8-KKF-Newsletter-August-2004

េលខ ០៨ ែខស ឆន ២០០៤ រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

ពតប តេបះពមពផ យជេរ ង លែខ េ យសហពនធែខមរកមពជេ កម - KKF’s Monthly Newsletter

េលខ ០៨ ឆន ទ ០១ - ែខស គ.ស. ២០០៤ - ព.ស. ២៥៤៨ - N0 08, August, 2004

កមពជេរកម

Kampuchea Krom

ទ ន កករ ៖ P.O. Box 2569, Worcester, MA 01613, USA, Tel: (508) 922-4834, email: [email protected], http://www.khmerkrom.net

ពតប ត កមពជេ កម េយងខញសមចះផ យទង សងនវ

បទសមភ សន រ ងេ ក សបរនទ (វទយ សេសរ ) នងេ ក ថច

អងវ អន បធន បតបតសហពនធែខមរកមពជេ កម បចអ ល កលពៃថងទ ១៥ កកក ២០០៤ ែដលបនឆះបញច ងអពេគលជហរ

សហពនធែខមរកមពជេ កម នងអតថនយៃន ពតករណេនះ ។

េ ក សបរនទ ៖ េ យ រខនជែជកជមយេ ក

អន បធនយរ េតភពរកចេ មនរបសសហពនធេនះមកដល តម

េហយទន ?

កកថច អងវ ៖ បទ អស

រ យៈ េព ល ជ យ រ ៃន ក រ រ ង ច

ង ព ៃថង ក ព កយ ស ច ល

អស ១០៣០ ៃថង របសសហ-

ព នធ ែខម រ ក មព ជ េ ក ម ព ភ ព

េ ក េទប បនអងគករ

UNPO ត ង ឲយ បជជន

ពលរដ ៥៣ សញជ ត នង

បែហលជ ១០០.០០០.០០០

នក អនញញ ត ឲយចលជស-

ម ជ ក េព ញ អ ងគ ន េវ េម ង

១០ ពក ៃថងទ ១៥ កកក ឆន

២០០១ មកដលៃថងេនះ គ

គ មប ៣ ឆន ែដល អងគករែខមរេ កមេយង បនចលជសមជក

អងគករ UNPO េហយ អងគករ UNPO កពង ែតជយដលសហពនធ ែខមរ

កមពជ េ កមេយង មន េរ ងថម ៗ ែដលេ កបនសរហនង គមន ៣

ចណច ធ ៗ បទ ។

ចណចទ ១ គអងគករ UNPO នងសហពនធ ែខមរកមពជ េ កម

បនសរេសរលខត ទមទរេផញេទដល បេទសេវ ត ម កលពៃថងទ

០២ ែខកញញ ឆន ២០០៣ ។

ចណច ទ ២ គកនងឆន ២០០៤ េនះ អងគករ UNPO នយយ

ពសទធ មនស ពលទធ បជធបេតយយ ជេដម ។ល។

ចណចទ ៣ គថម ៗ េនះ សហពនធ ែខមរកមពជ េ កមេ យ

បនករជយឧបតថមភ គ ទ យងេពញទហង ពថន កដកនអងគករ

UNPO នងបនែណន ពនយល េហយនងបេ ង ននវលកខណៈចបច

េដមបឲយែខមរកមពជេ កមបនចលេទកនង អងគករសហ បជជតថម ៗ

េនះបទ ។

សបរនទ ៖ េ កអន បធនមន ប សនេលចណចទង

៣ េនះ ខញបទមនករចប រមមណជខង ជពេសសទកទននង

-េ ក ថច អងវ រឭកេគលជហរ ..............១ -វចរណកថ ជងយន ....................................៤ -ែខមរេរកមេនរដ សនេ ន ..........................៥ -សនទរកថរបសេ ក ថច ង ថច ................៥ -អបអរ ទរទ ១៥ កកក េនភនេពញ ........៧ -UNDP យកចតទក កេសរភពវបបធម ........៧ -ទ នែខមរេរកមមកពេអ ក ......................៨ -កញញ េច ភ ត ........................................៨ -ផទះេ ក េល ឌក ញ រតវេគហមពទធ ..........៩ -ឆនទៈែខមរេរកម េនអងគករសហរបជជត ....១០ -យនរបអសយកដ េ ក ល េសន .............១៥ -ពធងតទកចសទ ......................................១៦ -ក ពយ យសរមសកមពជេរកម ..........១៨ -របជជត ៃនពភពេ កទ ៤ .....................១៩ - បេ មេ ក សនបបែខមរេរកមផ .........២១ -ចេ ម ង ៃថង ២ កញញ ឆន ២០០៣ ...............២៤

ម កេរង

ៃថងទ ១៥ កកក ២០០១ ជៃថងែដលសហពនធែខមរកមពជេរកម ចលជ សមជកេពញសទធ ៃនអងគករត ងៃនរបជជត នងជនជត ែដល

ពមនត ងេនកនងអងគករសហរបជជត េ កតថ អងគករយ -

អនភអ (UNPO) ។ រពតករណេនះ បនេបកឱកសឲយចលន

តសេ យសនវធរបសែខមរកមពជេរកមៃនេយង ឈនចលដលឆក នេយបយអនរជត ។

េ ក ថច អងវ រឭកេគលជហរ

សហពនធែខមរកមពជេរកម នទ ១៥ កកក

េ ក ថច អងវ នងេ ក ចន េ េវ ត នយករដម នអ ល

េលខ ០៨ ែខស ឆន ២០០៤ 2 រពតតបរតរបសសហពនធែខមរកមពជេរកម

ចណចទ ១ នងចណចទ ៣ ។ េ កអន បធនមន ប សនថ

អងគករ UNPO ពមទងសហពនធែខមរកមពជេ កម បនេធលខតេផញ េទ ធរណរដសងគមនយមេវ ត ម ងពៃថងទ ២ ែខកញញ ឆន

២០០៣ មកេមះ មកទលៃថងេនះ មនរយៈេពល បមណជង ១០

ែខ េហយ ។ េតសហពនធែខមរកមពជេ កម នងអងគករ UNPO បន

ទទលអខះព ធរណរដសងគមនយមេវ ត មេហយឬេន ទន ?

ថច អងវ ៖ េយងពទនបនទទលនវលទធផល មយ

ព ធរណរដសងគមនយមយនេនេឡយេទបទ ។

សបរនទ ៖ បទទន ! េនកនង រលខតេនះ េតសហពនធ

ែខមរកមពជេ កម នងអងគករ UNPO មនមល នអសរេសរសប ត

េទ ធរណរដសងគមនយមេវ ត ម ែបបេនះបទ ?

ថច អងវ ៖ បទ មនសរេសរសប តេទដល បេទស

យនឲយដងអពថ ទកដទងអសេនែដនដកមពជេ កម គភគខង តបងៃន បេទសយនសពៃថងេនះ ជែដនដរបសែខមរ ែដលអសរយៈ

េពលជយរ សេហយ រដអ ចយនបនទ នទ នមកេលទកដែខមរ

ដេចនះេយងបនេរ ប បថ យងេ ច សែខមរេ កម តវទទលនវ

េ កនដកមមយងតច គ ៦ យងែដរ ែដលធ ៗ ជងេគ បទ ។

សបរនទ ៖ េតចណចធៗ ៦ យងេនះអខះេទ ទន ?

ថច អងវ ៖ បទ ទ ១ នយយព បវត សរបសែខមរ

េ កម តវេគែកបៃភ េហយភម ស ដចជេខតមយចននរបសែខមរ

េឈម ះែខមរេគដរេទជេឈម ះយន ។ ទ ២ ធនធនេសដកចច តវេគ

យកមកេកង បវញច េធ ជវកមម េហយពបនផល បេយជនដលែខមរ

េ កមេទ ។ ទ ៣ ភ សន វបបធមរបសែខមរេ កមេនះ ក តវ

េគែកែ បលបបបត ។ ទ ៤ ចនន បជពលរដរបសពកេគ តវបន

រ យ េហយនងជេម សេ យបងខ ដេចនះសថត គជករមនឲយេយង

ដងេទ ងទតេទ ។ ទ ៥ ជនយអនរជតពបនែបងែចករែលកដល

ពកេគេទ ។ េហយទ ៦ ពកេគ តវបនបដេសធ មនឲយទទលនវសទធ

េសរភពទង យ ដចែដលបនែចងេនកនងចបបអនរជត ។

សបរនទ ៖ េតេនកនងករសរេសរលខតេទឲយ ធរណរដ សងគមនយមេវ ត មេនះ េតអងគករ UNPO នងសហពនធែខមរ

កមពជេ កម មន បថន អអព បេទសេវ ត ម បទ ?

ថច អងវ ៖ បទ សយដចេហតខញបនេរ ប បខង េលេនះ េហយ ងនមឲយ បជពលរដែខមរេ កម នងសហពនធ

ែខមរកមពជេ កម នងអងគករ UNPO គសត ដលរ ភបល ធរ -

ណរដសងគមនយមេវ ត ម ឲយពចរ ចេពះករទមទរដច

ខងេ កមេនះ មនពរយង បទ ៖

ទ ១ ៖ គេវ ត ម តវបញឈបជបនទ ន ចេពះករេធ

នគមេលទកដកមពជេ កម ែដលជមតភមរបសែខមរ ែដល

មនទហ បមណ ៦៨.៦០០ គឡែម ត ក ។

ទ ២ ៖ គ តវ កែដនដកមពជេ កម េនេ កមករ គប -

គងរបសអងគករសហ បជជត េយងេទ មធមមនញញៃនអងគករ

សហ បជជត េនជពកទ ១១១ ១១២ នង ១១៣ េដមបបេងកតឲយ

មនបរយកសេសរ នងយតធម េហយនងផលឱកសដល បជ -

ពលរដែខមរេ កម ចអនវតបននវសទធសេ មច សនខនេ យខន ឯង បទ ។

សបរនទ ៖ បទ ! េ កអន បធន មពតេទេបកល

នយយអព បេទសេវ ត ម នង បេទសកមពជេនះ ជ ពេសសពលរដៃន បេទសកមពជ ែតងេមលេទេឃញ បេទសេវ ត -

ម ជ បេទសែដល កដចជគ មកែហងេទេលអធបតភព

ទកដ ជពេសសពលរដែខមរមយចនន រមទងគណបក នេយបយ

ផងេនះ មនករត ែវកែញកយងសត ញទកទននងេរ ងទកដ

េហយអមបញមញេនះ េ កអន បធនបនមន ប សនអព

អងគករ UNPO ពមទងសហពនធែខមរកមពជេ កមសរេសរសប តេទ

ធរណរដសងគមនយមេវ ត ម េ យសឲយ បេទសេវ ត ម

ទកទកដែខមរកមពជេ កមឲយផតពករេធ នគម េហយបងលឲយ មកសថតេនេ កមករ គប គងរបសអងគករសហ បជជតវញ ែបប

េនះ េតេ កអន បធនមនសងឃមេទ េនកនងករែដលថេវ ត ម ចនង បេសចកេសនសេនះ បទ ?

ថច អងវ ៖ េពលេនះអសរយៈេពល ១០ ែខជងេហយ

ែដលសហពនធ នងអងគករ UNPO បនសរេសរសប តេទ េយងព

ទនបនទទលនវសញញ មយថ បេទសេនះ (យន) េធេទ

មសេណរបសអងគករសហ បជជត កបែនេបេយងេ ប បេធ ប

ដចជករសរេសរសប តរបសអងគករសហ បជជត ចលេទឲយ

បេទសេអ កអចង មងេអ កកមនទនេឆយថយល ពមេធ ម

សេណរបសអងគករសហ បជជតេទ ទលែតេ ចនេលកេហយ

េហយេនែតមនយល ពម ទលែតេ បកមងបយខះ ។ អងគករ

សហ បជជត ចេធដលក មតហនង ។ កបែន ែផនកតច ៗ ដចជ

នពន ¤∑យក ® ថច ងក ថច

îកសÂមលអត ÿបទ ® អយ សភ កត

ផÍព Áផ យ ® សន រតនៈ, ថច េយង, ល ឈន

Þរì∏ôព çម ·îបប PDF √នì ក ‹ងìគហទ òព ¢រ ç

www.khmerkrom.net

េ ក ថច អងវ (ក ល) កនងជនបជមយរដម នរកសងករបរេទសអ ល


អក រ ស វបបធម អ ៗ យនមនករបនធរបនថយ មសេណ របសេយងខះ បទ ។

េយងេឃញថ ករត របសសហពនធ របសអងគករ UNPO

មន ចេធឲយ បេទស ធរណរដសងគមនយមយន េគេធភម ម

សេណរបសេយងេទ កបែន លៃថងេនះ េយងកពងេដរ បបដល

បេទសនន ែដលផលជនយដល បេទសយន បបថអេ យ

ទងអសហនងអតដលែខមរេទ ដេចនះេគនងេធគនបែផនកេសដកចច ែផនក

ជនញជញដរជេដម េដមបេធឲយយនមនករទន េហយេយងេឃញ

ថ កនង បេទសដចជថម ៗ ែដលបនឯក ជយ គេ យ រករេធ

គនបេសដកចច េយងេមល បេទសទមរ ែដលបនឯក ជយេចញពករ

េធ នគមមកេលខន បនេជគជយដចបណង ដេចនះបញ កមពជេ កម ខញេមលេទ មនជខសគន បនម នេទ ។

សបរនទ ៖ ចះេទកនងចណចទ ៣ េតសកមមភពអខះ ែដល

អងគករ UNPO បនជយសហពនធែខមរកមពជេ កម ឲយមនសកមមភព របសខនេនកនងអងគករសហ បជជតេនះបទ ?

ថច អងវ ៖ បទ កលពែខឧសភកនងមកេនះ អងគករ

UNPO បនជយសហពនធែខមរកមពជេ កម មនមខមនមតេនកនង

អងគករសហ បជជត េគេ ថេវទកៃនជនជតេដម កនងអងគករ សហ បជជត ។

ដេចនះ កនងេពលែដលសហពនធែខមរកមពជេ កម ែដល បន

ករែណនពអងគករ UNPO េដមបចលេទែថងករណេនកនង អងគករ

សហ បជជត េយង មនសនទរកថ ទងអស ៨ ច ៗ េ យែឡក

ពគន បទ ដចជបញវបបធមរបសជនជតែខមរ េនកមពជ េ កម បញ

សងគមកចច នង េសដកចច បញ សក បញ ស បញ សទធ មនស

បញបរ ថ ន បញ សខភបល េហយនង បញ សន ។

ដេចនះសហពនធ ែខមរកមពជេ កម េយង បនែថងឲយអងគករសហ បជ-

ជតេគយលដង អពបញេនកមពជេ កម េហយ អងគករពភពេ ក

ចប រមមណយងខងចេពះបញែខមរកមពជេ កមេយង បទ ។

សបរនទ ៖ បទទន េនចណចមយេទ តមននងបញច ប ខញ បទបនេឃញនវលខតមយ ែដលេផញេទជនេមដកនៃន បេទស

អ ល ។ េនកនង រលខតេនះ មនករេសនសឲយឧបតថមភគ ទព

បេទសអ លនវេ គ ងឧបករណេ ប បស ដចជកពយទរ ដចជ មសនេបះពមព េហយនងសឲយមនករឧបតថមភនវ របករណ

ដលសស នស ត ែដលមកពទកដែខមរកមពជេ កម ពមទងឲយមន ករបញជ នអនកជនញករ ពមទងេវជជបណត េទកនទេនះផង

េត ជញ ធរអ លបនេឆយយងេមចែដរ ចេពះសហពនធែខមរ

កមពជេ កម បទ ?

