8- sinf informatika faniMavzu : “Diagramma va grafiklar hosil qilish”

7- umumiy o’rta ta’lim maktabi informatika fani o’qituvchisi Nurullayeva Zumrad

Ma’naviyat daqiqasi: suhbat

a)Mart oyining muhim sanalari

b)Internetdan foydalanish madaniyati mavzusida

1.Texnika xavfsizligi va sanitariya gigiyena qoidalariga rioya qilish.2.O’zaro bir-biriga hurmat3.Yangiliklar sari intilish4.Darsda faol bo’lish5.Vaqtdan unumli foydalanishi6.Tez va to’g’ri javob berish7.Qo’l ko’tarib gapirish.

Darsning oltin qoidasi:

Baholash mezoni: rag’batlantirish, 5 ballik reyting tizimi asosida1 ball- O’tilgan mavzuni o’zlashtirishi1 ball- Uyga vazifani bajarganligi 1 ball- Yangi mavzuni tushunganligi 1 ball- Test topshirig’ini bajarganligi1 ball- Kompyuter qurilmasidan mustaqil foydalanishi

1-sayyora MerkuriyMerkuriy-Quyoshga eng yaqin

va kichik bo’lgan bu sayyorani havo qatlami o’rab turadi. Bu yerda kunduzi +3450C issiq, kechasi -800C sovuq bo’ladi.

1-shart. Boshla! O’tilgan mavzuni

mustahkamlash:Amaliy ish va tezkor savol-

javoblar

2-sayyora.VeneraBu sayyorani CO2 gazi o’rab turadi.Uning sirtida

+7400Cgacha issiq bo’ladi.2- shart “Tekshir..!”. Uyga vazifani tekshirish“Ha yoki” yo’q” usulida

1+3+5+…+27 yig’indini topish uchun ∑ belgisidan foydalanish mumkin.

3.YerBu sayyora yagona hayot

shakllangan sayyoradir. 3-shart. “Unutma!”

Yangi mavzu bayoni

Ma’lumotlarni matn shaklidan jadval ko’rinishida ifodalanishida natijalarni tahlili aniqroq namoyon bo’ladi. Ammo diagramma va grafik ko’rinishi jadval dan ham aniqlikni ta’minlaydi.

Diagrammalar ustasi (Maстер диаграмм)dan foydalaniladi.

Diagrammalar ustasiga murojaat 2 xil usul bilan amalga oshiriladi:

1) uskunalar panelidan piktogrammani tanlash orqali;

2)Joylashtiiish menyusining Diagramma ... (Диаграмма ...)bo‘limini tanlash orqali.

Diagramma tuzish uchun kerakli tushunchalarni bilish lozim.

Toifalar — diagrammada aks ettirilayotgan (ustun yoki satrdagi)ma’lumotlar nomlari. M: “Shakar”, “8-Asinf’;

Qiymatlar — ma’lumotlarning sonli miqdori. Masalan, “ 100”,“85”;

Qiymatlar markeri — bitta katakchaning qiymatini ifodalaydigan diagrammaning turli shakldagi soha, nuqta, segment yoki boshqacha ko‘rinishdagi elementi. Bir xil rangdagi qiymatlar markeri ma’lumotlarqatorini tashkil qiladi. Masalan, siyohrang shakl tuxumga mos qiymatni ifodalaydi.

Ko’lam (Diapazon) — diagrammada aks etishi kerak bo’lgan ma’lumotlar joylashgan satr, ustun yoki bloklar

Diagramma tuzish uchun kerakli tushunchalarni bilish lozim 0‘q (Ocь) — tanlangan birliklarda koordinatalar sistemasi

o‘qini ifodalaydigan va diagramma tuzish sohasini chegaralab turuvchi chiziq.Qiymatlar shkalasi — o‘qlar bolaklarinining son qiymatini ifodalaydigan qiymatlar .

OX toifalar (Kaтегорий) o‘qi — diagrammadagi toifalarga mos nomlar aks etadi .

OY qiymatlar (3начений) o‘qi — diagrammadagi ma’lumotlarning sonli miqdoriga mos shkala .

Afsona (легенда ) — diagrammadagi ma’lumotlaming rangiga moslangan izoh .

