T. C.

ÇANAKKALE ONSEKĠZ MART ÜNĠVERSĠTESĠ

BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR YÜKSEKOKULU

SPOR YÖNETĠCĠLĠĞĠ BÖLÜMÜ

50 YAġ VE ÜSTÜ BAYANLARIN FITNESS SPORUNA

KATILIM NEDENLERĠNĠN ĠNCELENMESĠ

MEZUNĠYET TEZĠ

Gökçe ĠNCE

ÇANAKKALE 2012

TAAHHÜTNAME

Mezuniyet Tezi/Projesi olarak sunduğum “50 Yaş ve Üzeri Bayanların Fıtness

Sporuna Katılım Nedenlerinin İncelenmesi ” adlı çalışmanın, tarafımdan, bilimsel ahlak

ve geleneklere aykırı düşecek bir yardıma başvurmaksızın yazıldığını ve yararlandığım

eserlerin kaynakçada gösterilenlerden oluştuğunu, bunlara atıf yapılarak yararlanılmış

olduğunu belirtir ve bunu onurumla doğrularım.

Tarih

…../…../……..

Gökçe ĠNCE

Ġmza

Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Müdürlüğüne,

Gökçe İNCE ‟ye ait 50 yaş ve üstü bayanların fıtness sporuna katılım nedenlerinin

incelenmesi adlı çalışma, jürimiz tarafından Spor Yöneticiliği bölümünde LİSANS TEZİ

olarak kabul edilmiştir.

Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Müdürlüğüne,

……………………………

Üye

……………………………

Üye

(Danışman)

…………………………….

Üye

…………………………….

Üye

……………………………

Üye

Akademik Unvanı , Adı Soyadı

Tez No : 082501024

Tez Savunma Tarihi

ONAY

………………………….

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Müdürü

…./…./…….

ÖZET

Bu araştırmanın amacı 50 yaş ve üstü bayanların fıtness sporuna katılım nedenlerinin

incelenmesidir. Araştırmaya Çanakkale ilinde bulunan b-fit spor salonundan ve belediye

spordan fıtness çalışmalarına katılan 50 bayan gönüllü katılmıştır. Bilgi toplama aracı

olarak araştırmacı tarafından anket uygulanmıştır .Anket soruları Tuğba KARAGÖZ‟ün

Gazi Üniversitesinde 2008 yılında yaptığı yüksek lisans tezinden alınmıştır. Anket soruları

çoktan seçmeli ve açıklamalı 17 sorudan oluşmaktadır. Bu sorular katılımcıların yaş,

eğitim, fıtness'a bakış açıları, spor alışkanlıkları, sportif çalışmalara ayırdıkları zaman,

fıtness öncesi ve sonrası değişimleri, fıtness sporunun kazandırdıkları, fıtness sporuna

katılımdaki beklentilerinin ve sağlık problemlerine çözüm bulmak amacı ile mi

yaptıklarına cevap bulmak ve bilgi toplamak amacı ile hazırlanmıştır. Elde edilen veriler

excel programında yüzde ve frekans, aritmetik ve standart sapma şeklinde analiz edilmiştir.

Araştırma sonucunda; bayanların spor faaliyetlerine genellikle haftada 3-4 gün

katıldıkları fıtness öncesi ve sonrası görünüşlerinde fark olduğu fıtness yapan bayanların

ilk beklentilerinin sağlıklı yaşamak olduğu bulunmuştur.

Anahtar kelimeler: Sağlık, Spor, Fıtness, Egzersiz.

ÖNSÖZ

Bu çalışmanın başlamasında ve yürütülmesinde gösterdikleri yakın ilgi, teşvik ve

desteklerinden dolayı öncelikle tez yöneticiliğini üstlenen danışman hocam Sayın, Yrd.

Doç. Dr. ÖZHAN BAVLI „ya teşekkürü bir borç bilirim.

ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa

TAAHHÜTNAME II

JÜRĠ ONAY III

ÖZET IV

ÖN SÖZ V

ĠÇĠNDEKĠLER VI

KISALTMALAR VII

TABLO LĠSTESĠ VIII

GRAFĠK LĠSTESĠ IX

1.GiriĢ ve Amaç 1

2.Genel Bilgiler 3

2.1.Sağlık 3

2.2.Spor 4

2.3.Sporun Sağlık Açısından Önemi 6

2.4.Egzersiz 7

2.5.Fiziksel Uygunluk 8

2.6.Fıtness 9

2.6.1.Fıtness‟ın Faydaları 9

2.6.2.Fıtness Antrenmanında Dikkat Edilmesi Gereken Konular 10

2.6.3.Kadın Ve Fıtness 10

2.6.4.Kadınların Fıtness‟a Katılım Nedenleri 11

3.YÖNTEM 12

3.1. Evren ve Örneklem 12

3.2. Veri Toplama 12

3.3.İstatiksel Analiz 12

3.4.Hipotez 12

3.5.Sınırlılık 12

4. BULGULAR 13

5. TARTIġMA ve SONUÇ 26

6.ÖNERĠLER 29

7.KAYNAKÇA 31

EKLER 34

KISALTMALAR

: Ortalama

Sd: standart sapma

%: yüzde dağılımı

WHO: Dünya Sağlık Örgütü

CDC: Amerika Birleşik Devletleri Hastalıkları Kontrol Merkezi

N:Kişi Sayısı

TABLO LĠSTESĠ

Tablo 1.Katılımcıların tanımlayıcı özellikleri

Tablo 2.Katılımcıların Medeni Durumu

Tablo 3.Katılımcıların öğrenim durumları n-%

Tablo 4.Katılımcıları tüketim alışkanlıkları n-%

Tablo 5. Katılımcılara fitnesin kazandırdığına inandığı özellikler n-%

Tablo 6. Katılımcıların çalışma tercihleri

Tablo 7. Katılımcıların en çok tercih ettiği aletler n-%

Tablo 8. Katılımların spor yapma süreleri

Tablo 9. Katılımcıların spor yapmasının davranışlarına olumlu etkisi n-%

Tablo 10. Katılımcıların sağlık problemleri

Tablo11. Katılımcıların fitness sporundan beklentileri n-%

Tablo12. Katılımcıların Fıtness Öncesi Görünüşlerinin Dağılımı

Tablo13. Katılımcıların Fıtness Sonrası Görünüşlerinin Dağılımı

Tablo14. Çalışmaya Ayırdıkları Zaman Süresi

.

GRAFĠK LĠSTESĠ

Grafik 1. Katılımcıların medeni durumunun yüzdelik dilimi

Grafik 2. Katılımcıların öğrenim durumlarının yüzdelik oranları

Grafik 3.Katılımcıları tüketim alışkanlıkları yüzdelik oranları

Grafik 4.Katılımcılara fitnesin kazandırdığına inandığı özelliklerin yüzdelik oranları

Grafik 5.Katılımcıların çalışma tercihleri yüzdelik oranı

Grafik 6.Katılımcıların en çok tercih ettiği fitnes aletleri

Grafik 7.Katılımcıların Spor yapma süresi

Grafik 8.Katılımcıların spor yapmasının davranışlarına olumlu etkisi

Grafik 9.Katılımcıların sağlık problemleri

Grafik10. Katılımcıların fitness sporundan beklentilerinin yüzdelik dilimi

Grafik11. Katılımcıların Fıtness Öncesi Görünüşlerinin Dağılımı

Grafik12. Katılımcıların Fıtness Sonrası Görünüşlerinin Dağılımı

1.GĠRĠġ VE AMAÇ

Günümüzde, hareket azlığı bir hastalık olarak nitelendirilmekte ve birçok ölümcül

hastalığın sebebi olarak gösterilmektedir. Kalp-Damar hastalıkları bu grubun başında

gelmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle, işimizi kolaylaştıran aletlerin günlük hayatın

vazgeçilmez bir parçası olması bedensel hareketsizliğin birinci nedenidir. Sedanter bir

yaşam tarzı ise birçok ciddi sağlık problemlerine neden olmaktadır. Çağımızın hastalığı

olarak nitelendirilen obezite ve kardiyovasküler hastalıklar başta olmak üzere kassal

zayıflık, postürel bozukluk, diyabet gibi birçok hastalıklar hareketsiz ve sedanter bireylerde

daha sık görülmektedir. Bu hastalıkların temelinde spor bilincinin eksikliği ve sporun bir

yaşam biçimi olarak hayatımıza yerleştirmememiz odak noktalardır(Cox ve ark 1999).

Vücut ağırlığının normal sınırlar içerisinde tutulması alınan ve harcanan kalorinin

eşit olmasına bağlıdır. Günümüzde mekanize olmuş toplumsal yaşam, hareketi azaltarak

harcanması gereken enerjiyi vücutta saklı tutmakta ve bu birikim dengeyi olumsuz yönde

bozmaktadır. Özellikle gelişmiş ülkelerde obezite başlı başına bir sağlık problemi olarak

değerlendirilmekte ve alternatif çözüm yolları üretilmeye çalışılmaktadır. Obezite ile baş

etmenin temelinde egzersiz, spor, sağlıklı beslenme vardır. Sporu yaşam biçimi haline

getirmiş toplumlarda çeşitli spor faaliyetleri ve spora olan ilgi artmıştır. Bireylerin

kendilerine ayırdıkları zaman sağlıklarına verdikleri değer optimal

düzeydedir(Rogerio1994; Shangold1990).

