การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยDevelopment of early childhood education curriculum

ธรภรณ ภกด

คณะครศาสตรมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2560

การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย Development of early childhood education curriculum

ธรภรณ ภกด

คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน 2560

การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย Development of early childhood education curriculum

ธรภรณ ภกด กศ.ม. (การศกษาปฐมวย)

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2560

ค ำน ำ

ต าราการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เปนต าราทจดท าขนเพอประกอบการเรยนในรายวชาหลกสตรการศกษาปฐมวย (Educational Curriculum for Early Childhood) รหสวชา EA10318 จ าแนกเนอหาเปนบทเรยนทเนนใหผศกษาไดมความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ซงการจดท าต าราฉบบนผเขยนไดศกษาคนควาจากหนงสอ – ต ารา ผลงานวจยและจากประสบการณทใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนแลวน ามาเรยบเรยง เพอใหนกศกษาไดน าไปใชประกอบการเรยนการสอนและเปนแนวทางในการศกษา สามารถน าไปใชในการสรางและพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

ไดอยางมประสทธภาพตอไป

ผเขยนขอกราบขอบพระคณผเขยนเอกสาร ต ารา และงานวจยทไดน ามาใชในการอางองและเรยนเรยงเปนหนงสอ-ต าราฉบบน และขอขอบพระคณบคคลทมสวนเกยวของทใหความชวยเหลอและก าลงใจในการจดท าต าราฉบบนจนส าเรจ และหากทานทน าต าราฉบบนไปใชแลวมขอเสนอแนะทจะใหค าแนะน าแกผเขยน ซงผเขยนมความยนดทจะนอมรบและน าค าแนะน าเหลานนมาพฒนา ปรบปรง แกไขใหต าราฉบบนมความถกตอง สมบรณมากยงขนตอไป

ธรภรณ ภกด

เมษายน 2560

(3)

สารบญ

หนา

ค าน า (1)

สารบญ (3)

สารบญตาราง (7)

สารบญรปภาพ (9)

บทท 1 การเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวย 1

การเตรยมความพรอมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 1

การเตรยมความพรอมของบคลากรภายในสถานศกษาปฐมวย 5

การเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมของสถานศกษาปฐมวย 15

งานวจยทเกยวของกบการเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวย 19

สรป 21

แบบฝกหดทายบทท 1 22

บทท 2 เสนทางสการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 23

ขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษา 23

ขอมลพนฐานของสถานศกษาปฐมวย 27

การก าหนดแนวทางพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 28

บทบาทผทเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 34

สรป 43

แบบฝกหดทายบทท 2 44

บทท 3 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 45

บทวจารณของนกการศกษาปฐมวยทมตอหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2560

45

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 46

หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอายต ากวา 3 ป 47

หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3-6 ป 52

สรป 68

แบบฝกหดทายบทท 3 69

(4)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 กระบวนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 71

การก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย 71

การก าหนดคณลกษณะทพงประสงค 73

การก าหนดโครงสรางและเวลาเรยน 74

การวเคราะหสาระการเรยนร 75

การก าหนดสาระการเรยนรรายป 81

การก าหนดแนวทางการจดประสบการณ 88

สอและแหลงเรยนร 89

การจดท าแผนการจดประสบการณ 92

สรป 93

แบบฝกหดทายบทท 4 94

บทท 5 การจดสภาพแวดลอมและ การสรางบรรยากาศการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย 95

ความหมายของสภาพแวดลอม 95

ความส าคญของการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย 96

หลกการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย 97

การจดสภาพแวดลอมในชนเรยนและนอกชนเรยนส าหรบเดกปฐมวย 99

สอประกอบเรยนรส าหรบเดกปฐมวย 104

แหลงการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย 106

แนวทางการจดและงานวจยทเกยวของกบการจดศนยการเรยนรส าหรบปฐมวย 111

สรป 112

แบบฝกหดทายบทท 5 113

บทท 6 การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

115

ความหมายของการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย 115

หลกการจดการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย 116

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2560

118

(5)

สารบญ (ตอ)

หนา

การประเมนการจดประสบการณ 128

งานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณในชนเรยนปฐมวย 129

สรป 130

แบบฝกหดทายบทท 6 131

บทท 7 การประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 133

ความหมายของการวด 133

ความหมายของของการประเมน 134

ประโยชนของการประเมน 136

หลกการวดและการประเมนผล 137

การประเมนโดยการนเทศการสอน 140

งานวจยทเกยวของกบการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 145

สรป 147

แบบฝกหดทายบทท 7 148

บทท 8 การน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยนปฐมวย 149

แนวคดเกยวกบการน าหลกสตรสถานศกษาไปใช 149

การใชหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวย 149

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวย 150

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 152

งานวจยทเกยวของกบการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย 169

สรป 172

แบบฝกหดทายบทท 8 173

บรรณานกรม 175

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1.1 แนวโนมการมสวนรวมของพอแม 12

ตารางท 1.2 ผลส ารวจคณภาพการเลยงดเดก 13

ตารางท 1.3 การวางแผนเพอจดสภาพแวดลอม 16

ตารางท 3.1 คณลกษณะอนพงประสงคแบงตามชวงอาย 48

ตารางท 3.2 คณลกษณะทพงประสงค 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด 48

ตารางท 3.3 คณลกษณะทพงประสงค 2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน

49

ตารางท 3.4 คณลกษณะทพงประสงค 3 มความสขและแสดงอารมณไดเหมาะสมกบวย 49

ตารางท 3.5 คณลกษณะทพงประสงคท 4 รบรและสรางปฏสมพนธกบบคคลและ

สงแวดลอม

50

ตารางท 3.6 มาตรฐานท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด 54

ตารางท 3.7 มาตรฐานท 2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลว

และประสานสมพนธกน

54

ตารางท 3.8 มาตรฐานท 3 มสขภาพจตดและมความสข 55

ตารางท 3.9 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย 57

ตารางท 3.10 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ 58

ตารางท 3.11 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม 59

ตารางท 3.12 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา 61

ตารางท 4.1 การก าหนด ปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย 72

ตารางท 4.2 สภาพทพงประสงคส าหรบเดกอาย 3 – 6 ป ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

73

ตารางท 4.3 แสดงโครงสรางเวลาเรยนของชน อนบาล 1 – 2 75

ตารางท 4.4 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 3-4ป) 76

ตารางท 4.5 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 4-5ป) 78

ตารางท 4.6 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 5-6ป) 80

ตารางท 4.7 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1ส าหรบเดกอาย 3-4 ป 82

ตารางท 4.8 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 3-4 ป 83

ตารางท 4.9 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 4-5ป 84

ตารางท 4.10 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 4-5ป 85

(8)

สารบญตาราง

หนา ตารางท 4.11 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 5-6ป 86

ตารางท 4.12 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 5-6ป 87

ตารางท 4.13 การจดท าแผนการจดประสบการณ 92

ตารางท 6.1 ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรม 118

ตารางท 6.2 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน 119

ตารางท 6.3 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย 121

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน 122

ตารางท 8.1 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย 150

ตารางท 8.2 แผนการจดประสบการณ กจกรรมสรางสรรค หนวย ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราวแปลงราง

164

สารบญรปภาพ

หนา รปภาพท 1.1 การประชมคณะกรรมการสถานศกษา 7

รปภาพท 1.2 การประชมผบรหารภายในสถานศกษา 8

รปภาพท 1.3 การประชมกลมยอยของครผสอนเดกปฐมวย 9

รปภาพท 1.4 การจดประสบการณเลานทานโดยการมสวนรวมของผปกครอง 10

รปภาพท 1.5 การสบสานภมปญญาชาวบานในกจกรรมสรางสรรค 10

รปภาพท 1.6 การสมภาษณความตองการของเดก 11

รปภาพท 1.7 การวาดภาพความตองการของเดก 12

รปภาพท 1.8 การสมภาษณผปกครองเดกปฐมวย 14

รปภาพท 1.9 แหลงเรยนรในชมชน 15

รปภาพท 1.10 เครอขายผปกครองโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน 19

รปภาพท 2.1 แผนภมแสดงขนตอนการพฒนาหลกสตร 28

รปภาพท 2.2 แผนผงผมสวนเกยวของในการก าหนดแนวทางเพอพฒนาหลกสตร 29

รปภาพท 2.3 แผนผงแสดงขอมลพนฐานในการจดท าหลกสตรสถานศกษา 30

รปภาพท 2.4 แผนผงแสดงองคประกอบในการจดท าหลกสตรสถานศกษา 33

รปภาพท 2.5 ผบรหารสถานศกษาเปนผน าในการจดท าและพฒนาหลกสตรสถานศกษา

ปฐมวย

36

รปภาพท 2.6 บทบาทครในฐานะผเสรมสรางการเรยนร 38

รปภาพท 2.7 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอเกมการศกษา 40

รปภาพท 2.8 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอหนนทาน 40

รปภาพท 2.9 แหลงเรยนรในชมชน/ทองถน 42

รปภาพท 4.1 ชวงอายเดกปฐมวย 3-6 ป 74

รปภาพท 4.2 แนวทางการจดประสบการณ 88

รปภาพท 4.3 สอบตรภาพ 90

รปภาพท 4.4 สอกลองกระดาษ 90

รปภาพท 4.5 การสานพดไมไผแหลงเรยนรในชมชน 91

รปภาพท 4.6 การตมเกลอสนเทาแหลงเรยนรในชมชน 91

รปภาพท 5.1 การจดมมบลอก 99

รปภาพท 5.2 การจดมมหนงสอ 100

รปภาพท 5.3 การจดมมบทบาทสมมต 101

(10)

สารบญรปภาพ (ตอ)

หนา รปภาพท 5.4 การจดมมเกมการศกษา 101

รปภาพท 5.5 ทเลนน า 102

รปภาพท 5.6 เครองเลนสนามทมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา 103

รปภาพท 5.7 สอของจรงจากธรรมชาตกจกรรมเสรมประสบการณ 104

รปภาพท 5.8 ค าคลองจองผเสอ 106

รปภาพท 5.9 สระน ารอบๆโรงเรยน 107

รปภาพท 5.10 แหลงเรยนรเจดยหลวงปจนทา 108

รปภาพท 5.11 กลมผปกครองทอเสอกกในชมชน 109

รปภาพท 6.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน 122

รปภาพท 7.1 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณป.บณฑตวชาชพคร 144

รปภาพท 7.2 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครปฐมวย 145

รปภาพท 8.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน 151

รปภาพท 8.2 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมกลองวเศษ 153

รปภาพท 8.3 กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมทกทายดวยเพลงสวสด 154

รปภาพท 8.4 กจกรรมสรางสรรค กจกรรมวาดภาพผกทหนชอบ 154

รปภาพท 8.5 กจกรรมสรางสรรค กจกรรมการแสดงผลงานของหน 155

รปภาพท 8.6 กจกรรมเสร/เลนตามมม กจกรรมหนนอยนกอาน 155

รปภาพท 8.7 กจกรรมเกมการศกษากจกรรมการเลนเกมจบคภาพกบเงา 156

รปภาพท 8.8 กจกรรมเสรเลนตามมมบทบาทสมมต 158

รปภาพท 8.9 กจกรรมเสรเลนตามมมหนงสอ 159

รปภาพท 8.10 กจกรรมเคลอนไหวดวยเพลงสวสด 159

รปภาพท 8.11 กจกรรมกลางแจงรวมพลงสามคค 160

รปภาพท 8.12 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมสนทนาซกถาม 160

รปภาพท 8.13 กจกรรมทอเสอกก แหลงเรยนรนอกหองเรยน 161

รปภาพท 8.14 กจกรรมสรางสรรคปนแปง 161

รปภาพท 8.15 กจกรรมสรางสรรคกลงลกบอล 162

รปภาพท 8.16 กจกรรมเกมการศกษาภาพตดตอ 162

รปภาพท 8.17 กจกรรมเกมการศกษาเกมเรยงล าดบขนาด 163

รปภาพท 8.18 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมวทยากรสาธตการสานนาฬกา 166

(11)

สารบญรปภาพ (ตอ)

หนา รปภาพท 8.19 กจกรรมสานนาฬกา 166

รปภาพท 8.20 กจกรรมกลางแจงเดนกะลา 167

รปภาพท 8.21 กจกรรมเกมการศกษาเกมไมสตามแบบทก าหนด 167

รปภาพท 8.22 กจกรรมเสร/เลนตามมมบทบาทสมมต 168

บทท 1

การเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวย

สถานศกษาปฐมวยเปนหนวยงานการศกษาหรอหนวยงานอนของรฐหรอของเอกชน ทมอ านาจหนาทหรอมวตถประสงคในการจดการศกษาใหกบเดกปฐมวย สถานศกษาดงกลาวจ าเปนตองมหลกสตรสถานศกษา เพอน าไปเปนกรอบทศทางในการพฒนาเดกปฐมวยใหมพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา เปนคนด มวนย มความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครวและสงคม สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงนนในการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย สถานศกษาจ าตองวางแผนและเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวยดงน

การเตรยมความพรอมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

การเตรยมความพรอมกบการพฒนาหลกสตรมความหมาย ดงน พจนานกรมไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน (2554) ใหความหมายของ เตรยมพรอม หมายถง ค าแสดงกรยารวมกน เชน รองเพลงพรอมกน ปรบมอพรอมกน หรอในเวลาเดยวกน เชน ไปพรอมกน ถงพรอมกน โดยปรยายหมายความวา ครบครน เชน งามพรอม ดพรอม เตรยมพรอม เสรจ เชน พรอมแลว พรอม หมายถง เตรยมครบถวน เชน พรอมแลว ลกค าของ "พรอม" คอ พรอมญาต พรอมพรก พรอมพรง พรอมมล พรอมสรรพ พรอมหนา พรอมหนาพรอมตา พรอมเพรยง พรอมใจ จากความหมายตามพจนานกรม อธบายเพมเตมไดดงน เตรยมพรอมเปนสภาวะทบคคลพรอมดวยประการทงปวงทจะกระท าสงใดสงหนงไดอยางสมบรณทสด ดวยการเตรยมรางกาย อารมณ จตใจ เตรยมสตและปญญา เพยงพอทจะรบรสงตางๆ ไดโดยไมมสงใดเปนอปสรรค กอใหเกดความพงพอใจในการท าสงๆนน การเตรยมตวหรอเตรยมพรอมเชนกน เปนการสราง ความมนใจในตนเอง สรางทศนคตทดตอการอยในสงคมและ ลดความลมเหลวทจะเกดขนในอนาคตตอไป

การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน โจนสและนมโม (Jones & Nimmo, 1994) ไดกลาวถง แนวคดในการพฒนาหลกสตรใน

ชนเรยน ดงน 1. การเลนของเดก ค าถาม และความคดเหน 2. ความสนใจของครและผใหญรอบตวเดก 3. สงของ เหตการณ และบคคลตางๆรอบตว 4. ระดบพฒนาการตามอายของเดก 5. ครอบครว และวฒนธรรมของเดก

2

6. ประเดนทเกดขนจากเหตการณตางๆในชนเรยน เปนตน จะเหนไดวา หลกสตรทเกดขนในชนเรยน เปนหลกสตรทเกดจากความรวมมอระหวางคร เดก และผปกครอง ซงครและเดกจะรวมกนคด เกดจากการสนทนา สะทอนความคดระหวางครผสอน และปฏสมพนธระหวางครกบเดกหลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการมพนฐานมาจากทฤษฎ งานวจย และประสบการณเกยวกบพฒนาการ และการเรยนรของเดก เชน หลกสตรส าหรบเดกวย 4-5 ป จะสอดคลอง กบพฒนาการและความตองการพนฐานของเดกวยดงกลาว หรอหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย 6 ป จะมเทคนควธการสอน และวสดอปกรณทแตกตางจากการสอนเดกวย 4-5 ป เปนตน กอรดอน และวลเลยม – บราวน (Gordon & Williams – Browns, 1995) กลาววา มวธการมากมายทครสามารถใชในการวางแผนหลกสตร วธทไดรบความนยมและใชกนอยางแพรหลายในชนปฐมวยคอ การพฒนาหลกสตรทเกดขนในชนเรยน ซงมรากฐานมาจากความเชอวา หลกสตรหมายถงทกสง

ทเกดขนตลอดทงวน หลกสตรทเกดขนในชนเรยนพฒนามาจากการส ารวจสงทเดกสนใจ และตองการ

ทจะเรยนร ตลอดถงมความหมายตอตวเดก การเรยนรเกดจากการปฏสมพนธระหวางผใหญกบเดก อาจมการสนทนากนระหวางสงทเดกสนใจ และสงทผใหญมองวาเปนสงจ าเปนส าหรบการเรยนรและพฒนาการของเดก ดวยเหตน หลกสตรทเกดขนในชนเรยนจงไมใชหลกสตรทมาจากความสนใจของเดกเพยงอยางเดยว ในทางตรงกนขาม คร พอแม และผปกครองสามารถมสวนรวมในการวางแผนหลกสตรดวยเชนกน

นภเนตร ธรรมบวร, (2549 : 45-50) กลาววา การจดหลกสตรการเรยนการสอนส าหรบ

เดกปฐมวย การเรยนรจ าเปนตองมความหมายตอตวเดก และสมพนธกบประสบการณเดมของเดก

การเรยนรจะมความหมายตอตวเดก เมอเดกไดเรยนรในสงทสนใจ และสามารถสรางความสมพนธ หรอเชอมโยงกนได และการเรยนรควรมงเนนใหเดกไดลงมอปฏบต หลกสตรการเรยนการสอนควรยดหยนได และตอบสนองตอความตองการของเดกแตละคน หวใจส าคญของการวางแผนพฒนาหลกสตรอยทความสามารถของครในการบรณาการความสนใจ และความตองการของเดกแตละคน ความรเกยวกบ

การพฒนาเดก ปรชญา การสอนของคร บรบททโรงเรยนตงอย รวมตลอดถงการประเมนผลเขาดวยกน วธการทใชในการวางแผนพฒนาหลกสตร 3 วธ ดงน 1. กรอบการสอน (written plans) เปนวธหนงทมประโยชนมากในการวางแผนและพฒนาหลกสตรโดยเฉพาะครทยงไมมประสบการณในการสอนมากอน กรอบการสอนเสมอนกบโครงรางของหลกสตรทครตองปฏบตตามซงอาจรวมถงกจกรรมการเรยนตางๆจดประสงคส าหรบการเรยนรของเดก กระบวนการหรอวธสอน ความรบผดชอบของคร รวมตลอดถงระยะเวลาทใชในการสอน การวางแผนหลกสตรโดยใชกรอบการสอนอาจวางแผนเปนวน เปนสปดาห หรอเปนเดอนกได 2. การวางแผนโดยก าหนดจดประสงค (planning by objectives) การวางแผนโดยก าหนดจดประสงคเปนวธการในการพฒนาหลกสตรซงมลกษณะเปนทางการมากกวาการเขยนกรอบการสอน เพราะสามารถน าไปสการเขยนแผน (lesson plans) ไดมกจะเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม (behavioral objectives) ซงหมายถงความคดรวบยอดของเดกจ าเปนตองเรยนรผานประสบการณ แผนการสอน

จะรวมถงพฤตกรรมของเดกทสงเกตไดเพอใหครทราบวาจดประสงคทตงไวบรรลเปาหมาย

3

3. การวางแผนโดยใชหลกสตรใยแมงมม หลกสตรใยแมงมมหรอเรยกวาแผนความคด (mind mapping) เปนกระบวนการทครใชในการพฒนาแผนผง (diagram) หลกสตรใยแมงมมสามารถเปนเครองมอในการวางแผนเพอพฒนาหนวยการเรยนรโดยจะบรณาการกจกรรมการเรยนรตางๆ เขาดวยกน ขนตอนในการพฒนาหลกสตรใยแมงมม ดงน 3.1 การระดมสมอง (brainstorming) เปนการน าความรทมออกมาใช อาจใชความคดของครเพยงคนเดยงหรออาจมการระดมสมองรวมกบเดก การระดมสมองเกดขนหลงจากครทราบหนวยการเรยนรหรอหวขอการเรยนแลว 3.2 การจดกลม (grouping) เปนการจดกลมความคด หรอค าถามทไดจากการระดมสมองโดยกลมทมความคดหรอค าถามคลายกนจะอยกลมเดยวกน หลงจากนน ครจะใสหวขอยอยของ

แตละกลม 3.3 การแบงปน (sharing) ครอาจน าค าถาม หรอกลมความคดของเดกมาพดคยในระหวางเพอนครและมการจดหวขอยอยโดยอาจมการเพมเตมในบางหวขอทครเหนวาจ าเปนส าหรบเดก 3.4 การสรางหลกสตรใยแมงมม คอการน าความคดของครและเดกรวมตลอดถงหนวยการมาสรางหลกสตรใยแมงมม จะเหนไดวา การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไดมการด าเนนการมาเปนเวลานบสบปตงแตป พ.ศ.2542 เปนตนมา ขอก าหนดในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ทระบวา

ใหส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท าหนาทในการจดท าหลกสตรแกนกลางในทกระดบ เพอความเปนไทย ความเปนพลเมองดของชาต และการแระกอบอาชพตลอดจนเพอการศกษา ทงนสาระดงกลาวเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน การพฒนาหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย ควรเปนหลกสตรทยดหยนได และตอบสนองตอความตองการของเดกแตละคน โดยสงส าคญในการพฒนาหลกสตรอยทความสามารถของครในการบรณาการความความสนใจของเดก ความรเกยวกบการพฒนาเดก และปรชญาทางการศกษาปฐมวย หลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการไวดงน 1. ความเหมาะสมของอาย (age appropriateness) สงทส าคญประการแรกทครควรใหความส าคญ คอ อายของเดกในชนเรยน ถาในชนเรยนมเดกทอายไลเลยกนเรยนดวยกนยอมมความตองการแตกตางจากชนเรยนทมเดกตางอายเรยนรวมกน ดว ยเหตน การวางแผนหลกสตรควรมความเหมาะสมกบระดบพฒนาการของแตละชวงอาย และประกอบดวยกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลายสอดคลองกบ (นฎชฎา ภทรพฤฒานนท ,2549) ไดศกษาวธการจดการเรยนการสอนแบบ

คละอายของครในสถานพฒนาเดกปฐมวย ส านกอนามย กรงเทพมหานคร ประกอบดวย การจดกจกรรมการเรยนการสอน การควบคมชนเรยน และการสงเสรมเดกรายบคคล และเพอเปรยบเทยบวธการจดการเรยนการสอนแบบคละอาย จ าแนกตามวฒการศกษา ประสบการณท างานและจ านวนเดกทรบผดชอบของคร การจดการเรยนการสอนแบบคละอายของครในสถานพฒนาเดกปฐมวยโดยรวมจะเนนสงเสรมเดกรายบคคลเปนอนดบแรก รองลงมาเปนการควบคมชนเรยน และการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ

4

คละอายมการปฏบตต าสด ใชวธการจดการเรยนการสอน การควบคมชนเรยน และการสงเสรมเดกรายบคคล จ าแนกตามวฒการศกษา ประสบการณท างาน 2. ความเหมาะสมของเดกแตละชวงวย ( individual appropriateness) ถงแมวารปแบบ

การเจรญเตบโตของเดกจะมความคลายคลงกน แตชวงเวลาในการพฒนาของเดกแตละคนมความแตกตางกน ดงนน ในการวางแผนหลกสตร การเรยนการสอนส าหรบเดก ครจ าเปนตองศกษาความสนใจ ความสามารถ และภมหลงของเดก ครควรก าหนดเปาหมาย และวตถประสงคส าหรบเดกแตละคน

3. ครอบครวและวฒนธรรม การวางแผนหลกสตร การเรยนการสอนควรค านงถงความแตกตางระหวางครอบครว และวฒนธรรมของเดก ขณะเดยวกน กควรสงเสรมการมสวนรวมของครอบครวใน

การจดการเรยนรของเดกใหมากทสดสอดคลองกบ (จตรา วเชยร, 2551) ไดศกษาลกษณะโปรแกรมการศกษาปฐมวยทผปกครองตองการ โดยจ าแนกตามอาย อาชพ ระดบการศกษาและรายได กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนผปกตรองเดกปฐมวยจ านวน 300 คน จากโรงเรยนสงกดส านกงานการศกษาขนพนฐาน โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครและรงเรยนเอกชน พบวา ลกษณะโปรแกรมการศกษาปฐมวยทผปกครองตองการมากทสด คอ ใหเดกมสขภาพจตดและมความสข สามารถอยรวมกบผ อนไดอยางมความสขและเดกสามารถชวยเหลอตนเองได สาระการเรยนร ผปกครองตองการใหเดกเรยนร มารยาทความเปนไทย สรางนสยการรบประทานอาหารทด วธการจดการเรยนการสอน ผปกครองตองการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบเปดโอกาสใหเดกคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน กจกรรมเสรมโปรแกรม ผปกครองตองการการสอนภาษาตางประเทศ ดวยเจาของภาษา และควรมกจกรรมสรางเสรมความพรอมทกษะพนฐานทางคณตศาสตรส าหรบเดก 4. คานยมของคร (Teacher values) คานยมของคร หรอสงครใหคณคาจะสงผลทงทางตรงและทางออมตอการวางแผนหลกสตร การเรยนการสอน ดงนน ครจงควรตรวจสอบความสนใจ ความเชอ คานยม และปรชญาการศกษาของตนอยางสม าเสมอ และตอเนอง การวางแผนและพฒนาหลกสตรทเหมาะสมกบพฒนาการ ดงน 1. หลกสตรควรมพนฐานทางดานทฤษฎซงสอดคลองกบความคดเหนทางวชาการและงานวจยดานการศกษาปฐมวยในสวนทเกยวของกบการเรยนรของเดก 2. เนอหาและหลกสตรควรมงเนนทวตถประสงคระยะยาว อนไดแก การพฒนาเดกทง 4ดาน คอ ดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา และภาษา ขณะเดยวกนกควรมงเตรยมเดกใหเปนพลเมองดในสงคมประชาธปไตย 3. หลกสตรควรประกอบดวยพฒนาการดานความร และความเขาใจในการบวนการทกษะ รวมตลอดถงทศนคต 4. หลกสตรควรประกอบดวยเนอหาอยางกวางๆ ซงสมพนธและมความหมายตอตวเดก 5. วตถประสงค หรอจดมงหมายของหลกสตรควรมพนฐานอยบนความจรงและเหมาะสมกบกลมเดกทจะใชหลกสตรนนๆ

5

6. เนอหาของหลกสตรควรสะทอนความตองการ และความสนใจของเดกแตละคนในกลม ขณะเดยวกน หลกสตรควรครอบคลมประสบการณการเรยนรอยางกวางๆ สอการสอน เทคนคการสอนเพอสนองความแตกตางระหวางบคคลของเดกทงในเรองประสบการณ ความพรอม และวธการเรยนร แบบตางๆ 7. หลกสตรควรค านงถงความแตกตางดานวฒนธรรม และเอกลกษณสวนบคคลของเดก รวมตลอดถงเสรมความสมพนธอนดระหวางโรงเรยนและครอบครว 8. การพฒนาหลกสตรควรมพนฐานบนสงทเดกร หรอสามารถท าไดเพอใหเดกเกดความมนใจในการเรยนรของตน และสามารถพฒนาทกษะ และความคดรวบยอดใหมๆได 9. หลกสตรควรวางกรอบความคดส าหรบเดกเพอวาเดกจะไดพฒนาสตปญญาไปในทศทางทซบซอนยงขน 10. หลกสตรควรยดหยนไดโดยผสอนสามารถสอนแบบหนวยการเรยน ขณะเดยวกนกสามารถบรณาการเนอหาตางๆเขาดวยกน สรปไดวา หลกสตรทเหมาะสมกบการพฒนาการเดกมลกษณะส าคญคอ ค านงถงความเหมาะสมของอายของเดก ความแตกตางระหวางครอบครว และวฒนธรรมของเดก ความสนใจ ความเชอ คานยม และปรชญาการศกษา น าสภาพทเปนปญหา จดเดน เอกลกษณของชมชน ศลปวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ตลอดจนคณลกษณะทพงประสงคของเดกปฐมวยมาก าหนดเปนวตถประสงคหลกสตรและก าหนดสาระการเรยนร สกระบวนการจดการเรยนรซงจะตองอยบนพนฐานของหลกสตรแกนกลาง กลาวคอตองยดหลกสตรแกนกลางเปนหลกของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาสาระและกระบวนการเรยนรห รอกระบวนการจดประสบการณทจดใหกบเดก จะเกดจากการมสวนรวมระหวางสถานศกษากบชมชนประสบการณการเรยนรใหกบเดกทจดไวในหลกสตรนนจะตองสอดคลองตามความถนดและความสนใจของเดกปฐมวย

กระบวนการสรางหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษาไดเสนอกระบวนการสรางหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย ดงน เตมสร เนาวรงส, (2540:138-139) ส าหรบกระบวนการพฒนาโปรแกรมการศกษาปฐมวย มล าดบขน ดงน ขนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานของชมชนหรอสงคม ขอมลพนฐานเหลาน ดงน 1.1 ขอมลดานความตองการดานการศกษาระดบปฐมวยศกษาของชมชนวาตองการใหมการจดการศกษาในระดบปฐมวยในกลมใด เชน ระดบอาย 3-6 ป หรอ 4-6 ป หรอ 5-6 ป และลกษณะทชมชนตองการใหเดกปฐมวยในชมชนไดรบการพฒนาวาตองการใหเดกพฒนาในลกษณะใดจงสอดคลองกบทศทางทชมชนตองการ 1.2 ขอมลดานสงคมของชมชน รวมถงสภาพดานความเปนอยวถชวต ลกษณะสภาพทองถนของชมชน สภาพทางดานวฒนธรรมของชมชน อาจรวมถงสภาพปญหาดานสงคมของชมชนดวย

6

เพราะสภาพปญหาทปรากฏจะอยเปนภาพสะทอนถงความจ าเปนทตองพฒนาโปรแกรมการศกษาใหเหมาะสมกบเดกเพอน าไปสการแกไขปญหาดงกลาวดวย 1.3 ขอมลดานสภาพทางเศรษฐกจของชมชน การพฒนาโปรแกรมการศกษาจะตองมขอมลทางดานเศรษฐกจของชมชนมารวมประกอบพจารณาดวย จะน ามาสการพฒนาโปรแกรมในรปแบบทพอเหมาะทางเศรษฐกจ การหาแหลงสนบสนนเพอการจดกจกรรมใหสอดคลองกบโปรแกรมการศกษา 1.4 ขอมลทางดานนโยบายทางการศกษาของรฐทมความตองการเกยวกบการจดการศกษาปฐมวยศกษาและเปาหมายของรฐ โดยเฉพาะเปาหมายหลกของการพฒนาโปรแกรมการศกษา เมอเดกเขาสการใชโปรแกรมนแลวจะมคณลกษณะตามทก าหนดไวในนโยบายของรฐ ขนท 2 การวเคราะหหลกสตรระดบปฐมวยทก าหนดใหใช เนองจากมหลายหนวยงานทไดก าหนดหลกสตรการศกษาปฐมวยใหใชในสถานปฐมวยในหลายๆหนวยงาน จะเหนไดวาหลกสตรทก าหนดไวเปนหลกสตรกลาง หรอหลกสตรระดบชาตนนเปนการพฒนาขนมาโดยคณะกรรมการพฒนาหลกสตรในระดบชาต และไดระบไววาหลกสตรทเกดขนมาน จะน าไปใชควรมคณะกรรมการหลกสตรในระดบทองถนและในระดบโรงเรยน จงสามารถปรบหลกสตรไปเปนโปรแกรมการศกษาทเหมาะสมกบสภาพความตองการ ความจ าเปน และความเหมาะสมในชมชนได ขนท 3 การก าหนดจดมงหมายของโปรแกรมการศกษาระดบปฐมวย ในหลกสตรหรอแนวการจดประสบการณโดยทวไปจะระบถงจดมงหมายของหลกสตรไววาตองการใหผเรยนเกดบคลกภาพเชนไร หรอไดประโยชนในดานการพฒนาตนเองอยางไร น าหลกสตรดงกลาวมาใชเปนแนวทางในการก าหนดจดมงหมายตามความตองการของชมชนหรอทองถนนนๆ พฒนา ชชพงศ, (2541:44) ไดเสนอกระบวนการพฒนาหลกสตรซงมขนตอน ดงน ขนตอนท 1 ส ารวจปญหา ความตองการ และความจ าเปนตางๆของสงคม ขนตอนท 2 ก าหนดจดมงหมายของหลกสตร ขนตอนท 3 คดเลอกเนอหาทน ามาสอน ขนตอนท 4 จดเรยงล าดบเนอหา ขนตอนท 5 คดเลอกประสบการณ/กจกรรม ขนตอนท 6 จดเรยงล าดบประสบการณ/กจกรรม ขนตอนท 7 ก าหนดวธการประเมนผล และแนวปฏบต สรปไดวา กระบวนการสรางหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย เปนกระบวนการสรางหลกสตรเพอท าใหเดกปฐมวยไดรบพฒนาการตามวยทสอดคลองตามความตองการของผปกครอง และชมชน โดยใชกระบวนการพฒนาโปรแกรมการศกษาปฐมวย

7

การเตรยมความพรอมของบคลากรภายในสถานศกษาปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงการเตรยมความพรอมของบคคลากรภายในสถานศกษา ดงน กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, (2560:42) กลาวถง การสรางความเขาใจใหแก บคลากรทเกยวของ ซงประกอบดวย คณะกรรมการสถานศกษา ผบรหาร ครผสอน เดกปฐมวย ผปกครอง ชมชน

ดวยการประชมชแจง ท าความเขาใจและเหนความส าคญ น าสภาพปญหา ความตองการ ขอมลพนฐานเกยวกบ ตวเดก ครอบครว ชมชนจดท าแผนพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ทกสวนทเกยวของตองรวมมอกนจดท าและบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวยโดยศกษาเอกสารหลกสตรและคมอการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงน 1. เตรยมความพรอมของคณะกรรมการสถานศกษา

ถวล อรญเวศ (2560) กลาววา กรรมการสถานศกษาเปนรปแบบการบรหารสถานศกษาแบบมสวนรวมเพอใหทกภาคสวนเขามามบทบาทในการจดการศกษาขนพนฐาน เพราะกรรมการมาจากหลายภาคสวนทงจากผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกา ผแทนพระภกษสงฆ และผแทนองคกรชมชน และจากผทรงคณวฒ โรงเรยนมนกเรยนไมเกน 300 คน มกรรมการสถานศกษา ได 9 คน และโรงเรยนมนกเรยนเกน 300 คน มกรรมการสถานศกษาได 15 คนฉะนน การจดการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน จะประสบผลส าเรจมากนอยเพยงใดคณะกรรมการสถานศกษากมสวนส าคญในการทจะขบเคลอนและผลกดน จงฝากใหผเปนกรรมการสถานศกษา ไดท าหนาทตามบทบาทของตนใหมากทสดเทาทจะท าไดเมอทกฝายท าหนาทของตนดแลว คณภาพการศกษาของโรงเรยนขนอยกบปจจยหลก คอคณะกรรมการสถานศกษา ผบรหาร คร นกเรยน และปจจยสนบสนนคอผปกครอง หมบาน วด และชมชน ดงแสดงรปภาพท1.1 การประชมคณะกรรมการสถานศกษา

รปภาพท 1.1 การประชมคณะกรรมการสถานศกษา

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

8

2. เตรยมความพรอมของผบรหาร ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต เลม 116 ตอนท 74 ก [เขาถงวนท 28 มถนายน 2560] ไดบญญตไว 2 ความหมาย ดงน “ผบรหารสถานศกษา” หมายความวา บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารสถานศกษาแตละแหงของรฐและเอกชน “ผบรหารการศกษา” หมายความวา บคลากรวชาชพทรบผดชอบการบรหารการศกษานอกสถานศกษาตงแตระดบเขตพนทการศกษาขนไป จากความหมายตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต อธบายเพมเตมไดดงน เตรยมความพรอมของผบรหารสถานศกษาในยคปฏรปการศกษากาวสโลกการศกษาในศตวรรษท21 ควรมแนวทางการเตรยมความพรอมของผบรหาร การจดกระบวนในการท าโรงเรยนใหมคณภาพตามหลกวชาการ มวธการ การใชกระบวนการ ตลอดจนเทคนคในการจดท าโครงสรางการบรหาร การศกษา โดยยดหลกของการ มเอกภาพเชงนโยบาย หลากหลาย ในการปฏบต โดยเนนระบบการกระจายอ านาจ และการยดหลกการมสวนรวม ของทองถนเปนส าคญ ภายใตรปแบบการเปลยนแปลงทางการศกษา ในยคของการบรหารจดการศกษาไทยในปจจบน ทามกลาง กระแส แหงความเปน โลกาภวฒน เพอการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงแสดงรปภาพท1.2 การประชมผบรหารภายในสถานศกษา ดงน

รปภาพท 1.2 การประชมผบรหารภายในสถานศกษา

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

9

3. เตรยมความพรอมของครผสอน

ธรศกด อครบวร (2541: 4) กลาววา ครในปจจบนนแตกตางจากอดต เปนการเปลยนแปลงทเปนไปตามกฎธรรมชาต ในอดต ค าวาครเปนต าแหนงหนาทหรอเปนบคคลทไดรบการยกยองอยางสงในสงคมและการด าเนนชวต ดงจะเหนไดจากส านวนไทยตางๆ เชน ศษยมคร ฝมอชนคร หรอพอคร แมคร ค าเหลานคอยๆ เลอนหายไปจากสงคมไทย ในปจจบนนค าวาครจงคอนขางจะหมายถง อาชพประการหนงในสงคมมากกวาจะหมายถงบคคล หรออาชพของบคคลซงยกยองกนวาเปนปชนยบคคล จากธรศกด อครบวร (2541: 4) อธบายเพมเตมไดดงน เตรยมความพรอมของครผสอนครนอกจากเปนแบบอยางทดแลวครในยคศตวรรษท 21 ควรเตรยมความพรอมปรบวธการ กระบวนการเรยนการสอนใหทนโลกของเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารททนสมยมความกาวหนา และสามารถเขาถงขอมลขาวสารไดมากและรวดเรวขน ครควรมการน าเอาคอมพวเตอรพกพาเขามาสบคนความรในชนเรยน เพอคนหาค าตอบใหกบผเรยน เมอผเรยนถามค าถามเกยวกบเรองทครก าลงสอน หรอน าขอมลเหลานนมาพดคย โดยทครตอบไมได หรอไมเคยรมากอนครจงตองพรอมทจะปรบตวและพฒนาตนเองใหทนยคทเปลยนไป และตองไมขาดความกระตอรอรนทจะพฒนาทกษะและวทยาการใหทนสมย เพอใหเกดการเรยนรเทคนควธการเรยนการสอนแบบใหมๆ ทมประสทธภาพ ท าใหไดเดกมคณลกษณะอนพงประสงคตามทสงคมไทยและสงคมโลกตองการ เปนการเตรยมความพรอมของครเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงแสดงรปภาพท 1.3 การประชมกลมยอยของครผสอนเดกปฐมวย

รปภาพท 1.3 การประชมกลมยอยของครผสอนเดกปฐมวย

(ทมา : โรงเรยนบานบงหมากลาน ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

10

นอกจากการเตรยมความพรอมดงทกลาวมาขางตนครผสอน สะทอนคด ทบทวนและน าปญหาทพบจากการท ากจกรรมการเรยนการสอนทผานมา ปญหาจากตวครผสอนเอง ขอเสนอแนะจากการเขามสวนรวมของผปกครองในการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ขอเสนอแนะดงกลาวสามารถน ามาเปนขอมลในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตอไป ดงแสดงรปภาพท 1.4 การจดประสบการณ เลานทานโดยการมสวนรวมของผปกครองและรปภาพท1.5 การสบสานภมปญญาชาวบานในกจกรรมสรางสรรค ดงน

รปภาพท 1.4 การจดประสบการณเลานทานโดยการมสวนรวมของผปกครอง (ทมา : โครงการมดคนไฟอาสาพฒนาหลกสตรสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย)

รปภาพท 1.5 การสบสานภมปญญาชาวบานในกจกรรมสรางสรรค (ทมา : โครงการมดคนไฟอาสาพฒนาหลกสตรสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย)

11

4. เตรยมความพรอมของเดกปฐมวย

ณฐนนท วงศประจนทร (2547 :56-57) กลาววา การเตรยมความพรอมส าหรบเดก ความพรอมเปนสภาวะทางดานรางกายหรอจตใจทมอยในตวบคคล ซงเปนสงจ าเปนส าหรบการเรยน ถาปราศจากความพรอมบคคลนนอาจจะไมเรยนร หากเกดการเรยนรกจะเปนไปอยางผวเผน ความพรอมเปนสภาวะทมความสลบซบซอนมากทงนขนอยกบแรงจงใจและประสบการณเดม การเตรยมความพรอมของเดกปฐมวยจงเปนการเตรยมเดกเพอเตรยมรบสงใหมโดยสะทอนเรองราวจากประสบการณเดมทเกดขนผานการเลาประสบการณหรอเรองราวเกยวกบความตองการ ความเพยงพอ โดยเดกสามารถสอสารออกมาทางการพด การเลา การตอบค าถามและการวาดภาพประกอบได ดงแสดงรปภาพท 1.6 การสมภาษณความตองการของเดกและรปภาพท 1.7 การวาดภาพความตองการของเดก ดงน

รปภาพท 1.6 การสมภาษณความตองการของเดก

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

12

รปภาพท 1.7 การวาดภาพความตองการของเดก

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

5. เตรยมความพรอมของผปกครอง องคการยนเซฟ (2560:3) กลาววา ครวเรอนทร ารวยจะมแนวโนมทพอและแมรวมทากจกรรมทสงเสรมการเรยนรกบลกมากกวาครวเรอนทยากจน ดงแสดงตารางท 1.1 แนวโนมการสสวนรวมของ พอแม ดงน ตารางท 1.1 แนวโนมการมสวนรวมของพอแม

ฐานะทางสงคม การมสวนรวม แม พอ

ครวเรอนยากจนมาก 45.6% 24.7% ครวเรอนร ารวยมาก 87.1% 51.9%

(ทมา : องคการยนเซฟ, 2560:3) [Online].Available:https://www.unicef.org/thailand/tha/Thailand_MICS_Fact_Sheet_TH.pdf [เขาถงวนท 28 มถนายน 2560])

องคการยนเซฟ,(2560:9) กลาววา พอมสวนรวมในการทากจกรรมสงเสรมการเรยนรกบลก นอยกวาแมอยางชดเจน และพอแมทอาศยอยในเขต เทศบาลมสวนรวมในการทากจกรรมสงเสรม

การเรยนร กบลกมากกวาพอแมทอาศยอยนอกเขตเทศบาล ดงแสดงตารางท 1.2 ผลส ารวจคณภาพ

การเลยงดเดก ดงน

13

ตารางท 1.2 ผลส ารวจคณภาพการเลยงดเดก

เขตพนท การมสวนรวม แม พอ

ในเขตเทศบาล 56..3% 31.8% นอกเขตเทศบาล 72.1% 37.1%

(ทมา : องคการยนเซฟ, 2560:9) [Online].Available:https://www.unicef.org/thailand/tha/Thailand_MICS_Fact_Sheet_TH.pdf [เขาถงวนท 28 มถนายน 2560]) จากองคการยนเซฟ อธบายเพมเตมไดดงน การเตรยมความพรอมของผปกครอง เปนการเตรยมพรอมเรองของการใหความรความเขาใจเกยวกบการพฒนาเดกปฐมวยตามหลกสตรแกนกลางและหลกสตรสถานศกษาปฐมวยก าหนด การสงเสรมพฒนาการเดกตองมผปกครองมสวนรวม เชนการเขารวมกจกรรมตางๆกบเดกในสถานศกษาหรอกจกรรมในหองเรยน ผปกครองทไมสามารถเขารวมกจกรรมดงทกลาวมาได เนองจากตองไปประกอบอาชพ การใหความรวมมอของผปกครอง สามารถสอบถามสมภาษณเกยวกบความพงพอใจในการจดการศกษาใหกบเดกเพอขอค าแนะน า หรอขอเสนอแนะ หรอปญหาทพบ เนองจาก ผปกครองบางครอบครวขาดการไดรบการศกษา ไมมความรในการอบรมสงสอนลก เลยงลกตามใจ เลยงแบบปลอยปะละเลย เวลาลกท าผดไมไดวากลาวตกเตอน หรอตกเตอนกจะใชวธการทรนแรงกบลก ความตองการของผปกครองสวนใหญตองการใหลกทก าลงเรยนชนอนบาลอานออกเขยนไดเหมอนเดกประถมศกษา ขอมลดงกลาวสามารถน ามาพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไดเปนอยางด ดงแสดงรปภาพท 1.8 การสมภาษณผปกครองเดกปฐมวย ดงน

14

รปภาพท 1.8 การสมภาษณผปกครองเดกปฐมวย

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

6. เตรยมความพรอมของชมชน

ชมชนถอวามสวนส าคญในการพฒนาเดกปฐมวยอยางยง เนองจากชมชนเปนแหลงเกดของประเพณ วฒนธรรม การกนอย แหลงเรยนรและภมปญญาทองถน ดงนนการเตรยมพรอมของชมชนเปนการประชาสมพนธใหขอมลขาวสารเกยวกบแนวทางการพฒนาเดกปฐมวยโดยชมชนมสวนรวมในการพฒนาเดก เชน ชมชนเกษตรกร เลยงสตว เปนแหลงเรยนรนอกหองเรยนใหกบเดกปฐมวยไดเปดหนาตางแหงโอกาสเรยนรอยางหลากหลายตามวถบรบทชมชนของตนเองเปนการสบสานอาชพ อนรกษ ซงวฒนธรรมทองถนสบตอไป ดงแสดงรปภาพท 1.9 แหลงเรยนรในชมชน ดงน

15

รปภาพท 1.9 แหลงเรยนรในชมชน

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

การเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงการเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย ดงน 1. เตรยมความพรอมการวางแผนเพอจดสภาพแวดลอม

กอรดอนและวลเลยมส-บราวน (Gordon,A.M.,& Williams-Browne,K,1995:263) กลาววา การวางแผนเพอจดสภาพแวดลอมควรค านงถง บคคลทอยในสภาพแวดลอมและสขภาพอนามยและ

ความปลอดภยในสภาพแวดลอม การจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกควรใหความสะดวกสบาย มของเลนหลายชนดเหมาะสมตามจ านวนและอายของเดก ในสวนของการจดสภาพแวดลอมส าหรบคร ครตองการพนทเพยงพอเพอสรางสรรคและอปกรณประกอบการสอนหลากหลาย ผปกครองทน าบตรหลานมาเรยนในสถานศกษายอมตองการความสะดวกสบาย มพนทจอดรถ มหองอ านวยความสะดวกตางๆ ดานสขอนามยและความปลอดภยถอเปนปจจยส าคญเปนพนฐานในการพฒนาเดก ดงแสดงตารางท 1.3 การวางแผนเพอจดสภาพแวดลอม ดงน

16

ตารางท 1.3 การวางแผนเพอจดสภาพแวดลอม

สงทควรค านง ขอควรค านง

1. บคคลทอยในสภาพแวดลอม

1. เดก ดวยบคลกภาพและความแตกตางระหวางบคคล สภาพแวดลอมทจดใหเดกจงควรใหความสะดวกสบาย มการจดของเลนหลายชนด ขนาดโตะ เกาอ วสดอปกรณการเรยนตางๆในชนเรยนควรมจดมงหมายเพอพฒนาทกษะการแกปญหา การมปฏสมพนธ การสนทนาพดคยและการอภปรายในชนเรยน

2. คร จ าเปนตองมสออปกรณในการสรางสรรคงานเพออ านวยความสะดวกในการท างานหรอเกบอปกรณการสอน เชน โตะ เกาอ ตใสของ และบรรยากาศในชนเรยนทสะอาดและปลอดภย

3. พอแม หรอผปกครอง การเปดโอกาสใหผปกครองเยยมชมสถานทภายในโรงเรยน เชน หองเรยน หองสงเสรมทกษะ ลานกจกรรม หองสมดตลอดจน

โรงอาหารและทส าคญคอมทจอดรถเพยงพอ

2. สขภาพอนามยและความปลอดภยในสภาพแวดลอม

1. ดานการดแลดานสขภาพอนามยของเดก เชน การรกษาความสะอาด การระบายอากาศ การปองกนโรคตดตอ และโภชนาการ

2. การดแลดานความปลอดภย เชน พนทหองน าควรแหง มทครอบปลกไฟมดชด เครองเลนปนปายทกชนดอยในสภาพด ไมช ารด ภายในหองเรยน

มสญญาณเตอนภย

(ทมา : คะนง สายแกว, 2555:284-288) องคการอนามยโลก ฉบบภาษาไทย (2556 :11) กลาวถงการดแลเดกและการจดการศกษาปฐมวย ครอบคลมกจกรรมและการดแลเดกอยภายใต องคประกอบดานสขภาพ มงเนนเรองการจดการศกษาใหแกเดกปฐมวย กจกรรมเปนส าคญเพราะการศกษาในระดบนจะมอทธพลตอพฒนาการของเดก สมองมนษยจะเตบโตอยางรวดเรวในชวงสามปแรกของชวตและหากสมองไดรบการกระตนไมเพยงพอในชวงเวลานกอาจท าใหมพฒนาการทลาชา ในชวงปแรกๆของชวตจงถอเปนการเปด “หนาตางแหงโอกาส” ส าคญส าหรบการวางรากฐานเพอการพฒนาทกษะภาษา สงคม การคดและดานการเคลอนไหว การศกษาปฐมวยจงเปนเสมอนการหวานเมลดพนธแหงสงคมและสงแวดลอมทด ทคนทกกลมสามารถอยรวมกนได เพราะการศกษา ในชวงวยดงกลาวเปนระดบทเดกทพการและปกตสามารถเรยน เลนและเตบโตไปพรอมกน คะนง สายแกว (2555:284-288) กลาววา การวางแผนเพอจดสภาพแวดลอมควรค านงถงกจวตรประจ าวนเปนองคประกอบส าคญทจะสงผลตอการจดสภาพแวดลอมทดส าหรบเดกปฐมวยในการวางแผนการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการพนฐานของเดก การดแลสขภาพ

17

อนามยและความปลอดภยของเดกถอเปนปจจยส าคญมาก ครผดแลจงควรตรวจสอบ ดแลความปลอดภยใหกบเดกอยางทวถง 2. เตรยมความพรอมดานงบประมาณเพอจดสภาพแวดลอม