ថច អងវ ៖ សមអរគណេ កសបរនទយងេ ចន ពេ ពះ

បញេនះ គេ កយពេយងបនេធម សននបតៃនសហគមន ពះ -

សងឃែខមរកមពជេ កមពភពេ ក េនទបអ លេនះ គណៈ បតភ

ជនខពសរបសសហពនធ មនេ ក សន ទន មនខញបទ (ថច

អងវ ) មនេ ក តង មនរនន មន ពះេតជគណ លវ េព ទង ៤-៥

នក បនេធដេណរជវញ បេទសអ ល ជពេសសេយងេទជប

កសងករបរេទសអ ល េហយេយងបនេសននវចណច ៣ ែដល

េ កបនេរ ប ប គេយងបនជ មបកនងលខតេនះថេយងមនវត ទងអសេនកនងែដនដកមពជេ កមចនន ៥៦០ វត េហយេយងក

បនេធបញជ យនមវតជនរ ភបលអ ល េហយេយងកេធ

ែផនទ េយង បបថកែនង ែដលមនវតបនម ន េខត សក

មនវតបនម ន ៗ បបេទដល បេទសអ លថសឲយជយកពយទរ ចនន ៥៦០ េ គ ង េដមបឲយ ពះសងឃចននទង ៥៦០ វត េហយ

នងយវជន យវនរេយងមនលទធភពេ ប បសបេចចកវជជ សហស -

វត រថមេនះ ។ ទ ២ េទ តេយងសេងកតេឃញថ បេទសអ ល បន

ទទលយកនស តរបស បេទស ធរណរដសងគមនយមយន យង

េ ចនចលមក បេទសអ លសក ជេរ ង លឆន កបែន មេយង

សេងកតផទ លេទ េយងមនេឃញមននស ត ែដលមនេដម

កេណតជែខមរេ កម េហយមកេដមប បេយជនែខមរេ កមេទ ។ ដេចនះ

េយងពបនបដេសធនស តព បេទសយន មក បេទសអ លេទ

េយង គនែតសថ េធយង សមេម បញជ នបន នស ត ែខមរ

េ កមសទធ ធចនន ១០ នក មក េរ ង លឆន មកបនករសក េន

កនង បេទសអ ល ។ ទ ៣ េទ តេនកនងេខតឃង េយង មន

បជពលរដែខមរេ កមមនជងខកែភនក េទដល បែហលជជង

៣០០០ នក បែន េយង មនទនរកមលេហតអេឃញ េទ េហយ

ធរណរដសងគមនយមយន េគ ពបនយកចតទក កកនង បញ

េនះេទ ។ ដេចនះេយង កេសនេទដលេវជជបណត នងអនក ឯកេទសរបស

បេទសអ ល សម េម បញជ ន ចះេទេនកនង សកវញចវ េខត

ឃង េដមបពនតយេមលេនកនងភម នែខមរ េហតអបនជមនជង

ខកែភនក េដមបសឲយជយ ។ កបែនមកទលនងេពលេនះ ២ េលក

េហយ ខញ បនជបរដម ន កសងករបរេទសេគ មនេពលេយង សរេសរ

សប ត ែថម ទងេ កយេពលខញ បទជបេ កនយករដម ន ចន

េ វេវ ត ខញ កេសនបែនថមបញេនះ េគកពង ែតចតែចង កបែន ពទន

បនេឆយ កនង េរ ងេនះថ េគនងេធេពល េនេឡយេទ បទ ។

សបរនទ ៖ បទទន ! អចងេតសហពនធែខមរកមពជេ កម មនសងឃមថនងបនទទលនវចេមយឆប ៗ េទ ?

ថច អងវ ៖ បទខញេជ ថ េយងនងបនទទលចេមយ

កនង បែហលជ ២ ទតយេទ តយងយរ នងបនចេមយថ េគនង

ជយេយងេ យវធ េគនងទកទងមកខញបទផទ លកនងបញអស ទងេនះ ។ ដចខញជ មបអមបញមញថ ខញេទបែតបនជបេ ក នយករដម នេនចងសបហេនះ េហយកបនជែជកអពបញែដល

េយងបនេធសប តេផញជនរដម ន កសងករបរេទសរចេហយ គត

ថ គតនងយកចតទក កេរ ងេនះ នងឲយដណងកនងេពលឆប ៗ េនះ បទ ។

សបរនទ ៖ បទទន េ កអន បធន េ យ រែតេយង

មនេពលេវ តមហនង ខញបទកនងនមវទយ សេសរ សមែថង

អណរគណដ ជលេ ជ ចេពះករផលបទសមភ សនេនកនងឱកស េនះ ខញបទសមអរគណ នងសមជ មប បទ ។

ថច អងវ ៖ បទៗ សមអរគណ សមជ មប បទ ៕

ពតមន


វចរណកថ

េនេលសកលេ កបចចបបននេនះ ជពេសសេនទប ស

ជងេអដសបនេធឲយមនករភយខច នង ពយបរមភជទបផត

ដល បជជន ។ េ យែឡក បេទសកមពជ កមនករេកនេឡងជ ល ប នវអ អនកេកតជងេនះែដរ ែដលជមហន យយយដល

សងគមែខមរេយង ។ េ យ រជងេនះ ជជងែដលេកតមនទទង

ពភពេ ក េមះេហយ មនករយកចតទក កពស កអងគករ

អនរជត កដចជ បេទសននេលេ កេនះ ជពេសសអងគករ

សហ បជជត ។

ជងមយេទ តែដលែខមរ តវ ពយបរមភេនះគជងយន ឬេ គ

យនឯេ ះេទ េ យ រែតេ គេនះ បនសមប យជវតមនស

នងេលបយកទកដែខមរអសរយៈកលជង ៣០០ ឆន មកេហយ ។

មយងវញេទ ត េ គយនេនះ យយដលសងគមែខមរ គបជនន

េ យលបចកលសពែបបយង មនដចជជងេអដសេនះេទ ។

េ យខចេ គេនះយយដល យជវតខន នងពជពង

ែខមរេនះ បងបនែខមរេ កមអនកេសន ជតមយចនន បនរតេគចខន

ពែដនដកមពជេ កម មកកន ពះ ជ ច កកមពជ េ យសងឃម ថនងរចផតពេ គះចៃ ងេនះជមនខន ។ បែនជអកសល ជង

យនមនេនពសេពញ បេទសកមពជេទេហយ េទះបជបងបនែខមរ េ កមទងេនះខ បងកឥត បេយជនែដរ ។ េមះេហយេយងសេងកត

េឃញបងបនែខមរេ កមមយចនន ធកចលកនងអនងប ចេនះ ដែដលេទ ត ។

ជងយនេនះ េ ប បដចេទនង សេមលែដលអេនទ ល

ម បណអចង េបែខមរេ កមមនពចរ ឲយបនដតដលេទេនះ

ែខមរេ កមនងរចពជងមកផងអនទ កជកជមនខន ។ ជងយនេនះ

កច វេឃរេឃជទបផត េបសនបនចលកនងខនែខមររប មយេហយ អនកេនះមខជវេងងេភចកន បពនធ ញតមត ច

រេ ហត ជត សន ជមនខន ។

េដមបរចផតពជងេនះ មនែត មគគភព រមកមង គ ទ

សហពនធែខមរកមពជេ កម ែដលជមគគេទទសក នងជត ងែតមយ គតរបសែខមរេ កមទទងពភពេ ក បកដជែខមរេ កមមន

សនរងេរ ងដចជត សនដៃទមនខនេឡយ ៕ ថច ង ថច

ជងយន

សហពនធែខ មរកមពជេរកម បន ចលរមអងគរបជន

អងគករសហរបជជតសតពជនជតេដម កលពៃថងទ ១៥

ដល ២១ ែខ ឧសភ ២០០៤ ែដលេនកនងេនះមន ៧

របធនបទសតពបញហ ែដលែខ មរេរកមជបរបទះសងែតេរ ង

លៃថង ប លមកពកររតតរ របស នគម

យន។ របធនបទទង ៧ េនះមនដចខង េរកម ៖

១- សតជនជតេដម ២-វបបធម

៣-សក អបរ ៤-បរ ថ ន

៥-េសដកចច នងករអភវឌ សងគម

៦-សទ ធមនស ៧-សខមលភព

េដមបជរញឲយអងគករសហរបជជត ក ដចជ

អងគករចណះនមយ ៗ ៃនអងគករសហរបជជតចត

ែផនករករពរឲយបនរស នេនះ គេយងរតវបញជ ន នវ

ភសត ង ទង យមកអងគករសហរបជជតជបនទ ន ។

មយងេទ ត េយងខ ញនងបញជ ន ឯក រទងេនះេទរ ភ-

បល អងគករេរករ ភបល ឬ រកមហនវនេយគទន

ែដលទកទននងរបេទសយន ឲយេធវករពចរ េឡងវញ

នវដេណ រ ទកទងរបសពកេគ ជមយរកង ណយ ។

េយងខ ញនងចងរកងឯក រ ែដលទទលបនពជន

រមឈម កដចជទទលបនពអនក ស ញសទ ធេសរភព

អនក ស ញយតតធម ទកជឯក ររបវតត សតសរមប

កនែខ មរទទងពភពេ ក ឲយបនដងឮ នង គ លចបសនវ

ពតតបត របសយន ។

សមេម ត ទកទង នងេផញឯក រ ឬពតមនមក

កន សយ នខងេរកម ឬ ម ខសហពនធែដល

េនជតបផត ។

VOKK Office

P.O. Box 33 Pennsauken NJ 08110, USA

Tel: (856) 655-3838 Fax: (856) 963-2404

http://www.khmerkrom.net

E-mail: [email protected]

ថច ងក ថច

េសចកតអពវនវ

វរជវឯក រ


ខញបទមនកតយស នង រក យជទបផតែដលបនមក

ទេនះជេលកទ ២ បនជបបងបនរមឈមទងចសទងេកមង ែដល

មនបណងដច ៗ គន គេដមប បេយជនែខមរ ។ េយងខញមនេមទនភព ៃ កែលងនវករគ ទ ទនកទកចតនងឧតមគតជតែដលេយងខញបន ទទលពេ កអនកេដមបបេ មផល បេយជនជត ។ េនះជសកខភព

មយដរងម ជ មគគភពបងញថករតសែខមរេ កមមន បសនយ

ជ ចខត ។ េលកទ ១ ខញបនធនទកទងអងគករយអនភអ េន

មខអងគ បជថនងទកទង បេគនជន េលកេនះខញបនមកចលរមពធ រឭកខបទ ៣ ែដលសហពនធែខមរកមពជេ កមចលជសមជក ។

ែខរកមជេរកមម ព េនរដ សនេ ន សហរដ េមរក

រឭកខបទ ៣ សហពនធែខមរកមពជេរកម ចលជសមជកអងគករយអនភអ

ពតមន

េ កយពពធបណយអបអរ ទរ ៃថងទ ១៥ កកក ែដលជ

ៃថងគ មបខបទ ៣ សហពនធែខមរកមពជេ កមចលជសមជកេពញ សទធៃនអងគករយអនភអ របសជនេភ សខនែខមរកមពជេ កមេន ជ -

ធនភនេពញ ែដល បរពធេឡងកលពៃថងទ ១៤ កកក ២០០៤ នវត

មគគរង ជធនភនេពញ ជនេភ សខនែខមរកមពជេ កម ែដលកពង

ងទលេន េនរដ សនេ ន សហរដ េមរក កបនេរ បចពធ

បណយកនងអតថនយេនះែដរ កលព ង ចៃថងទ ២៤ កកក ២០០៤ េន

ទ កង កម េ កមកចចដកនរបស ខសហពនធែខមរកមពជេ កម បចរដ សនេ ន ែដលមនេ ក សន េ ភណ ជ បធន ។

កនងពធបណយដមេ រកេនះ មនវតមនរបស ពះេតជ -

គណ ថច បរង ែដលធបមន ពះសនទរកថ េនកនងេវទកអចៃ នយ ៃនអងគករសហ បជជត កលពៃថងទ ១០ - ២១ ឧសភ ២០០៤

េ ក េច េរ ប អន បធនសភ ពទធ ចរយសហពនធែខមរកមពជេ កម េ ក ថច ង ថច អន បធនសហពនធែខមរកមពជេ កម េ ក បក េសរវឌ អន បធន ទទលបនទកកចចករបរេទស សហពនធែខមរ កមពជេ កម ពមទងេភញ វអនរជត នងត ងអងគករនេយ -

បយមយចននេទ ត កបនអេញជញចលរមផងែដរ ។

ពធបណយ តវបនេរ បច មទ មង បៃពណ ពះពទធ -

សនែខមរ មនត ន នងរប បៃពណែខមរកដរបរយកសផងែដរ ។

ពធបណយចបសព គបេនេមង ១២ ធ ត ៃថងែខដែដល ៕

សនរកថរបសេ ក ថច ង ថចទ កនងពធបណយរឭកខបទ ៣ សហពនធែខមរកមពជេរកម ចលជសមជកេពញ

សទធៃនអងគករយអនភអ េនរដ សនេ ន សហរដ េមរក

េ ក ថច ង ថច អនរបធនសហពនធែខមរកមពជេរកម កលព ៣

ឆន មន គតកជេបសកជនមយរប កនងចេ មេមដកនសហពនធែខមរ

កមពជេរកម បនបេពញភរកចចដកនអងគករសហពនធែខមរកមពជេរកម

ឲយចលជសមជកេពញសទធៃនអងគករយអនភអ កលពៃថងទ ១៥ ែខ

កកក ឆន ២០០១ នទរកង េអ របេទសហឡង ។

ទដភពបណយអបអរ ទរៃថង ១៥ កកក េនរដ សនេ ន សហរដ េមរក

េ ក ថច ង ថច កនងពធបណយេនទរកង កម រដ សនេ ន សហរដ េមរក


េ ក េ ក ស នងជនរមឈម ! េយងបនមកដល

ចណច បវត សមយ ែដលជេគលបណងរបសសហពនធ េហយ

ជទពរថមកនង បវត សរបសែខមរេ កម ។ មនែដលមនេទែដលែខមរ េ កមមនឱកស បបនវេ កនដកមមរបសខន េនមខអងគករ

សហ បជជត ប បេទសនន អងគករេ ករ ភបល ជ

ពេសសេបកមខ នគមនយមេយ ក ម ែដលអនវតអេព

មកអមនស ធមមកេលែខមរេ កម ។ េ កយពចលជសមជក

អងគករយអនភអរចមក សហពនធែខមរកមពជេ កម មនភពរកចេ មន លត សែផនកករទត កដចជសកមមភពធ ៗ េលឆកអនរជត ។

ចបពេដមឆន ២០០១ មកដល ២០០៤ សហពនធែខមរកមពជេ កម មន សកមមភព ៥៧ េលក ។

របប នគម តវែតបបត ! ែខមរេ កមបនរសេន

េ កមនម នគមរបសយន បនទទលកររងេ គះ គបែបប

យង រមមនែផនករ បលយពជ សន នងអេពបនដែ សទងែភនក

សស ដេចនះេហយេនមខេវទកអងគករសហ បជជត សហពនធែខមរ

កមពជេ កម បន បកសជឱ រកថ តវែត កទកដកមពជេ កម

សថតេនេ កមករ គប គងរបសអងគករសហ បជជត េទបែខមរ

េ កមមនសទធបរបណ េដមបសេ មច សនខនេ យខនឯង ។

កង ណយ មនែដលបនេធអមយជ បេយជនដល

ែខមរេនះេទ កង ណយ គម នមខនទអត ងឲយែខមរេ កមេន

េលឆកអនរជត នងអងគករសហ បជជតេឡយ េ យេយ ក

ម មនែដលចប រមមណេលេសចក តវកររបសែខមរេ កមទល

ែតេ ះ ។ ែខមរេ កម តវែតរកវធថម ែផនករថមេដមបបេ មផល បេយន

ែខមរេ កម ។ ខញសមជ មបថ សហពនធែខមរកមពជេ កម បននង កពងអនវតេហយ ។ ព កម សនេ ន នងេនជវញសហរដ

េមរក ដលតរនត ក ដលទបអរប ដលទប ស ទប

អេស ន សហពនធែខមរកមពជេ កមមនករទទលគ ទេ យមន េគលនេយបយ តម តវ នងមន បសទធភពបផត េដមប បេយជន

ែខមរ ។

សមជ មបថ សហពនធែខមរកមពជេ កមបននកនេចែខមរ េ កមឲយ គ លតៃមជត នង សន ឲយ គ លពលកខណៈជែខមរ

េហយឲយ ន បឈមមខចបប ។ ដចេឃញ បេហយ មន

យវជន យវតែខមរេ កម បនចលរមបេ មកចចករសហពនធ នងចលរម

យងសកមមកនងករចង កងអតថបទ នង វ ជវ ។ល។ ជពេសស េលេវទករអងគករសហ បជជត ។ សមេម ចលរម នងគ ទេដមប

ឲយសហពនធកនែតមន បសទធភពជេរ ង លៃថង ។

ខញសមអរគណជអេនក ចេពះបងបនែដលសម គចត បេ មសហពនធ េ យមនគត បេយជនផទ លខន េដមបទមទរឲយ ែខមរេ កមមនសទធ គប គនេដមបសេ មច សនខនេ យខនឯង ។

ករចលរមម សននបត េនអងគករសហ បជជតចប

ពៃថងទ ១៥ ដលទ ២១ ែខកមភៈបងញថសហពនធមនសមតថភព នង

លទធភព គប គនទងែផនកដកនកដចជផវករទតអនរជត ។

ខញចងចមយជវតេនេពលែដលេឃញែខមរេ កម ជពេសស

យវជនេយងេដរចលអងគករសហ បជជត េ យទកចត ប

នងគយគនមន កែភនករបសចស ពទធ ចរយ ែដលចលរមដេណរ

េនះ ។ ខញចងចមយជវតេនេពលែដលេឃញម នអងគករសហ ប -

ជជត នងជនជតដៃទេទ តេមល កនែខមរេ កម រប បៃពណែខមរ ។

ខញចងចមយជវត េនេពលែដលេឃញែខមរេ កម គបទសទគ ទ

េដមបឲយចលនអហង ទទលបននវេជគជយ គបជ ន ។ ខញចង ចមយជវតនវករតសរបសអនកដកនសហពនធែខមរកមពជេ កម ែដល តស យផវជត ៣០ ឆន កនងមកែដលឆងកតឧបសគគ គបែបប

យង នងករលះបងផទ លខន ។

ែខមរេ កមទងេនេ ក សក នងកនង សក មនជេន នង សងឃមេលករដកនរបសសហពនធ ។ សហពនធជអងគករែដលេកត

េឡងពកមង មគគ កមងអនកេសន ជត កមងែខមរេ កមពតៗ

ជអងគករបេ មផល បេយជនជត ។ កង ណយផសបរយទធ -

សរហសេល ន បផចបផញ នយយេទេជងេដរេទតបង ។

ថម ៗ េនះ េ កយពករអពវនវរបសសហពនធែខមរកមពជ -

េ កម សឲយបងបនរមឈមេផញឯក រពតមនទង យែដល កង ណយរេ ភមកេលសទធែខមរេ កមេនះ េនេខត ពះ តពង េគ

បនឲយផ ពផ យថ មនអងគករ ម នពនតយេមលអនកែដលេផញ

ឯក រឬទកទងមកសហពនធ ។ េតែខមរេ កមនងអងគករអនរជត

ចគរទកចតេជ បនែដរឬេទ ?