Hareketsiz bir yaşam süren insanların ruhsal ve fiziksel yapısı üzerinde meydana

gelen olumsuzlukların ve sağlık problemlerinin giderilmesi için özel amaçlı egzersiz

programlarına kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Spor fiziksel

uygunluğun korunmasında önemli oranda yardımcı olan bir faktördür. Uygun nitelik ve

nicelikleri egzersizlerle insan organizmasındaki biyokimyasal ve fiziksel uyumlar

gerçekleştirebilir. Böylece hastalık ve yaşlılığa bağlı kapasite kaybına karşı bir ölçüde

önlem alınmış olur. Tıp, egzersiz ve egzersiz bilimcilerinim çoğu fıtness(fiziksel

uygunluk)olarak belirli hareketleri yapabilme ve sonuca gidebilmenin fiziksel ve ruhsal

sağlık üzerine sağlıklı toplum oluşturulmasının yapı taşları arasında spor yapmanın büyük

bir yer tuttuğunu tüm dünya ülkeleri kabul etmektedir. Son yıllarda fiziksel egzersizlerle

ilgili katılım giderek artmaktadır. Bu ilgi egzersizin ruh ve beden sağlığındaki önemli

etkilerinin ortaya konmasına bağlıdır.

Ülkemizde yaşlılara hitap eden spor kompleksi bulunmamaktadır.50 yaş ve üzeri

bayanlar spora gereken önemi vermemektedir. Yaşlılıkla beraber organizmanın

yavaşlaması hareket kabiliyetindeki düşüş ile yaşlı bireyler de spor alışkanlık halinde

gelmelidir. Artan sağlık problemlerinin çözümlenmesi için yaşlılar egzersizin en iyi ilaç

olduğunu temel felsefeleri yapmalıdırlar. Spora katılımdaki amaçları sporu bir yaşam

biçimi haline getirmeleri olmalıdır. Spora giden bayanların temel amacı sağlık ve

hareketlilik olması gerekirken spora giden bayanların temel hedefi kilo vermektir. Sporun

yaşam biçimi alışkanlık haline getirmemeleri ülkemiz açısından büyük bir eksikliktir.

Fıtness ve kardiovasküler çalışma ve ölüm oranı arasında önemli bir ilişki vardır. Bu

bilinci yerleştirmiş bireyler spor salonlarına yönlenmektedir. Fıtness tüm yaştaki insanlar

ve özellikle kadınlar için önemli bir egzersiz programıdır.

Spor salonlarında uygulanan sportif faaliyetlerin amacında genel olarak güçlü ve

düzgün görünüme sahip olmak vardır. Sporun psiko-sosyal tutum ve davranışlara etkisi her

zaman ikinci planda kalmaktadır. Bugün ülkemizde büyük ilgi gören güzel bir vücut sahibi

olmak, dinç ve genç kalmak amacı ile bayanlar sportif faaliyetlere katılırlar. Temel hedef

eskiden olduğu gibi dinç ve güzel bir vücuda sahip olmak olduğu halde bu araştırmada

spor salonlarındaki fıtness egzersizlerine katılım nedenleri ön plana çıkmaktadır.

Egzersizin dış görünüşün dışında psikolojik ve sosyal açıdan olumlu değişim sağladığının

bilinmesi araştırmanın önemini daha da arttırmaktadır.

Araştırma konumuzda hedef alınan kadınların bu spora katılım nedenlerini

belirlemektir. Bu çalışmanın amacı kadınların egzersiz yapma sebeplerini ve egzersizin

onların yaşamlarındaki yerini anlayabilmektir.

2.GENEL BĠLGĠLER

2.1.Sağlık

Yaşam kalitesini arttıracak şekilde optimal düzeyde iyi olmak anlamına gelmektedir.

Doğumla başlayan biyolojik gelişmede yaşam kalitesini yüksek tutmak, psikolojik

olumsuzluklara karşı dirençli olmak, sağlıklı çevrede yaşamak, doğru beslenmek ve

hareketli olmak gibi elimizde olan faktörleri kontrol altında tutmaktır. Yaşam kalitesini

arttıracak şekilde optimal düzeyde iyi olmak anlamına gelmektedir. Sağlık insanların

yaşam biçimiyle doğru orantılıdır. Hipokrat asırlar önce “Eğer biz her ferde, ne çok az, ne

de çok fazla, doğru miktarda gıda ve hareket (spor) verebilseydik sağlık için en güvenli

yolu bulurduk” sözünü söylemiştir. Büyük Türk âlimi İbn-i Sina da “sağlığı korumanın üç

temel prensibi vardır; hareket (spor), gıda ve uykudur” diyerek sağlıklı yaşamın ana

hatlarını göstermiştir(www.erdalzorba.com).

Geçmişte sağlığın tanımı; hastalıklardan uzak olma diye ifade edilirdi. 1900‟lerin

başında ölümlerin büyük bir kısmı bakteri ve virüslere bağlı enfeksiyon hastalıklar olarak

tanımlanırdı. 20. yy sonlarında tıp biliminin ilerlemesi ile enfeksiyonel hastalıklarında

önemli azalma, tedavi yöntemlerinde de büyük gelişmeler olmuştur. Sonuçta da

hastalıkların birçoğundan korunabilir hale gelinmiştir.

Sağlığın yaşam tarzımızla yüksek ilişkisi olduğu kabul edilmektedir. Birçok

enfeksiyon hastalıkları kontrolümüz altındadır. Sağlık faktörleri ve ölüm arasındaki ilişkide

en belirleyici özellik seçtiğimiz hayat tarzıdır. Artık şu gerçek ki tıbbi teknolojinin

avantajları, tıpta koruyucu özelliklerde ilerlemeler ve yaşam standartlarının yükseltilmesi,

daha iyi ve daha uzun yaşama şansını doğurabilmektedir. Hastalıkların kontrol altına

alınması ile birlikte insanların hayattan beklentileri de artmıştır. Günümüzde ise bu

beklenti uzun ve sağlıklı bir yaşam tarzı olarak 75 yaşları civarındadır. Bazı araştırmaların

tahminlerine göre, tıpta ilerleme ve koruyucu önlemlerin artması ile birlikte çocuklarınızın

ve torunlarınızın beklentisi ise yaklaşık 85 yaş civarında olması

düşünülmektedir.(www.erdalzorba.com)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), “sağlığı sadece hastalıklardan ve mikroplardan

koruma değil, bir bütün olarak fiziki, ruhi ve sosyal açıdan iyi olma hali” olarak

açıklar.(www.ttb.org.tr)

Yaşadığımız çağa göre ise; duygusal, ruhsal, zihinsel (entelektüel), toplumsal,

mesleki ve fiziksel olarak sağlıklı olma hali olarak açıklanabilir.

Sağlık esasen hayat tarzınız davranışlarınızla etkilediğiniz çevrenizle çok sıkı bir

ilişki halindedir. Bu nedenledir ki, zaman süreci içerisinde davranışlarınız ve yaşantınızda

meydana gelen değişiklikler sağlık konusunda çok yeni boyutların oluşmasına sebep

olmuştur

Amerika Birleşik Devletleri hastalıkları Kontrol Merkezi (CDC) sağlıklı ve uzun

ömürlü olmada 4 ana faktör üzerinde durmuşlardır. Bunlar;

Düzenli Yaşam Alışkanlıkları (Sağlıklı davranış) %51

Fiziksel çevre %20

Kalıtımsal özellikler %20

Enfeksiyon ve sağlık tedavi servislerinin niteliği, %09

2.2.Spor

Spor, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın temel unsuru olan insanın beden ve

ruh sağlığını geliştirmek, kişiliğin oluşumunu, karakter özelliklerinin gelişimini sağlamak,

bilgi, beceri ve yetenek kazandırarak çevreye uyumu kolaylaştırmak, kişiler, toplumlar ve

uluslararasında dayanışma, kaynaşma bağını sağlamak, kişinin mücadele gücünü arttırmak

yanında belirli kurallara göre, rekabet ölçüleri içerisinde mücadele etme, heyecan duyma,

yarışma ve yarışmada üstün gelme amacıyla yapılan faaliyetler olarak da tanımlanabilir

(Yetim 2000).

Karaküçük (1999)‟e göre; spor, rekreasyonel bir araç olarak insanların;

endüstrileşmeyle beraber açıkça hayat ve iş birimlerini değiştirmeleri sonucu, şehir ve

endüstriyel ortamlara taşınmaları, bir taraftan uygarlaşma ve hayat standardının

yükselmesi, diğer taraftan negatif olarak zihinsel ve fiziksel eksikliklerin ortaya çıkardığı

olumsuzlukları gidermek için önemli fonksiyonlar üstlenmiştir. İçinde bulunduğumuz

çağda spor, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Sportif aktivitelerde yer

almak, insanın kişiliğini geliştirmede ve günlük hayatımızda artarak devam eden

streslerden kurtulma açısından oldukça önemlidir.

Spor, insanın kendi kendisini disipline etmesine, karşılaşacağı psikolojik ve

fizyolojik

Problemleri yenmesine yardım eder (Kaya ve Gökdemir 1996).

Spor toplum hayatına çok değişik yollardan girmiştir. Bireylerin her zaman ilgisini

çekmeyi başarmış, öyle ya da böyle insanları etkisi altına almış toplumsal bir olgudur.

Toplumdaki her bireyin değişik beklentilerine beklentileri oranında cevap vererek,

toplumsal hayatta belli bazı görevler üstlenmiştir. Kitleleri kendine bağlayan, onlar için

vazgeçilmez zevkler, ihtiyaçlar doğuran bu olgu, artık toplumsal bir kurum olduğunu kabul

ettirecek bir noktaya gelmiştir (Kılcıgil 1998).

Sporun uluslararası dostluk ve barış ile ülke ekonomisine getirdiği olumlu katkılar

da vardır. Ayrıca, günümüzde gerek basın yayın organlarının spora yaklaşımı, gerekse

insanların stresten kurtulma, vücutlarını formda tutma çabaları ve hepsinin ötesinde sporda

kazanılan uluslararası başarılar, toplumun günlük yaşamında ve moral düzeyinde oldukça

önemli hale gelmiş, spora önemli bir boyut da kazandırmıştır. Nitekim günümüzde spor

yapmak, sportif aktivite içinde bulunmak, uygar insan olmanın da koşulları arasında yer

almıştır (Sunay; Saracaloğlu 2003).