สมาน อศวภม (2551:327) กลาววา กระบวนการงบประมาณประกอบดวย 1) การวางแผนซงเปนการวางแผนระยะปานกลางหรอระยะยาว 2) การวางแผนคาใชจายเปนการจดสรรเงนทจะใชด าเนนกจกรรมตามทวางแผนไว 3) การอนมตงบประมาณ เปนน าเสนอแผนคาใชจายเพอพจารณาอนมตแผน 4) การบรหารงบประมาณเปนบรหารงบใหเปนไปตามแผนอยางมประสทธภาพ 5) การประเมนผลงบประมาณเปนการพจารณาคาใชจายความคมทนตามแผนทด าเนนการ เจรญศร พนป,จ ารส นองมาก (2555:11-(26)) กลาววาการด าเนนการบรหารงบประมาณของสถานศกษาปฐมวยตองครอบคลมภารกจ 3 สวน ไดแก การวางแผนงบประมาณ การพสดในสถานศกษาและการเงนในสถานศกษา ดงน 1. การวางแผนงบประมาณ เปนการจดท าแผนปฏบตการ การอนมตคาใชจายการโอน การรายงานการเบกจายการตรวจสอบตดตามการปรบปรงงบประมาณ 2. การพสดในสถานศกษา เปนการจดซอการจดจาง การจดท าเอง การเชา การจางทปรกษาการออกแบบ การควบคม การจดท าบญช การจ าหนาย 3. การเงนในสถานศกษาเปนการรบเงน การเกบรกษาเงน การเบกจายเงนและการท าบญชการเงน 3. เตรยมความพรอมการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย

เกสตวคก (Gestwicki,1999) กลาววา การจดศนยการเรยนรจะชวยใหเดกไดรบประสบการณเรยนรอยางมความหมาย เดกไดรบประสบการณตรง เดกมปฏสมพนธกบสอการเรยนร เยาวพา เดชะคปต (2542:134) กลาววา การจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยโดยสวนมากวสดอปกรณทเปดกวางมกกอใหเกดแนวความคดใหมและสรางความสนใจในการท างานใหกบเดก

ไดด อปกรณดงกลาวจะทาทายความสามารถใหเดกสนกสนานและสนองตอความตองการในการเลน ในการเลอกอปกรณควรค านงถงความสมดลของความเปดกวางและความปดใหมสดสวนพอๆ กนสอดคลองกบพนทและความตองการของเดก

วฒนา ปญญฤทธ,(2542:57) กลาววา สภาพแวดลอมเกยวของกบการด าเนนชวตและ

การท ากจกรรมตางๆในสถานศกษาเดกทสอดคลองกบธรรมชาตของเดกและสอดคลองกบเปาหมายทางการศกษาปฐมวย สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546:74) ไดกลาวถง การสรางบรรยากาศการเรยนรใหเกดการเรยนรอยางมความสขส าหรบเดกปฐมวย ดงน 1. สภาพแวดลอมทางกายภาพ ควรจดบรรยากาศภายในและภายนอก สะอาด สะดวก ปลอดภย รมรน มเพยงพอเหมาะสมกบวยและพฒนาการของเดก

18

2. บรรยากาศในการเรยนร ควรจดมความสมพนธทดระหวางเดกกบเดกและเดกกบผใหญ สรางความรสกของการเปนอนหนงอนเดยวกนภายใตบรรยากาศอบอน น าวฒนธรรมและภาษาของเดกมาเปนสวนหนงของกจกรรมการเรยนร เดกไดวางแผนและเลอกท ากจกรรมทเหมาะสมกบความสามารถและความสนใจของตนเอง คะนง สายแกว (2555:290) กลาววา การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมส าหรบเดกปฐมวยโดยสวนใหญจะประกอบดวยความสมดลขององคประกอบตางๆ ทงนควรค านงถงความสมพนธกบอาย พฒนาการ ความสนใจและความตองการของเดก รวมถงวตถประสงคของการจดหลกสตรส าหรบเดกปฐมวยเปนส าคญ

ศรศกด สนทรไชย (2559:1-(7)) กลาววา สภาพแวดลอมมความส าคญตอเดกปฐมวยเรมตงแตแรกเกดไปจนถงวยทเรมเขาสสถานศกษา ซงพอแม ผปกครอง พเลยง ตลอดจนผเกยวของตองใหความสนใจ นพวรรณ ศรวงคพานช นายแพทยเชยวชาญ สถาบนราชานกล (2560) กลาวถงวธการสรางสขใหเดกปฐมวยการสรางความสขใหกบเดกปฐมวยนน นอกจากการใหเดกไดนอนหลบพกผอนอยางเพยงพอและ อบรมสงสอน ใหการดแลทเหมาะสมแลวพอแม ผเลยงดยงสามารถท าได ดงน 1. ดแลใหเดกไดรบสารอาหารครบถวนและมประโยชน 2. สมผส กอดและพดคยกบเดกดวยความรกและความเอาใจใส 3. จดประสบการณ สงแวดลอมทสงเสรมการเรยนร เพอใหเดกไดมโอกาสเรยนรในดานตางๆตามชวงวย โดยผานประสาทสมผสทงหา เชน การอานหนงสอ เลานทานกบเดก ท ากจกรรมศลปะ เลนดนตร เลนกลางแจงหรอเลนกฬาเพอใหเดกไดออกก าลง เคลอนไหวรางกาย เปนตน 4. ลดหรอไมสรางความเครยดใหกบเดก เชน การเลยงดอยางเขมงวด บงคบใหท าในสงทเดกไมชอบ ดวา ลงโทษอยางรนแรง ท าใหเดกรสกกลว วตกกงวล และไมมความสข จงกลาวไดวาการเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย จะแยกเปนหวขอยอยๆตามล าดบดงทกลาวมาขางตน การเตรยมความพรอมของบคคลในสถานศกษายงเปนปจจยส าคญ ดงน 1. การเตรยมความพรอมของครผสอนเปนการเตรยมครดวยการใหครประเมนตนเองในเรองของความเพยงพอ ความตองการในการจดสงแวดลอม จะดวยวธการน าเสนอขอคดเหนในทประชมกลม หรอวธการสงเปนเอกสารรายงานความตองการและวธอนๆ ดงแสดงภาพท ครประเมนตนเองในเรองของความเพยงพอ ความตองการในการจดสงแวดลอม

2. การเตรยมความพรอมของเดกปฐมวยเปนการเกบขอมลจากเดกของแตละหองเรยนส ารวจความตองการ ความเพยงพอของสอหรออปกรณในการเลน การเกบขอมลสามารถท าไดดวยวธการ

ส าภาษณ การแสดงความคดเหน หรอการวาดภาพประกอบ 3. การเตรยมความพรอมของผปกครองเปนการขอขอมลความตองการเพอปรบเปลยน ความเหมาะสมและการน าไปใชประโยชนกบคร นกเรยนและผปกครอง

19

ในการเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวยควรจดประชมผมสวนเกยวของกบการพฒนาเดกปฐมวย อาจจดรแบบการประชมแบบเปนทางการหรอการประชมกลมยอยเพอใหผมสวนรวมไดพบปะแลกเปลยนประสบการณซงกนและกนเปนการสานสมพนธระวางบานกบสถานศกษาไดอกหนงวธตลอดจนเกดกลมผปกครองเครอขายภายในสถานศกษา ดงแสดงรปภาพท 1.10เครอขายผปกครองโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน ดงน

รปภาพท 1.10 เครอขายผปกครองโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน (ทมา : อบรมเชงปฏบตการเดกยมกวาง วนท14 กนยายน พ.ศ. 2560)

งานวจยทเกยวของกบการเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวย

สมหญง แยมยม,สมาน อศวภม. (2558:บทคดยอ) ไดศกษา การศกษาการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทประชาคมอาเซยนของโรงเรยนประถมศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต5 การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทประชาคมอาเซยนของสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5 เพอเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครตอการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทอาเซยน โดยจ าแนกตาม เพศ ต าแหนง ระดบการศกษา ประสบการณในการท างาน และขนาดของ สถานศกษา และเพอศกษาขอเสนอแนะเกยวกบการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทอาเซยนในสถานศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5 กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนขาราชการครในโรงเรยนประถมศกษาสงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาอบลราชธานเขต 5 จ านวนทงสน 496 คน จาก 256 โรงเรยน

20

จ าแนกเปน ผบรหาร จ านวน 155 คน และคร 341 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตารางส าเรจรปของKrejcie And Morgan ไดมาโดยการสมแบบแบงชนภม (stratify random sampling) โดยใชขนาดของโรงเรยนเปนชนภมในการสม เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม มคาความเชอมนทงฉบบเทากบ .98 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคา t และ Fผลการวจยพบวา 1) ขาราชการครมความคดเหนตอการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทประชาคมอาเซยนของโรงเรยนประถมศกษาในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 5 โดยภาพรวมอยในระดบมาก 2) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของขาราชการครตอการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทอาเซยน พบวา ความคดเหนตอการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษาในบรบทอาเซยนในขาราชการครทมเพศตางกน ต าแหนงตางกน และประสบการณในการท างานตางกน มความคดเหน ไมแตกตางกน ขาราชการครทมระดบการศกษาตางกนมความคดเหนโดยภาพรวมและรายดานของระดบการศกษาแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 และขาราชการครทประจ าในโรงเรยนทมขนาดตางกน มความคดเหนโดยภาพรวมไมแตกตางกน เมอพจารณารายคในแตละดาน พบวา คณภาพผเรยนดานทกษะ / กระบวนการ มความแตกตางกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 สวนรายคดานอนไมแตกตาง ธนภร นโรธร (2559:บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การบรหารงานวชาการระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1 การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพการบรหารงานวชาการ และเสนอแนวทางการสงเสรม การบรหารงานวชาการระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1 วธการด าเนนการวจยโดย ขนท 1ศกษาสภาพการบรหารงานวชาการระดบ ปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหารสถานศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารสถานศกษา สงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1 จ านวน 127 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คารอยละ คาเฉลย และ สวนเบยงเบนมาตรฐาน และ ขนท 2 เสนอแนวทางการสงเสรมการบรหารงานวชาการระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหารสถานศกษา กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ผบรหารสถานศกษาศนยอาเซยนอ าเภอ จ านวน 9 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสมภาษณ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก การวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1) สภาพการจดการศกษาระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนในสถานศกษา โดยภาพรวม อยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน โดยเรยงล าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ ดานหลกสตรและการบรหาร หลกสตร ดานการจดประสบการณการเรยนร และดานการวดและประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวยและ 2) แนวทางสงเสรมการบรหารงานวชาการระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหารสถานศกษาดานหลกสตรและ

การบรหาร หลกสตร ควรมการประชมวางแผนการด าเนนงาน การจดท าหลกสตรสถานศกษาโดย

บรณาการเกยวกบอาเซยน ควรก าหนดหนาทความรบผดชอบ ควรก าหนดปฏทนการนเทศตดตาม

การท างาน และควรก ากบตดตามการท างานจาก ผบรหารสถานศกษาดานการจดประสบการณการเรยนร

21

ควรมการประชมวางแผนการด าเนนงาน ควรก าหนดหนาท ความรบผดชอบ ควรมการจดสภาพแวดลอมภายในโรงเรยน ควรจดสรรงบประมาณสนบสนนใหเพยงพอ และดานการวด และประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย ควรมการประชมเชงปฏบตการ ควรมการก าหนดหนาทความรบผดชอบ ควรมการประเมนผลตามมาตรฐานการเรยนรระดบปฐมวย และควรมการนเทศ ตดตามการท างานจากผบรหารสถานศกษา

สรป

การเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวย หมายถง การเตรยมพรอมขององคประกอบ 3 สวนคอ การเตรยมความพรอมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การเตรยมความพรอมของบคลากรภายในสถานศกษาปฐมวยและการเตรยมความพรอมของสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย องคประกอบดงกลาวลวนตองผนกก าลง ความรวมดวยชวยกนของทกภาคสวนทมสวนเกยวของกบการพฒนา

เดกปฐมวย เรมตงแตครอบครว ชมชน โรงเรยน ทตองใหความรวมมอ สนบสนน สงเสรม ใหความชวยเหลอซงกนและกน ในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยจะประสบความส าเรจหรอความลมเหลวหรอไมนนขนอยกบความเขมแขงของสถานศกษาทเปนหนวยงานหลกในการจดการศกษาตามความตองการของทองถน เหมาะสมกบพฒนาการของเดกแตละชวงวย ตามบรบทของวฒนธรรม ประเพณ เปนการสบสานและน าภมปญญาชาวบานเขามารวมกจกรรมการเรยนการสอน ทกคนจงมความส าคญกบการพฒนาสถานศกษาและทกคนยอมตระหนกและเตรยมพรอมในการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตอไป

22

แบบฝกหดทายบทท 1

1. จากความหมายของการเตรยมความพรอมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ทานมวธการวางแผนการเตรยมความพรอมการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยอยางไร

2. ถานกศกษาเปนผบรหารสถานศกษาทานจะด าเนนการการเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวยอยางไร

3. การเตรยมความพรอมของสถานศกษาปฐมวยเกยวของกบใครบางอธบาย

4. ถานกศกษาเปนผปกครองเดกปฐมวยทานจะเตรยมความพรอมของทานอยางไรใหสอดคลองกบนโยบายของสถานศกษา

บทท 2 เสนทางสการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

สถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย เปนสถานทใหความร ใหการเลยงดและจดบรการดานตางๆส าหรบเดก โดยยดหลกการจดการศกษาปฐมวย ตามหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2560 สถานศกษาส าหรบเดกปฐมวยทกแหงจงตองมหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เพอเปนแนวทางในการพฒนาเดกทงดานรางกาย อารมณจตใจ สงคมและสตปญญา ดงนนสถานศกษาจงตองศกษาเสนทางสการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เพอเปนแนวทางในการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตอไป

ขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษา

นกการศกษาไดกลาวถง ขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษา ดงน บรรเทง พาพจตร (2549:2) ไดใหความหมายของ วฒนธรรม ประเพณ ดงน วฒนธรรม หมายถง ทกสงทกอยางทมนษยสรางขนไวเพอน าเอาไปใชชวยพฒนาชวตความเปนอยในสงคม ซงจะรวมถงชวยแกปญหาและชวยสนองความตองการของสงคม และไดกลาวถงความส าคญของวฒนธรรม ดงน ความส าคญของวฒนธรรมไทยวฒนธรรมเปนเครองวด เครองก าเนดความเจรญ หรอความเสอมของสงคม และยงก าหนดชวตความเปนอยของประชาชนในสงคม ความส าคญของวฒนธรรมไทยม ดงน 1. วฒนธรรมชวยแกปญหาและสนองความตองการตางๆของมนษยใหพนจากอนตราย สามารถเอาชนะธรรมชาตไดกเพราะมนษยสรางธรรมชาตขนมาชวย 2. วฒนธรรมชวยเหนยวรงสมาชกในสงคม ใหมความเปนอนหนงอนเดยวกนและสงคมทมวฒนธรรมเดยวกนกยอมจะมความรสกผกพนเปนพวกเดยวกน 3. วฒนธรรมเปนเครองแสดงอตลกษณของชาต ชาตทมวฒนธรรมสงยอมไดรบยกยองและเปนหลกประกนความมนคงของชาต 4. วฒนธรรมเปนเครองก าหนดพฤตกรรมของคนในสงคม ชวยใหผคนอยรวมกนอยางมความสข 5. วฒนธรรมชวยใหประเทศชาตมความรงเรองถาวร โดยเฉพาะอยางยง หากชาตนนมวฒนธรรมทด มทศนคตในการด าเนนชวตทเหมาะสม ยดมนในหลกขยน ประหยด อดทน ความมระเบยบวนยทดงาม สงคมนนกจะมแตความเจรญรงเรอง จากความส าคญของวฒนธรรมไทยบรรเทง พาพจตร (2549:10-12) ไดกลาวถง ความเปนมาของวฒนธรรมไทยและวฒนธรรมยอยของไทย ดงน

24

1. ความเปนมาของวฒนธรรมไทย 1.1 สงแวดลอมทางภมศาสตร เนองจากภมประเทศของคนไทยเปนลกษณะทราบลม อดมสมบรณไปดวยแมน าล าคลอง คนไทยใชน าเพอประโยชนหลายประการ เมอถงน าหลากมาในวนเพญเดอน12คนไทยจงท ากระทงไปลอยในแมน าล าคลอง เพอขอขมาลาโทษตอแมพระคงคาและขอพรจาก

แมพระคงคา จงท าใหเกดประเพณ การลอยกระทง เปนตน 1.2 ระบบการเกษตรกรรม สงคมไทยเปนสงคมเกษตรกรรม คนไทยสวนมากมอาชพ

ท านา ท าสวน ท าไร จงเกดมประเพณขนหลายอยาง เชน ประเพณขอฝน ประเพณลงแขกเกยวขาว นวดขาว และการละเลนเตนร าเคยว เปนตน 1.3 คานยม มความสมพนธกบวฒนธรรมอยางใกลชด คานยมบางอยางกลายเปนแกนของวฒนธรรม คอวถชวตของคนไทยโดยสวนรวมมเอกลกษณซงแสดงออกถงความมอสรภาพ เสรภาพ 1.4 อทธพลจากวฒนธรรมอน จากการตดกนระหวางผคนในสงคมหนงกบอกสงคมหนง การสอสารการขนสงยงชวยเผยแพรวฒนธรรมเปนไปอยางราบรน รวดเรว 2. วฒนธรรมยอยของไทย 2.1 วฒนธรรมตามเชอชาต (Ethnic Subculture) หมายถง สงคมใหญซงประกอบ

ไปดวยบคคลหลายเชอชาต เชน คนจน คนมอญ คนเขมร เปนตน 2.2 วฒนธรรมตามเกณฑอาย (Age Subculture) ไดแก การทบคคลในวยตางๆ มกนยมปฏบตวฒนธรรมตามกลมบคคลทมอายรนราวคราวเดยวกน วถแหงการด าเนนชวตของบคคล

ตามเกณฑอายทแตกตางกน ยอมเปนไปตางกน 2.3 วฒนธรรมทองถน (Regional Subculture) ในทองถนตางๆ ยอมมการปฏบตวฒนธรรมทมเอกลกษณเปนของตนเอง เชน ชาวไทยภาคเหนอ ชาวไทยภาคใต ชาวไทยภาคอสาน ชาวไทยภาคกลาง ตางกมการปฏบตวฒนธรรมอนเปนทนยมในทองถนของตนเอง เชน ภาษาพด การแตงกาย การละเลน อาหาร การนบถอทางพธกรรม และประเพณตางๆเปนตน 2.4 วฒนธรรมทางอาชพ (Occupation Subculture) บคคลทประกอบอาชพตางๆ แตละอาชพมกจะมแบบการด ารงชวตตางกน อาชพกอใหเกดประเภทของเพอนฝงทเราจะคบและแบบอยางการด ารงชวต เชน มภาษาของตนเอง ซงผทอยภายนอกจะไมร เชน ภาษาเทคนคของหมอ ทนายความ เปนตน

ประเพณ หมายถง สงทคนในสงคมรวมกนสรางขนใหเปนมรดกทผเปนทายาทจะตองรบไวและปรบปรงแกไขใหดยงๆขนไป รวมทงมการเผยแพรแกคนในสงคมอนดวย จากความหมายของประเพณ บรรเทง พาพจตร (2549 :78-79) ไดกลาวถง ประเภทของประเพณและลกษณะของประเพณ ดงน

25

1. ประเภทของประเพณ 1.1 จารตประเพณ (Mores) คอ ประเพณทตองประพฤตเปนเรองเกยวกบศลธรรมและจรรยาของสงคม มคณคาตอบคคลในสงคมนนๆใครฝาฝนหรอเฉยถอวาเปนการละเมดกฎสงคม ผดประเพณของสงคม เชน ประเพณการแตงงาน เปนตน 1.2 ขนบประเพณ (Institution) คอ ประเพณทวางเปนระเบยบไวจะโดยตรงหรอโดยออมกตาม โดยตรงเชน เขยนเปนกฎหรอระเบยบใหกระท ารวมกนมขออางองเปนตวบทกฎเกณฑ โดยออมหรอโดยปรยาย คอ รกนเอง ถอสบๆกนมา คนในถนนนปฏบตกนอยางนน เชน ประเพณท าบญเลยงพระ เปนตน 1.3 ธรรมเนยมประเพณ (Convention) คอ เรองเกยวกบธรรมดาสามญชน ไมถอเอาผดเอาถก ไมมการลงโทษ ปรบไหม เหมอนจารตประเพณ ไมมระเบยบเครงครดเหมอนขนบประเพณ ผท าผดประเพณไมถอเปนเร องเสยหายหรอมโทษมากนก เพยงแตถอวาผ ผดประเพณเปนผไรการศกษา ขาดคณสมบต ผด เชน การแตงกายไมถกกาลเทศะ การยน การเดน การนง การนอน อนไมเหมาะสม เปนตน 2. ลกษณะของประเพณไทย 2.1 ประเพณสวนบคคล ไดแก ประเพณเกยวกบการแตงงาน ประเพณการเกด ประเพณการตาย ประเพณการบวช ประเพณขนบานใหม เปนตน 2.2 ประเพณสวนรวม ไดแก ประเพณทางศาสนา เชน ประเพณการท าบญเขาพรรษา ออกพรรษา ประเพณสงกรานต และประเพณวนส าคญทางพระพทธศาสนา เปนตน

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน (2554) ไดใหความหมายของขอมล พนฐาน ดงน ขอมล หมายถง ขอเทจจรง หรอสงทถอหรอยอมรบวาเปนขอเทจจรง พนฐาน หมายถง รากฐาน เชน เขามพนฐานวชาภาษาองกฤษด , หลกความรเบองตน เชน วชาพนฐาน

วฒนธรรม หมายถง สงทท าความเจรญงอกงามใหแกหมคณะ เชน วฒนธรรมไทย วฒนธรรมในการแตงกาย, วถชวตของหมคณะ เชน วฒนธรรมพนบาน วฒนธรรมชาวเขา

ประเพณ หมายถง สงทนยมถอประพฤตปฏบตสบๆ กนมาจนเปนแบบแผน ขนบธรรมเนยม หรอจารตประเพณ ทองถน หมายถง ทองทใดทองทหนงโดยเฉพาะ เชน เวลาทองถน ประเพณทองถน จากความหมายทองถนตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน สรปเพมเตม ทองถน หมายถง ถนฐานทอยของมนษยทตงบานเรอนอาศยอยกนเปนกลมหรอหนวยของพนทยอยลงมา ตงแตบานหมบาน ต าบล อ าเภอ เทศบาล จงหวด หรอทองถนในลกษณะ ทเปนขอบเขตชมชนใดชมชนหนงสงทเรา

ควรพจารณากคอ สภาพของทองถนนนเปนอยางไร มความเจรญกาวหนาหรอหลาหลงเพยงใด ภาวะ

การครองชพของผคนในชมชนเปนเชนใด กขนอยกบองคประกอบพนฐานเฉพาะชมชนนนๆ โดยค านงถงสภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม สภาพเศรษฐกจและลกษณะของการเมองการปกครอง การเปลยนแปลงอยางรวดเรวทางดานศรษฐกจ การเมอง สงคม รวมทงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยในปจจบน

26

มผลกระทบโดยตรงตอการด าเนนชวตของคนไทยในทองถนตางๆ โดยเฉพาะทางเศรษฐกจ มแนวโนม

จะพฒนาจากประเทศเกษตรกรรมไปสอตสาหกรรมใหมากขน แนวโนมของการเปลยนแปลงดงกลาวจ าเปนตองเตรยมประชากรของประเทศและทองถน พรอมทจะเผชญกบการเปลยนแปลงตางๆ และสามารถพฒนาคณภาพชวตของตนใหด าเนนชวตไดอยางสงบสข ซงเนนถงลกษณะทางสภาพแวดลอมทางภมศาสตรและทางธรรมชาต ทมความเปนขอบเขตเฉพาะพนทนนๆ เปนส าคญและยงมความหมายทก าหนดขอบเขตของพนทระดบยอยตามเขตการปกครอง หรอเปนหนวยงานระดบรองไปจากหนวยงานใหญ ไดแก หมบาน ต าบล อ าเภอ จงหวด ค าวา ทองถน จงขนอยกบการจ ากดขอบเขตทางพนทดงกลาวแลว และเมอน าไปใชประกอบกบค าใด จะใหความหมายเฉพาะเจาะจงในเรองนน เชน เวลาทองถน ประเพณทองถน พชประจ าทองถน เปนตน องคประกอบทส าคญอกอยางในทองถนคอ บคคลหรอปราชญชาวบานหรอเรยกอกอยางคอภมปญญาทองถนหรอภมปญญาชาวบานทเปนบคคลทมความรอบร เชยวชาญเกยวกบศาสตรตางๆ ของทองถน ทงนไดแก บคคลทไดรบการล าดบชอไวในทะเบยนของจงหวด หรอผทไดรบการยกยองเปน

ทประจกษโดยทวไปนอกจากนยงหมายถง ความรความคดทเปนแบบแผนของการด าเนนชวตทปฏบตสบทอดกนดวยความเชอวาเปนสงดงาม ทรงคณคา และบงบอกถงความเปนตวตนของกลมสงคม เชน ขนบธรรมเนยมประเพณปฏบต คต ความเชอ การละเลนตางๆ การดแลรกษา ค าสอนในการด าเนนชวตเปนตน นอกจากภมปญญาดานบคคลและ ดานความร ภมปญญาทองถน ยงรวมถง ประสบการณทใชในการด าเนนชวตทปฏบตกนตอมา โดยถอกนวาเปนสงดงาม ถกตอง เปนประโยชนตอชวตประจ าวน เชน ความรเกยวกบพชสมนไพร ยาพนบาน การประดษฐวสด ทองถน การประกอบอาหาร การประกอบอาชพของทองถน คานยม พธกรรมตางๆ ในชวตประจ าวน ค าสอนทางศาสนา ค ากลาวสอนของคนเฒาคนแก เปนตน สาระความร ภมปญญาทองถนทไดเรยนร จะน าไปสความรความเขาใจในการด าเนนชวตทสอดคลองกบสภาพทองถน เกดความร ความเขาใจตอสงตางๆ ทมเหตผลเชอมโยงกบวถการด าเนนชวต เกดเปนคานยม กอเกดเปนความรกและชนชมตอชวตในทองถนของตน

จากความหมายขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษา สรปเพมเตมไดวา ขอมลพนฐาน จากความหมายของค าตาม พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน จงหมายถง ขอเทจจรงทเกดจากรากฐาน ถนฐานดงเดมของชนกลมหนงกลมใด ทมวฒนธรรมทมนษยสรางขนไวเพอน าเอาไปใชชวยพฒนาชวตความเปนอยในสงคม ซงจะรวมถงชวยแกปญหาและชวยสนองความตองการของสงคม วฒนธรรมของคนไทยสวนมากทวภมภาคเปนวฒนธรรมเกษตรกร ประกอบอาชพท านา เลยงสตว ปลกพช ปลกผลไมตามสภาพภมประเทศของตน อกทงเรองความเชอทางศาสนาเปนสงส าคญท าใหเกดวฒนธรรมทตางของชนกลมจงท าใหเกดประเพณถอปฏบตสบตอกนมาจากอดตจนถงปจจบน

27

ขอมลพนฐานของสถานศกษาปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงขอมลพนฐานของสถานศกษาปฐมวย ดงน วฒนา ปญญฤทธ (2542:2) กลาววา สถานศกษาปฐมวย หมายถง สถานทจดการศกษาและจดบรการดานตางๆใหแกเดกวย 0-6 ป ทงในรปแบบศนยเดกของหนวยงานองคกรตางๆและในรปแบบโรงเรยน ทงนโดยมเปาหมายในการจดประสบการณทสงเสรมใหมความพรอมและเกดพฒนาการทงดานรางกาย จตใจ อารมณ สงคม สตปญญา มบคลกภาพทเหมาะสมอนเปนพนฐานของการพฒนาการ

ดานตางๆ ทจะไดรบการพฒนาในวยตอไป กลยา ตนตผลาชวะ (2551:14) กลาววา การศกษานอกจากการดแลเดก ยงตองเตรยมความพรอมในการชวยเหลอเดก และเตรยมเขาโรงเรยนในระบบโรงเรยน เนองจากพฒนาการของเดกแตละชวงอายแตกตางกนจงท าใหการจดการศกษาปฐมวยแบงเปน 4 ลกษณะ ดงน 1. สถานเลยงเดก (nursery) หมายถง สถานทใหการดแลแกเดกแรกเกดถง 1 ขวบหรอ 1 ขวบครงถง 2 ขวบ 2. โรงเรยนเดกเลก (nursery school) หมายถง สถานทส าหรบการใหการดแลและการศกษาแกเดกอาย 1 ขวบครงถง 5 ขวบ ไมมการจดชนเรยน อาจเรยนคละอายหรอแยกการเรยนตามกลมอาย 3. โรงเรยนอนบาล (kindergarten ) หมายถง สถานทจดการศกษาอยางเปนระบบ ส าหรบเดกอาย 3 ขวบ ถงอาย 6ขวบ มการจดชนเรยนชดเจน

สรปไดวา ขอมลพนฐานของสถานศกษาปฐมวย จงหมายถง ขอเทจจรงทเกดจากรากฐานดงเดมของสถานศกษา อาจหมายรวมถงขอมลทวไปของสถานศกษา ดงน 1. ชอสถานศกษา 2. ประวตผกอตงสถานศกษา 3. เปดสอนระดบการศกษา 4. สถานทตง เขตพนทตง แผนทตง 5. สประจ าโรงเรยน 6. เนอท อาคารสถานท 7. โครงสรางการบรหารสถานศกษา 8. ขอมลบคคลากรและนกเรยน 9. ขอมลดานงบประมาณ

10. ขอมลดานผลการเรยนของนกเรยน และอนๆเปนตน นอกจากความรพนฐานของสถานศกษาแลวควรศกษาความรทเกยวของกบขอมลของอ าเภอและจงหวด ไดแก ประวตความเปนมา สภาพภมศาสตร ลกษณะเดน แหลงความร แหลงทองเทยว สถานทส าคญ บคคลส าคญ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม ภมปญญา อาชพ ฯลฯ ขอมลทองถนอ าเภอและจงหวดจงเปนขอมลทครอบคลมทกสงทกอยางทมอยในอ าเภอและจงหวดนนๆ หลอมรวมใหเหนถงลกษณะเฉพาะทโดดเดน และลกษณะเฉพาะทมตอวถชวต การศกษาขอมลอ าเภอและทองถนจงหวด

28

จงเปนการเรยนรเรองราวทอยใกลตว ทไดพบเหนในชวตจรง ท าใหเกดความร ความเขาใจตอทองถน ท าใหเขาใจถงความส าคญของทองถน เขาใจสภาพและอาจจะเปนสงทน าไปสความเขาใจปญหาททองถนเผชญ ทายทสดการเรยนรสาระทองถนจะเปนการปลกฝงใหเกดความรกในทองถน มเจตคตทดในการทจะดแลรกษาและพฒนาทองถนของตนในอนาคต

การก าหนดแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงการก าหนดแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน นภเนตร งามบวร (2549: 57) กลาววา ในการจดหลกสตรส าหรบเดกปฐมวย การเรยนรจ าเปนตองมความหมายตอตวเดก และสมพนธกบประสบการณเดมของเดก กลาวคอ การเรยนรจะมความหมายตอตวเดกเมอเดกไดเรยนรสงทตนสนใจ และสามารถสรางความสมพนธ หรอเชอมโยงตอสงตางๆ ไดนอกจากนน การเรยนรควรมงเนนใหเดกไดลงมอปฏบต เดกควรไดรบการสงเสรมใหมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรโดยผานการทดลอง การส ารวจและการท างานรวมกบเพอน เดกจ าเปนตองไดเรยนรผานประสบการณตรงทสมพนธกบชวตประจ าวนของตน ครพงระลกเสมอวา เดกแตละคนมความสนใจ และวธการเรยนรทแตกตางกน ดงนน หลกสตรการเรยนการสอนจงควรยดหยนได และตอบสนองความตองการของเดกแตละคน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546:16) กลาววา แนวทางการพฒนาหลกสตรมขนตอน

ดงแสดงรปภาพท 2.1 แผนภมแสดงขนตอนการพฒนาหลกสตร ดงน

รปภาพท 2.1 แผนภมแสดงขนตอนการพฒนาหลกสตร

(ทมา : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ, 2546:16)

คณะท างานก าหนดแนวทางรวมกน

ศกษาขอมลพนฐาน

จดท าหลกสตรสถานศกษา

นเทศ ตดตาม และประเมนผล

29

จากแผนภมดงกลาว สรปไดวา ขนตอนของการพฒนาหลกสตรมดงน 1. การจดตงคณะท างานเพอก าหนดแนวทางรวมกน ซงจะประกอบไปดวย พอ แม หรอผปกครอง ผบรหารสถานศกษา ครผสอน คณะกรรมการการศกษา กระทรวงศกษาธการ และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ ดงแสดงรปภาพท 2.2 แผนผงผมสวนเกยวของในการก าหนดแนวทางเพอพฒนาหลกสตร ดงน

รปภาพท 2.2 แผนผงผมสวนเกยวของในการก าหนดแนวทางเพอพฒนาหลกสตร

(ทมา : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ, 2546:17) 2. ศกษาขอมลพนฐาน อนประกอบไปดวยหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 แนวคดทฤษฎพนฐานทางการศกษาปฐมวย ความตองการของผปกครอง ชมชน และสงคม และขอมลพนฐานของสถานศกษา ดงแสดงรปภาพท 2.3 แผนผงแสดงขอมลพนฐานในการจดท าหลกสตรสถานศกษา ดงน

ครผสอน และผบรหาร

พอ แม หรอผปกครอง

กระทรวงศกษาธการและหนวยงานอนๆ

คณะกรรมการการศกษา

30

รปภาพท 2.3 แผนผงแสดงขอมลพนฐานในการจดท าหลกสตรสถานศกษา (ทมา : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ, 2546:16)

จากแผนผงแสดงขอมลพนฐานในการจดท าหลกสตรสถานศกษา อธบายได ดงน 1. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน (2551:2) กลาววา เพอใหการจดการศกษาของโรงเรยนเปนไปตามแนวทางของการจดการศกษาของชาต มหลกการทส าคญดงน

ขอมลพนฐาน

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551

พรบ.การศกษาแหงชาต

พทธศกราช 2542

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช

2560

แนวคดและทฤษฎพนฐานทาง

การศกษาปฐมวย

ความตองการของผปกครอง ชมชน

และสงคม

ขอมลพนพนฐานของสถานศกษา

31

1.1 เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายส าหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรม บนพนฐานของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล 1.2 เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและมคณภาพ 1.3 เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอ านาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพแลความตองการของทองถน 1.4 เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจดการเรยนร 1.5 เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ 1.6 เปนหลกสตรการศกษาส าหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

2. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต (2542:3) กลาววา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

3. หลกสตรการศกษาปฐมวย (2560 :4) กลาววา หลกสตรการศกษาปฐมวยเชอวาเดกทกคนมสทธทจะไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการ และการจดประสบการณการเรยนรอยางเหมาะสม เพอใหเดกมโอกาสพฒนาตนเองตามล าดบขนพฒนาการทกดานอยางเปนองครวม โดยยดหลกการ คอ สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลม ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส าคญโดยค านกถงความแตกตางระหวางบคคล ยดพฒนาการและการพฒนาเดกโดยองครวม ผานการเลนทมความหมายและมกจกรรมทหลากหลาย ไดลงมอกระท าในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร จดประสบการณใหเดกมทกษะชวต และปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง สรางความร ความเขาใจ และประสานความรวมมอในการพฒนาเดกระหวางสถานศกษากบพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของกบการพฒนาเดก 4. แนวคดและทฤษฎพนฐานทางการศกษาปฐมวย คนง สายแกว (2555:10-11) กลาววา การศกษาปฐมวยเปนเรองทมความส าคญและมการศกษาอยางเปนระบบมากทสด กลาวคอ การจดการศกษาปฐมวยเปนรากฐานส าคญในการเรยนรในขนตอๆ ไปยอมประสบความยากล าบากและยากทผเรยนจะพฒนาไดเตมตามศกยภาพ ดวยความส าคญดงกลาวแลว การคดคนนวตกรรมการเรยนรในระดบปฐมวยจงเปนเรองทาทาย และมนกคด นกการศกษาสนใจศกษาอยางลกซง หลากหลายความเชอ แนวคด และ

32

ทฤษฎ เชน บดาแหงการศกษาปฐมวย เฟรอเบล (Froebel) ผวางรากฐาน การสอนทยดเดกเปนศนยกลาง (Child Center) เปนผรเรมงานการศกษาระดบอนบาลอยางจรงจง โดยไดรบแนวความคดจาก Reuseau และ Pestalozzi ทเชอวาครควรสงเสรมใหเดกมการพฒนาการตามธรรมชาต และตองมการกระตนใหเดกเกดความคดสรางสรรคอยางเสรโดยกจกรรมการเลน และการสรางประสบการณเรยนรทเหมาะสม ซงเปนหลกการของการจดการเรยนรของเดกปฐมวยในปจจบน

5. ความตองการของผปกครอง ชมชน และสงคม ซงเปนสงส าคญในการจดท าหลกสตรสถานศกษา เพอเปนการก าหนดจดมงหมาย การจดการศกษา ใหสอดคลองกบความตองการของผปกครองและบรบททางสงคมของแตละทองถน

6. ขอมลพนพนฐานของสถานศกษา คอ ขอเทจจรงทเกดขนโดยมหลกฐาน ขอมล อางองทหนาเชอถอจากประวตผกอตง สถานทตง เปนตน

3. การจดท าหลกสตรการศกษาปฐมวย การจดท าหลกสตรการศกษาปฐมวยมองคประกอบ ดงแสดงรปภาพท2.4 แผนผงแสดงองคประกอบในการจดท าหลกสตรสถานศกษา ดงน

33

รปภาพท 2.4 แผนผงแสดงองคประกอบในการจดท าหลกสตรสถานศกษา (ทมา : สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ, 2546:18)

4. การนเทศ ตดตาม และประเมนผล เพอเปนการพฒนาประสทธภาพการด าเนนการบรหารจดการ โดยการนเทศทงภายในและภายนอก นกการศกษาไดกลาวถงความหายการนเทศ ดงน

จดท าแผนการจดประสบการณ

สอและแหลงเรยนร

การประเมนพฒนาการ

บรรยากาศการเรยนร

แนวทางการจดประสบการณ

สาระการเรยนร (ประสบการณส าคญ และสาระทควรร)

โครงสรางเวลาเรยน

คณลกษณะ

ปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย

34

เยาวพา เดชะคปต (2542:85-86) กลาววาการนเทศ หมายถง กระบวนการชแนะ แนะน า และใหความรวมมอตอกจกรรมของครในการปรบปรงการเรยนการสอน เพอใหไดผลตามจดมงหมายทวางไว โดยแลบงกระบวนการในการท างานรวมกนระหวางผนเทศกบผรบการนเทศ และเปนการพฒนาคณภาพของนกเรยนโดยผานตวกลางคอครและบคคลากรทางการศกษา สาระส าคญของการนเทศมดงน 1. การนเทศเปนกระบวนการ ขนตอนชดเจน 2. การนเทศเปนการปฏบตงานรวมกนระหวางผนเทศกบผรบการนเทศ 3. การนเทศเปนการมงหมายใหผนเทศเกดการพฒนาตนเอง 4. การนเทศมผลใหนกเรยนเกดผลสมฤทธทางการเรยนสงขน 5. การนเทศเปนการน ามาปรบปรง พฒนาการเรยนการสอน ไพเราะ มบางยาง (2555:7(6)) กลาววา การนเทศในสถานศกษาปฐมวย หมายถงกระบวนการท างานรวมกนระหวางผนเทศและผรบการนเทศ เพอสงเสรม แนะน า ชวยเหลอผรบการนเทศใหมความรความสามารถ และทกษะในการจดประสบการณเรยนร เพอพฒนาคณภาพผเรยน และ

การท างานทกดานของสถานศกษาใหบรรลผลตามแผนหรอเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ สงผลตอการพฒนาคณภาพของผเรยน สวนการ จากความหมายการนเทศ ไพเราะ มบางยาง (2555:7(38)) กลาวถงการตดตามและประเมนผล ดงน การตดตาม หมายถงการตดตาม ดแล ชวยเหลอและแนะน าการปฏบตงานของครตามทไดรบความรจากผนเทศและเมอพบปญหาอปสรรคจะไดใหการสนบสนนหรอปรบปรงแกไขวธการปฏบตงานไดทนท เพอใหการด าเนนงานเปนไปตามแผนทวางไวอยางมประสอทธภาพ

สรปไดวา การก าหนดแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนการท างานทมก าหนดขนตอนชดเจนตงแตการประชมการท างานรวมกนระหวางคณะกรรมการสถานศกษา บคลากรภายในสถานศกษา นกเรยน ผปกครองและชมชน ทกสวนทกลาวมาควรไดรบความร ความเขาใจเกยวกบขอมลพนฐานของสถานศกษา จดท าหลกสตรสถานศกษาโดยยดหลกการและแนวทางการพฒนาหลกสตรตองเนนผเรยนเปนส าคญ เหมาะสมกบพฒนาการ ตอบสนองความตองการของเดก โดยการพฒนาหลกสตรตองศกษาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน หลกสตรการศกษาปฐมวย ความตองการของผเรยน ผปกครอง ชมชนและสงคม โดยการจดประสบการณทหลากหลายและมการก ากบตดตาม และนเทศอยางสม าเสมอ

บทบาทหนาทของผเกยวของในการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

การบรหารจดการหลกสตรปฐมวย ประกอบไปดวยบคคลทเกยวของหลายฝาย ซงมบทบาทหนาทส าคญ ดงน 1. ผบรหารสถานศกษา กระทรวงศกษาธการ (2560: 141) กลาววา ผบรหารสถานศกษามบทบาทส าคญ ดงน

35

1. ศกษาท าความเขาใจหลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 2560 และมวสยทศนในการบรหารจดการศกษาตามหลกการจดการศกษาปฐมวย 2. เปนผน าในการจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยรวมใหความเหนชอบ ก าหนดวสยทศนและคณลกษณะทพงประสงคของเดกทกชวงอาย 3. คดเลอกบคลากรทท างานกบเดก ไดแก ผสอน พเลยง โดยค านงถงความเหมาะสมและคณสมบตของบคลากร เชน 3.1.1 มวฒทางการศกษาดานการอนบาลศกษา/การศกษาปฐมวย หรอผานการอบรมเกยวกบการจดการศกษาปฐมวย 3.1.2 มความรกเดก จตใจด มอารมณขนและใจเยน ใหความเปนกนเองกบเดกอยางเสมอภาค 3.1.3 มบคลกของความเปนผสอน เขาใจและยอมรบธรรมชาตของเดกตามวย 3.1.4 พดจาสภาพเรยบรอย ชดเจนเปนแบบอยางได 3.1.5 มความเปนระเบยบ สะอาด และรจกประหยด 3.1.6 มความอดทน ขยน ซอสตยในการปฏบตงานในหนาทและการปฏบตตอเดก 3.1.7 มอารมณรวมกบเดก รจกรบฟง พจารณาเรองราวปญหาตางๆ ของเดก และตดสนปญหาตางๆ อยางมเหตผลดวยความเปนธรรม 3.1.8 มสขภาพกายและสขภาพจตด 4. สงเสรมและจดบรการทางการศกษาใหเดกไดเขาเรยนอยางทวถง เสมอภาค และปฏบตการรบเดกตามเกณฑทก าหนด 5. สงเสรมใหผสอนและผปฏบตงานกบเดกไดพฒนาตนเองใหมความรกาวหนาอยเสมอ 6. สรางความรวมมอและประสานกบบคลากรทกฝายในการจดท าหลกสตรสถานศกษา 7. จดใหมขอมลสารสนเทศเกยวกบตวเดก งานวชาการหลกสตรอยางเปนระบบและมการประชาสมพนธหลกสตรสถานศกษา 8. สนบสนนการจดสภาพแวดลอมสอ วสด อปกรณและแหลงเรยนรทเออท านวยตอการเรยนรและสงเสรมพฒนาการเดก 9. นเทศ ก ากบ ตดตามการใชหลกสตร โดยจดใหมระบบนเทศภายในอยางมระบบ 10. ก ากบตดตามใหมการประเมนการน าหลกสตรไปใช เพอน าผลจากการประเมนมาปรบปรงและพฒนาสาระของหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบความตองการของเดก บรบทสงคมและใหมความทนสมย กระทรวงศกษาธการ (2551:111) กลาววา การจดการศกษาแกเดกปฐมวยในสถานศกษาใหเกดประสทธผลสงสด ผบรหารควรมบทบาท ดงน

36

1. ท าความเขาใจหลกสตรการศกษาปฐมวยและมวสยทศนดานการจดการศกษาปฐมวย 2. คดเลอกบคลากรทท างานกบเดก เชน ผสอน พเลยง อยางเหมาะสม โดยค านง

ถงคณสมบตหลกของบคลากร เชน มวฒการศกษาดานปฐมวย มจตใจด รกเดก พดจาเรยบรอย มระเบยบ ขยน อดทน เปนตน จากความหมายเกยวกบบทบาทของผบรหารสถานศกษาสรปเพมเตมเกยวกบผบรหารสถานศกษาผบรหารสถานศกษามบทบาทส าคญในการบรหารจดการ สงเสรม สนบสนน อ านวย

ความสะดวก ใหค าปรกษาและดแลใหมการประกนคณภาพการศกษาททกฝายเขามามสวนรวม โดยบทบาทของผบรหารนนจะตองเปนผน า/แกนหลกในทกขนตอนของการด าเนนการ พฒนาตนเองใหมความร ความเขาใจ มวสยทศน เหนความส าคญกบการพฒนาเดกปฐมวยและความส าคญของการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย นอกจากนยงตองพฒนาตนเองเกยวกบภาวะผน าทงในดานการบรหารและทางดานวชาการ เพอใหตนเองสามารถท าหนาทผน าในการพฒนาไดอยางชดเจน เพอใหเกดความเชอถอ ศรทธาและการยอมรบจากทกฝายทเกยวของ มหนาทเปนผน าพาบคคลทเกยวของกบการพฒนาเดกปฐมวยท าความเขาใจหลกสตรการศกษาปฐมวย ก าหนดวสยทศนในการบรหารจดการหลกสตร เปนผน าในการจดตงคณะกรรมการทมสวนเกยวของ และเปนผประสานงานกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ เพอการพฒนาหลกสตรใหตรงตามความตองการของหลกสตรแกนกลาง ความตองการของผเรยน ผปกครอง และชมชน ดงแสดงรปภาพท 2.5 ผบรหารสถานศกษาเปนผน าในการจดท าและพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน

รปภาพท 2.5 ผบรหารสถานศกษาเปนผน าในการจดท าและพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

37

2. บทบาทของผสอนปฐมวย

กระทรวงศกษาธการ (2560 :142) กลาววา การพฒนาคณภาพเดกโดยถอวาเดกมความส าคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหเดกสามารถพฒนาตนตามธรรมชาตสอดคลองกบพฒนาการและเตมศกยภาพ ผสอนจงมบทบาทส าคญยงในการจดท าหลกสตร พฒนาหลกสตรสถานศกษาไปสการปฏบตทมประสทธภาพ ท าใหกระบวนการจดการเรยนรดงกลาวบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย ผสอนจงมบทบาทดงน 2.1 บทบทในฐานะผบรหารหลกสตร 2.1.1 ท าหนาทวางแผน จดท าหลกสตรและพฒนาหลกสตร หนวยการเรยนร การจดประสบการณการเรยนร กระประเมนพฒนาการ 2.1.2 จดท าแผนการจดประสบการณทเนนเดกเปนส าคญ ใหเดกมอสระใน

การเรยนร เปดโอกาสใหเดกเลน/ท างานและเรยนรทงรายบคคลและเปนกลม 2.1.3 ประเมนผลการใชหลกสตร เพอน าผลการประเมนมาปรบปรงพฒนาหลกสตรใหทนสมยสอดคลองกบความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน 2.2 บทบาทในฐานะผเสรมสรางการเรยนร 2.2.1 จดประสบการณการเรยนรทเดกก าหนดขนดวยตวเดกเอง และผสอนกบเดกรวมกนก าหนด เพอพฒนาเดกใหครอบคลมทกดาน ในชวตประจ าวนในการแสวงหาค าตอบ หรอหาค าตอบในสงทเดกเรยนรอยางมเหตผล 2.2.2 จดประสบการณกระตนใหเดกรวมคด แกปญหา คนควาหาค าตอบดวยตนเอง ดวยวธการศกษาทน าไปสการใฝร และพฒนาตนเอง 2.2.3 จดสภาพแวดลอมและสรางบรรยากาศการเรยนทสรางเสรมใหเดกปฏบตผานการเลนไดเตมศกยภาพและความสามารถของเดกแตละคน 2.2.4 สอดแทรกการอบรมดานจรยธรรมและคานยมทพงประสงคในการจด

การเรยนร กจวตประจ าวน และกจกรรมตางๆ อยางสม าเสมอ 2.2.5 จดกจกรรมการเลน ทมจดมงหมายเพอสงเสรมการเรยนรสงแวดลอม ตลอดจนมปฏสมพนธกบผอน และเรยนรวธการแกปญหาขอขดแยงตางๆ 2.2.6 ใชปฏสมพนธทดระหวางผสอนและเดกในการด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนอยางสม าเสมอ 2.2.7 จดการประเมนพฒนาการทสอดคลองกบสภาพจรงและน าผลการประเมนมาปรบปรงพฒนาคณภาพเดกเตมศกยภาพและการจดประสบการณของตนใหมประสทธภาพ บทบาทครในฐานะผเสรมสรางการเรยนร การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยครควรเปดโอกาสใหเดกคด ลงมอปฏบตในกจกรรมการเรยนร เดกจะเกดทกษะการแกปญหาและเกดการเรยนรอยางมความสข ดงแสดงรปภาพท 2.6 บทบาทครในฐานะผเสรมสรางการเรยนร ดงน

