ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม – มิถุนายน 2558 · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่บริหารประสบความส

58 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 5 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2558

การพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง Model Development for Local Government Organization Administration to High

Competency Organization

รองศาสตราจารย ดร. เสนห จยโต

สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช [email protected]

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพปจจบนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหาร

ยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษย 2) เพอถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทบรหารประสบความส าเรจ 3) เพอพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง และ4) เพอถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง

ประชากรการวจย ไดแก ผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ประกอบดวย นายกองคการบรหารสวนจงหวด นายกเทศมนตร และนายกองคการบรหารสวนต าบล จ านวน 7,853 คน ก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยเปดตารางส าเรจรปของเครซ และมอรแกน จ านวน 400 คน ผ ใหขอมลหลก ไดแก นายกองคการบรหารสวนจงหวดทบรหารประสบความส าเรจ 1 คน นายกเทศมนตรทบรหารประสบความส าเรจ 1 คน และนายกองคการบรหารสวนต าบลทบรหารประสบความส าเรจ 1 คน เครองมอในการวจยไดแก แบบสอบถาม และแบบสมภาษณ การวเคราะหขอมลไดแก ความถ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา

ผลการวจยสรปไดดงน 1) ผลการศกษาสภาพปจจบนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารยทธศาสตรส

การพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษย พบวา องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบลมการด าเนนการทง 3 ดาน ประกอบดวย ดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษยอยในระดบมาก

2) ผลการถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทบรหารประสบความส าเรจ พบวา องคการบรหารสวนจงหวดทบรหารประสบความส าเรจไดแก องคการบรหารสวนจงหวดแมฮองสอน จงหวดแมฮองสอน เทศบาลทบรหารประสบความส าเรจไดแก เทศบาลต าบลนาออ จงหวดเลย และองคการบรหารสวนต าบลทบรหารประสบความส าเรจไดแก องคการบรหารสวนต าบลบานหมอ จงหวดเพชรบร มกระบวนการบรหารทประสบความส าเรจ 4 ขนตอน ประกอบดวย จดประกาย ขายความคด พชตการเปลยนแปลง และสรางความตอเนอง มเทคนคการบรหารทประสบความส าเรจโดยยดหลกการธรรมาภบาล 10 ประการ ประกอบดวย หลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกมสวนรวม หลกโปรงใส หลกความรบผดชอบ หลกความคมคา หลกองคการแหงการเรยนร หลกการพฒนาทรพยากรมนษย หลกการบรหารจดการสมยใหม หลกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 3) ผลการพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง พบวา ปจจยทมผลตอการเปนองคการสมรรถนะสงขององคกรปกครองสวนทองถนม 3 ปจจย ประกอบดวย กระบวนการบรหารการเปลยนแปลง

*บทความในวารสารฉบบนมการเปลยนแปลงปทและฉบบทของวารสารจาก ปท 3 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย.2558 เปน ปท 5 ฉบบท 1 ม.ค.-ม.ย.2558

เนองจากมความคลาดเคลอนในการเรยงลาดบวารสาร กรณการอางองบทความน ขอใหอางตามปและฉบบตามทแกไขใหมน

หากมขอสงสย กรณาสอบถามเพมเตมไดท สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โทร.02 504 7588-9

mailto:[email protected]

http://e-jodil.stou.ac.th


59

เทคนคการบรหารการเปลยนแปลง และปจจยแหงความส าเรจการบรหารการเปลยนแปลง การเปนองคการสมรรถนะสงขององคกรปกครองสวนทองถนคอ การเปนองคการทรปเปลเอชทประกอบดวย 3 สมรรถนะ ไดแก สมรรถนะท 1: การบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน (สมองดเยยม) สมรรถนะท 2 : การบรหารองคการสมยใหม (เครองมอครบ) สมรรถนะท 3: การบรหารทนมนษย (ใจเกนรอย) 4) ผลการถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง พบวา องคการบรหารสวนจงหวดปทมธาน เทศบาลต าบลธญบร และองคการบรหารสวนต าบลคลองส ผ เขารบการฝกอบรมมความรหลงการฝกอบรมถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสงทง 3 ตวแบบ ไดแก ตวแบบการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ตวแบบการบรหารองคการสมยใหม และตวแบบการบรหารทนมนษย อยในระดบมาก มความพงพอใจตอการฝกอบรมมตใหมทรปเปลไฟฟโมเดลอยในระดบมาก ค าส าคญ: องคการสมรรถนะสง การพฒนา ตวแบบ องคกรปกครองสวนทองถน

Abstract

The purposes of this research were 1) to study current circumstance of Local

Government Organization Administration in the following aspects; strategic management

towards sustainable development, modern organization management and human capital

management 2) to visualize lesson learned from successful local government organization 3)

to develop model for Local Government Organization to high competency organization and

4) to pass on models for local government organization to high competency organization.

The population in this study was a number of 7,853 Local Government Organization

administrators that included Chief Executives of Provincial Administration Organization,

Mayors and Chief Executives of Subdistrict Administration Organization. The Krejcie &

Morgan table was used to determine a number of 400 samples. Key informants were one

successful Mayara and Chief Executive of Provincial Administration Organization and

another successful Chief Executive of Subdistrict Administration Organization. The research

tools were questionnaire and interview form. The obtained data was analyzed by frequency,

mean, standard deviation and content analysis.

