บทที่ [ ส่วนการจัดการข้อมูลacademic.udru.ac.th/~samawan/content/chap3DataManagement.pdfBC20301 ระบบสน บสน นการตด

BC20301 ระบบสนบสนนการตดสนใจทางธรกจ ห น า | 1

บทท 3

สวนการจดการขอมล

(Data Management)

ขอมล สารสนเทศ และองคความร เปนสงส าคญอยางยงในการวเคราะหการตดสนใจ แกไข

ปญหาของผ ตดสนใจ ซงผ ตดสนใจทมความสามารถในการคดเลอก และจดการ ขอมลไดอยางม

ประสทธภาพจะสามารถน าขอมลตางๆ ทมอยมาใชประโยชนไดอยางเตมท กจะสามารถตดสนใจไดอยางม

ประสทธภาพ แตถาผตดสนใจไมสามารถจดการกบขอมล ไดตามทตนตองการ กจะสงผลใหการตดสนใจ

แกไขปญหานนขาดความถกตอง อาจเกด ผลเสยได ดงนน ระบบสนบสนนการตดสนใจจงจ าเปนตองม

สวนการจดการขอมลเปน องคประกอบ เพอจดการกบขอมล สารสนเทศ และองคความรเหลานนใหมความ

ถกตอง และสมบรณ เปนประโยชนตอผตดสนใจใหไดมากทสด

เนอหาในบทท 3 น จะกลาวถงสวนการจดการกบขอมลในรปแบบตางๆ ซงจะเรมตนดวยการ

สรางความเขาใจในค าวา ‘‘ขอมล สารสนเทศ และองคความร” กอน เนองจากเปนวตถดบส าคญของระบบ

จากนนจะกลาวถงเทคโนโลยทจะใชในการจดการกบขอมลนนกคอ “ฐานขอมล” และ “ระบบจดการ

ฐานขอมล” สดทายจะกลาวถงเทคโนโลยฐานขอมลทปจจบนนยมน ามาใชในระบบสนบสนนการตดสนใจ

เปนอยางมาก ทงน เนองจากตองการใหระบบสนบสนนการตดสนใจสามารถวเคราะหขอมลเพอหาทาง

เลอกในการแกไขปญหาทดทสดนนเอง โดยแบงเปนหวขอ ดงน

3.1 ขอมล สารสนเทศ และองคความร (Data, Information, Knowledge)

3.2 แหลงขอมล (Data Source)

3.3 การเกบรวบรวมขอมลและปญหาทเกดขน

3.4 ฐานขอมล (Database)

3.5 ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS)

3.6 ชนดของฐานขอมล

3.7 เทคโนโลยฐานขอมล (Database Technology)

3.8 การแสดงผลขอมลในระบบสนบสนนการตดสนใจ


3.1 ขอมล สารสนเทศ แล:องคความร (Data, Information, Knowledge)

ขอมลทใชส าหรบระบบสนบสนนการตดสนใจสามารถจ าแนกออกเปน 3 ลกษณะ คอ ขอมล

สารสนเทศ และ องคความร ซงมรายละเอยดดงตอไปน

3.1.1 ขอมล (Data)

ขอมล คอ ขอเทจจรงเกยวกบสงตางๆ ซงอาจเปนคน สตวสงของ หรอเหตการณตางๆ ทยงไมผาน

การประมวลผล ขอมลอาจอยในรปของตวเลข ตวอกษร หรอขอความ นอกจากนขอมลยงอาจอยในลกษณะ

ของภาพและเสยง เชน เทป บนทกการสมภาษณผบรหาร เปนตน เนองจากขอมลเปนสวนประกอบส าคญ

ของระบบสารสนเทศรวมทงระบบ สนบสนนการตดสนใจ ขอมลจงตองเปนขอเทจจรงทถกตอง ครบถวน

สมบรณ และนาเชอถอ

3.1.2 สารสนเทศ (Information)

สารสนเทศ คอ ขอมลทผานการประมวลผล และจดการใหมความถกตอง ทนสมย และสามารถ

น าไปใชงานได ตามทตองการได เชน รายงานยอดขายประจ าไตรมาสท 2 ของป ทตองประมวลผลจาก

ยอดขายของพนกงานแตละคน ในแตละเดอน เปนตน ส าหรบค าวา “สารสนเทศ '’ และ “สารนเทศ” ม

ความหมายเหมอนกน แตน าไปใชในสาขาวชา ทแตกตางกน โดยค าวา “สารสนเทศ” ใชในสาขาวชา

ทางดานวทยาศาสตร สวนค าวา “สารนเทศ” ใชในสาขาวชา บรรณารกษศาสตรและสาขาวชานเทศศาสตร

รปท3.1 แสดงความสมพนธระหวางขอมลและสารสนเทศ

3.1.3 องคความร (Knowledge)

