1

ค าแนะน าส าหรบคร

1. ศกษาแบบฝกวชาเคม ชนมธยมศกษาปท 5 เลมท 1 เรอง มวลอะตอม

ใหเขาใจกอนท าการสอน 2. ครผสอนตองศกษาแผนการสอนอยางละเอยด เพอใหเขาใจขนตอน

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน 3. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอวดความรพนฐานกอนเรยนของนกเรยน 4. ปฏบตกจกรรมตามแบบฝกทก าหนดให 5. หลงจากนกเรยนท าแบบฝกเสรจแลว ครตองท าการทดสอบหลงเรยน จากนน

จงสรปผลการเรยน 6. ในขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม ครผสอนตองคอยใหค าแนะน า และอ านวยความ

สะดวกใหกบผเรยนใหมากทสด

2

ค าแนะน าส าหรบนกเรยน

1. แบบฝกเลมนท าขนเพอใหนกเรยนพฒนาการเรยนรของตนเอง ไมใชการทดสอบ 2. นกเรยนตองศกษาอยางตงใจและมสมาธ มความซอสตยตอตนเองในขณะทท าแบบ

ฝกใหท าตามขนตอนตามล าดบ ไมเปดดเฉลยค าตอบกอน จนกวาจะท าแบบฝกเสรจแลว ถามขอสงสยใหอานสรปและดตวอยางอกครงหนง

3. กอนทนกเรยนจะท าแบบฝกวชาเคม ในแตละเลมใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอตรวจสอบความรเดม และเมอท ากจกรรมในแบบฝกวชาเคมเสรจแลว ใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอทราบความกาวหนาของตนเอง

4. ศกษาเนอหาจากใบความรเพอท าความเขาใจ แลวท ากจกรรมในแบบฝกวชาเคม โดยเรยงล าดบกจกรรมตามทก าหนดไว

3

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายความหมายของมวลอะตอมของธาตและมวลของธาต

1 อะตอมได 2. ค านวณหามวลอะตอมของธาตและมวลของธาต 1 อะตอมได 3. ค านวณหามวลอะตอมเฉลยของธาตเมอทราบมวลอะตอมและ

ปรมาณของแตละไอโซโทปทมอยในธรรมชาตได 4. อธบายความหมายของมวลโมเลกลของธาตและมวลของธาต

1 โมเลกลได 5. ค านวณหามวลโมเลกลของธาตและมวลของธาต 1 โมเลกลได

4

แบบทดสอบกอนเรยน (Pretest)

เรอง มวลอะตอม

ค าชแจง : จงเลอกค าตอบทถกตองทสด 1. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบมวลอะตอม

ก. มวลอะตอมมหนวยเปนกรม ข. 1 amu มคา 1.66 x 10 – 24 กรม ค. ดอลตนเปนผเสนอใหใชไฮโดรเจนเปนธาตมาตรฐานในการหามวลอะตอม ง. มวลอะตอมเปนตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบมวลของธาต 1 อะตอมกบมวลของธาตมาตรฐาน 1

อะตอม 2. โพแทสเซยม 1 อะตอมหนกกกรม ถามวลอะตอมของโพแทสเซยมเทากบ 39 ก. 39 x 10- 23 ข. 39 x 6.02 x10- 23 ค.

39

1066.1 24 ง. 39 x 1.66 x 10-24

3. ธาต ก 1 x 1020 อะตอม มมวล 5.312 x 10-3 กรม มวลอะตอมของธาต ก คอขอใด ก. 16 ข. 32 ค. 64 ง. 128 4. ธาตแกลเลยม ม 2 ไอโซโทป คอ 69Ga และ 71Ga ถา 69Ga มปรมาณ

5

3 ในธรรมชาต มวล

อะตอมเฉลยของธาตแกลเลยมคอขอใด ก. 69.5 ข. 69.8 ค. 70.2 ง. 70.5 5. ขอใดอธบายความหมายของมวลโมเลกลไดถกตอง

ก. มวลโมเลกลเปนตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบมวลของสาร 1 โมเลกลกบมวลของธาต มาตรฐาน 1 โมเลกล