Results of the study were concluded as follows.

1) Results of the study on current circumstance of strategic management towards

sustainable development, modern organization management and human capital

management, it was found both of Provincial Administration Organization and

Subdistrict Administration Organization had undertaken all of the mentioned

three aspects on strategic management towards sustainable development,

modern organization management and human capital management at high level.

2) As for lesson learned visualizing from successful Local Government

Organization, it was discovered the successful provincial administration

organization such as Mae Hong Son Provincial Administration Organization in

Mae Hong Son Province, successful municipality was Subdistrict Na Or

Municipality in Loei Province and successful Subdistrict Administration

Organization was Ban Mor Subdistrict Administration Organization in Phetchburi

Province. The successful administration Technique composed of 4 components

i.e. spark, sale idea, overcome change and create continuation. Also the

successful administration process adopted the principle of good governance that



composed of 10 principles namely principle of good governance, principle of

virtue, principle of participation, principle of transparency, principle of

accountability, principle of break even, principle of learning organization,

principle of human resource development, principle of modern management, as

well as principle of information technology and communication.

3) Results of the model development for Local Government Organization to high

competency organization found 3 factors affecting the high competency

organization of local government organization which included change

management process, change management technique and factor of change

management success. In other words, being the high competency organization for

Local Government Organization was to become Triple H organization with 3

competencies i.e. Competency 1: strategic management towards sustainable

development (excellence brain), Competency 2: Modern Organization (fully

equipped) and Competency 3: human capital management (more than 100%

mind).

4) Results of experiment models for local government organization to high

competency organization, apparently Prathumthani Provincial Administration

Organization, Thanyaburi Subdistrict Municipality and Khlong Si Subdistrict

Administration Organization were found acquired more knowledge at high level

after completed training on passing on 3 models for Local Government

Organization to high competency organization i.e. model for strategic

management towards sustainable development, model for modern organization

and model for human capital management, while their satisfaction over the new

training dimension on Triple 5 Model was rated at high level.

Keywords: High Competency Organization, Development, Model, Local Government

Organization

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

สภาพปญหาการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนม 3 ประการ กลาวคอ ประการแรก องคกรปกครองสวนทองถนมปญหาการบรหารเชงยทธศาสตรเพอการพฒนาอยางยงยน ซงสอดคลองกบงานวจยของ บญศร พรหมมาพนธ และ เสนห จ ยโต (2550, น. 5) เรองแบบจ าลององคการบรหารสวนต าบลทมงเนนกลยทธในการด าเนนงานโดยน า Balanced Scorecard มาประยกตใชโดยพบวา องคการบรหารสวนต าบลยงขาดการบรหารเชงยทธศาสตรโดยการน าเอาดชนสมดล (Balanced Scorecard) มาประยกตใช รวมทงขาดการน าเอาองคการมงเนนกลยทธ (The Strategy Focused Organization) และแผนทกลยทธ (Strategy Map) มาประยกตใชในการบรหารยทธศาสตร มการด าเนนงานการบรหารยทธศาสตรยงไมสอดคลองกบหลกการ แนวคด ทฤษฎการบรหารยทธศาสตรเพอการพฒนาอยางยงยน มการวเคราะหสถานการณยงไมถกตองครบถวนและเปนจรง มการก าหนดวสยทศน พนธกจ คานยมหลก ประเดนยทธศาสตร กลยทธ วตถประสงค ตวชวด คาเปาหมาย และโครงการรเรม ยงไมสอดคลองสมพนธกนอยางบรณาการเชงเหตผล (Logic) มการด าเนนกลยทธไมเหมาะสม ทงการแปลงกลยทธสการปฏบต



