1
is-sewwa" - 24 ta' Novembru. 1973 ---·-------- IL-BERGA TA' ·KASTILJA Kif artiklu, ii-KavaHieri Spanjoli kienu mqassmin Lingwi: dik ta' Aragona u dik ta' Kastilja. Dwar l-ewwel tkellimna. Illum dwar tat-tieni lingwa, dik ta' Kast Kap jew Pilier tagfma (mhux Pilar stampat artiklu) kien i!-"Gran ta 1 1,..Qrdni, li kiseb impor- tanza kbira fi-Ordni. hu kien tad-dokumenti jew Bolli if- kbir. huma ta' kopji legali, l-iffirmar u kien mghejjun minn persuni Fost j,j kien hemm ukoll xi maltin. MINN MONS. PROF. ARTURO BONNICI · ---·--- ·---·· ··-·----,- l-ohra, dik ta' Kastilja biex tib- ni Palazz jew Autberge !·membri f4ir T1ikJ.en ma dawk ta" Leon u tati-Pot- tuga:ll. d'an il·bini art gmielha u 1- aMar prominenti fil-Belt ii- Gdidlat, fejn, kien ser jinbena 1-Pala,zz tai- Grammastru. in- beda ' fl-1574 it-tmexxi- ,i:a tal-artk,itett ta:I-Ordni G!ormu Cassar. tela', - m'huw;ex dak li naraw illum; mitejn sena wara ( 1774) arkitett malti maghruf, Duminku Ca 1 Ghia, mqabbadl miii- Grammatstru Manoel Pinto biex sura du llum, a new look") lil dak ii-Palazz. Bt=tAlU U ISBAI=I MINNU ·li ·· 1d\ak 1-a:rikitett !-•ltalja u Sqallija biex jistudja: hpa:lazzi ta' hemm. Fost il-palazzi ii ra kien hemm dak tai- Prefettura ta' Lecce. u Ca- chia pp. ova id-di- -. sinji fuqha,. u rnex- xielu jissuperaih1a ja. Quentin Hughes, Professur li lem fi-Universita!' u 'hu d-Dekan tai-Fakolta' tal- Periti, fil-ktieb sa- bieh u ta' fejda, "T:he Building of Malta: 1530-1795". Rl-istess Hughes jam punti fil- ta ' Kast·ilja li jixbhu lil dawk tai-Banka Guratali jew Pa,lazz fi Triq Merk:anti (fe,jn illum hemm ir·Reg,istru Publiku), li nbena xi 24 sena qabel Kastilja. li-Berga ta' Kastilja f'post li minnu tid- di;Jmina l-Port ii-K:bir u pa:rti k!b:::>la Quddiem- ha tinfirex pj.azza kbira bi triq li tqaibbdek mai- Furjana u li fil-qalba tal-Belt. li-Palazz il- hu 1-akba,r: u fost u dan turihu- lek t-is:tess imponenti u u mdaw- ra tal-hadid. jen bix-xtieli, tersa:q lejha ta' wiesa' imba- minn bieb b'4 kolonni stil 'dor<iku' u fuqu trofej tal-g!Werra, skoJ- piti tnabar, ikanuni, trumbe>tti,. bnadar: u. ktaj- · jen, l} f"nofshom il-bust ta' rh:am 'tahGrammastr;utPinto, Assjem li, trid jew ma tr'idx, j·olqot RITMU U SOUDITA' Fuq il-bieb tie- qa kbira, hija wkoll bit-tnaqqix ta' trofej tal- gwerra u l-arma tal-imsem- mi Grammastru fuqha. armi fin- nofs tal-bejt fuq 38 Saljaturi. Ma kull tal-bieb, u tat- ,hemm. twieqi b'kollox 30 tie- 10 fil-pjan noblbli (ta: fuq), li jifforma ordni lih, u 20 tieqa ohra pjani ta' (pjanterren u l-ewwel pjan), li jiffur- maw ordni flimkien. Da1wn it-twieqi lhuma wktoll kif kutlhadd jirsta' ta' Kastilja 'hija mimlija' detko- b'dan kollu hija mhiex Jmeejna u proporzjonijiet li fiha hemm rit- mu u solidita". Barra l-bieb ewlieni li semmejna, li minnu fintrata u minnha titla' fM-pjan nobb l i, hemm bibien quddiem xulxin, kbar mhux JmzeJnlll dak ewlieni: bie!h minnhom Triq Merkanti u fi Triq San Pawl. Malli minn dawn issib kurituri li J!wassluk 6kejkna, 'imdawra b'p:ortikat fuq arkati u b' maskeruni isfel, u' bil·balabustrar, fuq. MaJ-Ie- min ta' min minn Triq Merkanti, bieb fuqu hemm rija b"tieqa ovali fu'qha;-· minnu, ta' dop}D...;: •. titla' · pjan. · fla!k; !hemm funtana bi- ilma jittajjar minnha, li flimkien ma ftit xtieli lil dak ii-Pala,zz. MIS-C-in-C Gl=tALL-P.M. Ilkoll niftakru dik ii-Ber- . "Headquarters" ta,I•For zi li minnhom kienet 'The Ca:stille". Illum saret ii-Pa- lazz ta•I•Prim Ministru Malti u nghiduha kif inhi, kien xieraq li f'Malta Indipen- denti, ii-Prim Ministru jkollu PalaiZz daik u tal-Ministeru. Billi l-Palazz hu kbir na, barra mill-Ministeru, il- lum fih Di- partimenti hu· ma: ii-Kmand tal-Malta Land Force, ii-Finance :Office, is-ISeg:r;etarj:a't tal- Parlament, tal-Is- tatistika u Elettorali, man- ta' Triq Merkanti, u tas-",Civil Av:ia- tion.", tai-"Establishments", tai-''Accounts" 1.11 ta,f-",llni'or- mation Department" flim- kien tahPublbrli- kazzjonijiet u 1-Lahoratotrju tai-Foto:grafiia, man - ta' Triq San Pawl. Fejn, da1ri, kont tara lin u mill-bieb ewlie- ni ii-Kapijiet tal-Forzi Arma,.. ti illum, tara1 l-Am- baxxaturi u Awto- ritajiet u minn hemm. Mill-bibien l- flok is-suldati jidhlu l-impjegati u n-nies. Kemm kellna naraw tibdil ti 7