ចលនតសេ យអហង មនករគ ទ នងករពរ គប

គនេលផវចបប ចបបសទធមនស សទធជមច សទកដ សទធេល

វបបធម ។ល។ ដេចនះ កង ណយមនែតមយផវបេ ះគេធករ

គ មកែហង េចទ បកន រេ ភសទធ គបែបបែផនែដលេគ ចេធ

េទបន ។ េដមបបញឈបអេពៃ ពៃផ េនះេទបនគ ែខមរេ កម គប

ទសទ តវែតពននវករពតជនអងគករយអនភអ ជនអងគករសហ

បជជត េបពេនះេទ កង ណយេនែតបនសកមមភពរបសេគជ

នចច ។ សហពនធែខមរកមពជេ កម មន បសទធភពគ សយេទេល ជនរមឈមទងអសគន ជមល ន ។ សមកមន រមមណ សពច

សពល ខចញេញត ឬេជ េលករេបកបេញឆ តេគឲយេ ះ ។

មគគេយងរស ែបកបក មគគជតទនេខ យ ស តវមន

ឥទធពល ! ។

សមអរ ពះគណ នងអរគណ ៕

ពតមន

របថតអនស វរយ


ពតមន

អបអរ ទរទ ១៥ កកក េនភនេពញ

ត ងសហពនធែខមរកមពជេ កម បច ពះ ជ ច ក -

កមពជ នងសមគម ពះសងឃែខមរកមពជេ កមេនកនង ពះ ជ -

ច កកមពជ បន បរពធពធអបអរ ទរៃថងទ ១៥ កកក ២០០១

ជៃថងអនស វរយ បវត ស ែដលសហពនធែខមរកមពជេ កមបន ចលជសមជកេពញសទធៃនអងគករ UNPO ។ អងគពធេនះ បន

បរពធេឡងេនមណលវត មគគរង ភម ទ សងក តសទងមនជយ

ខណមនជយ ជធនភនេពញ ។ េវ េមង ១៤ ៃថងពធ ១៣ េ ច

ែខ បឋម ធ ព.ស. ១៥៤៨ តវនងៃថងទ ១៤ ែខកកក ឆន ២០០៤

េ កមអធបតភពរបស ពះេតជគណ េយ ង សន ជ ពះេចអធករ

វត មគគរង នងជ ពះ បធនសមគម ពះសងឃែខមរកមពជ េ កម

បច ពះ ជ ច កកមពជ រម នង ពះសងឃ ពម

ទងបងបនែខមរ ែដលកពងរសេនកមពជ េ កម នង

កនង ពះ ជ ច កកមពជ ក បនអេញជ ញមកព គប

ទសទ ទងឆង យជត បមណជង ៥០០ នក កនងម រតគ ទ នងចលរម គបសកមមភពរបសសហពនធ

ែខមរកមពជេ កម េ យ កសងឃមទកជនចចចេពះ

េជគ សនលរបសខនកនងេពលអនគត ។

កនងឱកសែថងសនទរកថ េបក អងគពធ -

គមនេភញ វកតយស េ ក គម សង ជ ម នត ង

សហពនធែខមរកមពជេ កម បច ពះ ជ ច ក

កមពជ ទទលបនទកែផនកទនកទនង បនែថងជ មប

ជនអងគពធទងមលថ ៖ ៃថងទ ១៥ កកក ឆន ២០០៤

គជទ រឭកខបឆន ទ ៣ ែដលសហពនធែខមរកមពជេ កម េ កមករដកនរបស េ កអធបត ថច ន

នងេ ក បធន បតបត សន ទន បនេធករ

តសយងសត ញេ យសនវធ មចបបអងគករសហ បជជត

អសរយៈេពលជេ ចនឆន ។ េទបែតៃថងទ ១៥ កកក ឆន ២០០១ ជ

ៃថងម សននបតេលកទ ៦ របសអងគករ UNPO កនងឱកសម សននបតេនះ សមជកអងគសននបតទងមលបនអនមតឲយ

សហពនធែខមរកមពជេ កមពភពេ ក ចលជសមជកេពញសទធរបស

ខន ។

អងគពធបនបញច បេនេវ េមង ១៦ ៃថងែខដែដល េ យក

រក យ នងភពេជ ជកេល ម រតដកនរបសសហពនធែខមរកមពជ េ កមកនងករសេ មចឲយបននវេជគ សនរបសខនេ យខនឯង៕

ថច េភន

ពធបណយអបអរ ទរៃថងទ ១៥ កកក របរពធេឡើងេន ជធនភនេពញ

កមមវធអភវឌ នសហរបជជត យកចតតទក កដលេសរភពវបបធម

ម បភពពតមន BBC កមមវធអភវឌ នសហ បជជត

(UNDP) មនរបយករណថម ៗ េនះ ែថងថ កមជតពនធ សន

នងភ ជក មន រៈសខន ស នងជះឥទធពលដល

សថរភពអនរជត កដចជករអភវឌ មនស ជតកនងសតវត ទ ២១

េនះ ។

របយករណ បនបងញថ ២ ភគ ៣ ៃនចនន បេទស

េលពភពេ ក មនយងេ ច ស ១ កមជនជតភគតច ឬ

សនភគតច បែន កមេនះត ងឲយ ១០ ភគរយ ៃនចនន

បជជនទទងពភពេ ក ។

មសថត សពៃថងមនជនជតភគតចចនន ៩០០ ន

នក កពងទទលរងនវទរណកមម ឬករ បកនេរសេអងេផ ង ៗ ។

របយករណកបនេ កនរឭករ ភបលនន េលពភព

េ ក ទងរ ភបលៃន បេទសអភវឌ ន ទងរ ភបលៃន បេទស

កពងអភវឌ ឲយេបះបងេចលនវអែដលេ ថ “អតសញញ ណ

នេយបយ” ។ ជចបច តវមនករេ ជសេរសរ ងឯកភព

បេទសជត នងករទទល គ លភពខសគន ៃនវបបធម ។

េហយរបយករណកបនសងកតធងនថ ភពខសគន ៃន

វបបធម ពែមនជមលេហតនឲយមនទនសនេយបយេឡយ ។

មយងេទ ត បសនេបមនយកចតទក កដលេសរភពវបបធម នង

េសរជេន សនេទេនះ ដេណរករអភវឌ េសដកចចពភពេ ក

ព ចទទលេជគជយបនេឡយ ៕

សរ ជយ


ពតមន

ទ នែខរេរកមេទបរតឡបមកពេអ ក គរទម

សហពនែខរកមជេរកមធ ម ព កលពៃថងទ ០១ ស ២០០៤

េ ក េច េរ ប អន បធនសភ ពទធ ចរយ

សហពនធ ែខមរកមពជេ កម បនអេញជញ េទ

សរសខទកខ ទ ន ែខមរេ កម ១ កម

ែដ ល េទ ប ត ឡ ប ម ក ព ស ម រ ភ ម េអ ក

កពង ជបជ គ រ ញតសនន េនរដ

សនេ ន សហរដ េមរក ។

នឱកសេនះ េ ក េច េរ ប

ប ន ែថ ង ប ប ត ង ទ ន ែខម រ េ ក ម

អពដេណរ ករវវឌ ន នង េគលនេយបយ

របសសហពនធ ែខមរកមពជ េ កម ។ កនងនម ជទ នែខមរេ កម ែដលបនចល បយទធ

កនងសមរភមេអ ក េ ក សន េសន ក

បនជ មបជនេមដកនសហពនធែខមរ កមពជេ កមវញថ មនកលប ត ែខមរេ កមជ

េ ចន កនង ជរកងទពសហរដ េមរក កនង េនះកមនអនកទទលបន ននរសកជអនេសនយឯក ជ េ ចន នក

ផងែដរ បែនសពៃថងពទនបនេរ បចជរចនសមពនធ សងគមមយស មប

ត ង ឆនទៈពកេគេនេឡយេទ ។ េហយពក េគសងឃមថនងបេងកត

បនអងគករចត ងមយៃនទ នែខមរេ កមកនងេពលឆប ៗ េនះ ។

េ ក សន េសន បនេទ តថ ទ នែខមរេ កមកនងជរ

កងទពសហរដ េមរក ចប រមមណ យងខងចេពះ េគលនេយ-

បយរបសសហពនធ ែខមរកមពជ េ កម នងសងឃមថ នេពលអនគត

មនយរខងមខ នង បនរមចែណក ជមយសហពនធ ែខមរកមពជ េ កម

កនង េបសកកមមទមទរសទធ សយ សេ មច សនខន ជន ជនរមជត

ែដលកពង រសេនេលមតភម ជទេសន របសេយង ៕

ទ នែខមរេរកមេន េអ ក េរត មេចញសមរភម

កញញ េច ភ ត កល យជ

កញញ េច ភ ត យ ១៦ ឆន ជកនែខមរកមពជ េ កម េនរដ សនេ ន

សហរដ េមរក ទទល បនេជគជយ កនងពធ បឡងេទពេកសលយបងញ មត អនរ-

ជត (IMTA) េនបរញវយក កល ពៃថងទ ២១ កកក ឆន ២០០៤ ែដលមន េបកខជន

េបកខនរចលរម បមណ ៤០០០ នក មកព បេទសននជវញពភពេ ក ។ ពធ

បឡងបនេ ជសេរសយក ២ នក កនងេនះមន កញញ េច ភ ត ស មបេជងឯក បចឆន ២០០៤។ េនះជេមទនភពមយស មប បជជតែខមរកមពជេ កមេយង ។

កញញ េច ភ ត ជកន សទ ២ របសេ ក េច េសរ មន េដម កេណត

េន សក យទង េខតមត ជក កមពជ េ កម បនរតេភ សខន េចញព សក កេណត

កលពឆន ១៩៧៨ ខណៈេពលែដល នគមយនបងខឲយ គ រគតជេម សេទ

េនេខតឃង ែដលកលេនះេគេ ថ ហវ យង មនេពលេគេធករឈនពន

បេទសកមពជ។ បែន គ រគតបនរតេភ សខនេទេនជរ ម ព បទល កមពជ -ៃថ

ដលឆន ១៩៨៩ គ រគតេទ ងទលេន េនរដ សនេ ន សហរដ េមរក ៕

បងញមតអនរជដ


ពតមន

ផទះអតតរបធនធបតយន េល ឌក ញ រតវនគរបលហមពទធ

ម បភពពតមនពវទយ សេសរ នងយនេសរជេ ចន

កលពចងែខកកក បនឲយដងថ កង ណយ កពងែត ជល

ចបលេ យមនពតមនថ េមបញជ ករៃនអគគនយក ន ២

(នយក នចរកចចេយធ ) ២ នក បនរតេគចខនបត នង េគហ នរបសអតត បធនធបត េល ឌក ញ (Lê Đức Anh)

តវបននគរបលហមពទធទងយបទងៃថង ។

បភពពតមនព កសងករពរជតយន ែដលវទយ ស

េសរទទលបន បនបញជ ក បបព រថ េមចរកមម ២ នកេឈម ះ

េង ង ជវញ (Nguyễn Chí Vịnh) មនតនទជ បធនអគគនយក -

ន ២ នង វ ជញ (Vũ Chính) តវជឪពកេកមករបសេគ បនេចញ

បតពផទះពមននរ ដងថពកេគេទ េឡយ ។

េហតករណេកតេឡង េ យ ១ ែខមនេនះ មនលខត

សមង តរបសឧតមេសនយចលនវតន េង ង មខន (Nguyễn

Nam Khánh) ចះៃថងទ ១៧ មថន ២០០៤ េផញេទកនខទទកលយ

នេយបយៃនមជឈមបក កមមយនសយន េថក លេទសអគគនយក ន

២ ថបន ប ពតអេពៃ ពៃផ បនបញចលភន កងរចលកនងជរ CIA

េមរកង េដមបពយបទេមដកនកមមយនស ែដលេគមនេពញ

ចត ។ មនកមម ភបលបកខជនជេ ចន ចងឲយខទទកលយនេយបយ

កមច តបក ពករបសេ ក េល ឌក ញ នងជនអភរក នយមគ ទ

គត នឱកសមនលខតេថក លេទសេនះ ។

ម បភពពតមនយនេសរបនឲយដងថ លខតសមង ត

របសេ ក េង ង មខន បន ត ត ងេទសកហសជេ ចន

របសេមចរកមមេយធកពលទង ២ របេនះ ។ េយងខញសមដក សង ចណចមយចននែដលនយយអពទេងរបសអគគនយក ន ែដល តវ

បនេថក លេទស ជនមតអនក នេដមបពចរ កនងកចចករកមពជ េ កម ។

-អគគនយក ន ២ បនបងកបភន កងរយកករណេន គប

ថ បន ពមល នរហតដលថន កមជឈមៃនរ ភបលយន នងអងគ -

ភពបក កដចជអងគករសងគមកចច េសដកចច េដមបេ ជ តែ ជកចល

កចចករៃផទកនងរបសេគ ។ ដេចន ះ ភន កងរសមង តែដលបងកបកនងទវត មែខមរ នងរចនសមពនធ ពះពទធ សនែខមរេនកមពជេ កម េគ

សង យថ កេចញព កមេនះែដរ ។

- ពតករណឆន ១៩៨៣ េនេខតេស ម ប ពះ ជ -

ច កកមពជ ែដលកលេនះអគគនយក ន ២ មនេឈម ះថ នយក

ន ២ បន បឌតឯក រ ភស ងែកងកយ េដមបសមបនងេធ ទរណកមមកមម ភបលេ ម ះ តង គម នេទសៃពរអទលែតេ ះ កនង ជររ ភបលៃន ធរណរដ បជមនតកមពជ ។ មនកមម ភបល ែខមរជនខពសជេ ចនបនធកទកចត រហតដលេធអតឃតេ យ -

រអេពអយតធមរបសនយក ន ២ េនះ ។

-បញចលភន កងររបសខន ចលកនងជរ CIA េមរកង

េដមប បឌតឯក រ នង េធរបយករណេចទ បកនេមដកនយន

ែដលេគមនេពញចត ។ េប មលខតសមង តរបសេ ក េង ង

មខន ភន កងររបសពកេគកនងជរ CIA មនលទធភព បឌត

ឯក រ េដមបក ងសណេរ ងេចទ បកនេមដកនកពល ៃនរ -

ភបល នងបក កមមយនសយន ។ ជកែសង ចបពឆន ១៩៩០

មកទលនងបចចបបនន ពកេគបន បឌតឯក រ នងរបយករណេចទ បកន ែដលមន បភពេចញព CIA ចនន ២០ កនងេនះមនទង

របយករណេចទ បកននយករដម នយន ផង ងខយ ែដល

កពងកនដែណងសពៃថង ថមនទនកទនងជមយ CIA េឈម ះ

Charles Duc ។

យង មញ កលពេដមឆន ២០០៤ សហពនធែខមរកមពជ -

េ កម មនេបកម សននបត បចឆន នទ កង នអេស រដកល

ហរញ សហរដ េមរក េពលេនះមនអេញជញេភញ វកតយសមយ

ចននែដលជ ពះសងឃ នង េមដកនសងគមសវលែខមរកមពជេ កម បច ពះ ជ ច កកមពជ ក តវ ថ នទតសហរដ េមរក បច កងភនេពញ បដេសធមនផលទ ករេ យកយវករយងចែមក

េហយពបនអ ថ ធបបយអេឡយ ៕

េមបញជ ករចរកចចេយធ ២ នក បនរតេគចខន

េ ក េល ឌក ញ ែដលរតវនគរបលពទធផទះ


ពតមន

ឆនៈែខរេ កម េនកងអងករសហ ជជទ ម ន គ

សហពនធែខមរកមពជេរកម ែថងអពសទធែខមរេរកម កនងេវទកសអពបញជនជតេដើម នអងគករសហរបជជត

(តពេលខមន)

េ កអធបត នងសមជកចលរមទង យ ៃនអងគេវទក

អចៃ នយ ជទេគរព !

