คมวชร เอยงออง1 การดาเนนคดสงแวดลอมในประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศสหรฐอเมรกานน ไมมการจดตงศาลคดสงแวดลอมไวเปนการเฉพาะ การฟองคดและการดาเนนคดสงแวดลอมในประเทศสหรฐอเมรกาจงกระทาทศาลตามปกตเหมอนคดทวไป (ยกเวนในบางมลรฐ ไดแก มลรฐเวอรมอนททมการออกกฎหมายจดตงศาลสงแวดลอม) ระบบศาลของสหรฐอเมรกา การดาเนนคดในประเทศสหรฐเปนระบบกลาวหา(Adversary system) และเนองจากประเทศสหรฐอเมรกามการปกครองแบบสหพนธรฐ โดยมรฐบาลกลาง (Federal government) กบมลรฐ (State) และตางกมการจดตงศาลของตนเอง ตามเขตอานาจทรฐธรรมนญรบรองไว สหรฐอเมรกาจงมระบบศาลค ไดแก ศาลรฐบาลกลาง (Federal Court System) และศาลมลรฐ (State Court System) ระบบศาลของรฐบาลกลาง ศาลของรฐบาลกลางนนแบงลาดบชนไดเปน 3 ชน ไดแก ศาลชนตน ศาลอทธรณ และศาลฎกา ศาลชนตน (District court) ศาลชนตนเปนศาลททาหนาทดาเนนกระบวนพจารณาโดยมการสบพยาน (Trial court) และมคาพพากษาชขาดตดสนคดในคดทอยในเขตอานาจศาล (Jurisdiction) ของตน โดยทวไปเรยกวา U.S. district court ซงแบงเปน 96 เขต (district) ในแตละเขตจะม district court อยางนอย 1 ศาล เกอบทกคดทเปนคดตามกฎหมายรฐบาลกลางจะตองทาการพจารณาท District court ศาลชนกลางศาลอทธรณ (Appeal court) ศาลอทธรณเปนศาลในลาดบชนทสอง โดยแบงเปน 12 ภาค (Circuit) กบ 1 เขต ไดแก เขตDistrict of Columbia (D.C.) ซงเปนเมองหลวงของรฐบาลกลาง ศาลอทธรณในแตละภาคจะพจารณาคดทอทธรณมาจาก district court ในภาคของตน นอกจากน การอทธรณคาสงทางปกครองจากหนวยงานทางปกครอง (administrative agency) กทาการพจารณาทศาลอทธรณภาคนนๆ ศาลสงสดหรอศาลฎกา (Supreme Court)

1น.บ. (ธรรมศาสาตร) , น.ม. (จฬาลงกรณ), เนตบณฑตไทย, Cert. International Human Rights Law (University of Nottingham), LL.M (University of California, Berkeley), ผพพากษาศาลชนตนประจาสานกประธานศาลฎกา

ศาลฎกาสหรฐอเมรกาเปนศาลสงสด โดยจะพจารณาคดทมการฎกาขนมาจากศาลอทธรณภาคตางๆ ในบางกรณกมการสบพยานทศาลฎกาดวย แตกทานอยมาก เชน คดทฟองดาเนนคดเอกอคราชทตตางประเทศ เปนตน ระบบศาลมลรฐ ศาลของมลรฐนนไมมลกษณะโครงสรางเปนอนหนงอนเดยวกน แตละรฐกมระบบเปนของตนเอง อยางไรกดทกรฐยงคงเดนตามโครงสรางทวไปของระบบศาลรฐบาลกลาง กลาวคอ โดยทวไปจะประกอบไปดวย ศาลชนตน ศาลอทธรณ และศาลฏกา อยางไรกด บางมลรฐกมเพยงสองลาดบชน ไดแกศาลชนตน และศาลสง ศาลชนตน ในระบบศาลมลรฐ ศาลชนตนหรอศาลททาการพจารณาโดยมการสบพยาน(Trial court) จะถกกาหนดและจดตงโดยมลรฐนนเอง ซงโดยปกตมกจะกาหนดตามเขตcounty โดยเรยกชอศาลแตกตางกนไป อาทเชน courts of common plea หรอ county courts แตสาหรบรฐนวยอรคนนมเอกลกษณพเศษโดยใชคาวา supreme court สาหรบศาลชนตน ศาลชนกลางหรอศาลอทธรณ มโครงสรางคลายกบศาลอทธรณของรฐบาลกลาง โดยเปนศาลทมอานาจพจารณาอทธรณทงหลายทมาจากศาลชนตน แตสาหรบคดทอทธรณมาจากหนวยงานทางปกครองอานาจจะจากดลง ชอเรยกกจะแตกตางกนไปตามแตละรฐ เชน Court of appeal หรอ superior courts ศาลสงสดหรอศาลฎกา เปนศาลสงสดของทกรฐ โดยทวไปจะเรยก Supreme Court ในบางรฐเปนทรจกในนาม court of appeals มรฐจานวนประมาณครงหนงทคความสามารถอทธรณไดสองครง (อทธรณและฎกา) แตอกครงทเหลอมเพยงศาลอทธรณเทานน การฟองคดและเขตอานาจศาล การฟองคดโดยทวไปแลวตองเรมฟองทศาลชนตน โจทกจะเปนผเลอกศาลทจะฟองคด ซงคดวาเหมาะสมกบตน บางครงกอาจจะเลอกวา จะฟองคดตอศาลมลรฐหรอศาลรฐบาลกลาง อยางไรกด ถงแมวาโจทกจะเลอกฟองคดตอศาลมลรฐ แตจาเลยยงคงมสทธขอโอนคดไปยงศาลรฐบาลกลางได การกาหนดวาศาลในระบบใดจะเปนผทมอานาจพจารณาคดใดนน ขนอยกบเรองทฟองรองกนหรอเนอหาสาระแหงคด (Subject matter) ซงกาหนดโดยกฎหมายซงจะกลาวถงตอไป เขตอานาจในคดสงแวดลอมของศาลมลรฐ ศาลมลรฐมเขตอานาจเหนอทกคดทมไดอยในเขตอานาจของศาลรฐบาลกลาง คดสวนใหญมกจะดาเนนกระบวนพจารณาทศาลมลรฐ คดเกยวกบกฎหมายสงแวดลอมของศาลมลรฐโดยทวไปจะขนสการพจารณาของศาลมลรฐ รวมทงคดละเมดของเอกชนทเกยวของกบเรองสงแวดลอมดวย