38

รปภาพท 2.6 บทบาทครในฐานะผเสรมสรางการเรยนร (ทมา : โรงเรยนเกษมพทยาแผนกอนบาล

https://www.facebook.com/search/top/?q=woranart%20raksakulthai.) 2.3 บทบาทในฐานะผดแลเดก 2.3.1 สงเกตและสงเสรมพฒนาการเดกทกดานทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา 2.3.2 ฝกใหเดกชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวน 2.3.3 ฝกใหเดกมความเชอมน มความภมใจในตนเองและกลาแสดงออก 2.3.4 ฝกการเรยนรหนาท ความมวนย และการมนสยทด 2.3.5 จ าแนกพฤตกรรมเดกและสรางเสรมลกษณะนสยและแกปญหาเฉพาะบคคล ประสานความรวมมอระหวางสถานศกษา บาน และชมชน เพอใหเดกไดพฒนาเตมตามศกยภาพและมมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค 2.4 บทบาทในฐานะนกพฒนาเทคโนโลยการสอน 2.4.1 น านวตกรรม เทคโนโลยทางการสอนมาประยกตใชใหเหมาะสมกบสภาพบรบทสงคม ชมชน และทองถน 2.4.2 ใชเทคโนโลยและแหลงเรยนรในชมชนในการเสรมสรางการเรยนรใหแกเดก 2.4.3 จดท าวจยในชนเรยน เพอน าไปปรบปรงพฒนาหลกสต/กระบวนการเรยนรและพฒนาสอการเรยนร 2.4.4 พฒนาตนเองใหเปนบคคลแหงการเรยนร มคณลกษณะของผใฝร มวสยทศนและทนสมย ทนเหตการณในยคของขอมลขาวสาร สรปไดวา ครผสอนมบทบาทในการออกแบบและวางแผนการจดประสบการณใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย และความตองการของเดก ผปกครอง และชมชน ครตองเปนผคอยดแลและสงเสรมพฒนาการของเดกใหเปนไปอยางเหมาะสม และเปนผน าเทคโนโลยมาใชในการจดประสบการณ

39

อกทงยงตองเปนผคดคนนวตกรรมใหมๆ เพอสงเสรมการเรยนรของเดก ครมบทบาทในการจดการเรยนการสอน วางแผนการสอน เตรยมสอ อปกรณ จดกจกรรมการเรยนการสอน กระตนความสนใจ ใหก าลงใจแกเดกในการเรยนร สงเกตและประเมนพฒนาการ การเรยนรของเดก ครมบทบาทในการอบรมเลยงด เปนแบบอยางทดใหแกเดก ปลกฝงคณธรรมจรยธรรม เสรมสรางบคลกภาพใหกบเดก ดแลสขภาพอนามย ความปลอดภยดานตางๆ สงเสรมดานโภชนาการ ครมบทบาทในการตดตอ ปฏสมพนธกบพอแมผปกครอง ใหความรความเขาใจเกยวกบการอบรมเลยงดเดกอยางเหมาะสม เยยมเยยนบานเดกเปนครงคราว ใหความชวยเหลอ ค าปรกษาในการแกไขปญหาเดก ใหผปกครองมสวนรวมในการจดกจกรรม

การเรยนรและเยยมชนเรยน รายงานผลพฒนาการเดกใหผปกครองทราบ 3. พอแมหรอผปกครองเดกปฐมวย

กระทรวงศกษาธการ (2560:143) กลาววา ผสอนระดบปฐมวยและพอแมหรอผปกครองควรสอสารกนตลอดเวลา เพอสรางความเขาใจและรวมมอกนในการอบรมเลยงดและใหการศกษาแกเดก พอแมหรอผปกครองควรมบทบาทหนาท ดงน 3.1 มสวนรวมในการใหความคดเหนเพอน าไปก าหนดแผนพฒนาสถานศกษาและใหความเหนชอบ ก าหนด แผนการเรยนรของเดกรวมกบผสอน 3.2 รวมมอและสนบสนนกจกรรมของสถานศกษา และกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาเดกตามศกยภาพ โดยเชอมโยงระหวางสถานศกษากบครอบครว เพอใหการเรยนรของเดกตอเนองและมความหมายตอเดก 3.3 เปนเครอขายการเรยนร จดบรรยากาศภายในบานใหเออตอการเรยนร 3.4 สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน 3.5 อบรมเลยงด เอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนรและพฒนาการดานตางๆ ของเดก 3.6 ปองกนและแกไขปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคตลอดจนสงเสรมคณลกษณะทพงประสงค โดยประสานความรวมมอกบผสอนและผทเกยวของ 3.7 เปนแบบอยางทดทงในดานการปฏบตตนใหเปนบคคลแหงการเรยนร และมคณธรรม น าไปสการพฒนาใหเปนสถาบนแหงการเรยนร 3.8 มสวนรวมในการพฒนาการเดกและในการประเมนการจดการศกษาของสถานศกษาผปกครองมบทบาทหนาทเกยวของในการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดวยการมสวนรวมในกจกรรมกบสถานศกษา ดงแสดงรปภาพท 2.7 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอเกมการศกษาและรปภาพท 2.8 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอหนนทาน ดงน

40

รปภาพท 2.7 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอเกมการศกษา

(ทมา : โครงการสรางสรรค หรรษา พฒนาทกษะทางสงคมส าหรบเดกปฐมวย)

รปภาพท 2.8 การมสวนรวมของผปกครองในการผลตสอหนนทาน

(ทมา : โครงการสรางสรรค หรรษา พฒนาทกษะทางสงคมส าหรบเดกปฐมวย)

9. สอนวฒนธรรมและจตส านกใหกบลก สงส าคญทเดกยคใหมขาดไป คอ เรองของวฒนธรรมมารยาทสงคมและจตส านก แตสงเหลานเปนสงทจะตองเรมปลกฝงตงแตวยเดก เพอใหตดตวของพวกเขาไปเมอโตขน ดงนนพอแมไมควรเพกเฉยตอสงเหลาน เชน หากลกท าอะไรผด ควรมการตกเตอนและบอก

41

เหตผลเพอใหลกเขาใจและไมท าอยางนนอก พาลกไปวดหรอสถานทประวตศาสตรเพอใหพวกเขาไดเรยนรวฒนธรรมของไทยทดงาม เปนตน หรอเรมจากเรองเลกนอย เชน การเขาแถว การไมสงเสยงดงรบกวนผอน การขอโทษ หรอการขอบคณ ซงเปนพนฐานของการอยรวมกบคนในสงคมเมอพวกเขาโตขน การเรมปลกจตส านกในขณะทพวกเขาก าลงเรยนรจงเปนสงส าคญ เพอใหพวกเขาเปนบคคลทมคณภาพในอนาคต 10. ชวยจดระบบชวตลก เดกปฐมวยเปนวยเดกไมใชแคเลนหรอเรยนเพยงอยางเดยว แตจะตองเรมฝกพวกเขาทจะใชชวตอยางมระบบระเบยบ เชน การชวยเหลอตนเอง อาบน า แตงตว ทานขาว ชวยงานบานเลกๆนอยๆ เพอเปนการเรยนรทจะจดการชวตอยางเปนขนตอน รวมทงเรมฝกเรองระเบยบวนยและการเรยนรทจะปฏบตตามกฎ ซงตอไปจะท าใหพวกเขาสามารถท าตามกฎหมายและอยรวมกบผอนในสงคมได เชน พอแมก าหนดใหลกตนนอนและเขานอนเปนเวลาในวนทจะตองไปโรงเรยน สรปไดวา พอ แม ผปกครอง มบทบาทในการอบรมเลยงดเดกใหมพฒนาการทสมวย ตอบสนองความตองการของเดก อกทงยงตองเปนแบบอยางทดและตองใหความรวมมอกบสถานศกษาอยางสม าเสมอ ผปกครองเปนผมบทบาทส าคญในการก าหนดเปาหมาย วสยทศนของสถานศกษาวาอยากใหบตรหลานของตนเขารบการศกษาแลวจะมคณลกษณะอยางไร และคอยประสานงาน สงเสรมและสนบสนนการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาในสวนของตวผเรยนอยางตอเนอง ตงแตใหขอมลเกยวกบผเรยนในการวางแผนพฒนาคณภาพการศกษา การด าเนนกจกรรมตามแผน การประเมนตนเองของสถานศกษา การใหขอมลยอนกลบเกยวกบการจดการเรยนการสอนและคณภาพของผเรยนในสถานศกษา รวมทงรบทราบรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา นอกจากนยงมหนาทเปนผใหขอมลเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาในสวนทเกยวกบคณลกษณะของผเรยนใหแกคณะผประเมนภายนอก

4. ชมชน/ทองถน

กระทรวงศกษาธการ (2560:144) กลาววา ชมชนทองถน มบทบาทในการมสวนรวมในการจดการศกษา โดยการประสานความรวมมอเพอรวมกนพฒนาผเรยนตามศกยภาพ ดงนน ชมชน

จงมบทบาทในการจดการศกษาปฐมวย ดงน 4.1 มสวนรวมในการสงเสรมการบรหารจดการของสถานศกษาในบทบาทของคณะกรรมการสถานศกษา สมาคม / ชมรมผปกครอง 4.2 มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาสถานศกษาเพอเปนแนวทางในการด าเนนการของสถานศกษา 4.3 เปนเครอขายการเรยนร สงเสรมสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของสถานศกษาใหเดกไดเรยนร มประสบการณจากสถานการณจรง 4.4 สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากรภายนอก และ

ภมปญญาทองถนเพอเสรมสรางพฒนาการของเดกทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณ ศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต

42

4.5 ประสานงานกบองคกรทงภาครฐและเอกชน เพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชนและมสวนในการพฒนาชมชนและทองถน 4.6 มสวนรวมในการตรวจสอบ และประเมนผลการจดการศกษาปฐมวยของสถานศกษา โดยท าหนาทใหขอเสนอแนะในการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา จากการมสวนรวมของชมชน ทองถน และกรรมการสถานศกษาเปนผมบทบาทส าคญในการก าหนดเปาหมาย วสยทศนของสถานศกษา สงเสรมรวมตดสนใจวนจฉยใหความเหนชอบในการด าเนนงานของสถานศกษา เปนแกนน าประสานความรวมมอกบองคกรในทองถน เสรมสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชน และสนบสนนการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาใน

ดานทรพยากรตางๆ ตลอดจนก ากบ ดแลอยางตอเนอง ตงแตการวางแผนพฒนาคณภาพการศกษา การด าเนนกจกรรมตามแผน การประเมนตนเองของสถานศกษา รวมทงการตรวจสอบและรบทราบรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา และการพฒนาปรบปรงสถานศกษา นอกจากนยงมหนาทเปนผใหขอมลเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาในสวนทกรรมการสถานศกษามสวนเกยวของใหแกคณะผประเมนภายนอก ในการมสวนรวมในการจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวย ชมชนเปนแหลงเรยนรเปนหองเรยนขนาดใหญในการเรยนรของเดก การเรยนรของเดกจงเหมาะกบการเรยนรกบสงใกลตว เรยนรจากถนทอยอาศย เรยนรอาชพและการด ารงชวตกบ เครอญาตและเพอนบานขางเคยง เปนการเรยนรทไมมทสดและเปนการเรยนรจากแหลงเรยนรทยงยน ดงแสดงรปภาพท 2.9 แหลงเรยนรในชมชน/ทองถน ดงน

รปภาพท 2.9 แหลงเรยนรในชมชน/ทองถน (ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ

ส าหรบเดกปฐมวย)

43

สรปไดวา ชมชนหรอทองถนมบทบาท คอ รวมกบสถานศกษาในการวางแผนพฒนาคณภาพการศกษา การจดการเรยนการสอนของสถานศกษา โดยเฉพาะแหลงการเรยนรในชมชนรวมทงรบทราบรายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา การปรบปรงและพฒนาของสถานศกษา ซงการทชมชนเขามามสวนรวมในการจดกจกรรมของสถานศกษา เพราะจะท าใหชมชนเกดความรสกทดตอสถานศกษามองเหนคณคาและประโยชนของตนเอง พรอมกนนนสถานศกษากไดรบความชวยเหลอทงแรงกายและทนทรพยจากคนในชมชน เชน ทนการศกษา อปกรณการเรยน อปกรณกฬา อาหารและขนม อนจะกอใหเกดประโยชนในการจดการศกษาของสถานศกษาเปนแหลงเรยนรทดใหกบสถานศกษา สนบสนนการศกษา

ทงในรแบบของก าลงคนและก าลงทรพย มสวนรวมในการออกแบบหลกสตรสถานศกษา อกทงยงเปน

ผประเมนผลการจดการศกษาเพอน าผลการประเมนมาออกแบบใหหลกสตรตอบสนองตอความตองการของชมชนใหมากทสด

สรป

การจดท าและการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยมความจ าเปนและส าคญทหน วยงาน

ทเกยวของกบการพฒนาเดกปฐมวยตองศกษาแนวทางและเสนทางสการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ทงนเสนทางดงกลาว หมายรวมถง สถานศกษาควรด าเนนการคนควา ศกษาขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษาขอมลพนฐานของสถานศกษาปฐมวยการก าหนดแนวทางพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยและบทบาทผทเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวย องคประกอบดงกลาวจะเปนประตเปดกวางเพอน ามาพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหบรรลตามเปาหมายและตามวตถประสงคทก าหนด ผบรหารและครนนมภารกจอนยงใหญในการพฒนาคณภาพของเดกปฐมวย เนองจากเปนผทอยใกลชดและมอทธพลในการหลอหลอมใหเดกเปนคนด มความสามารถและอยในสงคมอยางมความสข จงมความจ า เปนผบรหารและครจะตองม ความตระหนกมความรความเขาใจและรวมกนคดรวมกนท า โดยอาศยการท างานเปนทมและการประสานความรวมมอจากทกหนวยงานทเกยวของ ท าใหหลกสตรเปนหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทสมบรณยงขน

44

แบบฝกหดทายบทท 2

1. จงอธบายวธการศกษาขอมลพนฐานของวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของสถานศกษาตาม ความเขาใจของทาน 2. จงยกตวอยางวฒนธรรม ประเพณและบรบททองถนของนกศกษามา 2 ตวอยางพรอมอธบายเหตผลและทมา 3. ชมชนททานอาศยอยในปจจบนมแหลงเรยนรอะไรบาง 4. บทบาทผทเกยวของกบการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาปฐมวย หมายถง บคคลใดบาง

บทท 3 หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

การจดการศกษาปฐมวยตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนแนวทางในการจดการศกษาเพอตอบสนองการเปลยนแปลงของสงคมปจจบน ทงดานเศรษฐกจ และเทคโนโลย เพอใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทเกดขน จงจ าเปนจะตองสรางเดกใหเตบโตอยางมประสทธภาพมทกษะส าคญส าหรบเดกในศตวรรษท 21 มทกษะชวต เปนคนด มวนย รกความเปนไทย มความรบผดชอบทง

ตอตนเองและประเทศชาตในอนาคต

บทวจารณของนกการศกษาปฐมวยทมตอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

เกษม วฒนชย ศาสตราจารยเกยรตคณ ในโครงการพฒนาผบรหารและผเกยวของกบการศกษาระดบปฐมวยรนท 8 หลกสตร Thinking Child ในยคดจตอล กลาววา การพฒนาเดกควรพฒนาตงแตเดกในชวงอายของเดกปฐมวย ควรไดรบการสงเสรมสนบสนนการดแลเลยงด โดยเนนเรองของการพฒนาสมองและปญญา การจดการศกษาและการอบรมเลยงดเดก ควรมวธการในการควบคมสงเสรม ดานอารมณ และปญญาเดก เชน กจกรรมฝกสมาธใหกบเดกปฐมวย การสอนใหเดกมสมาธจะเปนการฝกการควบคมตนเอง ดานสมอง เดกจะกาวราวลดลง มสมาธในการเรยนมากขน มผลการเรยนดขน ครควรไดรบการสงเสรมใหรวมในการนงสมาธ เพอน ามาจดการศกษาใหกบเดกปฐมวย ปญหาของเดกปฐมวยจะไดรบการแกไขจากกจกรรมงายๆ ใกลตวเดก เดกในชวงของการดแลของแมทดแลเดก ควรไดรบการดแลสงเสรมการเลยงด โภชนาการตงแตในครรภมารดา จะท าใหสมองเดกถกการพฒนา การใหอาหาร กนนมแม เปนการดแลเบองตนในครอบครว ตลอดทงการดแลเดกในศนยพฒนาเดกเลกควรใหความรกบครพเลยง ครดแลเดกควรไดรบความร เกยวกบพฒนาการเดก การศกษาปฐมวย ในระดบชาต ผมสวนเกยวของควรระดมความคด ในวตกรรมสงใหมเขามาปรบปรงหลกสตร ใหตรงตามกลมอายของเดก มการตดตามความกาวหนา น าผลมาปรบปรงหลกสตร ใหมกรบวนการเปนขนตอน ทมา Plan For Kids. (14 มถนายน 2559). การจดการศกษาปฐมวยอยางมคณภาพ KU

Mini M.Ed . [Video file]. Video posted to https://www.youtube.com/watch?v=om Ahy04vZes. พชร ผลโยธน ในงานมหกรรมรวมใจปฐมวยสรางชาต กลาววา ผมสวนเกยวของกบการศกษาปฐมวย สสวท. STEM สถานพฒนาคร ทสามารถน าวทยาศาสตร เทคโนโลย เขามาปรบเปลยนในการท าหลกสตรใหม พทธศกราช 2560 ทกษะในศตวรรษท 21 ทกษะชวต ทกษะทาง EF ในการการจดกจกรรมของครควรจดใหเดก รถกรผด การมวนยในตนเอง และการอนรกษสงแวดลอม หลกสตรใหมจงตองสอดแทรกเรองราวตางๆ น ในระหวางการพฒนาหลกสตร มการเปลยนแปล พระราชบญญตรฐธรรมนญในราชอาณาจกรไทย แผนพฒนาเศรษฐกจ ฯลฯ ทกภาคสวนใหความส าคญในการพฒนาหลกสตรส าหรบ

46

เดกปฐมวย หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ไดยดพฒนาการ 4 ดานของเดกปฐมวย ทตองพฒนาเดกใหไดตามก าหนดและสามารถยดหยนได กระทรวงศกษาธการแนะน าวาไมวาสถานศกษาจะน าแนวการสอนหรอวธการสอนแบบใด สถานศกษาควรจดใหตรงกบพฒนาการของเดกและจดตามกลมเปาหมายของเดกปฐมวย เดกควรไดรบประสบการณจากการลงมอกระท าจากกจกรรมดวยตวเดกเองผานการเรยนรดวยตนเอง ครควรจดเตรยมสภาพแวดลอมและสอใหเพยงพอ สงเสรมกจกรรมทางดานภาษา สนบสนนอ านวยความสะดวกในกจกรรม เนนการจดกจกรรมบรณาการผานการเลนอยางหลากหลาย ผานประสบการณส าคญ ทครสามารถจดขนได หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 มสวนทเพมขนมา คอ เพมจาก 5 ป 11 เดอน 29 วน เปลยนเปน 6 ป ปรชญาการศกษายงเนนเรองของทกษะชวต การอบรมเลยงด สนองตอธรรมชาตตามวยเตมตามศกยภาพของเดก ทมา Pakawat ket-un. (6 กนยายน 2560). หลกสตรปฐมวย 2560 รศ.ดร. พชร ผลโยธน งานมหกรรมรวมใจ ปฐมวยสรางชาต. [Video file]. Video posted to https://www.youtube.com/ watch?v=jiXPPC8eJyc. จากบทวจารณของนกการศกษาปฐมวยทมตอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

สรปไดวาหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนกรอบทศทางส าหรบสถานศกษาปฐมวยเพอจดท าหลกสตรสถานศกษาใหอยในทศทางเดยวกนและยงเปนแนวทางใหกบครผสอนเพอจดประสบการณใหสอดคลองกบพฒนาการ ความตองการ และใหสอดคลองกบหลกสตร เพอใหเดกเกดการเรยนรและ

มพฒนาการทเหมาะสมกบวย และสรางรอยตอในการเรยนรใหเดกพรอมตอการเรยนในชนสงขน

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 มเนอหา สาระ ดงน 1. ปรชญาการศกษาปฐมวย

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560 : 2) กลาววา การศกษาปฐมวย เปนการพฒนาเดกตงแตแรกเกดถง 6 ปบรบรณ อยางเปนองครวมบนพนฐานการอบรมเลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการตามวยของเดกแตละคนใหเตมตามศกยภาพ ภายใตบรบทสงคมและวฒนธรรมทเดกอาศยอยดวยความรก ความเอออาทร และความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเอง ครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต 2. วสยทศน กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560:3) กลาววา หลกสตรการศกษาปฐมวยมงพฒนาเดกทกคนใหไดรบการพฒนาดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา อยางมคณภาพและตอเนอง ไดรบการจดประสบการณการเรยนรอยางมความสข และเหมาะสมตามวย มทกษะชวต และปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนคนด มวนย และส านกความเปนไทย โดยความรวมมอระหวางสถานศกษา พอแม ครอบครว ชมชนและทกงายทเกยวของกบการพฒนาเดก

47

3. หลกการ

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560:4) กลาววา หลกสตรการศกษาปฐมวยเชอวาเดกทกคนมสทธทจะไดรบการอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการ และการจดประสบการณการเรยนรอยางเหมาะสม เพอใหเดกมโอกาสพฒนาตนเองตามล าดบขนพฒนาการทกดานอยางเปนองครวม โดยยดหลกการ คอ สงเสรมกระบวนการเรยนรและพฒนาการทครอบคลม ยดหลกการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเนนเดกเปนส าคญโดยค านกถงความแตกตางระหวางบคคล ยดพฒนาการและการพฒนาเดกโดยองครวม ผานการเลนทมความหมายและมกจกรรมทหลากหลาย ไดลงมอกระท าในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร จดประสบการณใหเดกมทกษะชวต และปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง สรางความร ความเขาใจ และประสานความรวมมอในการพฒนาเดกระหวางสถานศกษากบพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของกบการพฒนาเดก

หลกสตรการศกษาปฐมวยสาหรบเดกอายตากวา 3 ป กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560:6-19) กลาวถงหลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3-6 ป ดงน 1. จดหมาย

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560:6) กลาววา หลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอายต ากวา 3 ป มงสงเสรมพฒนาการทางดานรางกายใหเจรญเตบโตตามวย แขงแรง มสขภาพด ดานอารมณและจตใจ ใหมสขภาพจตด มความสข ดานสงคม ใหมทกษะชวตและสรางปฏสมพนธกบบคคลรอบตว และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข มทกษะในการใชภาษาสอสาร และดานสตปญญาใหสนใจเรยนรสงตางๆ 2. คณลกษณะอนพงประสงค คณลกษณะอนพงประสงค เปนเปาหมายของพฒนาการทเดกควรทจะปฏบตไดในชวงอายตางๆ โดยในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:6) ไดระบคณลกษณะทพงประสงคของเดกอายต ากวา 3 ป ไว 7 คณลกษณะ ไดแก คณลกษณะอนพงประสงคท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขภาพด คณลกษณะอนพงประสงคท 2 ใชอวยวะของรางกายไดประสานสมพนธกน

คณลกษณะอนพงประสงคท 3 มความสขและแสดงออกทางอารมณไดเหมาะสมกบวย คณลกษณะอนพงประสงคท 4 รบรและสรางปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว คณลกษณะอนพงประสงคท 5 ชวยเหลอตนเองไดเหมาะสมกบวย คณลกษณะอนพงประสงคท 6 สอความหมายและใชภาษาไดเหมาะสมกบวย คณลกษณะอนพงประสงคท 7 สนใจเรยนรสงตางๆ รอบตว

48

โดยคณลกษณะอนพงประสงคแบงตามชวงอาย ดงแสดงตารางท 3.1 คณลกษณะอนพงประสงคแบงตามชวงอาย ดงน ตารางท 3.1 คณลกษณะอนพงประสงคแบงตามชวงอาย

อาย หมายถงชวงอาย แรกเกด – 2 เดอน แรกเกด – 1 เดอน 29 วน

9 เดอน – 1 ป 9 เดอน – 11 เดอน 29 วน

2 – 4 เดอน 2 เดอน – 3 เดอน 29 วน

1 ป – 1 ป 6 เดอน 4 เดอน – 5 เดอน 29 วน

4 – 6 เดอน 4 เดอน – 5 เดอน 29 วน

1 ป 6 เดอน – 2 ป 18 เดอน – 23 เดอน 29 วน

6 – 9 เดอน 6 เดอน – 8 เดอน 29 วน

2 – 3 ป 24 เดอน – 35 เดอน 29 วน

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:7) คณลกษณะทพงประสงค ส าหรบเดกอาย 2-3 ป สามารถแยกคณลกษณะตามอายไดดงแสดง ดงน ตารางท 3.2 คณลกษณะทพงประสงคท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขภาพด

คณลกษณะ

สภาพทพงประสงค

2 – 3 ป 1.1 มน าหนก สวนสง และเสนรอบศรษะตามเกณฑอาย

น าหนกและสวนสงตามเกณฑ เสนรอบศรษะตามเกณฑ

1.2 มรางกายแขงแรง มภมตานทานโรค ไมปวยบอย ขบถายเปนเวลา รบประทานอาหาร นอนและพกผอนเหมาะสมกบวย

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:7 )

49

ตารางท 3.3 คณลกษณะทพงประสงคท 2 ใชอวยวะของรางกายไดประสานสมพนธกน

คณลกษณะ สภาพทพงประสงค 2 – 3 ป

2.1 ใชกลามเนอใหญไดเหมาะสมกบวย

นงยอง ๆ เลนโดยไมเสยการทรงตว เดนถอยหลงได เดนขนลงบนไดโดยมอขางหนงจบราว และกาวเทาวางบนขนบนไดเดยวกนกอน กระโดดอยกบทโดยเทาพนพนทง 2 ขาง

2.2 ใชกลามเนอเลก และประสานสมพนธมอ – ตา ไดเหมาะสมกบวย

จบสเทยนแทงใหญเพอขดเขยนได เลยนแบบ ลากเสนเปนวงตอเนอง หรอเสนตรงแนวดง

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:8) ตารางท 3.4 คณลกษณะทพงประสงคท 3 มความสขและแสดงอารมณไดเหมาะสมกบวย

คณลกษณะ

สภาพทพงประสงค 2 – 3 ป

3.1 ราเรงแจมใส อารมณด ยมแยม หวเราะงาย แววตามความสข 3.2 แสดงออกทางอารมณไดอยางเหมาะสมกบวย

แสดงความภาคภมใจเมอท าสงตาง ๆ ส าเรจ ชอบพดค าวา “ไม” แมจะเปนสงทตองการ

3.3 สนใจ และมความสขกบธรรมชาต ดนตร และจงหวะการเคลอนไหว

ตอบสนองตอธรรมชาต เสยงเพลง จงหวะดนตร และสงสวยงามตาง ๆ อยางเพลดเพลน

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:9 )

50

ตารางท 3.5 คณลกษณะทพงประสงคท 4 รบรและสรางปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอม คณลกษณะ สภาพทพงประสงค

2 – 3 ป

4.1 ปรบตวเขากบสงแวดลอมใกลตวได ชอบเกบของของตนเองไวใกลตว และไมแบงปนผอน

4.2 เลนและรวมท ากจกรรมกบผอนไดตามวย

รอคอยชวงสน ๆ เลนรวมกบคนอน แตตางคนตางเลน

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:10)

จากตารางสรปไดวา คณลกษณะทพงประสงคทกลาวมาแยกตามพฒนาการ ตามวยของเดก ทางดานรางกาย อารมณ จตใจ ซงเปนการยกตวอยางจากหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เพอใหเหนแนวทางและพฒนาการตามวยของเดก

3. การอบรมเลยงดและพฒนาเดก

ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (2560:50) กลาววา ชวงอายแรกเกด – 2 ป มแนวปฏบตการอบรมเลยงดตามวถประจ าวนโดยพอแมและผเลยงดอบรมเลยงดตามวถชวตประจ าวน และสงเสรมพฒนาการทกดาน ไดแก ดานรางกายสงเสรมใหเดกไดใชรางกายตามความสามารถ ดานอารมณ จตใจ สงเสรมการตอบสนองตอความตองการของเดกอยางเหมาะสม ภายใตสภาพแวดลอมทอบอนและปลอดภย ดานสงคม สงเสรมใหเดกมปฏสมพนธกบบคคลใกลชด และดานสตปญญา สงเสรมใหเดกไดสงเกตสงตางๆ รอบตว เพอสรางความเขาใจและใชภาษาเพอการสอสาร สงเสรมการคด และการการแกปญหาทเหมาะสมกบวย การอบรมเลยงดตามวถประจ าวน ส าหรบเดกอายแรกเกด – 2 ป มความส าคญอยางยงตอการวางรากฐานชวตของเดก ทงทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา การจดกจกรรมในแตละวน ควรจดใหสอดคลองกบความตองการ ความสนใจ และความสามารถตามวยของเดก โดยผานการอบรมเลยงดตามวถประจ าวนและการเลนตามธรรมชาตของเดก โดยมแนวปฏบตการอบรมเลยงดตามวถประจ าวน ดงน 3.1 การฝกสขนสยและลกษณะนสยทด เปนการสรางเสรมสขนสยทดในการบประทานอาหาร การนอน การท าความสะอาดรางกาย การขบถาย ตลอกจนปลกฝงลกษณะนสยทดในการดแลสขภาพอนามย ความปลอดภย และการแสดงมารยาททสภาพ นมนวลแบบไทย

3.2 การเคลอนไหวและการทรงตว เปนการสงเสรมการใชกลามเนอแขนกบขา มอกบนวและสวนตางๆ ของรางกายในการเคลอนไหวและออกก าลงกายทกสวน โดยการจดใหเดกไดเคลอนไหว

ทงกลามเนอใหญ และกลามเนอเลก และตามความสามารถของวย เชน คว า คลาน ยน เดน และนวมอ

51

เคลอนไหวสวนตางๆ ของรางกายตามเสยงดนตร ปนปายเครองเลนสนามเดกเลน เลนมาโยก ลากจงของเลนมลอ ขจกรยานทรงตวของเดกเลก โดยใชเทาชวยถบ 3.3 การฝกการประสานสมพนธระหวางมอ – ตา เปนการฝกความแขงแรงของกลามเนอมอ นวมอใหพรอมทจะหยบจบ ฝกการท างานอยางสมพนธกนระหวางมอ – ตา รวมทงฝกใหเดกรจกคาดคะเน หรอกะระยะทางของสงตางๆ ทอยรอบตวเทยบกบตนเองในลกษณะใกลกบไกล เชน มองตามเครองแขวนหรอโมบายทมเสยงและส (ส าหรบขวบปแรก ควรเปนโมบายสด าขาว) รอยลกปดขนาดใหญ เลนหยอดบลอก รปทรงลงกลอง ตอกหมด โยนรบลกบอล เลนน า เลนปนแปง ใชสเทยนแทงใหญ วาดเขยนขดเขย

3.4 การสงเสรมดานอารมณ จตใจ เปนการสงเสรมการเลยงดในการตอบนสองความตองการของเดกดานจตใจ โดยการจดสภาพแวดลอมทสงเรมใหเดกเกดความรสกอบอนละมรความสข เชน สบตา อม โอบกอด สมผส การเปนแบบอยางทดในดานการแสดงออกทางอารมณ ตอบสนองตอความรสก ทเดกแสดงออกอยางนนนวล ออนโยน ปลกฝงการชนชมธรรมชาตรอบตว

3.5 การสงเสรมทกษะทางสงคม เปนการสงเสรมการสราสมพนธกบพอแม ผเลยงด และบคคลใกลชด โดยการพดคยหยอกลอหรอเลนกบเดก เชน เลนจะเอ เลนจ าจ เลนโยกเยก เลนประกอบค ารอง เชน จนทรเจาเอย แมงมม ตงไขลม หรอพาเดกไปเดนเลนนอกบาน พบปะเดกอนหรอผใหญ ภายใตการดแลอยางใกลชด เชน พาไปบานญาต พาไปรวมกจกรรมทศาสนสถาน

3.6 การใชประสาทสมผสทงหา เปนการกระตนการรบรผานประสาทสมผสทงหา ในการมองเหน การไดยนเสยง การลมรส การไดกลน และการสมผสจบตองสงตางๆ ทแตกตางกนในดานขนาด รปราง ส น าหนก และผวสมผส เชน การเลนมองตนเองกบกระจกเงา การเลนของเลนทมพนผวแตกตางกน

3.7 การสงเสรมการส ารวจสงตางๆ รอบตว เปนการฝกใหเดกเรยนรสงรอบตวผานเหตการณ และสอทหลากหลายในโอกาสตางๆ รจกส ารวจและทดลองสงทไมคนเคย เชน มองตามสงของ หนมาทมาของเสยง คนหาสงของทปดซอนจากสายตา กจกรรมการทดลองงายๆ 3.8 การสงเสรมทกษะทางภาษา เปนการฝกใหเดกเปลงเสยง เลยนเสยงพดของผคน เสยงสตวตางๆ รจกชอเรยกของตนเอง ชออวยวะสวนตางๆ ของรางกาย ชอพอแม หรอผคนใกลชดและชอสงตางๆ รอบตว ตลอดจนฝกใหเดกรจกสอความหมายดวยค าพดและทาทาง ชชวนและสอนใหรจกชอเรยกสงตางๆ จากของจรง อานหนงสอนทานภาพ หรอรองเพลงงายๆ ใหเดกฟง 3.9 การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เปนการฝกใหเดกไดแสดงออกทางความคดตามจนตนาการของตนเอง เชน ขดเขยน วาดรปอยางอสระ เลนบลอก และของเลนสรางสรรค พดเลาเรองตามจนตนาการ เลนสมมต การอบรมเลยงดและสงเสรมพฒนาการส าหรบเดกชวงอาย 2-3 ป จะเปนการสงเสรมเดกโดยการจดประสบการณผานการเลนตามธรรมชาตทเหมาะสมและเปนองครวมทงดานรางกาย ดานอารมณ

52

จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา โดยจะมสาระการเรยนรเปนสอกลางในการจดประสบการณ ประกอบดวย 2 สวน คอ ประสบการณส าคญและสาระการเรยนร 4. ประสบการณสาคญ เปนสงทตองใหเดกลงมอปฏบตดวยตนเอง ผานการเลน การเลยนแบบ การลองผดลองถก ส ารวจ ทดลอง และลงมอกระท าจรง ผานประสาทสมผสทงหา เพอใหเกดพฒนาการดานทกดานแบบองครวม ไดแก การสงเสรมพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา 5. สาระทควรเรยนร เปนเรองเกยวกบตวเดกแลวขยายไปสเรองทอยใกลตวเดกเพอนไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน ซงประกอบไปดวยเรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆ รอบตว 6. การประเมนพฒนาการ

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560 : 19) กลาววา การประเมนพฒนาการเดก

อายต ากวา 3 ป ควรประเมนใหครอบคลมทกชวงอาย เพราะเดกวยนมการเปลยนแปลงรวดเรว และ

มความเสยงตอสภาพความผดปกตตางๆ จงควรไดรบการดแลและตดตามอยางใกลชด โดยมหลกใน

การประเมนดงน 6.1 ประเมนพฒนาการของเดกครบทกดาน 6.2 ประเมนเปนรายบคคลอยางสม าเสมอ ตอเนอง 6.3 ประเมนดวยวธทหลากหลาย 6.4 บนทกลงในสมดบดทกสขภาพแมและเดกและใชคมอควบค 6.5 น าผลทไดจากการประเมนพฒนาการไปพจารณาจดกจกรรม เพอใหเดกไดเรยนรและมพฒนาการเหมาะสมตามวย สรปไดวา หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอายต ากวา 3 ป มงเนนการพฒนาอยางรอบดาน ทงดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา ใหเดกเจรญเตบโตตามวย มสขภาพด ทงรางกายและจตใจ มปฏสมพนธกบคนรอบขาง และเกดการเรยนรอยางเหมาะสม สามารถสอสารเพอบอกความตองการของตนได โดยจะเนนการอบรมเลยงดตามวถชวตประจ าวน ใหเดกเกดทกษะชวตและสามารถชวยเหลอตนเองเบองตนได

หลกสตรการศกษาปฐมวยสาหรบเดกอาย 3-6 ป กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2560:26) กลาวถงหลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3-6 ป ดงน 1. จดหมาย

หลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย 3-6 ป มงสงเสรมพฒนาการตามวยของเดกอยางเตมศกยภาพ และมความพรอมในการเรยนรตอไป โดยมจดมงหมาย ดงน 1.1 รางกายเจรญเตบโตตามวย แขงแรง และมสขนสยทด 1.2 สขภาพจตด มสนทรยภาพ มคณธรรม จรยธรรม และจตใจทดงาม

53

1.3 มทกษะชวตและปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มวนย และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข 1.4 มทกษะการคด การใชภาษาสอสาร และการแสวงหาความรไดเหมาะสมกบวย 2. มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค หลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป ก าหนดมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคจ านวน 12 มาตรฐาน ดงน 2.1 พฒนาการดานรางกาย ประกอบดวย 2 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด มาตรฐานท 2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน 2.2 พฒนาการดานอารมณ จตใจ ประกอบดวย 3 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 3 มสขภาพจตดและมความสข มาตรฐานท 4 ชนชมและแสดงออกทางศลปะ ดนตร และการเคลอนไหว มาตรฐานท 5 มคณธรรม จรยธรรม และมจตใจทดงาม 2.3 พฒนาการดานสงคม ประกอบดวย 3 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 6 มทกษะชวตและปฏบตตนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง มาตรฐานท 7 รกธรรมชาต สงแวดลอม วฒนธรรม และความเปนไทย มาตรฐานท 8 อยรวมกบผอนไดอยางมความสขและปฏบตตนเปนสมาชกทดของสงคมในระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข 2.4 พฒนาการดานสตปญญา ประกอบดวย 4 มาตรฐาน ดงน มาตรฐานท 9 ใชภาษาสอสารไดเหมาะสมกบวย มาตรฐานท 10 มความสามารถในการคดทเปนพนฐานในการเรยนร มาตรฐานท 11 มจนตนาการและความคดสรางสรรค มาตรฐานท 12 มเจตคตทดตอการเรยนร และมความสามารถในการแสวงหาความรไดเหมาะสมกบวย สภาพทพงประสงคเปนความสามารถหรอพฤตกรรมทคาดหวงจะใหเกดกบเดกตามความสามารถแตละบคคลซงพฤตกรรมหรอความสามารถดงกลาว สามารถน ามาก าหนดตามอายของเดก ดงแสดง

54

ตารางท 3.6 มาตรฐานท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด ดงน

ตวบงช สภาพทพงประสงค อาย 3 - 4 ป อาย 4 – 5 ป อาย 5 – 6 ป

1.1 นาหนกและสวนสงตามเกณฑ

1.1.1 น าหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย

1.2 มสขภาพอนามย สขนสยทด

1.2.1 ยอมรบประทานอาหารทมประโยชนและดมน าสะอาดเมอมผชแนะ

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชนและดมน าสะอาดไดดวยตนเอง

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชนไดหลายชนดและดมน าสะอาดไดดวยตนเอง

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมเมอมผชแนะ

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมไดดวยตนเอง

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมไดดวยตนเอง

1.2.3 นอนผกผอนเปนเวลา 1.2.4 ออกก าลงกายเปนเวลา

1.3 รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

1.3.1 เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยเมอมผชแนะ

1.3.1 เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยไดดวยตนเอง

1.3.1 เลน ท ากจกรรมและปฏบตตอผอนอยางปลอดภย

(ทมา : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:27)

ตารางท 3.7 มาตรฐานท 2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและ ประสานสมพนธกน

ตวบงช สภาพทพงประสงค อาย 3 - 4 ป อาย 4 – 5 ป อาย 5 – 6 ป

2.1 เคลอนไหวรางกายอยางคลองแคลวประสานสมพนธและทรงตวได

2.1.1 เดนตามแนวทก าหนดได

2.1.1 เดนตอเทาไปขางหนาเปนเสนตรงไดโดยไมตองกางแขน

2.1.1 เดนตอเทาถอยหลงเปนเสนตรงไดโดยไมตองกางแขน

2.1.2 กระโดดสองขาขนลงอยกบทได

2.1.2 กระโดดขาเดยวอยกบทไดโดยไมเสยการทรงตว

2.1.2 กระโดดขาเดยวไปขางหนาไดอยางตอเนองโดยไมเสยการทรงตว

55

ตารางท 3.7 มาตรฐานท 2 กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลวและ ประสานสมพนธกน (ตอ)

ตวบงช สภาพทพงประสงค อาย 3 - 4 ป อาย 4 – 5 ป อาย 5 – 6 ป

2.1.3 วงแลวหยดได 2.1.3 วงหลบหลกสงกดขวางได

2.1.3 วงหลบหลกสงกดขวางไดอยางคลองแคลว

2.1.4 รบลกบอลโดยใชมอและล าตวชวย

2.1.4 รบลกบอลโดยใชมอทง 2 ขาง

2.1.4 รบลกบอลทกระดอนขนจากพนได

2.2 ใชมอ-ตา ประสานสมพนธกน

2.2.1 ใชกรรไกรตดกระดาษขาดจากกนไดโดยใชมอเดยว

2.2.1 ใชกรรไกรตดกระดาษตามแนวเสนตรงได

2.2.1 ใชกรรไกรตดกระดาษตามแนวเสนโคงได

2.2.2 เขยนรปวงกลมตามแบบได

2.2.2 เขยนรปสเหลยมตามแบบไดอยางมมมชดเจน

2.2.2 เขยนรปสามเหลยมตามแบบไดอยางมมมชดเจน

2.2.3 รอยวสดทมรขนาดเสนผานศนยกลาง1เซนตเมตรได

2.2.3 รอยวสดทมรขนาดเสนผานศนยกลาง0.5เซนตเมตรได

2.2.3 รอยวสดทมรขนาดเสนผานศนยกลาง0.25เซนตเมตรได

(ทมา : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:28)

ตารงท 3.8 มาตรฐานท 3 มสขภาพจตดและมความสข

ตวบงช สภาพทพงประสงค อาย 3 - 4 ป อาย 4 – 5 ป อาย 5 – 6 ป

3.1 แสดงออกทางอารมณไดอยางเหมาะสม

3.1.1 แสดงอารมณความรสกไดเหมาะสมกบบางสถานการณ

3.1.1 แสดงอารมณความรสกไดตามสถานการณ

3.1.1 แสดงอารมณความรสกไดสอดคลองกบสถานการณอยางเหมาะสม

3.2 มความรสกทดตอตนเอง

3.2.1 กลาพดกลาแสดงออก

3.2.1 กลาพดกลาแสดงออกอยางเหมาะสมกบบางสถานการณ

3.2.1 กลาพดกลาแสดงออกอยางเหมาะสมตามสถานการณ

56

ตารงท 3.8 มาตรฐานท 3 มสขภาพจตดและมความสข (ตอ)

ตวบงช สภาพทพงประสงค อาย 3 - 4 ป อาย 4 – 5 ป อาย 5 – 6 ป

3.2.2 แสดงความพอใจในผลงานตนเอง

3.2.2 แสดงความพอใจในผลงานและความสามารถของตนเอง

3.2.2 แสดงความพอใจในผลงานและความสามารถของตนเองและผอน

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:28) จากตารางดงกลาว เปนการก าหนดคณลกษณะทพงประสงคในมาตรฐานท 3 ตวบงชท 3.1 และตวบงชท 3.2 ของเดกอาย 3-4 ป 4-5 ป และ 5-6 ป จะเหนไดวาสภาพทพงประสงคในแตละขอบงชจะมความเพมความสามารถขนตามอาย ในแตละชวงอายจะมความละเอยดของการแสดงพฤตกรรม

ทแตกตางกน ครผสอนจ าเปนจะตองจดประสบการณเพอใหเดกบรรลคณลกษณะทบไวในหลกสตร ตวบงช ตวบงช เปนเปาหมายในการพฒนาเดกทมความสมพนธสอดคลองกบมาตรฐานคณลกษณะ

ทพงประสงค (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:27) 3. สภาพทพงประสงค สภาพทพงประสงค เปนพฤตกรรมหรอความสามารถตามวยทคาดหวงใหเดกเกด บนพนฐานพฒนาการตามวยหรอความสามารถตามธรรมชาตในแตละระดบอาย เพอน าไปใชในการก าหนดสาระ

การเรยนรในการจดประสบการณและประเมนพฒนาการเดก โดยมรายละเอยดของมาตรฐานคณลกษณะ

ทพงประสงค ตวบงช และสภาพทพงประสงค ดงน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:27) 4. การจดเวลาเรยน

หลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป ก าหนดกรอบโครงสรางเวลาในการจดประสบการณใหกบเดก 1 – 2 ปการศกษา โดยประมาณ ทงน ขนอยกบอายของเดกทเรมเขาสถานศกษาโดยสถานพฒนาเดกปฐมวย เวลาเรยนส าหรบเดกจะขนอยกบสถานศกษาแตละแหง โดยมเวลาเรยนไมนอยกวา 180 วนตอ 1 ปการศกษา ในแตละวนจะใชเวลาไมนอยกวา 5 ชวโมง โดยสามารถปรบใหเหมาะสมตามบรบทของสถานศกษาและสถานพฒนาเดกปฐมวย

5. สาระการเรยนร สาระการเรยนร เปนสอกลางในการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดก เพอสงเสรมพฒนาการเดกทกดาน ใหเปนไปตามจดหมายของหลกสตรทก าหนด สาระการเรยนร ประกอบดวย ประสบการณส าคญ และสาระทควรเรยนร ดงน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:35-37)

57

6. ประสบการณสาคญ ประสบการณส าคญ เปนแนวทางส าหรบผสอนน าไปใชในการออกแบบการจดประสบการณใหเดกเรยนร ลงมอปฏบต และไดรบการสงเสรมพฒนาการครอบคลมทกดาน ดงน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:35-39) 6.1 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย เปนการสนบสนนใหเดกไดมโอกาสพฒนาการใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธระหวางกลามเนอและระบบประสาท ในการท ากจวตรประจ าวนหรอท ากจกรรมตางๆ และสนบสนนใหเดกมโอกาสดแลสขภาพและสขอนามย สขนสย และการรกษาความปลอดภย ดงน

ตารางท 3.9 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย

ดานรางกาย ประสบการณสาคญ

6.1.1 การใชกลามเนอใหญ 1) การเคลอนไหวอยกบท 2) การเคลอนไหวเคลอนท 3) การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ 4) การเคลอนไหวทใชการประสานสมพนธของการใชกลามเนอใหญในการขวาง การจบ การโยน กระเตะ 5) การเลนเครองเลนสนามอยางอสระ

6.1.2 การใชกลามเนอเลก 1) การเลนเครองเลนสมผสและการสรางสงตางๆ จากแทงไม บลอก 2) การเขยนภาพและการเลนกบส 3) การปน 4) การประดษฐสงตางๆ ดวยเศษวสด 5) การหยบจบ การใชกรรไกร การฉก การตด การปะ และการรอยวสด

6.1.3 การรกษาสขภาพ อนามยสวนตน

1) การปฏบตตนตามสขอนามย สขนสยทดในกจวตรประจ าวน

6.1.4 การรกษาความปลอดภย 1) การปฏบตตนใหปลอดภยในกจวตรประจ าวน 2) การฟงนทาน เรองราว เหตการณเกยวกบการปองกนและรกษาความปลอดภย 3) การเลนเครองเลนอยางปลอดภย 4) การเลนบทบาทสมมตเหตการณตางๆ

6.1.5 การตระหนกรเกยวกบรางกายตนเอง

1) การเคลอนไหวโดยควบคมตนเองไปในทศทาง ระดบ และพนท 2) การเคลอนไหวขามสงกดขวาง

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:35-36)

58

สรปไดวา ประสบการณส าคญเปนสงก าหนดแนวทางส าหรบครผสอนในการออกแบบการจดประสบการณใหกบเดกปฐมวย เพอใหเดกเกดพฒนาการทงดานรางกาย อารมณจตใจ สงคม และสตปญญา เรยนรกจกรรมผานการเลนอยางมจดมงหมายดวยการมปฏสมพนธกบสอการสอน และสงแวดลอมทเหมาะสม 6.2 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ เปนการสนบสนนใหเดกไดแสดงออกทางอารมณและความรสกของตนเองทเหมาะสมกบวย ตะหนกถงลกษณะพเศษเฉพาะทเปน อตลกษณ ความเปนตวของตวเอง มความสข ราเรงแจมใส การเหนอกเหนใจผอน ไดพฒนาคณธรรมจรยธรรม สนทรยภาพ ความรสกทดตอตนเอง แลวความเชอมนในตนเองขณะปฏบตกจกรรมตางๆ ดงน ตารางท 3.10 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ

ดานอารมณ จตใจ ประสบการณสาคญ

6.2.1 สนทรยภาพ ดนตร 1) การฟงเพลง การรองเพลง และการแสดงปฏกรยาโตตอบเสยงดนตร 2) การเลนเครองดนตรประกอบจงหวะ 3) การเคลอนไหวตามเสยงเพลง ดรตร 4) การเลนบทบาทสมมต 5) การท ากจกรรมศลปะตางๆ 6) การสรางสรรคสงสวยงาม

6.2.2 การเลน 1) การเลนอสระ 2) การเลนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ 3) การเลนตามมมประสบการณ มมเลนตางๆ 4) การเลนนอกหองเรยน

6.2.3 คณธรรม จรยธรรม 1) การปฏบตตนตามหลกศาสนาทนบถอ 2) การฟงนทานเกยวกบคณธรรม จรยธรรม 3) การรวมสนทนา และแลกเปลยนความคดเหนเชงจรยธรรม

6.2.4 การแสดงออกทางอารมณ 1) การพดสะทอนความรสกของตนเองและผอน 2) การเลนบทบาทสมมต 3) การเคลอนไหวตามเสยงเพลง ดนตร 4) การรองเพลง 5) การท างานศลปะ

59

ตารางท 3.10 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ (ตอ)

ดานอารมณ จตใจ ประสบการณสาคญ

6.2.5 การมอตลกษณเฉพาะตนและเชอวาตนเองมความสามารถ

1) การปฏบตกจกรรมตางๆ ตามความสามารถของตนเอง

6.2.6 การเหนอกเหนใจผอน 1) การแสดงความยนดเมอผอนมความสข เหนใจเมอผอนเศราหรอเสยใจและการชวยเหลอปลอบโยนเมอผอนไดรบบาด

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช, 2560:36-37) 6.3 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม เปนการสนบสนนใหเดกไดมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมตางๆ รอบตวจากการปฏบตกจกรรมตางๆ ผานการเรยนรทางสงคม เชน การเลน การท างานกบผอน ฯลฯ การปฏบตกจวตรประจ าวน การแกปญหาขอขดแยงต างๆ ดงน ตารางท 3.11 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม

ดานสงคม ประสบการณสาคญ

6.3.1 การปฏบตกจวตรประจ าวน 1) การชวยเหลอตนเองในกจวตรประจ าวน 2) การปฏบตตนตามแนวทางหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

6.3.2 การดแลรกษาธรรมชาตและสงแวดลอม

1) การมสวนรวมรบผดชอบดแลรกษาสงแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยน 2) การใชวสดและสงของเครองใชอยางคมคา 3) การท างานศลปะทน าวสดหรอสงของเครองใชทใชแลวมาใชซ าหรอแปรรปแลวน ากลบมาใชใหม 4) การเพาะปลกและดแลตนไม 5) การเลยงสตว 6) การสนทนาขาวและเหตการณทเกยวกบธรรมชาตและสงแวดลอมในชวตประจ าวน

6.3.3 การปฏบตตามวฒนธรรมทองถนและความเปนไทย

1) การเลนบทบาทสมมตการปฏบตตนในความเปนคนไทย 2) การปฏบตตนตามวฒนธรรมทองถนทอาศยและประเพณไทย 3) การประกอบอาหารไทย 4) การศกษานอกสถานท 5) การละเลนพนบานของไทย

60

ตารางท 3.11 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม (ตอ)

ดานสงคม ประสบการณสาคญ

6.3.4 การมปฏสมพนธ มวนย มสวนรวมและบทบาทสมาชกของสงคม

1) การรวมก าหนดขอตกลงของหองเรยน 2) การปฏบตตนเปนสมาชกทดของหองเรยน 3) การใชความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตางๆ 4) การดแลหองเรยนรวมกน 5) การรวมกจกรรมวนส าคญ

6.3.5 การเลนและท างานแบบรวมมอรวมใจ

1) การรวมสนทนาและแลกเปลยนความคดเหน 2) การเลนและท างานรวมกบผอน 3) การท าศลปะแบบรวมมอ

6.3.5 การเลนและท างานแบบรวมมอรวมใจ

1) การรวมสนทนาและแลกเปลยนความคดเหน 2) การเลนและท างานรวมกบผอน 3) การท าศลปะแบบรวมมอ

6.3.6 การแกปญหาความขดแยง

1) การมสวนรวมในการเลอกวธการแกปญหา 2) การมสวนรวมในการแกปญหาความขดแยง

6.3.7 การยอมรบในความเหมอนและความแตกตางระหวางบคคล

1) การเลนหรอท ากจกรรมรวมกบกลมเพอน

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560, 2560:37-38) 6.4 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา เปนการสนบสนนใหเดกไดรบรและเรยนรสงตางๆ รอบตวผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม บคคล และสอตางๆ ดวยกระบวนการเรยนรทหลากหลาย เพอเปดโอกาสใหเดกพฒนาการใชภาษา จนตนาการความคดสรางสรรค การแกปญหา ความคดเชงเหตผล การเกบรวบยอดเกยวกบสงตางๆ รอบตว และมความคดรวบยอดทางคณตศาสตร ทเปนพนฐานของการเรยนรตอไป ดงน

61

ตารางท 3.12 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา

ดานสตปญญา ประสบการณสาคญ

6.4.1 การใชภาษา 1) การฟงเสยงตางๆ ในสงแวดลอม 2) การฟงและปฏบตตามค าแนะน า 3) การฟงเพลง นทาน ค าคลองจอง บทรอยกรอง หรอเรองราวตางๆ 4) การพดแสดงวามคด ความรสก และความตองการ 5) การพดกบผอนเกยวกบประสบการณของตนเอง หรอพดเลาเรองราวเกยวกบตนเอง 6) การพดอธบายเกยวกบสงของ เหตการณ และคามสมพนธของสงตางๆ 7) การพดอยางสรางสรรคในการเลนและการกระท าตางๆ 8) การรอจงหวะทเหมาะสมในการพด 9) การพดเรยงล าดบค าเพอใชในการสอสาร 10) การอานหนงสอภาพ นทานหลากหลายประเภทหรอรปแบบ 11) การอานอยางอสระตามล าพง การอานรวมกน การอานโดยมผชแนะ 12) การเหนแบบอยางของการอานทถกตอง 13) การสงเกตทศทางการอานตวอกษร ค า และขอความ 14) การอานและชขอความ โดยกวาดสายตามตามบรรทดจากซายไปขวา จากบนลงลาง 15) การสงเกตตวอกษรในชอของตน หรอค าคนเคย 16) การสงเกตตวอกษรทประกอบเปนค าผานการอานหรอเขยนของผใหญ 17) การคาดเดาค า วล หรอประโยคทมโครองสรางซ าๆ กน จากนทาน เพลงค าคลองจอง 18) การเลนเกมทางภาษา 19) การเหนแบบอยางของการเขยนทถกตอง 20) การเขยนรวมกนตามโอกาส และการเขยนอสระ 21) การเขยนค าทมความหมายกบตวเดกหรอค าคนเคย 22) การคดสะกดค าและเขยนเพอสอความหมายดวยตนเองอยางอสระ

62

ตารางท 3.12 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา (ตอ)

ดานสตปญญา ประสบการณสาคญ

6.4.2 การคดรวบยอด การคดเชงเหตผล การตดสนใจและแกปญหา

1) การสงเกตลกษณะ สวนประกอบ การเปลยนแปลง และความสมพนธของสงตางๆ โดยใชประสาทสมผสอยางเหมาะสม 2) การสงเกตสงตางๆ และสถานทจากมมมองทตางกน 3) การบอกและแสดงต าแหนง ทศทาง และระยะทางของสงตางๆ ดวยการกระท า ภาพวาด ภาพถาย และรปภาพ 4) การเลนกบสอตางๆ ทเปนทรงกลม ทรงสเหลยมมมฉาก ทรงกระบอก ทรงกรวย 5) การคดแยก การจดกลม และการจ าแนกสงตางๆ ในชวตประจ าวน 6) การตอของชนเลกเตมในชนใหญใหสมบรณ และการแยกชนสวน 7) การท าซ า การตอเตมและการสรางแบบรป 8) การนบและแสดงจ านวนของสงตางๆ ในชวตประจ าวน 9) การเปรยบเทยบและเรยงล าดบจ านวนของสงตางๆ 10) การรวมและการแยกสงตางๆ 11) การบอกและแสดงอนดบทของสงตางๆ 12) การชง ตวง วดสงตางๆ โดยใชเครองมอและหนวยทไมใชหนวยมาตรฐาน 13) การจบค การเปรยบเทยบ และการเรยงล าดบสงตางๆ ตามลกษณะ ความยาว ความสง น าหนก ปรมาตร 14) การบอกและเรยงล าดบกจกรรมหรอเหตการณตามชวงเวลา 15) การใชภาษาทางคณตศาสตรกบเหตการณในชวตประจ าวน 16) การอธบายเชอมโยงสาเหตและผลทเกดขนในเหตการณหรอการกระท า 17) การคาดเดาหรอการคาดคะเนสงทอาจจะเกดขนอยางมเหตผล 18) การมสวนรวมในการลงความเหนจากขอมลอยางมเหตผล 19) การตดสนใจและมสวนรวมในกระบวนการแกปญหา

63

ตารางท 3.12 ประสบการณส าคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา (ตอ)

ดานสตปญญา ประสบการณสาคญ

6.4.3 จนตนาการและความคดสรางสรรค

1) การบรและแสดงความคด ความรสกผานสอ วสด ของเลน และชนงาน 2) การแสดงความคดสรางสรรคผานภาษา ทาทาง การเคลอนไหว และศลปะ 3) การสรางสรรคชนงานโดยใชรปรางรปทรงจากวสดทหลากหลาย

6.4.4 เจตคตทดตอการเรยนรและการแสวงหาความร

1) การส ารวจสงตางๆ และแหลงเรยนรรอบตว 2) การตงค าถามในเรองทสนใจ 3) การสบเสาะหาความรเพอคนหาค าตอบของขอสงสยตางๆ 4) การมสวนรวมในการรวบรวมขอมลและน าเสนอขอมลจากการสบเสาะหาความรในรปแบบตางๆ และแผนภมอยางงาย

(ทมา : หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560, 2560:38-39) 7. สาระสาคญทควรเรยนร สาระทควรร เปนเรองราวรอบตวทน ามาเปนสอกลางในการจดกจกรรมใหเดกเกดแนวคด หลงจากน าสาระทควรเรยนรนนๆ มาจดประสบการณใหเดก เพอใหบรรลจดหมายทก าหนดไว ทงน ไมเนนการทองจาเนอหา ผสอนสามารถก าหนดรายระเอยดขนเองใหสอดคลองกบวย ความตองการ และความสนใจของเดก โดยใหเดกไดเรยนรผานประสบการณส าคญ ทงน อาจยดหยนเนอหาได โดยค านงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตจรงของเดก ดงน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2560:40) 7.1 เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรเรยนรเกยวกบชอ นามสกล รปรางหนาตา อวยวะตางๆ วธระวงรกษารางกายใหสะอาดและมสขภาพอนามยทด การรบประทานอาหารทเปนประโยชน การรกษาความปลอดภยของตนเอง รวมทงการปฏบตตอผอนอยางปลอดภย การรจกประวตความเปนมาของตนเองและครอบครว การปฏบตตนเปนสมาชกทดของครอบครวและโรงเรยน การเคารพสทธของตนเองและผอน การรจกแสดงความคดเหนของตนเองและรบฟงความคดเหนของผอน การก ากบตนเอง การเลนและท าสงตางๆดวยตนเองตามล าพงหรอกบผอน การตระหนกรเกยวกบตนเอง ความภาคภม ใจในตนเอง การสะทอน การรบรอารมณและความรสกของตนเองและผอน การแสดงออกทางอารมณและความรสกอยางเหมาะสม การแสดงมารยาททด การมคณธรรม จรยธรรม 7.2 เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรเรยนรเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน และบคคลตางๆ ทเดกตองเกยวของหรอใกลชด และมปฏสมพนธในชวตประจ าวน สถานทส าคญ วนส าคญ อาชพของคนในชมชน

64

ศาสนา แหลงวฒนธรรมในชมชน สญลกษณส าคญของชาตไทย และการปฏบตตามวฒนธรรมทองถนและความเปนไทย หรอแหลงเรยนรจากภมปญญาทองถนอนๆ 7.3 ธรรมชาตรอบตว เดกควรเรยนรเกยวกบชอ ลกษณะ สวนประกอบ การเปลยนแปลงและความสมพนธของมนษย สตว พช ตลอดจนการรจกเกยวกบดน น า ทองฟา สภาพอากาศ ภยธรรมชาต แรงและพลงงานในชวตประจ าวนทแวดลอมเดก รวมทงการอนรกษสงแวดลอมและการรกษาสาธารณสมบต 7.4 สงตางๆรอบตวเดก เดกควรเรยนรเกยวกบการใชภาษาเพอสอความหมายในชวตประจ าวน ความรพนฐานเกยวกบการใชหนงสอและตวหนงสอ รจกชอ ลกษณะ ส ผวสมผส ขนาด รปราง รปทรง ปรมาตร น าหนก จ านวน สวนประกอบ การเปลยนแปลงและความสมพนธของสงตางๆรอบตว เวลา เงน ประโยชน การใชงาน และการเลอกใชสงของเครองใช ยานพาหนะ การคมนาคม เทคโนโลยและการสอสารตางๆ ทใชอยในชวตประจ าวน อยางประหยด ปลอดภย และรกษาสงแวดลอม 8. การจดประสบการณ การจดประสบการณ ส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป เปนการจดกจกรรมในลกษณะการบรณาการผานการเลน การลงกระท าจากประสบการณตรงอยางหลากหลาย เกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ไมจดเปนรายวชา โดยมหลกการจดประสบการณ แนวทางการจดประสบการณ และการจดกจกรรมประจ าวน ดงน (กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ,2560 : 41-42) 8.1 หลกการจดประสบการณ 8.1.1 จดประสบการณการเลนและการเรยนรอยางหลากหลาย เพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางสมดลและตอเนอง 8.1.2 เนนเดกเปนส าคญ สนองความตองการ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย 8.1.3 จดใหเดกไดรบการพฒนา โดยใหความส าคญกบกระบวนการการเรยนรและพฒนาการของเดก 8.1.4 จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง และเปนสวนหนงของการจดประสบการณ พรอมทงน าผลการประเมนมาพฒนาเดกอยางตอเนอง 8.1.5 ใหพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของ มสวนรวมในการพฒนาเดก 8.2 แนวทางการจดประสบการณ 8.2.1 จดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการและการท างานของสมองทเหมาะสมกบอาย วฒภาวะ และระดบพฒนาการ เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ 8.2.2 จดประสบการณใหสอดคลองกบแบบการเรยนรของเดก เดกไดลงมอกระท า เรยนร ผานประสาทสมผสทงหา ไดเคลอนไหว ส ารวจ เลน สงเกต สบคน ทดลอง และคดแกปญหาดวยตนเอง

65

8.2.3 จดประสบการณแบบบรณาการ โดยบรณาการทงกจกรรม ทกษะ และสาระการเรยนร 8.2.4 จดประสบการณใหเดกไดคดรเรม วางแผน ตดสนใจลงมอกระท า และน าเสนอความคดโดยผสอนหรอผจดประสบการณเปนผสนบสนนอ านวยความสะดวก และเรยนรรวมกบเดก 8.2.5 จดประสบการณใหเด กมปฏส มพนธกบเดกอ น กบผ ใหญ ภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรในบรรยากาศทอบอน มความสข และเรยนรการท ากจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตางๆกน 8.2.6 จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงการเรยนรทหลากหลายและอยในวถชวตของเดก ซอยคลองกบบรบท สงคม และวฒนธรรมทแวดลอมเดก 8.2.7 จากประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทดและทกษะการใชชวตประจ าวน ตามแนวทางหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และการมวนย ใหเปนสวนหนงของการจดประสบการณการเรยนรอยางตอเนอง 8.2.8 จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไวลวงหนาและแผนทเกดขนในสภาพจรงโดยไมไดคาดการณไว 8.2.9 ท าสารนทศนดวยการรวบรวมขอมลเกยวกบการพฒนาการและการเรยนรของเดกเปนรายบคคล น ามาไตรตรองและใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาเดกและการวจยในชนเรยน 8.2.10 จดประสบการณโดยใหพอแม ครอบครว และชมชนมสวนรวม ทงการวางแผน การสนบสนน สอ แหลงเรยนร การเขารวมกจกรรม และการประเมนพฒนาการ 8.3 การจดกจกรรมประจ าวน กจกรรมส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป สามารถน ามาจดเปนกจกรรมประจ าวนไดหลายรปแบบเปนการชวยใหผสอนหรอผจดประสบการณทราบวา แตละวนจะท ากจกรรมอะไร เมอใด และอยางไร ทงน การจดกจกรรมประจ าวนสามารถจดไดหลายรปแบบ ขนอยกบความเหมาะสมในการน าไปใชของแตละหนวยงานและสภาพชมชน ทส าคญผสอนตองค านงถงการจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน การจดกจกรรมประจ าวน มหลกการจดกจกรรมประจ าวนและขอบขายของกจกรรมประจ าวน ดงน 8.3.1 หลกการจดกจกรรมประจ าวน 1) ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของเดกในแตละวน แตยดหยนไดตามความตองการและความสนใจของเดก 2) กจกรรมทตองใชความคดทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกนกวา 20 นาท 3) กจกรรมทเดกมอสระเลอกเรองเสร เพอชวยใหเดกรจกเลอกตดสนใจ คดแกปญหา คดสรางสรรค เชน การเลนตามมม การเลนกลางแจง ฯลฯ ใชเวลาประมาณ 40 - 60 นาท

66

4) กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจการทเปนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ กจกรรมทเดกเปน

ผรเรมและผสอนหรอผจดประสบการณเปนผรเรม และกจกรรมทใชก าลงและไมใชก าลง จดให ครบทกประเภท ทงน กจกรรมทตองออกก าลงกายควรจะสลบกบกจกรรมทไมตองออกก าลงกายมากนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป 8.4 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน การเลอกกจกรรมทจะน ามาจดในแตละวน สามารถจดไดหลายรปแบบ ทงน ขนอยกบความเหมาะสมในการน าไปใชของแตละหนวยงานหรอสภาพชมชน ทส าคญผสอนตองค านงถงการจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน ดงตอไปน 8.4.1 การพฒนากลามเนอใหญ เปนการพฒนาความแขงแรง การทรงตว การยดหยน ความคลองแคลวในการใชอวยวะตางๆ และจงหวะการเคลอนไหวในการใชกลามเนอใหญ โดยจดกจกรรมใหเดกไดเลนอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม ปนปายเลนอสระ เคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร 8.4.2 การพฒนากลามเนอเลก เลนการพฒนาความแขงแรงของกลามเนอเลก กลามเนอมอ นวมอ การประสานสมพนธระหวางมอกบตาไดอยางคลองแคลว โดยจดกจกรรมใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมการศกษา ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย จบชอนสอม และใชวสดอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว 8.4.3 การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เปนการปลกฝงใหเดกมความรสกทดตอตนเองและผ อน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนย รบผดชอบ ซอสตย ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาท และปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบถอ โดยจดกจกรรมตางๆผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตามความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมอยางตอเนอง 8.4.4 การพฒนาสงคมนสย เปนการพฒนาใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยางเหมาะสมและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวน มนสยรกการท างาน รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน รวมทางระมดระวงอนตรายจากคนแปลกหนา ใหเดกไดปฏบตกจวตรประจ าวนอยางสม าเสมอ รบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ท าความสะอาดรางกาย เลนและท างานรวมกบผอน ปฏบตตามกฎกตกา ขอตกลงของสวนรวม เกบของเขาทเมอเลนหรอท างานเสรจ 8.4.5 การพฒนาการคด เปนการพฒนาใหเดกมความสามารถในการคดแกปญหา คดรวบยอด และคดเชงเหตผลทางคณตศาสตรและวทยาศาสตร โดยจดกจกรรมใหเดกไดสงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ สบเสาะหาความร สนทนา อภปรายแลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก ศกษานอกสถานท เลนเกมการศกษา ฝกแกปญหาในชวตประจ าวน ฝกออกแบบและสรางชนงานและท ากจกรรมทงเปนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ

67

8.4.6 การพฒนาภาษา เปนการพฒนาใหเดกใชภาษาสอสารถายทอดความรสกนกคด ความร ความเขาใจในสงตางๆทเดกมประสบการณ โดยสามารถตงค าถามในสงทสงสยใครร จดกจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกได กลาแสดงออกในการฟง พด อาน เขยน มนสยรกการอาน และบคคลแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงน ตองค านงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนส าคญ 8.4.7 การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เปนการสงเสรมใหเดกมความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสกและเหนความสวยงามของสงตางๆ โดยจดกจกรรมศลปะสรางสรรค ดนตร การเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ประดษฐสงตางๆอยางอสระ

เลนบทบาทสมมต เลนน าเลนทราย เลนบลอก และเลนกอสราง 9. การประเมนพฒนาการ

การประเมนพฒนาการเดกอาย 3 - 6 ป เปนการประเมนพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาของเดก โดยถอเปนกระบวนการตอเนอง และเปนสวนหนงของกจกรรมปกตทจดใหเดกในแตละวน ผลทไดจากการสงเกตพฒนาการเดก ตองน ามาจดท าสารนทศน หรอจดท าขอมลหลกฐาน หรอเอกสารอยางเปนระบบ ดวยการรวบรวมผลงานส าหรบเดกเปนรายบคคลทสามารถบอกเรองราวของประสบการณทเดกไดรบวาเดกเกดการเรยนรและมความกาวหนาเพยงใด ทงน ใหน าขอมลผลการประเมนพฒนาการเดกมาพจารณาปรบปรง วางแผนการจดกจกรรม และสงเสรมใหเดกแตละคนไดรบการพฒนาตามจดมงหมายของหลกสตรอยางตอเนอง ส าหรบวธการประเมนทเหมาะสม และควรใชกบเดกอาย 3 - 6 ป ไดแก การสงเกต การบนทกพฤตกรรม การสนทนากบเดกการสมภาษณ การวเคราะหขอมลจากผลงานเดกทเกบอยางมระบบ การประเมนพฒนาการควรยดหลก ดงน (ส านกงานคณะกรรมการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ, 2560:115) 1. วางแผนการประเมนพฒนาการอยางเปนระบบ 2. ประเมนพฒนาการเดกครบทกดาน 3. ประเมนพฒนาการเดกเปนรายบคคลอยางสม าเสมอตอเนองตลอดป 4. ประเมนพฒนาการตามสภาพจรงจากกจกรรมประจ าวน ดวยเครองมอและวธการทหลากหลาย ไมควรใชแบบทดสอบ 5. สรปผลการประเมน จดท าขอมลและน าผลการประเมนไปใชพฒนาเดก สรปไดวา หลกสตรการศกษาปฐมวยส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป เปนการจดประสบการณเพอใหเดกไดรบการอบรมเลยงดอยางเหมาะสม ไดรบการพฒนาอยางเปนองครวม ทงดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ และดานสตปญญา ตามความตองการและความสามารถของแตละบคคล ใหเดกมพฒนาการตามวยอยางเหมาะสม โดยการจดประสบการณจะอยในรปแบบเปนหนวยการเรยนผานการเลนทมจดมงหมายตงแตเรองราวของตวเดกไปจนถงเรองราวรอบตวเดก ใหเดกเกดองคความร และทกษะชวต การประเมนพฒนาการจะประเมนทกผาน ดวยเครองมอและวธการทหลากหลายเพอใหไดขอมลทครอบคลมทกดาน

68

แลวน าผลทไดมาสรปผลการประเมนเพอเปนแนวทางในการจดการศกษาอยางเหมาะสมกบความตองการและพฒนาการของเดก

สรป

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนหลกสตรทแบงออกเปน 2 ชวงวย คอ

อายต ากวา 3 ป และอาย 3-6 ป โดยหลกสตรส าหรบเดกอายต ากวา 3 ป จะแบงชวงอายอกครงเพราะเดกทอายต ากวา 3 ป จะมพฒนาการและการเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงจ าเปนตองเขาใจพฒนาการแตละชวงอายอยางละเอยดเพอเปนแนวทางในการอบรมเลยงดและพฒนาเดกอยางเหมาะสมตามคณลกษณะ

ทพงประสงคทง 4 ดาน ไดแก พฒนาการทางดานรางกาย พฒนาการดานอารมณ จตใจ พฒนาการ

ดานสงคม และพฒนาการดานสตปญญา เพอใหเดกเตบตามวย มสขภาพกายและสขภาพจตทด มทกษะชวต โดยใชการอบรมเลยงดตามวถชวตประจ าวน การประเมนพฒนาการจะประเมนอยางครอบคลมทกชวงอาย และทกดานพฒนาการ โดยท าการประเมนพฒนาการอยางสม าเสมอ ตอเนอง ผ านวธการและเครองมอทหลากหลาย โดยการบนทกพฒนาการจะบนทกลงในสมดบนทกสขภาพแมและเดก และใชคมอการเฝาระวงและสงเสรมพฒนาการเดกของกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข หรอของหนวยงานอน เพอน าผลการประเมนทไดไปวเคราะหเพอหากจกรรมพฒนาเดกใหเตบโตไดอยางสมวย ชวงวยท 2 คอ หลกสตรการศกษาส าหรบเดกอาย 3-6 ป จะเปนการจดการศกษาเพอการอบรมเลยงดและใหการศกษา เพอใหเดกมพฒนาการดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา อยางเหมาะสม โดยหลกสตรไดก าหนดมาตรฐานไวทงหมด 12 มาตรฐาน โดยครอบคลมพฒนาการทง 4 ดาน ส าหรบการจดประสบการณใหกบเดกชวงวยน จะจดเปนหนวยการเรยนตงแตเรองราวเกยวกบตวเดกไปจนถงเรองราวรอบตวเดก โดยมประสบการณส าคญเพอเปนแนวทางส าหรบครผสอนเพอน าไปจดแผนการจดประสบการณใหกบเดกผานการเลนอยางมจดมงหมาย เหมาะสมกบความตองการและพฒนาการของเดกโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ผานกจกรรมประจ าวนทง 6 กจกรรม และตองมการประเมนพฒนาการแตดานอยางสม าเสมอดวยวธการและเครองมอทหลากหลาย เพอใชเปนแนวทางในการพฒนาการจดประสบการณใหสอดคลองกบพฒนาการและเปนแนวทางในการแกไขปญหาพฤตกรรมของเดก รวมถงการสรางรอยเชอมตอใหเดกพรอมสการเลอนชนเรยนในระดบประถมศกษาอยางมประสทธภาพ

69

แบบฝกหดทายบทท 3

1. หลกสตรการศกษาปฐมวยมจดมงหมายอยางไร

2. การอบรมเลยงดเดกอายต ากวา 3 ป กบเดกอาย 3-6 ป แตงตางกนอยางไร

3. การจดประสบการณใหกบเดกปฐมวย ตามแนวคดของหลกสตรการศกษาปฐมวยมหลกการอยางไร

4. ทานมวธการจดประสบการณอยางไรเพอใหเดกเกดการพฒนาอยางรอบดาน

5. การประเมนพฒนาการเดกปฐมวยมวธอยางไร

บทท 4 กระบวนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนหลกสตรส าหรบสถานศกษาปฐมวย น าไปใชเปนกรอบและทศทางในการพฒนาหลกสตรสถานศกษา หลกสตรสถานศกษาจะตองสนองตอการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมตลอดจนสนองตอความตองการของผปกครองและชมชน เพอใหเดกไดรบการพฒนา บรรลตามมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงค ตวบงชและสภาพทพงประสงคตามทหลกสตรแกนกลางไดก าหนด โดยสถานศกษาสามารถออกแบบการจดประสบการณไดตามความเหมาะสมดวยการยดแนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการศกษาปฐมวย

การก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย

นกการศกษาไดกลาวถงการก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย ดงน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546:19) ไดกลาวถง การจดท าหลกสตรสถานศกษาควร

มการก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจและเปาหมาย จ าเปนตองศกษาและเขาใจ ดงน 1. ปรชญา คอ อดมการณ ความเชอพนฐานทางการศกษาปฐมวย ความเชอเกยวกบการเรยนร โดยยดหลกการพฒนาเดก เชอมโยงแนวทางการจดการศกษาของโรงเรยนเพอจะเปนแนวทางการปฏบต 2. วสยทศน คอ การมองอนาคต ความคาดหวงของการพฒนาเดกปฐมวยใหมคณลกษณะ

ทพงประสงค สอดคลองกบหลกปรชญาของสถานศกษา 3. ภารกจ คอ งานหรอกจกรรมทสถานศกษาปฏบตใหบรรลผลและสอดคลองกบวสยทศน 4. เปาหมาย คอ จดหมายทสถานศกษาคาดหวงใหเกดกบเดกปฐมวย ตองมทงเชงปรมาณและเชงคณภาพสอดคลองกบวสยทศน กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2560:44-45) ไดกลาวถงองคประกอบหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน 1. ปรชญาการศกษาปฐมวยของสถานศกษา เปนการอธบายแนวคด ทฤษฎ และความเชอในการพฒนาเดกปฐมวย สถานศกษาจ าเปนตองก าหนดปรชญาการศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 การก าหนดปรชญาการศกษาปฐมวยของสถานศกษาควรมการพจารณารวมกนระหวางสถานศกษา กรรมการสถานศกษา ผปกครองและผมสวนเกยวของ 2. วสยทศน เปนการแสดงเจตนารมณ อดมการณ อนาคตทพงประสงค ทอยบนพนฐานความจรงและแสดงอตลกษณ เอกลกษณของสถานศกษา เพอสรางศรทราจดประกายความคดใหบคลากรเกดความมงมนในการพฒนาเดก

72

3. พนธกจ สถานศกษาจ าเปนตองก าหนดภาระงานทส าคญ และควรค านงถงวสยทศนทก าหนดไว การก าหนดพนธกจของสถานศกษาควรค านงถงการมงพฒนาเดกใหมคณลกษณะตามทหลกสตรก าหนดไว 4. เปาหมาย เปนการก าหนดความคาดหวงทเกดขนจากการด าเนนงานตามพนธกจ สามารถก าหนดไดทงเชงปรมาณและคณภาพของเดกปฐมวย ครและบคลากรและผมสวนเกยวของ

แสดงตารางท 4.1 การก าหนด ปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมายดงน

องคประกอบ สงทควรค านง ปรชญา ประพฤตด มวชา กฬาเดน เนนคณธรรม” วสยทศน จดกระบวนการเรยนรทมงเนนการฝกทกษะกระบวนการคด วเคราะห ทกษะการคดค านวณ

สงเสรมและพฒนาทกษะทางภาษา มนสยรกการอาน การเขยน การศกษาคนควาและมนสย

รกการท างาน มงใชทกษะทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยใน

การประกอบอาชพ มความคดรเรมสรางสรรค มวนยในตนเองและปฏบตตามหลกธรรม

ของพระพทธศาสนา ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม คานยมทด สอดคลองกบขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรมในทองถน จดกจกรรมพฒนาดานสขภาพ สงเสรมพฒนาการทา งดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม มนสยรกธรรมชาตสงแวดลอมและแสดงความคดเหน มจนตนาการทหลากหลาย ประยกตแหลงเรยนรและภมปญญาทองถน ในการจดการเรยน

การสอน ครอบคลมทกสาระการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถด ารงชวตในสงคมอยางมความสข

พนธกจ 1. จดกระบวนการเรยนรทมงเนนการฝกทกษะ กระบวนการคด

2. จดกจกรรมสงเสรมการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม 3. ปลกฝงเจตคตทดในการรกษาความสะอาดรางกาย สงเสรมการออกก าลงกายอยางตอเนอง 4. ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม คานยมอนพงประสงค

5. สงเสรมการใชแหลงการเรยนร และภมปญญาทองถน

6. ใชทกษะทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยสอสารในการเรยนรและประกอบอาชพ

เปาหมาย 1. ผเรยน มทกษะการคด

2. มเจตคตทดและเหนคณคาของการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

3. มสขลกษณะนสยทดในการรกความสะอาดและการออกก าลงกาย

4. ผเรยนเปนผมคณธรรม จรยธรรม และคานยมอนพงประสงค

5. ผเรยนใชแหลงการเรยนรและภมปญญาทองถน ทกษะวทยาศาสตรและเทคโนโลยสอสาร ในการศกษาคนควาและประกอบอาชพ

6. ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองทด ยดมนในวถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตย

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

73

สรปคอ การก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจและเปาหมายเปนสวนหนงของกระบวนการ ทใชในการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเพอเปนพนฐานและตวก าหนดในการจดประสบการณใน

ชนเรยนใหสอดคลองกบพฒนาการเดกปฐมวยอยางมประสทธภาพ

การก าหนดคณลกษณะทพงประสงค นกการศกษาไดกลาวถงการก าหนดคณลกษณะทพงประสงค ดงน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546:20) ไดกลาวถงคณลกษณะทพงประสงค หมายถง พฤตกรรม หรอ ความสามารถทสถานศกษาคาดหวงใหเกดกบเดกอาย 3 -6 ป หลงจากไดรบการอบรมเลยงดและใหการศกษาทเหมาะสมตามวย พฤตกรรมหรอความสามารถควรก าหนดใหชดเจนในแตละชวงอายเนองจากเดกแตละคนมความสามารถแตกตางกน ดงนนจงควรยดมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคในหลกสตรแกนกลางหลกสตรการศกษาปฐมวยเปนหลก ดงแสดงตวอยางตารางท4.2สภาพทพงประสงคส าหรบเดกอาย 3 – 6 ป ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงแสดงตารางท 4.2 สภาพทพงประสงคส าหรบเดกอาย 3 – 6 ป ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงน มาตรฐานท 1 รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด

ตารางท 4.2 สภาพทพงประสงคส าหรบเดกอาย 3 – 6 ป ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

ตวบงช สภาพทพงประสงค

อาย 3-4ป อาย 4-5ป อาย 5-6ป

1.1 น าหนกและสวนสงตามเกณฑ

1.1.1 น าหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย

1.2 มสขภาพอนามย สขนสยทด

1.2.1 ยอมรบประทานอาหารทมประโยชนและดมน าสะอาดเมอมผชแนะ

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชนและดมน าสะอาดไดดวยตนเอง

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชนไดหลายชนดและดมน าสะอาดไดดวยตนเอง

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมเมอมผชแนะ

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมไดดวยตนเอง

1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมไดดวยตนเอง

1.2.3 นอนผกผอนเปนเวลา 1.2.4 ออกก าลงกายเปนเวลา

1.3 รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

1.3.1 เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยเมอม

ผชแนะ

1.3.1 เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยไดดวยตนเอง

1.3.1 เลน ท ากจกรรมและปฏบตตอผอนอยางปลอดภย

(ทมา : กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2560:27)

74

จะเหนไดวา การก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคซงมหลกสตรแกนกลางและหลกสตรการศกษาปฐมวยเปนหลกในการก าหนดคณลกษณะท เดกควรจะไดรบตามพฒนาการของเดกไดอยางเหมาะสม

หลงการจดกระบวนการเรยนการสอน

การก าหนดโครงสรางและเวลาเรยน

หลกสตรการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกอาย 3 – 6 ป ก าหนดกรอบโครงสรางเวลาในการจดประสบการณใหกบเดก 1 – 3 ปการศกษา โดยประมาณ ทงน ขนอยกบอายของเดกทเรมเขาสถานศกษาหรอสถานพฒนาเดกปฐมวย เวลาเรยนส าหรบเดกจะขนอยกบสถานศกษาแตละแหง โดยมเวลาเรยน

ไมนอยกวา 180 วนตอ 1 ปการศกษา ในแตละวนจะใชเวลาไมนอยกวา 5 ชวโมง โดยสามารถปรบ

ใหเหมาะสมตามบรบทของสถานศกษาและสถานพฒนาเดกปฐมวย ดงแสดงรปภาพท 4.1ชวงอายเดกปฐมวย 3-6 ปและตารางท 4.3 แสดงโครงสรางเวลาเรยนของชน อนบาล 1 – 2 ดงน

รปภาพท 4.1 ชวงอายเดกปฐมวย 3-6 ป (ทมา : นกเรยนอนบาล 1-3 โรงเรยนพรหมนมตศกษา เวนเฮาอปถมภ)

75

จากภาพประกอบจะเหนไดวา พฒนาการของเดกแตละชวงวยมความแตกตางกนอยางเหนไดชด คอพฒนาการทางดานรางกายเดกจะมพฒนาการ สดสวนความสงไลตามอายของเดกไดอยางชดเจน ดงนน การอบรมเลยงดเรองเกยวกบโภชนาการและการไดรบสารอาหารทครบหมจงมความส าคญกบการพฒนาเดกปฐมวยเปนอยางยง

ตารางท 4.3 แสดงโครงสรางเวลาเรยนของชน อนบาล 1 – 2

ภาคเรยนท เวลาเรยน (วน) 1 100

2 100

รวม 200

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

จากโครงสรางเวลาเรยนจะเหนไดวาการก าหนดโครงสรางและเวลาเรยนของชนปฐมวยตองเปนไปตามความเหมาะสมของพฒนาการของเดกปฐมวย ครผสอนควรจดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนไปตามวยของเดก สดสวนของเวลาเรยนควรสอดคลองกบ บรบทของสถานศกษา และสถานพฒนาเดกปฐมวย

การวเคราะหสาระการเรยนร นกการศกษาไดกลาวถงการวเคราะหสาระการเรยนร ดงน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546 : 20) ไดกลาวถงสาระการเรยนรประสบการณส าคญ

จะชวยใหเดกเกดทกษะการสรางองคความร เปนการเปดโอกาสใหเดกมปฏสมพนธกบสงแวดลอม ปลกฝงคณธรรมจรยธรรมและสาระทควรเรยนรผสอนควรค านงถงสาระของหลกสตร วยและความตองการของเดก ซงมขนตอนการจดท าสาระการเรยนร ดงน 1. น าสาระการเรยนรจากหลกสตรการศกษาปฐมวยมาจดท าเปนสาระการเรยนรรายปของสถานศกษา 2. น าสาระการเรยนรรายปมาก าหนดการจดประสบการณ 3. น าก าหนดการจดประสบการณมาจดท าเปนหนวยการเรยนรหรอวธการเรยนรทสอดคลองกบหลกปรชญา นวตกรรมและหลกการจดการศกษาปฐมวยของสถานศกษา

76

กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ(2560:35-40)กลาววา สาระการเรยนรเปนสอกลางในการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดก เพอสงเสรมพฒนาการเดกทกดานใหเปนไปตามจดหมายของหลกสตรทก าหนด สาระการเรยนรประกอบดวย ประสบการณส าคญและสาระทควรเรยนร ดงแสดงตารางท 4.4 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายปดงน

ตารางท 4.4 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 3-4ป)

พฒนาการ

มาตรฐาน

ตวบงช

สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร

สาระทควรเรยนร

ประสบการณส าคญ

ดานรางกาย

มาตรฐานท 1

รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด

ตวบงชท 1.1

น าหนกและสวนสงตามเกน

ตวบงชท 1.2

มสขภาพอนามยสขนสยทด

1.1.1น าหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย

1.2.1ยอมรบประทานอาหารทมประโยชนและดมน าสะอาดเมอมผชแนะ

1.2.2ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมเมอมผชแนะ

1.2.3นอนพกผอนเปนเวลา 1.2.4 ออกก าลงกายเปนเวลา

ตวเดก

-การรบประทานอาหารทเปนประโยชน

ตวเดก

-การรกษาสขภาพอนามยสวนตว

-อาหารหลก 5หม

- การปฏบตตนตามสขอนามย สขนสยทดในกจวตรประจ าวน

77

ตารางท 4.4 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 3-4ป) (ตอ)

พฒนา การ

มาตรฐาน

ตวบงช

สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร

สาระทควรเรยนร

ประสบการณส าคญ

ตวบงชท 1.3

รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

1.3.1เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยเมอมผชแนะ

ตวเดก

-การรกษาความปลอดภย

- การปฏบตตนใหปลอดภยในกจวตรประจ าวน

-การฟงนทาน เรองราว เหตการณ

มาตรฐานท 2

กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรงและ ประสานสมพนธกน

ตวบงชท 2.1

เคลอนไหวรางกายอยางคลองแคลวประสานสมพนธและทรงตวได

ตวบงชท 2.2

ใชมอ – ตาประสานสมพนธกน

2.1.1เดนตามแนวทก าหนดได 2.1.2กระโดดสองขาขนลงอยกบทได 2.1.3วงแลวหยดได 2.1.4รบลกบอลโดยใชมอและล าตวชวย

2.2.1ใชกรรไกรตดกระดาษขาดจากกนไดโดยใชมอเดยว

2.2.2เขยนรปวงกลมตามแบบได 2.2.3รอยวสดทมรขนาดเสนผานศนยกลาง 1เซนตเมตรได

ตวเดก

-การใชกลามเนอใหญ

ตวเดก

-การใชกลามเนอเลก

-การเคลอนไหวอยกบท

-การเคลอนไหวเคลอนท

-การเลนเครองเลนสมผสและการสรางสงตางๆ จากแทงไม บลอก

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย

78

ตารางท 4.5 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป ( ระดบอาย 4-5ป )

พฒนาการ มาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร สาระทควรร ประสบการณ

ส าคญ

ดานรางกาย

มาตรฐานท 1

รางกายเจรญเตบโตตามวย และมสขนสยทด

ตวบงชท 1.1

น าหนกและสวนสงตามเกณฑ

ตวบงชท 1.2

มสขภาพอนามย สขนสยทด

ตวบงชท 1.3 รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน

1.1.1 น าหนกและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชน และดมน าสะอาดไดดวยตนเอง 1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมดวยตนเอง 1.2.3 นอนพกผอนเปนเวลา 1.2.4 ออกก าลงกายเปนเวลา 1.3.1 เลนและท ากจกรรมอยางปลอดภยดวยตนเอง

ตวเดก

- การใชกลามเนอใหญ

ตวเดก

- การรกษาสขภาพอนามยสวนตน

- การใชกลามเนอใหญ

ตวเดก

- การรกษาความปลอดภย

- การเคลอนไหวทใชการประสานสมพนธของการใชกลามเนอใหญ ในการขวาง การจบ การโยน การเตะ

- การปฏบตตนตามสขอนามย สขนสยทดในกจวตรประจ าวน

- การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ

- การปฏบตตนใหปลอดภยในกจวตรประจ าวน

- การฟงนทาน เรองราว เหตการณเกยวกบการปองกนและรกษาความปลอดภย

- การเลนเครองเลนอยางปลอดภย

- การเลนบทบาทสมมต

เหตการณตาง

79

ตารางท 4.5 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 4-5ป) (ตอ)

พฒนาการ มาตรฐาน ตวบงช สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร สาระทควรร ประสบการณส าคญ

ดานรางกาย

มาตรฐานท 2

กลามเนอใหญและกลามเนอแขงแรง ใชไดอยางอยางคลองแคลวและประสานสมพนธกน

ตวบงชท 2.1เคลอนไหวรางกายอยางคลองแคลวประสานสมพนธและทรงตวได

ตวบงชท 2.2

ใชมอ – ตาประสานสมพนธกน

2.1.1 เดนตอเทาไปขางหนาเปนเสนตรงไดโดยไมตองกางแขน

2.1.2 กระโดดขาเดยวอยกบทไดโดยไมเสยการทรงตว

2.1.3 วงหลบหลกสงกดขวาง 2.1.4 รบลกบอลโดยใชมอทง 2 ขาง 2.2.1 ใชกรรไกรตดกระดาษตามแนวเสนตรงได

2.2.2 เขยนรปสเหลยมตามแบบไดอยางมมมชดเจน

2.2.3 รอยวสดทมรขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5เซนตเมตรได

ตวเดก

- การใชกลามเนอใหญ

ตวเดก

- การใชกลามเนอใหญ

- การใชกลามเนอเลก

- การตระหนกรเกยวกบรางกายตนเอง

- การเคลอนไหวเคลอนท - การเคลอนไหวทใชการประสานสมพนธของการใชกลามเนอใหญในการขวาง การจบ การโยน การเตะ

- การเคลอนไหวขามสงกดขวาง

- การเคลอนไหวพรอมวสดอปกรณ

- การหยบจบ การใชกรรไกร การฉก การตด การปะ และการรอยวสด

- การเขยนภาพและการเลนกบส

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ

เดกปฐมวย

80

ตารางท 4.6 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 5-6ป)

พฒนาการ

มาตรฐาน

ตวบงช

สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร สาระทควรร ประสบการณส าคญ

ดานรางกาย

มาตรฐานท 1

รางกายเจรญเตบโตตามวยและมสขนสยทด

มาตรฐานท 2กลามเนอใหญและกลามเนอเลกแขงแรง ใชไดอยางคลองแคลว และประสานสมพนธกน

ตวบงชท 1.1

น าหนกและสวนสงตามเกณฑ

ตวบงชท 1.2มสขภาพอนามย สขนสยทด

ตวบงชท 1.3

รกษาความปลอดภยของตนเองและผอน ตวบงชท 2.1

เคลอนไหวรางกายอยางคลองแคลวประสานสมพนธและทรงตวได

1.1.1 น าหนกและและสวนสงตามเกณฑของกรมอนามย

1.2.1 รบประทานอาหารทมประโยชนไดหลายชนด และดมน าสะอาดไดดวยตนเอง 1.2.2 ลางมอกอนรบประทานอาหารและหลงจากใชหองน าหองสวมดวยตนเอง 1.2.3 นอนพกผอนเปนเวลา 1.2.4 ออกก าลงกายเปนเวลา 1.3.1 เลนท ากจกรรมและปฏบตตอผอนอยางปลอดภย

2.1.1 เดนตอเทาถอยหลงเปนเสนตรงไดโดยไมตองกางแขน

2.1.2 กระโดดขาเดยวไปขางหนาไดอยางตอเนองโดยไมเสยการทรงตว

2.1.3 วงหลบหลกสงกดขวางไดอยางคลองแคลว

ตวเดก -การรกษาสขภาพอนามยสวนตน

ตวเดก

-การรกษาสขภาพอนามย

ตวเดก- การรกษาความปลอดภย ตวเดก-การตระหนกรเกยวกบรางกายตนเอง

- การปฎบตตนตามสขอนามย สขนสยทดในกจวตรประจ าวน

-การปฎบตตนตามสขอนามย สขนสยทดในกจวตรประจ าวน

-การปฏบตตนใหปลอดภยในกจวตรประจ าวน -การเลนเครองเลนอยางปลอดภย -การเคลอนไหวโดยควบคมตนเองไปในทศทาง ระดบและพนท -การเคลอนไหวขามสงกดขวาง

81

ตารางท 4.6 ตารางวเคราะหสาระการเรยนรรายป (ระดบอาย 5-6ป) (ตอ)

พฒนาการ

มาตรฐาน

ตวบงช

สภาพทพงประสงค สาระการเรยนร สาระทควรร ประสบการณส าคญ

2.1.4 รบลกบอลทกระดอนขนจากพนได

ตวบงชท 2.2 ใชมอตา-ประสานสมพนธกน

2.2.1 ใชกรรไกรตดกระดาษตามแนวเสนโคงได

2.2.2 เขยนรปสามเหลยมตามแบบไดอยางมมมชดเจน

2.2.3 รอยวสดทมรขนาดเสนผาน

ศนยกลาง 0.25 เซนตเมตรได

ตวเดก -การใชกลามเนอเลก

-การหยบจบการใชกรรไกรการฉกการตดการประและการรอยวสด

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

จากตารางจะเหนไดวา การวเคราะหสาระการเรยนรจะค านงถงมาตรฐานการเรยนร ตวบงชและตวเดกซงพฒนาการของเดกแตละวยแตกตางกนออกไปโดยพฒนาการของเดกปฐมวยจะตองสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและตวบงชทก าหนด

การก าหนดสาระการเรยนรรายป การก าหนดสาระการเรยนรรายปเปนการน าสาระทควรเรยนรเรยนร 4 สาระ ในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนเรองราวรอบตวเดกน ามาเปนสอกลางในการก าหนดกจกรรม เรองราวเกยวกบวนส าคญของชาต เรองราวเกยวกบประเพณวฒนธรรมทองถน อาจยดหยนเนอหาไดโดยค านงถงประสบการณและสงแวดลอมในชวตประจ าวนของเดก ดงแสดงตารางท 4.7 ก าหนดสาระ

การเรยนรรายป ภาคเรยนท 1-2ส าหรบเดกอาย 3-4 ป ดงน

82

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 3-4 ป

ตารางท 4.7 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 3-4 ป

สปดาหท 1

หนวย โรงเรยนของฉน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทรอบตวเดก

สปดาหท 2

หนวย ชอนนส าคญไฉน

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย วนวสาขบชา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทรอบตวเดก

สปดาหท 4

หนวย สตวทะเลนาร (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 5

หนวย อาชพในฝน(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทรอบตวเดก

สปดาหท 6

หนวย อาหารหลก 5 หม

(สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 7

หนวย เงนตรา

(สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 8

หนวย สขอนามย

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 9

หนวย ความแตกตางระหวางตวเดก

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 10

หนวย ฝนจามาจากไหน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 11

หนวย วนเขาพรรษา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 12

หนวย พลงงาน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 13

หนวย วนแม

(สาระบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 14

หนวย คณตคดสนก(สาระสงตางๆ

รอบตวเดก)

สปดาหท 15

หนวย โลกไรพรมแดน(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 16

หนวย สตวเลยงแสนร(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 17

หนวย วทยาศาสตรหรรษา (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 18

หนวย หนาทของหน (สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 19

หนวย อาเซยน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท)

สปดาหท 20

หนวย เทยวทวไทย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ

เดกปฐมวย)

83

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 3-4 ป

ตารางท 4.8 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 3-4 ป

สปดาหท 1

หนวย หนนอยนารก

(สาระเรองราวเกยวกบ

ตวเดก)

สปดาหท 2

หนวย ปลอดภยไวกอน

(สาระเรองราวเกยวกบ

ตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย ขนมไทย

(สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 4

หนวย วนลอยกระทง (สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 5

หนวย หนรกเมองไทย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 6

หนวยวนพอ

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 7

หนวย ฤดหนาว

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 8

หนวย อยอยางพอเพยง (สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 9

หนวย ปใหม

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 10

หนวย ผลไมแสนอรอย

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 11

หนวย วนเดก

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 12

หนวย ของเลน ของใช (สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 13

หนวย ผกดมประโยชน (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 14

หนวยสสนหรรษา

(สาระสงตาง ๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 15

หนวย ภมปญญาทองถน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 16

หนวย ดอกไม

แสนสวย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 17

หนวย มาฆบชา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 18

หนวย ตนไม

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 19

หนวย ฤดรอน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 20

หนวย ชมชนของเรา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

84

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 4-5ป

ตารางท 4.9 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 4-5 ป

สปดาหท 1

หนวย หนรกโรงเรยน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทรอบตวเดก)

สปดาหท 2

หนวย ตวเรา

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย หนท าได (สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 4

หนวย ของใชทหนรจก

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 5

หนวย รางกายของเรา

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 6

หนวย อากาศรอบตวเรา (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 7

หนวย น าใสสะอาด

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 8

หนวย พชมประโยชน (สาระธรรมชาตรอบตวและสงตางๆ รอบตว)

สปดาหท 9

หนวย ฤดฝน

(สาระสงตางๆรอบตวเดกเกยวกบวทยาศาสตร)

สปดาหท 10

หนวย วนเขาพรรษา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 11

หนวย อาชพในชมชน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 12

หนวย วนแม

(สาระบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 13

หนวย ผลไมแสนอรอย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 14

หนวย เงนตรา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสง แวดลอมเดก)

สปดาหท 15

หนวย กฬาแสนสนก

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 16

หนวย เครองใชไฟฟา

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 17

หนวย วทยาศาสตรนาร (สาระเพมเตมวทยาศาสตรเทคโนโลย)

สปดาหท 18

หนวย หนรกเมองไทย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 19

หนวย การคมนาคมและการตดตอสอสาร

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 20

หนวย เสอผา เครองแตงกาย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

85

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 4-5 ป

ตารางท 4.10 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 4-5 ป

สปดาหท 1

หนวย สแสนสวย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 2

หนวย อาหารดมประโยชน (สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย วนลอยกระทง