องคความร คอ สารสนเทศทถกคดเลอกเพอใชในการแกไขปญหาตางๆ ตามตองการไดอยางม

ประสทธภาพ องคความรตองอาศยประสบการณในการเรยนรเกยวกบวธการเลอกสารสนเทศมาใชในการ

แกไขปญหาไดอยางเหมาะสม โดยผทมสารสนเทศเหมอนกนอาจมความสามารถในการน าสารสนเทศมาใช


ในการแกไขปญหาไดแตกตางกน ท าให ไดผลลพธทตางกนดวย ทงนขนอยกบประสบการณ การฝกฝน

และมมมองในการเลอกสารสนเทศไปใชงาน

โดยขนตอนการประมวลผลเพอเปลยนแปลงใหขอมลกลายเปนองคความร คอ การประมวลผลและ

จดการเรยบ เรยงขอมล ซงผลลพธทไดรบจากขนตอนน คอ สารสนเทศซงอยในรปแบบทสามารถน าไปใช

ประโยชนได และเมอผใช ตองการแกไขปญหา กจะท าการคดเลอกสารสนเทศทเหมาะสมเพอใชในการ

แกไขปญหา ซงผใชแตละคนอาจมวธการ คดเลอกสารสนเทศส าหรบแกไขปญหาไดแตกตางกน ขนอยกบ

ประสบการณและการฝกฝน โดยสารสนเทศทถกคดเลอก จะเรยกวาองคความร เพอน าไปใชแกไขปญหา

ตางๆ ตอไป ดงรปท 3.2

รปท 3.2 แสดงกระบวนการเปลยนแปลงขอมลใหเปนองคความร

3.2 แหลงขอมล (Data Source)

ขอมลตางๆ ทใชในระบบสนบสนนการดดสนใจหรอแมแตขอมลทใชในระบบสารสนเทศชนดอน

ลวนตองท าการ เกบรวบรวมจากแหลงขอมลหลายๆ แหลง เพอใหระบบไตรบขอมลทครบถวน สมบรณ

สามารถน าไปประมวลผลเปน สารสนเทศ และองคความรทสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางเตมท โดย

แหลงขอมลดงกลาวมความหมายรวมถง สถานท บคคล หองสมด นกวชาการ ผเชยวชาญ บทความ

ผลการวจย หรอแมกระทงฐานขอมลอน ฯลฯ ทงภายในและ ภายนอกองคกร ดงนน จงไดมการจดกลม

แหลงขอมลออกเปน 2 กลม ไดแก

3.2.1 แหลงขอมลภายในองคกร (Internal Data Source)


แหลงขอมลภายไนองคกร คอแหลงขอมลท งหมดภายในองคกร เชน แผนกตางๆ ผ บรหาร

เจาหนาทผช านาญการ หวหนางาน สนคาและบรการ เครองจกร พนกงาน หรอขนตอนการท างาน เปนตน

ส าหรบขอมลทไตจากแหลงขอมล ภายใน ยกตวอยางเซน ขอมลทเกดจากการด าเนนงานในแตละวน

ขอมลพนกงาน ขอมลสนคาและบรการ ขอมลของ บรษท ขอมลคลงสนคา เปนตน โดยขอมลภายในองคกร

อาจถกจดเกบไวในฐานขอมลเดยวกนหรอไมกได เชน ขอมล เกยวกบพนกงานอาจถกจดเกบไวใน

ฐานขอมลสวนกลางของบรษท สวนขอมลเกยวกบเครองจกรและการบ ารงรกษา อาจถกจดเกบไวเฉพาะใน

ฐานขอมลของแผนกซอมบ ารง เปนตน

3.2.2 แหลงขอมลภายนอกองคกร (External Data Source)

แหลงขอมลภายนอกองคกร คอแหลงของขอมลทงหมดทอยภายนอกองคกร เชน หนวยงานรฐบาล

เอกชน สถาบน การเงน กระทรวงพาณชย สถาบนวจย หองสมด เปนตน ส าหรบขอมลทไดจากแหลงขอมล

ภายนอกองคกร เชน กฎหมาย พระราชก าหนด ผลการส ารวจจากรฐบาลหรอสถาบนอน ผลการจดอนดบ

ความนาเชอถอ เปนตน ไมวาจะถก จดเกบอยในรปแบบของหนงสอเรยน หนงสอพมพ โทรทศน วทย

เวบไซต ฐานขอมล หรอซดรอมกตาม จะเหนวาแหลง ขอมลภายนอกองคกรนนสามารถเปนไดทกแหลงทว

โลก ดงนน การทจะไดมาซงขอมลทผใชตองการจรงๆ นนเปนเรองยาก ซงอาจจะตองผานกระบวนการ

คดเลอก และกลนกรองขอมลเปนอยางด จงจะท าใหไดรบขอมลทถกตองตรงประเดน มากทสด

3.3 การเกบรวบรวมขอมลและปญหาทเกดขน

แหลงทมาของขอมลหากมไมมากพอกอาจท าใหเกดขอผดพลาดในการดดสนใจได แตถงแมวา

แหลงทมาขอมล จะมอยมากมายกตาม กอาจท าใหขอผดพลาดในการดดสนใจได เนองจากการในระหวาง

การรวบรวมขอมลเหลานน มาใชงานผดดสนใจไมไดมการดดเสอก เรยบเรยง และกลนกรองขอมลเหลานน

ใหตรงประเดนกบเรองทผตดสนใจตอง ตดสนใจ จงอาจท าใหเกดปญหาขน เชน ขอมลทรวบรวมมาไม

เกยวกบเรองทตองตดสนใจเลย แตขอมลทเกยวของกบเรอง ทตองตดสนใจจรงๆ มไมเพยงพอ หรอขอมลท

เกยวของกบเรองทตองตดสนใจแตตองน ามาเรยบเรยงใหม เปนตน จงสงผลให การตดสนใจในเรองนนเกด

ขอผดพลาดไดนนเอง ปญหาทเกดขนในลกษณะนเรยกวา “Garbage In Garbage Out (GIGO)”