Sportif etkinlikler hem beden ve ruh sağlığını bir bütünlük içinde geliştirebilen, hem

de bireyin kendisinin fiziksel yeteneklerini tespit edebilmesi, kendi gücü ve cesareti

hakkında bilgi sahibi olabilmesi için güzel bir yoldur. Aynı zamanda sportif etkinlikler

aracılığıyla kişi kendisiyle, doğayla, zamanla ve başkalarıyla yarışmayı ve sonucunda

kazanmanın da kaybetmenin de kabullene bilirliğini öğrenmektedir. Belirli kurallara

uymanın gerekliliği, işbirliği ve yardımlaşma, başkalarının haklarına saygı, bir gruba ait

olmanın yarattığı doyum ve güven sportif etkinliklerle ulaşılabilecek pek çok kazanımdan

sadece bazılarıdır (Öztürk; İnce 1994).

Green ve Hardman (2005)‟a göre fiziksel aktivite, fiziksel uygunluk ve sağlık

arasındaki ilişkiyi anlamak önemlidir. Fiziksel aktivite, yoğunluğu ve sıklığı günden güne

değişiklik gösterebilen, işe, okula yürüme gibi kaçınılmaz aktiviteler ya da spor gibi

gönüllü aktiviteleri kapsar. Diğer yandan, fiziksel uygunluk, kardiyopulmoner ve kas

sistemlerinin hareket etmek için enerji kullanma becerisinin psikolojik değişkenidir.

Fiziksel olarak aktif yetişkinler, aktif olmayan akranlarından daha üst düzeyde fiziksel

uygunluğa sahiptir. Son olarak, sağlık sadece hastalık veya zayıflığın olmaması değil, aynı

zamanda fiziksel, mental ve sosyal olarak iyi olma durumudur.

Çocukluk ve yetişkinlik dönemindeki kişilerde fiziksel yönden aktif olmanın

faydaları şunlardır:

- Fiziksel uygunluğu arttırır.

- Kas kuvvetini arttırır.

- Esnekliği arttırır (Green;Hardman2005).

1982 Anayasasının 59.maddesinde Devlet her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve

ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır, sporun kitlelere yayılmasını teşvik eder, başarılı

sporcuyu korur. Burada asıl amaç, elit sporcu yetiştirmek değil, elit sporcuyu yaratan geniş

tabanlar oluşturmak, sağlıklı bir toplumun sağlıklı, mutlu, yapıcı, yaratıcı, çalışkan

bireylerini yetiştirmek için katılımı yüksek düzeyde tutmak olmalıdır (Kirazoğlu2003).

2.3.Sporun Sağlık Açısından Önemi

Yaşam genelde hareket ile tanımlanır. Tarih boyunca uygarlık, gün geçtikçe büyük

gelişmeler göstermiştir. Artık otomasyon ve mekanizasyon insan yaşantısında büyük bir

yer tutmaktadır. Her gün insanın rahatlığı için yeni bir alet geliştirilmektedir. Bulaşık

yıkamaktan, ekmek kesmeye kadar her şey aletlerle yapılmaktadır. Gerek genel üretimde,

gerekse günlük yaşantı da insan her dakika daha az aktif olmaktadır. Örneklemek

gerekirse; genel üretimdeki insanın fiziksel aktivitesi 19. Yüzyılda%92 oranındaydı.

Günümüzde ise bu oran gelişmiş ülkelerde % 28‟ in altına düştü. Açıkça bilinmektedir ki,

insan organizması uygarlık geliştikçe daha az hareket etmek zorunda kalmaktadır. Hareket

azlığının organizma üzerindeki olumsuz etkileri düşünülmeden, her geçen gün yeni bir alet

geliştiriliyor. İnsanlar, rahatlığımız içindeyip, bu aletleri alıyorlar. Hareket azlığının insan

vücudu üzerindeki olumsuz etkileri çok fazladır. İnsanlar eski çağlarda, yaşamını

sürdürebilmek, vahşi hayvanlara karşı savaşabilmek, güçlü doğa koşullarına göğüs

gerebilmek ve beslenebilmek için güçlü olmak zorundaydılar. Sürekli bir savaşın

içindeydiler(Akgün1989).

Günümüzdeki hareketsiz bir yaşam tarzı, yeni bir hastalık grubunun doğmasına

neden oldu. Bu hastalık grubuna Hypokinetic Disease (hareket azlığı hastalıkları) adı

veriliyor. Artık bu hastalıklar günümüzde en çok can alan, bir hastalıklar grubudur. Kalp-

Damar hastalıkları bu grubun başını çekmektedir. Hareket azlığı ile başa çıkmak, insanın

yaşam kalitesini yükseltmek, insanı fiziksel anlamda günlük yaşamdaki etkinlikleri daha

kolay yapar hale getirebilmek amacıyla “yaşam boyu spor” olgusu doğdu. Bu olgu çeşitli

dönemlerde, çeşitli ülkelerde değişik isimlerle anıldı. Kimi zaman “herkes için spor”, kimi

zaman “sağlık için spor”, kimi zaman “kitle sporu ”denildi (Bengü1983).

İbn-i Sina Kanun kitabında, yetişkinler için rejim başlığı altında egzersiz ve diyet

konularında ilginç açıklamalarda bulunur. “Derin ve hızlı solumaya neden olan iradi

hareketler” olarak tarif ettiği egzersizlerin, düzenli yapılması halinde, karakter oluşumu ve

bedensel dengeler üzerinde olumlu etkiler yapacağını vurgulayan filozof, egzersizleri iki

kısma ayırır. Birincisi, günlük faaliyetlerimiz de kendiliğinden gerçekleşen çalışma,

yürüme, oturup kalkma türü egzersizleri, ikincisi ise düzenli ve amaçlı olarak yapılan

egzersizlerdir. Cirit, koşu, güreş gibi spor dallarıdır.

Her organ için uygun egzersizler bulunduğunu vurgulayan İbn-i Sina, göğüs ve

solunum aygıtı için yüksek sesle bağırmanın, şarkı söylemenin ve derin nefes alıp

vermenin yararlı olacağını söylemektedir. Böylece göğüs genişler, ten canlanır ve

güzelleşir; ağız, boğaz, dil ve ense kasları çalışır. İbn-i Sina, egzersizlerin yapılma

zamanlarını da ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Ona göre egzersizler vücut temizken ve mide

tamamen boşken yapılmalıdır. Her tür spor için, vücudun dengeli olduğu durum tercih

edilmelidir. Çalışmaya başlamadan önce vücuda masaj yapılmalıdır. Egzersizler için ılık ve

sakin ortamlar tercih edilmelidir. Bunun için yazın akşam, ilkbaharda öğle saatleri daha

uygundur(Karaca 2004)

2.4.Egzersiz

Fiziksel aktivite, iskelet kaslarının kasılması sonucunda üretilen, bazal düzeyin

üzerinde enerji harcamayı gerektiren bedensel hareketlerdir. Egzersiz ise fiziksel

aktivitenin alt sınıfı olarak kabul edilir. Planlı yapılandırılmış, istemli, fiziksel uygunluğun

bir ya da bir kaç unsurunu geliştirmeyi amaçlayan sürekli aktivitelerdir. Egzersizin amacı

oksijen dağılımını ve metabolik süreçleri yoluna koymak, kuvveti, dayanıklılığı

geliştirmek, vücut yağını azaltmak, kas-eklem hareketlerini iyileştirmektir. Bütün bu

yararlar iyi bir sağlık için gereklidir ve herkes günlük yaşamına rutin bir egzersiz programı

katmalıdır. Egzersiz için genç-yaşlı ayırımı yoktur. Bununla birlikte yorucu egzersizin

riskleri vardır. Haftada 3 kez, 20 dakika ve yukarısı bir egzersiz yeterlidir. Haftada 5 kere

ya da daha fazla seanslar için 15–25 dakikalık süreler üst düzey yarar

sağlar(A.f.a.a;1995).Egzersize başka bir bakışla bir amaca yönelik hareketler bütünü de

denebilir. Vücudu çalıştırmak için yapılan hareketleri, idmanları egzersiz olarak

adlandırabiliriz. Egzersiz oyun, jimnastik, spor gibi eğitici ve beceri kazandırıcı bütün

vücut alıştırmaları ve çevik, güçlü, dayanıklı, dinç, sağlıklı olmak, vücudun güzelliğini

korumak, gelişimini sağlamak amacı ile yapılan aletli ya da aletsiz alıştırmalar bütünüdür.

Eşanlamlısı öz Türkçemizde idman kelimesi ile geçmektedir. Sağlıklı olmanın anlamı

genelde hasta olmamak olarak bilinir. Oysa günümüzde sağlıklı olmanın anlamı daha

fazladır. Fiziksel, zihinsel, sosyal, entelektüel ve ruhi görünüm sağlığının bütünü sağlıklı

olmak demektir. Bunun da anahtarı egzersizdir. Egzersiz yapılmadan bu bütünü sağlamak

mümkün değildir. Yaşam boyu egzersizin temel amacı; hareketsiz bir yaşantının neden

olduğu organik, psikolojik ve fiziki bozuklukları önlemek veya yavaşlatmak beden

sağlığının temeli olan fizyolojik kapasiteyi yükseltmek, fiziksel uygunluğu ve sağlığı uzun

yıllar muhafaza etmektir.

Gelişmiş ülkelerden başlayarak egzersize olan ilginin artışındaki nedeni biyolojik,

psikolojik ve sosyal bir dengeleme ihtiyacı şeklinde açıklamak mümkündür

(Zorba;Ziyagil1995).

2.5.Fiziksel Uygunluk

Fiziksel uygunluk; kassal çaba harcayarak verilen bir görevi yapma kapasitesidir.