61

การออกแบบองคการแบบหนวยธรกจกลยทธ (Strategic Business Unit: SBU) การใหทกคนทกฝายเขามามสวนรวมในการด าเนนกลยทธ การสนบสนนงบประมาณใหสอดคลองกบกลยทธทก าหนดไว รวมทงการใชภาวะผน าของผบรหารองคกรปกครองสวนทองถน จากสภาพปญหาองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยนจงจ าเปนตองมการพฒนาการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ประการทสอง องคกรปกครองสวนทองถนมปญหาการบรหารองคการสมยใหม ซงสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จยโต (2554, น. 7) เรองการพฒนาขดสมรรถนะบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน โดยพบวามการด าเนนงานระบบรางวลคณภาพการจดการภาครฐ (Public Management Quality Award: PMQA) อยในระดบปานกลาง ทงในดานการน าองคการ การวางแผนกลยทธ การใหความส าคญกบผ รบบรการและผ มสวนไดสวนเสย การวดผล การวเคราะหและการบรหารความร การบรหารทรพยากรมนษย การบรหารกระบวนการ และผลลพธการด าเนนงานตามค ารบรองในการปฏบตราชการ จากสภาพปญหาองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารองคการสมยใหม จงจ าเปนตองมการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนสการบรหารองคการสมยใหม ประการทสาม องคกรปกครองสวนทองถนมปญหาการบรหารทนมนษย ซงสอดคลองกบงานวจยของ บญศร พรหมมาพนธ และ เสนห จยโต (2545, น. 7) เรองตวชวดการบรหารบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน โดยพบวา การบรหารทรพยากรมนษยองคกรปกครองสวนทองถนยงมการใชระบบอปถมภอยในบางแหง การจดหาทรพยากรมนษย การใหรางวลทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษย การธ ารงรกษาปองกนทรพยากรมนษยยงขาดกลไกและเครองมออยางดพอ จงสงผลใหบคลากรมขดความสามารถในการปฏบตงานยงไมดพอ ขาดการท างานมาตรฐานสงอยางมออาชพ (High Performance) องคกรปกครองสวนทองถนยงขาดการน าเอาระบบบรหารสมรรถนะมาใช (Competency Management) ซงสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จ ยโต (2554, น. 137-139) เรองการพฒนาขดสมรรถนะบคลากรองคกรปกครองสวนทองถน โดยพบวา องคกรปกครองสวนทองถนซงไดแก องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล ยงขาดการน าเอาระบบการบรหารสมรรถนะมาใช ทงการสรรหา การคดเลอกบคลากร การประเมนผลการปฏบตงาน การพฒนาบคลากรและการจายคาตอบแทน องคการบรหารสวนต าบลมความตองการพฒนาสมรรถนะหลกใน 6 สมรรถนะ ประกอบดวย จตส านกบรการ ความรอบรดานวฒนธรรมองคการ การสรางเครอขายและการมสวนรวม จตส านกประชาธปไตย ความรอบรดานการพฒนาทรพยากรมนษย และการท างานเปนทม เทศบาลมความตองการพฒนาสมรรถนะใน 6 สมรรถนะ ประกอบดวย จตส านกบรการ คณธรรมจรยธรรมและความรบผดชอบตอสวนรวม การสรางเครอขายและการมสวนรวม การจดการความขดแยงในชมชน การคดรเรมนอกกรอบ และการท างานเปนทม องคการบรหารสวนจงหวดมความตองการพฒนาสมรรถนะใน 6 ดาน ประกอบดวย ความรอบรดานวฒนธรรมองคการ การคดประดษฐนวตกรรมใหม การสรางเครอขายและ



การมสวนรวม การท างานมงผลสมฤทธ ความรอบรดานการพฒนาทรพยากรมนษย และการท างานเปนทม จากสภาพปญหาองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารทนมนษยจงจ าเปนตองมการพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนสการบรหารทนมนษย

จากสภาพปญหาการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน การบรหารองคการสมยใหม และการบรหารทนมนษยทกลาวมาแลว รวมทงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ทมงเนนเสรมสรางระบบบรหารราชการใหเขมแขงมประสทธภาพในการสงเสรมคณภาพชวตของประชาชน และยทธศาสตรการวจยทมงเนนการวจยเกยวกบนโยบายและยทธศาสตรการบรหารจดการและการบรหารรฐกจทมประสทธภาพ ผวจยจงมความสนใจทจะท าการวจยเรองการพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง วตถประสงค

1. เพอศกษาสภาพปจจบนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษย

2. เพอถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทบรหารประสบความส าเรจ 3. เพอพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง 4. เพอทดลองใชตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง กรอบแนวคด ผวจยไดก าหนดกรอบแนวคด ดงภาพท 1



63

ภาพท 1 การวจย วธด าเนนการวจย การวจยนเปนการวจยประยกตประเภทวจยและพฒนา (Research and Development) เพอพฒนาตวแบบการพฒนาการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง ซงมรายละเอยด ดงน

พฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครอง สวนทองถนสองคการสมรรถนะสง

๏การวเคราะห ๏การสงเคราะห

ทดลองใชตวแบบการบรหารองคกรปกครอง สวนทองถนสองคการสมรรถนะสง

(องคการบรหารสวนจงหวด 1 แหง เทศบาล 1 แหง องคการบรหารสวนต าบล 1 แหง)

ศกษาสภาพปจจบนการบรหารองคกร ปกครองสวนทองถน

องคการทรปเปลเอช

ถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนท บรหารประสบความส าเรจ

๏กระบวนการบรหารสความส าเรจ ๏เทคนคการบรหารสความส าเรจ ๏ปจจยแหงความส าเรจ

H1 = Head

(สมองดเยยม)

H2 = Hand

(เครองมอครบ) H3 = Heart

(ใจเกนรอย)



การเกบรวบรวมขอมล วธการเกบรวบรวมขอมล ด าเนนการเปน 3 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การศกษาสภาพปจจบนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสงใน 3 ดาน ไดแก ดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และ ดานการบรหารทนมนษย ระยะท 2 การสมภาษณถอดบทเรยนผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนทประสบความส าเรจ ระยะท 3 การสมภาษณแบบกลม (Focused Group Interview) ระยะท 4 การฝกอบรมพฒนาถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง โดยไดน าเทคนคการฝกอบรมมตใหมทรบเปลไฟฟโมเดล (New Dimension of Training Technique by Triple Five Model) ประกอบดวย

ส ารวจสภาพปจจบนการบรหาร

องคกรปกครองสวนทองถน

ถอดบทเรยนองคกรปกครอง

สวนทองถนทประสบความส าเรจ

จดท าตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคกรสมรรถนะสง

ด าเนนการถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนส

องคกรสมรรถนะสง

(อบจ.1 แหง เทศบาล 1 แหง อบต. 1 แหง)

