บทท 3 การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย

การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย เปนการจดใหเดกไดเลนในรปแบบทหลากหลาย สนองการเรยนรตามธรรมชาตของเดกเปนรายบคคล ทงนเพราะเดกมความแตกตางระหวางบคคลและยงเปนวยทอยากรอยากเหน อยากทดลองคนควาดวยตนเอง ดวยเหตนจงจ าเปนตองจดกจกรรมใหเดกไดมโอกาสเลอกปฏบตตามความตองการ ความสนใจ ของเดกเองโดยจดใหครอบคลมพฒนาการเกยวกบกลามเนอใหญ กลามเนอเลก อารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรมจรยธรรม สงคมนสย การพฒนาความคดและภาษา การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรคในรปแบบของการบรณาการผานการเลน ซงจะน าไปสการเรยนรทมความหมาย และจะเปนฐานรากทส าคญในการพฒนาคณภาพชวตของเดกใหครอบทกดานตอไป ซงปจจบนสภาพเศรษฐกจ สงคมเปลยนแปลงไป ท าใหพอแม ผปกครองตองออกไปท างานนอกบานประกอบกบครอบครวสวนใหญมกเปนครอบครวเดยว สถานศกษาจงเปรยบเสมอนบานหลงทสองของเดกทจะตองจดการศกษาเพออบรมเลยงดและปพนฐานการศกษา ตลอดจนจดกจกรรมประจ าวนในสถานศกษา เพอเตรยมความพรอม กระตนใหเดกมพฒนาการทก ๆ ดานอยางเตมศกยภาพ ความหมายของกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย ไดมผใหความหมายของกจกรรมประจ าวนไว ดงน กรมวชการ (2546, หนา 88) กลาววา กจกรรมประจ าวน คอ การจดประสบการณในแตละวน เพอตอบสนองความตองการรอบดานของเดกอยางเหมาะสม ทงในเรองของความเปนอย และสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดก ชตาพร เอยมสะอาด (2548, หนา 129) ไดกลาววา กจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย หมายถง การเรยน การเลนทครจดใหเดกไดกระท าในแตละวนตามเวลาทก าหนดไว ซงสอดคลองกบวย ความตองการและพฒนาการของเดก ทงนเพอกอใหเดกไดเกดการเรยนรและพฒนาทกดาน รกตวรรณ ศรถาพร (2548, หนา 87) ใหความหมายของกจกรรมประจ าวนวา กจกรรมประจ าวนเปนประสบการณทสถานศกษาจดใหกบเดกในแตละวน เพอใหเดกไดรบประสบการณและการเรยนรทสอดคลองกบจดมงหมายทก าหนดไว

76

จากความหมายดงกลาวพอสรปไดวา กจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวยเปนประสบการณทสถานศกษาจดใหกบเดกในแตละวน เพอใหเดกไดรบประสบการณและการเรยนรทสอดคลองกบจดมงหมายทก าหนดไวเพอตอบสนองความตองการรอบดานของเดกอยางเหมาะสม ทงในเรองของความเปนอย และสงเสรมพฒนาการและการเรยนรของเดกปฐมวย หลกการจดกจกรรมประจ าวน การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวยมความส าคญอยางยง เพราะชวงปฐมวยเปนวยทมความส าคญในการพฒนาเดกทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสต ปญญา การจดกจกรรมประจ าวนควรยดหลกในการจดกจกรรม คอ ตวเดก กจกรรมทจดควรค านงถงตวเดก โดยจดใหสอดคลองกบพฒนาการ ความตองการ ความสนใจของเดกทแตกตางกน ดงนนกจกรรมจงควรมหลายประการ และในแตละประเภทมชวงเวลาในการจดกจกรรมทแตกตางกนตามความสนใจของเดก ดงตารางทแสดงตอไปน

ตารางท 3.1 กจกรรมตามชวงความสนใจ

กจกรรม 3 – 4 ป 4 – 6 ป กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ 15 นาท 20 นาท กจกรรมสรางสรรคและกจกรรมเสร 60 นาท 60 นาท กจกรรมเสรมประสบการณ 10 นาท 20 นาท กจกรรมกลางแจง 30 – 40 นาท 40 – 60 นาท การรบประทานอาหารกลางวน 45 นาท 45 นาท การนอน 120 นาท 120 นาท เกมการศกษา 10 – 15 นาท 20 – 30 นาท

ทมา (รกตวรรณ ศรถาพร, 2548, หนา 88) การจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย ผสอนในฐานะผจดการใหเดกเกดการเรยนร จงจ าเปนตองท าความเขาใจกบหลกการจดกจกรรมประจ าวนตอไปน (ชตาพร เอยมสะอาด, 2548, หนา 130 – 131)

77

1. ระยะเวลาในการท ากจกรรม เวลาทจดใหเดกท ากจกรรมตองพจารณาใหเหมาะสมกบวย ความตองการและความสนใจของเดกตามวย กลาวคอ วยอาย 3 ขวบ มความสนใจชวงสนประมาณ 8 นาท วยอาย 4 ขวบ มความสนใจอยไดประมาณ 12 นาท และวย 5 ขวบ มความสนใจอยไดประมาณ 15 นาท แตอยางไรกตามมไดหมายความวาเวลาตองจดตายตว ผสอนสามารถยดหยนไดตามความสนใจของเดก 2. สมดลระหวางกจกรรม ความสมดลระหวางกจกรรม ไดแก กจกรรมในหองเรยนและนอกหองเรยน กจกรรมทใชกลามเนอใหญและกลามเนอเลก กจกรรมทเดกรเรมกบครรเรม และกจกรรมทใชก าลงและไมใชก าลงหรอกจกรรมสงบ ซงควรจดสลบกนเพอมใหเดกเหนอยมากเกนไป 3. ลกษณะของกจกรรม การจดกจกรรมส าหรบเดกปฐมวย ควรมลกษณะดงน คอ ถาเปนกจกรรมทตองใชความคด ไมควรใชเวลาตอเนองนานเกน 20 นาท ถาเปนกจกรรมทเดกมอสระเลอกเลนเสร เชน เลนเสรตามมม เลนกลางแจงควรใชเวลาไมเกน 40 – 60 นาท เปนตน 4. ขนาดของกลมเดกในการจดกจกรรมแตละวนควรมอตราสวน ขนาดของกลมเดกในการจดกจกรรมแตละวนควรมอตราสวนระหวางกจกรรมรายบคคล 75 เปอรเซนต กจกรรมกลมยอย 15 เปอรเซนต และกจกรรมกลมใหญ 10 เปอรเซนต 5. ตวเดก กจกรรมทกกจกรรมตองค านงถงความแตกตางระหวางบคคล เนนเดกเปนส าคญ ดงนนจงควรจดกจกรรมหลายอยาง หลายรปแบบ ใหเดกมโอกาสเลอกตามความสนใจและใหเดกมสวนรวมในการด าเนนกจกรรม 6. สออปกรณ กจกรรมส าหรบเดกควรมสอทเปนรปธรรม เพอเดกจะไดมโอกาสสงเกต สมผส ส ารวจ คนควา ทดลอง และเปดโอกาสใหเดกไดปฏสมพนธกบสออปกรณเหลานน หรอไดปฏสมพนธกบบคคล

78

7. การด าเนนการของคร การด าเนนการสอนของครเกยวกบการจดกจกรรม ครควรค านงถงรายละเอยดตอไปน 7.1 ครควรเตรยมกจกรรมใหอยในลกษณะยดหยนได 7.2 ควรจดใหมประสบการณหลาย ๆ อยาง มการจดล าดบกจกรรมสอดคลองกบความสนใจของเดก 7.3 กจกรรมในแตละวนเปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในการปฏบตกจกรรม 7.4 กจกรรมแตละวนควรใหโอกาสเดกไดท างาน พกผอน เลน และหาสาระบนเทงไปพรอม ๆ กน พงระลกวาเดกจะตองไดรบการพฒนาทกดาน 7.5 จดอปกรณหรอสอใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตรงอยางเพยงพอ หากไมสามารถจดใหเพยงพอได ควรหาวธหมนเวยนสบเปลยนกนเลน 7.6 จดหองเรยนใหมทวางพอส าหรบเดกไดเคลอนไหวอยางอสระและปลอดภย อาจกลาวไดวา การจดกจกรรมใหกบเดกปฐมวยจะตองยดหลกการเกยวกบเวลา ความสมดลระหวางกจกรรม ลกษณะของกจกรรม ขนาดของกลม ตวเดก สออปกรณ และการด าเนนการของคร นอกจากนผจดควรสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม การสงเสรมศาสนา ประเพณ วฒนธรรม ในทกกจกรรมอยางตอเนองและสม าเสม จงเปนหนาทของครและผ ทเกยวของกบเดกปฐมวย จะตองจดกจกรรมโดยยดเดกเปนศนยกลาง ค านงถงความตองการ ความสนใจของเดกทแตกตางกน พยายามจดกจกรรมใหเดกไดมโอกาสเคลอนไหวและสงบสลบกน เนนสอทเปนของจรง เปดโอกาสใหเดกไดท ากจกรรมทงเปนรายบคคล กลมเลก กลมใหญ ทงทครรเรม และเดกเปนผ รเรมเอง ขอบขายการจดกจกรรมประจ าวน การจดกจกรรมใหกบเดกปฐมวยจะไมจดเปนรายวชา แตจะจดในรปของกจกรรม โดยบรณาการผานการเลน เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง เกดการเรยนร อนจะชวยพฒนาทงทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ซงขอบขายของการจดกจกรรมประจ าวนมดงน (กรมวชาการ, 2546, หนา 3 – 46)