(Özcan;Dursun1995).Fiziksel uygunluk, bireyin günlük ve rekreasyonel hareketleri

yapabilmesidir. Fiziksel uygunluk kardiyovasküler dayanıklılık, kas kuvveti, kassal

dayanıklılık, vücut kompozisyonu ve vücut öğelerinden oluşmaktadır. Fiziksel uygunluğun

sedanter toplumda düşük, sporcularda yüksek oluşu çeşitli çevrelerde tartışma konusu

olmakta ve herkesin iyi bir fiziksel uygunluğa sahip olmasının gerekliği üzerinde

durulmaktadır(Zorba2004). Uygulanan düzenli egzersizler sonunda fiziksel uygunluğa

erişilip, bu uygunluğun en üst düzeyde sürdürülmesi sağlanmaktadır. Hareketlerin doğru

yapılmasını ve fiziksel dayanıklılıkla ilgili olarak vücudun mevcut kondisyon durumunu

ifade eder. Buna göre fiziksel uygunluğu süresi 20 – 60 dakika arasında olmalı, egzersiz

tipi ise büyük kas gruplarını kullanan ritmik aerobik yapıya sahip ve sürekli uygulanabilen

aktivitelerden oluşmalıdır.

2.6. Fıtness

Sağlıklı ve formda olmaktır. Birçok egzersize dayalı bir spordur. Fitness kelimesi

sözlüklerde “uygunluk, sağlık” olarak yer alır. Dilimize de fitness olarak girmiştir. Fit

olmak demektir. Bilindiği gibi fit olmak demek orantılı olmak, ödeşmek anlamlarını da

içerir. Spor ve egzersizle uğraşanlar fit olmayı vücudun orantılı ve kuvvetli olmasını

belirtmek için kullanırlar. Fit olan vücut orantılıdır, sağlıklıdır. Hastalıklara karşı

dirençlidir. Kas ve kemik yapısı sağlamdır. Tüm organlar gerektiği gibi çalışır. Hatta

ortalama verimliliğin daha da üzerindedir. Dolayısıyla fit vücut daha sağlıklı, iyi ve uzun

yaşar. Fitness vücudun fiziksel aktiviteleri sıkıntı ve sakatlık olmadan gerçekleştirebilme

durumu olarak tarif edilir. Birçok insan günlük çalışmaları sırasında fiziksel aktivite ile çok

karşılaşmamaktadır. Dengeli bir fitness programının günlük yaşama dâhil edilmesini

hastalık ve rahatsızlık riskini azalttığı gibi çalışma yeteneğini de arttırdığı kanıtlanmış bir

gerçektir.( www.Sporıumfıtness.com)

Diğer bütün sporlardan farklı bir hedef olarak, bütün kasların tek tek aletli ya da

aletsiz çalıştırılmasıyla sıkılaştırılması ve güçlendirilmesi amaçlanır. Bütün sporlar

dallarının temelidir. Çünkü her spor dalında vücutta ağırlıklı kullanılan kas grupları vardır.

Bu kas gruplarına kondisyon kazandırılması için yapılan egzersizlerin pek çoğu fitness

egzersizlerine başvurulur(Karagöz2008).

Her kişiye ve belirlenen amaca göre antrenman programları farklılık arz eder. Fitness

sporunda kesin bir antrenman standardından söz edilemez. Yani her yaşın ve vücut tipinin

birbirinden farklı olarak; bir uzman tarafından takip edilen çalışma programı olmalıdır. Bu

spor belirli kalıp ve hedefleri olmadığından dolayı her yaşta yapılabilir. Örneğin 16

yaşında ya da 55 yaşında bu spora başlayabilirsiniz. Bu sporun vücut geliştirmeden iki

farkı bulunur: Öncelikle gelişmek için değil, sağlık için yapılır. Ayrıca bir fitness

antrenmanında kardiyovasküler çalışma (koşmak, pedal çevirmek gibi sizi nefes nefese

bırakacak, kalori harcatan ve zindelik sağlayıcı egzersizler) ağırlık çalışması ile birlikte

yapılır. Bu nedenle kaslar fazla büyümez, sadece sıkılaşır ve estetik bir görünüm

alır(Karagöz2008).

2.6.1.Fıtness’ın Faydaları

Fitness sporu vücutta endorfin, östrojen veya testesteron hormonu salgılanmasını

arttırıcı özelliğe sahiptir. Bu da kişinin kendisini psikolojik olarak daha iyi ve zinde

hissetmesini sağlar. Vücudun forma girmesi de özgüveni arttırır. Metabolizmayı

hızlandırır. Enerjiyi arttırır. Uykuyu düzenler. Psikolojik iyileşme sağlayarak stresten

uzaklaştırır. Daha sağlıklı ve hızlı düşünmeyi sağlar. Kalp ve damar sistemini güçlendirir.

Uzun dönemli fitness sporuyla uğraşanların kanser ve kalp krizine yakalanma riski, eskiye

kıyasla düşer. Kalori yakmayı ve vücudun enerji sistemini düzenlediğinden sağladığından

şeker hastaları için de önerilir(Yıldırım 1991).

2.6.2.Fıtness Antrenmanında Dikkat Edilmesi Gereken Konular

Antrenmana başlamadan önce risklerini öğrenmek gerekir. Uygun kıyafet giyilmeli

ve özellikle spor ayakkabı seçimine dikkat edilmelidir. Uzman eğitmenlerin vereceği

antrenman programına uyulmalıdır. Sakatlanmamak için antrenman öncesi streching

hareketleriyle adalenin ısınması gerekmektedir. Ağırlık egzersizinde hareketlerin nizami

yapılması önemlidir. Yeni başlanıyorsa hafif bir antrenman uygulanmalı zamanla ağırlıklar

arttırılmalıdır. Ayrıca fitness sadece antrenmana dayanmaz, düzenli bir yaşamı ve kontrollü

bir beslenmeyi de gerekli kılar. Beslenme konusu fitness yapanlar için çok önemlidir ve bu

sporda başarının temel ayaklarından biridir(Tatar 2001).

2.6.3.Kadın Ve Fıtness

Günümüzde kadınlar sağlıklı yaşam ve sağlık için spor yapma arzusu ile fıtness

sporuna yönelerek vücudunu forma sokmaya çalışmaktadır. Fıtness‟da kullanılan halter,

bar, dambıllar ve büyük makinelerin oluşturduğu istasyonlar bayanların vücudunu

şekillendirip sıkılaştırmakta ve yağ yakımını hızlandırmaktadır. Fiziksel kondisyon

seviyesinin arttırılması için çok amaçlı aletler kullanılmaktadır.

Burada birbirine karıştırılan iki kavram vardır. Fıtnees ve vücut geliştirme

birbirinden farklı değerlendirilmelidir. Fıtness yapmaktaki amaç kaslılığı saplamak değil

formda ve sağlıklı bir vücuda sahip olmaktır. Vücut geliştirme ise yarışmalara dayalı daha

kompleks bir alandır. Bayanların büyük bir kısmı ağırlık çalışmaları veya vücut geliştirme

çalışmalarını yaptıkları zaman kaslarının çok gelişeceğini erkek görüntüsü kazanıp kadınsı

yapılarının bozulacağını sanırlar. Bu yanlış bir düşüncedir Aletli ve aletsiz vücut geliştirme

profesyonellerce yarışmaya yönelik yapılmadıkça kadın doğal yapısını bozarak erkeksi

görünüm vermez. Bilinçli ve sağlık için spor yapıp formda olan sayısız kadın varken, sporu

para ve profesyonel amaçlı yaparak, ilaç ağır yüklenmeler ve çeşitli yollarla kadınlıktan

çıkıp estetiğin yok olduğu örneklere bakıp bu spordan kaçınmak esasında kadınların daha

büyük bir sorunu haline gelir(Erıcan 2000).

Birçok spor akademisinde ve tıp kuruluşunda yapılan deneylerden kişinin

kaldırabileceği kilonun %40 ve altındaki kilolarla yapılan çalışmalar (setleri 10 tekrar

üzerinde olan)kasları büyütmemekte ancak kuvvetlendirip forma sokarak şekil

kazandırmaktadır. Diyet ve sadece aerobik çalışmalarla zayıflayan bayanların vücutlarında

deformasyon görülmekte yaş arttıkça bu daha da çok ortaya çıkmaktadır. Vücutlarında

sarkmalar bacaklarında selülit ve yağ birikir. Fıtness bu açıdan çok önemlidir. Bu bilinci

almış kadınlar gün geçtikçe fıtness sporuna ve salonlara akın etmektedir. Fıtness düzenli

bir programı gerektirir ve uygulandığında etkili sonuçlar verir. Egzersizler sistematik ve

düzenli olmalıdır. Bayanların akıllarına taktıkları en önemli konu tartıdır. Oysa kas dokusu

yağ dokusundan yoğunluk olarak daha ağır olup daha az hacim yapar. Metabolizma hızı bu

anlamda çok önemlidir. Metabolizması düşük çalışan bayanlar yağlanmaya daha

meyillidir. Bu nedenle bireyler kendi vücut yapısının farkında olmalı seçtiği sporu bu

kritere göre yapmalıdır(Anman 2005).

2.6.4.Kadınların Fıtness’a Katılım Nedenleri

Katılımcıların fıtness branşı için spor salonlarında bulunma ve egzersizleri

gerçekleştirme sebepleri çeşitlidir. Bazı kadınlar için sağlıklı olmak önemliyken, bazıları

estetik kaygıları nedeniyle katılmaktadır. Diğer yönü ise psikolojik olarak rahatlama ve

stresten kurtulma amacıyla katılırlar. Katılım sebepleri bireyseldir.

Günlük yaşamın bir parçası olan egzersizin, kadınların yaşamına ne gibi katkıda

bulunduğunun bilinmesinde katılımı arttırmıştır. Egzersizin sağladığı psikolojik faydalar,

bilimsel araştırmalara konu olmuştur. Bu yönüyle kadınlar tarafından daha iyi hissetme ve

rahatlama kavramlarıyla açıklanmış, bir sebep olarak sunulmuştur(Uğur; Baysaling2002).

3.YÖNTEM

Bu bölümde araştırmanın evren ve örneklemi, verilerin toplanması ve çözümlenme

yolları açıklanmıştır.

