1

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญ

แนวทางในการจดการศกษาในปจจบนมงเนนใหความสาคญทงดานความร ความคด

ความสามารถ คณธรรม กระบวนการเรยนร และความรบผดชอบตอสงคม เพอพฒนาคนใหมความ

สมดล โดยยดหลกผเรยนสาคญทสด ทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได สงเสรมให

ผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ใหความสาคญตอความรเกยวกบตนเอง และ

ความสมพนธของตนเองกบสงคม ไดแก ครอบครว ชมชน ชาต และสงคมโลกรวมทงความรเกยวกบ

ประวตศาสตร ความเปนมาของสงคมไทย และระบบการเมองการปกครองในระบอบประชาธปไตย

อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ความรและทกษะทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ความร

ความเขาใจและ ประสบการณเรองการจดการ การบารงรกษา และการใชประโยชนจากทรพยากร

ธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลยงยน ความรเกยวกบศาสนา ศลปะ วฒนธรรม การกฬา

ภมปญญาไทย และการประยกตใชภมปญญา ความร และทกษะดานคณตศาสตรและดานภาษา

เนนการใชภาษาไทยอยางถกตอง ความรและทกษะในการประกอบอาชพ การดารงชวตในสงคมอยาง

มความสข

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดจดมงหมายและหลกการ

จดการศกษาตองเปนไป เพอพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและ

คณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกนกบผอนไดอยางมความสข

(มาตรา 6) และแนวการจดการศกษายงใหความสาคญแกผเรยนทกคน โดยยดหลกวาทกคนม

ความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสดตองสงเสรมใหผเรยน

พฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ (มาตรา 22) ในการจดการศกษาตองเนนความสาคญ

ทงความรคณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสมของแตละระดบการศกษา

ซงเรองหนงทกาหนดใหดาเนนการ คอ เรองความรและทกษะในการประกอบอาชพและการดารงชวต

อยางมความสข (มาตรา 23) ทงนการจดกระบวนการเรยน ใหคานงถงความแตกตางระหวางบคคล

ใหผเรยนรจกประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา ใหรจกคดเปนทาเปน รวมทงปลกฝง

คานยมทดงาม และคณลกษณะอนพงประสงคไวในทกวชา อกทงมการประสานความรวมมอ กบบดา

 

2

มารดา ผ ปกครองและบคคลในชมชนทกฝ าย เ พอร วม กนพฒนาผ เ ร ยน ตามศกยภาพ

(กระทรวงศกษาธการ. 2542 : 17)

การพฒนานกเรยนใหเปนบคคลทมคณภาพทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา ความสามารถ

มคณธรรมจรยธรรม และมวถชวตทเปนสขตามทสงคมมงหวง โดยผานกระบวนการทางการศกษานน

นอกจากจะดาเนนการดวยการสงเสรม สนบสนนนกเรยนแลวการปองกนและการชวยเหลอแกไข

ปญหาตางๆ ทเกดขนกบนกเรยนกเปนสงสาคญประการหนงของการพฒนาเนองจากสภาพสงคม

ทเปลยนแปลงไปอยางมากทงดานการสอสาร เทคโนโลยตางๆ ซงนอกจากจะสงผลกระทบตอผคน

ในเชงบวกแลว ในเชงลบกปรากฏเชนเดยวกน เปนตนวาปญหาเศรษฐกจ ปญหาการระบาดของ

สารเสพตด ปญหาการแขงขนในรปแบบตางๆ สนบสนนหรอพฒนาใหนกเรยนมคณภาพ ด เกง มสข

ซงสอดคลองกบมาตรฐาน ในการประกนคณภาพการศกษามาตรฐานดานผเรยน 7 มาตรฐาน ไดแก

มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

มาตรฐานท 4 ผ เรยนมความสามารถในการคดว เคราะห คดส ง เคราะห

มวจารณญาณมความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน

มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจาเปนตามหลกสตร

มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนร และ

พฒนาเองตอเนอง

มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการทางาน รกการทางาน สามารถทางานรวมกบ