79

1. มงพฒนาเดกโดยองครวมผานการเลน การพฒนาเดกโดยองครวม เปนการพฒนาเดกเพอใหเดกไดรบการพฒนาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา โดยพฒนาจากการจดกจกรรมการเลน 2. ยดปรชญาการจดการศกษาระดบปฐมวย การจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวย ครควรยดปรชญาในการจดการศกษาปฐมวย ซงในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 ก าหนดวาการศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกบนพนฐานการอบรมเลยงดและการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาต และพฒนาการของเดกแตละคนตามศกยภาพใตบรบทสงคม วฒนธรรมทเดกอาศยอยดวยความรก ความเอออาทร และความเขาใจของทกคน เพอสรางรากฐานคณภาพชวตใหเดกพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอตนเองและสงคม 3. จดใหสอดคลองกบพฒนาการของเดก เดกปฐมวยจะมพฒนาการแตกตางจากเดกในระดบประถมศกษาทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา ดงนนการจดกจกรรมใหกบเดกควรปฏบตดงน 3.1 การพฒนากลามเนอใหญ เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอใหญ การเคลอนไหว และความคลองแคลวในการใชอวยวะตาง ๆ จงควรจดกจกรรมใหเดกไดเลนอยางอสระกลางแจง เลนเครองเลนสนาม เคลอนไหวรางกายตามจงหวะดนตร 3.2 การพฒนากลามเนอเลก เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอเลก การประสานสมพนธระหวางมอและตา จงควรจดกจกรรมโดยใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมตอภาพ ฝกชวยตนเองในการแตงกาย หยบจบชอนสอม ใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว เปนตน 3.3 การพฒนาอารมณ จตใจ และปลกฝงคณธรรม จรยธรรม เพอใหเดกมความรสกทดตอตนเองและผ อน มความเชอมน กลาแสดงออก มนสยทดในตนเอง รบผดชอบ ซอสตย ประหยด เมตตากรณา เออเฟอ แบงปน มมารยาท ปฏบตตามวฒนธรรมไทย และศาสนาทนบถอ จงควรจดกจกรรมตาง ๆ ผานการเลนใหเดกไดมโอกาสตดสนใจเลอก ไดรบการตอบสนองตามความตองการ ไดฝกปฏบตโดยสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ตลอดเวลาทโอกาสเอออ านวย 3.4 การพฒนาสงคมนสย เ พอใหเดกมลกษณะนสยทด แสดงออกอยางเหมาะสม และอยรวมกบผ อนไดอยางมความสข ชวยเหลอตนเองไดในกจวตรประจ าวน มนสยรกการท างาน รจกระมดระวงความปลอดภยของตนเองและผ อน จงควรจดกจกรรมทชวยใหเดกไดปฏบตกจวตรประจ าวนอยางสม าเสมอ เชน การรบประทานอาหาร การพกผอนนอนหลบ การ

80

ขบถาย การท าความสะอาดรางกาย การเลน และการท างานรวมกบผ อน การปฏบตตามกฎกตกาขอตกลงของสวนรวม การเกบของเขาทเมอเลนหรอท างานเสรจ เปนตน 3.5 การพฒนาการคด เพอใหเดกไดพฒนาความคดรวบยอด สงเกต จ าแนก เปรยบเทยบ จดหมวดหม เรยงล าดบเหตการณ แกปญหา จงควรจดกจกรรมใหเดกไดสนทนา อภปราย แลกเปลยนความคดเหน เชญวทยากรมาพดคยกบเดก คนควาจากแหลงขอมลตาง ๆ ทดลองปฏบตดวยตนเอง ทศนศกษา ประกอบอาหาร หรอจดใหเดกไดเลนเกมการศกษาทเหมาะสมกบวยอยางหลากหลาย ฝกการแกปญหาในชวตประจ าวนและในการท ากจกรรมทงทเปนรายบคคลและเปนกลม 3.6 การพฒนาภาษา เพอใหเดกไดมโอกาสใชภาษาสอสาร ถายทอดความรสก ความนกคด ความรความเขาใจในสงตาง ๆ ทเดกมประสบการณ จงควรจดกจกรรมทางภาษาใหมความหลากหลายในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร มงปลกฝงใหเดกรกการอาน และบคลากรทแวดลอมตองเปนแบบอยางทดในการใชภาษา ทงนตองค านงถงหลกการจดกจกรรมทางภาษาทเหมาะสมกบเดกเปนส าคญ 3.7 การสงเสรมจนตนาการและความคดสรางสรรค เพอใหเดกไดพฒนาความคดรเรมสรางสรรค ไดถายทอดอารมณ ความรสก และเหนความสวยงามของสงตาง ๆ รอบตว โดยใชกจกรรมศลปะ การเคลอนไหวและจงหวะตามจนตนาการ การประดษฐสอตาง ๆ อยางอสระตามความคดรเรมสรางสรรคของเดก เลนบทบาทสมมตในมมตาง ๆ เลนน า เลนทราย เลนกอสราง เลนบลอก เลนแทงไมรปทรงตาง ๆ เปนตน 4. ค านงถงความแตกตางระหวางบคคล เดกแตละคนจะมความแตกตางกน ไมวาจะเปนดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา การจดกจกรรมในลกษณะเดยวกนกบเดกทกคนยอมไมเปนผลด ดงนนครควร 4.1 ยอมรบวาเดกมความแตกตางกน 4.2 จดกจกรรมทจะใหโอกาสแกเดกไดพฒนาความสามารถของตน โดยมงเนนกจกรรมทกระบวนการมากกวาการจ าเนอหาได 4.3 จดกจกรรมใหเดกไดท าเปนรายบคคลใหมากทสด 4.4 การประเมนพฒนาการจะประเมนเดกเปนรายบคคล โดยการสงเกตพฤตกรรมระหวางท ากจกรรมแทนการวดความรความจ าดวยขอสอบ

81

4.5 สงเสรมพฒนาการเดกทมพฒนาการลาชา โดยครควรจดกจกรรมใหเหมาะสมกบเดก ใชเทคนคพเศษชวย ใหความรกความเอาใจใส และใหค าชมเชยเมอเดกพฒนาขน 5. จดประสบการณในรปกจกรรมทบรณาการ การจดกจกรรมในลกษณะการบรณาการจะชวยใหเดกไดรบการพฒนาครบทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา 6. จดกจกรรมอยางสมดล การจดกจกรรมควรค านงถงตวเดกเปนส าคญ ใหมทงกจกรรมทสงบและเคลอนไหว กจกรรมในหองเรยนและกลางแจง กจกรรมรายบคคล กลมเลก และกลมใหญ กจกรรมทมทงเดกเปนผ รเรมและครเปนผ รเรม 7. ปลกฝงความเปนไทย การปลกฝงความเปนไทย คอ การปลกฝงความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย และขนบธรรมเนยมประเพณของชาต เชน การทงขยะใหถกท ไมรงแกเพอน รงแกสตว การมกรยาวาจา มารยาทแบบไทย การใชภาษาไดดตามวย การแสดงความเคารพเมอไดยนเสยงเพลงชาต เพลงสรรเสรญพระบารม การเหนอกเหนใจผ อน การชนชมธรรมชาตและสงแวดลอม จากการทกลาวมาจะเหนไดวา ขอบขายของการจดกจกรรมประจ าวน ควรยดปรชญาการศกษาปฐมวย จดประสบการณในรปแบบของการบรณาการผานกจกรรมการเลน และการท ากจวตรประจ าวน โดยค านงถงตวเดก ปลกฝงขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมไทย ทงน จะตองจดใหสอดคลองกบพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา นอกจากนการจดกจกรรมประจ าวนสามารถจดไดหลายรปแบบ ทงนข นอยกบความเหมาะสมในบรบทของแตละสถานศกษา สงส าคญในการจดกจกรรมประจ าวนคอ การจดกจกรรมใหครอบคลมพฒนาการในทก ๆ ดาน กรมวชาการ (2546, หนา 46 – 48) ไดเสนอแนะสดสวนเวลาในการพฒนาเดกแตละวย ดงน

82

ตารางท 3.2 สดสวนเวลาการจดกจกรรมในแตละวน

การพฒนา อาย 3 ป

ชวโมง : วน อาย 4 ป

ชวโมง : วน อาย 5 ป

ชวโมง : วน 1. ทกษะพนฐานในชวตประจ าวน 3 2 ½ 2 ½ 2. การเลนเสร 1 1 1 3. การคดและการสรางสรรค 1 1 1 4. กจกรรมดานสงคม ½ ½ 1 5. กจกรรมพฒนากลามเนอใหญ ¾ ¾ ¾ 6. กจกรรมทมการวางแผนโดยคร ¾ 1 1

รวม 7 7 7 การจดกจกรรมการพฒนาเดกแตละวยควรจดใหครอบคลมกจกรรมประจ าวน ลกษณะของการจดกจกรรมประจ าวนดงกลาวสามารถอธบายได ดงน 1. การพฒนาทกษะพนฐานในชวตประจ าวน การพฒนาทกษะพนฐานในชวตประจ าวนเปนเรองของการฝกใหเดกไดใชทกษะเกยวกบการชวยเหลอตนเองในดานการแตงกาย การรบประทานอาหาร การระวงรกษาสขภาพอนามย และการพกผอน ตลอดจนการฝกลกษณะนสยทดงาม 2. การเลนเสร การเลนเสรเปนสวนหนงทท าใหเดกมโอกาสไดเลอกและไดพฒนาการคด การตดสนใจ ตลอดจนพฒนากลามเนอใหญ กลามเนอเลก 3. การคดและการสราสรรค การคดและการสราสรรคเปนการจดกจกรรมการเลนผานวสดตาง ๆ เชน กจกรรมศลปะ กจกรรมการเลนตามมม กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะเชงสรางสรรค 4. กจกรรมดานสงคม กจกรรมดานสงคมเปนกจกรรมการเลนทเปดโอกาสใหเดกไดปรบตว ไดเลอกและตดสนใจ เปนการสรางลกษณะนสยทดใหกบเดก 5. กจกรรมพฒนากลามเนอใหญ กจกรรมพฒนากลามเนอใหญเปนกจกรรมทพฒนาความแขงแรงของกลามเนอการเคลอนไหว และการพฒนาอวยวะตาง ๆ

83

6. กจกรรมทมการวางแผนโดยคร กจกรรมทมการวางแผนโดยครเปนกจกรรมทพฒนาการคดและสตปญญาทครตองการใหเกดขนตามวยและพฒนาการของเดก สดสวนของเวลาในแตละวนสามารถปรบและยดหยนไดตามสภาพการณของสถานศกษา สถานศกษาควรก าหนดตารางกจกรรมประจ าวนขนมา โดยจดชวงเวลาในการท ากจกรรมใหเหมาะสมกบลกษณะความตองการ ความสนใจของเดก ทงนเพอชวยใหเดกเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ

อาจกลาวสรปไดวาการจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวยจงควรยดหลกพฒนาการและการเรยนรของเดก โดยครและผ ทเ กยวของกบเดกจะตองเขาใจธรรมชาต พฒนาการ ความตองการ ความสนใจ รวมทงความแตกตางของเดกแตละคนเพอจะไดจดสงแวดลอมและประสบการณใหกบเดกอยางเหมาะสม เพราะชวงปฐมวยเปนวยทมความส าคญในการพฒนาเดกทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา รปแบบการจดกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย

