2019-10-09آ  rimski brojevi dekadni zapis binarni zapis oktalni zapis heksadekadni zapis nula 0 0 0

OD PODATAKA DO INFORMACIJA …

KOMUNIKACIJE

INFORMATIKA I RAČUNARSKE

KOMUNIKACIJE 2019/2020

PREDAVANJA:

Sreten Stojanović

kabinet 314 (III sprat)

VEŽBE:

Miloš Stevanović

kabinet 315 (III sprat)

SADRŽAJ PREDMETA Predavanja

1. Uvod u računarstvo i informatiku

2. Hardver računara

3. Softver računara

4. Računarske mreže

5. Internet

Vežbe - Laboratoriji za računarsku tehniku (III sprat)

1. EXCEL - Tabelarna izračunavanja

2. MATLAB - Matematičko-tehnička izračunavanja

Fond časova nastave

3 časa nedeljno predavanja

2 časa nedeljno laboratorijske vežbe

Predispitne obaveze studenta i završni ispit

Poeni Minimum

1. Prisustvo na predavanjima 5

2. Prisustvo na vežbama 5

3. Kolokvijum 1 30

4. Kolokvijum 2 30

Ukupno predispitne obaveze (1-4)

70 30

5. Završni ispit 30

Ukupno (1-5) 100 51

Ocenjivanje vrši se prema sledećoj tabeli

Poeni Ocena

51-60 6

61-70 7

71-80 8

81-90 9

91-100 10

Literatura

- Sreten Stojanović, Informatika i računarske komunikacije, Tehnološki fakultet Leskovac, 2011.

- Prezentacije (Predavanja, Vežbe: Excel, Matlab) www.tf.ni.ac.rs

http://www.tf.ni.ac.rs/

DIGITALNI RAČUNARI

To su digitalni elektronski uređaji koji obavljaju operacije isključivo nad digitalnim (binarnim) podacima

Koriste se za:

unos podataka

obradu podataka

skladištenje podataka

razmenu podataka

Osnovne karakteristike digitalnih računara:

- sačinjeni su od digitalnih elektronskih komponenti (hardver),

- izvršavaju odgovarajuće računarske programe (softver),

- obavljaju operacije nad digitalnim (binarnim) podacima.

Hardver je materijalni deo računarskog sistema.

U hardver spadaju različiti:

- elektronski - električni, - magnetni i - mehanički uređaji.

Softver je nematerijalni deo računarskog sistema.

To je skup računarskih programa koji izvršavaju određene zadatke.

PODELA RAČUNARA PREMA NAMENI

Računari opšte namene

služe za rešavanje različitih problema - kreiranje i obradu teksta, - kreiranje i obradu slika, - multimedije, - inženjerske proračune

Računari za specijalne namene

služe za rešavanje specijalizovanih problema

- server računari,

- računari u istraživačkim centrima

- automatski piloti u letelicama,

- računari u procesnoj industriji

PODELA RAČUNARA PREMA BROJU KORISNIKA

jednokorisnički (pesonalni) računari

višekorisnički (serverski) računari

Računar

Terminali

NEKADA DANAS

DANAS

PODELA RAČUNARA PREMA BROJU INSTRUKCIJA I PODATAKA

SI – Single Instruction (jedna instrukcija) MI – Multiple Instructions (više instrukcija) SD – Single Data (jedan podatak) MD – Multiple Data (više podataka)

Koliko instrukcija se istovremeno izvršava u jednom trenutku?

JEDNA PROGRAMSKA INSTRUKCIJA

(SI)

VIŠE PROGRAMSKIH

INSTRUKCIJA (MI)

SERIJSKI (SISD) MISD

JEDAN PODATAK (SD) Koliko podataka

istovremeno koristi jedna programska instrukcija? PARALELNI

(SIMD) ULTRARAČUNARI

(MIMD) VIŠE PODATAKA

(MD)

PODELA RAČUNARA PREMA VELIČINI

- personalni računari (mikro računari)

- računari srednjeg nivoa (mini računari)

- superračunari

Personalni računari (mikro računari)

Karakteristike:

- koriste najčešće jedan mikroprocesor - poseduju manje diskove i memorije, - imaju napajanje slabijeg kvaliteta, …

Vrste i namena:

- stoni PC, - notebook, - tablet računari

Računari srednjeg nivoa (mini računari)

Karakteristike:

- više RAM memorije,

- više procesora,

- veći broj hard diskova

- kvalitetnije napajanje

Vrste i namena:

- Serveri (baze podataka, Web, E-mail, …),

- CAD/CAM računari (za projektovanje i proizvodnju u industriji)

CAD – projektovanje uz pomoć računara

CAM – proizvodnja uz pomoć računara

Superračunari

Karakteristike:

- veliki broj ekstremno brzih procesora

- velika količina RAM memorije

- opslužuju veliki broj korisnika

- istovremeno izvršavaju veliki broj aplikacija

Namena:

- za potrebe vojske

- istraživačkih centara

- meteoroloških stanica

- velikih kompanija …

STRUKTURA DIGITALNIH RAČUNARA

Model današnjih računara zasnovan je na Nojman-ovoj arhitekturi.