ผอนได และมเจตคตทตออาชพสจรต จะเปนปจจยสาคญประการหนง ทจะชวยใหนกเรยนมคณภาพ

ตามมาตรฐานดงกลาวได โดยผานกระบวนการการจดการเรยนรทมประสทธภาพโดยการมหลกสตรท

เหมาะสม

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางของประเทศทม

จดประสงค เพอพฒนาคณภาพของผเรยนใหสงขน เปนคนด มปญญา มความสงบสขบนพนฐานของ

ความเปนไทย มความสมบรณสมดลทงทางดานรางกาย จตใจ สตปญญาและอารมณ มความรค

คณธรรม มคณธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางสงบสข โดยการ

สงเสรมการเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวตสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางวทยาศาสตร

เทคโนโลยและสงแวดลอม ความยดหยนหลากหลาย สนองความตองการของผเรยน ชมชน สงคมและ

ประเทศชาต สามารถเทยบโอนผลการเรยนรและประสบการณจากการศกษาทกรปแบบ ความเสมอ

ภาคเทาเทยมกน ทางการศกษา การสรางเอกภาพของชาต ความพอดระหวางความเปนไทย และ

ความเปนสากลใหทกฝายมสวนรวมในการจดการศกษา (กรมวชาการ. 2546 : 9) โดยทาการจดการ

เรยนการสอนตามหลกสตรทตองยดผเรยนเปนสาคญ โดยยดหลกวาผเรยนสามารถเรยนรและพฒนา

ตนเองไดอยางเตมศกยภาพ ตามความถนดและความสนใจ จากสอการเรยนร และแหลงเรยนรท

หลากหลาย โดยเฉพาะกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เปนกลมสาระการ

 

3

เรยนรทมชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจการดารงชวตของมนษยทงในฐานะปจเจกบคคลและ

การอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจากด เขาใจ

ถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลาตามเหตปจจยตางๆ เกดความเขาใจในตนเองและ

ผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตางและมคณธรรม สามารถนาความรไปปรบใชใน

การดาเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาต และสงคมโลก

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวาดวยการอยรวมกนในสงคม ทม

ความเชอมสมพนธกน และมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบตนเอง

กบบรบทสภาพแวดลอม เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคานยม

ทเหมาะสมโดยไดกาหนดสาระตางๆไว (กรมวชาการ. 2544:114) ดงนนสถานศกษาสามารถจดสาระ

การเรยนร ทเกยวกบบรบทสภาพแวดลอมเปนหลกสตรของสถานศกษาใหนกเรยนไดเรยน โดยมงเนน

การปลกฝงทศนคต การเปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรมและคานยม และ

เขาใจถงทรพยากรในทองถนทสมพนธกบวฒนธรรมและวถชวตของคนในทองถน ในการจดทา

หลกสตรสถานศกษา กระทรวงศกษาธการไดประกาศกาหนดรายละเอยดสาระการเรยนรแกนกลาง

ตามหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ลงวนท 27 มกราคม 2546 เพอให