การจดกจกรรมส าหรบเดกปฐมวยเปนกจกรรมทบรณาการผานการเลน ใหเดกลงมอท ากจกรรมดวยตนเอง เรยนรจากการลองผดลองถก อาศยประสบการณตรงของตนเองใหพฒนาทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ลกษณะของกจกรรม จ านวนกจกรรม หรอรปแบบกจกรรม แตละหนวยงานอาจจดไมเหมอนกน สามารถยดหยนตามเนอหาทเดกสนใจ แตทงนตองอยบนหลกการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย และตองใหครอบคลมมาตรฐาน 12 ขอ ตามทหลกสตรก าหนด หรอจดในรปของกจกรรมหลก 6 กจกรรมหลก 1. กจกรรมเสรหรอเลนตามมม กจกรรมเสรเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกเลนอสระตามมมการเลนหรอ มมประสบการณ หรอศนยการเรยนทจดไวภายในหองเรยน เชน มมบลอก มมหนงสอ มมวทยาศาสตร หรอมมธรรมชาตศกษา มมบาน มมรานคา เปนตน มมตาง ๆ เหลาน เดกมโอกาสเลอกเลนไดอยางเสรตามความสนใจและความตองการของเดก ทงเปนรายบคคลและเปนกลมยอย อนงกจกรรมเสรนอกจากใหเดกเลนตามมมแลวอาจใหเดกเลอกท ากจกรรมทครจดเสรมขน เชน เกมการศกษา เครองเลนสมผส กจกรรมสรางสรรคประเภทตาง ๆ ดงตวอยางภาพท 3.1

84

ภาพท 3.1 การเลนกจกรรมเสรหรอเลนตามมม 1.1 จดประสงค 1.1.1 สงเสรมพฒนาการดานกลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธระหวางมอกบตา 1.1.2 สงเสรมพฒนาการทางดานภาษา 1.1.3 สงเสรมใหเดกมนสยรกการอาน 1.1.4 สงเสรมใหเดกพฒนาความคดสรางสรรคและจนตนาการ 1.1.5 สงเสรมใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเองจากการส ารวจ การสงเกต และการทดลอง 1.1.6 สงเสรมใหเดกรจกปรบตวอยรวมกบผ อน รจกรอคอย เออเฟอเผอแผ และใหอภย 1.1.7 สงเสรมใหมทกษะพนฐานทางคณตศาสตร 1.1.8 สงเสรมการคดแกปญหา การคดอยางมเหตมผลเหมาะสมกบวย 1.1.9 สงเสรมใหเดกรจกคด วางแผน และตดสนใจในการท ากจกรรม 1.1.10 สงเสรมใหเดกมโอกาสปฏสมพนธกบเพอน คร และสงแวดลอม

1.2 แนวการจดกจกรรม

85

1.2.1 แนะน ามมใหมใหเดกรจก และเสนอแนะวธใชหรอเลนเครองเลนบางชนด เชน แวนขยาย เครองชง เครองเลนสมผสบางชนด เปนตน

1.2.2 เดกและครรวมสรางขอตกลงเกยวกบการเลน เชน ไมน าของเลน แตละมมมาเลนปนกน เกบของเลนเขาททกครงเมอจะเปลยนไปเลนของเลนชนดอน และตกลงสญญาณกอนหมดเวลาเลนเพอเตรยมเกบของเขาทดวยการบอกเตอนดวยวาจา การใชเพลง เปนตน 1.2.3 ครเปดโอกาสใหเดกคดวางแผนตดสนใจเลอกเลนอยางอสระ ในมมการเลนหรอเลอกท ากจกรรมทจดขนตามความสนใจของเดกแตละคน ขณะเดกเลนหรอท างาน ครอาจชแนะและมสวนรวมในการเลนกบเดกไดหากพบวาเดกตองการความชวยเหลอ และคอยสงเกตพฤตกรรมการเลนของเดกพรอมทงจดบนทกพฤตกรรมทนาสนใจ เพอดวาเดกมพฒนาการแตละดานเปนอยางไร 1.2.4 เตอนใหเดกทราบลวงหนากอนหมดเวลาเลน ประมาณ 5 – 10 นาท 1.2.5 ใหเดกเกบของเลนเขาทใหเรยบรอยทกครงเมอเสรจสนกจกรรม 1.3 ขอเสนอแนะ 1.3.1 การจดกจกรรมเสร อาจจดไดหลายลกษณะ เชน 1.3.1.1 จดกจกรรมเสร โดยเปดโอกาสใหเดกเลอกท า กจกรรมสรางสรรคและเลนตามมมในชวงเวลาเดยวกนอยางอสระ 1.3.1.2 จดกจกรรมเสร โดยเนนใหเดกเลอกท ากจกรรมสรางสรรคอยางนอย 1 – 2 อยาง หรอตามขอตกลงในแตละวน 1.3.1.3 จดกจกรรมเสร โดยการจดมมศลปะหรอศนยศลปะใหเปนสวนหนงของมมเลน หรอศนยการเรยน เปนตน 1.3.2 ขณะเดกเลน ครตองคอยสงเกตความสนใจในการเลนของเดก หากพบวา มมใดเดกสวนใหญไมสนใจทจะเลนแลว ควรสบเปลยนจดมมเลนใหม เชน มมบานอาจดดแปลงเพมเตม เปลยนเปนมมรานคา มมเสรมสวย มมเกษตร มมหมอ เปนตน 1.3.3 หากมมใดมจ านวนเดกในมมมากเกนไป ครควรใหเดกมโอกาสคดแกปญหาหรอครชวนใหแกปญหาในการเลอกเลนมมใหม 1.3.4 การเลอกเลนมม การเลนมมเดยวเปนระยะเวลานาน อาจท าใหเดกขาดประสบการณการเรยนรดานอน ครควรชกชวนใหเดกเลอกมมอน ๆ ดวย

86

1.3.5 สอและเครองเลนในแตละมม ควรมการสบเปลยนหรอเพมเตมเปนระยะเพอไมใหเดกเกดความเบอหนาย เชน เกบหนงสอนทานบางเลมทเดกหมดความสนใจ และน าหนงสอนทานใหมมาวางแทน 2. กจกรรมสรางสรรค กจกรรมสรางสรรค เปนกจกรรมทชวยเดกใหแสดงออกทางอารมณ ความรสก ความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ โดยใชศลปะ เชน การวาดภาพระบายส การปน การฉก

ตดปะ การพมพลาย การรอย การประดษฐ หรอวธการอนทเดกไดคดสรางสรรคและเหมาะสมกบพฒนาการ เชน การเลนพลาสตกสรางสรรค การสรางรปจากกระดานปกหมด ดงตวอยางภาพท 3.2

ภาพท 3.2 การเลนกจกรรมสรางสรรค 2.1 จดประสงค 2.1. 1 สงเสรมความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการ 2.1.2 ใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน ผอนคลายความเครยด 2.1.3 สงเสรมการใชกลามเนอมอ และพฒนาประสาทสมพนธระหวางมอกบสายตา 2.1.4 สงเสรมพฒนาการทางภาษา

87

2.1.5 ฝกทกษะการสงเกต การคด และการแกปญหา 2.1.6 สงเสรมการแสดงออก และมความมนใจในตนเอง 2.1.7 สงเสรมใหเกดความรสกทดตอตนเองและผ อน 2.1.8 สงเสรมการปรบตวในการท างานรวมกบผ อน 2.1.9 สงเสรมคณธรรมในดานความอดทน การรอคอย ความเออเฟอเผอแผ ความรบผดชอบ และความมวนยในตนเอง 2.2 แนวการจดกจกรรม การจดกจกรรมสรางสรรคควรจดใหเดกท าทกวน โดยอาจจดวนละ 3-5 กจกรรม ใหเดกเลอกท าอยางนอย 1-2 กจกรรมตามความสนใจและควรด าเนนการดงน 2.2.1 เตรยมจดโตะและวสดอปกรณใหพรอม โดยอาจมอบหมายใหเดกรบผดชอบชวยจดในแตละวน ตวอยางการจดกจกรรมสรางสรรคใน 1 วน เชน กจกรรมท 1 ปนดนน ามน หรอดนเหนยว หรอแปงโดว กจกรรมท 2 วาดภาพระบายสดวยสเทยน กจกรรมท 3 วาดภาพดวยสน า กจกรรมท 4 ฉกปะกระดาษ กจกรรมท 5 ประดษฐเศษวสด หรออาจจดเพมกจกรรมการเลนเครองเลนสมผส และกจกรรมสรางสรรคอน ๆ เชน กจกรรมท 1 ปนดนน ามน หรอดนเหนยว หรอแปงโดว กจกรรมท 2 วาดภาพระบายส กจกรรมท 3 ฉกปะกระดาษ กจกรรมท 4 การสรางรปดวยยางจากกระดานตะป กจกรรมท 5 การเลนเกมการศกษา (ภาพตดตอ) 2.2.2 สรางบรรยากาศในการท ากจกรรมใหมความสดชนแจมใส และมอสระใหเดกเลอกท ากจกรรมอยางมระเบยบ โดยใชเทคนคตาง ๆ เชน การใชค าถามหรอสนทนา เชน “อาหารมอเชาวนน ใครรบประทานไขบาง” เมอเดกยกมอตอบ ครจะอนญาตใหเดกเหลานนเลอกท ากจกรรมสรางสรรคทจดเตรยมไว หรอเลอกเลนอสระในมมเลนตาง ๆ กอนทครจะเปลยนค าถามเปนอาหารชนดอน ๆ ตอไปจนเดกไดเขาท ากจกรรมครบทกคน