ข. มวลโมเลกลคอตวเลขทแสดงน าหนกของสาร 1 โมเลกล ค. มวลโมเลกลคอผลรวมของมวลอะตอม

ง. มวลโมเลกลเทากบมวลอะตอม 6. มวลโมเลกลของการบร (C10H16O) มคาเทาใด เมอมวลอะตอมของ C = 12 , H = 1 , O = 16 ก. 120 ข. 132 ค. 146 ง. 152

5

7. อะลมเนยม 10 อะตอม มมวลกกรม (เมอมวลอะตอมของ Al = 26.98) ก. 4.481 x 10-22 ข. 2.689 x 10-22 ค. 1.66 x 10-24 ง. 1.624 x 10-26 8. มวลของธาต ก 1 อะตอม มคาเทากบ a g แตมวลอะตอมของธาต ก มคา b ถามวลของธาต ข มคา เทากบ c มวลของธาต ข 1 อะตอมจะหนกเทาใด

ก.

ข.

ค.

ง.

9. ธาตคารบอนม 2 ไอโซโทป มมวลเชงอะตอมเทากบ 12.000 และ 13.003 และมปรมาณในธรรมชาต เปนรอยละ 98.89 และ 1.11 ตามล าดบ จงค านวณหามวลอะตอมของธาตคารบอน ก. 12.001 ข. 12.011 ค. 12.992 ง. 13.003 10. มวลอะตอมของธาตโซเดยมเทากบ 23 และ 1/12 มวลของ 12C 1 อะตอมเทากบ 1.66 × 10 -24 g จงค านวณหามวลของโซเดยม 1 อะตอม ก. 23 × 10 -24 g ข. 13.85 × 10 -24 g ค. 3.18 × 10 -24 g ง. 38.18 × 10 -24 g

6

มวลอะตอม เปนสมบตเฉพาะตวของธาตแตละชนด เราไมสามารถชงมวลอะตอมโดยตรงได ดอลตนจง

หามวลอะตอมของโดยเปรยบเทยบวา อะตอมของธาตทตองการศกษามมวลเปนกเทาของอะตอมของธาตทก าหนดใหเปนมาตรฐาน โดยดอลตนเสนอใหใชธาตไฮโดรเจนเปนธาตมาตรฐาน ซงตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบมวลของธาต 1 อะตอมกบมวลของธาตมาตรฐาน 1 อะตอม เรยกวา มวลอะตอมของธาต ตอมามผเสนอใหใชธาตออกซเจนเปนธาตมาตรฐานแทนธาตไฮโดรเจน แตในปจจบนมวลอะตอมมาตรฐานทใชเปนตวเปรยบเทยบ คอ คารบอน ไอโซโทป 12 (C-12) โดยก าหนดใหมวลเปน 12 atomic mass unit (12 amu) และ 1/12 ของมวลอะตอมของ C –12 มคา 1 amu = 1.66 x 10- 24 กรม ดงนนในการเปรยบเทยบเพอหามวลอะตอมของธาตอน สามารถท าไดตามความสมพนธตอไปน และเนองจากเปนการค านวณอตราสวนมวล ดงนนมวลอะตอมจงไมมหนวย แตจรงๆ แลวในธรรมชาต ธาตตางๆ มมากกวา 1 ไอโซโทป ดงนน คามวลอะตอมจงตองใชมวลอะตอมเฉลย เชน ถาพดถงมวลของธาตนน เราจะตองเฉลยมวลจากไอโซโทป และจะตองเฉลยน าหนกดวยรอยละทสามารถพบไดในธรรมชาต เพราะเหตวาแตละไอโซโทปไมไดมปรมาณเทากนในธรรมชาต ดงสมการ

เชน ออกซเจนม 3 ไอโซโทป ทพบในธรรมชาต ไดแก O168 มมวลอะตอมเทากบ 15.995 พบไดรอยละ

99.75 O178 มมวลอะตอมเทากบ 16.999 พบไดรอยละ 0.04 และ O188 มมวลอะตอมเทากบ 17.999 พบไดรอยละ 0.20 ดงนน

มวลอะตอมเฉลยของออกซเจน = 15.999100

20)(17.999x0.04)(16.999x0.9.75){(15.995x9

มวลอะตอมของธาต = กรม1066.1

)กรม(อะตอม1มวลของธาต24

มวลอะตอมเฉลย = ∑ มวลอะตอมของแตละไอโซโทป เปอรเซนตในธรรมชาต

กอนอนไปท าแบบฝกการอานกอนคะ

มวลอะตอม (Atomic mass)