3.1. Evren ve Örneklem

Araştırmanın evrenini, Çanakkale Belediye Spor Kulübünde ve Çanakkale B-fit

şubesinde spor salonu çalışmalarına katılan(yeni başlayan, düzenli devam eden ve aktif

olarak spor yapan) 50 bayan oluşturmaktadır. Katılımcıların yaş aralığı 50 yaş ve üstü

bayanları kapsamaktadır.

Bu çalışmanın evreninin 50 kişi olmasından dolayı örneklem alma yoluna

başvurulmamıştır.

3.2.Veri Toplanması

Bu çalışmada, veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Anket çalışmacı

tarafından hazırlanmıştır. Anket soruları çoktan seçmeli ve açıklamalı 17 sorudan

oluşmaktadır. Bu sorular katılımcıların yaş, eğitim, fıtness'a bakış açıları, spor

alışkanlıkları, spor çalışmalarına ayırdıkları zaman, fıtness öncesi ve sonrası değişimleri,

fıtness sporunun kazandırdıkları, fıtness sporuna katılımdaki beklentilerinin ve sağlık

problemlerine çözüm bulmak amacı ile mi yaptıklarına cevap bulmak ve bilgi toplamak

amacı ile hazırlanmıştır.

3.3.Ġstatiksel analiz

Çalışmadaki veriler excel programında yüzde ve frekans, aritmetik ve standart sapma

şeklinde değerlendirilmiştir.

3.4.Hipotez

50 yaş ve üstü bayanların fitness sporuna katılım amaçları birbirinden farklıdır.

50 yaş ve üstü fitness yapan bayanların eğitim düzeylerine göre beklentileri

farklıdır.

3.5. Sınırlılık

Bu çalışma50 katılımcı ile sınırlandırılmıştır.

Çalışma 70 gün ile sınırlıdır.

Çalışma Çanakkale ilinde bulunan B-fit spor ve sağlık merkezi ile Belediye

spor kulübünde yapılmıştır.

Çalışma 50 yaş ve üstü bayanlarla sınırlandırılmıştır

4.BULGULAR

Araştırmanın bu bölümünde toplanan verilerin istatistiksel analizi sonrası elde edilen

bulgular yer almaktadır.

4.1.Katılımcıların Demografik Özellikleri ile Ġlgili Bulgular

Tablo 1.Katılımcıların tanımlayıcı özellikleri

DeğiĢkenler N X SS

YaĢ (yıl) 50 54,1 3,1

Kilo (kg) 50 73,1 11,5

Boy (cm) 50 161,7 5,6

Aylık Gelir (TL) 50 1600,0 850,1

Yapılan çalışma da, katılımcıların yaş ortalaması 54±3,1 - kilo ortalamaları

73,1±11,5 - Boy ortalamaları 161,7±5,6 ve aylık gelirleri ise 1600,0±850,1 olarak

bulunmuştur.

Tablo 2.Katılımcıların Medeni Durumu

Medeni durum N %

Evli 40 80

Bekâr 10 20

Katılımcılar üzerinde yapılan araştırma doğrultusunda 40‟ının evli, 10‟ unu ise

bekâr olduğu bulunmuştur.

Grafik 1. Katılımcıların medeni durumunun yüzdelik dilimi

Katılımcıların %80‟i evli %20‟si bekâr olarak bulunmuştur.

Tablo 3.Katılımcıların öğrenim durumları n-%

Öğrenim Durumu N %

Ortaokul 5 10

Lise 12 24

Üniversite 32 64

Diğer 1 2

Toplam 50 100

Yapılan çalışmada katılımcıların öğrenim durumlarının araştırılmasında 5 kişinin

Ortaokul, 12 kişinin Lise, 32 kişinin Üniversite ve 1 kişinin Hiç okula gitmemiş kişilerden

olduğu ortaya çıkmıştır.

Grafik 2. Katılımcıların öğrenim durumlarının yüzdelik oranları

Çalışma sonucunda katılımcıların %64‟ünün üniversite,%24‟ünün lise,%10‟unun

ortaokul,%2‟sinin diğer yani hiç okumamış veya terk gibi nedenler ile okula gitmedikleri

bulunmuştur.

Tablo 4.Katılımcıları tüketim alışkanlıkları n-%

AlıĢkanlıklar N %

Çay 24 48

Sigara 13 26

Gazlı içecek 3 6

Diğer 10 20

Toplam 50 100

Yapılan araştırmada katılımcıların tüketim alışkanlıkları içinde 24 kişinin çay

tükettiği görülürken, 13 kişinin sigara, 10 kişinin diğer(alkol-uyuşturucu) ve 3 kişinin gazlı

içecekler tükettiği görülmektedir.

Grafik 3.Katılımcıları tüketim alışkanlıkları yüzdelik oranları

Yapılan araştırmada katılımcıların tüketim alışkanlıkları içinde en fazla %48‟lik bir

oranla çay tükettiği görülürken %26 sigara ,%20 diğer(alkol-uyuşturucu) ve %6 gazlı

içecekler tükettiği görülmektedir.

4.2.Katılımcıların Fitness Özellikleri ile ilgili Bulguları

Tablo 5. Katılımcılara fitnesin kazandırdığına inandığı özellikler n-%

Kazandırdığı Özellikler N %

Sağlık 25 50

Kaliteli yaĢam 18 36

Sosyal çevre 3 6

Fit görünüm 3 6

Diğer 1 2

Toplam 50 100

Yapılan çalışmada katılımcıların fitnesin bayanlara kazandırdığına inandıkları en

önemli özellik 25 kişi sağlık unsuru öne çıkarken onu sırasıyla %36 kaliteli yaşam %6

sosyal çevre %6 fit görünüm ve %2 diğer unsurlar yer almaktadır.

Grafik 4.Katılımcılara fitnesin kazandırdığına inandığı özelliklerin yüzdelik oranları

Yapılan çalışmada katılımcıların fitnesin bayanlara kazandırdığına inandıkları en

önemli özellik %50 olarak sağlık unsuru öne çıkarken onu sırasıyla %36 Kaliteli yaşam

%6 Sosyal çevre %6 Fit görünüm ve %2 Diğer unsurlar yer almaktadır.

Tablo 6. Katılımcıların çalışma tercihleri

ÇalıĢma tercihleri N %

Bireysel 2 4

Antrenör 48 96

Toplam 50 100

Katılımcıların yapılan araştırma sonucunda %96 sının antrenör ile çalışmak istediği

%4 ünün ise bireysel çalışmayı tercih ettikleri ortaya çıkmıştır.

Grafik 5.Katılımcıların çalışma tercihleri yüzdelik oranı

Katılımcıların yapılan araştırma sonucunda %96 sının antrenör ile çalışmak istediği

%4 ünün ise bireysel çalışmayı tercih ettikleri ortaya çıkmıştır.

Tablo 7. Katılımcıların en çok tercih ettiği aletler n-%

Tercih edilen aletler N %

Katılımcıların en çok tercih ettiği ve fayda sağladığına inandığı fitnes aletleri olarak

en çok %30 olarak yürüyüş bandı ve diğer (bölgesel çalışma aletleri) ni tercih ettikleri ve

onu takip eden %26 bisiklet %10 crunch ve %4 kürek olarak bulunmuştur.

Grafik 6.Katılımcıların en çok tercih ettiği fitnes aletleri

Katılımcıların en çok tercih ettiği ve fayda sağladığına inandığı fitnes aletleri olarak

en çok %30 olarak yürüyüş bandı ve diğer (bölgesel çalışma aletleri) nin tercih ettikleri ve

onu takip eden %26 bisiklet %10 crunch ve %4 kürek olarak bulunmuştur.

Tablo 8. Katılımların spor yapma süreleri

YürüyüĢ bandı 15 30

Bisiklet 13 26

Kürek 2 4

Crunch 5 10

Diğer 15 30

Toplam 50 100

Spor yapma süreleri N %

Hiç 23 46

Vakit buldukça 14 28

3-4 aydan fazla 13 26

Toplam 50 100

Katılımcıların önceki spor yaşantıları incelendiğinde 23 kişi hiç spor yapmazken

14‟ü ise vakit buldukça,13 kişi 3-4 aydan fazla spor yapmışlardır.

Grafik 7.Katılımcıların Spor yapma süresi

Katılımcıların önceki spor yaşantıları incelendiğinde, %46 sı hiç spor yapmazken

%28‟i vakit buldukça , %26 ise 3-4 aydan fazla spor yapmışlardır.

Tablo 9. Katılımcıların spor yapmasının davranışlarına olumlu etkisi n-%

DavranıĢlara etkisi N %

Daha enerjik 26 52

Daha sakin 2 4

Daha uyumlu 18 36

Daha pratik 4 8

Toplam 50 100

Fitness yapan bayanların 26 si spor sonrası kendisini daha enerjik hissettiği 18 inin

kendini daha uyumlu ve mutlu hissettiği 4‟ünün ise spor sonrası davranışlarının daha pratik

%2 ünün ise davranışlarında daha sakin olduğu bulunmuştur.

Grafik 8.Katılımcıların spor yapmasının davranışlarına olumlu etkisi

Fitness yapan bayanların %52 sinin spor sonrası kendisini daha enerjik hissettiği

%36 sının kendini daha uyumlu ve mutlu hissettiği %8 inin spor sonrası davranışlarının

daha pratik %4 ünün ise davranışlarında daha sakin olduğu bulunmuştur.

Tablo 10. Katılımcıların sağlık problemleri

Sağlık Problemi N %

Diyabet 4 8

Kolesterol 3 6

Hipertansiyon 5 10

Bel fıtığı 10 20

Diğer 27 54

Toplam 49 98

Soruya cevap vermeyen 1 2

Toplam 50 100

Yapılan araştırma sonucunda 4 kişinin diyabet problemi,3 kişinin kolesterol

problemi,5 kişinin hipertansiyonu olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların çalışma

sonucunda en fazla diğer seçeneğini işaretledikleri 27 kişinin farklı sağlık problemlerinin

olduğu, 10 kişinin bel fıtığının olduğu,5 kişinin hipertansiyonu olduğu bulunmuştur.

