöng ûúác vïì Baão vïåtiïìn lûúng 1949, àaä quy àõnh viïåc traã lûúng theotûâng kyâ àïìu àùån, vaâ àaä cêëm caác caách traã lûúng vaâ



(Xem tiïëp trang 18)



1. Khaái niïåm vïì lao àöång cûúäng bûác“Têët caã caác cöng viïåc hoùåc dõch vuå maâ möåt

ngûúâi bõ eáp buöåc phaãi laâm dûúái sûå àe doåa bùçng bêëtcûá hònh phaåt naâo vaâ laâ caác cöng viïåc vaâ dõch vuå maângûúâi àoá khöng tûå nguyïån” (quy àõnh trong Cöngûúác vïì lao àöång cûúäng bûác nùm 1930 cuãa Töí chûáclao àöång quöëc tïë ILO).

Lao àöång cûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc khöng baogöìm:

Moåi cöng viïåc hoùåc dõch vuå buöåc phaãi laâm theocaác àaåo luêåt vïì nghôa vuå quên sûå bùæt buöåc vaâ trongnhûäng cöng viïåc coá tñnh chêët quên sûå thuêìn tuáy.

Cöng viïåc hoùåc dõch vuå thuöåc nhûäng nghôa vuåcöng dên bònh thûúâng cuãa caác cöng dên trong möåtnûúác tûå quaãn hoaân toaân.

Bùæt buöåc phaãi laâm do quyïët àõnh cuãa toâa aán vaâtiïën haânh giaám saát kiïím tra cuãa cú quan cöngquyïìn, vaâ khöng bõ chuyïín nhûúång vaâ bõ àùåt dûúáiquyïìn sûã duång cuãa tû nhên, cöng ty hoùåc hiïåp höåitû nhên.

Thûåc hiïån cöng viïåc trong tònh traång khêín cêëp dochiïën tranh, thiïn tai coá thïí xaãy ra tai hoåa gêy nguyhiïím cho àúâi söëng hoùåc sûå bònh yïn cuãa toaân thïíhay möåt phêìn dên cû.

Nhûäng cöng viïåc cuãa thön xaä vò lúåi ñch trûåc tiïëpvaâ nhûäng thaânh viïn cuãa têåp thïí àoá thûåc hiïån.

2. Sûå ra àúâi vaâ taác duång cuãa chó söë vïì laoàöång cûúäng bûác.

Cûúäng bûác lao àöång xaãy ra trong quan hïå giûäa

TÒNH TRAÅNG

LAO ÀÖÅNG

CÛÚÄNG BÛÁC

ANH BA

Thaânh viïn Ban Tû vêën Phaãn biïån Töíng höåi XDVN

Phoá Chuã tõch Höåi VLXDVN

ngûúâi lao àöång vúái ngûúâi sûã duång lao àöång. Ngûúâilao àöång luön coá nhu cêìu viïåc laâm àïí mûu sinh.Giaãm chi phñ lao àöång laâ möåt trong nhiïìu caách trûåctiïëp maâ ngûúâi sûã duång lao àöång thûúâng laâm thöngqua biïån phaáp cûúäng bûác lao àöång.

Vúái nhêån thûác: cöng bùçng xaä höåi laâ töëi cêìn thiïëtàöëi vúái nïìn hoâa bònh lêu daâi tren thïë giúái - Tùngtrûúãng kinh tïë laâ cêìn thiïët nhûng chûa àuã àïí àaãmbaão cöng bùçng, tiïën böå xaä höåi vaâ xoáa àoái giaãmngheâo - Chiïën lûúåc phaát triïín kinh tïë toaân cêìu, caácchñnh saách kinh tïë vaâ chñnh saách xaä höåi höí trúå lêînnhau, hûúáng túái sûå phaát triïín bïìn vûäng toaân diïån -Viïåc àaãm baão caác nguyïn tùæc vaâ quyïìn lúåi cú baãntrong cöng viïåc, chia xeã möåt caách cöng bùçng nhûänglúåi ñch maâ ngûúâi lao àöång goáp phêìn taåo ra… töíchûác lao àöång quöëc tïë (ILO) àaä coá chûúng trònhhaânh àöång àùåc biïåt phoâng chöëng lao àöång cûúängbûác (SAP-FL) nghiïn cûáu trïn cú súã lyá thuyït vaâkinh nghiïåm thûåc tïë xaãy ra trïn thïë giúái àïí àïì racaác chó söë vïì cûúäng bûác lao àöång. Caác chó söë nêìyseä giuáp baån hiïíu vêën àïì cûúäng bûác lao àöång xaãy ranhû thïë naâo vaâ noá taác àöång thïë naâo àïën caác naånnhên.

Phaáp luêåt quöëc gia nghiïm cêëm cûúäng bûác laoàöång. Nhûäng chó söë naây nhùçm giuáp nhûäng caán böå“thûåc thi trûåc tiïëp” taåi caác cú quan thi haânhphaáp luêåt hònh sûå, thanh tra lao àöång, caán böåcöng àoaân, caác töí chûác phi chñnh phuã vaânhûäng caán böå khaác coá liïn quan àïí xaác àõnhnhûäng ai coá thïí bõ rúi vaâo caåm bêîy cuãa lao àöångcûúäng bûác vaâ nhûäng ai coá thïí cêìn sûå höî trúå khêíncêëp. Nhûäng chó söë naây cho biïët nhûäng dêëu hiïåu,hoùåc bùçng chûáng phöí biïën nhêët vïì möåt vuå viïåccûúäng bûác lao àöång cuå thïí naâo àoá.3. Chó söë vïì lao àöång cûúäng bûácTrong möåt tònh huöëng cuå thïí naâo àoá, coá thïí chó

cêìn möåt chó söë laâ ta àaä nhêån biïët tònh traång lao àöångcûúäng bûác. Tuy nhiïn trong nhiïìu trûúâng húåp khaác,coá thïí baån cêìn phaãi kïët húåp möåt söë chó tiïu khaác thòmúái nhêån ra vuå viïåc vïì cûúäng bûác lao àöång. Caác chósöë naây laâ nhûäng yïëu töë chñnh coá thïí cuãa möåt vuå viïåcvïì cûúäng bûác lao àöång vaâ àêy laâ cú súã àïí àaánh giaá,xaác àõnh liïåu möåt caá nhên ngûúâi lao àöång naâo àoá coáphaãi laâ naån nhên cuãa tònh traång lao àöång cûúäng bûáchay khöng.

3.1. Laåm duång tònh traång khoá khùn cuãa ngûúâi

lao àöångNhûäng ngûúâi thiïëu kiïën thûác vïì luêåt phaáp, ngoaåi

ngûä, coá ñt lûåa choån trong viïåc mûu sinh, thuöåc vïìmöåt nhoám dên töåc, hoùåc tön giaáo thiïíu söë, bõ khuyïëttêåt hoùåc coá nhûäng àùåc tñnh khaác maâ vò àoá hoå bõ cölêåp khoãi cöång àöìng dên cû laâ nhûäng ngûúâi dïî bõ rúivaâo tònh traång laåm duång vaâ thûúâng laâ naån nhên cuãacûúäng bûác lao àöång.

Khi lêm vaâo tònh traång khoá khùn, vñ duå nhû thiïëusûå choån lûåa vïì caách mûu sinh, khöng nhêët thiïët àêíymöåt ngûúâi naâo àoá vaâo tònh traång lao àöång cûúängbûác. Àoá laâ khi ngûúâi sûã duång lao àöång lúåi duång tònhtraång khoá khùn cuãa ngûúâi lao àöång àïí, vñ duå nhû aápàùåt thúâi gian laâm viïåc quaá nhiïìu, hoùåc giûä tiïìnlûúng… thò khi àoá múái phaát sinh tònh traång lao àöångcûúäng bûác. Lao àöång cûúäng bûác cuäng phaát sinh tûâtrûúng húåp ngûúâi lao àöång bõ lïå thuöåc nhiïìu mùåt vaâongûúâi sûã duång lao àöång nhû lïå thuöåc vaâo cöng viïåc,nhaâ úã, ùn uöëng vaâ vñ cöng ùn viïåc laâm cuãa ngûúâithên.

3.2. Lûâa gaåtLûâa gaåt laâ tònh traång khöng thûåc hiïån nhûäng gò àaä

hûáa, bùçng lúâi noái, hoùåc trïn giêëy túâ vúái ngûúâi laoàöång. Naån nhên cuãa tònh traång cûúäng bûác lao àöångthûúâng àûúåc tuyïín choån vúái nhûäng lúâi hûáa vïì viïåclaâm àaâng hoaâng, coá thu nhêåp cao. Nhûng möåt khi hoåbùt àêìu laâm viïåc, nhûäng àiïìu kiïån laâm viïåc nhû lúâihûáa àaä khöng coá, ngûúâi lao àöång bõ rúi vaâo tònhtraång caác àiïìu kiïån söëng vaâ laâm viïåc bõ laåm duång maâkhöng coá khaã nùng thoaát khoãi. Trûúâng húåp naây ngûúâilao àöång khöng coá sûå tûå do vaâ àêìy àuã thöng tin khiàûa ra lúâi àöìng yá thûåc hiïån cöng viïåc. Nïëu maâ hoåbiïët thûåc tïë àiïìu kiïån söëng vaâ laâm viïåc nhû thïë thòhoå seä khöng bao giúâ nhêån lúâi thûåc hiïån cöng viïåcàoá. Viïåc lûâa àaão trong tuyïín choån lao àöång thûúânglaâ tö höìng viïåc laâm, thu nhêåp cao, àõa àiïím töët, tûcaách phaáp nhên cuãa ngûúâi sûã duång lao àöång; àöëi vúáilao àöång treã em coân hûáa cho àõ hoåc, thûúâng xuyïnàûúåc böë meå túái thùm, hoùåc vïì thùm böë meå…

3.3. Haån chïë ài laåiNhûäng ngûúâi bõ cûúäng bûác lao àöång coá thïí bõ

khoáa cûãa hoùåc bõ giaám saát àïì phoâng boã tröën khoãi núilaâm viïåc hoùåc trong khi di chuyïín tûâ núi naây sangnúi khaác. Ngûúâi lao àöång khöng coá sûå tûå do ài àïënvaâ rúâi khoãi núi laâm viïåc, phaãi chõu nhûäng haån chïë

àaáng kïí naâo àoá, laâ dêëu hiïåu roä raâng cuãa cûúäng bûáclao àöång. Ngûúâi lao àöång bõ cûúäng bûác lao àöång coáthïí bõ kiïím soaát ài laåi taåi núi laâm viïåc, thöng qua caácca-me-ra giaám saát hoùåc nhên viïn baão vïå, hoùåc taåibïn ngoaâi núi laâm viïåc búãi caác thaám tûã hoùåc chuã sûãduång lao àöång thûúâng xuyïn ài cuâng hoå möîi khi hoårúâi khoãi nhaâ maáy.

3.4. Tònh traång bõ cö lêåpNhûäng naån nhên cuãa lao àöång cûúäng bûác thûúâng

bõ cö lêåp úã nhûäng núi xa xöi heão laánh, khöng àûúåctiïëp xuác vúái thïë giúái bïn ngoaâi. Ngûúâi lao àöång coáthïí khöng biïët hoå àang úã àêu, núi laâm viïåc coá thïícaách xa khu dên cû vaâ khöng coá sùén bêët kyâ phûúngtiïån giao thöng naâo. Cuäng coá thïí ngûúâi lao àöång rúivaâo tònh traång bõ cö lêåp ngay taåi khu àöng dên cû khibõ nhöët sau nhûäng caánh cûãa luön àoáng kñn, hoùåc bõtõch thu àiïån thoaåi di àöång hoùåc caác phûúng tiïån liïnlaåc khaác àïí khöng cho hoå liïn hïå vúái gia àònh vaâ tòmsûå giuáp àúä. Tònh traång cö lêåp coá thïí liïn quan túái caáccú súã kinh doanh núi ngûúâi lao àöång laâm viïåc khöngàùng kyá húåp phaáp, rêët khoá laâm cho caác cú quan thûåcthi phaáp luêåt hoùåc caác töí chûác khaác xaác àõnh àõaàiïím vaâ giaám saát nhûäng gò xaãy ra àöëi vúái ngûúâi laoàöång.

3.5. Baåo lûåc vïì thên thïí vaâ tònh duåcDêëu hiïåu rêët roä raâng cuãa tònh traång cûúäng bûác lao

àöång laâ sûã duång baåo lûåc nhû möåt hònh thûác kyã luêåt.ngûúâi lao àöång bõ cûúäng bûác, gia àònh,baån àöìnghaânh vúái hoå coá thïí phaãi chõu àûång tònh traång baåo lûåcvïì thên thïí hoùåc tònh duåc. Baåo lûåc bùçng caách bùæt eápduâng ma tuáy, hoùåc rûúåu àïí kiïím soaát ; eáp buöåc thûåchiïån nhûäng cöng viïåc khöng coá trong thoãa thuêånban àêìu nhû laâm tònh vúái chuã sûã duång lao àöång hoùåcthaânh viïn gia àònh chuã sûã duång lao àöång, hoùåc úãmûác àöå thêëp hún; thûåc hiïån cöng viïåc bùæt buöåc thayvò nhûäng viïåc thöng thûúâng. Bùæt coác cuäng laâ möåthònh thûác baåo lûåc coá thïí àûúåc sûã duång àïí giam möåtngûúâi naâo àoá, sau àoá eáp buöåc hoå laâm viïåc.

3.6. Doåa dêîm, àe doåaNaån nhên bõ cûúäng bûác lao àöång coá thïí phaãi chõu

àûång sûå àe doåa, nhûäng lúâi doåa dêîm khi hoå coá yá kiïënvïì àiïìu kiïån ùn úã vaâ sinh hoaåt hoùåc muöën thöi viïåc.Sûå àe doåa phöí biïën àöëi vúái ngûúâi lao àöång vaâonhûäng viïåc nhû töë caáo vúái cú quan xuêët nhêåp caãnh,bõ mêët tiïìn lûúng, hoùåc tiïëp cêån nhaâ cûãa àêët àai, sathaãi ngûúâi nhaâ, àiïìu kiïån laâm viïåc töìi hún, khöngàûúåc rúâi khoãi núi laâm viïåc; thûúâng xuyïn bõ lùng maåvaâ noái xêëu ngûúâi lao àöång coân laâ hònh thûác eáp buöåcvïì mùåt têm lyá àöëi vúái ngûúâi lao àöång.

3.7. Giûä giêëy túâ tuây thênViïåc chuã sûã duång lao àöång giûä giêëy túâ tuây thên

hoùåc caác taâi saãn caá nhên coá giaá trõ laâ möåt dêëu hiïåucûúäng bûác lao àöång nïëu ngûúâi lao àöång khöng thïítiïëp cêån àûúåc nhûäng taâi saãn naây khi coá yïu cêìu vaâhoå thêëy rùçng hoå khöng thïí rúâi khoãi núi laâm viïåc nïëukhöng muöën taâi saãn cuãa mònh bõ mêët. Trong nhiïìutrûúâng húåp, nïëu khöng coá giêëy túâ tuây thên, ngûúâi laodöång khöng thïí tòm àûúåc viïåc khaác hoùåc tiïëp cêånnhûäng dõch vuå cêìn thiïët vaâ coá thïí hoå khöng daám

TÒNH TRAÅNG LAO ÀÖÅNG CÛÚÄNG BÛÁC


TÒNH TRAÅNG LAO ÀÖÅNG CÛÚÄNG BÛÁC


nhúâ sûå giuáp àúä cuãa caác cú quan hoùåc cuãa töí chûácphi chñnh phuã.

3.8. Giûä tiïìn lûúngNgûúâi lao àöång coá thïí bõ bùæt buöåc laâm viïåc cho

ngûúâi chuã sûã duång chuyïn laåm duång ngûúâi lao àöångàïí chúâ nhêån àûúåc tiïìn lûúng maâ chuã àang núå hoå.Viïåc chuã sûã duång lao àöng traã tiïìn lûúng vaâo thúâigian khöng cöë àõnh hoùåc chêåm traã lûúng mùåc nhiïncoá nghôa laâ ngûúâi lao àöång rúi vaâo tònh traång bõcûúäng bûác lao àöång. Khi tiïn lûúng bõ giuä möåt caáchcoá hïå thöëng vaâ chuã yá nhû laâ möåt biïån phaáp nhùçmbuöåc ngûúâi lao àöång phaãi úã laåi vaâ tûâ chöëi cú höåi laoàöång chuyïín chuã sûã duång laâ tñnh chêët cûúäng bûác laoàöång.

3.9. Lïå thuöåc vò núåTiïìn núå coá thïí phaát sinh tûâ viïåc ûáng trûúác tiïìn

lûúng hoùåc tiïìn vay àïí trang traãi chi phñ tuyïín duång,chi phñ giao thöng hoùåc cho caác chi phñ cêëp thiïëtkhaác trong sinh hoaåt thûúâng ngaây. Khoaãn núå coá thïíàûúåc nhên lïn do viïåc sûã duång taâi khoaãn àöëi vúáingûúâi khöng coá trònh àöå vùn hoáa. Lïå thuöåc vò núå khituyïín duång treã em laâm viïåc àïí àöíi laåi möåt khoaãn vaytrûúác àoá cho böë meå hoùåc thên nhên cuãa àûáa treã.Tùng laäi suêët, haå thêëp kïët quaã cöng viïåc, tùng caácchi phñ ùn úã sinh hoaåt àöëi vúái ngûúâi lao àöång. Lïåthuöåc vïì núå cho thêëy sûå mêët cên bùçng giuäa ngûúâilao àöång - con núå - ngûúâi sûã duång lao àöång. Khoaãnnúå coá taác duång troái buöåc ngûúâi lao àöång laâm viïåctrong thúâi gian khöng xaác àõnh.

3.10. Àiïìu kiïån laâm viïåc vaâ sinh hoaåt bõ laåmduång

Ngûúâi lao àöång bõ cûúäng bûác coá thïí phaãi chêëpnhêån àiïìu kiïån sinh hoaåt thêëp keám, sinh hoaåt trongnhûäng khu nhaâ àöng àuác, chêåt chöåi vaâ àiïìu kiïånsinh hoaåt khöng àaãm baão vïå sinh, khöng coá khu vûåcriïng tû. Nhûäng àiïìu kiïån laâm viïåc vaâ sinh hoaåt êímthêëp, bêín thóu, àöåc haåi, vi phaåm nghiïm troång luêåtphaáp lao àöång maâ hoå khöng bao giúâ tûå nguyïånàöìng yá. Nhiïìu khi ngûúâi lao àöång coá thïí “tûå nguyïån”chêëp nhêån àiïìu kiïån laâm viïåc thêëp keám vò hoå khöngcoá sûå lûåa choån cöng viïåc khaác. Tuy nhiïn, àiïìu kiïånlaâm viïåc thêëp keám laâ höìi chuöng caãnh baáo vïì dêëuhiïåu cuãa sûå eáp buöåc maâ noá ngùn caãn ngûúâi lao àöångbõ laåm duång chuyïín àöíi núi laâm viïåc.

3.11. Liïn tuåc laâm ngoaâi giúâ.Ngûúâi lao àöång bõ cûúäng bûác coá thïí bõ buöåc laâm

viïåc ngoaâi giúâ liïn tuåc, hoùåc laâm viïåc nhiïìu ngaâyngoaâi thúâi gian quy àõnh búãi luêåt phaáp quöëc gia hoùåcthoãa thuêån lao àöång têåp thïí. Hoå coá thïí khöng àûúåcböë trñ thúâi gian nghó giaãi lao hoùåc ngaây nghó trongtuêìn, phaãi àaãm nhiïåm ca kñp vaâ thúâi gian laâm viïåccuãa àöìng nghiïåp khaác nghó viïåc, hoùåc thûúâng xuyïnphaãi trûåc 24 giúâ trong ngaây vaâ 7 ngaây trong tuêìn.Laâm viïåc thïm thúâi gian nhiïìu hún thúâi gian chopheáp theo quy àõnh cuãa luêåt phaáp quöëc gia dûúái möåtsöë hònh thûác àe doåa (nhû àe doåa sa thaãi), hoùåc àïícoá àûúåc mûác tiïìn lûúng töëi thiïíu laâ àaä cêëu thaânh cuãatònh traång lao àöång cûúäng bûác.�

khiïën cho ngûúâi lao àöång thûåc tïë khöng sao rúâi boãàûúåc cöng viïåc àang laâm,

Sau khi àaä quyïët àõnh chêëp thuêån möåt söë àïì nghõvïì viïåc xoáa boã möåt vaâi hònh thûác lao àöång cûúängbûác hoùåc bùæt buöåc àang laâ sûå vi phaåm àöëi vúái caácquyïìn con ngûúâi nhû àaä àûúåc ghi trong Hiïënchûúng Liïn húåp quöëc vaâ nïu trong Tuyïn ngönchung vïì nhên quyïìn,

Sau khi àaä quyïët àõnh rùçng nhûäng àïì nghõ àoá seämang hònh thûác möåt Cöng ûúác quöëc tï,

Thöng qua ngaây 25 thaáng 6 nùm 1957, Cöng ûúácdûúái àêy, goåi laâ Cöng ûúác vïì Xoáa boã lao àöång cûúängbûác, 1957.Àiïìu 1Moåi Thaânh viïn cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc tïë

phï chuêín Cöng ûúác naây cam kïët baäi boã lao àöångcûúäng bûác hoùåc bùæt buöåc, vaâ cam kïët khöng sûã

duång bêët kyâ hònh thûác naâo cuãa loaåi lao àöång àoá:a) Nhû laâ möåt biïån phaáp cûúäng chïë hay giaáo duåc

chñnh trõ, hoùåc nhû möåt sûå trûâng phaåt àöëi vúái nhûängai àang coá hoùåc àang phaát biïíu chñnh kiïën, hay yákiïën chöëng àöëi vïì tû tûúãng àöëi vúái trêåt tûå chñnh trõ, xaähöåi, hoùåc kinh tïë àaä àûúåc thiïët lêåp;

b) Nhû laâ möåt biïån phaáp huy àöång vaâ sûã duångnhên cöng vaâo muåc àñch phaát triïín kinh tïë;

c) Nhû laâ möåt biïån phaáp vïì xûã lyá vi phaåm kyã luêåtlao àöång;

d) Nhû möåt sûå trûâng phaåt àöëi vúái viïåc àaä tham giaàònh cöng;

e) Nhû möåt biïån phaáp phên biïåt àöëi xûã vïì chuãngtöåc, xaä höåi, dên töåc hoùåc tön giaáo.Àiïìu 2Moåi Nûúác thaânh viïn cuãa Töí chûác Lao àöång quöëc

tïë àaä phï chuêín Cöng ûúác naây cam kïët sûã duång caácbiïån phaáp coá hiïåu quaã nhùçm xoáa boã ngay vaâ toaânböå lao àöång cûúäng bûác bùæt buöåc, nhû àaä quy àõnhtaåi Àiïìu 1, Cöng ûúác naây.

Caác Àiïìu tûâ 3 àïën 10 coá nöåi dung theo mêîuchung úã Phuå luåc I.

(Coân nûäa. Kyâ sau àùng tiïëp)

(Nguöìn: - Trung têm höî trúå p/tr quan hïå lao àöång

(CIRD)

- Dûå aán quan hïå Lao àöång Viïåt Nam - ILO).

THAY ÀÖÍI QUAN HÏå

LAO ÀÖÅNG...

(Tiïëp theo trang 15)



MÚÃ ÀÊÌUHiïån nay, Nhaâ nûúác coá quy àõnh möåt söë caác vùn

baãn phaáp lyá quy àõnh vïì húåp àöìng xêy dûång nhûsau:

- Böå Luêåt Dên sûå söë 91/2015/QH13 ngaây24/11/2015, sau àêy goåi tùæt laâ Böå Luêåt Dên sûå.

- Luêåt Àêëu thêìu söë 43/2013/QH13 ngaây26/11/2013 (tûâ àiïìu 62 àïën àiïìu 72), sau àêy goåi tùætlaâ Luêåt àêëu thêìu.

- Luêåt Xêy dûång söë 50/2014/QH13 ngaây18/06/2014 (tûâ àiïìu 138 àïën àiïìu 147), sau àêy goåitùæt laâ Luêåt Xêy dûång.

- Nghõ àõnh söë 63/2014/NÀ-CP ngaây 26/06/2014quy àõnh chi tiïët möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Àêëu thêìu vïìlûåa choån nhaâ thêìu (tûâ àiïìu 89 àïën àiïìu 99), sau àêygoåi tùæt laâ Nghõ àõnh 63/2014.

- Nghõ àõnh söë 37/2015/NÀ-CP ngaây 22/04/2015quy àõnh chi tiïët vïì húåp àöìng xêy dûång, sau àêy goåitùæt laâ Nghõ àõnh 37/2015.

- Thöng tû söë 03/2015/TT-BKHÀT ngaây06/5/2015 cuãa Böå Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû vïì quy àõnhchi tiïët lêåp höì sú múâi thêìu xêy lùæp.

Hïå thöëng vùn baãn phaáp lyá naây àaä àïì cêåp àïënnhûäng nöåi dung cú baãn vïì húåp àöìng xêy dûång. Tuynhiïn, möîi möåt vùn baãn phaáp lyá trïn laåi àïì cêåp àïënnhûäng khña caånh khaác nhau cuãa húåp àöìng xêydûång, coá nhûäng vêîn àïì thöëng nhêët vúái nhau, laåi coánhûäng vêën àïì mêu thuêîn vúái nhau, möåt söë vêën àïì

coân cêìn phaãi böí sung.1. KHAÁI NIÏåM HÚÅP ÀÖÌNG XÊY DÛÅNGTheo Luêåt Xêy dûång 2014 thò: “Húåp àöìng xêy

dûång laâ húåp àöìng dên sûå àûúåc thoãa thuêån bùçng vùnbaãn giûäa bïn giao thêìu vaâ bïn nhêån thêìu àïí thûåchiïån möåt phêìn hay toaân böå cöng viïåc trong hoaåtàöång àêìu tû xêy dûång”.

Nhû vêåy, húåp àöìng xêy dûång (HÀXD) cêìn tuêntheo caác àiïìu khoaãn vïì húåp àöìng trong Böå Luêåt Dênsûå 2015. Tuy nhiïn, vïì hònh thûác húåp àöìng thò àiïìu119 Böå Luêåt Dên sûå 2015 chêëp thuêån húåp àöìng coáthïí àûúåc giao kïët bùçng lúâi noái, bùçng vùn baãn hoùåcbùçng haânh vi cuå thïí trong khi Luêåt Xêy dûång 2013àaä giúái haån hònh thûác HÀXD, chó chêëp nhêån hònhthûác giao kïët bùçng vùn baãn.2. VÏÌ ÀÖËI TÛÚÅNG AÁP DUÅNG Khoaãn 1, Àiïìu 2. Àöëi tûúång aáp duång cuãa Nghõ

àõnh söë 32/2015/NÀ-CP quy àõnh: “Nghõ àõnh naây aápduång àöëi vúái cú quan, töí chûác, caá nhên coá liïn quanàïën quaãn lyá chi phñ àêìu tû xêy dûång caác dûå aán sûãduång vöën ngên saách nhaâ nûúác vaâ vöën nhaâ nûúácngoaâi ngên saách quy àõnh taåi Khoaãn 1 vaâ Khoaãn 2Àiïìu 60 Luêåt Xêy dûång”.

Àiïìu 2, Nghõ àõnh söë 37/2015/NÀ-CP àaä khöngàûa roä cuåm tûâ “cú quan” vaâo àöëi tûúång aáp duång (mùåcduâ trong nöåi dung àaä coá thïí bao haâm) àïí thïí hiïånsûå nhêët quaán vúái Nghõ àõnh söë 32/2015/NÀ-CP.

2.1. Quy àõnh cuãa Luêåt Xêy dûång 2014

MÖÅT SÖË VÊËN ÀÏÌ CHÛA THÖËNG NHÊËT VAÂ CHÛA ÀÊÌY ÀUÃ TRONG CAÁC

VÙN BAÃN PHAÁP LYÁ VÏÌ HÚÅP ÀÖÌNG XÊY DÛÅNG

Th.S HOAÂNG THÕ KHAÁNH VÊN

Viïån Kyä thuêåt cöng trònh àùåc biïåt, Hoåc viïån Kyä thuêåt Quên sûå

Th.S NGUYÏÎN QUÖËC TOAÃN

Khoa Kinh tïë vaâ quaãn lyá XD, trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång

Toám tùæt: Húåp àöìng laâ vùn baãn phaáp lyá raâng buöåc quyïìn vaâ nghôa

vuå caác bïn tham gia húåp àöìng. Húåp àöìng xêy dûång coá yá nghôa quan

troång trong quaãn lyá quaá trònh saãn xuêët, laâ cú súã cùn cûá àêìu tiïn àïí caác

bïn xûã lyá khi xaãy ra tranh chêëp. Tuy nhiïn, giûäa caác vùn baãn phaáp luêåt

vïì húåp àöìng xêy dûång úã nûúác ta coân töìn taåi nhiïìu vêën àïì chûa thöëng

nhêët vaâ chûa àêìy àuã. Baâi baáo naây seä àïì cêåp àïën möåt söë nöåi dung cuãa

vêën àïì naây.

Tûâ khoáa: Húåp àöìng xêy dûång, vùn baãn phaáp luêåt, quaá trònh saãn xuêët

Abstract: Contracts are legal document to bind the parties.

Construction contracts have important implications in the manage-

ment of production processes and are the first basis for dispute settle-

ment. This article aims to study and complete some contents of dis-

union between legal documents on construction contracts.

Keywords: Construction contracts, legal, production processes

Theo khoaãn 2 àiïìu 138 Luêåt Xêy dûång 2014,nguyïn tùæc kyá kïët HÀXD laåi göìm 4 nguyïn tùæc sau

a. Tûå nguyïån, bònh àùèng, húåp taác, khöng traáiphaáp luêåt vaâ àaåo àûác xaä höåi;

b. Baão àaãm coá àuã vöën àïí thanh toaán theo thoãathuêån cuãa húåp àöìng;

b. Àaä hoaân thaânh viïåc lûåa choån nhaâ thêìu vaâ kïëtthuác quaá trònh àaâm phaán húåp àöìng;

c. Trûúâng húåp bïn nhêån thêìu laâ liïn danh nhaâthêìu thò phaãi coá thoãa thuêån liïn danh. Caác thaânhviïn trong liïn danh phaãi kyá tïn, àoáng dêëu (nïëu coá)vaâo húåp àöìng xêy dûång, trûâ trûúâng húåp caác bïn coáthoãa thuêån khaác.

Theo taác giaã, trong 4 nguyïn tùæc trïn chó coá duynhêët nguyïn tùæc thûá nhêët mang àuáng yá nghôa cuãanguyïn tùæc kyá kïët húåp àöìng.

Nguyïn tùæc thûá hai “baão àaãm àuã vöën àïí thanhtoaán theo thoãa thuêån cuãa húåp àöìng” àaä àûúåc àûavaâo àiïìu khoaãn “Thanh toaán” cuãa húåp àöìng. Trongtrûúâng húåp vi phaåm seä phaãi thûåc hiïån caác haânh vi“thûúãng, phaåt” àûúåc quy àinh roä trong húåp àöìng. Mùåtkhaác, vêîn coá nhûäng húåp àöìng àûúåc kyá kïët maâ bïnnhêån thêìu chêëp nhêån ûáng vöën, cho bïn giao thêìunúå. Nguyïn tùæc naây khöng phuâ húåp vúái thûåc tïë.

Nguyïn tùæc thûá ba muöën nhùæc rùçng viïåc kyá kïëtHÀXD phaãi tön troång trònh tûå àêëu thêìu àûúåc quyàõnh taåi àiïìu 38 Luêåt Àêëu thêìu 2013. Tuy nhiïn,phaåm vi vaâ àöëi tûúång aáp duång cuãa Luêåt Xêy dûång2014 (Àiïìu 1 vaâ Àiïìu 2) vaâ Luêåt Àêëu thêìu 2013(Àiïìu 1) khöng giöëng nhau. Luêåt Xêy dûång aáp duångcho têët caã töí chûác, caá nhên, trong nûúác vaâ nûúácngoaâi hoaåt àöång àêìu tû trïn laänh thöí Viïåt Nam trongkhi Luêåt Àêëu thêìu aáp duång cho caác goái thêìu coá vöënnhaâ nûúác. Do vêåy, seä coá nhûäng HÀXD bùæt buöåc phaãituên theo Luêåt Xêy dûång nhûng khöng phaãi tuêntheo Luêåt Àêëu thêìu (cöng trònh xêy dûång vöën tûnhên) nïn nguyïn tùæc thûá ba naây khöng coá yá nghôa.

Nguyïn tùæc thûá tû vïì HÀXD coá bïn nhêån thêìuliïn danh nhaâ thêìu thò phaãi yïu cêìu caác thaânh viïntrong liïn danh àïìu kyá tïn, àoáng dêëu vaâo húåp àöìng.Àêy cuäng khöng phaãi laâ nguyïn tùæc kyá kïët húåp àöìngmaâ laâ quy àõnh vïì thuã tuåc phaáp lyá àïí húåp àöìng coáhiïåu lûåc. Àiïìu naây cuäng àûúåc àïì cêåp taåi àiïìu 65 cuãaLuêåt Àêëu thêìu nhûng theo Luêåt naây àiïìu àoá laåikhöng nùçm trong nguyïn tùæc kyá kïët húåp àöìng.2.2. Quy àõnh cuãa Luêåt Àêëu thêìu 2013 vaâ Nghõ

àõnh 63/2014Àiïìu 89 cuãa Nghõ àõnh 63/2014 quy àõnh vïì

Nguyïn tùæc chung cuãa húåp àöìng nhû sau:1. Húåp àöìng àûúåc kyá kïët giûäa caác bïn laâ húåp

àöìng dên sûå; àûúåc thoãa thuêån bùçng vùn baãn àïí xaáclêåp traách nhiïåm cuãa caác bïn trong viïåc thûåc hiïåntoaân böå phaåm vi cöng viïåc thuöåc húåp àöìng. Húåpàöìng àaä àûúåc caác bïn kyá kïët, coá hiïåu lûåc vaâ phuâ húåpvúái quy àõnh cuãa phaáp luêåt laâ vùn baãn phaáp lyá raângbuöåc traách nhiïåm cuãa caác bïn trong quaá trònh thûåchiïån húåp àöìng.

2. Nöåi dung cuãa húåp àöìng phaãi àûúåc lêåp theomêîu quy àõnh trong höì sú múâi thêìu, höì sú yïu cêìu,

àöìng thúâi phuâ húåp vúái kïët quaã thûúng thaão húåpàöìng, kïët quaã lûåa choån nhaâ thêìu trïn cú súã yïu cêìucuãa goái thêìu vaâ hûúáng dêîn cuãa cú quan quaãn lyá nhaânûúác chuyïn ngaânh.

3. Trûúác khi kyá kïët húåp àöìng, caác bïn coá thïí thoãathuêån viïåc sûã duång troång taâi àïí giaãi quyïët caác tranhchêëp xaãy ra trong quaá trònh thûåc hiïån húåp àöìng. Nöåidung liïn quan àïën viïåc sûã duång troång taâi phaãi àûúåcquy àõnh cuå thïí trong húåp àöìng.

Theo yá kiïën taác giaã, Àiïìu 89 cuãa Nghõ àõnh63/2014 àaä göåp nhiïìu nöåi dung khaác nhau vaâo baogöìm: khaái niïåm vïì húåp àöìng, nöåi dung húåp àöìng,nguyïn tùæc thûåc hiïån húåp àöìng. Nguyïn tùæc kyá kïëthúåp àöìng khöng àûúåc nïu trong àiïìu khoaãn naây.

Nhû vêåy, caã Luêåt Àêëu thêìu 2013 vaâ Nghõ àõnh63/2014 àïìu khöng àïì cêåp àïën nguyïn tùæc kyá kïëthúåp àöìng.2.3. Quy àõnh cuãa Nghõ àõnh 37/2015Àiïìu 4 Nghõ àõnh 37/2015 quy àõnh vïì nguyïn

tùæc kyá kïët HÀXD nhû sau:Vïì nguyïn tùæc kyá kïët húåp àöìng xêy dûång phaãi

phuâ húåp vúái quy àõnh taåi Khoaãn 2 Àiïìu 138 Luêåt Xêydûång söë 50/2014/QH13 vaâ àaãm baão caác nguyïn tùæcsau:

a. Taåi thúâi àiïím kyá kïët húåp àöìng bïn nhêån thêìuphaãi àaáp ûáng àiïìu kiïån nùng lûåc haânh nghïì, nùnglûåc hoaåt àöång theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt vïì xêydûång. Àöëi vúái nhaâ thêìu liïn danh, viïåc phên chiakhöëi lûúång cöng viïåc trong thoãa thuêån liïn danh phaãiphuâ húåp vúái nùng lûåc hoaåt àöång cuãa tûâng thaânh viïntrong liïn danh. Àöëi vúái nhaâ thêìu chñnh nûúác ngoaâi,phaãi coá cam kïët thuï thêìu phuå trong nûúác thûåc hiïåncaác cöng viïåc cuãa húåp àöìng dûå kiïën giao thêìu phuåkhi caác nhaâ thêìu trong nûúác àaáp ûáng àûúåc yïu cêìucuãa goái thêìu.

b. Chuã àêìu tû hoùåc àaåi diïån cuãa chuã àêìu tû àûúåckyá húåp àöìng vúái möåt hay nhiïìu nhaâ thêìu chñnh àïíthûåc hiïån cöng viïåc. Trûúâng húåp chuã àêìu tû kyá húåpàöìng vúái nhiïìu nhaâ thêìu chñnh thò nöåi dung cuãa caáchúåp àöìng naây phaãi baão àaãm sûå thöëng nhêët, àöìng böåtrong quaá trònh thûåc hiïån caác cöng viïåc cuãa húåpàöìng àïí baão àaãm tiïën àöå, chêët lûúång, hiïåu quaã àêìutû cuãa dûå aán àêìu tû xêy dûång.

c. Töíng thêìu, nhaâ thêìu chñnh àûúåc kyá húåp àöìngvúái möåt hoùåc möåt söë nhaâ thêìu phuå, nhûng caác nhaâthêìu phuå naây phaãi àûúåc chuã àêìu tû chêëp thuêån, caáchúåp àöìng thêìu phuå naây phaãi thöëng nhêët, àöìng böå vúáihúåp àöìng thêìu chñnh àaä kyá vúái chuã àêìu tû. Töíngthêìu, nhaâ thêìu chñnh phaãi chõu traách nhiïåm vúái chuãàêìu tû vïì tiïën àöå, chêët lûúång caác cöng viïåc àaä kyákïët, kïí caã caác cöng viïåc do nhaâ thêìu phuå thûåc hiïån.

d. Giaá kyá kïët húåp àöìng khöng àûúåc vûúåt giaá truángthêd. Giaá kyá kïët húåp àöìng khöng àûúåc vûúåt giaá truángthêìu hoùåc kïët quaã àaâm phaán, thûúng thaão húåp àöìngxêy dûång, trûâ khöëi lûúång phaát sinh ngoaâi phaåm vi cöngviïåc cuãa goái thêìu àûúåc Ngûúâi coá thêím quyïìn quyïëtàõnh àêìu tû cho pheáp.

Nghõ àõnh 37/2015 àaä múã röång tûâ 4 nguyïn tùæc kyákïët HÀXD theo Luêåt Xêy dûång lïn thaânh 8 nguyïn tùæc,

MÖÅT SÖË VÊËN ÀÏÌ CHÛA THÖËNG NHÊËT VAÂ CHÛA ÀÊÌY ÀUÃ...


böí sung 4 nguyïn tùæc nûäa tûâ 4 nguyïn tùæc cuãa LuêåtXêy dûång.

Böën nguyïn tùæc múái böí sung Nghõ àõnh 37/2015 sovúái Luêåt Xêy dûång thò àïìu khöng mang yá nghôa“nguyïn tùæc kyá kïët húåp àöìng”. Nguyïn tùæc thûá nhêët àaäàûúåc quy àõnh taåi Khoaãn 1 vaâ Khoaãn 3 àiïìu 5 cuãa LuêåtÀêëu thêìu nhû sau:

“Phaãi liïn danh vúái nhaâ thêìu trong nûúác hoùåc sûãduång nhaâ thêìu phuå trong nûúác àöëi vúái nhaâ thêìu nûúácngoaâi khi tham dûå thêìu quöëc tïë taåi Viïåt Nam, trûâtrûúâng húåp nhaâ thêìu trong nûúác khöng àuã nùng lûåctham gia vaâo bêët kyâ phêìn cöng viïåc naâo cuãa goáithêìu”.

“Trûúâng húåp liïn danh phaãi coá vùn baãn thoãathuêån giûäa caác thaânh viïn, trong àoá quy àõnh roätraách nhiïåm cuãa thaânh viïn àûáng àêìu liïn danh vaâtraách nhiïåm chung, traách nhiïåm riïng cuãa tûângthaânh viïn trong liïn danh”.

Nöåi dung trïn haâm yá vïì nguyïn tùæc thûåc hiïån vaâthuã tuåc phaáp lyá hún laâ haâm yá laâ nguyïn tùæc kyá kïëthúåp àöìng.

Nöåi dung caác nguyïn tùæc thûá hai, thûá ba vaâ thûá tûcuãa Nghõ àõnh 37/2015 cuäng thiïn vïì nguyïn tùæcthûåc hiïån húåp àöìng vaâ thuã tuåc phaáp lyá hún laâ nguyïntùæc àïí kyá kïët húåp àöìng.

Nhû vêåy, nguyïn tùæc kyá kïët HÀXD giûäa caác vùnbaãn phaáp luêåt nhaâ nûúác vïì húåp àöìng khöng thöëngnhêët vúái nhau. Mùåt khaác, vïì nöåi dung möåt söë nguyïntùæc mang haâm yá nguyïn tùæc thûåc hiïån, thuã tuåc phaáplyá àïí HÀXD coá hiïåu lûåc hún laâ nguyïn tùæc àïí kyá kïëthúåp àöìng.3. CAÁC LOAÅI HÚÅP ÀÖÌNG3.1. Tiïu chñ phên loaåiTheo Àiïìu 140 cuãa Luêåt Xêy dûång thò HÀXD

àûúåc phên loaåi theo hai tiïu chñ. Àoá laâ:- Theo tñnh chêët, nöåi dung cöng viïåc thûåc hiïån- Theo hònh thûác giaá húåp àöìngTrong khi àoá, Nghõ àõnh 37/2015 àûa ba tiïu chñ

phên loaåi HÀXD, göìm:- Phên loaåi HÀXD theo nöåi dung, tñnh chêët cöng

viïåc- Phên loaåi HÀXD theo giaá húåp àöìng- Phên loaåi HÀXD theo möëi quan hïå giûäa caác bïn

tham gia trong húåp àöìng, caác loaåi HÀXD göìm: Húåp àöìng thêìu chñnhHúåp àöìng thêìu phuåHúåp àöìng giao khoaán nöåi böåHúåp àöìng xêy dûång coá yïëu töë nûúác ngoaâiTiïu chñ thûá ba laâ tiïu chñ àûúåc böí sung so vúái

Luêåt Xêy dûång.3.2. Phên loaåi theo tiïu chñ nöåi dung, tñnh chêët

cöng viïåcTheo tiïu chñ naây, Luêåt Xêy dûång quy àõnh coá 5 loaåi

húåp àöìng sau:- Húåp àöìng tû vêën xêy dûång;- Húåp àöìng thi cöng xêy dûång cöng trònh;- Húåp àöìng cung cêëp thiïët bõ lùæp àùåt vaâo cöng trònh

xêy dûång;- Húåp àöìng thiïët kïë - mua sùæm vêåt tû, thiïët bõ - thi

cöng xêy dûång;- Húåp àöìng chòa khoáa trao tay;- Húåp àöìng xêy dûång khaác.Àöëi chiïëu vúái Luêåt Xêy dûång, ngoaâi 5 loaåi húåp àöìng

quy àõnh nhû trïn, Nghõ àõnh 37/2015 àaä àûa thïm caácloaåi húåp àöìng

- Húåp àöìng thiïët kïë vaâ thi cöng (EC);- Húåp àöìng thiïët kïë vaâ cung cêëp thiïët bõ cöng nghïå

(EP);- Húåp àöìng cung cêëp thiïët bõ vaâ thi cöng xêy dûång

cöng trònh (PC);- Húåp àöìng cung cêëp nhên lûåc, maáy vaâ thiïët bõ thi

cöng;Caách phên chia naây chi tiïët vaâ phuâ húåp vúái thûåc tïë

hoaåt àöìng xêy dûång hún.3.3. Phên loaåi theo tiïu chñ giaá húåp àöìngÀöëi vúái caác cöng trònh sûã duång vöën nhaâ nûúác,

Luêåt Xêy dûång chó cho pheáp aáp duång caác hònh thûácsau:

- Húåp àöìng troån goái;- Húåp àöìng theo àún giaá cöë àõnh;- Húåp àöìng theo àún giaá àiïìu chónh;- Húåp àöìng theo thúâi gian;- Húåp àöìng kïët húåp caác loaåi húåp àöìng naây.Theo Àiïìu 62 Luêåt Àêëu thêìu, viïåc phên loaåi húåp

àöìng theo tiïu chñ giaá cuãa húåp àöìng, chó göìm caácloaåi sau:

- Húåp àöìng troån goái;- Húåp àöìng theo àún giaá cöë àõnh;- Húåp àöìng theo àún giaá àiïìu chónh;- Húåp àöìng theo thúâi gian.Nhû vêåy, àöëi chiïëu cuâng phaåm vi aáp duång laâ caác

cöng trònh sûã duång vöën nhaâ nûúác, so vúái Luêåt Xêydûång 2014, thò Luêåt Àêëu thêìu 2013 thiïëu loaåi húåpàöìng kïët húåp. 4. THÚÂI ÀIÏÍM COÁ HIÏåU LÛÅC CUÃA HÀXDViïåc xaác àõnh thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng

coá yá nghôa rêët quan troång. Xaác àõnh àûúåc thúâi àiïímcoá hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng laâ xaác àõnh àûúåc thúâi àiïímphaát sinh quyïìn vaâ nghôa vuå cuãa caác bïn vúái nhau,vaâ àùåc biïåt laâ khi giaãi quyïët caác tranh chêëp taâi saãntrong húåp àöìng maâ quy ra thaânh tiïìn thò xaác àõnh giaátrõ cuãa taâi saãn àoá theo thúâi giaá thõ trûúâng taåi thúâi àiïímhúåp àöìng coá hiïåu lûåc. Àöìng thúâi hiïåu lûåc cuãa húåpàöìng cuäng laâ möåt trong nhûäng cùn cûá àïí xem xeát vïìtñnh húåp lïå vaâ thúâi hiïåu khúãi kiïån trong vuå aán dên sûå. 4.1. Böå Luêåt Dên sûå 2015Àiïìu 401 quy àõnh vïì hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng dên

sûå nhû sau:“Húåp àöìng àûúåc giao kïët húåp phaáp coá hiïåu lûåc tûâ

thúâi àiïím giao kïët, trûâ trûúâng húåp coá thoãa thuêånkhaác hoùåc phaáp luêåt coá quy àõnh khaác”.

Thúâi àiïím giao kïët cuãa húåp àöìng dên sûå àûúåc quyàõnh taåi Àiïìu 400 nhû sau:

- Húåp àöìng àûúåc giao kïët vaâo thúâi àiïím bïn àïìnghõ nhêån àûúåc chêëp nhêån giao kïët.

- Trûúâng húåp caác bïn coá thoãa thuêån im lùång laâ sûåtraã lúâi chêëp nhêån giao kïët húåp àöìng trong möåt thúâi haånthò thúâi àiïím giao kïët húåp àöìng laâ thúâi àiïím cuöëi cuâng



cuãa thúâi haån àoá.- Thúâi àiïím giao kïët húåp àöìng bùçng lúâi noái laâ thúâi

àiïím caác bïn àaä thoãa thuêån vïì nöåi dung cuãa húåpàöìng.

- Thúâi àiïím giao kïët húåp àöìng bùçng vùn baãn laâ thúâiàiïím bïn sau cuâng kyá vaâo vùn baãn hay bùçng hònhthûác chêëp nhêån khaác àûúåc thïí hiïån trïn vùn baãn.

Nhû vêåy, trong trûúâng húåp khöng coá thoãa thuêånkhaác vaâ phaáp luêåt coá quy àõnh khaác, àöëi chiïëu vúáicaác àiïìu khoaãn cuãa Böå Luêåt Dên sûå, HÀXD àûúåccoi laâ coá hiïåu lûåc vaâo möåt trong caác thúâi àiïím sauàêy:

- Thúâi àiïím bïn sau cuâng kyá vaâo húåp àöìng;- Thúâi àiïím kïët thuác thûúng thaão húåp àöìng, bïn

àïì nghõ nhêån àûúåc traã lúâi chêëp nhêån giao kïët hoùåctrong trûúâng húåp coá thoãa thuêån im lùång laâ sûå traã lúâichêëp nhêån giao kïët, bïn àïì nghõ khöng nhêån àûúåctraã lúâi cuãa bïn nhêån àïì nghõ giao kïët.4.2. Luêåt Xêy dûång 2014 vaâ Nghõ àõnh 37/2015Khoaãn 2 Àiïìu 139 Luêåt Xêy dûång 2014 quy àõnh:

“Thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng xêy dûång laâthúâi àiïím kyá kïët húåp àöìng hoùåc thúâi àiïím cuå thïíkhaác do caác bïn húåp àöìng thoãa thuêån”.

Khoaãn 2 Àiïìu 6 Nghõ àõnh 37/2015 quy àõnh:“Thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng xêy dûång laâthúâi àiïím kyá kïët húåp àöìng (àoáng dêëu nïëu coá) hoùåcthúâi àiïím cuå thïí khaác do caác bïn thoãa thuêån tronghúåp àöìng xêy dûång vaâ bïn giao thêìu àaä nhêån àûúåcbaão àaãm thûåc hiïån húåp àöìng cuãa bïn nhêån thêìu (àöëivúái húåp àöìng coá quy àõnh vïì baão àaãm thûåc hiïån húåpàöìng)”.

Nhû vêåy, vúái caác HÀXD coá quy àõnh vïì baão àaãmthûåc hiïån húåp àöìng thò thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãaHÀXD laâ thúâi àiïím bïn giao thêìu nhêån àûúåc baãoàaãm thûåc hiïån húåp àöìng.

Àiïìu naây mêu thuêîn vúái khoaãn 2 àiïìu 16 cuãaNghõ àõnh 37/2015: “Baão àaãm thûåc hiïån húåp àöìngphaãi àûúåc nöåp cho bïn giao thêìu trûúác thúâi àiïímhúåp àöìng coá hiïåu lûåc.”

Luêåt Xêy dûång 2014 vaâ Nghõ àõnh 37/2015 coândïî gêy nhêìm lêîn trong cuåm tûâ “thúâi àiïím kyá kïët húåp

àöìng”. Vúái cuåm tûâ naây, coá thïí hiïíu theo nhiïìu yá khaácnhau:

- Thúâi àiïím bïn giao thêìu kyá- Thúâi àiïím bïn nhêån thêìu kyá- Thúâi àiïím caã hai bïn giao thêìu vaâ nhêån thêìu

cuâng kyá- Thúâi àiïím möåt bïn kyá trûúác- Thúâi àiïím bïn sau cuâng kyáTaác giaã kiïën nghõ sûã duång cuåm tûâ: “thúâi àiïím bïn

sau cuâng kyá” cho thöëng nhêët vúái Böå Luêåt Dên sûå2015 vaâ cuäng laâm roä nghôa hún, traánh nhêìm lêìn. 5. VÏÌ BAÃO ÀAÃM THÛÅC HIÏåN HÚÅP ÀÖÌNGKhoaãn 4, Àiïìu 16 Nghõ àõnh 37 quy àõnh “Mûác

baão àaãm thûåc hiïån húåp àöìng àûúåc xaác àõnh trongkhoaãng tûâ 2% àïën 10% giaá húåp àöìng xêy dûång;trûúâng húåp àïí phoâng ngûâa ruãi ro cao thò giaá trõ baãoàaãm thûåc hiïån húåp àöìng coá thïí cao hún nhûngkhöng quaá 30% giaá húåp àöìng vaâ phaãi àûúåc Ngûúâicoá thêím quyïìn quyïët àõnh àêìu tû chêëp thuêån”.

Theo Khoaãn 3 Àiïìu 66 Luêåt Àêëu thêìu “giaá trõ baãoàaãm thûåc hiïån húåp àöìng àûúåc quy àõnh trong höì súmúâi thêìu, höì sú yïu cêìu theo mûác xaác àõnh tûâ 2% àïën10% giaá truáng thêìu”.

Mêu thuêîn giûäa hai vùn baãn naây úã chöî cùn cûá àïíxaác àõnh mûác baão àaãm thûåc hiïån húåp àöìng. Nghõ àõnh37 thò cùn cûá theo giaá húåp àöìng, Luêåt Àêëu thêìu thò cùncûá theo giaá truáng thêìu.

Thûåc tïë, giaá húåp àöìng vaâ giaá truáng thêìu khöngàöìng nhêët vúái nhau. Sau khi coá kïët quaã àêëu thêìu, bïngiao thêìu vaâ bïn nhêån thêìu thûúng thaão caác cöng viïåcphaát sinh, khöëi lûúång thûâa, khöëi lûúång thiïëu, tûâ àoá múáihònh thaânh nïn giaá húåp àöìng. Nhû vêåy, theo Nghõ àõnh37, phêìn cöng viïåc, khöëi lûúång tùng, giaãm so vúái höì sútruáng thêìu cuäng phaãi nöåp baão àaãm thûåc hiïån húåpàöìng. 6. VÏÌ BAÃO HAÂNH Khoaãn 1, Àiïìu 46, Nghõ àõnh 37 quy àõnh Thúâi

haån baão haânh cöng trònh vaâ baão haânh thiïët bõ caácbïn tûå thoãa thuêån trong húåp àöìng. Mûác baão àaãmbaão haânh cöng trònh cuäng cho pheáp caác bïn tûå thoãathuêån trong húåp àöìng. Khöng êën àõnh mûác cuå thïínhû Nghõ àõnh söë 48/2010/NÀ-CP àaä quy àõnh.

Nhiïìu ngûúâi cho rùçng quy àõnh nhû trïn laâ mêuthuêîn vúái quy àõnh taåi Àiïìu 35 Yïu cêìu vïì baão haânhcöng trònh xêy dûång cuãa Nghõ àõnh 46/2015 vïì quaãn lyáchêët lûúång vaâ baão trò cöng trònh xêy dûång. Thúâi haånbaão haânh khöng ñt hún 24 thaáng àöëi vúái cöng trònh cêëpàùåc biïåt vaâ cêëp 1, khöng ñt hún 12 thaáng àöëi vúái cöngtrònh cêëp coân laåi. Mûác baão haânh töëi thiïíu 5% giaá húåpàöìng àöëi vúái cöng trònh cêëp àùåc biïåt vaâ cêëp 1, töëi thiïíu3% giaá húåp àöìng àöëi vúái cöng trònh cêëp coân laåi.

Tuy nhiïn, Àiïím a, Khoaãn 1, Àiïìu 46 noái trïn cuängnoái laâ caác bïn thoãa thuêån vïì thúâi haån baão haânh vaâmûác baão àaãm baão haânh phaãi phuâ húåp vúái quy àõnh cuãaphaáp luêåt vïì xêy dûång. Nhû vêåy, Nghõ àõnh 37 àaä quyàõnh mïìm deão hún vaâ thöëng nhêët àïí nïëu coá caác quyàõnh nhû cuãa Nghõ àõnh 46 thò khöng bõ mêu thuêîn.Theo möåt söë chuyïn gia, quy àõnh nhû vêåy coá ûu àiïímlaâ: nïëu Nghõ àõnh 46 hoùåc phaáp luêåt liïn quan coá sûãa



Hònh 1: Möëi quan hïå theo thúâi gian cuãa thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa

HÀXD vaâ thúâi àiïím nöåp baão àaãm thûåc hiïån HÀXD theo Khoaãn 2, Àiïìu

6, Nghõ àõnh 37/2015)

Hònh 2: Möëi quan hïå theo thúâi gian cuãa thúâi àiïím nöåp baão àaãm

thûåc hiïån HÀXD vaâ thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa HÀXD theo Khoaãn 2,

Àiïìu 16, Nghõ àõnh 37/2015

àöíi vïì vêën àïì naây thò Nghõ àõnh 37 khöng phaãi sûãa àöíi,traánh sûå mêu thuêîn, chöìng cheáo.7. ÀIÏÌU CHÓNH ÀÚN GIAÁ VÚÁI KHÖËI KHÖËI

LÛÚÅNG HAY GIAÁ TRÕ HÚÅP ÀÖÌNG TÛÚNG ÛÁNGVÚÁI MÛÁC TAÅM ÛÁNG

Theo Khoaãn d Àiïìu 18 Nghõ àõnh 37/2015/NÀ-CP: “Trûúâng húåp caác bïn thoãa thuêån mûác taåm ûángcao hún mûác taåm ûáng töëi thiïíu thò phêìn giaá trõ húåpàöìng tûúng ûáng vúái mûác taåm ûáng húåp àöìng vûúåtmûác taåm ûáng töëi thiïíu seä khöng àûúåc àiïìu chónh giaátûâ thúâi àiïím taåm ûáng”. Vúái quy àõnh naây coá thïí hiïíurùçng phêìn giaá trõ húåp àöìng tûúng ûáng vúái mûác taåmûáng töëi thiïíu àûúåc àiïìu chónh giaá.

Theo ÀKC 35 phêìn mêîu húåp àöìng cuãa Thöng tû söë03/2015/TT-BKHÀT (Mêîu höì sú múâi thêìu xêy lùæp aápduång phûúng thûác möåt giai àoaån hai tuái höì sú (mêîu söë02) laåi quy àõnh: "Khöng àiïìu chónh àún giaá cho caáckhöëi lûúång cöng viïåc trong húåp àöìng tûúng ûáng vúái söëtiïìn àaä taåm ûáng húåp àöìng".

Nhû vêåy, hûúáng dêîn trong mêîu húåp àöìng cuãaThöng tû söë 03/2015/TT-BKHÀT cuãa Böå Kïë hoaåch vaâÀêìu tû mêu thuêîn vúái àiïìu 18 Nghõ àõnh 37/2015/NÀ-CP. Trûúâng húåp naây aáp duång theo quy àõnh cuãa Nghõàõnh 37/2015/NÀ-CP vò Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã coátñnh phaáp lyá cao hún.8. THUÊÅT NGÛÄ TRONG HÀXDTrong nöåi dung cuãa húåp àöìng coá àiïìu khoaãn vïì

ngön ngûä cuãa húåp àöìng nhûng khöng coá àiïìu khoaãnvïì thuêåt ngûä chuyïn ngaânh sûã duång trong húåpàöìng.

Hiïån nay, caách goåi möåt söë thuêåt ngûä trong xêydûång coá sûå sai khaác giûäa caác vùn baãn phaáp luêåt vúáinhau vaâ giûäa caác vùn baãn phaáp luêåt vúái thûåc tïë. Dovêåy, cêìn àûa àiïìu khoaãn “thuêåt ngûä sûã duång” vaâoHÀXD àïí thöëng nhêët giûäa caác bïn vúái nhau, tranhnhêìm lêîn, gêy tranh caäi.

Vñ duå 1: Àïí goåi chuã thïí Chuã àêìu tû:- Theo caác vùn baãn Luêåt Xêy dûång, Luêåt Àêëu

thêìu coá khaái niïåm Chuã àêìu tû- Theo Nghõ àõnh 37/2015 coá khaái niïåm bïn giao

thêìu.- Trong thûåc tïë HÀXD goåi tùæt laâ bïn A (bïn traã

tiïìn).Àïí goåi chuã thïí Nhaâ thêìu:- Theo caác vùn baãn Luêåt Xêy dûång, Luêåt Àêëu

thêìu coá khaái niïåm Nhaâ thêìu- Theo Nghõ àõnh 37/2015 coá khaái niïåm bïn nhêån

thêìu.- Trong thûåc tïë HÀXD goåi tùæt laâ bïn B (bïn thûåc

hiïån cöng viïåc àûúåc bïn A thuï).Vñ duå 2:- Nghõ àõnh 46/2015 duâng thuêåt ngûä “ngûúâi phuå

traách thi cöng trûåc tiïëp”- Nghõ àõnh 59/2015 vaâ thûåc tïë thi cöng duâng

thuêåt ngûä “Chó huy trûúãng” cöng trònh.Vñ duå 3:- Nghõ àõnh 46/2015 duâng thuêåt ngûä “ngûúâi phuå

traách kyä thuêåt thi cöng trûåc tiïëp”

- Thûåc tïë thi cöng duâng tûâ “Kyä thuêåt B” hoùåc “Kyäthuêåt cöng trònh”.9. KIÏËN NGHÕTrïn àêy laâ nhûäng phên tñch cuãa taác giaã vïì möåt söë

vêën àïì chûa thöëng nhêët vaâ chûa àêìy àuã cuãa caác vùnbaãn phaáp lyá vïì húåp àöìng xêy dûång hiïån nay. Tûâ àoá, taácgiaã xin àûa ra möåt söë kiïën nghõ sau:

- Cêìn phên biïåt roä caác nöåi dung vïì nguyïn tùæc kyákïët húåp àöìng, nguyïn tùæc thûåc hiïån húåp àöìng, thuã tuåcphaáp lyá àaãm baão cho húåp àöìng coá hiïåu lûåc. Tûâ àoá, àïìxuêët nguyïn tùæc kyá kïët HÀXD giöëng nhû trong Böå LuêåtDên sûå vò baãn chêët cuãa HÀXD laâ möåt loaåi húåp àöìngdên sûå.

- Vïì phên loaåi HÀXD+ Àöëi vúái caác HÀXD sûã duång vöën nhaâ nûúác, thöëng

nhêët phên loaåi HÀXD theo àún giaá húåp àöìng giûäa LuêåtÀêëu thêìu 2013 vaâ Luêåt Xêy dûång 2014 bao göìm 5loaåi.

+ Àöëi vúái tiïu chñ phên loaåi HÀXD theo nöåi dung vaâtñnh chêët cêìn thöëng nhêët giûäa Luêåt Xêy dûång 2014 vaâNghõ àõnh 37/2015.

- Böí sung àiïìu khoaãn “Thuêåt ngûä sûã duång” trongHÀXD vaâo nöåi dung húåp àöìng

- Laâm roä hún thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa HÀXD:- Thay thïë cuåm tûâ “thúâi àiïím kyá kïët húåp àöìng” bùçng

cuåm tûâ “thúâi àiïím bïn sau cuâng kyá vaâo húåp àöìng” taåiKhoaãn 2 Àiïìu 139 Luêåt Xêy dûång 2014 cho phuâ húåpvúái quy àõnh cuãa Böå Luêåt Dên sûå.

Hiïån taåi quy àõnh: “Thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa húåpàöìng xêy dûång laâ thúâi àiïím kyá kïët húåp àöìng” chuyïínthaânh “Thúâi àiïím coá hiïåu lûåc cuãa húåp àöìng xêy dûånglaâ thúâi àiïím bïn sau cuâng kyá vaâo húåp àöìng”.

+ Cêìn xem xeát laåi “thúâi àiïím coá hiïåu lûåc” cuãa HÀXDcoá liïn quan àïën àiïìu khoaãn vïì baão àaãm thûåc hiïånHÀXD àïí traánh mêu thuêîn giûäa Khoaãn 2 Àiïìu 6 vaâKhoaãn 2 Àiïìu 16 cuãa Nghõ àõnh 37/2015.

Thöëng nhêët giûäa caác vùn baãn phaáp luêåt vïì phêìnàiïìu chónh àún giaá vúái khöëi lûúång hoùåc giaá trõ húåpàöìng tûúng ûáng vúái söë tiïìn taåm ûáng.�

TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO:

1. Quöëc höåi, Böå Luêåt Dên sûå söë 91/2015/QH13 ngaây 24/11/2015.

2. Quöëc höåi, Luêåt Àêëu thêìu söë 43/2013/QH13 ngaây 26/11/2013.

3. Quöëc höåi, Luêåt Xêy dûång söë 50/2014/QH13 ngaây 18/06/2014.

4. Chñnh phuã, Nghõ àõnh söë 63/2014/NÀ-CP ngaây 26/06/2014 cuãa

Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët möåt söë àiïìu cuãa Luêåt Àêëu thêìu vïì lûåa choån

nhaâ thêìu.


Chñnh phuã quy àõnh chi tiïët vïì húåp àöìng xêy dûång.


Chñnh phuã vïì quaãn lyá chêët lûúång vaâ baão trò cöng trònh xêy dûång.

7. Chñnh phuã, Nghõ àõnh 59/2015/NÀ-CP ngaây 18/06/2015 cuãa

Chñnh phuã vïì quaãn lyá dûå aán àêìu tû xêy dûång cöng trònh.


Chñnh phuã vïì quaãn lyá chi phñ àêìu tû xêy dûång.

9. Böå Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû, Thöng tû söë 03/2015/TT-BKHÀT ngaây

06/5/2015 cuãa Böå Kïë hoaåch vaâ Àêìu tû vïì quy àõnh chi tiïët lêåp höì sú

múâi thêìu xêy lùæp.



CÚ SÚÃ KYÄ THUÊÅT HAÅ TÊÌNG - NÙNG LÛÚÅNG - MÖI TRÛÚÂNG


Thïí chïë nûúác Trong möëi quan hïå vúái viïåc laâm thò nûúác laâ “vêåt phêím kinh tïë”

àûúåc duâng laâm tû liïåu saãn xuêët vaâ tû liïåu tiïu duâng, coân “ngaânhnûúác” (Water sector) àûúåc Liïn Hiïåp Quöëc2 àõnh nghôa laâ caácphûúng thûác vaâ hoaåt àöång nhùçm taåo ra giaá trõ gia tùng thuêìn tûâcaác taâi nguyïn nûúác sùén coá trïn laänh thöí nhêët àõnh. Ngaânh nûúácbao truâm caác nguöìn nûúác mùåt, nûúác ngêìm, nûúác thu höìi vaâ taáichïë.

Ngaânh nûúác vêån haânh trong möëi tûúng taác phûác taåp giûäa taâinguyïn nûúác vúái hïå thöëng kinh tïë-xaä höåi cuãa möåt quöëc gia nhêëtàõnh. Noá bao göìm hai phên khuác chuã yïëu: 1) Caác hoaåt àöång taâinguyïn coá aãnh hûúãng àïën sûå phên phöëi theo khöng gian - thúâigian hoùåc àïën chêët lûúång nûúác khi taâi nguyïn àoá àûúåc quaãn lyánhû möåt taâi saãn; vaâ 2) Caác hoaåt àöång sûã duång nhû sûã duång xaähöåi (tûác laâ cêëp nûúác), sûã duång kinh tïë (nhû nöng nghiïåp, cöngnghiïåp, nùng lûúång, giao thöng, du lõch...) vaâ cho dõch vuå möitrûúâng (nhû caác dõch vuå vêån haânh, khöi phuåc vaâ baão töìn hïå

THÏÍ CHÏË NÛÚÁC VÚÁI VIÏåC LAÂMWater Institutions and Jobs

TS. PHAÅM SYÄ LIÏM

Phoá Chuã tõch Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam

Viïån trûúãng Viïån kinh tïë xêy dûång vaâ àö thõ

Nûúác laâ möi chêët (medium) cuãa sûå

söëng con ngûúâi, taåo àiïìu kiïån cho con

ngûúâi töìn taåi vaâ mûu sinh. Kïí tûâ nùm

1993, Ngaây Nûúác Thïë giúái 22 thaáng Ba

haâng nùm do LHQ chó àõnh àaä lêìn lûúåt àïì

cêåp àïën nhiïìu chuã àïì quan troång nhû:

Nûúác vaâ Phaát triïín bïìn vûäng (2015), Nûúác

vaâ Nùng lûúång (2014), Húåp taác vïì Nûúác

(2013), Nûúác vaâ An toaân thûåc phêím

(2012), Nûúác cho Àö thõ (2011)... Nhùçm

hûúãng ûáng chuã àïì “Nûúác vaâ Viïåc laâm” cuãa

Ngaây Nûúác nùm nay, baâi viïët naây àûa ra

möåt söë gúåi yá vïì viïåc hoaân thiïån thïí chïë

ngaânh nûúác.

thöëng sinh thaái). Viïåc laâm trong ngaânhnûúác gùæn vúái hai phên khuác hoaåt àöångàoá.

Do nhu cêìu phaát triïín maâ viïåc xêydûång thïí chïë ngaânh nûúác àûúåc caác Töíchûác Phaát triïín rêët quan têm. Thïí chïëlaâ caác quy tùæc, cú chïë thi haânh vaâ caáctöí chûác, kïí caã caác chuêín mûåc vïì haânhvi maâ dûåa vaâo àoá caác taác nhên tûúngtaác vúái nhau3. Theo Saleth & Dinar4, thïíchïë nûúác bao göìm khung phaáp lyá, chïëàöå chñnh trõ vaâ caác sùæp sïëp haânh chñnhvaâ töí chûác, thïí hiïån sûå tûúng taác cuãaba nhên töë chuã yïëu laâ Luêåt vïì nûúác,Chñnh saách nûúác vaâ Quaãn trõ nûúác(Chuá: coân theo WB thò thïí chïë khöngbao göìm chinh saách) nhùçm taåo ra möitrûúâng thïí chïë cho ngaânh nûúác hoaåtàöång vaâ caã phûúng thûác sùæp xïëp thïíchïë cho chñnh baãn thên ngaânh. Möîinhên töë vûâa nïu göìm caác khña caånhnhû sau:Luêåt nûúác1. Quy àõnh phaáp luêåt vïì nûúác vaâ

caác taâi nguyïn coá liïn quan;2. Khuön khöí caác quyïìn vïì nûúác;

3. Quy àõnh xûã lyá tranh chêëp;4. Quy àõnh vïì traách nhiïåm giaãi trònh;5. Sûå tham gia cuãa khu vûåc tû nhên;6. Xu hûúáng phi têåp trung hoáa;7. Mûác àöå höåi nhêåp phaáp lyá bïn trong luêåt nûúác.Chñnh saách nûúác1. Tiïu chñ tuyïín choån dûå aán;2. Àõnh giaá vaâ thu höìi vöën;3. Liïn vuâng vaâ/hay chuyïín giao ngaânh nûúác;4. Sûå tham gia cuãa khu vûåc tû nhên;5. Sûå tham gia cuãa ngûúâi sûã duång;6. Liïn kïët vúái caác chñnh saách kinh tïë khaác;7. Liïn kïët phaáp luêåt vúái chñnh saách.Quaãn trõ nûúác1. Töí chûác theo khöng gian;2. Caác khña caånh töí chûác; 3. Nùng lûåc theo chûác nùng;4. Àõnh giaá vaâ taâi chñnh;5. Cú chïë phaáp quy vaâ giaãi trònh;6. Nùng lûåc thöng tin, nghiïn cûáu vaâ cöng nghïå.Khi xêy dûång thïí chïë nûúác, àiïìu àêìu tiïn cêìn

quan têm laâ xaác àõnh roä quyïìn súã hûäu nûúác, tiïëptheo laâ xem xeát caác chi phñ giao dõch khi chuyïíngiao caác quyïìn súã hûäu àoá cuâng vúái vêën àïì cöngbùçng xaä höåi trong sûã duång nûúác, vaâ chi phñ quaãn lyánûúác. Trïn cú súã so saánh caác loaåi chi phñ àoá vaâ àaãmbaão cöng bùçng xaä höåi maâ xêy dûång, böí sung, àiïìu

chónh thïí chïë nûúác àaåt hiïåu quaã. Thïí chïë nûúác vaâ viïåc laâmNgaânh nûúác ngaây nay àang àûáng trûúác caác

thaách thûác lúán vïì khan hiïëm nûúác do caác nguyïnnhên: i) tùng trûúãng dên söë; ii) tùng trûúãng kinh tïë(cöng nghiïåp hoáa, àö thõ hoáa); iii) ö nhiïîm nûúác; iv)thiïn tai vaâ biïën àöíi khñ hêåu. Sûå khan hiïëm nûúácbuöåc con ngûúâi phaãi thay àöíi tû duy xem nûúác laâcuãa trúâi cho, phaãi ûáng duång caác tiïën böå cöng nghïåmúái trong khai thaác vaâ sûã duång nûúác möåt caách tiïëtkiïåm, àöìng thúâi phaãi kïët nöëi vaâ phöëi húåp caác chñnhsaách nûúác hûäu quan thaânh möåt hïå thöëng hoaânchónh vaâ khöng mêu thuêîn nhau, nhûng bao truâmtêët caã laâ phaãi hoaân thiïån thïí chïë ngaânh nûúác nhùçmbaão vïå quyïìn taâi saãn, giaãm thiïíu caác chi phñ giao

dõch, tùng cûúâng thöng tin, xêy dûång caác töí chûáchiïåu quaã, taåo àûúåc “kyã luêåt duâng nûúác” thöng quacaác ûúác thuác1 chñnh thûác (phaáp luêåt) vaâ phi chñnhthûác (thoái quen, niïìm tin, truyïìn thöëng), vaâ cuöëicuâng laâ giaãm búát tñnh bêët àõnh (uncertainty) trûúácthiïn tai, biïën àöíi khñ hêåu vaâ caác ruãi ro khaác.

Kïët quaã tûúng taác cuãa ba nhên töë vïì luêåt, chñnhsaách vaâ quaãn trõ taåo ra thaânh tñch cuãa ngaânh nûúáctrïn caác mùåt taâi saãn, taâi chñnh, kinh tïë vaâ sûå cöngbùçng, trong àoá thaânh tñch vïì kinh tïë bao göìm caãkhaã nùng taåo viïåc laâm. Àöëi vúái ngaânh nûúác, sûå liïnkïët thïí chïë - viïåc laâm diïîn ra khaá phûác taåp vò noávûâa taåo viïåc laâm cho caác hoaåt àöång taâi nguyïn vûâacho caã caác hoaåt àöång sûã duång. Caác viïåc laâm tronghoaåt àöång taâi nguyïn laâ hoaåt àöång nöåi sinh, coântrong hoaåt àöång sûã duång thò bao göìm caã viïåc laâmnöåi sinh vaâ ngoaåi sinh (trong caác ngaânh kinh tïëkhaác), nhûng ngoaåi sinh laâ chuã yïëu.

Ngaânh nûúác hiïån àaåi yïu cêìu phaãi coá nguöìnnhên lûåc chêët lûúång cao àïí quaãn lyá vaâ vêån haânh caáchïå thöëng phûác taåp vïì cêëp nûúác, xûã lyá nûúác thaãi, kïícaã hïå thöëng loåc nûúác biïín thaânh nûúác ngoåt.

Sûå phaát triïín cuãa ngaânh nûúác coân taåo viïåc laâmcho caác ngaânh xêy dûång, cung ûáng vêåt liïåu vaâ trangthiïët bõ nûúác. Khi tiïën haânh “phên tñch chi phñ-lúåi ñch”(Cost-Benefit Analysis) cuãa caác dûå aán nûúác, cêìnàaánh giaá söë lûúång viïåc laâm trûåc tiïëp vaâ giaán tiïëp maâdûå aán àem laåi laâ bao nhiïu.

Ngaânh nûúác laâ möåt ngaânh cung cêëp haå têìngnûúác thiïët yïëu cho caã ba khu vûåc nöng nghiïåp, cöngnghiïåp vaâ dõch vuå cuãa nïìn kinh tïë quöëc dên. Moåi sûåmêët cên àöëi vïì söë lûúång vaâ chêët lûúång cuãa haå têìngnûúác àïìu taác àöång xêëu àïën sûå vêån haânh vaâ phaáttriïín cuãa caác khu vûåc kinh tïë, vaâ cuäng tûác laâ taácàöång trûåc tiïëp àïën viïåc laâm trong caác khu vûåc kinhtïë àoá. Trong söë caác nguyïn nhên gêy mêët cên àöëi vïìhaå têìng nûúác thò caác “ngoaåi ûáng” (externalities) docaác hoaåt àöång kinh tïë gêy ra (nhû gêy ö nhiïîm)àoáng vai troâ rêët quan troång. Viïåc xûã lyá ngoaåi ûáng coáhaåi àöëi vúái haå têìng nûúác hoùåc do ngaânh nûúác gêy raàoâi hoãi phaãi xêy dûång thïí chïë thñch húåp.

