http://deepapproach.wceruw.org/index.html 1

June21,2011ADEEPAPPROACH®TOTURKISHSUGGESTIONCARDFORSELF‐DIRECTEDLEARNING CARDNUMBER:7THEME:DİNVEFELSEFE RELIGIONANDPHILOSOPHY(Sufilik,İslâmiyeteGiriş,FârâbiveÇokkültürlülük)(Sufism,IntroductiontoIslam,FarabiandMulticulturalism)LEVEL:AdvancedFocusonLanguagedevelopedbyCelileÖktenFOCUSONLANGUAGEandMULTIMEDIALANGUAGEASSISTANT1.BackgroundInformationSummaryofthe“Fârâbi”videoclipCulturetips2.LanguageAssistanceKeywordsforthevideocliptranscribedGuidedquestionsGrammarVocabulary3.TranscriptionandGlossaryTranscriptionsofthevideoclipsGlossary1.BackgroundInformationSummaryofthe“Fârâbi”video:Turkish‐Islamphilosopher,Fârâbi,tracedthreegreatculturesinhisworks:pre‐IslamicTurkishculture,ancientTurkishculture,andIslamicculture.HetriedtoclarifythecontradictionsthatappearedafterProphetMohammad’sdeathbyusinglogic.Heemphasizedtheimportanceofpositivesciences.Vestigesofmodernsociologycanbeseeninhisphilosophyofstateandsociety.Insum,heestablishedabalanceamongreligion,philosophy,andscience.Culturetips:Qur’an:theholybookofIslamMohammad:theprophetofIslam(570/571‐632)Fârâbi:aTurkish‐Islamicphilosopher(870‐950)Sufism:themysticaldimensionofIslamMewlana:Sufi,poet,philosopher(1207‐1273)Samazen:awhirlingdervishSunnism:thelargestMuslimsectinTurkey2.LanguageAssistanceKey words: İslâm, Turkish‐Islamic synthesis, minority rights, human rights, Mevlawi, Alavi order,hymns.

http://deepapproach.wceruw.org/index.html 2

Guidedquestions:1. İslamkültürününasıltanıtırsınız?2. Türk‐İslâmdüşüncesiningelişiminitartışınız.3. Fârâbi’ninİslamdünyasınakatkısıneolmuştur?4. TürkTasavvufMüziğindenörneklerveriniz.5. Türkiye’de yaşanılan İslâmiyet ve çokkültürlülüküzerinedüşünüp yorumlarınızı arkadaşlarınızla

paylaşınız.Grammar:Constituentsoftheverbphrase:a)verb:Theverbsthatcantakedirectobjectsarecalledtransitiveverbs,andthosethatcannottakedirectobjectsareintransitiveverbs.Examples:Kitabınıyolluyorum.Isendyouthebook.Ankarayageldim.IarrivedtoAnkara.b)complementsoftheverb:1.Thedirectobjectiswhatreceivestheactionortheobjectactedupon.Sometimesitdoesnotendinacase,butgenerallyittakestheaccusativecasemarker–(y)I Example:Fârâbi,Arapça’yadafelsefedilikimliğinikazandırmıştır.FarabisynthesizedArabicwithphilosophicalidentity.2.The indirectobjectusually takesdative,ablative,and locativecasemarkersor the instrumentalsuffix‐(y)lA. Examples:Herüçalandakibilgilereeğilmiş.Hefocusedontheknowledgeofeachofthethreefields.

Fârâbi, kendindenönceki ilimadamlarından,düşünceadamlarından faydalanır.Hebenefitsfromthepreviousphilosophersandscientists. Bukendineözgüperdelerinbirbiri ileilginçizdivaçlarındanoluşanrengârenkmakamlarımız.Ourcolorfulmusictunesthatareplayedindistinctpitchessurprisinglymakeharmonytogether. Durkheim’ın fikirlerinin hemen pek çoğu Fârâbi’nin eserlerinde görülmektedir. MostofDurkheim’sideascanbeseenintheworksofFarabi.3.Adverbialsdescribetheverbintermsofdestination,location,andmanner.Weanalyzeadverbialsatthesyntaxlevel,dependingonthecontextofthemessagegiveninasentence.

Examples: Düşünce adamları dünyaya yalnız gelmezler. Philosophers do not come to theworldalone.