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 4

หนวย สตวเลยงนารก

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 5

หนวย วนพอ

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 6

หนวย ออนซอนเมองอดร (สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 7

หนวย ฤดหนาว

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 8

หนวย ปใหมไปท าบญ

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 9

หนวย บานอบอน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 10

หนวย รานคาในชมชน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 11

หนวย กลางวนกลางคน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 12

หนวย ขาวเอยขาวสก

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 13

หนวย ขนมไทย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 14

หนวย อาหารนานาชาต

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสง แวดลอมเดก)

สปดาหท 15

หนวย ดอกไมแสนสวย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 16

หนวย หน ดน ทราย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 17

หนวย มาฆบชา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 18

หนวย ฤดรอน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 19

หนวย ตวเลขแสนสนก

(สาระเพมเตมคณตศาสตร)

สปดาหท 20

หนวย ประเทศเพอนบาน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

86

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 5-6 ป

ตารางท 4.11 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 1 ส าหรบเดกอาย 5-6 ป

สปดาหท 1

หนวย โรงเรยน

ของฉน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทรอบตวเดก

สปดาหท 2

หนวย ตวฉนและ

การเจรญเตบโต

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย หนท าได (สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 4

หนวย ของเลน ของใช (สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 5

หนวย ระบบตางๆของรางกาย

(สาระเรองราวเกยวกบตวเดก)

สปดาหท 6

หนวย อากาศรอบ

ตวเรา

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 7

หนวย ตนน าล าธาร (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 8

หนวย ประโยชน ของพช

(สาระธรรมชาตรอบตวและสงตางๆ รอบตว)

สปดาหท 9

หนวย ฤดฝน

(สาระสงตางๆรอบตวเดกเกยวกบวทยาศาสตร)

สปดาหท 10

หนวย วนเขาพรรษา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 11

หนวย อาชพนาร (สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 12

หนวย วนแม

(สาระบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 13

หนวย ผลไมหลายประโยชน (สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 14

หนวย คาของเงน

(สาระสงตางๆ

รอบตวเดก)

สปดาหท 15

หนวย กฬาพนบาน

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 16

หนวย พลงงาน

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 17

หนวย วทยคดสนก

(สาระเพมเตมวทยาศาสตร เทคโนโลย)

สปดาหท 18

หนวย การจราจร

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 19

หนวย อาเซยนรวมใจ

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท)

สปดาหท 20

หนวย อาหารประเทศอาเซยน

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย

87

ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 5-6 ป

ตารางท 4.12 ก าหนดสาระการเรยนรรายป ภาคเรยนท 2 ส าหรบเดกอาย 5-6 ป

สปดาหท 1

หนวย สสนหรรษา

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 2

หนวย สขอนามย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 3

หนวย วนลอยกระทง (สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก)

สปดาหท 4

หนวย สตวปานาร (สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 5

หนวย วนพอ

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 6

หนวย อดรเมองนาอย (สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 7

หนวย ฤดหนาว

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 8

หนวย ปใหม

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 9

หนวย ครอบครวแสนสข

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 10

หนวย หนงต าบล หนงผลตภณฑ (สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 11

หนวย กลางวนกลางคน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 12

หนวย ขาวนานาชนด

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 13

หนวย ขนมนานาชนด

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 14

หนวย อาหารไทย

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสงแวดลอมเดก)

สปดาหท 15

หนวย ดอกไม

แสนสวย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 16

หนวย หน ดน ทราย

(สาระสงตางๆ รอบตวเดก)

สปดาหท 17

หนวย มาฆบชา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

สปดาหท 18

หนวย ฤดรอน

(สาระธรรมชาตรอบตว)

สปดาหท 19

หนวย คณตคดสนก

(สาระเพมเตมคณตศาสตร)

สปดาหท 20

หนวย อสานบานเฮา

(สาระเรองราวเกยวกบบคคลและสถานท แวดลอมเดก)

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ เดกปฐมวย)

88

จากตารางสรปไดวา ตารางก าหนดสาระการเรยนรรายปจะมการวเคราะหและก าหนดหนวยการเรยนรซงสอดคลองกบสาระทควรเรยนร 4 สาระ คอ เรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตวเดก และสงตางๆรอบตวเดก รวมตลอดถง พฒนาการ มาตรฐานการเรยนร ตวบงช สภาพทพงประสงค และสาระการเรยนร ซงการวเคราะหสาระการเรยนรายป มการก าหนดจากปฏทนของชาต วนส าคญของศาสนา ประเพณและวนส าคญในทองถ น น ามา

เรยบเรยงล าดบความส าคญสอดคลองกบสาระการเรยนรของแตละชวงอายของเดกปฐมวย

ก าหนดแนวทางการจดประสบการณ

การจดประสบการณครผสอนหรอผเกยวของตองศกษาจตวทยาพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย ลกษณะการเรยนรของเดกปฐมวยและหลกการแนวทางการจดประสบการณค านงถงความแตกตางระหวางบคคลและการจดกจกรรมประจ าวนตามหลกสตรและคมอการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เพอน ามาก าหนดแนวทางการจดประสบการณและตารางกจกรรมประจ าวนของสถานศกษาและน าไปสการจดท าแผนการจดประสบการณ ดงแสดงรปภาพท 4.2 แนวทางการจดประสบการณ ดงน

รปภาพท 4.2 แนวทางการจดประสบการณ (ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ

ส าหรบ เดกปฐมวย

ศกษาขอมล

จตวทยาพฒนาการส าหรบเดกปฐมวย

จดประสบการณ

สอดคลองกบการเรยนรของเดกปฐมวย

จดประสบการณแบบบรณาการณเดกไดคดรเรม วางแผน ตดสนใจลงมอกระท ามปฏสมพนธกบสอ

และคนอน

จดท าสารนทศน

จดประสบการณโดยใหพอแม ครอบครว และชมชนม

สวนรวมในกจกรรม

89

สอและแหลงเรยนร นกการศกษาไดกลาวถงสอและแหลงเรยนร ดงน สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2546:76-78) ไดกลาวถงสอทเหมาะสมกบการเรยนรของ เดกปฐมวย เชน สอธรรมชาต สอของจรง สอจ าลอง ของเลน เกมการศกษา เครองเลนสนามและ

สอมลตมเดย และอนๆลวนแลวตองมความเหมาะสม ดงน 1. เหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกในแตละวย

2. เดกสามารถหยบ สมผสสอเพอใหเกดการเรยนร 3. สอมความหมายตอการเรยนร 4. สามารถใชไดจรง

5. ตรงตามจดประสงคของการน าสอไปใช 6. สรางความสนกสนาน จนตนาการและความคดสรางสรรค แหลงการเรยนรแบงเปนแหลงการเรยนรประเภทบคคล แหลงการเรยนรในชมชนและสถานทส าคญตางๆใกลเคยงชมชน

กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2560 : 109) กลาวถงสอเพอสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก สอเปนตวกลางกระตนใหเกดการเรยนรตามจดมงหมายทก าหนด จ าเปนตองผานการลงมอปฏบตจรงหรอเกดจากการคนพบดวยตนเองเดกจะเรยนรสงทเปนรปธรรม จบตองได เชน ของเลน นทาน

และอนๆ

แหลงเรยนร มความส าคญคอ เปนแหลงการศกษาตามความสนใจและความตองการตามอธยาศยปลกฝงนสยรกการอาน การสบเสาะหาความร การแสงหาความรดวยตนเอง สภาพแวดลอม

ทเปนแหลงเรยนรส าหรบเดกปฐมวย เชน แหลงเรยนรในชมชนและแหลงเรยนรเปนสถาบนของชมชนทมอยแลวในวถชวตและการท ามาหากนในชมชน ไดแก โบสถ วหาร ศาลากลางเปรยญ ตลาด สถานอนามยและอนๆดงแสดงรปภาพท 4.3 สอบตรภาพ,รปภาพท 4.4 สอกลองกระดาษ,รปภาพท 4.5 การสานพดไมไผแหลงเรยนรในชมชนและรปภาพท 4.6 การตมเกลอสนเทาแหลงเรยนรในชมชน ดงน

90

รปภาพท 4.3 สอบตรภาพ

(ทมา : โครงการภาษาพาเพลน)

รปภาพท 4.4 สอกลองกระดาษ

(ทมา : โครงการสรางสรรค หรรษา พฒนาทกษะทางสงคมส าหรบเดกปฐมวย)

91

รปภาพท 4.5 การสานพดไมไผแหลงเรยนรในชมชน

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย)

รปภาพท 4.6 การตมเกลอสนเทาแหลงเรยนรในชมชน

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย)

92

การจดท าแผนการจดประสบการณ แผนการจดประสบการณ คอ การวางแผนขนตอนการจดกจกรรมตางๆ ใหแกเดกตามแนวทางการจดประสบการณ ดงแสดงตารางท 4.13 การจดท าแผนการจดประสบการณ ดงน

ตารางท 4.13 การจดท าแผนการจดประสบการณ

ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณส าหรบ

เดกปฐมวย

การจดท าแผนการจดประสบการณ

1. น าคณลกษณะทพงประสงคสาระการเรยนรก าหนดสาระการเรยนรรายป แนวทางการจดประสบการณสอและแหลงการเรยนรมาเปนแนวทางในการเขยนแผนการจดประสบการณ

2. เขยนแผนการจดประสบการณตามแนวทางของหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

แผนการจดประสบการณ

องคประกอบของแผนการจดประสบการณ ค าอธบาย

1. ชอกจกรรม ลกษณะของกจกรรม

2. ชอเรอง หวขอเรองจากการระดมความคด

3. ระดบชนและเวลา แสดงถงความยากงายของกจกรรม

4. สาระส าคญ ความตองการใหเกดกบผเรยน

5. จดประสงค สงทตองการใหผเรยนไดรบ

6. เนอเรอง/สาระการเรยนร รายละเอยดทครอบคลมสาระส าคญ

7. กจกรรม

- ขนน า - ขนท ากจกรรม

- ขนสรป

สงทวางแผนใหผเรยนปฏบต

8. สอและแหลงเรยนร เปนไปตามรปแบบกจกรรม

9. การประเมนผล วธการและเครองมอในการประเมน

10. บนทกผลหลงสอน แนวทางการปรบปรงแผนครงตอไป

11. กจกรรมสนบสนน มเรองทนาสนใจเพมเตม/ตองการใหผเรยนไดมกจกรรมตอเนอง

93

สรป

กระบวนการจดท าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนการล าดบขนตอนของการงานตามล าดบ การก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจ เปาหมาย เปนการก าหนดโดยการวางแผนโดยยดหลกการแนวทางนโยบายของสถานศกษาเพอมงเปาหมายการพฒนาไปทเดกปฐมวยเปนส าคญ สอดคลองกบการก าหนดคณลกษณะทพงประสงค พฤตกรรมตามวยหรอความสมารถตามวยทคาดหวงใหเดกเกดตามพฒนาการตามวย สมพนธกบการก าหนดโครงสรางและเวลาเรยนขนอยกบดลพนจของสถานศกษาสามารถปรบใหเหมาะสมกบบรบทของทองถนสถานศกษานนๆ การวเคราะหสาระการเรยนรเปนการก าหนดประสบการณส าคญใหสอดคลองกบพฒนาการตามวยของเดกซง การวเคราะหสาระการเรยนรสามารถน ามาก าหนดเปนตารางก าหนดสาระการเรยนรรายปโดยแบงเปนอายและแบงเปนภาคเรยนไดตลอดปการศกษา ดวยยดหลกการก าหนดจากสาระทควรร 4 สาระในหลกสตรสถานศกษาปฐมวยและวนส าคญตางๆ

ของปฏทนของชาตตลอดจนวนส าคญและประเพณในทองถนของสถานศกษา จากนนน ามาก าหนด

แนวทางการจดประสบการณ สอและแหลงเรยนร และการจดท าแผนการจดประสบการณส าหรบ

เดกปฐมวย การจดประสบการณ ครผสอนตองก าหนดแนวทางการจดประสบการณ ซงค านงถงความแตกตางระหวางบคคลและการจดกจกรรมประจ าวนตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยใหมประสทธภาพสงสด

94

แบบฝกหดทายบทท 4

1. หลกสตรสถานศกษามประโยชนตอการจดการเรยนรอยางไร

2. การก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคควรค านงถงเรองใด

3. เพราะเหตใดการก าหนดโครงสรางและเวลาเรยนในแตละชวงอายถงมความแตกตางกน

4. การจดประสบการณ ครผสอนตองค านงถงสงใดเปนหลก

บทท 5

การจดสภาพแวดลอมและการสรางบรรยากาศการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย

เดกจะเจรญเตบโตเปนพลเมองทดของสงคม และประเทศชาตในอนาคตไดนนสวนหนงขนอยกบการอบรมเลยงดทเดกไดรบ สภาพแวดลอม ถอเปนสวนหนงทชวยสรางเสรมพฒนาการเดก เรมตงแตสภาพแวดลอมในบาน สภาพแวดลอมในโรงเรยน และสภาพแวดลอมในสงคมการจดสภาพแวดลอม

ทเหมาะสม และมคณคาจะชวยใหเดกไดรบประสบการณตรง และเกดการเรยนรทจะอยรวมกบบคคลรอบขาง นอกจากนนยงชวยใหเดกไดคนควา ทดลอง สงเกต หาเหตผล แกปญหา และขยายประสบการณไดอยางกวางขวาง ซงประสบการณตางๆดงกลาวถอเปนพนฐานในการสรางเสรมพฒนาการของเดก

ความหมายของสภาพแวดลอม

นกการศกษากลาวถงความหมายของสภาพแวดลอม ดงน พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต (2535) ใหความหมายของสงแวดลอม หมายความวา สงตางๆทมลกษณะทางกายภาพและชวภาพทอยรอบตวมนษย ซงเกดขนโดยธรรมชาตและมนษยสรางขน

เยาวพา เดชะคปต (2542:133) กลาววา การจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย ครผดแลหรอผจดการศกษาสามารถจดสภาพแวดลอมใหแกเดกไดถกตองเหมาะสม จะชวยใหเดกเจรญเตอบโตและมพฒนาการทกๆดานไดเปนอยางดและเปนการสงเสรมความสามารถของเดกใหพฒนาไปอยางเตมท ทวพร ณ นคร (2542:216) กลาววา การจดสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย หมายถง

การจดสภาพตางๆในสถานศกษาปฐมวยทงภายในหองเรยน ภายนอกหองเรยน เพอกระตนใหเกด

การเรยนร ไดรบประสบการณจากการอยรวมกน ท ากจกรรมรวมกนอยางมความสข สนก สบาย สะดวกและปลอดภย ตลอดจนสงเสรมใหเดกมสขภาพกายและสขภาพจตทด วฒนา ปญญฤทธ (2542 :35) กลาววา สภาพแวดลอมเปนการด าเนนงานของบคลากร

ทเกยวของกบการจดเนอท วสด อปกรณ มวลประสบการณ ตลอดจนความสมพนธของบคคลในสถานศกษาทเหมาะสมสอดคลองกนเพอใหไดสภาพแวดลอมทจะน าไปสเปาหมายของการพฒนาเดกตามทก าหนดไว เบญจา แสงมล (2545:5) กลาววาการจดสภาพแวดลอมเพอพฒนาการเรยนรแกเดกระดบกอนประถมศกษา ควรจดเตรยมสภาพแวดลอมภายในหองเรยนและนอกหองเรยน สงของเครองใช อปกรณตางๆควรดงดดความสนใจของเดก การจดสภาพแวดลอมควรจดคลายคลงบานของเดกมากทสด ขวญฟา รงสยานนท (2549:12(6)) กลาวากระบวนการในการจดการเรยนรใหเดกมสวนรวมดแลรกษาสงแวดลอมทอยรอบตวเดกใหอยในสภาพทด สวยงาม เปนระเบยบ และรจกใชทรพยากรจาก

96

สงแวดลอมอยางประหยดและคมคามากทสด ตลอดจนการประพฤตปฏบตตนตามขนบธรรมเนยมและวฒนธรรมตางๆ คะนง สายแกว (2555:282) กลาววา การจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยมจดมงหมายเพอกระตนใหเดกเกดการเรยนรและไดรบประสบการณจากการอยรวมกน สงเสรมความเปนอสระ การตดสนใจ ความคดรเรม การควบคมตนเอง รวมตลอดถงการคนพบโดยผานการเลน มงใหเดก

มสขภาพกายและจตทด มความสขสนกสนานและมความปลอดภย ศรศกด สนทรไชย(2559 :1(6)) กลาววา สภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย หมายถงสภาพการณตางๆ ทอยรอบตวเดกปฐมวยทงในครอบครวและสถานพฒนาเดกปฐมวยท เปนตวกระตนใหเดกปฐมวยไดแสดงออกและโตตอบในลกษณะตางๆกน

สรปไดวา สถานศกษา บาน และชมชน ลวนมสวนส าคญในการจดสภาพแวดลอมใหกบเดกปฐมวย ซงสภาพแวดลอมดงกลาวเปนสถานททเดกไดแสดงออกซงความสนใจ ความรสก ความคดสรางสรรค ปญหา รวมตลอดถงความวตกกงวลของตนเอง ดวยเหตนสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยจงมลกษณะทเปนเอกลกษณเฉพาะตว เดกเกดการเรยนรและไดรบประสบการณจากการอยรวมกน สงเสรมความเปนอสระ การตดสนใจ ความคดรเรมมงใหเดกมสขภาพกายและจตทด มความสขสนกสนานและ

มความปลอดภย

ความส าคญของการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษากลาวถงความส าคญของการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย ดงน ศรศกด สนทรไชย(2559:1(6-7)) กลาววา เดกปฐมวยมชวตสวนใหญอยในสภาพแวดลอมทเปนครอบครวของตนเอง สภาพแวดลอมมความส าคญตอเดกตงแตแรกเกดไปจนถงวยทเรมสสถานพฒนาเดก สภาพแวดลอมทเหมาะสมกบเดกมความส าคญตอเดกปฐมวย ดงน 1. สภาพแวดลอมมความส าคญตอสมองของเดกปฐมวย สมองเปนอวยวะทมความจ าเพาะตวและเปนผลจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมตางๆ จนเกดเปนความแตกตางและหลากหลาย สมองสงสมมาตลอดชวชวต การเรยนรจะเกดขนไดดทสดเมอสมองเผชญกบความเครยดและความรสกผอนคลายในปรมาณทสมดลกนในสภาพแวดลอมตางๆ ยงสภาพแวดลอมมความสมบรณเทาใดยงท าใหสมองเกดการเรยนรมากขนเทานน 2. สภาพแวดลอมมความส าคญตอกระบวนการเรยนรของเดกปฐมวย การเรยนรหมายถงพฤตกรรมทเปลยนแปลงอนเนองมาจากประสบการณหรอไดรบการฝกฝน พฤตกรรมทเปลยนแปลงควรเปนไปในลกษณะคอนขางถาวรจากประสบการณทไดรบจากสงแวดลอมรอบตว 3. สภาพแวดลอมมความส าคญพฒนาการทดของเดกปฐมวย การจดสภาพแวดลอมมบทบาทในการพฒนาเดกเปนอยางมาก เดกจะเรยนรสภาพแวดลอมการกระท าของเดกเอง ประสบการณทเดกไดรบจากสภาพแวดลอมมสวนสมพนธกน เพราะเดกอยในชวงวยทรบรและเลยนแบบจะมผลตอการพฒนาทางจรยธรรม สงคม และบคลกภาพของเดกเปนอยางมาก

97

4. สภาพแวดลอมมความส าคญตอความปลอดภยของเดกปฐมวย ผดแลและใกลชดเดกควรรเทาทนความปลอดภยของเดก เชน ขอมลเรองสขภาพของเดก การแพรและเฝาระวงโรคระบาด การเตรยมปองกนการเกดอบตเหตภายในบานและสถานศกษา คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2546:97) ไดกลาวถงการจดสภาพแวดลอมในสถานศกษาปฐมวย มความส าคญตอเดกเนองจากธรรมชาตของเดกในวยนสนใจทจะเรยนร คนควา ทดลอง และตองการสมผสกบสงแวดลอมรอบๆ ตว ดงนน การจดเตรยมสงแวดลอมอยางเหมาะสมตามความตองการของเดก จงมความส าคญทเกยวของกบพฤตกรรมและการเรยนรของเดก เดกสามารถเรยนรจากการเลนทเปนประสบการณตรงทเกดจากการรบรดวยประสาทสมผสทงหา จงจ าเปนตองจดสงแวดลอมในสถานศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของหลกสตร เพอสงผลใหบรรลจดหมายในการพฒนาเดก สรปคอ การจดสภาพแวดลอมทเหมาะสมมคณคาจะชวยใหเดกไดรบประสบการณตรงเกดการเรยนรไดดวยการคนพบ คนควา ทดลองปฏบต เกดการแกปญหา และขยายประสบการณไดอยางกวางขวาง ประสบการณเหลานควรไดรบการสงเสรมจาก ครอบครว ชมชนและสถานศกษาในการสงเสรมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะกบเดกปฐมวย

หลกการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย

หลกการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยจะตองค านงถง ดงน กรนแมน (Greenman, 1988:135) ใหขอเสนอแนะวา ในการเรมตนจดชนเรยนครควรพจารณาถงวสด อปกรณทเคลอนยายไมไดกอน เชน ประต หนาตาง ปลกไฟ หองน า เปนตน นอกจากนนคร ควรค านงถงการถายเทอากาศ แสงสวาง บคลากรในชนเรยน รวมตลอดถงวสด อปกรณทเคลอนยายได ครอาจเขยนรายชอของกจกรรมทกอยางทจะเกดขน และด าเนนไปในชนเรยนตงแตเชาจนถงเลกเรยน สงส าคญประการหนงในการจดสภาพแวดลอมในชนเรยน คอ ครควรวเคราะหแผนการจด

ชนเรยนโดยค านงวาการเรยนรควรเกดขนทกดาน เชน พฒนาการดานกลามเนอใหญ พฒนาการดานกลามเนอยอย การชวยเหลอตนเอง พฒนาการดานสตปญญาและภาษา รวมตลอดถงพฒนาการ

ดานสงคมและอารมณ นอกจากนนควรค านงถงเนอหาของหลกสตรดวยไมวาจะเปนดานศลปะ ภาษาไทย วทยาศาสตร คณตศาสตร ดนตร การละคร และการเคลอนไหว ครพงระลกเสมอวา การเรยนรชนดใดชนดหนงอาจไมไดเกดในศนยการเรยน หรอมมใดมมหนงโดยเฉพาะ แตอาจเกดขนในมมอนๆได อาท การเลนบทบาทสมมตอาจเกดขนในมมอนๆ ทนอกเหนอจากมมบทบาทสมมตได หรอกจกรรมศลปะอาจรวมถงความคดสรางสรรค การคนพบทางวทยาศาสตร ทกษะการควบคมกลามเนอยอย พฒนาการทางสตปญญาและภาษา เปนตน คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2546:97) กลาวถงการจดสภาพแวดลอมจะตองค านง ดงน 1. ความสะอาด ความปลอดภย 2. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน 3. ความสะดวกในการท ากจกรรม

98

4. ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองน าหองสวม สนามเดกเลน ฯลฯ 5. ความเพยงพอ ความเหมาะสมในเรองขนาด น าหนก จ านวน สของสอ และเครองเลน 6. บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลน และมมประสบการณตางๆ คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2546:97-100) กลาวถง หลกส าคญในการจดตองค านงถงความปลอดภย ความสะอาด เปาหมายการพฒนาเดก ความเปนระเบยบ ความเปนตวของเดกเอง ใหเดกเกดความรสกอบอน มนใจ และมความสข ซงอาจจดแบงพนทใหเหมาะสมกบการประกอบกจกรรมตามหลกสตร สภาพแวดลอมภายในหองเรยน ดงน 1. พนทอ านวยความสะดวกเพอเดกและผสอน

1.1 ทแสดงผลงานของเดก อาจจดเปนแผนปาย หรอทแขวนผลงาน 1.2 ทเกบแฟมผลงานของเดก อาจจดท าเปนกลอง หรอจดใสแฟมรายบคคล 1.3 ทเกบเครองใชสวนตวของเดก อาจท าเปนชองตามจ านวนเดก 1.4 ทเกบเครองใชของผสอน เชน อปกรณการสอน ของสวนตวผสอน ฯลฯ 1.5 ปายนเทศตามหนวยการสอน หรอสงทเดกสนใจ 2. พนทปฏบตกจกรรมและการเคลอนไหว ตองก าหนดใหชดเจน ควรมพนททเดกสามารถจะท างานไดดวยตนเอง และท ากจกรรมดวยกนในกลมเลก หรอกลมใหญ เดกสามารถเคลอนไหวไดอยางอสระจากกจกรรมหนงไปยงกจกรรมหนงโดยไมรบกวนผอน 3. พนทจดมมเลนหรอมมประสบการณ สามารถจดไดตามความเหมาะสมขนอยกบสภาพของหองเรยน จดแยกสวนทใชเสยงดงและเงยบออกจากกน เชน มมบลอกอยหางจากมมหนงสอ มมบทบาทสมมตอยตดกบมมบลอก มมวทยาศาสตรอยใกลมมศลปะ ฯลฯ ทส าคญจะตองมของเลน วสดอปกรณในมมอยางเพยงพอตอการเรยนรของเดก การเลนในมมเลนอยางเสร มกถกก าหนดไวในตารางกจกรรมประจ าวน เพอใหโอกาสเดกไดเลนอยางเสรประมาณวนละ 60 นาท การจดมมเลนตางๆ ผสอนควรค านง ดงน 3.1 ในหองเรยนควรมมมเลนอยางนอย 3 - 5 มม ทงนขนอยกบพนทของหอง 3.2 ควรมการผลดเปลยนสอของเลนตามมมบาง ตามความสนใจของเดก 3.3 ควรจดใหมประสบการณทเดกไดเรยนรไปแลวปรากฏอยในมมเลน เชน เดกเรยนรเรองผเสอ ผสอนอาจจดใหมการเลยงหนอน ไวใหเดกดในมมธรรมชาตศกษา หรอมมวทยาศาสตร ฯลฯ 3.4 ควรเปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการจดมมเลน ทงนเพอจงใจใหเดกรสกเปนเจาของ อยากเรยนร อยากเขาเลน 3.5 ควรเสรมสรางวนยใหกบเดก โดยมขอตกลงรวมกนวาเมอเลนเสรจแลวจะตองเกบอปกรณทกอยางเขาทใหเรยบรอย คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2560:104-106) กลาวถง หลกการส าคญในการจดสภาพแวดลอมในหองเรยน ตองค านงถงความปลอดภย ความสะอาดและเปาหมายการพฒนาเดก ดงน

99

1. การจดวางวสดอปกรณ สอ เครองเลนจดเหมาะสมกบวย 2. วสด สอ อปกรณ เครองเลนมขนาดเหมาะสมกบเดกปฐมวย 3 การจดตงครภณฑ อปกรณ มมตางๆ ค านงทศทางลม แสงสวางเพยงพอ 4. สภาพแวดลอมปลอดภยจากสตว โตะเกาอไมควรเปนมมแหม 5. การแบงพนทหองเรยนใหเหมาะสมกบกจกรรม 6. การจดแสดงผลงานและการเกบของควรมพนทเหมาะสม การจดมมประสบการณทควรจด ดงน

การจดสภาพแวดลอมในชนเรยนและนอกชนเรยน

1. สภาพแวดลอมในหองเรยน

1.1 มมบลอก เปนมมทจดเกบบลอกไมตนทมขนาด และรปทรงตางๆ กน เดกสามารถน ามาเลนตอประกอบกนเปนสงตางๆตามจนตนาการ ความคดสรางสรรคของตนเอง การจดมมบลอกเปนมมทควรจดใหอยหางจากมมทตองการความสงบ เชน มมหนงสอ ทงนเพราะเสยงจากการเลนกอไมบลอก อาจท าลายสมาธเดกทอยในมมหนงสอได นอกจากนยงควรอยหางจากทางเดนผาน หรอทางเขาออกของหอง เพอไมใหกดขวางทางเดน หรอเกดอนตรายจากการเดนสะดดบลอกไม การจดเกบบลอกไมเหลาน ควรจดวางไวในระดบทเดกสามารถหยบมาเลน หรอน าเกบดวยตนเองไดอยางสะดวก ปลอดภย และควรไดฝกใหเดกหดจดเกบเปนหมวดหมเพอความเปนระเบยบ สวยงาม ดงแสดงรปภาพท 5.1 การจดมมบลอก ดงน

รปภาพท 5.1 การจดมมบลอก

(ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

100

1.2 มมหนงสอในหองเรยนควรมทเงยบสงบ ส าหรบใหเดกไดดรปภาพ อานหนงสอนทาน ฟงนทาน ผสอนควรไดจดมมหนงสอใหเดกไดคนเคยกบตวหนงสอ และไดท ากจกรรมสงบๆ ตามล าพง หรอเปนกลมเดกๆการจดมมหนงสอ เปนมมทตองการความสงบควรจดหางจากมมทมเสยง เชน มมบลอก มมบทบาทสมมต ฯลฯ และควรจดบรรยากาศจงใจใหเดกไดเขาไปใช เพอเดกจะไดคนเคยกบตวหนงสอ และปลกฝงนสยรกการอานใหกบเดก ดงแสดงรปภาพท 5.2 การจดมมหนงสอ ดงน

รปภาพท 5.2 การจดมมหนงสอ (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

1.3 มมบทบาทสมมต มมบทบาทสมมต เปนมมทจดขนเพอใหเดกมโอกาสไดน าเอาประสบการณทไดรบจากบานหรอชมชนมาเลนแสดงบทบาทสมมต เลยนแบบบคคลตางๆตามจนตนาการของตน เชน เปนพอแมในมมบาน เปนหมอในมมหมอ เปนพอคาแมคาในมมรานคา ฯลฯ การเลนดงกลาวเปนการปลกฝงความส านกถงบทบาททางสงคมทเดกไดพบเหนในชวตจรง การจด มมบทบาทสมมตน ควรอยใกลมมบลอก และอาจจดใหเปนสถานทตางๆนอกเหนอจากการจดเปนบาน โดยสงเกตการเลน และความสนใจของเดกวามการเปลยนแปลงบทบาทการเลนจากบทบาทเดมไปสรปแบบการเลนอนหรอไม อปกรณทน ามาจดกควรเปลยนไปตามความสนใจของเดกเชนกน ดงนนมมบทบาทสมมตจงอาจจดเปนบาน รานอาหาร รานขายของ รานเสรมสวย โรงพยาบาล เปนตน ในขณะเดยวกนอปกรณทน ามาจดใหเดกตองไมเปนอนตราย และมความเหมาะสมกบสภาพทองถน ดงแสดงรปภาพท 5.3 การจดมมบทบาทสมมต ดงน

101

รปภาพท 5.3 การจดมมบทบาทสมมต (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

1.4 มมเกมการศกษาเปนมมเลนทผสอนจดรวบรวมเกมการศกษาตางๆ มาใหเดกไดเลน สงเกต ทดลอง คนพบดวยตนเองซงเปนการชวยพฒนาทกษะกระบวนการคดวเคราะหใหกบเดก การจด มมเกมการศกษาเปนมมทตองการความสงบคลายมมหนงสอจงอาจจดไวใกลกนได และเพอเราใหเดกสนใจในเกมทน ามาแสดง เกมทจดวางไวจงควรอยในระดบทเดกหยบ จบ ดวสดอปกรณเหลานนไดโดยสะดวก และสงทน ามาตงแสดงนนไมควรจะตงแสดงของสงเดยวกนตลอดป แตควรจะปรบเปลยนใหนาสนใจ ดงแสดงรปภาพท 5.4 การจดมมเกมการศกษา ดงน

รปภาพท 5.4 การจดมมเกมการศกษา (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

102

2. สภาพแวดลอมนอกหองเรยน

นกการศกษาไดกลาวถงสภาพแวดลอมนอกหองเรยน ดงน คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2546:100-101) ไดใหความหมายวา สภาพแวดลอม

นอกหองเรยน คอ การจดสภาพแวดลอมภายในอาณาบรเวณรอบๆสถานศกษา รวมทงจดสนามเดกเลน พรอมเครองเลนสนาม จดระวงรกษาความปลอดภยภายในบรเวณสถานศกษา และบรเวณรอบนอกสถานศกษา ดแลรกษาความสะอาด ปลกตนไมใหความรมรนรอบๆบรเวณสถานศกษา สงตางๆ เหลานเปนสวนหนงทสงผลตอการเรยนร และพฒนาการของเดก ดงน 2.1 บรเวณสนามเดกเลน ควรมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา พนทส าหรบเลนของเลนทมลอ รวมทงทรม ทโลงแจง พนดนส าหรบขด ทเลนน า บอทราย พรอมอปกรณประกอบ

การเลน เครองเลนสนามส าหรบปนปาย ทรงตว ฯลฯ ทงนตองไมตดกบบรเวณทมอนตราย ตองหมนตรวจตราเครองเลนใหอยในสภาพแขงแรง ปลอดภยอยเสมอ และหมนดแลเรองความสะอาด ดงแสดงรปภาพท 5.5 ทเลนน า ดงน

รปภาพท 5.5 ทเลนน า (ทมา : โรงเรยนสาธตปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏภเกต)

2.2 นงเลนพกผอน จดทนงไวใตตนไมมรมเงา อาจใชกจกรรมกลมยอยๆ หรอกจกรรม

ทตองการความสงบ หรออาจจดเปนลานนทรรศการใหความรแกเดก และผปกครอง 2.3 บรเวณธรรมชาต ปลกไมดอก ไมประดบ พชผกสวนครว หากบรเวณสถานศกษา

มไมมากนกอาจปลกพชในกระบะ หรอกระถาง คะนง สายแกว (2555:302) กลาววา การจดสภาพแวดลอมนอกชนเรยนส าหรบเดกปฐมวย

มความส าคญตอเดกเนองจากธรรมชาตของเดกในวยนสนใจเรยนรสงแวดลอมใกลตว การจดเตรยมสงแวดลอมอยางเหมาะสมตามความตองการของเดก จงมความส าคญเกยวของกบพฤตกรรมและ

103

การเรยนรของเดก เดกสามารถเรยนรจากการเลนทเปนประสบการณตรงรบรดวยประสาทสมผสทงหา การจดสภาพแวดลอมนอกชนเรยนจะตองค านงถง ดงน 1. ความสะอาด ความปลอดภย 2. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน 3. ความสะดวกในการท ากจกรรม 4. ความพรอมของอาคาร สถานท 5. ความเพยงพอของสอ คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2560:107) ไดใหความหมายวา การจดสภาพแวดลอมภายนอกสถานศกษา ควรดแลความสะอาด ความปลอดภย ประกอบดวย ดงน 1. สนามเดกเลน ควรมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา พนทส าหรบเลนของเลน ทมรม ทโลงแจง พนดน ทเลนน า เลนทราย และอปกรณในการเลน ดงแสดงรปภาพท 5.6 เครองเลนสนามทมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา ดงน

รปภาพท 5.6 เครองเลนสนามทมพนผวหลายประเภท เชน ดน ทราย หญา (ทมา : โรงเรยนสาธตปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏภเกต)

2. ทนงเลนพกผอน จดทนงไวใตตนไมมรมเงา อาจใชกจกรรมกลมยอย หรอกจกรรมทตองการความสงบ อาจเปนพนทใหความร ประชาสมพนธ ใหแกเดกและผปกครอง 3. บรเวณธรรมชาต ปลกดอกไม ไมประดบ แปลงผก พชสวนครว 4. หองปฏบตการและอาคารประกอบ ควรจดใหมพนทเพยงพอ สะอาดและปลอดภย

104

จะเหนไดวา หลกการจดสภาพแวดลอมภายในและภายนอกหองเรยนจะเนนถงเรองความสะอาด ความปลอดภย เหมาะสมกบวย สถานทแวดลอมใกลตวเดก ควรเปนพนทเหมาะสมกบจ านวนของเดก การใชพนทนอกจากเดกแลว ควรเออตอผปกครองในการตดตอประสานงานกบทางสถานศกษาปฐมวย

สอประกอบการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงสอประกอบการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย ดงน คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2546:74) ไดใหความหมายวา สอเปนตวกลางในการถายทอดเรองราวเนอหาจากผสงไปยงผรบในการเรยนการสอน สอท าใหสงทเปนนามธรรมเขาใจยากกลายเปนรปธรรมทเขาใจงาย สอประกอบการกจกรรม เพอพฒนาเดกปฐมวยทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ควรมสอประเภท 2 มตหรอ 3 มตทเปนสอของจรง สอธรรมชาตทอยใกลตวเดกตวอยางสอประกอบกจกรรม ดงแสดงรปภาพท 5.7 สอของจรงจากธรรมชาตกจกรรมเสรมประสบการณ ดงน

รปภาพท 5.7 สอของจรงจากธรรมชาตกจกรรมเสรมประสบการณ (ทมา : โรงเรยนสาธตปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏภเกต)

105

นนทยา นอยจนทร (2548:144-152) กลาววา สอเปนตวกลางในการถายทอดเรองราวเนอหาจากผสงไปยงผรบ ในการเรยนการสอนสอเปนตวกลางน าความรจากผสอนสเดก ท าใหเกดการเรยนรตามจดประสงค ดงน 1. สอประกอบกจกรรม เปนสอทงทเปน 2 มตและหรอ 3 มต ทเปนสอของจรง สอธรรมชาต สอทอยใกลตวเดก การใชสอตองเหมาะสมกบวย วฒภาวะ ความแตกตางระหวางบคคล ความสนใจและความตองการของเดกอยางหลากหลาย เชน สอตามมมบทบาทสมมต มมหนงสอ มมศลปะ มมวทยาศาสตร มมบลอก สอดงกลาวสามารถน ามาใชประกอบกจกรรมการเรยนการสอนในหนงวนของเดกปฐมวยไดตามความเหมาะสมของกจกรรมหลก 6 กจกรรม 2. การเลอกสอ มวธการเลอก ดงน 2.1 ใหตรงตามจดมงหมายและเรองทสอน 2.2 เลอกใหเหมาะสมกบวยและความสามารถของเดก 2.3 เลอกใหเหมาะสมกบสภาพทองถนอาศยของเดก 2.4 มวธการใชงาย และน าไปใชไดหลายกจกรรม 2.5 เลอกสอคณภาพดเปนสอเปดใหเดกไดสมผสจบตองได 3. การจดหาสอ สามารถจดหาไดหลายวธคอ ขอยมจากแหลงศนยสอของสถานศกษาใกลเคยง จดซอสอจากรานคาหรอแหลงผลตสอและจดท าสอขนมาดวยตนเองโดยใชวสดทหาง ายประหยดและปลอดภย 4. การใชสอ ควรมรการเตรยมความพรอม 3 ดาน ดงน 4.1 เตรยมตวผ สอน ควรศกษาจดมงหมาย และวางแผนการจดกจกรรม หาสอทสอดคลองกบเนอหา เตรยมสอทตองใชรวมกน 4.2 เตรยมตวเดก ควรศกษาความรพนฐานของเดก เราความสนใจโดยการใชส อประกอบการสอน ใหเดกมสวนรวมในการใชสอการสอน 4.3 เตรยมสอใหพรอมกอนน าไปใช ควรจดล าดบการใชสอกอน หลง เพอความสะดวกในการสอน เตรยมอปกรณทตองใชรวมกนและทดลองใชสอกอนน าไปใชสอนจรง 5. การประเมนการใชสอ ควรพจารณาองคประกอบทง 3 ทกลาวมา เพอจะไดทราบวาสอนนชวยใหเดกเรยนรไดมากนอยเพยงใด จะไดน ามาปรบปรง การผลตและการใชสอใหดยงขน

นธนาถ อดมสนต (2555:52) กลาววา สอเปนเครองมอทจะชวยถายทอด น าความรประสบการณดานการเรยนรสผเรยน ท าใหผเรยนไดเรยนรตามจดประสงคทตองการไดอยางมประสทธภาพ สอทใชมหลายประเภท ไดแก เพลง ค าคลองจอง เกม วตถ สงของ นทานละสออนๆ คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2560:109) ไดใหความหมายวา สอเปนตวกลางกระตนใหเกดการเรยนรตามจดมงหมายทก าหนด การเรยนรของเดกอาย 3-6 ป จ าเปนตองผานการลงมอปฏบตจรงหรอเกดจากการคนพบดวยตนเองเปนประสบการณตรง ซงเดกจะเรยนรจากสงทเปนรปธรรมหรอมองเหน

106

จบตองไดไปสสงทเปนนามธรรมเมอเขาสอายทสงขน การเรยนรของเดกวยนจงขนอยกบสงทพบเหน ของเลนทเลยนแบบของจรง นทาน ค าคลองจองและเพลง ดงแสดงรปภาพท 5.8 ค าคลองจองผเสอดงน

รปภาพท 5.8 ค าคลองจองผเสอ (ทมา : โครงการมดคนไฟอาสาพฒนาหลกสตรสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย)

สรปไดวาสอประกอบการเรยนรส าหรบเดกปฐมวยเปนสอทครน ามาเปนสอกลางในการถายทอดเรองราวทครน ามาเปนสอกลางในการถายทอดเรองราวหรอเนอหาจากสงทมองไมเหนเปนนามธรรม สอประกอบการเรยนรท าใหเกดความเขาใจเปนรปธรรมจบตองและสมผสได สอประกอบการเรยนรส าหรบเดกปฐมวยควรเปนสอทอยในทองถน สามารถหางาย ราคาไมแพง และควรใหเดกและผปกครองมสวนรวมในการจดหาและจดท าผลตสอประกอบการเรยนร การมสวนรวมนท าใหเดกและผปกครองมความภมใจทมสวนในการจดหาและการผลตคงไวซงการรวมดวยชวยกนรกษาและพฒนาสอประกอบการเรยนรส าหรบปฐมวยตอไป

แหลงการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงแหลงการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย ดงน คะนง สายแกว (2555:332,336,338) กลาววา แหลงเรยนร หมายถง แหลงเรยนรทเหมาะกบทรพยากรของแหลงเรยนรทมอย โดยค านงถงสงส าคญทเออตอการใชงาน เชน แหลางขอมลขาวสาร แหลงประสบการณ ผเรยนเรยนรไดความสนใจ สนบสนนใหผเรยนใฝร แสวงหาความร มกระบวนการเรยนรทเหมาะสมดวยตนเอง แหลงเรยนรแบงเปน 2 ประเภท คอแหลงเรยนรในสถานศกษา ละแหลง

107

เรยนรในทองถน ประกอบดวย แหลงเรยนรประเภทสถานทและภมปญญาทองถน ซงสถานศกษาควรจ าแนกประเภทของแหลงเรยนรโดยค านงถงลกษณะทตง ลกษณะการใชงานทรพยากรทมอยและบรบททองถน แหลงเรยนรจงเปรยบเสมอนหองเรยนใหญ ผเรยนจะไดเรยนรไมจบสนโดยเฉพาะแหลงเรยนรจากชมชน การเลอกแหลงเรยนร มดงน 1. มความสะดวกคลองตวในการไปใชแหลงเรยนร 2. แหลงเรยนรสามารถจดไดตรงตามเวลาของกจกรรมการเรยนการสอน 3. การแกปญหาและการรวมมอกนระหวางสถานศกษาและแหลงเรยนร 4. งบประมาณ ประหยดและเพยงพอกบคาใชจายในการเดนทาง นธนาถ อดมสนต (2555:52) กลาววา แหลงเรยนร หมายถง แหลงเรยนรภายในหองเรยน นอกหองเรยนและในชมชน แหลงเรยนรในหองเรยนไดแก มมประสบการณตางๆ ในหองเรยน อยางนอย 3-5 มม

แหลงเรยนรเรยนรนอกหองเรยน ประกอบดวย ดงน 1. สนามเดกเลนปฐมวยม 2 สวน คอ สวนทเปนสนามหญาส าหรบเดกเคลอนไหวรางกายและสวนทเปนสนามเดกเลน ไดแก ทเลนน า ทเลนทราย บานตกตา บลอกกลวง มมชางไมและเครองเลนสนาม รวมทงหองทดลองทางวทยาศาสตร หองคอมพวเตอร หรอหองกระจายเสยงของโรงเรยน

2. แหลงธรรมชาต คอ บรเวณธรรมชาตรอบๆ โรงเรยน ไดแก สวนปา สวนหยอม สนามหญา แปลงไมดอกไมประดบ แปลงเกษตร สระน า บร เวณเลยงสตว ดงแสดงรปภาพท 5.9 สระน ารอบๆโรงเรยน ดงน

รปภาพท 5.9 สระน ารอบๆ โรงเรยน

(ทมา : โรงเรยนสาธตปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏภเกต)

108

3. สถานทส าคญทอยใกลโรงเรยน ไดแก วด สถานอนามย สถานต ารวจ ตลาด ทท าการไปรษณยโทรเลขและอนๆ

คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย (2560:114) ไดใหความหมายวา แหลงเรยนรเปนแหลงการศกษาตามความสนใจและความตองการตามอธยาศย ปลกฝงนสยรกการอาน การสบเสาะหาความร การแสวงหาความรดวยตนเอง การสรางเสรมประสบการณดวยประสบการณตรง เพอสงเสรมการเรยนรตลอดชวต สภาพแวดลอมทเปนแหลงเรยนรส าหรบเดกปฐมวยเปนแหลงเรยนรในชมชน และกจกรรมการเรยนรในชมชนและธรรมชาต ดงน 1. แหลงเรยนรในชมชน เชน วด อทยานประวตศาสตร อทยานแหงชาตทางทะเล หอสมด หองสมดประชาชน พพธภณฑ ดงแสดงรปภาพท 5.10 แหลงเรยนร เจดยหลวงปจนทา ดงน

รปภาพท 5.10 แหลงเรยนร เจดยหลวงปจนทา

(ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย)

109

2. แหลงเรยนรในชมชนเปนสถาบนของชมชนทมอยแลวและการท ามาหากนในชมชน เชน ศาลาการเปรยญในวด ตลาด รานขายของช า ลานนวดขาว ปา ดงแสดงรปภาพท 5.11 กลมผปกครอง ทอเสอกกในชมชน ดงน

รปภาพท 5.11 กลมผปกครองทอเสอกกในชมชน (ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการจดประสบการณ

ส าหรบเดกปฐมวย)

สรปไดวา แหลงเรยนรส าหรบเดกปฐมวยควรมความปลอดภย เปนแหลงเรยนรตามวถทองถน เปนแหลงเรยนรทมาจากภมปญญาของทองถนเปนแหลงเรยนรทเดกเขาไปเรยนรแลวเกดการซมซบตอยอดในการประกอบอาชพหรออาชพในฝน เปนแหลงเรยนรทสามารถเปนแรงบนดานใจใหเดกอยากเปน

อยากท าและแหลงเรยนรนอกจากใหเดกเกดการเรยนรแลวเปนการสบสานวฒนธรรมของทองถนใหอยคบานคเมองของความเปนคนไทยตลอดไป

110

แนวทางการจดศนยการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงแนวทางการจดศนยการเรยนรปฐมวย ดงน นชนาฎ เนตรประเสรฐศร (2555:6-7,10) กลาววา พนทในหองเรยนซงจดเตรยมวสดอปกรณและกจกรรมการเรยนรไวเพยบพรอมและหลากหลายใหเดกเลอกใชเลอกท า ศนยการเรยนควรเปดโอกาสใหเดกๆมสวนรวมในการเรยนร ลงมอปฏบตและสามารถสรางทางเลอกทหลากหลายไดดวยตนเอง ดงน 1. ประโยชนของศนยการเรยน 1.1 ศนยการเรยนท าใหครมปฏสมพนธกบเดกมากขน 1.2 มการจดกลมแบบยดหยนและมกจกรรมทหลากหลาย 1.3 รองรบวธการเรยนรทหลากหลายของเดก 1.4 สงเสรมพฤตกรรมดานบวกใหกบเดก 1.5 ชวยสรางมโนทศนทดกบตวเองเมอเดกประสบความส าเรจ 2. การวางแผนจดศนยการเรยนร การจดศนยการเรยนร ครตองค านงถงปรชญาและรปแบบการสอน เพอก าหนดเปาหมายใหชดเจน ก าหนดวตถประสงค เวลา การก าหนดพนท การจ ากดจ านวนเดกเขาใชและในการจดศนยจะออกแบบในลกษณะอยางไร

3. ประเภทของศนยการเรยนร การจดศนยการเรยนรในหองเรยน จดเพยง2ศนยหรอจะจดเปน 10 ศนยกไดตามความเหมาะสม ขนอยกบแผนการใชศนยการเรยน ในชวงเรมตน การจดศนยการเรยนสปดาหละ 5 ศนย จะควบคมไดงาย เมอมนใจในกจกรรมทไดผลสามารถใชแบบเดมไปตลอดปเพยงแตเพมกจกรรมใหมๆเขาไป 4. เวลาทเดกเขาเลนแบงออกเปน 3 ชวง คอ ชวงรวมศนย (ส าหรบแนะน ากจกรรม) ชวงท างานและชวงสรปกจกรรม 5. การประเมนศนยเปนการประเมนความกาวหนาของเดกเปนรายบคคล ดวยการบนทก การพดคยหารอ กลองและแฟมจ าศนย และบนทกประจ าศนย พทยาภรณ มานะจต (2560) ศนยการเรยนถอเปนหวใจส าคญทสดของการจดการในชนเรยน ศนยการเรยนเปนเสมอนหองเลกๆ ภายในชนเรยนมพนทเฉพาะส าหรบจดสอเครองเลน แยกออกตามหมวดหม เปนแตละศนยยอย ในแตละศนยยอยยงแบงเปนมมตางๆ ประกอบศนยอกดวย ส าหรบใหเดกไดท ากจกรรม ชวยใหเดกมสมาธกบการท ากจกรรม และเปนการเปดโอกาสใหเดกไดมสวนรวมในการจดการ และการท าความสะอาด หรอจดเกบหลงเลนเสรจแลว เมอเดกอยในศนยการเรยนร เดกจะเรยนรผานการปฏบต สมผส ทดลอง ส ารวจ จนตนาการ และไดมสวนรวมในการเลนกบกลมเพอนศนยการเรยนในชนเรยนปฐมวย และการจดการชนเรยนเปนสงทตองด าเนนการคกนไป ดงน 1. ศนยบลอก มไมบลอกหลายๆขนาด มรางรถไฟ และรถไฟ รถยนต และรถบรรทกของเลน เลนประกอบกน หากมขนาดหองกวางเพยงพอ หากมโตะงานไมภายในศนยบลอกดวย กจะเปนสงทดมาก 2. ศนยวทยาศาสตร สออปกรณภายในศนยวทยาศาสตร เนนอปกรณการส ารวจทควรม การเปลยนแปลงตามบท เรยนในแตละหนวย เชน หากเรยนเรองฤดใบไมรวง กควรมตะกราบรรจใบไม