7

แบบฝกท 1.1 เมตาคอกนชนในการอาน เรอง มวลอะตอม

ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมขอความใหถกตองสมบรณ ขนการวางแผนการอาน 1) จดประสงคของการอาน……………………………………………………………………………………………………………………... 2) นกเรยนอยากทราบเรองอะไรบางกอนการอานครงน…………………………………………………………………………….. 3) นกเรยนจะอานอยางไรบาง ( ขดเสนใตกลวธทนกเรยนเลอก ไดแก การอานซ า การยอ การอานขามค า การท านาย การแปลความ การหาใจความส าคญ การทดสอบความเขาใจ การชบงแบบการเขยนของสงทอาน การล าดบเหตการณ การหาความสมพนธ การเชอมโยงความรเดมกบความรใหม ) 4) นกเรยนมความรอนๆ ทเกยวของกบเรองทอาน คอ ……………………………………………..…………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5) หลงจากทนกเรยนอานเสรจแลว นกเรยนจะน าสงทไดจากการอานไปท าอะไรไดบาง …………………………………………………………………………………………………………………..………………………………………… ขนการก ากบ 1) ด าเนนการตามขนตอนทระบไว 2) ตารางบนทกสงทไดจากการอาน โดยแยกตามสงทนกเรยนอยากทราบ

สงทอยากทราบ ผลจากการอาน

ขนการประเมน 1) หลกจากทนกเรยนอานแลว นกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบสงทอานมากนอยเพยงใด (กเปอรเซนต) ควรแกไขการอานอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………...

อานแลวดตวอยางนดหนง คดตามดวยนะคะ

8

ต าอยางการค านวณเรองมวลอะตอม ตวอยางท 1 ธาต A 1 อะตอมหนก 3.818 x 10-23 กรม จะมมวลอะตอมเปนเทาใด วธท า ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) ระบสงทโจทยก าหนดมาให

- ธาต A 1 อะตอมหนก 3.818 x 10-23 กรม 2) เปาหมายของการแกโจทยปญหา

- มวลอะตอมของธาต A 3) ขอมลอนทเกยวของกบการแกโจทยปญหา

- 12

1 มวลของ C12 1 อะตอม (กรม) = 1.66 x 10- 24 g

4) เลอกน าหลกการจากความรทไดรบไปใชในการแกโจทยปญหาเคม มวลอะตอมของธาต A = มวลของธาต A 1 อะตอม (กรม) 1.66 x 10- 24 กรม 5) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว - แทนคาขอมลในโจทยลงในสตรทใชค านวณ - แกสมการหาค าตอบ

ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ

- ทราบมวลอะตอมของธาต A 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว

มวลอะตอมของธาต A = มวลของธาต A 1 อะตอม (กรม) 1.66 x 10- 24 กรม มวลของ A 1 อะตอม = มวลอะตอมของ A x 1.66 x 10-24 กรม

3.818 x 10-23 กรม = มวลอะตอมของ A x 1.66 x 10-24 กรม

เพราะฉะนนมวลอะตอมของ A = 24-

23-

10x 1.66

10x 3.818 = 23.0 ตอบ

ขนการประเมน 1) ตรวจขนตอนในการปฏบต 2) ตรวจสอบค าตอบ

ตวอยางตอไปน ขอน าเสนอเฉพาะสวนทเปนขนการก ากบ ของโจทยปญหา นะ

ครบ เพราะสวนอนๆ ใกลเคยงกนครบผม

9

ตวอยางท 2 ธาต M 2 อะตอมมมวลเปน 5 เทาของธาต N 3 อะตอม ถามวลอะตอมของ N เทากบ 9 จงค านวณมวล 1 อะตอม และมวลอะตอมของ M วธท า ธาต N 3 อะตอม หนก = 3 x 9 x 1.66 x 10-24 กรม