ดงนน การทจะไดมาซงขอมลทด ถกตอง ครบถวน สมบรณ และตรงประเดนเพอน าเขาสระบบ

สนบสนนการ ตดสนใจนน ในกระบวนการเกบรวบรวมขอมลเหลานนจะตองมการคดเลอก เรยบเรยง และ

กลนกรองใหตรงประเดน ในแตละเรองเสยกอน จงจะสามารถน าไปใชประกอบการตดสนใจในเรองนนๆ

ได


3.3.1 วธการรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลตางๆ มหลากหลายวธเชนเดยวกบการพฒนาระบบ

สารสนเทศอนๆ ทวไป ซงในการพจารณาคดเสอกวธการทเหมาะสมตองค านงถงเครองมอทตองใช และ

ความเชยวชาญของผท าการเกบรวบรวม ขอมล เพอใหองคกรไดรบขอมลตางๆ อยางถกตอง ครบถวน

สมบรณ ตามเปาหมายและสามารถน าขอมลทไดรบมาใช ประโยชนอยางเตมท โดยการรวบรวมขอมลม

หลายวธ ยกตวอยางเซน

1. การศกษาเกยวกบเวลาในการปฏบตงานตางๆ(Time study)ซงตองรวบรวมขอมลโดยการ

สงเกตการณ

2. การส ารวจ(Survey) เซน การส ารวจความตองการใชงานคอมพวเตอรของผใชในหนวยงาน

ตางๆ โดย เครองมอทชวยในการท าส ารวจ คอ แบบสอบถาม (Questionnaire)

3. การสงเกตการณ(Observation) คอ การเฝาดการท างาน เพอรวบรวมขอมลตางๆ ในการท างาน

จรงๆ ซงอาจเปนขอมลเกยวกบขนตอนการท างาน ปญหาทเกดระหวางการปฏบตงาน โดย

เครองมอทชวยส าหรบ การสงเกตการณคอ การใชกลองวดโอ

4. การสมภาษณ(Interview) คอ การสอบถาม พดคยกบบคคลตางๆ หรอผเชยวชาญเพอรวบรวม

ขอมลทตองการ ซงความสมบรณของขอมลทไดรบจากวธการสมภาษณขนอยกบปจจยหลาย

อยาง เชน วธการสมภาษณ การตงค าถามหรอแมกระทงเวลาในการสมภาษณ เนองจากถาท า

การสมภาษณในขณะทผใหสมภาษณก าลงเรงรบ หรอไมพรอมอาจไดรบขอมลทไมครบถวน

และปจจยทส าคญทสดในการสมภาษณคอ บคคลทท าการสมภาษณสวนเครองมอทใชชวยใน

การสมภาษณ คอ การจดบนทก การบนทกเทป หรอการบนทกวดโอเทป

3.3.2 ปญหาของขอมล

ถงแมวาทมงานพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจ จะสามารถเกบรวบรวมขอมลมาไดดวยวธการ

ตางๆ ทคดวา เพยงพอแลวกตาม แตหากในระหวางกระบวนการรวบรวมขอมลนนกอนน าเขาสระบบแลว ก

อาจท าใหเกดปญหากบขอมลขนได ยกตวอยางเชน

1. ขอมลไมมความถกตอง อาจเนองจากความผดพลาดจากแหลงขอมล หรอการปอนขอมลเขาส

ระบบเกดผดพลาดแลวน าเขาสระบบโดยไมไดตรวจสอบความถกตอง อาจแกไขไดดวยการหา


วธการน าเขาขอมลท ปองกนความผดพลาดทเกดจากการปอนขอมล เชน การก าหนดขนาดของ

ขอมล เพอปองกนการปอนขอมล มากหรอนอยเกนไป เปนตน

2. ขอมลไมทนตอการใชงาน อาจมสาเหตมาจากในกระบวนการรวบรวมขอมลหรอคนหาขอมลม

ความลาชา อาจแกไขไดดวยการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการประมวลผลขอมล หรอใช