Ngaây nay cöng nghïå vaâ dõch vuå möi trûúâng nûúáclaâ phên khuác quan troång trong cöng nghïå xanh vaâkinh tïë xanh, taåo thïm nhiïìu viïåc laâm. Caånh tranhquöëc tïë thuác àêíy tùng nhanh hiïåu quaã cuãa phênkhuác thõ trûúâng naây. Nhiïìu quöëc gia àaä àûa ra thïíchïë khuyïën khñch kinh doanh trong cöng nghiïåpmöi trûúâng, kïí caã kinh doanh xuêët khêíu.

Toám laåi, viïåc laâm trong ngaânh nûúác vaâ caã trongnïìn kinh tïë coá liïn quan vúái hiïåu quaã cuãa thïí chïëngaânh nûúác, maâ muöën thïë thò phaãi hoaân thiïån thïíchïë ngaânh nûúác.Hoaân thiïån thïí chïë nûúácTên kinh tïë hoåc thïí chïë (New Institutional

Economics) quan têm nghiïn cûáu viïåc thay àöíi thïíchïë. Theo North5, noái ngùæn goån thò thïí chïë göìm caácquy tùæc chñnh thûác, khöng chñnh thûác, vaâ sûå ûúácthuác. Viïåc xêy dûång thïí chïë tuây thuöåc vaâo hiïåu lûåcûúác thuác cuãa bïn thûá nhêët (tûå ûúác thuác), cuãa bïn

THÏÍ CHÏË NÛÚÁC VÚÁI VIÏåC LAÂM


àöëi taác (raâng buöåc lêîn nhau) vaâ bïn thûá ba (chïë taâicuãa xaä höåi, trêën aáp cuãa Nhaâ nûúác). Nïëu thïí chïë kinhtïë laâ quy tùæc cuöåc chúi thò ngûúâi chúi laâ caác doanhnhên.

Thay àöíi thïí chïë bùæt nguöìn tûâ nhêån thûác cuãa caácdoanh nhên àöëi vúái caác thay àöíi möi trûúâng kinhdoanh hay tûâ kïët quaã hoåc hoãi kinh nghiïåm vaâ reânluyïån kyä nùng cuãa hoå trong quaá trònh hoaåt àöång.Trong möi trûúâng kinh doanh, sûå thay àöíi giaá caã thõtrûúâng laâ dêëu hiïåu chuã yïëu nhûng thay àöíi thõ hiïëucuäng khöng keám phêìn quan troång, coân kïët quaã thuthêåp kinh nghiïåm vaâ kyä nùng giuáp hoå xêy dûång möhònh têm thûác múái àïí àaánh giaá möi trûúâng kinhdoanh. Hoå seä cên nhùæc giûäa caái àûúåc nïëu chó thayàöíi caác húåp àöìng trong khuön khöí thïí chïë hiïånhaânh vúái caái àûúåc tûâ viïåc boã ra nguöìn lûåc àïí thayàöíi khuön khöí àoá. Tuy caác töí chûác kinh tïë àûa rayïu cêìu thay àöíi thïí chïë nhûng sûå thay àöíi chó diïînra trong sûå tûúng taác vúái caác töí chûác chñnh trõ. Hailoaåi töí chûác naây chñnh laâ taác nhên thay àöíi thïí chïë.Thïë nhûng cuäng cêìn lûu yá rùçng sûå thay àöíi thïí chïëcoân chõu taác àöång cuãa “sûå tuây thuöåc löëi ài” (pathdependency), tûác laâ viïåc thay àöíi phûúng hûúáng vaâphaåm vi thïí chïë hiïån haânh khöng thïí thoaát ly khoãitiïën trònh trûúác àoá hay lõch sûã hònh thaânh ra noá. Thayàöíi thïí chïë khöng phaãi laâ möåt bûúác ài maâ laâ möåtquaá trònh lêu daâi. Cuöëi cuâng, North kïët luêån rùçngcaác tûúng taác khöng ngûâng giûäa thïí chïë vaâ caác töíchûác trong böëi caãnh kinh tïë cuãa sûå khan hiïëm cuângvúái sûå caånh tranh sinh töìn nêíy sinh tûâ sûå khan hiïëmàoá chñnh laâ chòa khoáa cuãa thay àöíi thïí chïë.

Àöëi vúái ngaânh nûúác, Saleth vaâ Dinar (2004) tiïënhaânh nghiïn cûáu töíng quan caác thay àöíi thïí chïë taåinhiïìu quöëc gia theo caách tiïëp cêån lyá thuyïët chi phñgiao dõch cuãa Tên Kinh tïë hoåc thïí chïë. Àöëi vúái thïíchïë nûúác, chi phñ giao dõch bao göìm caác chi phñ choviïåc lêåp ra caác quy tùæc, thûåc hiïån giaám saát vaâ thihaânh caác cú chïë ûúác thuác àöëi vúái phaát triïín, phênböí vaâ quaãn lyá nûúác. Tûúng tûå nhû vêåy, chi phñ cú höåibao göìm giaá trõ cuãa caác cú höåi bõ boã qua hoùåc caácchi phñ xaä höåi khi duy trò hiïån traång. Sûå thay àöíi thïíchïë xaãy ra khi chi phñ cú höåi vûúåt quaá chi phñ giaodõch vaâ taåo ra àöång lûåc chñnh trõ cho viïåc caãi caách.Hiïån traång nûúác vaâ viïåc laâm úã Viïåt NamTaâi nguyïn nûúác Viïåt Nam tñnh theo àêìu ngûúâi

thuöåc loaåi trung bònh trïn thïë giúái. Trong thúâi kyâ Àöíimúái, taâi nguyïn nûúác àaä àoáng goáp quan troång chophaát triïín kinh tïë-xaä höåi, khiïën Viïåt Nam tûâ nûúác thunhêåp thêëp trúã thaânh nûúác thu nhêåp trung bònh thêëp.Kinh tïë Viïåt Nam (2014) àang cung cêëp viïåc laâmcho gêìn 52,7 triïåu lao àöång, göìm 24,4 triïåu laoàöång nöng nghiïåp (46,3%), 11,2 triïåu lao àöångcöng nghiïåp (21,3%) vaâ 17,1 triïåu lao àöång dõch vuåvaâ cöng chûác (32,4%)6. Riïng ngaânh nûúác coákhoaãng 10 vaån lao àöång. Tuy vêåy, taâi nguyïn nûúácViïåt Nam àang àûáng trûúác nhiïìu thaách thûác to lúánnhû7:

1. Hún 2/3 lûúång nûúác trïn caác hïå thöëng söngàûúåc hònh thaânh bïn ngoaâi laänh thöí, lûúång nûúácnaây àang ngaây caâng suy giaãm;

2. Ö nhiïîm, suy thoaái, caån kiïåt nguöìn nûúác ngaâycaâng gia tùng cöång vúái taác àöång cuãa biïën àöång khñhêåu laâm nêíy sinh tònh traång khan hiïëm nguöìn nûúác;

3. Quaá trònh cöng nghiïåp hoáa diïîn ra nhanh, tyãlïå tùng trûúãng haâng nùm dao àöång trong khoaãng 5-11%, yïu cêìu phaãi tùng nhanh nguöìn cêëp nûúác;

4. Dên söë tùng nhanh, tûâ 82,4 triïåu nùm 2005lïn àïën 90,7 triïåu ngûúâi nùm 2014, bònh quên tùngthïm 80 vaån ngûúâi möîi nùm. Nhûng trong cuâng thúâigian àoá, dên söë àö thõ laåi tùng tûâ 22,3 triïåu lïn 30triïåu ngûúâi, bònh quên cuäng tùng gêìn 80 vaån ngûúâimöîi nùm, tûác laâ sûå tùng dên söë caã nûúác têåp trungvaâo àö thõ, trong khi nhu cêìu duâng nûúác cuãa ngûúâidên àö thõ laåi cao hún nhiïìu so vúái ngûúâi dên nöngthön.

Hai thaách thûác àêìu coá liïn quan àïën Cung coânhai thaách thûác sau coá liïn quan àïën Cêìu àöëi vúáinûúác.

Tònh traång khan hiïëm nûúác ngaây caâng nùång nïìlaâm gia tùng caác tranh chêëp trong sûã duång nûúác, doàoá taác àöång àïën tùng trûúãng cuãa nhiïìu ngaânh kinhtïë vaâ gêy trúã ngaåi giaãi quyïët viïåc laâm cho söë ngûúâithêët nghiïåp (3,4%) vaâ thiïëu viïåc laâm (1,2%) chiïëmtyã lïå khaá cao laâ 4,6% lao àöång caã nûúác nùm 2014.Giaãi phaáp cho tònh traång khan hiïëm nûúác nhû vêåyàoâi hoãi khöng nhûäng phaãi huy àöång thïm nhiïìunguöìn vöën àêìu tû àïí àaáp ûáng nhu cêìu phaát triïínnûúác cuâng vúái ûáng phoá vúái hêåu quaã thiïn tai vaâ biïënàöíi khñ hêåu, maâ àöìng thúâi coân phaãi hoaân thiïån thïíchïë ngaânh nûúác, vò caã hai viïåc naây coá quan hïåkhùng khñt vúái nhau.Hoaân thiïån thïí chïë nûúác Viïåt NamHoaân thiïån thïí chïë ngaânh nûúác Viïåt Nam àoâi hoãi

phaãi nghiïn cûáu rêët cöng phu vaâ thûåc hiïån theo möåtchûúng trònh tyã mó, baâi viïët naây chó nïu lïn möåt söëgúåi yá coân rêët töíng quaát àïí laâm taâi liïåu tham khaãocho caác cú quan nhaâ nûúác vaâ caác töí chûác kinh tïë,laâ caác taác nhên cuãa quaá trònh thay àöíi thïí chïë nûúác.

Viïåt Nam àaä ban haânh Luêåt Taâi nguyïn nûúácnùm 1998, Luêåt naây àûúåc thay thïë bùçng Luêåt 2012,bao quaát toaân diïån moåi khña caånh trong caác hoaåtàöång taâi nguyïn cuäng nhû hoaåt àöång sûã duång coáliïn quan vúái nûúác.

Àùåc àiïím taâi nguyïn nûúác laâ tñnh lûu àöång vaâ



tñnh biïën àöång, do àoá rêët khoá quaãn lyá nûúác theo àõagiúái haânh chñnh àõa phûúng cuäng nhû quöëc gia.Phûúng thûác quaãn lyá hûäu hiïåu nhêët laâ quaãn lyá 108lûu vûåc söng lúán nhoã, trong àoá coá 13 lûu vûåc sönglúán maâ quan troång nhêët laâ lûu vûåc söng Cûãu Longvaâ söng Höìng. Khoaãng 90% lûúång nûúác söng CûãuLong trûúác khi chaãy vaâo Viïåt Nam coân chaãy quaTrung Quöëc, Laâo, Myanmar, Thaái Lan vaâCampuchia, coân 50% lûúång nûúác söng Höìng àïën tûâTrung Quöëc. Quaãn lyá lûu vûåc söng quy tuå têët caã moåichûác nùng quaãn lyá taâi nguyïn nûúác quy àõnh trongLuêåt, kïí caã vêën àïì quan hïå quöëc tïë. Thïë nhûngtrong Luêåt chó coá Àiïìu 72 àïì cêåp sú saâi àïën töí chûáclûu vûåc söng, vaâ cuäng chó noái àïën traách nhiïåm maâboã qua quy àõnh quyïìn haån cuãa töí chûác naây, röìigiao cho Chñnh phuã quy àõnh töí chûác vaâ hoaåt àöångcuå thïí cuãa noá. Vêën àïì quaãn lyá lûu vûåc söng khaáphûác taåp vò khöng coá cêëp chñnh quyïìn tûúng ûáng,chñnh vò thïë maâ giao viïåc quy àõnh cuå thïí töí chûácquaãn lyá lûu vûåc söng cho möåt Nghõ àõnh laâ chûa àuãtêìm, trûúác mùæt chó laâ biïån phaáp tònh thïë cho àïën khicoá luêåt vïì lûu vûåc söng. Chuáng ta biïët Luêåt nùm1998 àaä coá Àiïìu 64 quy àõnh nöåi dung quaãn lyá lûuvûåc söng vaâ cuäng giao cho Chñnh phuã quy àõnh töíchûác cuå thïí, thïë nhûng trïn thûåc tïë thò múái thaânhlêåp àûúåc 11 Ban Quaãn lyá “quy hoaåch” lûu vûåc söngvúái traách nhiïåm rêët han chïë8. E rùçng vúái cung caáchnaây thò tònh hònh cuäng seä khöng thay àöíi gò baonhiïu, vò hònh nhû vêën àïì lûu vûåc söng khöng coá yánghôa gò lùæm trong tû duy cuãa caác nhaâ laâm chñnhsaách. Toám laåi, àiïìu àêìu tiïn cêìn laâm laâ hoaân thiïånthïí chïë quaãn lyá lûu vûåc söng dûåa trïn cú súã thamkhaão kinh nghiïåm quöëc tïë9. Caác töí chûác quaãn lyá lûuvûåc söng àuáng nghôa seä taåo ra haâng ngaân viïåc laâmcho nguöìn nhên lûåc àaä qua àaâo taåo àaåi hoåc vaâ caoàùèng thuöåc nhiïìu ngaânh nghïì.

Sùæp àùåt thûá tûå ûu tiïn trong phên böí taâi nguyïnnûúác coá vai troâ rêët quan troång trong böëi caãnh taâinguyïn nûúác khan hiïëm. Thûá tûå ûu tiïn roä raângkhöng chó giuáp nêng cao hiïåu quaã sûã duång nûúác maâcoân giuáp giaãm thiïíu caác tranh chêëp, kïí caã tranhchêëp giûäa bïn khai thaác caát vúái cöång àöìng dên cûhai bïn söng bõ thiïåt haåi do sûå thay àöíi doâng chaãy,hay giûäa tröìng luáa vúái nuöi töm trong vuâng xêmnhêåp mùån, giûäa nûúác uöëng vúái nûúác nöng nghiïåp...

Thïí chïë taâi chñnh nûúác cuäng rêët quan troång

nhûng Luêåt laåi chó coá hai Àiïìu vïì nguöìn thu ngênsaách vaâ tiïìn cêëp quyïìn khai thaác. Thûåc ra thïí chïëtaâi chñnh nûúác phaãi giuáp khùæc phuåc tû duy “nûúác laâcuãa trúâi cho”, vò vêåy cêìn quan têm vêën àïì xoáa boãbao cêëp vïì giaá vaâ thûåc hiïån cöng bùçng xaä höåi, huyàöång nhiïìu nguöìn vöën àêìu tû phaát triïín ngaânhnûúác, kïí caã cho caác dûå aán xûã lyá nûúác thaãi rêët töënkeám. Quan hïå àöëi taác cöng-tû PPP cêìn àûúåc ngaânhnûúác aáp duång röång raäi. Toám laåi, hoaân thiïån thïí chïëtaâi chñnh nûúác taåo àiïìu kiïån phaát triïín ngaânh nûúác,cuäng tûác laâ tùng viïåc laâm trong ngaânh.

Khi xêy dûång thïí chïë khöng nïn chó quan têmviïåc àûa ra caác quy tùæc vaâ xêy dûång töí chûác, maâcoân phaãi chuá troång quy àõnh caác ûúác thuác vaâ traáchnhiïåm giaãi trònh. Nhûng khöng keám phêìn quantroång laâ viïåc töí chûác thûåc thi caác quy tùæc, ûúác thuácvaâ traách nhiïåm giaãi trònh àoá, nïëu khöng seä rúi vaâotònh traång “noái maâ khöng laâm”àang rêët phöí biïën úãnûúác ta. Mùåt khaác khi xêy dûång thïí chïë thò àöìngthúâi phaãi quan têm àïën nùng lûåc thûåc thi thïí chïë.Caác töí chûác phaát triïín quöëc tïë àaä lûu yá caác nhaâ laâmchñnh saách taåi caác nûúác àang phaát triïín rùçng thïíchïë caác nûúác phaát triïín tuy khaá phûác taåp nhûngkhöng gùåp trúã ngaåi gò trong thûåc thi laâ vò coá nguöìnnhên lûåc coá chêët lûúång cao. Nhûng àêy laåi laâ nhûängchuã àïì rêët lúán vaâ rêët quan troång cêìn àûúåc trao àöíicuå thïí trong dõp khaác.Kïët luêånPhaát triïín ngaânh nûúác taåo nhiïìu cú höåi viïåc laâm

trong quaãn lyá, baão vïå, khai thaác vaâ sûã duång nûúác,phoâng, chöëng vaâ khùæc phuåc hêåu quaã taác haåi donûúác gêy ra. Xêy dûång thïí chïë nûúác hiïåu quaã laâàiïìu kiïån quan troång àïí phaát triïín ngaânh nûúác, vòvêåy cêìn àûúåc tiïën haânh möåt caách baâi baãn, thamkhaão caác nguyïn lyá cuãa Lyá thuyïët thïí chïë (institu-tional theory) vaâ Tên kinh tïë hoåc thïí chïë, àöìng thúâivêån duång kinh nghiïåm hay cuãa quöëc tïë. Nhên Ngaâynûúác thïë giúái nùm nay, baâi viïët naây àûa ra möåt vaâigúåi yá nhùçm goáp phêìn thuác àêíy caác nghiïn cûáu theochiïìu hûúáng noái trïn.�

1. Ûúác thuác: rùçng buöåc vaâ chïë taâi (enforcement)

2 UN-Water TFIMR, 2009

3 BC Phaát triïín thïë giúái 2002 cuãa NHTG: Xêy dûång Thïí chïë Höî

trúå Thõ trûúâng. NXB Chñnh trõ quöëc gia. Haâ Nöåi

4 R.Maria Saleth & Ariel Dinar. 2004. The Institutional Economics

of Water. A Cross-Country Analysis of Institutions and Performance.

A co-publication with The World Bank. Edward Elgar, Cheltenham,

UK*Northhampton, MA, U SA

5 North, Douglass C. 1990 Institutions, Institutional change and

Economic Performance, Cambridge MA: Cambridge University Press

6 Niïn giaám Thöëng kï 2014

7Trang Thöng tin àiïån tûã Cuåc Quaãn lyá taâi nguyïn nûúác.

21/04/2015. Quaãn lyá taâi nguyïn nûúác àïí phaát triïín bïìn vûäng.

8 Àaâo Troång Tûá vaâ nnk. 2011. Töí chûác quaãn lyá lûu vûåc söng úã

Viïåt Nam: Quyïìn lûåc vaâ thaách thûác. Trung têm con ngûúâi vaâ thiïn

nhiïn. Haâ Nöåi

9 Nguyïîn Nhên Quaãng. 2015 Töí chûác lûu vûåc söng vaâ thaách thûác

trong quaãn lyá lûu vûåc. thiennhien.net





Biïën àöíi khñ hêåu (BÀKH),bùng tan, nûúác biïín dêngkhöng coân laâ nguy cú,

khöng coân laâ möëi àe doaå maâ thûåcchêët àaä vaâ àang taân phaá àêët nûúácta. Nhên dên ta àang phaãi oùçnmònh chõu àûång vaâ chöëng traãquyïët liïåt.

Nguyïn nhên laâm biïën àöíi khñhêåu àêu phaãi chó taåi riïng nhêndên ta, coá chùng chó laâ rêët ñt so vúáicaác nûúác khaác, búãi nûúác ta àêu àaäphaãi laâ àêët nûúác cöng nghiïåp, khñthaãi ra àêu àaä nhiïìu. Caã thïë giúáinaây gêy ra khñ thaãi nhaâ kñnh. Caácnûúác phûúng Têy gêy ra nhiïìunhêët, nhêët laâ úã Thïë kyã XVIII, XIX,XX vaâ gêìn àêy nhêët laâ öng baånlaáng giïìng khöíng löì úã phña Bùæccuãa chuáng ta cuäng àaä xaã ra lûúångkhñ thaãi khöíng löì khöng keám. Vêåymaâ chó möåt mònh chuáng ta phaãihûáng chõu, nïëu nhû khöng muöënnoái laâ chõu àûång nhiïìu nhêët.

Khñ hêåu Traái àêët noáng lïn laâmbùng tan ra vaâ nûúác biïín dênglïn, trong khi àoá laåi khöng mûa,haån haán, àöìng ruöång nûát neã, nûúác

söng khö caån, khöng coân nguöìnchaãy ra biïín, nûúác biïín traân vaâo,thïë laâ xêm nhêåp mùån. Nûúác söngkhöng chaãy ra biïín àûúåc möåtphêìn cuäng vò noá àaä bõ chùån laåi àïílaâm thuyã àiïån, caác höì chûáa àaä tñchnûúác söng laåi, vêåy àêu coân nûúácchaãy ra söng?!

Hiïån nay, úã àêët nûúác ta, haånhaán chuã yïëu laâ vuâng Têy Nguyïn,xêm nhêåp mùån chuã yïëu laâ úã vuângÀöìng bùçng söng Cûãu Long(ÀBSCL), vûåa luáa lúán nhêët cuãaViïåt Nam. Theo söë liïåu thöëng kïàaä coá gêìn 20 tónh úã Miïìn Nam bõxêm nhêåp mùån, coá nhûäng núi xêmnhêåp mùån àaä keáo daâi túái 60kmtñnh àïën búâ biïín.

Theo con söë thöëng kï chûaàêìy àuã (tñnh àïën thaáng 2-2016) thòhiïån àaä coá 86.000ha bõ thiïåt haåitrïn 70% nùng suêët, coá núi mêëttrùæng, 43.000ha bõ thiïåt haåi tûâ 30-70%. Coá khoaãng 155.000 höå giaàònh bõ thiïëu nûúác ngoåt sinh hoaåt.

Àïí àöëi phoá vúái BÀKH caác nhaâkhoa hoåc àaä àûa ra nhiïìu giaãiphaáp cho tûâng àõa phûúng nhû

HAÅN HAÁN, XÊM NHÊÅP MÙÅN

KEÃ THUÂ CUÃA CHUÁNG TA

XUÊN HAÃI

àùæp àï ngùn mùån, taåo höì chûáanûúác ngoåt, taách baåch giûäa nûúácsöng vúái nûúác biïín, chuyïín àöíi cúcêëu cêy tröìng, vêåt nuöi, liïn kïëtàa ngaânh, thûåc thi chûúng trònhlöìng gheáp phaát triïín... Nhûäng giaãiphaáp naây àïìu phaãi àûúåc tñnhtoaán, phên tñch kyä lûúäng búãinhûäng mùåt ûu mùåt khuyïët cuãatûâng giaãi phaáp.

Chñnh phuã, caác Böå ngaânh àaävaâo cuöåc. Àñch thên Thuã tûúáng àaächuã trò hoåp vaâ chó àaåo caác biïånphaáp thûåc hiïån. Böå Taâi nguyïn vaâMöi trûúâng àûa ra lúâi caãnh baáo: Tûâàêy àïën cuöëi thaáng 6 nhiïåt àöå coáthïí seä tùng cao hún tûâ 1 àïën1,50C, lûu lûúång söng Mï Köngthiïëu huåt tûâ 20-30% vaâ tiïëp tuåcsuy giaãm, triïìu coá thïí lïn cao hún0,6m. Xêm nhêåp mùån söng Tiïìn,söng Hêåu tiïëp tuåc lêën sêu vaâo tûâ60 àïën 65km. Böå naây àïì xuêët caácàõa phûúng vuâng ÀBSCL cêìn khaithaác nûúác ngêìm cung cêëp nûúácngoåt cho dên, àöìng thúâi phaãi theodoäi chùåt cheä vaâ vêån haânh coá hiïåuquaã caác cöëng hiïån coá. Taåi höåi nghõnaây Böå trûúãng Nöng nghiïåp vaâPhaát triïín Nöng thön Cao ÀûácPhaát àaä àûa ra caác àïì nghõ laâ phaãihuy àöång toaân böå hïå thöëng chñnhtrõ vaâo cuöåc àïí höî trúå ngûúâi dênchöëng haån, mùån. Öng Phaát dûåkiïën caác àõa phûúng vuâng ÀBSCLtrûúác mùæt cêìn 32.500 tyã àöìng àïíchi cho viïåc ûáng phoá vúái BÀKH.

Caánh àöìng khö neã úã ÀBSCLNûúác nhiïîm mùån

Khöng coân nûúác ngoåt àïí tûúái, phaãi lêëy nûúác trong

ao cuäng àaä bõ nhiïîm mùån àïí tûúái cho cêy tröìng. Chöëng haån úã ÀBSCL: Àùæp àï bao, chuyïín

àöíi cú cêëu cêy tröìng

Caánh àöìng khö neã úã Àöìng bùçng Söng Cûãu Long

HAÅN HAÁN, XÊM NHÊÅP MÙÅN...


Chi tiïët àïí triïín khai viïåc ûángphoá naây, Ngên haâng Nhaâ nûúác àaäyïu cêìu caác Töí chûác tñn duång,Ngên haâng chñnh saách xaä höåi,Ngên haâng Nhaâ nûúác caác chinhaánh caác tónh thaânh phöë coá haånhaán, xêm nhêåp mùån raâ soaát caácthiïåt haåi cuãa nhên dên úã vuâng naâyàïí coá kïë hoaåch höî trúå khùæc phuåcthiïåt haåi do haån haán xêm nhêåpmùån àïí giuáp ngûúâi dên vaâ caác töíchûác kinh tïë öín àõnh saãn xuêët vaâcuöåc söëng. Trïn cú súã vöën tñnduång bõ thiïåt haåi do haån haán, xêmnhêåp mùån seä thûåc hiïån viïåc cúcêëu laåi thúâi haån traã núå, miïîn giaãmlaäi vay.

Sûå nöî lûåc cuãa Chñnh phuã, cuãacaác ngaânh caác cêëp vaâ chñnhquyïìn àõa phûúng laâ rêët to lúán, laâmöåt àöång viïn lúán cho nhên dên,coân nhên dên vuâng bõ aãnh hûúãngthò àang nöî lûåc hïët mònh búãi àêylaâ sûå söëng coân cuãa hoå.

Tuy vêåy àoá chó laâ nöåi lûåc, viïåchuy àöång ngoaåi lûåc cuãa chuáng tacoá nhûng coân múâ nhaåt. Chuáng tacêìn huy àöång maånh meä viïåc xêydûång caác dûå aán xin taâi trúå quöëc tïë,xin taâi trúå cuãa caác töí chûác nhênàaåo, nhûäng dûå aán mang giaãi phaápcêëp baách àïí tranh thuã vöën viïån trúåàêìu tû cho caác dûå aán naây. Chuángta kïu goåi sûå nhên àaåo cuãa quöëctïë, búãi Viïåt Nam àêu coá gêy rabiïën àöíi khñ hêåu, Viïåt Nam chó laânaån nhên, nïn Viïåt Nam xûángàaáng àûúåc nhêån sûå giuáp àúä.

Möåt àiïìu quan troång khaác cuängcêìn àûúåc nhêën maånh àoá laâ söngMï Köng. Nguyïn nhên cuãa tònh

traång haån haán, xêm nhêåp mùån àoálaâ sûå caån kiïåt cuãa nguöìn nûúác cêëpcuãa doâng söng Mï Köng. ÀBSCLlaâ àiïím cuöëi, Trung Quöëc chiïëmàiïím àêìu cuãa söng naây. Söng MïKöng laâ 1 trong 10 con söng lúánnhêët thïë giúái, bùæt nguöìn tûâ caonguyïn Têy Taång coá chiïìu daâi4800km, diïån tñch lûu vûåc laâ795.000km2 chaãy qua TrungQuöëc, Myanmar, Thaái Lan, Laâo,Campuchia vaâ Viïåt Nam, lûulûúång doâng chaãy trung bònh haângnùm laâ 15.000m3/s, töíng lûúångchaãy haâng nùm 475 tyã m3 taåi chêuthöí ÀBSCL. Àêy laâ núi sinh söëngcuãa 65 triïåu ngûúâi, coá nguöìn taâinguyïn phong phuá, àa daång, rêëtthuêån lúåi cho phaát triïín kinh tïëcuãa cû dên úã ven söng.

Àiïìu cûåc kyâ lo ngaåi laâ söng naâylaåi coá tiïìm nùng thuyã àiïån rêët lúánvaâ töëc àöå phaát triïín thuyã àiïån úãkhu vûåc naây ngaây möåt tùng lïn.Àûúng nhiïn cöng trònh thuyã àiïånseä gêy taác àöång lúán àïën chïë àöådoâng chaãy, chêët lûúång nûúác, phuâsa, dinh dûúäng, thuyã sinh... aãnhhûúãng lúán àïën cû dên sinh söëng úãlûu vûåc söng naây. Cho àïën nay,töíng dung tñch cuãa caác höì chûáanûúác cuãa caác àêåp thuyã àiïån, riïngúã Vên Nam àaä lïn túái 20 tyã m3.Nïëu ta so saánh vúái con söë 475 tyãm3/nùm chaãy qua ÀBSCL thò ta seähiïíu àûúåc caác höì chûáa nûúác êëygêy taác àöång lúán àïën chûâng naâoàöëi vúái viïåc xêm nhêåp mùån vaâ saåtlúã úã ÀBSCL. Röìi tûúng lai àêy,nûúác baån Laâo anh em thên thiïëtcuãa chuáng ta seä xêy thïm 13 àêåp

thuyã àiïån nûäa! Thò tûúng lai cuãaÀBSCL seä nhû thïë naâo? Coá thïínoái vêën àïì noáng boãng chñnh laâ úãàêy.

Coá möåt àaåo lyá nhên baãn laâ nïëumöåt doâng söng coá àiïím xuêët phaátvaâ àiïím cuöëi nùçm trong möåt quöëcgia thò quöëc gia àoá muöën laâm gòthò laâm, búãi àoá laâ quyïìn cuãa quöëcgia àoá. Coân möåt doâng söng thuöåcvïì 6 quöëc gia thò phaãi coá sûå baânbaåc àïí khai thaác cuâng coá lúåi,khöng chó möåt anh biïët lúåi choriïng mònh coân mùåc kïå caác anhkhaác, àoá laâ àiïìu khöng thïí chêëpnhêån àûúåc.

Cho nïn chuáng ta coá quyïìnyïu cêìu, thêåm chñ phaãi àêëu tranhàïí caác nûúác úã thûúång nguöìn söngphaãi quan têm àïën quyïìn lúåichñnh àaáng cuãa chuáng ta. Àûúåcbiïët Uyã höåi söng Mï Köng coá chûácnùng laâm viïåc àoá cuâng vúái sûå giuápàúä cuãa möåt söë nûúác lúán. Chuáng tarêët vui mûâng laâ trong cuöåc hoåp doThuã tûúáng chuã trò, ngoaâi viïåc àïì ragiaãi phaáp baão vïå diïån tñch tröìngluáa, baão vïå vûúân cêy ùn traái, baãovïå vuâng nuöi thuyã saãn, cú cêëu laåicêy tröìng, quy hoaåch thuyã lúåi...Thuã tûúáng àaä giao cho Böå Ngoaåigiao chuêín bõ cöng haâm àïí Thuãtûúáng phï duyïåt gûãi Chñnh phuãCHND Trung Hoa xem xeát àiïìutiïët, xaã búát lûúång nûúác tñch trûä taåithûúång nguöìn söng Mï Köngthuöåc tónh Vên Nam, àöìng thúâigiao cho Böå Ngoaåi giao phöëi húåpvúái caác quöëc gia thaânh viïn trongUyã höåi söng Mï Köng àïí cuânglaâm viïåc naây.�

Möåt trong nhiïìu àêåp thuãy àiïån trïn thûúång nguöìn söng Mï Köng úã

Vên Nam (TQ),

Thuã tûúáng laâm viïåc vúái caác tónh, thaânh phöë vuâng àöìng bùçng

söng Cûãu Long



1. Lúâi múã àêìuNûúác thaãi bïì mùåt (úã Viïåt Nam chuã yïëu nûúác mûa)

laâ nguyïn nhên gêy ra caác aãnh hûúãng xêëu àïën möitrûúâng àö thõ nhû ngêåp luåt, ö nhiïîm nguöìn nûúác.Nguyïn nhên chñnh gêy uáng ngêåp cuåc böå àö thõ laâcaác lúáp vêåt liïåu phuã khöng thêëm nûúác, diïån tñch aohöì bõ thu heåp trong quaá trònh àö thõ hoáa. Bïn caånh àoánûúác mûa rûãa tröi vaâ mang theo caác chêët gêy önhiïîm phaát sinh trong quaá trònh hoaåt àöång àö thõ nhûdêìu múä, buåi bêín, chêët hûäu cú, hoáa chêët, laâm ö nhiïîmnguöìn nûúác vaâ möi trûúâng söëng trong àö thõ. Caácaãnh hûúãng naây caâng ngaây caâng gia tùng trong àiïìukiïån quaá trònh àö thõ hoáa, biïën àöíi khñ hêåu vaâ hiïåntûúång êëm lïn toaân cêìu. Trong nhûäng thêåp kyã gêìn àêy,möåt caách tiïëp cêån múái trong qui hoaåch, thiïët kïë vaâxêy dûång möåt hïå thöëng thoaát nûúác mûa khu àö thõthên thiïån vúái möi trûúâng, hoâa àöìng vúái thiïn nhiïn,taåo caãnh quan àö thõ giaãm thiïíu caác yïëu töë aãnhhûúãng xêëu àïën möi trûúâng àûúåc hònh thaânh vaâ phaáttriïín cuâng vúái kiïën truác xanh àö thõ - hïå thöëng thoaátnûúác mûa xanh hay hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìnvûäng. 2. Giúái thiïåu hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn

vûäng (SUDS) Hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng (SUDS) vúái

caách tiïëp cêån quaãn lyá thoaát nûúác mûa töët, thên thiïånvúái möi trûúâng àûúåc bùæt àêìu biïët àïën trong nhûängnùm 90 cuãa thïë kyã XX. Caác khaái niïåm nhû Thûåchaânh Quaãn lyá Töët- Best Management Practice(BMP) vaâ gêìn àêy laâ Thiïët kïë Giaãm thiïíu aãnh hûúãng- Low Impact Design (LID) àûúåc phöí biïën úã Myä chohïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng. Taåi uác vaâ NewZealand caác khaái niïåm tûúng àûúng àûúåc sûã duångcho hïå thöëng naây laâ Water Sensitive Urban Design(WSUD) – Thiïët kïë Hïå thöëng nûúác Àö thõ Thên thiïånvaâ Low Impact Urban Design (LIUD)- Thiïët kïë Àö thõ

aãnh hûúãng ñt. Hiïån nay, taåi chêu Êu khaái niïåm hïåthöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng àûúåc biïët àïën nhûlaâ Sustainable Drainage System (SuDS) hoùåcSustainable Urban Drainage System (SUDS). Trongbaâi viïët naây SUDS àûúåc sûã duång vúái muåc àñch thöëngnhêët tïn goåi viïët tùæt cho hïå thöëng.

SUDS àûúåc phaát triïín trïn cú súã thên thiïån möitrûúâng nhùçm àoáng goáp sûå phaát triïín bïìn vûäng vaâcuãng cöë qui hoaåch àö thõ bùçng caách cên bùçng caácyïëu töë nhû (i) quaãn lyá chêët lûúång, (ii) lûu lûúång nûúácmûa cuäng nhû (iii) möi trûúâng caãnh quan vaâ hïå sinhthaái àö thõ. Noái möåt caách khaác, SUDS laâ möåt chuöîikïët nöëi caác qui trònh quaãn lyá, hïå thöëng kiïím soaát vaâchiïën lûúåc thiïët kïë nhùçm thoaát nûúác mûa möåt caáchcoá hiïåu quaã, bïìn vûäng cuäng nhû giaãm thiïíu ö nhiïîmvaâ quaãn lyá aãnh hûúãng àïën nguöìn nûúác àõa phûúng.SUDS àûúåc cho laâ bïìn vûäng hún hïå thöëng thoaátnûúác mûa truyïìn thöëng búãi vò hïå thöëng coá thïí:

- Quaãn lyá taãi lûúång vaâ lûu lûúång nûúác mûa chaãytrïn bïì mùåt, giaãm thiïíu ngêåp luåt àö thõ;

- Baão vïå vaâ nêng cao chêët lûúång nûúác mùåt àö thõ;- Taåo caãnh quan möi trûúâng, vi khñ hêåu cho cöång

àöìng àö thõ;- Cung cêëp thïm hïå sinh thaái, àöång thûåc vêåt söëng

cho möi trûúâng àö thõ; - Böí cêåp, thay àöíi nguöìn nûúác ngêìm tûå nhiïn cho

nhûäng núi cêìn thiïët. 3. Triïët lyá cuãa hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn

vûäng. Àïí chöëng ngêåp luåt hïå thöëng thoaát nûúác mûa

truyïìn thöëng àûúåc thiïët kïë àïí thoaát nûúác mûa thugom tûâ caác diïån tñch, lûu vûåc möåt caách nhanh nhêëtbùçng àûúâng öëng ngêìm dûúái àêët ra nguöìn tiïëp nhêån.Sûå thay àöíi hïå söë mùåt phuã do quaá trònh àö thõ hoáadêîn àïën thay àöíi hïå söë doâng chaãy cuäng nhû tiïët diïåncöëng thu nhoã do tùæc ngheän hoùåc sûå thay àöíi cûúâng

HÏå THÖËNG THOAÁT NÛÚÁC MÛA ÀÖ THÕ BÏÌN VÛÄNG

TRIÏÍN VOÅNG ÛÁNG DUÅNG VAÂ THAÁCH THÛÁC TAÅI VIÏåT NAM

TS. TRÊÌN THANH SÚN

Khoa Kyä thuêåt Haå têìng vaâ Möi trûúâng Àö thõ, Trûúâng ÀH Kiïën truác Haâ Nöåi

Abstract: Sustainable Urban Drainage Systems (SUDS) are an alternative choice for Urban Drainage System. The con-

cept of SUDS, which includes working principles and constructures, reveals some advantages in comparison with tradi-

tional drainage systems. SUDS mimic natural drainage processes to reduce quantity of runoff from developments,

improve quality of treatment and provide amenity and biodiversity benefits. The paper also refers to main problems and

challenges of applying SUDS in Vietnam, which are classified as the following: (i) planning; (ii) design; (iii) contruction

materials and (iv) research. Among them research issue is the first important for successfull applying SUDS in Vietnam.

Keywords: Sustainable Urban Drainage Systems (SUDS), run-off, storm water, infiltration, prevention, wetlands,

swales, permeable surface, porous material, filter drains, filter trips, detention basins, retention basins.

àöå mûa tñnh toaán do hiïån tûúång biïën àöíi khñ hêåu vaâêëm lïn toaân cêìu seä laâ nhûäng nguyïn nhên gêy nïnngêåp luåt àö thõ. Bïn caånh àoá, nûúác mûa laâ möåt trongnhûäng nguyïn nhên gêy ö nhiïîm cho nguöìn nûúácmùåt vaâ nûúác ngêìm àö thõ. Khi thiïët kïë hïå thöëng thoaátnûúác mûa truyïìn thöëng, caác yïëu töë nhû möi trûúângcaãnh quan vaâ hïå sinh thaái àö thõ àïìu bõ boã qua.

Khaác vúái hïå thöëng thoaát nûúác mûa truyïìn thöëng,SUDS àûúåc thiïët kïë tñnh toaán cên bùçng caác aãnhhûúãng cuãa hïå thöëng lïn caác tiïu chñ nhû (i) quaãn lyángêåp luåt, (ii) chêët lûúång nûúác mûa thaãi ra nguöìn tiïëpnhêån vaâ (iii) möi trûúâng caãnh quan vaâ hïå sinh thaái àöthõ. Àïí quaãn lyá nguy cú ngêåp luåt, SUDS àûúåc thiïëtkïë àïí giûä laåi lûúång nûúác mûa chaãy trïn bïì mùåt sauàoá thoaát chêåm dêìn. Àïí quaãn lyá ö nhiïîm nguöìn nûúácmùåt, SUDS cung cêëp giaãi phaáp xûã lyá bùçng caácphûúng phaáp xûã lyá cú hoåc (lùæng, loåc) vaâ sinh hoåctrong àiïìu kiïån tûå nhiïn. Vaâ cuöëi cuâng SUDS taåo möitrûúâng caãnh quan thên thiïån vúái thiïn nhiïn, nêngcao chêët lûúång cuöåc söëng. Triïët lyá cuãa hïå thöëngthoaát nûúác mûa bïìn vûäng SUDS àûúåc thïí hiïåntrong hònh 1.

Nhû vêåy hïå thöëng thoaát nûúác bïìn vûäng (SUDS) laâgò? Cêëu taåo vaâ nguyïn lyá hoaåt àöång cuãa SUDS nhûthïë naâo?4. Nguyïn lyá hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn

vûäng (SUDS) Khaác vúái nguyïn lyá truyïìn thöëng thoaát caâng

nhanh caâng töët, nguyïn lyá chuã àaåo cuãa SUDS laâcaâng chêåm caâng töët. Khi thúâi gian lûu giûä nûúác tùnglïn, lûu lûúång doâng chaãy seä nhoã ài, kïët quaã laâ giaãmthiïíu ngêåp luåt.

Coá möåt vaâi caác nguyïn lyá chuã àaåo cêìn phaãi àïí yátrong quaá trònh qui hoaåch vaâ thiïët kïë hïå thöëng thoaátnûúác bïìn vûäng:

- Thu gom vaâ dûå trûä nûúác mûa àöìng thúâi thoaátchêåm (giaãm lûu lûúång);

- Cho pheáp nûúác mûa thêëm vaâo loâng àêët ( giaãiphaáp thêëm );

- Laâm chêåm doâng chaãy bïì mùåt ( giaãi phaáp laâmchêåm doâng chaãy);

- Cho pheáp lùæng vaâ loåc chêët bêín trong nûúác ( giaãiphaáp xûã lyá cú hoåc);

- Xûã lyá chêët bêín bùçng hïå sinh vêåt tûå nhiïn ( giaãiphaáp xûã lyá sinh hoåc).

Mùæt xñch cuãa SUDS: Hïå thöëng SUDS quaãn lyá nûúác mûa vïì lûu lûúång

vaâ chêët lûúång trïn caã 3 giai àoaån bao göìm (i) quaãn

lyá nguöìn, (ii) quaãn lyá lûu vûåc cuåc böå vaâ (iii) quaãn lyávuâng. Chuöîi mùæt xñch cuãa SUDS àûúåc trònh baâytrong hònh 2miïu taã caác kyä thuêåt thoaát nûúác àïí thayàöíi lûu lûúång vaâ xûã lyá laâm saåch nûúác mûa trong tûânggiai àoaån.

Chuöîi mùæt xñch quaãn lyá bùæt àêìu tûâ cöng taácngùn ngûâa. Muåc àñch cuãa cöng àoaån naây laâ (i) laâmgiaãm doâng chaãy bùçng caách tùng cûúâng diïån tñchthêëm khu vûåc thu gom; (ii) ngùn ngûâa ö nhiïîm bùçngcaác qui trònh thûåc haânh töët (BMP -Best ManagementPractice) cho tûâng nhaâ, tûâng cöng trònh riïng biïåt.

Caác giai àoaån tiïëp theo laâ kiïím soaát nguöìn(source control) àïën kiïím soaát khu vûåc /tiïíu lûuvûåc (site control) vaâ tiïëp àïën laâ kiïím soaát lûuvûåc/ vuâng lúán hún (regional control). Caác giaãiphaáp chñnh laâm giaãm lûu lûúång mûa laâ thêëm xuöëngàêët vaâ xaã vaâo caác thïí tñch lûu trûä cuäng nhû bay húi.Giaãi phaáp laâm chêåm doâng chaãy vaâ àöìng thúâi xûã lyá önhiïîm bùçng caác cöng trònh trïn hïå thöëng nhû haâothêëm, baäi loåc thûåc vêåt, baäi loåc ngêåp nûúác, höì sinhhoåc tûå nhiïn vaâ caác cöng trònh, thiïët bõ khaác. Nûúácmûa coá thïí khöng cêìn ài qua têët caã caác giai àoaåncuãa chuöîi mùæt xñch quaãn lyá maâ coá thïí àöí trûåc tiïëpvaâo lûu vûåc coá kiïím soaát ( site control). Tuy nhiïn,theo nguyïn tùæc chung thò töët nhêët nûúác mûa cêìnphaãi àûúåc quaãn lyá tûâ göëc vaâ thoaát ra möi trûúâng bïnngoaâi caâng gêìn caâng töët. Nïëu nûúác mûa khöng thïíquaãn lyá taåi lûu vûåc cuåc böå àïí coá thïí giaãm (lûu lûúång)doâng chaãy vaâ giaãm thiïíu ö nhiïîm, thò hïå thöëng cêìnphaãi coá caác thiïët bõ xûã lyá sú böå cho lûúång nûúác mûadû thûâa traánh àöí trûåc tiïëp ra caác baäi loåc ngêåp nûúáchoùåc höì ao. Toám laåi, SUDS coá böën àöëi tûúång cêìnphaãi quaãn lyá nhû sau:

- Ngùn ngûâa ö nhiïîm: ngùn ngûâa phaát taán önhiïîm taåi nguöìn, taái sûã duång, nhêån thûác cöång àöìngvaâ caác bïn liïn quan;

- Kiïím soaát taåi nguöìn: vêån taãi vaâ thêëm nûúác mûa; - Kiïím soaát khu vûåc cuåc böå/tiïíu lûu vûåc: giaãm

thiïíu taãi lûúång vaâ lûu lûúång doâng chaãy cuâng vúái möåtvaâi giaãi phaáp xûã lyá böí sung;

- Kiïím soaát lûu vûåc lúán/ vuâng: giûä vaâ àiïìu hoâa caácdoâng nûúác bïì mùåt cuãa têët caã caác nguöìn vaâ lûu vûåccuãa vuâng àïí quaãn lyá lûu lûúång vaâ chêët lûúång nûúác xûãlyá. 5. Thaânh phêìn cuãa hïå thöëng nûúác bïìn vûäng

(SUDS)

HÏå THÖËNG THOAÁT NÛÚÁC MÛA ÀÖ THÕ BÏÌN VÛÄNG...


Hònh 1. Triïët lyá tiïëp cêån hïå thöëng thoaát nûúác bïìn vûäng

Hònh 2. Mö hònh quaãn lyá nûúác mûa cuãa hïå thöëng SUDS.

SUDS àûúåc cêëu thaânh búãi möåt hoùåc nhiïìu thaânhphêìn àïí töí chûác thoaát nûúác bïì mùåt. Caác thaânh phêìnnaây àûúåc liïn kïët vúái nhau theo nguyïn lyá “quaãn lyátöët- good management” cho lûu vûåc thoaát nûúác mûanhùçm kiïím soaát caác nguy cú luåt löåi vaâ ö nhiïîm. Caácthaânh phêìn chñnh cuãa SUDS nhû sau:

- Thiïët bõ, giaãi phaáp ngùn ngûâa (prevention); - Baäi loåc thûåc vêåt, haâo loåc thûåc vêåt (filter strip and

swales);- Bïì mùåt phuã thêëm nûúác vaâ haâo loåc (Permeable

surface and filter drains);- Thiïët bõ, cöng trònh thêëm (Infiltration devices); - Höì ao, baäi loåc ngêåp nûúác (Basins, ponds,

wetlands).Caác thaânh phêìn naây phaãi àûúåc böë trñ caâng gêìn

caâng töët àïí giaãm thiïíu lûu lûúång nûúác mûa chaãy trïnbïì mùåt cuäng nhû tham gia vaâo quaá trònh xûã lyá nûúácmûa bùçng caách sûã duång caác quaá trònh trong tûå nhiïnnhû lùæng, loåc, hêëp phuå vaâ xûã lyá sinh hoåc.

SUDS coá thïí àûúåc chia thaânh 4 tuyïën phoâng thuãcoá chûác nùng theo thûá tûå mùæt xñch quaãn lyá bao göìm(i) ngùn ngûâa, giaãm thiïíu, (ii) vêån taãi, giûä nûúác vaâthêëm, (iii) giûä, thoaát nûúác chêåm vaâ xûã lyá taåi khu vûåc/tiïíu khu vaâ (iv) giûä, thoaát nûúác chêåm vaâ xûã lyá taåi lûuvûåc (hònh 3).

Trïn möîi tuyïën phoâng thuã seä coá caác goái giaãi phaápvúái caác cöng trònh àún võ khaác nhau taåo ra sûå àadaång trong quaá trònh lûåa choån qui hoaåch thiïët kïë. Sûåàa daång cuãa caác giaãi phaáp thiïët kïë SUDS cho pheápngûúâi qui hoaåch vaâ thiïët kïë cên nhùæc caác vêën àïì lêëyvaâ sûã duång àêët, quaãn trõ tûúng lai cuäng nhû nhu cêìucuãa nhên dên àõa phûúng àïí taåo ra nhiïìu lúåi ñch chocöång àöìng. Mûác àöå cuãa caác goái giaãi phaáp maâ cuå thïíhún laâ viïåc lûåa choån caác cöng trònh àún võ cuãa hïåthöëng phaãi àûúåc thûåc hiïån húåp lyá àïí caác mong muöëncuãa caác bïn liïn quan vaâ caác ruãi ro cuâng vúái lúåi ñchthu àûúåc kïët nöëi vúái nhau trong tûâng giaãi phaáp thiïëtkïë (hònh 3).

Hïå thöëng phoâng thuã àêìu tiïn laâ cho pheáp ngùnngûâa ö nhiïîm taåi núi bùæt àêìu xuêët hiïån. Viïåc ngùn

ngûâa ö nhiïîm trûúác coá tñnh thûåc tiïîn vaâ hiïåu quaã kinhtïë hún viïåc xûã lyá ö nhiïîm sau. Caách töët nhêët àïí giaãmthiïíu ö nhiïîm nûúác mùåt laâ ngùn ngûâa caác hoáa chêët,chêët thaãi khöng cho tiïëp xuác vúái nûúác mûa bùçng caácthiïët bõ chûáa, xûã lyá, quaãn lyá vaâ giaáo duåc cöång àöìng.

Hïå thöëng phoâng thuã thûá hai (kiïím soaát nguöìn)cho pheáp giûä vaâ thêëm nûúác mûa trong caác vuâng,thaãm thûåc vêåt nhû baäi loåc vaâ mûúng loåc thûåc vêåt, caáccöng trònh thêëm vaâ caác dung tñch chûáa laâm chêåmquaá trònh thoaát nûúác. Caác cöng trònh naây àûúåc böë trñcaâng gêìn àiïím xuêët hiïån nguöìn nûúác mûa tûå nhiïncaâng töët ( kiïím soaát khu vûåc/tiïíu lûu vûåc). Caác giaãiphaáp úã tuyïën phoâng thuã naây seä giaãm lûu lûúång doângchaãy, giaãm aáp lûåc, giaãm taãi troång lïn têët caã caác cöngtrònh àún võ cuâa hïå thöëng, vaâ nhû vêåy cho pheáp giaãmkñch thûúác cuãa caác cöng trònh cuãa hïå thöëng, àöìngthúâi cuäng laâm giaãm taãi lûúång nhiïîm bêín trong nûúácmûa, laâm cho nöìng àöå chêët bêín loaäng hún vaâ dïîquaãn lyá hún. Hïå thöëng kiïím soaát taåi nguöìn naây coáthïí bao göìm caác thiïët bõ thu gom, xûã lyá vaâ sûã duånglaåi nûúác mûa. Viïåc taái sûã duång nûúác mûa àöëi vúái tûângàún võ riïng biïåt coá thïí khöng quan troång lùæm, nhûngàöëi vúái têåp húåp lúán thò coá thïí coá nhûäng aãnh hûúãngquan troång trong viïåc quaãn lyá nûúác mûa.

Hïå thöëng phoâng thuã thûá 3 (kiïím soaát khu vûåc/

tiïíu lûu vûåc) cho pheáp kiïím soaát lûu lûúång vaâ chêëtlûúång doâng chaãy nûúác mûa khu vûåc nhoã thöng quacaác giaãi phaáp kyä thuêåt nhû haâo thêëm, ao höì giûä nûúácvaâ xûã lyá. Khu vûåc/ tiïíu lûu vûåc coá thïí laâ trung têmthûúng maåi, khu cöng nghiïåp, khu dên cû tûâ 10-50nhaâ.

Hïå thöëng phoâng thuã cuöëi cuâng (kiïím soaátvuâng/lûu vûåc) cho pheáp kiïím soaát lûu lûúång vaâ xûã lyáchêët bêín úã mûác àöå lúán hún (thûúâng tûâ 2 ha trúã lïn)vaâ thöng thûúâng kïët thuác búãi hïå thöëng öëng thoaát.Phûúng phaáp quaãn lyá ö nhiïîm thûúâng sûã duång laâ xûãlyá sinh hoåc taåi caác baäi loåc ngêåp nûúác, höì sinh hoåc.Caác thiïët bõ taách raác, taách thuãy lûåc thûúâng cuäng àûúåccên nhùæc trong giai àoaån kiïím soaát naây. 6. Caác cöng trònh àún võ cuãa hïå thöëng thoaát



Hònh 3. Caác giaãi phaáp thoaát vaâ xûã lyá nûúác cuãa SUDS

nûúác bïìn vûäng Kiïím soaát taåi nguöìn vaâ kyä thuêåt ngùn ngûâa + Maái xanh (green roof): laâ möåt thaânh phêìn cuãa

kiïën truác xanh, coá thïí laâm giaãm lûu lûúång doâng chaãynûúác mûa cuäng nhû tham gia vaâo quaá trònh xûã lyá cuåcböå. Trïn thûåc tïë, maái nhaâ bùçng truyïìn thöëng cuäng coáthïí biïën thaânh maái xanh maâ khöng cêìn phaãi àêìu tûthiïët kïë laåi taãi troång.

+ Mùåt phuã thêëm nûúác (permable pavment): mùåtphuã bùçng vêåt liïåu thêëm nûúác laâ lûåa choån thay thïë mùåtphuã khöng thêëm nûúác truyïìn thöëng. Noá cho pheápnûúác mûa thêëm qua ài vaâo àêët laâm giaãm doâng chaãybïì mùåt. Coá hai daång mùåt phuã thêëm nûúác. Daång thûánhêët (porous surfacing) àûúåc cêëu taåo búãi vêåt liïåuröîng, xöëp cho pheáp nûúác mûa thêëm trïn toaân böådiïån tñch (hònh 4). Daång thûá hai (permable surfacing)àûúåc laâm bùçng nhûäng vêåt liïåu khöng thêëm nûúácnhûng cho nûúác ài qua caác keä húã röîng giûäa caác khöëivêåt liïåu. (hònh 4)

+ Cöng trònh thu gom vaâ taái sûã duång nûúácmûa (Rain Harvesting): nûúác mûa tûâ maái nhaâ hoùåcnhûäng mùåt phuã cûáng nhû baäi àïí xe coá thïí thu gomvaâ taái sûã duång cho nhûäng muåc àñch thñch húåp.

+ Haâo thêëm (infintration strenches): Haâo thêëmthûúâng thiïët kïë daâi vaâ nöng, àûúåc trang bõ vaãi àõa kyäthuêåt vaâ lúáp vêåt liïåu loåc ngûúåc nhùçm taåo ra möåt thïítñch trûä nûúác ngêìm. Nûúác mûa chaãy vaâo haâo, giûä laåivaâ thêëm xuöëng àêët. Viïåc thiïët kïë haâo thêëm chuã yïëu

phuå thuöåc vaâo khaã nùng thêëm cuãa àêët. Haâo thêëm coáthïí aáp duång cho lûu vûåc nhoã àïën lûu vûåc röång 2-3ha. (hònh 6)

+ Ao höì thêëm (infiltration basins): Vuâng àêëtthêëp coá thïí lûu giûä laåi nûúác mûa vaâ cho pheáp chuángthêëm dêìn xuöëng loâng àêët. Cuäng nhû haâo thêëm, viïåcthiïët kïë ao thêëm phuå thuöåc vaâo khaã nùng thêëm cuãaloâng àêët. Thöng thûúâng ao höì thêëm phuåc vuå cho lûuvûåc lúán hún haâo thêëm.Hïå thöëng vêån taãi nûúác coá mùåt phuã thêëm nûúác+ Haâo loåc (filter drain): laâ haâo thùèng àûúåc trang

bõ vaãi àõa kyä thuêåt, vêåt liïåu loåc soãi cuöåi coá nhiïåm vuådêîn vaâ thoaát nûúác mûa trûåc tiïëp tûâ bïì mùåt thu gomhoùåc tûâ hïå thöëng cöëng. Haâo loåc coá nhiïåm vuå loåc caácchêët bêín, chêët lùæng àoång, chêët hûäu cú, dêìu múä…Ngoaâi ra, haâo loåc coá thïí laâm giaãm doâng chaãy, giûä laåinûúác vaâ coá chûác nùng loåc vaâ thêëm vaâo àêët. Thöngthûúâng haâo loåc àûúåc böë trñ caånh àûúâng giao thöng.

+ Mûúng loåc thûåc vêåt (swales): cêëu taåo laâ daãiàêët thêëp coá phuã coã hoùåc thûåc vêåt àïí dêîn nûúác mûatûâ bïì mùåt thoaát xuöëng caác thïí tñch chûáa hoùåc xaã vaâonguöìn tiïëp nhêån. Khöng giöëng nhû mûúng thuãy lúåitruyïìn thöëng, mûúng loåc thûåc vêåt thûúâng nöng vaâröång. Mûúng loåc thûåc vêåt coân coá thïí laâm thïí tñchchûáa taåm thúâi vaâ giaãm doâng chaãy. Lúáp coã thûåc vêåtvûâa coá chûác nùng giaãm doâng chaãy vaâ loåc nûúác chaãytrïn bïì mùåt. Mûúng loåc thûåc vêåt böë trñ gêìn nguöìnphaát sinh vaâ coá thïí hònh thaânh hïå thöëng chuyïìn dêînnöëi caác höì chûáa vaâ vuâng àêët ngêåp nûúác.Hïå thöëng xûã lyá thuå àöång+ Baäi loåc thûåc vêåt (Filter strips): laâ baäi àêët coá

phuã thûåc vêåt àûúåc thiïët kïë àïí tiïëp nhêån doâng chaãytraân trïn bïì mùåt. Thöng thûúâng àïí hiïåu quaã, chiïìuröång cuãa cöng trònh thûúâng àûúåc lêëy tûâ 5-15 m. Caácloaåi thûåc vêåt àûúåc lûåa choån coá thïí àa daång tûâ coã choàïën caác loaåi cêy nhoã.

+ Thïí tñch giûä nûúác (detention basins): àûúåcthiïët kïë àïí giûä doâng nûúác mûa vaâi tiïëng àöìng höì.Caác doâng nûúác mûa traân coá thïí àûúåc giûä laåi. Thöngthûúâng thïí tñch giûä nûúác úã traång thaái khö khi khöngcoá mûa (hònh 7).

+ Höì xûã lyá (Retention ponds): Luön luön chûáanûúác. Höì coá nhiïåm vuå lùæng giûä chêët lú lûãng àöìng thúâitùng cûúâng xûã lyá caác chêët hûäu cú, kim loaåi nùång, chêëtdinh dûúäng, coliform. Höì cuäng coá thïí tham gia vaâoquaá trònh àiïìu hoâa lûu lûúång, giûä chêåm doâng chaãytuây theo muåc àñch thiïët kïë. Höì coá thïí àûúåc cêëp nûúácbúãi caác mûúng thêëm, mûúng loåc cuäng nhû laâ hïåthöëng thoaát nûúác mûa truyïìn thöëng (hònh 7).

+ Baäi loåc ngêåp nûúác (wetlands): laâ vuâng àêët



Hònh 4. Vêåt liïåu asphalt röîng taåo bïì mùåt phuã thêëm nûúác

(porous surfacing)

Hònh 5. Cöng trònh thu gom vaâ taái sûã duång nûúác mûa höå gia àònh

Hònh 6. Haâo thêëm vaâ ao thêëm (infiltration strenchts and basins)

cuãa SUDS

Hònh 7. Thïí tñch giûä nûúác vaâ höì xûã lyá cuãa SUDS

thêëp coá chûác nùng xûã lyá kïët húåp vúái lúáp thûåc vêåtngêåp nûúác (lau, sêåy). Baäi loåc ngêåp nûúác coá thïí tûånhiïn hoùåc nhên taåo, cung cêëp khaã nùng xûã lyá cúhoåc (lùæng, loåc), xûã lyá sinh hoåc (loaåi boã chêët hûäu cú,caác chêët dinh dûúäng N, P) úã mûác àöå lúán. Hïå thöëngbúm cuäng coá thïí àuúåc trang bõ àïí tùng cûúâng cöngtaác cho baäi loåc. Baäi loåc ngêåp nûúác laâ cöng trònh xûã lyácoá hiïåu quaã trong hïå thöëng thoaát nûúác chi phñ thêëp,coá mûác àöå xûã lyá chêët ö nhiïîm cao trong thúâi gian daâi.(hònh 8)

7. Phên tñch giaá trõ lúåi ñchLúåi ñch quaãn lyá ruãi ro ngêåp luåtSUDS àûúåc thiïët kïë àïí àaáp ûáng tiïu chñ naây cuäng

nhû hïå thöëng thoaát nûúác truyïìn thöëng. Thaânh phêìncuãa SUSD chuã yïëu dûåa trïn nguyïn lyá thïí tñch trongkhi hïå thöëng thoaát nûúác truyïìn thöëng têåp trung vaâovêën àïì chuyïín taãi nûúác bùçng cöëng. Töíng thïí thòSUDS coá thïí tñch trûä nûúác lúán hún nhiïìu hïå thöëngthoaát nûúác truyïìn thöëng. Thïm vaâo àoá, SUDS coângiûä laåi nûúác vaâ thoaát ra tûâ tûâ, möåt phêìn nûúác mûaàûúåc pheáp thêëm vaâo àêët. Nhû vêåy, SUDS giaãm thiïíulûúång nûúác chaãy bïì mùåt, lûu lûúång tñnh toaán cuängnhû têìn suêët ngêåp luåt cuãa hïå thöëng, taåo àiïìu kiïån töëtcho cöng taác kiïím soaát ngêåp luåt.

Chêët lûúång nûúácMöåt ûu àiïím khaác cuãa SUDS laâ hïå thöëng tham

gia vaâo quaá trònh xûã lyá nûúác mûa chaãy trïn bïì mùåt,laâm saåch nûúác mûa trûúác ngay tûâ võ trñ hònh thaânhnûúác thaãi bïì mùåt cho àïën khi chaãy vaâo nguöìn tiïëpnhêån. Àêy laâ àiïím khaác biïåt so vúái hïå thöëng thoaátnûúác truyïìn thöëng núi maâ taãi lûúång ö nhiïîm toaân böålûu vûåc têåp trung vaâo cuöëi öëng. Nûúác mûa àûúåc xûã lyáqua hïå thöëng SUDS chuã yïëu dûåa trïn quaá trònh xûã lyácú hoåc (haâo loåc, höì lùæng) vaâ sinh hoåc trong àiïìu kiïåntûå nhiïn (baäi loåc thûåc vêåt, baäi loåc ngêåp nûúác, höì sinhhoåc) nïn rêët thên thiïån vúái möi trûúâng.

Möi trûúâng caãnh quan vaâ hïå sinh thaái àö thõTrïn thûåc tïë, caác dûå aán SUDS àaä chûáng minh

àûúåc rùçng hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng noáichung vaâ caãnh quan cuãa SUDS noái riïng coá thïí coánhûäng àoáng goáp àaáng kïí àïí tùng chêët lûúång cuöåcsöëng dên cû trong vuâng. SUDS taåo mêìu xanh, caãnhquan cuäng nhû hïå sinh thaái tûå nhiïn trong khu vûåcdên cû. Caác nghiïn cûáu úã Vûúng quöëc Anh cuäng chóra rùçng caác bêët àöång saãn úã nhûäng vuâng gêìn khönggian coá mùåt nûúác múã vaâ hïå sinh thaái thên thiïån àïìucoá giaá trõ cao hún caác vuâng khaác.

Giaá trõ vaâ lúåi ñchHïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng SUDS àûúåc

àaánh giaá trïn 2 khña caånh: (i) giaá trõ vêåt chêët vaâ (ii) phi

vêåt chêët. Gñaá trõ vêåt chêët coá thïí àûúåc xaác àõnh dïîdaâng trïn cú súã doâng tiïìn àêìu tû. Tuy nhiïn àöëi vúáikhu àö thõ vúái möåt hïå sinh thaái vaâ caãnh quan xanh thòmoåi viïåc seä phûác taåp hún. Gñaá trõ phi vêåt chêët (haåtêìng xanh) coá thïí rêët quan troång àöëi vúái caác bïn liïnquan vaâ cöång àöìng, qua àoá laâm gia tùng giaá trõ xaä höåicho moåi khña caånh. Tuy nhiïn, viïåc xaác àõnh giaá trõphi vêåt chêët seä gùåp nhiïìu thaách thûác khi maâ nhiïìuyïëu töë úã àêy mang tñnh chuã quan.

Töíng quan caác taâi liïåu liïn quan àïën SUDS vaâ hïåthöëng thoaát nûúác truyïìn thöëng cho thêëy viïåc àaánhgiaá so saánh giaá thaânh àêìu tû vaâ ñch lúåi cuãa hai hïåthöëng vêîn coân àûúåc thûåc hiïån chûa àêìy àuã do thiïëuthöng tin. Tuy nhiïn dûå aán SUDS taåi Cambridge,Vûúng quöëc Anh cuäng àaä àûúåc àaánh giaá vêåt chêët:SUDS tiïët kiïåm àûúåc 10% giaá thaânh. Ngoaâi ra dûå aáncoân cho rùçng con söë naây coân coá thïí lúán hún nïëuSUDS àûúåc cên nhùæc súám hún trong quaá trònh phaáttriïín dûå aán. 8. Caác vêën àïì cêìn cên nhùæc khi qui hoaåch,

thiïët kïë SUDS. Khi thiïët kïë SUDS cêìn cên àöëi caác giaãi phaáp khaác

nhau, thöng thûúâng dûåa trïn nhûäng ruãi ro coá liïnquan àïën tûâng yïëu töë taác àöång. Ruãi ro ngêåp luåt cuãamöåt vuâng hoùåc khu àö thõ phaãi cên àöëi vúái giaá thaânhbaão vïå ngêåp luåt cho tûâng mûác àöå ngêåp luåt khaácnhau. Coá thïí so saánh trong thiïët kïë hïå thöëng thoaátnûúác mûa truyïìn thöëng, viïåc choån têìn suêët ngêåp luåtcho hïå thöëng cöëng cuäng laâ möåt yïëu töë quan troångtûúng àûúng.

Caách tiïëp cêån hïå thöëng quaãn lyá nûúác mûa theoSUDS cuäng phên chia lûu vûåc thaânh tiïíu lûu vûåc vúáihïå söë sûã duång àêët vaâ caác àùåc tñnh thoaát nûúác khaácnhau. Vaâ do àoá möîi tiïíu lûu vûåc coá möåt chiïën lûúåc quihoaåch thoaát nûúác riïng. Viïåc quaãn lyá nûúác mûa cuåcböå ngay taåi nguöìn khöng chó giaãm àûúåc lûúång nûúácmûa taåi moåi àiïím maâ coân giaãm àûúåc lûúång nûúácmûa cêìn phaãi thoaát ra khoãi lûu vûåc. Möåt àiïím quantroång cêìn lûu yá khi chia lûu vûåc thaânh caác tiïíu lûuvûåc nhoã cêìn phaãi cên nhùæc caác aãnh hûúãng àïën viïåcquaãn lyá thoaát nûúác vaâ àiïìu kiïån thuãy vùn cuãa toaânböå lûu vûåc.

Caác raâng buöåc súám vúái caác bïn liïn quan: Hïåthöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng àûúåc thiïët kïë trïn cúsúã cên nhùæc ngay tûâ àêìu viïåc choån lûu vûåc àïí kïëthúåp vúái caác yïëu töë khaác cuãa lûu vûåc (thiïët kïë, mùåtbùçng qui hoaåch vaâ chûác nùng) vaâ khaã nùng giaãmthiïíu bïì mùåt khöng thêëm nûúác. Möåt thiïët kïë SUDSthaânh cöng ngoaâi caác taâi liïåu vïì kyä thuêåt, àõa chêëtthuãy vùn, kinh tïë xaä höåi cêìn phaãi cên nhùæc thïm caácchñnh saách, vùn baãn phaáp luêåt cuãa chñnh quyïìn àõaphûúng cuäng nhû caác taâi liïåu khaác coá liïn quan. Caácraâng buöåc súám vúái caác bïn liïn quan seä giuáp àúä choviïåc qui hoaåch vaâ thiïët kïë SUSD coá hiïåu quaã. Vñ duå:viïåc raâng buöåc súám trong viïåc qui hoaåch töí chûác caáckhöng gian àa chûác nùng nhû bïën àöî xe ö tö, àûúângài böå, vóa àûúâng, vóa heâ, khu vûåc sên vûúân, àûúângphuå, caác khoaãng tröëng, sên chúi coá thïí laâm gia tùnghiïåu quaã kinh tïë - kyä thuêåt cuãa dûå aán cuäng nhû laâ taåo



Hònh 8. Baäi loåc ngêåp nûúác trong thiïët kïë SUDS thûåc hiïån caác chûác

nùng giûä nûúác, xûã lyá vaâ taåo caãnh quan.

ra möi trûúâng söëng töët hún cho àö thõ. Sûå thaânh cöng cuãa hïå thöëng thoaát nûúác bïìn vûäng

SUDS khöng chó dûåa vaâo caác giaãi phaáp kyä thuêåtkiïím soaát vaâ xûã lyá nûúác mûa taåi lûu vûåc. Caác biïånphaáp kiïím soaát taåi nguöìn àûúåc biïët àïën nhû (goodhousekeeping) nhû laâ thu gom vaâ dûå trûä nûúác mûa,xûã lyá dêìu múä vaâ caác hoáa chêët, laâm saåch àûúâng phöëvaâ kiïím soaát chêët thaãi trïn lûu vûåc laâ möåt nhûängthaânh phêìn quan troång cuãa SUDS. Giaáo duåc cöångàöìng cuäng laâ yïëu töë àaãm baão hiïåu quaã cuãa SUDS. 9. Luêåt phaáp vùn baãn àiïìu chónh liïn quan àïën

hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûängTaåi chêu Êu, hïå thöëng vùn baãn phaáp luêåt àiïìu

chónh liïn quan àïën thoaát nûúác mûa bïìn vûäng khaáàêìy àuã. Nöíi bêåt nhêët laâ Quy àõnh Khung vïì Nûúác cuãachêu Êu (European Water Framework Directive -WFD) quy àõnh vïì chêët lûúång möi trûúâng nûúác àûúåcban haânh thaáng 11 nùm 2003. Muåc àñch cuãa WFD laâtaåo ra cú höåi àïí qui hoaåch vaâ phaát triïín möi trûúângnûúác töët nhêët, trïn cú súã sinh thaái. Noá hûúáng túái tùngcûúâng vaâ höåi nhêåp caác quaãn lyá töët khùæp chêu Êu vaâàöìng thúâi giúái thiïåu caách tiïëp cêån àún giaãn vaâ hiïåuquaã trong cöng taác quaãn lyá. Vùn baãn phaáp luêåt naâygiuáp cho cöng taác baão vïå vaâ tùng cûúâng chêët lûúångcuãa (i) nûúác bïì mùåt höì ao, söng ngoâi, (ii) nûúác ngêìm,(iii) nûúác ngêìm cuãa hïå sinh thaái, (iv) söng, (v) nûúácbúâ biïín úã chêu Êu. Cú quan möi trûúâng (TheEnvironment Agency) laâ cú quan àêìu naäo chõu traáchnhiïåm aáp duång WFD taåi Vûúng quöëc Anh vaâ xûá Uïn.Coân taåi Scöëtlen laâ Töí chûác Baão vïå Möi trûúângScöëtlen. Traách nhiïåm cuãa hoå laâ (i) hoaân thiïån möitrûúâng nûúác trong àêët liïìn vaâ búâ biïín bùçng quaãn lyáquô àêët töët, vaâ baão vïå chuáng khoãi bõ nhiïîm bêín trongcaác khu vûåc àö thõ vaâ nöng thön, (ii) hûúáng dêînphûúng phaáp, sûã duång nûúác möåt caách bïìn vûäng nhûlaâ möåt nguöìn lúåi thiïn nhiïn; (iii) taåo hïå sinh thaái chomöi trûúâng nûúác bùçng hïå sinh thaái àöång vêåt tûå nhiïn;(iii) taåo möi trûúâng caãnh quan vaâ chó söë cuöåc söëng töëthún. 10. Triïín voång vaâ thaách thûác SUDS taåi Viïåt

nam Theo àaánh giaá cuãa Ngên haâng Thïë giúái (WB),

hiïån nay haå têìng laâ möåt trong nhûäng thaách thûác, trúãngaåi chñnh cho phaát triïín kinh tïë taåi Viïåt Nam. Haåtêìng yïëu keám, ö nhiïîm möi trûúâng, caãnh quan àö thõkhöng àûúåc quan têm laâ nhûäng àùåc trûng cuãa àö thõViïåt Nam. Hiïån tûúång ngêåp luåt ngay caã khi lûúångmûa khöng quaá lúán xaãy ra thûúâng xuyïn úã caác àö thõViïåt Nam, àùåc biïåt laâ caác thaânh phöë lúán. Àêët nûúácchuáng ta, núi coá lûúång mûa lúán vúái hai muâa roä rïåt,viïåc triïín khai ûáng duång SUDS trong viïåc quaãn lyángêåp luåt, xûã lyá ö nhiïîm, taåo chêët lûúång cuöåc söëng töëtcho àö thõ laâ rêët cêìn thiïët. Mùåc duâ Viïåt Nam coá möåtsöë thuêån lúåi cho viïåc triïín khai SUDS maâ nöíi bêåtnhêët laâ hïå sinh thaái àa daång, thûåc vêåt cêy cöëi phaáttriïín nhanh vaâ quanh nùm, nhûng bïn caånh àoá coáthïí gùåp nhiïìu caác khoá khùn, thaách thûác do yïëu töë àõalyá, khñ hêåu, thiïn nhiïn, xaä höåi. Möåt söë nhûäng vêën àïìchñnh àûúåc phên thaânh caác nhoám nhû dûúái àêy:

Vïì quy hoaåch SUDS: - Chûa coá nhêån thûác àêìy àuã vïì SUDS úã moåi têìng

quaãn lyá cuäng nhû caác bïn liïn quan khaác; - Chûa coá haânh lang luêåt phaáp, qui chuêín, quy

àõnh trong viïåc qui hoaåch SUDS.Vïì kyä thuêåt cho SUDS: - Khöng coá qui phaåm, tiïu chuêín thiïët kïë cuäng

nhû caác taâi liïåu kyä thuêåt vïì SUDS. Hiïån taåi Viïåt Namàang duâng tiïu chuêín TCVN 7957:2008 laâ tiïuchuêín thiïët kïë hïå thöëng cêëp thoaát nûúác bïn ngoaâi vaâcöng trònh nhûng hoaân toâan khöng àïì cêåp túái SUDS.

- Hïå thöëng thoaát nûúác hiïån taåi úã phêìn lúán àö thõViïåt Nam laâ hïå thöëng cöëng chung cho caã hïå thöëngthoaát nûúác sinh hoaåt, cöng nghiïåp vaâ nûúác mûa.

Vïì kyä thuêåt vêåt liïåu cho SUDS:- Coân thiïëu ngaânh cöng nghiïåp saãn xuêët vêåt liïåu

xêy dûång phuã röîng cho pheáp thêëm nûúác trïn toaân böåbïì mùåt diïån tñch (asphan röîng, bï töng röîng);

- Caác loaåi vaãi àõa kyä thuêåt (geotextiles) phaãi nhêåpngoaåi, giaá thaânh cao dêîn àïën tùng giaá thaânh àêìu tû.