ខញ បក េសរវឌ មនកតយស នងសមែថងអណរគណ

យង ជលេ ជ ចេពះអងគករសហ បជជត ែដលបនផល

ឱកសជនរបខញ េដមបែថងអពកររេ ភសទធមនស របសរ ភបល

បេទសេវ ត ម ែដល ប ពតមកេល បជជតែខមរេ កមៃនេយង

ខញ ។

ពកពលៃនពភពេ ក (កមពស ២៩,០០០ ហត “Feet” ៃន

ភនេអវេរត “Everest” សថត មដងភនហមលយ) ជត បេទសចន េទ

ដលសម ទចនខងតបង ែដល តសនធង បែវង ២,៧០០ ែមល

សបដងទេនេមគងគ ែដលហរកតប បេទសមនជនជតេដម

(អេន គម) ជជនមនជេន េល ពះពទធ សនដចៗគន ។

បែនកនងចេ មេនះ បេទសមយចនន មនទ ង តង ចកទរហរ ចកពទេនេមគងគចលេទសម ទចនខងតបង េនែតបតេឈម ះព ពភពេ ក នងគម ននរ គ ល គម ននរ ដងឮជដែដល ។

េហយ បេទសជតដតចលតេនះគ បេទសកមពជេ កម ែដលសថត

បេ យ មែដនដសណៃនទេនេមគងគេនះឯង ។

១-របវតតសេងខបៃនែខមរកមពជេរកម ៖

-ចបបដសនធពសមយ ជ ច កហណន ៃនសតវត រ ទ១ កមពជេ កម គជមតភមកេណ តៃន បជជតែខមរេ កម ។

ែដនដេនះ កយជក ងសន នគមប ងកនងឆន ១៨៦៧ ។

េ កយមកមតភមកេណ តេនះ តវបនេផទរេ យខសចបបេទឲយ

បេទសេវ ត ម នៃថងទ ០៤ ែខមថន ឆន ១៩៤៩ ែដលគម នករ

យល ពមព បជជតែខមរេ កមេឡយ ។

-កមពជេ កម មនទហ បមណ ៦៨,៦០០ គឡែម ត -

ក គបដណបេលទទងតបនដសណែដលេពរេពញេ យជ -

ជត មបេ យទេនេមគងគ នងចែណកេផ ង ៗ េទ ត ៃន

បេទសេវ ត ម ។ ទសខងេជង មន ព បទលជប បេទស

កមពជ ទសខងលច ជបនងឈងសម ទៃថឡងដ ទសខងតបង ជបសម ទចនខងតបង នងជបអតត ច កចមប (តបនភនភគ

ក ល) េនទសឦ ន ។ ៃ ពនគរជទ កងពណជជកមមដសខន

បផតរបសកមពជេ កម ។ េវ ត មបនបរេឈម ះទ កងេនះ េទជ យហគន េហយេ កយមកេទ ត េនេពលកមមយនសទទលជយ -

ជនះ កបរេទជេឈម ះហជមញវញ ។ មន បជជតែខមរេ កម បមណ ៨ ដល ១០ ននក រសេនកនង បេទសេវ ត ម នង ជវញពភពេ ក ។

២-បញរេ ភសទធមនស មកេលរបជជតែខមរេរកម ៖

- ជញ ធរេវ ត ម បនរេ ភបពន នងេធទរណកមម

យងយងឃនងមកេល ពះសងឃែខមរេ កម ។ ពះពទធ សន ជមខ

សញញ ឧបសគគ ែដលងយ សលឲយរ ភបលេវ ត ម កកហស

េចទ បកនបផត ។ ពះពទធ សន ែតងធបបនជយឲយ

បជជតែខមរេ កម ែថរក នងករពរបននវជត សន អត-

សញញ ណជត សថរភពជត វបបធមជត បៃពណ ទេន មទមប

នងភ ជតរបសខន ។ ថន កដកន ពះសងឃែខមរេ កម បរយអងគ

តវបនេគចប ចកពនធនគរ េធទរណកមម នង ប រជវត ។ វត

មជេ ចន តវបនេគកេមទចេចល ។

-ភ ែខមរ តវបននយយេន ម ល គ រ នង ល

សហគមនែខមរេ កម េហយ តវបនបេ ង នេន មផទះនងទ -

ម។ េទះជយង ក កនងទនកទនងជផវករ ចខត តវបងខ

សនទរកថរបសេ ក បក េសរវឌ សអពសទធ

មនស ៃថងទ ១៧ ឧសភ ២០០៤

េ ក របក េសរវឌ េនកនងអងគករសហរបជជត


ពតមន

ឲយេ ប បសែតភ េវ ត មបេ ះ ។ មនែខមរេ កម បែហល

១០ ភគរយ ចនយយភ នងសរេសរអក រេវ ត មបន

យង តម តវចបស ស ។ េដមបព ងងករ តត េលជវភពរស

េន នងករេធដេណ ររបសពកជនទងេនះ រ ភបលេវ ត ម

បនចបបងខែខមរេ កមទេទ ឲយទទលេ បនម តកល តមែតេ កម

ចនន ១០ តកលបេ ះ ែដលនម តកលនមយៗ គជសញញ

បញជ កពជតពនធ នងឫសគលៃនភម សរបសជន មន ក ។

-រ ភបលេវ ត ម បន ប ពតអេពេឃរេឃយង

េ ចនេលសលប បឆងតបនង បជជតែខមរេ កម ។ ខងេ កមេនះ

គ វនសកមមរបស បជជតែខមរេ កម ៖

-កនងសមយ ជវង ពះបទ ហ ឡង ៃន បេទស េវ ត ម (១៨០២-១៨១៩) បជជតែខមរេ កម បពននក តវ

ចបបងខឲយជកែ ពកមយេឈម ះថ វញេត ែដលមនបេ យ ៥៣

គឡែម ត នងទហទទង ២៥ ែម ត តភជ បពទេនប ក

( តងចណចហរចកៃនទេនេមគងគ ) េទកនឈងសម ទៃថឡងដ ។

េពលគេ មងករជតរច លជ ថ ពរ េវ ត មបនេបកទរទក

ទងពរទស គពទេនប ក នងពឈងសម ទៃថឡងដ េ យគម ន

បកសដណងជមន ប លឲយែខមរេ កម បពននក តវ ប រ

ជវតទងហង េ យករលងទកេនះ ។

-ទនទមេនះ េពលែដលមនែខមរេ កមដៃទ នេធករ

បឆងត នងេគលនេយបយបងក រប ងក បេនះ រ ភបលេវ ត-

ម បនចបពកអនកគកមកកបខនទងរសដល តមក ជមម ត -

េកណ ឬបន ជង ទែវង ។ ឃតកេវ ត ម បនយកកបលអនក

េទសេធជច ងក នេដមប កេបតទកដធមយពេល ។ ខណៈែដល

ពកេវ ត ម ទកឲយពះ ស មបេធជទកែតជនេច យនយ

របសពកេគ អនកគកែខមរេ កមទងេនះ មនករឈចបឥតឧបម

នង គវកបល ។ ពកឃតកេវ ត មេពលេ យេសចចអកេទអនក

រងទកខែខមរថ “កេធកពបែតរបសេ កធឲយេ ះ ” ។ គម នែខមរេ កម

ឬជន កមពជ មន កនងបេភចពកយេនះបនជេរ ងរហត ។

-កឡងេពលជបនកនកបឥណចន េនជតចងបញច បៃន

ស ងគ មេ កេលកទ ២ នឆន ១៩៤៥ ជញ ធរេវ ត មបន

កហក បេញឆ ត បជជតែខមរេ កម បពននក ឲយេទចលសននបត

េនកនង ឃងដធៗ ែដលប ងស មបេធជកែនងតមកល សវទក ។

ខណៈែដលកពង បជ ជនជតេវ ត មកបនចកេ រទរពខង

េ ករច ដតពកេគទងរស េនកនងឃងធៗ ទងេនះ ។

-ឆន ១៩៧៥ េ កយេពល កងៃ ពនគរ តវដលរល ពះ

សងឃ នង បជពលរដ មញញែខមរេ កម តវរបបកមមយនស ណយ េចទ បកន គបែបបយង េ យគម នេហតផល េហយេវ ត ម

បនចបែខមរេ កមយងេ ចនេន គបទកែនង យកមក កពនធនគរ

េធទរណកមម នង ប រជវតេ យគម នករជនជ មះ ។ ពកេគចប

បងខ បជជតែខមរេ កម ឲយបរទលេនេចញឆង យពភម សករបសខន នែដនដសណទេនេមគងគ េទកនតបនេសដកចចថម េនកនងៃ ព លបត ច សយល ែដលេពរេពញេ យ គបមន ជង គនចញ

េ គជងេផ ង ៗ នង េឈង ទក គប បេភទ េ យគម នមប រ គប គន គម នឱសថពយបលជង ឬឧបករណជនយដៃទ

េទ ត ។ កនងចេនះេពលេនះ កង ណយ បនបញជ នពលរដរបស េគឲយផសទកែនង មករសេនេលទកដដេពរេពញេ យជជតរបស

បជជតែខមរកមពជេ កម ។ អេពឃតកមម ករចបខនឃឃង

ករេធទរណកមម នងករ ប រជវត េនែតបនេកតមនជេរ ង ល

ៃថងមកេល បជជតែខមរេ កមទងេនះ ។

៣-ដេ ះ យ េដមបករពរជយរអែងងនវកររេ ភសទធ

មនស មកេលរបជជតែខមរកមពជេរកម ៖

-េសនឲយករយលយសទធមនស ៃនអងគករសហ បជជត

បេងកតទ ងេនតបនដសណៃនទេនេមគងគ េដមប តតពនតយបនដត

ដលនវអេពរេ ភ គប បេភទ ែដលរ ភបលេវ ត ម ប ពត

បឆងនង បជជតែខមរេ កម កដចជេនតបនខពង បក ល

ៃន បេទសេវ ត ម េដមបករពរជនជតកលសមពនធភនមង ញ ។

-អងគករសហ បជជត គបបេដរតដកន េកះ បជ

សហគមនអនរជត េដមបអនមតសចច បណេសដកចច បឆងតបនង

របប កង ណយ ចេពះករមន ប ពត មនវបទ នសពបញ

រេ ភសទធមនស កដចជេដមបគបសងកតឲយ បេទសកមមយនស េបក ចកបនទ យ ឲយប ជតពនធបនចលរមកនងសទធសែមង មតេយបល នងសទធចលរមកនងកចចអនវតលទធ បជធបេតយយ ។

-អងគករសហ បជជត នងសហគមនពភពេ ក ច

បញជ នប កមទទលបនទកែផនកឱសថពយបល ែផនកសក អបរ ែផនកហកហនវជជ ជវៈ នងែផនកជនញេផ ងៗ ចះេទកន គបទ ន

េដមបជយដល បជជតែខមរកមពជេ កម នងជនជតកលសមពនធភន

មង ញ ។ សមេសនឲយប បេទសសមពនធភព នង បេទសមច ស

អេ យនន ជយទនកប មង របករណដលពកនស តេឆនម

ៃនជតពនធ ក កទងេនះឲយេទសក េនបរេទស ។ សណមពរឲយ

មនករែបងែចកេសមភគនវជនយបរេទស ែដលផលឲយេវ ត ម

ស មបករអភវឌ ជវភពប ជនជត ឬតបនទងេនះ ។

-េ កយបផត េយងខញ បថន ចងេឃញកងកមងរក សន -

ភពៃនអងគករសហ បជជត មនវតមនេនកនងតបនទងេនះ ដចែដលេគបនេធ េនទមរខងេកត (East Timor), បសេន

(Bosnia), ស បស (Cyprus), េ គ ន ហត (Golan Height)

នងេនកែនងដៃទេទ តេនេលពភពេ ក េដមបទប ក តអេព ប-

លយពជ សនែដល ប ពតេ យរ ភបលកមមយនសេវ ត ម មកេល កមជតពនធេនទេនះ ។

សមអរគណ ៕


ពតមន

េ កអធបត នងគណៈ បតភចលរមទងអស ជទ

េគរព !

ខញេឈម ះ យប ខ ៃថងេនះ ខញមនកតយសខង ស ែដល បនែថងេនទេនះ កនងនមសហពនធែខមរកមពជេ កម ត ងឲយ បជជតែខមរកមពជេ កម ប ននក ែដលកពងរសេនយងឈ -

ចបេវទនេ កមនម នគមរបសរ ភបលេវ ត ម ៃនទក

ដកមពជេ កម េដមបេលកបងញអពបញសខមលភព ែដល ប -

ជជតដអភពៃនេយងខញកពង បឈមមខ ។

ៃថងេនះ ជេលកដបងកនង បវត សពភពេ កេហយ ែដល បជជតែខមរកមពជេ កមមននស យ េដមបែថងបងញនវ បញទងេនះជនអងគករសហ បជជត ។ េយងខញសមែថងអណរ -

គណ ចេពះេ កេ យបនផលជនេយងខញនវឱកសដ បេសរ មកកនទេនះ រមជមយនងបងបនបរស នង សែដលមកពជវញ

ពភពែផនដ ។

ខញចងនយយេទកនអសេ ក អព ថ នភពសខមល -

ភពដគរឲយរនធតញបញរ ែដល បជជតែខមរកមពជេ កម តវទទល រង េ កមករគបសងកតដៃ ពៃផ របសជនជតេវ ត ម ឈនពន

កនកបទកដកមពជេ កម ។ បជជតែខមរកមពជេ កម ជជនជត េដម មច សទកដកមពជេ កម ងពសតវត រទមយ រហតដលេពល ែដលមតភមៃនេយងខញ តវបន បគលេទឲយេវ ត ម េ យខស ចបប នឆន ១៩៤៩ េនះ ។ ករែដលជនជតេវ ត ម បនបង

អនវតែផនករវសមភព េលវសយែថទសខភពស មបែខមរកមពជ េ កម កនងបណងខតខរ យពជ សន បជជតែខមរកមពជេ កម នងសញញ ណចងេ កយ ៃនវបបធមរបសែខមរកមពជេ កម គជអេព

ឃតកមមមយ ។

ខញសមេលកបងញជន ដចខងេ កមេនះ ៖

-គម នឧបករណទេនបជកែសង ស មបែថទសខភពឲយ

ែខមរកមពជេ កម សប មលកខខណករ ពមេ ព ង ៃនពភពេ ក េជ នេល ន ។

-េវជជ គះ នងមនទរេពទយ មនេន តមែតប ទ កង

កែនងែដលជនជតេវ ត មរសេនែតបេ ះ េហយេន មភម

សក នងតបនជនបទនន ែដល បជជតែខមរកមពជេ កមរសេន គគម នមយ េ ះេឡយ ។

- បសនេបែខមរកមពជេ កម មន ក មនបនេទកន មនទរេពទយេនទ កងេទេនះ គពកេគនង តវបដេសធកនងករពយបល េ ពះពកេគ គម ន បកសងៃថពយបលេទ ។

-គម នេវជជបណត ឬគ នប យកេន មភម សក នង

តបនជនបទ េលទកដកមពជេ កម ែដលមន បជជតែខមរកមពជ េ កមរសេនកះករេទ ។

- បសនេបែខមរកមពជេ កម មន ក មន សនបនេរ ន ចបព េវជជ ស (មន េវជជ សែតមយគតេនកនង ទទងែដនដកមពជេ កម េហយជនេនះបនេរ នចប បទសវត រ កនងេទ !) ជនេនះក តវទប ក ត នងេរ សេអងជត សនេ យ

មនបនចតទកជេវជជនស ត ឲយចលអនវត កលបងករងរជនញ

េឡយ ។

-គម នគ នប យកេន មភម សក នងតបនជនបទ

នន ។

-កមរទង យ មនបនចកថន បងក រជងឆង ល ល

េផ ងៗេទ ឬកមនបនបេ ង នអពកររក អនមយ េដមបទប ក ត

ជងឆង ល លទងពងេនះែដរ ។

-គម នករែថទសខភព មនេពលពកេគឆងទេន ស មប

សមនៃផទេពះេឡយ ។

-គម នេពទយឯកជន េដមបជយ សមនៃផទេពះកនងករផល កេណ តទរក េហយមន សជេ ចន តវ បកនងេពលឆងទេន រឯ ក មតេ គះថន ក នងមរណភពរបសទរក កេកនេឡងផងែដរ ។