แบบสอบถาม 400 ชด

แบบสมภาษณ 3 ชด

Focus Group Interview โดย ผทรงคณวฒ และผมสวนเกยวของ

25 คน

ประเมนผลการพฒนา โดยแบบสอบถาม 90 ชด



65

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ซงการวเคราะหเนอหาเปนการจบใจความส าคญทเกดจากการสมภาษณถอดบทเรยนผบรหารทองถนทประสบความส าเรจ รวมทงจบใจความส าคญทเกดจากการสมภาษณแบบกลม (Focused Group Interview) เกยวกบกระบวนการบรหารทประสบความส าเรจ เทคนคการบรหารทประสบความส าเรจ ปจจยส าคญทท าใหการบรหารประสบความส าเรจ

5 ทฤษฎใหม ๏ทฤษฎการเรยนรอยางมความสข ๏ทฤษฎการเรยนรแบบมสวนรวม ๏ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด ๏ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนาสนทรยภาพและลกษณะนสย (ศลปะ ดนตร กฬา) ๏ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนาสนทรยภาพและลกษณะนสย (การฝกฝนกาย วาจา ใจ)

5 หลกการใหม ๏หลกการเนนผ เขารบการฝกอบรมเปนศนยกลางแหงการเรยนร ๏หลกการใชเทคนคการฝกอบรมทหลากหลาย ๏หลกการใชสอประสม ๏หลกการใชเกมและกจกรรมสรางบรรยากาศแหงการเรยนร ๏หลกการท างานเปนทมคณะวทยากรและผจดการฝกอบรม

5 ขนตอนใหม ๏ขนส ารวจความตองการการฝกอบรมตามหลกสมรรถนะ ๏ขนออกแบบหลกสตรการฝกอบรมใหสอดคลองกบหลกสมรรถนะ ๏ขนวางแผนเตรยมการใหพรอมสรรพ ๏ขนด าเนนการฝกอบรมใหเกดการเรยนร ๏ขนประเมนผลการฝกอบรมดวย RLBR Model



ผลการวเคราะหขอมลผวจยไดจดแบงออกเปน 4 ตอน ประกอบดวย ตอนท 4.1 ผลการศกษาสภาพการด าเนนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถน ตอนท 4.2 ผลการถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทประสบความส าเรจ ตอนท 4.3 ผลการพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง ตอนท 4.4 ผลการถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการ สมรรถนะสง

ผลการพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง

การพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสงด าเนนการ 2 ขนตอนประกอบดวย การวเคราะห (Analysis) และการสงเคราะห (Synthesis) ขนการวเคราะห (Analysis) 1. ผลการศกษาสภาพการด าเนนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนมดงน

การด าเนนการ ตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถน

องคการบรหาร สวนจงหวด

เทศบาล องคการบรหาร สวนต าบล

1 การบรหารยทธศาสตรส การพฒนาอยางยงยน

3.69 3.70 3.70

2 การบรหารองคการสมยใหม 3.68 3.57 3.63 3 การบรหารทนมนษย 3.59 3.50 3.60

ภาพรวม 3.65 3.59 3.64

เมอพจารณาโดยภาพรวมพบวา องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล มการด าเนนการบรหารอยในระดบมาก ทงดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษย มการด าเนนการในระดบมากดวย ซงปจจยทท าใหการด าเนนการบรหารอยในระดบมากขนอยกบการปฏ รประบบราชการใหม (Reinventing Government) ทมงเนนการบรหารจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) อยางไรกตามดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน องคกรปกครองสวนทองถน ยงมปญหาในการบรหารยทธศาสตร ทงในดานการวเคราะหสถานการณ การก าหนดกลยทธ การด าเนนกลยทธ และการประเมนกลยทธ ยงมปญหาในการบรหารองคการสมยใหม ดานรางวลคณภาพการบรหารจดการภาครฐ ยงมปญหาในการบรหารทนมนษยดานการพฒนาองคการ การบรหารสมรรถนะทรพยากรมนษย การบรหาร



67

สขภาพและความปลอดภย การบรหารวฒนธรรมองคการยคโลกาภวตน ดชนทรพยากรมนษย การพฒนาทรพยากรมนษยแนวใหม และการบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ ฉะนนจงจ าเปนตองพฒนาตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง

2. ผลการถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทบรหารประสบความส าเรจ ดงน

ล าดบ ตวแบบการบรหาร องคกรปกครองสวน

ทองถน

องคกรปกครองสวนทองถน

เทศบาล องคกรปกครองสวนต าบล

1 กระบวนการบรหาร มงเนนการมสวนรวมเพอใหเกดประโยชนตอสวนรวม -รวมคด

ผน าเปนจดเรมตนขบเคลอนสความส าเรจ -จตอาสา พฒนา ทมงาน

กระบวนการมสวนรวมประชาชนและทมผบรหาร -บรหารกจการบานเมอง ทด -แบงงานรบผดชอบ ชดเจน

2 เทคนคการบรการ การบรหารกจการบานเมองทด -หลกคมคา -หลกโปรงใส -หลกถกตอง

จดท าแผนมสวนรวมบรณาการ 3 มต -มตจงหวด -มตกลมจงหวด -มตความตองการ

พบปะพดคย จดประชมบอยๆ -ประชมสวนราชการทก อาทตย -ประชมสมาชกสภาและ

3

ปจจยแหงความส าเรจ

วฒนธรรมองคการแหงการเรยนร -แสวงหาความร -ศกษาฝกอบรม บคลากร -แลกเปลยนเรยนร -เครอขายเรยนร