Vïì nghiïn cûáu ûáng duång: - Chûa coá nhûäng nghiïn cûáu sêu cho viïåc aáp

duång SUDS trong àiïìu kiïån Viïåt nam, àùåc biïåt laâ núicoá lûúång mûa trung bònh lúán (trung bònh tûâ 1000-1500mm/ nùm) vaâ phên böë khöng àïìu trong nùm.

Toám laåi, Viïåt Nam coá töëc àöå phaát triïín kinh tïëcuäng nhû àö thõ hoáa cao, viïåc ûáng duång SUDS chokhu àö thõ laâ hïët sûác cêìn thiïët. Àïí SUDS coá thïíthaânh cöng, caác nghiïn cûáu ûáng duång vïì quy hoaåch,kyä thuêåt thoaát nûúác, vêåt liïåu cuäng nhû quy àõnh vïìluêåt phuâ húåp vúái àiïìu kiïån Viïåt nam phaãi àûúåc thûåchiïån. 11. Kïët luêån Hïå thöëng thoaát nûúác mûa bïìn vûäng (SUDS) laâ

möåt caách tiïëp cêån múái trong viïåc quaãn lyá nûúác mûaàö thõ möåt caách bïìn vûäng vaâ thên thiïån vúái möitrûúâng. SUDS coá thïí àûúåc coi nhû möåt sûå lûåa choånthay thïë cho hïå thöëng thoaát nûúác mûa truyïìn thöënghoùåc caãi taåo chuáng trong cöng taác quy hoaåch kiïëntruác àö thõ xanh. Tuy nhiïn, viïåc ûáng duång SUDS vaâoàiïìu kiïån Viïåt Nam coân haån chïë vaâ gùåp nhiïìu thaáchthûác. Caác khoá khùn, thaách thûác chñnh coá thïí liïåt kïthaânh caác nhoám nhû (i) quy hoaåch, (ii) kyä thuêåt, (iii)vêåt liïåu vaâ (iv) caác nghiïn cûáu ûáng duång SUDS trongàiïìu kiïån Viïåt Nam maâ nhoám cuöëi cuâng coá võ trñ quantroång haâng àêìu trong giai àoaån àêìu. Trong tûúng lai,nhûäng nghiïn cûáu ûáng duång SUDS laâ rêët cêìn thiïët àïícaác dûå aán quy hoaåch ûáng duång SUDS coá thïí thaânhcöng àûúåc úã caác àö thõ nûúác ta.�

Taâi liïåu tham khaão

1. Ron Crites and George Tchobanolous. Small and decentralized

Wastewater Management Systems. McGraw-Hill 1998. International

Edition.

2. http://www.ciria.org.uk/suds/

3. D. Xanthoulis. Lïìu Thoå Baách. Wang Cheng Duan. Hans Brix. Xûã

lyá nûúác thaãi chi phñ thêëp. NXBXD. Haâ nöåi-2010.

4. TCVN 7957:2008. Hïå thöëng thoaát nûúác bïn ngoaâi. Maång lûúái

vaâ cöng trònh. Tiïu chuêín thiïët kïë.





Cöng trònh xanh – tûâ möåt laân soáng àïën cuöåccaách maång

Cöng trònh Xanh (Green Building) - danh tûâ ngaâynay àaä quaá quen thuöåc trïn thïë giúái - laâ nhûäng Toâanhaâ àûúåc xêy dûång thên thiïån vúái thiïn nhiïn, khivêån haânh khöng gêy aãnh hûúãng xêëu àïën möi trûúângkhu vûåc vaâ àö thõ, giaãm nhiïìu nhêët tiïu thuå nùnglûúång hoáa thaåch, nhúâ àoá giaãm phaát thaãi khñ CO2, baãotöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn, àùåc biïåt laâ taâi nguyïnnûúác vaâ taåo àûúåc möi trûúâng söëng töët nhêët cho conngûúâi vaâ moåi loaâi sinh vêåt (hònh 1).

Tûâ cuöëi thïë kyã XX bûúác sang thïë kyã XXI, loaâingûúâi àûáng trûúác möåt cuöåc khuãng hoaãng lúán vïì sinhthaái vaâ möi trûúâng, thïí hiïån roä rïåt nhêët qua “Biïën àöíikhñ hêåu/Climate Change”- hiïån tûúång àang ngaâycaâng trúã nïn trêìm troång, àe doåa huãy diïåt cuöåc söëngtrïn Traái àêët.

Lo lùæng vïì sûå phaát triïín thiïëu bïìn vûäng Traái àêët,Liïn húåp quöëc àaä töí chûác Höåi nghõ toaân cêìu àêìu tiïnvïì “Möi trûúâng vaâ phaát triïín” nùm 1987. Tiïëp àoá,nùm 1992 Liïn húp quöëc laåi töí chûác Höåi nghõ Möitrûúâng vaâ phaát triïín vúái sûå tham gia cuãa ngûúâi àûángàêìu 162 quöëc gia, cuâng kyá kïët “Cöng ûúác khungLiïn húp quöëc vïì Biïën àöíi khñ hêåu / UN FrameworkConvention on Climate Change”. Chñnh phuã ViïåtNam àaä phï chuêín cöng ûúác naây thaáng 11/1994,sau àoá àaä xêy dûång “Chûúng trònh phaát triïín bïìnvûäng quöëc gia” (coân goåi laâ chûúng trònh nghõ sûå 21/Agenda 21).

Trong böëi caãnh àoá, nùm 1990 - 1995 Phong traâoCöng trònh xanh (CTX) ra àúâi vaâ àûúåc coi laâ hoaåtàöång quan troång, tñch cûåc vaâ hiïåu quaã nhêët trongcaác hoaåt àöång coá yá thûác cuãa toaân cêìu ûáng phoá vúái

Biïën àöíi khñ hêåu. Lyá do cuãa sûå àaánh giaá naây laâ caáccöng trònh xêy dûång (kïí tûâ khi xêy dûång, vêån haânhàïën luác phaá huãy) àaä thaãi ra khoaãng 50% khñ nhaâkñnh CO2, – nguyïn nhên chuã yïëu gêy ra Biïën àöíikhñ hêåu.

Theo caách tñnh cuãa ÀH Kiïën truác quöëc gia Thaânhcöng, Àaâi Loan, möåt nhaâ úã chiïìu cao trung bònhdiïån tñch 116 m2 seä phaát thaãi möåt nùm khoaãng34.000 kg CO2, , tûúng àûúng lûúång CO2, hêëp thuå àïíquang húåp cuãa möåt cêy cöí thuå trong 40 nùm. Noáikhaác ài, àïí hêëp thuå hïët lûúång CO2, naây, möîi ngöinhaâ cêìn coá 40 cêy cöí thuå. Vêåy möåt àö thõ 500.000dên cêìn tröìng 5 triïåu cêy (~40 cêy cho 1 höå dên, 4ngûúâi), do àoá möîi àö thõ cêìn túái 5000 ha cêy xanh,àiïìu khoá coá thïí àaáp ûáng.

Trong khi àoá quaá trònh àö thõ hoáa àang phaát triïínnhanh trïn thïë giúái, cuâng vúái noá laâ xêy dûång nhaâcûãa, àûúâng giao thöng, xñ nghiïåp… ngaây möåt nhiïìuhún. Thöëng kï cuãa Liïn húåp quöëc nùm 2000 coá 2,8tyã ngûúâi (~47%) söëng úã caác àö thõ, vaâ nùm 2015 seäcoá 2/3 dên söë thïë giúái (5/ 8 tyã ngûúâi) söëng úã caác àöthõ. Thiïëu àêët canh taác, taâi nguyïn suy thoaái vaâ chêëtthaãi àö thõ laâm xêëu möi trûúâng söëng cuãa con ngûúâi.Chêu aá seä coá thïí laâ núi mêët nhiïìu àêët nhêët trïn toaâncêìu, khoaãng 55%. Hiïån nay nûúác Anh àaä mêët 20%àêët nöng nghiïåp, vaâ caác nhaâ khoa hoåc àaä baáo trûúác:“Têët caã àêët nöng nghiïåp nûúác Anh khöng àuã cungcêëp lûúng thûåc cho möåt thaânh phöë London, têët caãrûâng nûúác Anh khöng hêëp thuå hïët CO2, chó cuãaLondon”.

Sau 10 nùm thûåc hiïån CTX, caác cöng trònh úã Myä(söë cöng trònh àûúåc cêëp chûáng chó CTX 2000 laâ1500 vaâ nùm 2006 laâ 5000) àaä tiïët kiïåm àûúåc 30%

PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH XANH ÚÃ VIÏåT NAM

THÛÅC TRAÅNG VAÂ ÀÏÌ XUÊËT

PGS. TS. PHAÅM ÀÛÁC NGUYÏN

Phoá Chuã tõch, Töíng Thû kyá Höåi Möi trûúâng Xêy dûång Viïåt Nam

Phoá Chuã tõch Höåi àöìng Cöng trònh Xanh Viïåt Nam

Hònh 1. Mö hònh CTX cuãa USGBC Hònh 2. Toâa nhaâ BCA Singapore

– 50% nûúác vaâ nùng lûúång. Taåi Àaâi Loan, sau 7 nùmthûåc haânh CTX (2000 – 2007) àaä tiïët kiïåm àûúåc 432triïåu kWh àiïån, giaãm àûúåc 285.000 têën CO2, tûúngàûúng lûúång hêëp thuå cuãa 950 ha rûâng, giaãm 18,3triïåu m3 nûúác saåch.

Vúái lúåi ñch to lúán nhû vêåy, nïn phong traâo CTX luácra àúâi, nùm 1990 – 1995, múái nhû möåt “laân soáng /the Wave”, nùm 2000 àaä trúã thaânh “Cún baäo / theStorm” vaâ àïën nay àaä trúã thaânh “Cuöåc caách maång /the Revolution” (J. Yudelson [1]) trong lônh vûåc xêydûång thïë giúái, àaä lan toãa trong hún 100 quöëc gia. TaåiSingapore, khúãi àêìu tûâ nùm nùm 2005, àïën 2012 àaäcoá 1500 cöng trònh àûúåc nhêån chûáng chó CTX,chiïëm 21% töíng söë lûúång nhaâ cûãa, vaâ dûå kiïën túáinùm 2030 seä coá 80% cöng trònh àaåt chûáng chó CTX.Malaysia bùæt àêìu phaát triïín phong traâo CTX nùm2009, àïën nùm 2013 àaä coá 5 triïåu m2 diïån tñch saânàaåt chûáng chó CTX.Töí chûác hoaåt àöång CTX trïn thïë giúáiNöìng àöå khñ CO2 trong khñ quyïín traái àêët nùm

2010 laâ 390 ppm (phêìn triïåu àún võ thïí tñch). Dûåàoaán nïëu àaåt 450 ppm nhiïåt àöå traái àêët coá khaã nùngseä tùng thïm 20C, vaâ nûúác biïín seä dêng cao vaâi meát(thïë kyã XX nhiïåt àöå àaä tùng thïm 10C). Liïn húåpquöëc àaä phaát àöång “Chiïën dõch 350” àïí phêën àêëuàûa nöìng àöå khñ CO2 trúã vïì mûác nöìng àöå an toaâncuãa nùm 1990.

Nùm 2005 Höåi KTS Myä (AIA) giúái thiïåu cho70.000 KTS chñnh saách: “Têët caã caác cöng trònh múái,múã röång vaâ nêng cêëp phaãi àûúåc thiïët kïë àïí giaãm tiïuthuå 50% nùng lûúång hoáa thaåch vaâo nùm 2010, sauàoá giaãm 10% möîi 5 nùm tiïëp theo, àïí àïën nùm 2030giaãm àûúåc 90% nùng lûúång so vúái nùm 2005. Theohûúáng naây, nùm 2030 caác toâa nhaâ múái seä vêån haânhkhöng Cacbon (Carbon Neutral), khöng phaát thaãikhñ nhaâ kñnh”.

Vò vêåy, àïí ûáng phoá hiïåu quaã vúái Biïën àöíi khñ hêåu,CTX cêìn möåt phong traâo maånh meä trong möîi nûúácvaâ trïn toaân thïë giúái trong toaân lônh vûåc xêy dûång.

Nhûng CTX laâ möåt phong traâo tûå nguyïån daânhcho caác chuã àêìu tû. Caác cöng trònh àaåt chûáng chóCTX phaãi àaåt caác tiïu chñ cao hún nhûäng yïu cêìutrong caác Quy chuêín xêy dûång, vò vêåy cêìn àûúåc Nhaânûúác, xaä höåi hoan nghïnh, uãng höå, khuyïën khñch vòlúåi ñch chung cuãa toaân xaä höåi vaâ cuãa toaân cêìu.

Muöën phaát triïín phong traâo CTX úã möåt nûúác, cêìncoá 2 àiïìu kiïån cú baãn laâ:

Möåt laâ, coá möåt Töí chûác / Cú quan coá tñn nhiïåmàiïìu haânh phong traâo, ban haânh möåt quy trònh hoaåtàöång khoa hoåc vaâ minh baåch, vaâ

Hai laâ, coá möåt Hïå thöëng tiïu chñ àaánh giaá CTX(Green Building Rating System), keâm theo Hïå thöëngphên loaåi cêëp chûáng chó CTX (Grading System forGreen Building Certification) khoa hoåc, phuâ húåp vúáiàiïìu kiïån xêy dûång, kinh tïë, xaä höåi vaâ khñ hêåu, möitrûúâng vaâ vêåt liïåu cuãa möîi nûúác àïí àaánh giaá, phênloaåi caác cöng trònh xêy dûång.

Hiïån nay trïn thïë giúái coá hai mö hònh laänh àaåo vaâthûåc haânh CTX.

Mö hònh 1: Phong traâo CTX do caác töí chûác phichñnh phuã, goåi laâ caác “Höåi àöìng CTX / GreenBuilding Council” àiïìu haânh. Nhiïìu nûúác phaát triïínnhû Myä, Australia, nhiïìu nûúác chêu Êu… vaâ caãMalaysia cuäng theo mö hònh naây. Tuy nhiïn, hoå àûúåcsûå uãng höå cuãa chñnh quyïìn. Vñ duå Thöëng àöëc BangCalifornia yïu cêìu caác cöng trònh muöën àûúåc cêëppheáp xêy dûång úã àêy phaãi àaåt tûâ chûáng chó CTX baåctrúã lïn (trïn baåc laâ vaâng vaâ baåch kim).

Höåi àöìng CTX caác nûúác liïn kïët vúái nhau trongHöåi àöìng CTX thïë giúái (WorldGBC), coá truå súã taõToronto, Canada, thaânh lêåp nùm 1999, chñnh thûáchoaåt àöång tûâ nùm 2002 vúái “vai troâ chñnh laâ àïí chñnhthûác thöng tin liïn laåc quöëc tïë, giuáp caác nhaâ laänhàaåo ngaânh cöng nghiïåp tiïëp cêån thõ trûúâng múái nöíi,vaâ cung cêëp möåt tiïëng noái quöëc tïë cho caác saáng kiïënxêy dûång xanh”[2].Mö hònh 2: Phong traâo CTX do möåt töí chûác cuãa

Chñnh phuã àiïìu haânh, coá sûå tham gia phöëi húåp cuãacaác töí chûác phi chñnh phuã, nhû caác Höåi, Höåi àöìng.Caác nûúác Nhêåt Baãn, Àaâi Loan, Trung quöëc,Singapore,… theo mö hònh naây. Vñ duå BCA (Buildingand Construction Authority) cuãa Singapore laâ möåtcú quan chñnh phuã (hònh 2) trûåc tiïëp àiïìu haânh, cêëpchûáng chó CTX vaâ àûa ra caác kïë hoaåch phaát triïínCTX (vñ duå nùm 2010 coá “2 nd Green BuildingMaster Plan” túái nùm 2030). Höåi àöìng CTXSingapore chó phöëi húåp thûåc hiïån vaâ cêëp “Chûáng chócöng nghïå xanh”. Taåi Àaâi Loan ban haânh “Chñnhsaách CTX: Chûúng trònh phaát triïín troång àaåi quöëcgia 2002 – Thaách thûác 2008 / Taiwan Green buildingpolicy: Challenging 2008 – National MajorDevelopment Plan in 2002”.

Duâ theo mö hònh naâo thò caác töí chûác xaä höåi vaâphi chñnh phuã cuäng coá àoáng goáp quan troång vaâo sûånghiïåp phaát triïín CTX cuãa möîi nûúác, búãi vò hoaåtàöång CTX laâ tûå nguyïån vaâ phaãi àûúåc sûå uãng höå vaâtham gia cuãa toaân xaä höåi.

Cuäng cêìn baân thïm möåt lo lùæng vïì kinh tïë coá thïílaâm chuân bûúác caác nhaâ àêìu tû vaâo CTX. Taåi Myä, möåtnghiïn cûáu cuãa Têåp àoaân quaãn lyá giaá quöëc tïë DavisLangdon nùm 2006, dûåa trïn 94 dûå aán xêy dûång,thêëy rùçng khöng coá bùçng chûáng naâo nöíi bêåt àïí kïëtluêån rùçng chi phñ cho möîi m2 CTX nhiïìu hún möåtcöng trònh truyïìn thöëng. Coân töíng kïët chûúng trònhCTX Àaâi Loan cho rùçng coá 50% kyä thuêåt xanh aápduång giûä nguyïn giaá, 30% giaãm giaá vaâ chó coá 20%tùng giaá. Khêíu hiïåu cuãa CTX Àaâi Loan laâ “Giaâu coágêëp àöi, taâi nguyïn möåt nûãa”. Vïì quan hïå giûäa giaáàêìu tû, hiïåu quaã nùng lûúång vaâ thúâi gian hoaân vöën,Cöng ty tû vêën IEN (IEN Consultants) Àan Maåchhoaåt àöång rêët kïët quaã úã Malaysia àûa ra cöng thûác:5 + 50 + 5 vúái yá nghôa: vöën àêìu tû tùng thïm 5%,hiïåu quaã nùng lûúång tùng 50% vaâ hoaân vöën sau 5nùm vaâ hoå àaä thaânh cöng. Töi cho rùçng, theo cöngthûác naây, caác nhaâ àêìu tû sau xêy dûång nïn tiïëp tuåcquaãn lyá toâa nhaâ àïí hûúãng lúåi trong vêån haânh.Phong traâo CTX úã Viïåt NamNùm 2007, Höåi àöìng cöng trònh xanh Viïåt Nam

PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH XANH ÚÃ VIÏåT NAM...


(VGBC) àûúåc thaânh lêåp, laâ möåt töí chûác phi chñnhphuã, chi nhaánh cuãa Höåi àöìng CTX California. Nùm2011, VGBC àûa ra Hïå thöëng àaánh giaá CTX àêìu tiïnúã Viïåt Nam, goåi laâ Lotus. Trong nhûäng nùm quaVGBC àaä àaánh giaá 4 cöng trònh àang thiïët kïë theohïå thöëng Lotus.

Nùm 2011 Höåi Möi trûúâng xêy dûång Viïåt Nam(MTXDVN) thaânh lêåp “Höåi àöìng cöng trònh xanh ViïåtNam (GBCVietnam)”, àûúåc sûå baão trúå cuãa Böå Xêydûång. Höåi MTXDVN àaä àûúåc Böå xêy dûång giao choxêy dûång “Chiïën lûúåc phaát triïín CTX úã Viïåt Namnùm 2020 – 2030” vaâ xêy dûång “Hïå thöëng tiïu chñCTX Viïåt Nam”[xem 3]. Hai àïì taâi naây àaä hoaânthaânh, àûúåc Höåi àöìng khoa hoåc nghiïåm thu vaâ baângiao cho Böå Xêy dûång nùm 2014. Böå Xêy dûång cuängàaä giao cho Höåi àaánh giaá thûã nghiïåm möåt cöng trònhtheo Hïå thöëng tiïu chñ àaä àïì xuêët.

Bïn caånh àoá möåt vaâi cöng trònh àaä xêy dûång úã TPHöì Chñ Minh cuäng àûúåc àaánh giaá vaâ cêëp Chûáng chóCTX theo Hïå thöëng LEED cuãa Höåi àöìng CTX Myä,nhû toâa nhaâ Premium Office Space Now Leasing.

Nhên kyã niïåm ngaây Kiïën truác Viïåt Nam 27-4-2011, Höåi Kiïën truác sû Viïåt Nam àaä thaânh lêåp Höåiàöìng Kiïën truác xanh Viïåt Nam vaâ ra “Tuyïn ngönKiïën truác xanh Viïåt Nam” trong àoá nïu roä Kiïën truácxanh “laâ hûúáng phaát triïín cuãa Kiïën truác Viïåt Nam vòcuöåc söëng töët àeåp cuãa ngaây höm nay, khöng töín haåiàïën cuöåc söëng mai sau vaâ vò sûå phaát triïín trûúâng töìncuãa àêët nûúác”. Sau khi cöng böë caác Tiïu chñ Kiïëntruác xanh Viïåt Nam, tûâ nùm 2012, cûá hai nùm möåtlêìn Höåi Kiïën truác laåi tuyïín choån vaâ trao “Giaãi thûúãngkiïën truác xanh” cho caác cöng trònh xuêët sùæc àaä xêydûång trïn àêët nûúác ta. Chuáng töi giúái thiïåu hai cöngtrònh àaä vinh dûå nhêån giaãi thûúãng Kiïën truác xanh(hònh 4) vaâ Giaãi thûúãng Kiïën truác Quöëc gia (hònh 5).Nhúâ sûå cöí vuä naây, caác Kiïën truác sû Viïåt Nam àaäkhöng ngûâng tòm kiïëm caác giaãi phaáp thiïët kïë kiïëntruác theo “hûúáng xanh” vaâ cho ra àúâi nhiïìu cöngtrònh àûúåc àaánh giaá cao khöng chó trong nûúác, maâcaã thïë giúái. Àoá laâ nhûäng toâa nhaâ coá maái xanh, mùåtàûáng xanh, nhaâ sûã duång töëi àa ûu àaäi cuãa thiïnnhiïn Viïåt Nam maâ khöng cêìn sûã duång hïå thöëngàiïìu hoâa khöng khñ, nhaâ sûã duång vêåt liïåu phuåc höìinhanh (nhû tre, nûáa,…), vêåt liïåu àõa phûúng, vêåt liïåu

phïë thaãi, sûã duång nûúác mûa, taái chïë nûúác thaãi, raácthaãi, vaâ caã viïåc tröìng cêy, taåo nhûäng bïì mùåt thêëmnûúác trong khuön viïn cuãa cöng trònh àïí giaãm sûåtùng nhiïåt àöå trong caác àö thõ - àûúåc goåi laâ “Hiïåu ûángàaão nhiïåt àö thõ” – vaâ giaãm uáng luåt sau nhûäng cúnmûa nhiïåt àúái. Àöìng thúâi, caác khu chung cû quantêm caác tiïån ñch thiïët yïëu cho ngûúâi úã, vúái cöng viïn,vûúân cêy, bïí búi, àûúâng ài daåo, sên thïí thao, nhaâtreã, trûúâng hoåc vaâ caã viïåc thuêån tiïån ài laåi trong àöthõ cuäng àûúåc “tñnh àiïím” trong hïå thöëng tiïu chñàaánh giaá.

Chuáng töi cho rùçng Phong traâo CTX úã Viïåt Nammúái ài nhûäng bûúác àêìu tiïn, chûa coá phong traâohoaåt àöång thûåc sûå vaâ chûa àûúåc sûå quan têm àuángmûác cuãa xaä höåi, tuy rùçng phong traâo naây àaä ra àúâivaâ hoaåt àöång àûúåc 25 nùm trïn thïë giúái.

Moåi cöng viïåc àïìu cêìn coá khúãi àêìu, Phong traâoCTX Viïåt Nam cêìn coá möåt khúãi àêìu maånh meä, coá töíchûác vaâ kïë hoaåch roä raâng, chùæc chùæn seä thaânh cöng.

Àïì xuêëtBiïën àöíi khñ hêåu traái àêët àang diïîn biïën ngaây möåt

trêìm troång hún. Theo àaánh giaá cuãa nhiïìu töí chûácquöëc tïë, Viïåt Nam seä laâ möåt trong ba quöëc gia coá thïíchõu aãnh hûúãng nùång nïì nhêët cuãa hiïån tûúång naây.Hún 100 quöëc gia trïn thïë giúái àang nöî lûåc thûåc

PHAÁT TRIÏÍN CÖNG TRÒNH XANH ÚÃ VIÏåT NAM...


Hònh 3. Toâa nhaâ Premium Office Space Now Leasing, TP Höì Chñ Minh

Hònh 4. Trûúâng PTCS Bònh Dûúng KTS Voä Trong Nghôa

Hònh 5. Dolphin Plaza Haâ Nöåi KTS Tan Jiam Woei, Singapore




1. Giúái thiïåu chungNgaây 28/02/2008, Thuã tûúáng Chñnh phuã àaä ra Chó

thõ söë 09/2008/CT-TTg vïì viïåc tùng cûúâng cöng taáclêåp vaâ quaãn lyá quy hoaåch xêy dûång àö thõ; trong àoánïu roä traách nhiïåm cuãa uãy ban nhên dên caác tónh,thaânh phöë trûåc thuöåc Trung ûúng laâ ”Thaânh lêåp, böë trñàõa àiïím vaâ nguöìn kinh phñ hoaåt àöång cho caác trungtêm dûä liïåu thöng tin vïì quy hoaåch trïn cú súã xêydûång hïå thöëng thöng tin àõa lyá (GIS), thiïët lêåp sa baân(mö hònh) theo àöì aán quy hoaåch xêy dûång vaâ tònh hònhtriïín khai caác dûå aán àêìu tû xêy dûång theo quy hoaåchnhùçm nêng cao hiïåu quaã cöng taác cung cêëp thöng tinquy hoaåch xêy dûång, cêëp chûáng chó quy hoaåch xêydûång’’. Coá thïí thêëy rùçng, Chñnh phuã rêët quan têm àïënviïåc ûáng duång GIS vaâo cöng taác quaãn lyá àö thõ noáichung vaâ quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt àö thõ noái riïng. Vêåy,GIS laâ gò? Vai troâ cuãa GIS trong cöng taác quaãn lyá haåtêìng kyä thuêåt àö thõ nhû thïë naâo? Àaáp aán cuãa cêu hoãinaây seä laâ minh chûáng cho thêëy sûå àuáng àùæn trong viïåcxaác àõnh phûúng hûúáng, nhiïåm vuå àöëi vúái cöng taác lêåpvaâ quaãn lyá quy hoaåch xêy dûång àö thõ cuãa cú quanNhaâ nûúác. 2. Möåt söë khaái niïåmGIS: laâ viïët tùæt cuãa cuåm tûâ tiïëng anh Geographic

Information System - Hïå thöëng thöng tin àõa lyá, àûúåchònh thaânh vaâo nhûäng nùm 1960 vaâ phaát triïín rêët röångraäi trong 10 nùm laåi àêy. Coá nhiïìu caách tiïëp cêån khaácnhau khi àõnh nghôa GIS: Theo caách tiïëp cêån truyïìnthöëng, GIS laâ möåt cöng cuå maáy tñnh àïí lêåp baãn àöì vaâphên tñch caác sûå vêåt, hiïån tûúång thûåc trïn traái àêët.Cöng nghïå GIS kïët húåp caác thao taác cú súã dûä liïåuthöng thûúâng (nhû cêëu truác hoãi àaáp) vaâ caác pheáp phêntñch thöëng kï, phên tñch khöng gian. Nhûäng khaã nùngnaây phên biïåt GIS vúái caác hïå thöëng thöng tin khaác vaâkhiïën cho GIS coá phaåm vi ûáng duång röång trong nhiïìulônh vûåc khaác nhau (phên tñch caác sûå kiïån, dûå àoaán taácàöång vaâ hoaåch àõnh chiïën lûúåc). Nïëu xeát dûúái goác àöåhïå thöëng, thò GIS coá thïí àûúåc hiïíu laâ möåt têåp húåp coá

töí chûác, bao göìm hïå thöëng phêìn cûáng, phêìn mïìmmaáy tñnh, dûä liïåu àõa lyá vaâ con ngûúâi, àûúåc thiïët kïënhùçm muåc àñch nùæm bùæt, lûu trûä, cêåp nhêåt, àiïìu khiïín,phên tñch, vaâ hiïín thõ têët caã caác daång thöng tin liïnquan àïën võ trñ àõa lyá, trong àoá:

- Phêìn cûáng: bao göìm maáy tñnh vaâ caác thiïët bõngoaåi vi.

- Phêìn mïìm: laâ böå naäo cuãa hïå thöëng, phêìn mïìmGIS rêët àa daång vaâ coá thïí chia laâm 3 nhoám (nhoámphêìn mïìm quaãn àöì hoåa, nhoám phêìn mïìm quaãn trõbaãn àöì vaâ nhoám phêìn mïìm quaãn trõ, phên tñch khönggian).

- Dûä liïåu: bao göìm dûä liïåu khöng gian (dûä liïåu baãnàöì) vaâ dûä liïåu thuöåc tñnh (dûä liïåu phi khöng gian). Dûäliïåu khöng gian miïu taã võ trñ àõa lyá cuãa àöëi tûúång trïnbïì mùåt Traái àêët. Dûä liïåu thuöåc tñnh miïu taã caác thöngtin liïn quan àïën àöëi tûúång, caác thöng tin naây coá thïíàûúåc àõnh lûúång hay àõnh tñnh.

- Phûúng phaáp: möåt phêìn quan troång àïí àaãm baãosûå hoaåt àöång liïn tuåc vaâ coá hiïåu quaã cuãa hïå thöëngphuåc vuå cho muåc àñch cuãa ngûúâi sûã duång.

- Con ngûúâi: Trong GIS, thaânh phêìn con ngûúâi laâthaânh phêìn quan troång nhêët búãi con ngûúâi tham giavaâo moåi hoaåt àöång cuãa hïå thöëng GIS (tûâ viïåc xêy dûångcú súã dûä liïåu, viïåc tòm kiïëm, phên tñch dûä liïåu…). Coáhai nhoám ngûúâi quan troång laâ ngûúâi sûã duång vaâ ngûúâiquaãn lyá GIS.Hïå thöëng cöng trònh haå têìng kyä thuêåt: göìm cöng

trònh giao thöng, thöng tin liïn laåc, cung cêëp nùnglûúång, chiïëu saáng cöng cöång, cêëp nûúác, thu gom vaâxûã lyá nûúác thaãi, chêët thaãi rùæn, nghôa trang vaâ cöng trònhkhaác.Cöng trònh haå têìng kyä thuêåt àö thõ: bao göìm

cöng trònh giao thöng àö thõ, cêëp nûúác, thoaát nûúác, cêëpàiïån, chiïëu saáng, cöng trònh cêëp xùng dêìu vaâ khñ àöët,thöng tin liïn laåc, hïå thöëng thu gom vaâ xûã lyá chêët thaãirùæn, nghôa trang, Quaãn lyá cöng trònh haå têìng kyä thuêåt àö thõ: laâ

VAI TROÂ CUÃA GIS TRONG CÖNG TAÁC QUAÃN LYÁ HAÅ TÊÌNG

KYÄ THUÊÅT ÀÖ THÕ TAÅI VIÏåT NAM

ThS. TRÕNH THÕ PHIN - Cöng ty cöí phêìn ÀTH

Email: [email protected] ÀT: 0973919637

Toám tùæt: Hïå thöëng thöng tin àõa lyá (GIS) ngaây caâng àûúåc nhùæc àïën nhiïìu trong caác lônh vûåc vaâ àaä àûúåc aáp duång röång

raäi taåi nhiïìu nûúác trïn thïë giúái. Vúái àùåc thuâ cöng taác Quy hoaåch vaâ quaãn lyá phaát triïín àö thõ úã nûúác ta cuäng nhû kinh nghiïåm

caác nûúác tiïn tiïën, viïåc ûáng duång GIS laâ phuâ húåp. aáp duång hïå thöëng GIS vaâo lônh vûåc quy hoaåch xêy dûång seä giuáp àöíi múái,

nêng cao hiïåu quaã cöng taác thiïët kïë, laâ cöng cuå àùæc lûåc cho caác ban, ngaânh, àõa phûúng trong viïåc quaãn lyá phaát triïín àö

thõ theo quy hoaåch.

Tuy nhiïn, möåt trong nhûäng lyá do khiïën GIS chûa àûúåc aáp duång röång raäi úã nûúác ta laâ caác àõa phûúng vaâ cú quan vêîn

coân luáng tuáng trong viïåc nhòn nhêån vai troâ, khaã nùng thûåc tiïîn cuãa cöng nghïå GIS trong quaãn lyá vaâ phaát triïín àö thõ. úã baâi

viïët naây, taác giaã seä phên tñch vaâ laâm roä vai troâ cuãa GIS trong cöng taác quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt àö thõ taåi Viïåt Nam.

quaãn lyá quaá trònh quy hoaåch, thoãa thuêån võ trñ, hûúángtuyïën, àêëu nöëi, cêëp pheáp, thi cöng xêy dûång, sûã duång,khai thaác vaâ vêån haânh caác cöng trònh haå têìng kyä thuêåtàö thõ.3. Nhiïåm vuå vaâ phûúng thûác laâm viïåc cuãa GIS3.1. Caác nhiïåm vuå cuãa GISMuåc àñch chung cuãa caác Hïå thöëng thöng tin àõa lyá

GIS laâ thûåc hiïån 5 nhiïåm vuå sau:- Nhêåp dûä liïåu- Thao taác dûä liïåu- Quaãn lyá dûä liïåu- Tòm kiïëm vaâ phên tñch khöng gian- Hiïín thõ àöì hoåa vaâ tûúng taác1. Nhêåp dûä liïåu: Trûúác khi dûä liïåu àõa lyá coá thïí àûúåc

duâng cho GIS, dûä liïåu naây phaãi àûúåc chuyïín sangdaång söë thñch húåp. Quaá trònh chuyïín dûä liïåu tûâ baãn àöìgiêëy sang caác file dûä liïåu daång söë àûúåc goåi laâ quaá trònhsöë hoaá. Phêìn lúán dûä liïåu khöng gian laâ caác baãn àöìgiêëy, GIS phaãi söë hoáa chuáng múái sûã duång àûúåc, trònhtûå söë hoáa bao göìm:

- Maä hoáa dûä liïåu: laâ tiïën trònh gùæn thuöåc tñnh cuãaàùåc trûng vaâo toaân böå àöëi tûúång hònh hoåc trïn baãn àöì,chuáng coá thïí laâ àiïím, àûúâng, vuâng... cöng viïåc naâythûúâng àûúåc thûåc hiïån qua nhêåp baân phñm.

- Kiïím chûáng vaâ sûãa löîi: so saánh hònh veä tûâ dûä liïåusöë hoáa vúái taâi liïåu nguöìn. Phaãi àaãm baão moåi àùåc trûngtrïn baãn àöì àûúåc söë hoáa vúái àöå chñnh xaác cêìn thiïët.

2. Thao taác dûä liïåu: Sau khi dûä liïåu àûúåc thu thêåpvaâ töíng húåp, GIS cêìn cung cêëp caác thiïët bõ coá thïí lûuvaâ baão trò dûä liïåu nhùçm àaãm baão: baão mêåt söë liïåu, tñchhúåp söë liïåu, loåc vaâ àaánh giaá söë liïåu, khaã nùng duy trò.GIS lûu thöng tin thaânh caác têìng dûä liïåu riïng biïåt, caáctêìng naây àùåt trong cuâng möåt hïå truåc toaå àöå vaâ chuángcoá khaã nùng liïn kïët vúái nhau. Coá nhûäng trûúâng húåpcaác daång dûä liïåu àoâi hoãi àûúåc chuyïín daång vaâ thao taáctheo möåt söë caách àïí coá thïí tûúng thñch vúái möåt hïåthöëng nhêët àõnh. Vñ duå, caác thöng tin àõa lyá coá giaá trõbiïíu diïîn khaác nhau taåi caác tyã lïå khaác nhau (hïå thöëngàûúâng phöë àûúåc chi tiïët hoaá trong file vïì giao thöng.Trûúác khi caác thöng tin naây àûúåc kïët húåp vúái nhau,chuáng phaãi àûúåc chuyïín vïì cuâng möåt tyã lïå. Àêy coá thïíchó laâ sûå chuyïín daång taåm thúâi cho muåc àñch hiïín thõhoùåc cöë àõnh cho yïu cêìu phên tñch. Cöng nghïå GIScung cêëp nhiïìu cöng cuå cho caác thao taác trïn dûä liïåukhöng gian vaâ coá thïí loaåi boã dûä liïåu khöng cêìn thiïët.

3. Quaãn lyá dûä liïåu: Àöëi vúái nhûäng dûå aán GIS nhoã, coáthïí lûu caác thöng tin àõa lyá dûúái daång caác file àún giaãn.Tuy nhiïn, khi kñch cúä dûä liïåu trúã nïn lúán hún vaâ söëlûúång ngûúâi duâng cuäng nhiïìu lïn, thò caách töët nhêët laâsûã duång hïå quaãn trõ cú súã dûä liïåu (DBMS) àïí giuáp choviïåc lûu giûä, töí chûác vaâ quaãn lyá thöng tin. Möåt DBMSchó àún giaãn laâ möåt phêìn mïìn quaãn lyá cú súã dûä liïåu. Coánhiïìu cêëu truác DBMS khaác nhau, nhûng trong GIS cêëutruác quan hïå toã ra hûäu hiïåu nhêët. Trong cêëu truác quanhïå, dûä liïåu àûúåc lûu trûä úã daång caác baãng. Caác trûúângthuöåc tñnh chung trong caác baãng khaác nhau àûúåc duângàïí liïn kïët caác baãng naây vúái nhau. Do linh hoaåt nïncêëu truác àún giaãn naây àûúåc sûã duång vaâ triïín khai khaáröång raäi trong caác ûáng duång caã trong vaâ ngoaâi GIS.

4. Tòm kiïëm vaâ phên tñch khöng gian: Söë liïåu töínghúåp vaâ chuyïín àöíi chó laâ möåt phêìn cuãa GIS. Nhûängyïu cêìu tiïëp theo laâ khaã nùng giaãi maä vaâ phên tñch vïìmùåt àõnh tñnh vaâ àõnh lûúång thöng tin àaä thu thêåp. Àêylaâ chûác nùng àoáng vai troâ rêët quan troång trong GIS. Noátaåo nïn sûác maånh thûåc sûå cuãa GIS so vúái caác phûúngphaáp khaác. Tòm kiïëm vaâ phên tñch dûä liïåu khöng giangiuáp tòm ra nhûäng àöëi tûúång àöì hoaå theo caác àiïìu kiïånàùåt ra hay höî trúå viïåc ra quyïët àõnh cuãa ngûúâi duângGIS. Coá rêët nhiïìu caác phûúng phaáp tòm kiïëm vaâ phêntñch dûä liïåu khöng gian (böí sung vñ duå möåt vaâi phûúngphaáp), caác phûúng phaáp khaác nhau thûúâng taåo ra caácûáng duång GIS khaác nhau.

5. Hiïín thõ àöì hoåa vaâ tûúng taác: Têìm quan troångbaãn chêët khöng gian cuãa thöng tin àõa lyá laâ àùåc taã, truyvêën vaâ baáo caáo kïët quaã nhúâ sûã duång baãn àöì. Do vêåycaác chûác nùng lêåp baãn àöì thûúâng thêëy úã trong GIS.Vúái nhiïìu thao taác trïn dûä liïåu àõa lyá, kïët quaã cuöëicuâng àûúåc hiïín thõ töët nhêët dûúái daång baãn àöì hoùåcbiïíu àöì. Baãn àöì khaá hiïåu quaã trong lûu giûä vaâ trao àöíithöng tin àõa lyá. GIS cung cêëp nhiïìu cöng cuå múái àïímúã röång tñnh khoa hoåc cuãa ngaânh baãn àöì. Baãn àöì hiïínthõ coá thïí àûúåc kïët húåp vúái caác baãn baáo caáo, hònh aãnhba chiïìu, aãnh chuåp vaâ nhûäng dûä liïåu khaác (àa phûúngtiïån). Nhiïìu hïå GIS coân coá khaã nùng biïën àöíi vaâ veätheo caác pheáp chiïëu baãn àöì khaác nhau. Möåt khaã nùngkhaác cuãa GIS laâ khaã nùng hiïín thõ baãn àöì 3D tûâ caácàiïím quan saát khaác nhau, hiïín thõ 3D cho khaã nùnghiïíu biïët vïì baãn chêët cuãa hiïån tûúång khi nghiïn cûáuthay àöíi bïì mùåt àõa hònh.3.2. Phûúng thûác laâm viïåc cuãa GISGIS lûu giûä thöng tin vïì thïë giúái thûåc dûúái daång têåp

húåp caác lúáp chuyïn àïì coá thïí liïn kïët vúái nhau nhúâ caácàùåc àiïím àõa lyá. Àiïìu naây àún giaãn nhûng vö cuâng quantroång vaâ laâ möåt cöng cuå àa nùng àaä àûúåc chûáng minhlaâ rêët coá giaá trõ trong viïåc giaãi quyïët nhiïìu vêën àïì thûåctïë, tûâ thiïët lêåp tuyïën àûúâng phên phöëi cuãa caác chuyïënxe, àïën lêåp baáo caáo chi tiïët cho caác ûáng duång quyhoaåch, hay mö phoãng sûå lûu thöng khñ quyïín toaân cêìu.

Hïå thöëng thöng tin àõa lyá laâm viïåc vúái hai daång möhònh dûä liïåu àõa lyá khaác nhau vïì cú baãn - mö hònh vec-tor vaâ mö hònh raster. Trong mö hònh vector, thöng tinvïì àiïím, àûúâng vaâ vuâng àûúåc maä hoaá vaâ lûu dûúáidaång têåp húåp caác toaå àöå x,y. Võ trñ cuãa àöëi tûúång àiïím,nhû nuát cöëng, coá thïí àûúåc biïíu diïîn búãi möåt toaå àöåàún x,y. Àöëi tûúång daång àûúâng, nhû àûúâng giao thöng,söng suöëi, coá thïí àûúåc lûu dûúái daång têåp húåp caác toaåàöå àiïím. Àöëi tûúång daång vuâng, nhû toaâ nhaâ hay vuânglûu vûåc söng, àûúåc lûu nhû möåt voâng kheáp kñn cuãa caácàiïím toaå àöå.

Mö hònh vector rêët hûäu ñch àöëi vúái viïåc mö taã caácàöëi tûúång riïng biïåt, nhûng keám hiïåu quaã hún trongmiïu taã caác àöëi tûúång coá sûå chuyïín àöíi liïn tuåc nhûkiïíu àêët hoùåc chi phñ ûúác tñnh cho caác bïånh viïån. Möhònh raster àûúåc phaát triïín cho mö phoãng caác àöëitûúång liïn tuåc nhû vêåy. Möåt aãnh raster laâ möåt têåp húåpcaác ö lûúái. Caã mö hònh vector vaâ raster àïìu àûúåc duângàïí lûu dûä liïåu àõa lyá vúái nhûäng ûu àiïím, nhûúåc àiïímriïng, Caác hïå GIS hiïån àaåi coá khaã nùng quaãn lyá caã hai

VAI TROÂ CUÃA GIS TRONG CÖNG TAÁC QUAÃN LYÁ HAÅ TÊÌNG...


mö hònh naây.4. Vai troâ cuãa GIS trong cöng taác quaãn lyá haå

têìng kyä thuêåt àö thõGIS coá khaã nùng sûã duång dûä liïåu khöng gian vaâ

thuöåc tñnh (phi khöng gian) tûâ caác nguöìn khaác nhaukhi thûåc hiïån phên tñch khöng gian àïí traã lúâi caác cêuhoãi cuãa ngûúâi sûã duång. GIS cho pheáp taåo lêåp baãn àöì,phöëi húåp thöng tin, khaái quaát caác viïîn caãnh, giaãi quyïëtcaác vêën àïì phûác taåp, vaâ phaát triïín caác giaãi phaáp hiïåuquaã maâ trûúác àêy khöng thûåc hiïån àûúåc. Nhúâ nhûängkhaã nùng phên tñch vaâ xûã lyá àa daång maâ GIS coá rêëtnhiïìu ûáng duång trong viïåc quaãn lyá àö thõ noái chung vaâquaãn lyá haå têìng kyä thuêåt noái riïng, noá laâ möåt cöngnghïå hûäu ñch trong quaãn lyá vaâ xûã lyá tñch húåp caác dûäliïåu àö thõ coá toaå àöå (baãn àöì) vúái caác daång dûä liïåu khaácàïí biïën chuáng thaânh thöng tin hûäu ñch trúå giuáp caácchñnh quyïìn àö thõ trong lûåa choån àõa àiïím, quaãn lyá cúsúã haå têìng, cung cêëp dõch vuå àö thõ möåt caách húåp lyá...Vúái nhûäng ûu àiïím nöíi tröåi, GIS àoáng vai troâ nhû laâmöåt cöng cuå höî trúå quyïët àõnh cho viïåc lêåp kïë hoaåchhoaåt àöång.4.1. Àöëi vúái cöng taác quaãn lyá haå têìng giao

thöngGIS giuáp àún giaãn hoáa cöng taác quaãn lyá haå têìng

giao thöng vaâ nhêët laâ àaãm baão tñnh àöìng böå, chñnh xaáccuãa dûä liïåu haå têìng giao thöng tûâ caác àún võ quaãn lyágiao thöng àö thõ àïën Súã Giao thöng Vêån taãi, tûâ àoá, höîtrúå àùæc lûåc hún cho cöng taác quaãn lyá vaâ quy hoaåchphaát triïín hïå thöëng haå têìng giao thöng àö thõ. ûángduång GIS trong quaãn lyá cú súã haå têìng giao thöng seämang laåi nhiïìu lúåi ñch quan troång vïì mùåt quaãn lyá, kinhtïë vaâ xaä höåi nhû:

- Vïì mùåt quaãn lyá: höî trúå cho viïåc quaãn lyá vaâ cêåpnhêåt thöng tin giao thöng, hûúáng dêîn vaâ höî trúå chongûúâi vaâ phûúng tiïån tham gia giao thöng, höî trúåchuêín hoáa cêëu truác cú súã dûä liïåu caác àöëi tûúång haåtêìng giao thöng nhû: àûúâng, cêìu, cêy xanh, biïín baáo,hïå thöëng tñn hiïåu giao thöng vaâ hïå thöëng chiïëu saáng…

- Vïì mùåt kinh tïë: giaãm chi phñ àaáng kïí cho cöng taácquaãn lyá vaâ cêåp nhêåt dûä liïåu haå têìng giao thöng cho SúãGiao thöng Vêån taãi noái riïng vaâ cho caác àún võ quaãn lyáhaå têìng noái chung.

- Vïì mùåt xaä höåi: xêy dûång àûúåc möåt cú súã dûä liïåuàêìy àuã vaâ àöìng böå vïì haå têìng giao thöng àö thõ. Cú súãdûä liïåu naây khi àûúåc chia seã cho caác súã ngaânh khaácseä phuåc vuå rêët àùæc lûåc cho cöng taác quaãn lyá vaâ quyhoaåch àö thõ. Ngûúâi dên thöng qua trang Web GIS cuãaSúã Giao thöng Vêån taãi coá thïí xem trûåc quan vïì hïåthöëng giao thöng (chiïìu lûu thöng, cêëm/haån chïë lûuthöng trïn caác tuyïën àûúâng) vaâ caác thöng tin vïì caáccöng trònh duy tu sûãa chûäa haå têìng giao thöng nhùçmgiuáp vaåch löå trònh ài laåi cho mònh àûúåc thuêån tiïån húncuäng nhû cuâng vúái caác àún võ coá liïn quan thûåc hiïånviïåc kiïím tra, giaám saát töët hún caác àún võ thi cöng caáccöng trònh haå têìng.

Ngoaâi ra, GIS coân coá vai troâ àaáng kïí trong lônh vûåcvêån taãi. Viïåc lêåp kïë hoaåch vaâ duy trò cúã súã haå têìng giaothöng roä raâng laâ möåt ûáng duång thiïët thûåc, nhûng giúâàêy coá sûå quan têm àïën möåt lônh vûåc múái laâ ûáng duång

àõnh võ trong vêån taãi haâng haãi, vaâ haãi àöì àiïån tûã. Loaåihònh àùåc trûng naây àoâi hoãi sûå höî trúå cuãa GIS.4.2. Àöëi vúái cöng taác quaãn lyá haå têìng cêëp àiïån

vaâ thöng tin liïn laåcÀöëi vúái cöng taác quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt lûúái àiïån,

ûáng duång GIS cho pheáp lûu trûä vaâ hiïín thõ thöng tin úãcaác tyã lïå khaác nhau àïí ngûúâi sûã duång coá thïí dïî daângquaãn lyá taâi saãn lûúái àiïån cuäng nhû cung cêëp caác thöngtin vïì àûúâng dêy, quaãn lyá taâi saãn nhû truå àiïån, maáybiïën aáp vaâ caác thiïët bõ àiïån khaác, thïí hiïån thöng tin vïìcaác thiïët bõ àiïån liïn quan. Bïn caånh àoá, GIS cuäng höîtrúå tñch cûåc viïåc vêån haânh lûúái àiïån nhû quaãn lyá haânhlang an toaân lûúái àiïån, quaãn lyá khaách haâng, khùæc phuåcnhanh sûå cöë mêët àiïån, tñnh toaán töín thêët àiïån nùng, dûåbaáo nhu cêìu sûã duång... Do vêåy, viïåc ûáng duång cöngnghïå GIS vaâo phuåc vuå cöng taác quaãn lyá kyä thuêåt taåicaác àún võ laâ rêët cêìn thiïët nhùçm àêíy maånh tin hoåc hoáatrong cöng taác quaãn lyá àïí giaãm búát thúâi gian xûã lyá,nêng cao hiïåu quaã kinh doanh saãn xuêët, thuêån tiïåntrong cöng taác tham mûu vaâ quaãn lyá.

Viïåc ûáng duång hïå thöëng thöng tin àõa lyá GIS àïí xêydûång phêìn mïìm quaãn lyá kyä thuêåt nhùçm quaãn lyá haåtêìng kyä thuêåt seä mang laåi nhiïìu thuêån lúåi cho cöng taácquaãn lyá lûúái àiïån nhû: giuáp cho caác àún võ quaãn lyá vêånhaânh quaãn lyá àêìy àuã caác thöng tin vïì hïå thöëng maånglûúái àiïån bao göìm: lyá lõch thiïët bõ; tònh hònh vêån haânh;tònh hònh sûå cöë; thöng tin vïì thñ nghiïåm àõnh kyâ, sûãachûäa, baão dûúäng...; truy xuêët caác thöng söë ào àïëm,caác thöng söë vêån haânh trûåc tuyïën vaâ hûúáng túái tûác thúâitheo thúâi gian thûåc; dïî daâng theo doäi, cêåp nhêåt tònhtraång vaâ söë lûúång vêåt tû thiïët bõ lûúái àiïån theo toåa àöåtrïn baãn àöì söë, tûâ àoá nêng cao khaã nùng vêån haânhbaão dûúäng vaâ sûãa chûäa thiïët bõ; àûa ra caác cöng cuå höîtrúå hiïåu quaã cho caác cêëp laänh àaåo dïî daâng theo doäiquaá trònh saãn xuêët vaâ kinh doanh, tûâ àoá àûa ra caác chóàaåo kõp thúâi chñnh xaác àöìng thúâi höî trúå cho caán böåquaãn lyá trong cöng taác quy hoaåch haå têìng àiïån lûåc vaâcaác vêën àïì coá liïn quan; truy xuêët caác söë liïåu baáo caáotheo caác mêîu biïíu quaãn lyá kyä thuêåt lûúái àiïån cho caáccêëp theo quy àõnh nhanh choáng vaâ chñnh xaác, àöìngthúâi cung cêëp caác söë liïåu chñnh xaác phuåc vuå cho cöngtaác tham mûu cho caác àún võ; nêng cao khaã nùngcung cêëp àiïån, giaãm töín thêët vaâ suêët sûå cöë trïn lûúáiàiïån, mang laåi lúåi ñch kinh tïë kyä thuêåt; cho pheáp cêåpnhêåt, quaãn lyá vaâ lûu trûä thöng tin vïì thiïët kïë tuyïënàûúâng dêy truyïìn taãi vaâ phên phöëi múái…

GIS àoáng vai troâ quan troång trong viïåc thiïët lêåp möåtcú súã dûä liïåu àaáng tin cêåy vïì võ trñ cuãa caác phêìn tûã lûúáiàiïån àïën àiïån kïë cuãa khaách haâng. Cung cêëp baãn àöìsöë cuãa têët caã caác tuyïën àûúâng phöë, núi cung cêëp àiïån.Cung cêëp tònh traång lûúái àiïån gêìn vúái thúâi gian thûåc vïìcaác sûå cöë bêët ngúâ, caác cöng taác xêy dûång vaâ baão trò.

Mùåt khaác, Hïå thöëng GIS coân giuáp caác àún võ quaãnlyá thoaát khoãi sûå quaãn lyá cöìng kïình, töën keám vaâ thiïëuchñnh xaác bùçng giêëy mûåc vaâ thuã cöng trong quaá trònhquaãn lyá vêån haânh lûúái àiïån. Hún nûäa, hïå thöëng GIScoân giuáp höî trúå giaám saát sûå an toaân cho caác nhên viïntrong quaá trònh quaãn lyá vaâ vêån haânh lûúái àiïån.

Àöëi vúái cöng taác quaãn lyá haå têìng thöng tin liïn laåc,





GIS laâ cöng cuå hûäu ñch phuåc vuå cho caác cú quan quaãnlyá nhaâ nûúác trong cöng taác quaãn lyá, cêëp pheáp, xêydûång quy hoaåch vïì lônh vûåc bûu chñnh, viïîn thöng.Thöng tin vïì ngaânh bûu chñnh viïîn thöng seä àûúåc cungcêëp àêìy àuã roä raâng hún vïì thûåc tïë nùng lûåc cuãa ngaânhtrïn àõa baân; goáp phêìn àêíy maånh hiïåu quaã, nùng lûåcquaãn lyá cuãa cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vïì bûu chñnhviïîn thöng; tiïët kiïåm thúâi gian, chi phñ vaâ àaáp ûáng kõpthúâi trong cöng taác quaãn lyá, quy hoaåch haå têìng bûuchñnh viïîn thöng cuãa caác Súã Thöng tin Truyïìn thöng.4.3. Àöëi vúái cöng taác quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt

khaácCêëp thoaát nûúác:Viïåc sûã duång cöng nghïå GIS trong vêån haânh cêëp

nûúác cho ta caái nhòn töíng thïí vïì toaân böå maång lûúáicêëp thoaát nûúác, phuåc vuå viïåc sûãa chûäa hoãng hoác, thaylùæp àûúâng öëng, àöìng höì, nùæm bùæt thöng tin khaáchhaâng maâ khöng cêìn phaãi tra cûáu mêët nhiïìu thúâi gian,cöng sûác; thuêån tiïån cho viïåc tra cûáu thöng tin khaáchhaâng, tñnh toaán aáp lûåc, biïët àûúåc tònh traång cung cêëpnûúác thiïëu hay àuã, chuã àöång lõch trònh thiïët kïë caãi taåo,múã röång maång lûúái maâ coân höî trúå cöng taác thöëng kïtheo yïu cêìu…

Thu gom vaâ xûã lyá chêët thaãi rùæn:GIS laâ cöng cuå höî trúå àùæc lûåc cho cöng taác quaãn lyá

chêët thaãi rùæn vaâ quy hoaåch caác tuyïën thu gom. ûángduång GIS coá thïí thöëng kï àõa baân thu gom cuãa tûângcöng nhên thu gom raác dên lêåp, höî trúå cöng taác quaãnlyá vaâ quy hoaåch tuyïën thu gom. Noá coân giuáp thöëng kïthu nhêåp cuãa cöng nhên àöëi vúái caác höå gia àònh vaâ

ngoaâi höå gia àònh (trûúâng hoåc, bïånh viïån, cú quan,àún võ saãn xuêët kinh doanh…). Toaân böå cöng taác quaãnlyá seä àûúåc thûåc hiïån ngay trïn phêìn mïìm vaâ nhênviïn khöng coân phaãi ài chung vúái lûåc lûúång thu gomraác àïí quaãn lyá nûäa. GIS giuáp nhaâ quaãn lyá tiïët kiïåm thúâigian vaâ chi phñ khi ûáng duång vaâo quaãn lyá caác hoaåtàöång thu gom chêët thaãi. Àiïìu naây caâng àùåc biïåt cêìnkhi nguöìn nhên lûåc vaâ vêåt lûåc phuåc vuå cho hoaåt àöångquaãn lyá chêët thaãi taåi caác àö thõ àang coân yïëu vaâ thiïëu.5. Kïët luêånMöåt trong caác yïëu töë quan troång nhêët àïí thuác àêíy

sûå phaát triïín vaâ thaânh cöng cuãa nhiïìu lônh vûåc kinh tïëàoá chñnh laâ cú súã haå têìng kyä thuêåt. Cú súã haå têìng kyäthuêåt luön phaãi ài trûúác möåt bûúác àïí taåo tiïìn àïì, cú súãcho phaát triïín haå têìng xaä höåi. Vúái nhûäng tñnh nùng ûuviïåt, àùåc biïåt laâ khaã nùng tñch húåp hïå thöëng cú súã dûäliïåu gùæn kïët vúái baãn àöì, GIS ngaây caâng chûáng toã têìmquan troång vaâ laâ xu thïë têët yïëu cuãa sûå phaát triïín. Vòvêåy, cêìn thiïët phaãi coá nhûäng nghiïn cûáu vaâ àûa caácûáng duång GIS vaâo thûåc tïë nhùçm höî trúå cho cöng taácquaãn lyá noái chung vaâ quaãn lyá haå têìng kyä thuêåt àö thõnoái riïng.�

Taâi liïåu tham khaão:

1. Luêåt Xêy dûång söë 50/2014/QH13

2. Chó thõ söë 09/2008/CT-TTg ngaây 28/02/2008 cuãa Thuã tûúáng

Chñnh Phuã vïì viïåc tùng cûúâng cöng taác lêåp vaâ quaãn lyá quy hoaåch xêy

dûång àö thõ

3. Trêìn Huâng, 2011. Höåi thaão ûáng duång GIS toaân quöëc 2011.

4. Caác nguöìn taâi liïåu múã.

haânh cuöåc “Caách maång cöng trònh xanh” trong lônhvûåc xêy dûång àïí cûáu Traái àêët. Chuáng ta khöng thïíàûáng ngoaâi, maâ phaãi tiïën haânh ngay àïí cûáu Traái àêëtvaâ cûáu chñnh àêët nûúác ta.

Chuáng töi àaä àïì xuêët, Böå Xêy dûång nïn àûáng ranhêån traách nhiïåm troång àaåi naây. Mö hònh nïn aápduång úã Viïåt Nam laâ Mö hònh 2, nhû àaä trònh baây úãtrïn, búãi vò sûå chêåm chaåp cuãa chuáng ta chó coá sûåthuác àêíy cuãa chñnh quyïìn múái àêíy nhanh àûúåc tiïënàöå. Àoá cuäng laâ kinh nghiïåm cuãa Àaâi Loan. Cêìn coángay möåt böå maáy - möåt cú quan riïng thuöåc Böå -laänh àaåo phong traâo naây, theo mö hònh BCA cuãaSingapore.

Tiïëp theo, cêìn ban haânh ngay “Hïå thöëng tiïu chñCTX Viïåt Nam” àaä àûúåc Höåi àöìng khoa hoåc Böå Xêydûång phï duyïåt. Khöng nhûäng thïë, coân phaãi tiïëp tuåcnghiïn cûáu xêy dûång caác Hïå thöëng tiïu chñ àaánh giaáriïng biïåt cho möîi loaåi cöng trònh, nhû caác nûúác àaälaâm. Taåi Myä àaä coá 12 Hïå thöëng àaánh giaá cho caác loaåi

cöng trònh xêy dûång. BCA Singapore coân coá caã Hïåthöëng àaánh giaá cú súã haå têìng, àùåc biïåt àaánh giaá caáccöng viïn (hiïån coá vaâ múái).

Thöng thûúâng sau 3 – 5 nùm caác Hïå thöëng àaánhgiaá CTX seä àûúåc àiïìu chónh nêng cêëp cho phuâ húåphún vúái sûå phaát triïín kinh tïë vaâ xêy dûång cuãa àêëtnûúác.

Àïí khuyïën khñch phong traâo CTX, nhaâ nûúác cêìncoá chñnh saách khuyïën khñch, nhû giaãm thuïë, giaãmlaäi suêët ngên haâng, ûu tiïn cêëp pheáp xêy dûång, coágiaãi thûúãng trong giai àoaån àêìu thûåc hiïån vaâ caã sûåtön vinh cuãa xaä höåi. Theo kinh nghiïåm nhiïìu nûúác,nhûäng bûúác ài àêìu tiïn bao giúâ cuäng khoá khùn,nhûng sau àoá phong traâo seä lúán maånh nhanhchoáng.

CTX khöng phaãi laâ möåt cuöåc thi cöng trònh xêydûång, maâ laâ möåt phong traâo trong toaân lônh vûåc xêydûång. Chó khi àoá chuáng ta múái coá thïí goáp sûác cuângtoaân thïë giúái chöëng laåi Biïën àöíi khñ hêåu.�

Taâi liïåu tham khaão chñnh:

1. Jerry Yudelson. The Green Building Revolution. Island Press.

2008.

2. World Green Building Council (WorldGBC)

3. Phaåm Àûác Nguyïn. Cöng trònh xanh & caác giaãi phaáp kiïën truác

thiïët kïë cöng trònh xanh. NXB Trñ thûác 2014.

PHAÁT TRIÏÍN CÖNG

TRÒNH XANH...


QUY HOAÅCH - KIÏËN TRUÁC - ÀÖ THÕ & XAÄ HÖÅI


KTS. TRÊÌN NGOÅC CHÑNH

Chuã tõch Höåi Quy hoaåch Phaát triïín Àö thõ Viïåt Nam

DDDD OOOO AAAA NNNN HHHH NNNN GGGG HHHH IIII ÏÏÏÏ åååå PPPP VVVV ÚÚÚÚ ÁÁÁÁ IIII

SSSS ÛÛÛÛ ÅÅÅÅ NNNN GGGG HHHH IIII ÏÏÏÏ åååå PPPP PPPP HHHH AAAA ÁÁÁÁ TTTT

TTTT RRRR IIII ÏÏÏÏ ÍÍÍÍ NNNN ÀÀÀÀ ÖÖÖÖ TTTT HHHH ÕÕÕÕ

VVVV IIII ÏÏÏÏ åååå TTTT NNNN AAAA MMMM ---- TTTT HHHH ÚÚÚÚ ÂÂÂÂ IIII CCCC ÚÚÚÚ

VVVV AAAA ÂÂÂÂ TTTT HHHH AAAA ÁÁÁÁ CCCC HHHH TTTT HHHH ÛÛÛÛ ÁÁÁÁ CCCC

Àö thõ hoáa laâ xu thïë têët yïëu àïí phaát triïín kinh tïë- xaä höåi trong quaá trònh phaát triïín àêët nûúác.Cuâng vúái quaá trònh cöng nghiïåp hoáa - hiïån àaåi

hoáa àêët nûúác, töëc àöå àö thõ hoáa cuãa nûúác ta cuäng ngaâycaâng tùng nhanh, hïå thöëng àö thõ quöëc gia àûúåc quantêm àêìu tû phaát triïín caã vïì söë lûúång vaâ chêët lûúång.Nhiïìu àö thõ, àiïím dên cû nöng thön, nhiïìu khu cöngnghiïåp, khu kinh tïë, du lõch, kïët cêëu haå têìng… àaä àûúåcquy hoaåch, àêìu tû, xêy dûång múái, hoùåc caãi taåo múãröång àïí àaáp ûáng nhu cêìu phaát triïín múái cuãa àêët nûúác.Àö thõ hoáa úã Viïåt Nam àaä goáp phêìn quan troång trongphaát triïín chuyïín tûâ quöëc gia thu nhêåp thêëp sang thunhêåp trung bònh. Trong àoá, kinh tïë àö thõ goáp khoaãng70% GDP caã nûúác. Caác chó söë thu ngên saách cuãa caácvuâng tónh vaâ caác àö thõ lúán cho thêëy tùng trûúãng kinhtïë úã khu vûåc àö thõ àaåt trung bònh tûâ 12% àïën 15%,cao gêëp 1,2 àïën 1,5 lêìn so vúái mùåt bùçng chung trongcaã nûúác. Tuy vêåy, àö thõ Viïåt Nam cuäng àang phaãi àöëimùåt vúái nhûäng vêën àïì toaân cêìu nhû caånh tranh àö thõ,taác àöång cuãa biïën àöíi khñ hêåu, nûúác biïín dêng… Àêylaâ nhûäng thaách thûác lúán, aãnh hûúãng khöng nhoã àïëndiïån maåo àö thõ, àiïìu kiïån möi trûúâng söëng cuãa ngûúâidên vaâ àaãm baão yïu cêìu phaát triïín bïìn vûäng, àùåt ranhiïìu vêën àïì múái trong cöng taác quy hoaåch, xêy dûång,àêìu tû vaâ quaãn lyá phaát triïín àö thõ hiïån nay.

Àêìu tû phaát triïín àö thõ laâ möåt xu hûúáng têët yïëunhùçm àaánh giaá sûå tùng trûúãng moåi mùåt cuãa àö thõ, cuãaàõa phûúng trong quaá trònh phaát triïín. Sûå phaát triïíncuãa caác àö thõ, àñch àïën laâ phaãi thïí hiïån àûúåc võ thïëtrong phaát triïín kinh tïë - xaä höåi cuãa àõa phûúng, khuvûåc vaâ caã nûúác. Vò thïë, àö thõ cêìn phaãi thïí hiïån àûúåctêìm aãnh hûúãng àöëi vúái àõa phûúng vaâ trong khu vûåc.Àoá laâ möåt baâi toaán cêìn lúâi giaãi chñnh xaác vaâ khoa hoåc,sûå phöëi húåp tûâ caác cêëp ngaânh trong cöng taác àêìu tû,quaãn lyá àaáp ûáng àêìy àuã caác yïëu töë trong quaá trònhphaát triïín vaâ höåi nhêåp. Phaát triïín àö thõ laâ möåt trongnhûäng nöåi dung quan troång trong lônh vûåc quy hoaåchxêy dûång àö thõ. Àïí àö thõ phaát triïín cêìn phaãi coá möåtquy hoaåch phuâ húåp vúái chêët lûúång tûâng giai àoaån. Àöìaán quy hoaåch phaãi coá tñnh khaã thi, àaãm baão àö thõ phaáttriïín theo chiïìu hûúáng tñch cûåc, phuâ húåp vúái àùåc àiïímriïng vaâ phaát huy àûúåc nhûäng thaânh töë bïn trong noá.Phaát triïín àö thõ, trûúác hïët phaãi àaãm baão tñnh bïìn vûäng

trong tûå thên àö thõ. Tñnh bïìn vûäng àûúåc thïí hiïån búãichêët lûúång àö thõ thöng qua caác yïëu töë vïì kinh tïë - xaähöåi - möi trûúâng - vùn hoaá - vùn minh àö thõ. úã àoá,ngûúâi dên àö thõ àûúåc àùåt úã võ trñ trung têm. Àiïìu kiïånsöëng, caác dõch vuå, tiïån ñch àö thõ laâ àiïím cöång chochêët lûúång àö thõ nhùçm khùèng àõnh sûå bïìn vûäng.Nhûng àoá laâ àiïìu khöng dïî daâng, búãi riïng khaái niïåmvïì àö thõ bïìn vûäng rêët àa daång vaâ sûå nhòn nhêån cuãacon ngûúâi àöëi vúái xaä höåi laâ àa chiïìu. Àêìu tû phaát triïínlaâ hònh thûác àêìu tû coá aãnh hûúãng trûåc tiïëp àïën viïåctùng tiïìm lûåc cuãa nïìn kinh tïë noái chung, tiïìm lûåc saãnxuêët kinh doanh cuãa tûâng cú súã saãn xuêët kinh doanhnoái riïng, laâ àiïìu kiïån chuã yïëu àïí taåo cöng ùn viïåc laâmvaâ nêng cao àúâi söëng cuãa moåi thaânh viïn trong xaä höåi.

Nhûäng nùm qua, Chñnh phuã vaâ chñnh quyïìn àõaphûúng àaä ban haânh nhiïìu chñnh saách, chûúng trònhrêët phong phuá àïí khuyïën khñch höî trúå doanh nghiïåptrong hoaåt àöång àêìu tû phaát triïín àö thõ.

Chñnh quyïìn àõa phûúng thïí hiïån sûå troång thõ àöëivúái caác doanh nghiïåp thöng qua caác hoaåt àöång xuáctiïën àêìu tû tñch cûåc, taåo moåi àiïìu kiïån thuêån lúåi chocaác doanh nghiïåp trong vaâ ngoaâi nûúác tòm hiïíu möitrûúâng àêìu tû. Cöng böë röång raäi caác quy hoaåch àaäàûúåc phï duyïåt, taåo àiïìu kiïån töët nhêët cho caác nhaâàêìu tû nûúác ngoaâi tiïëp cêån thöng tin vïì quy hoaåch àïíxêy dûång kïë hoaåch àêìu tû. Quy trònh thûåc hiïån dûå aánàêìu tû xêy dûång àaä roä raâng, vûâa caãi caách thuã tuåc haânhchñnh àïí chuã àêìu tû dïî thûåc hiïån, nhûng cuäng xaácàõnh roä traách nhiïåm, nêng cao hiïåu quaã quaãn lyá nhaânûúác cuãa caác cú quan quaãn lyá vïì phaát triïín àö thõ taåiàõa phûúng. Trong lônh vûåc tû vêën, xuác tiïën àêìu tû,nhûäng nùm gêìn àêy nhiïìu àö thõ coá sûå chuêín bõ chuàaáo àïí múâi goåi doanh nghiïåp nûúác ngoaâi noái chung vaâdoanh nghiïåp nûúác ta noái riïng. Nhûäng nöî lûåc naâycöång vúái lúåi thïë cuãa nhiïìu àö thõ vïì haå têìng, nguöìnnhên lûåc, caãi caách haânh chñnh… àaä taåo sûå haâi loâng vaâan têm àïí doanh nghiïåp trong vaâ ngoaâi nûúác tùngcûúâng àêìu tû. Lônh vûåc àêìu tû cuãa doanh nghiïåp vûâatêåp trung vaâo saãn xuêët taåo ra saãn phêím cöng nghïåcao, saãn phêím coá giaá trõ gia tùng vaâ khaã nùng caånhtranh lúán, vûâa chuá troång vaâo lônh vûåc phaát triïín haåtêìng àö thõ, thûúng maåi - dõch vuå hiïån nay rêët phuâ húåpvúái chuã trûúng múâi goåi àêìu tû, phaát triïín bïìn vûäng cuãa

caác àö thõ. Àöìng haânh vúái doanh nghiïåp, chñnh quyïìnàö thõ seä taåo moåi àiïìu kiïån töët nhêët àïí caác doanhnghiïåp àêìu tû hiïåu quaã. Nhaâ nûúác luön tùng cûúâng vaitroâ àõnh hûúáng àöëi vúái thõ trûúâng bêët àöång saãn, àïí têåptrung nguöìn lûåc phaát triïín àö thõ theo àuáng àõnh hûúángquy hoaåch. Àêíy maånh xaä höåi hoáa, hoaân thiïån cú chïë,chñnh saách khuyïën khñch maånh meä caác thaânh phêìnkinh tïë tham gia àêìu tû, taåo vöën xêy dûång kïët cêëu haåtêìng àö thõ. Huy àöång maånh meä moåi nguöìn lûåc xaä höåithöng qua caác chñnh saách àöíi múái, coá tñnh àöåt phaátrong töí chûác thûåc hiïån taåo àûúåc sûác hêëp dêîn thûåc sûåàöëi vúái caác nhaâ àêìu tû (àùåc biïåt nhaâ àêìu tû nûúácngoaâi); Àêíy maånh caãi caách thuã tuåc haânh chñnh, taåomöi trûúâng phaáp lyá öín àõnh, hêëp dêîn nhaâ àêìu tû tûnhên, caác töí chûác kinh tïë trong vaâ ngoaâi nhaâ nûúác.Quyïët liïåt, àêíy nhanh cöng taác giaãi phoáng mùåt bùçngtaåo caác quyä àêët saåch cho caác dûå aán haå têìng kyä thuêåt,gùæn traách nhiïåm chñnh quyïìn cú súã, caác cêëp caácngaânh trong viïåc baân giao mùåt bùçng cho Dûå aán theoàuáng tiïën àöå yïu cêìu. Àêíy maånh cöng taác cöng khaiminh baåch caác quy hoaåch, kïë hoaåch, danh muåc caác dûåaán àêìu tû haå têìng kyä thuêåt keâm theo caác cú chïëkhuyïën khñch, ûu àaäi àêìu tû cuå thïí nhùçm thu huát caácnguöìn lûåc xaä höåi. Àa daång hoáa hònh thûác àêìu tû, tñchcûåc kïu goåi, khuyïën khñch xaä höåi hoáa àêìu tû trong lônhvûåc haå têìng kyä thuêåt. Cho pheáp nhaâ àêìu tû chuã àöånglûåa choån caác hònh thûác àêìu tû phuâ húåp àaãm baão caácnguyïn tùæc caác bïn cuâng coá lúåi nhùçm súám coá àûúåcsaãn phêím cöng trònh haå têìng kyä thuêåt àö thõ àûa vaâosûã duång phuåc vuå àúâi söëng nhên dên. Nhiïìu àö thõ àaäxuác tiïën àêìu tû àïí giúái thiïåu, quaãng caáo cú höåi àêìu tûvúái bïn ngoaâi, caác cú quan xuác tiïën àêìu tû àö thõthûúâng töí chûác àoaân tham quan, khaão saát úã caác àö thõmònh, tham gia töí chûác caác höåi thaão khoa hoåc, diïînàaân àêìu tû, kinh tïë úã khu vûåc vaâ quöëc tïë. Cöng taác xuáctiïën àêìu tû phaãi àûúåc tiïën haânh àöìng böå vúái cöng taácquaãng baá hònh aãnh àö thõ vaâ du lõch àö thõ múái coá hiïåuquaã.

Caác cú quan quaãn lyá nhaâ nûúác vêîn àang tiïëp tuåc raâsoaát, àöíi múái cú chïë chñnh saách taåo möi trûúâng thuêånlúåi àïí tùng khaã nùng tiïëp cêån vöën, khuyïën khñch àêìutû, nhêët laâ àöëi vúái nhûäng doanh nghiïåp coá triïín voångphaát triïín, coá saãn phêím àaáp ûáng yïu cêìu cuãa thõtrûúâng nhûng àang gùåp khoá khùn vïì taâi chñnh; taåo möitrûúâng cho caác doanh nghiïåp xuác tiïën thûúng maåi, xêydûång thûúng hiïåu, tòm kiïëm thõ trûúâng àêìu ra cho saãnphêím. Cuå thïí laâ, caác Súã, ban, ngaânh àaä têåp trung raâ

soaát, tham mûu sûãa àöíi, böí sung, ban haânh múái caácvùn baãn quy phaåm phaáp luêåt trong lônh vûåc naây theohûúáng caãi caách thuã tuåc haânh chñnh. Nêng cao chêëtlûúång hoaåt àöång tû vêën, tùng tñnh hêëp dêîn cuãa möitrûúâng àêìu tû àïí huy àöång nhiïìu hún nûäa caác nguöìnlûåc daânh cho haå têìng àö thõ vaâ thu huát àêìu tû theo cúchïë “möåt cûãa àiïån tûã” trïn moåi lônh vûåc. Cú chïë möåtcûãa liïn thöng laâ cú chïë giaãi quyïët cöng viïåc cuãa töíchûác, caá nhên thuöåc traách nhiïåm, thêím quyïìn cuãanhiïìu cú quan haânh chñnh nhaâ nûúác cuâng cêëp hoùåcgiûäa caác cêëp haânh chñnh tûâ hûúáng dêîn, tiïëp nhêån giêëytúâ, höì sú, giaãi quyïët àïën traã kïët quaã àûúåc thûåc hiïån taåimöåt àêìu möëi laâ böå phêån tiïëp nhêån vaâ traã kïët quaã cuãamöåt cú quan haânh chñnh nhaâ nûúác. Ngoaâi ra, thúâi giangêìn àêy viïåc xêy dûång, ban haânh thïí chïë àaä coá nhiïìu

caãi tiïën nhû töí chûác lêëy yá kiïën àoáng goáp röång raäi cuãacaác böå, ngaânh, àoaân thïí, kïí caã cú quan baáo chñ vaânhên dên. Caác àö thõ àaä nghiïn cûáu, xêy dûång kïëhoaåch àêìu tû phaát triïín trung, daâi haån, ûu tiïn chonhûäng cöng trònh troång àiïím; coá cú chïë phên cêëp àêìutû vaâ nêng cao nùng lûåc quaãn lyá àêìu tû theo hûúángngûúâi quyïët àõnh àêìu tû phaãi cên àöëi khaã nùng böë trñvöën trûúác khi phï duyïåt dûå aán, chõu traách nhiïåm quyïëtàõnh hònh thûác lûåa choån nhaâ thêìu vaâ chêët lûúång, hiïåuquaã cuãa dûå aán.