88

2.2.3 ใหเดกเลอกท ากจกรรมอยางอสระตามความสนใจของตน อยางนอย 1 – 2 กจกรรม 2.2.4 การเปลยนหรอหมนเวยนการท ากจกรรม ครตองก าหนดขอตกลงกบเดกวาในกรณทโตะหรอกลมใดมเดกครบ หรอเตมตามจ านวนทก าหนดไว แตถาเดกสนใจทจะท ากจกรรมนนบางเดกจะตองคอยจนกวาจะมทวาง หรอใหเลอกเลนในมมเลนกอน เมอมทวางจงสามารถเขาท ากจกรรมสรางสรรคทตนสนใจได 2.2.5 กจกรรมใดเปนกจกรรมใหมส าหรบเดก ครควรแนะน าอปกรณและวธใช เชน การละเลงสดวยนวมอ ซงจะตองใชน าทาโตะแลวทาบกระดาษลงไป (เพอกนไมใหกระดาษเลอนไปมา) ตกแปงทผสมสลงกระดาษ ใชสวนตาง ๆ ของมอ เชน นวมอ ฝามอ สนมอ วาดแปงเปนรปตาง ๆ และควรแนะน าใหเดกสวมพลาสตกหรอเสอกนเปอน เพอไมใหเลอะเทอะเสอผา 2.2.6 ขณะเดกท ากจกรรมครตองคอยดแล ชแนะหรอใหค าปรกษาเมอเดกตองการ ครไมควรบอกหรอสงใหเดกท าตามความคดเหนของคร หรอใหท ากจกรรมเหมอนกนหมดทงหอง และตองคอยใหก าลงใจแกเดก อยาตเตยนจนเดกหมดก าลงใจ 2.2.7 ควรกระตนใหเดกรจกคดแกปญหา เชน ถาพบวาเดกวาดภาพรถยนตไมมลอ แทนทครจะบอกใหเดกเตมลอรถ ครอาจจะใชค าถามวา “รถคนนจะแลนไดอยางไร” การถามเชนนจะชวยใหเดกคด และพบค าตอบดวยตนเอง 2.2.8 เมอท างานเสรจหรอหมดเวลา ตองใหเดกเกบวสด เครองมอ เครองใช เขาทและดแลท าความสะอาดหองเรยนใหเรยบรอยทกครง 2.2.9 เมอเดกท างานเสรจ อาจใหเดกเลาหรออธบายผลงานของตน ทงน เพอพฒนาภาษาและทกษะการคดของเดก ถาเปนภาพวาด ครควรบนทกเรองทเดกเลาและวนททท าไวดวย เพอทราบความกาวหนาและระดบพฒนาการของเดก การเขยนเรองทเดกเลา ควรเขยนดวยตวบรรจง ขนาดตวหนงสอใหญพอทเดกจะเหนลลาการเขยนทถกตองเพอใหเดกมโอกาสคนเคยกบตวหนงสอ 2.3 ขอเสนอแนะ 2.3.1 การจดเตรยมวสดอปกรณ ควรพยายามหาวสดทองถนมาใชกอนเปนอนดบแรก

89

2.3.2 กอนใหเดกท ากจกรรม ตองอธบายวธใชวสดทถกตองใหเดกทราบพรอมทงสาธตใหดจนเขาใจ เชน การใชพกนหรอกาว จะตองใชปากพกนหรอกาวนนปาดกบขอบภาชนะทใสเพอไมใหกาวหรอสไหลเลอะเทอะ 2.3.3 ใหเดกท ากจกรรมสรางสรรคประเภทใดประเภทหนงรวมกนในกลมยอย เพอฝกใหเดกรจกการวางแผน และการท างานรวมกนกบผ อน 2.3.4 แสดงความสนใจในงานของเดกทกคน ไมควรมองผลงานเดกดวยความขบขน และควรน าผลงานของเดกทกคนหมนเวยนจดแสดงปายนเทศ 2.3.5 หากพบวาเดกคนใดสนใจท ากจกรรมอยางเดยวตลอดเวลา ซงครควรกระตนเราและจงใจใหเดกเปลยนท ากจกรรมอนบาง เพราะกจกรรมสรางสรรคแตละประเภทพฒนาเดกแตละดานแตกตางกน และเมอเดกท าตามทแนะน าไดควรใหแรงเสรมทกครง 2.3.6 เกบผลงานชนทแสดงความกาวหนาของเดกเปนรายบคคล ทงนเพอเปนขอมลในการสงเกตพฒนาการของเดก 3. กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ เปนกจกรรมทจดใหเดกไดเคลอนไหวสวนตาง ๆ ของรางกายอยางอสระตามจงหวะ โดยใชเสยงเพลง ค าคลองจอง เครองเคาะจงหวะ และอปกรณอน ๆ มาประกอบการเคลอนไหว เพอสงเสรมใหเดกเกดจนตนาการ ความคดสรางสรรค เรยนรจงหวะและควบคมการเคลอนไหวของตนเองได ดงตวอยางภาพท 3.3

ภาพท 3.3 การเลนกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ

90

3.1 จดประสงค 3.1.1 พฒนาอวยวะทกสวนใหมความสมพนธในขณะเคลอนไหว 3.1.2 ใหเกดความสนกสนาน ผอนคลายความตงเครยดทงรางกายและจตใจ 3.1.3 ฝกใหเกดทกษะในการฟงดนตร หรอจงหวะตาง ๆ 3.1.4 พฒนาภาษา ฝกฟงค าสง ขอตกลงและปฏบตตามได 3.1.5 ฝกความจ าและเสรมสรางประสบการณ 3.1.6 พฒนาดานสงคม การปรบตว และความรวมมอในกลม 3.1.7 สงเสรมการกลาแสดงออก ความเชอมนในตนเอง และความคดรเรมสรางสรรค 3.1.8 ฝกการเปนผน าและผตามทด 3.2 แนวการจดกจกรรม 3.2.1 การเตรยมรางกาย วธการฝกการเตรยมรางกายม 3 ขน เรมดวยขนแรกใหรจกสวนตาง ๆ ของรางกายวาชออะไร อยตรงไหน และมสวนใดบางทเคลอนไหวไดมากนอยอยางไร ขนตอมาขณะทเคลอนไหว ควรฝกใหเดกรตลอดเวลาวารางกายของตนสวนใดก าลงท าอะไรอย และขนสดทายฝกใหสวนตาง ๆ ของ รางกายมความคลองตวในการเคลอนท และ ขยบเขยอนตามค าสงไดรวดเรว ดงตวอยางการฝกเตรยมรางกาย ดงน 3.2.1.1 ใหเดกแตะสมผสสวนตาง ๆ ของรางกาย เชน ศรษะ คอ ไหล สะโพก โดยครบอกใหเดกไดรจกชอ และสามารถชสวนตาง ๆ ของรางกายวามอะไรบาง 3.2.1.2 ใหเดกลองส ารวจรางกายดวาสวนใดเอนเอยง โคงงอ เหวยง หมน กวดแกวงไดมากนอยเพยงใด 3.2.1.3 ใหเดกชเรว ๆ ตามสวนตาง ๆ ของรางกายทละสวน เชน แขน ขอศอก ขอมอ นวมอ ตา จมก ขอเทา เขา เปนตน และใหลองขยบเขยอนดทละสวน 3.2.14 ใหเดกหาพนทใหตวเองและลองจดทาทาง โดยเนนใหจดแขนขาหรอล าตวสวนใดสวนหนง แลวนงในทานนสลบกนไป 3.2.2 การเคลอนไหวพนฐานหรอการเคลอนไหวตามธรรมชาต แบงออกเปน 2 ประเภท คอ การเคลอนไหวอยกบท ไดแก การเคลอนไหวสวนใดสวนหนงของรางกาย ณ จดใดจดหนงโดยรางกายจะไมเคลอนออกไปจากจดนนเลย และการเคลอนไหวทเคลอนท ไดแก การ

91

เคลอนทจากทหนงไปอกทหนง ไดแก การเดน การวง การกระโดด เปนตน ดงตวอยางการฝกการเคลอนไหวพนฐาน ดงน 3.2.2.1 การเคลอนไหวอยกบท ตวอยางกจกรรม เชน ถมศรษกลบตงตรงเงยศรษะไปขางหลงกลบสทาตรง เหยยดแขนทงสองไปขางหนา ชขน กางออก แลวกลบสทางตรงยกมอทงสองแตะไหล ชมอขน กางออกแลวกลบสทาตรง การหมนตว การบดตว การโยกตว การแกวงหรอหมนเหวยง การโอนเอน การดน การดง การสน การต และเคลอนไหวอวยวะสวใดสวนหนงอยางอสระเมอไดยนสญญาณใหเปลยนทาใหม โดยไมใหซ ากน 3.2.2.2 การเคลอนไหวเคลอนท ตวอยางกจกรรม 3.2.2.2.1 การเดน เชน เดนไปรอบ ๆ บรเวณ โดยระวงไมใหชนกน เดนจากทหนงไปอกทหนงใหจ านวนกาวนอยครงทสด 3.2.2.2.2 การกระโดด เชน ใหเดกกระโดดขาเดยวไปรอบ ๆ บรเวณโดยสลบขาบาง ใหเหวยงแขนขยบไหลหรอขยบรางกายสวนอนไปดวย หรอวางเครองกดขวาง เชน เสนเชอกกระจายใหทวบรเวณแลวใหเดกกระโดดขามไปมาขาเดยวบาง สองขาบาง หรอใหเดกจบคกระโดดไปหนาถอยหลงไปพรอมกน อาจใชดนตรประกอบจะชวยใหเกดความสนกสนานมากขน 3.2.2.2.3 การกระโจน เปนการเคลอนทดวยการถายน าหนกตวจากเทาหนงไปยงเทาอกขางหนงดวยการกระโดดเผนจากพน การลงสพนปลายเทาจะลงสพนกอน 3.2.2.2.4 การวง เปนการเคลอนทโดยการเปลยนน าหนกจากเทาหนงไปยงอกเทาหนง ขณะทเปลยนน าหนกตวนนเทาทงสองจะไมอยบนพน เชน วงไปใหทวบรเวณโดยไมใหชนกน วงไปขางหนาแลววงถอยหลง เมอไดยนสญญาณใหเปลยนทาสลบกน 3.2.2.2.5 การกระโดดสลบเทา คอการกาวกระโดดเขยงดวยปลายเทา 3.2.2.2.6 การสไลด คอการกาวไปขางหนาแลวลากไปชดเปนจงหวะเรว 3.2.2.2.7 การควบมา คอการเคลอนทไปขางหนาดวยการกาวแลวชดเทาหนาแลวกระโดดขน เมอลงสพนใหเทาทกาวน าอยหนาเสมอ