ประชาชน วฒนธรรมองคกรธรรมา- ภบาล -การท างานเปนทม -โปรงใส -มสวนรวมประชม -เครอขายรวมมอ -นวตกรรมใหม

ประชาชนทกสนเดอน ผน าการเปลยนแปลง -ผน ามวสยทศน -พนกงานมจตส านก บรการ -ประชาชนรวมมอ

4 เคลบลบการบรหาร ผนกก าลงรวมบรณาการทกฝาย -แบงงานกนท า -ตดตามทกป -ทกคนเปนหนสวน -ปรบปรงแกไข -ใหรางวลจงใจ

ธรรมาภบาล -หลกคณธรรม -หลกโปรงใส -หลกมสวนรวม -หลกคมคา

ความพงพอใจ 3 ฝาย -ความพงพอใจผบรหาร -ความพงพอใจพนกงาน -ความพงพอใจชาวบาน



ขนการสงเคราะห (Synthesis)

1 ผลการสงเคราะหกระบวนการบรหารสความส าเรจ

2. ผลการสงเคราะหเทคนคการบรหารสความส าเรจ

การบรหารธรรมาภบาล 10 หลกการ ๏หลกนตธรรม ๏หลกคณธรรม ๏หลกมสวนรวม ๏หลกโปรงใส ๏หลกรบผดชอบ ๏หลกคมคา ๏หลกองคการแหงการเรยนร ๏หลกพฒนาทรพยากรมนษย ๏หลกบรหารจดการสมยใหม

กระบวนการบรหารสความส าเรจ ๏จดประกาย ๏ขายความคด ๏พชตการเปลยนแปลง ๏สรางความตอเนอง

มงเนนการมสวนรวมเพอประโยชนสวนรวม

ผน าเปนจดเรมตนขบเคลอน สความส าเรจ

กระบวนการมสวนรวมของประชาชนและทมบรหาร

การบรหารธรรมาภบาล

10 หลกการ 4 ขนตอน 5 เทคนค 6 ปจจยแหงความส าเรจ

การบรหารกจการบานเมองทด

จดท าแผนประจ าป โดยรวมบรณาการ 3 มต

พบปะพดคย จดประชมบอยๆ



69

๏หลกเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 4 ขนตอน ๏ใหความรกระจางชด ๏เรงรดจดทมธรรมาภบาล ๏ด าเนนงานแบบมสวนรวม ๏มงจตอาสาสวนรวมพฒนาทองถน 5 เทคนค ๏ประเมนตนเอง ๏เผยแพรธรรมาภบาลผานสอทกชองทาง ๏จดประชมเชงปฏบตการปฎญญาธรรมาภบาล ๏ศกษาดงาน Best Practice ๏จดประกวดรางวลธรรมาภบาล 6 ปจจยแหงความส าเรจ ๏ภาวะผน าผบรหารทองถน ๏วฒนธรรมทางสงคม ๏วฒนธรรมองคการขององคกรปกครองสวนทองถน ๏ระบบการตรวจสอบถวงดล ๏เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ๏พนกงานองคกรปกครองสวนทองถน

3. ผลการสงเคราะหปจจยแหงความส าเรจ

ปจจยแหงความส าเรจ

๏ผน าการเปลยนแปลง ๏วฒนธรรมองคการ ๏การพฒนาทรพยากรมนษย

วฒนธรรมองคการแหงการเรยนร

วฒนธรรมองคการธรรมาภบาล

ผน าการเปลยนแปลง



การบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง จากการสงเคราะหมตวแบบ (Model)

ดงน

ตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง มองคประกอบดงน 1. องคการสมรรถนะสง หมายถง องคการทมสมรรถนะดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ดานการบรหารองคการสมยใหม และดานการบรหารทนมนษย 2. การเปนองคการสมรรถนะสง ตองอาศยปจจยเหต (cause) 3 ประการ ประกอบดวย 2.1 กระบวนการบรหารการเปลยนแปลง 4 ขนตอน ไดแก จดประกาย ขายความคด พชตการเปลยนแปลง และสรางความตอเนอง 2.2 เทคนคการบรหารการเปลยนแปลงไดแก เทคนคการบรหารธรรมาภบาล ประกอบดวย 10 หลกการ 4 ขนตอน 5 เทคนค และ 6 ปจจยแหงความส าเรจ

กระบวนการบรหารการเปลยนแปลง ๏จดประกาย ๏ขายความคด ๏พชตการเปลยนแปลง ๏สรางความตอเนอง

เทคนคการบรหารการเปลยนแปลง

การบรหาร 10 หลกการ ธรรมาภบาล 4 ขนตอน 5 เทคนค 6 ปจจย

ปจจยแหงความส าเรจการบรหารการเปลยนแปลง

๏ผน าการเปลยนแปลง ๏วฒนธรรมองคการ ๏การพฒนาทรพยากรมนษย

องคการสมรรถนะสง (High Competency Organization) Competency 1: การบรหาร ยทธศาสตรสการ พฒนาอยางยงยน Competency 2: การบรหาร องคการสมยใหม Competency 3: การบรหารทน มนษย