Chñnh saách höî trúå àêìu tû: laâ caác hoaåt àöång cêìnthiïët vaâ tiïëp theo caác bûúác trïn. Àêy laâ nhûäng hoaåtàöång giuáp cho doanh nghiïåp àêìu tû triïín khai dûå aánsau khi àaä quyïët àõnh àêìu tû. Caác mûác ûu àaäi taâi chñnh- tiïìn tïå daânh cho vöën àêìu tû trûúác hïët phaãi baão àaãmcho caác doanh nghiïåp àêìu tû tòm kiïëm àûúåc lúåi nhuêåncao nhêët trong àiïìu kiïån kinh doanh chung cuãa khuvûåc, cuãa möîi nûúác; àöìng thúâi noá coân khuyïën khñch hoåàêìu tû vaâ núi maâ Chñnh phuã muöën khuyïën khñch àêìutû. Taåo àiïìu kiïån giaän thuïë àïí doanh nghiïåp coá vöënquay voâng. Böë trñ nguöìn vöën ngên saách àïí àêìu tû àöëiûáng cho caác dûå aán PPP kïu goåi nhaâ àêìu tû nûúácngoaâi. Àöìng thúâi, coá chñnh saách ûu àaäi àuã sûác hêëp dêînàöëi vúái möåt söë dûå aán haå têìng kinh tïë - xaä höåi coá quymö lúán, coá tñnh lan toãa cao vaâ taác àöång tñch cûåc àïënsûå phaát triïín chung cuãa àêët nûúác. Àöíi múái chïë àöå quyàõnh cho doanh nghiïåp lêåp baáo caáo thuïë, baáo caáo taâichñnh theo hûúáng minh baåch, àún giaãn, tiïët kiïåm thúâigian vaâ chi phñ cuãa doanh nghiïåp, nhû: nöåp qua àûúâng

DOANH NGHIÏåP VÚÁI SÛÅ NGHIÏåP PHAÁT TRIÏÍN...


bûu àiïån, hoùåc internet coá maä taâi khoaãn. Töí chûác triïínkhai töët vaâ nghiïm tuác quy chïë giaãi quyïët caác yïu cêìu,thuã tuåc haânh chñnh cho ngûúâi nöåp thuïë theo “cú chïëmöåt cûãa” àïí thuêån lúåi cho ngûúâi nöåp thuïë.

Tuy nhiïn, trong thûåc tiïîn triïín khai vêîn coân nhiïìuvûúáng mùæc naãy sinh. Àoá laâ, trong cú chïë quaãn lyánhûäng nùm qua, rêët nhiïìu quy àõnh àûúåc sûãa àöíi, böísung. Nhiïìu àiïím sûãa àöíi giuáp cho viïåc hoaân thiïån vaâchùåt cheä quy chïë hún nhûng laåi gêy khoá cho doanhnghiïåp, vûâa thûåc hiïån xong möåt böå höì sú laåi phaãi tiïëptuåc thay böå höì sú khaác vò coá möåt vùn baãn khaác ra àúâi.Àiïìu naây àaä laâm chêåm quaá trònh thûåc hiïån, chêåm quaátrònh giaãi ngên. Nïëu laâ cú chïë phaãi coá tñnh daâi húi, vòvêåy, cêìn coá sûå chuêín bõ thêëu àaáo trong quaá trònh xêydûång cú chïë. Möåt vêën àïì gêy ra tònh traång quaãn lyá àêìutû keám hiïåu quaã laâ chêët lûúång quy hoaåch vaâ thiïëu cöngkhai minh baåch thöng tin úã möåt söë dûå aán. Viïåc quaãn lyáàêìu tû theo quy hoaåch hiïån nay laâ rêët khoá. Quy hoaåchcuãa Chñnh phuã cho pheáp caác böå ngaânh, àõa phûúng tûåphï duyïåt. Nhû vêåy, ngûúâi coá àuã thêím quyïìn phïduyïåt cuäng coá àuã thêím quyïìn quy hoaåch, gêy ranhûäng vêën àïì bêët öín… Hïå thöëng thïí chïë phaáp luêåtvêîn coân chûa àöìng böå, thiïëu nhêët quaán vaâ trong möåtsöë lônh vûåc chûa baám saát quaá trònh chuyïín àöíi khoákhùn vaâ phûác taåp. Sûå chûa àöìng böå cuãa hïå thöëng thïíchïë möåt mùåt thïí hiïån úã chöî möåt söë Luêåt, Phaáp lïånh àaäban haânh nhûng caác Nghõ àõnh vaâ Thöng tû hûúáng dêîntriïín khai chêåm àûúåc ban haânh. Sûå thiïëu nhêët quaántrong hïå thöëng thïí chïë biïíu hiïån roä trong viïåcchêåm chuêín bõ vaâ ban haânh caác vùn baãn dûúáiLuêåt, Phaáp lïånh àïí hûúáng dêîn thi haânh. Nhiïìu cúquan nhaâ nûúác vêîn coá xu hûúáng giûä thuêån lúåi cho hoaåtàöång quaãn lyá cuãa mònh nhiïìu hún laâ àaáp ûáng nhu cêìutaåo thuêån lúåi cho doanh nghiïåp vaâ ngûúâi dên.

Bïn caånh àoá coá möåt thûåc tïë laâ cho àïën nay Nhaânûúác ta vêîn chûa coá caách naâo khùæc phuåc àûúåc tñnhcuåc böå tûâng ngaânh, tûâng lônh vûåc trong viïåc xêy dûång,ban haânh vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt. Thuã tuåc haânhchñnh vêîn chûa àûúåc caãi caách àún giaãn hoaá triïåt àïí,tñnh cöng khai minh baåch coân thêëp. Sau möåt thúâi giancoá nhûäng kïët quaã bûúác àêìu trong caãi caách thuã tuåchaânh chñnh, thúâi gian gêìn àêy vêîn coân möåt söë thuã tuåchaânh chñnh khöng húåp lyá, phûác taåp, tiïëp tuåc gêy phiïìnhaâ cho dên vaâ doanh nghiïåp. Cú chïë möåt cûãa vaâ möåtcûãa liïn thöng úã nhiïìu núi chûa phaát huy àûúåc hiïåuquaã vaâ chûa thöëng nhêët, vñ duå nhû “Möåt cûãa” maâ vêînnhiïìu thuã tuåc laâ tònh traång vêîn coân xaãy ra taåi möåt söë cúquan haânh chñnh, núi maâ “Möåt cûãa” coân mang tñnhhònh thûác. Chûa coá àûúåc caác cú chïë chñnh saách mang

tñnh àùåc thuâ, ûu tiïn, àöåt phaá trong lônh vûåc àêìu tûcöng trònh haå têìng kyä thuêåt; cú chïë chñnh saách chûataåo àûúåc sûå hêëp dêîn, thu huát nguöìn lûåc cuãa xaä höåi; Vïìthuã tuåc haânh chñnh trong cöng taác àêìu tû xêy dûång coánhiïìu thay àöíi, coân nhiïìu yïu cêìu, quy àõnh chöìngcheáo, cûáng nhùæc dêîn àïën khoá khùn trong viïåc töí chûácthûåc hiïån.

Àaä coá rêët nhiïìu doanh nghiïåp nûúác ngoaâi àêìu tûcêìn höî trúå phaáp lyá àïí coá thïí tiïëp tuåc thûåc hiïån dûå aán,vò khi laâm thuã tuåc thuï àêët, àaåi diïån doanh nghiïåp naâycho biïët, viïåc phaãi àoáng khoaãn tiïìn thuï àêët möåt lêìnquaá lúán, trong khi coân phaãi thûåc hiïån àêìu tû nhaâ maáy,mua sùæm thiïët bõ, maáy moác…, àaä khiïën doanh nghiïåpgùåp khoá vïì taâi chñnh. Cuâng vúái doanh nghiïåp nûúácngoaâi, doanh nghiïåp trong nûúác cuäng gùåp khoá khùn vòvêën àïì naây. Múái àêy, möåt doanh nghiïåp taåi TP.HCMthuï àêët taåi khu cöng nghiïåp trïn àõa baân tónh BònhDûúng àaä bõ ngên haâng tûâ chöëi cho vay vöën àïí àêìu tûnhaâ maáy saãn xuêët haâng nöng saãn. Theo doanh nghiïåpnaây, ngên haâng tûâ chöëi cho vay vöën, búãi theo Luêåt Àêëtàai 2013, höì sú vay vöën cuãa doanh nghiïåp thiïëu túâ xaácnhêån cuãa àún võ kinh doanh haå têìng KCN do doanhnghiïåp chûa thûåc hiïån nöåp tiïìn thuï àêët möåt lêìn.

Nhû vêåy, doanh nghiïåp àêìu tû haå têìng phaãi àoángtiïìn thuï àêët möåt lêìn àöëi vúái phêìn diïån tñch àaä chothuï vaâ phêìn diïån tñch sùæp cho thuï - nïëu muöën thutiïìn thuï àêët möåt lêìn cuãa khaách haâng laâ khöng húåp lyá,vò coá thïí hiïíu, chó khi doanh nghiïåp haå têìng àoáng tiïìnthuï àêët möåt lêìn thò caác nhaâ àêìu tû thûá cêëp múái àûúåcthuï laåi vúái hònh thûác traã tiïìn thuï àêët möåt lêìn vaâ àûúåccêëp söí àoã. Nïëu thûåc hiïån nhû vêåy, seä hoáa giaãi àûúåckhoá khùn cuãa nhaâ àêìu tû thûá cêëp khi thïë chêëp söí àoãvay vöën ngên haâng. Tuy nhiïn, viïåc àoáng tiïìn möåt lêìnàöëi vúái àa söë chuã àêìu tû hiïån nay laâ rêët khoá, thêåm chñlaâ aáp lûåc quaá lúán, búãi chi phñ àoá quaá lúán. Mûác phñchuyïín àöíi muåc àñch sûã duång àêët cuäng àang laâ vêën àïìkhiïën caác doanh nghiïåp “àûáng ngöìi khöng yïn”. Cuåthïí laâ khung giaá àêët múái cao hún gêëp 2-3 lêìn khunggiaá àêët aáp duång tûâ nùm 2009 àïën nay, cho duâ chûatñnh túái aáp duång khung giaá naây àïí tñnh tiïìn sûã duångàêët, maâ chó cêìn aáp vaâo àïí tñnh thuïë, phñ, xûã phaåt viphaåm àêët àai… cuäng àaä thïm möåt gaánh quaá nùång chohêìu hïët doanh nghiïåp.

Chñnh saách thùæt chùåt tiïìn tïå, kiïím soaát laåm phaát vaâcùæt giaãm àêìu tû cöng àaä aãnh hûúãng khöng nhoã àïën thõtrûúâng taâi chñnh. Do thiïëu vöën, vöën tûå coá cuãa doanhnghiïåp thêëp, nhûäng bêët cêåp trong viïåc taái cú cêëunguöìn vöën (thoaái vöën, cú cêëu caác khoaãn vöën vay ngùænhaån, cú cêëu núå…) vaâ viïåc tiïëp cêån nguöìn vöën tûâ caáctöí chûác tñn duång cuäng nhû huy àöång nguöìn vöën nhaânröîi trong dên gùåp khoá khùn caâng gia tùng mûác àöå aãnhhûúãng tiïu cûåc àïën saãn xuêët kinh doanh vaâ àêìu tû cuãacaác doanh nghiïåp ngaânh xêy dûång. Mùåc duâ laäi suêëtvay vöën tñn duång gêìn àêy àaä àûúåc àiïìu chónh giaãm,nhûng nhiïìu doanh nghiïåp, àùåc biïåt laâ caác doanhnghiïåp nhoã vaâ vûâa rêët khoá khùn trong viïåc tiïëp cêånvöën vay tûâ caác ngên haâng do khöng àuã àiïìu kiïån phaáplyá àïí vay vöën; giaá àêìu vaâo cuãa nhiïìu loaåi vêåt tû,

DOANH NGHIÏåP VÚÁI SÛÅ NGHIÏåP PHAÁT TRIÏÍN...





I. THAÂNH PHÖË CÛÅC LÚÁN VAÂ CAÁC THAÁCHTHÛÁC

Coá nhiïìu caách àõnh nghôa vïì thaânh phöë cûåc lúán(Mega City), tuy nhiïn phöí biïën nhêët trïn thïë giúáihiïån nay vêîn laâ dûåa vaâo dên söë, theo àoá, thaânh phöëcûåc lúán phaãi coá 10 triïåu dên trúã lïn.

Quy hoaåch àiïìu chónh thaânh phöë Höì Chñ Minh dûåbaáo àïën nùm 2025 TP. HCM coá trïn 10 triïåu dên, coáthïí noái thaânh phöë cuäng seä àûáng vaâo danh saách caácthaânh phöë cûåc lúán úã khu vûåc chêu AÁ. Do vêåy, cêìnsúám dûå baáo vïì caác thaách thûác seä gùåp phaãi, àïì racaác giaãi phaáp àïí giaãi quyïët nhêët laâ vïì quy hoaåch vaãtöí chûác thûåc hiïån.

Caác thaách thûác cuãa thaânh phöë cûåc lúán coá thïí baogöìm: (1) Tñnh caånh tranh (Competitiveness) (ii) Dênsöë tùng nhanh (Population) (iii) Góaãm ngheâo àö thõ(Poverty alleviation (iv) Ö nhiïîm möi trûúâng(Pollution) (v) Biïën àöíi khñ hêåu (Chimate Change)

(vi) uân tùæc giao thöng (Traffic jam) (vii) Sûå phuå thuöåclêîn nhau giûäa phaát triïín àö thõ vaâ nöng thön(Interdependency of urban and rural Developmeng)(viii) Chñnh saách quaãn trõ àö thõ (Political).1. Tñnh caånh tranhTñnh caånh tranh vaâ thaânh cöng kinh tïë cuãa caác

àö thõ seä xaác àõnh tûúng lai kinh tïë cuãa caác quöëc gia.Nïëu khu vûåc àö thõ àoáng goáp ñt nhêët 50% GDP cuãaquöëc gia vaâ trong möåt vaâi trûúâng húåp coá thïí lïn àïën70% thò roä raâng laâ caác àö thõ coá hiïåu quaã, coá coá vaitroâ quan trong thuác àêíy sûå tùng trûúãng kinh tïë chosûå phöìn thõnh trong tûúng lai. Nhûäng àö thõ thaânhcöng nhêët seä laâ caác àö thõ coá khaã nùng hêëp dêîn caácnhaâ àêìu tû vaâ nhaâ doanh nghiïåp lúán vûâa vaâ nhoãbùçng viïåc cung ûáng haå têìng cú súã, phûúng tiïån vaâdõch vuå töët nhêët. Noái möåt caách khaác, laâ coá möåt möitrûúâng hoaåt àöång töët nhêët. Theo töí chûác EIU(Economist Intelligence Unit) nùm 2012 àaä àûa ra 8

THAÂNH PHÖË HÖÌ CHÑ MINH - THAÂNH PHÖË CÛÅC LÚÁN, CAÁC THAÁCH

THÛÁC GIAÃI PHAÁP QUY HOAÅCH VAÂ KÏË HOAÅCH THÛÅC HIÏåN

NGUYÏÎN ÀÙNG SÚN

Phoá Viïån trûúãng Viïån Nghiïn cûáu Àö thõ & Phaát triïín Haå têìng

Toám tùæt:

TP. HCM vúái khoaãng 10 triïåu dên laâ thaânh phöë cûåc lúán, do vêåy TP seä phaãi àöëi diïån vúái nhiïìu thaách thûác, bêët öín: tñnh

caånh tranh, dên söë tùng nhanh; giaãm ngheâo àö thõ; ö nhiïîm möi trûúâng; biïën àöíi khñ hêåu; uân tùæc giao thöng; sûå phuå thuöåc

lêîn nhau giûäa phaát triïín àö thõ vaâ nöng thön ngoåaåi thaânh; quaãn lyá bêët cêåp. Àïí khùæc phuåc caác thaách thûác bêët öín nïu trïn

phaãi dûåa vaâo góaãi phaáp quy hoaåch. Quy hoaåch trûúác tiïn phaãi laâ cú súã àïí phaát triïín TP bïìn vûäng, àïí haâi hoâa giûäa caånh

tranh kinh tïë vaâ söëng töët. Tuy nhiïn àöëi vúái TP cûåc lúán thò giaãi phaáp quy hoaåch haâng àêìu phaãi laâ mö hònh phaát triïín khöng

gian phên taán àïí caãi thiïån möi trûúâng sinh hoåc, möi trûúâng giao thöng cuãa TP. HCM cuäng khöng phaãi laâ ngoaåi lïå, quy

hoaåch TP. HCM túái nùm 2025 cuäng coá mö hònh phaát triïín khöng gian “têåp trung - àa cûåc” vúái trung têm chñnh múã röång

thaânh “cuåm trung têm” vaâ 4 trung têm khu vûåc. Tuy nhiïn hiïån nay múái chó triïín khai thûåc hiïån 2 trung têm khu vûåc: 1

hûúáng chñnh Nam ra biïín Àöng, vaâ 1 hûúáng phuå Têy - Têy Bùæc, coân 2 trung têm: 1 hûúáng chñnh Àöng àaä coá tuyïën metro

söë 1 cûãa ngoä ra miïìn Àöng vaâ 1 hûúáng phuå Têy - Têy Nam laâ cûãa ngoä tûâ miïìn Têy vaâo TP thò laåi chûa bùæt àêìu do vêåy

chûa cùn baãn khùæc phuåc àûúåc nhûäng bêët öín vaâ caác thaách thûác cuãa TP, dDo vêåy TP cêìn coá “kïë hoaåch chiïën lûúåc” àïí thûåc

hiïån quy hoaåch phaát triïín mö hònh phaát triïín khöng gian àö thõ “àa cûåc” àïí “tñch tuå dên cû” húåp lyá nhùçm giaãi quyïët cùn

baãn caác bêët öín vaâ thaách thûác cuãa möåt “TP cûåc lúán” hûúáng àïën muåc tiïu phaát triïín bïìn vûäng.

truå cöåt cuãa thaânh phöë caånh tranh laâ: (1) Sûác maånhkinh tïë (2) Tñnh hêëp toaân cêìu (3) Haå têìng àö thõ (4)Möi trûúâng thiïn nhiïn vaâ hiïím hoåa (5) Taâi chñnhvûäng vaâng (6) Nguöìn lûåc con ngûúâi (7) Quaãn lyácöng hiïåu quaã (8) Baãn sùæc vùn hoáa xaä höåi.

ÚÃ nûúác ta, Haâ Nöåi vaâ TP. HCM cuäng àûúåc xïëphaång trong caác thaânh phöë caånh tranh cuãa thïë giúáinhûng chó xïëp haång thûá 104-109 theo EIU.2. Dên söë tùng trûúãng nhanh, chêët lûúång

söëng giaãm Àïí giûä àûúåc sûå tùng trûúãng dên söë cên bùçng vúái

sûå phaát triïín kinh tïë vaâ chêët lûúång cuöåc söëng cêìnchuá yá caác vêën àïì “nhên khêíu hoåc” taác àöång àïën caácthaânh phöë bao göìm:

+ Tùng dên söë tûå nhiïn, sûå khaác biïåt giûäa söë sinhvaâ söë tûã.

+ Sûå hêëp dêîn cuãa caác thaânh phöë lúán àöëi vúái dênnhêåp cû àang taåo ra sûå quan ngaåi cuãa chñnh quyïìn.ÚÃ TP Höì chñ Minh tùng dên söë cú hoåc möîi nùm tùnghún 200.000 ngûúâi, gêìn bùçng möåt quêån trung bònh.Tuy nhiïn cêìn coá giaãi phaáp àïí chñnh ngûúâi nhêåp cûàoáng goáp vaâo tyã lïå tùng trûúãng àö thõ, hoå nïn àûúåccoi laâ “nguöìn lûåc” thay vò “gaánh nùång”. Nïn coi thaânhphöë laâ “thaânh phöë cuãa niïìm hy voång” (city of hope)chûá khöng phaãi laâ “thaânh phöë cuãa sûå tuyïåt voång”(city of despair).

+ Vïì sûå phên böë dên cû qua cêëu truác àö thõ trongtûúng lai dûåa trïn quy hoaåch sûã duång àêët àïí “tñch tuådên cû” húåp lyá, coá thïí noái quy hoaåch àö thõ vïì baãnchêët laâ “quy hoaåch phên böë dên cû”.

Thaânh phöë trïn 10 triïåu dên coá thïí thuác àêíy tùngtrûúãng kinh tïë song noá cuäng coá nguy cú laâm suygiaãm chêët lûúång cuöåc söëng maâ chuáng ta cêìn thêëytrûúác àïí khùæc phuåc.3. Giaãm ngheâo àö thõ àïí phaát triïín xaä höåiNöng dên ngheâo khöng coá àêët seä tiïëp tuåc àöí vïì

caác àö thõ, nhûng söë phêån caác nöng dên naây seä phaãiàöëi choåi vúái àöåi nguä ngûúâi ngheâo sinh ra taåi caác àöthõ. Viïåc giaãm àoái ngheâo úã caác àö thõ khöng thïí thûåchiïån àûúåc nïëu khöng taåo thïm cöng ùn viïåc laâm vaâthu nhêåp.

Trong quaá trònh àö thõ hoaá vêën àïì “phên hoaá giaâungheâo” laâ àiïìu têët nhiïn. Hiïån nay ngûúâi ta goåi àoá laâ“sûå phên chia àö thõ”. ÚÃ TP. HCM nïëu tñnh bònh quênchung giûäa nhoám ngûúâi coá thu nhêåp cao nhêët vaânhoám coá thu nhêåp thêëp nhêët thò con söë naây chïnhkhoaãng 7 lêìn.

Ngûúâi ngheâo chõu aãnh hûúãng nghiïm troång nhêëtbúãi sûå xuöëng cêëp cuãa möi trûúâng àö thõ, hoå söëng gêìnvúái caác cöng nghiïåp àöåc haåi vaâ nguy hiïím, trongkhu vûåc coá ö nhiïîm khöng khñ cao nhêët do giaothöng, khñ thaãi cöng nghiïåp, hoå coá rêët ñt khaã nùng àïíthñch nghi vúái caác àiïìu kiïån möi trûúâng nguy haåi.

Sûå can thiïåp cuãa Chñnh phuã laâ àïí giaãm ngheâo àöthõ vaâ phaát triïín xaä höåi. Do vêåy, chñnh phuã cêìn xêydûång àõnh chïë àïí giuáp ngûúâi ngheâo àö thõ coá thïíàûúåc àaâo taåo nghïì, tiïëp cêån vúái cú súã haå têìng, nhaâúã, cöng viïåc laâm vaâ dõch vuå xaä höåi (y tïë, giaáo duåc, tñnduång nhoã...) theo hûúáng “giaãm ngheâo àa chiïìu”(Multidimensional Poverty Index - MPI), thaânh phöëkhöng coá nhaâ öí chuöåt (City Without Slums). Hiïånnay TP. HCM cuäng coân khoaãng 19.000 cùn höå luåpxuåp raách naát ven vaâ trïn kïnh raåch!

TP. HCM àaä tûâng thaânh cöng trong chûúng trònhxêy dûång “nhaâ tònh nghôa”, “nhaâ tònh thûúng” vaâ hiïånnay cuäng àang thaânh cöng trong Dûå aán “Nêng cêëpàö thõ TP. HCM” taåi caác heãm ngheâo nïn coá khaã nùnggiaãm ngheâo àö thõ.4. Ö nhiïîm möi trûúângQuaá trònh àö thõ hoáa nhanh choáng àùåc trûng búãi

mûác àoái ngheâo cao, khoaãng caách giaâu ngheâo ngaâycaâng gia tùng vaâ sûác eáp nghiïm troång vúái taâi nguyïnthiïn nhiïn vaâ möi trûúâng. Vêën àïì laâ coá cho pheáp sûåtùng trûúãng kinh tïë liïn tuåc trong khi vêîn giûä àûúåc möitrûúâng vùn hoáa xaä höåi vaâ thiïn nhiïn àoâi hoãi traáchnhiïåm vaâ tham gia vaâo viïåc ra quyïët àõnh cuãa têët caãcaác thaânh viïn liïn quan trong quaá trònh phaát triïín àöthõ hoáa sao cho khöng bõ ö nhiïîm möi trûúâng.

Vêën àïì maâ dû luêån TP. HCM hiïån nay àang lïntiïëng gay gùæt laâ tònh hònh gêy ö nhiïîm caã 3 möitrûúâng: nûúác, khöng khñ vaâ tiïëng öìn, dêîn àïën “khuãnghoaãng sinh thaái”.

Ö nhiïîm nûúác laâ nghiïm troång nhêët vò chêët thaãiàuã loaåi àïìu àöí ra kïnh raåch tûâ caác khu cöng nghiïåpcaã úã nöåi thaânh vaâ vuâng ven khöng coá xûã lyá vaâ nûúácthaãi sinh hoaåt tûâ 15000 cùn höå söëng ven vaâ trïnkïnh raåch.

Khñ thaãi cöng nghiïåp khöng àûúåc xûã lyá vaâ giaothöng àûúâng böå yïëu keám àaä taåo ra vêën àïì “keåt xe”,ö nhiïîm khöng khñ, vaâ tiïëng öìn. Nhûäng vêën àïì naâyaãnh hûúãng àïën sûác khoeã con ngûúâi vaâ chêët lûúångcuöåc söëng àö thõ. Têët caã caác hònh thûác giao thönghiïån nay lïå thuöåc nhiïìu vaâo nguyïn liïåu hoaá thaåch,khñ thaãi cöng nghiïåp cuãa caác ngaânh cöng nghiïåp önhiïîm chûa àûúåc xûã lyá àaä àoáng goáp àaáng kïí vaâo“hiïåu ûáng nhaâ kñnh” vaâ laâm biïën àöíi khñ hêåu (BÀKH)toaân cêìu. Muöën coá “möi trûúâng söëng töët” coá nghôa laâmöi trûúâng tûå nhiïn phaãi trong laânh, khöng khñ, nûúácvaâ àêët àïìu phaãi sùåch, thu gom xûã lyá chêët thaãi rùæn taåinguöìn, khöng coá nhaâ luåp xuåp raách naát, àêíy luâi khuãnghoaãng sinh thaái, do vêåy TP cêìn tiïëp tuåc “Chûúngtrònh àöåt phaá giaãm ö nhiïîm möi trûúâng” vaâ “Chûúngtrònh di dúâi caác xñ nghiïåp gêy ö nhiïîm ra khoãi nöåithaânh”. “Möi trûúâng söëng töët” laâ möåt “thaânh töë quantroång” cuãa “TP söëng töët”. “Möi trûúâng vaâ hiïím hoåathiïn nhiïn” bao giúâ cuäng laâ vêën àïì truå cöåt coá aãnh

THAÂNH PHÖË HÖÌ CHÑ MINH - THAÂNH PHÖË CÛÅC LÚÁN...


hûúãng àïën “tñnh caånh tranh” cuãa TP nhêët laâ trongthúâi kyâ BÀKH.5. Biïën àöíi khñ hêåuTheo Ngên haâng thïë giúái (WB), TP. HCM laâ möåt

trong 5 TP chõu aãnh hûúãng nùång nïì cuãa BÀKH. Höåinghõ thûúång àónh cöng ûúác khung cuãa LHQ vïìBÀKH (United Nation Framework Convention onClimate Change - UNFCCC) sûã duång 2 thuêåt ngûä àïínoái vïì biïån phaáp ûáng phoá vúái BÀKH, àoá laâ: giaãmthiïíu (mitigation) laâ giaãm phaát thaãi khñ nhaâ kñnh(KNK), nhiïåt àöå êëm dêìn lïn toaân cêìu vaâ thñch ûáng(adaptation) vúái nhiïåt àöå tùng, nûúác biïín dêng vaâthúâi tiïët cûåc àoan. TP. HCM àaä tham gia nhoám C40,nhoám caác “thaânh phöë caác bon thêëp” (Low CarbonCity) giaãm phaát thaãi KHK vaâ TP àaä coá “Chûúng trònhàöåt phaá giaãm ngêåp nûúác, ûáng phoá vúái BÀKH, mûåcnûúác biïín dêng” àïí thñch ûáng vúái thúâi tiïët cûåc àoan(mûa lúán vaâ triïìu cûúâng)...6. UÂn tùæc giao thöngTheo Lim Hng Kiang: “Sûå chuêín bõ cú súã haå têìng

hiïåu quaã coân laâ möåt thaách thûác vaâ vêîn laâ muåc tiïucoân bõ neá traánh àöëi vúái nhiïìu thaânh phöë. Rêët nhiïìuthaânh phöë bõ sa lêìy trong khoáa ö cúâ caác àûúâng giaothöng búãi hïå thöëng vêån taãi khöng thïí àöëi phoá vúái sûågia tùng ài laåi”.

ÚÃ TP. HCM uân tùæc giao thöng khöng chó laâ “thaáchthûác” maâ coân laâ “vêën naån”, àoá laâ do cú súã haå têìngcoân yïëu keám, “khöng coá tñnh caånh tranh”. Hiïån nayTP àaä coá “Chûúng trònh àöåt phaá giaãm uân tùæc giaothöng giaãm tai naån giao thöng” hûúáng àïën muåc tiïu“TP ài laåi dïî daâng” (An Accessible City) tiïu chñhaâng àêìu cuâa “thaânh phöë kiïíu mêîu” (Model City).Giao thöng àö thõ thò luön gùæn liïìn vúái cú súã haå têìngàö thõ. “Cú súã haå têìng àö thõ” chñnh laâ möåt “truå cöåt coátñnh caånh tranh” cuãa thaânh phöë.7. Sûå phuå thuöåc lêîn nhau giûäa phaát triïín àö

thõ vaâ nöng thönCho àïën nay sûå höî trúå cho phaát triïín àö thõ vaâ

nöng thön hiïån taách rúâi nhau dêîn àïën viïåc giaãi quyïëtvêën àïì cuãa möåt lônh vûåc naây bùçng thiïåt haåi cho lônhvûåc kia. Hai khu vûåc cuöëi cuâng nïn nhòn nhêån vai troâhöî trúå vaâ böí sung cho nhau nhiïìu hún vïì kinh tïë,möi trûúâng, viïåc phöëi húåp quaãn lyá seä caâng trúã nïnquan troång hún, àùåc biïåt khi caác mêu thuêîn vûúåtqua hïå thöëng luêåt phaáp vaâ caách quaãn lyá khöng thñch

húåp. Taåi ranh giúái àö thõ vuâng ven àö khöng chó laâàiïím noáng cuãa sûå phaát triïín höîn loaån maâ coân laâ núitiïìm êín nhûäng mêu thuêîn quyïìn lúåi. Viïåc àêìu cúphöí biïën nhû tranh chêëp àêët àai xaãy ra haâng ngaây.Ranh giúái giûäa àö thõ vaâ nöng thön mêët dêìn cuâng vúáiquaá trònh àö thõ hoáa. Caác ranh giúái cêìn àûúåc taái lêåpseä cho pheáp thaânh phöë quaãn lyá caác khu vûåc àö thõhoáa nhanh choáng vaâ nùng àöång vïì kinh tïë maâ trûúácàêy nïìn kinh tïë nöng nghiïåp khöng thïí phuåc vuåàûúåc. Nhúâ viïåc caãi thiïån hïå thöëng giao thöng, möåtsöë lúán cû dên nöng thön vaâo thaânh phöë haâng ngaây,do vêåy àaä hònh thaânh möåt húåp nhêët “möåt húåp nhêëtnöng thön - àö thõ toaân diïån” (a ComprenensiveRural-Urban Integration), àoá laâ möåt töíng thïí nöngthön àö thõ theo kiïíu “àö thõ - laâng quï” hay coân goåilaâ “laâng àö - thõ ” (large urban village).

Trong quaá trònh chuyïín àöíi nöng thön - àö thõ,lônh vûåc BÀS phaát triïín nhanh vaâ gia tùng cho tûúngxûáng vúái toaân böå nïìn kinh tïë TP. Ngaânh saãn xuêëtphuå thuöåc vaâo nöng nghiïåp truyïìn thöëng seä trúã nïnchuyïn sêu vaâ àûúåc cöng nghiïåp hoáa thöng qua kyäthuêåt múái. Nhûäng xñ nghiïåp nöng thön seä phaát triïínthaânh nhûäng xñ nghiïåp cöng nghïå cao àö thõ hoáa,giaãm ài mûác àöå ö nhiïîm nöng nghiïåp. Xêy dûång cúsúã haå têìng àaáp ûáng nhûäng nhu cêìu phaát triïín cuãavuâng ngoaåi vi. Àöång lûåc àïí phaát triïín möåt húåp nhêëtnöng thön - àö thõ laâ àö thõ hoáa nöng thön, phaát triïínnhûäng thõ trêën thõ tûá.

Theo kinh nghiïåm möåt söë nûúác, khöng thïí chúâCNH - HÀH thuác àêíy, maâ phaãi tiïën haânh àöìng thúâivúái xêy dûång nöng thön múái, àö thõ hoáa trúã thaânhkhêu then chöët phaát triïín nöng thön. Trong quaá trònhàö thõ hoáa, CNH - HÀH laâ möåt quaá trònh laâm biïën àöíithaânh phêìn cú cêëu lao àöång nöng thön vaâ cú cêëu sûãduång àêët. Do vêåy àö thõ hoáa nöng thön ngoaåi thaânhTP. HCM khöng thïí chúâ maâ phaãi gùæn vúái “xêy dûångnöng thön múái” àïí giaãi quyïët 3 vêën àïì àang haån chïënöng nghiïåp phaát triïín laâ: baão höå nöng nghiïåp, HÀHnöng nghiïåp vaâ thûúng phêím hoáa nöng nghiïåp. Quaátrònh àö thõ hoáa úã caác xaä nöng thön seä àaáp ûáng àûúåccaác tiïu chuêín cuãa àö thõ xeát vïì quy mö dên söë, cúcêëu lao àöång vaâ cú súã haå têíng. Caác thõ trêën, thõ tûácöng nghiïåp - dõch vuå seä laâm àiïím tûåa phaát triïínkhu dên cû nöng thön, giûä vai troâ thuác àêíy àö thõ hoáanöng thön vaâ quy hoaåch caác khu phöë nhoã. Trong quaátrònh àö thõ hoáa nöng thön cêìn coi troång cöng nùngtoãa saáng cuãa thaânh phöë trung têm nhû phaát huy taácduång cuãa trung têm trao àöíi vaâ lûu thöng thöng tin,tiïìn vöën vaâ nhên taâi, phöí biïën vùn minh àö thõ, kïëthúåp vúái chïnh lïåch àõa tö àêët àai thaânh thõ nöngthön.

Laâng - àö thõ cung cêëp viïåc laâm cho caác höå nöngthön. Noá àoáng goáp vaâo viïåc tiïëp tuåc caãi taåo hïå thöënghaå têìng vaâ cöng nghïå úã vuâng nöng thön ngoaåithaânh. Noá taác àöång töët túái tònh traång sûác khoãe vaâ vùnhoáa. Noá giuáp giaãm thiïíu sûå phên hoáa xaä höåi ài keâmvúái viïåc di dên ra thaânh phöë. Nïëu àûúåc quaãn lyá töëtnoá seä giuáp cho viïåc baão vïå möi trûúâng cho caã TP vaânöng thön ngoaåi thaânh bùçng viïåc phên böë saãn xuêët



vaâ dên cû trïn khu vûåc tûúng àöëi röång. Do vêåy caácthaânh phöë laâm töët seä laâ caác thaânh phöë phaát triïínàûúåc möëi quan hïå àïí thoãa maän àûúåc caã nhu cêìucuãa TP vaâ khu vûåc ngoaåi thaânh.8. Chñnh saách quaãn trõ àö thõ coân bêët cêåpTrong xu thïë toaân cêìu hoáa vaâ xaä höåi thöng tin lêåp

trònh, noá thay àöíi ngay caã caác töí chûác bïn trong cuãacaác cöng súã, caác quan àiïím vïì cöng viïåc, giaáo duåcvaâ viïåc töí chûác laåi cöng viïåc.

Àöëi diïån vúái nhûäng thay àöíi naây, caã quaãn lyá Nhaânûúác vaâ cú chïë dên chuã cêìn àûúåc thïí hiïån thöngqua cöng cuå àõnh chïë hiïån àang chõu aáp lûåc cuãa “sûåthay àöíi”/“caãi caách”. Coá thïí noái chñnh saách quaãn lyáàö thõ úã nûúác ta coân “chêåm àöíi múái”. cú chïë quaãn lyácoân nùång vïì “xin - cho” nheå vïì “phuåc vuå”, nùång “trïnxuöëng” nheå dûúái lïn”. Do vêåy TP cêìn tiïëp tuåc“Chûúng trònh àöåt phaá caãi caách haânh chñnh”. Taåomöëi quan hïå giûäa ngûúâi dên vaâ chñnh quyïìn àûúåcgêìn guäi, ngûúâi dên haâi loâng vaâ chêëp haânh töët, chñnhquyïìn thên thiïån vúái cöng dên vaâ doanh nghiïåp,khaão saát “chó söë haâi loâng cuãa ngûúâi dên vaâ doanhnghiïåp”. Cûúng quyïët chêën chónh tònh traång thiïëutraách nhiïåm, gêy phiïìn haâ, nhuäng nhiïîu, tiïu cûåc, vöcaãm trong möåt söë böå phêån caán böå cöng chûác khi thihaânh cöng vuå aãnh hûúãng àïën niïìm tin cuãa nhên dênvaâ tùng cûúâng hiïåu lûåc vaâ hiïåu quaã quaãn lyá nhaânûúác.

“Nguöìn lûåc con ngûúâi” cuäng laâ “möåt truå cöåt trongquaãn trõ thaânh phöë coá tñnh caånh tranh cao” cêìn àûúåckhai thöng. Do vêåy TP cêìn tiïëp tuåc thûåc hiïån“Chûúng trònh àöåt phaá nêng cao chêët lûúång nguöìnnhên lûåc”, àïí moåi ngûúâi coá viïåc laâm, àaáp ûáng yïucêìu cuãa “Chûúng trònh àöåt phaá chuyïín dõch cú cêìukinh tïë” laâ truå cöåt taåo nïn “sûác maånh kinh tïë” “coá tñnhcaånh tranh” haâng àêìu. Trong quaãn trõ àö thõ, yïëu töëquyïët àõnh: nguöìn nhên lûåc (The Decision Factor:Human Capital).

“Quaãn lyá cöng hiïåu quaã” cuäng laâ “möåt truå cöåt coátñnh caånh tranh”.

Trûúác böëi caãnh àö thõ coá nhiïìu biïën àöíi nhû hiïånnay, cêìn giaãm búát kiïím soaát vaâ can thiïåp cuãa chñnhquyïìn vaâ gia tùng quaãn lyá theo hûúáng thuyïët phuåcvaâ taåo àiïìu kiïån cho têët caã caác khu vûåc vúái traáchnhiïåm chuã àaåo cuãa khu vûåc cöng, do vêåy cêìn súámhònh thaânh “chñnh quyïìn àö thõ”, àõa phûúng cêìnàûúåc tûå chuã trong quaá trònh toaân cêìu hoaá, noá seä giuápthaânh phöë trúã nïn caånh tranh àûúåc vïì kinh tïë, vaâ

hêëp dêîn hún. Tñnh phûác taåp cuãa caác vêën àïì maâ caác thaânh phöë

àang phaãi àöëi mùåt khöng thïí giaãi quyïët búãi bêët kyâ töíchûác riïng leã naâo àûúåc, maâ phaãi húåp nhêët liïnngaânh, liïn kïët giûäa cöng vaâ tû, phaát triïín khu vûåckinh tïë tû nhên vaâ sûå àöìng thuêån cuãa cöång àöìng.

Cuöåc khuãng hoaãng vïì quaãn lyá úã phêìn lúán caácquöëc gia chó coá thïí àûúåc giaãi quyïët thöng qua viïåctham gia nhiïìu hún cuãa chñnh quyïìn àõa phûúngtrong viïåc lêåp kïë hoaåch vaâ ra quyïët àõnh úã cêëp àö thõvaâ cöång àöìng. Quaá trònh phên quyïìn thêåt sûå àaä bùætàêìu úã möåt söë quöëc gia phaãi àûúåc tiïëp tuåc nhû möåtgiaãi phaáp giuáp thay àöíi caách quaãn lyá àö thõ yïëu keám,laåc hêåu hiïån hûäu sang quaá trònh quaãn lyá àiïìu haânhroä raâng, coá sûå phaãn höìi vaâ coá traách nhiïåm hún. Caácthaânh phöë hiïån àang phaãi àêëu tranh vúái 3 xu hûúángcûåc lúán: toaân cêìu hoáa, àö thõ hoáa vaâ phên quyïìnhoáa.

Cêìn tùng cûúâng möëi quan hïå giûäa thaânh phöë vaâchñnh quyïìn cuãa caác tónh lên cêån trong Vuâng àö thõnhùçm àaåt àûúåc sûå öín àõnh vïì chñnh trõ bùçng caách taåora nhûäng cöng cuå húåp taác hûäu hiïåu àöëi vúái chñnhquyïìn caác àõa phûúng lên cêån vaâ trûúác mùæt cêìn thiïëtlêåp caác quy àõnh roä raâng cho viïåc thûúng thaão àïícuâng phaát triïín. Vêën àïì laâ cêìn “liïn kïët”, “húåp taác”vuâng TP. HCM thay vò “caånh tranh” vuâng bao göìm 8tónh vaâ thaânh phöë laâ TP. HCM, Àöìng Nai, Baâ Rõa -Vuäng Taâu, Bònh Dûúng, Bònh Phûúác, Têy Ninh, LongAn, Tiïìn Giang. Vuâng TP. HCM seä laâ “cûãa ngoä” nöëiViïåt Nam vúái thïë giúái àïí trúã thaânh “àiïím nuát cuãamaång lûúái kinh tïë toaân cêìu” coá tñnh caånh tranh caothu huát àûúåc nhiïìu àêìu tû nûúác ngoaâi vaâ caã nguöìnnhên lûåc nûúác ngoaâi, hûúáng àïën “thaânh phöë quöëc tïë”(International City), “thaânh phöë toaân cêìu” (GlobalCity) coá “tñnh hêëp dêîn toaân cêìu” vaâ àoá cuäng laâ “möåttruå cöåt coá tñnh caånh tranh”. Tuy nhiïn úã nûúác ta hiïånchûa coá cú chïë quaãn lyá cho Vuâng àö thõ TP. HCM,nïn vêîn “maånh ai nêëy laâm”, “lúåi bêët cêåp haåi”.

Thêåt khoá maâ xêy dûång àûúåc cú chïë quaãn lyá xaähöåi trong thïë giúái khöng biïn giúái. Do vêåy “Suy nghôtoaân cêìu, haânh àöång àõa phûúng”, coá leä àoá laâ cú súãàïí caãi caách àõnh chïë quaãn lyá, nhêët laâ trong giai àoaån“xaä höåi nguy cú” vò BDKH, vaâ vò traái àêët laâ ngöi nhaâchung cuãa chuáng ta.II. GIAÃI PHAÁP QUY HOAÅCH VAÂ KÏË HOAÅCH

THÛÅC HIÏåN1. Giaãi phaáp quy hoaåchVai troâ cuãa chñnh saách àö thõ trûúác tiïn phaãi laâ

quy hoaåch sao cho caác thaânh phöë àaáp ûáng möåt caáchtöët nhêët caác nhu cêìu kinh tïë xaä höåi vaâ xaác àõnh laâ ailaâ ngûúâi àaánh giaá caác nhu cêìu soaån thaão vaâ thi haânhcaác quyïët àõnh?

Nhòn chung nhûäng taâi liïåu vïì quy hoaåch àö thõkhöng àïì cêåp túái caác vêën àïì naây. Nhûng roä raâng àoálaâ nhûäng vêìn àïì quan troång vò chuáng dûåa vaâo viïåcthûåc thi quyïìn lûåc trong lônh vûåc naây.

Trûúác tiïn quy hoaåch àö thõ phaãi laâ cú súã àïì“thaânh phöë phaát triïín bïìn vûäng” (PTBV).

Theo Ngên haâng thïë giúái (WB) “Sûå PTBV cuãa



caác àö thõ vaâ viïåc xêy dûång caác àö thõ bïìn vûäng laâmuåc tiïu quan troång nhêët àöëi vúái cöng taác xêy dûång.

Cuäng theo WB, thaânh phöë PTBV coá 4 tiïu chñ: (1)Caånh tranh (Competitiveness) (2) Söëng töët(Liveability) (3) Quaãn trõ thaânh phöë töët (GoodGovernance),vaâ (4) Ngên haâng taâò chñnh laânh maånh(Bankability).

Theo Economist Intelligence Unit (EIU): “Thaânhphöë caånh tranh” bao göìm 8 truå cöåt: (1) Sûác maånhkinh tïë (2) Tñnh hêëp dêîn toaân cêìu (3) Haå têìng àö thõ(4) Möi trûúâng tûå nhiïn vaâ hiïím hoåa (5) Taâi chñnhvûäng vaâng (6) Nguöìn lûåc con ngûúâi (7) Quaãn lyá cönghiïåu quaã (8) Baãn sùæc vùn hoáa xaä höåi.

Theo Mike Douglass: Caác thaânh töë cuãa möåt“Thaânh phöë söëng töët” bao göìm: (1) Sûå phaát triïín cuãacaá nhên: (i) Sinh kïë (ii) Sûác khoãe (iii) Giaáo duåc (iv)An toaân, an ninh (2) Möi trûúâng söëng töët: khöng khñ,àêët, cêëp nûúác, chêët thaãi rùæn, khu nhaâ öí chuöåt (3) Àúâisöëng vùn hoáa - xaä höåi, cöång àöìng (i) Cöång àöìnghaânh àöång vaâ xaä höåi dên sûå (ii) Quaãn trõ àö thõ coá sûåtham gia cuãa dên cû (iii) Têåp quaán vaâ tiïån nghi vùnhoáa (iv) Cöång àöìng vaâ khöng gian cöng cöång vúáikhöng gian chung cuãa thaânh phöë.

Coân “Quaãn trõ thaânh phöë töët vúái ngên haâng taâichñnh laânh maånh “laâ àïí cên bùçng giûäa caånh tranhkinh tïë vaâ söëng töët, hûúáng túái muåc tiïu PTBV.

Quy hoaåch àö thõ laâ cú súã àïí khùæc phuåc tònhtraång khöng öín àõnh/ thaách thûác cuãa àö thõ. Tuynhiïn àïí “giaãi quyïët cùn baãn” nhûäng bêët öín vaâ caácthaách thûác hûúáng àïën muåc tiïu PTBV, thò phaãi dûåavaâo giaãi phaáp quy hoaåch haâng àêìu laâ “mö hònh phaáttriïín khöng gian àö thõ”.

Tûâ nùm 1930, Le Corbusier àaä cho rùçng “Thaânhphöë cûåc lúán hiïån àaåi àaä trúã thaânh nöîi lo êu ngöåtngaåt, tûúng tûå nhû nhûäng traåi khöíng löì, nhûäng keã lïulöíng, têåp trung vaâo caác toa xe cuãa mònh bùçng haângloaåt thûá löån xöån… Thaânh phöë laâ cöng cuå lao àöång,caác thaânh phöë hoaân thaânh hún caác chûác nùng àoá noábõ àònh trïå, noá laâm hoãng thên thïí, noá mêu thuêîn vúáilyá trñ..”

Trong khi saãn sinh nhûäng möëi àe doåa àoá thò coá 2quan niïåm lyá thuyïët àöëi lêåp nhau àûúåc àïì ra laâ: möhònh “àö thõ hoáa têåp trung” vaâ “àö thõ hoáa phên taán”.Hai cûåc lyá thuyïët xêy dûång àö thõ àoá xuêët hiïån trûúácúã nguyïn tùæc phên böë caác àiïím dên cû àö thõ. Mùåcduâ dûåa trïn caác lyá leä khaác nhau, möîi hûúáng nghiïncûáu àïìu àùåt cho mònh muåc àñch húåp lyá hoáa caác àiïímdên cû àö thõ. Àö thõ hoáa têåp trung hay phên taáncuäng àïìu laâ hêåu quaã sêu sùæc cuãa 3 cuöåc caáchmaång: cöng nghiïåp, nhên vùn vaâ xaä höåi.

Tuy nhiïn àöëi vúái caác “thaânh phöë cûåc lúán” ngaâynay thò “giaãi phaáp quy hoaåch haâng àêìu” àïìuhûúáng túái “mö hònh àö thõ phên taán”.

Vïì phên taán àö thõ: phên taán dên cû - neát chungcuãa quan àiïím phên taán àö thõ. Nguyïn nhên cuãaphên taán coá thïí khaác nhau. Nguyïn nhên cuãa traâolûu naây coá haâng loaåt hûúáng:

a. Phên taán àïí caãi thiïån möi trûúâng sinh hoåc cuãathaânh phöë vaâ caãi thiïån möi trûúâng giao thöng cuãa

thaânh phöë.b. Phên taán dûåa vaâo nöåi dung quan hïå xaä höåi

múái: thuã tiïu mêu thuêîn giûäa thaânh phöë vaâ nöngthön. Coá 2 hûúáng: Coá quy àõnh dên cû töëi àa cuãamöåt thaânh phöë vaâ phuã nhêån kiïíu àö thõ têåp trung lúán.

c. Phên taán cùn cûá ûu viïåt kinh tïë cuãa phên cêëpsaãn xuêët cöng nghiïåp. Theo Mamford “Têåp trungkhöng phaãi laâ daång duy nhêët cuãa moåi tiïëp xuác” maâ

nïn taåo nhûäng “khu töíng húåp khöng lúán” bao göìm:saãn xuêët, úã vaâ dõch vuå.

TP. HCM cuäng khöng phaãi laâ ngoaåi lïå, quy hoaåchchung xêy dûång TP. HCM àïën nùm 2025 coá 10 triïåudên cuäng seä laâ thaânh phöë cûåc lúán, mö hònh phaáttriïín khöng gian àö thõ cuãa thaânh phöë kïët húåp giûäatêåp trung - àa cûåc bao göìm cuåm trung têm hiïån hûäuvaâ caác “trung têm khu vûåc” phên taán, cuâng vúái caácàö thõ àöëi troång nhû: Àöìng Nai, Nhún Traåch, Thuã DêìuMöåt, Tên An, Bïën Lûác... ngoaâi ranh giúái haânh chñnhtrong vuâng àö thõ TP. HCM vúái baán kñnh 50km, hònhthaânh chuâm àö thõ theo hûúáng phi têåp hoáa trongvuâng TP. HCM.

1.1. Quy hoaåch xêy dûång TP. HCM phaát triïínkhöng gian àö thõ theo 4 hûúáng

- Hûúáng chñnh Àöng: haânh lang phaát triïín laâtuyïën cao töëc TP. HCM - Long Thaânh - Dêìu Giêy vaâdoåc xa löå Haâ Nöåi, phaát triïín caác khu àö thõ múái, mêåtàöå xêy dûång cao, àöìng böå vïì haå têìng xaä höåi vaâ kyäthuêåt àö thõ.

- Hûúáng chñnh Nam: haânh lang phaát triïín laâtuyïën Nguyïîn Hûäu Thoå, vúái àiïìu kiïån àõa chêët thuãyvùn àùåc biïåt, nhiïìu söng raåch, coá khaã nùng phaáttriïín vïì quyä àêët àö thõ vaâ àiïìu kiïån phaát triïín haå têìngkyä thuêåt àö thõ, quy àõnh baão vïå söng raåch, phaát huythïë maånh àùåc thuâ söng nûúác vúái mêåt àöå xêy dûångthêëp, vaâ khöng gian diïån tñch mùåt nûúác phuåc vuå chothoaát nûúác cuãa thaânh phöë.

- Hûúáng phuå Têy - Bùæc: haânh lang phaát triïín laâtuyïën quöëc löå 22 (xa löå xuyïn aá) vúái àiïìu kiïån tûånhiïn khaá thuêån lúåi, phaát triïín caác khu àö thõ múái,hiïån àaåi vaâ àöìng böå vïì haå têìng xaä höåi vaâ haå têìng kyäthuêåt àö thõ.- Hûúáng phuå phña Têy -Têy Nam: haânh lang phaát

triïín laâ tuyïën Nguyïîn Vùn Linh vúái àiïìu kiïån àõachêët thuãy vùn khöng thuêån lúåi, phaát triïín haå têìng kyäthuêåt àö thõ coá giúái haån, tuên thuã quy àõnh baão vïå



Hònh 1. Mö phaát triïín khöng gian àö thõ phên taán hoùåc àa cûåc

(Nguöìn: “Infrastructure Provision of Transitional Urban Villages of

Ahmedabad: an Evaluative Study” Dave Seema, 2000)

söng raåch, khöng laâm giaãm diïån tñch mùåt nûúác phuåcvuå cho tiïu thoaát nûúác.

Tuy nhiïn phaát triïín àö thõ theo caác hûúáng trïncêìn kiïím soaát khöng thïí àïí phaát triïín tûå phaát theokiïíu vùn hoáa mùåt tiïìn àûúâng laâm höîn loaån àö thõ maâàïí phaát triïín caác khu àö thõ múái úã caác àêìu möëi giaothöng nhû ga taâu àiïån ngêìm, caãng..., gùæn vúái caáccuåm dên cû, tiïíu khu nhaâ úã vúái caác khu cöngnghiïåp, caác trûúâng àaåi hoåc...

1.2. TP. HCM àa trung têm Cêëu truác àö thõ TP. HCM coá thïí chuã yïëu bao göìm

khu loäi trung têm thaânh phöë, khu ngoaåi vi vaâ ngoåaithaânh. Khu loäi trung têm thaânh phöë laâ khu trung têmhiïån hûäu, laâ trung têm thûúng maåi dõch vuå (CBD)bao göìm Q.1 vaâ Q.3 trung têm taâi chñnh - ngên haâng(söë 2 trïn Hònh 1) vaâ caác khu vûåc múã röång nhû laâPhuá Myä Hûng, kïì cêån vúái trung têm hiïån hûäu (söë 5)vaâ Thuã Thiïm (trung têm thûúng maåi - dõch vuå) hiïånàang quy hoaåch vaâ xêy dûång. Trong tûúng lai coá thïíbao göìm caã Chúå Lúán, möåt phêìn Quêån Bònh Thaånhvaâ Q.4, àïí hònh thaânh cuåm trung têm lúán hún.

Xêy dûång caác trung têm khu vûåc (SCBD) cuãathaânh phöë coá thïí noái phûúng aán töët nhêët laâ taåi nuáthoùåc àêìu möëi giao thöng cöng cöång quan troång(Transit Oriented Development - TOD) doåc theo böënhûúáng noái trïn, trïn cú súã taåo àö thõ cuãa caác khucöng nghiïåp coá liïn quan.

Do vêåy, böën trung têm àö thõ khu vûåc coá thïí seänhû sau:

- Hûúáng Àöng laâ Khu àö thõ cöng nghiïåp cöngnghïå cao Q. 9 (söë 3), àêìu möëi giao thöng bao göìm:àûúâng vaânh àai 2, àûúâng vaânh àai 3, xa löå Haâ Nöåi,tuyïën UMRT1, phaát triïín àö thõ neán vúái mêåt àöå vûâaphaãi.

- Hûúáng Nam laâ Khu àö thõ Caãng Hiïåp PhûúácNhaâ Beâ (söë 6), àêìu möëi giao thöng bao göìm quöëc löå51, àûúâng vaânh àai 3 (diïån tñch khoaãng 1.354ha),UMRT4, phaát triïín theo khöng gian àö thõ thñch ûáng,baão vïå sinh thaái ngêåp mùån ven biïín vaâ khöng giansöng nûúác cho TP trûúác taác àöång cuãa BÀKH vaânûúác biïín dêng.

- Hûúáng Têy - Bùæc laâ Àö thõ vïå tinh Têy bùæc CuãChi (söë 1), àêìu möëi giao thöng quöëc löå 22, àûúângvaânh àai 2, àûúâng vaânh àai 3, tuyïën UMRT2 (diïåntñch 9000ha). Phaát triïín àö thõ neán têåp trung vúáimûác àöå vûâa phaãi, baão vïå khöng gian nöng nghiïåpxung quanh.

- Hûúáng Têy - Têy Nam laâ àö thõ Tên Taåo - TênKiïn, Bònh Chaánh (söë 4), àêìu möëi giao thöng quöëclöå 1A, àûúâng vaânh àai 2, àûúâng vaânh àai 3, TuyïënUMRT3.

Ba trung têm cêëp khu vûåc laâ caác àö thõ cöngnghïå cao Q. 9, caãng Hiïåp Phûúác, Tên Taåo - TênKiïn, coá võ trñ toåa laåc caách trung têm thaânh phöëkhoaãng 10km, taåi àêy caác chûác nùng thûúng maåidõch vuå cao cêëp seä àûúåc phaát triïín. Thïm vaâo àoámöîi trung têm cêëp khu vûåc seä phuåc vuå cho khu vûåccoá phaåm vi baán kñnh 5-10km xung quanh. Caác khutrung têm àö thõ khu vûåc nïu trïn, cêìn coá sûå tñnh

toaán cên bùçng vïì nhaâ úã, viïåc laâm vaâ cöng trònh cöngcöång àïí traánh giao thöng con lùæc.

Khu àö thõ vïå tinh Têy Bùæc Cuã Chi, caách trungtêm thaânh phöë khoaãng 50km, àaãm nhêån àêìy àuã caácchûác nùng àö thõ nhû khu úã, kinh doanh, thûúngmaåi, nghiïn cûáu giaáo duåc bêåc cao vaâ saãn xuêët cöngnghiïåp. (tuy nhiïn xêy dûång àö thõ vïå tinh theo kinhnghiïåm quöëc tïë laâ cûåc kyâ töën keám).

Cuäng cêìn coá thïm tiïíu trung têm (Q. 12, HoácMön) úã khu vûåc phña Nam àö thõ vïå tinh, vò úã núi àêykhöng coá trung têm cêëp khu vûåc naâo taåi phña Bùæcthaânh phöë.

Caác trung têm àö thõ nùçm bïn ngoaâi ranh giúáihaânh chñnh TP. HCM, trong vuâng àö thõ lúán baán kñnhvûún túái 50 km (theo kinh nghiïåm töíng kïët cuãa uãyban Kinh tïë - Xaä höåi chêu AÁ Thaái Bònh Dûúng -ESCAP), bao göìm caác khu àö thõ nhû Biïn Hoâa,Nhún Traåch, Thuã Dêìu Möåt, Àûác Hoâa, Bïën Lûác, vaâTên An… cuäng goáp thïm doâng lûu chuyïín conngûúâi vaâ haâng hoáa vaâo trung têm hiïån hûäu vaâ caáctrung têm khu vûåc úã TP. HCM, do vêåy cêìn kïët nöëigiao thöng liïn vuâng seä giaãm quaá taãi vïí giao thöngcho TP. HCM.

Àêy laâ cêëu truác àö thõ húåp lyá vò àaä chuyïín tûâthaânh phöë àún têm sang thaânh phöë àa trung têm àïícaãi thiïån möi trûúâng sinh hoåc vaâ möi trûúâng giaothöng cuãa thaânh phöë.

Khi caác trung têm khu vûåc hònh thaânh phên taánseä giaãm quaá taãi giao thöng cho khu trung têm hiïånhûäu. Hiïån nay lûúång xe ra vaâo haâng ngaây khu vûåcnaây têåp trung quaá nhiïìu nïn thûúâng uân tùæc giaothöng.

Phaát triïín caác “trung têm khu vûåc” laâ phaãi dûåavaâo khung sûúân cuãa giao thöng cöng cöång theocaách tiïëp cêån cuãa “thaânh phöë neán”, cêëu truác àö thõàûúåc têåp trung vaâo caác diïån tñch khöng quaá lúán vúáimêåt àöå dên cû rêët cao, hoaåt àöång kinh tïë têåp trung,laâ “khu àö thõ tñch húåp” dûåa vaâo hïå thöëng giao thöngcöng cöång coá sûác chúã cöng xuêët lúán, nhêët laâ metro.Mùåt khaác caác trung têm khu vûåc naây cuäng seä cungcêëp àuã haânh khaách cho metro.

Hònh thaái àö thõ neán (Compact City), thaânh phöë



Hònh 2. TP. HCM àa trung têm

nhoã goån (Urban Intensification), phaát triïín thöngminh (Smart Growth) laâ mêåt àöå cao, sûã duång höînhúåp àêët àai, khuyïën khñch ngûúâi ài böå hoùåc ài xeàaåp, chuá troång giao thöng cöng cöång. Àoá laâ phûúngphaáp tiïëp cêån àûúng àaåi phaát triïín trïn thïë giúái theohûúáng phaát triïín khöng gian söëng töët, thên thiïån vúáingûúâi dên, àoá laâ phûúng phaáp tiïëp cêån 3Ds: Mêåt àöå- Àa daång - Thiïët kïë (Density - Civersity - Design )trong quy hoaåch àö thõ.

Trong quy chïë quaãn lyá kiïën truác àö thõ doåc xa löåHaâ Nöåi - tuyïën metro söë 1 do Súã Quy hoaåch kiïëntruác soaån thaão trònh UBND TP. HCM phï duyïåt, viïåctöí chûác dên cû theo tûâng cuåm vúái àiïím nhêën kiïëntruác úã ngay caác ga metro vúái “àöå neán cao” àaä hònhthaânh “chuöîi caác àiïím àö thõ”. Mùåt khaác caác àiïímdên cû taåi caác ga metro cuäng seä cung cêëp àuã haânhkhaách cho metro thò múái coá hiïåu quaã.

Do vêåy khi 6 tuyïën metro hoaân thaânh, mö hònhphaát triïín khöng gian TP. HCM khöng chó laâ “àatrung têm” maâ coân kïët húåp vúái caác “chuöîi diïím àöthõ” theo caác ga metro.

Coá yá kiïën cho rùçng TP. HCM àang coá lúåi thïë “tñchtuå” búãi möåt thaânh phöë vúái 10 triïåu dên, nhiïìu ngûúâiàïën úã, àïën laâm viïåc seä taåo ra nùng suêët lao àöång töëthún, hiïåu quaã cuãa caác cöng trònh cöng cöång seä caohún. Tuy nhiïn caác nghiïn cûáu gêìn àêy cuãa WB chothêëy TP. HCM ngaây caâng phònh ra nhûng mêåt àöå dênsöë laåi àang daân traãi.Coá nghôa laâ lúåi thïë tñch tuå àanggiaãm ài, khöng têån duång hïët hiïåu quaã cuãa cú súã haåtêìng.

Laåi coá yá kiïën cho rùçng, lúåi thïë tñch tuå laâ lúåi thïë lúán,khöng riïng gò TP. HCM maâ cuãa nhiïìu thaânh phöëàöng dên khaác trïn thïë giúái. Tuy nhiïn cêìn phaãi noáiroä laâ dûúâng nhû TP. HCM àang dêìn àaánh mêët lúåi thïënaây. Vêåy vò sao TP. HCM àang coá chuã trûúng khöngnïn têåp trung vaâo khu vûåc trung têm? Nhûng triïët lyáphaát triïín laâ khu trung têm caâng coá mêåt àöå cao caângtöët, vò khi àêìu tû cú súã haå têìng seä àöìng böå hún, têåptrung àûúåc lúåi thïë tñch tuå.

Coá thïì noái mö hònh àö thõ TP. HCM “àa trung têm”vúái “trung têm chñnh àûúåc múã röång thaânh cuåm trungtêm vaâ 4 trung têm khu vûåc “seä laâ mö hònh tñch tuåhúåp lyá hún laâ chó tñch tuå têåp trung vaâo “trung têmhiïån hûäu” seä laâm “quaá taãi cú súã haå têìng”.2. Kïë hoaåch thûåc hiïånKhaác vúái xaä höåi hoåc, lõch sûã, àõa lyá, kinh tïë, luêåt

hoåc àoáng goáp vaâo nghiïn cûáu nhûäng biïën àöíi cuãaàö thõ, quy hoaåch àö thõ laâ “khoa hoåc cuãa haânhàöång”.

Nïëu nhû caác ngaânh khoa hoåc khaác goáp phêìn taåonïn nïìn moáng khöng thïí thiïëu cho nhûäng nghiïncûáu dûå baáo thò quy hoaåch àö thõ coá vai troâ laâ “bûúácchuyïín sang haânh àöång”.

Kïë hoaåch hoáa àö thõ laâ töíng thïí phûúng phaáp maâtöí chûác chñnh quyïìn sûã duång àïí kiïím soaát töíngkhöng gian àö thõ, caách sûã duång khöng gian àö thõvaâ xa hún laâ phaát triïín àö thõ. Àoá laâ möåt cöng cuå àïíthiïët lêåp trêåt tûå àö thõ.

Ngûúâi ta cho rùçng kïë hoaåch hoáa àö thõ baãn thên

noá cuäng àuã àïí chïë ngûå caác quaá trònh phaát triïín vïìmùåt khöng gian cuäng nhû trêåt tûå xaä höåi trong caácthaânh phöë.

Quy hoaåch laänh thöí, quy hoaåch àö thõ chûáa àûång“yá muöën haânh àöång” do vêåy cêìn coá kïë hoaåch hoáa àöthõ vaâ kïë hoaåch thûåc hiïån hoùåc kïë hoaåch haânh àöång(Action Plan).

ÚÃ TP. HCM, kïë hoaåch thûåc hiïån möåt mùåt cêìn têåptrung giaãi quyïët “caác thaách thûác” nhû: dên söë giatùng, giaãm ngheâo, ö nhiïîm möi trûúâng, BÀKH, uântùæc giao thöng, sûå phuå thuöåc lêîn nhau giûäa phaáttriïín àö thõ vaâ nöng thön ngoåai thaânh... mùåt khaácphaãi triïín khai “mö hònh phaát triïín khöng gian àatrung têm” àïí hûúáng túái muåc tiïu PTBV.

Theo WB thò caác TP nhû Haâ Nöåi vaâ TP. HCMàang bõ mêët cên àöëi rêët nghiïm troång. Khu vûåc nöåithaânh núi mêåt àöå dên cû coá thïí lïn àïën 44.000ngûúâi/km2 túái khu vûåc ngoaåi thaânh mêåt àöå dên cû coánúi chó khoaãng 100 ngûúâi/km2. Sûå mêët cên àöëi naâylaâm thaânh phöë trúã nïn “daân traãi” vaâ mêët ài sûå nùngàöång cuãa mònh.

Tuy nhiïn, àïí triïín khai “mö hònh phaát triïínkhöng gian àa trung têm”, trïn thûåc tïë úã TP. HCMmúái chó àang triïín khai trung têm khu vûåc “àö thõ vïåtinh Têy Bùæc Cuã Chi”, mùåc duâ àêy chó laâ “hûúáng phuåTêy - Têy Bùæc ” nhûng coá thïí do quyä àêët coá nhiïìu,nïìn àêët töët, mùåc duâ tuyïën metro söë 2 múái chó àïën AnSûúng, nïëu muöën túái khu àö thõ vïå tinh Têy Bùæc CuãChi thò trûúác mùæt cêìn möåt tuyïën BRT tûâ An Sûúng.

Tiïëp àïën laâ TP àaä àang triïín khai trung têm khuvûåc “àö thõ caãng Hiïåp Phûúác”, àêy laâ “hûúáng chñnhNam”, tuy khu vûåc naây quyä àêët cuäng coá nhiïìu nhûngnïìn àêët laåi yïëu, song laåi hûúáng ra biïín Àöng, racaãng Hiïåp Phûúác, tuy nhiïn tuyïën metro söë 4 thòchûa biïët àïën thúâi gian naâo múái xêy dûång.

Cuäng khöng roä taåi sao, “hûúáng chñnh Àöng”, quymö àêët àai rêët lúán, àõa hònh cao raáo, nïìn àêët cûángvaâ àöå döëc thoai thoaãi, coá tuyïën metro söë 1 àangàûúåc xêy dûång, laåi kïët nöëi vúái töíng thïí chung cuãavuâng TP. HCM, nïn rêët thuêån lúåi. àïí hònh thaânh vaâphaát triïín, trung têm khu vûåc. “Khu àö thõ cöng nghïåcao Q. 9” laåi chûa àûúåc bùæt àêìu hònh thaânh.

Coân vïì “hûúáng phuå Têy - Têy Nam”, tuy àõa chêëtthuãy vùn khöng thuêån lúåi, haå têìng kyä thuêåt àö thõ coáhaån nhûng laåi laâ cuãa ngoä tûâ miïìn Têy vaâo TP nïntònh traång xêy dûång traái pheáp àang röå lïn, do vêåycêìn thiïët xêy dûång súám trung têm khu vûåc “khu àöthõ Tên Taåo - Tên Kiïn” àïí àõnh hûúáng phaát triïín chokhu vûåc naây, cho duã tuyïën metro söë 3 cuäng chûa bùætàêìu xêy dûång.

Phaát triïín caác “trung têm khu vûåc múái” nïu trïnphaãi dûåa vaâo khung sûúân giao thöng cöng cöångtheo caách tiïëp cêån “thaânh phöë neán” (compact city),cêëu truác àö thõ àûúåc têåp trung vaâo caác diïån tñchkhöng quaá lúán vúái mêåt àö dên cû rêët cao, hoaåt àöångkinh tïë têåp trung, laâ “khu àö thõ phûác húåp” dûåa vaâohïå thöëng giao thöng cöng cöång coá sûác chúã lúán, nhêëtlaâ metro.

Vêën àïì àùåt ra hiïån nay laâ phaãi xaác àõnh ranh giúái



trung têm àö thõ caác khu vûåc coân laåi nïu trïn, lêåpquy hoaåch chung, chi tiïët vaâ thiïët kïë àö thõ àïí coá cúsúã thûåc hiïån. Caác yïëu töë thiïët kïë àö thõ coá thïí baogöìm: caác khu vûåc caãnh quan àùåc biïåt, caác khu vûåcbaão töìn, caác maãng cêy xanh, caác cûãa ngoä vaâo thaânhphöë, caác àûúâng phöë biïíu trûng gùæn vúái àêìu möëi giaothöng. Chñnh caác trung têm khu vûåc múái naây laâ cúhöåi àïí phaát triïín caác dûå aán bêët àöång saãn nhû caáctrung têm thûúng maåi, giaãi trñ, cao öëc vùn phoâng,khu phûác húåp, khaách saån, nhaâ cao cêëp, biïåt thûå...

Trïn àêy chó laâ nhûäng phên tñch vaâ kiïën nghõ coátñnh chêët àõnh tñnh, rêët cêìn coá “kïë hoaåch chiïën lûúåc”cuãa TP. Kïë hoaåch chiïën lûúåc dûåa trïn quan niïåm coiTP nhû möåt khöng gian ûu tiïn phaát triïín theo möhònh àö thõ “têåp trung” hay “phên taán”. Noá chûángminh caác quyïët àõnh bùçng caác tiïu chuêín hiïåu quaãvaâ viïåc sûã duång nguöìn taâi chñnh töëi ûu. Phûúngphaáp sûã duång àïí lêåp kïë hoaåch chiïën lûúåc thò chó coáthïí laâ phûúng phaáp “Chiïën lûúåc phaát triïìn thaânhphöë” (City Development Strategy - CDS).

Theo Dûå aán “Thûåc haânh chiïën lûúåc phaát triïínthaânh phöë (CDS) TP. HCM”, Viïåt Nam (Súã KH - ÀT,TP. HCM) nùm 2000 do WB taâi trúå: CDS nhùçm lêåp“kïë hoaåch chiïën lûúåc” hûúáng àïën muåc tiïu PTBVgöìm 4 bûúác: (1) Phên tñch “hiïån traång thaânh phöë”(City Profile), (phên tñch SWOT) àïí xaác àõnh maånhyïëu, thaách thûác cú höåi cuãa thaânh phöë àïí “chêën doaánàö thõ” (Urban Karte) tiïìm nùng thò phaát huy, haånchïë thò cêìn àûúåc giaãi quyïët vaâ xaác àõnh caác “vêën àïìquy hoaåch àùåt ra” (Planning Issues). (2) Têìm nhònhoùåc “viïîn caãnh tûúng lai” (Future Vision) cuãa thaânhphöë bao göìm caã “chó tiïu àõnh lûúång viïîn caãnh”(Quantity of the Vision) (3) Vaåch ra caác chiïën lûúåcgiaãi quyïët caác vêën àïì àïí àûa tûâ hiïån taåi túái viïîn caãnhtûúng lai trïn cú súã phên tñch ma trêån SWOT (SO,WO, ST, WT) àïí coá “baãn tûúâng trònh chiïën lûúåc”(Strategies Statement) (4) Möîi chiïën lûúåc coá nhiïìudûå aán vaâ töíng húåp thaânh “danh saách daâi” (Long list)hoùåc kïë hoaåch daâi haån, phên loaåi ûu tiïn caác dûå aántheo caã phûúng phaáp àõnh tñnh vaâ àõnh lûúång trïn cúsúã phûúng phaáp “ma trêån muåc tiïu ” (GoalAchivement Matrix - GAM) àïí lêåp “danh saách ngùæn”(Short list) hoùåc kïë hoaåch haâng nùm.

Nguöìn ngên saách àõa phûúng phaãi àûúåc hònhthaânh tûâ “Chûúng trònh àêìu tû vöën” (CapitalInvestment Program - CIP) cho kïë hoaåch 5 nùm vaâhaâng nùm.

CDS laâ möåt tiïën trònh cuãa sûå tham gia cuãa nhiïìuthaânh phêìn vaâ mong muöën laâ caác àêìu ra seä àûúåc súãhûäu cuãa caác thaânh phêìn tham gia. Saãn phêím quantroång nhêët cuãa CDS laâ baãn chiïën lûúåc noá hûúángthaânh phöë thaânh möåt àöång lûåc cuãa sûå phaát triïín kinhtïë vaâ cöng bùçng xaä höåi.

Theo WB thò cêìn “Têåp trung vai troâ vaâ nùng lûåccuãa Nhaâ nûúác trong möåt söë lônh vûåc maâ chó coá Nhaânûúác múái laâm àûúåc nhû tùng cûúâng nùng lûåc vaâ àiïìuphöëi quy hoaåch àö thõ, taâi chñnh cöng, dõch vuå xaä höåi,tùng cûúâng àêìu tû vaâo cú súã haå têìng nhùçm höî trúåthûåc hiïån quy hoaåch àö thõ”.