7 IL-BERGA TA' ·KASTILJA - L-Università ta' Malta is... · dik ta' Aragona u dik ta' Kastilja. Dwar l-ewwel waħda ġa tkellimna. Illum nitħaddtu dwar H-Berġa tat-tieni lingwa,

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • "teħen is-sewwa" - 24 ta' Novembru. 1973

    -------~-- ---·--------

    IL-BERGA TA' ·KASTILJA Kif għidtHkom fl-af1ħar artiklu, ii-KavaHieri Spanjoli kienu mqassmin f'żewġ Lingwi:

    dik ta' Aragona u dik ta' Kastilja. Dwar l-ewwel waħda ġa tkellimna. Illum nitħaddtu dwar H-Berġa tat-tieni lingwa, dik ta' Kast Kap jew Pilier tagfma (mhux Pilar bħalma ġie stampat fi-aħħar artiklu) kien i!-"Gran Kanċiltier" ta11,..Qrdni, li maż-żmien kiseb impor-tanza kbira fi-Ordni. għax hu kien iħares is-siġilfar tad-dokumenti jew Bolli bis-siġiiU if-kbir. lx~xogħol l-ieħor, bħa4ma huma 1-għot, ta' kopji legali, l-iffirmar u s-siġiUar tal~atti kien jagħmilhom għalih ii-Viċi-Kanċil'!ier mghejjun minn żewġ persuni oħra. Fost ii-Viċi!Kanċi!fiera ġie j,j kien hemm ukoll xi maltin.

    MINN MONS. PROF. ARTURO BONNICI ·---·---·---·· ··-·----,-

    Bħati-Lingwi l-ohra, dik ta' Kastilja ħarsbet biex tib-ni Palazz jew Autberge g,ħtal !·membri tag'ħlhJ3 f4irT1ikJ.en ma dawk ta" Leon u tati-Pot-tuga:ll. lntgħa,żlet għal d'an il·bini biċċa art gmielha u 1-aMar prominenti fil-Belt ii-Gdidlat, fejn, għa)ll-ewwel kien ser jinbena 1-Pala,zz tai-Grammastru. lx-xogħol in-beda ' fl-1574 taħt it-tmexxi-,i:a tal-artk,itett ta:I-Ordni G!ormu Cassar. 11-bin~ tela', -iżda m'huw;ex dak li naraw illum; għa:liex mitejn sena wara ( 1774) arkitett ieħor malti maghruf, Duminku Ca1Ghia, ġie mqabbadl miii-Grammatstru Manoel Pinto biex jagħti sura oħm (ngħidu aħna llum, a new look") lil dak ii-Palazz.

    Bt=tAlU U ISBAI=I MINNU Jingħad. ·li ·· 1d\ak 1-a:rikitett

    i ntbag.ħat !-•ltalja u Sqallija biex jistudja: hpa:lazzi ta'

    hemm. Fost il-palazzi sbieħ ii ra kien hemm dak tai-Prefettura ta' Lecce. u Ca-chia pp. ova jagħmel id-di-

    -. sinji tiegħu, fuqha,. u rnex-xielu jissuperaih1a :fis-sbuħi~ ja. Hek~k jgħidilna Quentin Hughes, Professur li jgħallem fi-Universita!' tagħna u 'hu d-Dekan tai-Fakolta' tal-Periti, fil-ktieb tiegħu sa-bieh u ta' fejda, imsejjaħ "T:he Building of Malta: 1530-1795". Rl-istess ħin, Hughes jam ħatfna punti fil-Berġa ta ' Kast·ilja li jixbhu lil dawk tai-Banka Guratali jew Pa,lazz Muniċipali fi Triq Merk:anti (fe,jn illum hemm ir·Reg,istru Publiku), li nbena xi 24 sena qabel

    Kastilja.

    li-Berga ta' Kastilja qegħda f'post li minnu tid-di;Jmina l-Port ii-K:bir u pa:rti k!b:::>la miii-Gżina. Quddiem-ha tinfirex pj.azza kbira bi triq sabiħa li tqaibbdek mai-Furjana u oħrajn li jdaħħluk fil-qalba tal-Belt. li-Palazz il-ġdid hu 1-akba,r: u l-isbaħ fost l-oħrajn, u dan turihu-lek t-is:tess falċ.ċata ti1egħu, imponenti u majjestuża. Maqtugħa ~għaliha u mdaw-ra b'kanċeil tal-hadid. irh,żejjen bix-xtieli, tersa:q lejha bis-saħħa ta' taraġ wiesa' ffaċċettjat. Tidħol, imba-g.ħad, minn bieb imżejjen b'4 kolonni stil 'dor