เขตอานาจในคดสงแวดลอมของศาลรฐบาลกลาง คดสงแวดลอมทอยในอานาจของศาลรฐบาลกลางไดแก คดสงแวดลอมตามกฎหมายของรฐบาลกลางทมอบใหศาลของรฐบาลกลางเปนผมเขตอานาจเชน กฎหมายวาดวยความรบผดชอบ การชดเชยและความรบผดในสงแวดลอม (Comprehensive Environmental Response, Compensation and Liability Act of 1980, CERCLA) กฎหมายวาดวยการรกษาและฟนฟแหลงทรพยากร (Resource Conservation and Recovery Act, RCRA) กฎหมายวาดวยอากาศทสะอาด (Clean Air Act) หรอกฎหมายวาดวยนาสะอาด (Clean Water Act) ตลอดจนคดละเมดเกยวกบสงแวดลอมทมลกษณะขามรฐ (Inter-states) เชน มผลกระทบจากรฐหนงไปสอกรฐหนง หรอกรณคความเปนพลเมองตางรฐกน และการโตแยงการใชอานาจออกกฎหมายเกยวกบสงแวดลอมของมลรฐหรอรฐบาลกลางทมผลกระทบตอการพาณชยระหวางมลรฐ (Inter-states Commerce) หรอขดตอรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา การทบซอนของเขตอานาจศาล (Concurrent of Jurisdiction) มหลายคดทอาจพจารณาไดโดยศาลรฐบาลกลางและศาลมลรฐ โดยเปนกรณทมการทบซอนของเขตอานาจศาลทงสองระบบ ทาใหโจทกสามารถเลอกฟองในศาลใดศาลหนงได ทงน มอยสองกรณ กลาวคอ กรณแรก ถาคดนนจาเปนตองตความรฐธรรมนญสหรฐอเมรกา กฎหมายรฐบาลกลาง หรอสนธสญญา เปนปญหาทเกยวของกบเรองรฐบาลกลาง เรยกวาเปนคดปญหาของรฐบาลกลาง (Federal question cases) แตอาจพจารณาไดทศาลมลรฐหรอศาลรฐบาลกลาง เพราะกฎหมายของรฐบาลกลางไมไดมอบเขตอานาจโดยเฉพาะใหกบศาลรฐบาลกลางทงหมด กรณทสองเปนเรองทมาจากความหลากหลายของพลเมองสหรฐ (Diversity of citizenship)ประชาชนของรฐหนงอาจเขาไป หรออยอาศยในอกรฐหนง เมอเกดขอพพาทกนขน อาจทาใหคดมองคประกอบเกยวกบความแตกตางของพลเมองทเปนคความ ทงนถาคความทงสองฝาย(โจทก-จาเลย)มถนทอยตางรฐกน กเขาเงอนไขเรองความแตกตาง แตหากคความทงสองฝายมถนทอยในรฐเดยวกน ความแตกตางกหมดไป ตวอยางเชน โจทกเปนผมถนทอยทรฐโอไฮโอ สวนจาเลยคนหนงมถนทอยทรฐมชแกนและอกคนมถนทอยทรฐอนเดยนา กรณนจะมประเดนเรองความแตกตางเกดขน ทาใหมเขตอานาจพจารณาทงศาลมลรฐและศาลของรฐบาลกลาง แตถาโจทกชาวโอไฮโอฟองจาเลยชาวโอไฮโอกบมชแกน ถอวามคความทงสองฝงอาศยทอาศยอยในรฐเดยวกนแลว กไมเขาเงอนไขในความแตกตางนและไมเกดการทบซอนของเขตอานาจศาล อยางไรกด ถาโจทประสงคจะฟองคดตอศาลรฐบาลกลางโดยอาศยฐานของเขตอานาจมาจากเรองความหลากหลายของพลเมอง (Diversity of citizenship) ขอพพาทนนตองมทนทรพยตงแต 50,000 เหรยญสหรฐขนไป เมอคดมความทบซอนของเขตอานาจศาลรฐบาลกลางกบศาลมลรฐทงกรณคดปญหาของรฐบาลกลางหรอความแตกตางของพลเมอง โจทกอาจฟองคดไดไมวาทศาลรฐบาลกลางหรอศาลมลรฐ

อยางไรกดถาโจทกฟองรองคดทศาลมลรฐ จาเลยกมสทธขอโอนคดไปยงศาลรฐบาลกลางได แตถาโจทกฟองคดทศาลรฐบาลกลางกคงตองพจารณาทศาลของรฐบาลกลางนน เหตทกาหนดใหคความมสทธขนศาลรฐบาลกลาง กเพอหลกเลยงความกงวลของคความในเรองอคตของศาลมลรฐ ทงน ลกขนของศาลมลรฐโดยทวไปกมกจะคดเลอกมาจากคนใน County นนเอง แตลกขนในศาลรฐบาลกลางจะคดเลอกมาจากคนในเขต (District) ทงหมด ซงรวมหลาย County ลกขนในศาลมลรฐจงมความเหมอนหรอคลายคลงกนมากกวาในศาลรฐบาลกลาง เขตศาล (Venue) เขตอานาจศาลตามสาระแหงคด (Jurisdiction over subject matter)กบเขตศาล (Venue) เปนคนละเรองกน กลาวคอเมอทราบแลววาศาลในระบบใดมเขตอานาจพจารณาคดแลว สงทตองทราบตอไปคอ ศาลใดในระบบนนจะมอานาจรบคดไวพจารณา โดยพจารณาตามเขตทางภมศาสตร(Geographic location) โดยทวไปจะยดเกณฑทคลายกน อาทเชน ถนทอยของจาเลย ทตงของทรพยทพพาท หรอสถานทมลคดเกดขน หากมจาเลยหลายคนทอาศยอยในเขตศาลตางกน โจทกสามารถเลอกฟองยงศาลใดศาลหนงทจาเลยเหลานนมถนทอยอยในเขตอานาจศาลได ในกรณของบรษท ถนทอยไดแก ทตงสานกงานแหงใหญ ถาเปนบรษทขนาดเลกกอาจหมายถงทตงโรงงานหรอสานกงาน ตวอยางเชน ถาโจทกอาศยอยท Wood County ฟองจาเลยทอาศยอยท Lucas County ในคดอบตเหตทเกดขนท Huron County ศาลทมอานาจจะพจารณาไดแกทงสามเขตศาลนน ซงโจทกอาจเลอกฟองยงศาลใดศาลหนงในสามศาลน ในกรณทศาลทรบคดไวพจารณาไมสะดวกแกคความฝายใดฝายหนง กอาจขอใหโอนคดไปยงศาลทสะดวกกวา ตามหลก forum non conveniens ซงเปนดลพนจของศาลวา จะอนญาตตามคาขอดงกลาวหรอไม บทบาทบคคลทเกยวของกบกระบวนการพจารณาพพากษา ทนายความ โดยปกตแลว เมอเกดกรณพพาท คความซงอาจเปนเอกชน หรอเปนกลมเคลอนไหวดานสงแวดลอม(Environmental group) มกจะตดตอกบทนายความกอน ซงทนายความนน นอกจากจะเปนตวแทนตวความในศาลหรอในชนพจารณาของคณะกรรมการทางปกครองแลว บางครงยงทาหนาทเปนผเจรจาดวย อาทเชน ถาเอกชนตองการทาโครงการพฒนาทดน แตประชาชนทอาศยอยในบรเวณนนมความกงวลเรองผลกระทบตอสงแวดลอม ทงสองฝายตางกอาจจางทนายความเขาไปเจรจาเพอหาทางเลอกหรอทางออกรวมกน ลกขน (Jury) ลกขนมความสาคญในการแสดงใหเหนถงการมสวนรวมของประชาชนในกระบวนการพจารณาคดของศาล ลกขนเปนกลมบคคลทไดรบการคดเลอกมาโดยการสมเลอกมาจากบคคลทอาศยอยในพนททางภมศาสตรทศาลนนตงอย เพอเขามาตดสนปญหาขอเทจจรง ในยคแรกประกอบดวย