Àïí thûåc hiïån coá hiïåu quaã quy hoaåch TP àaä àûúåcphï duyïåt nhùçm nêng cao chêët lûúång cuöåc söëngcho ngûúâi dên àïí “xêy dûång TP coá chêët lûúång söëngtöët”, TP àaä àïì ra “Chûúng trònh àöåt phaá vïí chónhtrang vaâ phaát triïín àö thõ”, vúái nöåi dung chñnh nhûsau: (i) Têåp trung di dúâi taái böë trñ toaân böå nhaâ úã trïnkïnh raåch, nêng cêëp caác khu phöë coá nhiïìu nhaâ luåpxuåp, xêy dûång múái caác chung cû xuöëng cêëp, gùæn vúáichûúng trònh chónh trang àö thõ taåo thïm quyä àêëtdaânh cho giao thöng vaâ cöng trònh cöng cöång (ii)Quy hoaåch xêy dûång phaát triïín caác khu àö thõ vïåtinh àöìng böå, vùn minh hiïån àaåi, qua àoá töí chûác laåicuöåc söëng caác khu dên cû, caãi thiïån àiïìu kiïån söëng,tùng diïån tñch maãng xanh, cêy xanh taåo möi trûúângsöëng töët hún, húåp lyá, haâi hoâa vúái khöng gian caãnhquan kiïën truác, caãnh quan xung quanh, phuâ húåp vúáisûå phaát triïín cuãa àö thõ àùåc biïåt (iii) Phöëi húåp vúái caácböå ngaânh trung ûúng vaâ caác àõa phûúng liïn quantêåp trung xêy dûång hïå thöëng giao thöng cöng cöångcoá sûác chúã lúán, àûúâng sùæt àö thõ, phaát triïín àûúângvaânh àai, àûúâng trïn cao, àûúâng cao töëc, luöìng taâuàûúâng biïín, àûúâng söng.

Chûúng trònh àöåt phaá vïì chónh trang vaâ phaát triïínàö thõ cêìn phaát triïín àöìng böå vúái ba Chûúng trònhàöåt phaá khaác nhû: (i) Chûúng trònh giaãm uân tùæc giaothöng vaâ giaãm tai naån giao thöng (ii) Chûúng trònhgiaãm ngêåp nûúác, ûáng phoá vúái BÀKH, nûúác biïíndêng (iii) Chûúng trònh giaãm ö nhiïím möi trûúâng.

Tuy nhiïn àïí súám hònh thaânh mö hònh “thaânh phöëàa trung têm” cêìn “ûu tiïn phaát triïín” trung têm khuvûåc phña Àöng “khu àö thõ cöng nghïå cao” quêån 9 laâcûãa ngoä ra “vuâng kinh tïë troång àiïím phña Nam”,vuâng àö thõ TP. HCM vaâ trung têm khu vûåc phña Têy- Têy Nam “khu àö thõ Tên Taåo - Tên Kiïn” huyïånBònh Chaánh laâ cûãa ngoä ra vuâng Àöìng bùçng söngCûãu Long.�


1. Cú súã khoa hoåc vaâ phûúng phaáp luêån quy hoaåch xêy dûång

caác àö thõ phuå cêån TP. HCM - Phaåm Àûác Hiïåp - Huyânh Àùng Hy

- Nguyïîn Thiïìm - Haân Têët Ngaån, Chûúng trònh QLÀT TP. HCM,

Súã KHCN & MT TP. HCM, thaáng 10.1996.

2. Six city challenge for the future - Robert van der Hoff,

VIE/95/051, nùm 1997.

3. Vuâng àö thõ hiïån taåi vaâ tûúng lai - VIE/ 95/051, nùm 1998.

4. Defining Model City - Singapore ‘ s Perpective - Lim Hng

Kiang 1999.

5. The Megacity Future - Rosa Moura, 1999.

6. Àö thõ hoáa khuãng hoaãng sinh thaái vaâ PTBV - Nhiïíu Taác giaã,

Nxb treã nùm 2001.

7. Urbanisation and Sustainable Development - Francoise

Noel, January 2002.

8. Nghiïn cûáu àiïìu chónh quy hoaåch xêy dûång chung túái

nùm 2025- Viïån QHXD TP. HCM & Nikken Seikei (Nhêåt) thaáng

4/2007.

9. Hûúáng Àöng TP. HCM àõa baân phaát triïín chuã àaåo - Lï Vùn

Nùm & Huyânh Xuên Thuå, Kyã yïëu Höåi thaão khoa hoåc “Quaãn lyá quy

hoaåch kiïën truác TP. HCM”, TP. HCM thaáng 11/2015.





1. THÛÅC TRAÅNG- Hiïån nay, möåt phêìn ba cû dên àö thõ gùåp khoá khùn vïì

nhaâ úã. Hún 90% ngûúâi trong lûáa tuöíi 18 àïën 35 khöng coánhaâ úã, hoå àa söë laâ nhûäng cû dên lêu nùm, kïí caã ngûúâi göëcSaâi Goân. Coân haâng triïåu ngûúâi nhêåp cû hoåc têåp, laâm viïåcàang söëng úã àêu? Chùæc chùæn trong caác nhaâ phöë àûúåc chianhoã thaânh haâng chuåc phoâng troå tûâ 10 - 20m2 khöng bao giúâthêëy aánh mùåt trúâi vaâ nhêån möåt laân gioá maát, hay caác daäy nhaâtroå tûâ 15 - 20m2 daânh cho 3 - 4 ngûúâi hoùåc caác laán traåi thêëp,noáng. Têët caã caác öí chuöåt naây coá àiïìu kiïån vïå sinh, an toaânvaâ an ninh keám. TP. HCM coá àïën hún 2 triïåu ngûúâi nhêåp cûvaâ göëc Saâi Goân phaãi söëng trong àiïìu kiïån chêåt heåp dûúái5m2/ngûúâi, thêåm chñ coá trûúâng húåp chó 0,33m2/ngûúâi.

- Àïí àaáp ûáng nhu cêìu nhaâ úã ngaây caâng tùng cuãa ngûúâidên, Luêåt Nhaâ úã nùm 2005 àaä coá quy àõnh vïì nhaâ úã xaä höåi,nhaâ giaá reã. Nùm 2011, Chñnh phuã àaä ban haânh Chiïën lûúåcphaát triïín nhaâ úã quöëc gia, möåt trong nhûäng muåc tiïu chñnhcuãa baãn chiïën lûúåc laâ àïën nùm 2020 cêìn xêy dûång thïm ñtnhêët 22,5 triïåu m2 saân nhaâ úã xaä höåi hûúáng túái têìng lúáp dêncû coá mûác thu nhêåp thêëp taåi caác khu vûåc àö thõ. Tuy nhiïn,kïët quaã phaát triïín nhaâ úã xaä höåi hiïån nay laâ rêët thêëp nïëu

TÑNH KHAÃ THI NHAÂ ÚÃ XAÄ HÖÅI KS. NGUYÏÎN VÙN ÀÛÅC

PGÀ Cöng ty TNHH Àõa öëc Àêët laânh

khöng muöën noái laâ àaä thêët baåi. - Theo thöëng kï cuãa Böå Xêy dûång, caác dûå aán

phaát triïín nhaâ úã xaä höåi khu vûåc àö thõ àïën nay, caãnûúác àaä hoaân thaânh viïåc àêìu tû xêy dûång 102 dûåaán, trong àoá coá 38 dûå aán nhaâ úã xaä höåi cho ngûúâithu nhêåp thêëp, quy mö xêy dûång 19.680 cùn höå,töíng mûác àêìu tû khoaãng 6.810 tyã àöìng; 64 dûå aánnhaâ úã xaä höåi cho cöng nhên, quy mö xêy dûång20.270 cùn höå, töíng mûác àêìu tû khoaãng 4.440 tyãàöìng.

- Caác doanh nghiïåp khöng mùån maâ vúái nhaâ úãxaä höåi, caác àaåi gia àïìu tûâ chöëi nhû Vincom, ÀaåiQuang Minh, CT Land, Novaland, Hûng Thõnh,Töíng Cöng ty Àõa öëc Saâi Goân… Trûúác àêy kïëhoaåch àïën hïët nùm 2012 seä coá 12.000 cùn nhaâgiaá reã vaâ taái àõnh cû, àïën nay coá àûúåc bao nhiïucùn?1.1. Thaânh phöë Höì Chñ Minh- Theo baáo caáo tûâ Súã Xêy dûång, tûâ khi coá Luêåt

Nhaâ úã àïën nay TP. HCM àaä chêëp thuêån chuãtrûúng àêìu tû 43 dûå aán nhaâ úã xaä höåi, quy mö hún41.000 cùn vúái gêìn 3,4 triïåu m2 saân xêy dûång,cho pheáp chuyïín àöíi 8 dûå aán nhaâ úã thûúng maåilaâm nhaâ úã xaä höåi vúái quy mö 7.600 cùn. Cuängtheo baáo caáo, tûâ nùm 2011 - 2014 Thaânh phöë àaähoaân thaânh 20 dûå aán nhaâ úã xaä höåi vúái quy möhún 6.000 cùn? Riïng nùm 2014 Thaânh phöë coá4 dûå aán nhaâ úã xaä höåi thuöåc súã hûäu nhaâ nûúácàûúåc khúãi cöng xêy dûång vúái töíng söë 376 cùn,nhiïìu dûå aán nhaâ úã xaä höåi àûúåc àêìu tû xêy dûångbùçng nguöìn vöën khöng phaãi tûâ ngên saách nhaânûúác àaä khúãi cöng xêy dûång, dûå kiïën seä àûa vaâosûã duång 2.947 cùn höå.

- Thûåc tïë theo töi àûúåc biïët, Thaânh phöë àaäbaân giao àûúåc 108 cùn höå taái àõnh cû chuyïín àöíithaânh nhaâ úã xaä höåi trong töíng söë 233 cùn taåi dûåaán chung cû Tö Hiïën Thaânh - Quêån 10 do Töíngcöng ty àõa öëc Saâi Goân laâm chuã àêìu tû; 84 cùn höåchung cû Àöng Hûng II, phûúâng Tên HûngThuêån, quêån 12 àûúåc Quyä phaát triïín nhaâ Thaânhphöë mua laåi tûâ nhaâ taái àõnh cû àïí laâm nhaâ úã xaähöåi. Àúåt 1/2015 TP. HCM baân giao thïm 109 cùnnhaâ úã xaä höåi thuöåc khu chung cû The UsefulApartment - Tên Bònh, möåt trong 4 chung cûthuöåc diïån àûúåc thuï mua 322 cùn höå nhaâ úã xaähöåi. Töíng cöång caác loaåi nhaâ úã xaä höåi àaä baân giaolaâ 301 cùn.

- Trong khi nhu cêìu taåi TP.HCM hùçng nùm àïën30.000 cùn.1.2 Bònh Dûúng- 5.000 cùn nhaâ úã xaä höåi giai àoaån 1 àaä àûúåc

giao àïën tay caác cöng nhên coá thu nhêåp thêëp.Gêìn nhû 100% laâ caác cùn höå coá diïån tñch nhoã30m2, giai àoaån 2 cuãa dûå aán seä xêy thïm 10.000cùn höå diïån tñch tûâ 30 - 50 - 70m2 daânh cho ngûúâicoá thu nhêåp thêëp vaâ trung bònh.2. NGUYÏN NHÊNVêåy àêu laâ raâo caãn cho kïët quaã coân khiïm töën

naây cuãa chñnh saách phaát triïín nhaâ úã xaä höåi taåi

TÑNH KHAÃ THI NHAÂ ÚÃ XAÄ HÖÅI


Viïåt Nam? - Àêìu tiïn laâ duâ coá nhiïìu ûu àaäi trong àêìu tû nhaâ úã

xaä höåi, tiïën trònh thûåc hiïån vaâ thuã tuåc haânh chñnh liïnquan àïën quaá trònh lêåp dûå aán vaâ xêy dûång nhaâ úã coânphûác taåp vaâ töën nhiïìu thúâi gian, khiïën cho caác chuã àêìutû khöng muöën tham gia vaâo thõ trûúâng vöën keám hêëpdêîn vïì thûúng maåi naây.

- Theo quy àõnh, chuã àêìu tû chó àûúåc pheáp hûúãng10% lúåi nhuêån, àêy laâ mûác thêëp so vúái lúåi nhuêån kyâvoång cuãa caác dûå aán bêët àöång saãn khaác taåi Viïåt Nam.Do àoá trong thûåc tïë caác chuã àêìu tû chó chuá troång xêydûång phên khuác nhaâ úã cho nhûäng ngûúâi thu nhêåptrung bònh vaâ cao, khöng bõ raâng buöåc vïì àiïìu kiïåntiïëp cêån nhaâ úã vaâ coá khaã nùng chi traã nhanh hún, taåoàiïìu kiïån quay voâng vöën vaâ thu lúåi nhanh.

- Chuã àêìu tû khöng àûúåc tûå quyïët àõnh giaá baán, giaáthuï nhaâ maâ phaãi theo mûác trêìn do àõa phûúng quyàõnh, do àoá hoå khöng chuã àöång àûúåc trong chiïën lûúåcàêìu tû cuãa mònh.

- Sûå thiïëu huåt nguöìn vöën àêìu tû daânh cho nhaâ úã xaähöåi cuäng laâ möåt nguyïn nhên quan troång dêîn àïën tònhtraång haån chïë. Àïën thúâi àiïím hiïån taåi, caác dûå aán nhaâúã xaä höåi chuã yïëu àûúåc àêìu tû bùçng nguöìn vöën ngênsaách, nhûng nguöìn vöën cuãa trung ûúng vaâ àõa phûúngdaânh cho lônh vûåc naây vêîn bõ giúái haån. Möåt àiïím àaánglûu yá laâ Luêåt Nhaâ úã 2005 coá quy àõnh 30 - 50% phñ sûãduång àêët taåi àõa phûúng tûâ caác dûå aán phaát triïín nhaâ úãthûúng maåi cêìn àûúåc sûã duång àïí phaát triïín nhaâ úã xaähöåi, tuy nhiïn viïåc thûåc hiïån àiïìu khoaãn naây laâ chûakhaã thi do caác àõa phûúng thûúâng ûu tiïn ngên saáchcho caác nhu cêìu khaác àûúåc àaánh giaá laâ cêëp baách hún.

- Nguyïn nhên cú baãn nhêët laâ thiïëu quyä àêët daânhcho nhaâ úã xaä höåi. Sûå thiïëu huåt quyä àêët xuêët phaát tûâcöng taác quy hoaåch. Theo quy àõnh 20% diïån tñch àêëttrong caác dûå aán nhaâ úã phaãi àûúåc daânh cho nhaâ úã xaähöåi nhûng thûåc tïë quy àõnh naây rêët bêët húåp lyá vaâ khöngmang tñnh khaã thi.3. NHAÂ NÛÚÁC: NGÛÚÂI QUYÏËT ÀÕNH (Baâi viïët tûâ

thaáng 3 nùm 2009)- Àêy laâ traách nhiïåm cuãa Nhaâ nûúác, khöng thïí giao

phoá, àuân àêíy cho Doanh nghiïåp, eáp doanh nghiïåpdaânh 15 - 20% söë cùn höå trong dûå aán nhaâ úã thûúngmaåi àïí laâm nhaâ úã xaä höåi. Àiïìu naây gêy khoá khùn chochiïën lûúåc saãn phêím cuãa doanh nghiïåp, cuäng gêy khoácho ngûúâi thu nhêåp thêëp khi phaãi mua nhaâ giaá cao vaâsinh hoaåt phñ cao.

- Thaânh phöë Höì Chñ Minh àaä khöng coá quyä àêëtsaåch khoaãng vaâi trùm ha àïí laâm nhaâ úã xaä höåi têåptrung, maâ coân tûâ chöëi cùn höå nhoã 30m2. Vò vêåy chûúngtrònh nhaâ úã xaä höåi taåi TP. HCM thêët baåi.

- Cêìn phaãi coá chiïën lûúåc daâi haån, kïë hoaåch thûåchiïån cuå thïí vaâ hiïåu quaã. Nïëu khöng seä thêët baåi nhûchûúng trònh 30.000 röìi 70.000 cùn trûúác àêy mûúâimêëy nùm.4. ÀÖËI CHIÏËU BÒNH DÛÚNG VAÂ TP. HCM (xem

trang 56)5. THÛÚNG MAÅI HOAÁ NHAÂ ÚÃ XAÄ HÖÅIÀïí nhaâ úã xaä höåi thûåc sûå phuå vuå nhu cêìu cuãa ngûúâi

dên coá khaã nùng, cêìn phaãi thay àöíi caách thûác thûåchiïån. Cho pheáp múã röång mö hònh nhaâ úã xaä höåi theophûúng thûác thûúng maåi, goåi laâ nhaâ bònh dên. Doanhnghiïåp àêìu tû àûúåc aáp duång chó tiïu quy hoaåch, kiïëntruác, diïån tñch cùn höå, chöî àïí xe nhû nhaâ úã xaä höåi,àûúåc miïîn hoùåc giaãm tiïìn sûã duång àêët, khi àoá giaá baánseä bùçng hoùåc thêëp hún nhaâ úã xaä höåi. Doanh nghiïåp tûådo baán, khaách haâng mua khöng phaãi qua xeát duyïåt,cöång vúái goái höî trúå taâi chñnh tûâ Nhaâ nûúác cho vay muanhaâ laäi suêët 6 - 8%/nùm, ngûúâi dên seä coá nhiïìu cú höåisúã hûäu nhaâ úã. Nhiïìu doanh nghiïåp seä àua nhau thamgia, tñch cûåc aáp duång khoa hoåc kyä thuêåt àïí giaãm giaábaán coân 10 - 13trà/m2, diïån tñch 30m2/cùn höå, töíng giaábaán khoaãng 300 - 400trà/cùn, àaáp ûáng àûúåc mongmuöën cuãa Chñnh phuã, Nhaâ nûúác giaãi quyïët àûúåc vêënàïì nhaâ úã xaä höåi cho ngûúâi dên.6. NHAÂ ÚÃ CHO THUÏNhaâ úã cho thuï laâ löëi thoaát duy nhêët cho ngûúâi

ngheâo thu nhêåp dûúái 8trà/thaáng taåi Tp HCM. Nùm2012, Böå Xêy dûång àaä nhiïìu lêìn lêëy yá kiïën Dûå thaãoNghõ àõnh vïì phaát triïín vaâ quaãn lyá nhaâ úã cho thuï taåikhu vûåc àö thõ. Sau dûå thaão lêìn 7, àïën nay nghõ àõnh

TÑNH KHAÃ THI NHAÂ ÚÃ XAÄ HÖÅI


vïì nhaâ úã cho thuï vêîn chûa àûúåc ban haânh.Taåi àö thõ, nhu cêìu nhaâ úã cho thuï rêët lúán, chó cêìn

àiïím qua nhûäng phoâng troå cho thuï chuáng ta cuängthêëy rùçng nhu cêìu naây lïn àïën haâng triïåu cùn. Tuynhiïn do bêët cêåp vïì chñnh saách, thuã tuåc, quyä àêët vaâ taâichñnh maâ àïën nay vêîn chûa doanh nghiïåp naâo daámtham gia vaâo thõ trûúâng tûúng àöëi “beáo búã” naây. Àïí phaáttriïín nhaâ úã cho thuï, àaáp ûáng nhu cêìu thiïët thûåc cuãangûúâi dên (àa söë laâ ngûúâi nhêåp cû, cöng nhên, ngûúâithu nhêåp thêëp taåi àö thõ), Nhaâ nûúác cêìn ban haânhchñnh saách, khung phaáp lyá vïì nhaâ úã cho thuï. Cuå thïí:

Coá quy àõnh vïì tiïu chuêín thiïët kïë (20 - 30m2 laâphuâ húåp vúái nhu cêìu hiïån nay), àûúåc tùng caác chó tiïu

quy hoaåch nhû hïå söë sûã duång àêët, têìng cao, söë dêncû… Ban haânh quy chïë, traách nhiïåm cuãa ngûúâi úã thuï(nhû quy chïë quaãn lyá nhaâ chung cû).

Coá quyä àêët saåch, Nhaâ nûúác phaãi lêåp khu nhaâ chothuï nhû khu nhaâ úã xaä höåi chûâng 50 - 100ha, àêìu tûhaå têìng kyä thuêåt vaâ xaä höåi, giao àêët saåch cho doanhnghiïåp thûåc hiïån taåi cöng trûúâng múái coá nhiïìu cùn höåcho thuï giaá thêëp. Höî trúå doanh nghiïåp vïì mùåt taâichñnh nhû laäi suêët thêëp (vò àêìu tû nhaâ úã cho thuï cêìnnguöìn vöën lúán, hoaân thaânh toaân böå dûå aán nhûng thuhöìi chêåm), thêåm chñ coá thïí àûa ra möåt goái höî trúå riïngcho nhaâ úã cho thuï giöëng nhû goái 30.000 tyã àöìng chonhaâ úã xaä höåi.�

nguyïn liïåu tùng, trong khi giaá baán saãn phêím khöngtùng, hoùåc tùng ñt laâm aãnh hûúãng àïën àïën hiïåu quaãhoaåt àöång saãn xuêët kinh doanh cuãa caác doanh nghiïåp,dêîn àïën haâng töìn kho nhiïìu. Möåt söë doanh nghiïåpphaãi rúi vaâo tònh traång phaá saãn hoùåc núå nêìn. Nhiïìu dûåaán khöng thïí triïín khai vaâ nguy cú bõ dûâng laåi do thúâihaån giêëy pheáp àêìu tû sùæp hïët. Böå Giao thöng Vêån taãiàaä cêëp pheáp dûå aán nhûng àïën khêu giaãi ngên vöën àöëiûáng bõ vûúáng laåi do chûa coá cú chïë, cú quan triïín khaido phña Nhaâ nûúác chûa biïët böë trñ 20% vöën àöëi ûángvaâo lônh vûåc naâo. Möåt trong nhûäng khoá khùn àûúåc nhaâàêìu tû chó ra laâ Nhaâ nûúác mong muöën dûå aán coá giaá trõàêìu tû lúán, thúâi gian thu phñ trïn dûúái 20 nùm, trongkhi ngên haâng chó chêëp thuêån caác dûå aán coá thúâigian thu phñ dûúái 15 nùm.

Trûúác nhûäng thúâi cú vaâ thaách thûác nhû vêåy, khöng

thïí phuã nhêån lúåi ñch to lúán maâ caác hoaåt àöång cuãadoanh nghiïåp àaä mang laåi, àoá laâ taåo nguöìn thu chñnhcho ngên saách cuãa àö thõ, taåo cöng ùn viïåc laâm chongûúâi lao àöång, taåo möi trûúâng söëng töët hún cho ngûúâidên, goáp phêìn vaâo cöng cuöåc phaát triïín àö thõ hiïånàaåi, àêìy baãn sùæc vaâ taåo võ thïë quöëc gia trïn trûúângquöëc tïë. Nhaâ nûúác, Chñnh phuã, caác cú quan, banngaânh àõa phûúng cêìn tiïëp tuåc àïì xuêët caác cú chïë,chñnh saách sao cho taåo àiïìu kiïån töët nhêët àïí caácdoanh nghiïåp tham gia àêìu tû vaâo phaát triïín àö thõ.�


1. TS.KTS. Trûúng Vùn Quaãng, “Phaát triïín àö thõ vaâ möåt söë vêën

àïì cêìn trao àöíi…”, Höåi thaão khoa hoåc (2013).

2. Àònh Dên, “Mêët cú höåi vò cú chïë”, Baáo Tuöíi treã online

(16/03/2015).

3. Phan Trang,“Dûå aán giao thöng phaãi hêëp dêîn àêìu tû”, Baáo

ViïåtBaáo.vn (12/12/2014).

4. Baão Anh, “Bêët àöång saãn khoá khùn coá “löîi” cuãa chñnh saách”,

Baáo VnEconomy (09/04/2013).

5. Lï Hûúâng, “Quaãn lyá hiïåu quaã àêìu tû tûâ ngên saách”, Baáo

VnEconomy.

6. La Hoaân, “Bñ quyïët thu huát FDI cuãa möåt söë nûúác chêu aá vaâ baâi

hoåc cho Viïåt Nam”, Trung têm thöng tin vaâ dûå baáo kinh tïë - xaä höåi

quöëc gia.

DOANH NGHIÏåP

VÚÁI SÛÅ NGHIÏåP

PHAÁT TRIÏÍN...




1. Àùåt vêën àïìKhoaãng caách (àöå daâi, àöå xa, cûå ly) cuãa hai àiïím laâ

möåt trong nhûäng yïëu töë àïí àõnh võ àiïím trong khönggian.

Trong dên gian chó coá möåt khaái niïåm duy nhêët vïìkhoaãng caách cuãa hai àiïím A vaâ B, àoá laâ khoaãng caáchthùèng theo àûúâng chim bay trûåc tiïëp tûâ A àïën B.Nhûng trong ngaânh kyä thuêåt trùæc àõa baãn àöì, khoaãngcaách cuãa hai àiïím laåi laâ möåt khaái niïåm rêët phong phuá,àa daång. Phên biïåt caác loaåi khoaãng caách cuãa hai àiïímvaâ tòm caác phûúng phaáp xaác àõnh chuáng trong tûângtrûúâng húåp cuå thïí laâ nhûäng viïåc cêìn thiïët àöëi vúái ngûúâikyä sû xêy dûång.2. Kyá hiïåuTrïn hònh 1 biïíu diïîn möåt laát cùæt Traái àêët qua A, B, O.

1. Pheáp chiïëu thûá nhêët: A vaâ B àûúåc chiïëu vuönggoác àïën mùåt Elipxoit troân xoay Traái àêët laâ A0, B0.

2. Pheáp chiïëu thûá hai: A0 vaâ B0 àûúåc chiïëu xuyïntêm (O) lïn mùåt phùèng chiïëu baãn àöì UTM laâ A’0 , B’0 .

3. A vaâ B laâ hai àiïím úã trïn mùåt àêët tûå nhiïn.4. A’ vaâ B’ laâ hai àiïím úã trïn mùåt phùèng nùçm ngang

ngoaâi thûåc àõa.5. A0 vaâ B0 laâ hai àiïím chiïëu bùçng úã trïn mùåt

Elipxoit troân xoay Traái àêët (theo pheáp chiïëu vuönggoác).

6. A’0 , B’0 laâ hai àiïím úã trïn mùåt phùèng chiïëu baãn àöìUTM (theo pheáp chiïëu xuyïn têm).3. Caác loaåi khoaãng caách1. DAB = AB laâ khoaãng caách nghiïng (thûåc) cuãa hai

àiïím A vaâ B (úã trong khöng gian).

2. SAB = A’B’ laâ khoaãng caách ngang cuãa hai àiïím Avaâ B (úã trïn thûåc àõa).

3. dAB = A0 B0 laâ khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím Avaâ B (úã trïn mùåt Elipxoit troân xoay Traái àêët.)

4. LAB = A’0 , B’0 laâ khoaãng caách aão cuãa hai àiïím Avaâ B (úã trïn mùåt phùèng chiïëu hònh baãn àöì UTM ).

4. Caác söë àiïìu chónh khi xaác àõnh khoaãng caách1. Khi chuyïín tûâ chiïìu daâi thûåc (nghiïng) DAB thaânh

chiïìu daâi nùçm ngang trïn thûåc àõa SAB ta phaãi tñnh söëàiïìu chónh ∆V theo cöng thûác:

SAB = DAB + ∆V (1)

(2)

hAB = HB - HA (3)Trong àoáSAB laâ khoaãng caách ngang cuãa hai àiïím A vaâ B.DAB laâ khoaãng caách nghiïng cuãa hai àiïím A vaâ B.∆V laâ söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách nghiïng thaânh

khoaãng caách ngang.hAB laâ àöå chïnh cao giûäa hai àiïím A vaâ B.HA laâ àöå cao cuãa àiïím A.HB laâ àöå cao cuãa àiïím B.2. Khi chuyïín tûâ chiïìu daâi nùçm ngang úã ngoaâi thûåc

àõa SAB thaânh chiïìu daâi bùçng trïn mùåt Elipxoit troânxoay Traái àêët dAB ta phaãi tñnh söë àiïìu chónh ∆h theocöng thûác:

dAB = SAB + ∆h (4)

(5)

(6)

Trong àoá:dAB laâ khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím Avaâ B.SAB laâ khoaãng caách ngang cuãa hai àiïím A vaâ B.∆h laâ söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách ngang thaânh

khoaãng caách bùçng.HA laâ àöå cao cuãa àiïím A.HB laâ àöå cao cuãa àiïím B.Htb laâ àöå cao trung bònh cuãa hai àiïím AvaâB.3. Khi chuyïín tûâ chiïìu daâi bùçng trïn mùåt Elipxoit

troân xoay Traái àêët dAB thaânh chiïìu daâi aão trong mùåtphùèng chiïëu hònh baãn àöì UTM laâ LABUTM ta phaãi tñnh söë

XAÁC ÀÕNH KHOAÃNG CAÁCH CUÃA HAI ÀIÏÍM

TRONG TRÙÆC ÀÕA XÊY DÛÅNG CÖNG TRÒNH

PGS.TS. PHAÅM VÙN CHUYÏN

Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång Haâ Nöåi

Hònh 1

àiïìu chónh ∆y theo cöng thûác:LAB = dAB + ∆y (7)

(8)

(9)

Trong àoá:LAB laâ khoaãng caách aão cuãa hai àiïím A vaâ B.dAB laâ khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím Avaâ B.∆y laâ söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách bùçng thaânh

khoaãng caách aão.R = 6371, 11km - baán kñnh Traái àêët;k0 = 0, 9996 vúái muái chiïëu UTM loaåi 6( k0 = 0, 9999

vúái muái chiïëu UTM loaåi 3);ytb - tung àöå trung bònh giûäa A, B (tñnh tûâ kinh tuyïën

giûäa muái);yA, tung àöå cuãa àiïím A, (tñnh tûâ kinh tuyïën giûäa

muái).yB - tung àöå cuãa àiïím B (tñnh tûâ kinh tuyïën giûäa

muái).5. Nhêån xeát:1. Àöå chñnh xaác cao nhêët khi ào caác caånh àaáy cuãa

lûúái khöëng chïë thi cöng cuäng chó àaåt àûúåc:

(10)

2. Noái chung trong moåi trûúâng húåp cuãa trùæc àõacöng trònh àïìu phaãi tñnh àïën söë àiïìu chónh do àöå döëcmùåt àêët ∆V.

3. Khi mùåt àêët tûå nhiïn cao hún mùåt Elipxoit troânxoay Traái àêët tûâ trïn 32m thò phaãi tñnh söë àiïìu chónh ∆hnaây.

4. Khi xêy dûång cöng trònh úã nhûäng vuâng coá sûå thayàöíi rêët nhiïìu vïì àöå cao (trïn 32m) thò húåp lyá hún caã laâhaäy coi mùåt phùèng trung bònh cuãa vuâng xêy dûång laâm“mùåt phùèng cöng taác” cuãa cöng trònh.6. Vñ duå: xaác àõnh caác loaåi khoaãng caáchCho biïët khoaãng caách nghiïng (thûåc) cuãa hai àiïím

Avaâ B thuöåc mùåt àêët tûå nhiïn laâ DAB=1 000m.Àöå cao cuãa àiïím A laâ HA=32, 000mÀöå cao cuãa àiïím B laâ HB=137, 000mBaán kñnh Traái àêët laâ R=6 371 kmMuái chiïëu UTM loaåi 60 coá k0=0, 9996Àiïím giûäa cuãa àoaån AB nùçm trïn kinh tuyïën giûäa

muái (ytb=0)Haäy tñnh 1/ Àöå chïnh cao giûäa hai àiïím Avaâ B laâ hAB2/ Söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách nghiïng vïì

khoaãng caách ngang laâ ∆v3/ Khoaãng caách nùçm ngang cuãa hai àiïím Avaâ B (úã

trïn mùåt phùèng nùçm ngang) laâ SAB4/ Àöå cao trung bònh cuãa àoaån thùèng AB laâ Htb5/ Söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách ngang vïì khoaãng

caách bùçng laâ ∆h6/ Khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím AvaâB (trïn mùåt

Elipxoit troân xoay Traái àêët) laâ dAB

7/ Söë àiïìu chónh tûâ mùåt Elip vïì mùåt phùèng chiïëubaãn àöì UTM laâ ∆y

8/ Khoaãng caách aão cuãa hai àiïím A vaâ B (úã trïn mùåtphùèng chiïëu baãn àöì UTM) laâ LAB

9/Khoaãng caách giêëy cuãa hai àiïím A vaâ B (úã trïn túâbaãn àöì àõa hònh tyã lïå 1/10 000 theo kiïíu UTM-VN-2000) laâ lABLúâi giaãi xaác àõnh caác loaåi khoaãng caách1. Àöå chïnh cao giûäa hai àiïím Avaâ B laâ hABhAB = HB - HA (11)

= 137, 000m – 32, 000m = 105, 000m2. Söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách nghiïng vïì

khoaãng caách ngang laâ ∆v

(12)

3. Khoaãng caách nùçm ngang cuãa hai àiïím Avaâ B(trïn mùåt phùèng nùçm ngang) laâ SAB

SAB = DAB + ∆v (13)= 1 000, 000m - 5, 528m = 994, 472m

4. Àöå cao trung bònh cuãa àoaån thùèng AB laâ Htb

(14)

HA + HB

5. Söë àiïìu chónh tûâ khoaãng caách ngang vïì khoaãngcaách bùçng laâ ∆h

(15)

6. Khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím A vaâ B (trïnmùåt Elip xö-it troân xoay Traái àêët) laâ dAB

dAB = SAB - ∆h (16)= 994, 472m - 0, 013m = 994, 459m

7. Söë àiïìu chónh tûâ mùåt Elip vïì mùåt phùèng chiïëubaãn àöì UTM laâ ∆y

(17)

8. Khoaãng caách aão cuãa hai àiïím A vaâ B (trïn mùåtphùèng chiïëu baãn àöì UTM) laâ LAB

LAB = dAB + ∆Y (18)= 994, 459 - 0, 398 = 994, 061m

9. Khoaãng caách giêëy cuãa hai àiïím Avaâ B (úã trïn túâbaãn àöì àõa hònh tyã lïå 1/10 000 theo kiïíu UTM - VN -

XAÁC ÀÕNH KHOAÃNG CAÁCH CUÃA HAI ÀIÏÍM...





1. Àùåt vêën àïìQuaá trònh khaão saát, thiïët kïë, thi cöng caác cöng trònh

chuáng ta vêîn thûúâng xuyïn tiïëp xuác vúái caác àaåi lûúångngêîu nhiïn vïì vêåt liïåu, hònh hoåc kïët cêëu vaâ taãi troång.Trong caác phûúng phaáp tiïìn àõnh, àïí àún giaãn hoaáquaá trònh tñnh toaán vaâ thiïn vïì an toaân, chuáng ta vêînboã qua tñnh ngêîu nhiïn cuãa chuáng vaâ àûa vaâo caác hïåsöë an toaân.

Lyá thuyïët àöå tin cêåy coá nhiïåm vuå nghiïn cûáu àõnhlûúång caác chó tiïu chêët lûúång cuãa saãn phêím (kïët cêëucöng trònh), sûå biïën àöíi theo thúâi gian cuãa caác chó tiïuchêët lûúång vaâ tuöíi thoå cuãa saãn phêím. Phûúng phaáp àöåtin cêåy cho pheáp xem xeát toaân diïån hún sûå laâm viïåccuãa kïët cêëu khi xeát àïën tñnh bêët àõnh cuãa caác biïën thiïëtkïë vaâ coi chuáng laâ caác àaåi lûúång ngêîu nhiïn. Nhû vêåylyá thuyïët àöå tin cêåy coá yá nghôa to lúán.

Hiïån nay, tñnh toaán kïët cêëu caác böå phêån cöng trònhúã nûúác ta vêîn chuã yïëu sûã duång caác phûúng phaáp tiïìnàõnh. Caác nghiïn cûáu, tñnh toaán theo hûúáng àöå tin cêåycoân rêët ñt.

Trong thûåc tïë, do tñnh àún giaãn cuãa caác cêëu truácgiaân nïn chuáng àûúåc sûã duång röång raäi trong xêy dûångcöng trònh giao thöng, dên duång vaâ cöng nghiïåp... Dovêåy, viïåc àaánh giaá caác cêëu truác naây dûåa trïn àöå tin cêåylaâ àiïìu cêìn thiïët àïí xaác àõnh àöå an toaân cuãa chuáng.Chûa kïí àïën viïåc àaánh giaá dûåa trïn àöå tin cêåy cuängcoá thïí àûúåc sûã duång àïí töëi ûu hoáa chi phñ baão trò vaâsûãa chûäa caác cêëu truác naây.2. Cú súã lyá thuyïët tñnh kïët cêëu theo àöå tin cêåy

vaâ phûúng phaáp mö phoãng Monte-Carlo [2]2.1. Cú súã lyá thuyïët tñnh kïët cêëu theo àöå tin cêåy

Àiïìu kiïån an toaân vïì khaã nùng chõu lûåc taåi tiïët diïånàang xeát laâ:

T0 ≤ Ttd (1)trong àoá: T0 - giaá trõ nöåi lûåc bêët lúåi nhêët coá thïí phaát

sinh trïn tiïët diïån dûúái taác àöång cuãa ngoaåi lûåc; Ttd - khaã nùng chõu lûåc cuãa tiïët diïån àang xeát.Vò T0 vaâ Ttd àïìu laâ haâm phuå thuöåc vaâo caác thöng söë

ngêîu nhiïn nïn khöng thïí khùèng àõnh àûúåc (1) luönthoãa maän. Vò vêåy àïí ào mûác àöå thoãa maän cuãa (1) phaãitñnh xaác suêët:

Prob(Ttd - T0 ≥ 0) (2)Àïí tñnh xaác suêët naây, coá thïí duâng möåt trong caác

phûúng phaáp sau: Tuyïën tñnh hoáa àïí tñnh chó söë àöå tincêåy, tñnh theo phûúng phaáp lùåp, tñnh theo phûúngphaáp taách biïën hoùåc tñnh trûåc tiïëp tûâ haâm mêåt àöå cuãalyá thuyïët xaác suêët. Caách tñnh coân tuây thuöåc vaâo tûângbaâi toaán cuå thïí.

Àöëi vúái baâi toaán kiïím tra, luác naây caác thöng söëngêîu nhiïn vïì hònh hoåc, vêåt liïåu, taãi troång coi nhû àaäbiïët, cêìn tñnh xaác suêët theo (2).

Caác phûúng phaáp giaãi tñch àaánh giaá àöå tin cêåy(thöng qua xaác suêët khöng hoãng) cuãa kïët cêëu laâphûúng phaáp chñnh xaác nhûng gùåp nhiïìu khoá khùn vïìmùåt toaán hoåc liïn quan àïën viïåc tñnh caác tñch phênchûáa caác haâm phên phöëi xaác suêët vaâ mêåt àöå xaác suêët,àùåc biïåt àöëi vúái caác baâi toaán nhiïìu biïën vaâ caác biïën laâquaá trònh ngêîu nhiïn. Trong caác trûúâng húåp phûác taåpnhû vêåy thò phûúng phaáp söë laâ phûúng tiïån duy nhêëtàïí giaãi caác baâi toaán àùåt ra. Möåt trong caác phûúng phaápsöë coá hiïåu quaã àïí àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu laâphûúng phaáp mö phoãng Monte-Carlo.

TÑNH ÀÖÅ TIN CÊÅY CUÃA KÏËT CÊËU GIAÂN THEÁP

BÙÇNG MÖ PHOÃNG MONTE-CARLOCALCULATING RELIABILITY OF STEEL TRUSS STRUCTURES BASED MONTE-CARLO SIMULATION

PGS. TS. BUÂI ÀÛÁC NÙNG - Viïån Kyä thuêåt Cöng trònh Àùåc biïåt, Hoåc viïån KTQS


ThS. HOAÂNG VÙN ÊN - Cöng ty Cöí phêìn Hoa Dûúng Bùæc Ninh

Toám tùæt: Viïåc tñnh toaán kïët cêëu cöng trònh theo àöå tin cêåy laâ rêët cêìn thiïët. Tuy nhiïn caác phûúng phaáp giaãi tñch àaánh giaá

àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu gùåp rêët nhiïìu khoá khùn. Mö phoãng Monte-Carlo laâ phûúng phaáp söë àûúåc àaánh giaá laâ hiïåu quaã trong

viïåc giaãi caác baâi toaán nïu trïn. Baâi baáo trònh baây caách tñnh àöå tin cêåy cuãa kïët cêëu giaân theáp loaåi dêìm bùçng sûå kïët húåp giûäa

hai thuêåt toaán laâ phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån vaâ mö phoãng Monte-Carlo. Kïët quaã cho thêëy bùçng caách naây àaä cho pheáp

taåo ra cöng cuå söë hûäu hiïåu trong phên tñch, àaánh giaá àöå tin cêåy kïët cêëu cöng trònh noái chung vaâ kïët cêëu giaân theáp noái riïng.

Tûâ khoáa: àöå tin cêåy, kïët cêëu giaân, mö phoãng, Monte-Carlo, xaác suêët

Abstract: The reliability calculation of construction structures is essential. However, reliability analysis methods of struc-

tures, that based analytical mechanic, encountered many difficulties. Monte-Carlo simulation method is considered the effec-

tiveness in addressing the above problems. This paper presents the reliability calculation of steel girder truss by the combi-

nation between two algorithms are finite element method and Monte-carlo simulation. The results showed that in this way

has allowed creation of an effective tool in reliability assessment and analysis of construction structures and of steel truss

structures in particular.

Keywords: Reliability, Truss Structures, Simulation, Monte-Carlo, Probability

2.2. Phûúng phaáp mö phoãng Monte-Carlo Nöåi dung cuãa phûúng phaáp mö phoãng Monte-Carlo

göìm 3 giai àoaån: 1- Mö hònh hoáa caác biïën ngêîu nhiïn àêìu vaâo tûâ caác

haâm mêåt àöå hoùåc haâm phên phöëi xaác suêët cho trûúáccuãa chuáng;

2- Tñnh toaán tiïìn àõnh theo caác thïí hiïån àêìu vaâo àïínhêån caác thïí hiïån àêìu ra;

3- Xûã lyá thöëng kï caác thïí hiïån àêìu ra àïí tòm caácàùåc trûng xaác suêët cuãa noá vaâ kiïím tra caác giaã thiïëtthöëng kï. Nïëu söë thïí hiïån (pheáp thûã) àûúåc taåo ra caânglúán thò kïët quaã caâng tin cêåy.

Àïí cho àún giaãn, ta giaã thiïët rùçng caác biïën cú baãnXi, i = 1, ..., n laâ àöåc lêåp thöëng kï vaâ coá caác haâm phênphöëi àaä biïët. Phûúng phaáp Monte-Carlo nhùçm taåo ratêåp caác giaá trõ thïí hiïån àöåc lêåp xi cho möîi biïën cú baãnvaâ tûâ àoá xaác àõnh caác giaá trõ thïí hiïån tûúng ûáng cuãaquaäng an toaân M:

(3)Bùçng caách taåo ra caác söë ngêîu nhiïn, quaá trònh naây

àûúåc lùåp laåi nhiïìu lêìn àïí nhêån àûúåc möåt têåp lúán caácgiaá trõ m; tûâ àoá coá thïí mö phoãng daång phên phöëi xaácsuêët cuãa àaåi lûúång M. Noái chung, daång phên phöëi xaácsuêët chñnh xaác cuãa àaåi lûúång M thûúâng khöng theomöåt tiïu chuêín naâo, nhûng noá coá thïí àûúåc quyïët àõnhbúãi daång phên phöëi cuãa biïën cú baãn nöíi tröåi nhêët.

Xaác suêët phaá huãy coá thïí àûúåc àaánh giaá theo haicaách. Thûá nhêët, vò M ≤ 0 ûáng vúái miïìn phaá huãy, nïnxaác suêët phaá huãy Pf àûúåc viïët thaânh:

(4)

trong àoá n laâ töíng söë pheáp thûã; k laâ söë pheáp thûã maâf(x̄) ≤ 0.

Tuy nhiïn, tyã söë k/n laâ möåt àaåi lûúång thöëng kï, nïnphên phöëi vaâ àùåc biïåt laâ phûúng sai cuãa noá seä phuåthuöåc vaâo söë lûúång pheáp thûã. Àöëi vúái trûúâng húåp xaácsuêët phaá huãy thêëp hoùåc söë pheáp thûã n laâ nhoã thò viïåcàaánh giaá Pf qua k/n coá thïí seä coá tñnh bêët àõnh.

Caách thûá hai laâ tûâ caác giaá trõ thïí hiïån m, ta xaác àõnhhaâm phên phöëi phuâ húåp M bùçng caác pheáp kiïímnghiïåm luêåt phên phöëi. Khi àoá xaác suêët phaá huãy gêìnàuáng bùçng:

(5)

Trong àoá PM(m) laâ haâm mêåt àöå xaác suêët cuãaquaäng an toaân M.

Caách naây àûúåc aáp duång khi söë lûúång pheáp thûã laânhoã.

3. Baâi toaán tñnh phên tñch tôônh kïët cêëu giaân theáptheo tiïìn àõnh

Trong baâi toaán thiïët kïë thöng thûúâng theo tiïuchuêín hiïån haânh (TCVN 5572-2012), möåt kïët cêëu giaânàûúåc tñnh toaán theo caác bûúác sau:

- Giaã àõnh tiïët diïån.- Tñnh toaán nöåi lûåc.- Choån sú böå tiïët diïån.

- Kiïím tra àiïìu kiïån bïìn vaâ àiïìu kiïån àöå cûáng.- Choån laåi tiïët diïån nïëu kiïím tra khöng àaåt hoùåc

quaá thûâa.- Kiïím tra laåi.Bûúác choån tiïët diïån vaâ kiïím tra coá thïí lùåp laåi nhiïìu

lêìn cho túái khi kiïím tra àaåt yïu cêìu vaâ khöng quaá thûâathò dûâng laåi.

Àiïìu kiïån bïìn vaâ àiïìu kiïån àöå cûáng àöëi vúái caácphêìn tûã giaân khi tñnh toaán thiïët kïë àûúåc xaác àõnh nhûsau [3]:

- Tñnh thanh keáo àuáng têm:

(6)

Tñnh thanh neán àuáng têm :

(7)

- Tñnh theo àöå maãnh giúái haån [λ].Tiïët diïån choån nhoã nhêët vaâ baão àaãm caác baán kñnh

quaán tñnh yïu cêìu :

; (8)

Trong caác cöng thûác (5), (6), (7), caác àaåi lûúångàûúåc giaãi thñch nhû sau: σ - ûáng suêët (keáo, neán) xuêëthiïån trong thanh giaân ; N - lûåc doåc truåc trong thanh ; A- diïån tñch tiïët diïån thanh ; R - cûúâng àöå tñnh toaán cuãatheáp ; ϕ - hïå söë uöën doåc, phuå thuöåc àöå maãnh (tra baãnglêåp sùén) ; lx - chiïìu daâi tñnh toaán cuãa thanh giaân trongmùåt phùèng; ly - chiïìu daâi tñnh toaán cuãa thanh giaânngoaâi mùåt phùèng ; m - hïå söë khi xeát àïën caác trûúânghúåp cêëu taåo cuãa thanh neán àuáng têm.

Ngoaâi caác àiïìu kiïån àöëi vúái tûâng phêìn tûã nhû trïn,phaãi kiïím tra àiïìu kiïån raâng buöåc vïì àöå cûáng cuãa toaânhïå giaân thöng qua chuyïín võ cho pheáp lúán nhêët []. Àöëivúái giaân dêìm, àiïìu kiïån raâng buöåc chuyïín võ taåi möîinhõp giaân vúái kñch thûúác L àûúåc xaác àõnh:

(9)

Nhû vêåy, kïí caã trong baâi toaán thiïët kïë cuäng nhû baâitoaán kiïím tra kïët cêëu giaân, cêìn phaãi thûåc hiïån phêntñch nöåi lûåc àïí kiïím tra caác àiïìu kiïån bïìn vaâ cûáng cuãakïët cêëu. Àïí laâm àiïìu naây phuâ húåp vúái sûå kïët húåp möphoãng Monte-Carlo, cêìn phaãi aáp duång phûúng phaápphêìn tûã hûäu haån.

Trïn cú súã lyá thuyïët vïì phêìn tûã hûäu haån hïå giaân [1],taác giaã àaä xêy dûång chûúng trònh phên tñch tônh kïëtcêëu hïå giaân theo phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån trongmöi trûúâng Matlab. Chûúng trònh coá tïnFEMTRUSS_AN. Trong baâi naây chó têåp trung cho hïågiaân phùèng loaåi giaân dêìm.

Àïí àaánh giaá àöå tin cêåy cuãa chûúng trònh àaä lêåp,tiïën haânh phên tñch hai vñ duå vaâ so saánh vúái kïët quaãtñnh toaán tûâ phêìn mïìm SAP2000. Ai söë trong hai vñ duånaây úã mûác àöå max ≈ 2%. Kïët quaã cho thêëy chûúngtrònh àaä lêåp coá àuã àöå tin cêåy àïí sûã duång.4. Sú àöì tñnh àöå tin cêåy kïët cêëu giaân dêìm [4]

TÑNH ÀÖÅ TIN CÊÅY CUÃA KÏËT CÊËU GIAÂN THEÁP...


4.1. Kïët cêëu giaân dêìm tônh àõnhÀöëi vúái kïët cêëu giaân tônh àõnh, chó cêìn möåt thanh bõ

phaá hoaåi thò kïët cêëu seä bõ biïën hònh vaâ dêîn túái suåp àöí.Do àoá, kïët cêëu giaân tônh àõnh coá thïí àûúåc mö phoãngthaânh sú àöì gheáp nöëi tiïëp têët caã caác phêìn tûã cuãa noá.

Vñ duå xeát giaân tônh àõnh coá sú àöì kïët cêëu (a) nhûsau (hònh 1):

Kïët cêëu giaân trïn bao göìm 17 phêìn tûã thanh chõulûåc doåc truåc coá liïn kïët hai àêìu laâ khúáp. Chó cêìn 1thanh bêët kyâ hoãng laâ kïët cêëu hoãng. Vò vêåy, coá thïí möphoãng noá thaânh hïå mùæc nöëi tiïëp nhû sau (hònh 2):

Xaác suêët khöng hoãng cuãa hïå (a) qua sú àöì (b)àûúåc xaác àõnh:

(10)

Trong àoá Pi (i=1÷17) - xaác suêët khöng hoãng cuãathanh giaân thûá i trong hïå àang xeát.

4.2. Kïët cêìu giaân dêìm siïu tôônha/ Mùåt cùæt chuyïín thaânh ”khúáp”Trïn möåt mùåt cùæt, nïëu möåt hoùåc möåt söë thanh bõ rúi

vaâo traång thaái mêët an toaân (hoãng), chó coân laåi haithanh, thò mùåt cùæt tûúng àûúng vúái möåt “khúáp”. Võ trñ”khúáp” taåi giao àiïím cuãa hai thanh naây. Nhû vêåy, möåtmùåt cùæt giaân chuyïín thaânh “khúáp” khi trïn mùåt cùæt àoáchó coân laåi hai thanh laâm viïåc.

Nïëu trïn mùåt cùæt coá n thanh thò söë khaã nùng taåo

”khúáp” seä laâ möåt töí húåp chêåp 2 cuãa n thanh: C2n . Trïn

hònh 3:- Mùåt cùæt tônh àõnh: laâ mùåt cùæt giaân coá 3 thanh nhû

sú àöì kïët cêëu (c). Sú àöì àiïån mö phoãng khaã nùng hoáa”khúáp” cuãa noá laâ (d).

- Mùåt cùæt siïu tônh: laâ mùåt cùæt giaân coá 4 thanh nhûsú àöì kïët cêëu (e). Sú àöì àiïån mö phoãng caác khaã nùnghoáa ”khúáp” cuãa noá laâ (f).

b/ Xaác àõnh khaã nùng taåo thaânh cú cêëu cuãa giaânCùn cûá giaá trõ ûáng suêët trong caác thanh seä xaác àõnh

àûúåc söë lûúång mùåt cùæt coá nguy cú taåo ”khúáp”. Àêy laâcú súã àïí tñnh àöå tin cêåy.

Vúái giaân siïu tônh nhiïìu nhõp, viïåc xaác àõnh söë töíhúåp ”khúáp” taåo thaânh cú cêëu, coá thïí àûúåc xeát thöngqua sú àöì dêìm liïn tuåc tûúng àûúng.

Noái chung, vúái giaân liïn tuåc coá n nhõp chõu taãi troångthò dêìm tûúng àûúng coá bêåc siïu tônh laâ (n-1). Àiïìukiïån hònh thaânh cú cêëu töíng thïí laâ trïn hïå coá n tiïëtdiïån hoáa ”khúáp”. Àiïìu kiïån hònh thaânh cú cêëu cuåc böålaâ coá ba ”khúáp” liïìn kïì nhau àûúåc taåo thaânh.

Trong thûåc haânh tñnh toaán, tuây theo taãi troång taácduång lïn trïn giaân, seä xaác àõnh cuå thïí tiïët diïån coá nguycú hoáa ”khúáp”. Khi àoá, sùæp xïëp thûá tûå ûáng suêët trongmùåt cùæt tûâ lúán àïën nhoã ta seä xaác àõnh àûúåc khaã nùnghònh thaânh cú cêëu töíng thïí theo thûá tûå ûu tiïn, cuängnhû khaã nùng hònh thaânh cú cêëu cuåc böå. Viïåc tñnh toaánàöå tin cêåy cuãa hïå coá thïí thûåc hiïån bùçng tay hay tûåàöång hoáa.5. Xêy dûång chûúng trònh tñnh àöå tin cêåy kïët

cêëu giaân theo mö phoãng Monte-CarloChûúng trònh tñnh àöå tin cêåy kïët cêëu giaân theo mö

phoãng Monte-Carlo àûúåc xêy dûång dûåa trïn cú súã kïëthúåp hai thuêåt toaán:

- Thuêåt toaán phêìn tûã hûäu haån phên tñch tônh kïët cêëuhïå thanh (àûúåc trònh baây úã muåc 3).

- Thuêåt toaán mö phoãng Monte-Carlo (àûúåc trònhbaây úã muåc 2).

Sú àöì khöëi cuãa chûúng trònh àûúåc thïí hiïån trïnhònh 4.

Trïn cú súã sú àöì khöëi vaâ chûúng trònh FEMTRUSS-AN, phaát triïín thaânh chûúng trònh tñnh àöå tin cêåy kïëtcêëu giaân theo mö phoãng Monte-Carlo trong möitrûúâng MATLAB. Chûúng trònh àûúåc àùåt tïn RES-TRUSS. Caác pheáp tñnh ma trêån vaâ veáctú trong chûúngtrònh cuäng nhû taåo phaát caác thïí hiïån cuãa caác biïënngêîu nhiïn àêìu vaâo àûúåc thûåc hiïån bùçng caác haâm coásùén cuãa böå thû viïån Matrix VB àûúåc viïët búãiMathWorks Ltd. Cêëu truác cuãa chûúng trònh göìm caácmö àun chñnh: mö àun nhêåp söë liïåu, mö àun taåo phaátcaác thïí hiïån cuãa biïën ngêîu nhiïn àêìu vaâo, mö àuntñnh kïët cêëu theo quan niïåm tiïìn àõnh, mö àun xûã lyákïët quaã.

Ngoaâi ra coân coá caác haâm vaâ thuã tuåc con àûúåc goåibúãi caác mö àun chñnh cuãa chûúng trònh.

Chûúng trònh cho pheáp tñnh xaác suêët khöng hoãngcuãa kïët cêëu hïå thanh coá kïí àïën caác yïëu töë ngêîu nhiïnvïì vêåt liïåu, hònh hoåc kïët cêëu vaâ taãi troång.

Trong baâi baáo naây seä sûã duång caác phûúng phaáp vaâcaác giaã thiïët dûúái àêy àïí tñnh toaán àöå tin cêåy àöëi vúái



Hònh 1. Sú àöì kïët cêëu giaân tônh àõnh

Hònh 2. Sú àöì mö hònh tñnh ÀTC hïå (a) hònh 1

Hònh 3. Sú àöì kïët cêëu giaân dêìm siïu tônh vaâ sú àöì àiïån mö phoãng

khaã nùng hoáa khúáp cuãa noá.

kïët cêëu giaân theáp.- Duâng phûúng phaáp tñnh theo traång thaái giúái haån

thûá nhêët (giúái haån bïìn), àïí tñnh toaán kïët cêëu giaân theáp.- Caác biïën ngêîu nhiïn coá haâm phên phöëi xaác suêët

laâ haâm phên phöëi chuêín.6. Vñ duå söë6.1. Baâi toaán 1Xeát giaân coá sú àöì nhû hònh 5 vaâ àûúåc laâm bùçng

theáp coá möàun àaân höìi vúái kyâ voång laâ E = 2,1.104kN/cm2, àöå lïåch chuêín cuãa noá laâ 1,05.103 kN/cm2. ÛÁngsuêët chõu keáo, neán cho pheáp coá kyâ voång laâ [σ] = 21kN/cm2 vaâ àöå lïåch chuêín laâ 1,05 kN/cm2. Caác tiïët diïånthanh coá kyâ voång lêìn lûúåt laâ A1 = 54,60cm2 (2 theáp goácL140x140x10); A2 = 38,40cm2 (2 theáp goác L100 x 100x10); A3 = 23,00cm2 (2 theáp goác L75x75x8) vaâ hïå söëbiïën sai bùçng 0,01. Caác taãi troång nuát coá kyâ voång lêìnlûúåt laâ P1 = 45kN; P2 = 60 kN; P3 = 90kN, hïå söë biïënsai bùçng 0,1.

a/. Kiïím tra thiïët kïë theo tiïìn àõnh:Sûã duång chûúng trònh FEMTRUSS_AN tñnh kiïím

tra àiïìu kiïån bïìn vaâ chuyïín võ cuãa thanh.+ Theo àiïìu kiïån bïìn, caác giaá trõ ûáng suêët trong

thanh coá kïët quaã tñnh nhû trong baãng 1.Nhû vêåy caác thanh trong hïå giaân àïìu àaãm baão àiïìu

kiïån bïìn.+ Theo àiïìu kiïån (9) chuyïín võ cho pheáp cuãa hïå laâ:

Dïî thêëy do tñnh àöëi xûáng, chuyïín võ lúán nhêët cuãahïå seä laâ chuyïín võ taåi nuát 5 vaâ nuát 6. Kïët quaã dochûúng trònh FEMTRUSS_AN tñnh chuyïín võ lúán nhêëtcuãa hïå taåi nuát 5 laâ 1,99 cm vaâ taåi nuát 6 laâ 2,00 cm. Nhûvêåy hïå àaä thiïët kïë baão àaãm àiïìu kiïån chuyïín võ chopheáp.

b/. Tñnh toaán àöå tin cêåy cuãa hïå khi xeát àïën caác bêëtàõnh cuãa vêåt liïåu, hònh hoåc cuãa kïët cêëu vaâ taãi troång:

Khi caác yïëu töë vêåt liïåu, hònh hoåc cuãa kïët cêëu vaâ taãitroång àûúåc xem xeát laâ caác biïën ngêîu nhiïn vúái caác àùåctrûng thöëng kï àaä cho, sûã duång chûúng trònh RES-TRUSS àïí tñnh toaán àöå tin cêåy cuãa hïå giaân.



Hònh 4. Sú àöì khöëi cuãa chûúng trònh tñnh xaác suêët khöng hoãng kïët

cêëu giaân

Hònh 5. Sú àöì hònh hoåc vaâ taãi troång baâi toaán vñ duå 1 - daân dêìm tônh àõnh

Hònh 6. Sú àöì nuát vaâ phêìn tûã baâi toaán 1 trong FEMTRUSS_AN

Baãng 1. ûáng suêët trong caác phêìn tûã thanh giaân baâitoaán 1 tñnh theo tiïìn àõnh

Baãng 2. Kïët quaã tñnh àöå tin cêåy cuãa hïå giaân BT1Söë lêìn thûã nghiïåm: 10.000

Kïët quaã tñnh toaán àûúåc trònh baây trong baãng 2,trong àoá coá caác thöng tin vïì kïët quaã söë lêìn hoãng (phaáhuãy) cuãa tûâng thanh giaân, xaác suêët khöng hoãng cuãatûâng phêìn tûã vaâ cuãa toaân hïå theo àöå bïìn; söë lêìnchuyïín võ nuát vûúåt quaá giaá trõ cho pheáp vaâ xaác suêëtkhöng hoãng cuãa hïå theo raâng buöåc vïì chuyïín võ.

* Nhêån xeát: Hïå coá àöå tin cêåy vïì chuyïín võ khaá thêëp,laâ do khi thiïët kïë theo tiïìn àõnh hïå àaä coá chuyïín võ lúánnhêët saát vúái giaá trõ chuyïín võ cho pheáp. Do àoá chuyïínvõ nuát rêët dïî daâng vûúåt qua ngûúäng an toaân khi coánhûäng biïën àöång ngêîu nhiïn vïì vêåt liïåu, hònh hoåc cuãakïët cêëu vaâ taãi troång.

6.2. Baâi toaán 2Xeát giaân coá sú àöì nhû hònh 7 vaâ àûúåc laâm bùçng

theáp coá möàun àaân höìi vúái kyâ voång E = 2,1.105kN/cm2, àöå lïåch chuêín cuãa noá laâ 1,05.103 kN/cm2. ûángsuêët chõu keáo, neán cho pheáp coá kyâ voång laâ [σ] = 21kN/cm2 vaâ àöå lïåch chuêín laâ 1,05 kN/cm2. Caác tiïët diïånthanh coá kyâ voång lêìn lûúåt laâ A1= 39,40cm2 (2 theáp goácL125x125x8); A2 = 19,18cm2 (2 theáp goác L100x63x6gheáp caånh lúán); A3 = 23,00 cm2 (2 theáp goác L70x45x5gheáp caånh lúán) vaâ hïå söë biïën sai bùçng 0,01. Caác taãitroång coá kyâ voång lêìn lûúåt laâ P1 = 45kN; P2 = 60 kN; P3= 90 kN, hïå söë biïën sai bùçng 0,1.

a/. Kiïím tra thiïët kïë theo tiïìn àõnh:Sûã duång chûúng trònh FEMTRUSS-AN tñnh kiïím

tra àiïìu kiïån bïìn vaâ chuyïín võ cuãa thanh.+ Theo àiïìu kiïån bïìn, kïët quaã tñnh caác giaá trõ ûáng

suêët trong thanh àûúåc àûa ra trong baãng 3.

Nhû vêåy caác thanh trong hïå giaân àïìu àaãm baão àiïìukiïån bïìn.

+ Kiïím tra vïì àiïìu kiïån chuyïín võ:Vêîn do tñnh àöëi xûáng, chuyïín võ lúán nhêët cuãa hïå seä

laâ chuyïín võ taåi nuát 5 vaâ nuát 6. Kïët quaã do chûúng trònhFEMTRUSS_AN tñnh chuyïín võ lúán nhêët cuãa hïå taåi nuát5 laâ 1,99 cm vaâ taåi nuát 6 laâ 2,00 cm. Nhû vêåy hïå àaäthiïët kïë baão àaãm àiïìu kiïån chuyïín võ cho pheáp.

b/. Tñnh toaán àöå tin cêåy cuãa hïå khi xeát àïën caác bêëtàõnh cuãa vêåt liïåu, hònh hoåc cuãa kïët cêëu vaâ taãi troång:

Tûúng tûå nhû àaä trònh baây àöëi vúái baâi toaán 1, kïëtquaã tñnh toaán àûúåc trònh baây trong baãng 4.

Àöå tin cêåy vïì bïìn cuãa hïå xeát theo àiïìu kiïån khaãnùng hoáa “khúáp” trïn caác mùåt cùæt giaân. Do tñnh chêëtàöëi xûáng cuãa sú àöì kïët cêëu vaâ taãi troång, chó cêìn tñnhcho 1/2 giaân tûác laâ chó tñnh vúái 2 mùåt cùæt giaân:

(1). Mùåt cùæt I (qua caác thanh 6, 10, 14, 15)Vúái mùåt cùæt giaân coá 4 thanh seä xaãy ra 3 trûúâng húåp,

tûúng ûáng coá 3 xaác suêët:

Xaác suêët an toaân (khöng hoáa “khúáp”) cuãa mùåt cùæt Ilaâ:

Trïn mùåt cùæt I, kïët quaã bùçng söë nhû sau:



Hònh 7. Sú àöì hònh hoåc vaâ taãi troång baâi toaán vñ duå 2 - daân dêìm siïu tônh

Hònh 8. Sú àöì nuát vaâ phêìn tûã baâi toaán 2 trong FEMTRUSS-AN

Baãng 3. ûáng suêët trong caác phêìn tûã thanh giaân baâitoaán 2 tñnh theo tiïìn àõnh

Baãng 4. Kïët quaã tñnh àöå tin cêåy cuãa hïå giaân BT2Söë lêìn thûã nghiïåm: 10.000



(2). Mùåt cùæt II (qua caác thanh 7, 11, 16, 17):Tûúng tûå trïn, coá caác trûúâng húåp xaác suêët:psII-1 = (1 - p7f .pf11)(1 - pf16.pf17)psII-2 = (1 - p7f .pf16)(1 - pf11.pf17)psII-3 = (1 - p7f .pf17)(1 - pf11.pf16)Xaác suêët an toaân (khöng hoáa “khúáp”) cuãa mùåt cùæt I

laâ:

Trïn mùåt cùæt I, kïët quaã bùçng söë nhû sau:Giaân coá möåt nhõp seä hònh thaânh cú cêëu khi coá möåt

trong 4 mùåt cùæt hoáa “khúáp” tûúng ûáng sú àöì mùæc nöëitiïëp cuãa 4 mùåt cùæt giaân. Nhû vêåy, xaác suêët an toaânchung cuãa kïët cêëu giaân laâ:

Ps = pIs .pIIs.pIIIs.pIVsDo tñnh àöëi xûáng cuãa sú àöì kïët cêëu vaâ taãi troång, ta

coá: pIs = pIVs vaâ pIIs = pIIIsNhû vêåy: Ps = (pIs .pIIs)2 = 99,8032%

7. Kïët luêån- Viïåc kïët húåp giûäa hai phûúng phaáp phêìn tûã hûäu

haån vaâ mö phoãng Monte-Carlo cho pheáp taåo ra cöngcuå söë hûäu hiïåu trong phên tñch, àaánh giaá àöå tin cêåy kïëtcêëu cöng trònh noái chung vaâ kïët cêëu giaân theáp noáiriïng.

- Qua hai vñ duå söë, cho thêëy kïët cêëu giaân theáp daångdêìm coá xaác suêët an toaân cao vïì àiïìu kiïån bïìn, thêëpvïì àiïìu kiïån àöå cûáng (chuyïín võ) cho pheáp.�


1. Nguyïîn Quöëc Baão, Trêìn Nhêët Duäng (2002). Phûúng phaáp phêìn

tûã hûäu haån, lyá thuyïët vaâ lêåp trònh. Nxb Khoa hoåc vaâ kyä thuêåt, Haâ Nöåi.

2. Phan Vùn Khöi (2001). Cú súã àaánh giaá àöå tin cêåy. NXB Khoa

hoåc vaâ kyä thuêåt, Haâ Nöåi.

3. Àoaân Àõnh Kiïën vaâ cöång sûå (2005). Kïët cêëu theáp. NXB Khoa

hoåc vaâ kyä thuêåt, Haâ Nöåi.

4. Lï Tuá (2003). Kïët húåp àöå tin cêåy trong tñnh toaán töëi ûu daân

dêìm. Luêån vùn Thaåc sô kyä thuêåt, Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång Haâ Nöåi.

2000 ) laâ lABlAB = LAB.(1/M) (19)

= 994, 061. (1/10 000)= 0,099 406 m= 99,4 mm

7. Kïët luêånTrong dên gian chó coá möåt khaái niïåm duy nhêët vïì

khoaãng caách cuãa hai àiïím A vaâ B, àoá laâ khoaãng caáchthùèng theo àûúâng chim bay trûåc tiïëp tûâ A àïën B.Nhûng trong ngaânh trùæc àõa baãn àöì, khoaãng caách cuãahai àiïím laåi laâ möåt khaái niïåm rêët phong phuá, àa daång.Cêìn phaãi xaác àõnh thêåt chñnh xaác:

1. Khoaãng caách cuãa hai àiïím naâo?.2. Khoaãng caách gò?.2.1. Khoaãng caách nghiïng (thûåc) cuãa hai àiïím A,

B (úã trong khöng gian).2.2. Khoaãng caách ngang cuãa hai àiïím A, B (úã trïn

mùåt phùèng nùçm ngang cuãa thûåc àõa).2.3.Khoaãng caách bùçng cuãa hai àiïím A, B (úã trïn

mùåt elipxoit troân xoay traái àêët).

2.4. Khoaãng caách aão cuãa hai àiïím A, B (úã trïn mùåtphùèng chiïëu hònh baãn àöì UTM-VN-2000).

2.5. Khoaãng caách giêëy cuãa hai àiïím A, B (úã trïn túâbaãn àöì àõa hònh tyã lïå 1/M kiïíu VN-2 000).

3. Cöng trònh töìn taåi trong khöng gian thûåc. Noáichung, cöng trònh thûúâng àûúåc àõnh võ trïn möåt mùåtphùèng nùçm ngang cuå thïí nhêët àõnh naâo àoá. Nhûng caácsöë liïåu trùæc àõa baãn àöì nhaâ nûúác (nhû toåa àöå VN-2000, chiïìu daâi caånh lûúái khöëng chïë trùæc àõa baãn àöìnhaâ nûúác...) laåi töìn taåi trong khöng gian aão cuãa pheápchiïëu baãn àöì UTM-VN-2 000. Búãi vêåy khi sûã duångchuáng trong trùæc àõa xêy dûång cöng trònh thò caác söëliïåu trùæc àõa baãn àöì nhaâ nûúác naây àïìu nhêët thiïët phaãiàûúåc tñnh toaán chuyïín àöíi vïì khöng gian thûåc cuãacöng trònh seä àûúåc xêy dûång.�


1. Söí tay cuãa ngûúâi kyä sû trùæc àõa. Chuã biïn V.À.Bön –sa –cöp,

G.P.Leáp-truác.nhaâ xuêët baãn “nhe àra”.Maát-sco-va nùm 1966.

2. Ào àaåc xêy dûång cöng trònh. PGS.TS. Phaåm Vùn Chuyïn Nhaâ

Xuêët baãn Xêy dûång. Haâ Nöåi nùm 2014.

XAÁC ÀÕNH KHOAÃNG

CAÁCH CUÃA...


Àõa chó taác giaã :Phaåm Vùn Chuyïn Nhaâ söë 10, Daäy A, Khu Àaåi hoåc Xêy dûång Ngoä 194, Àûúâng Giaãi Phoáng Quêån Thanh Xuên - TP. Haâ NöåiÀT: 093 606 9858



1. Àùåt vêën àïìMö hònh thanh chöëng vaâ giùçng (Struts and Ties

Model) dûåa trïn yá tûúãng mö hònh daân nguyïn thuãy cuãaMörsch (1920) laâ möåt trong nhûäng phûúng phaáp tñnhtoaán àûúåc sûã duång khaá phöí biïën cho kïët cêëu bï töngcöët theáp àïí mö phoãng vuâng chõu lûåc coá àùåc tñnh khöngliïn tuåc vïì hònh hoåc hoùåc tônh hoåc. Mö hònh naây àaäàûúåc sûã duång khaá thaânh cöng àïí mö phoãng sûå laâmviïåc cuãa möåt söë cêëu kiïån cú baãn cuãa bï töng cöët theápnhû dêìm cao, vai cêìu truåc, võ trñ thay àöíi tiïët diïån àöåtngöåt, caác goác khung…dûúái taác duång cuãa taãi troång.

Baâi baáo naây aáp duång mö hònh thanh chöëng - giùçngàïí tñnh toaán ûáng xûã cuãa nuát biïn trong khung bï töngcöët theáp coá vaâ khöng coá sûã duång súåi theáp dûúái taácduång cuãa taãi troång ngang. Möåt mö hònh thanh chöëng -giùçng àûúåc àïì xuêët àïí xaác àõnh khaã nùng chõu lûåc cuãanuát. Kïët quaã tûâ phûúng phaáp sûã duång mö hònh thanhchöëng - giùçng àûúåc so saánh vúái kïët quaã thûåc nghiïåmvaâ mö phoãng PTHH àïí kiïím tra tñnh chñnh xaác cuãa möhònh àïì xuêët vaâ tûâ àoá kiïím tra hïå söë phaá hoaåi cuãathanh chöëng xiïn cuãa nuát khung bï töng súåi theáp.2. Phên tñch lûåc taåi nuátKhi khung chõu taác àöång cuãa taãi ngang, nuát giûäa

dêìm-cöåt seä chõu lûåc cùæt khaá lúán. Mömen vaâ lûåc cùætàûúåc hònh thaânh úã dêìm vaâ cöåt cuãa khung seä taåo ra ûángsuêët taåi bïì mùåt cuãa nuát nhû Hònh 1.

ÛÁng suêët taåi bïì mùåt cuãa nuát gêy ra lûåc cùæt àûáng vaângang taåi nuát. Lûåc cùæt àûáng vaâ ngang naây sinh ra ûángsuêët keáo vaâ neán. Khi ûáng suêët keáo àuã lúán, vïët nûát xiïnxuêët hiïån. Vïët nûát naây khiïën cho khaã nùng chõu neáncuãa bï töng taåi nuát suy giaãm vaâ cuöëi cuâng dêîn àïën khaã

nùng chõu taãi cuãa nuát seä bõ suy giaãm theo.Coá hai cú cêëu truyïìn lûåc qua nuát giûäa dêìm-cöåt: cú

cêëu thanh chöëng (strut mechanism), cú cêëu giaân(truss mechanism) (Tsonos, 2007) nhû àûúåc minhhoåa taåi Hònh 2. ÚÃ cú cêëu thanh chöëng, thanh chöëngxiïn chõu lûåc neán truyïìn tûâ vuâng neán cuãa cöåt vaâ dêìm;trong khi cú cêëu giaân chõu lûåc truyïìn tûâ cöët theáp doåccuãa dêìm vaâ cöåt thöng qua khaã nùng baám dñnh giûäa bïtöng vaâ cöët theáp. Hai cú cêëu naây böí trúå lêîn nhau, nïëukhaã nùng baám dñnh giûäa bï töng vaâ cöët theáp töët thò cúcêëu giaân àûúåc phaát huy roã neát hún.3. Mö hònh thanh chöëng-giùçngCaã hai cú cêëu (chöëng vaâ giaân) àïìu àûúåc xeát trong

MÖ HÒNH THANH CHÖËNG-GIÙÇNG CHO NUÁT DÊÌM - CÖÅT BÏ TÖNG CÖËT

THEÁP SÛÃ DUÅNG CÖËT SÚÅI DÛÚÁI TAÁC ÀÖÅNG CUÃA TAÃI TROÅNG NGANGSTRUT-AND-TIE MODEL FOR STEEL FIBER REINFORCED CONCRETE BEAM-COLUMN JOINTS

TS. TRÊÌN CAO THANH NGOÅC - Böå mön Kyä thuêåt XD, ÀH Quöëc Tïë, ÀH Quöëc gia TP.HCM

Email: [email protected], ÀT: 0946464649

TS. NGUYÏÎN MINH LONG - Khoa Kyä thuêåt XD, ÀH Baách Khoa, ÀH Quöëc gia TP.HCM

Abstract

A strut-and-tie model is introduced in this paper to access the seismic performance of steel fiber reinforced concrete

beam column joints. The strut-and-tie model is validated by comparing with existing experimental data. The results show

that the proposed strut-and-tie model predicts accurately the joint shear capacity of the tested specimens. This model could

be used to assess the performance of steel fiber reinforced concrete frame subjected to lateral loadings

Toám tùæt

Baâi baáo naây trònh baây phûúng phaáp thanh chöëng giùçng cho nuát khung bï töng cöët theáp sûã duång cöët súåi dûúái taác duång cuãa

taãi troång ngang mö phoãng taãi troång àöång àêët. Mö hònh naây àaä àûúåc sûã duång khaá thaânh cöng àïí mö phoãng sûå laâm viïåc cuãa

möåt söë cêëu kiïån cú baãn cuãa bïtöng cöët theáp nhû dêìm cao, tay àúä, caác goác khung dûúái taác duång cuãa tônh taãi hay khung bïtöng

cöët theáp dûúái taác duång cuãa taãi troång ngang. Tuy nhiïn, söë lûúång caác nghiïn cûáu sûã duång phûúng phaáp naây cho nuát khung bï

töng súåi theáp coân rêët haån chïë. Do àoá viïåc àïì ra möåt mö hònh tñnh toaán cú hoåc chñnh xaác cho loaåi kïët cêëu naây laâ cêìn thiïët. Kïët

quaã tñnh toaán tûâ mö hònh giaân aão seä àûúåc so saánh vúái kïët quaã thûåc nghiïåm àïí xaác àõnh tñnh chñnh xaác cuãa mö hònh.