เพราะฉะนน ธาต M 2 อะตอม หนก = 5 (3 x 9 x 1.66 x 10-24 ) กรม

หรอ ธาต M 1 อะตอม หนก = 25 (3 x 9 x 1.66 x 10-24 ) กรม

= 1.12 x 10-22 กรม จากมวล 1 อะตอม = มวลอะตอม x 1.66 x 10-24 กรม

เพราะฉะนนมวลอะตอมของ M = 25 x 3 x 9 = 67.5 ตอบ

ตวอยางท 3 ธาตพอแทสเซยมมมวลอะตอม 39 ธาตไนโตรเจนมมวลอะตอม 14 ธาตพอแทสเซยม 200 อะตอม หนกเปนกเทาของธาตไนโตรเจน 50 อะตอม วธท า K 200 อะตอม หนก = 200 x 39 x 1.66 x 10-24 กรม N 50 อะตอม หนก = 50 x 14 x 1.66 x 10-24 กรม

เพราะฉะนน N มวลของK มวลของ

= 24-

24-

10x 1.66x 14 x 50

10x 1.66x 39x 200

= 11.14 K 200 อะตอม หนกเปน 11.4 เทาของ N 50 อะตอม ตอบ

ตวอยางท 4 จากการใชแมสสเปกโตรมเตอรไดผลการทดลองวาแกสอารกอนประกอบดวย 3 ไอโซโทป คอ

Ar3618 , Ar38

18 และ Ar4018 ปรมาณของไอโซโทปม 0.1% , 0.3 % และ 99.6 % ตามล าดบ ใหหามวล

อะตอมของอารกอน วธท า เนองจากโจทยไมก าหนดมวลอะตอมของแตละไอโซโทปมาให จงตองใชเลขมวลของแตละไอโซโทปแทน จากสตร

มวลอะตอมเฉลย = ∑ มวลอะตอมของแตละไอโซโทป เปอรเซนตในธรรมชาต

เพราะฉะนน มวลอะตอมเฉลยของ Ar = 100

40x 99.6 38x 0.3 36x 0.1 = 39.99

มวลอะตอมเฉลยของไอโซโทป(อารกอน) = 39.99 ตอบ

ไปฝกคดกบแบบฝกกน

ฉบ ฉบ ฉบ

10

แบบฝกท 1.2 เมตาคอกนชนในการแกโจทยปญหา เรอง มวลอะตอม

แบบฝก ขอ 1 จงหามวลอะตอมของธาต A เมอธาต A 1 อะตอมมมวล 26.56 10 – 24 g ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

11

แบบฝก ขอ 2 ธาตทองค า (Au) มมวลอะตอมเทากบ 197 ธาตทองค า 5 อะตอม มมวลกกรม ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

12

แบบฝก ขอ 3 แคลเซยม 50 อะตอม มมวลกกรม (เมอมวลอะตอมของ Ca = 40.078) ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

13

แบบฝก ขอ 4 จงหาคามวลอะตอมเฉลยของธาต M ซงมสองไอโซโทป คอ ไอโซโทปชนดแรกมรอยละ 20.00 มวลอะตอม เทากบ 54.00 ไอโซโทปชนดหลงมรอยละ 80.00 มวลอะตอมเทากบ 56.00 ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

14

แบบฝก ขอ 5 ธาต A ม 2 ไอโซโทป ไอโซโทปท 1 มมวลอะตอมเทากบ 23.08 มปรมาณในธรรมชาต 90.00 % ทเหลอเปนปรมาณของไอโซโทปท 2 ถามวลอะตอมของธาต A เทากบ 23.19 มวลอะตอมของไอโซโทปท 2 เปนเทาใด ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

15

โมเลกลของสาร เปนอนภาคขนาดเลก ซงสามารถอยอยางอสระและแสดงสมบตเฉพาะตวของสารนนได

การหา มวลโมเลกล (Molecular mass) สามารถหาไดโดยการเปรยบเทยบมวลของสารนน กบมวลอะตอมของ C –12 โดยใชความสมพนธดงน มวลโมเลกลของสาร A = มวลของสาร A 1 โมเลกล (กรม)

12

1 มวลของ C12 1 อะตอม (กรม)

