โครงงานประวัติ�ศาสติร�ท้�องถิ่��นการศ�กษาประวัติ�ศาสติร�ท้�องถิ่��นผ่�านการบอกเล่�า

เร��องผ่�ซิ่��นเฮี่��ยน

จัดท้$าโดย1.นางสาวกนกวรรณ ธี�รฐิ ติ ธีรรม2.นางสาวประภั�สสร จั�นทร�ภั�ม 3.นางสาวภั�ทราวร น เขี�ยวหน�4.นางสาวเปรมฤดี� บุ�ญสม5.นายส ทธี โชค วงษ์�หาจั�กร6.นายธี�รพล เศรษ์ฐิ�ชั้&นมัธยมัศ�กษาป)ท้�� 5/1

ท้��ปร�กษา : แมั�คร,อรวัรรณ กองพิ�ล่า

โรงเร�ยนฝางวั�ท้ยายน

ภั�ม หล�ง ค(าว)า   บุะ หมายถึ,ง ท�-ราบุม�แม)น(/าไหลผ่)านม�พ2/น“ ’’ดี นท�-เป3นเน นเติ�/ยๆ หร2อป6าโคกติ7นขี7างท�-ราบุร)องน(/า  ค(าว)า   ยาว หมายถึ,ง ความยาวซึ่,-งบุะยาวค2อร)องน(/าท�-ราบุ“ ”ระหว)าง โคกหร2อป6า ยาวจัากบุ7านโนนค7อ ติ(าบุลโคกงาม อ(าเภัอบุ7านฝางผ่)านมาบุ7านบุะยาว ทางติะว�นติกลงไปบุ7านนาฝายท�-ฝายพญานาค (ติ ดีก�บุท�-ติ� /งว�ดีบุ7านนาฝาย) ลงไปนาบุ7านหนองแสง บุ7านดีอนโมง และไหลไปลงท�-แม)น(/าเช ญและเขี2-อนอ�บุลร�ติน� ก)อติ�/งเม2-อประมาณ  พ.ศ. 2450 โดียส�นน ษ์ฐิานจัากหน�งส2อประว�ติ ว�ดีท�-วราชอาณาจั�กร  เล)ม 12 หน7า 58  ขีองกลมศาสนา   และจัากการบุอกเล)าขีองผ่�7ส�งอาย�ในหม�)บุ7าน  ซึ่,-งอย�)ในช)วงขีองปลายสม�ยราชกาลท�- 5 โดียท�-ติ� /งหม�)บุ7านคร�/งแรกบุร เวณดี7านท ศใติ7ขีองหม�)บุ7านค2อค�7มขีามเจัร ญท�-มาอาศ�ยในหม�)บุ7าน  เก ดีการอพยพขีองประชากรจัากถึ -นอ2-นเขี7ามาจั�บุจัองท�-ดี นท(ามาหาก นในระยะแรก  เร2-องราวความเช2-อเก�-ยวก�บุเร2-องผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยน ท�-เก�-ยวขี7องก�บุคนในช�มชนติ�/งแติ)อดี�ติจันถึ,งป<จัจั�บุ�น

วัติถิ่0ประสงค� 1.เพ2-อศ,กษ์าเก�-ยวก�บุความเช2-อขีองคนในท7องถึ -นเก�-ยวก�บุเร2-องผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยน 2.เพ2-อศ,กษ์าความเปล�-ยนแปลงขีองความส�มพ�นธี� ระหว)างผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยนก�บุความเช2-อขีองคนในอดี�ติจันถึ,งป<จัจั�บุ�น

บุ7านบุะยาว ติ(าบุลหนองบุ�ว อ(าเภัอบุ7านฝาง จั�งหว�ดีขีอนแก)น

พิ�&นท้��การศ�กษา

ค$าถิ่ามัการท้$าโครงงาน

1.เร2-องราวความเช2-อเร2-องผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยนม�ผ่ลติ)อความเช2-อในเร2-องอ2-นหร2อไม) 2.เร2-องผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยนสะท7อนให7เห=นความเช2-อ ความค ดี ขีองคนในท7องถึ -นอย)างไร 3.ชาวบุ7านม�กน(าอาหารไปเล�/ยงผ่�นาในช)วงก)อนท(านาและหล�งท(านาเสร=จัเพราะเหติ�ใดี