Fârâbi’nin İranlı olarak İran’da dolaştığı manasına gelmemelidir. That does not mean thatFarabigoesaroundlikeanIranianinIran.

Reviewofparticiplesandgerunds:You have already learned about participle and gerund suffixes. Here, we add how these suffixesfunctiontoformsubordinateclausesinthegiventexts.Examples:Fârâbi,hiçbiryerdekendisiniorijinalolaraktakdimetmez.Farabineverintroducedhimselfasbeingoriginal.TürklerinyaşadığıbirTürkcoğrafyasıdır.ItisaTurkishregionwhereTurkslived.

VideoClipsfromFârâbi:

Fârâbi’nin felsefeyemerakı kadılık yaptığı dönemdebir tüccarın kendisine verdiğiAristo’yaaitkitaplarıokumayabaşlamasıylaortayaçıkar.İçindeuyananbumerakduygusuveöğrenmeisteğiileuzunyolculuklaraçıkar.

http://deepapproach.wceruw.org/index.html 3

FahrettinOlguner:‐Hemenşunuvurgulamakmecburiyetindeyim.Fârâbi,öncebugünİrancoğrafyasıolarak bilinen yerlerde dolaşır. Ama bu, Fârâbi’nin İranlı olarak İran’da dolaştığı manasınagelmemelidir. Bugünkü İran coğrafyası o yıllarda yani Fârâbi’nin hayatta olduğu yıllarda büyükçoğunluğuTürklertarafından,TürklerinyaşadığıbirTürkcoğrafyasıdır.

İslâmdünyasındakifelsefegeleneğinioluşturmakladakalmayanFârâbi,Arapça’yadafeksefedili kimliğini kazandırmıştır. İslâmiyet öncesi ve İslâmi dönem Türk kültürlerinin mevcut olduğubölgelerde ilmi ve kültürel yaşantısını şekillendirir. Fârâbi’nindüşüncelerinde veeserlerindeYunankültürünündeizlerigörülmektedir.F.O:‐İlimadamları,düşünceadamlarıdünyayayalnızgelmezler.Tamamiyletekbirvarlıkdeğillerdir.Kendindenöncekidüşünürlerdenbirtakımbilgileralırlar;kendileridebubilgilerebirtakımilâvelerdebulunurlar.İşteFârâbidebunlardandır.Fârâbi,hiçbiryerdekendisiniorijinalolaraktakdimetmez.Ben bu düşünceleri ilk defa söylüyorum gibi bir şahsen zayıflık diyeceğimbuna; böyle bir zayıflığakapılmazFârâbi.YaniFârâbi,kendindenöncekiilimadamlarından,düşünceadamlarındanfaydalanır.AmaFârâbi’ninüzerindetesiredenüçbüyükkültürvardır.Bunlarıözelliklevurgulamakistiyorum.Üçbüyükkültür:Bukültürlerdenbirisi,İslâmöncesiTürkkültürüdür.Birisi,İslâmkültürüdür.BirisiyineİslâmöncesidönemeaitYunanyadabenimifademleilkçağbatıdüşüncesidir.

Fârâbi, İslâm dininin peygamberi Hz. Muhammed’in ölümünden sonra ortaya çıkan görüşayrılıklarınadamantıklıyorumlargetirerekuzlaşmacıtavrınıortayakoymuştur.F.O:‐ İslâm dünyasında Fârâbi’den önce bir takım düşünce akımları çıkmıştır. Gerek siyasi alandagerek dinin ortaya koyduğuöteki alanlarda özellikle iman alanında bir takım farklı görüşler vardır.Ancakbufarklıgörüşler,kendifikirlerinidoğruolarakinsanlaratakdimederkenmukaddesmetinleredayanırlar.YaniKur’ân’ınâyetlerinevePeygamberinsünnetinedayandırırlar.Şimditasavvuredinkidüşünün ki karşı kutuplarda iki ayrı düşünce, her birisi metin olarak aynı metne dayanıyor. YaniKur’ân’a dayanıyor. Kur’ân acaba bunlardan hangisinin fikrini doğru bulacaktır; hangisinidestekleyecektir. İşteFârâbi,kendi zihnindediyorkibunlar içinmutlakabirölçübulmalıdır.Kur’ânâyetleri, Peygamberin sözleri acaba bu fikirlerden hangisini, hangi ekolün görüşünüdesteklemektedir.Bunubelirtmekiçin,iştebirölçügerekir.İştebuölçüdeFârâbi’yegöremantıktır.Bundan dolayı da Fârâbi, İslâm dünyasında tâbir‐i câizse mantığın babasıdır. Eserlerinin,çalışmalarınınbüyükbölümünümantığıhasletmiştir.Mantıküzerineçalışmıştır.Dolayısıylabilginin,görüşlerinherinsaniçinaynıtarzdakabuledebilecekbirölçüsüolmasıaçısındanmantığıölçükabuletmiştir.