เทคโนโลยใหมๆ ในการเกบ รวบรวมขอมล แตวธการนอาจสรางความลงเลตอผบรหารในการ

อนมต เนองจากตองใชเงนลงทนทคอนขางสง และอาจตองเปลยนแปลงขนตอนการท างาน

บางอยาง

3. ขอมลทไดไมเหมาะสมกบการใชงาน อาจมสาเหตมาจากขอมลทเกบรวบรวมมานนไมไดรบ

การคดเลอก เอาเฉพาะขอมลทมความสอดคลองกบการใชงาน ท าใหระบบตองใชแบบจ าลองท

ซบชอนจงท าใหผลลพธ ทไดไมเหมะสมหรอไมสามารถอานคาไดหรออานคาไดยาก อาจ

แกไขไดดวยการน าเทคโนโลยคลงขอมล (Data Warehouse) เขามาใชงานรวมกบระบบ

สนบสนนการตดสนใจ หรออาจพฒนาระบบเพอปรบปรงขอมลเหลานน กอนน าเขาสระบบ

สนบสนนการตดสนใจ หรออาจสรางแบบจ าลองเพอวเคราะหขอมลเหลานน

4. ขอมลทตองการไมมอยในระบบ อาจมสาเหตเนองมาจากไมเคยมใครเกบขอมลเหลานนไว

หรอขอมลทตองการใชนนไมเคยมมากอนเลยในองคกร อาจแกไขไดดวยการวเคราะหความ

ตองการขอมลในอนาคต ใชเทคโนโลยคลงขอมล หรอสรางขอมลเหลานนขนมาใหม

จะเหนวาถงแมจะสามารถเกบรวบรวมขอมลมาไดแลว แตขอมลเหลานนกตองการการจดการ

กลนกรอง หรอคดเลอก ใหเปนขอมลทเหมาะสม มประโยชน สามารถน าไปใชงานไดทนท ฯลฯ ดงนน

ระบบสนบสนนการตดสนใจจงตองม องคประกอบคอ ‘'ระบบจดการขอมล" นนเอง ซงจะตองพจารณากน

ตงแตแหลงทจะใชจดเกบขอมล โดยแหลงทนยมใชก คอ “ฐานขอมล” กลไกในการจดการกบขอมล

เหลานน ทนยมใชกนกคอ ‘'ระบบจดการฐานขอมล” และการแสดงผลลพธ หรอแสดงผลขอมลนน (จะ

กลาวถงในหวขอตอไป) ทงนกเพอใหไดขอมลทมคณภาพกอนน าไปประกอบการตดสนใจนนเอง

3.3.3 คณภาพของขอมล (Data Quality)

จากปญหาทเกดขนกบขอมลขางตน ประกอบกบความส าคญของการตดสนใจ คณภาพของขอมล

จงนบวาเปน ประเดนทส าคญประเดนหนง โดยเฉพาะกบระบบสนบสนนการตดสนใจ เนองจากระบบ

ดงกลาวตองอาศยขอมลเปนวตถดบ ส าคญในการประมวลผลไปสทางเลอกการตดสนใจ และหากทางเลอก


ในการตดสนใจทผตดสนใจไดรบ เปนทางเลอกทม ความถกตองนอย และผตดสนใจน าไปใช กอาจท าให

เกดความเสยหายได โดยมขอพจารณาถงคณภาพของขอมล หลายมมมอง ดงน

1. คณภาพโดยทวไปของขอมล ไดแก เรองของความสอดคลองของขอมล สามารถน าไปใช

ประโยชนไดทนตอ ความตองการ มความครบถวนสมบรณและในเรองของปรมาณขอมล

2. คณภาพโดยธรรมชาตของขอมล ไดแก ความถกตอง และนาเชอถอ

3. คณภาพของขอมลในมมมองการเขาถง ไดแก ความสามารถในการเขาถง และความปลอดภย

ของขอมล

4. คณภาพของขอมลในมมมองของการน าเสนอ ไดแก การสอความหมาย งายตอการเขาใช

กระชบ ไดใจความ มเนอหาสอดคลองกน

3.3.4 ขอแนะน าเกยวกบขอมลกอนน าเขาสระบบสนบสนนการตดสนใจ

เพอคณภาพของขอมล ไมวาจะเปนมมมองใดกตาม กอนการน าขอมลทรวบรวมไดมาเขาสระบบ

สนบสนนการ ตดสนใจ ควรปฏบตตามขอแนะน า ดงน

1. ในระหวางการรวบรวมขอมล ควรตรวจสอบวาขอมลทไดมาอยในรปแบบทถกตองตาม

ตองการหรอไม หากไมใชควรจดใหอยในรปแบบทตองการ

2. เนองจากบางครงขอมลบางอยางอาจตองไดรบการปรบปรงอยเสมอ ดงนนเมอรวบรวมขอมล

มาได จงควรตรวจสอบวาขอมลทไดมานนเปนขอมลทไดรบการปรบปรงลาสด (ทนสมย)

หรอไม หากไมใชควรปรบปรงให ถกตองเปนขอมลทใหมลาสด

3. ควรตรวจสอบความสมบรณของขอมลกอน เชน ตวเลขผลรวมของขอมลนนถกตองจรง และ

ตองตรวจสอบวา ไดแหลงทมาของผลรวมนนมาดวย

4. ควรตรวจสอบปรมาณขอมลทไดมาวาเพยงพอหรอไมในแตละเรอง

เนองจากแหลงขอมลทมมากมายทงภายในและภายนอกองคกร และปรมาณขอมลทตองการนนกม

ปรมาณมาก ตลอดจนปญหาทอาจเกดขน จงจ าเปนตองมการจดเกบขอมลทไดมาใหเปนระบบระเบยบ

สะดวกตอการจดการและ เรยกใชงาน แหลงทใชจดเกบขอมลทไตรบความนยมอยางสงในปจจบนคอ

“ฐานขอมล’’