111

ตางชนด ผลของตนสน และผลของตนโอก ไวในตะกราตามหมวดหม เปนตน ศนยวทยาศาสตรตองมอปกรณทดลองถงวสดของจรงเสมอ เดกตองไดทดลองกบทรายและน า ผลตภณฑจากพช สงเกตสตว เชน ปลา ดกแด ทดลองเรองการไหลของน า และแม เหลก เปนตน 3. ศนยภาษา มความหมายมากตอการสอน ฟง พด อาน และขดเขยน ภายในศนยนควรจดวางหนงสอในมมอาน ประกอบดวยหนงสอหลากหลายชนด เพอใหเดกๆไดสนก เพลดเพลนกบการอาน ควรซอหนงสอทมซดแถมมาดวย และควรมหฟงใหเดกไดใชฟงดวย ควรจดอยในบรเวณสงบเงยบ สรางบรรยากาศสบายๆ ใหเดกมสมาธในการอานหนงสอ ครอาจจะวางหมอนใบโตๆ หรอตกตาสตว ออนนม ในมมอานดวยกได 4. ศนยศลปะ ควรมกระดาษไวใหเดกไดวาดรปเลน นอกจากนนกควรมสเทยน ปากกามารคเกอร กระดาษส และกาว ใหเดกไดตดปะ ครควรสอดแทรกกจกรรมอนๆ นอกจากการวาดรประบายสใหเดกดวย การจดบรเวณรวมกลมใหญในหองเรยน เปนสถานททนกเรยนทงหมดมาท ากจกรรมรวมกน ควรตกแตงสถานทดวยปฏทน แผนภาพวนทงเจด บนไดเลข และภาพหนวยการเรยน พนทควรเปนทแบบโลงกวาง ปราศจากสงกดขวาง ซงสามารถใหเดกนงบนพนหรอพรมไดอยางเพยงพอ โดยทไมแออดเกนไป เพอเดกจะไดนงฟงเรองทครเลา หรอไดใชพนทในการเคลอนไหวรางกายประกอบเพลงไดอยางสะดวก การจดการพนทนง เดกปฐมวยควรไดนงบนพนหรอเกาอ ในบรเวณทพวกเขาสามารถมองเหนคณครหรอกระ ดานโดยสะดวก ชดเจน เดกควรไดนงท างานกลมบนโตะ จะชวยใหครผสอนสามารถจดกจกรรมในกลมยอยไดสะดวกมากขน การตกแตงชนเรยน หองเรยนของเดกปฐมวย ควรตกแตงดวยภาพโมบาย สอตามหนวยการเรยน และภาพทมความหมายผลดเปลยนไปในแตละชวงเวลา ตองตกแตงดวยสสนสดใส ควรท าใหหองเรยน

มบรรยากาศสวาง มชวตชวา และเปนมตร เดกมกชอบทจะเหนชอตนเอง ดงนนจงควรตดปายชอเดกพรอมสญลกษณ ไวในระดบทเดกจะเหนไดถนดดวยเสมอ จะเหนไดวา แนวทางการจดศนยการเรยนรปฐมวยกบการจดมมการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย

มความคลายคลงกน ตางตรงทวา ครผสอนจะน ามาบรณาการใหเกดทกษะทาง ภาษา วทยาศาสตร คณตศาสตรและภาษาองกฤษ ส าหรบเดกปฐมวยเพอสรางบรรยากาศใหเดกรสกเพลดเพลนและสนก ผานการเลนกบอปกรณการเรยนรทหลากหลาย เดกมอสระในการเลอกท างานหรอเลนไดตามใจชอบเปนการเปดโอกาสใหเดกไดรจกคนควาและเรยนรไดดวยตนเอง ฝกการแกปญหาเกดทกษะความคดรเรมสรางสรรค จะชวยใหเดกมพฒนาการทดขนตามศกยภาพของเดกแตละคน

แนวทางการจดและงานวจยทเกยวของกบการจดศนยการเรยนรปฐมวย

อญมณ กองนาค (2558: บทคดยอ) ไดศกษา เรอง การจดประสบการณแบบศนยการเรยน เพอพฒนาทกษะ พนฐานทางคณตศาสตรส าหรบเดกปฐมวย การวจยครงนมวตถประสงค เพอพฒนาทกษะพนฐานทางคณตศาสตร ส าหรบเดกปฐมวย โดยการจดประสบการณแบบ ศนยการเรยน เพอเปรยบเทยบ

112

ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย ระหวางกอนและหลงการจดประสบการณแบบ ศนยการเรยน และเพอศกษาพฤตกรรมอนพงประสงคของเดกปฐมวยจากการจดประสบการณแบบศนยการเรยน ประชากรทใช ในการวจย ไดแก เดกปฐมวย ชนอนบาลปท 2 โรงเรยนบานกาศเมฆ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าปาง เขต 1 จ านวน 22 คน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลประกอบดวย แผนการจดประสบการณ แบบศนยการเรยน จ านวน 15 แผน แบบทดสอบทกษะพนฐานทางคณตศาสตร จ านวน 40 ขอ ทมความเชอมนเทากบ 0.8670 และแบบสงเกตพฤตกรรมอนพงประสงค ส าหรบเดกปฐมวย ทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ผลการวจยพบวา แผนการจดประสบการณแบบศนยการเรยน โดยภาพรวมมความเหมาะสมและมประสทธภาพสงกวา เกณฑ 80/80 ทตงไว ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวย จากการทดลอง พบวา ทกษะพนฐานทางคณตศาสตร มคะแนนเฉลย 35.91คดเปนรอยละ 90.00 พฤตกรรมอนพงประสงคของเดกปฐมวย จากการจดประสบการณแบบศนยการเรยน โดยรวมแลวมพฤตกรรมอยในระดบดมาก ธดาพร คมสน, ธนาภา สงคสมบต (2558:บทคดยอ) ไดศกษา เรอง ศนยการเรยนรคณคา แหงการพฒนาเดกปฐมวย การเตรยมความพรอมใหแกเดกปฐมวยเพอการกาวสสงคมแหงศตวรรษท 21 ซงเปนสงคมแหงการเรยนรทมความกาวหนาทางวทยาการและเทคโนโลยทหลากหลายสามารถตอบสนองความตองการและ ศกยภาพของเดกแตละคนไดอยางสมดล ศนยการเรยนเปนวธการสอนรปแบบหนงทมความเหมาะสมกบพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวยซงเดกสามารถเลอกและตดสนใจเรยนรดวยตนเองเพอตอบสนองความตองการและความแตกตางระหวางบคคล

สรป

การจดสภาพแวดลอมและการสรางบรรยากาศการเรยนรของเดกปฐมวยมความส าคญส าหรบการพฒนาเดกปฐมวยเปนอยางยง การจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวยเปนหนาทของคนทกฝายเรมตงแตครอบครว ควรมการจดสภาพแวดลอมทบานเพอพฒนาเดกไดโดยการจดของเลนภายในบาน ใหเปนหมวดหม มมมของเลนหลากหลาย ดแลเรองของความสะอาดทงของเลนอปกรณตางๆในบานตลอดจนพนทสะอาดปราศจากสตวทจะท าอนตราย เชน ยง หน สตวมพษอนๆ สวนบรรยากาศภายนอกบาน ควรมสวนหนาบานปลกไมดอกไมประดบ มเครองเลนใหเดกปนปาย มชงชา เปลไกลใตถนบาน หรอชงชาใตรมไมและอนๆทสามารถจดท าได สถานศกษาควรจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกโดยยดหลกการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย เนนกระบวนการมสวนรวมโดยขออาสาสมครผปกครองชวยกนระดมจดสรางสภาพแวดลอมภายนอกหองเรยน เชน เครองเลนปนปาย ชงชา มาหมน สวนผกแปลงผก สวนดอกไมและอนๆ สวนสภาพแวดลอมภายในหองเรยนควรมมมการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมกบอายของเดกและสามารถน าวสดอปกรณในทองถนมาเปนสอตามมมการเรยนรในหองเรยนได เพอเปนการประหยดงบประมาณและคาใชจาย อกทงเปนการเรยนรสงหรอสอทอยใกลตวเดก

113

แบบฝกหดทายบทท 5

1. สงแวดลอมมความส าคญตอเดกปฐมวยอยางไร

2. การจดสภาพแวดลอมและการสรางบรรยากาศการเรยนรของเดกปฐมวยควรเปนหนาทของหนวยงานใดบาง

3. มมการจดประสบการณเรยนรกบศนยการเรยนรแตกตางกนอยางไร อธบาย

4. ทานจะชวยจดสภาพแวดลอมและการสรางบรรยากาศการเรยนรของเดกปฐมวยไดอยางไร

บทท 6

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

พทธศกราช 2560

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยพทธศกราช 2560 พฒนาขนบนแนวคดหลกส าคญเกยวกบพฒนาการของเดกปฐมวยการท างานของสมองการเรยนรและ

การเลนของเดกโดยหลกสตรสถานศกษาปฐมวยจงใหความส าคญกบการเลนอยางมจดมงหมายการเลนเปนหวใจส าคญของการจดประสบการณใหกบเดก เดกไดเรยนรผานประสาทสมผสทงหาโดยครจ าเปนตองเขาใจและยอมรบวาสงคมและวฒนธรรมทองถนอาศยทแวดลอมตวเดกมอทธพลตอการเรยนรและการพฒนาศกยภาพและพฒนาการของเดกแตละคน

ความหมายของการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย

การสรางการเรยนรและปรบเปลยนพฤตกรรมเดกตางเปนประสบการณเรยนรส าหรบเดก ดงนนนกการศกษาจงกลาวถงความหมายของการจดประสบการณ ดงน เฟลเดอรแมน (Felderman 1991:19) (อางองใน มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช 2548 :2-

51) กลาววา การจดการชนเรยนเปนการกระท าทกอยางของครทจะท าใหหองเรยนมระบบระเบยบทด ดอปเยอรา และดอปเยอรา (Dopyera&Dopyera 1993:815) (อางองใน มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช 2548:2-51) กลาววา การจดการชนเรยนคอการทครใหเดกมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมตางๆทจะชวยใหเกดการเรยนรและมพฒนาการเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของแตละคน

กลยา ตนตผลาชวะ (2551:46) กลาววา ประสบการณคอเหตการณหรอสงทท าใหเดกเกดการเรยนรจากกจกรรมทเดกไดสมผสจากสภาพแวดลอมทเปนจรง จากประสบการณตรงดวยการลงมอกระท า โดยใชประสาทสมผสทง 5 เพอการเรยนร ไดทดลอง ไดพดคยซกถาม เดกพฒนาความรและทกษะ ฝกแกปญหา คนพบความรดวยตนเอง ประสบการณทางออม จากการบอกเลา รบฟงผานสอวทย โทรทศน โทรศพทและจากสออเลกทรอนกส การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยอาย 3-6 ป จดในรปแบบบรณาการผานการเลนอยางหลากหลาย ดวยการลงมอปฏบต ทดลองผานประสาทสมผสทงหา เดกไดรบประสบการณ เกดทกษะ ความร ไดพฒนารางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงน ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ (2560:41-43) ไดใหความหมายของ การจดประสบการณ ส าหรบเดกอาย 3- 6 ป ไมจดเปนรายวชา เปนการจดกจกรรมในลกษณะบรณาการผานการเลนอยางหลากหลายจาก

116

ประสบการณตรงดวยการลงมอกระท าเกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรมและเกดพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ดงน 1. หลกการจดประสบการณ 2. แนวทางการจดประสบการณ 3. การจดกจกรรมประจ าวน สรปคอ การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย หมายถง การจดกจกรรมตางๆทครไดจดขนเพอใหเดกไดมสวนรวมในการลงมอปฏบตผานการเลนอยางหลากหลาย ทดลองผานประสาทสมผสทงหา เดกไดรบประสบการณ เกดทกษะ ความร ไดพฒนารางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ซงการลงมอกระท านนตองท าใหเกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม

หลกการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย

นกการศกษาไดกลาวถงหลกการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ดงน มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช (2548 :2-26-33) ไดกลาวถงหลกการจดประสบการณ การเรยนรส าหรบเดกปฐมวย มหลกการ ดงน 1. การยดหลกการพฒนาเดก เดกตองไดรบการอบรมเลยงดจากผปกครองและผดแล ทกสวนจะตองศกษาและท าความเขาใจเกยวกบพฒนาการทางดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ ดานสงคมและดานสตปญญาพรอมเขาใจหลกการพฒนาเดก เนองจากพฒนาการทกดานสมพนธซงกนและกนและเกดขนพรอมกน 2. การพฒนาเดกทกดานเปนองครวมไปพรอมกน พฒนาการของมนษยเปนกระบวนการตอเนองไปตลอดชวต เรมตงแตการปฏสนธ และชวงวยทมความส าคญทสดในการปพนฐานการเปนมนษยทสมบรณคอชวงปฐมวย เดกจงตองไดรบกาสงเสรมพฒนาการดานตางๆ ดวยวธการทถกตองเหมาะสม

ทกดานไปพรอมกน 3. การเรยนรของเดกปฐมวย ครตองใหโอกาสเดกไดเรยนรดวยวธการของตนเองตามความถนดทแตกตางกนของแตละคน เพอใหเดกไดสรางความร พฒนาทกษะและเจตคตจากการลงมอท ากจกรรมการเรยนร ครและเดกรวมกนก าหนดขน โดยครเปนผคอยใหค าปรกษา 4. การบรณาการบรบททางสงคม ศาสนา และวฒนธรรม การเรยนรของเดกปฐมวยไมควรแปลกแยกจากวถการด าเนนชวตประจ าวน ควรผสมกลมกลนไปกบเหตการณทเกดขนในแตละวนของเดก การชวยเหลอตนเองในชวตประจ าวนผานการอบรมเลยงด เมอเดกโตขนเดกสามารถปรบตวเขากบเพอนและกจกรรมในสงคมไดอยางมความสข 5. การมสวนรวมของผปกครองและชมชน พอแมมบทบาทส าคญในการอบรมเลยงด สงเสรมพฒนาการและจดสภาพแวดลอมทชวยพฒนาการสมองและสงเสรมการเรยนรใหเดกอยางถกตองเหมาะสม เพอเปนฐานการเจรญเตบโตเปนผใหญทดมคณภาพ

117

การจดประสบการณ ส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป เปนการจดกจกรรมในลกษณะการบรณาการผานการเลน การลงกระท าจากประสบการณตรงอยางหลากหลาย เกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ไมจดเปนรายวชา โดยมหลกการจดประสบการณ แนวทางการจดประสบการณ และการจดกจกรรมประจ าวน ดงน (กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2560:41-42) 1. หลกการจดประสบการณ 1.1 จดประสบการณการเลนและการเรยนรอยางหลากหลาย เพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางสมดลและตอเนอง

1.2 เนนเดกเปนส าคญ สนองความตองการ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย 1.3 จดใหเดกไดรบการพฒนา โดยใหความส าคญกบกระบวนการการเรยนรและพฒนาการของเดก 1.4 จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง และเปนสวนหนงของการจดประสบการณ พรอมทงน าผลการประเมนมาพฒนาเดกอยางตอเนอง 1.5 ใหพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของ มสวนรวมในการพฒนาเดก 2. แนวทางการจดประสบการณ 2.1 จดประสบการณใหสอดคลองกบจตวทยาพฒนาการและการท างานของสมองทเหมาะสมกบอาย วฒภาวะ และระดบพฒนาการ เพอใหเดกทกคนไดพฒนาเตมตามศกยภาพ 2.2 จดประสบการณใหสอดคลองกบแบบการเรยนรของเดก เดกไดลงมอกระท า เรยนร ผานประสาทสมผสทงหา ไดเคลอนไหว ส ารวจ เลน สงเกต สบคน ทดลอง และคดแกปญหาดวยตนเอง 2.3 จดประสบการณแบบบรณาการ โดยบรณาการทงกจกรรม ทกษะ และสาระการเรยนร 2.4 จดประสบการณใหเดกไดคดรเรม วางแผน ตดสนใจลงมอกระท า และน าเสนอความคดโดยผสอนหรอผจดประสบการณเปนผสนบสนนอ านวยความสะดวก และเรยนรรวมกบเดก 2.5 จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบเดกอน กบผใหญ ภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรในบรรยากาศทอบอน มความสข และเรยนรการท ากจกรรมแบบรวมมอในลกษณะตางๆ กน 2.6 จดประสบการณใหเดกมปฏสมพนธกบสอและแหลงการเรยนรทหลากหลายและ

อยในวถชวตของเดก ซอยคลองกบบรบท สงคม และวฒนธรรมทแวดลอมเดก 2.7 จากประสบการณทสงเสรมลกษณะนสยทดและทกษะการใชชวตประจ าวน ตามแนวทางหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ตลอดจนสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม และการมวนย ใหเปนสวนหนงของการจดประสบการณการเรยนรอยางตอเนอง 2.8 จดประสบการณทงในลกษณะทมการวางแผนไวลวงหนาและแผนทเกดขนในสภาพจรงโดยไมไดคาดการณไว

118

2.9 ท าสารนทศนดวยการรวบรวมขอมลเกยวกบการพฒนาการและการเรยนรของเดกเปนรายบคคล น ามาไตรตรองและใชใหเปนประโยชนตอการพฒนาเดกและการวจยในชนเรยน 2.10 จดประสบการณโดยใหพอแม ครอบครว และชมชนมสวนรวม ทงการวางแผน การสนบสนน สอ แหลงเรยนร การเขารวมกจกรรม และการประเมนพฒนาการ สรปคอ หลกการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ควรจดประสบการณการเรยนและ

การเลนทหลากหลาย โดยเนนเดกเปนส าคญ เพอใหเดกไดคด ลงมอปฏบต แกไขปญหาตางๆ ดวยตนเอง เพอใหเกดความร ทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมทงเกดการพฒนาทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ไมจดเปนรายวชา โดยมหลกการจดประสบการณ แนวทางการจดประสบการณ และ

การจดกจกรรมประจ าวนครควรใหโอกาสในการคด การตดสนใจของเดก ทงนการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยควรจดในรปแบบทหลากหลาย แปลกใหมเพอใหสอดคลองกบพฒนาการของเดก

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560

นกการศกษาไดกลาวถงการจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 ดงน กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ (2560:42-43) การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกอาย 3 - 6 ป สามารถน ามาจดเปนกจกรรมประจ าวนไดหลายรปแบบเปนการชวยใหผสอนหรอผจดประสบการณทราบวา แตละวนจะท ากจกรรมอะไร เมอใด และอยางไร ทงน การจดกจกรรมประจ าวนสามารถจดไดหลายรปแบบ ขนอยกบความเหมาะสมในการน าไปใชของแตละหนวยงานและสภาพชมชน ทส าคญผสอนตองค านงถงการจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน การจดกจกรรมประจ าวน ดงน 1. หลกการจดกจกรรมประจ าวน 2. ขอบขายของกจกรรมประจ าวน

1. หลกการจดกจกรรมประจ าวน

1.1 ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรมแตละกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของเดกในแตละวน แตยดหยนไดตามความตองการและความสนใจของเดกแสดงดงตารางท 6.1 ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรม ดงน ตารางท 6.1 ก าหนดระยะเวลาในการจดกจกรรม

อาย ระยะเวลาในการจดกจกรรม วย 3 - 4 ป ความสนใจประมาณ 8 - 12 นาท วย 4 - 5 ป ความสนใจประมาณ 12 - 15 นาท

วย 4 - 6 ป ความสนใจประมาณ 15 - 20 นาท

(ทมา : กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2560:42)

119

1.2 กจกรรมทตองใชความคดทงในกลมเลกและกลมใหญ ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกนกวา20 นาท 1.3 กจกรรมทเดกมอสระเลอกเรองเสร เพอชวยใหเดกรจกเลอกตดสนใจ คดแกปญหา คดสรางสรรค เชน การเลนตามมม การเลนกลางแจง ฯลฯ ใชเวลาประมาณ 40 - 60 นาท 1.4 กจกรรมควรมความสมดลระหวางกจกรรมในหองและนอกหอง กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจการทเปนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ กจกรรมทเดกเปน

ผรเรมและผสอนหรอผจดประสบการณเปนผรเรม และกจกรรมทใชก าลงและไมใชก าลง จดให ครบทกประเภท ทงน กจกรรมทตองออกก าลงกายควรจะสลบกบกจกรรมทไมตองออกก าลงกายมากนก เพอเดกจะไดไมเหนอยเกนไป 2. ขอบขายของกจกรรมประจ าวน

การเลอกกจกรรมทจะน ามาจดในแตละวน สามารถจดไดหลายรปแบบ ทงน ขนอยกบความเหมาะสมในการน าไปใชของแตละหนวยงานหรอสภาพชมชน ทส าคญผสอนตองค านงถงการจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการทกดาน ดงแสดงตารางท 6.2 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน ดงน ตารางท 6.2 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน

พฒนาการ การสงเสรมพฒนา กจกรรม

การพฒนากลามเนอใหญ

ความแขงแรง การทรงตว การยดหยน ความคลองแคลวในการใชอวยวะตางๆ และจงหวะการเคลอนไหวในการใชกลามเนอใหญ

เลนอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม ปนปายเลนอสระ เคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร

การพฒนากลามเนอเลก

ความแขงแรงของกลามเนอเลก กลามเนอมอ นวมอ การประสานสมพนธระหวางมอกบตาไดอยางคลองแคลว

เลนเครองเลนสมผส เลนเกมการศกษา ฝกชวยเหลอตนเองในการแตงกาย จบชอนสอม และใชวสดอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว

การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม

การปลกฝงใหเดกมความรสกทดตอตนเองและผอน มความเชอมน กลาแสดงออก มวนย รบผดชอบ ซอสตย ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาท และปฏบตตนตามวฒนธรรมไทยและศาสนาทนบถอ

จดกจกรรมตางๆผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตามความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมอยางตอเนอง

120

ตารางท 6.2 ขอบขายของกจกรรมประจ าวน (ตอ)

พฒนาการ การสงเสรมพฒนา กจกรรม

การพฒนาสงคมนสย

มลกษณะนสยทด แสดงออกอยางเหมาะสมและอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองในการท ากจวตรประจ าวน มนสยรกการท างาน รกษาความปลอดภยของตนเองและผอนระมดระวงอนตรายจากคนแปลกหนา

ปฏบตกจวตรประจ าวนอยางสม าเสมอ รบประทานอาหาร พกผอนนอนหลบ ขบถาย ท าความสะอาดรางกาย เลนและท างานรวมกบผอน ปฏบตตามกฎกตกา ขอตกลงของสวนรวม เกบของเขาทเมอเลนหรอท างานเสรจ

การพฒนา

การคด

มความสามารถในการคดแกปญหา คดรวบยอด และคดเชงเหตผลทางคณตศาสตรและวทยาศาสตร

สงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ สบเสาะหาความร สนทนา อภปรายแลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก ศกษานอกสถานท เลนเกมการศกษา ฝกแกปญหาในชวตประจ าวน ฝกออกแบบและสรางชนงานและท ากจกรรมทงเปนรายบคคล กลมยอย และกลมใหญ

การพฒนาภาษา

ใชภาษาสอสารถายทอดความรสกนกคด ความร ความเขาใจในสงตางๆทเดกมประสบการณ โดยสามารถตงค าถามในสงทสงสยใครร

กจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกไดกลาแสดงออกในการฟง พด อาน เขยน มนสยรกการอาน และบคคลแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงน ตองค านงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนส าคญ

การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค

มความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณความรสกและเหนความสวยงามของสงตางๆ

จดกจกรรมศลปะสรางสรรค ดนตร การเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ ประดษฐสงตางๆอยางอสระ เลนบทบาทสมมต เลนน าเลนทราย เลนบลอก และเลนกอสราง

(ทมา : กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ, 2560:42-43)

121

การจดประสบการณในแตละวนควรเปนการจดกจกรรมแบบบรณาการโดยยดเดกเปนส าคญ กจกรรมดงกลาวควรเปนกจกรรมใหเดกท าเปนรายบคคลกลมยอยและกลมใหญมทงกจกรรมในหองเรยนและนอกหองเรยน การจดกจกรรรมตองใหครอบคลมขอบเขตของการจดกจกรรมประจ าวน ดงแสดงตาราง 6.3 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวยดงน ตาราง 6.3 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย

ตารางกจกรรมประจ าวน 08.00 - 08.30 รบเดก 08.30 – 08.45 เคารพธงชาต สวดมนต 08.45 - 09.00 ตรวจสขภาพ ไปหองน า 09.00 - 09.20 กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ 09.20 - 10.20 กจกรรมศลปะสรางสรรคและเลนตามมม 10.20 - 10.30 พก (รบประทานอาหารวาง) 10.30 - 10.45 กจกรรมเสรมประสบการณ/ในวงกลม 11.45 - 11.30 กจกรรมการเลนกลางแจง 11.30 - 12.00 พก (รบประทานอาหารกลางวน) 12.00 - 14.00 นอนพกผอน 14.00 - 14.20 เกบทนอน ลางหนา 14.20 - 14.30 พก(รบประทานอาหารวาง) 14.30 - 14.50 กจกรรมเกมการศกษา

14.50-15.00 เตรยมตวกลบบาน

(ทมา : คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 (ฉบบประกอบการประชมสรางความเขาใจ หลกสตรการศกษาปฐมวย วนท 9 มนาคม 2560 หนา 64) การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกอาย3-6 ป สามารถจดกจกรรมโดยยดหลกกจกรรมหลก 6กจกรรม ดงแสดงรปภาพท 6.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน ดงน

122

รปภาพท 6.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน (ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษาสการจดประสบการณ

ส าหรบเดกปฐมวย)

การจดกจกรรมประจ าวน ครสามารถน านวตกรรมทางการศกษาปฐมวยมาปรบใชไดตามความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของสถานศกษาปฐมวย โดยมแนวทางในการจดกจกรรม ดงแสดงตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน ดงน ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน

กจกรรม

จดประสงค ขอบขาย การจดกจกรรม

รปแบบ การจดกจกรรม

สอ แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

1. เพอพฒนาอวยวะในการเคลอนไหว 2. เพอฝกทกษะภาษา ค าสง ขอตกลง ผน าผตาม

1. การเคลอนไหวรางกาย 2.การฟงสญญาณและขอตกลง 3.การเรยนรจงหวะ และอนๆ

1. การเคลอนไหวพนฐาน 1) การเคลอนไหวอยกบท เชน ปรบมอ ขยบตา 2) การเคลอนไหวเคลอนท เชน คลาน เดน วง 2. การเคลอนไหวทสมพนธกบเนอหาเปนการเคลอนไหว

1. เครองเคาะจงหวะ เชน ฉง กรบ กลอง 2. อปกรณประกอบการเคลอนไหว เชน รบบน ถงทราย

1. การเตรยมรางการดวยกจกรรมเคลอนไหวพนฐาน 2. สรางขอตกลงในการก าหนดสญญาณในการใชอปกรณใหจงหวะ

ควรสรางบรรยากาศอยางอสระ รสกอบอนและสนกสนาน

กจกรรมกลางแจง

กจกรรมหลก 6กจกรรม

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

กจกรรมเสรมประสบการณ

กจกรรมสรางสรรค

กจกรรมเสร/เลนตามมม

กจกรรมเกมการศกษา

123

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน (ตอ)

กจกรรม

จดประสงค ขอบขาย การจดกจกรรม

รปแบบ การจดกจกรรม

สอ แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

1. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ เปนกจกรรมทจดใหเดก เคลอนไหวสวนตางๆของรางกายอยางอสระตามจงหวะ

3. เพอพฒนาสงคม การปรบตว รวมมอในกลม และอนๆ

รางกายโดยการทบทวนเรองทไดเรยนรจากกจกรรม เชน การเคลอนไหวเรยนแบบ การเคลอนไหวตามบทเพลงและอนๆ

และอนๆ 3. ใหเดกเคลอนไหวโดยใชสวนตางๆของรางกายใหมากทสด 4. ทดลองปฏบต 5. หลงจากปฏบตกจกรรมใหเดกผอนคลายตามอธยาศย

2. กจกรรมเสรมประสบกาณเปนกจกรรมทมงเนนใหเดกไดพฒนาทกษะการเรยนร ฝกการท างานเปนกลมใหญ กลมผยอย

1. เพอใหเดกเขาใจเนอหาและเรองราวในหนวยการจดประสบการณ 2. เพอฝกการใชภาษาในการฟง พดและถายทอดเรองราว

3. เพอสงเสรมการแสวงหาความรดวยวธการคด และแกปญหา และอนๆ

สาระทควรเรยนร 1. เรองราวเกยวกบตวเดก

2. เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก

3. ธรรมชาตรอบตว 4. สงตางๆรอบตวเดก

1. สอของจรงตามทองถนใกลตวเดก

2. สอจ าลอง 3. สอประเภทภาพ 4. สอเทคโนโลย และอนๆ

1. การสนทนาอภปรายเปนการพดคย ซกถามระหวางครกบเดก หรอเดกกบเดก

2. การเลานทานและอานนทาน เปนกจกรรมทครเลาหรออานเรองราวจากนทาน

3. การสาธต การแสดงตามขนตอน 4. ทดลอง การลงมอปฏบตทดลอง 5. การศกษานอกสถานทเปนการเรยนรนอกหองเรยน

6. การเลนบทบาทสมมตและอนๆ

การจดกจกรรมอาจเชญวทยากรมาใหความรเพมเตม

124

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน (ตอ)

กจกรรม

จดประสงค ขอบขาย

การจดกจกรรม รปแบบ การจดกจกรรม

สอ

แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

3. กจกรรมสรางสรรค

1. เพอพฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกน 2. เพอสงเสรมความคดรเรมสรางสรรรคและจนตนาการ 3. เพอใหเกดความเพลดเพลน ชนชมในสงทสวยงาม 4. เพอสงเสรมการแสดงออกและความมนใจในตนเอง

1. การวาดภาพระบายสเชน การวาดดวยสเทยน สไม สน า ดน สตามธรรมชาต เชน ถาน ขมน ดอกไม ใบไม 2. การเลนกบส 3. การพมพภาพดวยพช วสด 4. การปนจากสอธรรมชาต เชน ดนเหนยว ดน การปนจากสอวทยาศาสตร /สงเคราะห ดนน ามน แปง กระดาษ 5. การประดษฐวสด การรอย การสานและอนๆ

1. การวาดภาพระบายส เชน สเทยน สไม สชอลก สน า 2. การเลนกบส เชนกระดาษ หลอด พกน สน า แปงเปยก 3. การพมพภาพ เชน แมพมพ ตรายาง กระดาษ สน า สฝน 4. การปน เชน ดนน ามน แปงโดว แผนรองปน แมพมพ 5. การประดษฐเศษวสดเชน เศษผา เศษวสดตางๆ การรอย ลกปด หลอดดาย สอธรรมชาตตามทองถน

1. จดเตรยมอปกรณใหพรอมและเพยงพอ จดกจกรรมไวอยางนอย 3-5 กจกรรม ใหเดกไดเลอกท ากจกรรมตามความสนใจ 2. สรางขอตกลงในการท ากจกรรม 3. ใหเดกเลอกท ากจกรรมตามความสนใจ 4. การเปลยนและหมนเวยนท ากจกรรม 5. กจกรรมใหมควรอยในความดแลของครผดแล 6. เมอท างานเสรจหรอหมดเวลาควรเตอนใหเดกเกบวสดอปกรณ

ควรจดกจกรรมศลปะสรางสรรคใหเดกท าทกวน วนละ 3-5 กจกรรม และใหเดกเลอกท าอยางนอย 1-2 กจกรรมตามความสนใจ ควรเนนกระบวนการทางศลปะของเดกไมควรเนนใหเดกท าเหมอนกนทงหอง

125

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน (ตอ)

กจกรรม

จดประสงค

ขอบขาย การจดกจกรรม

รปแบบ การจดกจกรรม

สอ

แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

4. กจกรรมเลนตามมม

1. เพอสงเสรมพฒนาการดานกลามเนอใหญ กลามเนอเลกและการประสานสมพนธระหวางมอกบตา 2. เพอสงเสรมใหรจกการปรบตวอยรวมกบผอน มวนยเชงบวก รจกรอคอย เออเฟอเผอแผ แบงปนและใหอภย 3. เพอสงเสรมใหเดกมโอกาสปฏสมพนธกบเพอน ครและสงแวดลอมและอนๆ

1. เปดโอกาสใหเดกเลอกท ากจกรรมศลปะสรางสรรคและเลนตามมมในชวงเวลาเดยวกนอยางอสระ 2. การจดมมเลนควรจดอยางนอย 3-5 มม เชน มมบลอก มมหนงสอ มมวทยาศาสตรหรอมมธรรมชาต มมบทบาทสมมต

1. มมบาน เชน ของใชในครอบครวขนาดเลก เครองเลนตกตา เตยง เปลเดก เครองแตงกายอาชพ 2. มมบลอก ไมบลอกขนาดรปทรงตางกนเชน บลอกตน บลอกโตะ จ านวน 100 ชนขนไป ของเลนจ าลอง เชนรถยนต เครองบน คน สตว 3. มมหนงสอ หนงสอภาพ เสอ พรม หมอนและอนๆ 3. มมวทยาศาสตร เชน แวนขยาย ดน หน ทราย แมเหลก เครองชงและอนๆ

1. แนะน ามมเลนใหม วธใชและของเลนบางชนด 2. สรางขอตกลงในการเลน 3. เปดโอกาสใหเดกคด วางแผน ตดสนใจเลนอยางอสระ 4. ครมสวนรวมในการเลนได 5. คอยชวยเหลอพรอมจดบนทกพฤตกรรมทนาสนใจ 6. เตอนใหเดกทราบเวลากอนหมดเวลาเลน ประมาณ 3-5 นาท 7. ใหเดกเกบของเลนเขาท

ครตองสนใจในการเลนของเดก ถาจ านวนเดกเลนในมมมากเกนไปควรชวนเดกใหเลนมมใหม ควรมการท าความสะอาดของเลนเปนประจ าเพอลดการตดตอของโรค

126

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน (ตอ)

กจกรรม

จดประสงค ขอบขาย

การจดกจกรรม รปแบบ การจดกจกรรม

สอ

แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

5. กจกรรมกลางแจง เปนกจกรรมทจดใหเดกมโอกาสออกไปนอกหองเรยนโดยยดความสนใจและความสามารถเดกเปนหลก

1. เพอพฒนากลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธของอวยวะตางๆ 2. เพอสงเสรมใหมรางกายแขงแรง สขภาพด 3. เพอสงเสรมใหเกดความสนกสนานผอนคลายความเครยดและอนๆ

1. การเลนเครองเลนสนาม เครองเลนทเดกปนปาย หมน 2. เลนทราย ปกตทรายจะอยกลางแจงอาจจดใหอยในรมเงาของตนไม ท าขอบกน ไมใหทรายกระจาย เดกชอบเลนทงทรายเปยก ทรายแหง 3. การเลนน า อปกรณทใสน าอาจเปนถงทสรางขนโดยเฉพาะหรออางน าวางบนขาตงทมนคง ความสงพอดทเดกจะยนไดพอดและควรมผาพลาสตกกนเสอผาเปยกใหเดกคลมระหวางเลน 4. การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจ าลอง 5. การเลนมมชางไม 6. การเลนเกมการละเลน เชนการละเลนของไทย การละเลนทองถน

1. การเลนเครองเลนสนามเชน เครองเลนปนปาย มาโยก ชงชา มาหมนและอนๆ 2. การเลนทราย เชน ทรายเปยก ทรายแหง กงไม สตวจ าลอง อปกรณตกทราย 3. การเลนน า เชน ขวดน า ของใชในบาน 4. การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจ าลอง 5. การเลนมมชางไม

6. การเลนเกมการละเลน เชนการละเลนของไทย การละเลนทองถนแมง มอญซอนผา รรขาวสาร

1. รวมกนสรางขอตกลง 2. จดเตรยมอปกรณใหพรอมและเพยงพอ 3. สาธตการเลน 4. ใหเลอกเลนตามความสนใจ 5. คอยดแลอยางใกลชด 6. เมอหมดเวลาใหเกบของเลนใหเรยนรอย 7. ท าความสะอาดรางกาย

ตรวจตราสภาพการใชงานของเครองเลนอยเสมอ ใหเดกเลนกลางแจงทกวน อยางนอยวนละ 30 นาท ไมควรน ากจกรรมพลศกษาส าหรบเดกระดบประถมศกษามาใชสอนกบเดกปฐมวยเพราะยงไมเหมาะสมกบวยหลงจากเลกกจกรรมแลวควรใหเดกนงพกผอน ไมควรใหเดกรบประทานอาหารกลางวนหรอดมน าทนท

127

ตารางท 6.4 แนวทางการจดกจกรรมประจ าวน (ตอ)

กจกรรม

จดประสงค

ขอบขาย การจดกจกรรม

รปแบบ การจดกจกรรม

สอ

แนวการจดกจกรรม

ขอเสนอแนะ

6. กจกรรมเกมการศกษา เปนเกมทชวยพฒนาสตปญญา ชวยสงเสรมใหเดกเกดการเรยนรเปนพนฐานการศกษา มกฎกตกางายๆ เดกสามารถเลนคนเดยวหรอเปนกลมได

1. เพอฝกทกษะการสงเกต จ าแนกและเปรยบเทยบ 2. เพอฝกการแยกประเภท การจดหมวดหม 3. สงเสรมการคดหาเหตผลและตดสนใจแกปญหา 4. เพอสงเสรมการประสานสมพนธระหวางมอกบตา 5. เพอปลกฝงคณธรรมการเออเฝอแบงปนและการรอคอย

1. เกมจบคเชน จบคภาพทเหมอนกน เกมจบคภาพสงทมความสมพนธกนและอนๆ 2. เกมภาพตดตอ เชน ภาพตดตอผก ผลไม ภาพตดตอแบบมตสมพนธ 3. เกมจดหมวดหม เชน ภาพสงตางๆทน ามาจดเปนพวกๆ ภาพจดหมวดหม รปราง ส ขนาดและอนๆ 4. เกมวางภาพตอปลาย (โดมโน) เชน โดมโนภาพเหมอน โดมโนสมพนธ 5. เกมเรยงล าดบ 6. เกมศกษารายละเอยดภาพ (ลอตโต) 7. เกมพนฐานการบวก 8. เกมจบคภาพแบบตารางสมพนธ(เมตรกเกม)

1. แนะน าเกมใหม 2. สาธต/อธบาย วธเลนเกมอยางเปนขนตอน 3. ใหเดกหมนเวยนเขามาเลนเปนกลมหรอรายบคคล 4. ครเปนเพยงผแนะน า 5. ตรวจสอบความถกตองตองตนเองหรอคร 6. เกบเกมใสกลองไวเรยบรอย

ระยะแรกในการสอนเลนเกม ครควรใชของจรง เชน การจบคกระปองแปงทเหมอนกน การเลนเกมแตละวนใหเดกเลนเกมทงชดใหมและชดเกา การเลนเกมการศกษาอาจใหเดกเลนอสระในชวงเลวลากจกรรมการเลนตามมมได

(ทมา : คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 (หนา 67-71)

128

จากตารารางแนวทางการจดกจกรรมประจ าวน กจกรรมแตละกจกรรมจะมแนวทางและวธการจดทแตกตางกนตามความเหมาะสมของสาระการเรยนรและจดประสงคของกจกรรมนนๆ โดยภาพรวมแนวทางการจดกจกรรมประจ าวน เปนการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ควรจดในรปแบบบรณาการผานการเลนอยางหลากหลาย ผานกจกรรมประจ าวนโดยการจดกจกรรมประจ าวนไดยดหลกการจดดวยหลกการน ากจกรรมหลก 6 กจกรรม มาบรณาการเพอพฒนาสงเสรมพฒนาการเดก เหมาะสมสอดคลองกบทองถนและศกยภาพและวยของเดก

การประเมนการจดประสบการณ การประเมนพฒนาการ

กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ,(2560:44)การประเมนพฒนาการเดกอาย 3 - 6 ป เปนการประเมนพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาของเดก โดยถอเปนกระบวนการตอเนอง และเปนสวนหนงของกจกรรมปกตทจดใหเดกในแตละวน ผลทไดจากการสงเกตพฒนาการเดก ตองน ามาจดท าสารนทศน หรอจดท าขอมลหลกฐาน หรอเอกสารอยางเปนระบบ ดวยการรวบรวมผลงานส าหรบเดกเปนรายบคคลทสามารถบอกเรองราวของประสบการณทเดกไดรบวาเดกเกดการเรยนรและมความกาวหนาเพยงใด ทงน ใหน าขอมลผลการประเมนพฒนาการเดกมาพจารณาปรบปรง วางแผนการจดกจกรรม และสงเสรมใหเดกแตละคนไดรบการพฒนาตามจดมงหมายของหลกสตรอยางตอเนอง การประเมนพฒนาการควรยดหลก ดงน 1 วางแผนการประเมนพฒนาการอยางเปนระบบ 2 ประเมนพฒนาการเดกครบทกดาน 3 ประเมนพฒนาการเดกเปนรายบคคลอยางสม าเสมอตอเนองตลอดป 4. ประเมนพฒนาการตามสภาพจรงจากกจกรรมประจ าวน ดวยเครองมอและวธการทหลากหลาย ไมควรใชแบบทดสอบ 5. สรปผลการประเมน จดท าขอมลและน าผลการประเมนไปใชพฒนาเดก ส าหรบวธการประเมนทเหมาะสมและควรใชกบเดกอาย 3 - 6 ป ไดแก การสงเกต การบนทกพฤตกรรม การสนทนากบเดก การสมภาษณ การวเคราะหขอมลจากผลงานเดกทเกบอยางมระบบ สรปคอ การประเมนการจดประสบการณนน หลงจากการจดประสบการณแลว ครผสอน

ควรจดบนทกหลงสอน โดยประเดนทควรบนทกคอ การตอบสนองของผเรยนตอการจดประสบการณ ลกษณะการเรยนรของผเรยน และน าผลทไดบนทกนนมาใชในการปรบแผนการจดประสบการณใน

ครงตอไปใหมประสทธภาพยงขน

129

งานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณในชนเรยนปฐมวย

สถรมน พงษพฒน.(2555 :บทคดยอ).ไดศกษาเรองผลการเลนตามมมประสบการณดวย

สอธรรมชาตทมตอพฤตกรรรมอทธบาท 4 ของเดกปฐมวย การศกษาวจยมจดมงหมาย เพอศกษาพฤตกรรมอทธบาท4ของเดกปฐมวยกอนและหลงไดรบการจดกจกรรมกานเลนตามมมประสบการณดวยสอธรรมชาต กลมตวอยางทใชในการทดลอง คอ เดกปฐมวยชายและหญงทมอายระหวาง 5-6 ป ทก าลงศกษาอยในชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1ปการศกษา 2554 โรงเรยนวดดอนเมอง (ทหารอากาศอทศ) แขวงดอนเมอง เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร สงกดส านกการศกษา กรงเทพมหานคร จ านวน 20 คน ซงไดมาโดยการสมกลมตวอยางแบบหลายขนตอน กลมตวอยางไดรบการจดกจกรรมการเลนตามมมประสบการณดวยสอธรรมชาต ท าการทดลองเปนเวลา 8 สปดาหๆละ 3 วนๆละ 40 นาท ท าการทดลองทงสน 24 ครง เครองมอทใชในการวจย คอ แผนการจดกจกรรรมการเลนตามมมประสบการณดวยสอธรรมชาตและแบบสงเกตพฤตกรรมอทธบาท4 ผลวจยพบวา หลงจากไดรบการจดกจกรรมการเลนตามมมประสบการณเดกปฐมวยมพฤตกรรมอทธบาท4มากขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เนตรชนก รกกาญจนนท,ศรวรรณ วณชวฒนวรชย (2559:บทคดยอ) ไดศกษาเรองการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐานเพอเสรมสรางทกษะทางสงคมของเดกปฐมวย การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาทกษะทางสงคมของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน และศกษาความคงทนของทกษะทางสงคมของเดกปฐมวยหลงการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน กลมตวอยางทใชในการวจยเปนเดกปฐมวยจ านวน 30 คน โรงเรยนวดมวง ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน แบบประเมนทกษะทางสงคม แบบสงเกตพฤตกรรมทางสงคม วเคราะหขอมลโดยใชสถตคารอยละ คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบคาท แบบ Dependent และทดสอบความคงทนดวย One – Way ANOVA (F-test) ผลการวจย พบวากอนและหลงการการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน เดกปฐมวยมทกษะทางสงคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.01 และหลงการจดประสบการณการเรยนรโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน เดกปฐมวย

มทกษะทางสงคมแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต ดสต บญศร (2560:บทคดยอ) ไดศกษา เรองการจดประสบการณการเรยนรโดยใชเกมเพอพฒนาทกษะปฏบตในการวายน าของเดกปฐมวยการวจยครงนมจดมงหมายเพอศกษาทกษะปฏบตในการวายน าของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณการเรยนรโดยใชเกม และเพอศกษาพฤตกรรมการเลนของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณการเรยนรโดยใชเกม กลมตวอยางเปนเดกปฐมวยทก าลงศกษาอยในระดบชนอนบาลปท 3 โรงเรยนโรจนวทยมาลาเบยง ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2559 จ านวน 1 หองเรยน 42 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดประสบการณการเรยนรโดยใชเกม จ านวน 3 แผน แบบทดสอบวดทกษะปฏบตในการวายน า และ

แบบบนทกพฤตกรรมการเลนของเดกปฐมวย วเคราะหขอมลเชงปรมาณดวย คารอยละ และวเคราะหขอมลเชงคณภาพดวย วธการวเคราะหเนอหาแบบลงขอสรป ผลการวจยพบวา

130

1. เดกปฐมวยสวนใหญ จ านวน 32 คน มทกษะปฏบตในการวายน าอยในระดบดมาก และเมอพจารณาทกษะปฏบตในการวายน าของแตละดาน พบวาเดกสวนใหญมทกษะปฏบตในการด าน าและการลอยตว อยในระดบดมาก สวนทกษะปฏบตในการเตะขา อยในระดบด 2. เดกปฐมวยมพฤตกรรมการเลนทง 4 แบบ โดยสวนใหญในพฤตกรรมการเลยนแบบ เดกสามารถท าตามค าสงครและเลยนแบบครผสอนได ในพฤตกรรมการส ารวจ เดกมความกระตอรอรนและสนใจในการเลนเกม ในพฤตกรรมการทดสอบ เดกสามารถเลนเกมใหถกวธ ตามกฎ กตกาได และ

ในพฤตกรรมการสราง เดกมความความสมพนธกบเพอนในกลม และใหความรวมมอในการท ากจกรรม

สรป การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560 เปนการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย ผานการจดกจกรรมตางๆทครไดจดขนเพอใหเดกไดมสวนรวมในการลงมอปฏบตผานการเลนอยางหลากหลาย โดยมหลกการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยท เนนเดกเปนส าคญ ระยะเวลาในการจดประสบการณควรค านงถงชวงวยและอายของเดก สนองความตองการ ความสนใจ และความแตกตางระหวางบคคลและบรบทของสงคมทเดกอาศยอย จดประสบการณการเลนและการเรยนรอยางหลากหลาย เพอพฒนาเดกโดยองครวมอยางสมดลและตอเนองใหพอแม ครอบครว ชมชน และทกฝายทเกยวของ มสวนรวมในการพฒนา เปนการจดประสบการณในชนเรยนเดกปฐมวยไดลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยทมครผสอนคอยใหค าปรกษา ค าแนะน าสงตางๆ จดการประเมนพฒนาการใหเปนกระบวนการอยางตอเนอง อกทงมวจยทเกยวของในการจดประสบการณ จะเหนไดวา ผวจยไดท าการวจยในการจดประสบการณ ผลวจยโดยรวมนนจะออกมาในรปแบบคลายกน คอ ในหลงการจดประสบการณนนผเรยนจะมพฤตกรรมทแตกตางการกอนเรยน ผเรยนสามารถท ากจกรรมตางๆไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

131

แบบฝกหดทายบทท 6

1. จงอธบายความหมายของการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย

2. หลกในการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยมหลกการอยางไรบาง

3. จงอธบายแนวทางในการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวยตามความคดเหนของทาน 4. เพราะเหตใดจงตองมการประเมนการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย

บทท 7

การประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

หลกสตรสถานศกษาปฐมวยไดจดท าขนเพอพฒนาเดกปฐมวย หลกสตรสถานศกษาปฐมวยจะบรรลเปาหมายไดจ าเปนตองมการประเมนผลอยางตอเนอง การประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเปนกระบวนการของการตดสนเพอดความตองการของเดกไดรบการตอบสนองหรอไม และบรรลวตถประสงคมากนอยเพยงใด ซงหมายรวมถง การประเมนแผนการจดประสบการณ กจกรรมการเรยนรของเดก ผลพฒนาการเดก ตลอดจนบทบาทของครผสอนในระดบปฐมวย

ความหมายของการวด

นกการศกษาไดใหความหมายของการวด ดงน อเบลและฟรสบ (Eble and Frisbie, 1986: 349; Eble, 1972: 377) กลาววา การวด หมายถง กระบวนการก าหนดจ านวนใหกบแตละสมาชกของสงของหรอบคคล เพอชใหเหนความแตกตางของคณลกษณะทจะวด สงของ หรอบคคลนนๆ รวมถงการเปรยบเทยบลกษณะของสงทตองการวดกบมาตรฐานดวย การวด หมายถง กระบวนการก าหนดคาตวเลขหรอคณลกษณะใหกบสงทตองการวดโดยองกฎ (Joint Committee on Standards for Educational Evaluation, 2003: 5) เวรด (Word. 1999 ) ใหความหมายวา การวด เปนกระบวนการของการก าหนดตวเลขใหกบสงตางๆ มหลกการก าหนดตวเลขดวยหลกเกณฑหรอกฎทชดเจนแทนปรมาณคณลกษณของสงนนดวยกฎ เทคนคทมการยอมรบหรอขอตกลง บอบ คซลค (Bob Kizlik, 2014) กลาววา การวด หมายถง กระบวนการวเคราะหขอมลหรอคณลกษณะของขอมลบางอยางทก าหนดไว หรอการวดสงตางๆ เชน ทศนคต ขนาด ความสง น าหนก ความดง ความรอน ความเยน หรอระยะเวลาทเปนมาตรฐาน โดยใชเครองมอตางๆ เชน ไมบรรทด เทอรโมมเตอร ตาชง วงเวยน และน าขอมลทไดจากการวดมาจดกระท า ศรชย กาญจนวาส (2542 : 8) ใหความหมายวา การวด (measurement) เปนกระบวนการก าหนดตวเลข (Assignment of numerals) ใหกบสงตางๆ ตามกฎเกณฑ การวดจะเกดขนไดตองอาศยองคประกอบทส าคญ 3 สวน คอ 1. จดมงหมายของการวด ตองมความชดเจนวาตองการอะไร ในสถานการณเชนไร และวดไปท าไม 2. เครองมอทใชวด เชน แบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบตรวจสอบรายการ แบบสมภาษณ มาตราแบบประเมนคา การสงเกตโดยตรง เปนตน โดยเครองมอตองมหนวยทใชในการวดมาตราเปรยบเทยบระหวางหนวยทไดจากการวด 3. การแปรผลและการน าผลไปใช