71

2.3 ปจจยแหงความส าเรจของการบรหารการเปลยนแปลง ประกอบดวย ผน าการเปลยนแปลง วฒนธรรมองคการ และการพฒนาทรพยากรมนษย

การอภปราย ผลการวจยมประเดนควรค านงมาอภปรายดงน 2.1 ผลการคนหาสภาพปจจบนการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน การบรหารองคการสมยใหม และการบรหารทนมนษย โดยภาพรวมทงองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบลอยในระดบมาก ทงนเปนเพราะวา องคกรปกครองสวนทองถนไดมการปฏรประบบราชการใหม (Reinventing Government) โดยน าการบรหารภาครฐแนวใหมมาประยกตใช (New Public Management) อยางไรกตามเมอวเคราะหเจาะลกลงไปในรายละเอยด พบวา มการด าเนนงานในลกษณะของรปแบบ แตเนอหาของการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน ยงขาดการเนนเปาหมายการพฒนาทองถนอยางยงยน (Sustainable Development) ขาดการน าตวแบบและเครองมอการบรหารเชงกลยทธมาประยกตใช ไมวาจะเปนดชนสมดล (Balanced Scorecard) องค การม ง เน นกลยท ธ (The Strategy Focused Organization) และแผน ท กลยท ธ (Strategy Map) การบรหารองคการสมยใหมยงขาดการน าเอาระบบรางวลคณภาพการบรหารภาครฐ (Public Management Quality Award) มาประยกตใช การบรหารทนมนษยยงขาดการน าเอากระบวนทศนใหมการบรหารทนมนษยมาประยกตใช โดยเฉพาะการบรหารสมรรถนะซงสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จยโต เรองการพฒนาขดสมรรถนะบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน (2554) พบวา องคการบรหารสวนจงหวดควรพฒนาสมรรถนะหลกบคลากรสมออาชพใน 6 สมรรถนะ ประกอบดวย สมรรถนะดานความรอบรดานวฒนธรรมองคการ สมรรถนะดานการคดประดษฐนวตกรรมใหม สมรรถนะดานการสรางและบรหารเครอขาย สมรรถนะดานการท างานมงผลสมฤทธ สมรรถนะดานความรอบรดานการพฒนาทรพยากรมนษย และสมรรถนะดานการท างานเปนทม เทศบาลควรมการพฒนาสมรรถนะหลกบคลากรสมออาชพใน 6 สมรรถนะ ประกอบดวย สมรรถนะดานจตส านกบรการ สมรรถนะดานคณธรรมจรยธรรมและความรบผดชอบตอสวนรวม สมรรถนะดานการสรางและบรหารเครอขาย สมรรถนะดานการจดการความขดแยงในชมชน สมรรถนะดานการคดรเรมนอกกรอบ และสมรรถนะดานการท างานเปนทม องคการบรหารสวนต าบลควรมการพฒนาสมรรถนะหลกบคลากรสมออาชพใน 6 สมรรถนะ ประกอบดวย สมรรถนะดานจตส านกบรการ สมรรถนะดานความรอบรวฒนธรรมองคการ สมรรถนะดานการสรางและบรหารเครอขาย สมรรถนะดานจตส านกประชาธปไตย สมรรถนะดานการพฒนาทรพยากรมนษย และสมรรถนะดานการท างานเปนทม 2.2 ผลการถอดบทเรยนองคกรปกครองสวนทองถนทประสบความส าเรจ จากการถอดบทเรยน พบวา ความส าเรจของการบรหารองคการปกครองสวนทองถน ไมวาจะเปนองคการบรหารส วนจงหวด