3.4 ฐานขอมล (Database)

ฐานขอมลเปนแหลงจดเกบขอมลทไตรบความนยมอยางสงในปจจบน เนองจากในอดตการจดเกบ

ขอมลทอยในรป ของระบบแฟมขอมล (File System) นน กอใหเกดปญหาขนมากมายเมอมการจดการกบ

ขอมลในระบบแฟมขอมล โดยเฉพาะอยางยงในระบบงานทมขนาดใหญ แฟมขอมลในระบบมจ านวนมาก

ขน ท าใหการจดการกบขอมลไมวาจะเปน การเพม ลบ แทรก แกไข หรอคนหา มความยงยากและลาชามาก

ขน อกทงขอมลตวเดยวกนแตเมอถกใชงานตางแผนกกนกมการจดเกบแตกตางกน ท าใหเกดปญหาทถอวา

เปนจดออนของระบบแฟมขอมลกคอ ขอมลมความขดแยงและ/หรอ ซ าซอนกนในแตละแผนก จงท าให

ตองมการพฒนา “ระบบฐานขอมล” ขน เพอแกปญหาดงกลาว

ฐานขอมล หมายถง กลมของแฟมขอมลทมความสมพนธกนและถกน ามารวมกน เชน ฐานขอมล

ในบรษทแหงหนง อาจประกอบไปดวยแฟมขอมลหลายแฟม ซงแตละแฟมตางกมความสมพนธกน ไดแก

แฟมขอมลพนกงาน แฟมขอมล แผนกในบรษท แฟมขอมลขายสนคา แฟมขอมลสนคา เปนตน

ขอมลตางๆ ทถกจดเกบเปนฐานขอมล นอกจากจะตองเปนขอมลทมความสมพนธกนแลว ยง

จะตองเปนขอมลทใช สนบสนนการด าเนนงานอยางใดอยางหนงขององคกร ดงนนจงอาจกลาวไดวาแตละ

ฐานขอมลจะเทยบเทากบระบบ แฟมขอมล 1 ระบบ และจะเรยกฐานขอมลทจดท าขนเพอสนบสนนการ

ด าเนนงานอยางใดอยางหนงนนวา “ระบบฐานขอมล (Database System)" เชน ระบบฐานขอมลเงนเดอน ซง

เปนฐานขอมลทจดเกบขอมลตางๆ ทสนบสนนการค านวณเงนเดอนหรอระบบฐานขอมลประชากรซงเปน

ฐานขอมลทจดเกบขอมลตางๆ ทสนบสนนการจดท าส ามะโนประชากร เปนดน

รปท 3.3(a) แสดงการจดเกบขอมลในระบบแฟมขอมล


รปท 3.3 (b) แสดงการเปรยบเทยบกบระบบฐานขอมล

จากรปท 3.3 (a) ขอมลทอยในระบบแฟมขอมลจะถกจดเกบและจดการโดยขนอยกบแตละฝาย จง

เกดการขดแยงกนของขอมล และขอมลทเรยกใชอาจไมใชขอมลทถกปรบปรงลาสดกเปนได แตส าหรบ

ระบบฐานขอมลแลว (รป 3.3 b) ผใชงานทงองคกรไมวาจะเปนฝายใดกจะสามารถจดการกบขอมลไดโดย

ไมมปญหาดงกลาวเกดขน (หากมการออกแบบ ฐานขอมลทด)

o ขอดของการใชระบบฐานขอมล

การใชระบบฐานขอมลนอกจากจะชวยขจดปญหาตางๆ ทเกดขนกบขอมลไดแลว ยงมประโยชนในดาน

อนๆอกหลายประการ ดงน

1. สามารถลดความซ าชอนของขอมล (Data Redundancy) ฐานขอมลจะเกบเฉพาะขอมลทจ าเปน

เทานน ท าให เกดความซ าซอนนอย แตทงนการลดความซ าซอนของขอมลกขนอยกบผออกแบบ

ฐานขอมลหรอปจจยอนๆ ดวย

2. สามารถหลกเลยงความไมสอดคลองของขอมล (Data Inconsistency) เนองจากไมตองจดเกบขอมล

ท ซ าซอนกน ดงนน การแกไขขอมลในแตละแฟมจะไมกอใหเกดคาทแตกตางจากแฟมอน

3. สามารถก าหนดใหขอมลมรปแบบทเปนมาตรฐานเดยวกนไต กลาวคอ ขอมลบางชนด เชน การ

แสดงวน ท เดอนและป จะม รปแบบการแสดงผลไดหลายแบบ เชน "DD:MM:YY" หรอ

“MM:DD:YY" เปนตน หากน า ขอมลทมรปแบบแตกตางกนไปเกบไวในแฟมขอมลเดยวกนหรอ

ตางแฟมกน จะเกดความผดพลาดขนเมอน าขอมลทงสองรปแบบนมาเปรยบเทยบกน


4. สามารถก าหนดระบบความปลอดภยใหกบขอมลได (Data Security) โดยผดแลฐานขอมลสามารถ

ก าหนด ระดบความสามารถในการเรยกใชขอมลของผใชแตละคน ใหแตกตางกนตามความ

รบผดชอบได

5. สามารถรกษาความถกตองของขอมลได (Data Integrity) โดยมการระบกฎเกณฑในการควบคม

ความผดพลาดทอาจเกดขนจากการปอนขอมลผด

6. สามารถตอบสนองตอความตองการใชขอมลไดหลายรปแบบ

7. ขอมลทเกบอยภายในฐานขอมลสามารถน าเสนอในรปแบบของรายงานไดงาย (Easy Reporting)