92

3.2.3 การเคลอนไหวทสมพนธกบเนอหา เปนการเคลอนไหวทตอเนองจากการเคลอนไหวพนฐาน ซงเปนการน าเนอหาจากเรองทสอนมาเปนแนวทางใหเดกไดเคลอนไหวในรปแบบตาง ๆ ซงยงตองอาศยการเคลอนไหวพนฐานประกอบอย ไดแก 3.2.3.1 การเคลอนไหวเลยนแบบ หมายถง การเคลอนไหวอวยวะตาง ๆ ของรางกายทอาศยประสบการณในชวตมาแสดงออกทางทาทางดวยการเคลอนทและไมเคลอนท แบงเปน 4 ลกษณะ คอ การเลยนแบบทาทางสตว การเลยนแบบทาทางคน การเลยนแบบเครองยนตกลไกหรอเครองเลน และการเลยนแบบปรากฎการณธรรมชาต เปนตน 3.2.3.2 การเคลอนไหวตามความคดสรางสรรค หมายถง การเคลอนไหวทอาศยประสบการณเดมผสมผสานกบประสบการณใหม แลวแสดงออกมาทงในรปแบบของการเคลอนไหวอยกบทและการเคลอนไหวทไมอยกบท ประกอบดวย การเคลอนไหวประกอบเพลงหรอค าคลองจอง การเคลอนไหวจนตนาการตามค าบรรยาย การเคลอนไหวเชงสรางสรรคประกอบอปกรณ การเคลอนไหวเปนผน าและผตาม และการเคลอนไหวอยางอสระในลกษณะตาง ๆ 3.3 ขอเสนอแนะ 3.3.1 ควรเรมกจกรรมจากการเคลอนไหวทเปนอสระ และมวธการทไมยงยากมากนก เชน ใหเดกไดกระจายอยภายในหองหรอบรเวณทฝก และใหเคลอนไหวตามธรรมชาตของเดก 3.3.2 ควรใหเดกไดแสดงออกดวยตนเองอยางอสระ และเปนไปตามความนกคดของเดกเอง ครไมควรชแนะ 3.3.3 ควรเปดโอกาสใหเดกคดหาวธเคลอนไหวทงทตองเคลอนทและไมตองเคลอนทเปนรายบคคล เปนค เปนกลมตามล าดบ ซงกลมละไมควรเกน 5 – 6 คน 3.3.4 ควรใชสงของทอยใกลตวเดก เชน เศษวสดตาง ๆ ไดแก กระดาษหนงสอพมพ เศษผา ทอนไม เขามาชวยในการเคลอนไหวและใหจงหวะ 3.3.5 ควรก าหนดจงหวะสญญาณนดหมายในการเคลอนไหวตาง ๆ หรอการเปลยนทา หรอหยดใหเดกทราบเมอท ากจกรรมทกครง 3.3.6 ควรสรางบรรยากาศอยางอสระ ชวยใหเดกรสกอบอนเพลดเพลน และรสกสบายและสนกสนาน 3.3.7 ควรจดใหมเกมการเลนบางนาน ๆ ครง เพอชวยใหเดกสนใจมากขน

93

3.3.8 กรณเดกไมยอมเขารวมกจกรรม ครไมควรใชวธบงคบ ควรใหเวลาและโนมนาวใหเดกสนใจเขารวมกจกรรมดวยความสมครใจ 3.3.9 หลงจากเดกไดออกก าลงเคลอนไหวรางกายแลวตองใหเดกพกผอนโดยอาจใหนอนเลนบนพนหอง นงพก หรอเลนสมมตเปนตกตา อาจเปดเพลงจงหวะชา ๆ เบา ๆ ทสรางความรสกใหเดกอยากพกผอน 3.3.10 พงระลกไวเสมอวาการฝกทกษะการเคลอนไหวใหมประสทธภาพนนจ าเปนตองอาศยองคประกอบพนฐานเกยวกบบรเวณพนท เดกตองมพนทในการเคลอนไหว มเวลานนคอความเรวชาของการเคลอนไหว มระดบการเคลอนไหว มทศทางการเคลอนไหว มบรรยากาศทดในการกระตนใหเคลอนไหว ทส าคญเดกควรไดฝกเกยวกบการรจกสวนตาง ๆ ของรางกาย เชน รวาสวนไหนเรยกวาอะไร อยตรงไหน เคลอนไหวไดอยางไร และตองไดฝกจงหวะในรปแบบตาง ๆ เชน จงหวะการเคาะเทา การปรบมอ การเปลงเสยงจากล าคอ การใชเครองมอตางๆ ก าหนดจงหวะ เปนตน

4. กจกรรมเสรมประสบการณ

กจกรรมเสรมประสบการณ เปนกจกรรมทมงใหเดกไดพฒนาทกษะการเรยนร ฝกการท างาน และอยรวมกนเปนกลมทงกลมยอยและกลมใหญ กจกรรมทจดมงฝกใหเดกไดมโอกาสฟง พด สงเกต คดแกปญหาดวยการใชเหตผลและฝกปฏบตเพอใหเกดความคดรวบยอด เกยวกบเรองทเรยน โดยจดกจกรรมดวยวธตาง ๆ เชน สนทนา อภปราย สาธต ทดลอง เลานทาน เลนบทบาทสมมต รองเพลง ทองค าคลองจอง ศกษานอกสถานท เชญวทยากรมาใหความร ดงตวอยางภาพท 3.4

ภาพท 3.4 กจกรรมเสรมประสบการณ

94

4.1 จดประสงค

4.1.1 สงเสรมการใชภาษาในการฟง พด และการถายทอดเรองราว

4.1.2 กลาแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของผ อน

4.1.3 ฝกมารยาทในการฟง พด

4.1.4 รจกแสวงหาความร เกดการเรยนรจากการคนพบดวยตนเอง

4.1.5 สงเสรมการเรยนรและทกษะพนฐาน

4.1.6 ปลกฝงใหมคณธรรม จรยธรรม

4.1.7 รจกปรบตวในการเลน และท างานรวมกบผ อน

4.2 แนวการจดกจกรรม การจดกจกรรมเสรมประสบการณ เปนกจกรรมทน าวธสอนมาด าเนนการใหเดกไดปฏบต สามารถจดไดหลากหลายวธ เชน

4.2.1 การสนทนาอภปราย เปนการสงเสรมพฒนาการทางภาษาในการพด การฟง รจกแสดงความคดเหน และยอมรบฟงความคดเหนของผ อน ซงสอทใชอาจเปนของจรง ของจ าลอง รปภาพ สถานการณจ าลอง

4.2.2 การเลานทาน เปนการเลาเรองตาง ๆ สวนมากจะเปนเรองทเนน การปลกฝงใหเกดคณธรรม จรยธรรม วธการนจะชวยใหเดกเขาใจไดดขน ในการเลานทานสอทใชอาจเปนรปภาพ หนงสอนทาน หน การแสดงทาทางประกอบการเลาเรอง

4.2.3 การสาธต เปนการจดกจกรรมทตองการใหเดกไดสงเกต และเรยนรตามขนตอนของกจกรรมนน ๆ ในบางครงครอาจใหเดกอาสาสมครเปนผสาธตรวมกบคร เพอน าไปสการปฏบตจรง เชน การเพาะเมลด การเปาลกโปง การเลนเกมการศกษา เปนตน

4.2.4 การทดลอง เปนกจกรรมทจดใหเดกไดรบประสบการณตรง เพราะไดทดลองปฏบตดวยตนเอง ไดสงเกตการณเปลยนแปลง ฝกการสงเกต การคดแกปญหา และสงเสรมใหเดกมความอยากรอยากเหน และคนพบดวยตนเอง เชน การประกอบอาหาร การทดลองวทยาศาสตรงาย ๆ การเลยงหนอนผเสอ การปลกพช เปนตน

4.2.5 การศกษานอกสถานท เ ปนการจดกจกรรมทท าใหเดกไดรบประสบการณตรงอกรปแบบหนง ดวยการพาเดกไปทศนศกษาสงตาง ๆ รอบโรงเรยน หรอสถานทนอกโรงเรยน เพอเปนการเพมพนประสบการณแกเดก

4.2.6 การเลนบทบาทสมมต เปนการใหเดกเลนสมมตตนเองเปนตวละครตาง ๆ ตามเนอเรองในนทาน หรอเรองราวตาง ๆ อาจใชสอประกอบการเลนสมมตเพอเราความ

95

สนใจ และกอใหเกดความสนกสนาน เชน หนสวมศรษะรปคน สตวตาง ๆ เครองแตงกายและอปกรณของจรงชนดตาง ๆ

4.2.7 การรองเพลง เลนเกม ทองค าคลองจอง เปนการจดใหเดกไดแสดงออก เพอความสนกสนาน เพลดเพลน และเรยนรเกยวกบภาษาและจงหวะ

4.3 ขอเสนอแนะ

4.3.1 ควรยดหลกการจดกจกรรมทเนนใหเดกไดรบประสบการณตรง และมโอกาสคนพบดวยตนเองใหมากทสด

4.3.2 ครควรยอมรบความคดเหนทหลากหลายของเดก และใหโอกาสเดกไดฝกคด

4.3.3 อาจเชญวทยากรมาใหความรแทนคร เชน พอแม ต ารวจ หมอ เปนตน จะชวยใหเดกสนใจและสนกสนานยงขน

4.3.4 ในขณะทเดกท ากจกรรม หรอหลงจากท ากจกรรมเสรจแลว ครควรใชค าถามปลายเปดทชวนใหเดกคด ไมควรใชค าถามทมค าตอบ “ใช” “ไมใช” หรอมค าตอบใหเดกเลอก และครควรใจเยนใหเวลาเดกคดค าตอบ

4.3.5 ชวงระยะเวลาทจดกจกรรมสามารถยดหยนไดตามความเหมาะสม ทงนใหค านงถงความสนใจของเดกและความเหมาะสมของกจกรรมนน ๆ เชน กจกรรมการศกษานอกสถานท การประกอบอาหาร การปลกพช อาจใชเวลานานกวาทก าหนดได

5. กจกรรมกลางแจง กจกรรมกลางแจงเปนกจกรรมทจดใหเดกมโอกาสออกไปนอกหองเรยน เพอออกก าลงเคลอนไหวรางกาย และแสดงออกอยางอสระ โดยยดความสนใจและความสามารถของเดกแตละคนเปนหลก กจกรรมนครควรจดใหเดกไดเลนทกวน ดงตวอยางภาพท 3.5

96

ภาพท 3.5 กจกรรมกลางแจง 5.1 ประเภทของกจกรรมกลางแจง ไดแก 5.1.1 การเลนเครองเลนสนาม เครองเลนสนาม หมายถง เครองเลนทเดกอาจปนปาย หมน โยก ซงท าออกมาในรปแบบตาง ๆ เชน เครองเลนส าหรบปนปาย หรอตาขายส าหรบปนเลน เครองเลนส าหรบโยกหรอไกว เชน มาไม ชงชา มานงโยก ไมกระดก เครองเลนส าหรบหมน เชน มาหมน พวงมาลยรถส าหรบหมนเลน ราวโหนขนาดเลกส าหรบเดก ตนไมส าหรบเดนทรงตว หรอไมกระดานแผนเดยว และเครองเลนประเภทลอเลอน เชน รถสามลอ รถลากจง