สถานศกษา นารายละเอยดเปนแนวเทยบเคยง ตรวจสอบ หรอปรบใชเปนสาระการเรยนรรายป หรอ

รายภาคของหลกสตรสถานศกษา ในสดสวนประมาณรอยละ 70 โดยยดหยนตามธรรมชาตของแตละ

สาระการเรยนร ประมาณรอนละ 30 ในชวงทเกยวกบปญหาในชมชนสงคมและภมปญญาทองถน

หลกสตรเปนองคประกอบสาคญอยางยงของการจดการศกษา การจดการศกษา

ประเภทใด และระดบใดจะขาดหลกสตรไมได เพราะหลกสตรจะเปนโครงรางกาหนดไววาจะใหผเรยน

ไดรบประสบการณอะไรบางจงจะเปนประโยชนตอผเรยนและสงคม หลกสตรเปนแนวทางทจะสราง

ความเจรญงอกงามใหแกผเรยน หลกสตรบรณาการเปนหลกสตรทรวมประสบการณการเรยนรตางๆ

เขาดวยกน ประสบการณดงกลาวเปนประสบการณทคดเลอกมาจากหลายสาขาวชา แลวจดเปน

กลมหรอหมวดหมของประสบการณ เปนการบรณาการเนอหาเขาดวยกน เพอชวยใหผเรยนไดรบ

ประสบการณสมพนธและตอเนองอนมคณคาตอการดารงชวต ผศกษาคนควาสรปไดวา หลกสตร

บรณาการเปนรปแบบการจดหลกสตรทหลอมรวมเนอหาประสบการณตาง ๆ จากหลายสาขาวชามา

จดเปนหมวดหมของประสบการณ โดยบรณาการเนอหา เขาดวยกนโดยอาศยประเดนหรอปญหา

บางอยางเปนแกน แลวหลอมทกสาระวชาทเกยวของไวดวยกน เพอชวยใหผเรยนไดรบประสบการณท

ตอเนองและมคณคาตอการดาเนนชวต ซงรปแบบการบรณาการไดแก 1) การบรณาการภายในหมวด

วชา 2) การบรณาการภายในหวขอหรอโครงการ และ 3)การบรณาการโดยการผสมผสานปญหาและ

ความตองการของผเรยนและสงคม (ชวลต ชกาแพง. 2555 : 20) ซงสอดคลองกบ พมพนธ เดชะคปต

และพเยาว ยนดสข (2557) ไดสรปไววาหลกสตรบรณาการเปนหลกสตรทมการผสมผสานสาระตงแต

สองกลมสาระการเรยนร หรอสองกลมวชาขนไป หรอกลมสาระเดยวกน โดยจดเปนหนวยการเรยนร

 

4

ภายใตหวเรอง (Theme) อยางสมดลและเชอมโยงกบชวตจรง หวเรองเปนจดรวมหรอจดกลางทตอง

นาเนอหาทเกยวของ ซงอาจไดมาจากสาขาตางๆ ในวชาเดยวกนหรอไดมาจากหลากหลายศาสตร

หรอวชาทเกยวของ ซงแสดงใหเหนความเกยวของโดยใชเครอขายความคด (Web) ดงนนการพฒนา

หลกสตรบรณาการจงมความสาคญยงเนองจากความจาเปนทตองบรณาการหลกสตร เนองจาก

ปจจบนเปนยคแหงขอมลขาวสารไรพรมแดนหรอยคโลกาภวฒน (Globalization) ททกคนมสทธ

เทากนในการแสวงหาพงพงผสอนนอยลง ผสอนจงจาเปนจะตองเลอกเฉพาะสาระทสาคญและจาเปน

ตอการดารงชวตทผเรยนตองการโดยใชเวลาเทาเดม ตองยอมรบวายงไมมหลกสตรวชาใดเพยงวชา

เดยวทจะสามารถนาไปใชแกปญหาทกอยางทเกดขนในชวตจรงได การเชอมโยงเนอหาวชาตางๆ ท

ใกลเคยงหรอเกยวของกนจะชวยลดความซาซอนของเนอหา ลดระยะเวลาเรยน ลดภาระงานผสอน

สงผลใหผเรยนไดเรยนรอยางมความหมายมากขน เปนการเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนไดใชความร

ความคด ความสามารถและทกษะทหลากหลายในการเขารวมกจกรรม (มนตร วงษสะพาน. 2554 : 16)

จากความสาคญดงกลาวผวจยจงสนใจทจะพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพร

ในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 2 ซงเปนหลกสตรสถานศกษาเพอใหผ เรยนสามารถนาความรและทกษะไปใชประโยชน

ในการดารงชวตประจาวน อกทงเปนการอนรกษและนาภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมในการ

จดการเรยนร นอกจากนยงเปนแนวทางการพฒนาหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาการเรยนการสอน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมทมการบรณาการระหวางกลมสาระใหเปนไป

อยางมประสทธภาพตอไป

วตถประสงคของการวจย

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 2 โดยมวตถประสงคดงน

1. เพอสรางและพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

2. เพอหาประสทธภาพของหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม ตามเกณฑ 80/80