Tûâ khoáa: bïtöng cöët theáp, chöëng-giùçng, àöång àêët, taãi troång ngang, cöët súåi.

Hònh 1. Lûåc taác duång taåi nuát

biïn dêìm - cöåt

mö hònh thanh chöëng-giùçng. Mö hònh naây àûúåc thiïëtlêåp dûåa trïn nhûäng giaã thiïët sau àêy:

- Taåi thúâi àiïím nuát àaåt khaã nùng chöëng cùæt cûåc àaåi,cöët àai taåi nuát àaä bõ chaãy deão;

- Lûåc cùæt taåi nuát seä àûúåc truyïìn thöng qua cú cêëugiaân àïën khi toaân böå cöët àai taåi nuát bõ chaãy deão, phêìncoân laåi cuãa lûåc cùæt àûúåc truyïìn qua cú cêëu chöëngthöng qua thanh chöëng xiïn;

- Bïì röång cuãa thanh chöëng xiïn Ws àûúåc xaác àõnhnhû Hònh 3; Ws àûúåc xaác àõnh taåi tiïët diïån giûäa cuãathanh chöëng xiïn theo Kimreth vaâ cöång sûå (2012).

- ÛÁng suêët neán cûåc haån cho bï töng thûúâng khöngcoá súåi theáp cuãa thanh chöëng xiïn laâ 0.34f’c dûåa theokiïën nghõ cuãa Schlaich vaâ Schäfer (1991).

- Thaânh phêìn lûåc neánvaâ keáo cuãa bï töng vaâcöët theáp taác àöång vaâonuát àûúåc tñnh toaán tûâphên tñch quan hïå giûäamoment vaâ àöå cong.4. Kiïím chûáng vaâ

nhêån xeátTrong phêìn naây, taác

giaã xêy dûång mö hònhthanh chöëng-giùçng dûåatrïn caác giaã thiïët àaätrònh baây úã phêìn trïn.Kïët quaã tñnh tûâ mö hònhnaây àûúåc so saánh vúáikïët quaã thûåc nghiïåmtrïn caác nuát dêìm-cöåt

BTCT truyïìn thöëng. Sau àoá, taác giaã lêåp mö hònh thanhchöëng-giùçng cho nuát coá sûã duång súåi theáp tûâ àoá xaácàõnh laåi ûáng suêët neán phaá hoaåi cuãa thanh chöëng xiïn

bï töng súåi theáp.Caác àùåc trûng cuãa nuát dêìm-cöåt BTCT truyïìn thöëng

NC1-F0 (Kwon vaâ cöång sûå, 2011) vaâ RC-6 (Liu vaâCong, 2006). Trong àoá, lûåc ngang lúán nhêët theo kïëtquaã thûåc nghiïåm cuãa mêîu NC1-F0 laâ 29.8 kN vaâ cuãaRC-6 laâ 32.56 kN.

Hònh 4 cho thêëy caác vïët nûát àiïín hònh vaâ kiïíu phaáhoaåi cuãa 2 mêîu thñ nghiïåm. Theo àoá, vïët nûát xiïn àùåctrûng xuêët hiïån vúái söë lûúång khaá nhiïìu vaâ hiïån tûúångbï töng bõ eáp vúä taåi nuát.

Hònh 5 thïí hiïån kïët quaã cuãa mö hònh thanh chöëng-giùçng cho nuát dêìm-cöåt NC1-F0 taåi thúâi àiïím nuát bõ phaáhoaåi. Lûåc neán taác duång lïn thanh chöëng xiïn thu àûúåclaâ 191 kN, tûúng àûúng vúái ûáng suêët bùçng 0.36f’c trongbï töng cuãa thanh chöëng xiïn. Kïët quaã naây khaá gêìnvúái giaã thiïët cuãa mö hònh thanh chöëng – giùçng àaä àïìcêåp úã Muåc 5.1, theo àoá ûáng suêët neán cûåc haån cho bïtöng cuãa thanh chöëng xiïn laâ 0.34f’c.

Tûúng tûå, Hònh 6 thïí hiïån kïët quaã thu àûúåc tûâ möhònh thanh chöëng-giùçng cho nuát dêìm-cöåt RC-6 taåi thúâiàiïím nuát bõ phaá hoaåi. Lûåc neán taác duång lïn thanhchöëng xiïn thu àûúåc laâ 251 kN, tûúng àûúng vúái ûángsuêët neán bùçng 0.359f’c, gêìn vúái giaã thiïët ûáng suêët cûåchaån cho bï töng cuãa thanh chöëng xiïn bùçng 0.34f’cnhû àaä nïu.

Àöëi vúái caác mêîu coá súåi theáp NC1-F1 (Kwon vaâcöång sûå, 2011) vaâ SF-4 (Liu vaâ Cong, 2006), lûåc cùæt

MÖ HÒNH THANH CHÖËNG-GIÙÇNG CHO NUÁT DÊÌM...


Hònh 2. Cú cêëu truyïìn lûåc qua nuát biïn dêìm vaâ cöåt (Tsonos, 2007)

Hònh 3. Bïì röång cuãa thanh chöëng

xiïn

Hònh 4. Hònh daång vïët nûát trong nuát khi bõ phaá hoaåi

Hònh 5. Mö hònh thanh

chöëng-giùçng cho nuát

dêìm-cöåt NC1-F0

lúán nhêët cuãa mêîu NC1-F1 laâ 30.6 kN vaâ SF-4 laâ 36.7kN. Hònh 7 thïí hiïån kïët quaã cuãa mö hònh thanh chöëng-giùçng cho nuát dêìm-cöåt NC1-F1 taåi thúâi àiïím nuát bõ phaáhoaåi. Lûåc neán taác duång lïn thanh chöëng xiïn thu àûúåctûâ kïët quaã thñ nghiïåm laâ: 213 kN, tûúng àûúng vúái ûángsuêët laâ 0.398f’c trong bïtöng cuãa thanh chöëng xiïn. Vúáinuát dêìm-cöåt SF-4, lûåc neán taác duång lïn thanh chöëngxiïn thu àûúåc tûâ mö hònh thanh chöëng-giùçng laâ 275kN, tûúng àûúng vúái ûáng suêët laâ 0.4f’c trong bï töngcuãa thanh chöëng xiïn. Nhû vêåy, ûáng suêët phaá hoaåi cuãathanh chöëng xiïn bï töng cöët súåi vúái haâm lûúång 1%lúán hún bï töng thûúâng laâ 11%. Kïët quaã naây phuâ húåpvúái mûác chïnh lïåch vïì khaã nùng chõu taãi cûåc haån thûåcnghiïåm giûäa mêîu SF-4 vaâ RC-6 laâ 12.7%.5. Kïët luêån Mö hònh giaân aão àaä àûúåc sûã duång àïí mö phoãng

ûáng xûã cuãa nuát khung bïtöng cöët theáp sûã duång cöët súåidûúái taác duång cuãa taãi troång àöång àêët. Sau àêy laâ möåtsöë kïët luêån dûåa trïn kïët quaã cuãa nghiïn cûáu àaä àûúåcthûåc hiïån:

- Viïåc phên tñch bùçng mö hònh giaân aão cho nuát giûäatrong khung bï töng cöët theáp dûúái taác duång cuãa taãitroång àöång àêët àûúåc giúái thiïåu úã trïn cho kïët quaã khaáphuâ húåp vúái thñ nghiïåm.

- Nghiïn cûáu naây cho thêëy phûúng phaáp mö hònhgiaân aão àaä àïì cêåp úã trïn coá thïí àûúåc ûáng duång röångraäi àïí nghiïn cûáu vaâ àaánh giaá taác àöång cuãa taãi troångàöång àêët àöëi vúái kïët cêëu bï töng cöët theáp sûã duång cöëtsúåi.�


1. Tsonos, A.G. (2007) “Cyclic Load Behavior of RC Beam-

Column Subassemblages of Modern Structures”, ACI Structural

Journal, V. 104, No. 4, July-August 2007, pp. 468-478.

2. Meas K., Li B., and Imran I. (2012) “Seismic Performance of

Lightly Reinforced Concrete Exterior Beam-Column Joints”, Advances

in Structural Engineering, V. 15, No. 10, 16pp.

3. Schlaich, J., and Schafer, K. (1991). “Designs and Detailing of

Structural Concrete Using Strut-and-Tie Models”, The Structural

Engineer, V. 69, No. 6, pp. 113-125.

4. Liu and Cong (2006). “Seismic Behavior of Beam-Column Joint

Subassemblies Reinforced with Steel Fibres”, Master Thesis,

University of Canterbury, 195pp.

5. Kwon et al. (2006). “Behavior of Steel Fiber-Reinforced

Concrete Exterior Connection under Cyclic Load”, Journal of the Korea

Concrete Institute, Vol. 23, No. 06, pp. 711-722.

MÖ HÒNH THANH CHÖËNG-GIÙÇNG CHO NUÁT DÊÌM...


Hònh 6. Mö hònh thanh

chöëng-giùçng cho nuát dêìm-

cöåt RC-6

Hònh 7. Mö hònh thanh chöëng-giùçng cho nuát dêìm-cöåt: (a) NC1-F1

(Kwon vaâ cöång sûå, 2011); (b) SF-4 (Liu vaâ Cong, 2006)

Lúâi caãm ún

Nghiïn cûáu naây àûúåc taâi trúå búãi Trûúâng Àaåi hoåc Quöëctïë, ÀHQG – HCM trong àïì taâi maä söë T2015-03-CE.



1. GIÚÁI THIÏåUXó theáp laâ saãn phêím phuå cuãa cöng nghiïåp luyïån

theáp, chiïëm khoaãng tûâ 10 àïën 15% khöëi lûúång phöi.Theo thöëng kïë, möîi ngaây caác nhaâ maáy luyïån theápthaãi ra lûúång xó lïn àïën haâng nghòn meát khöëi. Trûúácàêy, do khöng coá àún võ xûã lyá loaåi saãn phêím phuå naâynïn chuáng chuã yïëu àûúåc lûu giûä taåi caác nhaâ maáyhoùåc àûúåc àem chön lêëp taåm thúâi, gêy laäng phñ vaânguy cú vïì möi trûúâng. Ngaây nay, úã chêu Êu, Myä vaâmöåt söë nûúác tiïn tiïën trïn thïë giúái, xó theáp àûúåc sûãduång troång nhiïìu lônh vûåc nhû xêy dûång dên duång,giao thöng, nöng nghiïåp,…

Trong nhûäng nùm gêìn àêy, Viïåt Nam àaä coá nhûängvùn baãn khùèng àõnh khaã nùng ûáng duång cuãa xó theáptrong xêy dûång . Bïn caånh àoá, caác nghiïn cûáu cuãacaác nhaâ khoa hoåc trong nûúác vïì viïåc ûáng duång xótheáp trong xêy dûång cuäng àaä àûúåc cöng böë . Tuynhiïn, caác nghiïn cûáu trïn úã vêîn chûa àûúåc ûángduång vaâo thûåc tiïîn hoùåc caác ûáng duång vêîn mangtñnh tûå phaát vaâ chûa coá chó dêîn kyä thuêåt hay tiïuchuêín ban haânh hûúáng dêîn cho viïåc sûã duång xó theápcuäng nhû thiïët kïë thaânh phêìn bï töng sûã duång cöëtliïåu xó theáp.

Thiïët kïë thaânh phêìn bï töng laâ quaá trònh lûåa choån

tyã lïå phöëi tröån caác thaânh phêìn nguyïn vêåt liïåu baogöìm caác thaânh phêìn cú baãn nhû chêët kïët dñnh, cöëtliïåu, nûúác vaâ phuå gia (nïëu coá) nhùçm àaáp ûáng caácyïu cêìu kyä thuêåt vaâ yïëu töë kinh tïë. Phûúng phaáp thiïëtkïë cêëp phöëi bï töng hiïån haânh göìm hai giai àoaåntñnh toaán lûåa choån cêëp phöëi àõnh hûúáng vaâ thûåcnghiïåm kiïím tra àïí hiïåu chónh (nïëu cêìn).

- Tñnh toaán, lûåa choån thaânh phêìn cú baãn: coá nhiïìuphûúng phaáp nhû phûúng phaáp cuãa Ban möi trûúângAnh (The British Department of the Environment),Viïån bï töng Myä (The American Concrete Institute),phûúng phaáp “Dreux – Gorisse” cuãa Phaáp, phûúngphaáp Murdock cuãa Anh, phûûúng phaáp cuãa Höåiàöìng bï töng Porland (The New Zealand PorlandConcrete Association), phûúng phaáp Bolomey –Skramtaev (Nga) . úã Viïåt Nam, cêëp phöëi bï töng ximùng àûúåc thiïët kïë theo “Chó dêîn kyä thuêåt choånthaânh phêìn bï töng caác loaåi” do Böå Xêy dûång banhaânh theo Quyïët àõnh söë 778/1998/QÀ-BXD .

- Thûåc nghiïåm kiïím tra: kiïím tra kïët quaã tñnh toaánthöng qua viïåc àaáp ûáng caác yïu cêìu àöå suåt vaâ cûúângàöå chõu neán.

Caác bûúác lûåa choån thaânh phêìn cêëp phöëi àõnhhûúáng theo chó dêîn kyä thuêåt choån thaânh phêìn bï

HIÏåU CHÓNH THAÂNH PHÊÌN CÊËP PHÖËI

BÏ TÖNG CÖËT LIÏåU XÓ THEÁP

NGUYÏÎN THÕ THUÁY HÙÇNG, PHAN ÀÛÁC HUÂNG

Khoa Xêy dûång vaâ Cú hoåc ûáng duång, ÀH Sû phaåm Kyä thuêåt TP.HCM.

MAI HÖÌNG HAÂ - Khoa Cöng trònh giao thöng, ÀH Giao thöng Vêån taãi TP.HCM


Toám tùæt: Vêåt liïåu taái chïë àaä àûúåc xem nhû möåt sûå thay thïë húåp lyá cho viïåc tiïu thuå nguöìn nguyïn liïåu tûå nhiïn. Baâi

baáo trònh baây khaã nùng sûã duång xó theáp, möåt loaåi phuå phêím cuãa cöng nghiïåp saãn xuêët theáp, thay thïë cöët liïåu lúán tûå nhiïn

trong saãn xuêët bï töng. Xu hûúáng naây giuáp têån duång söë lûúång lúán xó theáp, giaãm búát viïåc sûã duång àaá dùm tûå nhiïn ngaây

caâng caån kiïåt vaâ hûúáng àïën sûã duång loaåi bï töng thên thiïån vúái möi trûúâng. Kïët quaã thñ nghiïåm cho thêëy khi viïåc tuên theo

caác chó dêîn kyä thuêåt cuãa Böå Xêy dûång àïí thiïët kïë cêëp phöëi bï töng xó theáp thò àöå linh àöång cuãa höîn húåp bï töng giaãm vaâ

cûúâng àöå lúán hún cûúâng àöå yïu cêìu. Do àoá, cêìn hiïåu chónh nûúác vaâ xi mùng trong thaânh phêìn cêëp phöëi cuäng nhû thïm

phuå gia àïí àaåt yïu cêìu thiïët kïë vaâ hiïåu quaã kinh tïë.

Tûâ khoáa: cêëp phöëi bï töng, cöët liïåu xó theáp, cöët liïåu tûå nhiïn, cûúâng àöå chõu neán, àöå suåt.

Abstract: Recycled materials have been considered as an attractive alternative to the consumption of natural

resources. This paper presents the usability of steel slag, a byproduct of steel manufacturing, for natural coarse aggre-

gate replacement in concrete production. This tendency helps to salvage large quantities of steel slag, to cut the use of

the increasingly exhausted natural aggregate and towards using eco-friendly concrete. Experimental results showed that

following the technical instructions of the Ministry of Construction to design concrete mixtures using steel slag, the work-

ability of fresh concrete reduced and the strength was greater than its requirement. Therefore, it is necessary to modify

the water and cement content of mix proportions as well as add admixtures to meet the design requirements and eco-

nomic efficiency.

Keywords: concrete mix, steel slag aggregate, natural aggregate, compressive strength, slump.

töng caác loaåi cuãa Böå Xêy dûång [3] bao göìm:- Bûúác 1: choån àöå suåt hoùåc àöå cûáng cuãa höîn húåp

bï töng cùn cûá vaâo àùåc àiïím kïët cêëu cöng trònh, àiïìukiïån thi cöng.

- Bûúác 2: tra baãng xaác àõnh lûúång nûúác nhaâo tröån(N)

- Bûúác 3: tñnh tyã lïå xi mùng – nûúác: X/N- Bûúác 4: tñnh haâm lûúång xi mùng (X) vaâ phuå gia

(PG)- Bûúác 5: tñnh haâm lûúång cöët liïåu lúán (À)- Bûúác 6: tñnh haâm lûúång cöët liïåu nhoã (C)Baâi baáo xaác àõnh caác àùåc tñnh cuãa xó theáp vaâ tiïën

haânh thûåc nghiïåm trïn bï töng sûã duång xó theáp thaythïë cöët liïåu lúán. Baâi baáo sûã duång phûúng phaáp nïutrïn àïí tñnh toaán thaânh phêìn vêåt liïåu cho cêëp phöëi bïtöng xi mùng sûã duång cöët liïåu lúán laâ xó theáp vaâ tûâ caáckïët quaã thñ nghiïåm àûa ra cöng thûác hiïåu chónh cêëpphöëi. 2. NGUYÏN VÊÅT LIÏåU VAÂ PHÛÚNG PHAÁP THÑ

NGHIÏåM2.1. Nguyïn vêåt liïåuCaác nguyïn vêåt liïåu sûã duång trong thñ nghiïåm

bao göìm:- Chêët kïët dñnh sûã duång xi mùng PCB40- Cöët liïåu nhoã sûã duång caát söng, àûúåc rûãa saåch,

phúi khö, coá khöëi lûúång riïng 2.73g/cm3, khöëi lûúångthïí tñch úã traång thaái khö 2.43g/cm3, khöëi lûúång thïítñch xöëp 1.55g/cm3, àöå huát nûúác 2.9%, àöå röîng36.4% vaâ mö àun àöå lúán 2.5. Cêëp phöëi thaânh phêìnhaåt trònh baây trïn Hònh 1.

- Cöët liïåu lúán sûã duång àïí àuác mêîu bï töng àöëichûáng laâ àaá dùm, àûúåc rûãa saåch, phúi khö coá Dmax20mm, coá khöëi lûúång riïng 2.78g/cm3, khöëi lûúång thïítñch úã traång thaái khö 2.61g/cm3, khöëi lûúång thïí tñchxöëp 1.42g/cm3, àöå huát nûúác 0.52%, àöå röîng 45.8%.Cêëp phöëi thaânh phêìn haåt trònh baây trïn Hònh 2.

- Cöët liïåu lúán sûã duång cho bï töng cöët liïåu lúán xótheáp laâ saãn phêím sau khi àûúåc nghiïìn, khûã tûâ tñnh tûânhaâ maáy taái chïë xó theáp, coá hònh daáng haåt troân hoùåcdaâi, khaá goác caånh vaâ cêëu truác töí ong. Xó theáp àûúåcsûã duång nhû cöët liïåu lúán coá Dmax 20mm, khöëi lûúång

riïng 3.62g/cm3, khöëi lûúång thïí tñch úã traång thaái khö3.32g/cm3, khöëi lûúång thïí tñch xöëp 1.72g/cm3, àöå huátnûúác 2.1%, àöå röîng 48.2%. Hònh daáng vaâ cêëp phöëithaânh phêìn haåt àûúåc thïí hiïån trïn Hònh 3 vaâ 4.

- Nûúác duâng tröån bï töng laâ nûúác saåch àaãm baãoyïu cêìu kyä thuêåt theo TCVN 4506-2012.

- Phuå gia sûã duång cho bï töng trong caác thñnghiïåm naây laâ loaåi phuå gia Sikament R4, möåt phuå giabï töng siïu hoáa deão hiïåu quaã cao, coá taác duång keáodaâi thúâi gian ninh kïët.2.2. Phûúng phaáp thñ nghiïåmSûã duång caác bûúác xaác àõnh cêëp phöëi bï töng àõnh

hûúáng trònh baây úã trïn àïí xaác àõnh cêëp phöëi bï töngxi mùng sûã duång cöët liïåu xó theáp vaâ cêëp phöëi bï töngàöëi chûáng. Do xó theáp coá cêëu truác röîng töí ong nïn seä

HIÏåU CHÓNH THAÂNH PHÊÌN CÊËP PHÖËI...


Hònh 1. Biïíu àöì thaânh phêìn haåt cuãa caát sûã duång

Hònh 2. Biïíu àöì thaânh phêìn haåt cuãa àaá sûã duång

Hònh 3. Cöët liïåu xó theáp

Hònh 4. Biïíu àöì thaânh phêìn haåt cuãa xó theáp sûã duång

coá möåt lûúång nûúác bõ huát vaâo caác löî röîng bïn ngoaâicuãa xó theáp. Do àoá àöëi vúái bï töng sûã duång xó theáplaâm cöët liïåu lúán, lûúång nûúác àûúåc choån cêìn àûúåcàiïìu chónh theo cöng thûác sau:

Nàc = Ntb + Hp.XT (1)trong àoá: Nàc laâ lûúång nûúác àiïìu chónh; Ntb laâ

lûúång nûúác tra baãng; Hp laâ àöå huát nûúác cuãa xó theáp;XT laâ haâm lûúång xó theáp trong 1m3 bï töng.

Caác cêëp phöëi bï töng thñ nghiïåm àûúåc trònh baâyúã Baãng 1.

Tiïën haânh tröån höîn húåp bï töng theo caác cêëpphöëi tñnh toaán kiïím tra àöå suåt theo TCVN 3106-1993vaâ àuác mêîu coá kñch thûúác 150x150x150mm àïí xaácàõnh cûúâng àöå chõu neán úã 28 ngaây tuöíi theo TCVN3118-1993 (Hònh 5).

3. KÏËT QUAÃ THÑ NGHIÏåM VAÂ ÀÏÌ XUÊËT HIÏåUCHÓNH CÊËP PHÖËI3.1. Kïët quaã thñ nghiïåmCaác kïët quaã thñ nghiïåm bï töng xó theáp vaâ bï

töng àöëi chûáng àûúåc trònh baây úã Baãng 2.

Kïët quaã úã Baãng 2 cho thêëy höîn húåp bï töng àöëichûáng coá àöå linh àöång töët hún höîn húåp bï töng cöëtliïåu xó theáp. Nguyïn nhên laâ do caác haåt xó theáp coácêëu taåo röî töí ong, àöå huát nûúác lúán vaâ khöëi lûúångriïng cuãa xó theáp lúán hún àaá tûå nhiïn khoaãng 23%.Viïåc àiïìu chónh lûúång nûúác sûã duång thöng qua àöåhuát nûúác cuãa cöët liïåu àaä giuáp khöëng chïë àûúåc àöå suåtcuãa höîn húåp bï töng xó theáp, àaåt àöå suåt yïu cêìu.

Vïì cûúâng àöå chõu neán úã 28 ngaây tuöíi, kïët quaãthûåc nghiïåm vïì cûúâng àöå lúán cuãa cêëp phöëi CPDC1hún giaá trõ cûúâng àöå yïu cêìu 8.8%, cho thêëy cêëpphöëi àõnh hûúáng bï töng àöëi chûáng lûåa choån theo chódêîn kïët quaã tñnh toaán àaåt yïu cêìu. Cêëp phöëi CPXT1cho kïët quaã thûåc nghiïåm vïì cûúâng àöå khaá cao, lúánhún giaá trõ cûúâng àöå yïu cêìu khoaãng 30%, do àoá cêìnphaãi àiïìu chónh laåi cêëp phöëi nhùçm àaåt hiïåu quaã vïìkinh tïë.3.2. Àïì xuêët hiïåu chónh cêëp phöëi vaâ kiïím

chûángÀïí àaãm baão yïu cêìu vïì kinh tïë, cêìn àiïìu chónh

laåi thaânh phêìn cêëp phöëi bï töng xó theáp trong àoá ximùng laâ thaânh phêìn àûúåc lûåa choån theo cöng thûácsau:

Xàc = 0,9.Xtt (2)trong àoá: Xtt vaâ Xàc laâ haâm lûúång xi mùng duâng

cho möåt meát khöëi bï töng trûúác vaâ sau khi àiïìuchónh.



Baãng 1. Cêëp phöëi bï töng (kg/m3)

Hònh 5. Thñ nghiïåm xaác àõnh cûúâng àöå chõu neán cuãa bï töng xó theáp

Baãng 2. Kïët quaã thñ nghiïåm

Baãng 3. Cêëp phöëi bï töng sau khi àiïìu chónh (kg/m3)

Baãng 4. Kïët quaã thûåc nghiïåm sau khi àiïìu chónh (kg/m3)

Cêëp phöëi bï töng sau khi àiïìu chónh vaâ kïët quaãthûåc nghiïåm àûúåc thïí hiïån úã Baãng 3 vaâ 4.

Cùn cûá vaâo Baãng 4 vaâ Hònh 6, àïì xuêët möåt söë cêëpphöëi cho bï töng cöët liïåu xó theáp nhû sau:

4. KÏËT LUÊÅNBaâi baáo trònh baây phûúng phaáp hiïåu chónh thaânh

phêìn nguyïn vêåt liïåu cho bï töng xi mùng vúái cöëtliïåu lúán laâ xó theáp. Dûåa trïn caác kïët quaã thñ nghiïåm,möåt söë kïët luêån àûúåc ruát ra nhû sau:

- Bï töng cöët liïåu xó theáp coá khöëi lûúång thïí tñch lúánhún 2500kg/m3 vaâ àöå linh àöång keám hún bï töng àaádùm. Tuy nhiïn, cûúâng àöå chõu neán laåi cao húncûúâng àöå chõu neán cuãa bï töng truyïìn thöëng dotrong bï töng cöët liïåu lúán àoáng vai troâ böå khung chõulûåc maâ baãn thên xó theáp coá àöå cûáng lúán.

- Khi cûúâng àöå yïu cêìu lúán hún 40MPa, cêìn sûãduång kïët húåp phuå gia hoaá deão hoùåc phuå gia siïu deãoàïí àaåt àöå suåt yïu cêìu cho höîn húåp bï töng.

- Khi lûåa choån thaânh phêìn nguyïn vêåt liïåu chohöîn húåp bï töng sûã duång xó theáp thay thïë cöët liïåu lúáncoá thïí cùn cûá vaâo chó dêîn kyä thuêåt choån thaânh phêìnbï töng caác loaåi cuãa Böå Xêy dûång . Tuy nhiïn cêìnàiïìu chónh laåi lûúång nûúác vaâ xi mùng nhùçm àaåt yïucêìu vïì kinh tïë.�


1. Vùn baãn söë 31/BXD-VLXD. ngaây 07/6/2011, Böå xêy dûång.

2. Quyïët àõnh 12/2006/QÀ-BTNMT. ngaây 08/9/2006, Böå Taâi

nguyïn vaâ Möi trûúâng.

3. Böå XÊY DûåNG, Chó dêîn kyä thuêåt choån thaânh phêìn bï töng caác

loaåi. 1998: Haâ Nöåi.

4. Àiïìu 4, Nghõ àõnh 59/2007/NÀ-CP ngaây 09/4/2007, Chñnh phuã.

5. Nguyïîn Thõ Thuyá Hùçng, et al., ûáng xûã chõu uöën cuãa dêìm bï töng

cöët theáp cöët liïåu xó theáp. Ngûúâi Xêy Dûång, 2015(7&8 2015).

6. Phaåm Duy Hûäu, Ngö Xuên Quaãng, and Mai Àònh Löåc, Giaáo trònh

vêåt liïåu xêy dûång. Nhaâ xuêët baãn Giao thöng vêån taãi.

7. Trêìn Vùn Miïìn and Tön Nûä Phûúng Nhi, Nghiïn cûáu caác tñnh

chêët cuãa bï töng sûã duång cöët liïåu xó theáp. Taåp chñ xêy dûång. Söë

7/2014.

8. ACI Committee 318, Building Code Requirements for Structural

Concrete and Commentary (ACI-318:). 2011, American Concrete

Institute: Farmington Hills, MI.

9. H. Beshr, A.A. Almusallam , and M. Maslehuddin, Effect of

coarse aggregate quality on the mechanical properties of high

strength concrete. Construction and Building Materials, 2002.

10. Huang Yi, et al., An overview of utilization of steel slag”, The

7th International Conference on Waste Management and Technology.

2012. Vol.16: p. 791–801.

11. Maslehuddin. M, et al., Comparison of properties of steel slag

and crushed limestone aggregate concretes. Construction and build-

ing materials, 2003. 17(2): p. 105-112.

12. Montgomery. DG and Wang. G, Instant-chilled steel slag

aggregate in concrete-strength related properties. Cement and con-

crete research, 1991. 21(6): p. 1083-1091.

13. Perrine Chaurand and et al, Environmental Impacts of Steel

Slag Reused in Road Construction: A Crystallographic and Molecular

(XANES) Approach. Journal of Hazardous Materials, 2007. 139(3): p.

537-542.



Baãng 5. Cêëp phöëi bï töng hiïåu chónh àïì xuêët (kg/m3)

Hònh 6. Biïíu àöì quan hïå giûäa cûúâng àöå chõu neán vaâ tyã lïå N/X



1. ÀÙÅT VÊËN ÀÏÌTrong khuön khöí àïì taâi àöåc lêåp cêëp Nhaâ nûúác

“Nghiïn cûáu ûáng duång vêåt liïåu höîn húåp àïí gia cöë àïbiïín chõu àûúåc nûúác traân qua do soáng, triïìu cûúâng,baäo vaâ nûúác biïín dêng”, möåt trong nhûäng nöåi dungquan troång cuãa àïì taâi xêy dûång hïå thöëng quy trònhcöng nghïå àêìy àuã tûâ tñnh toaán, thñ nghiïåm thaânh phêìncêëp phöëi vêåt liïåu, thiïët kïë, thi cöng, kiïím tra nghiïåmthu, sûãa chûäa, duy tu, baão dûúäng àïí laâm cú súã choviïåc ûáng duång cöng nghïå vaâo thûåc tïë Viïåt Nam. Àïícöng trònh laâm viïåc àuáng thiïët kïë, duy trò tuöíi thoå cao,traánh nhûäng sûå cöë àaáng tiïëc coá thïí xaãy ra, viïåc phaáthiïån, nhêån daång vaâ lûåa choån biïån phaáp sûãa chûäa kõpthúâi laâ viïåc laâm cêìn thiïët vaâ phaãi thûåc hiïån thûúângxuyïn, liïn tuåc.

Baâi baáo giúái thiïåu kïët quaã nghiïn cûáu xaác àõnh caácdaång hû hoãng cuãa lúáp gia cöë bùçng vêåt liïåu höîn húåpasphalt àöëi vúái 3 loaåi vêåt liïåu höîn húåp asphalt thûúânggùåp àoá laâ: bï töng asphalt, vêåt liïåu höîn húåp asphaltcheân trong àaá höåc, vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaávaâ àïì xuêët caác giaãi phaáp cöng nghïå nhùçm sûãa chûäanhûäng hû hoãng naây. 2. PHÛÚNG PHAÁP, ÀÖËI TÛÚÅNG NGHIÏN CÛÁU 2.1. Phûúng phaáp nghiïn cûáu- Phûúng phaáp thöëng kï, kïë thûâa choån loåc: Kïë thûâa

caác kïët quaã nghiïn cûáu, thöëng kï trong vaâ ngoaâi nûúácàïí xaác àõnh caác daång hû hoãng cöng trònh baão vïå búâ vaâcaác daång hû hoãng vêåt liïåu höîn húåp asphalt.

- Phûúng phaáp phên tñch tûúng tûå: phên tñch àiïìukiïån laâm viïåc cuãa caác daång cöng trònh tûúng tûå khaácàïí àïì xuêët phûúng phaáp sûãa chûäa lúáp baão vïå àï biïínbùçng vêåt liïåu höîn húåp asphalt.

- Phûúng phaáp chuyïn gia: Thöng qua trao àöíi

tranh thuã nhûäng goáp yá cuãa caác chuyïn gia, àùåc biïåt laâcaác chuyïn gia Haâ lan vïì phûúng phaáp nhêån daång hûhoãng vaâ biïån phaáp sûãa chûäa àöëi vúái vêåt liïåu höîn húåpasphalt baão vïå àï biïín.2.2. Àöëi tûúång nghiïn cûáuTrong khuön khöí baâi baáo naây, taác giaã têåp trung giúái

thiïåu caác daång hû hoãng vaâ biïån phaáp sûãa chûäa cho 3daång vêåt liïåu höîn húåp asphalt baão vïå àï biïín göìm:

- Bï töng asphalt (asphaltic concrete): Laâ vêåt liïåuhöîn húåp cuãa àaá dùm, caát, haåt mõn, bitum theo tyã lïåthñch húåp, trong àoá haâm lûúång bitum chiïëm khoaãng tûâ4-7%.

- Vêåt liïåu höîn húåp asphalt cheân trong àaá höåc (Fullygrouted stone asphalt): Laâ loaåi vûäa cêëu thaânh búãibitum, böåt àaá, caát, àaá dùm (coá thïí àöån thïm) àûúåccheân kñn khe röîng cuãa àaá höåc thaã röëi hoùåc xïëp tûå dotheo chiïìu daây thiïët kïë.

- Asphalt àöån nhiïìu àaá (Open Stone Asphalt -OSA): Laâ höîn húåp matñt vúái àaá dùm (soãi) loaåi 20-40mm, trong àoá haâm lûúång àaá dùm chiïëm khoaãng80%, haâm lûúång matñt chiïëm khoaãng 20%, loaåi vêåt liïåunaây coá àöå röîng khoaãng 20-25% coá thïí cho nûúác àiqua.3. CAÁC DAÅNG HÛ HOÃNG CUÃA VÊÅT LIÏåU HÖÎN

HÚÅP ASPHALT BAÃO VÏå ÀÏ BIÏÍNDûúái taác àöång cuãa caác yïëu töë aãnh hûúãng nhû soáng,

doâng, aáp lûåc àêíy nöíi, luán, xoái, mêët öín àõnh maái àï, taácàöång cuãa sinh vêåt, àiïìu kiïån khñ hêåu, thúâi tiïët, hoaåtàöång cuãa con ngûúâi... vêåt liïåu höîn húåp asphalt baão vïåàï biïín seä bõ hû hoãng theo nhiïìu daång khaác nhau.Trïn cú súã phên tñch caác nguyïn nhên, töíng húåp caácdaång hû hoãng, taác giaã phên loaåi caác daång hû hoãng nhûsau:

CAÁC DAÅNG HÛ HOÃNG VAÂ BIÏåN PHAÁP SÛÃA CHÛÄA LÚÁP BAÃO VÏå

ÀÏ BIÏÍN BÙÇNG VÊÅT LIÏåU HÖÎN HÚÅP ASPHALT

TS. NGUYÏÎN THANH BÙÇNG

Toám tùæt:

Phaát hiïån, nhêån daång vaâ lûåa choån biïån phaáp sûãa chûäa kõp thúâi laâ viïåc laâm thûúâng xuyïn trong suöët quaá trònh laâm viïåc

cuãa cöng trònh xêy dûång noái chung vaâ lúáp baão vïå àï biïín noái riïng àïí àaãm baão cöng trònh laâm viïåc àuáng thiïët kïë vaâ duy trò

tuöíi thoå cao, traánh nhûäng sûå cöë àaáng tiïëc coá thïí xaãy ra. Trïn cú súã kïët quaã nghiïn cûáu cuãa àïì taâi “Nghiïn cûáu ûáng duång vêåt

liïåu höîn húåp àïí gia cöë àï biïín chõu àûúåc nûúác traân qua do soáng, triïìu cûúâng, baäo vaâ nûúác biïín dêng” Baâi baáo giúái thiïåu kïët

quaã nghiïn cûáu nhêån daång caác daång hû hoãng vaâ biïån phaáp sûãa chûäa lúáp baão vïå àï biïín bùçng vêåt liïåu höîn húåp asphalt.

Tûâ khoáa: Vêåt liïåu höîn húåp asphalt cheân trong àaá höåc, vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaá, bï töng asphalt, àï biïín, lúáp

baão vïå.

Summary:

Detection, identification and selection of repair method is regular jobs during the work of construction works in general

and sea dykes slope in particular to ensure proper project design work and maintain long life, avoid unfortunate incidents

can happen. Based on the research results of the project “Research and application of asphalt materials to reinforce sea

dykes to withstand overtopping by waves, tides, storms and sea level rise” This paper presents the research results received

damage types and repair method for the sea dyke slope with asphalt material.

Key words: fully gouted stone asphalt, open stone asphalt, asphaltic concrete, sea dike, revetment.

3.1. Àöëi vúái bïtöng asphalt.

Caác daång hû hoãngcuãa bï töng asphaltbaão vïå àï biïín, vaânguyïn nhên gêy hûhoãng àï àûúåc trònhbaây trong baãng 1 dûúáiàêy.

Möåt loaåi hû hoãngxaãy ra thûúâng xuyïn,àoá laâ bï töng asphaltbõ gaäy. Hiïån tûúång naâycêìn sûãa chûäa súám,nïëu khöng vïët gaäy seätiïëp tuåc phaát triïín.

Sûå múã röång vïët nûátcoá thïí àûúåc kiïím trabùçng khoan lêëy mêîu;hoùåc duâng thiïët bõ àosiïu êm.3.2. Àöëi vúái vêåt

liïåu höîn húåp asphaltcheân trong àaá höåc

Caác loaåi hû hoãngàöëi vúái kiïíu cheân vûäatrong àaá caách quaängàûúåc àûa ra trong baãng 2. Àöëi vúái cheân vûäa kñn kheröîng cuãa àaá höåc àûúåc àûa ra trong baãng 3.

Sûå phaá hoãng úã phêìn trïn caån thûúâng àûúåc phaáthiïån bùçng mùæt thûúâng. Sûå hû hoãng phêìn dûúái nûúáckhoá phaát hiïån hún vaâ thûúâng chó thêëy nhûäng aãnhhûúãng hû hoãng do trûúåt. Nhûäng hû hoãng nhû vêåy coáthïí phaát hiïån bùçng:

- Maáy doâ surveying hoùåc probing;- Ào àõa hònh hoùåc àaâo thùm doâ bùçng lùån dûúái

nûúác;- Nïëu mêët àaá hoùåc caác mêíu lúáp gia cöë bõ gaäy vuån

phaåm vi hû hoãng seä tiïëp tuåc múã röång hún. Vò vêåy cêìnhïët sûác chuá yá àïën àiïìu naây.3.3. Vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaá Baãng 4 àûa ra caác daång hû hoãng vaâ nguyïn nhên

gêy ra. Asphalt nhiïìu àaá laâ vêåt liïåu thêëm àûúåc, nïn

cêìn coá möåt lúáp loåc dûúái lúáp gia cöë. Nïëu lúáp loåc bõ hûhoãng hoùåc khöng àuáng theo thiïët kïë seä gêy nguy hiïímcho àï.

Lúáp gia cöë bùçng vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaáphaãi àûúåc laâm trïn khö vaâ nïëu coá hû hoãng coá thïí xûãlyá dïî daâng.

Nhûäng nguyïn nhên gêy hû hoãng do thi cöng keámchêët lûúång, khöng àuáng quy trònh göìm:

- Thi cöng trong möi trûúâng êím ûúát;- Bõt kñn lúáp gia cöë;- Thi cöng khe nöëi keám vaâ khe nöëi bõ chuyïín dõch;- Àöå daây khöng àaãm baão.4. PHÛÚNG PHAÁP SÛÃA CHÛÄA4.1. Quy àõnh chungKhi lúáp gia cöë xuêët hiïån sûå hû hoãng cêìn töí chûác

nghiïn cûáu nguyïn nhên ngay. Nïëu laâ do nguyïnnhên thiïët kïë thò phaãi xem xeát àïí àiïìu chónh laåi thiïët

CAÁC DAÅNG HÛ HOÃNG VAÂ BIÏåN PHAÁP SÛÃA CHÛÄA LÚÁP BAÃO VÏå...


Baãng 1- Caác daång hû hoãng cuãa lúáp gia cöë bï töng asphalt

Baãng 2. Caác kiïíu hû hoãng àöëi vúái vêåt liïåu höîn húåp asphalt cheân trong àaá höåc (Cheân caách quaäng)

Baãng 3. Caác kiïíu hû hoãng àöëi vúái vêåt liïåu höîn húåp asphalt cheân trong àaá höåc (cheân àêìy àuã)

kïë.4.2. Phûúng phaáp sûãa chûäa4.2.1. Nguyïn tùæc sûãa chûäa - Phûúng phaáp sûãa chûäa phaãi phuâ húåp vúái tûâng loaåi

lúáp gia cöë. - Phên biïåt roä sûãa chûäa trïn caån hay dûúái nûúác.- Duâng loaåi höîn húåp noáng àïí sûãa chûäa seä töët hún

loaåi höîn húåp nguöåi. - Caác gúâ caånh hû hoãng phaãi laâm saåch àïí coá sûå

dñnh kïët töët vúái vêåt liïåu àûa vaâo sûãa chûäa. - Khi sûãa chûäa phaãi kiïím tra lúáp àïåm coá bõ hû hoãng

khöng. 4.2.2. Sûãa chûäa bï töng asphalt- Caác meáp gúâ khe nöëi nhoã hún 2 cm phaãi laâm saåch

bùçng maáy thöíi khñ húi noáng aáp suêët cao. Nïëu khöng coákhöng khñ noáng thò phaãi sûã duång sêëy khö bùçng ngoånlûãa caách mùåt vêåt liïåu möåt khoaãng caách nhêët àõnh. Khenûát àûúåc lêëp àêìy bùçng duång dõch cao su.

- Nïëu khe nûát nhoã dûúái 1 cm thò àûúåc bõt kñn vúái lúápnhuä tûúng cuãa bitum. Cuäng coá thïí sûã duång höîn húåpnhuä bitum vúái böåt àaá hoùåc caát mõn 2-6 mm. Vúái phûúngphaáp sûäa chûäa naây caác khe phaãi àûúåc laâm saåch cêínthêån, roát dung dõch goån, traánh chaãy ra trïn bïì mùåt lúápgia cöë, vò dung dõch coá àöå nhúát cao.

- Àöëi vúái nhûäng khe nûát lúán hún 2 àïën 10 cm caáchlaâm cuäng nhû khe nûát nhoã nhûng dung dõch àûa vaâokhe nûát laâ matñt úã nhiïåt àöå nïn nhoã hún 130°C.

- Àöëi vúái nhûäng khe nûát rêët röång, trïn 10 cm vaâ coánhûäng mêíu vêåt liïåu bõ vúä ra:

+ Moác hïët vêåt liïåu bõ hoãng ra ngoaâi;+ Xûã lyá meáp gúâ, traáng möåt lúáp vûäa coá chêët kïët dñnh

töët vaâ sau àoá lêëp kñn buâ vaâo phêìn àaä khoeát ài bùçng bïtöng asphalt coá nhiïåt àöå lúán hún 130°C röìi àêìm laåibùçng maáy àêìm tay con lùn rung àöång. Nïëu coá hû hoãngúã chöî tiïëp giaáp hai àoaån thi cöng thò nïn sûã duång gùænvaâo chöî nöëi tiïëp bùçng vûäa matñt trûúác khi thi cöngphêìn múái nöëi tiïëp.

- Sûãa chûäa bïì mùåt xêëu, xuâ xò. + Àaánh xúâm bïì mùåt: coå saåch bùçng cú hoåc, lau

bùçng vaãi thö hoùåc thöíi bùçng maáy neán khñ; + Lêëp laåi bùçng bï töng asphalt vaâ àêìm bùçng àêìm

lùn rung bùçng tay. Caác loaåi maáy thöng duång laâm àûúânggiao thöng coá thïí àûúåc sûã duång àïí laâm cöng viïåc naây.

- Sûãa chûäa lúáp gia cöë hoãng phaãi boãài: Nhûäng lúáp gia cöë àaä cuä khöng thïíkhùæc phuåc àûúåc thò nïn laâm laåi, quytrònh thûåc hiïån nhû thi cöng múái.

4.2.3. Sûãa chûäa lúáp vêåt liïåu höînhúåp asphalt cheân trong àaá höåc

- Sûãa chûäa löîi do àaá xïëp khöng àaåtkyä thuêåt: Taåi nhûäng àiïím hû hoãng nïëuthêëy àaá cheân khöng àuã thò cêìn lêëp kñnlaåi caác viïn àaá àoá. Vuâng bõ phaá hoãngcêìn laâm saåch rïî cêy, nûúác bêín vaâ caátbêín, lêëp laåi bùçng àaá röìi cheân vûäa.

- Sûãa chûäa nhûäng vuâng lúáp gia cöëbõ trûúåt: Tòm hiïíu nguyïn nhên, thiïët kïëmúái vaâ laâm laåi lúáp gia cöë múái sau khi àaäàêìm nïån laåi àêët nïìn.

- Sûãa chûäa lúáp àaá cheân kñn vûäa nhûng bõ hoãng.Nïëu coá caác vïët nûát thò phaãi laâm saåch bùçng voâi phun

khñ aáp lûåc cao röìi cheân matñt hoùåc vûäa asphalt khaácvaâo caác vïët nûát. Vuâng bõ hoãng do xö lïåch cêìn laâmsaåch, loaåi boã caác mêíu gaäy cuãa lúáp gia cöë, àùåt laåi àaá vaâcheân vûäa múái vaâo.

4.2.4. Sûãa chûäa lúáp vêåt liïåu höîn húåp asphaltnhiïìu àaá

- Khi têìng loåc bõ hoãng, doâng thêëm cuöën àêët, caát rangoaâi cêìn phaãi phaá boã lúáp vêåt liïåu asphalt nhiïìu àaá,sûãa laåi têìng loåc vaâ thi cöng múái lúáp gia cöë bùçng vêåt liïåuasphalt nhiïìu àaá.

- Nûát gaäy, khe nöëi keám: Khi sûãa chûäa khe nûát röångcoá thïí duâng höîn húåp asphalt nhiïìu àaá hoùåc vûäa,matñt.

- Caác mêíu bõ vúä, caác höë loäm vaâ caác meáp búâ bõ vúä:Nïn cùæt hïët phêìn hoãng àïën hïët chiïìu daây lúáp gia cöë,àaánh saåch meáp gúâ, phuã lúáp moãng nhûåa vaâ àöët noáng,röìi sau àoá phuã àêìy lúáp vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìuàaá. Caác meáp gúâ bõ vúä thò phuã möåt lúáp coá khöëi lûúång lúánvêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaá.

- Xûã lyá bïì mùåt xêëu: Nïëu bïì mùåt xuâ xò trong phaåmvi heåp thò coá thïí traáng noáng lúáp matñt, caác vuâng coân laåithò doån saåch. Nïëu coá nhiïìu chöî hoãng cuåc böå thò coá thïícùæt boã sêu caã chiïìu daây vaâ thay vaâo lúáp múái coá àöå daâytöëi thiïíu 12 cm.

- Möåt phêìn lúáp gia cöë bõ trûúåt: Cêìn tòm nguyïn nhênhû hoãng vaâ nïëu cêìn thiïët coá thiïët kïë böí sung vaâ möåtlúáp gia cöë múái thay thïë.

- Trûúåt lúáp gia cöë do nguyïn nhên hû hoãng cuãa vêåtliïåu: Lúáp gia cöë cêìn àûúåc laâm laåi bùçng asphalt nhiïìuàaá coá cêëp phöëi töët.5. KÏËT LUÊÅNQuaãn lyá, baão dûúäng vaâ sûãa chûäa cöng trònh laâ

thaânh phêìn cöng viïåc quan troång trong xêy dûång, noáàaãm baão cho cöng trònh laâm viïåc lêu daâi, àuáng thiïët kïëvaâ traánh àûúåc nhûäng ruãi ro phaát sinh trong quaá trònhhoaåt àöång. Kïët quaã nghiïn cûáu àaä chó ra àûúåc caácdaång hû hoãng vaâ nguyïn nhên gêy ra hû hoãng àöëi vúái3 loaåi vêåt liïåu höîn húåp asphalt baão vïå àï biïín göìm: bïtöng asphalt, vêåt liïåu höîn húåp asphalt cheân trong àaáhöåc, vêåt liïåu höîn húåp asphalt nhiïìu àaá, àöìng thúâi mö

CAÁC DAÅNG HÛ HOÃNG VAÂ BIÏåN PHAÁP SÛÃA CHÛÄA LÚÁP BAÃO VÏå...


Baãng 4. Nhûäng hû hoãng vúái asphalt nhiïìu àaá




1. Giúái thiïåu:Hiïån nay trïn thïë giúái coá rêët nhiïìu quöëc gia àaä ûáng

duång cöng nghïå Mö hònh hoáa thöng tin cöng trònh(Building Information Modeling, viïët tùæt laâ BIM) trongngaânh cöng nghiïåp kiïën truác, kyä thuêåt vaâ xêy dûång. Taåicaác quöëc gia phaát triïín, cöng nghïå naây àaä àûúåc aápduång möåt caách röång raäi. Taåi Àöng Nam aá, Singapore laâquöëc gia aáp duång cöng nghïå BIM möåt caách toaân diïånnhêët, khöng nhûäng vêåy hoå coân coá hùèn möåt löå trònh daâihaån cho viïåc ûáng duång cöng nghïå naây.

BIM àûúåc coi laâ möåt khaái niïåm mang tñnh caáchmaång àöëi vúái ngaânh xêy dûång, mang laåi rêët nhiïìu thayàöíi vïì quan niïåm vaâ caách thûác thiïët kïë, xêy dûång vaâvêån haânh cöng trònh. Khaái niïåm naây àûúåc giúái thiïåuröång raäi úã Viïåt Nam kïí tûâ sau Höåi thaão “ûáng duång möhònh thöng tin cöng trònh (BIM) trong thiïët kïë, xêydûång vaâ vêån haânh cöng trònh” töí chûác taåi Àaåi hoåc XêyDûång vaâo thaáng 2 nùm 2014 vaâ àûúåc àûa vaâo LuêåtXêy dûång 2014 (Quên – 2015).

Muåc àñch cuãa cuöåc khaão saát naây laâ tòm hiïíu vïìnhêån thûác cuãa kyä sû vaâ caác töí chûác xêy dûång taåi thaânhphöë Höì Chñ Minh vïì cöng nghïå BIM. Bïn caånh àoá, seätòm hiïíu nhêån àõnh cuãa caác kyä sû vaâ töí chûác xêy dûångvïì nhûäng thuêån lúåi vaâ khoá khùn khi aáp duång cöngnghïå BIM taåi Viïåt Nam cuäng nhû nhêån àõnh cuãa hoå vïìtûúng lai cuãa BIM taåi Viïåt Nam.

2. Töíng quan vïì nghiïn cûáu2.1 BIM laâ gò?Theo Wikipedia “Mö hònh hoáa thöng tin cöng trònh

(BIM) laâ möåt quaá trònh liïn quan túái viïåc taåo vaâ quaãn lyácaác mö taã daång kyä thuêåt söë cuãa têët caã caác àùåc àiïímvïì mùåt vêåt lyá vaâ cöng nùng cuãa cöng trònh (cöng trònhxêy dûång hay saãn phêím cöng nghiïåp). Mö hònh hoáathöng tin cöng trònh laâ têët caã höì sú thiïët kïë cuãa cöngtrònh nùçm úã daång dûä liïåu kyä thuêåt söë (thay vò caác baãnveä taâi liïåu in ra giêëy hay mö hònh thûåc tïë mö phoãngcöng trònh), caác höì sú thiïët kïë naây coá thïí trao àöíi kïëtnöëi trûåc tuyïën vúái nhau thöng qua caác phêìn mïìm BIM,àïí taåo thaânh möåt mö hònh thûåc taåi aão cuãa cöng trònh,qua mö hònh thûåc taåi aão àoá höî trúå cho caác quyïët àõnhchïë taåo saãn phêím hay thi cöng xêy dûång cöng trònh”.

Theo nguöìn tûâ www.nationalbimstandard.org – uãyban tiïu chuêín BIM cuãa Myä – àõnh nghôa: “Mö hònhhoáa thöng tin cöng trònh (BIM) laâ möåt àaåi diïån kyä thuêåtcuãa àùåc tñnh vêåt lyá vaâ chûác nùng cuãa möåt cöng trònh.BIM laâ möåt nguöìn taâi nguyïn chia seã tri thûác caác thöngtin vïì möåt cöng trònh, hònh thaânh möåt cú súã àaáng tincêåy cho caác quyïët àõnh trong voâng àúâi cuãa dûå aán; àûúåcxaác àõnh sùén tûâ yá tûúãng àêìu tiïn cho àïën khi phaá boãcöng trònh”.

2.2. Töíng quan caác nghiïn cûáu trûúác àêyYan vaâ Damian (2008) àaä nghiïn cûáu vïì nhûäng lúåi

NHÊÅN THÛÁC CUÃA KYÄ SÛ VAÂ CAÁC TÖÍ CHÛÁC XÊY DÛÅNG TAÅI THAÂNH PHÖË

HÖÌ CHÑ MINH VÏÌ CÖNG NGHÏå BUILDING INFORMATION MODELING (BIM)

PERCEPTION OF ENGINEER AND CONSTRUCTION ORGANIZATION IN HO CHI MINH CITY ABOUT TECHNOLOGY OF BUILDING INFORMATION MODELING (BIM)

KS. NGUYÏÎN KHÙÆC QUÊN - Hoåc viïn cao hoåc ngaânh Quaãn Lyá XD - Khoáa 2015 - Àúåt 1,

Trûúâng ÀH Baách Khoa TP.HCM - ÀT: 0909.972.295. Email: [email protected].

KS. MAI XUÊN THIÏåN - Hoåc viïn cao hoåc ngaânh Quaãn Lyá Xêy Dûång – Khoáa 2015 – Àúåt 1,

Trûúâng ÀH Baách Khoa TP.HCM - ÀT: 0121.792.6811. Email: [email protected].

TS. LÏ HOAÂI LONG - Böå mön Thi cöng & Quaãn lyá XD, Khoa Kyä Thuêåt XD,

Trûúâng Àaåi hoåc Baách Khoa TP.HCM - ÀT: 0977.596.268. Email:[email protected].

Toám tùæt:

Baâi baáo naây trònh baây kïët quaã cuãa möåt cuöåc khaão saát vïì nhêån thûác cuãa kyä sû vaâ caác töí chûác xêy dûång taåi thaânh phöë Höì

Chñ Minh vïì cöng nghïå Building Information Modeling (BIM). Cuöåc khaão saát àûúåc thûåc hiïån bùçng baãng cêu hoãi vaâ phên tñch

söë liïåu thöëng kï. Kïët quaã khaão saát cho thêëy nhêån thûác vaâ mûác àöå sûã duång BIM cuãa kyä sû vaâ caác töí chûác xêy dûång taåi thaânh

phöë Höì Chñ Minh laâ rêët thêëp. Ngoaâi ra baâi baáo coân cho thêëy nhêån àõnh cuãa caác kyä sû vïì nhûäng thuêån lúåi vaâ khoá khùn khi aáp

duång BIM cuäng nhû nhêån àõnh cuãa hoå vïì tûúng lai cuãa BIM taåi Viïåt Nam.

Tûâ khoáa: BIM, thuêån lúåi, khoá khùn, tûúng lai cuãa BIM.

Abstract:

This paper presents the results of research about perception of engineers and construction organizations in Ho Chi Minh

city towards technology of Building Information Modeling (BIM). The study was conducted by questionaire survey. The

analysis results showed that the level of awareness and use of BIM engineers and construction organizations in Ho Chi Minh

City is very low. In addition the article also shows judgment of the engineers about the advantages and disadvantages of

applying BIM as well as their assessment of the future of BIM in Vietnam.

Key words: BIM, advantages, disadvantages, future of BIM.

ñch vaâ raâo caãn cuãa mö hònh hoáa thöng tin cöng trònh.Baâi baáo àaä chó ra rùçng vaâo thúâi àiïím nùm 2008 úã haiàêët nûúác phaát triïín bêåc nhêët vïì cöng nghïå múái laâ Myävaâ Anh chûa coá nhiïìu kyä sû vaâ töí chûác xêy dûång sûãduång cöng nghïå BIM vaâ cuäng chûa coá ai laâ chuyïn giavïì cöng nghïå naây. Ngoaâi ra baâi baáo cuäng chó ra àûúåcsaáu lúåi ñch vaâ nùm raâo caãn lúán khi ûáng duång BIM trongngaânh cöng nghiïåp Xêy dûång.

Azhar (2011) nghiïn cûáu vïì xu hûúáng, lúåi ñch, ruãiro vaâ thaách thûác cho ngaânh cöng nghiïåp kiïën truác, kyäthuêåt vaâ xêy dûång khi sûã duång cöng nghïå BIM. Trongbaâi baáo taác giaã àaä mö taã roä nhûäng lúåi ñch kinh tïë vaâtiïìm nùng cuãa cöng nghïå BIM. Àöìng thúâi cuäng chó rarùçng khi aáp duång cöng nghïå BIM cêìn phaãi thêån troångvúái caác raâo caãn vïì phaáp lyá, quyïìn súã hûäu dûä liïåu vaâcaác vêën àïì naây phaãi àûúåc giaãi quyïët àêìu tiïn tronghúåp àöìng.

Lee vaâ caác taác giaã (2014) àaä àïì xuêët mö hònh chêëpnhêån BIM trong caác töí chûác xêy dûång bùçng caách sûãduång mö hònh phûúng trònh cêëu truác (StructuralEquation Modeling, viïët tùæt laâ SEM). Theo àoá, möåtphûúng phaáp nghiïn cûáu hai giai àoaån àûúåc aáp duångdûåa trïn caác cöng viïåc trûúác àoá cuãa Anderson vaâGerbing (1988). Àêìu tiïn, möåt mö hònh ào lûúâng àûúåcûúác tñnh bùçng caách sûã duång phên tñch nhên töë khùèngàõnh (Confirmatory Factor Analysis, viïët tùæt laâ CFA) àïíkiïím tra àöå phuâ húåp töíng thïí cuãa mö hònh cuäng nhûgiaá trõ vaâ àöå tin cêåy cuãa noá. Tiïëp theo, caác giaã thuyïëtàaä àûúåc thûã nghiïåm giûäa caác cêëu truác bùçng caách sûãduång mö hònh kïët cêëu.

Quên (2015) – “BIM 4D: Mö hònh thöng tin cöngtrònh phuåc vuå quaãn lyá thúâi gian thi cöng xêy dûång”,nghiïn cûáu àaä chó ra caác cêëp àöå BIM dûåa trïn söë chiïìuthöng tin vaâ caác mûác àöå aáp duång BIM trïn thïë giúái. Taácgiaã cuäng àûa ra àïì xuêët caách thûác quaãn lyá thi cöng sûãduång mö hònh BIM vaâ caác yïu cêìu àöëi vúái cöng cuå höîtrúå thûåc hiïån.3. Phûúng phaáp nghiïn cûáu3.1 Mö hònh nghiïn cûáu

3.2. Thu thêåp dûä liïåuBaãng cêu hoãi àûúåc thiïët kïë ban àêìu vúái 35 biïën

khaão saát àûúåc ruát ra tûâ töíng quan taâi liïåu vaâ nhûängcuöåc thaão luêån khöng chñnh thöëng (informal) vúáinhûäng ngûúâi àang laâm viïåc trong ngaânh xêy dûång.Sau khi thûåc hiïån khaão saát thûã vaâ tiïëp nhêån yá kiïën tûânùm kyä sû coá kinh nghiïåm sûã duång BIM trong cöngviïåc, baãng cêu hoãi àûúåc àiïìu chónh vaâ tùng thïm 3biïën. Caác yá kiïën àûúåc ghi nhêån trong baãng cêu hoãitheo thang ào Likert nùm bêåc. Baãng khaão saát hoaânthiïån vaâ gúãi ài lêëy mêîu vúái töíng cöång 38 biïën khaão saát.

Baãng khaão saát àûúåc gúãi ài lêëy mêîu dûúái daång giêëycho 400 kyä sû xêy dûång trïn àõa baân thaânh phöë Höì ChñMinh. Têët caã caác àöëi tûúång khaão saát àïìu theo kiïíu lêëymêîu thuêån tiïån. Söë phiïëu phaãn höìi têåp húåp àûúåc laâ285 phiïëu (chiïëm 71.25%), trong àoá coá 17 phiïëu bõloaåi (chiïëm 4.25%) vò khöng húåp lïå theo yïu cêìu cuãakhaão saát vúái baãng cêu hoãi. Nhû vêåy coân 268 phiïëu húåplïå (chiïëm 67%) àûúåc duâng àïí phên tñch.4. Kïët quaã nghiïn cûáu vaâ phên tñch söë liïåuPhiïëu phaãn höìi àûúåc thûåc hiïån búãi caác kyä sû àang

cöng taác taåi caác loaåi hònh doanh nghiïåp nhû sau:doanh nghiïåp tû nhên (32 phiïëu phaãn höìi – chiïëm11.9%), cöng ty cöí phêìn (91 phiïëu phaãn höìi – chiïëm34%), cöng ty TNHH (89 phiïëu phaãn höìi – chiïëm33.2%), cöng ty coá vöën àêìu tû nûúác ngoaâi (38 phiïëuphaãn höìi – chiïëm 14.6%) vaâ caác loaåi hònh khaác (17phiïëu phaãn höìi – chiïëm 6.3%). Trong àoá coá 221 kyä sûnam (chiïëm 82.46%) vaâ 39 kyä sû nûä (chiïëm 14.55%),coá 8 phaãn höìi khöng cho yá kiïën vïì giúái tñnh (chiïëm2.99%). Tûâ kïët quaã khaão saát trïn ta thêëy coá hai loaåihònh doanh nghiïåp coá söë lûúång kyä sû phaãn höìi chiïëmtó lïå rêët cao laâ cöng ty TNHH vaâ cöng ty cöí phêìn, baãngkhaão saát cuäng cho thêëy coá sûå chïnh lïåch rêët lúán vïì tólïå kyä sû nam vaâ nûä.

Kïët quaã khaão saát mûác àöå hiïíu biïët vïì cöng nghïåBIM cuãa caác kyä sû xêy dûång trïn àõa baân thaânh phöëHöì Chñ Minh cho thêëy chó coá 37 phaãn höìi (chiïëm13.8%) cho rùçng hoå àaä sûã duång cöng nghïå BIM vaâocöng viïåc cuãa mònh, 71 phaãn höìi (chiïëm 26.5%) chorùçng hoå àaä tòm hiïíu vïì BIM nhûng chûa sûã duång vaâocöng viïåc, coân laåi 159 phaãn höìi (chiïëm 59.6%) chorùçng hoå chûa tòm hiïíu cuäng nhû chûa biïët àïën cöngnghïå naây. Tûâ kïët quaã trïn cho thêëy thaânh phöë Höì ChñMinh laâ núi coá töëc àöå àö thõ hoáa vaâ phaát triïín cú súã haåtêìng haâng àêìu Viïåt Nam nhûng coá túái gêìn 60% kyä sûchûa biïët gò cuäng nhû chûa tòm hiïíu gò vïì cöng nghïåBIM. Àiïìu naây chûáng toã rùçng, cöng nghïå BIM coân khaámúái meã vaâ chûa thûåc sûå dïî daâng sûã duång trong ngaânhcöng nghiïåp xêy dûång cuãa Viïåt Nam noái chung vaâthaânh phöë Höì Chñ Minh noái riïng.

4.1. Nhêån àõnh vïì thuêån lúåi vaâ khoá khùn khi aápduång cöng nghïå BIM:

Àïí tòm hiïíu nhûäng nhêån àõnh vïì thuêån lúåi vaâ khoákhùn khi aáp duång cöng nghïå BIM, baãng khaão saát àaäàûúåc thiïët kïë vúái nhûäng cêu hoãi trong thang ào Likertnùm bêåc vúái mûác 1 laâ hoaân toaân khöng àöëng yá àïënmûác 5 laâ hoaân toaân àöìng yá. Àïí coá nhûäng nhêån àõnhkhaách quan vaâ chñnh xaác hún vïì thuêån lúåi vaâ khoá khùnkhi aáp duång cöng nghïå BIM, baâi baáo naây chó lêëy kïëtquaã cuãa nhûäng kyä sû àaä tòm hiïíu vaâ àaä sûã duång cöng

NHÊÅN THÛÁC CUÃA KYÄ SÛ VAÂ CAÁC TÖÍ CHÛÁC XÊY DÛÅNG...


Hònh 1. Sú àöì mö hònh nghiïn cûáu.

nghïå BIM trong cöng viïåc.4.1.1. Nhêån àõnh vïì nhûäng thuêån lúåi khi aáp duång

cöng nghïå BIM

Baãng 1 trònh baây giaá trõ trung bònh, àöå lïåch chuêínvaâ xïëp haång theo thûá tûå tûâ lúán àïën nhoã vïì nhêån àõnhcuãa caác kyä sû vïì nhûäng thuêån lúåi cuãa cöng nghïå BIM.Tûâ kïët quaã cuãa baãng khaão saát cho thêëy cöng nghïåBIM coá rêët nhiïìu ûu àiïím. Trong àoá ûu àiïím lúán nhêëtcuãa cöng nghïå BIM laâ giuáp cho caác kyä sû dïî daângphaát hiïån caác xung àöåt cuãa kïët cêëu trong quaá trònh xêydûång mö hònh thiïët kïë. Thûá hai laâ cöng nghïå BIM giuápcho caác bïn tham gia dûå aán dïî hònh dung vïì dûå aán.Thûá ba laâ giuáp cho caác bïn tham gia dûå aán coá sûå phöëihúåp chùåt cheä tûâ khêu thiïët kïë cú súã cho àïën thi cöngvaâ hoaân thiïån dûå aán. Thûá tû laâ quaãn lyá dûå aán dïî daânghún vaâ thûá nùm laâ mang laåi hiïåu quaã cao trong cöngviïåc. Caác yïëu töë ûu àiïím coân laåi cuäng àûúåc àaánh giaárêët cao.

4.1.2. Nhêån àõnh vïì nhûäng khoá khùn khi aáp duångcöng nghïå BIM:

Ngoaâi nhûäng yïëu töë thuêån lúåi thò khi aáp duång cöngnghïå BIM cuäng coá nhiïìu khoá khùn. Baãng 2 trònh baâygiaá trõ trung bònh, àöå lïåch chuêín vaâ xïëp haång thûá tûå tûâlúán àïën nhoã caác khoá khùn khi aáp duång cöng nghïå BIM.Khoá khùn lúán nhêët khi aáp duång cöng nghïå BIM àûúåccho laâ töën chi phñ àaâo taåo àöåi nguä kyä sû laânh nghïì. Thûáhai laâ töën chi phñ àêìu tû phêìn mïìm vaâ maáy moác. Thûába laâ quy trònh laâm viïåc cuãa BIM rêët chùåt cheä nïn àoâihoãi phaãi coá quy trònh kheáp kñn àïí cuâng phöëi húåp thûåchiïån. Thûá tû vaâ thûá nùm laâ nhûäng yïëu töë liïn quan àïëntöí chûác vaâ con ngûúâi nhû thiïëu àöìng böå trong viïåc sûã

duång cuãa caác doanh nghiïåp, tû duy ngaåi thay àöíi vaâchûa thêëy àûúåc lúåi ñch cuãa BIM. Kïët quaã khaão saát cuängcho thêëy viïåc chûa coá quy trònh, quy chuêín cho viïåcsûã duång BIM vaâ BIM khöng thïí aáp duång cho têët caã caácloaåi dûå aán khöng phaãi laâ khoá khùn trong viïåc ûáng duångBIM taåi Viïåt Nam hiïån nay.4.2. Nhêån àõnh vïì tûúng lai cuãa cöng nghïå BIM

taåi Viïåt NamSong song vúái nhûäng nhêån àõnh vïì thuêån lúåi laâ khoá

khùn khi aáp duång cöng nghïå BIM. Dûåa vaâo kinhnghiïåm cuãa mònh caác kyä sû cuäng cho biïët nhêån àõnhvïì tûúng lai cuãa cöng nghïå BIM úã Viïåt Nam. Tûâ kïëtquaã khaão saát cho thêëy caác kyä sû nhêån àõnh vïì tûúnglai cuãa cöng nghïå BIM taåi Viïåt Nam laâ rêët khaã quan(hònh 2). Coá 56 phaãn höìi cho rùçng BIM seä phaát triïínmaånh (chiïëm 51.9%), 45 phaãn höìi cho rùçng cöngnghïå BIM seä phaát triïín (chiïëm 41.7%), 5 phaãn höìi chorùçng cöng nghïå BIM seä khöng phaát triïín (chiïëm 4.6%)vaâ coân laåi coá 2 phaãn höìi cho yá kiïën khaác (chiïëm 1.9%).Vúái kïët quaã trïn ta nhêån thêëy rùçng coá àïën 93.6% yá

NHÊÅN THÛÁC CUÃA KYÄ SÛ VAÂ CAÁC TÖÍ CHÛÁC XÊY DÛÅNG...


Baãng 1. Nhêån àõnh vïì nhûäng thuêån lúåi khi aáp duångcöng nghïå BIM.

Baãng 2. Nhêån àõnh vïì nhûäng khoá khùn khi aáp duångcöng nghïå BIM.

Hònh 2. Nhêån àõnh vïì tûúng lai cuãa cöng nghïå BIM úã Viïåt Nam.




1. Àùåt vêën àïìTheo truyïìn thöëng khi phên tñch kïët cêëu khung,

caác liïn kïët dêìm - cöåt thûúâng giaã thiïët laâ cûáng hoaântoaân hoùåc laâ khúáp lyá tûúãng. Tuy nhiïn, trong thûåc tïë vaâbùçng caác nghiïn cûáu thûåc nghiïåm àaä chó ra rùçng, liïnkïët caác thanh àûúåc nöëi coá chuyïín võ tûúng àöëi vúáinhau khi chõu lûåc, nïn caác liïn kïët naây laâ liïn kïët nûãacûáng (Semi - Rigid Connections) [7]. Àïí xeát thûåc traångchõu lûåc cuãa kïët cêëu, khi phên tñch kïët cêëu khung theápcêìn xeát túái àöå mïìm cuãa caác liïn kïët, khöng giaã thiïëtliïn kïët dêìm - cöåt vaâ cöåt - moáng laâ cûáng tuyïåt àöëi hoùåclaâ caác khúáp lyá tûúãng.

Moáng coåc thûúâng duâng hai loaåi coåc phöí biïën laâ coåcchïë sùén (coåc àoáng hoùåc coåc eáp) vaâ coåc nhöìi (coåc àöítaåi chöî). Vúái sûå phaát triïín cuãa maáy tñnh caá nhên vaâphûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån, hiïån nay úã caác nûúácTêy Êu - Bùæc Myä, ngûúâi ta thûúâng tñnh toaán coåc laâmviïåc àöìng thúâi vúái nïìn (nhêët laâ baâi toaán coåc chõu taãitroång àöång). Àöëi vúái kïët cêëu coåc àoáng hoùåc eáp, caáccoåc thûúâng àûúåc gheáp tûâ caác àoaån coåc vúái möëi nöëi sûãduång baãn mùåt bñch vaâ haân nöëi, möëi nöëi àoá cuäng coábiïën daång khi chõu lûåc vaâ cuäng laâ liïn kïët nûãa cûáng [7].

Caác cöng trònh xêy dûång göìm hai phêìn: phêìn thênnöíi trïn mùåt àêët vaâ phêìn moáng nùçm ngêìm dûúái mùåtàêët. Trûúác àêy, ngûúâi ta thûúâng tñnh phêìn thên vaâ phêìnmoáng riïng biïåt nhau. Trong thúâi gian gêìn àêy àaä coámöåt söë phêìn mïìm nhû FB - MultiPier (2004) [10] phêntñch cêìu bï töng cöët theáp laâm viïåc àöìng thúâi vúái moángcoåc. Phûúng phaáp tñnh nhû vêåy cho kïët quaã gêìn vúáithûåc tïë hún. Do vêåy, baâi toaán phên tñch kïët cêëu khungtheáp coá liïn kïët nûãa cûáng trïn moáng coåc dûúái taác duångcuãa taãi troång tônh vaâ àöång laâ möåt trong nhûäng vêën àïìthûåc tiïîn, rêët cêìn thiïët vaâ àaáng àûúåc quan têm. 2. Xêy dûång vaâ giaãi baâi toaán khung theáp laâm

viïåc àöìng thúâi vúái moáng coåc2.1. Phûúng trònh dao àöång cuãa kïët cêëu khung

theáp trïn moáng coåc chõu taãi troång va àêåp Sûã duång phûúng phaáp phêìn tûã hûäu haån kïët húåp vúái

mö hònh nïìn phi tuyïën, phûúng trònh chuyïín àöång hïåkïët cêëu khung theáp trïn moáng coåc coá liïn kïët àaân höìidûúái taác duång cuãa taãi troång va àêåp àûúåc viïët dûúái daångma trêån [6]:

[M]{ü} + [C]{u̇} + [K]{u} = {p(t)} (1) trong àoá: {u}, {u̇}, {ü} tûúng ûáng laâ veáctú chuyïín võ, vêån töëc vaâ

gia töëc nuát cuãa kïët cêëu trong hïå toaå àöå chung; [M], [C] vaâ [K] tûúng ûáng laâ ma trêån khöëi lûúång, caãn

vaâ àöå cûáng cuãa toaân kïët cêëu trong hïå toåa àöå chung,phuå thuöåc vaâo chuyïín võ cuãa kïët cêëu vaâ giaá trõ àöå mïìmcuãa liïn kïët úã àêìu phêìn tûã thanh tûúng ûáng;

{p(t)} laâ veáctú taãi troång nuát cuãa kïët cêëu trong hïå toaåàöå chung.