= มวลของสาร A 1 โมเลกล (กรม) 1.66 x 10- 24 กรม

ในกรณททราบสตรโมเลกลของสารประกอบ สามารถค านวณมวลโมเลกลไดจากมวลอะตอม เชน มวลโมเลกลของ CO2 = (มวลอะตอมของ C x 1) + (มวลอะตอมของ O x 2) = (12 x 1) + (16 x 2) = 12 + 32 = 44 ตวอยางท 5 สารประกอบ Q 5 โมเลกล มมวล 3.50 x 10- 22 g สารประกอบ Q มมวลโมเลกลเทาใด วธท า ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) ระบสงทโจทยก าหนดมาให

- สารประกอบ Q 5 โมเลกล มมวล 3.50 x 10- 22 g 2) เปาหมายของการแกโจทยปญหา

- มวลโมเลกลของประกอบ Q 3) ขอมลอนทเกยวของกบการแกโจทยปญหา

- 12

1 มวลของ C12 1 อะตอม (กรม) = 1.66 x 10- 24 g

4) เลอกน าหลกการจากความรทไดรบไปใชในการแกโจทยปญหาเคม มวลโมเลกลของสาร Q = มวลของสาร Q 1 โมเลกล (กรม) 1.66 x 10- 24 กรม 5) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว - แทนคาขอมลในโจทยลงในสตรทใชค านวณ - แกสมการหาค าตอบ

มวลโมเลกลเปนผลรวมของมวลอะตอมทปรากฏอยในสตรโมเลกล

มวลโมเลกล (Molecular mass)

16

ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ

- มวลโมเลกลของประกอบ Q 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว

สารประกอบ Q 5 โมเลกล มมวล 3.50 x 10- 22 g

สารประกอบ Q 1 โมเลกล มมวล 5

11050.3 22 xx

g = 7.00 x 10-23 g

มวลโมเลกลของสาร Q = มวลของสาร Q 1 โมเลกล (กรม) 1.66 x 10- 24 g =

gx

gx24

23

1066.1

1000.7

= 42.17

ขนการประเมน 1) ตรวจขนตอนในการปฏบต 2) ตรวจสอบค าตอบ ตวอยางท 6 จงค านวณหามวลโมเลกลของสารตอไปน เมอมวลอะตอมของ H = 1 , C = 12 , O = 16 , Cl = 35.5 ก. ดลดรน ( C12H8Cl6O ) วธท า มวลโมเลกลของ ดลดรน ( C12H8Cl6O ) = (มวลอะตอมของ C x 12) + ( มวลอะตอมของ H x 8 ) + ( มวลอะตอมของ Cl x 6 ) + ( มวลอะตอมของ O x 1 ) = (12 x 12) + (1 x 8) + (35.5 x 6) + (16 x 1) = 144 + 8 + 213 + 16 = 381 ตอบ

เขาใจแลวไปท าแบบฝกกนตอคะ

17

แบบฝกท 1.3 เมตาคอกนชนในการแกโจทยปญหา เรอง มวลโมเลกล

ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมขอความใหถกตองสมบรณ

แบบฝก ขอ 1 คลอไรดของสาร X 1 โมเลกล หนก 4.15 10 – 22 g จงหามวลโมเลกลของคลอไรดของสาร X ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ………………………………………..………………………...................... ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. 2) โจทยปญหาตองการทราบ …………………………………………………………………………………….…………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………….….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ………………………………………………………….…………………….…..…... ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ………………………………….………………………….. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………………………..…………………………….... ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ …………………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………………..………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………..……………………………………… ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….……………………………..………………….…………………….