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและหลงเรยน ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 2 ทเรยนโดยใชหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

 

5

4. เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนหลงจากการเรยนโดยใชหลกสตรบรณาการ

เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 2

สมมตฐานการวจย

นกเรยนทเรยนดวยหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 มผลสมฤทธทางการเรยน

กอนเรยนและหลงเรยน แตกตางกน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย

ผลการวจยนมความสาคญในการพฒนาหลกสตรในสถานศกษาดงน

1. ไดหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

2. ไดหลกสตรสถานศกษาทมประสทธภาพ ทมการบรณาการขามกลมสาระการเรยนร ทง 8

กลมสาระการเรยนร ทาใหสามารถพฒนาผเรยนไดทงทางดานรางกาย อารมณ สงคมและจตใจ

3. เปนแนวทางในการศกษาและพฒนาหลกสตรสถานศกษากลมสาระอนๆ สาหรบผมสวน

เกยวของในการจดการศกษา

ขอบเขตของการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดกาหนดขอบเขตของการวจย ไวดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ประกอบดวย 4 กลม ไดแก

1.1 ประชากรผใหขอมลการสารวจความตองการและความคดเหนในการพฒนาหลกสตร

จานวน 104 ประกอบดวย ผปกครองนกเรยน จานวน 60 คน ปราชญชมชนและคณะกรรมการ

สถานศกษา จานวน 38 คน และครผสอนชนประถมศกษาปท 2 จานวน 6 คน

กลมตวอยางผใหขอมลการสารวจความตองการและความคดเหนในการพฒนาหลกสตร

จากโรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4) จานวน 35 คน ประกอบดวย ผปกครองนกเรยน จานวน 9 คน

ปราชญชมชนและคณะกรรมการสถานศกษา จานวน 20 คน และครผสอนชนประถมศกษาปท 2

 

6

จานวน 6 คน ไดมาโดยการเลอกกลมเปาหมายแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซงเปนกลมทม

ความสอดคลองตามประเดนความจดมงหมายของเรองวจย (สน พนธพนจ 2547. 129)

1.2 ประชากรผทรงคณวฒในการสรางและพฒนาหลกสตร จานวน 105 คน ไดแก

ศกษานเทศก จานวน 1 คน ครโรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4) และครในกลมโรงเรยนบรบท

เดยวกน จานวน 24 คน คณะกรรมการสถานศกษา จานวน 20 คน และผปกครองนกเรยน จานวน 60 คน

กลมตวอยางผทรงคณวฒในการสรางและพฒนาหลกสตร จานวน 20 คน

ประกอบดวย ศกษานเทศก จานวน 1 คน ครโรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4) และครในกลม

โรงเรยนบรบทเดยวกนทมความรดานสมนไพร จานวน 5 คน คณะกรรมการสถานศกษา จานวน

5 คน และผปกครองนกเรยน จานวน 9 คน ไดมาโดยการเลอกกลมเปาหมายแบบเจาะจง

(Purposive Sampling) ซงเปนกลมทมความสอดคลองตามประเดนความจดมงหมายของเรองวจย

(สน พนธพนจ 2547. 129)

1.3 ประชากรผเชยวชาญในการประเมนหลกสตร จานวน 5 คน ซงเปนผเชยวชาญดาน

การวจย ดานการพฒนาหลกสตร และดานพชสมนไพรเพอสขภาพ ไดมาโดยการเลอกกลมเปาหมาย

แบบเจาะจง (Purposive Sampling) (สน พนธพนจ 2547. 129)

กลมตวอยางผเชยวชาญในการประเมนหลกสตร จานวน 5 คน ซงเปนผเชยวชาญ

ดานการวจย ดานการพฒนาหลกสตร และดานพชสมนไพรเพอสขภาพ ไดมาโดยการเลอกกลมเปาหมาย

แบบเจาะจง (Purposive Sampling) (สน พนธพนจ 2547. 129)

1.4 ประชากรทใชในการศกษานารอง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยน

ชมชนบานวด สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 6 ภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2556