-មន បជជតែខមរកមពជេ កម ជងបពននក តវខក ែភនកជបនបនទ ប សយេ យពកេគមនបនជយសេ ងគ ះដត

ដល ។ ជងខក ជបតភតថមមយ ែដលេកតេនែដនដកមពជ េ កម។

-សខនបផត គ បពនធអនមយ ពបនបេងកតេន មភម

សក នងតបនជនបទនន របសែខមរកមពជេ កមេឡយ ។ គម នទង បពនធទក ត ធរណៈ គម ន បពនធករងរកតេដរ នងគម នទង

បពនធឧសមន ។ សទង ទេន មនគណ បេយជនបយងស មប

មនស ជត គផលនវ បភពធនធនទក ជនយដលករ ងស ត

នងេបះបងនវកកសណលទង យ ។ ករេធឲយ ងសទះចរន

ចលនធមមជត ៃនទកសទង ទេន ជេហតែដលបងកឲយមន រធត

សនទរកថរបសេ ក យប ខ សអពសខមលភព ៃថងទ ១៩ ឧសភ ២០០៤

េ ក យប ខ (ខងេឆង)


ពលដ កក ស មប បភពទក ។

-ករែដលឈមញកសកមមេវ ត ម េ ប បសថន សមប សតលត ថន សមបេ ម នងជគម គប បេភទ បនេធឲយ ងសទះ

នងេធឲយខចខតដលបរ ថ ន េហយបងកទងេ គះថន កដលសខភព

បជជតែខមរកមពជេ កមយងធងនធងរ ។

ស មបដេ ះ យនវ លបញខងេល ខញសមជន

សណមពរខះ ៗ ដចខងេ កមេនះ ៖

-េសនឲយអងគករសខភពពភពេ ក (WHO) ឬអងគករ

នន ែដលគតដលផល បេយជនសងគមមនស បេងកតេវជជ គះ

កនងេខត កងទង ២១ េនកមពជេ កម ។

-េសនអងគករសខភពពភពេ ក (WHO) ឬអងគកររក

សនភពៃនអងគករសហ បជជតចត ងបគគលកសម គចត ឲយមក

បេ មករងរេន មេវជជ គះទងេនះ ។

-េសនឲយបគគលកៃនេវជជ គះទងេនះ ជយហកហនអពកចច

បតបត ករងរែថទសខភពឲយ បជជតែខមរកមពជេ កម ែដល ចជយពកេគ មនចេណះដង គប គន គបបេ ះ យ លបញ

ទកខកងល េ យខនឯង ។

-េសនបេងកតេស កមមសខភព ធរណៈ េន មប

ភម សកនមយៗ េដមបជយចកថន បងក រេ គឆង តតបត នង

បេ ង នពកេគនវវធអនវតករទប ក តជងឆង តតបតទង យ ។

-េសនឲយមនែ គ េដមបបងកលកខណៈងយ សលកនងករ ពនតយពយបល សមនគភ នងស មបពកេគបេងកតកន ។

-េសនឲយអងគករសបបរសធមទង យផលជនយ េដមប

ជយជនពករែភនក ៃន បជជតេយងខញ េហយេសនឲយ កមករងរ វទយ សេធករសក នងកណតចបស សនវករណេ គជងថម

ែដលនឲយេកតេឆះឆល េក ក យដល បជជតែខមរកមពជ េ កម។

-េសនឲយបេងកតមលនធ របករណ ស មបផគតផគង

នស តែខមរកមពជេ កមទង យ ែដល តវេរ សេអងជត សន េហយមនបនផលសទធេពញេលញ េដមបចលេរ នេន េវជជ-

សេវ ត ម ឲយបនសក េរ នស តេន េវជជ ស

ឯបរេទស ។

-េ យមលេហតដចគន េនះ េសនឲយបេងកតមលនធគ ន -

ប យក ស មបនស តែខមរកមពជេ កមេទសក ែផនកែថទពយ -

បលេនេ ក បេទសេវ ត ម ។

- បសនេប ចមនវធេធេទេកត េសនឲយបេងកត -

េវជជ សគ នប យក ស មប េវជជ សឯក ជយសថត

េ កមករឧបតថមភៃនប អងគករសបបរសធមនន ។

-េសនឲយ កមសម គចតអនរជត ជយ បជជតែខមរកមពជ េ កមបេងកត បពនធទក ត ធរណៈ នង បពនធករងរេដរបកេន

មប េខត កង ។

-េសនឲយភន កងរបរ ថ នអនរជត េបកករេសបអេងកតអព

បញខចខតបរ ថ នកសកមម នងបញឧសមនពលៃនែផនកឧស -

ហកមម ែដលជះឥទធពលមកេលបរ ថ ន បជជតែខមរកមពជេ កម ។

េ កអធបត ជទេគរព ! ខញសងឃមថ អងគករសហ -

បជជត នង បជជតៃនពភពេ កទងមល ចទទល គ ល

នង យលដងអពមលេហតៃន ថ នភពសខមលភពដគរឲយឈចប

ញបញរ ែដល បជជតែខមរកមពជេ កម តវទទលរង បឈមមខ

េហយចបសជ ចេណះដង នងករេឈងយលទង យេនះ នង

បែងរមនស ទង យ ែដល បកបេ យឆនទៈល បេសរ គបបផល

េម ធមចេពះ បជជតែខមរកមពជេ កម ជជនកពងទទលរងនវ

ករគបសងកត នងទកខេវទនទង យេនះផង ។

សមអរគណេ កអធបត នងគណៈ បតភ ែដលចលរម

ជេភញ វទងអសគន ។

េ កអធបត នង េភញ វកតយសចលរមកនងេវទក អចៃ នយ ៃនអងគកសហ បជជត អសេ ក េ ក ស ត ង

រ ភបល ត ងប អងគករជនជតេដម ត ងប អងគករ

មនែមនរ ភបល នងអសេ ក េ ក ស ជទេគរព !

ម ភព ពះនម ថច ធេមម ជត ង សហពនធ

ែខមរកមពជេ កម ៃថងេនះ ម ភពមនកតយសខង ស ែដល បនែថងកនងេវទកអពករងរអនគត ។ សមអរគណេ ក ែដល

បនផលឱកសដឧតងគឧតមេនះ ស មប ម ភព ។

ដចេ ក កហ ន ន អគគេលខធករ ៃនអងគករ

សហ បជជត បនេលកបញជ កកនងសនទរកថេបកសមយ បជថ

ទសវត រអនរជត ៃនពភពជនជតេដម តវបនកតសមគ លេ យ

ករេផមេចញសមទធកមមទង យ ស មបជនជតេដម េនកនង អងគករសហ បជជត មនែមនជចននដតចតចៃនអែដលបេងកតនវ

េវទកេនះេទ ។

ពតមន

រពះសនទរកថរបសរពះេតជគណ ថច ធេមម សអព

ករងរអនគត ៃថងទ ២០ ឧសភ ២០០៤

ពះេតជគណ ថច ធេមម នងជនជតេដមេនអរប


ថេបគណ បេយជនទង យ េសចកបង បថន របស

ជនជតេដម មនបនេគចប រមមណក ដធរបសពកេគ តវ

របអសយកអសេហយក វបបធមរបសពកេគ តវបនះបងប ឬ តវ យ ប រេ យផទ លក ភ នង ទេន មទមបរបសពក

េគ តវជះជន សងកតសងកនក ឧតមគត នង ចេណះដងដ បៃព

របសពកេគ តវបេភចេចលក នងលនងៃនករអភវឌ ធនធន

ធមមជត របសពកេគ តវេបះបងេចលក កពកេគគងែត តវ បឈម

មខនងកររ យ បសនយ េហយពកេគ េនែតបនទទលរងករឈ

ចប ពបញ បកនពជ សន នង ភពជស តវដែដលេនះែដរ ។

កនងករណជេ ចន ពកេគ តវជបអនទ កកនងកឡងកលៃនករ បយទធ

គន តវបងខឲយចលេធទ ន ពកេគ តវ បឈមមខ នងករ ប រ

ជវត មែបប បមលផ នង ករេរ ទ ងពដធរបសខនេទក ង លេន នថម ។ ពកេគជេគលេ តវធកកនងជវភព ក កបផត

លបកេ កយក បរ ថ ន តវវនសហនេ ច េហយេពលខះ តវ

ផសបរលេន នអចៃ នយេទ តផង ។ សមបញជ កថ លករ គ មដធងនធងរ តវែត បឆងទប ក ត េ យមនបងង េដមបករពរ

ពកេគឲយរចផតពរេ ដែសនេ ជៃនករឈចប ។

ជភព សន ស អងគករសហ បជជត បន បឆង

ទប ក តរចជេ សច ចេពះ លបញ ែដលជនជតេដម តវ ប

ឈមមខ ដចប រដជសមជកបនេធដេចន ះែដរ ។ េវទក

អចៃ នយ តវករធនធនជេ ចន កដចជករគ ទពភន កងរពកពនធ

ទង យ រមទង កម បក សនសខៃនអងគករសហ បជជតេដមប

បេងកតសនភព នង ភពសខ នរ ងជនជតេដម នង កមជនកន

អ ចកនងសងគម ។ េវទកេនះ ចជបទកទន យងេ ចនចេពះ កចចករទងពងេលពភពេ ក កនងនមជជនជតេដម េ ចនជងករ

ផលឱ ទជនអងគករ ECOSOC ។ េវទកេនះ ចករពរសទធ

ជនជតេដម េហយក ចេលកកមពសនវវបបធម នង អតសញញ ណ

របសពកេគ បនយងពត បកដ ។

េ កជទវ MARJTTARASI ៃន បេទស ងឡង, បធន

កម បក េសដកចច នង សងគម បនែថងថ េវទកអចៃ នយេនះ

បនកយជចែណកមយដសខនយងឆបរហស ៃន បពនធអងគករ

សហ បជជត ជចណចរមមយៃនបញជនជតេដម េនអងគករ

សហ បជជត នង ជកែនងជបជស មបជនជតេដម ស មបរដ

ជសមជក នង កមមច សទកដេផ ង ៗ េទ ត ទទងពភពេ ក ។

េលសពេនះេទ ត េ ក Ocampos អនរដេលខធករ

ែផនកេសដកចច នង សងគមកចច បនែថងកនងឱកសេបកេវទកេនះ កលពសបហមនថ ៖

“ចរចងចថ ភព ក កហសេហត ករេរ សេអងជត -

សន នង លកររេ ភបពនសទធមនស េទេលជនជតេដម

ទង យ គជ បធនបទែដល ចខត តវែតបញច ប ។ សហគមន

អនរជត តវែត ជបថ កររមចែណកអភវឌ នលនងមនស ជត

គជអតភពក ងវថេឆព ះេទកនសនភព នង វបលភពស មប

មនស ទង យ រមទងប ជនជតេដមផងែដរ ។ គតបន

បែនថមេទ តថ េគលេ អភវឌ នៃនសហស វត គ តវែត បបញចល ទងកចច បតបតករៃនជនជតេដម ។ បសនេបេគលបណងទង

េនះ ចសេ មចេជគជយេនឆន ២០១៥ គប វទយ ថ ន ថ បន

មលនធ ថ បនកមមវធ ពមទងេ គ ងច ក គប បេភទ នង តវបន

ថ បនេឡងកនងឆន េនះ េ យមនករចលរមពជនជតេដមទង -

យជចបច ។

េ កអធបត ! អសរយៈកលមយសបហកនងមក មន

សនទរកថដឧតងគឧតម នង បទអន គមនេ យសមជេ ចន ព ប ជនចលរមកនងេវទកេនះ េហយអន សនជេ ចន សព ស

ជនជតេដមេនតបនកណតទង បមយ ក តវបនេលកេឡងែដរ ។

ចេពះករងរទង យស មបអនគត ម សមអពវនវដលអងគ

េវទកដចខងេ កម ៖

១-សមេសនអងគករសហ បជជត ផលធនធនឲយបន

េ ចនដលអងគេវទក ស មបក ងវទយ ថ ន ក ងគេ មងកមមវធ

នង ក ង ថ បនេ គ ងច ក េដមប តតពនតយនង យករណ

អពកចច បតបតរបសអងគេវទក ចេពះអន សនទង យ នង

េដមបទទលយកជនជតេដម ឲយចលរមេធករងរេហយទេត នេល

កចច បតបតករ ៃនអងគករសហ បជជតេលតបនត ងកណត

ទង យ នងបញេផ ង ៗ េទ ត ែដលមន រៈសខនចេពះ

ជនជតេដម ។

២-េសនឲយអងគករ ECOSOC នង កម បក សនសខ កដច

ជរដជសមជកទងអស គបបេឆយតបឲយទនេពលេវ នវសណម

ពររបសអងគេវទក េលបញែដលជ រៈសខនចេពះសនភព នង

សនសខខណៈែដលសទធរបសជនជតេដមសថតកនងភពមហន យ ។

៣-បេងកតករទនកទនងពតមនរ ងប ភន កងរៃនអងគ

ករ IPO, NGO, នងអងគករសហ បជជត ។

៤-ផលករបណះប លនងគ ទដលប អងគករជន -

ជតេដម េលវធអភវឌ ននង បតបតនវវសយពតមនជនជតេដម

គតរមទង រពតមន វទយ ទរទស ន នង អនរប ញេនកនង សហគមនរបសពកេគ ។

៥-ខតខឲយេពញទហង កនងករ សងចននជនជតេដម បក

សរបទនននយ នងេឡងសថត ។ល។ ជករទទលខស តវមយច

ែណករបសេលខធករ ន េហយកជករសខនមយៃនតបន

កណតត ងទង បមយ ។

៦-បេងកត កលវទយលយរបសជនជតេដម ែដលមន

ខេនជវញពភពេ ក ។

ម ភពសមែថងអណរគណយង ជលេ ជ ចេពះ

េ កអនក ែដលបនច យេពលេវ ដៃថថ នងករ បេ យ

យកចតទក ករបសេ ក ។

សមអរគណជអតបរម ៕

ចប

ពតមន


បទយកករណ

ជញ ធរ នគមយន របអសយកដរបស

េ ក ល េសន េនេខតឃល ង កមជេរកមត ព

ម បភពពតមនពកមពជេ កម បនឲយដងថ កលពៃថង ទ ៨ កកក ២០០៤ ជញ ធរ នគមយន ែដលមននគរបល

នងកងសយ ណចនន ១០០ នកមន ប ប វធ នងរថេ កះ

អមជមយផងេនះ បនស មកចលរះេរផទះ បជពលរដែខមរ ១ គ រ

គផទះេ ក ល េសន មន សយ នេនេលខ 142/2A អនសងក ត

េលខ ៤ សងក តេលខ ៣ ទរមេខតឃង េខតឃង កមពជេ កម បងខឲយគតចកេចញពលេន ន េដមប បគលដេទឲយជនជតយន

គេឈម ះ ដន ង (Đoàn Văn Tâm) នង េង ន ថញ េហ ង

(Nguyễn Thanh Hiền) ។

េ ក ល េសន បនចតទកថេនះជអេពអយតធម

ស មប គ រគត េហយគតបនសរេសរលខតអពវនវឲយកមម -

ភបលែខមរេនកនង សក ជយរកយតធម មចបបជធរមន េនកនង

បេទសយនជនរបគត នង គ រគតផង ។ រលខតរបសគត

តវបនផ ពផ យយងទលទ យ ែដលខម រ េឃញមនេរ ប

បអពករេកតទកខមនសខចតរបស គ រគត នងអេពរេ ភ -

បពន េធទកខបកេមនញរបស នគមយនមកេលរបគត នង

គ រគត ។

មករ កសរបែនថមពភន កងរពតមន របសសហពនធ

ែខមរកមពជេ កម ជមយ បជពលរដេយងេនកនង សក ពមទង

ជញ ធរជនជតយនមយចននេទ ត (េយងខញសមមនបេញចញេឈម ះ )