1.น(าความร� 7เร2-องความเช2-อเร2-องผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยนไปเผ่ยแพร)ให7คนอ2-นร�บุร� 7ไดี72.ไดี7ม�ส)วนร)วมในการอน�ร�กษ์�และภั�ม ป<ญญาชาวบุ7านไว73.ไดี7ส2บุทอดีความเช2-อเร2-องผ่�เก=บุไว7เป3นหล�กฐิานส(าค�ญขีองหม�)บุ7าน4.ไดี7เห=นความสาม�คค�ในหม�)คณะ

ประโยชั้น�ท้��คาดวั�าจัะได�รบ

แผ่นการด$าเน�นงาน 1.การรวบุรวมขี7อม�ล 1.1 รวบุรวมขี7อม�ลจัากเอกสารและงานว จั�ยท�-เก�-ยวขี7องก�บุผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยน 1.2 การสอบุถึามและส�มภัาษ์ณ�ผ่�7ร� 7 1.3 การสนทนากล�)มย)อย 2.ว เคราะห� เร�ยบุเร�ยงขี7อม�ล และน(าเสนอผ่ลการดี(าเน นงานในร�ปแบุบุความเร�ยง 3. น(าเสนอผ่ลงาน -น(าเสนอหน7าช�/นเร�ยน

เอกสารท�-เก�-ยวขี7อง1.ควัามัเชั้��อเร��องผ่�ของคนอ�สาน ส(าหร�บุคนอ�สาน ผ่�ค2อว ญญาณขีองผ่�7ท�-ล)วงล�บุไปแล7ว หร2อท�-ม�อย�)แล7วโดียไม)ทราบุว)าม�มาแติ)เม2-อใดีหร2อม�มาอย)างไร ผ่�เหล)าน�/ประกอบุดี7วยผ่�ประเภัทติ)าง ๆ เช)น ผ่�นา ผ่�ป6า ผ่�เขีา ผ่�บุ7าน ผ่�หม�)บุ7าน ผ่�ป�6ย)าติายาย ผ่�ฟ้?า ผ่�แถึน และผ่�อ2-น ๆ หร2อแม7กระท�-งผ่�ท�-เก ดีจัากการกระท(าขีองบุ�คคล เช)น ผ่�ปอบุ ความเช2-อเร2-องผ่�อ�นเป3นความเช2-อท�-ม�มาแติ)เดี ม ผ่สมผ่สานก�บุความเช2-อในพระพ�ทธีศาสนา จันแทบุจัะแยกก�นไม)ออกว)าพ ธี�กรรมใดีเก ดีจัากความเช2-อในพระพ�ทธีศาสนา หร2อพ ธี�กรรมใดีเก ดีจัากความเช2-อเร2-องผ่� ความเช2-อเร2-องผ่�ขีองชาวอ�สานเขี7ามาผ่�กพ�นในการประกอบุอาช�พ ซึ่,-งว)าม�ความส(าค�ญติ)อการดี(าเน นช�ว ติขีองชาวอ�สาน การท(านาอ�นเป3นอาช�พท�-ขี,/นอย�)ก�บุสภัาพขีองธีรรมชาติ ดี นฟ้?าอากาศ จัะไดี7ผ่ลหร2อไม)ไดี7ผ่ลขี,/นอย�)ก�บุธีรรมชาติ ก)อนลงม2อหว)านขี7าวกล7าก=จัะม�พ ธี�ไหว7ผ่�ระจั(าท�-นา หร2อท�-ชาวบุ7านเร�ยกว)าผ่�ติาแฮี่ก เพ2-อขี7าวกล7าจัะไดี7เจัร ญงอกงามไม)ถึ�กรบุกวนจัากศ�ติร�ขี7าว ไดี7ขี7าวเติ=มเม=ดีเติ=มหน)วย เพ2-อความอย�)รอดีในการดี(าเน นช�ว ติ เม2-อถึ,งฤดี�เก=บุเก�-ยวก=ม�พ ธี�ส�)ขีว�ญลานนวดีขี7าว ส�)ขีว�ญขี7าวเพ2-อเป3นส ร มงคลม�ขี7าวไดี7พอก นติลอดีป@ ก)อนท�-จัะถึ,งฤดี�กาลท(านาในป@ติ)อไป ซึ่,-งล7วนแติ)เป3นความเช2-อท�-เก�-ยวก�บุผ่�ท�/งส /น