ลกขนจานวน 12 นาย แตในหลายรฐลดจานวนลงเหลอเพยงไมกนายสาหรบการพจารณาคดแพง โดยปกต คาตดสนของลกขนตองเปนเอกฉนท ทกวนนในคดแพงนน กวาครงของมลรฐทงหมดไมไดยดถอวาตองถงกบเปนเอกฉนท ในคดแพงซงโจทกตองการการเยยวยาในรปของคาเสยหาย ลกขนกจะเปนผพจารณากาหนดจานวนคาเสยหายให อยางไรกด คความทงสองฝายอาจตกลงกนสละสทธในการไดรบการพจารณาโดยมลกขน ซงผพพากษาจะเปนผตดสนปญหาขอเทจจรงและกาหนดคาเสยหาย นอกจากน คดสงแวดลอมจานวนมาก การเยยวยาความเสยหายมงไปทการรกษาความสงบสขของสงคม โดยขอเพยงใหศาลมคาสงหาม (Injunction) มใหจาเลยกระทาการใดๆอนเปนการกอใหเกดความเสยหายตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชน แตไมมการขอคาเสยหาย อยางเชนการขอใหศาลออกคาสงหามมใหจาเลยปลอยนาทงจากโรงงานโดยทยงไมมการบาบดเสยกอนเทานน โดยไมไดเรยกรองคาเสยหาย เมอใดกตามทศาลไดมคาสงออกไป เชนคาสงหามตามทรองขอมา คดกเปนอนเสรจ ไมตองมการพจารณาเรองคาเสยหาย กไมตองมการใชลกขนในคดนน ผพพากษา ผพพากษาทาหนาทเปนประธานในการดาเนนกระบวนพจารณา ควบคมการพจารณา ตดสนปญหาขอกฎหมาย อาท ปญหาวา พยานหลกฐานใดสามารถรบได (Admissible) หรอกฏหมายใดทจะใชบงคบแกคด ซงผพพากษาทนงพจารณาในคดนนจะอธบายถงกฎหมายทจะใชบงคบแกคดแกลกขนในรปคาแนะนา ในกรณทคความสละสทธทจะไดรบการพจารณาโดยมลกขน หรอในกรณทกฎหมายบางฉบบกาหนดใหศาลทาการพจารณาโดยไมตองมลกขน ผพพากษาทนงพจารณาคดนนจะเปนผตดสนปญหาขอเทจจรงดวย โดยปกตในศาลชนตนจะมผพพากษาเพยงนายเดยวขนนงพจารณาในแตละคดททาการสบพยาน ในศาลอทธรณผพพากษาจะพจารณาเปนองคคณะโดยมหนาททบทวนคาพพากษาของศาลชนตน และในบางครงกมการรบฟงการแถลงการณดวยวาจาจากคความ อยางไรกดเกยวกบคดสงแวดลอมนน ผพพากษายงจาเปนตองมความรความเขาใจในเรองสงแวดลอม ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรเกยวกบสงแวดลอมและการเยยวยาความเสยหายทเหมาะสมแกคดประเภทน ผพพากษาศาลมลรฐปกตมกมาจากการเลอกตง แตกมบางแหงมาจากการแตงตงบาง ในขณะทผพพากษาศาลรฐบาลกลางมาจากการแตงตงโดยประธานาธบดตามคาแนะนาและยนยอมจากวฒสภา ผพพากษาศาลรฐบาลกลางอยในตาแหนงตลอดชวต สวนผพพากษาศาลมลรฐมกจะมวาระการดารงตาแหนง แตคราวละกปจะแตกตางกนไปในแตละรฐ ประเภทคดสงแวดลอม การพจารณาคดสงแวดลอมนน อาจแบงไดเปน 2 ประเภท ไดแก การฟองตามคอมมอนลอว (Common law claim) กบการฟองคดตามกฎหมายสงแวดลอมทออกเปนการเฉพาะ

ในสวนของคดคอมมอนลอวนนสวนใหญจะเปนคดละเมดทวไปไดแกการฟองในมลเรองการบกรก (Trespass) การกอความเดอดรอนราคาญ (Nuisance) การกระทาละเมดทเปนความรบผดเดดขาด (Strict Liability) การกระทาละเมดโดยประมาท (Negligence) นอกจากนกมเรองการคมครองประโยชนสาธารณะ (Public Trust Doctrine) เปนตน การฟองคดตามกฎหมายสงแวดลอมทออกเปนการเฉพาะ ไดแก การฟองคดตามกฎหมายสงแวดลอมทออกมาเปนการเฉพาะ อาท กฎหมายวาดวยความรบผดชอบ การชดเชยและความรบผดในสงแวดลอม (Comprehensive Environmental Response, Compensation and Liability Act of 1980, CERCLA) และกฎหมายวาดวยการรกษาและฟนฟแหลงทรพยากร (Resource Conservation and Recovery Act, RCRA) ซงมงคมครอง ฟนฟ ดนและนา ทงบนดนและใตดน ในบรเณทมการทงของเสยและวตถมพษจนเปนหรออาจเปนอนตรายแกสขภาพของประชาชนและสงแวดลอม นอกจากนยงมกฎหมายวาดวยการควบคมสารพษ (Toxic Substances Control Act) กฎหมายวาดวยอากาศทสะอาด (Clean Air Act) กฎหมายวาดวยนาสะอาด (Clean Water Act) กฎหมายวาดวยถงกกเกบใตดน (Underground Storage Tank Act, USTA) กฎหมายวาดวยนโยบายสงแวดลอมแหงชาต (National Environmental Policy Act) เปนตน การดาเนนคดโดยประชาชนและอานาจฟอง (Citizen Suite and Standing) คดสงแวดลอมทขนสศาลสหรฐอเมรกา หากไมนบ คดทดาเนนการโดยกระทรวงพทกษสงแวดลอมของสหรฐ (Environmental Protection Agency, EPA) แลว เกอบทงหมดฟองโดยกลมประชาชน ในชวงทศวรรษ 1970-1980 เมอเรมตความใชบงคบกฎหมายสงแวดลอม คดสวนใหญเปนเรองทกลมรกษาประโยชนสาธารณะ(Public Interest Group) ฟองรฐบาลเกยวกบการใชดลพนจโดยมชอบในการจดการตามกฎหมายสงแวดลอม หรอโดยไมบงคบใชใหเหมาะสม เหตทเรองเหลาน มการพจารณาทบทวนดลพนจในการบงคบใชกฎหมายของหนวยงานและเจาหนาทของรฐกเพราะ มการยอมรบใหกลมประชาชนมสทธนาคดขนสศาลเพอบงคบใชกฎหมายสงแวดลอมได และมคดลกษณะเดยวกนเปนจานวนมากทกลมประชาชนไดนามาฟองตอศาลอยางตอเนอง อยางไรกด ในยครฐบาลประธานาธบดเรแกนและบช(ผพอ) เคยมกระแสอนรกษนยมยกขอโตแยงวา ผทมอานาจฟองตองเปนผทเสยหายเปนพเศษ (Particularized Injury)เทานน และทกคนกมนาและอากาศทดและสะอาดอยแลว กลมประชาชนกไมควรไดรบอนญาตใหฟองคดเหลาน สาหรบเงอนไขเรองอานาจฟองตามรฐธรรมนญสหรฐนน มขอพจารณา 3 ประการไดแก ประการแรก ตองมความเสยหายเกดขน (Injury) โดยโจทกตองไดรบความเสยหายจากการกระทาอนละเมดหรอฝาฝนตอกฎหมายทคมครองสทธนนแลว ประการทสอง ตองมความสมพนธระหวางเหตและผล (Causation) กลาวคอ ตองมความสมพนธระหวางความเสยหายและการกระทาทถกฟอง ในคด Massachusetts v. Environmental