แมฮองสอน เทศบาลต าบลนาออ และองคการบรหารสวนต าบลบานหมอ ขนอยกบปจจยทส าคญ ไดแก ผน าการเปลยนแปลง ซงสอดคลองกบการวจยของ เสนห จ ยโต เรองวสยทศนและกลยทธการบรหารอดมศกษา: กรณศกษาของผบรหารระดบสง (2541) ทพบวา คณลกษณะของผน าการเปลยนแปลงม 2 ประการ คอ วสยทศน และกลยทธ ซงคณลกษณะวสยทศนม 5 ประการ ไดแก คณลกษณะวสยทศนดานการคดรเรม คณลกษณะวสยทศนดานการคดสรางสรรค คณลกษณะวสยทศนดานจนตนาการ และคณลกษณะวสยทศนดานขอมลขาวสาร และคณลกษณะวสยทศนดานการบรณาการ คณลกษณะกลยทธม 8 ประการ ไดแก คณลกษณะกลยทธดานสถานการณ คณลกษณะกลยทธดานการตดสนใจ คณลกษณะกลยทธดานการจงใจ คณลกษณะกลยทธดานการระดมทรพยากรและใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด คณลกษณะกลยทธดานการทมเท คณลกษณะกลยทธดานการประชม คณลกษณะกลยทธดานการแกปญหา และคณลกษณะกลยทธดานมนษยสมพนธและบคลกภาพ นอกจากนปจจยส าคญจากการถอดบทเรยน องคกรปกครองสวนทองถนสความส าเรจคอ วฒนธรรมองคการ และการฝกอบรม ซงสอดคลองกบงานวจยของ กลา ทองขาว เสนห จ ยโต และคณะ เรองการวจยและพฒนาทกษะขององคการบรหารสวนต าบลดานการพฒนาสงคม (2545) ซงพบวา การฝกอบรมทประสบความส าเรจตองมงเนนการฝกอบรมเชงระบบดวยทฤษฎใหม 5 ทฤษฎ 5 หลกการใหม และ 5 ขนตอนใหม ทเรยกวา การฝกอบรมแบบใหมทรปเปลไฟฟโมเดล นอกจากนผลการถอดบทเรยนขององคกรปกครองสวนทองถนทประสบความส าเรจ ไดแก การบรหารกจการบานเมองทด หรอการบรหารธรรมาภบาล (Good Governance) ซงสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จยโต และ กตตพงศ เกยรวชรชย เรองตวแบบธรรมาภบาลองคกรปกครองสวนทองถนสความเปนเลศ (2554) 2.3 ผลการพฒนาตวแบบการบรหารองคการปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง ตวแบบองคการสมรรถนะสง ประกอบดวย การบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน การบรหารองคการสมยใหม และการบรหารทนมนษย ซงสอดคลองกบงานวจยของเสนห จยโต (2556) เรอง องคการทรปเปลเอช: ตวแบบใหมการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสความเปนเลศ พบวา องคกรปกครองสวนทองถนทประสบความส าเรจตองเปนองคการสมรรถนะสงทตองมสมองดเยยม (Head) เครองมอครบ (Hand) ใจเกนรอย (Heart) สอดคลองกบงานวจยของ เสนห จยโต เรองแบบจ าลององคการบรหารสวนต าบลสองคการมงเนนกลยทธโดยน า Balanced Scorecard มาประยกตใช (2550) และสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จยโต เรองตวชวดการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน (2545) 2.4 ผลการถายทอดตวแบบการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสองคการสมรรถนะสง จากการถายทอดพบวา ผ เขารบการฝกอบรมมความรเพมขนทง 3 เรอง ไดแก การบรหารยทธศาสตรสการ



73

พฒนาอยางยงยน การบรหารองคการสมยใหม และการบรหารทนมนษย ซงความรทเพมขนเกดจากการน าเทคนคการพฒนาแบบใหมทเรยกวา Triple Five Model มาประยกตใช ท าใหผ เขารบการอบรมมความสขสนกกบการฝกอบรม ซงสอดคลองกบงานวจยของ เสนห จ ยโต เรองการเพมขดสมรรถนะบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน (2554) ทมการพฒนาบคลากรตามสมรรถนะหลกขององคกรปกครองสวนทองถน จ านวน 150 คน พบวา ผ เขารบการฝกอบรมหลกสตรพฒนาบคลากรสมออาชพทงองคการบรหารสวนจงหวดนนทบร เทศบาลต าบลบงยโถ และองคการบรหารสวนต าบลบงทองหลาง มความพงพอใจตอการพฒนาบคลากรตามสมรรถนะหลกดวยการฝกอบรมเชงระบบดวยทฤษฎการเรยนรแนวใหมอยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ ก. ขอเสนอแนะส าหรบการน าผลการวจยไปใช 1) ควรน าระบบการบรหารสมรรถนะมาใชในองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบลใหมากขน โดยเนนการสรรหาคดเลอกบคลากร การประเมนบคลากร การพฒนาบคลากร และการจายคาตอบแทนบคลากรใหยดหลกพจนานกรมสมรรถนะ (Competency Dictionary) 2) ควรปรบเปลยนพฤตกรรมองคการขององคการบรหารสวนจงหวด เทศบาลและองคการบรหารสวนต าบล ซงเดมเปนองคการแบบราชการใหเปนองคการสมรรถนะสงใน 3 สมรรถนะ ประกอบดวย สมรรถนะดานการบรหารยทธศาสตรสการพฒนาอยางยงยน สมรรถนะดานการบรหารองคการสมยใหม และสมรรถนะดานการบรหารทนมนษย 3) ควรน ากระบวนการบรหารการเปลยนแปลงมาใชในองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล ใน 4 ขนตอน ประกอบดวย จดประกาย ขายความคด พชตการเปลยนแปลง และสรางความตอเนอง 4) ควรน าเทคนคการบรหารธรรมาภบาลมาใชในองคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล และองคการบรหารสวนต าบล โดยเนน 10 หลกการ 4 ขนตอน 5 เทคนค และ 6 ปจจยแหงการส าเรจในการบรหารธรรมาภบาล 5) ควรน าปจจยการบรหารสความส าเรจมาใชในการปรบปรงพฒนาใหดขน ประกอบดวย การพฒนาผน าการเปลยนแปลง การพฒนาวฒนธรรมองคการ และการพฒนาทรพยากรมนษยดวยการฝกอบรมแบบใหมทรปเปลไฟฟโมเดล ใหเออตอการเปนองคการสมรรถนะสงตอไป



บรรณานกรม

กลา ทองขาว เสนห จยโต และคณะ. (2545). การวจยและพฒนาทกษะขององคการบรหารสวนต าบลดานการพฒนาสงคม. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

บญศร พรหมมาพนธ และ เสนห จยโต. (2550). แบบจ าลององคการบรหารสวนต าบลสองคการมงเนน กลยทธโดยน า Balanced Scorecard มาประยกตใช. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

บญศร พรหมมาพนธ เสนห จยโต และคณะ (2545) ตวชวดการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน กระทรวงมหาดไทย

ประวทย วจตรไตรธรรม. (2550). ตวแบบพฒนาสมรรถนะ : กรณศกษาต ารวจภธรจงหวดปทมธาน.(วทยานพนธรฐประศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช).