Çalışmalarını büyük bir bölümünü mantığa ayıran Fârâbi’ye göre bu bilim dalı, düşünmegücününkurallarınıdüzenler.Dilvemantığınincelenmesinidebirbirineparalelkabuleder.Üzerindeçalıştığıvarlıkfelsefesi,bilgi,cemiyetvedevletfelsefesigibikonulardadadüşünceleriaçıkvenettir.

Felsefedeolduğukadarpozitifbilimlerdedeorjinalliğindenödünvermeyerekbilim, teknik,fikir ve cemiyet sahalarında günümüzdedehissedilen derin tesirler bırakmıştır.ÖrneğinDurkheimsosyolojisinin temelini, insanların toplulukhalindeyaşamalarınındoğal zorunluluktankaynaklandığıgibidüşünceleroluşturur.F.O:‐Fârâbi, daha öncede sanıyorum, müteaddid defalar söylediğimiz gibi kendinden önceki ilimadamlarından, düşünürlerden bilgiler almış, düşünceler almış; onları kendinde hatm etmiş vekendinden sonrakilere yeni ipuçları vermiştir. Söz gelimi, sosyolojide, sosyolojinin kurucusu sayılanDurkheim’ınfikirlerininhemenpekçoğuFârâbi’nineserlerindegörülmektedir.Sözgelimi,birtanesinisöyleyeyim ben, Durkheim’a göre insan cemiyeti, topluluğu, toplum, tabii bir haldir. İnsanlar,doğuştan toplu yaşamak durumundadırlar ve insanları toplu halde yaşamaya sevk eden sebepler,tabiatıntakendisidir.Bunlar,Durkheim’danyüzlerceyılönceFârâbitarafındansöylenmişfikirlerdir.

Sonuç olarak denilebilir ki Fârâbi din, ilim ve felsefe arasındaki uzlaşmanın en büyükmimarıdırveyaşadığıçağlardangelenesintiler,özelliklemusikiyeyansımalarıylakulaklarımızdahoşnağmelerbırakır.F.O:‐Efendim,araştırmalarımınsonucuolaraksöyleyebileceğimşeyşukiFârâbi,bilimselbilginin,dinibilgininvefelsefibilgininİslâmdünyasındakienbüyükotoritesidir.Herüçalandakibilgilereeğilmiş;bunlarahemkatkıdabulunmuşhemdebunlarıçokiyianlamıştır.Eğeryirminciyüzyıldahattayirmi