Protection Agency2 ศาลฎกาสหรฐ เหนวา ภาวะโลกรอนอนมสาเหตมาจากการท EPA ปฏเสธไมควบคมจดการการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดเขาเงอนไของคประกอบขอน ซงรฐแมสสาชเสทสกลาวอางวา ไดมความเสยหายโดยเกดการสญเสยทดนชายฝงทะเลแลว ประการทสาม ตองเปนเรองทศาลอาจเยยวยาใหได (Redress ability) กลาวคอ คาขอตามฟองตองเปนสงทศาลทมการฟองคดนนสามารถจะเยยวยาใหได อาทเชนคด Lujan v. Defenders of Wildlife ศาลฎกาใหความเหนวา กรณทตองอาศยอานาจของประธานาธบดในการเยยวยาความเสยหายดวยนน เปนเรองทศาลไมอาจจะพพากษาใหได ซงจะไดกลาวรายละเอยดของคดในอนดบตอไป สาหรบในประเดนเรองอานาจฟองในกรณราษฎรฟองหนวยงานของรฐเกยวกบการบงคบใชกฎหมายนน ศาลฎกาของสหรฐถอเกณฑพจารณา 2 ขอตาม Administrative Procedure Act หรอ APA เรยกวา Data Processing Test ไดแก ประการแรก โจทกตองมความเสยหายตามความเปนจรงหรอความเสยหายในทางขอเทจจรง (injury in fact) และ ประการทสอง โจทกมผลประโยชนอยในขายทไดรบการปกปองหรอควบคมจดการโดยกฎหมายทหนวยงานของรฐกระทาการฝาฝน (Zone of interest)3 ศาลฎกาสหรฐไดตดสนในประเดนเรองอานาจฟองไวหลายคดดวยกน ไดแก คด Sierra Club v. Morton 4ซง Sierra Club ไดโตแยง Forest Service และ Department of Interior (กรมปาไมและกรมการกจการภายในหรอมหาดไทย) ทอนมตโครงการของบรษท วอลท ดสนย เอเตอรไพรซ ทตองการปรบสภาพพนทหบเขา Mineral King Valley ซงมสภาพกงปาทบและเปนทอยอาศยของสตวใหกลายเปนแหลงทองเทยวประเภทรสอรท ทงน Sierra Club อางวา ตนมอานาจฟอง และมสทธขอใหศาลออกคาสงหามมใหมการออกใบอนญาตใหแกบรษทดงกลาว เพราะกลมสมาชกของตนมสวนรวมในการอนรกษและบารงรกษาอทยานแหงชาต ตลอดจนสถานทอยอาศยและหลบภยของสตว รวมทงผนปาของประเทศ แตศาลฎกาสหรฐปฏเสธวา คดดงกลาว Sierra Club ไมมอานาจฟอง โดยใหเหตผลวา Sierra Club อางวา ตนหรอสมาชกของตนอาจไดรบผลกระทบตอกจกรรมใดๆทดาเนนอยหรอเกดผลกระทบเปนครงคราวจากโครงการพฒนาของบรษทดสนยทพพาทนน แตไมปรากฏวา มถอยคาหรอขอความใดท Sierra Club ชใหเหนวา การกระทาของจาเลยจะสงผลกระทบอยางรายแรงจนจะทาใหสมาชกของคลบสามารถใชประโยชนใน Mineral King เพอดาเนนการตามวตถประสงคอนหนงอนใด ลดลงไปอยางมาก แตอยางใดไม ทงน ถงแมวา ศาลฎกาจะไดปฏเสธอานาจฟองของ Sierra Club ในคดดงกลาวกตาม แตคาพพากษาในคดนกลบทาใหเกดการตความวา องคกรหนงองคกรใดทสมาชกอาจ

2

Massachusetts v. Environmental Protection Agency , 59 U.S. 1438 (2007) 3

Danial A. Farber, Jody Freeman, Ann E. Carlson and Roger W. Findley, Cases and material on Environmental Law 365-415, (7th Ed. Thomson West, 2006) (1981) 4

Sierra Club v. Morton, 405 U.S. 727, 92 S. Ct. 1361, 31 L. Ed. 2d 636 (1972)

ไดรบผลกระทบจากการไมปฏบตตามกฎหมายสงแวดลอมฉบบใดกตาม ยอมมอานาจฟอง หากองคกรและสมาชกขององคกรนนไดรบความเสยหายตามความเปนจรง (injury in fact)จากโครงการดงกลาว5 คดตอมาไดแกคด United States v. Students Challenging Regulatory Agency Procedure (SCRAP I)6 ซงเกยวกบการโตแยงคาวนจฉยของคณะกรรมการการคาระหวางมลรฐ (the Interstate Commerce Commission, ICC) ทอนญาตใหการรถไฟเกบคาระวางเพม 2.5 เปอรเซนตจากสนคารไซเคลทขนสง โดยปราศจากการทารายงานผลกระทบดานสงแวดลอม และเปนการเลอกปฏบตตอสนคาประเภทน ซงจะทาใหมปรมาณขยะเพมขนทวประเทศ และขยะพวกนจะตกอยตามปาและสวนสาธารณะซงมกจกรรมปนเขา ตกปลาและเปนสถานทพกผอนหยอนใจ กลมดงกลาวยงกลาวอางอกวา สมาชกในกลมสดเอาอากาศทมมลพษอนเปนผลเนองมาจากอตราคาระวางทเพมขน และสมาชกทกคนตองจายภาษเพมขนเพราะตองใชเงนในการกาจดขยะ คณะกรรมการดงกลาวโตแยงเรองอานาจฟอง แตศาลฎกาสหรฐตดสนวา โจทกมอานาจฟองโดยสมาชกแตละคนไดรบความเสยหายโดยตรงจากโครงสรางคาระวางสนคาดงกลาว ซงกระทบตอเศรษฐกจและความสนทรยของพวกเขา เพราะโดยปกตสมาชกไดใชปา แมนาและทรพยากรธรรมชาตอนๆ รอบบรเวณเมองวอชงตนเพอตงแคมป ปนเขา ตกปลา ชมทวทศน และเพอการพกผอนหยอนใจ คด Duke Power Co. v. Carolina Environmental Study Group, Inc.7ซงโจทกในคดนตงขอโตแยงวา กฎหมาย Price Anderson Act ขดตอรฐธรรมนญสหรฐ โดยกฎหมายฉบบดงกลาวจากดความรบผดของโรงงานนวเคลยรในความเสยหายทอาจเกดจากอบตเหตในแตละครงไว โจทกอางวา หากปราศจากขอจากดดงกลาวกจะไมมการสรางเตาปฏกรณ ซงมนกเหมอนกบการเกบสงทพรอมจะกอใหเกดความเสยหายตอสงแวดลอมไดในทนททนใดเอาไว และเมอเกดความเสยหายขนแลว ปรากฏวา สงกวาจานวนทจากดไวในกฎหมายฉบบดงกลาว และผเสยหายจะไมสามารถเรยกคาเสยหายสวนนนได เทากบเปนการเอาทรพยสนของประชาชนไปโดยไมมการจายคาตอบแทน จงขดตอรฐธรรมนญ ซงศาลเหนวา มความเปนไปไดวา ถาไมมบทบญญตดงกลาวแลว กคงไมมการสรางหรอดาเนนการเตาปฏกรณนนใกลบานโจทก ดงนน โจทกยอมมอานาจฟอง อยางไรกด จาเลยไดตอสวา ความเสยหายทโจทกอางเปนเหตใหตนมอานาจฟองกบขอเรยกรองของโจทกนนไมเกยวโยงสมพนธกน แตขอตอสของจาเลยขอนศาลไมเหนพองดวย โดยใหเหตผลวา ความเสยหายทโจทกยกมาเปนเหตแหงอานาจฟองนนไมจาตองสมพนธกบขอเรยกรองของโจทก