បនអះ ងថ ទេងរបស ជញ ធរយនគខសចបបទង សង សមប

ចបបជធរមនេនកនង សកយនកខសែដរ កថេឡយចបបអនរជត

ឬបញសទធមនស េនះ ។ មលេហតប លឲយ បជពលរដទេទ

នង កមម ភបលមយចននគ ទេ ក ល េសន េនះ គ មករ

សេងកតេឃញរបសពកគត េ ក ល េសន យ ៦៧ ឆន មន ដ

េករ ករដន មយកែនង ទហ ៧.៦៧០ ែម ត ក សថត េនអន-

សងក តេលខ ៤ សងក តេលខ ៣ ទរមេខតឃង ។ ដលឆន ១៩៨០ ដ

របសគត តវបន ជញ ធរយន បងខឲយេផទរកមមសទធេទឲយសហករណ

េដមបពេ ធនមេនគមវជជ កមមយនសរបសេគ ។ ករ យកតបន ជន

ជតែខមរេធជកែនងពេ ធ មេនគមវជជ េនះ បនេធឲយជវភព

បជពលរដែខមរធកចះដន បយងខង ប ល ឲយ ជញ ធរយន

តវ បឈមមខនងករបះេបរ ត ឥតឈបឈរពស ក បជពល

រដ នងកមម ភបលែខមរ លះដលចងទសវត ឆន ៨០ គេ មងករណ

ពេ ធ មេនគមវជជ តវបនបញឈប សហករណ ននេនេខតឃង

តវបនរ យ ។ ខណៈេនះ េ ក ល េសន បន វល តឡបមក

គប គងេលៃផទដដន របសគតវញ ែត ជអកសល ដលឆន ១៩៩៦

ជញ ធរមល នយន បនេចញេសចកសេ មចទទល គ លដ សប

ចបបរបសគត តមែត ១.២០០ ែម ត ក បេ ះ រឯមយចែណក

ធែដលេនសលេនះ េគ បគលឲយជនជតយន ២ គ រ គេឈម ះ

ដន ង (Đoàn Văn Tâm) នង េង ន ថញ េហ ង (Nguyễn

Thanh Hiền) េ យអះ ងថៃផទដ ៧.៦៧០ ែម ត ក េនះ ព

ែមនជដេករ ករដន របសេ ក ល េសន េទ េហយ ថេនះជដ

របសេ ក គ ង ែដល ជវណៈេមដកលសមយ នគម ប ង

ែសសេទវញ ។ េ ក ល េសន នង គ ររបសគតេកត ទកខ មន

សខចត បនេធករត ជទសនងេសចកសេ មចេនះ ចប ងពឆន

១៩៩៦ រហតមក បែនពបនករអេឡយ ។

បជពលរដែខមរភគេ ចនេនសងក តេលខ ៣ ទរមេខត

ឃង នងកមម ភបលមយចននបនបេញចញ បតកមមេ យចហ អះ -

ងថ ជដនជ េ ក ល េសន បនកនកបៃផទដេនះ ងពយរ

សមកេហយ គមនេពលេ ក គ ង (Ký Ngọ) េធអេន បេវសន

ចលមកេខតឃងេទេទ ត ។ កលសមយ នគមប ង េ ក

ម េសដែដលកលេនះមន នៈជេមដ បនឃបឃតជមយ

ជញ ធរប ង េធបងេលៃផទដដន របសេ ក ល េសន ប ល

ឲយ គ រគតឈចបមយ គរចជេ សចេទេហយ ។

កមម ភបលែខមរមយចនន សែមងករអសសងឃមថ មយ

ជវតរបសពកគត បន បយទធ បឆងនងពកេមដដចជរបេ ក គ

ង េនះ ែដលសទធែតជអនកឃបឃតជមយ នគមប ង ភជរ ែ សេលខនងកសករែខមរ បែនឥឡវេនះ តវបនយទធមតជនជតយន របសគតគ ទេទវញ ៕ ចនទ សមយ

ថ នភពរគ រេ ក ល េសន បចចបបនន មនខសព ថ នភពទេទរបស របជពលរដែខមរេនកមពជេរកម នងកលសមពនធភនេនខពង បក ល

របេទសេយ ក មបនម នេទ គដេករ ករដន រតវេគរបអស ។ យង

កេ យ េ ក ល េសន ពបនចះញមចេពះទេងអយតធមរបស

នគមយនេឡយ គតបនេធករត យងសត ញជត មយ

ទសវត េទេហយ ៗ លខត ត របសគតកបនធកមកដលៃដសហពនធ

ែខមរកមពជ េរកម នង ជនេភ សខនែខមរកមពជេរកមជេរចនេទ ត ែដល កពង ងទលេន េនរបេទស ទ ៣ ។

ទស នៈ នងេហតផលគរទេ ក ល េសន

ដេណ រេរ ងេ កនដកមម


របៃពណ-ទេន មទមប-វបបធម

ពធ ងតទកចសទ េនកមជេរកមព

វគគទ ១ ៖ េបកពធ

កន េញម េធដេណ រេទវតនមន ពះសងឃ គតែ សក

បបេទកន សគតថ ៖

-ែន ! កនឯងេរ បចដចឪបងញហនង ឪេទវតនមន

ពះសងឃ ។

-ច!ពក! េពលពកវលមក កេភចចលទញទកអបមកផង ។

-េអ !

េទបែតឈនេជងេចញដលមខផទះ កជបេ ក ចរយ

ចលមកដលែដរ ។ កន បស េញមេលកៃដេគរព រច ចមយៗ

ថ ៖

-បទសមជ មបសរេ កបង អេញជ ញមកមនករអ សម

អេញជ ញចលផទះ ។

-មនអេទ ខញចងសរ បនឯងបនច ឆន េនះ បនឯងគត េរ បចងតទក េញមេទអះ ។

-អចង លេហយដចជសពឆន ែដរ ឆន េនះសមគមចស

ពទធ ចរយភមេយង បនេ ត មលកខណៈ បរពធពធងតទកជនចសទ

កនងេនះមន េញមផងែដរ េមច បនឯងមនេយបលអែដរ ?

-អចង រតែតល ។

េពលេនះមនមនស មយ កម េធដេណ រសេ មកកនផទះ

េញម រមមន ៖

- បធនភម ១ រប ។

-កេ ះពររបលកសេនេល ម ។

- កម ៤ រប បងក កម ។

-បរសវយក ល ៥ រប ។

- សវយក ល ៥ របេ យមនកែន ងពក ព យ

េឆ ង។

អនកទងអសេដរមកតេ ម បគន ឈរជបនជរ (បរស ២ ជរ

ស ២ ជរ) េនពមខែ គ ពះសងឃ ែដលតមកលេនទេនះ ប ។

េច ស េញម កដកៃដ េញមេចញមកឈរចក លពមខអនក

ភម ។ អនកភមកេលកៃដសពះសរ េញម េ យ កចង មមៃដ

តម ចមះ ។ េញមកេលកៃដសពះសរេទអនកភម េ យ កចង

មមៃដ តមេដម ទង ។ បនទ បមកេ ក ចរយអេញជ ញ េញម

នងយយេញមអងគយ តង សនៈរបសខន ។ េ ក ចរយ ក

បញជ ឲយកន េញមចះេទនមន ពះសងឃ េ យមនេទ នមយគ

ធបមយដភជ បជមយផង ។ លះ ពះសងឃនមនមកដល អនកទង

យបនទនកយ េលកៃដសពះេ យ កចង មម តមថង ស ។

េញម យយេញមកេ កកឈរេឡង សពះ ពះសងឃែដរ ។

េពល ពះសងឃនមនគងេល សនៈរចេហយ អនកទង

យអងគយ បចះ ថយបងគ ពះសងឃ មទេន មែដលមនហរែហ

មកេនះ ។ បនទ បមកកន ស េញមយកេភសជជៈមក បេគន ពះ-

សងឃ កន បសនងេច ស េញមវលេទចលជរ មេភទរបសខន ។

រឯ ចរយេន ចេ យែឡកមខេគ គបនទ បព េញម នង

យយេញម ។

វគគទ ២ ៖ រពះសងឃចេរមនជយេនត

េ ក ចរយេ កកឈរេឡង ឧេទទសនមេ កេមភម

េឡងែថងេយបលេ យសេងខប ។ េ កេមភមកេ កកឈរេឡង

ែថងេយបលមនេសចកដចតេទ ៖

-សមនមស ករ ពះរតនៈ តយ ថយបងគ ពះេថរៈ គប

ពះអងគដចេ មន សមេគរពមមងបងបនទងអស ែដលមនមខកនង ឱកសេនះ សមទន ជប នងសម ជប ។

ជនជតែខមរ គជជនជតមយ បកបេ យធមកតញញកត -

េវទ ។ មទេន មទមប បៃពណជត េនៃថងេឡងសកេ កយពពធ

កក សង ពះបដមរច ប តធ េច បសេច ស ែតងែត បរពធពធ

ងតទកជនម ប ជដនជ របសខន សស គណែតងែត បរពធ ពធ សងទកចេពះ គឧបជឈយចរយរបសខន អនកភមអនក សកមនថ

នមនមខម ន អនក ជករ ឬ បជន សែតងែត បរពធពធងតទកជន

ចស ពទធ ចរយ េដមបសែមងេឡងនវកតញញកតេវទ ធម ដលអស េ កជបពករ នងសមឲយេ កេម សេនសេ បស បណអតឱន

អតថបទដក សងេចញពទស នវដ វបបធម េខតរពះរតពង នពនធេ យ

េ ក ថយ េជើត ។ ពធងតទកចសទ ជពធបណយមយដរបៃព ែដល

ជនរមជតែខមរេយើងេនកមពជ េរកម បនខតខែថរក រហតមកដលសព

ៃថងេនះ ។

ពធងតទកចសទ សែមងេ យរកមសលបៈែខមរ េនេខតរពះរតពង


េលកែលងនវេទសកហស ែដលភងភតេ យអេចតន េ យ

កយ ចចតចេពះេ ក េហយសមនវសពទ ធករពរបវរសស

ជយមងគល ឲយេកតមនដលេយង គប ម ។ ៃថងេនះ េយងទងអស

គន មកទេនះ កេដមប បរពធជន េញម នងយយេញម នវពធដច

បនេពលមកខងេល ។ េ ពះ េញម យយេញម េពល ក

េ កតមកលខន ។ អតថនយៃនពធែដលេរ បនង ប ពតេទកនងឱកស េនះ ជមប តជកស មបអនក សក អនកភម ជយផ ះផ ស មះ

ស មលនវទនសវ ទតចធ កនងរងង កម គ រ នងកនងសងគមភម សក ។ េ កជ បមខកនងករ ថ បនភម សកឲយបនសខដមរមន នងវត ម ពះពទធ សន ែដលជមជឈមណលវបបធមជត ឲយ

បនថកេថកងរងេរ ង េនះេហយជបនទ បខញ ពះករ ខញបទ សម បគលកមមវធជនេទេ ក ចរយចតែចងតេទ ។

េ ក ចរយ កឲយកន េញមយកទកសបរមក បេគន

ពះសងឃ ។ េ កេរ បចេ គ ងសកក រៈអជធបេទ ន នងថស ធម

បជេទវ បេណ រ ប រ អនកទងអស ឲយ ងចតសមង ម ធន-

មស ករ ចេពះ ពះរតន តយបេណ រេ យបេញចញ ចថ ៖ “សម

េគរពអេញជ ញយយ មមងបងបនទងអស ងចត ជះថន -

មស ករ ចេពះ ពះរតនៈ តយយក នសង េរ ងៗខន ” ។ េហយ

េ កេផម បរពធ សននយមកចច មទេន មអនកកន សន

តេទ ។

បនទ បមកេ ក ចរយ បនបញជ ឲយកេមះទងពររបយក

កសមកបងជន េញម យយេញម េ យឈរអមសងខង េទប

ធន ពះសងឃសែមងជយេន េ បះ ពដលេ ក េញម

យយេញម ។

េពល ពះសងឃចបេផមចេ មនជយមងគល េ ក ចរយ

ជត ង កអជធបបសរៃសបជេទវ េ យមន ចបងសងថ៖

“សម បកសបងសងេទដលសកកេទវ ជ នងពពកេទវ

ជបរ រទងមយមនេ កធត សមេ កជយ មែថេ ក

េញម នងយយេញម កឲយមនខម ងស តវ មកេប តេប ន សម

ឲយគត បទះែតេសចកសខ េសចកចេ មន សមកមងគតេនមនម

សមបញញ គតេនែតភថ សមបញញ គតេនែតចងច សមជនម យ

អសែវង បរយឆន េដមបជមប តជកដលកនេច ដលអនកភមអនក

សក ។ េហយកសមសកកេទវ ជ នងេទវ ជបរ រឲយពរជនជយ

សខសសមកដលេយងខញ ឲយរកសេកតេកនចេ មនផល ផលជវត

សមបណធរចយ ឥតបខះចេនះេឡយេ ង ” ។ បងសងេហយ

កវលមកអងគយ តងកែនងេដម េគរព បណបតន ពះសងឃរហតទល ចប ។

លះ ពះសងឃចេ មនជយេនចបេហយ កន បស េញម

យកបចចយេទ បេគន ពះសងឃ ។ េ ក ចរយកចបបនកចច

ខមេទស ពះសងឃតេទេទ ត ។

េ កយេពល ពះសងឃចេ មនពរជយចប ។ អនកទងអស

គន កអនេមទនថ ធ ! ធ! ធ! ពមៗគន េហយស តយកញច

ឧទទសភគផលជនដលបពករជន ទកជករបញច បវគគទ ២ ។

វគគទ ៣ ៖ ខមេទស-ងតទក

- ពះសងឃគងេនដចេដម ។

- េញម យយេញម អងគយែបរមខមកកនកនេចទង

យ េហយសណកេជង តងេទមខ រច កៃដសណកេលេជងទង

ពរ ។ មននង បរពធពធងតទក ៖

េគេរ បតមកលអែវអ នេលេជងពន កចពមខេ ក

េញម នងយយេញម ។ េហយអនកទងអសឈរតេ ម បគន ជជរ

មេភទ នងកែនងរបសខន េដមបេធកចចវតចេពះេ ក ។

េ ក ចរយឈរេលកៃដសពះ រចជ មបជនេទេ ក

េញម នងយយេញមេ យសេងខបថ ៖ “កនងមយឆន កនងផត

ចស ពទធ ចរយេនកនងភមេយង មន េញម យយេញមជ បមខ

បនតមកលខនេនកនងនទ ជបគគលគរកនងកររសេនគសចរត

យតធម មគគ ។ េ កេពរេពញេ យចតសេនសេ បស បណ

គបដណបេទេលអនកភម េ យេម ពហមវ រធមដ បេសរ ។

េទះជកមងពលថមថយ ែត េញម នងយយេញម េនែត

ឧស ហេទកនផទះអនកេនះ ឬអនកេនះ េដមបជយ សេត នរឭកឲយ

េគទង យ េចះរក មគគធម េចះអតឱន េចះជយធរៈ ជយ

សេ ងគ ះគន េនេវ សនន េចះអបរកនេចឲយេដរ តងគនងធម ។

េ យេហតេនះេហយ សមេ ក េញម យយេញមរក យ

ទទលនវជននដតចតចសចេសងរបសេយងខញ នងសម េញម យយេញមអនញញ ត ឲយេយងខញបនេធនវកចចវត មនសមខមេទស នងងតទកជនេននៃថងេឡងសក ផចឆន ចសផសឆន ថមេនះ េដមប

ជកចចេគរពេកតែ កង ស ញ ប ន នងករដងគណរបស

កនេចកនងភម សក ចេពះ េញម នងយយេញម ” ។ នយយចប

េ កេមភម នង ចរយមន កកនេជងពនមយេលកេទជន

េញម នងយយេញម ។

រឯ េញមយយេញម េពលទទលនវអែវអ នេនះ

េញមកបេញចញសពទ ធករពរដេចនះថ ៖

“ ធ! ធ! ៃថងេនះកនេច មនចតនករឭកដលរបខញទង ពរ ជចស ពទធ ចរយកនងភម សក កបនយកជននមកជន ពមទង

សមខមេទស នងងតទកជ មះកយ ជនរបខញទងពរ េយងខញគម នអ តបសនងសងេទវញេទ មនែតសមបងសងដលគណបណយ ពះរតន -