18

แบบฝก ขอ 2 สาร M 10 โมเลกล มมวลเปน 3 เทาของสาร N 1 โมเลกล ถาสาร N มมวลโมเลกลเทากบ 60 จงหามวลโมเลกลของสาร M และมวลของสาร M 1 โมเลกล ขนการวางแผนการแกโจทยปญหา 1) เมออานแลว จะไดวา สงทโจทยก าหนดมาใหคอ ……………………………………………….…………...................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………….…………... 2) โจทยปญหาตองการทราบ ………………………………………………………………………….………………………………….. 3) ค าและขอความส าคญมอะไรบาง ……………………………………………………….……………………………………….…. 4) ความรอนทควรทราบในการแกโจทยปญหา ……………………………………………………………..………………..…... ……………………………………………………………………………………………………………………………………….………….…….. 5) นกเรยนจะน าหลกการความรใดไปใชในการแกโจทยปญหาเคม ……………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………….……………..……. 6) เรยงล าดบขนตอนตามยทธศาสตรทไดเลอกไว ………………………………………….………………………………….... ……………………………………………………………………………………………………………………………………..………………….. ขนการก ากบ 1) การก าหนดเปาหมายไวในใจ ……………………………………………………………………………………………..………..... 2) ก ากบวธการตางๆ ใหเปนไปตามขนตอนของยทธศาสตรทไดเลอกไว ……………………………………....………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. ขนการประเมน 1) นกเรยนตรวจขนตอนในการแกโจทยปญหา วามสวนทตองแกไขคอ ………………………………….……………. ……………………………………………………………………………………….………………………………………….……………………. 2) ตรวจสอบค าตอบ ทไดวาถกตองหรอไม กเปอรเซนต …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………….………………………………………….…………………….

19

แบบฝก ขอ 3 จงค านวณหามวลโมเลกลของสารตอไปน เมอมวลอะตอมของ H = 1 , C = 12 , N = 14 , O = 16 , K = 39 , Cl = 35.5 , Mn = 55 ,

3.1 แอทราซน ( C12H10 ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.2 แอมเฟตามน ( C9H13N ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3.3 กรดโอเลอก (C18H34O2) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.4 ดางทบทม ( KMnO4 ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.5 การบร ( C10H16O ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3.6 คารบอนเตตระคลอไรด (CCl4) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.7 ยเรย ( NH2CONH2 ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.8 โอโซน ( O3 ) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3.9 ฟอสจน (COCl2) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3.10 คาเฟอน (C8H10N4O2) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

20

แบบทดสอบหลงเรยน (Posttest)

เรอง มวลอะตอม

ค าชแจง : จงเลอกค าตอบทถกตองทสด 1. โพแทสเซยม 1 อะตอมหนกกกรม ถามวลอะตอมของโพแทสเซยมเทากบ 39 ก. 39 x 10- 23 ข. 39 x 6.02 x10- 23 ค.

39

1066.1 24 ง. 39 x 1.66 x 10-24

2. ธาตแกลเลยม ม 2 ไอโซโทป คอ 69Ga และ 71Ga ถา 69Ga มปรมาณ 5

3 ในธรรมชาต มวล

อะตอมเฉลยของธาตแกลเลยมคอขอใด ก. 69.5 ข. 69.8 ค. 70.2 ง. 70.5 3. มวลอะตอมของธาตโซเดยมเทากบ 23 และ 1/12 มวลของ 12C 1 อะตอมเทากบ 1.66 × 10 -24 g จงค านวณหามวลของโซเดยม 1 อะตอม ก. 23 × 10 -24 g ข. 13.85 × 10 -24 g ค. 3.18 × 10 -24 g ง. 38.18 × 10 -24 g 4. มวลโมเลกลของการบร(C10H16O) มคาเทาใด เมอมวลอะตอมของ C = 12 , H = 1 , O = 16 ก. 120 ข. 132 ค. 146 ง. 152 5. ธาตคารบอนม 2 ไอโซโทป มมวลเชงอะตอมเทากบ 12.000 และ 13.003 และมปรมาณในธรรมชาต เปนรอยละ 98.89 และ 1.11 ตามล าดบ จงค านวณหามวลอะตอมของธาตคารบอน ก. 12.001 ข. 12.011 ค. 12.992 ง. 13.003 6. อะลมเนยม 10 อะตอม มมวลกกรม (เมอมวลอะตอมของ Al = 26.98) ก. 4.481 x 10-22 ข. 2.689 x 10-22 ค. 1.66 x 10-24 ง. 1.624 x 10-26

21

7. ขอใดอธบายความหมายของมวลโมเลกลไดถกตอง

ก. มวลโมเลกลเปนตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบมวลของสาร 1 โมเลกลกบมวลของธาต มาตรฐาน 1 โมเลกล