2.ประวัติ�บ�านบะยาวั บุ7านบุะยาวติ�/งอย�)ท�-  หม�) 6 และ  หม�) 9 ติ(าบุลหนองบุ�ว  อ(าเภัอบุ7านฝาง  จั�งหว�ดีขีอนแก)น ก)อติ�/งเม2-อประมาณ  พ.ศ. 2450 โดียส�นน ษ์ฐิานจัากหน�งส2อประว�ติ ว�ดีท�-วราชอาณาจั�กร  เล)ม 12 หน7า 58  ขีองกลมศาสนา   และจัากการบุอกเล)าขีองผ่�7ส�งอาย�ในหม�)บุ7าน  ซึ่,-งอย�)ในช)วงขีองปลายสม�ยราชกาลท�- 5 โดียท�-ติ� /งหม�)บุ7านคร�/งแรกบุร เวณดี7านท ศใติ7ขีองหม�)บุ7านค2อค�7มขีามเจัร ญท�-มาอาศ�ยในหม�)บุ7าน  เก ดีการอพยพขีองประชากรจัากถึ -นอ2-นเขี7ามาจั�บุจัองท�-ดี นท(ามาหาก นในระยะแรก 

3.ควัามัเชั้��อเร��องผ่�ซิ่��นเฮี่��ยนจัากค$าบอกเล่�าของผ่,�ท้��เคยพิบเจัอ -นางค$าผ่ง พิวังราษฎร� -น.ส.เกวัล่� ก�านสญชั้ย

สร0ปผ่ล่การศ�กษา คติ ความเช2-อเร2-องผ่�เป3นคติ ความเช2-อท�-ม�อย�)ในป<จัเจักชนแติ)ละคน ซึ่,-งพยายามหาค(าติอบุในปรากฏการณ�ท�-เก ดีขี,/น ผ่�เป3นส�ญล�กษ์ณ�ขีองอ(านาจัเหน2อธีรรมชาติ ท�-อย�)เหน2ออ(านาจัการควบุค�มขีองมน�ษ์ย� ผ่�ค2อว ญญาณขีองผ่�7ท�-ล)วงล�บุไปแล7ว หร2อท�-ม�อย�)แล7วโดียไม)ทราบุว)าม�มาแติ)เม2-อใดีหร2อม�มาอย)างไร ผ่�เหล)าน�/ประกอบุดี7วยผ่�ประเภัทติ)าง ๆ เช)น ผ่�นา ผ่�ป6า ผ่�เขีา ผ่�บุ7าน ผ่�หม�)บุ7าน ผ่�ป�6ย)าติายาย ผ่�ฟ้?า ผ่�แถึน และผ่�อ2-น ๆ หร2อแม7กระท�-งผ่�ท�-เก ดีจัากการกระท(าขีองบุ�คคล ควัามัเชั้��อเร��องผ่�ซิ่��นเฮี่��ยน ส)วนมากผ่�7ท�-จัะพบุเจัอผ่�ซึ่ -นเฮี่�-ยนน�/นจัะเป3นเจั7าขีองท�-นาแถึวๆน�/น ไม)ว)าจัะเป3นแบุบุมาปรากฏติ�วให7เห=นหร2อแบุบุมาแติ)เส�ยงห�วเราะ และขีย)มติ7นไม7 ล�กษ์ณะติ�วขีองผ่�ตินน�/จัะม�การแติ)งกายแบุบุชาวสม�ยก)อน ใส)ช�ดีส�ชมพ�บุานเย=น เส2/อทรงกระบุอก ผ่7าถึ�งจัะใส)ยาวเพ�ยงคร,-งน)อง ม�กปรากฏติ�วติอนกลางว�นและพลบุค(-า ท(าให7ผ่�7คนไม)ค)อยกล7าผ่)านทางน�/นเท)าไหร) จัากท�-พวกเราไดี7ศ,กษ์าความเป3นมากล�)มขีองพวกเราจั,งอยากจัะค7นคว7าเพ -มเติ มอ�ก ถึ,งความเป3นจัร งเพ2-อให7ติ(านานน�/ส2บุถึ,งล�กหลานติ)อไป

จับุการน(าเสนอ