Katılımcılardan biri bu soruya cevap vermemiştir.

Grafik 9.Katılımcıların sağlık problemleri

Fıtness sporuna katılan bayanların %54 diğer sağlık problemi % 20 inin bel fıtığı

%10 unun hipertansiyonu %6 sının kolesterolü %8 inin diyabeti %2 „sinin bu soruya cevap

vermediği bulunmuştur.

Tablo11. Katılımcıların fitness sporundan beklentileri n-%

DeğiĢkenler N %

Kilo vermek 28 14

Sağlıklı yaĢam 42 21

ArkadaĢ edinmek 3 1,5

BoĢ vaktimi değerlendirmek 1 0,5

Vücudumu Ģekle sokmak 27 13,5

Günlük sıkıntılardan kurtulmak 7 3,5

Spor yapmayı alıĢkanlık haline getirmek 18 9

Fiziksel görünüĢ ve ruhsal açıdan iyi hissetmek 25 12,5

Katılımcıların fıtness sporundaki beklentileri incelendiğinde ilk beklentilerinin

sağlıklı yaşamak daha sonra sırasıyla kilo vermek, vücutlarını şekle sokmak, spor yapmayı

alışkanlık haline getirmek, günlük sıkıntılarından kurtulmak, arkadaş edinmek ve son

beklentilerinin ise boş vakitlerini değerlendirmek istemeleri bulunmuştur.

Grafik10. Katılımcıların fitness sporundan beklentilerinin yüzdelik dilimi

Katılımcıların fıtness sporuna katılımdaki beklentilerini 21lik oranla sağlıklı

yaşamak oluşturmaktadır. İkinci beklentileri %14lük oranla kilo vermek üçüncü sırayı %13

lük oranla vücutlarını şekle sokmak dördüncü sırada fiziksel görünüş ve ruhsal açıdan

kendilerini iyi hissetmek beşinci sırada %9 luk oranla sporu alışkanlık yaşam biçimi haline

getirmek altıncı sırada %3,5 lik oranla günlük sıkıntılardan kurtulmak yedinci sırada %1,5

lik oranla arkadaş edinmek sekizinci ve son sırada olan amaçları boş vakitlerini

değerlendirmektir.

Tablo12. Katılımcıların Fıtness Öncesi Görünüşlerinin Dağılımı

Fitness Öncesi Görünüm N %

Kilolu ve şişman 14 7

Göbek bölgesinde yağlanma 27 13,5

Bel bölgesinde yağlanma 16 8

Şekilsiz vücut yapısı 14 7

Bölgesel yağlar 17 8,5

Dengesiz beslenme ve kas gücü kaybı 13 6,5

Katılımcıların fıtness önces görünüşleri incelendiğinde 14 kişi kilolu ve şişman 27

kişinin göbek bölgesinde yağlanma 16 kişinin bel bölgesinde yağlanma 14 kişinin şekilsiz

vücut yapısı 17 kişinin bölgesel yağları ve 13 kişinin dengesiz beslenme sonucu fazla kilo

ve kas gücü kaybı olduğu bulunmuştur.

Grafik11. Katılımcıların Fıtness Öncesi Görünüşlerinin Dağılımı

Katılımcıların fıtness öncesi görüşlerine bakıldığında ilk sırada %13,5 lik oranla

göbek bölgelerinde yağlanma olduğu bulunmuştur. İkinci sırayı %8,5 lik olaranla bölgesel

yağlar üçüncü % 7 lik oranla şekilsiz vücut yapısı ve %7 lik yine aynı oranla kilolu ve

şişman beşinci ve son görünüşlerinin dengesiz beslenme sonucu fazla kilo ve kas gücü

kaybı olduğu bulunmuştur.

Tablo13. Katılımcıların Fıtness Sonrası Görünüşlerinin Dağılımı

Fitness sonrası görünüm N %

Kilo kaybı 13 6,5

Göbek bölgesinde sıkılaşma 26 13

Bel bölgesinde incelme 17 8,5

Daha şekilli ve sıkı görünüm 27 13,5

Bölgesel yağların kaybı 14 7

Sağlıklı beslenme kas gücünde artma 17 8,5

Katılımcıların fıtness sonrası görünüşleri incelendiğinde 13 kişide kilo kaybı 26

kişide göbek bölgesinde sıkılaşma 17 kişide bel bölgesinde incelme 27 kişide daha şekilli

ve sıkı bir görünüm 14 kişide bölgesel yağların kaybı 17 kişide sağlıklı beslenmeye

başlama ve kas gücünde artışın olduğu bulunmuştur.

Grafik13. Katılımcıların Fıtness Sonrası Görünüşlerinin Dağılımı

Katılımcıların fıtness sonrası görünüşleri incelendiğinde%13,5 lik oranla daha şekilli

ve sıkı bir görünüme kavuştukları bulunmuştur. İkinci olarak %13 lük oranla göbek

bölgelerinde sıkılaşma üçüncü %8,5 lik oranla sağlıklı beslenme ve kas gücünde artış

bulunmuştur. Dördüncü ve aynı oranla %8,5 bel bölgesinde incelme beşinci %7 lik oranla

bölgesel yağların kaybı altıncı olarak %6,5 lik oranla kilo kaybı bulunmuştur.

Tablo14. Çalışmaya Ayırdıkları Zaman Süresi

Süre X SS

Hafta 3,9 1,9

Ay 1,3 1,7

Yıl 1,7 3,1

Yapılan araştırmada katılımcıların, çalışmaya ayırdıkları süre; haftada 3,9±1,9,

ayda 1,3±1,7, yılda 1,7±3,1 olarak bulunmuştur.

5.TARTIġMA VE SONUÇ

Bu çalışmadaki amacımız orta yaşlı bayanların spora katılım nedenlerini

belirlemektir. Orta yaşlı bayanların spora olan ilgilerini, egzersize ne kadar zaman

ayırdıklarını ve beklentilerini ölçmek amacıyla yapılmıştır. Yaş ilerledikçe egzersize

katılım nedenlerinin değiştiğini işaret eden bir araştırma daha önce 2004 yılı Haziran Ayı

içerisinde Amerika Birleşik Devletleri‟nde yer alan Batı Florida Üniversitesine bağlı

araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada 50 ve 98 yaşları arasındaki

101‟i kadın ve 74‟üerkek olmak üzere 175 katılımcıya vücut imgelerini figürler halinde

gösteren anketler uygulanarak, egzersizlere katılımlarındaki amaçları üzerine sorular

yöneltilmiştir. Araştırmanın sonucunda egzersiz amaçlarının vücut imgesinden ziyade

sağlıklı yaşam beklentisi ile katılım sağladığı ortaya çıkmaktadır. Tabii bu araştırmayı

kendi araştırmamızla kıyaslarken yaş ve kültür farklılıklarını unutmamak gerekir ( Skills

2004).

Bunun yanında İngiltere‟deki Wales Üniversitesi‟nde yapılan bir araştırma

egzersizin yapılma amaçlarını oluşturan nedenler yaş gruplarına bağlı olarak

incelemektedir. Özetle çıkan sonuç yaşlı ve genç bireylerin egzersize katılma nedenlerinin

vücut imgesinin önemini ortaya koyarken, diğer yandan yaşlı bireylerin egzersize

katılımlarındaki ana unsurun kısaca sağlıklı yaşam olduğunu kanıtlamaktadır. Yaptığımız

çalışmada da aynı sonuca varılmıştır.50 yaş ve üzerindeki bayanların egzersiz

yapmalarındaki amaçları ilk olarak sağlıklı yaşamaktır. Daha sonraki beklentilerini ise kilo

vermek, fit görünmek, uzun yaşamak gibi etmenler oluşturmaktadır. Genç bayanların spor

yapma amaçları öncelikle beğenilme kaygısıdır. Bu da vücut imgesi ön plana

çıkmaktadır(Ingledew 2008)

Özellikle ergenlik dönemindeki ve genç bireyler üzerinde vücut imgesinin egzersiz

yapmalarındaki önemini ortaya koyan başka bir kaynak ise yine Amerika‟da yayınlanan

Ergenlik Sağlığı Magazin‟in 2004 senesinde yayınlanan 35.sayısındaki “Ergenlerin

Fiziksel Aktivitesinde Medya Figürleri gibi Görünmek İstemenin Etkileri” isimli makalede

bulmaktayız. Makalede ifade edilen araştırmada9 ve 16 yaş arasındaki 11,606 katılımcıya

anket çalışması uygulanmıştır. Bu anket çalışmasında ulaşılan bayanların %46, erkeklerin

ise %27‟lik bir oranla medya figürlerine benzemek üzere haftada sırasıyla 12,4 ve 15,2 saat

egzersiz yaptıklarını ifade etmişlerdir. Yaptığımız çalışmada spora ayrılan zamanla

kıyaslandığında 50 yaş bayanlar aylık olarak spora ayırdıkları zaman 1,34 haftalık 3,86saat

olduğu bulunmuştur. Burada yaş faktörü göz önünde bulundurulsa bile aradaki fark çok

büyüktür. Fıtness dünyada ve günümüzde yaygın olarak yapılan bir egzersiz türüdür.

Fiziksel uygunluğu sağlayıp kişilerin düzgün ve sıkı bir vücuda sahip olmasını sağlar.

Fıtness; sağlık ve fiziksel uygunluk ile iç içedir. Fıtness‟a katılım oranlarının ne yönde

talep gördüğünün ve geliştiğinin bilinmesi, egzersize katılımın öneminin anlaşılması

gerekir( Taveras 2004)

Bulgular bölümdeki eğitim tablosundan da anlaşılacağı gibi spor yapan bayanların

eğitim seviyesi yüksek ve bilinçli kişiler olduğu bulunmuştur. Eğitim seviyesinin yüksek

ve kişilerin bilinçli olması spora olan katılım durumunu destekler niteliktedir. Bu

çalışmanın benzerinin Ankara‟da Gazi Üniversitesinde yapılan çalışma ile aynı bulgulara

varılmıştır. Buradan yola çıkarak orta yaşlı bayanlar sporu bilinçli ve kontrollü olarak

yapmakta ve eğitim durumları yüksek sağlıklı yaşamın önemini kavramış kişiler

olduklarını söyleyebiliriz.