តយ នងវតថសកសទធកនងេ ក ជយ មែថរក កនេចទងអស ឲយ បនេសចកសខចេ មន សមឲយមលកនមលេចមលេផសនន េទះ

េនទ កសមឲយមន ភ មនជយ ឈនះមរទង ៨ ផវ ឈនះ ស តវទង ៨ ទស សមឲយបនទន ពះស រយេម ត សេពធសត

េចញ បន ពះពទធ សន ទបផតសមឲយបនទទលនវសមបតទង

៣ គ សមបតមនស សមបតេទវ នងសមបតអ ច រយជ ថ នផតទកខ

បនដល ពះនពន កបេឃ ងឃតេឡយេ ង ” ។ អនកទងអសគន

ទទលថ ធ! ធ! ពម ៗ គន ។

បនទ បមក កមទង ៤ រប ែដលមកជយងត ង េញម

យយេញមេនះ កចលមកឈរខងេ កយ ជយេ ះ វេ ករបស



េញម យយេញមេទទកមយអេន ។ ពធងតទកកចបេផម

េ យេ ក ចរយនមន ពះសងឃមកេ ចទកដបងជមងគល ត

មកេទបអនកទង យងតជបនបនទ ប មល បេទ ។

លះងតរច ចរយអេញជ ញឲយ េញម យយេញម

េ កកេឡង េហយបញជ ឲយ កមទងពររបេនះយក វថម កែន ងថម

មកពកនងពនជនគត េ យអងគយបតេជង េដមបឲយអនកភមេរ ប ចេធកចចវត ។

អនកទង យេរ បរយសលធម បនល តម តវេហយ ក

េលកៃដ បណម កចង មម តម ចមះ ។ ឯ េញម យយេញម

កេលកៃដសពះតបមកអនកភម េ យ កចង មមៃដ តមេដម

ទង ។ េ ក ចរយ កអជេទ នធបេលក គបប តេឡង ចបេធ

កចចវតសខមេទស មទេន មជតតេទ ។

លះេធកចចវតសខមេទសចបេហយ េ កេមភមេ កក

ឈរេឡង ែបរមខមកកនអនកភមមនេយបលេ យសេងខបជទ

បញច បថ ៖ “ខញ ពះករ ខញបទ កនងនមជេមភម ខញសមអនញញ តព ស កមមងបងបនេយងទងអស េឆ តឱកសេនះ ខញសមរឭក ែដរថ ពធងតទក សមខមេទសចស ពទធ ចរយ មន េញមជ

បមខេនះ គនែតជនមតរបបេ ះ ។ ក សខន េយងជកន

េច ជសស គណ ជអនកភមអនក សក េទះបេនកនងករណ ក េ យ េយង តវមនករេគរព បណបតន ចេពះឪពកមយ ជដន

ជ គបធយយ នងចស ពទធ ចរយឯេទ ត ។ កលេបមនចណ

ឆង ញព ឬវតថពេសសៗ គរែតយកេទជនគត ។ េឃញសេល ក -

បពក មងកេនទលខនលេខនយ ច ជះ ខចខត តវជយេដរបះ ឬទញ

ថមជនគត ។ តវេចះ បដបនម នរបសគត េបមនេរ ង វទសែទង

ែខងេយបល េ យសដក េ យកយវករក រ ងប បពនធ រ ងអនក

ភមផងរបងជមយ ដចជវ ទពេរ ងរបងសនងឫស ៃ ពេឈដះ

េចញដះចល ឬភែ ស ចលចលរញេចញ ពេរ ង ជកកនមនទ

បផចបផញផលដ ។ល។ េបេយងមន ចស មះស មលេ យ

ខនឯងបនេទ េយង តវេទជ មបជនគត នងសមឲយគតជយ ផ ះផ ។ េយងកគរស ងបក ពក ស ង នៈខពសទប ទពយ -

សមបតមន ក េហយបងផល បថន យកឈនះចញ ឈនដលែបក

បក មគគេមលមខគន មន តង ។ គបបយកចស ពទធ ចរយេធជមប

ដ តជកស មបសងគម គជ បៃពណល តកលរបសជត េយង តវ

ងចតែថរក ឲយបនគងវង ជនចចនរនរ” ។

ដេចនះ កមមវធងតទកជនចស ពទធ ចរយ នៃថងេឡងសក

ផចឆន ចសផសចលឆន ថមេនេពលេនះ សនមតថចបែតបេណះ កន

េញមកេរ បបែងម នងេភសជជៈអេញជ ញេភញ វព កម ន ។

រឯ េញមកបនសដថ ៖ “បនឮថ កមៃឆយភមេយង

េគសរេសរថ ល ស ខញមនែដលបនេមល ............េ ះ ។

េ កេមភមកែ សកសរ កមៃឆយ េតបន ងសេហយ

េន មក ជន េញមយយេញមេមលកម នបេ យចះ អនក

ទង យកែបរមខមករក កមៃឆយ ពមគន ។ េពលេនះសគរៃឆយ

បគេឡង កមៃឆយកចបេផម មយកបចពរេទ មេពលេវ

ជនែកកម ន ។ រចឱនសពះគនបទស នកជនទកជករបញច ប

េ យសព គប ពធងតទកជនចសទែតបេណះឯង ៕

ថយ េជើត


- ត យបប វ យទង រងទកខឃវ លេគផ ត យែខ មរចតតធម យនបលនគម នគត

ត យ សនែខ មរ យនជនពនលច ត យែខ មរបណឌ ត យនផត ចសងខ រ ។

- ត យរបៃពណ ត យវបបធម ត យទងអក រ សេ ះភ

ត យកបន ត ត យកបចរចន យនចតតឫសយ ពនលច ៃចន គម នឈប ។

- ត យេអយែសន ត យ លរបកនែខ មរ ត យ លៃថង ែខ ែខ មរគម នទនក

ត យយនជះជន ែខ មរេរកមគម នសខ ត យែខ មរជបគក ល បេដមបជត ។

- ត យភសតអេ យ ឲយេ យអនតរជត ត យយនជជត ឆកបលនព ខ មរ

ត យែខ មរមច ស សក អសដពខ លន ត យចញកលយន យនខក េ ត ះវញ ។

- ត យេអយ ត យដ ែខ មរេរកមេពកៃរក ែតសងឃម ៃថងរេ ះបនវញ

កនងនមែខ មរេរកម មគគបេណត ញ យកឯក ជយវញ ពយន មនយ ៕

េ យ ថច វចរត

ក ពយ ដ យសរមសកមជេរកមព


ទស នៈ

Âe½½`â ïdgâhgì◊Q bä º េនកងយគសកលភវបនយកមន ម

ដក សងពទស នវដ ពភពេ កទ ៤ េ យេ ក ខធ េសេ ន

ែរបសរមលេ យ ថច ចលន

Fourth World Nations in the Era of Globalisation Fourth World Journal, August 1999, Volume 4, Number 01,

by Kathy Seton, translated by Thach Chalana

ងទ ២ ៖ ថ នភពនេយបយថម េរកមឥទធពល

ជនជតេដម

របជជតសមហ -

រណកមម

ពមនអធបេតយយ ទងេនកនង នងេ ក

បេទស ពបនែបងែចកអ ចកនង រ ភបល េហយពមនេខ នេសដកចច

ឯក ជយទលែតេ ះ ដចជ បជជត

Kalaallit Nunaat ជេដម ។

របជជតសយត មនត ងចលរមកចចករអភបលកចច

របសរដ កនងរងងអធបេតយយភពមន ក មត ែដលបនែចងេនកនងរដធមមនញញ

េហយពកេគកបនឯក ជយមយែផនកខង

េសដកចច បែនពមនសទធខងករទតេទ

ដចជ បជជត Yapti Tasba ជេដម ។

របជជតរបរម មនអ ចកនងរ ភបល េហយមនសទធ េពញេលញែផនកកចចករៃផទកនង បែនចែណក

សទធទនកទនងអនរជត េនមនក មត

ដចជ បជជត Lummi ជេដម ។

របជជតសមពនធភព

ឯក ជយ

មនអ ចេពញេលញកនងរ ភបល សបចបប មនអធបេតយយភពេពញ -

េលញ នងឯក ជយែផនកេសដកចច បែនកពង

សថតេនកនងភពែ ប បល ដចជ បជជត Catalunya ជេដម ។

រដរបជជតឯក ជយ មនអ ចេពញេលញកនងរ ភបល សបចបប មនអធបេតយយភពេពញេលញ

នងឯក ជយែផនកេសដកចច ដចជ សហពនធ

ៃន បជជត Microsia ជេដម ។

ក មមនជនជត ឬ បជជត មយេលេ កេនះ េ

ខនឯង មេឈម ះែដលវទយ ថ ន វ ជវ អនក រពតមន នងរដ

អ ច កឲយ ដចជពកយ “ កមជតពនធ កមភគតច អនកែ ស

កលសមពនធភន ៘ ” េនះេទ ។ ជបឋម កយសពទ “ កមជតពនធ ”

សេ ភជ បននន ករភម សេផ ងគន ២ គេធអេន បេវសនចលេទ

កែនង មយ នងបរណភពទកដ តវេគភជ បេ យអេពឈនពន

ព ងកទកដរបស បជជតមយ កនង ថ នភព ចបក ចបល ។ ករ ភន ចឡខងបេចចកសពទកនែតខងេឡង េ យ រេផត រមមណ

េទនងអងគភពនេយបយ សបចបប ចេពះល បថន ករបសរដ

េហយសញញ ណៃនអធបេតយយភព តវេគបក យខស េ យព

បនចប រមមណដលតនទរបស បជជតេឡយ ( ន Brough

1989; Griggs 1994b) ។ អធបេតយយភព កនង ទសនេយបយ បនដលសញញ ណែដលសងគមទងមល តវ សបយកអ ចៃន

េសចកសេ មចចងេ កយបងស ែដលអនវតេ យជនមន ក ឬ កម

ែដលមនអតសញញ ណទងេទ ចមនលទធភពេធេសចកកណត

សមគ ល នងបងខតបងខ ។ េសចកសេ មច “អ ចបញជ បនដល

សញញ ណៃនករ គប គង សបចបប េ យពចបចជអ ចរដ

េទ” ( ន Brough 1989:14)។ សយេទេលករយលដងថេត

អនកមច ស សកភគេ ចន មនេឈម ះស មបេ កមជនេគ នងបរ -

ណភពទកដយងដចេមច េហយពកេគែសងរកសទធសយសេ មច

សនខនជអនរជត នងតស បឆងករបញចលែដនដរបសេគចល

ជរដមយ ឬរដេ ចនេនះ ។

របពនធរដបសចមរបេទស

ករ បតបតសងគមចសប ណបផតមយ គជករដកន

ទនកទនងអនរជត យង មញ បវត សៃនទនកទនង

មនស ជត បនទមះជមយករ “ចបេផមថម ផលរលនវស ប -

របជជតសរទនងករឈចប

(តពេលខមន )


ទស នៈ

ធន បចស នង បកសអពរេប បរបបថម ( ន Ryser 1996:139) ។

ស បធន បនេយបយបចចបបនន តវបនេរ បចកនងម សននបត Muster នង Osnabrug កលពឆន ១៦៤៨ តវបនយលដចជ

សនភពៃនបសចម បេទស ៖

សនធសញញ េនះ បនបញច បស ងគ មអសបនយ ៣០ ឆន

រ ងអនករក បៃពណច កភពរមង េន បេទសអ ទស នង េអ -

សបញ ជមយនងអនក ជនយមេន បេទសប ង នងសស ។ កនង េពលជមយគន េនះែដរ សនធសញញ សនភពបនបេងកតេឡងនវ

រចនសមពនធថម មនករ ចបចបញចលរ ងរដ គស សនអរប នង

ករបេងកតរបប ជនយម ថតបតែតរដនមយ ៗ មន ព បទល បែន

តវេនេ កមបញជ របស ពះវ រ គស ។

តនទ ជញ ធរបនេលចេធជនសបគគល នង គ រ េហយ

សនភពៃនបសចម បេទស កបនបេងកតេឡងនវស បធន បនេយ -

បយថមមយ េ យមនកររមចែណកៃនរដមនអធបេតយយភពនន

( ន Wilmer 1993) ។ ករអនវតអ ចអភបលកនងរងងរដមយ មនទកទងនងវធនចបបសកល នងសទធបគគល ( ន Ryser

199b:NET) ។ ឥទធពលអរបខងលច ជលទធផលមយៃន -

នគមសកលេ ក េធេឡងេ យរដអរបមយចនន រឯស បធន ប

នេយបយបសចម បន គបដណបទទងពភពេ ក ៖ “រដឯក ជយ

ចះេខ យខងទនកទនងផងគន េហយ តវបនគ ទេ យអងគករ

អនរជត នងតបន ែដលកណតស បធន បនេយបយអនរជតថម

កនងអឡងសតវត ទ ១៩ នង ២០ ( ន Ryser 1996:145) ។

បពនធរដបសចម បនេលកេឡងបពបទជត ៤០០ ឆន របស

េគេហយេនះ គ “លកខណៈសកលស មបអ ចនេយបយ នង

អងគករនេយបយ េដមបធនឲយមនទនកទនងសនភពរ ង ប -

ជជត នងជរញឲយមនសថរភពទទងពភពេ ក ( ន Ryser

1996:145) ។ បែនរ ងរដ នងរដេនែតមនជេមះ មនថរដតច ឬ

រដធេឡយ ។

អងគភពរដតច ៗ ជងេគ ជពភពៃន បជជតចននជង

៥០០០ ែដលជជនជតេដម មនវបបធមខសែបកពគន ។

រដេកតេឡងេ យករប ងក ប

បជជតមច ស សក ែតងែតមនេនសង គបរដ ។

ស ងគ មេកតេឡងវវឌ េទ ផលឱកសឲយរដបនយកទកដ នង បជ -

ពលរដ ៃន បជជតអនកមច ស សក ។ រ ភបលមនជេនរែចក -

រែលក នងេរ បចយទធ សក ងរដថម នងចបពមនករគ ទ

ទេទៃនយទធ ស គជករបងខ នងអេពផចករ េហយភគេ ចនជ

ករប ងក ប ។ ទសៃនរដេកតេឡងេ យករប ងក ប កែតងថ

ពមនជនជតេដម ទទលបនឯក ជយេ យងយ ៗ េនះេទ

ដេណរករ ថ បនរដ តវឆងកតេយធ នងនតវធ មនេ ចនករណ

េគបេងកតភម ស - បវត ស បនែតមយ ជង ។ ពនតយេមល

ករ ថ បនរដ កដចជបនទ តភម ស - បវត ស ជយ

ស មលដលសនសខ បជជន ។

រដៃន បជជតឈនពនទងអស ែតងែតខតខលបប -

បត បវត ស នងភម សរបសជនជតេដម មរយៈកមមវធរម

មយ គករ ថ បន ជកមមវធអនវតេលមល ននេយបយ វបបធម

នងករ សបយកទកដ េហយករអភវឌ នងករអបរបេងកតឲយមនរប

សញញ រម គទពជត េភងជត បវត ស នងែផនទភម ស ។

យង កេ យ េពលរដនយយអពករ ថ បន បជជត គេគ

កពង ថ បនរដ មរយៈបផចបផញ បជជត ។

សនធសញញ Westphalia ឆន ១៦៤៨

មយែផនកៃននយមនយេ ចនលេអ ងេទនេយបយ ១-

អនវតអ ចឯក ជយ ២- តវបនទទល គ លេ យរដេផ ង ៗ ៣-

មនសមតថភពករពរបរណភពទកដ ៤-គ ទ សនកតលក ។

រដែបកបក

រដេកតេឡងេ យមនស បេងកត ែតងែតមនករែបកបក

េ បះឆ កនងដេណរវវឌ របសេគ។ រដែបកបក េពលែដលមនចលន

សយតៃផទកនងរបស ។ រដសម ជ បធនបទទេទ េពលែដល ច កភពរេងគ ះរេងគ ។ េ កយសមយ ងក ៃន បេទសេអសបញ

មនសហគមនសយតចនន ១៧ ជឧទហរណៃនរដែបកបក។ ថមៗ

េនះមន បេទស Czechosovakia, Yugoslavia នង សហភព

សេវ ត ជេដម ។

ករ ថ បនរដ មរេប បបផចបផញ បជជត េ ចន

េកតមនចេពះរដែដលែបកបក រេងគ ះរេងគ ។ អតថនយេ យែឡក គ

សញញ ណរដែបកបកសេ ព បទលៃន បជជតជ បវត ស ។

េ ក Griggs (1994b:260) ែថងថ ព បទល បជជតចសទង

េនះ ចេមលេឃញ មរយៈែខ បនទ តវបបធម ែដល បជជតបន

តសរក បសតវត ចបពេពល ព បទលពត បកដ តវរដឈន -

ពន ឬជនព ងកទកដ សបយក ។ េពល បឈមមខជមយករបក

ែបកេ យ រ ជល ចបលខងនេយបយ ភពមនលត សខង

េសដកចច នងករបផចបផញខងបរ ថ ន រដេនះនងងយឈន

េទដលមរណភព ស ។ (េនមនត)

នយមនយមយចននសអពរដ

រកមៃឆយែខមរេរកម េនភម មគគ ជធនភនេពញ


ទពរកវនពនធ

របេ មេ កែផកមេនសេញតនន ច

េ យ េ ក ង រៈ

េរឿង សនបបផ ែខរេ កមម

(តពេលខមន)

ដេណ រ ទស នកចចេលកេនះ រពតមន

“ទកខ ែខមរេ កម” មន បនចលរមដេណ រ គណៈ-

បតភេទ រពតមនែដល តវអមដេណ រគណៈ -

បតភេលកេនះ គ រពតមនមន “សវណភម ”

របសេ ក សន េភ ក ថ ។ ដេចនះគន ចងឲយវបល

ឯងេទទនកទនងជមយេ ក សន េភ ក ថ

េមល ែ កងេ េ ក ចសកេស តេឈម ះឯង

បនមន កនងេគ ។

វបល ៖ ចះស ងឯងឥតចលរមជមយ

គណៈ បតភេនះេទ ឬ ?