134

ธนวฒน ธตธนานนท, (2548: 1) การวดผล หมายถง กระบวนการในการก าหนดจ านวน ปรมาณ อนดบ แทนคณลกษณะของสงหนงสงใด หรอแทนพฤตกรรม โดยอาศยเครองมอชวยในการวด ผลการวดจะอยในรปของตวเลขหรอการบรรยายลกษณะสงนน ท าใหรรายละเอยดเกยวกบสงทวดวา มจ านวนหรอปรมาณเทาใด หรอมลกษณะอยางไร พสณ ฟองศร, (2550: 2) การวด ( Measurement ) หมายถง การก าหนดคาเปนตวเลขหรอสญลกษณใหกบสงใดสงหนงตามวธการหรอเครองมอทก าหนดขน ทงในเชงปรมาณโดยตรง เชน การนบจ านวน และความถของสงใดสงหนง หรอการใชเครองมอทางวทยาศาสตร เชน ตลบเมตร เครองชงน าหนก เทอรโมมเตอร น าหนก อณหภม ฯลฯ หรอใชเครองมอทางสงคมศาสตร เชน แบบสงเกต บทสมภาษณ แบบสอบถาม ไปเกบขอมลจากกลมเปาหมายใหออกมาเปนตวเลข ถาจะกลาวโดยสรป การวด คอ การใหตวเลขกบสงทจะวดนนเอง อทพร จามรมาน และคณะ (2554:8-5) การวด หมายถง การก าหนดคาตวเลขใหกบสงทตองการวดโดยองกฎ ระเบยบ วธการทก าหนดขน สมบรณ ชตพงศ และศศธร ชตนนทกล,( 2554: 7-5) การวด หมายถง การก าหนดสงทมความหมายแทนคณลกษณะ คณภาพของสงทตองการวดโดยสงทก าหนดใหนนอาจอยในรปของภาษา ตวเลข สญลกษณกได และตองใชเครองมอทมคณภาพและประสทธภาพ เพอใหไดสงทเปนผลการวด

ทสอดคลองกบลกษณะทตองการวด มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2557: 5) การวด หมายถง การก าหนดคาตวเลขใหกบคณลกษณะของสงทตองการวด โดยอาศยกฎทเปนระเบยบวธในการก าหนดตวเลข การวด จงหมายถง กระบวนการก าหนดตวเลขหรอสญลกษณใหกบสงตางๆ ทตองการวด ตามหลกเกณฑทก าหนดขนมาอยางชดเจน โดยจะวดผานเครองมอทมคณภาพ เชน แบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบสมภาษณ

ความหมายของการประเมน

นกการศกษาไดใหความหมายของการประเมน ดงน นนทยา นอยจนทร (2548:19) กลาววา การประเมนผลมความหมายกวางและครอบคลมกวาการวดผล การประเมนผลมกใชขอมลของการวดผลมาพจารณาและตดสนด าเนนการอยางเปนขนตอนตอเนองจากการวดผล การวดผลทดจงเปนฐานของการประเมนผลทดดวย บางทการนยามการประเมนผลจงมองในแงการอธบายปรมาณตวเลขจากการวดและ/หรอการอธบายของมลเชงคณภาพจากสงทไมตองวดรวมกนเขากบการพจารณาตดสนอยางมคณธรรม (value judgments) การประเมนผลจงเปนเรองของการใชเหตผลเปนฐานในการพจารณาดวยวา อะไรเหมาะ อะไรด อะไรควร เปนตน นภเนตร งามบวร (2549:341) กลาวาการประเมนผลเปนกระบวนการของการตดสนใจเพอดวาความตองการของเดก หรอผเรยนไดรบการตอบสนองหรอไม และบรรลวตถประสงคทตงไวมากนอยเพยงใด การประเมนผลหลกสตรหมายรวมถงการประเมนผลหลกสตรโดยทวๆ ไป การประเมนผลแผนการสอน

135

กจกรรมการเรยนการสอน เปาหมายของการสอน การแสดงออกของเดก หรอผเรยน รวมตลอดถงบทบาทของครผสอน ฆนท ธาตทอง (2552:318) กลาววา การประเมนหลกสตรไววา เปนการบวนการด าเนนงานเกบรวบรวมและวเคราะหขอมล เพอตดสนคณคาของหลกสตรวามคณภาพมากนอยเพยงไร และเพอน าผลการประเมนดงกลาวมาใชในการปรบปรงพฒนาหลกสตรใหมคณภาพดยงขนตอไป อทพร จามรมาน และคณะ (2554:8-5, 8-7) กลาววา การประเมน หมายถง การน าขอมลจากการวดมาพจารณาตามเกณฑเชงคณคา แลวตดสนผลการพจารณาขอมลนน การเกบรวบรวมขอมลของสงทตองการประเมนดวยวธการตางๆ เพอใหไดสารสนเทศเกยวกบสงทตองการประเมนอยางครบถวน เพอน าไปใชประโยชนในการปรบปรงและพฒนา การประเมนในความหมายนเปนการเกบขอมลดวยวธทไมเปนทางการ เปนวธการเชงคณภาพ และไมเขมงวด แตตองการไดขอมลส าคญอยางครบถวนส าหรบน าไปปรบปรงและพฒนาใหดขนการประเมนผล เปนกระบวนการพจารณาตดสนทเปนระบบครอบคลมถงจดมงหมายทตงไว นนคอประเมนดวากจกรรมทท าทงหลายเปนไปตามจดมงหมายทตงไวเพยงใด บางกรณกตองใชปรมาณจากการวดมาพจารณาตดสนดวยคณธรรมแลวน ามาสรป บางกรณไมตอง ใชตวเลขจาก

การวดเพยงแตหาขอมลจากดานอนมาประกอบการพจารณาตดสน เชน ประวต ระเบยนสะสม เปนตน สมบรณ ชตพงศ และศศธร ชตนนทกล ( 2554:7) กลาววา การประเมน หมายถง กระบวนการเกบรวบรวมขอมลของสงทตองการประเมน เพอใหไดสารสนเทศเกยวกบสงทตองการนนดวยวธการและเครองมอทหลากหลาย ซงถาสงทประเมนเปนการเกบรวบรวมของมลเกยวกบผเรยน เพอใหไดสารสนเทศวาผเรยนรอะไรบาง ท าอะไรไดมากนอยแคไหน และจะท าอยางไรตอไป โดยใชเครองมอทหลากหลาย ศศลกษณ ขยนกจ และ บษบง ตนตวงศ (2559:30) กลาววา การประเมน (assessment) โดยทวไปหมายถง เกอบทกวธของการวดและการตดสนสงทเดกรและสามารถปฏบตได เชน การสงเกต การสมภาษณ การรวบรวมรายงานจากแหลงตางๆ การทดสอบ ขอมลตางๆ ถกบนทกและประมวลอยางเปนระบบเพอใชในการวางแผนการสอน นกศกษาปฐมวยเลอกใชค าวา “การประเมน” และหลกเลยงค าวา “การทดสอบ” ซงเปนวธทไมสอดคลองกบธรรมชาตของเดกปฐมวย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2557:7) ไดใหความหมายของการประเมนผลไว 2 ประการ ดงน 1. การประเมนผล (evaluation) หมายถง การน าขอมลทไดจากการวดมาพจารณาตดสนตามเกณฑเชงคณคา 2. การประเมนผล (assessment) เปนกระบวนการเกบรวบรวมขอมลทเหมาะสมกบสง

ทตองการประเมนอยางครบถวนดวยวธการและเครองมอหลากหลายใหอยในรปทสามารถตความหมายได เพอใชเปนขอมลส าคญในการพฒนาและปรบปรงผเรยนใหบรรลผลตามจดมงหมาย การประเมนตามความหมายนจงตองอาศยการวดทมประสทธภาพทงนเพอใหไดขอมลทถกตอง เหมาะสม และนาเชอถอส าหรบน าไปปรบปรงการเรยนการสอนและการเรยนรของผเรยนใหดขน การตความหมายเพอใชเปน

136

ขอมลส าคญส าหรบการตดสนใจ จงไมเขมงวดเหมอนการประเมน (evaluation) ทตองมการก าหนดเกณฑการตดสนคณภาพหรอคณคาไวอยางเปนระบบ

การประเมน จงหมายถง ขนตอนทน าขอมลทไดจากการวด มาพจารณาตดสนหรอตคาอยางมเหตผลโดยเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดไว แลวท าการพจารณาตดสนวาสงนนมคณภาพในระดบใด เชน ด พอใช ไมด เปนตน ท าใหขอมลมคณคามากขน และการประเมนท าใหทราบถงคณลกษณะของผเรยนในชนเรยน

ประโยชนของการประเมน นกการศกษาไดกลาวถงประโยชนของการประเมน ดงน พชต ฤทธเจรญ (2548:23) กลาวถงความส าคญของการวดและประเมลผลทส าคญ คอ การน าผลทไดจากการวดและประเมนผลมาใชประโยชนในการพฒนาอยางสงสด ดงน 1. ประโยชนตอผเรยน

1.1 ท าใหเกดการพฒนาตนเองในแนวทางทเหมาะสมยงขน โดยพจารณาจากผลการประเมนความสามารถของตนเอง 1.2 ท าใหเกดแรงจงใจในการเรยนเพมขนเพอทจะรกษามาตรฐานไวและชวยใหผลการเรยนดขนตามล าดบ 1.3 ท าใหเกดความเขาใจในเนอหาทเรยนชดเจนยงขน เพราะการสอบแตละครงท าใหผเรยนตองอานหนงสอทบทวนเนอหา มการคนควาหาความรเพมเตมท าใหเกดการเรยนรเพมขน 1.4 ท าใหทราบจดมงหมายในการเรยนชดเจนยงขนเพราะกอนสอนครจะแจงจดประสงคทจะประเมนใหทราบ 2. ประโยชนตอคร 2.1 ท าใหครทราบผลการเรยนของผเรยนวาเกง หรอออนเพยงใด เพอหาทางชวยเหลอ 2.2 ท าใหครทราบผลการบรรลจดประสงคการเรยนของผเรยนวา มผเรยนผานจดประสงคมากนอยเพยงใด ซงสะทอนใหเหนวาครมประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนเพยงใด เทคนควธสอนทครใชเหมาะสมเพยงใด อนจะน าไปสการปรบปรงตนเองของคร 2.3 ผลการประเมนจะท าใหครใชเปนแรงกระตนใหผเรยนเกดความสนใจในการเรยนยงขน 2.4 ชวยใหครไดตรวจสอบคณภาพของขอสอบวามความยากงายเพยงใด มคาอ านาจจ าแนก ความเชอมน และความเทยงตรงเพยงใด 3. ประโยชนตอผบรหาร

3.1 ท าใหทราบมาตรฐานการศกษาของโรงเรยนในดานตางๆ เชน มาตรฐานความสามารถของผเรยน มาตรฐานความสามารถของคร เปนตน 3.2 ใชเปนขอมลการประชาสมพนธโรงเรยนใหผปกครองและประชาชนไดทราบ

137

3.3 ใชเปนขอมลในการตดสนใจแกปญหาพฒนาและด าเนนงานบรหารโรงเรยนในดานตางๆ ใหมประสทธภาพมากยงขน 4. ประโยชนตอผปกครอง 4.1 ท าใหทราบความสามารถ หรอสมรรถภาพในการเรยนของบตรหลาน ชวยท า ใหผปกครองรจกและเขาใจลกหลานไดดยงขน 4.2 เปนขอมลส าหรบผปกครองใชในการตดสนใจเกยวกบการท างานหรอการศกษาตอบตรหลาน 5. ประโยชนตอการแนะแนว

5.1 ใชเปนขอมลในการใหค าปรกษา แนะน า ผเรยนทงในดานการเลอกอาชพ การศกษาตอและปญหาสวนตว 5.2 เปนขอมลพนฐานส าหรบเรยนใชในการประชาสมพนธหรอแนะน าโรงเรยน 6. ประโยชนตอการวจย

6.1 เครองมอในการวดและประเมนผลสามารถน าไปเปนขอมลพนฐานในการท าวจย

6.2 ขอมลจากการวดและประเมนผลสามารถน าไปเปนขอมลพนฐานในการวจยตอไป พชต ฤทธจรญ,( 2557: 22) กลาววา การประเมนเปนการประเมนคาทมงสรปคณภาพการศกษา เชน ดความเหมาะสมของหลกสตรกบโรงเรยน ดการจดบรการในโรงเรยนวาเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของบคลากรในโรงเรยนหรอไม ดแนวโนมการจดบรการทางการศกษาของโรงเรยนในอนาคต เปนตน ซงการประเมนจะเปนประโยชนส าหรบผบรหารใหพฒนาคณภาพการศกษาไดอยางด สรปคอ การประเมนท าใหทราบถงคณภาพของคณคร นกเรยน และสถานศกษา และ

การประเมนยงเปนสงทกระตนการเรยนการสอนเพอเปนไปตามจดประสงคยงขน พรอมท าใหทราบถงมาตรฐานของสถานศกษา และการประเมนจะท าใหไดขอมลยอนกลบทน ามาใชในการปรบปรงการเรยนการสอนและการเรยนรของผเรยนใหดขน

หลกการวดและการประเมนผล

นกการศกษาไดกลาวถงหลกการวดและการประเมน ดงน เฟรนซ ชามน (Frances Chumney, 2012) กลาววา หลกในการวดและประเมนผล จะตองเลอกใชเครองมอในการด าเนนงานทเหมาะสม มความเชอถอได มความถกตอง และมประโยชน ภทรา นคมานนท, (2537: 6) กลาววา การวดและประเมนผลการศกษามหลกการสรปได ดงน 1. วดใหตรงตามจดประสงค ในการวดแตละครงตองวาตามวตถประสงคทตองการวด ซงตองค านงวาวตถประสงคของการวดนนวา ตองการวดพฤตกรรมใดบาง ถาผลการวดไมตรงกบวตถประสงค ท าใหไมทราบวาผเรยนบรรลพฤตกรรมตามทก าหนดไวในวตถประสงคหรอไม เพยงใด สาเหตทท าใหการวดไมตรงกบวตถประสงค มดงน

138

1.1 ผวดไมเขาใจสงทตองการวดวาคออะไร บางครงผวดไมเขาใจสงทจะวดอยางชดเจนเพยงพอ หรอเขาใจในสงทวดผดท าใหวดไดไมตรงกบจดมงหมายทตองการจะวด ขอมลทไดจากการวด

ไมสามารถแปลความหมายไดอยางมนใจ ดงนน เพอใหการวดตรงกบจดมงหมายทจะวดและเปนรปธรรม ผวดควรนยามหรอใหความหมายคณลกษณะทจะวดใหชดเจนกอน 1.2 เลอกกลมตวอยางทจะวดไมเหมาะสมเปนกลมตวอยางทไมมคณลกษณะทตองการวด ผลการวดยอมไมตรงตามวตถประสงคเชนกน การเลอกกลมตวอยางในทน หมายถง กลมตวอยางของเนอหา และพฤตกรรมทตองการจะวด หากเลอกกลมตวอยางของเนอหาและพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน เลอกเอารายละเอยดปลกยอยมากเกนไปแทนทจะใชสาระหลกขององคประกอบนนๆ ผลการวดทไดยอมไมถกตองตามจดมงหมายทจะวดและแปลความหมายของผลการประเมนยอมขาดความเชอถอ 1.3 ปญหาคณภาพและความเหมาะสมของเครองมอทใชวด ถาเครองมอทใชวดมคณภาพ ผลการวดกนาเชอถอ และท าใหผลการประเมนนาเชอถอดวย เนองจากเครองมอทใชในการวดผลมหลายชนด เชน แบบทดสอบ แบบสงเกต แบบสอบถาม เปนตน ซงเครองมอแตละชนดมลกษณะและคณสมบตทเหมาะสมกบการวดคณลกษณะทตางกนออกไปหากเลอกใชเครองมอทไมเหมาะสมกบคณลกษณะทตองการจะวดขอมลจากผลการวดยอมมความเชอถอไดนอยอนจะกอใหเกดความคลาดเคลอนในการประเมนผลตามไปดวย 1.4 วดไดไมครบถวน ในทางการศกษาคณลกษณะหนงๆ อาจมองคประกอบหลายอยาง การวดผลจ าเปนตองวดใหครอบคลม ยอมท าใหผลการวดนนคลาดเคลอนและการประเมนผลกคลาดเคลอนตามไปดวย ดงนนเพอใหการวดผลสมบรณมากทสดควรใชเครองมอหลายๆ ชนดชวย เพราะไมมเครองมอชนดใดทวดผลไดครบถวน 2. ความยตธรรม การวดผลการศกษาเปนการวดทางจตวทยา การทจะไดผลถกตองมากทสด ตองมความยตธรรมในการวด สงทถกวดตองอยภายใตสถานการณเหมอนๆ กน ตองไมล าเอยง ใชวธการวดทหลากหลายเพอน าผลการวดทไดไปสนบสนนการประเมนผลใหครอบคลมมากทสด 3. แปรผลไดถกตอง การวดผลการศกษาโดยทวไปผลการวดมกออกมาในรปของคะแนนหรออนดบทแลวจงน าเอาผลนนไปอธบายเปรยบเทยบกน จงจะท าใหผลการวดนนมความหมายและเกดประโยชน ทงนขนอยกบหลกเกณฑวาสมเหตสมผลมากนอยเพยงใด 4. ใชผลการวดใหคมคา การวดผลการศกษานอกจากจะเปนการตรวจสอบวาผถกวดเปนอยางไร ยงตองการน าผลทไดจากการวดไปเปนขอมลส าคญคอเพอคนควาและพฒนาสมรรถภาพของผเรยนและการจดการเรยนการสอน การแนะแนว และการบรหารภายในสถานศกษา เปนตน พชต ฤทธจรญ (2556:11) กลาววา เพอใหการวดผลและประเมนผลเปนไปอยางถกตอง มประสทธภาพสอดคลองกบจตวทยาการเรยนร ควรยดหลกในการปฏบต ดงน 1. วดใหตรงกบจดมงหมาย การวดและประเมนผลการศกษาเปนกระบวนการตรวจสอบวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนทไดจดใหกบผเรยนนน ผเรยนสามารถบรรลตามจดมงหมายมากนอยเพยงใด ดงนนการวดและ

139

ประเมนผลแตละครงจงตองมจดมงหมายทแนนอนในการวด และในการสอนครกตองยดหลกสตรเปนหลกโดยวเคราะหหลกสตร แลวตงจดมงหมายและวดใหตรงกบจดมงหมาย หากการวดแตละครงไมตรงกบจดมงหมายทจะวด ผลของการวดกจะไมมความหมายและกอใหเกดความผดพลาดในการน าผลการวดไปใช ความผดพลาดทท าใหการวดไมตรงกบจดมงหมาย มดงน 1.1 ไมศกษาหรอนยามคณลกษณะทตองการจะวดใหชดเจน บางครงผวดไมเขาใจสงทจะวดแจมแจงชดเจนเพยงพอ หรอเขาใจในสงทวดผดท าใหวดไดไมตรงกบจดมงหมายทตองการจะวด ขอมลทไดจากการวดไมสามารถแปลความหมายไดอยางมนใจ ดงนนเพอใหการวดตรงกบจดมงหมายทจะวด และเปนรปธรรม ผวดควรนยามหรอใหความหมายคณลกษณะทจะวดใหชดเจนกอน 1.2 ใชเครองมอไมสอดคลองกบสงทตองการจะวด เนองจากเครองมอทใชในการวดผลมหลายชนด เชน แบบทดสอบ แบบสงเกต แบบสอบถาม เปนตน ซงเครองมอแตละชนดมลกษณะและคณสมบตทเหมาะสมกบการวดคณลกษณะทตางกนออกไป หากเลอกใชเครองมอไมเหมาะสมกบคณลกษณะทตองการจะวด ขอมลจากผลการวดยอมมความเชอถอไดนอย อนจะกอใหเกดความคลาดเคลอนในการประเมนผลตามไปดวย 1.3 วดไดไมครบถวน ในทางการศกษาคณลกษณะหนงๆ อาจมองคประกอบหลายอยาง การวดผลจ าเปนตองวดใหครอบคลมทกสวนของคณลกษณะนนๆ หากวดเพยงบางสวนหรอดานใดดานหนง หรอหลายดานแตไมครอบคลม ยอมท าใหผลการวดนนคลาดเคลอนและการประเมนกจะคลาดเคลอนตามไปดวย ดงนนเพอใหการวดผลสมบรณมากทสดควรใชเครองมอหลายๆ ชนดชวยดวย เพราะไมมเครองมอชนดใดทวดผลไดครบถวน 1.4 เลอกกลมตวอยางทจะวดไมเหมาะสม 2. ใชเครองมอทมคณภาพ แมวาเราจะมจดประสงคในการวดทชดเจน เลอกเครองมอวดไดสอดคลองกบจดประสงคแลวกตาม แตหากเครองมอขาดคณภาพ ผลการวดกขาดคณภาพไปดวย และเมอน าผลการวดไปประเมนผล ผลการประเมนยอมมโอกาสผดพลาดได ดงนนเพอใหผลของการวดมความนาเชอถอ จงควรเลอกใชเครองมอทมคณภาพ 3. ค านงถงความยตธรรม ความยตธรรมเปนคณธรรมทส าคญประการหนงของผทท าหนาทประเมนผล เปนสงทจะตองค านงถงทกครงทท าการวดและประเมนผลกลาวคอจะตองวดและประเมนผลดวยใจเปนกลาง

ไมล าเอยงหรออคต ตดสนตามหลกวชา เชน การตรวจขอสอบโดยใชหลกเกณฑเดยวกน จดกระท าให ผถกวดอยภายในสถานการณเดยวกน ตดสนผลการวดโดยใชเกณฑเดยวกน เปนตน หากการด าเนนการขนใดขนหนงขาดความยตธรรมแลวกยอมสงผลใหการวดผลและการประเมนผลขาดความเชอถอตาม

ไปดวย

140

4. การแปลผลใหถกตอง การวดและการประเมนผลการศกษามเปาหมายเพอน าผลไปใชอธบายหรอเปรยบเทยบกนในคณลกษณะนนๆ ดงนนการแปลผลทไดจะตองพจารณาใหรอบคอบกอนทจะลงสรปโดยค านงถงหลกเกณฑและวธการแปลความหมายเปนส าคญ พจารณาตามหลกตรรกวทยา ความสมเหตสมผล ความสอดคลองกบหลกเกณฑของการประเมนในครงนนวาเปนแบบองเกณฑหรอองกลม นอกจากนนครจ าเปนตองมความรในมาตรการวดและสถตทน ามาดวย 5. ใชผลการวดและการประเมนใหคมคา การวดและการประเมนผลแตละครงเปนงานทตองลงทนทงในดานพลงงานความคด ก าลงกาย เวลา และงบประมาณ เพอใหสามารถวดผลตามวตถประสงคทตงไว หากผลการวดทท าน ามาเพยงตดสนไดตกใหผเรยนเทานนนบวาเปนการลงทนทไมคมคา เพราะผลการวดและการประเมนสามารถน ามาใชประโยชนอยางอนไดอก นครชย ชาญอไร (2560:9) กลาววา สงทตองค านงถงในประการแรกในการวดและประเมนผลการศกษา คอการวดใหตรงตามวตถประสงคทตองการวด ซงผกระท าการวดจะตองท าความเขาใจสงทตองการวดนนอยางชดเจน การวดผลเปนสวนหนงของการเรยนการสอนและถอวาเปนกระบวนการทตอเนองกน การวดตองครอบคลมทงความร ความคด ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะทพงประสงคตามสาระการเรยนรทจดไวในหลกสตรสถานศกษา และการวดและประเมนผลการศกษาตองชวยใหไดขอมลมาพฒนาการเรยนการสอน จะเหนไดวา หลกการวดและการประเมนผลการศกษา จะตองวดและประเมนผลใหตรงตามจดประสงคทตงไว ผานการใชเครองมอทมคณภาพ และเหมาะสมตอการวดและการประเมนผลในเรองนนๆ โดยการวดและการประเมนผลตองเปนไปอยางเทยงตรง

การประเมนโดยการนเทศการสอน

นกการศกษาไดกลาวถงการประเมนโดยการนเทศการสอน ดงน มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2555:7-6, 7-7) กลาวถง การนเทศในสถานศกษาปฐมวย เปนกระบวนการท างานรวมกนระหวางผนเทศและผรบการนเทศ เพอสงเสรม แนะน า ชวยเหลอผรบการนเทศใหมความร ความสามารถ และทกษะในการจดประสบการณการเรยนร เพอพฒนาคณภาพของผเรยนและการท างานทกดานของสถานศกษาใหบรรลผลตามแผน หรอเปาหมายทวางไวอยางมประสทธภาพ สงผลตอการพฒนาคณภาพของผเรยน โดยการนเทศมจดมงหมายคอ การมงชวยเหลอ แนะน า ใหความรและฝกปฏบตดานตางๆ แกผรบการนเทศ เพอใหการด าเนนงานในโรงเรยนบรรลจดมงหมาย ทงในดานการจดการเรยนการสอน การพฒนาคณภาพคร และนกเรยน ดวยการสงเสรมและพฒนาครใหเพมพนความร ทกษะ และประสบการณในการจดกจกรรมการเรยนรใหมๆ การใชและการสรางส อนวตกรรม

ดานการสอน การวจยในชนเรยน และการปฏบตงานในวชาชพของตนเองอยางตอเนอง

141

เยาวพา เดชะคปต, (2542:120) กลาววา ทวไปแลวการนเทศการศกษา หมายถง กระบวนการท างานรวมกนระหวางผใหการนเทศและผรบการนเทศ โดยใชเหตผลและปญญาในการพฒนาการจดประสบการณกจกรรมการเรยนการสอน ตลอดจนแนวทางการปรบปรงการปฏบตงาน เพอใหเกดความมนใจวาจะปฏบตงานไดถกตอง มประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดแกผเรยน โดยการนเทศการศกษาปฐมวยมความส าคญ 3 ประการ ดงน 1. การนเทศการศกษาปฐมวยมความส าคญตอการท าใหครเปนบคคลททนสมยอยเสมอ จากการเปลยนแปลงทางสงคมทมอยตลอดเวลา ท าใหเกดพฒนาการทางการศกษาระดบกอนประถม ศกษาทงทางทฤษฎและทางปฏบต ขอแนะน าทไดจากการวจย การวเคราะห หรอการอภปราย มกมประโยชนและใหขอคดแกคร ซงการนเทศการศกษาระดบกอนประถมศกษาสามารถใหบรการได 2. การนเทศการศกษาปฐมวยมความส าคญตอความเจรญงอกงามของคร แมครจะไดรบการฝกฝนมาแลวเปนอยางดแตกจ าเปนจะตองปรบปรงและฝกฝนอยเสมอในขณะท างาน 3. การนเทศการศกษาปฐมวยมความส าคญตอการชวยเหลอครใหจดเตรยมกจกรรมทเหมาะสมกบวย ความตองการ ความสามารถ และความแตกตางระหวางบคคลไดเปนอยางด หลกการนเทศและกระบวนการนเทศในสถานศกษาปฐมวย

โรงเรยนเดเนสเมด ครอส ยอรค (Danesmead fulford cross York school: 2016) กลาววา การนเทศ เปนกระบวนการเนนความรบผดชอบ สนบสนนและพฒนาบคลากร ทงผนเทศและผรบ

การนเทศ ควรมหลกในการนเทศคอ มความเทยงธรรม เปนกลาง ผนเทศตองมทศนคตทด มอบประสบการณและขอมลทมประโยชน และการนเทศควรท าอยางสม าเสมอ เพญจนทร มนะจรส (2551:14) กลาวถงหลกการนเทศในระดบปฐมวยวาจะตองด าเนนการอยางเปนระบบ โดยผนเทศและผรบการนเทศจะตองรบรรวมกนในการนเทศ เพอทจะรวมกนแกไขปญหาตางๆ โดยยดหลกการสรางขวญและก าลงใจในการปฏบตงาน เพอพฒนาการเรยนการสอนใหมคณภาพ ซงจะท าใหงานบรรลตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2553:24) ไดก าหนดหลกการส าคญของการนเทศทมประสทธภาพไว ดงน 1. เปนกระบวนการด าเนนงานรวมกนระหวางผนเทศและผรบการนเทศ 2. เปาหมายการนเทศอยทผลสมฤทธทางการเรยนและขวญก าลงใจของผปฏบตงาน 3. สอดคลองกบปญหาและความตองการของผรบการนเทศ และตรงกบสภาพการณปจจบนทก าลงประสบอย 4. เนนบรรยากาศแหงความเปนประชาธปไตยมการยอมรบซงกนและกน และมสมพนธภาพทด 5. สงเสรมใหผรบการนเทศเกดความคดสรางสรรคจนสามารถท างานไดดวยตนเอง 6. ตงอยบนหลกการเหตผลและมจดมงหมายแนนอน 7. เปนการใหบรการกบผรบการนเทศ

142

8. ยดหยนได เปลยนแปลงได และพรอมอยเสมอทจะสนองความตองการตามสภาพทเปลยนแปลง 9. เปนวทยาศาสตร มระเบยบ มการปรบปรง และประเมนผลการนเทศทงผนเทศและผรบการนเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2555:7-10) ไดกลาววา หลกการนเทศในสถานศกษาปฐมวย ตองด าเนนการอยางเปนระบบและตอเนอง ควรตงอยบนพนฐานของปรชญา หลกการ และจดหมายของการศกษาปฐมวย เนนบรรยากาศประชาธปไตย ทเปดโอกาสใหครและผทเกยวของทกฝายมสวนรวมในการด าเนนงาน ยดหลกวทยาศาสตร ผนเทศและผทรบการนเทศจะตองรบรรวมกน เพอรวมกนแกปญหา หรอพฒนางานใหบรรลตามเปาหมายสอดคลองกบความตองการของผนเทศ โดยกระบวนการนเทศในสถานศกษาปฐมวยควรด าเนนงานเปนขนตอน ดงน 1. ศกษาสภาพปจจบน ปญหา และความตองการ 2. ก าหนดประเดนการพฒนาตามล าดบความส าคญกอน-หลง 3. วางแผนการนเทศและแจงแผนใหผทเกยวของทราบ 4. ด าเนนการนเทศตามแผนทวางไวดวยวธการตางๆ 5. ตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน 6. สรปและรายงานผลเพอเผยแพรใหผทเกยวของทราบ ชาร มณศร (2542:202) กลาววา กระบวนการนเทศภายในสถานศกษาปฐมวย เปนกจกรรมส าคญ ม 4 ขนตอน ดงน 1. การศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการ ประกอบดวยการวเคราะหขอมลเกยวกบคณภาพ เชน ผลสมฤทธทางการเรยน การซ าชน คณลกษณะตางๆ ตามเกณฑมาตรฐาน เปนตน การส ารวจความตองการของคร การจดล าดบความส าคญของปญหาและความตองการ การวเคราะหสาเหตปญหา การจดล าดบ การก าหนดทางเลอก การแกปญหา และการด าเนนการตามความตองการ 2. การวางแผน น าเอาทางเลอกตามขนท 1 มาก าหนดรายละเอยดของกจกรรมโดยเขยนเปนโครงการนเทศ ซงประกอบดวยสาระส าคญ คอ หลกการและเหตผล วตถประสงค ผรบผดชอบโครงการ แผนด าเนนงาน ระยะเวลา สถานท งบประมาณ การประเมนผล และผลทคาดวาจะไดรบ 3. การปฏบตการนเทศ เปนขนตอนการลงมอท าตามโครงการนเทศทก าหนดไว โดยค านงถงหลกการนเทศ เทคนค ทกษะ สอและเครองมอนเทศ การเตรยมความพรอม การสรางความเขาใจ รวมทงการเสรมแรงใหก าลงใจชวยเหลอสนบสนนจากผบรหารสถานศกษา

143

4. การประเมนผล ตรวจสอบผลการด าเนนการนเทศตามโครงการทก าหนดไว ผลสมฤทธตามวตถประสงค ประเมนความคดเหน กระบวนการนเทศภายในสถานศกษา รวมถงผลการประเมนขอมลปอนกลบเพอการปรบปรงตอไป

เยาวพา เดชะคปต (2542:131) กลาวไววา ผลการนเทศการศกษาในโรงเรยนเปนการด าเนนงานทตองมการประสานงานกนระหวางบคคลทง 3 ฝาย คอ ผบรหาร ผใหการนเทศ และผรบการนเทศ บคคลทง 3 ฝายนจะตองยอมรบบทบาทซงกนและกน ดงน 1. บทบาทของผบรหาร ผบรหารในฐานะผน าและเปนผบรหารของหนวยงานตองแสดงบทบาท ดงน 1.1 สนบสนนและสงเสรมใหเกดการนเทศภายในอยางจรงจงและจรงใจ 1.2 ท าหนาทเปนวทยากรทดของครทกโอกาส ใหค าแนะน าชแหลงวชาการใหแกคร 1.3 บรการและอ านวยความสะดวกแกผนเทศและผรบการนเทศในทกๆ ดาน 1.4 สรางขวญและก าลงใจใหแกผนเทศและผรบการนเทศ 2. บทบาทของผนเทศ ผนเทศหรอผใหการนเทศ หมายถงครวชาการโรงเรยนหรอครคนใดคนหนงในโรงเรยนทมความสามารถ ซงคณะครเตมใจและคดเลอกใหเปนผนเทศ มบทบาทดงน 2.1 ประชมวางแผนรวมกบเพอนครเพอวเคราะหปญหาทครก าลงเผชญอย 2.2 รวมกบเพอนครวางแผนและจดท าโครงการเพอแกปญหา 2.3 ชวยเหลอเพอนครในการพฒนาและปรบปรงการเรยนการสอน 2.4 ชวยเหลอเพอนครในการประเมนผลนกเรยน 2.5 ชวยใหเพอนครประสบความส าเรจในการจดการเรยนการสอนและมความรสกมนคง 2.6 รวมกบผบรหารและเพอนครประเมนผลการปฏบตการ 2.7 รวมกบเพอนครหาขอบกพรองและแนวทางแกไขจากผลการปฏบตงาน 3. บทบาทของผรบการนเทศ ผรบการนเทศ หมายถงคณะครในโรงเรยนทในขณะนนไดแสดงบทบาทเปนผนเทศ หมายความวาครบางคนอาจมโอกาสไดแสดงสองบทบาท คอ เปนผนเทศในเรองหนงแตอาจจะเปนผรบการนเทศในอกเรองหนง อยางไรกตาม ถาเปนผรบการนเทศตองแสดงบทบาท ดงน 3.1 รวมกบผนเทศวเคราะหปญหาทก าลงเผชญอยและเรยงล าดบความส าคญของปญหาจากมากไปหานอย 3.2 วางแผนรวมกบผนเทศในอนทจะหาทางแกไขปญหานนๆ กน ท าโครงการเพอแกไขปญหา 3.3 ลงมอปฏบตหรอด าเนนการตามโครงการหลงจากไดรบความรความเขาใจแลว 3.4 ขอความสนบสนนหรอค าปรกษาหารอจากผนเทศและผบรหารในกรณทมปญหาระหวางด าเนนการ 3.5 รวมกบผนเทศประเมนผลการปฏบตงาน

144

3.6 รวมกบผนเทศหาขอบกพรองและแนวทางแกไข สรปคอ การประเมนผลโดยการนเทศเปนการท างานรวมกนของผนเทศและผไดรบการนเทศ โดยการแลกเปลยนความร ทกษะตางๆ เพอใหทราบถงปญหาของกระบวนการจดการเรยนรโดยตรง พรอมไดรบค าแนะน า ชวยเหลอ และทกษะกระบวนการจดการเรยนรใหมๆ อยเสมอ เพอเปนประโยชนตอการเรยนการสอน การนเทศจงเปนอกวธหนงทใชในการประเมนผล โดยมหลกการในการนเทศเปนกระบวนการตางๆ ไดรบความรวมมอจาก ผนเทศ ผรบการนเทศ และสถานศกษา รวมกนวางแผนและแลกเปลยนความรซงกนและกนดงแสดงรปภาพท 7.1 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณป.บณฑต วชาชพคร และรปภาพท 7.2 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครปฐมวย ดงน

รปภาพท 7.1 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณป.บณฑตวชาชพคร (ทมา : โรงเรยนมหาไถศกษา ต าบลกมภวาป อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

145

รปภาพท 7.2 การนเทศการเรยนการสอนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครปฐมวย (ทมา : โรงเรยนอนบาลเพญประชานกล ต าบลเพญ อ าเภอเพญ จงหวดอดรธาน)

งานวจยทเกยวของกบการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

ศรรตน หาญวงมวง, บณฑตา อนสมบต (2556:บทคดยอ) ไดศกษาเรองการประเมนการ

ใชหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 2 การวจยครงนมวตถประสงคเพอประเมนดานปจจยน าเขา ดานกระบวนการและดานผลผลต จากการใชหลกสตรกบจดมงหมายของหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 2 กลมตวอยาง คอ ผบรหารและครปฐมวยในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 2 ปการศกษา 2556 จ านวน 222 คน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบประเมนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ 1 ฉบบ วเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยพบว า 1) ดานปจจยน าเขาในการใชหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกดส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบ ความเหมาะสมมาก ดานทมระดบความเหมาะสมเฉลยสงสดคอ ดานความพรอมของผบรหาร ดานทมระดบความเหมาะสมไมผานเกณฑ คอ ดานความพรอม ดานอาคารสถานท 2) ดานกระบวนการในการใชหลกสตรการศกษา

146

ปฐมวยพทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค

เขต 2 โดยภาพรวมอยในระดบเหมาะสมมาก ขอทมความเหมาะสม เฉลยสงสดคอ ครจดประสบการณการเรยนรทสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ขอทมความเหมาะสมไมผานเกณฑ คอ ครไดจดท าวจยเพอพฒนาการจดการเรยนร ใหกบนกเรยนทรบผดชอบ 3) ดานผลผลตการใชหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 2 โดยภาพรวม นกเรยนมระดบพฒนาการอยในเกณฑดทกขอ โดยดานท (1) พฒนาการดานรางกาย นกเรยนสวนใหญมระดบพฒนาการระดบ 3 รอยละ 89.06 ดานท (2) พฒนาการดานอารมณ จตใจ นกเรยนสวนใหญมระดบพฒนาการระดบ 3 รอยละ 94.91 ดานท (3) พฒนาการดานสงคม นกเรยนสวนใหญม ระดบพฒนาการระดบ 3 รอยละ 95.57 ดานท (4) พฒนาการดานสตปญญา นกเรยนสวนใหญมระดบพฒนาการระดบ 3 รอยละ 83.92

กฤชธนพล พรชนะวฒนา, ศวภรณ สองแสน, สดาพร ปญญาพฤกษ.(2560:บทคดยอ). ไดศกษาเรองการพฒนาหลกสตรสถานศกษาระดบปฐมวยของโรงเรยนอนบาลพรชนะวฒนาโดยใชแนวคด

พหปญญา การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยของโรงเรยนอนบาล

พรชนะวฒนาโดยใช แนวคดพหปญญา และ 2) ศกษาผลของการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยของโรงเรยนอนบาลพรชนะวฒนาโดยใชแนวคด พหปญญา กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยน

ชนอนบาลศกษาปท 1 โรงเรยนอนบาลพรชนะวฒนา จ านวน 18 คน ภาคเรยนท2 ปการศกษา 2559 ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจงและเปนหองทครประจ าชนยนดเปนผรวมวจย เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสนาม แบบสมภาษณความคดเหนของนกเรยนเปนกลมและเปน รายบคคล แบบสมภาษณความคดเหนของผบรหารโรงเรยน ครและผปกครอง แบบสมภาษณความคดเหนของนกเรยน จากภาพถายกจกรรม แบบบนทกการสนทนากลม แบบประเมนอารมณ แบบประเมนชนงาน และสงคมมตวเคราะห ขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหาวเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยการวเคราะหคาความถ,คารอยละ,คาเฉลย ผลการวจยพบวา 1) การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเพอสงเสรมพหปญญาของนกเรยนระดบปฐมวยประกอบดวย มาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของโรงเรยน โครงสรางหลกสตร ค าอธบายมวลประสบการณ หนวยการเรยนรและแผนการจดประสบการณทเชอมโยงกบพหปญญา 2) ผลการน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทพฒนาขนมาใชไดผล 2 ประเดน ประเดนท 1 คอ ผลการพฒนาพหปญญาของนกเรยนปฐมวยพบวา นกเรยนทกคนมการพฒนาพหปญญาตามมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของโรงเรยนเพมขนทกดานอยางตอเนอง ประเดนท 2 คอ ผลการแสดงความคดเหน ของผบรหาร ครและผปกครองพบวาทกฝายมความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทพฒนาขน และมความเหนวา หลกสตรมความสอดคลองกบปรชญาการศกษาปฐมวย วสยทศน ภารกจ เปาหมาย บรบทของโรงเรยนและชมชน เดก ปฐมวยมพฒนาการทดขนอยางเหนไดชด

147

สรป

การประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย การประเมนผลหลกสตรสถานศกษาจ าเปนตองพจารณาองคประกอบ สอดคลองกบ เบรดแคมพ (Bredekamp and others 1992:8) หลกสตรสงเสรมการสรางองคความรและเปดโอกาสใหเดกลงมอปฏบตจรงดวยตนเองหรอไม หลกสตรสงเสรมพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญาของเดกหรอไม หลกสตรค านงถงความแตกตางระหวางบคคล วฒนธรรมแวดลอมของเดก หรอไม หลกสตรสงเสรมความสามารถดานการคด การคนพบ การหาค าตอบ การแกปญหา การตดสนใจ ความมนใจในตนเองหรอไม หลกสตรมความยดหยนส าหรบครและเดกหรอไม และการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตองอาศยหลกการวดและการประเมนผล เขามาเปนสวนหนงของการประเมนผลหลกสตรสถานศกษา ในการประเมนผลจ าตองน าเครองมอทมคณภาพ เชน แบบทดสอบ แบบสอบถาม แบบสมภาษณ เปนขอมลเชงปรมาณและ

เชงคณภาพ เพอไดมาซงผลทชดเจนตรงตามวตถประสงคทตองการวด นอกกจากเครองมอดงทกลาวมาขางตนการประเมนโดยการนเทศเปนปจจยส าคญเชงประจกษมการประสานงานกนระหวางบคคลทง 3 ฝาย คอ ผบรหาร ผใหการนเทศ และผรบการนเทศ บรรยากาศในการนเทศควรเนนแบบประชาธปไตย เปดโอกาสใหครและผทเกยวของทกฝายมสวนรวมในการด าเนนการนเทศ โดยยดหลกวทยาศาสตร ผนเทศและผทรบการนเทศจะตองรบรรวมกน เพอรวมกนแกปญหา หรอพฒนางานใหบรรลตามเปาหมายสอดคลองกบความตองการของการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ทงนคณะกรรมการสถานศกษา ผปกครองและชมชนเปนสวนใหขอมลจากการตอบ แบบสอบถาม แบบสมภาษณ ขอมลดงกลาวสมารถน ามาประกอบการประเมนผลหลกสตรสถานศกษาปฐมวย อกทงการท าวจยเรองตางๆ ซงมการวดและการประเมนผลเปนตวชแนวทางในการแกไขปญหาตางๆ ในเรองทผวจยน ามาท าวจย ท าใหไดทราบถงปญหาตางๆ ของนกเรยน สามารถท าใหผวจยน าผลการวดและการประเมนผลไปแกไขปญหาไดตรงตามจดประสงคและบรรลตามเปาหมายทก าหนด

148

แบบฝกหดทายบทท 7

1. การวดหมายถงอะไร 2. การประเมนผลหมายถงอะไร 3. การวดและการประเมนผลเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร 4. ประโยชนของการประเมนผลโดยการนเทศมอะไรบาง

บทท 8

การน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยนปฐมวย การน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยนปฐมวย ครผสอนเปนบคคลทมบทบาทส าคญทสด ครจ าเปนตองเขาใจเกยวกบทฤษฎ หลกการ แนวคดของหลกสตรสถานศกษา หลกสตรสถานศกษาจะประสบความส าเรจหรอลมเหลวขนอยกบคร เพราะครเปนผวางแผนการสอนและกจกรรมการเรยนการสอน ครเปนผพฒนาหลกสตรสอดคลองกบพฒนาการเดก สอดคลองกบวยเดกและสอดคลองกบทองถนสภาพแวดลอมใกลตวเดก ซงการจะน าหลกสตรสถานศกษาไปใชในชนเรยนปฐมวย

แนวคดเกยวกบการน าหลกสตรสถานศกษาไปใช

นกการศกษาไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการน าหลกสตรสถานศกษาไปใช ดงน นภเนตร ธรรมบวร (2548:3-(43)-(44)) ไดกลาวถงแนวคดเกยวกบการน าหลกสตรสถานศกษาไปใช ครเปนผมบทบาทส าคญในการพฒนาเดกปฐมวย การน าหลกสตรสถานศกษาไปใชในชนเรยนเดกปฐมวยควรมองคประกอบทเชอมโยงสมพนธกน ครตองมความเชอในทฤษฎ หลกการ แนวคดของหลกสตรสถานศกษาเพออธบายเหตผลในการปฏบตและสนบสนนความเชอ โดยการจดวางแผนการสอนจดกจกรรมพฒนาเดกแบบรายบคคลและรายกลมไดอยางเหมาะสม รวมถงการประเมนผลการเรยนรของเดกเพอตรวจสอบพฒนาการและน าผลพฒนาการใหขอมลกบผปกครอง ครและเดกและน าผลการประเมนมาใชในการวางแผนการจดประสบการณ เพอใหสอดคลองกบความตองการของเดก และสามารถน าไปใชในการพดคยกบผปกครองเกยวกบพฒนาการความกาวหนาของเดก นอกจากนครตองประเมนหลกสตรสถานศกษา การประเมนผลตองมความส าเรจและปญหาทพบและไดแกไขเปนการตดตามผลอยางมประสทธภาพ สรปคอ ครเปนผทมบทบาทมากทสดในการน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยน การจดการเรยนการสอนจะประสบความส าเรจหรอไมขนอยกบครผสอน เพราะครผสอนจะมการออกแบบการเรยนการสอนใหเชอมโยงกบพฒนาการของเดกปฐมวยและใหสอดคลองกบความตองการของเดกปฐมวยเพอใหเกดประสทธภาพมากทสด

การใชหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวย นกการศกษาไดกลาวถงการใชหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวย ดงน นภเนตร ธรรมบวร (2548:3-(49)-(52)) การใชหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวยเปนการน าแผนการจดประสบการณลงปฏบตจรงในชนเรยนปฐมวย กจกรรมทเกดขนในชนเรยนครผสอนเปนผด าเนนการรบผดชอบ ดงน

150

1. การพฒนาคณภาพครผสอน ครผสอนแตละคนมการด าเนนการสอนหรอเทคนคการสอน

ทแตกตางกน การจะพฒนาการสอนของครผสอนไดนนตองตระหนกในการสอนหรอการกระท าของตนเองดวยวธการเปดโอกาสใหครสะทอนความคดเกยวกบการสอนของตนเอง จดบนทกการสอนเพอครจะไดหยดคดและท าความเขาใจกบรปแบบการสอนของตนเองพรอมการสรางองคความรใหม 2. การบรหารและการบรการหลกสตร เปนการท างานกนระหวางผอ านวยการสถานศกษา รองผอ านวยการสถานศกษา ฝายวชาการ ครและฝายอนๆในสถานศกษา รวมกนวางแผนจดครตามศาสตรความรความสามารถเขาชนเรยน จดแบงเดกเขาชนเรยน จดตารางกจกรรมประจ าวน สนบสนนอปกรณเพอใหการเรยนการสอนเปนไปอยางราบรน 3. การนเทศและตดตามผล คอผอ านวยการสถานศกษาหรอผทไดรบมอบหมาย บคคลดงกลาวจ าเปนตองมความรความเขาใจเกยวกบหลกสตรสถานศกษาทใชเปนอยางด สามารถใหความรค าแนะน าแกครผสอนได เขาใจระบบการจดกจกรรมของโรงเรยน รวมถงบรบทของโรงเรยน สามารถเลอกใชระบบนเทศทเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยนและบคคลากรไดเปนอยางด สรป คอ ในการพฒนาเดกปฐมวยครตองน าแผนการจดประสบการณลงปฏบตจรงในชนเรยนซงครจะไดพฒนาคณภาพครผสอน การบรหารหลกสตร การนเทศและตดตามผล ไปใชในการปรบปรงแกไขเพอพฒนาการเรยนการสอนอยางมคณภาพ ซงครปฐมวยทด ตองตระหนกในการสอนหรอการกระท าของตนเองดวยวธการสะทอนความคดเกยวกบการสอนของตนเอง)ตองยอมทจะเปดโอกาสใหเกดความคด

ทแปลกใหม คดอยางบรณาการและมรปแบบของเทคนคการสอนทแตกตางกนไป

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวย

การจดประสบการณในแตละวนควรเปนการจดกจกรรมแบบบรณาการโดยยดเดกเปนส าคญ กจกรรมดงกลาวควรเปนกจกรรมใหเดกท าเปนรายบคคลกลมยอยและกลมใหญมทงกจกรรมในหองเรยนและนอกหองเรยน การจดกจกรรรมตองใหครอบคลมขอบเขตของการจดกจกรรมประจ าวน ดงแสดงตารางท 8.1 ดงน ตารางท 8.1 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย

ตารางกจกรรมประจ าวน

07.00 - 08.30 รบเดก 08.30 – 08.45 เคารพธงชาต สวดมนต 08.45 - 09.00 ตรวจสขภาพ ไปหองน า 09.00 - 09.30 กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ 09.30 - 10.00 กจกรรมเสรมประสบการณ 10.00 - 10.15 พก ( ดมน า เขาหองน า)