Sarlavhalar (3aroловки) — diagramma nomi, toifalar, qatorlar va qiymatlar o‘qlari nomi yoki izohlari .

Ma’lumotlar yozuvlari (подписи данных) — ma’lumotlarga mos qiymatlar markerlariga qo‘shimcha izohlar.

Diagrammalar ustasi yordamida diagrammalar hosil qilish, odatda, quyidagi to‘rt qadamda amalga oshiriladi1-qadam: diagramma turi (standart va

nostandart) va ularning ko‘rinishlarini tanlash ;

2- qadam: ma’lumotlar ko’lamini tanlash ;

3-qadam: diagrammadagi sarlavhalami kiritish ;

4- qadam: diagrammani joylashtirish o‘rnini tanlash

4.Mars-Bu sayyora siyrak karbonat angidrid gazlari bilan qoplangan.Marsda yillik o’rtacha harorat -600C sovuq. Bu sayyora qizil sayyora deb ataladi.4-shart “Izlan!” Kompyuterda yangi mavzu bo’yicha ishlash1-guruh. Dasrlikning 115 bet 1- mashqni bajaradi.Kalloriya jadvali ma’lumotlar ko’lamiga mos doiraviy diagramma hosil qiling.2- guruh 2- mashq. X ning [-5;5] oraliqdagi butun qiymatlarida y=-x-23 funksiyasining qiymatlarini va nuqtali grafigini hosil qiling.

5.Yupiter

-Bu yerda ham hayot mavjud emas. Bu yerda metan gazlarni hukumronlik qiladi.

5-shart “ O’yla!”- Krossvord yechish1.Axborotlarni aks ettiruvchi qurilma 2.Eng kichik axborot birligi3,Dasturiy ta’mitonning inglizcha atamasi4.O’zbekitonda yaratilgan operatsion sistema nomi“Obod” so’zini hosil qilish

1 O2 B

3 O4 D

6.Saturn-eng chiroyli sayyora bo’lib bu yerda vodorod gazi

hukumron. 6-shart “Zakovatli-zukko”. Yangi mavzuni mustahkamlash. Amaliy ishMaktab hovlisini ko’kalamzorlashtirish uchun 8-sinf

o’quvchilari o’tkazgan ko’chatlar haqidagi ma’lumotni diagramma shaklida ifodalang:

Sinflar ro’yxati

O’tkazilgan ko’chatlar soni

8-A sinf 278-B sinf 258-D sinf 288-E sinf 30

Javobingiz to’g’ri!Javobingiz noto’g’ri!

A. Joylashritish B.FaylD.Tahrirlash

7-shart “Top!”- 2. Test topshirig’i 1.Excelda diagramma va grafiklar hosil qilish uchun qaysi menyudan foydalaniladi?

7.Uran-sovuq sayyoralardan biri bo’lib bu yerda geliy gazlari hukumron

2.Toifalar…

A. Ma’lumotlarning soniB. Satr va ustunlar

D. Diagrammadagi aks ettilayotgan ma’lumotlar nomi.

Javobingiz to’g’ri!Javobingiz noto’g’ri!

3. Diagrammadagi ma’lumotlarning rangiga moslangan izoh …

A. ko’lam B. AfsonaD. qiymat

Javobingiz to’g’ri!Javobingiz noto’g’ri!

Test javoblari:.

1.A 2. D. 3. B

8.Neptun-Quyoshdan eng uzoqda joylashgan va sovuq sayyoradir

8-shart “Izla!” Uyga vazifa berish.

1) Internet tarmog’idan yangi ishlab chiqarilayotgan texnologiyalar haqida ma’lumot to’plash

2)Darslikdagi 115 bet 3- mashqni bajarish

Qo’shimcha ma’lumotlar.

Doppix dasturi va uning qulayliklari.

Xulosa va kutiladigan natijalar.

Demak, excel dasturining yana bir imkoniyati ma’lumotlarni taqqoslash uchun diagramma va grafiklarni tanlash va ularni qo’llashni bilishlaringiz lozimligini anglagan bo’lsangiz dars o’z maqsadiga erishdi. Sayohat yakunida g’olib guruh va dars sardorini e’lon qilish. O’quvchilarni baholash.