Šema Nojmanove arhitekture računara

CPJ

UJ

Unutrašnja memorija

ALJ

Spoljašnja memorija

Ulazno- izlazni uređaji

CPJ – centralna procesorska jedinica (processor)

UJ – upravljačka jedinica

ALJ – aritmetičko-logička jedinica

Karakteristike Nojman-ove arhitekture

1. Računar poseduje memoriju u kojoj se čuvaju podaci i instrukcije programa.

2. Memoriji se pristupa adresiranjem memorijskih ćelija.

3. Instrukcije se izvršavaju sekvencijalno, sem ukoliko drugačije nije eksplicitno naglašeno (uslovno, iterativno).

Sekvencijalni Uslovni Iterativni

Načini izvršavanja instrukcija

adresa sadržaj

Memorijske ćelije

PODACI I INFORMACIJE

Šta su podaci? - Podatak je neka činjenica ili događaj do koga smo došli svojim čulima ili koristeći mernu opremu.

Podaci se mogu zapisivati pomoću: 1. brojeva, tekstova, 2. zvuka, slika, video sadržaja, …

Podaci (u opštem slučaju) ne moraju da poseduju neko značenje.

Podaci se skladište u računaru.

Šta je informacija? - Informacija je podatak ili skup podataka (sirovih ili obrađenih) koji imaju neko značenje.

Informatika je naučna disciplina koja se bavi: - proučavanjem tipova i strukture podataka, - оbrаdоm podataka u cilju izdvajanja korisnih informacija.

Obrađeni podaci se takođe skladište u računaru.

PREDSTAVLJANJE PODATAKA U RAČUNARU

Digitalni računari svoj rad baziraju na dva diskretna stanja koja se opisuju pomoću binarnih cifara 0 i 1.

 Podaci se u računaru predstavljaju pomoću niza binarnih cifara.

Kodiranje podataka

konverzija izvornih podataka u odgovarajuće binarne zapise.

Dekodiranje podataka

konverzija binarnih zapisa iz računara u podatke razumljive čoveku.

Realni svet Binarni svet

Izvorni podaci

Binarni podaci

Konverzija ili kodiranje podataka

Konverzija ili dekodiranje podataka

OSNOVNE ORGANIZACIONE JEDINICE BINARNIH PODATAKA

BIT (bit, b)

- bit je pojedinačni zapis 0 i 1

- bit je najmanja jedinica podataka

- bit se ne može pojedinačno adresirati u memoriji računara

Broj različitih zapisa od n bitova iznosi 2n

Primer.

n=1 n=2 n=3

1 0 0 0 2 0 0 1 3 0 1 0

4 0 1 1 5 1 0 0 6 1 0 1 7 1 1 0

8 1 1 1

1 0 0 2 0 1

3 1 0 4 1 1

1 0 2 1

BAJT (byte, B)

- bajt je grupa od 8 bitova (tj. 23):

1 B = 8 bit

- sa jednim bajtom (B) može realizovati 28 = 256 različitih zapisa.

 Bajt je najmanja količina podataka koja se može adresirati u računaru.

Dekadni broj

Binarni broj predstavljen sa 1B

0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 0 0 0 0 1 0 3 0 0 0 0 0 0 1 1 4 0 0 0 0 0 1 0 0 5 0 0 0 0 0 1 0 1 6 0 0 0 0 0 1 1 0 7 0 0 0 0 0 1 1 1

… … … … … … … …

248 1 1 1 1 1 0 0 0 229 1 1 1 1 1 0 0 1 250 1 1 1 1 1 0 1 0 251 1 1 1 1 1 0 1 1 252 1 1 1 1 1 1 0 0 253 1 1 1 1 1 1 0 1 254 1 1 1 1 1 1 1 0 255 1 1 1 1 1 1 1 1

Osnovne adresibilne jedinice podataka

Naziv formata Dužina u bitovima

Bajt 8

Memorijska polureč 16

Memorijska reč 32

Memorijska dvostruka reč 64

Veće količine podataka

1 kB = 1024 B = 210B = 1.024×103B

1 MB = 1024 kB = 220B = 1.048×106B

1 GB = 1024 MB = 230B = 1.073×109B

1 TB = 1024 GB = 240B = 1.099×1012B

BROJNI SISTEMI

Brojni sistem sastoji se od:

 skupa cifara,

 pravila za pisanje cifara.

Brojni sistemi dele se na pozicione i nepozicione.

NEPOZICIONI BROJNI SISTEMI

 Vrednost cifre u broju NE ZAVISI od njenog položaja u broju.

 Broj cifara za prikaz brojeva NIJE OGRANIČEN

 Aritmetičke operacije se teško izvode

Primer:

 rimski brojni sistem