ปรชา สมบรณประเสรฐ. (2548). สมรรถนะทจ าเปนในการด ารงต าแหนงเกษตรอ าเภอ. (วทยานพนธ เกษตรศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช).

ปานใจ ธารทศนวงศ และคณะ. (2548). แนวทางการพฒนาหลกสตรเพอเสรมสรางสมรรถนะดาน เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารส าหรบนกบรหาร. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาขาราชการ พลเรอน ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

พรสทธ ค านวณศลป และศภวฒนากร วงศธนวส. (2546). รายงานวจยเรองการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการองคการบรหารสวนต าบลในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. ขอนแกน: โรงพมพพระธรรมขนต.

เมธ เนองโนราช. (2545). คณลกษณะเฉพาะทพงประสงคของผบรหารองคกรปกครองทองถนตาม แนวความคดเหนของราชการและลกจางองคการบรหารสวนจงหวดระยอง. (วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา).

รชนวรรณ วนชยถนอม. (2550). สมรรถนะในวนวาน วนนและพรงน ใน สาระส าคญการปรบปรง พระราชบญญ ตระเบยบขาราชการพลเรอนฉบบใหม . กรงเทพฯ : ส านกงานส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน.

วนย เชญทอง. (2540). สมรรถนะของสภาต าบลในการบรหารงานพฒนาต าบล ศกษากรณสภาต าบลของ อ าเภอแมอาย จงหวดเชยงราย. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร คณะพฒนาสงคม.

สมทบ ใจหาญ. (2546). ศกยภาพของสมาชกองคการบรหารสวนต าบลตอการจดระบบบรการสาธารณะ ตามพระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวน



75

ทองถน พ.ศ. 2542 : ศกษาเฉพาะกรณอ าเภออนทรบร จงหวดสงหบร. กรงเทพฯ: คณะพฒนา สงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (ม.ป.ป.) แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย ป 2551-2554. สบคนเมอ 15 พฤศจกายน 2551, จาก www.opdc.go.th/index.php.

สกญญา รศมธรรมโชต . (2548). แนวทางการพฒนาศกยภาพมนษยดวย Competency based learning. กรงเทพฯ: ศรวฒนา อนเตอรพรนท.

เสนห จยโต. (2541) วสยทศนและกลยทธผบรหารอดมศกษา: กรณศกษาผบรหารระดบสง. วทยานพนธ ดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

__________. (2551). การฝกอบรมเชงระบบดวยทฤษฎการเรยนรแนวใหม. โครงการสงเสรมการแตงต ารา ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

__________. (2553). กระบวนทศนใหมการบรหารทนมนษย. โครงการสงเสรมการแตงต ารา ส านกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

__________. (2554). การพฒนาขดสมรรถนะบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถน . ส านกงานคณะ กรรมการวจยแหงชาต.

__________. (2556) องคการทรปเปลเอช: ตวแบบใหมการบรหารองคกรปกครองสวนทองถนสความ เปนเลศ. โครงการสงเสรมการแตงต ารา ส านกวชาการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

__________. (2557). มตใหมการบรหารธรรมาภบาลขององคกรปกครองสวนทองถน: ทฤษฎและงานวจย โครงการสงเสรมการแตงต ารา ส านกวชาการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เสนห จยโต และ กตตพงศ เกยรตวชรชย. (2554). ตวแบบธรรมาภบาลองคกรปกครองสวนทองถนสความ เปนเลศ. โครงการสงเสรมวจยวชาการ กองทนรตนโกสนทร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Encyclopedia Britannica, Inc. The New Encyclopaedia Britannica. Chicago. The Incorporate.

Goleman. (1988). Working with Emotional Intelligence, New York, NY: Bantam.

Kelly William. (1999). How to be a star at work: nine breakthrough strategies you need to

succeed. New York, NY: Times Business.

Lahti, R.K. (1999). Identifying and integrating individual level and organizational level

core competencies. Journal of Business and Psychology, 14, (1), 59-75.

Osborne, David and Gaebler, Ted. (1992). Reinventing Government. New York, NY:

Addison- Wesley Publishing Company.

Shermon, Ganesh. (2004). Competency Based HRM. New York, NY: McGraw-Hill.

Spencer, L.M. & Spencer, S.M. (1993). Competency at work, models for superior

performance. New York, NY: John Wiley & Sons, Inc.

http://www.opdc.go.th/index.php

Documents

ปีที่ 5 ฉบับที่ 1 มกราคม – มิถุนายน 2558 · องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่บริหารประสบความส