ข. มวลโมเลกลคอตวเลขทแสดงน าหนกของสาร 1 โมเลกล ค. มวลโมเลกลคอผลรวมของมวลอะตอม

ง. มวลโมเลกลเทากบมวลอะตอม 8. ธาต ก 1 x 1020 อะตอม มมวล 5.312 x 10-3 กรม มวลอะตอมของธาต ก คอขอใด ก. 16 ข. 32 ค. 64 ง. 128 9. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบมวลอะตอม

ก. มวลอะตอมมหนวยเปนกรม ข. 1 amu มคา 1.66 x 10 – 24 กรม ค. ดอลตนเปนผเสนอใหใชไฮโดรเจนเปนธาตมาตรฐานในการหามวลอะตอม ง. มวลอะตอมเปนตวเลขทไดจากการเปรยบเทยบมวลของธาต 1 อะตอมกบมวลของธาตมาตรฐาน 1

อะตอม 10. มวลของธาต ก 1 อะตอม มคาเทากบ a g แตมวลอะตอมของธาต ก มคา b ถามวลของธาต ข มคา เทากบ c มวลของธาต ข 1 อะตอมจะหนกเทาใด

ก.

ข.

ค.

ง.

22

ภาคผนวก

23

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest)

1. ก 2. ง 3. ข 4. ข 5. ค

6. ง 7. ก 8. ค 9. ข 10. ง

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest)

1. ง 2. ข 3. ง 4. ง 5. ข

6. ก 7. ค 8. ข 9. ก 10. ค

24

เฉลยแบบฝกท 1.1

อยในดลยพนจของคร

เฉลยแบบฝกท 1.2 1. ตอบ 16.00

2. ตอบ 1.63 10 – 21 g

3. ตอบ 3.326 10 – 21 g

4. ตอบ 55.60

5. ตอบ 24.18

เฉลยแบบฝกท 1.3 1. ตอบ 250

2. ตอบ มวลโมเลกลของสาร M = 18 สาร M 1 โมเลกล มมวล 18 1.66 10 – 24 g

3. 3.1 ตอบ 154 3.2 ตอบ 135

3.3 ตอบ 282 3.4 ตอบ 158

3.5 ตอบ 152 3.6 ตอบ 154

3.7 ตอบ 60 3.8 ตอบ 48

3.9 ตอบ 99 3.10 ตอบ 194

25

บรรณานกรม

กฤษณา ชตมา. หลกเคมทวไปเลม 1. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2531. จนทรา ชาญนวงศ. โมลกบมวล. สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2558, จาก http://www.sahavicha.com/?name=media&file=readmedia&id=2343 ชวนชน มลลา. โมล. สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2558, จาก http://www.slideshare.net/chuanchenmalila/ss-35357433 นพนธ ตงคณานรกษ และ คณตา ตงคณานรกษ. Goal for chemistry . กรงเทพฯ :

ส านกพมพแมคจ ากด, 2545. . เคมพนฐานและเพมเตม ชนมธยมศกษาปท 4 . กรงเทพฯ : ส านกพมพแมคจ ากด, 2545. ปยะศกด เฮงประเสรฐ และคณะ. โมล. สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2558, จาก https://enchemcom1s.wordpress.com/%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8% A5/ วระชาต สวนไพรนทร. เคมรวม ม. 4-5-6. สบคนเมอ 10 กมภาพนธ 2558, จาก http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?id=73746 ศรลกษณ ผลวฒนะ , ประดบ นาคแกว และดาวลย เสรมบญสข. เคมเพมเตม ม. 4 .

กรงเทพฯ : ส านกพมพแมคจ ากด, 2544. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. หนงสอเรยนเพมเตม เคม

ชนมธยมศกษาปท4 – 6 เลม 2. พมพครงท 1 . กรงเทพฯ : สกสค.ลาดพราว, 2553. สทศน ไตรสถตวร. คมอเคม ม.4 เลม 2 ว 031. กรงเทพฯ : บรษทไฮเอดพบลชชง

จ ากด, 2538. . ตะลยคลงขอสอบเขามหาวทยาลย เคม . กรงเทพฯ : บรษทไฮเอดพบลชชง จ ากด, 2553.

ส าราญ พฤกษสนทร. MINI คมภรเคม ENTRANCE ม. 4 – 6 . กรงเทพฯ : ส านกพมพพฒนาศกษา, 2552.