กลมตวอยางทใชในการศกษานารอง คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยน

ชมชนบานวด สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 6 ภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2556 จานวน 1 หองเรยน มนกเรยน 30 คน ไดมาโดยการเลอกกลมเปาหมายแบบเจาะจง

(Purposive Sampling) (สน พนธพนจ 2547. 129)

1.5 ประชากรในการทดลองใชหลกสตรบรณาการ คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 2

โรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4) และโรงเรยนบานหนองบวทง สงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษานครราชสมา เขต 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

กลมตวอยางในการทดลองใชหลกสตรบรณาการ คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 2

โรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4) 1 หองเรยน มนกเรยนจานวน 5 คน และโรงเรยนบานหนองบวทง

1 หองเรยน มนกเรยนจานวน 17 คน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา

เขต 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 รวมนกเรยนทใชในการทดลองทงสน จานวน 22 คน ไดมาโดย

การเลอกกลมเปาหมายแบบเจาะจง (Purposive Sampling) (สน พนธพนจ 2547. 129)

 

7

2. การพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4)

สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานคราชสมา เขต 6 ไดบรณาการเนอหาและกจกรรม

การเรยนรกลมสาระการเรยนรตางๆ ทง 8 กลมสาระการเรยนร ไดแก

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

กลมสาระการเรยนรการศลปะ

กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (ภาษาองกฤษ)

โดยทการบรณาการกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระ โดยมกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เปนแกนหลกและเชอมโยงเนอหาและกจกรรมการเรยนรกบ

กลมสาระการเรยนรอก 7 กลมสาระ

ขอบเขตของเนอหาทใชในการพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพร

ในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 2 แบงออกเปน 5 หนวยการเรยนร ดงน

หนวยการเรยนรท 1 ฉนคอพชสมนไพร

หนวยการเรยนรท 2 พชสมนไพรรกษาโรค

หนวยการเรยนรท 3 พชสมนไพรในวดเทพาลย

หนวยการเรยนรท 4 ผลตภณฑจากพชสมนไพร

หนวยการเรยนรท 5 การอนรกษพชสมนไพร

ขอบเขตดานเวลา

การวจยครงนกาหนดเวลาในการดาเนนงานการวจย คอ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556 โดยใชเวลา 18 ชวโมง (รวมทดสอบกอนและหลงเรยน)

 

8

นยามศพทเฉพาะ

1. การพฒนาหลกสตรบรณาการ (The Development of Integrated Curriculum)

หมายถง กระบวนการพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 รปแบบในการสรางและ

พฒนาหลกสตร มสาระสาคญ ดงน

1.1 เปนการบรณาการแบบสหวทยาการ (Interdisciplinary) หรอการบรณาการ

ภายนอกกลมสาระการเรยน คอ การสรางหวเรอง (Theme) หรอหนวยการเรยนร (Learning Unit)