8. ลดเวลาในการพฒนาโปรแกรมส าหรบเรยกใชขอมลจากฐานขอมล

9. สามารถควบคมการเขาถงขอมลจากผใชหลายคนในเวลาเดยวกนได (Concurrency Control)

10. ท าใหขอมล เปน อสระจากโปรแกรมทใชงานขอมลน น (Data Independence) ซ งสงผลให

ผพฒนาโปรแกรม สามารถแกไขโครงสรางของขอมล โดยไมมผลกระทบตอโปรแกรมทเรยกใช

งานขอมลนน เชน ในกรณท ตองการเปลยนขนาดของฟลดส าหรบระบบไฟลขอมลจะกระท าได

ยาก เนองจากตองเปลยนแปลงตวโปรแกรม ทอางถงฟลดนนท งหมด ซงตางจากการใชระบบ

ฐานขอมลทการอางถงขอมลจะไมขนอยกบโครงสรางทาง กายภาพของขอมล จงไมสงผลใหตอง

แกไขโปรแกรมทเรยกใชขอมลนนมากนก

องคกรทใชระบบฐานขอมลในการจดการกบขอมลในเบองตน กนบวาเปนการสรางความสอดคลอง

ใหกบขอมลทจะน าไปใชประมวลผลเปนสารสนเทศในเบองตน เพอน าไปใชตามวตถประสงคอนๆ ตอไป

อยางไรกตาม การจดการกบขอมลตางๆ ในฐานขอมลจะไมสามารถกระท าไดเลยหากขาดตวกลางในการ

ตดตอประสานการท างานระหวางผใชกบ ฐานขอมลทเรยกวา “ระบบจดการฐานขอมล'’

3.5 ระบบจดการฐานขอมล

(Database Management System:DBMS)

เนองจากฐานขอมลเปนวธการจดเกบขอมลทมประสทธภาพมากทสดในยคน ดงนนในปจจบน

ขอมลสวนใหญในระบบสนบสนนการตดสนใจจงมกถกจดเกบอยในรปแบบของฐานขอมล ดงนน ระบบ

จดการขอมลทมการน ามาใชงาน อยางกวางขวางในระบบสนบสนนการตดสนใจ คอ “ระบบจดการ

ฐานขอมล”


3.5.1 ความหมายของระบบจดการฐานขอมล

ระบบจดการฐานขอมล คอ โปรแกรมทท าหนาทเปนตวกลางเชอมโยงการท างานระหวางผใชงาน

ฐานขอมลกบ ฐานขอมลเปนการชวยอ านวยความสะดวกตอผใชฐานขอมลในการสราง ลบ ปรบปรง สบคน

และเรยกใชขอมลในฐานขอมล โดยใชค าสงงายๆผานระบบจดการฐานขอมล นอกจากนยงชวยจดการดาน

ความถกตอง ความซ าซอนและ ความสมพนธระหวางขอมลตางๆ ในฐานขอมลดวย

จากรปท 3.4 แสดงโครงสรางการท างานของระบบจดการฐานขอมล

จากรปท 3.4 จะเหนวาผทตดตอกบฐานขอมลและระบบจดการฐานขอมลโดยตรงคอ “ผดแล

ฐานขอมล (Database Administrator)” สวนผ ใชระตบสดทายจะตดตอโดยผาน Application ของระบบ

จดการฐานขอมล ซงจะแตกตางกนไปตามชนดของฐานขอมลนนๆ

3.5.2 หนาทของระบบจดการฐานขอมล

ฐานขอมลเปนแหลงจดเกบขอมลทส าคญขององคกร ซงในแตละแผนกหรอสวนงานตางๆ

จ าเปนตองเรยกใช แกไข ปรบปรงขอมลเหลานนตามอ านาจหนาท แตการจดการกบขอมลตงกลาวจะตอง

กระท าโดยผาน “ระบบจดการฐานขอมล” ซงเปนตวกลางในการรบค าสงจดการขอมลจากผใช เพอน าไป

ปฏบตตามและลงผลลพธกลบมายงผใช

ซอฟตแวรระบบจดการฐานขอมล (DBMS) ทไดรบการพฒนาขนมานน จะมความแตกตางกน

ออกไปตามชนดของ ฐานขอมล เชน ฐานขอมลเชงสมพนธ กจะตองมระบบจดการฐานขอมลเชงสมพนธ

เปนตวกลางในการจดการขอมล เปนตน และ DBMS ส าหรบฐานขอมลเซงสมพนธทไดรบความนยมใน

ปจจบนมหลายผลตภณฑ ยกตวอยางเชน Microsoft Access, Microsoft SQL, DB2, Informix, Oracle และ