5.1.2 การเลนทราย ทรายเปนสงทเดก ๆ ชอบเลน ทงทรายแหง ทรายเปยก น ามากอเปนรปทรงตาง ๆ ไดและสามารถน าวสดอนมาประกอบการเลนตกแตงได เชน กงไม ดอกไม เปลอกหอย พมพขนม ทตกทราย ปกตบอทรายจะอยกลางแจง โดยอาจจดใหอยใตรมของตนไมหรอสรางหลงคา ท าขอบกนเพอมใหทรายกระจดกระจาย บางโอกาสอาจพรมน าใหชนเพราะเดกจะไดกอเลน นอกจากนควรมวธการปดกนมใหสตวเลยงลงไปท าความสกปรกในบอทรายได

5.1.3 การเลนน า เดกทวไปชอบเลนน ามาก การเลนน านอกจากสรางความพอใจและคลายเครยด ใหเดกแลว ยงท าใหเดกเกดการเรยนรอกดวย เชน เรยนรทกษะการสงเกต จ าแนกเปรยบเทยบปรมาตร เปนตน อปกรณทใสน า อาจเปนถงทสรางขนโดยเฉพาะ หรออางน า

97

วางบนขาตงทมนคง ความสงพอทเดกจะยนไดพอด และควรมผาพลาสตกกนเสอผาเปยกใหเดกใชคลมระหวางเลน 5.1.4 การเลนสมมตในบานตกตาหรอบานจ าลอง บานตกตาเปนบานจ าลองส าหรบใหเดกเลนจ าลองจากบานจรง ๆ อาจท าดวยเศษวสดประเภทผาใบ กระสอบปาน ของจรงทไมใชแลว เชน หมอ เตา ชาม อาง เตารด เครองครว ตกตาสมมตเปนบคคลในครอบครว เสอผาผ ใหญทไมใชแลวส าหรบผลดเปลยน มการตกแตงบรเวณใกลเคยงใหเหมอนบานจรง ๆ บางครงอาจจดเปนรานขายของ สถานทท าการตาง ๆ เพอใหเดกเลนสมมตตามจนตนาการของเดกเอง

5.1.5 การเลนในมมชางไม เดกตองการออกก าลงในการเคาะ ตอก กจกรรมการเลนในมมชางไมนจะชวยในการพฒนากลามเนอใหแขงแรง ชวยฝกการใชมอและการประสานสมพนธระหวางมอกบตา นอกจากนยงฝกใหรกงาน และสงเสรมความคดสรางสรรคอกดวย 5.1.6 การเลนกบอปกรณกฬา เปนการน าอปกรณกฬามาใหเดกเลนอยางอสระหรอใชประกอบเกมการเลน ทใหอสระแกเดกใหมากทสด ไมควรเนนการแขงขนเพอมงหวงแพหรอชนะ อปกรณกฬาทนยมน ามาใหเดกเลน เชน ลกบอล หวงยาง ถงทราย 5.1.7 การเลนเกมการละเลน กจกรรมการเลนเกมการละเลนทจดใหเดกเลน เชน เกมการละเลนของไทย การละเลนของทองถน เชน มอญซอนผา รรขาวสาร แมง โพงพาง เปนตน การละเลนเหลานตองใชบรเวณทกวาง การเลนอาจเลนเปนกลมเลกหรอกลมใหญกได กอนเลนครอธบายกตกาและสาธตใหเดกเขาใจ ไมควรน าเกมการละเลนทมกตกายงยากและเนนการแขงขนแพชนะมาจดกจกรรมใหกบเดกวยน เพราะเดกจะเกดความเครยดและสรางความรสกไมดตอตนเอง

5.2 จดประสงค ประกอบดวย

5.2.1 พฒนากลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการประสานสมพนธของอวยวะตาง ๆ 5.2.2 สงเสรมใหมรางกายแขงแรง สขภาพด 5.2.3 สงเสรมใหเกดความสนกสนาน ผอนคลายความเครยด

5.2.4 รจกปรบตว เลนและท างานรวมกบผ อน

5.2.5 เรยนรการระวงรกษาความปลอดภยทงของตนเองและผ อน

5.2.6 รจกการตดสนใจ และแกปญหาดวยตนเอง

5.2.7 สงเสรมใหมความอยากรอยากเหนสงของตาง ๆ ทแวดลอมรอบตว

98

5.2.8 พฒนาทกษะการเรยนรตาง ๆ เชน การสงเกต การเปรยบเทยบ การจ าแนก

5.3 แนวการจดกจกรรม การจดกจกรรมกลางแจง ครควรด าเนนการตามขนตอนดงน

5.3.1 เดกและครรวมสรางขอตกลงหรอกตกาในการเลนทกครงกอนพาเดกไปเลนกจกรรมกลางแจง

5.3.2 จดเตรยมวสดอปกรณประกอบการเลนกลางแ จงใหพรอม เชน อปกรณเลนน า เลนทราย ลกบอล เปนตน 5.3.3 สาธตการเลนเครองเลนสนามบางชนด เชน ไมลนตองขนทางบนได ชงชาตองนงแกวงไปมา เปนตน 5.3.4 ใหเดกเลอกเลนอสระตามความสนใจ และใหเวลาเลนนานพอควร 5.3.5 ขณะเดกเลน ครตองคอยดแลความปลอดภยและสงเกตพฤตกรรมการเลน การอยรวมกนกบเพอนของเดกอยางใกลชด หากพบวาการเลนนนอาจกอใหเกดอนตรายครตองชแนะทนท 5.3.6 เมอหมดเวลาใหเดกดแลเกบของใชหรอของเลนใหเรยบรอย เชน อปกรณเลนน า เลนทราย เปนตน 5.3.7 ใหเดกท าความสะอาดรางกาย เชน ลางหนา ลางมอ ลางเทา และดแลเครองแตงกายใหเรยบรอย

5.4 ขอเสนอแนะ

5.4.1 หมนตรวจเครองเลนสนามและอปกรณประกอบใหอยในสภาพทปลอดภยและใชการไดดอยเสมอ 5.4.2 ใหโอกาสเดกเลนกลางแจงอยางอสระทกวนอยางนอยวนละ 30 นาท 5.4.3 ขณะเดกเลนกลางแจง ครคอยดแลอยางใกลชด เพอระมดระวงความปลอดภยในการเลน หากพบวาเดกแสดงอาการเหนอย ออนลา ควรใหเดกหยดพก 5.4.4 ไมควรน ากจกรรมพลศกษาส าหรบเดกระดบประถมศกษามาใชสอนกบเดกระดบกอนประถมศกษา เพราะยงไมเหมาะสมกบวย 5.4.5 หลงจากเสรจสนกจกรรมกลางแจง ควรใหเดกไดพกผอนหรอนงพก ไมควรใหเดกรบประทานอาหารทนท เพราะอาจท าใหเดกอาเจยนเกดอาการจกแนนได

99

6. เกมการศกษา

เกมการศกษา เปนเกมการเลนทชวยพฒนาสตปญญา มกฎกตกางาย ๆ เดกสามารถเลนคนเดยวหรอเลนเปนกลมได ชวยใหเดกรจกสงเกต คดหาเหตผล และเกดความคดรวบยอดเกยวกบส รปราง จ านวน ประเภท ความสมพนธเกยวกบพนท ระยะ เกมการศกษาทเหมาะสมส าหรบเดกวย 3 – 6 ป เชน เกมจบค แยกประเภท จดหมวดหม เรยงล าดบ โดมโน ลอตโต ภาพตดตอ ดงตวอยางภาพท 3.6

ภาพท 3.6 กจกรรมเกมการศกษา 6.1 จดประสงค

6.1.1 การสงเกต จ าแนก และเปรยบเทยบ

6.1.2 สงเสรมการประสานสมพนธระหวางมอกบตา

6.1.3 สงเสรมการคดหาเหตผล และตดสนใจแกปญหา

6.1.4 ชวยใหเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงทเรยนร 6.1.5 ปลกฝงใหมคณธรรมตาง ๆ เชน ความรบผดชอบ ความมระเบยบวนย ความเออเฟอแบงปน ความซอสตย เปนตน

6.2 แนวการจดกจกรรม การจดกจกรรมเกมการศกษาผสอนด าเนนการสอนได 2 กรณ กลาวคอ

6.2.1 กรณทเปนเกมใหมเดกไมเคยเลนมากอน ครควรปฏบตดงน

100

6.2.1.1 แนะน าใหเดกทราบวาเกมชดใหมชออะไร มจ านวนกชน อะไรบาง

6.2.1.2 สาธตหรออธบายวธเลนเกมเปนขน ๆ ตามประเภทของเกมแตละชนด

6.2.1.3 ใหเดกหมนเวยนเขามาเลนเปนกลม หรอรายบคคลตามความเหมาะสม

6.2.1.4 ขณะทเดกเลนครท าหนาทเปนเพยงผแนะน า บางครงครอาจเขารวมเลนในกลมถาสงเกตเหนวาเดกยงไมเขาใจวธเลนหรอมปญหาเกยวกบการเลน

6.2.1.5 เมอเดกเลนเกมแตละชมเสรจเรยบรอย ควรใหเดกตรวจสอบความถกตองดวยตนเอง หรอรวมกนตรวจกบเพอน หรอครชวยดแลตรวจสอบ และชมเชยใหก าลงใจ

6.2.1.6 ใหเดกน าเกมทเลนเสรจแลวเกบใสกลองเขาทใหเรยบรอยทกครงกอนเลนเกมชดอน

6.2.2 ในกรณทเดกเคยเลนเกมการศกษานมาแลว ครอาจปฏบตไดดวยการจดวางเกมทเคยเลนแลวใหเดกเลนเปนกลม ๆ ละ 4 – 5 คน แตละกลมจะมเกม 1 ชด หรออาจจะเลนคนเดยวกได หมนเวยนใหเดกเลนเกมทงชดใหมและชดเกาตามทจดไว และเมอเลนเกมแตละชดเสรจแลวฝกใหเดกเกบใหเรยบรอย และอยในสภาพทจะน าไปใชไดอก

6.3 ขอเสนอแนะ

6.3.1 การสอนเกมการศกษาในระยะแรก ควรเรมสอนโดยใชของจรง เชน การจบคกระปองแปงทเหมอนกน หรอการเรยงล าดบกระปองแปงตามล าดบสงต า