ขนมาแลวนาเนอหาสาระจากรายวชาตาง ๆ มาเชอมโยงสมพนธกบหวเรองหรอหนวยการเรยนรนน ๆ

1.2 เปนการบรณาการระหวางวชาตางๆ โดยนาเนอหาวชาหนงมาเสรมกบอกวชา

หนง เพอใหผเรยนไดรบความร เกดเจตคตและการกระทาทเหมาะสมกบความตองการและความ

สนใจของผเรยนอยางแทจรง ตอบสนองตอคณคาในการดารงชวตของผเรยนแตละคน

1.3 ระดบการบรณาการเปนแบบ Webbed กลาวคอเปนรปแบบการบรณาการระหวาง

วชาหลายวชา มลกษณะเปนการกาหนดหวขอเรอง (theme) ขนมา แลวเชอมโยงไปสวชาตางๆวาม

ประเดนหรอเนอหาสาระใดทเหน วามความสมพนธกน คลายคลงกน หรอตอเนองกน ทจะสามารถ

นามาจดรวมเปนหวขอเรองเดยวกน เพอทจะไดสอนรวมกนไปอยางกลมกลนได ในการบรณาการ

รปแบบนจะบรณาการกวชากไดขนอยกบประเดนเนอหาสาระ ความคดรวบยอด หรอทกษะ สวนเนอหา

สาระใดของวชาใดไมสามารถนามาบรณาการกนไดกใหสอนตามปกต ขอดคอมแรงจงใจใหนกเรยน

ชวยเหลอกนเองใหมองเหนความเชอมโยงระหวางความคด ขอเสยคอเนอเรองตองถกเลอกมาอยาง

พถพถนมากเพอใหมความหมายกบตวผเรยนและสอดคลองกบเนอหาของวชาตางๆ ในขณะเดยวกน

2. หลกสตรบรณาการ หมายถง หลกสตรเรองพชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 ทเปนการนาเนอหาสาระท

มความหมายเกยวของกนมาสมพนธใหเปนเรองราวเดยวกนและจดกจกรรม การเรยนรใหผเรยนเกด

ความร ความเขาใจในลกษณะทเปนองครวม และสามารถนาความรความเขาใจไปประยกตใชใน

ชวตประจาวน ซงผวจยไดจดเนอหาสาระตามรปแบบการบรณาการภายในกลมสาระการเรยนรสงคม

ศกษา ศาสนา และวฒนธรรม และการบรณาการระหวางกลมสาระ การเรยนรตางๆทมการบรณาการ

กจกรรมการเรยนรผสมผสานสอดแทรกระหวางกลมสาระการเรยนรทง 8 กลมสาระการเรยนรกบ

ภมปญญาทองถนดานพชสมนไพร โดยมกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม เปน

กลมสาระแกนหลกและบรณาการรวมกบกลมสาระการเรยนรอนอก 7 กลมสาระ ไดแก คณตศาสตร

วทยาศาสตร ภาษาไทย การงานอาชพและเทคโนโลย สขศกษาและพลศกษา ศลปะ และ

ภาษาตางประเทศ โดยจดใหเรยนตามสภาพและความตองการของผเรยนเพอใหผเรยนมความร

มทกษะ มคณธรรม จรยธรรม มเจตคตทดอนจาเปนตอการดารงชวต และบรรลเปาหมายของ

การศกษา โดยใชการจดการเรยนการสอนในรายวชาเพมเตม โดยมแผนผงหลกสตร ดงภาพท 1.1

 

9

ภาพท 1.1 โครงสรางหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

 

10

3. ว ธการสรางหลกสตรบรณาการ หมายถง การบ รณาการแบบสหว ทยาการ

(Interdisciplinary) หรอการบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร คอ การสรางหวเรอง

(Theme) หรอหนวยการเรยนร (Learning Unit) ขนมาแลวนาเนอหาสาระจากรายวชาตาง ๆ มา

เชอมโยงสมพนธกบหวเรองหรอหนวยการเรยนรนน ๆ โดยยดหลกการสรางตามแนวทางของทาบา

ขนท 1 วเคราะหสภาพปญหา สารวจใหทราบความตองการและความจาเปน ตาง ๆ ของ

สงคม

ขนท 2 การกาหนดจดมงหมายของหลกสตร โดยอาศยขอมลทไดจากขนท 1 เปนหลก

ขนท 3 คดเลอกเนอหาวชาความรทตองการนามาสอน เพอใหมความรตรงกบความ

ตองการและความจาเปนของสงคม โดยพยายามคดเลอกใหเรยนเฉพาะทตรงกบวตถประสงคของ

การศกษาทตงไวในขนตอนท 2

ขนท 4 การจดรวบรวมเนอหาสาระ จดระเบยบ จดลาดบ แกไขเนอหาวชาความรท

คดเลอกมาไดในขนตอนท 3

ขนท 5 คดเลอกประสบการณเพอการเรยนรตาง ๆ ซงจะสรางเนอหาใหสมบรณยงขน

และทตรงกบวตถประสงคดงทกลาวมาแลว

ขนท 6 การจดประสบการณการเรยนรทไดเลอกแลว จดระเบยบ จดลาดบแกไขปรบปรง

ประสบการณตาง ๆ ทนามาเสรมเนอหาความร

ขนท 7 กาหนดวามเนอหาวชาหรอประสบการณอะไรบางทจะตองประเมนผลวาไดมการ

เรยนรตรงกบวตถประสงคทตงไวหรอไมเพยงใด จะใชวธประเมนผลอยางไร และมอะไรท จะนามา

ชวยในการประเมนบาง

4. ขนตอนการพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 สรปไดดงภาพ 1.2

 