Sybase เปนตน ซงซอฟตแวร DBMS ตงกลาวเปน ซอฟตแวรทไดรบการคมครองลขสทธแลว หากองคกร

ใดตองการน ามาใชกจะตองเสยคาใชจายตามเงอนไขของแตละบรษท อยางไรกตาม ปจจบนยงมซอฟตแวร

DBMS ทองคกรหรอผทสนใจสามารถดาวนโหลดมาใชไดโดยไมตองเสยคา ใชจาย เรยกวา “Open Source”

เชน MySQL, PostgreSQLและ Berkeley DB เปนตน

ไมวาจะเปน DBMS ทไดรบการพฒนาจากบรษทใดกตาม ลวนเปนกลไกส าคญในการจดการกบ

ขอมลในฐานขอมล ซงหนาทโดยทวไปของ DBMS มดงน

o การจดเตรยมมมมองของผใช (User View)

เนองจาก DBMS มหนาทในการเขาถงขอมลในฐานขอมลตามค าสงของผใชดงนน กอนการ

สรางฐานขอมลจะตองมการก าหนดโครงสรางของขอมลและความสมพนธระหวางขอมลในฐานขอมล

ท งท เปนโครงสรางทางตรรกะ (Logical Schema) และโครงสรางทางกายภาพ (Physical Schema)

โครงสรางทงสองจะชวยให DBMS สามารถคนหาขอมลเพอน าไปใชประกอบการตดสนใจได

เมอ DBMS คนหาขอมลพบ หนาททจะตองด าเนนการตอไปคอ การจดเตรยมมมมองของฐานขอมลใน

ระดบผใช (User View / Subschema) เนองจากผใชไมจ าเปนตองเหนโครงสรางและความสมพนธของ

ขอมลทงหมดทมอย ในฐานขอมล ผใชจะเหนเพยงขอมลในสวนทตองการเทานน เชน การคนหา “ซอ

พนกงาน" DBMS กจะจดเตรยม เฉพาะ “ซอพนกงาน” เพอแสดงผลกลบไปยงผใชเทาน น โดยท

DBMS ไมจ าเปนตองแสดงโครงสรางของขอมล ใหกบผใช'ทราบ ไมวาจะเปนชนด ขนาด หรอ

ต าแหนงทอยของขอมล เปนตน

นอกจากมมมองของฐานขอมลจะมหลายระดบแลว ในระตบผใชดวยกนเอง กประกอบไปดวย

มมมองในระตบท แตกตางกนอกดวย กลาวคอ ผใชแตละคนมสทธไนการรบทราบ เขาถงและแกไข

ขอมลในระดบแตกตางกน เชนตวแทนขาย อาจไดสทธในการรบทราบขอมลของลกคาในภมภาคของ

ตนเทานน แตไมมสทธในการเรยกดขอมล ลกคาทกภมภาค เปนตน ดงนน ผใชแตละคนจะมมมมอง

ขอมลแตกตางกน ซงเปนหนาททส าคญของ DBMS ทจะ ตองจดการ อยางไรกตาม การก าหนดสทธใน

การเขาใชหรอเรยกดขอมล สามารถก าหนดไดจากระบบรกษาความ ปลอดภยของ DBMS


รปท 3.5 แสดงหนาทในการจดมมมองในระดบผใชฐานขอมล (User View)

o การสรางแล:การแกไขฐานขอมล

การก าหนดโครงสราง (Schema) และมมมองผใช (User View / Subschema) ดงกลาวขางตน รวมถง

การสราง และแกไขในดานอนของฐานขอมล จะตองอาศยภาษาชนดหนงทเรยกวา “ภาษานยามขอมล

(Data Definition Language: DDL)”