5

Roger W. Findley and Daniel A. Farber, Environmental Law in a nutshell 2-4, (6th Ed. Thomson West, 2004) (1983) 6

United States v. Students Challenging Regulatory Agency Procedure, 412 U.S. 669, 93 S. Ct. 2405, 37 L. Ed. 2d 254 (S. Ct. 1973) 7

Duke Power Co. v. Carolina Environmental Study Group, Inc. , 438 U.S. 59, 98 S. Ct. 2630, 57 L. Ed. 2d 595 (S. Ct. 1978)

คด Lujan v. National Wildlife Federation8 เปนเรองเกยวกบการทสานกงานบรหารจดการทดน (Bureau of Land Management, BLM) ทาการเพกถอนทดนสาธารณะใน 11 รฐฝงตะวนตกและเปดใหมการเขาไปพฒนา โจทก (National Wildlife Federation) กลาวหา การกระทาของ BLM วา ฝาฝนเงอนไขตามขนตอนของกฎหมาย และเปนการเปดพนทดนเพอการทาเหมองแร แตศาลตดสนวา โจทกไมมอานาจฟอง เพราะ โจทกอางเพยงวา มสมาชกทใชทดนของรฐบาลกลางในบรเวณทไดรบผลกระทบจากคาสงดงกลาว หากจะโตแยง คงโตแยงไดเฉพาะโครงการในพนทเหลานน มใชโตแยงโครงการทงหมดของ BLM ตามฟอง คด Lujan v. Defenders of Wildlife9 ขนสศาลฎกาเมอวนท 30 ธนวาคม 1991 ในคดน The Defenders (กลมอนรกษสตวปา) เรยกรองวา กฎหมายคมครองสตวใกลสญพนธ (the Endangered Species Act of 1973) ควรบงคบใชกบกจกรรมตางๆในตางประเทศทไดรบเงนอดหนนจากรฐบาลสหรฐดวย โครงการทพพาทหรอเปนประเดนทนามาพจารณานน เปนการใชเงนจากรฐบาลสหรฐในโครงการชลประทานทดาเนนการในประเทศศรลงกา และการสรางเขอนอสวานขนใหมทแมนาไนล ในประเทศอยปต ซงโครงการดงกลาวสงผลคกคามตอสตวใกลสญพนธอยางชางในศรลงกาและจรเขในอยปตรวมถงสตวอกหลายชนด Lujan ยกประเดนตอสเรองอานาจฟอง โดยโตแยงวา การทกลม Defenders of Wildlife จะนาคดนมาฟองตอศาลนน อยางนอยกลมเคลอนไหวดงกลาวตองแสดงใหศาลเหนวา มขอเทจจรงอนหนงอนใดทแสดงวา พวกตนไดรบความเสยหายในความเปนจรงหรอในทางขอเทจจรง (injury in fact) โดยมสาเหตมาจากกฎหมายฉบบดงกลาว สวน The Defenders โจทก อางวา พวกตนมอานาจฟอง เพราะพวกตนเปนตวแทนสมาชกองคกรทไดเขาไปในสถานทกอสราง โดยเขาไปตามระเบยบ เพอศกษาเกยวกบสตวใกลสญพนธในบรเวณพนทเหลานนภายใตกฎหมายฉบบดงกลาว แตโจทกไมสามารถพสจนถงความเสยหายได และเรองตามทขอมาในฟองยงเปนเรองทตองอาศยอานาจของประธานาธบดในการแกไขปญหาอกดวย จงเปนเรองทศาลไมอาจเยยวยาใหได และศาลจงเหนวา โจทกไมมอานาจฟอง คดทกลาวมาขางตน เปนคดแรกๆทสรางบรรทดฐานเรองอานาจฟอง สาหรบคด Lujan นนศาลเลอกทจะจากดสทธของประชาชนโดยจากดเรองอานาจฟอง แตศาลฎกาสหรฐในปจจบนมแนวคดแตกตางจากยค 1970 แมกระนนกตาม ประเดนเรองอานาจฟองยงคงเปนทถกเถยงกน ในป 1997 มคาตดสนในคด Bennett v. Spear วา ประชาชนสามารถฟองรฐเกยวกบกฎเกณฑทเขมงวดเกนไปไดหรอไม คดนกลมเจาของปศสตวในเขตชลประทานหลายแหงฟอง Fish and Wildlife Service ทจากดการปลอยนาจากโครงการชลประทานเพอปกปองปลาใกลสญพนธสองชนด กลมเจาของปศสตวอางวา การกระทาดงกลาวทาใหพวกตนเสยหายทางเศรษฐกจ ศาล District Court ยกฟอง ศาลอทธรณพพากษา

8

Lujan v. National Wildlife Federation, 497 U.S. 871, 110 S. Ct. 3177, 111 L. Ed. 2d 695 (S. Ct. 1990) 9

Lujan v. Defenders of Wildlife, 504 U.S. 555, 112 Sx. Ct. 2130, 119 L. Ed. 2d 351 (S. Ct. 1992)

ยน โดยยกเหตเรองโจทกไมมอานาจฟอง แตศาลฎกากลบคาตดสนของศาลลาง โดยกลาววา สทธทจะโตแยงกฎขอบงคบใดภายใต the Endanger Species Act (ESA) ไมไดจากดอยเฉพาะกบนกอนรกษสงแวดลอม โดย Justice Scalia เนนวา the Endanger Species Actใหอานาจทกคนฟองโตแยงการบงคบใชกฎหมายของฝายปกครองได ทงทเขมงวดไปและยอหยอนเกนสมควรแกเหต ตอมาเมอป 2000 มคด Friend of the Earth Inc. v. Laidlaw Environmental Services (TOC) Inc. ขนสการพจารณาของศาลฎกาสหรฐ ซงคดน นาเสยทถกปลอยจากโรงงานของจาเลยหลงการบาบดแลว ยงคงมปรมาณของสารปรอทสงเกนกวาทไดรบอนญาตไวในระบบการกาจดมลพษทมการปลดปลอยแหงชาต (National Pollution Discharged Elimination System, NPDES) ซงศาลวางบรรทดฐานในประเดนอานาจฟองวา 1. โจทกไดรบความเสยหายตามความจรงหรอมลกษณะเปนภยคกคาม 2. ความเสยหายทวานนสมควรทจะนามาฟองรองจาเลย และ3.ความเสยหายนนสามารถเยยวยาโดยคาพพากษาได ทงน โจทกในคดสงแวดลอมไมจาตองพสจนวา การปลดปลอยนนกอใหเกดมลพษทเปนภยนตรายตอสขภาพและสงแวดลอม แตตองแสดงใหเหนวา มลพษดงกลาวทาใหโจทกไมสามารถใชแหลงนานนไดตามปกตเหมอนเชนในอดตและจะสงผลถงในอนาคตดวย เชน ไมอาจตกปลา แลนเรอหรอวายนาในแหลงนานนได อนเปนการสงเสรมใหประชาชนมบทบาทในการชวยบงคบใหการปลอยมลพษลงสแหลงนาของโรงงานเปนไปตามทไดรบอนญาตอกทางหนง การฟองคดโดยประชาชนนน อาจกลาวไดวา กฎหมายสงแวดลอมอนญาตใหประชาชนฟองคดสงแวดลอมไดสองประเภท กลาวคอ ประเภทแรก ประชาชนมสทธฟองผบรหาร EPA ดวยเหตอนเนองมาจาก ความบกพรองในการปฏบตหนาทตามกฏหมาย หรอไมกระทาภายในกาหนดเวลา เมอพจารณาในแงมมน การฟองคดโดยประชาชน จงเปนการชวยควบคมEPA .shกระทาการตามหนาทอยางมประสทธภาพ ประเภททสอง เปนการอนญาตใหประชาชนสามารถฟองดาเนนคดผกอมลพษ หรอผทกระทาการใดๆอนเปนการฝาฝนกฎหมายสงแวดลอมได การกระทาอนเปนการฝาฝนกฎหมาย ไดแก การปลอยมลพษโดยไมไดรบอนญาตหรอเกนกวาปรมาณทไดรบอนญาต ลมเหลวในการตรวจสอบมลพษ หรอในการรายงานผลการตรวจสอบแกหนวยงานทเกยวของ ตวอยางกฎหมายทอนญาตใหประชาชน สามารถรองขอใหหนวยงานของรฐดาเนนการตามกฎหมายสงแวดลอมได อาท ตามClean Air Act (CAA) กาหนดใหบคคลใดๆสามารถรองตอ EPAเพอใหโตแยงคดคานคาอนญาตของมลรฐตาม Title V โดยตองรองขอภายใน 60 วนหลงจากชวงเวลาในการทบทวนของ EPA ไดสนสดลงโดยไมมขอทวงตงใดๆจาก EPA สวน CERCLA กาหนดใหผใดทไดรบผลกระทบจากการปลอยวตถอนตรายสามารถรองขอตอ EPA ใหทาการประเมนเบองตนในเขตพนทซงมการทงวตถเชนวานนวา มอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอมหรอไม โดยจะตองดาเนนการใหแลวเสรจภายใน 12 เดอน มฉะนนตองแจงใหทราบถงเหตทไมอาจกระทาการดงกลาวได เปนตน