6.3.2 การเลนเกมในแตละวน อาจจดใหเลนทงเกมชดใหญและเกมชดเกา

6.3.3 ครอาจใหเดกหมนเวยนเขามาเลนเกมกบครทละกลม หรอสอนทงชนตามความเหมาะสม

6.3.4 ครอาจใหเดกทเลนไดแลวมาชวยแนะน ากตกาการเลนในบางโอกาสได

6.3.5 การเลนเกมการศกษา นอกจากใชเวลาในชวงกจกรรมการศกษาตามตารางกจกรรมประจ าวนแลวอาจใหเดกเลอกเลนอสระในชวงเวลากจกรรมเสรได

6.3.6 การเกบเกมทเคยเลนแลว อาจเกบใสกลองเลก ๆ หรอใสถงพลาสตกหรอใชยางรดแยกแตละเกม แลวจดเกบใสกลองใหญรวมไวเปนชด

101

จะเหนวารปแบบกจกรรมประจ าวนทง 6 กจกรรมดงกลาว เปนกจกรรมการเลนทแฝงไปดวยการสงเสรมการเรยนรใหเกดกบเดก ผสอนสามารถจดกจกรรมยดหยนไดตามความสนใจของเดก ในการด าเนนกจกรรมควรสรางขอตกลงกอนใหเดกปฏบตกจกรรมเสมอ และเมอสนสดกจกรรมควรเตอนใหเดกทราบลวงหนาเพอเดกจะไดเตรยมตวเตรยมใจในการจบกจกรรม ทงยงเตรยมเกบของเขาทใหเรยบรอย กระบวนการทงหมดควรไดสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม ความรบผดชอบใหแกเดกปฐมวยดวย

ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวย ตารางกจกรรมประจ าวนส าหรบเดกปฐมวยเปนตารางสอนหรอตารางเรยนส าหรบเดกทสถานศกษาสามารถจดไดตามความเหมาะสมกบเดก โดยจะตองพจารณาความแตกตางระหวางบคคล ซง รกตวรรณ ศรถาพร (2548, หนา 93 – 94) กลาววา การจดตารางกจกรรมประจ าวนในสถานศกษามจดมงหมาย ดงน 1. เพอชวยใหครทราบวาจะตองจดกจกรรมใดบางในแตละวนและในแตละกจกรรมนนใชเวลานานเทาใด 2. เพอชวยใหเดกเรยนรระเบยบวนยแลวปฏบตตาม 3. เพอใหเดกไดท ากจกรรมตาง ๆ ดวยความสนใจและสนกสนาน จะชวยใหเดกไมเบอหนาย ลดการเกดปญหาพฤตกรรม 4. เพอชวยใหเดกปรบตวเขากบสงคมใหมไดงายขน เพราะไดทราบวาเวลาใดจะตองท าอะไร 5. ตารางกจกรรมประจ าวนทจดไดเหมาะสมกบสภาพสงคมและสงแวดลอมจะชวยใหบคคลในสงคมนนไดรบความสะดวกและปลอดภยยงขน จากจดมงหมายทกลาวมาท าใหมองเหนถงคณคาและความส าคญของตารางกจกรรมประจ าวนวาหากสถานศกษาจดไดเหมาะสมจะเกดผลดทงคร เดก และสงคม กลาวคอ จดตารางกจกรรมประจ าวนไดเหมาะสมกบเดก เดกจะมความสข สนกสนาน มพฒนาการครบทกดาน และชวยใหสงคมมระบบ ระเบยบ เรยบรอย โดยการจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวยแตละโรงเรยน มขอจ ากดในเรองตาง ๆ ไมเหมอนกน เชน ขอจ ากดเกยวกบบคลากร อาคารสถานท วสดครภณฑ สภาพแวดลอมในทองถนและความคดความเชอของบคลากรในโรงเรยน

102

เปนตน ขอจ ากดเหลานท าใหการก าหนดตารางกจกรรมประจ าวนแตกตางกน ตารางกจกรรมประจ าวนทแตละหนวยงานก าหนดนนเปนเพยงแนวทางในการน าไปใชเทานน ดงนนในการน าไปใชครสามารถปรบเปลยนไดตามขอจ ากดของโรงเรยนนน ๆ แตควรจดใหครบตามขอบขายของกจกรรมประจ าวนทก าหนดในหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ (ชตาพร เอยมสะอาด, 2548, หนา 161 – 162) 1. ปรบหรอเรยงล าดบใหมตามความสนใจของเดก อาจท าไดดงน คอ 1.1 ปรบตามธรรมชาตชวงความสนใจของเดก กลาวคอ เดก 3 ขวบ มระยะความสนใจประมาณ 8 นาท เดก 4 ขวบ มระยะความสนใจประมาณ 12 นาท และเดก 5 ขวบ มระยะความสนใจประมาณ 15 นาท 1.2 ปรบตามสภาพความสนใจของเดกสวนใหญในหองเรยน เชน เดกอาจสนใจท ากจกรรมในวงกลมกอนแลวจงท ากจกรรมสรางสรรคและเลนตามมม เปนตน 1.3 ปรบตามเหตการณหรอปรากฏการณธรรมชาตทเกดขน และมอทธพลตอความสนใจของเดกในขณะนน เชน สรยปราคา พายโซนรอน ฝนตกหนก หรอเหตการณทเดกโดยสวนรวมมโอกาสรวมอยในเหตการณ เราสามารถปรบตารางกจกรรมประจ าวนไดโดยใหเดกไดออกไปสงเกตการณ หรอตองโยกยายทเรยนเพอความเหมาะสม 2. ปรบตารางกจกรรมตามสภาพภมประเทศ ภมอากาศของทองถนทอยแวดลอม เชน กรณทสภาพภมประเทศทมอากาศรอนมากในชวงกอนเทยง อาจจะปรบตารางการเลนกลางแจงมาใหอยในชวงตอนเชา 3. การปรบตารางกจกรรมประจ าวนตามสภาพกจวตรประจ าวนของเดกในแตละแหง เชน ในกรณทโรงเรยนบางแหงมกจกรรมใหเดกอาบน าเปลยนชดนอนกอนนอน เราจ าเปนตองยดหยนระยะเวลาของแตละกจกรรมในชวงเชาใหสนลง เพอจะไดเลอนเกมการศกษาขนไปในชวงเชา เนองจากเมอตนนอนเดกจะตองอาบน าเปลยนเครองแตงตว และเมอเดกรบประทานของวางเสรจจะถงเวลากลบบานพอด 4. ปรบตารางกจกรรมประจ าวนใหมเพยงครงวน ในบางทองถนหรอในบางโอกาสบางโรงเรยนอาจจ าเปนหรอเหมาะสมทจะจดใหเดกไดเรยนเพยงครงวน กจะตองคดวาจะจดกจกรรมอยางไรเดกจงจะไดรบการพฒนาครบถวน 5. ปรบตารางกจกรรมในกรณทโรงเรยนมกจกรรมปฏบตรวมกนในสายชนหรอหองเรยน เชน การประชม สวดมนตประจ าสปดาห การเลนในหองเลน หรอเรยนในหองดนตร คร

103

อาจยดหยนเวลาในตารางกจกรรมประจ าวน โดยค านงถงความสนใจเดกเปนเกณฑ เชน เดกอาจจะนงในหองประชมนาน เมอเขาชนเรยนอาจจะงดกจกรรมในวงกลม 6. ปรบตารางกจกรรมตามสภาพแวดลอมของสถานท โรงเรยนบางแหงมสนามแคบไมเพยงพอกบจ านวนเดก เนองจากความจ าเปนของสถานท ในโรงเรยนมหองเรยนอนบาลจ านวนมาก การใชตารางกจกรรมประจ าวนตารางเดยวกนอาจท าใหเกดปญหาในการพาเดกลงกลางแจง จงจ าเปนตองปรบตารางของแตละหองเรยนในเวลามการเลนกลางแจงหมนเวยนสบเปลยนกนไป 7. ปรบตารางกจกรรมในกรณทมเทศกาล วนส าคญตาง ๆ เชน วนเฉลมพระชนมพรรษา วนเขาพรรษา เทศกาลงานประจ าปของโรงเรยน วนพบผปกครอง ตลอดจนงานนทรรศการตาง ๆ ในโรงเรยน ครอาจปรบตารางกจกรรมประจ าวนโดยใหเดกเขารวมกจกรรมของโรงเรยน 8. ปรบตารางกจกรรมประจ าวนในกรณน าเดกไปทศนศกษานอกสถานท การศกษานอกสถานทในแตละครงของเดกปฐมวย ครสามารถน าโปรแกรมตามตารางกจกรรมประจ าวนสอดแทรกไดตามโอกาสและความเหมาะสม เชน การไปทศนศกษาทเขาดน กจกรรมเคลอนไหวและกลางแจง คอ การทเดกเดน วง ชม ไปดสตวตาง ๆ กจกรรมวงกลม ไดแก การหยดพกใตรมไมเพอสนทนารวมกน ในบางครงครอาจใหเดกวาดภาพตามความสนใจดวย 9. ปรบตารางกจกรรมประจ าวนตามลกษณะเวลาของโรงเรยนทเปดสอน เชน โรงเรยนอาจเปดสอนเดกครงวน จะเหนวาการปรบตารางกจกรรมประจ าวน สามารถปรบไดหลายแนวทางขนอยกบขอจ ากดของแตละโรงเรยน แตพงตระหนกวาเมอปรบตารางกจกรรมประจ าวนแลว เดกกยงคงไดพฒนาครบทกดาน นอกจากนนการจดกจกรรมประจ าวนของสถานศกษาระดบปฐมวยตาง ๆ จะด าเนนการตามตารางกจกรรมประจ าวน สวนรายละเอยดของแตละกจกรรมหนวยงานจะด าเนนการตามปรชญา แนวคด ความเชอ หรอรปแบบการสอนหรอนวตกรรมทใชในหนวยงานนนๆ แตทแนนอนทสดคอแตละหนวยงานจะจดกจกรรมตามทก าหนดไวในตารางกจกรรมประจ าวนดงตวอยางตอไปน 1. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2546, หนา 47) ด าเนนกจกรรม 6 กจกรรม ไดแก กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมเสร กจกรรมศลปะ กจกรรมกลางแจง และกจกรรมเกมการศกษา ซงใหเดกเรยนรแบบบรณาการผาน