ស ង ៖ ឥតេទ េ ពះគន តវេទសមរ-

ភមកនងេពលឆបៗ េនះេហយ ។

េ កយពពភក គន អសរយៈេពលយងយរេនះមក ពកេគ

ទងបនកកបនេធដេណ រមកផទះវញ ។

េពលែដលពកេគទងបនក េធដេណ រ មមត តឡបេទ

ផទះវញេនះ បបផ នងមងសន កកពងជះសក មដងវថជមយគន េនះែដរ បែន គនតែតប ញច សទសគន បេ ះ កនងដេណ រេទផ រ

េដមបទញបែនបងក រមកេធមបលកបយ ។

េពលេនះវបល េគ កេឡកែភនកេទេឃញបបផ មយេភត ក

ដចជ សពច សពលកនងចតថ នង ឬមនែមននង ? េតនងេឡង

មក សកែខមរេធអ ? េហយេឡងមក មវធ ? នងេឡងពេពល

? ឬមយកជនរេផ ង ែដលមនមខមត នងភនភគដចជ

នងេទ ? េគគតថនងបតកបលមត តឡបមក មសកអមបញមញ េនះ បែនមយេគបនជះរថយនមកជបេគលមម នង បបថ ឲយ

តឡបេទផទះជបនទ ន េ ពះមនេភញ វរងចេនឯផទះ ។ េគកសេ មច

ចតថ តឡបេទផទះវញសនចះ រងចឱកស ល សមេដររកនង

មយងេ យេគមនេជ កនងចតថ នងេនះពតជនងបបផ ផងេទ ។

ពះពទធ ទងសែដងថ ករងរអកេ យកល បគគលមន

េសចក បថន នងមនករពយយមេនះ រែមងបនសេ មច យង

មញករបនបងរបសវបល កនងបណងចងបនេធដេណ រេទកន ែដនដកមពជេ កមជេលកទពរ េដមបបនជបបបផ មយទង ែដលេគ

ធបបនេ ចទកថនមែថខះៗ កលពេលកមនេនះ ឥឡវេនះបន

សេ មចដច បថន ែមន គេនេពលែដលេគេធដេណ រេទជប េ ក

សន េភ ក ថ ជនយក រពតមន “សវណភម ” េដមបសចលរមកនង គណៈ បតភេនះ តវបនេ កប ធករយល ពម នងអបអរ-

ទរ ស េ ពះេ កមនភរកចចេ ចន នងគម នឱកសេដមប

ចលរមដេណ រជមយនងគណៈ បតភផង ។ ដេចនះេ កកបន

បគលភរកចចជនវបលកនងករ សងពតមន សពដេណ រទស នកចច របសគណៈ បតភេនះ ។

សមបញជ កថ ដេណ រេទកនែដនដកមពជេ កមជេលកទ ២ របសវបលនេពលេនះ មនមនបណងអេ កពចងេទជបនង

បបផ េឡយ ។

ដេណ រទស នកចចរបសគណៈ បតភច មះ ៃន ធរណរដ

ែខមរេទកនែដនដកមពជេ កមបនមកដល ។ គណៈ បតភេនះមន បណងចះេទ កសរសខទកខ នងពនតយេមល ថ នភពេផ ងៗ

ៃនតបនរសេនរបសបងបនែខមរកមពជេ កម ដចជជវភព នេយ -

បយ េសដកចច វបបធម នង សនជេដម ។

គណៈ បតភេនះដកនេ យ ពះេតជគណ ពះសរសមមតវង

គង គ អគគ ធករពទធកសក ៃន កសងធមមករេ យមន ពះេតជ -

ពះគណ ពះម សេមធ ឡម េកន ឧតមេសនយ តៃនកងទព

កមពជ ពះេតជគណ ឡម ង អនគណខណចករមន កងភនេពញ

េ ក សត ង ស ន េន ត ង សមណលៃ ពមរ េខត

េពធ ត នងអសេ កមយចននជសមជក កនងេនះកមនវបល


ទពរកវនពនធ

មយរបជភន កងរយក រពតមនៃនទនន នបបវត “សវណភម ” ជ

សមជកផងែដរ ។ គណៈ បតភេនះ បននមន នងអេញជ ញេទេធ

ទស នកចចកនងេខតជេ ចន បែនដេណ រទមយ គណៈ បតភបន នមន

នងអេញជ ញេទេធទស នកចចវតចនទរង ៃ ពនគរ ែដលជទ ន កករ

ក លៃនគណៈពទធ សនេថរ ទ នងជទ ន កករក ល ៃន

គណៈកមម ធករដកន ពះសងឃែខមរកមពជេ កម េ កកេឡងតស េធ បតកមមទមទរឲយរ ភបលយនខងតបង សងមកែខមរេ កមវញនវ

នទជជនភគតច ។

េនទេនះ គណៈ បតភ តវបនទទលបដស រកចចព ពះ

េតជ ពះគណ ឥនទេជត ឡម ឯម អធបតទកខណនកយ ៃនគណៈ

ពទធ សនេថរ ទ ពះេតជគណ ពះធមមវរេយ គម ង នយក

គណៈពទធ សនេថរ ទ នងជ បធនគណៈកមម ធករតសរបស

ពះសងឃែខមរកមពជេ កម ។ ពះ គធមម ចរយ េយ ង ស ង ឧបករ ពះេតជ ពះគណនយក េ ក ពទធសមជក សន ៃថេង ង

បធន គហសថគណៈពទធ សនេថរ ទ េ ក េក ង សទធ ត ង

សែខមរេ កមមណល ពះ តពង នងជ បធនគណៈកមមករទទល

បនទកេខមរកចចៃនរដសភ េ ក ថច ែផន ត ង សែខមរមណល េខតពល វជេដម ។

េ យមនករអមដេណ រ ពស ក ពះេតជគណនយក

គណៈពទធ សនេថរ ទ នង ពះភកខឧបករផងេនះ គណៈ បតភ ច មះេនះ បននមន នងអេញជ ញេទេធទស នៈកចច មប េខត

នន មល បលេ យដចខងេ កមេនះ ៖

េខត ពះ តពង (វតេពធ ល ជ) េខតលងេ រ េខត

ែ ពកឫស (វតពទរយេឃសរង ) េខត កមនស េខតមត ជក េខត

ឃង (វតេផន រ ច) េខតពល វ (វតេទព មៃ ពជប) នងេខត

អរកប (វតគរ គរ) ។

េនកនងដេណ រទស នកចចេទកនេខតពល វ ែដលជ

ដេណ រទ ៧ របសគណៈ បតភេនះ មករេរ បចទ ងព ពះេតជ-

គណនយក គបនេ ជសេរ សយកវតៃ ពជបជទ ងស មប

គណៈ បតភ ។ េនេវ េមង ៦ ង ច គណៈ បតភ បននមន

នងអេញជ ញេទដលវតេនះ េ កមករទទល គមនពពទធបរសទ

នង ពះសងឃែខមរកមពជេ កម បែហលពរមននក ែដលនមន នង

អេញជ ញមកពចណះវតៃ ពជប ឈងធ េផន រេពន ទក ប ធមមេជត

េដមអមពល នងវតែ ពកេ ជជេដម ជពេសសគណៈ បតភ បន

ទទលបដស រកចចយងកកេកពស ក ពះេតជគណ

វ លញញ ណ តង យន ពះេមគណរងេខតពល វ

ពះេតជគណអគគេមេធ ថច េធ ន ពះអនគណ សងក តពល វ

ពះេតជ ពះគណ ពះម សទធបេ សន ឈន ពះវនយធរគណ

ពះ គធមម ចរយ ពះម សន ថន បធនសមណបបតករ

េខតពល វ ពះេតជ ពះគណ គម ពហម ពះប តគណ

ពះេតជ ពះគណ ថច រន ពះសមហគណ េ ក ថច ែផន

ត ង សមណលេខតពល វ េ ក សន សវ បធនមនទរ

េខមរកចច េខតពល វជេដម ។

ដចជេយងបនជ មបជនមតអនក នរចេហយថ កនង ដេណ រចះមកែដនដកមពជេ កមកនងេលកេនះ េគលបណងរបស វបល គគម នអេ កពចងបនជបបបផ ែខមរេ កមមយទងរបសេគេទ ។

េពលែដលបនដងដណងថ គណៈ បតភ តវេធទស នកចចេនវត

ៃ ពជប ែដលជវត សកកេណ តរបសបបផ េនះ េធឲយវបលេគែសន

រេភបកនងចតឥតមនអមកេ ប បផទមបនេឡយ ។ េទះជកនងដេណ រ

ទស នៈកចចរបសគណៈ បតភកនងេខតនន ែដលបនេរ បចទទល គណៈ បតភកនងសភពមេ ឫកអធកអធមម គរឲយរេភបយង

កេ យ កមនបនេធឲយហឫទយរបសវបលសបបយរក យ

បនម នែដរ គរងចែតដេណ រទ ៧ របសគណៈ បតភេទេខតពល វ

ែតបេ ះ េដមបេគបនជបនរ ែដលេគបង បថន គអនគតរបស

េគ ។

េពលគណៈ បតភេធដេណ រសន មៗ ពេកងទរវតចលមក

ឧប ន ែដលជកែនង បរពធពធេនអម មផវទងសងខ ង ែដលមននរែខមរកមពជេ កម បរយនក បកបេ យសេម កបពក ជរេប បនរែខមរសទធ ធេនះ វបលេគខតខសមង គបមខនរទង

អស ែ កងបនជបបបផ នរជទនករឭករបសេគ ។ បែនេពលេគេធ

ដេណ រផតែដននរេហយ ែតមនបនេឃញនរជទនករឭករបសេគ

េ ះ េធឲយនរៈេយងអសសងឃមមនតចេទ ។

េ កយពគណៈ បតភ បននមន នងអេញជ ញនមស ករ ពះ-

បរម ររកធតនម កដ (កដ គេចអធករ ) រចេហយ ពះភកខ ពទធមន ង រៈ ែដលជេឃសនកកនងពធបដស រកចចេនះ

បន បកសឲយដងថ ៖ កមមវធនននង ប ពតេទេនេវ េមង ៨

យប េ យទកេពល បេគន នងជនគណៈ បតភស មក នងេដមប

សងទក មជ ង នងទទលទន រជេដម ។

េឆ តេពលែដលគណៈ បតភស មកេនះ វបលេគបនេដរ

កសរដណងពបបផ គបទកែនង ។ េពលេនះវបលបនសរនរ

មន ក ៖

វបល ៖ អតេទសអនកនង មន គ លនរមន កេឈម ះបបផ

ែដរឬេទ ?

នរ ៖ ចស ! អកមន គ ល

វបល ៖ េតនងមនបនអេញជ ញមកកនងពធេនះែដរឬេទ ?

នរ ៖ ចស ! ឥតបនមកេទេ ក េហយមយងេទ តសពៃថង

េនះនងមនេនកនង សកេទ ។

(េនមនត)


េរ ងសរច មណ

½ ‹ ïដនâពន ¤របសù ì◊ក ញក ែថម

ì∏ôព çម ·ìលកទä ¥ ì ភ ‹òìពញ ³‹ ò ¥¬æ¬ េរឿងទ ០៧

បញញ សជតក

កងអតត ល កនងមកយរអែងងេហយេ ះ ន ពះម ក ធ ជមយពះអង ពះ មសរច មណ េ យ

ជេ កង ណស មេហសពះ មបទមវត សគប លកណ ពះ ជប ពះ មចនក រ ។ ពះម កតអងេនះ ទងឲសង ន ៦ ខង ទងច យពះ ជទព ៦ ែសនក បណៈេរ ង លៃថ ។ ទង កតសប រសៃកែលង ែតងទងប នឱ ទដលប - ន សឲេធ នសល បពតសចរត យតធម នចនរនរ ។ េវ បចសសមយៃថមយ ទងពះតមះ សពៃថ

អញ នបេពញ ហរក នសពគបេហយ ចែណក អជ តក ន មន ន នេធេ ះ ។ បសនេប នសម មយមកសមអជ តក ន គែភកក ក លក េបះដងក មក សររៈ ងមល ឬអវយវៈ មយក អញនងបរ គ ន េដម ឲ ន បចយៃនសពញតញាណេ អ គត ។ េ ះសកេទវ ជ ទង ប រៈចតៃនពះ ទសរ- ច មណេហយ េទបេសចចះព នៃតតងេទវេ ក េហយ ទងនមត ហណមយ ន ង យែតមយចេហ ង អងយ េ ទពះ នេសច េលកៃដ យបង បទល បពតម

ជ សមពះអង នជយជនះឈះអស រសតវផង ។ ពះ ទងទតេឃញ ហហ ន ង យ បញរ ចបបេ យទកេវទ ទង នពះទយ ណតេម ស េទប សសរ ល ហណអកតវ រអ ? ចលអក ប េយងក កេឡយ ។ ហណ បទល ទលបង ន ង

យតមមយចេហ ង ខះមយចេហ ងេទ ត សមទងពះ ជ នពះ យរបសពះអងមយចេហ ង េដម បេពញ ង យ

ទលបង ឲ នេពញេលញដចបកតវញ ។ ពះម កត

នពះហរទយេតកអរ ស កដចទងនង ន ស ពះពទមយអង កងៃថែសកេនះ េទបទងអធ ន សមឲ

របរ គ នដសទចតរបសអញ នសេមចដចេសចក ។ លេ ះគរឲអ រ ស ក បថពែញក ែបកេចញ ពរ គ េលចម យកពរ សង នេធញ ែភក េ មចេញម ពក ត ពកច នងសកកហម នចងម េល នេចញព ត គរេស មៃកែលង ៃដ នរ ស ។ ទង ស លម យក ចរអកអនេ ទ អជ តក ន របសេយង េ ះេយងចងឲ ង យមយចេហ ង ន ដល ហណេនះ ឯ ង យមយចេហ ងេទ ត ចរអកបរេ គចះ។ ម យក ងពរ ក រសររៈពះម សត ងអពពះសរ រ រហតដលចងពះ ទ ។ លេ ះ េកតអ រ ស ម បថពកកេមក

បញរ ម េមឃពជរ លកប លឲ នេផកបេ រ លច ត សេពញ ស េភ ងភ ង យគប ង

ក កចះមកអព ស ពក សេទ ក យពះពរ សព ធ រទហងអងកង ។ ពះឥ ធ ជ ក នេធពះសររៈ របសពះេ ធសត ឲ នេពញេលញ េហយេធឲ នជវតដចបកតេឡងវញ េហយទង សសរេសរ ន រមេ យនយេផងៗ រច យ សព ធ រពរចេ ះពះេ ធសត េហយទងទល តឡប េ ន នេទវេ កវញ ។ ឯពះ ទសរច មណ នគង ជសខេកមក ន ដ បដលទងជ េហយទងបគល ជសម តដលពះ ជ បតរចេសចេចញេ ទងពះផស ឥស ដ បដលអសពះ - ជ យ ៕


ម

សនបត ន

រពះសងឃ

ែខរកមជ ម ពេរកម

ពភព

េ ក

េលកទ ៣

េន

អ ត ល

ៃថ ង ២ កញញ ឆន ២០០៣

េផតម ៖ (របស) អហ ៗ អហ ហ ៗ ...!

I-ទ វបេ កកេរកកកេរមករបថព ជេនរ េសរភព សសរកព

ែខ មរេរកមមលជ អយ គសរល នគម របលយពជ សន

ែខ មរ ល បេរចន ស េកមងចសរបស ស ។

II-ៃថង ២ កញញ ឆន ២០០៣ សហពនធែខ មររសមពណ យ

មនយអនភអជយរតសរ យ កបគសរ យ នគម

ឲយជតែខ មរេរកម ផតចកទកខធ ។

R-បនរយ... ឆន េហយែខ មរ.... រងទកខេខល ចផ

រសេរកម នគម ែសន ... វៃរពៃផ

លបសទ ធេសរ លបជត សន ។

III-ៃថង ២ កញញ សនេខម មនស ធមេ ក ទរេពកៃរក

បនយអនភអជន ទមទរេសរពយនសងែខ មរ

ែខ មររគបរគងែខ មរ សខ នតរ នតេអយ ៕

នពនធបទចេរម ង

េ យ ៖

ល ឈន

េរច ងេ យ ៖

សខ មត

សអល

ដក សងេចញព

CD, VOL 01,

ៃនផលតកមម

េមគងឆងែដនគ ល

Documents

8-KKF-Newsletter-August-2004