151

ตารางท 8.1 ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย (ตอ)

ตารางกจกรรมประจ าวน

10.15 - 11.00 กจกรรมสรางสรรคและกจกรรมเสร 11.00 - 11.30 กจกรรมกลางแจง 11.30 - 12.00 พก (รบประทานอาหารกลางวน) 12.00 - 14.00 นอนพกผอน 14.00 - 14.30 เกบทนอน ลางหนา( ดมนม ) 14.30 - 14.50 กจกรรมเกมการศกษา 14.50 - 15.00 เตรยมตวกลบบาน

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกอาย 3-6 ป สามารถจดกจกรรมโดยยดหลกกจกรรมหลก 6กจกรรม ดงแสดงรปภาพท 8.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน ดงน

รปภาพท 8.1 กจกรรมหลก 6 กจกรรมทควรจดส าหรบเดกปฐมวยเปนประจ าทกวน (ทมา : โครงการสบสานภมปญญาทองถนเพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา)

กจกรรมหลก 6 กจกรรม

กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

กจกรรมเสรมประสบการณ

กจกรรมสรางสรรคและ

กจกรรมเสร

กจกรรมกลางแจง

กจกรรมเกมการศกษา

152

สรปคอ การจดประสบการณในชนเรยนของเดกปฐมวยสงเสรมใหเดกเกดความคดสรางสรรคตามจนตนาการ โดยครผสอนตองมวธการจดประสบการณแบบบรณาการโดยยดเดกเปนส าคญและมวธ การสอนทแปลกใหม การจดกจกรรรมตองใหครอบคลมขอบเขตของการจดกจกรรมประจ าวนทง 6 กจกรรม คอ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมสรางสรรคและกจกรรมเสร กจกรรมกลางแจง กจกรรมเกมการศกษา ใหเขากบกจกรรมหลก 6 กจกรรมใหครบในแตละวน

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย

จากประสบการณสอน ในรายวชาหลกสตรการศกษาปฐมวย รหสวชา EA10318 ผเขยนไดรวบรวม เนอหาและภาพประกอบในการจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ดงน การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ครงท 1 โรงเรยนเทศบาล 11 หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน การน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนเทศบาล 11 หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน เปนการจดประสบการณใหกบเดกปฐมวยโดยยดหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ใหเดกไดพฒนาทง 4 ดาน คอ ดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ ดานสงคม และดานสตปญญา ผานกจกรรมประจ าวน ดวยการท ากจกรรมหลก 6 กจกรรม คอ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมสรางสรรค กจกรรมเสร/เลนตามมม กจกรรมการแจงและกจกรรมเกมการศกษา ดงแสดงใน ตวอยาง แผนการจดประสบการณชนอนบาล 1 หนวย ผก ดงน

ตวอยาง แผนการจดประสบการณชนอนบาล 1 หนวย ผก ชอกจกรรม กจกรรมเสรมประสบการณ

สาระการเรยนร สาระทควรร - ธรรมชาตรอบตวเดก ประสบการณส าคญ - การฟงเรองราว นทาน ค าคลองจอง จดประสงค 1. เดกรจกชอของผกแตละชนด 2. เดกบอกชอผกไดอยางถกตอง กจกรรม

ขนน า 1. ครจดเดกนงครงวงกลม

153

2. ครทกทายเดกๆ ดวยค าคลองจองผก ขนสอน 1. ครเลานทานเรอง “หนนดไมกนผก” ใหเดกฟง เมอฟงนทานจบเดกๆรวมตอบค าถาม ดงน ท าไมหนนดไมกนผก ท าไมหนนดปวดทอง 2. ครขอตวแทนเดกด 5 คน เพอออกมาลวงกลองวเศษ 3. ครถามเดกวาผกทลวงขนมาชอวาผกอะไร เดกรวมกนบอกชอผก ขนสรป

1. ครและเดกรวมกนสรป ชอของผกจากกลองวเศษ สอการจดประสบการณ 1. ค าคลองจองผก 2. กลองวเศษ 3. ตะกรา 4. นทานหนนดไมกนผก 5. ผกชนดตาง ๆ ไดแก แตงกวา แครอท มะเขอเทศ ฟกทอง และถวฝกยาว การประเมนผล

1. สงเกตความสนใจในกจกรรม 2. สงเกตการสนทนาและตอบคาถาม จากแผนการจดประสบการณ กจกรรมการแจงและกจกรรมเกมการศกษา ในตวอยาง แผนการจดประสบการณชนอนบาล 1 หนวย ผก ดงแสดงรปภาพ ดงน

รปภาพท 8.2 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมกลองวเศษ (ทมา : โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

154

รปภาพท 8.3 กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมทกทายดวยเพลงสวสด (ทมา : โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.4 กจกรรมสรางสรรค กจกรรมวาดภาพผกทหนชอบ (ทมา : โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

155

รปภาพท 8.5 กจกรรมสรางสรรค กจกรรมการแสดงผลงานของหน (ทมา : โรงเรยนเทศบาล 11 หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.6 กจกรรมเสร/เลนตามมม กจกรรมหนนอยนกอาน

(ทมา : โรงเรยนเทศบาล 11 หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

156

รปภาพท 8.7 กจกรรมเกมการศกษากจกรรมการเลนเกมจบคภาพกบเงา

(ทมา : โรงเรยนเทศบาล 11 หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน)

จากการปฏบตการสอนโดยน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน นกศกษา ไดสะทอนปญหาทพบ ดงน 1. แผนการจดประสบการณน าไปปฏบตไดจรง 2. สวนประกอบตาง ๆ ของแผนการจดประสบการณมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงสมพนธกบจดประสงคการเรยนร และครอบคลมสาระ / เนอหา และสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน กจกรรม

การจดประสบการณมความสอดคลองกบจดประสงคและเนอหา / สาระ 3. สอสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร 4. การวดผลและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร การจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน หนวยผก การจดประสบการณใหกบเดกเปนการจดประสบการณภายในหองเรยนเปนสวนใหญ ซงหนวยการเรยนร หนวยผก ในกจกรรมเสรมประสบการณ เดกไดเรยนเลนผานกจกรรมโดยใชประสาทสมผสทง 5 ถาเดกไดเรยนรจากประสบการณจรงโดยครพาเดกไปศกษาแหลงเรยนรทอยรอบตว แหลงเรยนรในชมชน เดกจะสรางองคความรดวยตนเองจากประสบการณจรงเพราะเดกปฐมวยมธรรมชาตของความอยากรอยากเหนเกยวกบโลกรอบตวอยตลอดเวลาสงทเปนพนฐานท าใหเดกประสบความส าเรจในการแสวงหาความร คอ ความสามารถในการคนหาความรดวย

การลงมอกระท าอยางเปนระบบ จนเกดความเขาใจ การสบคนจากเรองตางๆ ตามความสนใจของเดก จากแหลงเรยนรอาจท าใหเดกไดค าตอบจากค าถาม หรอคลายความสงสยหรอไดรบความรใหมทไมเคยรมากอน ท าใหเดกมความสข รสกสนกสนาน ตนเตน ตลอดเวลา และท าใหเดกรสกภมใจเมอสามารถ

หาค าตอบในสงทตนเองอยากรไดส าเรจดวยตนเอง

157

จากปญหาทพบในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน ผเขยนไดรวมสนทนากลมกบนกศกษาในชนเรยน เกยวกบการแกไขปญหา การพาเดกไปศกษาแหลงเรยนรทอยรอบตว แหลงเรยนรในชมชน ในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยครงตอไปนกศกษาควรศกษาขอมลพนฐานของชมชน ตลอดจนแหลงเรยนรภายในชมชนและชมชนใกลเคยง เพอน าขอมลมาปรบใชในการน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตอไป

การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ครงท 2 โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน จากปญหาทพบในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธานนน ผเขยนไดน าปญหา

มาปรบปรงแกไขโดยการศกษาขอมลพนฐานของชมชน โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอ

กมภวาป จงหวดอดรธาน ตลอดจนแหลงเรยนรภายในชมชนและชมชนใกลเคยงโรงเรยน และไดน าขอมลมาปรบใชในการน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยของโรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ดงน

ตวอยาง แผนการจดประสบการณ ชนอนบาล 1 หนวย สสนสดใส

ชอ กจกรรมเสรมประสบการณ

สาระการเรยนร สาระทควรเรยนร แมสม3 ส คอ สแดง สน าเงน และสเหลอง สในชวตประจ าวนมสจากธรรมชาตและสจากการสงเคราะห หรอสวทยาศาสตร ประสบการณส าคญ การจ าแนกและการเปรยบเทยบ การแสดงความรสกดวยการพด

จดประสงค 1. เดกสามารถบอกชอสได 2. เดกสามารถแสดงความคดเหนรวมกบครและเพอนได 3. เดกสามารถรวมกจกรรมไดอยางสนกสนาน

กจกรรมการเรยนร ขนน า

1. ครทกทายเดกดวยการรองเพลงสวสดพรอมท าทาทางประกอบเพลง 2. ครและเดกสรางขอตกลงรวมกนเกยวกบการออกไปทศนศกษานอกหองเรยน

158

ขนสอน

1. ครพาเดกเดนแถวไปทศนศกษานอกหองเรยนแหลงเรยนรทอเสอกกใกลเคยงโรงเรยน

2. เดกๆยกมอไหวทกทายสวสดคณยายพรอมดวธการและขนตอน สาธตการทอเสอกก 3. ครขออาสาสมครเดกครงละ 1 คน ออกมาทอเสอกกโดยมคณยายดแลและใหค าแนะน า 4. เมอใกลหมดเวลาครกลาวค าขอบคณวทยากรพรอมใหเดกๆกลาวขอบคณ

ขนสรป

1. ครและเดกรวมกนสรปเกยวกบการทอเสอกก สอการจดประสบการณ 1. เพลงสวสด 2. อปกรณทอเสอกก การประเมนผล

1. สงเกตการรวมท ากจกรรม 2. สงเกตการณตอบค าถาม จากตวอยางแผนการจดประสบการณ ชนอนบาล 1 หนวย สสนสดใส ชอ กจกรรมเสรมประสบการณ ดงแสดงรปภาพ ดงน

รปภาพท 8.8 กจกรรมเสรเลนตามมมบทบาทสมมต (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

159

รปภาพท 8.9 กจกรรมเสรเลนตามมมหนงสอ

(ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.10 กจกรรมเคลอนไหวดวยเพลงสวสด (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

160

รปภาพท 8.11 กจกรรมกลางแจงรวมพลงสามคค

(ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.12 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมสนทนาซกถาม

(ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

161

รปภาพท 8.13 กจกรรมทอเสอกก แหลงเรยนรนอกหองเรยน

ทมา โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน

รปภาพท 8.14 กจกรรมสรางสรรคปนแปง (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

162

รปภาพท 8.15 กจกรรมสรางสรรคกลงลกบอล (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.16 กจกรรมเกมการศกษาภาพตดตอ (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

163

รปภาพท 8.17 กจกรรมเกมการศกษาเกมเรยงล าดบขนาด (ทมา : โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

จากการปฏบตการสอนโดยน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน นกศกษา ไดสะทอนปญหาทพบ ดงน 1. แผนการจดประสบการณน าไปปฏบตไดจรง 2. สวนประกอบตางๆ ของแผนการจดประสบการณมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงสมพนธกบจดประสงคการเรยนร และครอบคลมสาระ / เนอหา และสงเสรมพฒนาการ4เดก กจกรรมการจดประสบการณมความสอดคลองกบจดประสงคและเนอหา / สาระ 3. สอสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร 4. แหลงเรยนรสมพนธกบเนอหา

5. การวดผลและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร การจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน หนวยสสนสดใส การจดประสบการณใหกบเดกเปนการจดประสบการณภายในและภายนอกหองเรยน เดกไดเรยนรจากประสบการณจรงโดยครพาเดกไปศกษาแหลงเรยนรในชมชนการทอเสอกก เดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยการลงมอกระท า เกดความเขาใจ สนใจ ท าใหเดกมความสข รสกสนกสนาน ตนเตน ตลอดเวลา และท าใหเดกรสกภมใจในผลงานของตนเองรวมท ากบคณยาย เกดความรกความผกพนระหวางคนสองวย ในการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ยงพบปญหาเรองการเดนทางของเดกปฐมวยไปยงแหลงเรยนรภายในชมชน แหลงชมชนบางแหงอาจอยไกลกบสถานศกษาของเดก จงควรน าภมปญญาชาวบาน

164

หรออาสาสมครจากผปกครองใหเขามามสวนรวมในการจดประสบการณของเดก และภมปญญานสามารถบรณาการไปใชในกจกรรมประจ าวนของเดกไดตามความสมพนธของเนอหาของแตละกจกรรม

จากปญหาทพบในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ผเขยนไดรวมสนทนากลมกบนกศกษาในชนเรยน เกยวกบการแกไขปญหา เรองการเดนทางของเดกปฐมวยไปยงแหลงเรยนรภายในชมชน แหลงชมชนบางแหงอาจอยไกลกบสถานศกษาของเดก จงควรน าภมปญญาชาวบาน หรออาสาสมครจากผปกครองใหเขามามสวนรวมในการจดประสบการณของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยครงตอไป การจดประสบการณในชนเรยนปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ครงท 3 โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน จากปญหาทพบในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธานนน ผเขยน

ไดน าปญหามาปรบปรงแกไขโดยเชญภมปญญาชาวบาน หรออาสาสมครจากผปกครองใหเขามามสวนรวมในการจดประสบการณของเดก และไดน าขอมลมาปรบใชในการน าแผนการจดประสบการณไปใน

ชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวยของโรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอ

กมภวาป จงหวดอดรธาน ดงแสดงตารางท 8.2 แผนการจดประสบการณ กจกรรมสรางสรรค หนวย ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราวแปลงราง ดงน ตารางท 8.2 แผนการจดประสบการณ กจกรรมสรางสรรค หนวย ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราว แปลงราง

สาระส าคญ

ตวชวด

จดประสงค สาระ

การเรยนร

กจกรรม สอ/แหลงเรยนร

การประเมนผล

มะพราวเปนพชทมความผกพนกบ วฒนธรรมความเปนอยของคนไทยมาชานาน คณสมบตทดของมะพราว คอ สวนตางๆ ของมะพราวสามารถน ามาใชประโยชนไดอยางคมคา และ

มฐ.ท.๗.๒ มมารยาทตามวฒนธรรมไทยและรกความเปนไทย

เพอใหนกเรยน 1. บอกลกษณะของมะพราวได 2. บอกประโยชนของใบมะพราวได 3.ประดษฐชนงานจากใบมะพราวได

สาระทควรร 1. ประโยชนของใบมะพราว 2. วธประดษฐชนงานจากใบมะพราว ประสบการณส าคญ

1. พฒนากลามเนอเลก

ขนน า 1. ครและนกเรยนสรางขอตกลงรวมกน -ไมสงเสยงดงในขณะทครสอน -ไมหยอกลอกนในขณะทท ากจกรรม ขนสอน

1. ครแนะน าวทยากรให

1. อปกรณศลปะ 2. ใบมะพราว

สงเกต 1. การตอบค าถาม 2. ผลงานการประดษฐชนงานจากใบมะพราว 3.ผลงานศลปะ

165

ตารางท 8.2 แผนการจดประสบการณ กจกรรมสรางสรรค หนวย ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราว แปลงราง (ตอ)

สาระส าคญ

ตวชวด

จดประสงค สาระ

การเรยนร

กจกรรม สอ/แหลงเรยนร

การประเมนผล

สามารถน ามาแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ หลากหลาย ใบมะพราว ใชสานเปนภาชนะใสของชวคราว หอขนม สานหมวกกนแดด สานเปนเครองเลนเดก และผลตภณฑของทระลกรปสตวตางๆ ของทระลกประดบตกแตง

2. การสรางสรรคงานศลปะจากวสดทองถน 3. การท ากจกรรมรวมกบผอน

นกเรยนไดรจก 2. วทยากรแนะน าอปกรณทใชในการท ากจกรรม 3. วทยากรสาธตวธท านาฬกาจากใบมะพราว 4. ครใหเดกเลอกท ากจกรรมสรางสรรค 5. ครรองเพลงเลนแลวเกบเมอใกลหมดเวลา ขนสรป

1. ครและนกเรยนรวมกนสรปกจกรรม

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

จากตารางแผนการจดประสบการณ กจกรรมสรางสรรค หนวย ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราวแปลงราง ดงแสดงรปภาพ ดงน

166

รปภาพท 8.18 กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมวทยากรสาธตการสานนาฬกา

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.19 กจกรรมสานนาฬกา

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

167

รปภาพท 8.20 กจกรรมกลางแจงเดนกะลา

(ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

รปภาพท 8.21 กจกรรมเกมการศกษาเกมไมสตามแบบทก าหนด (ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

168

รปภาพท 8.22 กจกรรมเสร/เลนตามมมบทบาทสมมต (ทมา : โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน)

จากการปฏบตการสอนโดยน าแผนการจดประสบการณไปในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน นกศกษา

ไดสะทอนปญหาทพบ ดงน 1. แผนการจดประสบการณน าไปปฏบตไดจรง 2. สวนประกอบตางๆ ของแผนการจดประสบการณมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงสมพนธกบจดประสงคการเรยนร และครอบคลมสาระ / เนอหา และสงเสรมพฒนาการทง 4 ดานของเดก กจกรรมการจดประสบการณมความสอดคลองกบจดประสงคและเนอหา / สาระ 3. สอสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร 4. แหลงเรยนร/ภมปญญาทองถนสมพนธกบเนอหา 5. การวดผลและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร การจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ตนไมใหคณ เรอง ใบมะพราวแปลงราง การจดประสบการณใหกบเดกเปนการจดประสบการณภายในและภายนอกหองเรยน เดกไดเรยนรจากประสบการณจรงดวยการลงมอกระท าผานกจกรรมประจ าวนอยางหลากหลาย กจกรรมครงนไดเชญภมปญญาทองถน ผปกครองอาสามาเปนวทยากรในการท ากจกรรม ดวยการน าสอธรรมชาตทมในทองถนของเดกมาประดษฐเปนนาฬกา แหวน ซงกจกรรมเชญวทยากร หรอภมปญญาทองถนน สามารถน ามาแทรกไดทกกจกรรม

ในกจกรรมหลก 6 กจกรรม ครงนน ามาปรบใชในกจกรรมสรางสรรค เดกเกดความเขาใจ สนใจ ท าใหเดกมความสข รสกสนกสนาน ตนเตน ตลอดเวลา และท าใหเดกรสกภมใจในผลงานของตนเองรวมท ากบ

ภมปญญาทองถน ผปกครองอาสามาเปนวทยากร เกดความรกความผกพนระหวางคนสองวย ในการจด

169

ประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ยงพบปญหาเรองการสบคนขอมลทเดกสงสยในขณะรวมกจกรรม ค าถามของเดกในขณะท ากจกรรม เดกอยากไดมาซงครหรอผใหญควรตอบเวลานนทนท แตดวยเหตผลของสออเลกทรอนกสททนสมยขาดแคลน จงไมสามารถพาเดกคนหาค าตอบในชนเรยนได จากปญหาทพบในการน าแผนการจดประสบการณไปใชในชนเรยนของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน ผเขยนไดรวมสนทนากลมกบนกศกษาในชนเรยน เกยวกบการแกไขปญหา เรองการพฒนาครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนในศตวรรษท 21 และการน าสออเลกทรอนกสเขาชนเรยนเพอการสบคนขอมลในการจดประสบการณของเดกปฐมวยตามหลกสตรสถานศกษาปฐมวย เพอพฒนาเดกปฐมวยกาวทนเทคโนโลยและกาวสการเรยนรในศตวรรษท 21 ครงตอไป

งานวจยทเกยวของกบการน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยนปฐมวย หฤทย อรณศร (2551) ไดศกษา เรอง การศกษารปแบบการจดการศกษาปฐมวยของโรงเรยนเทศบาลในจงหวดสงหบร การวจยนมจดมงหมายเพอศกษาลกษณะการจดสถานศกษา การจดหลกสตร สถานศกษาและการจดการเรยนการสอน ของโรงเรยนเทศบาลจงหวดสงหบรทงหมด 4 โรงเรยน เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสงเกตปรากฏการณจรงทสรางโดยผวจยมคาความ เชอมน 0.90 ผลวจยพบวา 1) ลกษณะการจดสถานศกษาเปนดงน (1.1) การจดสภาพแวดลอมนอกชนเรยนพบวา มพนทใหเดกส าหรบท ากจกรรมกลางแจง มสนามทมรมเงา มการดแลความสะอาดปลกและประดบตนไมขาดความเปนสดสวน ของสนามเดกเลน ไมมบอน าและบอทราย เครองสขภณฑทใชไมเหมาะส าหรบ

เดกปฐมวย (1.2) การจดสภาพแวดลอมภายในชนเรยนพบวา สงทโรงเรยนเทศบาลขาด คอ ไมมทเกบของใช สวนตวของเดก ไมมการจดมมการเรยนร (1.3) ลกษณะครปฐมวยเปนไปตามเกณฑมาตรฐาน บคลกภาพ สขภาพ อารมณด มปฏสมพนธคอยชวยเหลองานในชมชนม 1 โรงเรยนทครไมมคณวฒ การศกษาปฐมวย (1.4) การจดโภชนาการส าหรบเดกปฐมวยเปนไปตามเกณฑมาตรฐานยกเวน ไมมอาหาร

วางตอนบาย 3 โรงเรยนมการดแลการกนของเดก โดยจดอาหารใหแกเดกอสลาม (1.5) ความปลอดภยของสถานศกษาพบวา ม 1 โรงเรยนทเครองเลนสนามมสภาพใชงานไดด สวนอก 3 โรงเรยน เครองเลนสนาม มสภาพช ารด และไมมหองพยาบาลทง 4 โรงเรยน 2) การจดการหลกสตรสถานศกษาทกโรงเรยนไดมการจดท าหลกสตรสถานศกษาของ โรงเรยนเทศบาล มเอกสารหลกสตร และครมสวนรวม แตมการใชแหลงเรยนรทองถนเพยง 1 โรงเรยน 3. การจดการเรยนการสอน เปนการสอนเนนวชาการ สจตรา แบบประเสรฐ (2552).ไดศกษา เรอง การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตามแนวทฤษฎพหปญญา การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามแนวทฤษฎพหปญญาโดยใช การวจยปฏบตการแบบมสวนรวม และ 2) ศกษาผลของการใชหลกสตรสถานศกษาปฐมวยตามแนวทฤษฎ พหปญญา กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนอนบาลศกษาปท 1/1 โรงเรยนเมองเดกด จ านวน 18 คน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2549 ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจงและเปน

170

หองทครประจ าชนยนดเปน ผรวมวจย เครองมอทใชในการวจย คอ หลกสตรสถานศกษาปฐมวยตาม

แนวทฤษฎพหปญญา แผนการจด ประสบการณ แบบสงเกตพฤตกรรม แบบบนทกสนาม แบบสมภาษณความคดเหนของนกเรยนเปนกลม แบบสมภาษณความคดเหนของนกเรยนเปนรายบคคล แบบสมภาษณความคดเหนของผบรหารโรงเรยน คร และผปกครอง แบบสมภาษณความคดเหนของนกเรยนจากภาพถายกจกรรม แบบบนทกการสนทนากลม แบบประเมนอารมณ แบบประเมนชนงาน และสงคมมต วเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา วเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยการวเคราะหคาความถ คาเฉลย และคารอยละ ผลการวจยพบวา 1) การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวยเพอสงเสรม

พหปญญาของนกเรยน ระดบปฐมวยท าใหไดมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของโรงเรยน โครงสรางหลกสตร ค าอธบายมวล ประสบการณ หนวยการเรยนรและแผนการจดประสบการณทเชอมโยงกบ

พหปญญา 2) การน าหลกสตร สถานศกษาปฐมวยทพฒนาขนมาใชไดผล 2 ประเดน ประเดนท 1 คอ ผลการพฒนาพหปญญาของนกเรยนปฐมวยพบวา นกเรยนทกคนมการพฒนาพหปญญาตามมาตรฐานคณลกษณะทพงประสงคของโรงเรยนเพมขน ทกดานอยางตอเนอง ยกเวนปญญาดานการเขาใจชวต นกเรยนสวนใหญมคะแนนเฉลยอยในระดบควรปรบปรง และไมเพมขน ประเดนท 2 คอ ผลการแสดงความคดเหนของผบรหาร คร และผปกครองพบวา ทกฝายมความพงพอใจตอหลกสตรสถานศกษาปฐมวยทพฒนาขน และมความเหนวาหลกสตรมความสอดคลอง กบปรชญาการศกษาปฐมวย วสยทศน ภารกจ เปาหมาย บรบทของโรงเรยนและชมชน เดกปฐมวยมพฒนาการ ทดขนอยางเหนไดชด ธรภรณ ภกด (2554:บทคดยอ).ไดศกษา เรอง การพฒนาครปฐมวยตนแบบดานการสราง

ชดกจกรรมศลปะ จากการเลานทานพนบานของผสงอายเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอ

กมภวาป ทสงเสรมการพฒนาความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย การวจยครงนมจดมงหมาย เพอ 1) พฒนาครปฐมวยตนแบบดานการสรางชดกจกรรมศลปะ จากการเลานทานพนบานของผสงอาย เขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป 2) เปรยบเทยบความคดสรางสรรคของเดกปฐมวยทท ากจกรรมสรางสรรคจากชดกจกรรมศลปะกอนและหลงการทดลอง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ ครปฐมวยในโรงเรยนส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จ านวน 15 คน ซงไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจงจากครผสอน

เดกปฐมวยของแตละโรงเรยน เพอน ามาเปนกลมเปาหมายในการสรางชดกจกรรมศลปะ จากการ

เลานทานพนบานของผสงอาย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป ทสงเสรมพฒนาความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย การด าเนนการทดลองใชระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 60 นาท รวมทดลองทงสน 24 ครงเครองมอทใชในการวจยครงน คอ แผนการจดกจกรรมสรางสรรค นทานพนบาน และแบบทดสอบความคดสรางสรรค ซงมคาความเชอมนเทากบ .91 สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอการทดสอบคาทแบบไมอสระ (t- test for Dependent Samples) ผลวจยพบวา 1) ไดครปฐมวยตนแบบดานการสรางชดกจกรรมศลปะ จากการเลานทานพนบานของผสงอายเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป ทมความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมใน

การจดกจกรรมสรางสรรคส าหรบเดกปฐมวยดงน (1.1) ครปฐมวยตนแบบมหลกการ แนวทางการจด

171

กจกรรมสรางสรรค เปนล าดบขน คอ การวางแผนการสรางชดกจกรรมศลปะ จากการเลานทานพนบานของผสงอายเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป การจดเตรยมสอ อปกรณ การด าเนนการจดกจกรรมสรางสรรค และการประเมนผลงานของเดกปฐมวย (1.2) ครปฐมวยตนแบบมรปแบบการจดกจกรรมสรางสรรคทหลากหลาย คอ การน าผสงอายในชมชนมาเลานทานพนบานเปนการน าเขาสกจกรรม ขนด าเนนกจกรรม ครจดกลมกจกรรมศลปะ 5 กจกรรม ขนสรป การน าเสนอพรอมจดแสดงผลงาน 2) เดกปฐมวยทท าชดกจกรรมศลปะ จากการเลานทานพนบานของผสงอายเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป มความคดสรางสรรค อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.01

ธรภรณ ภกด (2560:บทคดยอ) ไดศกษา เรอง การพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 การวจยครงนมวตถประสงคของการวจย เพอ1) ศกษาสภาพปญหาและความตองการของครปฐมวยเกยวกบการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 2) พฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 3) ศกษาผลการพฒนาครปฐมวยตามรปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 ประชากรและกลมตวอยาง การวจยครงน ศกษาจากประชากร 2 กลม คอ (1.1) กลมทใชในการศกษาสภาพปญหาและความตองการของครปฐมวยเกยวกบการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทการพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 เปนครผสอนระดบปฐมวย โรงเรยนกลมหวยเกงปะโค โรงเรยนกลมเมองกมภวาป จ านวน 22 คน สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธานเขต 2 ปการศกษา 2559 (1.2) กลมทใชในการพฒนาตามรปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทการพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 เปนครผสอนระดบปฐมวย โรงเรยนบานปะโค โรงเรยนบานบงหมากลาน โรงเรยนบานหวยกองส โรงเรยนบานดงนอย โรงเรยนอนบาลกมภวาป จ านวน 15 คน ในสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 2 ไดจากครผสอนทสมครเขารวมโครงการ ผวจย

เปนผด าเนนการจดอบรมเชงปฏบตการดวยตนเอง จ านวน 2 วน เครองมอในการวจย ดงน (1.1) แบบสมภาษณความคดเหนเกยวกบขอมลพนฐานและสภาพการจดการเรยนการสอนของครปฐมวย (1.2) แบบสอบถามสภาพการจดกจกรรมการเรยนการสอนและความตองการของการพฒนารปแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 (1.3) แบบวดความรความสามารถของครปฐมวย กอนและหลงอบรมเชงปฏบตการ (1.4) แบบประเมนความเหมาะสมของชดฝกอบรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ (t - Dependent) ผลวจยพบวา (1) การศกษาสภาพปญหาและความตองการของ

ครปฐมวยเกยวกบการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยใน

172

ศตวรรษท 21 สภาพปจจบนการจดกจกรรมการเรยนการสอนการพฒนารปแบบกจกรรมการเรยน

การสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 โดยรวมอยในระดบนอยมคาเฉลย เทากบ 2.35 เมอพจารณารายดาน อยในระดบนอยทกดานและความตองการการพฒนารปแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 โดยรวมอยในระดบมากมคาเฉลย เทากบ 4.44 เมอพจารณารายดานอย ในระดบมากทกดาน (2) การพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรม การเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 ผลการประเมน ความเหมาะสมของการพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวย ความเปนมาและความส าคญของปญหา มความเหมาะสมมากทสด โดยมคาเฉลย เทากบ 4.93 รองลงมา คอ จดมงหมาย มคาเฉลย เทากบ 4.87 และระยะเวลาในการฝกอบรมคร มคาเฉลย เทากบ 4.80 ผลการประเมนความเปนไปไดของการพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวย ระยะเวลาในการฝกอบรมคร เอกสารและรปเลม มความเปนไปไดมากทสด โดยมคาเฉลย เทากบ 4.87 (3) การศกษาผลการพฒนาครปฐมวยตามรปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 พบวา ความรความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21 หลงเขารบการอบรมสงกวากอนเขารบการอบรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

สรป การน าหลกสตรสถานศกษาปฐมวยไปใชในชนเรยนปฐมวยกจกรรมส าหรบเดกปฐมวย

ทกกจกรรมครผสอนตองจดใหมสอการเรยนการสอนทงของจรงและรปภาพ โดยเนนการบรณาการและยดเดกเปนส าคญ ซงกจกรรมหลก 6 กจกรรมสามารถสงเสรมพฒนาการทง 4 ดานของเดกปฐมวย โดยครควรจดใหมความสอดคลองกบเนอหาทเรยน ซงการจดการเรยนการสอนครควรเปดโอกาสใหเดกไดคดวเคราะห สรางเสรมจนตนาการ และเดกสามารถแกไขปญหาไดดวยตนเอง การเชญผปกครองเขารวมเปนวทยากรและการพาเดกไปเรยนรนอกสถานทจากแหลงเรยนร ท าใหเดกไดรบประสบการณตรง การน าสอเทคโนโลยเขาหองเรยนเกดการเรยนรในโลกกวางสบคนขอมลและหาค าตอบไดอยางหลากหลายนอกจากนครปฐมวยควรท าแบบประเมนพฒนาการของเดกปฐมวยทกครง เพอน าขอมลทไดไปปรบใชในการจดกจกรรมการเรยน การสอนในครงตอไปใหมประสทธภาพมากยงขน และสามารถพฒนาศกยภาพของเดกไดตามความแตกตางของแตละบคคล ท าใหเดกสนกทจะเรยนรการเรยนรเปนการเตรยมพรอมเขาสการเรยนรในศตวรรษท21อกตอไป

173

แบบฝกหดทายบทท8

1. การน าหลกสตรสถานศกษาไปใชใหเกดประโยชนมากทสด ครปฐมวยควรมวธจดการเรยนการสอนอยางไร

2. การใชหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาเดกปฐมวยในชนเรยนครผสอนตองรบผดชอบเรองใดบาง 3. การจดประสบการณในชนเรยนครผสอนควรค านงถงสงใดมากทสดและในการจดการเรยนการสอนใหม ความหลากหลายครผสอนควรจดการเรยนการสอนแบบใด ยกตวอยางมา 1 ตวอยาง 4. ใหนกศกษาออกแบบตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวยตามความคดของทานมา 1 ตาราง 5. ใหนกศกษาออกแบบแผนการเรยนการสอนมา 1 แผน พรอมอธบายเหตผลในการออกแบบแผนการเรยนการสอนในครงน

บรรณานกรม

กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ.(2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพมหานคร :โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. . (2560). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2560.กรงเทพมหานคร :โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. กลยา ตนตผลาชวะ. (2551).การจดกจกรรมการเรยนรส าหรบเดกปฐมวย.กรงเทพมหานคร: เบรน-เบส บคส. กฤชธนพล พรชนะวฒนา, ศวภรณ สองแสน, สดาพร ปญญาพฤกษ.(2560).การพฒนาหลกสตร สถานศกษาระดบปฐมวยของ โรงเรยนอนบาลพรชนะวฒนาโดยใชแนวคดพหปญญา. การประชมวชาการระดบชาต สงคมศาสตรวชาการครงท 14 มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย สงคมพหวฒนธรรมภายใตกระแส การเปลยนผานสยค Thailand 4.0 วนท 18 มถนายน 2560. [Online].Available https: http://pubadm.crru.ac.th/soc/myfile.pdf. [เขาถงวนท 22 มถนายน 2560]. ขวญฟา รงสยานนท .(2549).การจดประสบการณเพอพฒนาเดกปฐมวยดานอนรกษสงแวดลอม. หนวยท 12.ประมวลสาระชดวชาการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย บณฑตศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. คะนง สายแกว. (2555). การศกษาปฐมวย โครงการต าราเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯสยามกฏราชกมาร.มหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ.พมพทมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

โครงการ. (2558). อนไอรกพฒนาหลกสตรสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย.วนท10 กมภาพนธ 2558โรงเรยนเทศบาล11หนองหน อ าเภอเมอง จงหวดอดรธาน. สาขาวชาการศกษาปฐมวย

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. . (2559). มดคนไฟอาสาพฒนาหลกสตรสถานศกษาส าหรบเดกปฐมวย.วนท 18 มกราคม ถง 13 เดอน กมภาพนธ พ.ศ 2559 โรงเรยนบานหวยกองส ต าบลตมใต อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน.สาขาวชาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร มหาวทยาลย ราชภฏอดรธาน. . (2560). ภาษาพาเพลน. วนท 9 เดอน พฤศจกายน พ.ศ. 2560 โรงเรยนสาธต มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. . (2560). สรางสรรค หรรษา พฒนาทกษะทางสงคมส าหรบเดกปฐมวย. วนท 2,15,16 เดอน กมภาพนธ พ.ศ.2560 และวนท 2 เดอน มนาคม พ.ศ.2560.โรงเรยนพรหมนมตศกษา เวน เฮา อปถมภ บานน าฆอง ต าบลพนดอน อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน.

176

โครงการ. (2560). สบสานภมปญญาทองถน เพอพฒนาหลกสตรสถานศกษา สการจดประสบการณ ส าหรบเดกปฐมวย. วนท 18-19 ตลาคม พ.ศ 2560 โรงเรยนบานปะโค ต าบลปะโค อ าเภอกมภวาป จงหวดอดรธาน.สาขาวชาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. จตรา วเชยร. (2551). ความตองการของผปกครองเกยวกบการจดโปรแกรมการศกษาปฐมวย ส าหรบเดกไทย. ปรญญานพนธ การศกษามหาบณฑต การศกษาปฐมวย.กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เจรญศร พนป,จ ารส นองมาก. (2555). การบรหารงบประมาณในสถานศกษาปฐมวย ตอนท11.2. ในประมวลสาระชดวชาการบรหารจดการสถานศกษาปฐมวย หนวยท11-15.บณฑตศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ณฐนนท วงศประจนทร. (2547). เอกสารประกอบการสอนรายวชาการเตรยมความพรอมเพอ การเรยนรของเดกปฐมวย.คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. ดสต บญศร. (2560). การจดประสบการณการเรยนรโดยใชเกมเพอพฒนาทกษะปฏบตในการวายน า ของเดกปฐมวย.สาขาวชาหลกสตรและการสอน หลกสตรครศาสตรมหาบณฑต คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม.วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ปท 11 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2560. [Online].Available : https:https://www.tcithaijo.org/index.php/GraduatePSRU/article/view/90661. [เขาถงวนท 27 มถนายน 2560]. เตมสร เนาวรงส. (2540). หลกสตรและการจดโปรแกรมการอบรมเดกปฐมวย.กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตร มหาวยาลยราชภฏสวนดสต. ถวล อรญเวศ.(2560). คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน. รอง ผอ.สพป.นครราชสมา เขต 4. [Online].Available : http://thawin09.blogspot.com/2017/02/blog-post_26.html. [เขาถงวนท 2 มถนายน 2560]. ทวพร ณ นคร. (2542). กระบวนการเรยนการสอนเดกปฐมวย.เอกสารประกอบการสอน. คณะครสาสตร สถาบนราชภฏภเกต.

177

ธนภร นโรธร .(2559). การบรหารงานวชาการระดบปฐมวยสประชาคมอาเซยนของผบรหาร สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1. หลกสตรครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฎ พระนครศรอยธยา.วารสารวจย และพฒนา วไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภ สาขา มนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 11 ฉบบท 3 (กนยายน – ธนวาคม 2559). [Online].Available :file:///D:/KaruudonFolderRedirection/Theeraphorn.P/Downloads/73523- Article%20Text-174437-1-10-20161228.pdf. [เขาถงวนท 29 มถนายน 2560]. ธรภรณ ภกด. (2554). การพฒนาครปฐมวยตนแบบดานการสรางชดกจกรรมศลปะ จากการ เลานทานพนบานของผสงอายเขตพนทการศกษาอดรธาน เขต 2 อ าเภอกมภวาป ทสงเสรมพฒนาความคดสรางสรรคของเดกปฐมวย.สาขาวชาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. . (2560). การพฒนารปแบบการสงเสรมความสามารถของครปฐมวยในการออกแบบ กจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมทกษะการคดของเดกปฐมวยในศตวรรษท 21. สาขาวชาการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน. ธรศกด อครบวร. (2541). ความเปนคร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ บรษท ก. พล (1996). ธดาพร คมสน, ธนาภา สงคสมบต .(2558). ศนยการเรยนรคณคาแหงการพฒนาเดกปฐมวย. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยศลปากร ปท 13 ฉบบท 1 (มถนายน 2558-ตลาคม 2558) [Online].Available : file:///D:/KaruudonFolderRedirection/Theeraphorn.P/Downloads/94894-

Article%20Text-236018-1-10-20170801.pdf. [เขาถงวนท 3 กรกฎาคม 2560]. นครชย ชาญอไร. (2560). การวดและการประเมนผลการศกษา. อดรธาน: บานเหลาการพมพ 1993. นภเนตร ธรรมบวร. (2548). หนวยท 3 หลกสตรเพอพฒนาเดกปฐมวย.ในประมวลสาระชดวชาการจด ประสบการณส าหรบเดกปฐมวย หนวยท1-6.บณฑตศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร. กรงเทพมหานคร:ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2549). หลกสตรการศกษาปฐมวย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นพวรรณ ศรวงคพานช นายแพทยเชยวชาญ สถาบนราชานกล. (2560). ขาวประชาสมพนธความสข ของเดกปฐมวย.เผยแพรโดยฝายสอสารองคกรและเทคโนโลย สถาบนราชานกล [Online].Available:http://rajanukul.go.th/new/index.php?mode=maincontent&gr oup=225&id=268&date_start=&date_end=.[เขาถงวนท 29 มถนายน 2560].

178

นธนาถ อดมสนต. (2555). การจดการเรยนรระดบปฐมวยแบบบรณาการ. โครงการต าราเฉลมพระเกรต 60 พรรษา สมเดจพระบรมโอสาธราชฯสยามมกฎราชกมาร มหาวทยาลยราชภฏกลมภาค ตะวนออกเฉยงเหนอ.โรงพมพมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. นนทยา นอยจนทร. (2548). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. นครปฐม: ส านกพมพนตนย. นชนาฎ เนตรประเสรฐศร .(2555). แนวทางการจดศนยการเรยนปฐมวย.กรงเทพมหานคร : นานมบคสพบลเคชนส. นฎชฎา ภทรพฤฒานนท. (2549). วธการจดการเรยนการสอนแบบคละอายของครในสถาน

พฒนาเดกปฐมวยส านกอนามยกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต การศกษาปฐมวย. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เนตรชนก รกกาญจนนท,ศรวรรณ วณชวฒนวรชย. (2559). การจดประสบการณการเรยนรโดยใช วรรณกรรมเปนฐานเพอเสรมสรางทกษะ ทางสงคมของเดกปฐมวย.ฉบบภาษาไทย สาขามนษยศาสตรและศลปะ ปท 9 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม-สงหาคม 2559. [Online].Available :file:///D:/KaruudonFolderRedirection/Theeraphorn.P/Downloads/66941-

Article%20Text-156574-1-10-20160915.pdf. [เขาถงวนท 27 มถนายน 2560]. เบญจา แสงมล. (2545). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพมหานคร: บรษทเมธทปส จ ากด

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน .(2554). [Online].Available:http://www.royin.go.th/ dictionary. [เขาถงวนท 2 กรกฎาคม2560]. พระราชบญญต การศกษาแหงชาต .(2542). แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553.[Online].Available:http://media.wix.com/ugd/2cef27_c7c9894bd94e7b6e42 e48f128de37069.pdf. [เขาถงวนท 28 มถนายน 2560] พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต.ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท 29 มนาคม พ.ศ. 2535.[Online].Available:https://www.deqp.go.th/media35.pdf. [เขาถงวนท 3 กรกฎาคม 2560] พชต ฤทธจรญ. (2548). หลกการวดและประเมนผลการศกษา. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร สถาบน ราชภฏพระนคร. . (2556). หลกการวดและประเมนผลการศกษา. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: เฮาส ออฟ . เดอรมสท. พทยาภรร มานะจต. (2560). การจดการในชนเรยนระดบปฐมวย. [Online].Available:http://taamkru.com/th/การจดการในชนเรยนระดบปฐมวย. [เขาถงวนท 3 กรกฎาคม 2560] พสน ฟองศร. (2550). การประเมนทางการศกษา : แนวคดสการปฏบตจรง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: เทยมฝาการพมพ.

179

พฒนา ชชพงศ. (2541). ทฤษฏและปฏบตการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย. กรงเทพมหานคร : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครรนทรวโรฒ ประสานมตร. ไพเราะ มบางยาง. (2555). การนเทศและตดตามผลการนเทศในสถานศกษาปฐมวย. ประมวลชด วชาการบรหารและการจดการสถานศกษาปฐมวย บณฑตศกษา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. (2555). การบรหารจดการสถานศกษาปฐมวย. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. . (2557). เอกสารประกอบการสอนชดวชาการวดและการประเมนและสรางเสรม พฤตกรรมเดกปฐมวย.นนทบร: ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เยาวพา เดชะคปต. (2542). การบรหารและการนเทศการศกษาปฐมวย. กรงเทพมหานคร: เจาพระยาระบบการพมพ. . (2542). การจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวย.กรงเทพมหานคร:เอพ กราฟฟกส ดไซน โรงเรยนเกษมพทยาแผนกอนบาล. [Online].Available https: https://www.facebook.com/search/top/?q=woranart%20raksakulthai. [เขาถงวนท 5 กรกฎาคม 2560] วฒนา ปญญฤทธ. (2542). การจดสภาพแวดลอมในสถานศกษาพฒนาเดกปฐมวย. โปรแกรมวชา การศกษาปฐมวย คณะครศาสตร สถาบนราชภฏพระนคร.กรงเทพมหานคร:พมพท สถาบนราชภฏพระนคร. ศรศกด สนทรไชย. (2559). แนวคดและหลกการของการจดสภาพแวดลอมส าหรบเดกปฐมวย หนวยท1. เอกสารการสอนชดวชาการจดสภาพแวดลอมเพอพฒนาเดกปฐมวย หนวยท1-7. กรงเทพมหานคร:มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ศรรตน หาญวงมวง, บณฑตา อนสมบต.(2556). การประเมนการใชหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ของโรงเรยนในสงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา นครสวรรค เขต 2. วทยานพนธหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยและประเมนผล การศกษา มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค พ.ศ.2556 วารสารวชาการและวจยสงคมศาสตร. สจตรา แบบประเสรฐ. (2552). การพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตามแนวทฤษฎพหปญญา. วารสารมหาวทยาลยราชภฏสกลนคร; ปท 1 ฉบบท 2 : กรกฎาคม – ธนวาคม 2552 คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร. [Online].Available https:

http://snrujst.snru.ac.th/wp- content/uploads/2016/08/SNRU-JST-1-2-3.pdf. [เขาถงวนท 21 กรกฎาคม 2560]. สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. (2546). คมอการพฒนาหลกสตรสถานศกษาปฐมวย ตามหลกสตร การศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพมหานคร:บรษทพฒนาคณภาพวชาการ. สถรมน พงษพฒน.(2555). ผลการเลนตามมมประสบการณดวยสอธรรมชาตทมตอพฤตกรรรม

180

อทธบาท 4 ของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย).กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สมหญง แยมยม,สมาน อศวภม.(2558).การศกษาการเตรยมความพรอมในการพฒนาสถานศกษา ในบรบทประชาคมอาเซยนของโรงเรยนประถมศกษา ในสงกดส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต5. สาขาบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏ อบลราชธาน วารสารศลปะศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน มกราคม-มถนายน 2558. [เขาถงวนท 29 กรกฎาคม 2560]. [Online].Available:https://www.tcithaijo.org/index.php/jla_ubu/article/view/ 89920 สมาน อศวภม. (2551). การศกษาสมยใหม:แนวคดทฤษฎและการปฏบต. พมพครงท3 อบลราชธาน อบลกจออฟเซทการพมพ. สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2553). การวดและประเมนแนวใหม: เดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ส านกพมพ ดอกหญาวชาการ จ ากด. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ. (2560). คมอหลกสตรการศกษา ปฐมวย พทธศกราช 2560. กรงเทพมหานคร :โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศ ไทย. หฤทย อรณศร. (2551). การศกษารปแบบการจดการศกษาปฐมวยของโรงเรยนเทศบาลใน จงหวดสงหบร. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. องคการยนเซฟ, (2560). เดกทกคนส าคญเสมอขอมลทนาสนใจ. จากการส ารวจสถานการณเดก และสตรในประเทศไทย พ.ศ. 2558-2559. [Online].Available:https://www.unicef.org/thailand/tha/Thailand_MICS_Fact_She et_TH.pdf. [เขาถงวนท 28 มถนายน 2560] องคการอนามยโลก ฉบบภาษาไทย. (2556). องคประกอบดานการศกษา. CBR Guidelines ขององคการอนามยโลก ฉบบภาษาไทย พมพครงท 1 พฤษภาคม 2556.พรเมยม เอกซเพรส. [Online].Available:https: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44405/9789241548052_educati on_tha.pdf. [เขาถงวนท 29 มถนายน 2560] อญมณ กองนาค .(2558). การจดประสบการณแบบศนยการเรยน เพอพฒนาทกษะ พนฐานทาง คณตศาสตรส าหรบเดกปฐมวย.วารสาร บณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย ปท 8 ฉบบท 18 กนยายน-ธนวาคม 2558. [Online].Available:file:///D:/KaruudonFolderRedirection/Theeraphorn.P/Downloa ds/81863-Article%20Text-197807-1-10-20170401.pdf. [เขาถงวนท 3 สงหาคม 2560]

181

Bob Kizlik. (2014). Measurement, Assessment, and Evaluation in Education. [Online].Available:https://www.cloud.edu/Assets/PDFs/assessment/Assessmen t%20_%20Evaluation_Measurement.pdf [เขาถงวนท 26 กรกฎาคม 2560] Bredekamp ,S.,& Rossgrant,T.( Eds).(1992). Reading Potentials:Appropriate Curriculum and Assessment for Young Children.( 2ed):National Association for the Education of Young Children. Danesmead fulford cross York school: (2016). Supervision Policy and Guidance for Kindergarten. [Online]. Available: https://www.yorksteinerschool.org/wp- content/uploads/2012/01/Supervision-Policy-Guidance-for-Kindergarten.pdf. [เขาถงวนท 27 กรกฎาคม 2560]. Dopyera Magaret Lay and Dopyera John. (1993). Becoming a Teacher of Young Children. New York:McGraw-Hill. Felderman,Jean R.(1991). A Survival Guide for the Preschool Teacher. New York:Center for Applied Research in Education. Frances Chumney. (2012). Measurement in Educational Research. [Online]. Available:https://www.westga.edu/academics/research/vrc/assets/docs/Measu rementInEdResearch_EssayChumney_08292012.pdf. [เขาถงวนท 27 กรกฎาคม 2560]. Greenman, (1988). Caring spaces, learning places : Children environments that work. Redmond, WA : Exchange Press, Inc. Gestwicki, C.(1999). Developmentally appropriate practice: Curriculum and development in early education.2nd edition. New York:Delmar Publishers. Gordon,A.M.,& Williams-Browne,K.(1995). Beginnings & beyond. 4th edition. New York:Delmar Publishers. Jones,E., & Nimmo,J. (1994). Emergent curriculum. Washington,DC : National Association for the Education of Young Children. Pakawat ket-un. (6 กนยายน 2560). หลกสตรปฐมวย 2560 รศ.ดร. พชร ผลโยธน งานมหกรรม รวมใจปฐมวยสรางชาต. [Video file]. Video posted to https://www.youtube.com/ watch?v=jiXPPC8eJyc. [เขาถงวนท 6 ตลาคม 2560]. Plan For Kids. (14 มถนายน 2559). การจดการศกษาปฐมวยอยางมคณภาพ KU Mini M.Ed . [Video file]. Video posted to https://www.youtube.com/watch?v=om Ahy04vZes. [เขาถงวนท 27 กรกฎาคม 2560].