http://deepapproach.wceruw.org/index.html 4

birinciyüzyıldabiz,dinibilimseldüşünceyivefelsefeyiyenidenkurmakistiyorsakbanagöreFârâbi’yeeğilmek,onuntavrınıbenimsemekdurumundayız.AyrıcaFârâbihemfelsefeninhemİslâm’ınhemdeTürkündüşünce,hayatanlayışlarınışahsındatemsiledenbüyükbirmütefekkirdir.Fârâbi,MüslümanTürkdüşüncesinincisimleşmiş,âbideleşmiştemsilcisidir.Vocabulary(TDK)Abideleşmek(f):Anıtlaşmak.YahyaKemalşiirleriyleabideleşti.“beinginthememoryof”.Cisimleşmek(f):Cisimdurumunagelmek,tecessümetmek.“becomeconcrete”Esinti(i):Bellibelirsizhissedilenhafifyel,nefha:“Güneşgenealevlendi,kavakyapraklarınatürküsöyletenserinesintidindi.”‐T.Buğra.“lightwind”Hasletmek(f):Meydanagetirmek.“Bukazancıçoksatışsonucundahasletti”“produce”İman(i):“faith”Kadılık(i):Tanzimatakadarhertürlüdavaya,TanzimatileMedeniKanunarasındakidönemdeiseyalnızevlenme,boşanma,nafaka,mirasdavalarınabakanmahkemelerinbaşkanları.“muslimjudgeduringOttomantime”Mecburiyet(i):1.Zorunluluk:“Milletleryaşamakiçindevirlerininşartlarınauymakmecburiyetindedirler.”‐M.Kaplan.2.Yükümlülük.“obligation,responsibility”Mukaddes(s):Kutsal:“Fasih,içiniçekti,mukaddesbirtaşheykeldenistimdatedenbirbiçaretavrınıaldı.”‐A.H.Müftüoğlu.“sacred”Müteaddid(s):Türlütürlü,çeşitli.Birçok.Birdenfazla.”“repeatedly” Mütefekkir(i):Düşünür.“areflectiveandmeditativeperson”Nağme(i):Güzel,uyumluses,ezgi,melodi:“BoyunaArapçayıandırırbirnağmemırıldanıyor.”‐S.M.Alus“melody”Sevketmek(f):1)göndermek,götürmek;2)mec.sürüklemek,itmek:“Buradabaşkabirolayanlatacağımkibu,Türk'üşuuraltıbirkuvvetleİstiklalSavaşı'nasevkedenamillerinbiridir.”‐H.E.Adıvar.“impel”Tâbir‐icâiz:Açıkçası.Tâbir–icaizseFârâbiAristo’danyararlanmıştır.“clearly”GlossaryAlevilik:afterSunnism,thesecondlargestsectofIslaminTurkey.Fıkıh:lawsandregulationsofIslamthatorganizepublicandindividuallife.Hadis:theexpressionsandinterpretationsoftheProphetMohammadaboutQuranandrulesofGod.Hallac‐ıMansur(858‐922):aMuslimSufi;hisverywell‐knownphrase“Ene’lHak‐IamGod”meansthateveryonecarrieswithinhim/hertheloveofGod.Hz.Ali:thecousinandson‐in‐lawofMohammadandthefourthIslamiccaliphate.ShiaMuslimsregardhimasthefirstimam.Kur’ân:theholybookofIslam.Kızılbaşlık:asub‐branchoftheAlaviorder.Kudüm:arhythmicinstrumentusuallyplayedforSufihymns.Mevlevi:adervishdevotedtoRumi’spath.Mesnevi:thefamouspoemwritteninPersianbyRumi.Muhyiddin‐iArabi(1165‐1239):MuslimSufi,philosopher,andpoet.Ney:ablowinginstrumentplayedinclassicalTurkishmusic.Safevilik:aSufisectfoundedinIranandfamiliartoShia.Sema:aSufiritualoftheMavlewidervishes.Semah:aSufiritualwithintheAlaviorder.Sünnet:expressions,statements,andbehaviorsoftheProphetMohammadthatenlightenMuslims.Sünnilik:thelargestIslamicsectinTurkey.Ümmet:Muslimsallaroundtheworld.

http://deepapproach.wceruw.org/index.html 5

REFERENCEANDCOPYRIGHTINFORMATIONFORTHISFOCUSONLANGUAGE

ThisFocusonLanguagehasacopyright.Itmaybereproducedanddistributedforeducationalpurposesonlyifthefollowingcitationisincludedinthedocument:

ThisFocusonLanguagewasoriginallypublishedontheDeepApproachwebsite

(http://deepapproach.wceruw.org/index.html)as:Ökten,C.andTochon,F.V.(2011).DinveFelsefe/ReligionandPhilosophy(Sufilik,İslâmiyetegiriş,

Fârâbiveçokkültürlülük)(Sufism,introductiontoIslam,Farabiandmulticulturalism).FocusonLanguage,Intermediatelevel.Madison,WI:WisconsinCenterforEducationResearch(WCER).http://deepapproach.wceruw.org/index.html(accessdate).TheFocusonLanguageisreprintedherewithpermissionoftheauthorsandthepublisher,TheWisconsinCenterforEducationResearchattheUniversityofWisconsin‐Madison.

Toviewrelatedmodules,movies,PowerPoints,theoreticalarticles,Q&As,andwebcasts,or

tocommentpublicallyonthismoduleinaforumofdiscussion,pleasegotohttp://deepapproach.wceruw.org/index.htmlandselecttheappropriatethumbnail.