ในสวนการใชสทธฟองรองผกระทาความผดตามกฎหมายสงแวดลอมนน ประชาชนมสทธฟองคดตอศาลเพอเปนการประกนวากฎหมาย(Clean Air Act)จะมการบงคบใช10 โดยทาหนาทเสมอนเปนอยการในภาคเอกชน (Private Attorney Generals) ทงนประชาชนสามารถฟองคดไดทศาลมลรฐเพอขอใหมคาสงหามเพอบรรเทาความเสยหาย (Injunctive Relief) โดยใหแกไขหรอหยดการกระทาอนละเมดตอกฎหมาย และใหมการชาระคาปรบเปนคาเสยหายทจายใหแกรฐ (Civil Penalty) โดยมกฎหมายสงแวดลอมหลกๆทใหอานาจสวนนแกประชาชนไว เชน Clean Air Act (CAA) Clean Water Act (CWA) Resource Conservation and Recovery Act (RCRA) และ Comprehensive Environmental Response Compensation and Liability Act (CERCLA) ตวอยางการฟองคดโดยประชาชนตาม Clean Water Act เรมจากมการฝาฝนบญญตของ CWA ซงกอนอน ในการปลอยของเสย ผปลอยของเสยตองไดรบอนญาตตามระบบการกาจดของเสยทมการปลดปลอยแหงชาต (National Pollutant Discharge Elimination System, NPDES) ใหปลอยของเสยลงสทางนาของสหรฐเสยกอน โดยNPDES จะกาหนดมาตรฐานหรอขอจากดในการปลดปลอย รวมถงการตรวจสอบและรายงานการปฏบตการโดยใชมาตรฐานการปฏบตทมการจดการทดทสด (Best Management Practices, BMPS) การฝาฝนขอจากดหรอเงอนไขตามคาอนญาตทระบไวใน NPDES ถอเปนการฝาฝน CWA และมการกาหนดเรองอานาจฟองไวดงน11 1.บคคลใดๆอาจฟองคดแพงเพอประโยชนของตนได คาวา ประชาชน (Citizen) หมายถงประชาชนใดๆหรอบคคลหลายคน ซงมผลประโยชนทไดรบผลกระทบหรออาจจะไดรบผลกระทบ 2.ประชาชนจะมอานาจฟองกตอเมอตนไดรบความเสยหายจากการกระทาอนฝาฝนกฎหมายของจาเลย การปลอยมลพษซงกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพ เศรษฐกจ การพกผอนหยอนใจ ความสนทรย และสงแวดลอม โดยประชาชนทจะฟองคดนนตองใชนาทไดรบผลกระทบนนเปนประจา อาศยหรอพกผอนหยอนใจใกลทางนานน ทงนกอนฟองคด ประชาชนผจะฟองคดตองสงหนงสอทกทวงเพอใหผทฝาฝนมโอกาสแกไข และสงไปยงหนวยงานทปกปองคมครองสงแวดลอม(EPA)เพอใหโอกาสดาเนนคดผฝาฝน เปนเวลา 60 วนกอนฟองคด หากศาลพจารณาแลวพบวามการฝาฝนจรง ศาลจะกาหนดคาปรบ แตถอเปนโทษในทางแพง(Civil Penalty) ทงน CWA ไมไดใหอานาจศาลมลรฐในการพจารณาคดทฟองโดยประชาชน12 และการฝาฝนนนตองยงคงมอยในขณะฟอง การฟองคดตองกระทาโดยเจตนาสจรต(Good-Faith) และมภาระการพสจนแกผฝาฝนวา จะตองแสดงใหประจกษชดวา

10

Friends of the Earth v. Carey, 535 F.2d 165 (2nd Cir. 1976). 11

33 U.S.C. s 1365 12

Gwaltney of Smithfield Ltd. V. Chesapeake Bay Foundation, Inc. 108 S. Ct. 376 (1987)