104

การเลน เปนการบรณาการดานเนอหาสาระและทกษะกระบวนการเขากบกจกรรมดงกลาว โดยด าเนนกจกรรมตามตารางเวลาทเสนอไว 2 แบบ ดงน แบบท 1 08.00 – 08.30 รบเดก 08.30 – 08.45 เคารพธงชาต สวดมนต 08.45 – 09.00 ตรวจสขภาพ ไปหองน า 09.00 – 09.20 กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ 09.20 – 10.20 กจกรรมสรางสรรคและการเลนตามมม 10.20 – 10.30 พก (ของวางเชา) 10.30 – 10.45 กจกรรมในวงกลม 10.45 – 11.30 กจกรรมกลางแจง 11.30 – 12.00 พก (รบประทานอาหารกลางวน) 12.00 – 14.00 นอนพกผอน 14.00 – 14.20 เกบทนอน ลางหนา 14.20 – 14.30 พก (ของวางบาย) 14.30 – 14.50 เกมการศกษา 14.50 – 15.00 เตรยมตวกลบบาน แบบท 2 08.00 – 09.00 รบเดก เคารพธงชาต สวดมนต 09.00 – 09.30 กจกรรมดนตรและจงหวะ 09.30 – 10.30 กจกรรมเสร 10.30 – 10.40 พก (รบประทานอาหารวาง) 10.40 – 11.20 กจกรรมกลางแจง 11.20 – 11.30 พก (ลางมอ ลางเทา) 11.30 – 11.50 กจกรรมเสรมประสบการณ 11.50 – 13.00 พก (รบประทานอาหารกลางวน) 13.00 – 15.00 นอนพกผอน 15.00 – 15.10 เกบทนอน ลางหนา 15.10 – 15.30 พก (รบประทานอาหารวางบาย)

105

15.30 – 15.50 เลานทาน 15.50 – 16.00 เตรยมตวกลบบาน 2. โรงเรยนสาธตอนบาลละอออทศ ด าเนนกจกรรมดวยการเนนเดกเปนศนยกลางใหเดกเรยนรดวยการกระท าจากประสบการณตรง มอสระในการเลอกท ากจกรรมอยางอสระ ดงน 08.00 – 09.00 การเลนเสรในรมและกลางแจง เคารพธงชาต กายบรหาร 09.00 – 09.30 การอานหนงสอนทานอสระ 09.30 – 10.00 กจกรรมกลม หรอกจกรรมเสร 10.00 – 10.15 พก (ดมนมและรบประทานของวาง) 10.15 – 11.00 กจกรรมกลม หรอกจกรรมเสร (ตอ) 11.00 – 11.30 กจกรรมกลางแจง นทานหรอค าคลองจอง 11.30 – 12.00 รบประทานอาหารกลางวน 12.00 – 14.00 นอนพกผอนกลางวน 14.00 – 14.30 ตนนอน ท าความสะอาดรางกายและรบประทานอาหารวาง 14.30 – 15.30 กจกรรมเสร ผปกครองรบกลบบาน 3. องคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย (2548, หนา 88 – 97) จดการเรยนการสอนใหเดกเรยนรแบบบรณาการผานการเลน เปนการบรณาการดานเนอหาสาระและทกษะกระบวนการผานการจดกจกรรม 6 กจกรรม เพอใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง เรยนรจากการลงมอกระท า เกดความร มทกษะ มคณธรรม และมพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคมและสตปญญา ซงกจกรรมทจด 6 กจกรรมดงกลาว ไดแก กจกรรมการเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมเสร กจกรรมศลปะ กจกรรมกลางแจง และกจกรรมเกมการศกษา โดยจดตามตารางกจกรรมตอไปน ชวงเชา 07.30 – 08.15 น. รบเดกเปนรายบคคล 08.15 – 08.30 น. เคารพธงชาต สวดมนต 08.30 – 08.40 น. สนทนาขาวเหตการณ 08.40 – 09.00 น. การเคลอนไหวและจงหวะ 09.00 – 10.30 น. กจกรรมในวงกลม 10.30 – 10.50 น. กจกรรมสรางสรรค

106

10.50 – 11.20 น. กจกรรมเสร 11.20 – 11.40 น. เลนกลางแจง 11.40 – 12.00 น. พกรบประทานอาหาร (แปรงฟน) ชวงบาย 12.30 – 14.00 น. นอนพกผอน 14.00 – 14.20 น. เกบทนอน ลางหนา 14.20 – 14.30 น. พก (ดมนม อาหารวาง) 14.30 – 14.45 น. เกมการศกษา 14.45 – 15.00 น. สรปกจกรรมประจ าวนหรอเตรยมงานในวนรงขน จากตวอยางการจดกจกรรมตามตารางกจกรรมประจ าวน ผสอนสามารถน าไปปรบใชใหเหมาะสม กบความเชอ แนวคด สภาวการณของโรงเรยนและชมชน อกทงยงสามารถจดสลบกจกรรมกอนหลง เรวหรอชากวาตารางทก าหนดไวกได แตควรตงอยบนหลกการและขอบขายของการจดกจกรรม หรอบางครงอาจงดกจกรรมบางอยางกได หากมกจกรรมบางกจกรรมทตองใชเวลานาน เชน การประกอบอาหาร การศกษานอกสถานท การทดลอง ตองการเวลามาก อาจจะตองงด กจกรรมสรางสรรค หรอกจกรรมเคลอนไหวและจงหวะกได ผ สอนควรพจารณาใหเหมาะสม โดยค านงถงพฒนาการเดกใหมากทสด นอกจากนนกจกรรมทจดในแตละวน อาจเรยกชอแตกตางกนไปในแตละหนวยงาน ซงในการจดกจกรรมประจ าวนในสถานศกษา ครนบวามบทบาทส าคญในการวางแผนสงเสรมการเรยนร ดแลเดก และพฒนาตนเองให เปนผ ใฝร ทนสมย ทนเหตการณ อยเสมอ บทสรป การจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวยในสถานศกษา ครและผ ทเกยวของกบเดกนบวามบทบาทส าคญในการสงเสรมพฒนาการและการเรยนร ตลอดจนปลกฝงลกษณะนสยทดงามใหเกดขนกบเดก ในการพฒนาเดกนน ครควรค านงถงธรรมชาต พฒนาการและบรบททางสงคมของเดกดวย หากพจารณาถงธรรมชาตของเดกปฐมวยแลว เดกวยนยงไมพรอมทจะอาน เขยน ครจงตองจดกจกรรมตาง ๆ เพอพฒนาเดก ทงในรปของการจดกจวตรประจ าวนเพอใหเดกไดเรยนรเกยวกบการใชชวตประจ าวนในสถานศกษา เนองจากเดกวยนมไดจดการเรยนการสอนเหมอนเดกในระดบชนอน แตจะจดกจกรรมใหเดกท าเพอใหไดรบประสบการณตามวตถประสงคทวางไว ครและผ ทเกยวของกบเดกสามารถจดรปแบบของตารางกจกรรมประจ าวนใหเหมาะสมกบ

107

เดกและบรบทของทองถนได โดยทกจกรรมดงกลาว ไดแก กจกรรมเคลอนไหวและจงหวะ กจกรรมเสรมประสบการณ กจกรรมสรางสรรค กจกรรมเสร กจกรรมกลางแจง และเกมการศกษา ทงกจกรรมการเรยนรและการจดกจวตรประจ าวนทสถานศกษาจดขนจะชวยพฒนาความพรอมใหกบเดก ทงนครตองยดหลกเดกเปนศนยกลาง ค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ตลอดจนเปดโอกาสใหเดกท ากจกรรมตาง ๆ ดวยตนเอง ค าถามทบทวน 1. จากค ากลาวทวา “การสอนเดก ครควรค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ” ทานคดวาหมายถงอะไร ทานมความคดเหนอยางไรบาง จงอธบาย 2. กจกรรมประจ าวนของเดกปฐมวย แตกตางกบของเดกประถมศกษาอยางไร จงอธบาย 3. ทานคดวา ท าไมตองศกษาถงขอบขายของการจดกจกรรมประจ าวน และขอบขายนนประกอบดวยอะไรบาง จงอธบาย 4. การจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวย ควรค านงถงเรองใดบาง จงอธบาย 5. หากใหทานจดกจกรรมประจ าวนใหกบเดกปฐมวย ทานจะใชหลกการใดบาง จงอธบาย 6. จงอธบายวาในการจดประสบการณเดกปฐมวย เหตใดจงตองก าหนดตารางกจกรรมประจ าวน และหากไมก าหนดตารางกจกรรมประจ าวนจะเกดผลกระทบอยางไรบาง 7. ถาทานมโรงเรยนอนบาลทานจะก าหนดตารางกจกรรมประจ าวนอยางไร จงยกตวอยาง 8. ทานคดวาตารางกจกรรมประจ าวนของแตละโรงเรยน มความจ าเปนตองปรบเปลยนหรอไม เพราะเหตใด จงอธบาย 9. รปแบบการสอนกจกรรมเสรมประสบการณใหกบเดกปฐมวยมอยางไรบาง จงอธบาย 10. ทานมวธการจดกจกรรมกลางแจงใหกบเดกปฐมวยอยางไร จงอธบาย

108

เอกสารอางอง คณะกรรมการการศกษาเอกชน, ส านกงาน. (ม.ป.ป.). คมอการจดประสบการณการเรยนร

ส าหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ : รงเรองศาสตรการพมพ. ชตาพร เอยมสะอาด. (2548). กระบวนการจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย. สราษฎร

ธาน : มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน. พชร ผลโยธน. (2546). หนวยท 6 การจดกจกรรมและประสบการณในระดบปฐมวยศกษา ใน

ประมวลสาระชดวชาสมมนาการปฐมวยศกษา. (หนา 117 – 163). นนทบร : สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

มหาดไทย, กระทรวง. (2548). แนวการจดกจกรรมประสบการณตามหลกสตรการศกษา

ปฐมวย. สงกดองคกรปกครองสวนทองถน กรงเทพฯ : ส านกประสานและพฒนาการจดการศกษาทองถน.

รกตวรรณ ศรถาพร. (2548). การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย. ราชบร : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง.

วชาการ, กรม. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.

. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. (ส าหรบเดกอายต ากวา 3 ป). กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.

. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. (ส าหรบเดกอาย 3–5 ป). กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว.

Kolumbus, E.S. (1979). Is it tomorrow yet?. Haifa, Israel : Mount Carmal International Fraining Center for Community Serices.