Amano, Kanda ve Maritani (2001), 18 obez deneğe 3 ay süreyle haftada 3 gün 30

dakikalık aerobik egzersiz uygulatmışlar, antrenman öncesi ve sonrası vücut ağırlık

ortalamalarını 74,1±2,6 – 70,3±2,9 kg., vücut kitle indeks ortalamalarını 27,3±0,4 –

25,9±0,5 kg/m2 , vücut yağ yüzde ortalamalarını 29,6±1,3 – 26,6±1,3 %, vücut yağ ağırlık

ortalamalarını 21,7±0,9 – 18,6±1, yağsız vücut kitlesi ortalamalarını 52,4±2,5 – 51,7±2,6

kg olarak tespit etmişler ve yağsız vücut kitlesi dışındaki diğer değişkenlerin arasındaki

farkın anlamlı olduğunu belirtmişlerdir .Yaptığımız çalışmanın bulgular bölümün de de

benzer sonuçlara varılmıştır. Katılımcıların fıtness sonrası görünüşlerinde dengeli

beslenmeye başlama ve kilo kaybı, bölgesel incelme vücutlarında değişiklikler olduğu

bulunmuştur (Amano 2001)

Kumartaşlı‟ ya (2006) göre araştırmaya katılan bayanların %62,9‟unun sağlık

probleminin olmadığı, %15,2‟sinin eklem ve kas problemi, %5,7‟sininböbrek ve

hipertansiyon problemi çektiğini bulmuştur. Yaptığımız çalışmada ise katılımcıların

%20‟sinin bel fıtığı,%10‟unun hipertansiyonu,%6‟sının kolesterolü,%8‟inin diyabet ve

%54‟ünün farklı sağlık problemlerinin olduğu bulunmuştur. Ve %2‟si bu soruya cevap

vermemiştir.

Karagöz‟e (2008) göre en çok kendilerine fayda sağladıklarına inandıkları aletler

sorusuna bulduğu sonuçlar %22,22‟sini yürüyüş bandı,%26,00‟sının bisiklet,%17,00‟sinin

kürek,%14,8‟inin mekik %12,3‟ünün diğer fıtness aletlerinin fayda sağladığını bulmuştur.

Yaptığımız çalışmada ise %30 yürüyüş bandı,%30 diğer fıtness aleteri‟ nin aynı derecede

fayda sağladığı bulunmuştur.%26 bisiklet ‟in fayda sağladığını düşünmektedir be da

karagözün çalışmasıyla aynı sonucu göstermektedir,%4 kürek ve %10 crunh aletinin fayda

sağladığı tespit edilmiştir.

Karagöz‟ün(2008) yaptığı benzer çalışmada katılımcıların %20‟sinin hiç spor

yapmadığı,%2‟sinin vakit buldukça spor yaptığı%16 sının 4 aydan fazla spor yaptığını

bulmuştur. Yaptığımız çalışmada ise %46‟sının daha önce hiç spor yapmadığı bulunmuştur

bu sonuca göre Karagözün sonucuyla aynı sonuca varılmıştır. %28‟inin vakit buldukça

spor yapmaktadır bu sonuca göre Karagözün çalışmasıyla farklı sonuç tespit edilmiştir.

%26‟sının 3-4 aydan fazla spor yaptığı tespit edilmiştir.

Karagöz‟e (2008) göre fıtness öncesi ve sonrası görünüşlerinde kilo ve yağ fazlası,

şekilsiz vücut yapısı, kas gücü kaybı ve dengesiz beslenme gibi şikâyetleri olduğunu

bulmuştur. Fıtness sonrası görünüşlerinde yağ ve kilo kaybı, daha zayıf sıkılaşmış incelmiş

bir beden ve daha dengeli beslenmeye başladıklarını bulmuştur. Yaptığımız çalışmada

fıtness öncesi görünüşte %13,5‟inde göbek bölgesinde yağlanma,%8,5‟inde bölgesel

yağlarının olduğu%8‟inde bel bölgesinde yağlanma,%6,5‟inde dengesiz beslenme sonucu

fazla kilo ve kas gücü kaybı,%7‟sinde şekilsiz vücut yapısı ve %7‟sinde kilo problemi

olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan iki çalışmada da araştırmaya katılan bayanların

fıtness öncesi görünüşlerinin farklı olduğu, farklı bölgelerinde farklı bölgesel problemleri

olduğu tespit edilmiştir. Fıtness sonrası görünüşlerinde ise %13,5‟inin daha şekilli ve sıkı

bir görünüme kavuştukları,%13‟ünün göbek bölgesinde sıkılaşma,%8,5‟inde bel

bölgesinde incelme %8,5‟inde sağlıklı beslenmeye başlama ve kas gücünde artış

olduğu,%7‟sinde bölgesel yağların kaybı,%6,5‟inde kilo kaybı olduğu sonucuna

varılmıştır.

Katılımcıların spor merkezini günlük ve haftalık anlamda yoğun bir şekilde

kullandıkları görülmektedir. Bu sonuçtan hareketle, araştırma grubundaki katılımcıların

spor faaliyetlerinin öneminin farkında olduğu söylenebilir. Katılımcıların hepsi sportif

faaliyetlerinde bulunmakta ve bu faaliyetlere daha çok sağlıklı olmak, zayıflamak ve

vücutlarını şekle sokmak temel amaçları olarak katılmaktadırlar. Araştırmaya katılanların

büyük çoğunluğu sorulardan diğer sağlık problemi sıkkını seçmiştir. Katılımcıların ikinci

sıradaki sağlık sorunları bel fıtığıdır. Sağlık problemi yaşayanlar genelde spor

faaliyetlerinin sağlıklarını olumlu etkilediği yönünde bilgi vermişlerdir. Katılımcılar sportif

çalışmalar sonrası kendilerini daha dinç enerjik hissettikleri görülmektedir. Spor yapan orta

yaşlı bayanların eğitim seviyeleri yüksektir büyük çoğunluğu üniversite mezunudur. Sonuç

olarak buradan hareketle spor yapan bayanlar, bilinçli eğitim seviyelerinin yüksek maddi

durumlarının iyi olduğu sonucuna varılmıştır. Spor yapan orta yaşlı bayanların zararlı

alışkanlıklarının çay ve kahve olduğu görülmektedir. Fıtness yapan bayanlar bireysel

çalışma şekli yerine bilinçli bu işin eğitimini almış uzman kişilerle çalışmayı tercih

etmektedirler. Fıtness bayanlara sağlık ve sağlığın yanı sıra kaliteli bir yaşam sunmaktadır.

Fıtness öncesi bayanların dış görünüşlerinde hareketsizlik sonucu bölgesel yağları ve kilo

problemleri varken fıtness sonrası vücutlarında toparlanma, sıkılaşma ve kilo kaybı

olmuştur. Çalışmaya katılan bayanlar daha önce düzenli spor yapmamış olan kişilerdir.

Spora başlamaya karar verdiklerinde düzenli olarak devam edip haftada yaklaşık 3 gün

sürekli olarak sportif çalışmalara katılmışlardır. Çalışmaya katılan bayanlar aktivite sonrası

kendilerini daha enerjik daha uyumlu ve daha pratik hissettikleri sonucuna varılmıştır.

6.ÖNERĠLER

1. Bayanlar ve fıtness ile ilgili yapılmış çalışmalar incelendiğinde, ilgili araştırmaların

çok az olduğunu görmekteyiz. Bu tip bilimsel araştırmaların farklı spor merkezleri

üzerinde daha sık yapılması faydalı olabilir.

2. Çalışmaya katılan bayanların %46‟sı daha önce hiç spor yapmamıştır. Bu sonuçtan

hareketle bayanlar spor konusunda bilinçlendirilmelidir.

3. Belediyeler ve özel spor merkezleri ile ortaklaşa orta yaşlı bayanlara özel grup

çalışmaları, egzersiz planları, yürüyüşler gibi farklı etkinlikler düzenlenerek spor

bilincinin yerleştirilmeye çalışılmalıdır.

4. Orta yaşlı bayanlara ait yaş seviyelerine uygun özel aletli salonların yaygınlaştırılması

spora olan ilgilerini arttırabilir.

5. Yaşlılıkla birlikte organizmanın yavaşlamasına bağlı olarak düzenli beslenme ve

fiziksel aktivite konulu topluma duyarlılığı içeren halka hizmet amaçlı projeler

üretilmelidir.

6. Yaşlılarla ilgili seviyelerine uygun müsabakaların düzenlenmesi spora olan ilgilerini

arttırabilir.

7. Yaşlılıkla beraberinde gelen sağlık problemlerini çözmek amacı ile egzersizin en iyi

ilaç olduğu felsefesi yaygınlaştırılmalıdır.

8. Belediye ve üniversite iş birliği çerçevesinde bayanlarla ilgili çalışmalar

yaygınlaştırılması sağlıklı toplum ve yeni nesil için spora olan değerin önemini

arttırabilir.

Kişiye özel yönlendirme ve egzersizlerin yapılabileceği Özel Spor Merkezlerinin

sayısının artması toplumumuzun egzersize yönelimini arttırmaktadır. Büyükşehirlerimizin

dışındaki alanlarda egzersiz katılımının gerçekleşmesi, yapılabileceği zemini bulmasıyla

doğru orantılı olduğundan hareketle özellikle dış bölgelerde yeni merkezlerin açılmasının

bu katılımı olumlu yönde etkileyecektir. Bu doğrultuda yapılacak çalışmalar sağlıklı

yaşamı destekleyeceği gibi Beden Eğitimi Bölümü mezunu ve öğrencilerimiz için de

istihdam olanağı yaratacaktır. Bu merkezlerin desteklenmesinin halk sağlığının da yararına

olacaktır. Bu konuda yapılacak çalışmalarda araştırmamızı destekleyici verilerle zemin

sağlayarak faydalı olacaktır. Kendi çalıştığım spor merkezlerinde gerçekleştirdiğim

anketler ve benzeri araştırmalar bu bölgelere uygulanırsa daha objektif veriler ortaya

konulabilir.