พฤตกรรมการฝาฝนนนจะไมเกดขนอก 13 อยางไรกด ประชาชนยงไมอาจฟองคดไดหากหนวยงานของรฐไดฟองคดในเรองเดยวกนตอศาลกอนแลว14 ในสวนของคาปรบนนอาจสงถง 32,500 ดอลลารสหรฐตอวน ซงการกาหนดคาปรบนนศาลจะพจารณาจาก ความรนแรงของการฝาฝน ประโยชนทางเศรษฐกจทผฝาฝนไดรบจากการฝาฝน ความจรงใจในการพยายามปฏบตตามกฎหมาย ผลกระทบทางเศรษฐกจตอผฝาฝน และปจจยอนอนเปนไปเพอประโยชนแหงความยตธรรม คาปรบจะถกสงไปยงกระทวงการคลง แตศาลอาจกาหนดใหมอบเงนดงกลาวแกโครงการสงแวดลอมทเกยวของกบวตถประสงคของCWAได นอกจากน ศาลอาจพพากษาใหจาเลยจายคาฤชาธรรมเนยม ตลอดจนทนายความและคาปวยการพยานผเชยวชาญแทนโจทกได15 โดยคาทนายความจะกาหนดตามอตราทองตลาด(Market Rates) การประนประนอมยอมความยอมอาจมได โดยมกจะมกาหนดการทจะดาเนนการใหถกตองตามกฎหมาย คาปรบ(Civil Penalty)ทตองจายใหแกกระทรวงการคลง คาใชจายทจะมอบใหแกโครงการสงแวดลอม คาทนายความและคาใชจายอนๆ ซงตองสงขอตกลงไปใหรฐบาลสหรฐทราบกอนศาลมคาพพากษาตามยอมเปนเวลา 45 วน16 และในการพจารณาวาจะพพากษาตามยอมใหหรอไมนน ศาลตองพจารณาวาขอตกลงนนเปนไปโดยเปนธรรม(Fair) สมเหตสมผล (Reasonable) เทยงธรรม (Equitable) และขดตอความสงบและศลธรรมอนดของประชาชน(Public Policy) หรอไม การดาเนนคดกลม (Class Action) การดาเนนคดกลมมกใชในกรณทมผเสยหายเปนจานวนมาก เชน คดเกยวกบการคมครองผบรโภค คดเกยวกบสงแวดลอม วธการดาเนนคดจะกระทาในรปของกลมบคคล ซงจะเปนกลมบคคลฝายโจทกหรอจาเลยกได การดาเนนคดกลมจะเรมโดยการทโจทกยนคารองขอดาเนนคดแบบกลมพรอมกบเสนอคาฟองตอศาล โดยผลของคาพพากษาจะผกพนสมาชกในกลมทกคน การดาเนนคดกลม(Class Action) มบญญตไวในกฎหมายวธพจารณาความแพง (Federal Rule of Civil Procedure, FRCP) ซงมการนามาใชทงในคดแพงทฟองยงศาลรฐบาลกลางและศาลมลรฐ แตกมบางรฐเชน รฐนวยอรคและรฐฟลอรดาทปฏเสธรปแบบการดาเนนคดกลมทบญญตไวใน FRCP ทงนเปนอสระของมลรฐตางๆทจะนา FRCPมาใชหรอไมกได ตามRule 23 (a) เงอนไขเบองตนของการดาเนนคดกลม บคคลหนงหรอมากกวา อาจฟองหรอถกฟองเหมอนเชนคความผแทนคดในนามของสมาชกในกลมทงหมดได ถา (1) สมาชกของกลมมจานวนมากและการทสมาชกของกลมจะเขามารวมกนในคดนนเปนสงทยาก 13

Gwaltney, อางแลว 14

33 U.S.C. s 1365(b)(1)(b) 15

33 U.S.C. s 1365(d) 16

40 C.F.R. Part 135.5

(2) มปญหาขอกฎหมายและขอเทจจรงอยางเดยวกนในกลม (3) ขอเรยกรองหรอขอตอสของคความผแทนคด เปนขอเรยกรองหรอขอตอสประเภทเดยวกน (4) คความผแทนคดสามารถปองกนผลประโยชนของกลมอยางเปนธรรมและเพยงพอ ในการขอใหมการดาเนนคดแบบกลมน จะตองปรากฏแกศาลวา กรณเขาเงอนไขครบทง 4 ประการขางตน โดยผรองขอใหดาเนนคดแบบกลมจะมภาระในการแสดงขอเทจจรงใหศาลเหนวา จานวนสมาชกทไดรบความเสยหายจากการกระทาของจาเลยนมเปนจานวนมาก โดยขนอยกบขอเทจจรงในแตละคดวา ผเสยหายจานวนอยางนอยเทาใดจงจะถอวาเปนจานวนมาก ทงน ไมจาตองกาหนดจานวนสมาชกไว แตกาหนดลกษณะของสมาชกในกลมไดอยางชดเจนกเพยงพอแลว โดยสมาชกในกลมจะตองเปนผเสยหายทมความเสยหายเกดขนแลวจรง ความเสยหายนนปรากฏอยางชดแจงในขณะรองขอใหดาเนนคดแบบกลม แตหากเพยงเปนการคาดคะเนวา อาจจะมผทไดรบความเสยหายเปนจานวนใดจานวนหนง ยงไมอาจถอไดวาบคคลเหลานนไดรบความเสยหายแลว17 และไมอาจจะนบรวมเอาบคคลเหลานนมาเปนสมาชกกลมได สาหรบคดสงแวดลอม โดยสวนมาก ผทไดรบสารพษอนเกดจากการรวไหลจากแหลงกาเนดมลพษ มกจะใชเวลานานกวาจะมการแสดงอาการ เมอปรากฏวา มการรวไหลของสารพษจากแหลงของจาเลย แตยงไมสามารถตรวจสอบพบความเสยหาย จะเกดปญหาวา บคคลเหลานเปนผเสยหายทจะขอใหดาเนนคดกลมไดหรอไม นอกจากน เนองจาก Rule 23 กาหนดเงอนไขไวอกวา การทสมาชกของกลมจะเขามารวมกนในคดนนเปนไปไดยากดวย ดงนน แมสมาชกในกลมจะมจานวนมาก แตกมากเกนไป จะทาใหคดยงยากเกนสมควร ศาลกอาจไมอนญาตใหดาเนนคดแบบกลม และเนองจาก การดาเนนคดในรปแบบนมวตถประสงคเพอใหศาลมคาพพากษาเปนอยางเดยวกนในระหวางสมาชกในกลม ขอเรยกรองหรอขอตอสของโจทกซงเปนผแทนคดจงตองเปนอยางเดยวกบขอเรยกรอง หรอขอตอสของสมาชกในกลม ทาใหการฟองคดของโจทกซงเปนผแทนกลมเปนการฟองเพอประโยชนของสมาชกทกคนในกลม และในประการสดทาย คความทเปนผแทนกลม ตลอดจนทนายความ ตองเปนผทมคณสมบตทจะทาหนาทเพอคมครองประโยชนใหสมาชกในกลมไดอยางเพยงพอและเปนธรรม ในกรณทผเปนตวแทนกลมมผลประโยชนขดกบสมาชกในกลม ไมถอวา บคคลเหลานเปนสมาชกในกลมเดยวกน18เมอคารองขอดาเนนคดแบบกลม ครบเงอนไขเบองตนตาม Rule 23 (a) (1) แลว ผแทนกลมหรอผแทนคดตองแสดงใหศาลเหนดวยวาการดาเนนคดแบบกลมเปนวธการทเหมาะสมทจะนามาใชในการดาเนนคดตาม Rule 23 (b) สาหรบคดละเมดทมผเสยหายจานวนมาก (Mass Tort Litigation) อาท คดการแพรกระจายของแรใยหน (Asbestos)19 ในชวงกลางทศวรรษ1980 มหลายคดทใชวธการการฟองคดแบบกลม และศาล 17

Makuc V. American Honda Motor Co Inc., 835 F.2d 389 (1st Cir. 1987) 18

Hansberry V. Lee, 311 U.S. 32, 61 S. Ct. 115, 85 L. Ed. 22 (1940) 19แรใยหน Asbestos เปนสารททนความรอนไดสง มประโยชนในทางอตสาหกรรม แตเปนสารกอมะเรงซงอนตรายตอสขภาพ