Caác ma trêån khöëi lûúång vaâ ma trêån àöå cûáng cuãatoaân kïët cêëu àûúåc xêy dûång tûâ caác ma trêån khöëi lûúång[M]e vaâ ma trêån àöå cûáng [K]e cuãa caác phêìn tûã. Viïåc xêydûång caác ma trêån [M]e, [K]e àaä àûúåc caác taác giaã xêydûång vaâ trònh baây trong [1, 2, 3, 4]. Trong baâi baáo [4]nhoám taác giaã àaä trònh baây phûúng trònh dao àöång cuãakhung theáp phùèng coá liïn kïët mïìm phi tuyïën chõu taãitroång têåp trung giaã àõnh theo hònh sin nhûng coi moánglaâ têëm cûáng cöë àõnh. Sûã duång ma trêån àöå cûáng phêìntûã thanh coá liïn kïët nûãa cûáng trong möi trûúâng àaân höìiàaä xêy dûång trong baâi baáo [2] nhoám taác giaã àaä phêntñch nhoám coåc chõu taãi troång va àêåp theo phûúngngang trong baâi baáo [1]. Tuy nhiïn, trong baâi baáo naâyàaä sûã duång taãi troång xung va chaåm nhûng kïët cêëu trïnhïå moáng coåc múái chó laâ möåt truå bï töng cöët theáp. Kïëthúåp nhûäng baâi baáo trïn, trong baâi baáo naây seä trònh baâychûúng trònh phên tñch khung theáp coá liïn kïët nûãacûáng phi tuyïën cuâng laâm viïåc vúái hïå moáng coåc bï töngcöët theáp nhû möåt thïí thöëng nhêët khi chõu taãi troång vachaåm. Àïí laâm àûúåc àiïìu àoá trong chûúng trònh àaä viïët

PHÊN TÑCH KÏËT CÊËU KHUNG THEÁP PHÙÈNG COÁ LIÏN KÏËT MÏÌM

TRÏN MOÁNG COÅC CHÕU TAÃI TROÅNG ÀAÁ LÙN

TS. VOÄ THANH LÛÚNG

Hoåc viïån Kyä thuêåt Quên sûå, , Tel: 0913217722

Toám tùæt:

Trong baâi baáo taác giaã àûa ra kïët quaã khaão saát chuyïín võ ngang vaâ taãi troång cûåc àaåi cuãa kïët cêëu khung theáp phùèng trïn

moáng coåc bï töng cöët theáp, xeát àïën àöå mïìm cuãa liïn kïët dêìm - cöåt vaâ vêåt liïåu laâm kïët cêëu khung laâ àaân - deão lyá tûúãng,

aãnh hûúãng àöå mïìm cuãa liïn kïët àaâi vúái coåc vaâ aãnh hûúãng cuãa võ trñ möëi nöëi coåc àïën traång thaái chuyïín võ cuãa khung - àaâi

coåc - coåc trong möi trûúâng nïìn vúái mö hònh phi tuyïën. Trïn cú súã ma trêån àöå cûáng cuãa phêìn tûã thanh coá liïn kïët nûãa cûáng

trong vaâ ngoaâi möi trûúâng àaân höìi, taác giaã àaä xêy dûång chûúng trònh phên tñch khung theáp trïn moáng coåc chõu taãi troång va

chaåm, caác kïët quaã minh hoaå àaä chó ra rùçng aãnh hûúãng cuãa caác traång thaái liïn kïët àaâi - coåc vaâ võ trñ möëi nöëi coåc cuäng nhû

aãnh hûúãng cuãa àöå mïìm liïn kïët dêìm - cöåt vaâ vêåt liïåu àaân deão laâ àaáng kïí.

Tûâ khoáa: Kïët cêëu khung theáp, liïn kïët mïìm, moáng coåc, àaá lùn

möåt chûúng trònh con nhùçm nhêån daång caác phêìn tûãtheo võ trñ vaâ vêåt liïåu. Cuå thïí àïí nhêån daång võ trñ cuãaphêìn tûã àaä sûã duång hïå söë nïìn ban àêìu: khi phêìn tûãnùçm trong khöng khñ thò hïå söë nïìn bùçng khöng coân khinùçm trong àêët thò hïå söë nïìn khaác khöng. Chuãng loaåivêåt liïåu cuãa möîi phêìn tûã àûúåc cho thöng qua caác àùåctrûng vêåt liïåu nhû mö àun àaân höìi, cûúâng àöå tñnh toaánv.v...

Taãi troång xung àöång coá thïí do xe cöå hoùåc àaá lùnva àêåp vaâo cöng trònh. Haâm thúâi gian cuãa taãi troång vachaåm coá thïí àûúåc mö taã búãi 3 yïëu töë: Taãi troång caonhêët, thúâi gian tùng taãi (tûác laâ thúâi gian àïí àaåt taãi troånglúán nhêët), vaâ thúâi gian va chaåm. Möåt biïíu àöì daång hònhsin thûúâng àûúåc thûâa nhêån phuâ húåp vúái taãi troång vachaåm [8] vaâ àûúåc sûã duång trong baâi baáo naây. Àöëi vúáiva chaåm cuãa xe cöå vúái moáng cêìu úã El-Tawi et al, thúâigian tùng taãi àûúåc baáo caáo vúái khoaãng tûâ 0,03-0,05 s,khoaãng thúâi gian va chaåm 0,15-0,2 s; vaâ àónh cuãa taãitroång liïn quan àïën vêån töëc vaâ loaåi xe cöå. Vò vêåy, sûåtùng theo thúâi gian cuãa taãi troång va chaåm do àaá lùntrong baâi baáo naây àûúåc lêëy khoaãng 0,05 s.

Nhûäng thñ nghiïåm va chaåm àaä àûúåc trònh baây búãiChu vaâ Zhang bao göìm nhûäng khöëi aluminum rúixuöëng doåc theo möåt àûúâng raänh vaâ va chaåm vúái moángcêìu. Thñ nghiïåm tûúng tûå nhû sûå va chaåm cuãa àaá, vòvêåy, theo cöng thûác cuãa kinh nghiïåm cho tñnh toaánàónh cuãa nhûäng taãi troång va chaåm thu àûúåc dûåa trïnnhûäng kïët quaã cuãa thñ nghiïåm àûúåc chêëp nhêån trongbaâi baáo naây. Noá àûúåc thïí hiïån dûúái cöng thûác [8]:

Pmax = αgC(DWT)0,43υ1,27m0,09 (2) trong àoá: Pmax laâ àónh cuãa taãi troång va chaåm (MN);αg laâ hïå söë kñch thûúác nhoám coåc; C laâ hïå söë cûáng cuãa muäi taâu thuyïìn; υ laâ vêån töëc va chaåm (m/s); DWT laâ troång lûúång tônh cuãa àöëi tûúång va chaåm

(Têën); m laâ troång lûúång tônh cuãa àöëi tûúång bõ va chaåm

(Têën).2.2. Àûúâng cong p-y

Àêët khöng phaãilaâ vêåt liïåu àaân höìituyïën tñnh, vò vêåyàöå cûáng cuãa göëiàaân höìi ngang (ky =p/y) khöng phaãi laâhùçng söë nhû quanhïå tuyïën tñnh maâgiaãm dêìn nhû trongquan hïå phi tuyïëntrïn Hònh 1.

Hònh daång vaâàöå döëc cuãa àûúâng cong khöng nhûäng phuå thuöåc vaâotñnh chêët cuãa àêët, maâ coân phuå thuöåc vaâo àöå sêu àoaåncoåc àang xeát, kñch thûúác coåc, mûåc nûúác ngêìm vaâ daångtaãi troång (tônh hay àöång). Chi tiïët caác àûúâng cong p-ycho caác loaåi àêët khaác nhau, caác àûúâng cong naây àûúåc

FHWA (Hiïåp höåi àûúâng liïn bang Myä), API (Viïånnghiïn cûáu dêìu Myä) vaâ nhiïìu töí chûác khaác khuyïënnghõ sûã duång coá thïí tham khaão trong caác taâi liïåu [5, 9].Ta thêëy phûúng trònh mö taã àûúâng cong p-y trònh baâytrong caác taâi liïåu khaá phûác taåp. Tuy nhiïn, àïí khaão saátaãnh hûúãng cuãa võ trñ möëi nöëi àïën traång thaái nöåi lûåc –chuyïín võ cuãa coåc ta sûã duång àûúâng cong p-y cho caátcuãa O’Neill (1984) àaä coá sùén trong thû viïån cuãa phêìnmïìm FB-Pier (àêët loaåi SOIL=1) búãi vò chó cêìn nhêåpmöåt söë thöng söë àún giaãn nhû àûúâng kñnh coåc, troånglûúång riïng cuãa lúáp àêët, goác ma saát trong, mö àunbiïën daång ngang [9].

Tham söë àöång lûåc hoåc cuãa àêët. Phûúng phaápduâng hïå loâ xo - giaãm chêën àûúåc sûã duång trong phêìnmïìm FB-MultiPier [10] àïí tñnh toaán àöång lûåc cuãatûúng taác coåc - àêët. Nhûäng tham söë àöång lûåc hoåc yïucêìu bao göìm söë taãi troång tuêìn hoaân, töëc àöå taãi troång,hïå söë suy biïën cuãa àêët, vaâ hïå söë caãn cuãa àêët. Hïå söësuy biïën cuãa àêët àûúåc sûã duång àïí xaác àõnh sûå suygiaãm àûúâng cong p-y àöång tûâ àûúâng cong p-y tônh banàêìu. Tuy nhiïn, chó coá xung àêìu tiïn cuãa taãi troång laâquan troång trong sûå phên tñch cuãa truå cêìu dûúái nhûängva chaåm cuãa àêët àaá. Vò vêåy, hïå söë suy biïën cuãa àêëtkhöng àûúåc sûã duång trong trûúâng húåp chõu taãi troång vachaåm [8]. Hïå söë caãn cuãa àêët àûúåc cho búãi caác hïå söëcaãn Rayleigh hoùåc tyã söë caãn .

2.3. Giaãi phûúng trònh cên bùçng cuãa kïët cêëu Àïí nhêån àûúåc nöåi lûåc vaâ chuyïín võ cuãa caác phêìn tûã

nhùçm àaánh giaá thûåc traång kyä thuêåt cuãa kïët cêëu khungtheáp trïn moáng coåc trong trûúâng húåp phêìn tûã coåc coáliïn kïët mïìm vúái ûáng xûã phi tuyïën cuãa àêët nïìn ta cêìngiaãi phûúng trònh phi tuyïën (1). Àiïìu àoá coá thïí laâmàûúåc nhúâ phûúng phaáp tñch phên trûåc tiïëp Newmarkkïët húåp vúái phûúng phaáp lùåp Newton-Raphson [6].Trïn cú súã caác ma trêån àùåc trûng cuãa phêìn tûã thanhcoá liïn kïët mïìm trong vaâ ngoaâi möi trûúâng àaân höìi, kïëthúåp vúái thuêåt toaán giaãi baâi toaán àöång àaä xêy dûång [1,2, 3, 4], taác giaã àaä lêåp chûúng trònh tñnh DLFPG(Dynamic Lateral Loading of Frame on Pile Groups)àïí tñnh toaán kïët cêëu khung theáp trïn hïå moáng coåc chõutaãi troång àöång theo phûúng ngang vúái mö hònh nïìn phituyïën vaâ àöå mïìm liïn kïët àaâi - coåc, coåc - coåc, chûúngtrònh àûúåc viïët bùçng ngön ngûä MATLAB phiïn baãn 6.0.3. Khaão saát khung theáp - moáng coåc chõu taãi

troång va chaåmÀïí minh hoåa cho thuêåt giaãi, xeát möåt kïët cêëu khung

kiïíu giaân coá tiïët diïån cöåt laâ theáp öëng, tiïët diïån dêìm chûäI àõnh hònh, duâng àûúâng haân goác liïn kïët trûåc tiïëp caácthanh.

Kñch thûúác tiïët diïån thanh laâ töëi ûu thöng qua chótiïu chêët lûúång vïì troång lûúång kïët cêëu nhoã nhêët vaâchuyïín võ ngang àónh khung cûåc àaåi trong giúái haåncho pheáp bùçng 11,2 cm (1% chiïìu cao khung) khi chõutaãi troång àöång àêët ûáng vúái àöå mïìm liïn kïët úã dêìm-cöåtcho caác trûúâng húåp [3]: (1) liïn kïët cûáng tuyïåt àöëi (àöåmïìm liïn kïët k = 0); (2) liïn kïët mïìm (giaã thiïët àöå mïìmliïn kïët k = 0,5.10-5 rad/kNm).

PHÊN TÑCH KÏËT CÊËU KHUNG THEÁP PHÙÈNG COÁ LIÏN KÏËT MÏÌM...


Hònh 1. Àûúâng cong p-y cho coåc àún

Biïët kïët cêëu khung theáp laâm viïåc theo sú àöì phùèng,kïët cêëu cöåt tiïët diïån öëng vaâ dêìm tiïët diïån chûä I àõnhhònh. Hïå bao göìm 12 nuát vaâ 13 thanh, taãi troång phênböë àïìu lïn thanh vaâ lûåc têåp trung taåi nuát, nhû úã Hònh2a.

Vêåt liïåu theáp coá möàun àaân höìi E = 2,1.104kN/cm2,hïå söë Poisson = 0,3, cûúâng àöå tñnh toaán cuãa vêåt liïåutheáp f = 21kN/cm2.

Sûå phên böë caác àùåc trûng tiïët diïån cuãa cêëu kiïånàûúåc phên thaânh böën nhoám: nhoám 1 göìm cöåt caác têìng1 vaâ 2 (cöåt 1 - öëng D450 mm); nhoám 2 göìm cöåt têìng 3(cöåt 2 - öëng D402 mm); nhoám 3 göìm dêìm caác têìng 2vaâ 3 (dêìm 1 – I50); nhoám 4: dêìm têìng maái (dêìm 2 –I40).

Hïå moáng göìm hai àaâi, möîi àaâi coá 2 coåc böë trñ caáchnhau 0,9m (tûâ tim àïën tim); àaâi coá chiïìu daây 1,0m;chiïìu röång 0,6m. Caác coåc coá mùåt cùæt àïìu, chiïìu daâi L= 12m, giaã thiïët coåc göìm 2 àoaån; tiïët diïån coåc hònhvuöng coá caånh a = 0,30m, vêåt liïåu bï töng cêëp bïìnB22,5 coá möàun àaân höìi E = 2,9.107 kN/m2, cûúâng àöåtñnh toaán Rb = 1,3.104 kN/m2. Àêët loaåi SOIL = 1 (FB-Pier) coá troång lûúång riïng γc = 19 kN/m3, goác ma saáttrong ϕ = 350, mö àun biïën daång ngang k = 27155kN/m3; hïå söë nhoám (giaãm giaá trõ cuãa àûúâng cong p-y)àöëi vúái caác coåc laâ 0,55. Ngoaâi taãi thùèng àûáng phên böëàïìu q = 25 kN/m cho dêìm têìng 2, 3; q = 15 kN/m chodêìm maái vaâ caác taãi têåp trung taåi caác nuát giao giûäa dêìmvaâ cöåt nhû úã hònh 2a, khung coân chõu taãi ngang bùçngmöåt xung va àêåp Px = 50sin(30t) kN àùåt vaâo cöåt bïntraái taåi àöå cao 2m kïí tûâ mùåt moáng vúái thúâi gian duy trò

taãi laâ 0,1 giêy, khi tyã söë caãn ζ = 3%.Baãng 1, thïí hiïån chuyïín võ ngang cuãa cöåt vaâ àaâi

moáng trong caác trûúâng húåp liïn kïët giûäa dêìm vaâ cöåt laâliïn kïët cûáng hoùåc mïìm, caác coåc liïn tuåc daâi 12m liïnkïët vúái àaâi moáng laâ ngaâm hoùåc khúáp.

Kïët quaã tñnh toaán giaá trõ cûåc àaåi cuãa chuyïín võngang theo têìng khi thay taãi xung, daång hònh sin bùçngtaãi troång tônh Px = 50 kN cho úã Baãng 2.

Qua khaão saát, coá möåt söë nhêån xeát vïì kïët quaã nhêånàûúåc nhû sau:

(1) Tûâ caác giaá trõ trong Baãng 1 vaâ Baãng 2, ta thêëyàöå mïìm liïn kïët dêìm - cöåt aãnh hûúãng nhiïìu àïën traångthaái chõu lûåc cuãa kïët cêëu khung theáp trïn moáng coåc bïtöng cöët theáp, chuyïín võ cûåc àaåi khi liïn kïët mïìm lúánhún giaá trõ tûúng ûáng khi liïn kïët cûáng trïn 10%.

(2) Khi khung theáp laâm viïåc àöìng thúâi vúái moángcoåc, thò taãi xung àöång daång hònh sin cho hiïåu quaã taácàöång nhoã hún taãi tônh coá giaá trõ bùçng giaá trõ cûåc àaåi cuãataãi troång xung àöång.

Baãng 3, thïí hiïån kïët quaã khaão saát khaã nùng chõutaãi cuãa hïå khung theáp trïn moáng coåc theo àöå mïìm liïnkïët dêìm - cöåt vaâ taãi troång (xung àöång hoùåc tônh) chotrûúâng húåp coåc àûúåc töí húåp tûâ hai àoaån coá chiïìu daâitûng ûáng 1,5m vaâ 10,5m (möëi nöëi giûäa caác àoaån coåccoi nhû liïn kïët khúáp) vaâ coåc liïìn daâi 12m vúái liïn kïëtàaâi - coåc laâ cûáng hoùåc khúáp, vaâ haån chïë hû hoãng àûúåcxem laâ thoãa maän khi chuyïín võ ngang tûúng àöëi giûäacaác têìng àûúåc giúái haån dûúái 1% vaâ chuyïín võ ngangcûåc àaåi cuãa àaâi moáng (àónh coåc) khöng quaá 3 cm (0,1chiïìu röång coåc). Hiïåu ûáng àöång cuãa taãi troång va chaåmcoá aãnh hûúãng àaáng kïí àïën phaãn ûáng cuãa hïå khung -coåc. Khaã nùng chõu lûåc cuãa hïå khung theáp trïn àaâimoáng coåc khi chõu taãi troång tônh vúái giaá trõ àónh taãitroång Pmax nhoã hún khi chõu taãi troång xung àöång vúáithúâi gian chêët taãi 0,1 giêy. Àiïìu naây tûúng tûå nhû kïëtluêån cuãa Y.E. Lu vaâ L.M. Zhang (2012) [8] àaä phaát biïíucho coåc khoan nhöìi (coåc liïn tuåc) vúái thúâi gian tùng taãilúán hún 0,1 giêy.



Hònh 2. Sú àöì khung theáp trïn moáng coåc

Baãng 1. Giaá trõ chuyïín võ ngang cûåc àaåi [mm] theotêìng khi taãi xung Px = 50sin(30t) kN

Baãng 2. Giaá trõ chuyïín võ ngang cûåc àaåi [mm] theotêìng khi taãi tônh Px = 50 kN

Baãng 3. Taãi troång cûåc àaåi [kN] theo chuyïín võ chopheáp khi khung theáp laâm viïåc àöìng thúâi vúái moáng coåc



4. Kïët luêån vaâ kiïën nghõ- Liïn kïët àaân höìi àaâi - coåc aãnh hûúãng àïën traång

thaái chuyïín võ - nöåi lûåc cuãa kïët cêëu khung-coåc, mûác àöåaãnh hûúãng cuãa chuáng thuöåc vaâo giaá trõ àöå mïìm cuãaliïn kïët àaân höìi. Khi tñnh toaán khaã nùng chõu lûåc cuãahïå khung - coåc vaâ chuyïín võ cuãa àaâi coåc vúái coåc coámöëi nöëi àïí thiïn vïì an toaân thò nïn coi liïn kïët giûäa àaâivúái coåc laâ liïn kïët khúáp, liïn kïët giûäa dêìm vaâ cöåt laâ liïnkïët mïìm.

- Võ trñ möëi nöëi coåc àêìu tiïn tñnh tûâ àaâi moáng cêìn àùåtúã àöå sêu tùæt luán ngang àïí caác coåc coá thïí truyïìn taãingang vaâo àêët möåt caách töët nhêët.

- Khi tñnh toaán hïå khung - coåc chõu taãi troång xung(va àêåp) theo phûúng ngang coá thïí tñnh nhû taãi troångtônh vúái giaá trõ àónh taãi troång Pmax.�

Taâi liïåu tham khaão

1. Voä Thanh Lûúng (2015), “Phên tñch nhoám coåc chõu taãi troång

va àêåp theo phûúng ngang”, Taåp chñ Kïët cêëu & Cöng nghïå xêy dûång

söë 17 quyá II-2015, tr 88-93.

2. Voä Thanh Lûúng, Nguyïîn Tiïën Tuêën (2013), “Xêy dûång ma

trêån àöå cûáng phêìn tûã thanh coá liïn kïët nûãa cûáng trong möi trûúâng

àaân höìi”, Taåp chñ Xêy dûång 9/2013, tr 114-117.

3. Nguyïîn Höìng Sún, Voä Thanh Lûúng (2012), “Baâi toaán thiïët kïë

töëi ûu kïët cêëu khung theáp phùèng coá liïn kïët mïìm kïí àïën hiïåu ûáng

P-Delta”, Tuyïín têåp cöng trònh khoa hoåc. Höåi nghõ Cú hoåc toaân quöëc

lêìn thûá 9 Têåp 2. Cú hoåc Vêåt rùæn biïën daång – Phêìn II, tr.932-940.

4. Nguyïîn Höìng Sún, Voä Thanh Lûúng (2006), “Dao àöång cuãa

kïët cêëu khung theáp coá liïn kïët mïìm phi tuyïën”, Taåp chñ Khoa hoåc

Cöng nghïå Xêy dûång, Viïån Khoa hoåc Cöng nghïå Xêy dûång, söë

03/2006, tr.3-6.

5. Vuä Cöng Ngûä, Nguyïîn Thaái (2004), Moáng coåc Phên tñch vaâ

thiïët kïë, Nhaâ xuêët baãn Khoa hoåc vaâ kyä thuêåt.

6. Bathe K.J. (1996), Finite Element Procedures, Prentice-Hall

International, Inc.

7. Faella C., Piluso V., Rizzano G. (2000), Structural Steel Semi-

Rigid Connections Theory, Design and Software, CRC Press, Boca

Raton, FL.

8. Y. E. Lu, L. M. Zhang (2012), “Analysis of failure of a bridge

foundation under rock impact”, Acta Geotechnica, Springer-Verlag.

9. FB-Pier (2002), Users Guide and Manual For the Analysis of

Group Pile Foundations, Developed by the Florida Department of

Transportation and the Highway Administration. Contract # DTF 61-

95-C-00157.

10. FB-MultiPier (2004), Users manual. Step-By-Step Bridge

Example Problems, Developed by the Bridge Software Institute.

kiïën cho rùçng BIM seä phaát triïín vaâ phaát triïín maånh taåiViïåt Nam.5. Kïët luêån:BIM laâ cöng nghïå höî trúå rêët hiïåu quaã trong ngaânh

cöng nghiïåp kiïën truác, kyä thuêåt vaâ xêy dûång. Hiïån naytrïn thïë giúái àaä phaát triïín vaâ sûã duång khaá toaân diïåncöng nghïå naây vaâo lônh vûåc xêy dûång nhùçm mang laåihiïåu quaã kinh tïë cao vaâ quaãn lyá thöng tin cuãa toaân böådûå aán. Tuy nhiïn, vúái kïët quaã cuãa cuöc khaão saát naâylaåi cho thêëy thaânh phöë Höì Chñ Minh laâ möåt àö thõ lúánnhêët cuãa caã nûúác, töëc àöå àö thõ hoáa vaâ xêy dûång cú súãhaå têìng nhanh choáng nhûng laåi coá rêët ñt kyä sû vaâ töíchûác xêy dûång tòm hiïíu vaâ sûã duång cöng nghïå BIMvaâo cöng viïåc cuãa mònh.

Vúái nhûäng thuêån lúåi vûúåt tröåi khi aáp duång BIM sovúái viïåc aáp duång caác cöng cuå truyïìn thöëng hiïån nay thònhûäng ngûúâi àaä sûã duång vaâ tòm hiïíu vïì cöng nghïåBIM àaä coá nhûäng nhêån àõnh rêët khaã quan vïì tûúng laicuãa cöng nghïå BIM taåi Viïåt Nam. Ngoaâi ra cuöåc khaãosaát cuäng chó ra nhûäng khoá khùn khi caác doanh nghiïåpquyïët àõnh ûáng duång cöng nghïå BIM vaâo cöng viïåcxêy dûång.

Kïët quaã cuãa cuöåc khaão saát cuäng laâ cú súã àïí caácnhaâ laâm chñnh saách vaâ caác töí chûác cung ûáng cöng

nghïå BIM nhòn thêëy àûúåc nhêån thûác cuãa caác kyä sû vaâcaác töí chûác xêy dûång hiïån nay. Phêìn lúán hoå cho rùçngBIM coá ûu àiïím rêët lúán vaâ tûúng lai seä phaát triïín maånhnhûng mûác àöå hiïíu biïët cuäng nhû tòm hiïíu vïì cöngnghïå naây laåi àang rêët thêëp. Do àoá coá thïí noái rùçngTp.HCM seä laâ thõ trûúâng coá tiïìm nùng lúán cho sûå phaáttriïín cuãa cöng nghïå BIM nïëu nhû coá àûúåc caác chñnhsaách cuäng nhû viïåc giuáp caác kyä sû vaâ töí chûác xêydûång nhêån thûác töët hún vïì cöng nghïå naây.�


[1] Yan vaâ Damian (2008) “Benefits and Barriers of Building

Information Modelling”. 12th International comference on computing

in civil and building engineering, Beijing 2008.

[2] Azhar (2011). “Building Information Modeling (BIM): Trends,

Benefits, Risks, and Challenges for the AEC Industry.“ Leadership

Manage. Eng., 10.1061/(ASCE)LM.1943-5630.0000127, 241-252.

[3] Lee vaâ caác taác giaã (2014). “BIM Acceptance Model in

Construction Organizations.” J. Manage. Eng.,

10.1061/(ASCE)ME.1943-5479.0000252, 04014048.

[4] Anderson vaâ Gerbing (1988). “Structural equation modeling in

practice: A review and recommended two-step approach.” Psychol.

Bull., 103(3), 411–423.

[5] Quên (2015) “BIM 4D: Mö hònh thöng tin cöng trònh phuåc vuå

quaãn lyá thúâi giant hi cöng xêy dûång”. Ngûúâi Xêy Dûång , söë thaáng 3&4,

pp. 20–22.

[6] Hoaâng vaâ Chu (2011) Thöëng kï ûáng duång trong Kinh tïë - Xaä

höåi. Nhaâ Xuêët baãn Lao Àöång – Xaä Höåi.

NHÊÅN THÛÁC CUÃA KYÄ SÛ VAÂ CAÁC

TÖÍ CHÛÁC XÊY DÛÅNG TAÅI THAÂNH

PHÖË HÖÌ CHÑ MINH...


Ghi nhêån: Nöåi dung baâi baáo naây àûúåc trñch tûâ tiïíu luêån

cuãa mön hoåc Thöëng kï ûáng duång trong quaãn lyá xêy dûång –

Ngaânh Cao hoåc Quaãn Lyá Xêy Dûång – Trûúâng Àaåi hoåc Baách

Khoa, ÀHQG TP.HCM.



1. GIÚÁI THIÏåUNgaây nay, viïåc nghiïn cûáu mang tñnh ûáng duång caác

loaåi vêåt liïåu xêy dûång múái ngaây caâng àûúåc triïín khaimaånh meä, àùåc biïåt laâ caác loaåi vêåt liïåu xanh, thên thiïånvúái möi trûúâng nhùçm haån chïë hiïåu ûáng nhaâ kñnh. Vêåtliïåu bï töng geopolymer àaä vaâ àang àûúåc nghiïn cûáuàaä chûáng minh àûúåc sûå phuâ húåp vúái caác tñnh chêët cúhoåc tûúng tûå nhû bï töng truyïìn thöëng vaâ thïí hiïån tñnhûu viïåt cuãa möåt loaåi vêåt liïåu xanh vò khöng cêìn sûãduång xi mùng. Ngoaâi ra, loaåi vêåt liïåu naây coân giuáp xûãlyá àûúåc trûä lûúång lúán phuå phêím cuãa ngaânh cöngnghiïåp nhiïåt àiïån (tro bay). Cöng nghïå geopolymer àaäàûúåc giaáo sû Joseph Davidovits giúái thiïåu vaâo nhûängnùm 1970. [1, 2] Quy trònh töíng húåp polymer tûâ caáckhoaáng chêët bùçng caách tröån caác loaåi vêåt liïåu coá chûáahaâm lûúång lúán húåp chêët silic vaâ nhöm vaâo dung dõchalkaline silicate coá nöìng àöå kiïìm cao nhùçm taåo ra möåthúåp chêët úã daång gel vaâ àûúåc goåi laâ geopolymer. Tûúngtûå nhû bï töng truyïìn thöëng, tñnh gioân cuãa bï tönggeopolymer coá khaã nùng àûúåc khùæc phuåc bùçng caácloaåi súåi nhû súåi theáp vaâ súåi poly-propylene, haån chïëcaác taác àöång cuãa caác hiïån tûúång tûâ biïën, co ngoát,moãi,... cuäng nhû chõu taác àöång cuãa taãi troång vaâ sûå xêmthûåc cuãa möi trûúâng laâm khaã nùng chõu lûåc caác kïët cêëucöng trònh bï töng cöët theáp bõ suy giaãm. [3,4,5] Tuy

nhiïn, sûå laâm viïåc cuãa bï töng geopolymer coá giacûúâng cöët súåi phên taán trong cêëu kiïån cêìn àûúåcnghiïn cûáu àïí tûâ àoá coá thïí xaác àõnh loaåi súåi, haâmlûúång súåi phuâ húåp vúái cêëp phöëi, laâm tùng nhûäng àùåctñnh coá lúåi, haån chïë caác nhûúåc àiïím cuãa bï tönggeopolymer, àùåc biïåt khi sûã duång caác loaåi vêåt liïåu àõaphûúng vaâ tro bay tûâ caác nhaâ maáy nhiïåt àiïån trongnûúác.

Baâi baáo xaác àõnh aãnh hûúãng cuãa súåi poly-propy-lene àïën khaã nùng chõu uöën cuãa cêëu kiïån dêìm bï tönggeopolymer sûã duång tro bay thu àûúåc tûâ caác nhaâ maáynhiïåt àiïån trong nûúác. Súåi poly-propylene vúái hai loaåicoá chiïìu daâi 19mm vaâ 25mm àûúåc sûã duång vúái haâmlûúång súåi laâ 0.5% vaâ 1% theo thïí tñch phên böë ngêîunhiïn trong quaá trònh nhaâo tröån bï töng geopolymer. 2. NGUYÏN VÊÅT LIÏåU VAÂ PHÛÚNG PHAÁP THÑ

NGHIÏåM2.1. Nguyïn vêåt liïåu2.1.1. Cöët liïåuBï töng sûã duång àaá dùm coá hònh daång troân, ñt haåt

deåt vaâ ñt goác caånh, àûúåc rûãa saåch, phúi khö. Caác chótiïu vaâ cêëp phöëi thaânh phêìn haåt cuãa àaá dùm àûúåc trònhbaây lêìn lûúåt trong Baãng 1 vaâ Hònh 2.

Caát vaâng àûúåc sûã duång laâ caát söng, rûãa saåch, phúikhö, saâng loåc búát haâm lûúång haåt nhoã. Caác chó tiïu vaâ

AÃNH HÛÚÃNG CUÃA SÚÅI POLY-PROPYLENE ÀÏËN ÛÁNG XÛÃ CHÕU UÖËN CUÃA

DÊÌM BÏ TÖNG GEOPOLYMER CÖËT THEÁP SÛÃ DUÅNG TRO BAY

EFFECT OF POLY-PROPYLENE FIBERS TO FLEXURAL BEHAVIOR OF REINFORCED FLY ASH-BASED GEOPOLYMER CONCRETE BEAMS

PHAN ÀÛÁC HUÂNG, DÛÚNG VÙN DUÄNG - ÀH Sû phaåm Kyä thuêåt TP.HCM.

LÏ ANH TUÊËN - Khoa Kyä thuêåt Xêy dûång, ÀH Baách Khoa Tp.HCM.

TOÁM TÙÆT:

Caác tñnh chêët cú hoåc cuãa bï töng geopolymer àaä àûúåc chûáng minh tûúng tûå nhû bï töng truyïìn thöëng vaâ thïí hiïån tñnh

ûu viïåt cuãa möåt loaåi vêåt liïåu xanh vò khöng cêìn sûã duång xi mùng. Ngoaâi ra, tñnh gioân cuãa bï töng geopolymer coá khaã nùng

àûúåc khùæc phuåc bùçng caác loaåi súåi nhû súåi theáp vaâ súåi poly-propylene. Trong baâi baáo naây, caác loaåi súåi poly-propylene coá

chiïìu daâi 19mm vaâ 25mm àûúåc böí sung vúái haâm lûúång súåi 0.5% vaâ 1.0% theo thïí tñch àïí àaánh giaá aãnh hûúãng cuãa súåi àïën

khaã nùng chõu uöën cuãa cêëu kiïån dêìm bï töng geopolymer. Kïët quaã thñ nghiïåm cho thêëy, bï töng geopolymer nïìn sûã duång

súåi poly-propylene vúái haâm lûúång 0.5% caãi thiïån töët cûúâng àöå chõu neán vaâ uöën nhûng chó caãi thiïån cûúâng àöå chõu uöën khi

haâm lûúång súåi 1%. Tuy nhiïn, cêëp phöëi bï töng sûã duång súåi coá tyã lïå chiïìu daâi – àûúâng kñnh súåi laâ 380 vúái haâm lûúång súåi

0.5% coá khaã nùng chõu uöën töët nhêët khi laâm viïåc trong cêëu kiïån dêìm.

Tûâ khoáa: Súåi poly-propylene, bï töng geopolymer, ûáng xûã chõu uöën, dêìm.

ABSTRACT

The mechanical properties of geopolymer concretes had been proven to be similar to traditional concrete. Previous stud-

ies also demonstrated their superiority as a green material because of without using cement. In addition, the brittleness of

geopolymer concrete can be overcome by using fibers such as steel or poly-propylene fibers. In this paper, poly-propylene

fibers of 19mm and 25mm in length are supplemented with content of 0.5% and 1.0% by volume in order to improve the

bending resistance of geopolymer concrete beams. Experimental results show that geopolymer concrete using poly-propy-

lene fibers with content of 0.5% improves its compressive and flexural strength, but just improves the flexural strength with

content of 1%. However, concrete mixture with ratio of length to diameter of fiber by 380 and 0.5% fiber content has the best

bending resistance.

Keywords: Poly-propylene fiber, geopolymer concrete, flexural behavior, beam.

cêëp phöëi thaânh phêìn haåt cuãa àaá dùm àûúåc trònh baâylêìn lûúåt trong Baãng 2 vaâ Hònh 3.

2.1.2. Tro bay

Tro bay loaåi F sûã duång coá nguöìn göëc tûâ nhaâ maáynhiïåt àiïån, khöëi lûúång riïng 2500 kg/m3, àöå mõn 94%lûúång loåt qua saâng coá cúä saâng laâ 0.08 mm.

2.1.3. Dung dõch hoaåt hoáaDung dõch hoaåt hoáa laâ sûå kïët húåp giûäa sodium

hydroxide vaâ sodium silicate. Dung dõch sodiumhydroxide maâu trùæng àuåc coá àöå tinh khiïët trïn 90% vaâkhöëi lûúång riïng laâ 2130kg/m3. Àïí taåo dung dõch sodi-um hydroxide, NaOH daång vaãy rùæn àûúåc hoâa tan vaâonûúác theo nöìng àöå 16mol/l cho trûúác. Dung dõch sodi-um silicate sûã duång vúái haâm lûúång Na2O vaâ SiO2 daoàöång tûâ 36 àïën 38 %, tyã troång 1.42±0.01 g/ml.

2.1.4. Súåi

Súåi poly-propylene àûúåc duâng àïí chïë taåo mêîu coácaác àùåc tñnh:

- Àûúâng kñnh: 0,05 mm- Chiïìu daâi: 19mm vaâ 25mm. - Àöå daän daâi àûát: 15 – 20%- Khöëi lûúång riïng: 0,91 g/cm3

- Àöå bïìn keáo: 700MPa- Mûác àöå chõu axit vaâ kiïìm: mûác cao.2.2. Cêëp phöëiCaác cêëp phöëi bï töng geopolymer (GPC) sûã duång

AÃNH HÛÚÃNG CUÃA SÚÅI POLY-PROPYLENE ÀÏËN ÛÁNG XÛÃ CHÕU UÖËN...


Baãng 1. Caác chó tiïu cuãa àaá dùm

Hònh 2. Biïíu àöì thaânh phêìn haåt cuãa àaá dùm

Baãng 2. Caác chó tiïu cú lyá cuãa caát sûã duång

Hònh 3. Biïíu àöì thaânh phêìn haåt caát sûã duång

Baãng 3. Thaânh phêìn hoáa hoåc cuãa tro bay

(*) MKN : mêët khi nung

Hònh 4. Súåi poly-propylene

Baãng 4. Mêîu cêëp phöëi cho cêëu kiïån dêìm

súåi poly-propylene coá caác tyã lïå chiïìu daâi – àûúâng kñnhkhaác nhau vúái haâm lûúång laâ 0.5 vaâ 1.0% theo thïí tñch.Cêëp phöëi bï töng geopolymer nïìn àûúåc trònh baâytrong Baãng 4.

Caác dêìm coá kñch thûúác 200x300x3300mm àûúåcàuác àïí xaác àõnh khaã nùng chõu uöën. Dêìm àûúåc dûúäng

höå nhiïåt úã 900C trong 10 giúâ. 2.3. Phûúng phaáp thñ nghiïåmDêìm bï töng cöët theáp coá chiïìu daâi 3300mm, tiïët

diïån mêîu (200x300)mm. Sûã duång theáp 5φ14mm vaâ2φ12mm laâm cöët doåc vaâ φ6a150mm laâm cöët àai. Cêëutaåo dêìm bï töng cöët theáp vaâ sú àöì thñ nghiïåm àûúåc thïíhiïån úã Hònh 7, 8 vaâ 9.

Dêìm àûúåc chêët taãi giûäa nhõp bùçng khung thûã uöën50 têën. Hònh 9 mö taã sú àöì thñ nghiïåm, biïën daång taåimùåt àaáy úã giûäa dêìm vaâ chuyïín võ taåi giûäa dêìm vaâ taåi1/4 nhõp dêìm àûúåc àûúåc thu nhêån theo bûúác tùng taãicho àïën khi phaá hoaåi dêìm.3. KÏËT QUAÃ THÑ NGHIÏåM3.1. Cûúâng àöå chõu neán, uöën cuãa mêîuKïët quaã thñ nghiïåm cûúâng àöå neán uöën cuãa caác cêëp

phöëi bï töng GPC àûúåc trònh baây trong Baãng 5.

So vúái mêîu khöng gia cûúâng súåi thò khi àûúåc giacûúâng súåi mêîu coá khaã nùng àûúåc caãi thiïån vïì cûúângàöå chõu neán, uöën. Trong àoá, caác cêëp phöëi coá haâmlûúång súåi 0.5% cho kïët quaã cûúâng àöå chõu neán lúán húnkhoaãng 10% so vúái mêîu khöng gia cûúâng súåi GPC.Khi tùng tyã lïå súåi tûâ 0.5% lïn 1.0% thò cûúâng àöå chõuneán cuãa töí mêîu giaãm. So vúái cûúâng àöå chõu neán thòcûúâng àöå chõu uöën cuãa mêîu vûúåt tröåi hún khi giacûúâng cöët súåi vaâ coá xu hûúáng tùng khi haâm lûúång súåitùng, tûâ 70% àïën 90% so vúái cêëp phöëi GPC. Àiïìu naâyàûúåc giaãi thñch laâ vêåt liïåu súåi phaát huy töët vai troâ bùæccêìu khi hiïån tûúång nûát xaãy ra. Vúái cuâng haâm lûúång súåisûã duång thò tyã lïå chiïìu daâi – àûúâng kñnh súåi bùçng 380laâ húåp lyá, cho kïët quaã töët hún.3.2. AÃnh hûúãng cuãa súåi àïën chuyïín võ cuãa dêìm Kïët quaã ào chuyïín võ tûâ thûåc nghiïåm cho thêëy, giaá

trõ àöå voäng cuãa caã böën cêëp phöëi khi taãi troång àaåt àïën90kN laâ tûúng àûúng nhau trong khoaãng 15mm. Möëiquan hïå giûäa taãi troång taác àöång vaâ chuyïín võ trong giaiàoaån naây laâ tuyïën tñnh. Khi taãi troång lúán hún thò möëiquan hïå naây laâ phi tuyïën vaâ khi taãi troång lúán hún100kN thò caác àûúâng biïíu diïîn möëi quan hïå naây coá sûåphên taán lúán. Dêìm sûã duång hai cêëp phöëi M1 vaâ M3(ûáng vúái haâm lûúång súåi laâ 0.5%) coá khaã nùng chõu lûåctöët hún, tuy nhiïn tñnh deão cuãa hai cêëp phöëi M3 vaâ M4cuäng àaä àûúåc caãi thiïån hún, chuyïín võ giûäa dêìm lúánhún (Hònh 11a.). So vúái kïët quaã thñ nghiïåm trïn dêìmcoá cuâng cêëu taåo vaâ cêëp phöëi bï töng geopolymerkhöng tröån thïm súåi (Hònh 11b.), khaã nùng chõu taãi cuãacaác dêìm sûã duång bï töng geopolymer cöët súåi töët hún.Àiïìu naây cho thêëy vai troâ cuãa súåi trong quaá trònh laâm



Hònh 5. Thi cöng àuác dêìm

Hònh 6. Dûúäng höå nhiïåt cho cêëu kiïån

Hònh 7. Cêëu taåo dêìm bï töng cöët theáp

Hònh 8. Sú àöì thñ nghiïåm

Hònh 9. Chuêín bõ thñ nghiïåm uöën dêìm

Baãng 5. Kïët quaã thñ nghiïåm mêîu



viïåc cuãa cêëu kiïån, khi dêìm biïën daång vaâ hònh thaânhvïët nûát, sûå liïn kïët giûäa caác súåi vaâ vêåt liïåu nïìn kòmhaäm sûå phaát triïín vïët nûát, haån chïë chuyïín võ cuãadêìm. Kïët quaã tûúng tûå khi xeát möëi quan hïå giûäa lûåc vaâchuyïín võ taåi võ trñ 1/4 nhõp dêìm (Hònh 12).3.3. aãnh hûúãng cuãa súåi àïën biïën daångMöëi quan hïå taãi troång taác àöång vaâ biïën daång úã mùåt

àaáy giûäa dêìm cho thêëy biïën daång cuãa cêëu kiïån coá xuhûúáng tùng dêìn theo cêëp àöå taãi troång, tùng tuyïën tñnhtrong giai àoaån àêìu vaâ phên taán ûáng vúái taãi troång lúán(Hònh 13a.). Sûå aãnh hûúãng cuãa súåi coá tyã lïå l/d lúán (ûángvúái súåi coá chiïìu daâi lúán hún, 25mm) coá sûå öín àõnh húntrong giai àoaån àêìu tùng lûåc do aãnh hûúãng cuãa yïëu töëchiïìu daâi, tùng khaã nùng bùæc cêìu. Vúái cuâng möåt cêëpphöëi, so vúái dêìm GPC khöng súåi thò giaá trõ biïën daång

cuäng coá xu hûúáng nhoã hún úã tûâng cêëp taãi troång. Àiïìunaây chûáng minh àûúåc khaã nùng haån chïë biïën daångcuãa súåi poly-propylene.3.4. Sûå hònh thaânh vïët nûát khi tùng taãiBïn caånh àoá, súåi poly-prpylene laâ loaåi súåi siïu

maãnh nïn trong quaá trònh nhaâo tröån laâm giaãm àöå deãoban àêìu cuãa höîn húåp vaâ trúã nïn khoá nhaâo tröån hún domöåt phêìn dung dõch loãng baám lïn bïì mùåt súåi. Trongquaá trònh tùng taãi, caác vïët nûát àûáng giûäa dêìm xuêët hiïånàêìu tiïn vaâ phaát triïín lïn phña mùåt trïn dêìm cuâng vúáisûå xuêët hiïån caác vïët nûát xiïn vïì phña hai bïn göëi tûåa.So vúái cêëu kiïån cuâng cêëp phöëi vaâ cêëu taåo, àûúåc dûúänghöå úã 90oC trong 12 giúâ coá taãi troång phaá hoaåi khoaãng104kN, cêëu kiïån vêåt liïåu nïìn àûúåc gia cûúâng súåi, vïëtnûát hònh thaânh úã cêëp taãi troång 50kN vaâ phaá huãy cêëu

a. Kïët quaã thñ nghiïåm caác cêëp phöëi GPC súåi popy-propylene b. Kïët quaã thñ nghiïåm caác cêëp phöëi GPC khöng súåi [6]

Hònh 11. Quan hïå giûäa taãi troång vaâ chuyïín võ taåi võ trñ giûäa nhõp


Hònh 12. Quan hïå giûäa taãi troång vaâ chuyïín võ taåi võ trñ 1/4 nhõp dêìm


Hònh 13. Quan hïå giûäa taãi troång vaâ biïën daång taåi võ trñ giûäa nhõp



kiïån úã cêëp taãi troång khoaãng tûâ 102 àïën 130kN. Taãitroång phaá hoaåi cuãa cêëu kiïån dêìm cho thêëy caác mêîuM1, M3 vúái haâm lûúång súåi laâ 0.5% cho khaã nùng chõuuöën töët hún caác mêîu M2, M4 coá haâm lûúång súåi laâ1.0%. 4. KÏËT LUÊÅNBaâi baáo nghiïn cûáu thûåc nghiïåm vïì khaã nùng chõu

taãi cuãa dêìm bï töng geopolymer sûã duång tro bay, àûúåcgia cûúâng thïm súåi poly - propylene haâm lûúång 0.5%vaâ 1.0% vaâ so saánh vúái cêëu kiïån dêìm geopolymer coácuâng cêëp phöëi vaâ khöng gia cûúâng súåi. Möåt söë kïët luêånàûúåc ruát ra nhû sau:

- Cêëu kiïån àûúåc gia cûúâng súåi cho khaã nùng chõutaãi troång lúán hún lïn àïën 25% so vúái cêëu kiïån cuângcêëp phöëi;

- Cêëp phöëi bï töng geopolymer coá haâm lûúång súåi0.5% thïí tñch giuáp caãi thiïån khaã nùng chõu neán vaâ uöëncuãa bï töng nïìn. Khi sûã duång haâm lûúång súåi 1% thò súåichiïëm möåt thïí tñch bï töng nïìn lúán laâm cho mêët ài tñnhàöìng nhêët trong höîn húåp bï töng vaâ giaãm khaã nùngchõu lûåc neán trong khi khaã nùng chõu uöën vêîn tùng. Tyã

lïå chiïìu daâi – àûúâng kñnh súåi khöng aãnh hûúãng nhiïìuàïën khaã nùng chõu neán, uöën cuãa bï töng nïìn, tuynhiïn tyã lïå naây bùçng 380 cho kïët quaã töët hún;

- Khi sûã duång caác cêëp phöëi bï töng geopolymer giacûúâng cöët súåi cho cêëu kiïån dêìm, cêëp phöëi sûã duånghaâm lûúång súåi 0.5% cho kïët quaã khaã nùng chõu taãi töëthún vaâ töët nhêët ûáng vúái tyã lïå l/d laâ 380. ûáng xûã chõu uöëncuãa cêëu kiïån sûã duång bï töng geopolymer gia cûúângcöët súåi poly-propylene cuäng tûúng tûå nhû cêëu kiïån sûãduång bï töng geopolymer hoùåc bï töng truyïìn thöëng.Tñnh bùæc cêìu cuãa súåi trong bï töng giuáp haån chïë sûåmúã röång vïët nûát, giaãm chuyïín võ vaâ biïën daång, tùngkhaã nùng chõu taãi cho dêìm.�


1. D. Hardjito and B.V. Rangan (2005), “Development and prop-

erties of low-calcium fly ash-based geopolymer concrete”, Research

Report GC1 Faculty of Engineering Curtin University of Technology

Perth, Australia.

2. J. Davidovits (2011), Geopolymer Chemistry and Application,

3rd edition, Geopolymer Institute.

3. Zu-hua Zhang et al. (2009), “Preparation and mechanical

properties of poly-propylene fiber reinforced calcined kaolin-fly ash

based geopolymer”, , vol.16(1), pp.49-52.

4. K. Vijai, R. Kumutha and B.G.Vishnuram (2012), “Properties of

glass fibre reinforced geopolymer Concrete composites”, Asian

Journal of Civil Engineering (Building and Housing), vol.13(4),

pp.511-520.

5. Don Wimpenny et al. (2010), “The use of Steel and Synthetic

Fibres in Concrete under Extreme Conditions”, Science Agenda

Investment Fund.

6. DH. Phan and DH. Nguyen (2015), Flexural behavior of rein-

forced geopolymer concrete beams. Taåp chñ Xêy dûång, söë

570(09):166-168. ISSN 0866 – 0762.

Hònh 14. Vïët nûát cuãa dêìm

taã chi tiïët caác giaãi phaáp cöng nghïå sûãa chûäa àöëi vúáicaác daång hû hoãng nïu trïn. Àêy laâ cùn cûá khoa hoåcquan troång àïí cú quan quaãn lyá xem xeát àûa vaâo quytrònh quaãn lyá vêån haânh, duy tu baão dûúäng àï biïín sûãduång vêån liïåu höîn húåp asphalt trong tûúng lai.�

TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO

1. Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi, Quy trònh cöng nghïå thiïët kïë caác daång

lúáp gia cö àï biïn sûã duång vêåt liïåu höîn húåp. Haâ Nöåi 2013.

2. Viïån Khoa hoåc Thuãy lúåi, Quy trònh cöng nghïå thi cöng caác daång

lúáp gia cöë àï biïín sûã duång vêåt liïåu höîn húåp. Haâ Nöåi 2013.

3. Thöng tû söë 10/2010/TT-BGTVT cuãa Böå Giao thöng vêån taãi quy

àõnh vïì quaãn lyá vaâ baão trò àûúâng böå, 2010.

4. Kerkhoven, R. E., Underwater Bed Protection using hot asphalt

mixes, Koninklijke Shell Laboratorium, Amsterdam.

5. Rijkswaterstaat Communications. The use of asphalt in

hydeaulic engineering, The Nederlands, 2007.

6. Brouns, P., Application of asphalt mastic, open stone asphalt,

lean sand asphalt and bituminous watertight revetments. Symposium

recente evolutie in de oeverbescherming van de waterwegen,

Technologisch Instituut-K.VIV, Gent, 27-28 januari 1981.

7. Mulders, G., R. Termaat, P. Ruijgrok en P. O. Petschl, Application

of lean asphalt in the construction of the land heads of the SVKO.

Voorlopige nota, 12 DALA-IPROBU N 844, Deltadienst,

Rijkswaterstaat, augustus 1980.

8. Sipkema, J. S., Lean sand asphalt, Cursus asfalt in de water-

bouw 1969-1970, Stichting Pos-tdoctoraal Onderwijs in de Civiele

Techniek, Delft University of Technology.

9. Barends, F. B. J., Dynamics of elastic plates on a flexible sub-

soil. LGM-Mededelingen, deel 12, no. 2, June 1980, Delft Soil

Mechanics Laboratory.

10. Krystan W. Pilarczyk Dimensioning Aspects of Coastal pro-

tection structrues dikes and revetments. Appendix B Unification of

the stability criteria for revetments. The Nethelands, 1988.

CAÁC DAÅNG HÛ HOÃNG VAÂ

BIÏåN PHAÁP SÛÃA CHÛÄA LÚÁP

BAÃO VÏå...


Nhûäng ngûúâi xêy dûång nhaâ maáy Thuyã àiïån HoaâBònh trïn söng Àaâ àaä coá laá thû nhùæn nhuã gûãithïë hïå sau. Laá thû naây àïí trong höëc kñn dûúái

möåt taãng bï töng rêët nùång, muöën múã ra xem phaãiduâng cêìn cêíu loaåi lúán múái nhêëc lïn àûúåc. Nay, möåtsöë khöng ñt nhûäng ngûúâi xêy dûång Thuyã àiïån HoaâBònh àaä chïët, khöng hiïíu hoå nhùæn nhuã àiïìu gò, vò100 nùm sau múái àûúåc àoåc. Chuyïån thïë hïå ài trûúácnhùæn nhuã thïë hïå ài sau, daåy döî thïë hïå ài sau laâchuyïån bònh thûúâng. Nay laåi coá baâi viïët “Àöi lúâi nhùænnhuã thïë hïå ài trûúác” nhû vêåy coá “laáo” quaá khöng, búãingay caái viïåc sûã duång cuåm tûâ “nhùæn nhuã” vúái bïì trïnàaä thïí hiïån caái laáo röìi. Lúáp treã rêët muöën nhùæn nhuãnhûng ngaåi àöång chaåm àïën bêåc cha chuá nïn khöngdaám noái, khöng daám viïët. Nïn hoå àaânh phaãi mûúånngoâi buát cuãa laäo giaâ naây viïët höå hoå vêåy.

Rêët nhiïìu cuöåc hoåp maâ trong àoá àaåi àa söë laânhûäng ngûúâi coá àöå tuöíi tûâ 18 àïën 30, thêåm chñ coángûúâi àïën 40 tuöíi, àuáng, hoå laâ lúáp ngûúâi treã, laâ tuöíitreã. Ngûúâi àûáng trïn buåc maâ àa phêìn laâ caán böå cêëpcao thêåm chñ cûåc kyâ cao cêëp laåi noái rùçng “Hoå laâ thïëhïå tûúng lai, seä laâ chuã nhên cuãa àêët nûúác”. Thêåt nûåccûúâi, hoå àêu coân con nñt, noái vêåy chùèng leä hiïån taåi hoåkhöng phaãi laâ chuã cuãa àêët nûúác, phaãi chùng chúâ choàïën khi caác võ êëy chïët ài röìi hoå múái àûúåc laâm chuã.



ÀÖI LÚÂI NHÙÆN NHUÃ

THÏË HÏå ÀI TRÛÚÁC

NGUYÏÎN XUÊN HAÃI

Chñnh xaác phaãi noái rùçng: “Thiïëu nhi, nhi àöìng laâ chuãtûúng lai cuãa àêët nûúác”. Coân thanh niïn, hoå àaä thûåcsûå laâ chuã cuãa àêët nûúác röìi.

Xin pheáp öng baâ cuå kyå, töí tiïn nhiïìu nhiïìu àúâi,xin löîi caác bêåc tiïìn böëi kïí tûâ ngaây lêåp quöëc, chochuáng con àûúåc kiïím laåi nhûäng mùåt maånh mùåt yïëucuãa tiïìn nhên thöng qua àêìu oác thiïín cêån cuãa chuángcon àïí xem chuáng con hoåc têåp noi theo caái gò, coâncaái gò caác cuå chûa coá thò àïí chuáng con tûå lo liïåu:

Traãi qua mêëy ngaân nùm lõch sûã, coá leä mùåt maånhnhêët cuãa caác cuå thuöåc vïì vùn hoáa vaâ àùåc biïåt laâ vùnhoaá dûång nûúác vaâ giûä nûúác. Truyïìn thöëng yïu nûúác,tinh thêìn vaâ baãn lônh chiïën àêëu àïí giûä nûúác, khöngàïí dên töåc bõ àöìng hoáa cuãa caác cuå laâ bêët tûã laâ rêëtanh huâng. Caác thïë hïå höm nay vaâ mai sau muön àúâicêìn noi theo, hoåc têåp àïën cuâng, àïí tûå haâo, àïí kñnhtroång, àïí trung thaânh, àïí xûáng àaáng vaâ nhêët laâ àïítiïëp tuåc giûä nûúác lêu daâi trong àiïìu kiïån vaâ nguy cúmúái.

Möåt dên töåc yïu hoâa bònh, nhûng trong hoaâncaãnh bùæt buöåc àaä phaãi àûúng àêìu nhiïìu lêìn vúái caácthïë lûåc maånh hún rêët nhiïìu àïën tûâ phûúng Bùæc vaâphûúng Têy, trong àoá, vúái phûúng Bùæc haâng chuåclêìn vaâ hoå àaä coá thúâi kyâ àö höå haâng nghòn nùm, duângmoåi thuã àoaån àïí àöìng hoáa dên töåc Viïåt Nam.

Möåt nghòn nùm bõ àö höå trûåc tiïëp maâ khöng bõàöìng hoáa quaã laâ möåt dên töåc phi thûúâng, kyâ diïåu vaâbêët diïåt. Vùn hoáa dên töåc, doâng maáu yïu nûúác àaängêëm sêu vaâo tûâng thïë hïå, tûâng con ngûúâi Viïåt Nam,biïën thaânh sûác maånh bêët tûã trong cöng cuöåc giûänûúác bïìn bó vaâ can trûúâng. Nhòn vïì cöåi nguöìn ta coácaác cuå: Baâ Trûng, Baâ Triïåu, Ngö Quyïìn, Lyá ThûúângKiïåt, Trêìn Hûng Àaåo, Lï Lúåi, Nguyïîn Traäi, QuangTrung… àaä laâm cho lõch sûã dên töåc raång ngúâi, àêìyhaâo khñ non söng.

Thúâi àaåi Höì Chñ Minh àaä nöëi tiïëp möåt caách xûángàaáng vúái truyïìn thöëng giûä nûúác ngaân àúâi cuãa dêntöåc. Àaä böí sung vaâo lõch sûã nhûäng chiïën cöng lûânglêîy maâ cuå Höì Chñ Minh laâ tiïu biïíu nhêët. Chiïën thùængcuãa ngûúâi Viïåt Nam trong caác cuöåc khaáng chiïën vïåquöëc vô àaåi, baão vïå töìn vong cuãa dên töåc vaâ toaân veånnon söng laâ chiïën thùæng cuãa möåt nïìn vùn hoáa. Nïëunhû khöng coá nhûäng chiïën cöng hiïín haách vaâ nhûängngûúâi anh huâng êëy thò coá leä lõch sûã cuãa dên töåc chócoân laâ nhûäng trang aãm àaåm, töëi tùm, buöìn tuãi. Trongcöng cuöåc giûä nûúác vaâ trûúâng töìn cuãa dên töåc, laâmtheo cha öng, laâm àûúåc nhû cha öng àaä laâ rêët gioãi,rêët lúán lao, khoá maâ coá thïí hún àûúåc. Àiïìu àoá chuángcon ngaân àúâi biïët ún vaâ hoåc têåp caác cuå.

Coân vïì mùåt kinh tïë thò sao nhó?Chùæc caác sûã gia cuäng àöìng tònh rùçng laâ tûâ

ngaân àúâi nay, Viïåt Nam ta chûa bao giúâ laâ möåtquöëc gia giaâu coá, huâng cûúâng vïì kinh tïë so vúáicaác quöëc gia khaác cuâng thúâi, àùåc biïåt laâ so vúáiphûúng Têy.

Dûúái thúâi phong kiïën, ún nhúâ nhûäng öng vuanhên tûâ thò gioãi lùæm dên ta cuäng chó àuã baát ùn vúái haiböå quêìn aáo laânh lùån vúái maái nhaâ tranh êëm cuáng. Coânchùèng may gùåp nhûäng öng vua ùn chúi sa àoaå thò

dên tònh khöí súã biïët chûâng naâo, cúm chùèng àuã ùn,aáo chùèng coá maâ mùåc… Maâ laâm sao giaâu coá àûúåc khixaä höåi phong kiïën àaä phên chia àùèng cêëp “Syä NöngCöng Thûúng” Thûúng àûúåc xïëp haång beát, coân Cöngàûúåc xïëp vaâo haång aáp choát. Vêåy nhaâ nûúác phongkiïën àêu coá coi troång cöng nghiïåp vaâ thûúng nghiïåp.Syä àûúåc xïëp thûá nhêët, khöí nöîi Syä àêu phaãi trñ thûácnhû ngaây nay maâ laâm ra cuãa caãi vêåt chêët. Syä thúâiphong kiïën chó laâ nhûäng ngûúâi öm, thuöåc saách vúãcuãa “thaánh hiïìn” giuáp vua trõ nûúác. Trûâ möåt vaâi võquan thanh liïm coân àa phêìn cuäng chó laâ cöng cuåcuãa chïë àöå. Àïën thúâi Phaáp thuöåc, ngoaâi viïåc boånthûåc dên vú veát cuãa caãi vïì cho chñnh quöëc, hoå coânàïí laåi chuát ñt cho chñnh hoå úã Viïåt Nam vaâ cho möåt söëngûúâi Viïåt Nam ùn theo vaâ laâm cöng cho hoå. Kïë àïënmöåt söë tû saãn dên töåc, möåt söë àiïìn chuã yïu nûúácngoi lïn laâm giêìu cho baãn thên maâ cuäng laâ giaán tiïëplaâm giêìu cho àêët nûúác. Vaâ sau àoá thò söë phêån cuãa hoåsao nhó?

Coá thïí thùèng thùæng maâ “phï bònh” caác cuå rùçng,caác cuå khöng coá kinh nghiïåm laâm giaâu, búãi chñnh caáccuå chûa bao giúâ laâ ngûúâi giêìu, cho nïn àiïìu caác cuåmuöën, dêîu àöång cú rêët töët nhûng kïët quaã thò ngûúåclaåi. Xin caác cuå àûâng tûå aái, xin noái trùæng ra rùçng caáccuå chó coá kinh nghiïåm laâm cho àêët nûúác ngheâo thïm.Xaä höåi phên chia giêìu ngheâo laâ chuyïån bònh thûúâng,nhûng miïîn sao khöng àûúåc àïí caãnh quaá bêët cöng“Ngûúâi ùn chùèng hïët keã lêìn chùèng ra”. Leä ra phaãi taåoàiïìu kiïån, khuyïën khñch ngûúâi ngheâo vûún lïn cuânglaâm giêìu, àùçng naây laåi lïn aán, khinh bó ngûúâi giêìu,tûúác àoaåt cuãa ngûúâi giêìu, chia cho ngûúâi ngheâo àïíröìi têët caã cuâng ngheâo. Ai ngheâo thò laâ ngûúâi töët, aigiêìu laâ ngûúâi xêëu. Caâng ngheâo caâng àûúåc tin tûúãng.Xaä höåi möåt thúâi laâ nhû vêåy. Möîi ngûúâi nöng dênkhöng àûúåc nuöi quaá 5 con võt 4 con gaâ, möîi tû nhênkhöng àûúåc thuï quaá 3 ngûúâi laâm cöng… Khöngàûúåc chuyïín vaâi con gaâ vaâi cên thõt tûâ tónh naây quatónh khaác. Caác cuå àaä cêëm chúå ngùn söng, möåt viïåclaâm caã ngaân àúâi caác cuå khaác chûa ai daám laâm.Nhûäng ngûúâi laâm nghïì lûu thöng haâng hoaá tûå do thògoåi hoå vúái möåt caái tûâ rêët khinh bó laâ “boån con buön”,“boån con phe”. Roä raâng möåt chñnh saách nhû thïë thòlaâm sao àêët nûúác huâng cûúâng vïì kinh tïë àûúåc. Àoá laâchuyïån àaä qua, ngaây nay àaä khaác röìi. Nhûng coá möåtàiïìu cêìn lûu yá nhùæn nhuã cho thò hiïån taåi.

Thïë hïå ngûúâi lúán höm nay coá yá àõnh àïí laåi gò cholúáp treã? Nhiïìu ngûúâi coá têm huyïët nghô phaãi phêënàêëu àïí laåi cho lúáp treã möåt quöëc gia phaát triïín, giêìucoá. Àoá laâ mong muöën chñnh àaáng, laâm àûúåc nhû thïëthò töët. Nhûng laâm sao maâ àïí laåi àûúåc cho lúáp treã möåtàêët nûúác giêìu coá, khi maâ chñnh caác võ chûa coá kinhnghiïåm, chûa taåo ra àûúåc möåt àêët nûúác nhû vêåy? Takhöng thïí àïí laåi caái maâ ta chûa laâm ra àûúåc. ÊËylaâ chûa kïí coá thúâi ta àaä tûâng laâm cho noá ngheâo khoáhún.

Vêåy phaãi nghô caách khaác, trûúác nhêët, quan troångnhêët, laâ àïí laåi cho lúáp treã sûå trûúãng thaânh cuãa chñnhnoá, taåo cho noá coá caái suy nghô khaác ta, àïí tûâ àoánhûäng con ngûúâi Viïåt Nam múái êëy seä taåo ra möåtàêët nûúác Viïåt Nam giaâu coá, phaát triïín. Àïí laåi conngûúâi múái laâ àïí laåi têët caã. Coân àïí laåi têët caã (nïëu thûåccoá, maâ chùæc gò àaä coá) maâ khöng àïí laåi àûúåc conngûúâi múái êëy thò têët caã cuäng seä khöng coân, noá chùèngkhaác naâo nhaâ giêìu nhûng coá con nghiïån.

Sûå phaát triïín cuãa möåt quöëc gia nhêët thiïët phaãi àaåtàûúåc muåc tiïu phaát triïín con ngûúâi. Vaâ khi coá nhûängcon ngûúâi phaát triïín thò khöng lo gò quöëc gia khöngphaát triïín, búãi quöëc gia laâ do con ngûúâi xêy àùæp nïn.Phaãi coá möåt lúáp treã hún cha anh, bùçng têìm nhòn thaythïë cho kinh nghiïåm, biïët sûã duång thaânh thaåo ngoaåingûä àïí hiïíu vaâ tiïëp cêån thûúâng xuyïn vúái nhên loaåivùn minh, biïët quaãn trõ àêët nûúác theo caách hiïån àaåinhêët, àïí tûâ àoá maâ laâm nïn möåt quöëc gia phaát triïín.Cuäng chñnh lúáp ngûúâi tûúng lai êëy, vúái têm höìn trongsaáng, vúái tinh thêìn haâo hiïåp, cao thûúång vaâ khoandung, seä hoáa giaãi nhûäng hêån thuâ maâ lúáp trûúác chûagiaãi quyïët xong, àïí caã dên töåc cuâng nùæm tay nhaubûúác túái.

Noái chuyïån hoáa giaãi, hoâa giaãi. Töi coá möåt kinhnghiïåm trong doâng hoå nhaâ mònh: Hai anh em nhaâ noå,mêu thuêîn nhau kõch liïåt khöng thïí nhòn mùåt nhau.Khi öng anh chïët coân laåi baâ chõ dêu cuäng khöng hoaágiaãi àûúåc. Töi khuyïn baâ chõ dêu vaâ vúå chöìng öngem “Caác võ àaä giaâ röìi, caác võ chuáa laâ hay cöë chêëp,thêåm chñ coân nghïînh ngaäng nghe gaâ hoaá cuöëc, xincaác võ haäy àûáng phña sau, caác võ haäy yïn phêån àïícho con chaáu noá hêìu haå coân caái mêîu thuêîn êëy cûá àïícho con caác võ giaãi quyïët”. Cuäng may, mêëy ngûúâi giaânaây cuäng nghe ra. Thïë laâ xong, chó sau möåt bûäa liïnhoan nhên ngaây àêìu xuên, lúáp treã rêët thoaáng, moåi

ÀÖI LÚÂI NHÙÆN NHUÃ THÏË HÏå ÀI TRÛÚÁC


mêu thuêîn àïìu àûúåc hoaá giaãi. Chuyïån gia àònh cuängnhû chuyïån quöëc gia, thïë hïå trûúác àûâng tûúãng caái gòmònh cuäng laâm àûúåc nhêët laâ caái tûå mònh àaä gêy ra.

Muöën coá möåt lúáp treã nhû vêåy thò ngûúâi lúán hömnay phaãi tûâ boã caách giaáo duåc theo kiïíu bïì trïn aáp àùåtdaåy döî bïì dûúái, phaãi taåo ra möåt nïìn giaáo duåc thêåt sûåàöíi múái, möåt nïìn giaáo duåc múã, thûåc hoåc, têåp trungphaát triïín nùng lûåc con ngûúâi thay cho viïåc truyïìnthuå kiïën thûác aáp àùåt möåt chiïìu.

Töi rêët àöìng tònh vúái nhiïìu bêåc cha meå, khöngdaânh tiïìn àïí xêy nhaâ cao cûãa röång (vúái yá àõnh àïídaânh cho con sau naây) maâ duâng tiïìn àoá àêìu tû vaâochuyïån hoåc haânh cho con, àaâo taåo con toaân diïån vïìnhên caách laâm ngûúâi vïì kiïën thûác vùn hoaá, vïì nhaåc,hoåa, thïí thao, voä thuêåt, ngoaåi ngûä…

Ra sûác taåo àiïìu kiïån töët nhêët, möi trûúâng thuêån lúåinhêët, trong àoá coá sûå gûúng mêîu vïì nhên caách vaâ sûåtêån tuåy cuãa ngûúâi lúán, àïí thïë hïå treã trûúãng thaânh lïntûâ chñnh noá, àïí noá gioãi dang hún, hiïíu biïët hún, nùnglûåc hún cha anh, vûúåt thêìy vaâ vûúåt saách, coá thoáiquen phaãn biïån khoa hoåc, kïí caã vúái nhûäng àiïìu

tûúãng nhû thiïng liïng, nhû chên lyá bêët di bêët dõch,vaâ luön phaãn biïån vúái chñnh baãn thên mònh, biïët tûduy àöåc lêåp, lêåt ngûúåc lêåt xuöi vêën àïì, khöng chêëpnhêån sûå aáp àùåt hoùåc bao cêëp tû duy tûâ ngûúâi khaác,khöng thuå àöång, khöng phuå thuöåc, khöng yã laåi vaâo tûduy cuãa ngûúâi khaác, khöng noái theo, laâm theo möåtcaách thuå àöång, tûå do tû tûúãng, tûå do hoåc thuêåt.

Ngûúâi lúán cêìn giuáp thïë hïå treã biïët tiïëp cêån múã àïítiïëp thu tinh hoa vùn hoáa nhên loaåi vaâ caác thaânh tûåukhoa hoåc cuãa thïë giúái, biïët söëng vaâ ûáng xûã àuángtrong àa daång vùn hoáa, coá chñnh kiïën roä raâng, coá baãnlônh vaâ quyïìn thïí hiïån chñnh kiïën, tûå do ngön luêån,khöng súå bõ quy chuåp truâ dêåp, khöng phaãi noái döëi vòsúå bõ quy chuåp, thaânh nhûäng con ngûúâi trung thûåc vaâtûå chuã hún, tûå do vaâ tûå tin hún, tûå do tûâ bïn trong cuãamöîi ngûúâi, tûå do vúái chñnh mònh, luön nùng àöång vaâsaáng taåo.

Lúáp treã àûúåc bònh àùèng àöëi thoaåi vúái ngûúâi lúán, kïícaã nhûäng ngûúâi coá chûác vuå cao, kïí caã cha anh vaâthêìy cö giaáo. Ngûúâi lúán truyïìn baá kiïën thûác àaä coánhûng khöng laâm cho lúáp treã thuå àöång, phaãi töntroång lúáp treã, dên chuã vaâ bònh àùèng vúái ngûúâi treã,ngûúâi lúán khöng àöåc quyïìn chên lyá maâ laâm ngûúâibaån àöìng haânh vúái lúáp treã trong quaá trònh ài tòm chênlyá cuãa cuöåc söëng. Khöng aáp àùåt möåt chiïìu caác tû

tûúãng giaáo àiïìu cuä kyä cho lúáp treã, luön tòm caách taåotûå tin cho lúáp treã, khuyïën khñch lúáp treã coá chñnh kiïënriïng, tön troång caá tñnh cuãa lúáp treã.

Ngûúâi lúán cêìn hiïíu lúáp treã khöng phaãi laâ caái boángtheo sau mònh, chó biïët goåi daå baão vêng vaâ laâm theo,phuåc tuâng vaâ cuác cung têån tuåy, trung thaânh vúái moåiàiïìu ngûúâi lúán nghô, ngûúâi lúán noái, ngûúâi lúán àaä viïët,phaãi thuöåc loâng khöng sai möåt chûä.

Nïëu ngûúâi lúán àïí laåi möåt lúáp sau giöëng mònh, ynhû mònh, baãn sao cheáp cuãa mònh, thò cuäng coá nghôalaâ möåt àêët nûúác, möåt dên töåc khöng phaát triïín, khöngbao giúâ ngoác àêìu lïn àûúåc chûá àûâng noái àïën cûúângthõnh phöìn vinh. Möîi thïë hïå àïìu coá sûá mïånh lõch sûãthiïng liïng cuãa mònh, lúáp trûúác khöng thïí quyïëtàõnh thay, cuäng khöng thïí vö traách nhiïåm àêíy hïëtmoåi viïåc phaãi giaãi quyïët vïì cho hêåu thïë, vñ nhû cöngnúå quaá nhiïìu, vñ nhû baán àêët, àïí mêët àêët hoùåc lïåthuöåc ngoaåi bang, àûâng nhû vua Phaáp Louis XV“Trêîm chïët röìi, àúâi sau thïë naâo thò mùåc”.

Bùçng àöi vai vaâ baân tay cuãa mònh, ngûúâi lúán phaãinêng lúáp treã lïn cao hún mònh àïí chuáng coá thïí nhònxa hún mònh, nhòn roä nùm chêu böën biïín vaâ nhònthêëy têån tûúng lai.

Töi rêët taán thaânh vúái yá kiïën cuãa cuå Buâi KiïënThaânh, chuyïn gia tû vêën kinh tïë taâi chñnh: “Thïë hïåtreã phaãi laâ Nguyïîn Têët Thaânh múái, khöng coân laâ àïígiaãi phoáng àêët nûúác maâ laâ àïí laâm giaâu cho àêët nûúác.Khöng nïn nguyïìn ruãa boáng töëi maâ haäy thùæp lïn möåtngoån àeân. Möîi ngûúâi thùæp lïn möåt ngoån àeân, coá àûúåc100 ngoån àeân, 1000 ngoån àeân thò seä saáng ra”

Töi rêët têm àùæc vúái baâi viïët cuãa TS Vuä Ngoåc Hoaângàùng trïn VietnamNet ngaây 7-1-2016 vïì baâi “Conhún cha, nhaâ coá phuác” búãi yá kiïën cuãa öng rêët truânghúåp vúái yá kiïën cuãa töi. Lúáp treã cuäng nhúâ töi chuyïínàïën thïë hïå ài trûúác lúâi hûáa rùçng: Hoå seä hïët sûác khiïmtöën, chõu khoá hoåc hoãi, reân luyïån khöng ngûâng, hoåctêåp kinh nghiïåm cha öng, hoåc têåp kinh nghiïåm cuãathïë giúái, liïn tuåc cêåp nhêåt nhûäng tri thûác múái tûâ nhiïìunguöìn khaác nhau, hoå tûå tin vaâo chñnh mònh, tûå chuã vaâkhaát khao vûún túái nhûäng ûúác mú àïí xêy dûång möåtnûúác Viïåt Nam phuá cûúâng vïì moåi mùåt àïí xûáng àaángvúái kyâ voång cuãa cha öng àùåt vaâo hoå.

Àïí kïët thuác, töi tûå nhêån thêëy mònh cuäng chùèng coáàïì xuêët gò múái meã cho lùæm trong baâi viïët naây, búãicaách àêy 2600 nùm öng Quaãn Troång ngûúâi nûúác Tïìàaä tûâng viïët trong saách cuãa öng rùçng:

Nhêët thu nhêët hoaåch giaã, cöëc daäNhêët thu thêåp hoaåch giaã, möåc daäNhêët thu baách hoaåch giaã, nhún daä.Nhêët niïn chi kïë maåc nhû thuå cöëcThêåp niïn chi kïë maåc nhû thuå möåcChung thên chi kïë maåc nhû thuå nhúnÀaåi yá laâ:Tröìng möåt gùåt möåt êëy laâ luáaTröìng möåt gùåt mûúâi êëy laâ cêyTröìng möåt gùåt trùm êëy laâ ngûúâi. Kïë möåt nùm chi bùçng tröìng luáaKïë mûúâi nùm chi bùçng tröìng cêyKïë troån àúâi chi bùçng tröìng ngûúâi.�

ÀÖI LÚÂI NHÙÆN NHUÃ THÏË HÏå ÀI TRÛÚÁC


Khöng biïët vò sao, cöíng laâng töi to vaâ bïì thïë nhû vêåy, moåi ngûúâi vêîn

goåi laâ “caái” cöíng laâng? Cöíng laâng trêìm mùåc rïu phong, àûáng àoá tûå

bao giúâ?