KAYNAKLAR

Anman T. kadın ve spor, morpa kültür ve yayıncılık 2005;s.53-58 /İstanbul

(A.F.A.A) Aerobics and Fitness Association Of America Fitness Theory & Practice 1995

page 22-23

Akgün N. Egzersiz Fizyolojisi Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü 3. Baskı, 2.Cilt, Gökçe

Ofset Matbaacılık 1989 s.35 Ankara

Amano, M., Kanda, T., Maritani, T., “Exercise Training and Autonomic Nervous System

Activity in Obese Individuals”, Medicine Science in Sports Exercise/2001;s.1287-1291

Bengü M. Sağlık için Spor Adam yayıncılık/ 1983 s.15

Cox L.C, Burke V, Morton A.R , “Long-Term Effects of Exercise on Blood Pressure and

Lipids in Healthy Woman Aged 40-65 Years: The Sedentary Women Exercise Adherence

Trial (Sweat)”, Journal of Hypertension /1999 s.1733-1743

Erıcan E.-yüksek lisans tezi-25 ve 30 yaş spor yapan bayanlardaki bazı fizyolojik, motorik

ve yapısal bazı özelliklerin karşılaştırılması/2000 İstanbul

Effects of body mass and body image on exercise motives in adolescence David K.

Ingledew,

School of Psychology, University of Wales, Bangor,UK; Gillian Sullivan, School of Sport,

Health and Exercise Sciences, University of Wales, Bangor,UK/2008;s.807-828

Green K. , Hardman K. - Physical Education: Essentials Issues- A Sage Publications

Company London /2005

Karaca E. “ibn- i Sina” Tarihi Şahsiyetler Semerkant, Pozitif yayın dağıtım/2004; s. 231-

232

Karagöz T. - 30/40 Yaş Arası Bayanların Fıtness Sporuna Katılım Nedenleri Ve

Beklentileri yüksek lisans tezi Ankara/2008

Karaküçük S. - Okul Yöneticilerinin Ders Dışı Etkinliklere Yaklaşımları- Gazi Beden

Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi/1999; s.51-62 Ankara

Kaya M. Gökdemir K. - Profesyonel Futbolda Sakatlanan Oyuncu Psikolojisi ve Kulüpler

Tarafından Sağlanan Hizmetler Üzerine Bir Araştırma- Gazi Beden Eğitimi ve

Spor Bilimleri Dergisi 1996;s.57-65 /Ankara

Kirazoğlu Z. - Ders dışı sportif etkinliklerde okul, kulüp ve yerel yönetimlerin işlevlerine

genel bir bakış-Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresinde sunuldu. 10-11 Ekim

2003 /Ankara.

Kumartaşlı M. Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Okuyan Aktif spor Yapan

Öğrencilerin Beslenme ve Sağlık Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans. Kütahya:

Dumlupınar Üniversitesi; 2006.

Journal of adolescent health “the ınfluence of wanting to look lıke media fıgures on

adolescent physical activity” elsıe m. Taveras, m.d., m.p.h., sheryl l. Rıfas-shıman, m.p.h.,

alıson e. Fıeld, sc.d., a. Lındsay frazıer, m.d., m.sc., graham a. Coldıtz, m.d., dr.p.h., and

matthew w. Gıllman, m.d., s.m/ 2004; s.41–50

Öztürk K. F. - Adana ili orta öğretimde sportif katılımın, benlik saygısı üzerine etkisi-

Eğitim Kurumlarında Beden Eğitimi ve Spor II. Ulusal Sempozyumunda sunuldu. 16-18

Aralık 1993/Manisa.

Özcan G, Dursun Z. Aerobik Step Strethcing I. Seminer notları Gençlik ve Spor

Genel Müdürlüğü, Ankara; (1995)

Shangold M. , “Exercise in the Menopausal Women”, Obstet Gynecol/1990 s. 53-58

Sunay H. , Saraçaloğlu A. S. - Türk Sporcusunun Spordan Beklentileri ile Spora Yönelten

Unsurlar- Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2003/ s.46

Skills M.- Department of Health Leisure and Exercise Science, University of West Florida,

Pensacola /2004; s.1251-60 USA. pschuler@uwf. Edu

Rogerio A, Lobo M.D. , Treatment of the Postmenopausal Women, Basic and Clinical

Aspects, New York/1994.s.8

Tatar G. -yüksek lisans tezi-çalışan ve çalışmayan kadınların spor yapma durumları-

2001/Mersin

Uğur E. , Baysaling Ö. herkes için spor prens yayıncılık 2002;s.70-85/ İstanbul

Yıldırım A. -yayınlanmamış yüksek lisans tezi - Ankara/1991

Yetim A. Sosyoloji ve Spor: Topkar Matbaacılık 2000;s.92-97/Ankara

Zorba E. „Herkes İçin Spor ve Fiziksel Uygunluk‟ Neyir Matbaası 1999;54-59/Ankara,

Zorba E. , Ziyagil M.A „vücut kompozisyonu ve ölçüm metotları ‟ Gen Matbaacılık/1995

s.219-220

Zorba E. -Yaşam Boyu Spor 2004;s.20-25 /Muğla

(www.erdalzorba.com)

(www.ttb.org.tr)

(www.Sporımfitness.com)

1-Yaşınız .......................................... Kilonuz...................................... Boyunuz.......................................

Medeni durumunuz.................... Aylık geliriniz...............................

2-Öğrenim durumunuz aĢağıdakilerden hangi grup içine girmektedir?

a.( )Okumamış b.( )Ortaokul c.( ) Lise d.( )Üniversite e.( )Diğer

3-Sizde alıĢkanlık haline gelmiĢ maddeler aĢağıdaki gruplardan hangisi içindedir?

a.( )Çay-kahve b.( )Sigara c.( )Alkol-uyuşturucu d.( )Gazlı içecekler e.( )Diğer

4-Spor salonundaki çalıĢmalarınıza ne kadar zamandır devam ediyorsunuz?

a.( )Yeni başladım b........................ay c.( )...........................yıl ve üstü

5-Fıtness branĢıyla uğraĢma sıklığınız nedir?

a.( )Haftada...........................gün b.( ) Günde.........................saat

6-Mevcut olan salona baĢlamadan önce ne kadar süre spor yaptınız?

a.( )Hiç spor yapmadım b.( )Vakit buldukça c.( )1-2 ay d.( )3-4 aydan fazla e.( ).....................

7-Spor salonuna baĢlamadan önce hangi tür sporla uğraĢtınız?

.........................................................................................................

8-Sportif çalıĢmalara olan ilginizin baĢlaması aĢağıdaki gruplardan hangisi içerisine girmektedir?

a.( )Çocukluktan b.( )Okul hayatı c.( )Sosyal çevrenin etkisi d.( )Samimi arkadaş etkisi e.( )

Diğer......................

9-Spor alanlarında sportif faaliyetlere katılmak sizin davranıĢlarınızı nasıl etkiledi?

a.( )Daha enerjik b.( )Daha sakin c.( )Daha uyumlu ve mutlu d. Daha pratik olma e.( )Diğer

10-Sportif çalıĢmaların size kazandırdığı en önemli özellik nedir?

a.( )Sağlık b.( )Kaliteli yaşam c.( )Sosyal çevre d.( )İnce ve güzel görünüm e.( )Diğer

11-Fıtness branĢında bireysel çalıĢmayı mı yoksa uzman kiĢilerden yardım almayı mı tercih edersiniz?

a.( )Bireysel b.( )Antrenör yardımıyla

12- Sizce fıtness bayanların davranıĢlarına olumlu etki yapar mı?

a.( )Evet b.( )Kısmen c.( )Hayır

13-Fıtness sporu yaptıktan sonra kendinizi ne derece rahat hissediyorsunuz?

a.( )Çok b.( )Oldukça c.( )Az d.( )Hiç

14-Fıtness yaparken hangi aletin size daha fazla fayda sağladığını düĢünüyorsunuz?

a.( )Yürüyüş bandı b.( )Bisiklet c.( )Kürek d.( )Crunch e.( )Diğer

15-Fıtness branĢına baĢlamadan önceki görüntünüz ile Ģimdiki görüntünüz arasında fark var mı?

a.( )Fıtness Öncesi Görünüş b.( )Fıtness Sonrası Görünüş

Kilolu ve şişman ● Kilo kaybı daha zayıf görünüm

Göbek-basen yağları ● Göbek ve basen bölgesinde sıkılaşma

Bel bölgesinde yağlanma ● Bel bölgesinde incelme

Şekilsiz vücut yapısı ● Daha şekilli ve sıkı bir görünüm

Bölgesel yağlar ● Bölgesel yağların kaybı,incelme

Dengesiz beslenme sonucu fazla kilo ve kas gücü kaybı ● Sağlıklı beslenmeye başlama ve kas gücünün

artması

16-Fıtness sporundan beklentileriniz nelerdir?(en önemli beklentilerinize 1den baĢlayarak en önemsiz

beklentinize 8 olacak Ģekilde sıralayınız)

a.( )Kilo vermek

b.( )Sağlıklı yaşamak

c.( )Arkadaş edinmek

d.( )Boş vaktimi değerlendirmek

e.( )Vücudumu şekle sokmak

f.( )Günlük sıkıntılardan kurtulmak

g.( )Spor yapmayı alışkanlık haline getirmek

h.( )Fiziksel görünüş ve ruhsal açıdan kendini iyi hissetmek

17-Herhangi bir sağlık probleminiz var mı?

a.( )Diyabet b.( )Kolesterol c.( )Hipertansiyon d.( )Bel fıtığı e.( )Diğer