มกจะอนญาตใหดาเนนคดแบบกลมได20 เชนในคด School Asbestos ศาลอทธรณภาค 3 มคาสงยนตามคาสงอนญาตของศาลชนตนในคดทโรงเรยนหลายแหงฟองขอใหมการนาแรใยหนออกไปจากบรเวณโรงเรยนและเรยกใหจาเลยชดใชคาใชจายในการตรวจสอบ ประเดนขอหนงทสาคญคอ เมอยงไมปรากฏวามอาการเจบปวย กยงไมอาจเรยกคาเสยหายได อยางไรกด สาหรบกรณแรใยหนนน ศาลสวนใหญกอนญาตใหดาเนนคดตอไปได เพราะเหนวา แมจะยงไมปรากฏอาการของโรค แตอยางนอยผเสยหายกไดรบอนตรายในระดบเซลลแลว อยางไรกด มหลายศาลทปฏเสธทจะใหดาเนนคดแบบกลมหากปรากฏเพยงวา มการแพรกระจายของสารพษ แตยงไมปรากฏอาการเจบปวยตามรางกาย โดยใหเหตผลวากรณยงไมเขาเงอนไขตาม Rule 23 บางศาลกชไปทประเดนวา เปนเรองยากในการสงหมายแจงไปยงโจทกในคดทมเพยงการแพรกระจายของสารพษซงพวกเขาอาจไมทราบวา ตนอยในเขตทมการแพรกระจายและไมมขอมลเพยงพอเพอประกอบการตดสนใจใชสทธเลอกออก (opt-out) จากกลม นอกจากนยงมปญหาเรองการพสจนในนามกลม (Class-wide Proof) ซงเปนปญหาใหญอกประการหนงวา เมอมสมาชกเปนจานวนมาก โจทกจะสามารถพสจนโดยใชพยานผเชยวชาญและเหตผลทางสถตหรอการประเมนโดยอาศยการคานวนแทนไดหรอไม21 นอกจากนยงมคดท ศาลอทธรณภาค 5 ปฏเสธแผนของโจทกทจะใชวธการคานวนเพอประเมนคาเสยหายจากกลมตวอยางทเปนตวแทนทมลกษณะความเสยหายในทานองเดยวกนนนวา ไมเพยงพอแกคณะลกขนในการกาหนดคาเสยหาย แตจะตองแสดงใหเหนถงความเสยหายทแทจรง โดยอางหลก Due Process และ Seventh Amendment ในสวนของการเยยวยาความเสยหายสาหรบคดกลมนน ศาลใชหลายวธการเพอเยยวยาสาหรบสมาชกในกลม ซงในบางกรณ สมาชกบางคนอาจตองพสจนความเสยหายของตนแยกตางหาก ศาลหลายแหงไดนาหลกการ Fluid Recovery หรอ cypress หมายถง ใหใกลเคยงความเปนไปไดมากทสดมาใช และในคดเกยวกบสงแวดลอมและสขภาพของประชาชน ศาลอาจใชวธการใหจาเลยจายเงนใหแกองคกรรกษาประโยชนสาธารณะหรอโครงการทเปนประโยชนแกกลมโดยรวม เชน มอบเงนใหหนวยงานของรฐเพอการศกษาวจยเกยวกบสขภาพหรอเพอการกาจดมลพษไปจากแหลงนา เปนตน คาเสยหาย (Damages) คาเสยหายตามกฎหมายสหรฐสามารถแบงออกเปน คาเสยหายทเปนการเยยวยาความเสยหาย (Compensatory Damages) กบคาเสยหายในเชงลงโทษ (Punitive Damages)

20

Robert H. Klonoff. Class Actions and Other Multi-Party Litigation In a Nutshell 218-219, West Group, 1999). 21

In re Fibreboard Corporation, 893 F. 2d. 706 (5th Cir. 1990)

สาหรบคาเสยหายทเปนการเยยวยาความเสยหายนนเปนคาเสยหายทตามปกตศาลจะสงใหจาเลยจายแกผเสยหายเพอชดเชยเยยวยาความเสยหายทไดรบ22 ซงแบงได 3 ประการ ไดแก ประการแรก คาเสยหายในความเสยหายทเปนตวเงน {Pecuniary damages) โดยเปนคาเสยหายทจายใหแกผเสยหายแทนตวเงนทสญเสยไป เชน คารกษาพยาบาล หรอคาขาดรายไดอนเนองจากอาการบาดเจบหรอเจบปวย ประการทสองคอ คาเสยหายในความเสยหายทมใชตวเงน (Non-pecuniary damages) โดยเปนการจายเพอชดเชยความเสยหายทมใชตวเงน เชน ความเจบปวดทางกายและจตใจ ประการสดทายคอ คาเสยหายสาหรบการสญเสยความสข (Hedonic losses) เปนการชดเชยความสงบสขในชวตทสญเสยไป สวนคาเสยหายในเชงลงโทษนน เปนคาเสยหายทศาลสงใหจาเลยจายใหแกโจทกเพอเปนการลงโทษ โดยจะสงใหจาเลยจายคาเสยหายประเภทน เมอการกระทาละเมดนนเปนการกระทาโดยมเจตนาชวรายหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง (Malicious and reckless) เชนจาเลยมเจตนาปลอยมลพษลงสแหลงนา โดยรอยแลววา วตถทปลอยออกมานนเปนอนตรายตอสขภาพของประชาชนทาใหโจทกซงอยในบรเวณใกเคยงไดรบอนตรายจากมลพษนน หรอเกดการรวไหลของมลพษโดยความประมาทเลนเลออยางรายแรงของจาเลยหรอลกจาง สาหรบคดสงแวดลอมทฟองโดยอาศยมลละเมดนน ปกตจะพจารณาโดยมลกขน และลกขนจะเปนผกาหนดจานวนคาเสยหาย ทงน ในแตละรฐอาจจะกาหนดจานวนคาเสยหายในเชงลงโทษไวแตกตางกน เชนบางรฐกาหนดไววาตองไมเกนสองเทา สามเทาหรอสเทาของคาเสยหายตามปกต (Compensatory damages) หรอบางรฐกไมมขอจากดไวกอาจกาหนดสงถงรอยเทาของคาเสยหายปกตได สวนคดทไมไดพจารณาโดยมลกขนนน ผพพากษาจะเปนผกาหนดคาเสยหาย เชน คดทฟองใหเจาของทดนทมการทงของเสยรบผดชอบในการฟนฟสภาพทดนตาม CERCLA เปนการพจารณาโดยผพพากษาไมใชลกขน เปนตน บรรณานกรม เอกสารภาษาไทย นาแท มบญสลาง, การดาเนนคดแบบกลมในคดสงแวดลอม,วทยานพนธ นตศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชานตศาสตร คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2547 เอกสารภาษาตางประเทศ Dan B. Dobbs, Law of Remedies: Damages-Equity-Restitution (2nd ed., West Publishing, 1993)

(1973).

22

John L.Diamond, Lawrence C.Levine and M.Stuart Madden, Understanding Tort, (2nd ed, Lexis Publishing, 2000) (1996), p.242.

Daniel A. Farber, Jody Freeman, Ann E. Carlson and Rodger W. Findley, Cases and materials on Environmental Law (7th ed. Thomson/West 2006) (1981).

Gerald W. Boston & M. Stuart Madden, Law of Environmental and Toxic Torts: Cases, Materials and Problems (2nd ed., West Group, 2001) (1994).

John L. Diamond, Lawrence C. Levine and M. Stuart Madden, Understanding Tort (2nd ed., Lexis Publishing, 2000) (1996).

Mallor & Robert, Punitive Damages: Toward a Principled Approach, 31 Hastings L.J. (1980). Nancy K. Kubasek and Gary S. Silverman, Environmental Law (4th Ed., Prentice Hall, 2002). Philip Weinberg and Kevin A. Reilly, Understanding Environmental Law ( Matthew Bendar& Co.,

Inc., 1998). Roger W. Findley and Daniel A. Farber, Environmental Law in a nutshell (6th Ed. Thomson West, 2004)(1983). Robert H. Klonoff, Class Actions and Other Multi-Party Litigation in a Nutshell, ( West Group, 1999).