11

ขนตอนท 1

การศกษาและสารวจขอมลพนฐาน 

สารวจความตองการและคดเหน

- ปราชญชมชนและคณะกรรมการสถานศกษา

- ครผสอนนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

- ผปกครองนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

- สรางและการยกรางหลกสตรและเอกสารประกอบหลกสตร

- ตรวจสอบคณภาพหลกสตร (หลกการ จดมงหมาย โครงสรางเนอหา

เวลาเรยน แนวการจดการเรยนร กระบวนการจดการเรยนร

สอ/แหลงการเรยนร และวธการวดและประเมนผล)

- ตรวจสอบความสอดคลองและเหมาะสมของหลกสตร โดยผเชยวชาญ

- ตรวจสอบคณภาพเครองมอโดยผเชยวชาญ

- การศกษานารองโดยการทดลองกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 โรงเรยนชมชนบานวด (1:1),(1:9),(1:30)

- ทดลองใชหลกสตรกบกลมตวอยางนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

กลมทดลอง ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 จานวน 22 คน

ขนตอนท 2

การสรางและพฒนาหลกสตร 

ขนตอนท 3

การนาหลกสตรไปทดลองใช 

หลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 

ขนตอนท 4

การประเมนและปรบปรงหลกสตร 

- กาหนดหลกเกณฑการประเมนหลกสตร

- วเคราะหขอมลเพอการประเมน

- ปรบปรงแกไขหลกสตร

การพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

ภาพท 1.2 ขนตอนการพฒนาหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2

 

12

5. ผทรงคณวฒ หมายถง ผทมความสามารถ ในดานการสรางและพฒนาหลกสตร และผทม

ความรความเขาใจเกยวกบเนอหาสาระดานการจดการศกษาระดบประถมศกษา ไดแก ผบรหาร

สถานศกษา นกวชาการหรอศกษานเทศก ครชานาญการพเศษและครเชยวชาญ ระดบประถมศกษา

ปราชญชมชนดานพชสมนไพร

6. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง คะแนนของนกเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบ

วด ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนรดวยหลกสตรบรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 ทผวจยสรางขน

เปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก 30 ขอ

7. เกณฑการตดสนประสทธภาพของหลกสตรทงในระหวางการเรยนการสอนและสนสด

การเรยนการสอน ใชเกณฑ 80/80 โดยท

80 ตวแรก หมายถง รอยละ 80 คะแนนจากผลการประเมนใบงานของนกเรยนใน

ระหวางการเรยนการสอนรวมทงคะแนนจากการทดสอบในแตละหนวย

80 ตวหลง หมายถง รอยละ 80 คะแนนเฉลยจากการทาแบบทดสอบวดผลงาน

สมฤทธทางการเรยน หลงการเรยนการสอน

8. นกเรยน หมายถง นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนบานตะครอ (มตรภาพ 4)

จานวน 1 หองเรยน มนกเรยน 5 คน และโรงเรยนบานหนองบวทง 1 หองเรยน มนกเรยน 17 คน

สงกด สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 6 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556

รวมนกเรยนทงสน จานวน 22 คน

9. ทกษะการปฏบต หมายถง กระบวนการในการทางานและผลงานเนองมาจากการกระทา

จากการเรยนรตามหลกสตรบรณาการ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 ซงไดมาจากการปฏบตตามสภาพจรง

10. ความพงพอใจ หมายถง ความรสกของนกเรยนในดานดทมตอการสอนดวยหลกสตร

บรณาการ เรอง พชสมนไพรในทองถน กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 ซงวดไดโดยใชแบบสอบถามความพงพอใจทผวจยไดสรางขน