Nhûäng luác phaãi ài xa, qua cöíng laâng töi laåi dûâng chên, ngoaái àêìu laåi

nhòn laâng xoám àöìng quï möåt lêìn nûäa, àïí röìi khöng thïí quïn àûúåc caái cöíng

laâng vaâ nhûäng hònh aãnh sau noá. Cöíng laâng thúâi chiïën tranh laâ möåt phêìn

cuãa bûác tûúâng thaânh, ngùn quên thuâ vaâo laâng caân quyeát. Baâ kïí, ngaây quên

Phaáp tiïën àïën, luäy tre thaânh chiïën luäy, cöíng laâng àûúåc chöët chùåt. Maáu giùåc

Phaáp nhuöåm àoã àûúâng laâng, cöíng laâng vêîn sûâng sûäng hiïn ngang, tuy bõ

löî chöî nhiïìu vïët àaån…

Bûúác qua cöíng laâng, cêy àa mêëy trùm tuöíi buöng rïî thûúát tha. Möîi dõp

trúã vïì quï, töi thûúâng gheá vaâo quaán nûúác bïn göëc àa, uöëng cöëc nûúác vöëi

thúm maát. Caác cuå baão, cöíng laâng ta àûúåc xêy lêu lùæm röìi, coá leä tûâ thúâi

Trõnh - Nguyïîn phên tranh. Cöíng xêy voâm, trïn coá lêìu voång maái cong tö

veä thïm neát cöí kñnh. Ngûúâi xûa xêy cöíng bùçng àaá ong, vûäa chó coá vöi caát

tröån vúái mêåt mña, vêåy maâ bïìn vûäng àïën bêy giúâ.

Hònh aãnh cöíng laâng theo töi ài suöët thúâi àaánh Myä úã chiïën trûúâng B. Hiïëm

hoi múái coá giêëc nguã ngon, trong mú hiïån ra buöíi saáng muâa xuên êëy, meå tiïîn

töi lïn àûúâng, àöi khoáe mùæt nhùn nheo rúám lïå. Cö gaái haâng xoám cêìm tay töi,

trao chiïëc khùn tay, hai àûáa chaåm vai nhau bûúác qua cöíng laâng.

Ngaây chiïën thùæng trúã vïì, cöíng laâng thên yïu àûáng àoá, hai caánh cûãa

röång múã nhû àöi tay meå hiïìn àoán töi trong niïìm thûúng nöîi nhúá. Ài qua

cöíng laâng, ngoä nhoã àûa vïì maái êëm gia àònh, núi töi chaâo àúâi, lúán lïn trong

hûúng luáa, hûúng cau vaâ lúâi ru cuãa meå.

Cöíng laâng àïí laåi trong töi biïët bao kyã niïåm ïm àïìm. Coá tiïëng gaâ xao

xaác goåi bònh minh. Coá tiïëng chim hoát rñu ran möîi ngaây töi cùæp saách túái

trûúâng. Coá tiïëng saáo diïìu vi vu buöíi hoaâng hön. êëy vêåy maâ trong tiïën trònh

xêy dûång nöng thön múái, thûåc hiïån cûáng hoáa àûúâng laâng ngoä xoám, khöng

Ra giïng, hai chûä nghe rêët àöîi dên daä vaâ thên

quen, ta thûúâng bùæt gùåp trong nhûäng cêu

chuyïån cuöëi nùm. Cùåp tûâ êëy vang lïn úã àêu

àoá, möîi khi ta hoãi thùm vïì cöng viïåc àúâi thûúâng,

nhûäng dûå àõnh seä laâm sau Tïët Nguyïn àaán.

Ra giïng, hònh nhû caái thaáng giïng úã phña bïn

kia bûác dêåu giao thûâa êëy múã ra möåt vuâng khöng

gian, thúâi gian röång lúán, thoaáng àaäng, röång daâi hûáa

heån àiïìu gò àoá múái meã vaâ àaáng yïu, pha lêîn sûå chúâ

àúåi, nhúá mong.

Têët caã nhûäng gò muâa àöng nùm cuä, moåi ngûúâi,

moåi kïë hoaåch khöng thïí laâm kõp, chûa thûåc hiïån



RA GIÏNGLÛÚNG SÚN

àûúåc. Vúái nhûäng lyá do vïì khoaãng thúâi gian, khöng gian vïì lïî giaáo, moåi àiïìu

bùæt buöåc phaãi àúåi chúâ núi naây, núi kia, ngûúâi naây, ngûúâi noå. Ngûúâi ta

thûúâng noái vúái nhau “vêng, phaãi àúåi àïën ra giïng”… Cöng viïåc cuãa ra

giïng coá thïí laâ cuãa ta hay cuãa ai àoá coá liïn quan àïën ta; nhû ngûúâi thên,

ngûúâi hoå nöåi, ngûúâi hoå ngoaåi khiïën ta khöng thïí dûãng dûng.

Àoá laâ niïìm haånh phuác àûúåc laâm böë, laâm meå cuãa cùåp vúå chöìng àaä laâm

àaám cûúái cuãa nùm trûúác. Ngûúâi meå treã nghe àûáa con cûåa mònh trong

buång, nûãa niïìm vui, nûãa êu lo röìi àêy sûå vûúåt caån cuãa mònh seä diïîn ra nhû

thïë naâo. Chaâng trai sùæp àûúåc “laâm böë” cuäng phêën khúãi chúâ àúåi. Möîi lêìn

baâ meå chöìng hay meå àeã, cuãa ngûúâi phuå nûä “chûãa con so êëy”, khi coá ngûúâi

hoãi thùm àïìu phö vúái xoám giïìng rùçng chaáu noá phaãi… ra giïng.

Möåt sûå kiïån cuäng vö cuâng quan troång trong àúâi ngûúâi, àoá laâ viïåc laâm

nhaâ, “lêëy vúå xem tuöíi àaân baâ, laâm nhaâ xem tuöíi àaân öng”. Nùm nay chûa

“àûúåc tuöíi”. Haäy chuêín bõ nguyïn vêåt liïåu, heån vúái thúå “ra giïng ngaây töët,

giúâ töët seä khai moáng”.

Àoá laâ nhûäng sûå viïåc cuãa tûâng caá nhên, cuãa tûâng gia àònh trong cöång

àöìng xaä höåi. Coân biïët bao nhiïu sûå viïåc nhûäng diïîn biïën liïn quan àïën hai

tiïëng “ra giïng”. “Trùm hoa àua núã thaáng giïng”… thaáng giïng thiïn

nhiïn àöíi thay laâ thïë, coân cuöåc söëng cuãa con ngûúâi?

“Thaáng giïng laâ thaáng ùn chúi”, cêu ca xûa àïën nay khöng coân àuáng

nghôa, búãi moåi ngûúâi ai nêëy àïìu coá dûå àõnh “ra giïng”. Caác Cöng ty, cöng

xûúãng cuäng coá kïë hoaåch thaáng giïng. Trong àoá caác anh caác chõ cöng

nhên miïåt maâi laâm viïåc, hoå hêìu hïët xuêët thên tûâ caác gia àònh nöng dên.

Ta khöng chó nhòn vaâo nhûäng thoái hû, têåt xêëu cuãa söë ñt ngûúâi trong àöå tuöíi

lao àöång, sa vaâ rûúåu cheâ, cúâ baåc…

“Ra giïng ngaây röång thaáng daâi”, àoá laâ dõp caác baâ, caác meå thùæp hûúng

lïî baái thaânh hoaâng laâng, caác võ thêìn thaánh úã àònh, miïëu thúâ… tûúãng nhúá,

biïët ún caác võ coá cöng vúái dên vúái nûúác. Thaáng giïng núi núi núã höåi, lïî höåi

àuáng vaâo ngaây chuã nhêåt thò vui vaâ àöng àuác hún rêët nhiïìu, trai thanh gaái

lõch chen vai saát caánh.

Ra giïng coá biïët bao gúåi múã tûâ möîi loâng ngûúâi, tûâ möîi vuâng quï.�

CCCC ÖÖÖÖ ÍÍÍÍ NNNN GGGG LLLL AAAA ÂÂÂÂ NNNN GGGGQUYÂNH LIÏN

ñt ngûúâi àoâi phaá caái cöíng laâng cöí kñnh. Töi àïì nghõ

baão töìn, yá kiïën êëy àûúåc caác cuå uãng höå. Vúái laåi, ö tö

taãi ài laåi thò àûúâng laâng chùèng mêëy maâ xuöëng cêëp.

Àûúâng bï töng hoaân thaânh, cöíng laâng thên yïu

coân àoá, chó àïí xe ö tö con, xe thöì… ài qua. Xe ö tö

troång taãi chúã vêåt liïåu xêy dûång, chúã caác thûá cöìng

kïình tùæt maáy trûúác cöíng laâng, haâng hoáa àûúåc

chuyïín sang xe baán taãi, sang xe ngûåa, xe àêíy röìi

vaâo gia àònh.

Cöíng laâng qua bao thùng trêìm, hiïín hiïån möîi

súám, möîi chiïìu àêu phaãi trong mú!



1. Sên bay quöëc tïë Bùæc Kinh, Trung

Quöëc

Ngay sau khi xuöëng maáy bay vaâ bûúác

vaâo sên bay quöëc tïë Bùæc Kinh, baån seä

àûúåc cuöëc böå trong möåt trong nhûäng toâa

nhaâ lúán nhêët haânh tinh. Nhaâ ga 3 laâ àiïím

nöíi bêåt nhêët cuãa sên bay vúái chiïìu daâi

hún 3km, biïíu trûng cho biïíu tûúång con

röìng cuãa Trung Quöëc. Àûúåc thiïët kïë búãi

cöng ty kiïën truác Fosters + Partners, maái

nhaâ ga naây àûúåc thiïët kïë hònh lûúái, cho

pheáp aánh saáng mùåt trúâi chiïëu qua, taåo ra

hiïåu ûáng aánh saáng vaâng àoã àeåp trïn mùåt

saân. Nhaâ ga àûúåc bao phuã búãi khu vûúân

trïn maái vúái diïån tñch 28.000 m2vaâ coá thïí

nhòn thêëy tûâ maáy bay àang haå caánh.

2. Sên bay O’Hare, Chicago, Myä

O’Hare laâ möåt trong nhûäng sên bay

àöng nhêët thïë giúái, thiïn àûúâng cho

nhûäng ai yïu thiïët kïë vúái hïå thöëng aánh

saáng àa sùæc trïn caác àûúâng bùng. Cûá vaâi

giêy, maâu sùæc vaâ aánh saáng úã àêy thay àöíi

theo hûúáng khaác nhau. Sên bay naây röång

túái nöîi phaãi thiïët kïë àûúâng ray cöng nghïå

cao nöëi caác khu vûåc vúái nhau.

Ngoaâi ra, baån coá thïí tòm túái phoâng

yoga múái múã taåi àêy nïëu muöën thû giaän

hoùåc nghó ngúi taåi khaách saån Hilton gêìn

àoá, núi coá dõch vuå tùæm húi vaâ gym.

3. Sên bay Finavia, Helsinki, Phêìn

Lan

Finavia laâ sên bay àöng nhêët taåi Phêìn

Lan, phuåc vuå 15 triïåu haânh khaách möîi

nùm. Vaâi nùm trúã laåi àêy, sên bay naây thu

huát sûå chuá yá cuãa dû luêån quöëc tïë, nöíi

tiïëng vúái nhûäng triïín laäm nghïå thuêåt àöåc

àaáo cuäng nhû cöng taác truyïìn thöng xaä

höåi thöng minh vaâ khu chúâ tuyïåt vúâi cuãa

haäng haâng khöng Finnair.

Saãnh chúâ taåi àêy nhû àûúåc mang ra

tûâ böå phim Jetsons, vúái thiïët kïë àún sùæc

cöí xûa vaâ nhûäng chiïëc ghïë hònh quaã

trûáng. Sên bay Finavia cuäng coá raåp chiïëu

phim, trònh chiïëu caác phim ngùæn cuãa

Phêìn Lan vaâ khu nghó ngúi miïîn phñ.

Ngoaâi ra, baån cuäng coá thïí cuöëc böå doåc

nhaâ ga vaâ ngùæm nhòn nhûäng taác phêím

àiïu khùæc hiïån àaåi àeåp nhêët Phêìn Lan

àûúåc trûng baây taåi àêy.

4. Sên bay Menara, Marrakech,

Morocco

Thiïët kïë cuãa sên bay Menara laâ sûå kïët

húåp giûäa löëi kiïën truác hiïån àaåi vaâ Höìi giaáo

truyïìn thöëng. Àûúåc thiïët kïë búãi cöng ty

E2A cuãa Morocco, tûâ bïn ngoaâi sên bay

tröng giöëng nhû möåt töí ong trùæng khöíng

löì, taåo ra boáng rêm tuyïåt àeåp bïn trong,

núi haânh khaách coá caãm giaác nhû àang úã

möåt thïë giúái khaác. Trïn maái laâ 72 maáy

phaát àiïån kim tûå thaáp, giuáp sên bay sûã

duång nùng lûúång hiïåu quaã.

5. Sên bay quöëc tïë Hong Kong

Nùçm bïn búâ biïín, giûäa caác hoân àaão

nhiïåt àúái nhoã, sên bay quöëc tïë Hong

Kong khöng chó coá veã àeåp traáng lïå maâ

coân cho haânh khaách hûúáng nhòn tuyïåt vúâi

khi maáy bay chuêín bõ haå caánh xuöëng àêy.

Àêy laâ möåt trong nhûäng sên bay àöng

nhêët vaâ coá möåt söë tiïån nghi töët nhêët thïë

giúái. Khu thûåc phêím taåi àêy khaá àa daång

vaâ chó phuåc vuå àöì ùn chêët lûúång cao.

Taåi àêy, baån cuäng coá thïí traãi nghiïåm

caãm giaác laâm phi cöng vúái khu mö phoãng

buöìng laái maáy bay vaâ xem phim taåi raåp

chiïëu phim IMAX lúán nhêët Hong Kong. Di

chuyïín tûâ trung têm Hong Kong túái sên

bay naây naây chó mêët vaâi phuát vúái hïå thöëng

taâu cao töëc. Chûa kïí, taåi ga taâu úã trung

têm thaânh phöë coân coá caã möåt cöíng nhaâ

ga, núi haânh khaách coá thïí kiïím tra haânh

lyá vaâ in theã lïn maáy bay trûúác khi lïn taâu

ra sên bay.

6. Sên bay King Abdulaziz, Jeddah,

aã-rêåp Xï-uát

Taåi King Abdulaziz, cú quan haãi quan,

khu taãi haânh lyá vaâ caác khu vûåc tûúng tûå

nùçm trong möåt toâa nhaâ coá àiïìu hoâa, coân

phêìn chñnh cuãa sên bay nùçm úã khu coá

phêìn maái hònh chiïëc lïìu do kiïën truác sû

Horst Berger thiïët kïë. Ngoaâi ra, do

Jeddah nùçm úã võ trñ gêìn nhêët so vúái thaânh

phöë Höìi giaáo Mecca, sên bay King

Abdulaziz xêy dûång thïm nhaâ ga àïí phuåc

vuå khaách haânh hûúng àöí vïì àêy haâng

nùm. Thiïët kïë maái lïìu múã mang vïì cho

sên bay naây nhiïìu giaãi thûúãng. Àöìng thúâi,

thiïët kïë naây cuäng giuáp sên bay chöëng

àûúåc aánh nùæng mùåt trúâi trïn sa maåc, tùng

cûúâng lûu thöng khñ tûå nhiïn.

7. Sên bay Incheon, Seoul, Haân

Quöëc

Seoul tûâng nhêån àûúåc nhiïìu giaãi

thûúãng quöëc tïë vúái caác cöng trònh kiïën

truác vaâ kyä thuêåt tiïn tiïën. Sên bay

10 SÊN BAY ÀÙÅC BIÏåT NHÊËT THÏË GIÚÁI

Dûúái àêy laâ 10 sên bay coá thiïët kïë tiïn tiïën vaâ àöåc àaáo nhêët trïn thïë giúái do trang The Richest àûa ra

Incheon cuäng liïn tuåc loåt vaâo danh saách

sên bay haâng àêìu thïë giúái nhúâ chêët lûúång

dõch vuå vaâ tiïån nghi.

Àûúåc thiïët kïë hònh voâng cung theo

kiïíu kiïën truác nhaâ truyïìn thöëng cuãa ngûúâi

Haân Quöëc, sên bay Incheon coá möåt soâng

baåc, sên trûúåt bùng, khu spa vaâ tùæm húi.

Caác nhaâ haâng taåi àêy phuåc vuå nhiïìu moán

ùn tûâ Trung Quöëc, Nhêåt Baãn cho túái êím

thûåc phûúng Têy. Taåi àêy cuäng coá khu

chúâ tuyïåt àeåp, cho pheáp thûåc khaách cuãa

caác nhaâ haâng coá thïí nhòn ra àûúâng bùng

vaâ quan saát maáy bay cêët caánh.

8. Sên bay Changi, Singapore

Thûúâng xuyïn àûúåc vinh danh laâ sên

bay töët nhêët thïë giúái, Changi coá khu vûúân

bûúám, tûúâng cêy xanh cao 5m, bïí búi

trïn maái, khu nghó cho haânh khaách vaâ

nhiïìu vûúân thûåc vêåt. Ài böå doåc caác haânh

lang tûúi maát vúái “chêët thiïìn” núi àêy

mang laåi cho haânh khaách caãm giaác thoaãi

maái tûác thò.

9. Sên bay Barajas, Madrid, Têy

Ban Nha

Vúái muåc tiïu phuåc vuå hún 700 triïåu

haânh khaách möîi nùm, sên bay Barajas coá

nhaâ ga lúán nhêët thïë giúái röång 760.000m2.

Àûúåc thiïët kïë búãi Antonia Lamela vaâ

Richard Rogers, sên bay naây àûúåc trang

hoaâng búãi caác taác phêím àiïu khùæc kim

loaåi vaâ nhêën nhaá bùçng maâu vaâng. Nhaâ ga

4 cuãa sên bay àûúåc thiïët kïë nhùçm giaãm

cùng thùèng cho haânh khaách.

Thay vò thiïët kïë tûúâng, úã àêy sûã duång

caác têëm kñnh vaâ maái voâm têån duång àûúåc

aánh saáng tûå nhiïn. Trong thúâi gian chúâ

chuyïën bay kïë tiïëp, baån coá thïí têån hûúãng

dõch vuå spa, thûúãng thûác nghïå thuêåt taåi

caác triïín laäm hay mua sùæm taåi vö söë cûãa

haâng úã àêy.

10. Sên bay Wellington, New

Zealand

Trûúác àêy, sên bay Wellington cuãa

New Zealand chó laâ möåt khöëi kim loaåi

trùæng saáng buöìn teã, khöng coá gò àaáng

xem. Nhûng túái nùm 2003, sên bay àûúåc

trang trñ vúái tûúång àiïu khùæc nhên vêåt

Gollum trong phim Chuáa tïí chiïëc nhêîn.

Taám nùm sau àoá, sên bay tiïëp tuåc xêy

dûång khu chúâ vúái tïn goåi “The Rock”, núi

àûúåc vñ nhû khung caãnh trong phim khoa

hoåc viïîn tûúãng.�Nhêåt Thiïn



1. Toâa nhaâ quöëc höåi, Romania

Laâ cöng trònh dên duång lúán nhêët, àùæt

nhêët vaâ nùång nhêët thïë giúái, toâa nhaâ quöëc

höåi úã Bucharest laåi laâ möåt kyâ quan hiïëm

ai biïët túái. Àûúåc xêy dûång vaâo nùm 1984,

toâa nhaâ theo phong caách tên cöí àiïín naây

coá 12 têìng (thïm 8 têìng hêìm bïn dûúái),

vúái 3.100 phoâng vaâ töíng diïån tñch lïn túái

330.000m2.

Chi phñ xêy dûång cöng trònh naây laâ 3,3

tyã euro. Caác têëm thaãm úã têìng chñnh traãi

doåc nhûäng haânh lang röång àûúåc dïåt bïn

trong toâa nhaâ luác thi cöng. Viïåc dïåt bïn

ngoaâi röìi àûa vaâo laâ bêët khaã thi do diïån

tñch quaá lúán.

2. Thaánh àûúâng Höìi giaáo Djenne,

Mali

Àûúåc xêy dûång vaâo nùm 1907, thaánh

àûúâng Höìi giaáo Djenne laâ cöng trònh xêy

tûâ buân àêët lúán nhêët thïë giúái. Toaân böå cöng

trònh xêy tûâ gaåch àêët phúi khö vaâ vûäa tröån

tûâ buân hoùåc thaåch cao. Àêy àûúåc coi laâ

möåt trong nhûäng cöng trònh vô àaåi nhêët

cuãa kiïën truác Sudano-Sahel vaâ àûúåc

cöng nhêån laâ di saãn thïë giúái búãi UNESCO

vaâo nùm 1988.

Ba toâa thaáp cuãa thaánh àûúâng àûúåc

trang trñ bùçng caác thên coå. Muâa heâ khùæc

nghiïåt úã Bùæc Phi khiïën caác keä nûát trong

buân röång ra vaâ laâm cöng trònh suy yïëu.

Trûúác khi muâa mûa túái, ngûúâi dên àõa

phûúng têåp trung laåi vaâ traát möåt lúáp àêët

seát múái lïn.

3. Phaáo àaâi Derawar, Pakistan

40 thaáp canh àöì söå cuãa Derawar

sûâng sûäng giûäa sa maåc Cholistan cuâng

7 KYÂ QUAN KIÏËN TRUÁC BÕ THÏË GIÚÁI LAÄNG QUÏN

Nhûäng cöng trònh tuyïåt àeåp vaâ êën tûúång àûúåc xêy dûång cöng phu naây laåi àûúåc rêët ñt ngûúâi biïët túái.

Bïn trong toâa nhaâ quöëc höåi cuãa Romania.

Cöng trònh àöì söå naây àûúåc laâm hoaân toaân tûâ buân àêët

Viïåc túái phaáo àaâi àöì söå naây khöng thuêån

tiïån vúái caác du khaách

vúái hïå thöëng tûúâng bao taåo nïn tuyïën

phoâng thuã daâi 1.500m vaâ cao túái 30m.

Nhiïìu ngûúâi khöng biïët àïën cöng

trònh naây, thêåm chñ phêìn lúán ngûúâi

Pakistan khöng hay biïët sûå töìn taåi cuãa noá.

Àiïìu àoá khöng coá gò laå: àïí túái àûúåc phaáo

àaâi, du khaách phaãi thuï ngûúâi dêîn àûúâng

coá xe dêîn àöång 4 baánh tûâ thaânh phöë

Bahawalpur bùng qua sa maåc Cholistan

àïí túái phaáo àaâi. Taåi àêy, du khaách phaãi

àûúåc sûå cho pheáp cuãa tiïíu vûúng múái

àûúåc vaâo trong.

4. Chand Baori, ÊËn Àöå

Chand Baori úã Rajasthan laâ möåt giïëng

nûúác sêu khoaãng 30m vúái caác cêìu thang

àöi dêîn xuöëng àaáy nûúác xanh biïëc. Vúái

3.500 bêåc thang, Chand Baori laâ möåt

trong nhûäng giïëng nûúác daång naây sêu vaâ

röång nhêët thïë giúái.

Àûúåc xêy dûång búãi vua Chanda triïìu

Nikumbha vaâo khoaãng 800 - 900 nùm

sau Cöng Nguyïn, thiïët kïë cuãa Chand

Baori vûâa thûåc tïë, vûâa àêìy chêët nghïå

thuêåt. Do kiïën truác cuãa giïëng, phêìn àaáy

maát hún trïn bïì mùåt rêët nhiïìu, möåt àiïìu

tuyïåt vúâi giûäa khöng khñ noáng bûác cuãa

Rajasthan.

5. Stari Most, Bosnia-Herzegovina

Cêy cêìu lõch sûã naây àûúåc xêy tûâ 456

khöëi àaá vaâo nùm 1566 búãi kiïën truác sû

MimarHajrudin. Stari Most nùçm úã thaânh

phöë Mostar vaâ bùæc ngang söng Neretva.

Vúái chiïìu röång 4m, chiïìu daâi 30 m vaâ

chiïìu cao 24m, àêy laâ möåt trong nhûäng

àiïím tham quan nöíi tiïëng nhêët Bosnia-

Herzegovina vaâ cuäng laâ möåt trong nhûäng

vñ duå àiïín hònh vïì kiïën truác Höìi giao úã

vuâng Balkan. Ngûúâi dên núi àêy coá

truyïìn thöëng lao tûâ trïn cêìu xuöëng doâng

nûúác laånh giaá cuãa söng Neretva àïí thïí

hiïån loâng can àaãm vaâ taâi búi löåi cuãa mònh.

6. Trûúâng Thaânh cuãa ÊËn Àöå

Chùæc hùèn ai cuäng biïët túái Trûúâng

Thaânh cuãa Trung Quöëc, nhûng ñt ngûúâi

biïët ÊËn Àöå cuäng coá möåt cöng trònh tûúng

tûå.

Trûúâng Thaânh cuãa ÊËn Àöå, hay coân

àûúåc goåi laâ Kumbhalgarh, nùçm taåi

Rajasthan vaâ laâ tûúâng thaânh daâi thûá hai

trïn thïë giúái, chó àûáng sau cöng trònh nöíi

tiïëng cuãa Trung Quöëc. Möåt söë àoaån tûúâng

thaânh daây túái 4,5 m, keáo daâi 36 km vúái 7

cöíng lúán.

RanaKumbha , möåt tiïíu vûúng cuãa

Rajasthan, àaä cho xêy dûång tûúâng thaânh

vaâo nùm 1443 àïí baão vïå phaáo àaâi cuãa

mònh. Theo truyïìn thuyïët, öng khöng thïí

hoaân têët cöng trònh duâ àaä duâng àuã moåi

caách. Cuöëi cuâng, tiïíu vûúng àaä nhúâ túái cöë

vêën têm linh vaâ àûúåc khuyïn phaãi hiïën tïë.

Möåt ngûúâi àaä tònh nguyïån hi sinh vaâ ngaây

nay, cöíng vaâo chñnh nùçm trïn núi ngûúâi

àoá ra ài vaâ möåt ngöi àïìn àûúåc dûång taåi

núi chön àêìu cuãa anh ta.

Tûúâng thaânh àûúåc múã röång vaâo thïë

kyã 19 vaâ giúâ bïn trong coá túái 360 àïìn

miïëu lúán nhoã, nhûng àêy vêîn laâ möåt kho

baáu kiïën truác ñt ngûúâi biïët túái trïn thïë giúái.

7. Thaánh àûúâng Höìi giaáo Sheikh

Lotfollah, Iran

Àêy laâ möåt kiïåt taác cuãa kiïën truác

Safavid nùçm giûäa quaãng trûúâng Naghsh-

iJahan, thaânh phöë Isfahan. Cöng trònh

duyïn daáng vaâ trang nhaä naây àûúåc xêy

dûång vaâo khoaãng nùm 1603-1619 dûúái

thúâi Shah Abbas I.

Àiïìu àùåc biïåt laâ thaánh àûúâng naây

khöng coá thaáp hay sên trong, coá thïí àoá laâ

do Sheikh Lotfollah khöng phaãi möåt cöng

trònh cöng cöång maâ chó coá vai troâ laâ núi

cêìu nguyïån cuãa caác cung phi.

Maái voâm àûúåc laát àaá àöíi maâu theo

thúâi àiïím trong ngaây, tûâ maâu kem túái maâu

höìng. Bïn trong thaánh àûúâng, du khaách

khöng khoãi choaáng ngúåp trûúác sûå phûác

taåp cuãa caác tranh khaãm trïn tûúâng cuäng

nhû trêìn nhaâ tuyïåt àeåp. aánh mùåt trúâi loåt

qua nhûäng cûãa söí trïn cao taåo nïn sûå

giao hoâa êën tûúång giûäa aánh saáng vaâ boáng

töëi.�CD st



Cöng trònh tuyïåt àeåp naây vûâa coá tñnh hûäu

duång, vûâa àêìy tñnh nghïå thuêåt.

Cêìu Stari Most bùæc qua söng Neretva.

Trûúâng Thaânh cuãa ÊËn Àöå laâ tûúâng thaânh daâi

thûá hai trïn thïë giúái

Trêìn nhaâ löång lêîy cuãa thaánh àûúâng.

Trung Quöëc àaä bùæt àêìu xêy dûång

àêåp nûúác cao 314 m trïn söng Dûúng

Tûã vúái tham voång biïën noá trúã thaânh àêåp

thuãy àiïån cao nhêët thïë giúái vaâo nùm

2022.

Theo AFP, chi phñ xêy dûång Song

Giang Khêíu, con àêåp múái trïn phuå lûu

söng Dûúng Tûã, seä lïn túái 5,8 tyã USD. Khi

hoaân thiïån, noá seä cao hún 9 m so vúái àêåp

Cêån Bònh 1 cuãa Trung Quöëc, àêåp thuãy

àiïån cao nhêët thïë giúái hiïån nay.

Hiïån taåi, Bùæc Kinh àang àêíy maånh

phaát triïín caác àêåp thuãy àiïån nhùçm nêng

töíng cöng suêët cuãa nguöìn àiïån khöng sûã

duång nhiïn liïåu hoáa thaåch lïn 20% vaâo

nùm 2030. Noá nùçm trong kïë hoaåch giaãm

lûúång khñ thaãi carbon úã Trung Quöëc àïí

haån chïë biïën àöíi khñ hêåu toaân cêìu.

Trung Quöëc cuäng laâ quöëc gia súã hûäu

àêåp thuãy àiïån lúán nhêët thïë giúái, àêåp Tam

Hiïåp, cuâng 85.000 àêåp thuãy àiïån khaác.

Tuy nhiïn, quaá trònh xêy àêåp khiïën haâng

triïåu ngûúâi Trung Quöëc phaãi chuyïín túái

núi úã múái maâ khöng àûúåc nhiïìu tiïìn böìi

thûúâng tûâ chñnh phuã.

Caác nhaâ baão vïå möi trûúâng lo ngaåi

nhûäng con àêåp seä laâm xaáo tröån cuöåc

söëng cuãa caá vaâ caác loaâi thuãy sinh. Möåt töí

chûác Quöëc tïë vïì söng ngoâi coá truå súã taåi

Myä cho rùçng: “Caái giaá thûåc sûå cuãa thuãy

àiïån luön bõ àaánh giaá thêëp, hoùåc boã qua úã

Trung Quöëc”.�VCD s/t

Àêåp Tam Hiïåp, con àêåp thuãy àiïån lúán nhêët

thïë giúái úã Trung Quöëc. aãnh: AFP

HÖÅI NGHÕ BCH TÖÍNG HÖÅI XDVN LÊÌN THÛÁ IV KHOÁA VII

Ngaây 22/1/2016, Töíng Höåi XDVN àaä töí chûác Höåi nghõ

BCH Töíng Höåi lêìn thûá IV, nhiïåm kyâ VII taåi Baão taâng Höì Chñ

Minh Haâ Nöåi. Tham dûå höåi nghõ coá caác uãy viïn BCH Töíng Höåi

XDVN. GS.TS.Viïån sô Àùång Vuä Minh - Chuã tõch Liïn hiïåp caác

Höåi Khoa hoåc Kyä thuêåt Viïåt Nam àaä tham dûå höåi nghõ. Höåi

nghõ do caác öng Trêìn Ngoåc Huâng vaâ Phaåm Thïë Minh chuã trò.

Múã àêìu höåi nghõ, theo àïì nghõ cuãa Trûúãng Ban Töí chûác,

höåi nghõ àaä nhêët trñ böí sung caác öng Nguyïîn Hûäu Duäng,

Nguyïîn Ngoåc Huïå, Nguyïîn Vùn Cao, Lï Tuâng Lêm, Trêìn Àònh

Bùæc, Trêìn Trung Chñnh vaâ öng Trêìn Àònh Tuâng laâm uãy viïn

BCH Töíng Höåi XDVN.

Höåi nghõ àaä nghe öng Phaåm Thïë Minh, Phoá Chuã tõch kiïm

Töíng Thû kyá àoåc Baáo caáo tònh hònh hoaåt àöång nùm 2015 vaâ

chûúng trònh cöng taác nùm 2016 cuãa Töíng Höåi XDVN; öng

Nguyïîn Vùn Trûúâng, Trûúãng Ban Kiïím tra àoåc Baáo caáo cöng

taác kiïím tra nùm 2015 cuãa Töíng Höåi. Höåi nghõ àaä tiïën haânh

trao àöíi thaão luêån möåt söë vêën àïì vïì cöng taác troång têm cuãa

Töíng Höåi trong thúâi gian túái, nghe truyïìn àaåt möåt söë nöåi dung

chñnh trong baáo caáo cuãa öng Trõnh Àònh Duäng, Böå trûúãng Böå

Xêy dûång vïì vïì tònh hònh thûåc hiïån nhiïåm vuå nùm 2015 vaâ

phûúng hûúáng, nhiïåm vuå, kïë hoaåch nùm 2016 cuãa Böå Xêy

dûång.

NGHÕ QUYÏËT HÖÅI NGHÕ BCH TW TÖÍNG HÖÅI XÊY DÛÅNG

VIÏåT NAM LÊÌN THÛÁ IV, KHOÁA VII (HOÅP NGAÂY 22/1/2016)

1. Vïì cöng taác töí chûác

Höåi nghõ àaä nhêët trñ kïët naåp Höåi Kyä sû xêy dûång treã Viïåt

Nam laâ Höåi thaânh viïn cuãa Töíng Höåi Xêy dûång Viïåt Nam.

Höåi nghõ àaä nhêët trñ böí sung 7 uãy viïn Ban Chêëp haânh

Töíng Höåi (nêng töíng söë uãy viïn Ban chêëp haânh lïn 174

ngûúâi) göìm caác öng:

1. Nguyïîn Hûäu Duäng, Chuã tõch Höåi Möi trûúâng Xêy dûång

Viïåt Nam

2. Öng Nguyïîn Ngoåc Huïå, Chuã tõch Höåi Caãng, Àûúâng thuãy

vaâ thïìm luåc àõa Viïåt Nam

3. Öng Nguyïîn Vùn Cao, Chuã tõch Höåi Xêy dûång Tónh Thûâa

Thiïn Huïë

4. Öng Lï Tuâng Lêm, Chuã tõch Höåi Xêy dûång Thaânh phöë

Àaâ Nùéng

5. Öng Trêìn Àònh Bùæc, Phoá chuã tõch kiïm Töíng thû kyá Höåi

Chiïëu saáng Viïåt Nam

6. Öng Trêìn Trung Chñnh, Phoá Viïån trûúãng Viïån

NCÀT&PTHT

7. Öng Trêìn Àònh Tuâng, Chuã tõch Höåi Kyä sû Xêy dûång Treã

Viïåt Nam

Cuãng cöë töí chûác caác Höåi àõa phûúng, tiïëp tuåc àêíy maånh

phaát triïín töí chûác höåi chuyïn ngaânh vaâ caác Höåi Xêy dûång

Tónh chûa coá höåi xêy dûång vaâ phaát triïín caác höåi viïn têåp thïí,

caá nhên cuãa Töíng höåi cuäng nhû caác höåi thaânh viïn.

2. Vïì baáo caáo hoaåt àöång nùm 2015

Trong nùm 2015, dûúái sûå chó àaåo cuãa Àoaân Chuã tõch Töíng

Höåi, trûåc tiïëp laâ Thûúâng trûåc Àoaân Chuã tõch, hoaåt àöång cuãa

Töíng Höåi àaä àaåt àûúåc nhûäng kïët quaã töët, àùåc biïåt laâ caác hoaåt

àöång tû vêën, phaãn biïån vaâ giaám àõnh xaä höåi, töí chûác 03 höåi

thaão vïì caác vêën àïì xaä höåi àang rêët quan têm àoá laâ Nhaâ úã cho

ngûúâi thu nhêåp thêëp úã àö thõ vaâ khu cöng nghiïåp, Cêìu trong

àö thõ vaâ giaá húåp àöìng xêy dûång. Höåi nghõ thöëng nhêët cao vúái

baáo caáo tònh hònh hoaåt àöång nùm 2015.

3. Vïì chûúng trònh cöng taác nùm 2016 cuãa Töíng Höåi

Xêy dûång Viïåt Nam.

Trong nùm 2016 Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam seä têåp

trung vaâo caác nöåi dung sau

1. Cöng taác tû vêën phaãn biïån vïì lônh vûåc quy phaåm phaáp

luêåt.

2. Cöng taác phaãn biïån giaám àõnh xaä höåi vïì quaãn lyá xêy

dûång trong àoá àùåc biïåt quan têm túái cöng taác lêåp quy hoaåch

vaâ quaãn lyá xêy dûång theo quy hoaåch taåi caác àõa phûúng.

3. Caác hoaåt àöång tû vêën phaãn biïån xaä höåi: Töíng Höåi seä

tham gia nhûäng nöåi dung trong cöng taác tû vêën phaãn biïån vaâ

giaám àõnh xaä höåi theo yïu cêìu cuãa caác cú quan quaãn lyá nhaâ

nûúác, cuãa Liïn hiïåp Höåi Viïåt Nam vaâ caác töí chûác liïn quan

àïën xêy dûång. Caác Höåi chuyïn ngaânh àêíy maånh cöng taác

nghiïn cûáu khoa hoåc, tû vêën phaãn biïån.

4. Cöng taác àaâo taåo nguöìn nhên lûåc ngaânh xêy dûång,

cöng taác Nghiïn cûáu khoa hoåc, cöng taác thöng tin.

5. Nêng cao vai troâ hoaåt àöång cuãa Töíng höåi Xêy dûång vaâ

caác Höåi àõa phûúng, Höåi chuyïn ngaânh, Höåi viïn têåp thïí, caác

Viïån vaâ Trung têm trûåc thuöåc Töíng Höåi vïì vêën àïì möi trûúâng,

vêåt liïåu xêy dûång, cöng trònh xanh, taâi chñnh àö thõ…

6. Cuãng cöë töí chûác vaâ àêíy maånh caác hoaåt àöång chuyïn

mön cuãa caác Höåi àõa phûúng, Höåi chuyïn ngaânh, Höåi viïn têåp

thïí, caác Viïån vaâ Trung têm trûåc thuöåc Töíng höåi tiïën túái Àaåi

höåi Töíng höåi Xêy dûång vaâo nùm 2017.

7. Nùm 2016 töí chûác hoùåc phöëi húåp töí chûác höåi thaão theo

caác chuã àïì sau:

- Quy hoaåch, kiïën truác, quaãn lyá phaát triïín hïå thöëng höì

trong caác àö thõ trong quaá trònh àö thõ hoáa ûáng phoá vúái biïën

àöíi khñ hêåu.

- Quy hoaåch, kiïën truác, àêìu tû xêy dûång, quaãn lyá phaát triïín

caác khu cöng nghiïåp têåp trung trong quaá trònh àö thõ hoáa,

cöng nghiïåp hoáa taåi Viïåt Nam.

- Nhên lûåc ngaânh xêy dûång trong höåi nhêåp Quöëc tïë - Thûåc

traång vaâ giaãi phaáp.

- Nêng cao nùng lûåc caånh tranh cuãa caác doanh nghiïåp


TIN HOAÅT ÀÖÅNG

TÖÍNG HÖÅI XÊY DÛÅNG VIÏåT NAM

xêy dûång vaâ phaát triïín àö thõ Viïåt Nam trong thúâi kyâ höåi nhêåp

Quöëc tïë.

- Caác Höåi thaânh viïn chuã àöång àïì xuêët töí chûác caác cuöåc

höåi thaão, toåa àaâm nhûäng vêën àïì thuöåc lônh vûåc ngaânh vaâ àõa

phûúng.

8. Tham gia caác hoaåt àöång quöëc tïë trong töí chûác kyä sû

xêy dûång chêu AÁ vaâ kyä sû ASEAN.

9. Giao àoaân Chuã tõch Töíng Höåi lêåp kïë hoaåch töí chûác kyã

niïåm 35 nùm thaânh lêåp Töíng Höåi vaâ Àaåi höåi lêìn thûá VIII Töíng

Höåi Xêy dûång Viïåt Nam vaâo cuöëi nùm 2017.

Höåi nghõ Ban Chêëp haânh lêìn thûá IV, khoáa VII cuãa Töíng Höåi

Xêy dûång Viïåt Nam àûúåc GS.TS.Viïån sô Àùång Vuä Minh, Chuã

tõch Liïn hiïåp caác Höåi Khoa hoåc Kyä thuêåt Viïåt Nam túái dûå vaâ

phaát biïíu yá kiïën vïì caác hoaåt àöång nöíi bêåt nùm 2015 cuãa Liïn

hiïåp caác Höåi Khoa hoåc Kyä thuêåt Viïåt Nam vaâ biïíu dûúng caác

hoaåt àöång cuãa Töíng höåi àöìng thúâi àoáng goáp nhûäng yá kiïën vïì

nhiïåm vuå nùm 2016 cuãa Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam.

Höåi nghõ Ban Chêëp haânh Trung ûúng Töíng höåi Xêy dûång

Viïåt Nam lêìn thûá IV, khoáa VII àaä thaânh cöng töët àeåp vúái tinh

thêìn traách nhiïåm cao, àoaân kïët vaâ dên chuã. BCH thöëng nhêët

giao cho Àoaân Chuã tõch, Thûúâng trûåc Àoaân Chuã tõch Töíng Höåi

Xêy dûång Viïåt Nam tiïëp thu caác yá kiïën àoáng goáp cuãa caác àaåi

biïíu, cuå thïí hoáa Nghõ quyïët thaânh caác chûúng trònh nöåi dung

cöng taác cuå thïí vaâ töí chûác thûåc hiïån trong nhiïåm vuå cöng taác

nùm 2016 cuãa Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam.

Höåi nghõ BCH trung ûúng Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam lêìn

thûá IV, khoáa VII àaä hoaân thaânh chûúng trònh àïì ra vaâ bïë maåc

höìi 12 giúâ ngaây 22 thaáng 1 nùm 2016.

HOAÅT ÀÖÅNG CUÃA VIÏåN NGIÏN CÛÁU ÀÖ THÕ VAÂ PHAÁT

TRIÏÍN HAÅ TÊÌNG NÙM 2015

Nùm 2015 Viïån àaä cú baãn hoaân thaânh caác àïì taâi nghiïn

cûáu khoa hoåc:

- Hoaân thaânh àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc vúái Súã Khoa hoåc

Cöng nghïå TP. Haâ Nöåi: Quy hoaåch vaâ quaãn lyá höì Haâ Nöåi ûáng

phoá vúái biïën àöíi khñ hêåu. Àïì taâi chuyïín tiïëp tûâ nùm 2014,

àûúåc höåi àöìng nghiïåm thu cêëp thaânh phöë àaánh giaá àaåt kïët

quaã töët.

- Tiïëp tuåc hoaân thaânh àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc vúái Quyä

phaát triïín khoa hoåc vaâ cöng nghïå Quöëc gia Nghiïn cûáu möåt

söë thay àöíi nhaâ úã truyïìn thöëng caác dên töåc baãn àõa úã Têy

Nguyïn chuyïín tiïëp tûâ nùm 2014.

Cöng taác tû vêën quy hoaåch vaâ phaát triïín àö thõ 2015:

- Tham gia àêëu thêìu 2 àïì taâi NCKH cêëp thaânh phöë Haâ Nöåi.

- Tiïëp tuåc thûåc hiïån möåt söë cöng viïåc cuãa nùm 2013,

2014 chuyïín tiïëp vaâ möåt söë viïåc múái trong nùm 2015: Lêåp

Quy hoaåch chung khu du lõch Suöëi Múä (huyïån Luåc Nam, tónh

Bùæc Giang), thõ trêën Bó, thõ trêën Keáp (Bùæc Giang); Quy hoaåch

chung xêy dûång doåc QL1 (àoaån ài qua tónh Bùæc Giang) vaâ

nhiïìu quy hoaåch caác khu vûåc khaác.

Cöng taác töí chûác höåi thaão vïì haå têìng àö thõ:

Töíng höåi XDVN giao Viïån töí chûác höåi thaão toaân quöëc vúái

chuã àïì “Quy hoaåch, thiïët kïë, àêìu tû, xêy dûång vaâ quaãn lyá

cöng trònh cêìu trong àö thõ - Thûåc traång vaâ giaãi phaáp” vúái 32

baâi tham luêån höåi thaão.

Viïån tham gia vaâ coá baâi tham luêån taåi caác Höåi thaão “Nhaâ

úã cöng nhên taåi caác khu àö thõ vaâ khu cöng nghiïåp” vaâ Höåi

thaão “Giaá Húåp àöìng Xêy dûång”.

Caác hoaåt àöång khaác:

Höåi QHPT Àö thõ vaâ Höåi KTS cuãa Viïån thûúâng xuyïn tham

gia vúái caác Höåi T.W vïì caác hoaåt àöång tû vêën phaãn biïån, goáp

yá cho caác quy hoaåch cuãa caác àõa phûúng, Haâ Nöåi… goáp

phêìn kïët nöëi caác hoaåt àöång cuãa Töíng höåi Xêy dûång Viïåt Nam

vúái caác Höåi baån.

HOAÅT ÀÖÅNG TÛ VÊËN PHAÃN BIÏåN CUÃA TÖÍNG HÖÅI XDVN

NÙM 2015

Trong nùm 2015, Laänh àaåo Töíng Höåi vaâ Ban Tû vêën phaãn

biïån Töíng Höåi àaä tham dûå vaâ àoáng goáp yá kiïën cho dûå thaão

möåt söë Luêåt, Nghõ àõnh theo yïu cêìu cuãa Liïn hiïåp Höåi Viïåt

Nam, Böå Xêy dûång, Böå Kïë hoaåch & Àêìu tû, nhû: Luêåt Quy

hoaåch, Luêåt Baáo chñ, caác Nghõ àõnh hûúáng dêîn Luêåt Nhaâ úã,

Luêåt Kinh doanh bêët àöång saãn,... Àoáng goáp yá kiïën cho vùn

kiïån àaåi höåi Àaãng, vùn kiïån àaåi höåi Liïn hiïåp Höåi Viïåt Nam.

Töíng Höåi XDVN àaä phöëi húåp vúái Töíng Liïn àoaân lao àöång

Viïåt Nam töí chûác Höåi thaão khoa hoåc “Cú chïë chñnh saách vaâ

giaãi phaáp vïì nhaâ úã cho ngûúâi thu nhêåp thêëp taåi àö thõ vaâ khu

cöng nghiïåp” .

Töíng Höåi àaä cûã àaåi diïån tham gia caác höåi thaão àoáng goáp

yá kiïën cho caác dûå thaão Luêåt dûå kiïën trònh Quöëc höåi; tham gia

caác Höåi àöìng cuãa Böå Xêy dûång thêím àõnh àïì aán cöng nhêån

möåt söë àö thõ múái.

Laänh àaåo Töíng Höåi XDVN àaä coá möåt söë buöíi laâm viïåc vúái

laänh àaåo Böå Xêy dûång vïì phöëi húåp cöng taác, töí chûác höåi

thaão,... Töíng Höåi luön giûä möëi quan hïå chùåt cheä vúái Böå Xêy

dûång. Trong nhiïìu mùåt cöng taác. Töíng Höåi àaä coá yá kiïën, phaãn

biïån, goáp yá nhiïìu vêën àïì quan troång, àùåc biïåt laâ caác vùn baãn

quy phaåm phaáp luêåt, dûå aán, quy hoaåch theo àïì nghõ cuãa Böå

Xêy dûång.

Nhiïìu chuyïn gia cuãa Töíng Höåi XDVN àûúåc Liïn hiïåp Höåi

Viïåt Nam múâi tû vêën phaãn biïån caác vêën àïì lúán, nhû: Dûå aán

caãng Haâng khöng quöëc tïë Long Thaânh; Cú chïë phöëi húåp phöí

biïën kiïën thûác KHCN,...

Caác Höåi chuyïn ngaânh àaä tñch cûåc tham gia cöng taác tû

vêën phaãn biïån liïn quan àïën caác vêën àïì kyä thuêåt cuãa chuyïn

ngaânh, àoáng goáp yá kiïën vaâo viïåc xêy dûång caác tiïu chuêín xêy

dûång, caác hûúáng dêîn kyä thuêåt, trong viïåc soaån thaão Luêåt,

Nghõ àõnh, Thöng tû, Àïì aán cuãa caác Böå coá liïn quan.

Hoaåt àöång tû vêën phaãn biïån cuãa caác Höåi Xêy dûång tónh

thaânh phöë chuã yïëu thïí hiïån úã viïåc tham gia tû vêën phaãn biïån

nhûäng dûå aán chûúng trònh phaát triïín kinh tïë - xaä höåi, àoáng goáp

yá kiïën cho caác phûúng aán kiïën truác & quy hoaåch caác thõ trêën,

thõ tûá, caác thiïët kïë cú súã cuãa àõa phûúng, àaâi tûúãng niïåm, Baáo

caáo àaánh giaá taác àöång möi trûúâng cuãa dûå aán, Quy hoaåch

thoaát nûúác vaâ chöëng ngêåp uáng,...

Nhiïìu Höåi àaä tham gia Höåi àöìng Khoa hoåc, Höåi àöìng

chuyïn ngaânh, Höåi àöìng cêëp chûáng chó haânh nghïì, Höåi àöìng

lûåa choån chuã àêìu tû cuãa tónh thaânh phöë, tham gia goáp yá vïì

caác chïë àöå, chñnh saách coá liïn quan àïën hoaåt àöång xêy dûång

cuãa tónh vaâ cuãa Trung ûúng. Möåt söë Höåi àaä tham gia phaãn

biïån caác dûå aán lúán cuãa àõa phûúng.

HOAÅT ÀÖÅNG NGHIÏN CÛÁU KHOA HOÅC CUÃA TÖÍNG HÖÅI

XDVN NÙM 2015

Töíng Höåi XDVN àaä àïì nghõ Liïn hiïåp Höåi Viïåt Nam kiïën

nghõ Chñnh phuã nghe baáo caáo vïì àïì aán “Giaãi phaáp cöng trònh

àaãm baão nguöìn nûúác muâa khö cho haå du söng Höìng” àïì

nghõ triïín khai nhùçm coá thïí àaãm baão nguöìn nûúác vaâo muâa

TIN HOAÅT ÀÖÅNG TÖÍNG HÖÅI...


khö cho haå du söng Höìng. Baáo caáo àûa ra nhûäng giaãi phaáp

coá thïí nêng cao cöåt nûúác haå lûu phuåc vuå cöng taác tûúái tiïu

cho vuâng haå du söng Höìng trong muâa khö. Vêën àïì rêët quan

troång vaâ rêët lúán naây àaä àûúåc Phoá Thuã tûúáng Hoaâng Trung Haãi

töí chûác buöíi hoåp àïí nghe caác nhaâ khoa hoåc trònh baây vêën àïì

trïn vaâ cho yá kiïën chó àaåo caác Böå ngaânh triïín khai caác nghiïn

cûáu tiïëp theo, hònh thaânh àïì taâi cêëp nhaâ nûúác.

Höåi àöìng khoa hoåc cuãa Töíng Höåi XDVN, cuãa Liïn hiïåp Höåi

Viïåt Nam àaä nghiïåm thu àïì taâi NCKH “Nghiïn cûáu kïët cêëu

àêåp dêng nûúác söng muâa kiïåt daång cûãa van phuåc vuå tûúái chuã

àöång úã vuâng àöìng bùçng Bùæc böå”, àïì taâi àaä àûúåc triïín khai

trong thúâi gian 1 nùm. Höåi àöìng Khoa hoåc cuãa Liïn hiïåp Höåi

Viïåt Nam kiïën nghõ tiïëp tuåc nghiïn cûáu.

Cöng taác nghiïn cûáu khoa hoåc àaä àûúåc nhiïìu Höåi chuyïn

ngaânh quan têm triïín khai vaâ thu àûúåc nhiïìu kïët quaã. Húåp

àöìng triïín khai caác àïì taâi chuã yïëu àûúåc kyá kïët vúái caác Böå coá

liïn quan, coá thïí kïí àïën caác Höåi, nhû: Höåi Bï töng Viïåt Nam,

Höåi Caãng - Àûúâng thuyã & Thïìm luåc àõa Viïåt Nam; Höåi Chiïëu

saáng Viïåt Nam ; Höåi Cú hoåc àêët vaâ Àõa Kyä thuêåt cöng trònh

Viïåt Nam; Höåi Àêåp lúán vaâ Phaát triïín nguöìn nûúác Viïåt Nam;

Höåi Khoa hoåc – Cöng nghïå Haâng khöng Viïåt Nam; Höåi Kïët

cêëu vaâ Cöng nghïå xêy dûång Viïåt Nam; Höåi Möi trûúâng xêy

dûång Viïåt Nam; Höåi Tin hoåc Xêy dûång Viïåt Nam; Höåi VLXD

Viïåt Nam.

Caác Höåi Xêy dûång tónh thaânh phöë trïn cú súã àiïìu kiïån cuãa

mònh cuäng àaä triïín khai möåt söë cöng taác NCKH.

Trong nùm 2015, Töíng Höåi àaä chó àaåo triïín khai möåt söë

höåi thaão thûúâng niïn àaáp ûáng yïu cêìu xaä höåi. Möåt söë höåi thaão

àiïín hònh laâ: Höåi thaão khoa hoåc “Cú chïë chñnh saách vaâ giaãi

phaáp vïì nhaâ úã cho ngûúâi thu nhêåp thêëp taåi àö thõ vaâ khu cöng

nghiïåp”; Höåi thaão “Quy hoaåch, thiïët kïë, àêìu tû, xêy dûång vaâ

quaãn lyá cöng trònh cêìu trong àö thõ - Thûåc traång vaâ giaãi

phaáp”; Höåi thaão “Quaãn lyá giaá húåp àöìng xêy dûång taåi Viïåt

Nam”.

Caác Höåi thaão naây àïìu coá àïì xuêët kiïën nghõ chuyïín àïën

caác cú quan hûäu quan.

HÖÅI KHCN HAÂNG KHÖNG VIÏåT NAM KYÃ NIÏåM 26 NÙM

NGAÂY THAÂNH LÊÅP

Ngaây 12 thaáng 3 nùm 2016, taåi phoâng hoåp cuãa Cöng ty

CP Tû vêën Xêy dûång Haâng khöng (AEC), Höåi KHCN Haâng

khöng Viïåt Nam àaä töí chûác kyã niïåm 26 nùm ngaây thaânh lêåp

trong bêìu khöng khñ phêën khúãi, nhiïåt tònh.

Àïën dûå lïî kyã niïåm coá TS Phaåm Vùn Tên, Phoá chuã tõch

kiïm Töíng Thû kyá Liïn hiïåp Höåi Viïåt Nam; öng Phaåm Thïë

Minh, Phoá chuã tõch kiïm Töíng Thû kyá Töíng Höåi XDVN cuâng

toaân thïí BCH Höåi.

TS Trêìn Quang Chêu, Chuã tõch Höåi KHCN Haâng khöng Viïåt

Nam àaä trònh baây baáo caáo gúåi laåi bûác tranh töíng thïí vïì sûå

hònh thaânh, phaát triïín vaâ nhûäng àoáng goáp cuãa Höåi trong 26

nùm qua cuãa àöåi nguä caán böå KHKT cuãa Höåi., àïën nay Höåi àaä

lúán maånh caã vïì chêët vaâ lûúång vúái 38 höåi viïn têåp thïí vaâ trïn

400 höåi viïn caá nhên àaä vaâ àang goáp phêìn cuâng àöìng nghiïåp

laâm thay àöíi diïån maåo cuãa ngaânh haâng khöng Viïåt Nam trong

thúâi kyâ höåi nhêåp sêu quöëc tïë vaâ khu vûåc.

Nùm 2015, Höåi àûúåc àoán nhêån Bùçng khen cuãa Thuã tûúáng

Chñnh phuã. cúâ luên lûu xuêët sùæc cuãa Liïn hiïåp Höåi Viïåt Nam,

Bùçng khen cuãa Töíng Höåi XDVN, Giêëy khen cuãa Cuåc Haâng

khöng Viïåt Nam.

Trong nùm 2015 möåt uãy viïn BCH cuãa Höåi, Thiïëu tûúáng

Hoaâng Kiïìn, àaä àûúåc Nhaâ nûúác phong tùång danh hiïåu “Anh

huâng Lûåc lûúång vuä trang trong thúâi kyâ àöíi múái”; Phoá Chuã tõch

kiïm Töíng Thû kyá GS,TSKH. Àöî Nguyïn Khoaát àûúåc vinh

danh laâ Nhaâ khoa hoåc “Coá Têm, Coá Têìm vaâ Coá Taâi”., Chuã tõch

Höåi TS. Trêìn Quang Chêu àûúåc tùång Bùçng khen Thuã tûúáng

Chñnh phuã.

Höåi nghõ àaä nghe Baáo caáo vïì mö hònh töí chûác múái cuãa

Höåi trong nhiïåm kyâ V, phên cöng nhiïåm vuå cuãa Laänh àaåo Höåi

vaâ caác Ban cuãa Höåi. Vúái nhûäng kïët quaã àaåt àûúåc, hy voång Höåi

KHCN Haâng khöng seä bûúác sang möåt trang múái vúái nhiïìu

thaânh cöng vaâ xûáng àaáng vúái niïìm tin cuãa laänh àaåo caác cêëp

cuäng nhû cuãa Chñnh phuã.

ÀAÅI HÖÅI HÖI CÚ HOÅC ÀÊËT VAÂ ÀÕA KYÄ THUÊÅT CÖNG

TRÒNH VIÏåT NAM NHIÏåM KYÂ 2016~2020

Ngaây 25/3/2016 taåi Haâ Nöåi, Höåi Cú hoåc àêët vaâ àõa kyä

thuêåt cöng trònh Viïåt Nam àaä töí chûác Àaåi höåi nhiïåm kyâ

2016~2020. Höåi Cú hoåc àêët vaâ àõa kyä thuêåt cöng trònh Viïåt

Nam laâ Höåi chuyïn ngaânh cuãa Töíng Höåi XDVN..Àïën dûå àaåi

höåi coá Chuã tõch Töíng Höåi XDVN Trêìn Ngoåc Huâng.

Trong 5 nùm hoaåt àöång cuãa nhiïåm kyâ qua (2010015), Höåi

àaä thu àûúåc möåt söë kïët quaã nhêët àõnh. Ngaây 16/10/2014, GS.

TS. Nguyïîn Trûúâng Tiïën, Chuã tõch Höåi àöåt ngöåt qua àúâi, trong

cuöåc hoåp bêët thûúâng ngaây 7/11/2014, BCH Höåi àaä bêìu TS

Phuâng Àûác Long laâm Chuã tõch Höåi.

Trong nhiïåm kyâ vûâa qua, Höåi àaä thûúâng xuyïn töí chûác

hoùåc àöìng töí chûác nhiïìu höåi nghõ, höåi thaão quöëc tïë, múâi caác

chuyïn gia àêìu ngaânh vïì Cú hoåc àêët vaâ Àõa kyä thuêåt cöng

trònh thïë giúái àïën giaãng daåy nhûäng lúáp ngùæn haån cho höåi viïn,



GS. TSKH. Àöî Nguyïn Khoaát nhêån kyã niïåm chûúng vinh danh Nhaâ

khoa hoåc “Coá Têm, Coá Têìm vaâ Coá Taâi”

àiïín hònh nhû Baãi giaãng “Mö hònh tñnh toaán vaâ Phûúng

phaáp mö phoãng trong xêy dûång àûúâng hêìm bùçng

phûúng phaáp TBM”; Baâi giaãng cuãa GS. Kenji Ishihara

(Nhêåt Baãn) taåi Haâ Nöåi “Nhûäng thaânh tûåu múái taåi Nhêåt

Baãn trong lônh vûåc thñ nghiïåm coåc vaâ xêy dûång tûúâng

vêy” Lúáp hoåc “Caác phûúng phaáp gia cöë nïìn múái - Caác

cöng trònh cuå thïí”; Trong nùm 2015 àaä töí chûác caác höåi thaão:

quöëc tïë: “Phûúng phaáp söë trong Àõa kyä thuêåt”; Höåi thaão Viïåt-

Nhêåt “ vaâ cûã nhiïìu thaânh viïn cuãa Höåi tham dûå caác höåi nghõ

quöëc tïë.

Höåi laâ thaânh viïn cuãa nhiïìu töí chûác quöëc tïë: Thaânh viïn

cuãa Höåi Cú hoåc Àêët vaâ àõa kyä thuêåt Quöëc tïë (ISSMGE) tûâ

1985; Thaânh viïn cuãa Höåi Àõa kyä thuêåt Àöng Nam aá (AGS-

SEA) tûâ 2006; Coá quan hïå húåp taác quöëc tïë vúái: Höåi Àõa Kyä

thuêåt Thuyå Àiïín (SGF), Viïån Àõa Kyä thuêåt Thuyå Àiïín (SGI),

Höåi Àõa Kyä thuêåt Nhêåt Baãn (JGS), Höåi Àõa Kyä thuêåt Àaâi

Loan (CTGS), Höåi Àõa kyä thuêåt Haân Quöëc (KGS), vaâ nhiïìu töí

chûác quöëc tïë khaác.

Àaåi höåi àaä bêìu BCH múái göìm 56 uãy viïn vaâ bêìu TS.

Phuâng Àûác Long laâm Chuã tõch Höåi nhiïåm kyâ 2015~2020.

Buöíi chiïìu cuâng ngaây, Höåi àaä töí chûác Höåi thaão.Taåi höåi

thaão àaä coá trïn 10 baáo caáo àûúåc trònh bêìy trïn töí söë 18 baáo

caáo coá trong tuyïín têåp baáo caáo.höåi thaão.

HÖÅI THAÃO BAÂN TROÂN “QUAÃN LYÁ, VÊÅN HAÂNH HÏå THÖËNG

CHIÏËU SAÁNG – THÛÅC TRAÅNG VAÂ GIAÃI PHAÁP”.

Ngaây 22/01/2016 taåi Haâ Nöåi, Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam

(CSVN) àaä töí chûác Höåi thaão baân troân “Quaãn lyá, vêån haânh hïå

thöëng chiïëu saáng – Thûåc traång vaâ giaãi phaáp”. Höåi thaão laâ dõp

àïí Höåi viïn cuãa Höåi, ngaânh CSVN àûúåc gùåp gúä vúái caác Böå,

Ngaânh, cú quan quaãn lyá àïí trao àöíi vïì nhûäng vûúáng mùæc caác

cú chïë, chñnh saách àêëu thêìu, quaãn lyá, vêån haânh vaâ àêìu tû

chiïëu saáng cöng cöång, nhùçm thuác àêíy ngaânh chiïëu saáng

(CS) phaát triïín bïìn vûäng.

PGS.TS Nguyïîn Höìng Tiïën, Cuåc trûúãng Cuåc Haå têìng kyä

thuêåt, Böå Xêy dûång, Chuã tõch Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam chuã trò

Höåi thaão. Cuâng tham dûå vïì phña Höåicoá caác Laänh àaåo Höåi, Ban

Thûúâng trûåc, àaåi diïån Thûúâng vuå Höåi, àaåi diïån caác Höåi viïn laâ

Laänh àaåo caác Cty TNHH möåt thaânh viïn Chiïëu saáng vaâ thiïët

bõ àö thõ; Cöng ty CP Boáng àeân Phñch nûúác Raång Àöng,.. Vïì

phña caác cú quan quaãn lyá Nhaâ Nûúác coá àaåi diïån Böå Xêy Dûång,

Böå Kïë hoaåch - Àêìu tû, Böå Giao thöng Vêån taãi, Böå Khoa hoåc -

Cöng nghïå cuâng möåt söë Ban, ngaânh àõa phûúng vaâ Trung

ûúng.

Vúái chuã àïì “Quaãn lyá, vêån haânh hïå thöëng chiïëu saáng -

Thûåc traång vaâ giaãi phaáp” laâ núi giao lûu gùåp gúä giûäa caác cú

quan quaãn lyá Nhaâ nûúác, Böå ngaânh, chñnh quyïìn àõa phûúng

vaâ caác doanh nghiïåp ngaânh chiïëu saáng hoaåt àöång saãn xuêët,

kinh doanh, quaãn lyá, vêån haânh hïå thöëng chiïëu saáng cöng

cöång taåi caác àõa phûúng. Höåi thaão àaä tiïëp nhêån trïn 20 baâi

tham luêån vaâ yá kiïën tham gia. 16 tham luêån, yá kiïën àûúåc trònh

baây taåi Höåi thaão àïìu têåp trung vaâo vûúáng mùæc, haån chïë khoá

khùn trong cú chïë, chñnh saách àêëu thêìu, cöng taác quaãn lyá,

vêån haânh hïå thöëng chiïëu saáng trong caác àö thõ, khu cöng

nghiïåp; Àõnh hûúáng, giaãi phaáp thaáo gúä vïì àõnh mûác, quy àõnh,

phên cêëp quaãn lyá vaâ cöng taác quy hoaåch, viïåc xaä höåi hoáa,

quyïìn lúåi caác nhaâ àêìu tû, kinh nghiïåm triïín khai cuãa caác

quöëc gia àûúåc caác àaåi diïån caác cöng ty caác àõa phûúng caác

chuã àêìu tû vaâ cho caác böå, ngaânh trao àöíi thaão luêån. Chñnh

saách àaä ài vaâo cuöåc söëng.

HÖÅI NGHÕ BCH KHOÁA VI HÖÅI MÖI TRÛÚÂNG XÊY DÛÅNG

VIÏåT NAM

Ngaây 27/2/2016, BCH Höåi Möi trûúâng Xêy dûång Viïåt Nam

khoáa VI àaä hoåp phiïn thûá nhêët kïí tûâ ngaây Àaåi höåi

(14/5/2015).

Tham dûå kyâ hoåp naây coá hún 50 uãy viïn BCH, trong àoá coá

caã caác uãy viïn tûâ caác àõa phûúng vïì dûå höåi nghõ. Mùåc duâ múái

traãi qua àúåt àiïìu trõ daâi ngaây, GS.TSKH Phaåm Ngoåc Àùng,

Chuã tõch danh dûå cuãa Höåi cuäng àaä tham dûå vaâ phaát biïíu vúái

höåi nghõ.

GS.TS. Nguyïîn Hûäu Duäng, Chuã tõch Höåi àaä trònh baây baáo

caáo hoaåt àöång trong nûãa cuöëi nùm 2015 vaâ phûúng hûúáng

hoaåt àöång nùm 2016 cuãa Höåi.

Höåi àaä coi cöng taác tû vêën, phaãn biïån vaâ giaám àõnh xaä höåi

laâ nhiïåm vuå troång têm. Höåi coá nhiïìu chuyïn gia tham gia

Chûúng trònh phaát triïín bïìn vûäng Quöëc gia; caác Tiïíu ban kyä

thuêåt cuãa Höåi àöìng nghiïåm thu Quöëc gia Nhaâ Quöëc höåi, sên

bay Phuá Quöëc, àûúâng sùæt trïn cao Haâ Nöåi; caác chuyïn gia

cuãa Höåi àaä tham gia àoáng goáp yá kiïën vïì caác chuã trûúng chñnh

saách cuãa Nhaâ nûúác trong caác höåi thaão vaâ trïn caác phûúng

tiïån thöng tin àaåi chuáng; Höåi àaä thûåc hiïån dõch vuå tû vêën àaánh

giaá àaáp ûáng yïu cêìu cuãa QCVN 09:2013/BXD vïì sûã duång tiïët

kiïåm vaâ hiïåu quaã nùng lûúång àöëi vúái höì sú thiïët kïë cöng trònh

thuöåc Dûå aán cöng trònh Vùn phoâng, Dõch vuå, Thûúng maåi vaâ

Nhaâ úã taåi lö àêët B4 Khu àö thõ múái Nam Trung Yïn, Cêìu Giêëy,

Haâ Nöåi.

Vïì hoaåt àöång NCKH, Höåi àaä tiïëp tuåc thûåc hiïån caác àïì taâi

àaä àùng kyá hoaân thaânh vaâo cuöëi nùm 2015. Caác Chi Höåi cuãa

Höåi àaä tham gia nhiïìu àïì taâi NCKH caác cêëp vúái caác böå, ngaânh

vaâ thaânh phöë vïì biïën àöíi khñ hêåu vaâ cöng trònh xanh; triïín khai

caác dûå aán húåp taác vúái Haân Quöëc, Nhêåt Baãn, Myä vaâ Thuåy Sô.

Hoaåt àöång khoa hoåc vêîn laâ àiïím maånh cuãa Höåi vaâ vêîn

àang àûúåc phaát huy. Hiïån Laänh àaåo Höåi àang tñch cûåc laâm

viïåc vúái Vuå Khoa hoåc Cöng nghïå vaâ Möi trûúâng, Böå Xêy dûång

vïì caác àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc nùm 2016 vaâ àùng kyá kïë

hoaåch caác àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc giai àoaån 2016 - 2020.

Höåi nghõ cuäng àaä àïì xuêët möåt söë phûúng hûúáng hoaåt

àöång cuãa Höåi trong nùm 2016.�



Öng Nguyïîn Höìng Tiïën, Chuã tõch Höåi Chiïëu saáng Viïåt Nam phaát

biïíu taåi höåi nghõ



Laâ tïn chuã àïì höåi thaão àûúåc Höåi Chiïëu saáng ViïåtNam töí chûác vaâo ngaây 15/4/2016 taåi Haâ Nöåi. Coáthïí noái àêy laâ chuã àïì khöng múái nhûng luön laâ

vêën àïì thúâi sûå àöëi vúái têët caã caác ngaânh noái chung vaângaânh chiïëu saáng Viïåt Nam noái riïng. Nhûng, cuängphaãi khùèng àõnh rùçng, viïåc töí chûác möåt höåi thaão khoahoåc quy mö, chêët lûúång vaâ hiïåu quaã ngay tûâ nhûängngaây àêìu Viïåt Nam tham gia Hiïåp àõnh Àöëi taác Kinh tïëChiïën lûúåc xuyïn Thaái Bònh Dûúng (TPP) laâ hïët sûácnhanh choáng, cêåp nhêåt vaâ laâ sûå cöë gùæng lúán.

Vúái 27 tham luêån cuãa caác nhaâ quaãn lyá, nhaâ khoahoåc, chuyïn gia kinh tïë vaâ caác doanh nhên trongngaânh chiïëu saáng Viïåt nam vaâ quöëc tïë àaä àûúåc trònhbaây vaâ thaão luêån. Höåi thaão cho thêëy bûác tranh khaá toaâncaãnh bïn caånh cú höåi, thuêån lúåi, thúâi cú lúán thò khoákhùn, thaách thûác cuäng khöng nhoã khi Viïåt Nam gianhêåp TPP àùåc biïåt trong àoá laâ ngaânh chiïëu saáng ViïåtNam.

Sûå kiïån Viïåt Nam gia nhêåp ASEAN nùm 1995 àûúåcxem laâ bûúác àöåt phaá trong tiïën trònh höåi nhêåp kinh tïëQuöëc tïë. Àïën nay, Viïåt Nam àaä kyá kïët, tham gia nhiïìuhiïåp àõnh quöëc tïë àùåc biïåt gêìn àêy nhêët laâ Hiïåp àõnhàöëi taác Kinh tïë Chiïën lûúåc xuyïn Thaái Bònh Dûúng(TPP). Viïåc tham gia caác hiïåp àõnh quöëc tïë FTA àaä coátaác àöång tñch cûåc túái sûå phaát triïín kinh tïë cuãa àêët nûúác,nêng cao nùng lûåc caånh tranh quöëc gia, doanh nghiïåpvaâ saãn phêím, giuáp xêy dûång vaâ hoaân thiïån nïìn kinh tïëthõ trûúâng theo àõnh hûúáng XHCN.

Viïåc gia nhêåp TPP múã ra cho caác doanh nghiïåpViïåt Nam nhiïìu cú höåi nhûng cuäng àêìy thaách thûác. Cúhöåi vïì xuêët khêíu vò TPP laâ möåt thõ trûúâng bao göìm caácthõ trûúâng lúán. Cú höåi tiïën túái xêy dûång cên bùçng caácquan hïå thûúng maåi vúái nhiïìu thõ trûúâng nhùçm traánhphuå thuöåc vaâo möåt thõ trûúâng khu vûåc àïí traánh ruãi rokinh tïë, vñ duå möîi nùm Viïåt Nam thûúâng nhêåp siïukhoaãng 20 tyã USD haâng hoáa tûâ Trung Quöëc. Cú höåi vïìthu huát vöën àêìu tû trûåc tiïëp nûúác ngoaâi (FDI) tûâ caácnûúác thaânh viïn TPP… Nhûng khoá khùn cuäng khöngnhoã àöëi vúái caác doanh nghiïåp, cuå thïí nhû caác doanh

nghiïåp trong ngaânh chiïëu saáng Viïåt Nam. Thaách thûáctûâ yïu cêìu cao vïì möi trûúâng, chêët lûúång saãn phêím,lao àöång… Àïí àûáng vûäng vaâ phaát triïìn trong möitrûúâng TPP, nhiïìu tham luêån vaâ yá kiïën phaát biïíu taåi höåithaão chó ra rùçng, ngaânh chiïëu saáng Viïåt Nam phaãi chuãàöång xêy dûång chûúng trònh haânh àöång tham gia vaâochuöîi giaá trõ toaân cêìu trong lônh vûåc chiïëu saáng, phaãihûúáng túái nhûäng saãn phêím thên thiïån vúái möi trûúâng.Chiïën lûúåc tiïët kiïåm nùng lûúång baão vïå möi trûúânghiïån nay khöng phaãi cuãa riïng quöëc gia naâo, ngaânhnaâo maâ laâ traách nhiïåm cuãa toaân xaä höåi. Ngaânh chiïëusaáng phaãi choån giaãi phaáp chiïëu saáng thên thiïån vúáimöi trûúâng vaâ hiïåu quaã seä goáp phêìn vaâo sûå nghiïåp tiïëtkiïåm nùng lûúång cuãa àêët nûúác.

Theo caác chuyïn gia kinh tïë, caác nhaâ khoa hoåcnghiïån cûáu trong lônh vûåc chiïëu saáng vaâ thûåc tïë chothêëy, nguöìn saáng LED àûúåc coi laâ giaãi phaáp thay thïëcaác nguöìn saáng truyïìn thöëng vúái nhiïìu ûu àiïím vûúåttröåi. Ngaânh chiïëu saáng coá thïí coi tiïët kiïåm àiïån nùnglaâm muåc phaát triïín bïìn vûäng cho doanh nghiïåp vaâ àêëtnûúác. Vò thïë cêìn phaãi nghiïn cûáu, àûa cöng nghïå hiïånàaåi vaâo saãn xuêët caác saãn phêím nguöìn saáng vaâ caác thiïëtbõ chiïëu saáng hiïåu suêët cao, kyä thuêåt chiïëu saáng húåp lyávaâ tiïët kiïåm àiïån. Àïí àaåt àûúåc hiïåu quaã cao, caác doanhnghiïåp phaãi húåp taác vúái caác Viïån nghiïn cûáu, caáctrûúâng àaåi hoåc trong vaâ ngoaâi nûúác trong viïåc nghiïncûáu vaâ ûáng duång cöng nghïå tiïn tiïën vaâo saãn xuêët.

Bïn caånh àoá, caác doanh nghiïåp rêët cêìn vai troâ cuãaHöåi Chiïëu saáng Viïåt Nam trong viïåc liïn kïët, húåp taácgiûäa caác doanh nghiïåp àïí nêng cao nùng lûåc caånhtranh quöëc tïë. Coá thïí noái, vai troâ cuãa Höåi rêët quantroång trong phaãn biïån, tû vêën, tham mûu vúái caác cúquan Nhaâ nûúác trong hoaåch àõnh chñnh saách liïn quanàïën ngaânh chiïëu saáng cuäng nhû kiïën nghõ, àïì xuêët àïíthaáo gúä nhûäng vûúáng mùæc, khoá khùn trong quaá trònhthûåc thi caác cú chïë nhùçm taåo moåi àiïìu kiïån töët nhêët coáthïí cho sûå phaát triïín bïìn vûäng cuãa caác doanh nghiïåptrong ngaânh chiïëu saáng Viïåt Nam.�

VÔNH HAÂ

CÚ HÖÅI VAÂ THAÁCH THÛÁC CUÃA NGAÂNH CHIÏËU SAÁNG VIÏåT NAM

TRÛÚÁC NGÛÚÄNG CÛÃA HÖÅI NHÊÅP QUÖËC TÏË

AÃnh: Xuên Huâng - Taåp chñ AÁnh saáng vaâ Cuöåc söëng

Documents

tapchinguoixaydung.vntapchinguoixaydung.vn/Images/file/Ruotthang3_4.pdf · 2016-10-07 · NGÖÔØI XAÂY DÖÏN G Cöëvêën GS.TS. Nguyïîn Maån h Kiïím Töíng biïn têåp