ภาษานยามขอมล(Data Definition Language: DDL) เปนภาษาทประกอบไปดวยชดค าสง

ไวยากรณ และกฎ เกณฑทใชในการก าหนดโครงสรางและอธบายรายละเอยดของขอมล ตลอดจน

ความสมพนธระหวางขอมลใน ฐานขอมล

ในการสรางฐานขอมลนอกจากจะตองก าหนดโครงสรางใหกบขอมลแลว ผดแลฐานขอมลยง

จะตองจดท า '‘พจนานกรม ขอมล (Data Dictionary)" ในฐานขอมลอกดวย

พจนานกรมขอมล(Data Dictionary) จะแสดงรายละเอยดของขอมลท งหมดทมอยใน

ฐานขอมล ซงอาจ ประกอบไปดวย ซอ ขอบเขต ประเภท และความกวางของขอมล ตลอดจนหมายเหต

ของขอมลนน เชน อาจ ถกเรยกใชโดยผใชคนใดบาง จะน าไปใชเพอสรางรายงานชนดใดบาง เปนตน

ประโยชนของการจดท าพจนานกรม ขอมล มดงน


1. น าไปใชเปนมาตรฐานในการก าหนดตวแปรขอมลในระหวางการเขยนโปรแกรมได

2. เปนเครองมอส าหรบการบ ารงรกษาฐานขอมล หากตองมโครงสรางสวนใดทตองแกไข จะท าให

ตดตามโครงสราง ไดงายขน

3. ชวยลดความซ าซอนของขอมล เนองจากในระหวางการจดท าพจนานกรมขอมล จะท าใหทราบวา

ขอมลใด ทไดรบการจดเกบไปแลวและจดเกบไวโดยใชซอวาอยางไร ซงหากพบวาขอมลนนถก

จดเกบซ าแตใชชอ ตางกนกจะท าใหแกไขไดทนทวงท

4. เพมความนาเชอถอใหกบขอมล เนองจากการจดเกบขอมลดวยระบบฐานขอมล จะสามารถก าหนด

สทธใน การเขาถง เรยกใช และแกไขขอมลได ดงนน การแกไขขอมลใหผดไปจากความเปนจรงจง

มโอกาสเกดขน ไดนอย ท าใหขอมลทจดเกบนนเชอถอได

o การจดเกบแล:เรยกใชขอมล

นอกจาก DBMS จะท าหนาทเปนตวกลางในการสรางฐานขอมลแลว ยงเปนตวกลางในการจดเกบและ

เรยกใช ขอมลในฐานขอมลอกดวย สมมตวาผใชตองการเรยกดขอมลจากฐานขอมล อาจท าไดโดยใช

ค าสง “LIST ALL PRODUCT_NAME WHERE PRICE IS 200.” ซงค าสงนจดวาเปนเสนทางในการ

เขาถงขอมลเชงตรรกะ “Logical Access Path (LAP)” เมอ DBMS รบค าสงแลว DBMS กจะดนหา

ขอมลทมชอ "PRODUCT_NAME” และม เงอนไขคอ มราคาเทากบ 200 โดยคนหาจากแหลงจดเกบ

ขอมลทางกายภาพ ซงกคอเสนทางเขาถงขอมลเชง กายภาพ (Physical Access Path: PAP) เพอดงขอมล

นนมาแสดงผลใหกบผใชได


รปท 3.6 แสดงการจดเกบและเรยกใชขอมลของ DBMS

กรณทมผใชหลายคนเขาถงขอมลเรคคอรดเดยวกน ในฐานขอมลเดยวกน และในเวลา

เดยวกน อาจเกดปญหาขนได เชนพนกงานฝายคลงสนคาก าลงเชาถงขอมลคลงสนคาเนองจากมการ

ขายสนคาออกไปจ านวน 10 หนวย ใน ขณะเดยวกนฝายจดซอกเขาถงขอมลคลงสนคาเชนเดยวกน

เนองจากเพ งไดรบสนคาทส งชอไป เปนตน ลกษณะ เชนน เรยกวา “การเทดภาวะพรอมกน

(Concurrency)" ซงหากฐาน,ขอมลทเลอก'ใชไมมการควบคมการท างานท มประสทธภาพพอ อาจท า

ใหขอมลทจดเกบไมถกตอง อาจสงผลใหเกดความเสยหายได

o การด าเนนการกบขอมลแล:การสรางรายงาน

การด าเนนการกบขอมล (Manipulation) ไดแก การเพม แทรก ลบ แกไข และปรบปรงขอมล ซงค าสงท

ใชในการ ด าเนนการกบขอมลโดยสวนใหญแลว จดวาเปนกลมภาษา DML หรอ Data Manipulation

Language


ภาษาด าเนนการกบขอมล(Data Manipulation Language: DML) เปนภาษาทชวยใหผดแลฐานขอมล

หรอผ ใช สามารถเชาถงขอมลเพอการ เพม (Add) แทรก (Insert) ลบ (Delete) แกไข (Edit) หรอ

ปรบปรง (Update) ขอมล ในฐานขอมลได นอกจากน DML ยงชวยใหผใชสามารถสรางรายงานไดอก

ดวย โดยการใชค าสงเหลานของผใช ไมวาจะเปนสวนงานใดกตาม หรอไมวาจะเปนจากโปรแกรม

ระบบงานใดกตาม จะตองผานมมมองผใช (User View / Subschema) โครงสรางฐานขอมล (Schema)

และ DBMS เพอให DBMS เขาไปคนหาขอมลทตองการ

รปท 3.7 แสดงการเขาถงขอมลเพอการด าเนนการตางๆ กบขอมล


ส าหรบภาษาด าเนนการกบขอมลทไดรบความนยมเปนอยางมากในปจจบนคอ “ภาษาสอบถามเชง

โครงสราง (Structured Query Language: SQLJ” ไครบการพฒนาขนในชวงป ค.ศ. 1970 และไดรบการ

รบรองจากสถาบน ANSI (American National Standard Institute: ANSI) ในป ค.ศ. 1986 วาเปนภาษา

สอบถามเชงโครงสราง มาตรฐานส าหรบฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational Database) และไดรบความ

นยมเรอยมาจนถงปจจบน เนองจาก เปนภาษาสอบถามทมค าส งและไวยากรณใกลเคยงกบ

ภาษาองกฤษเปนอยางมาก ท าใหการเขยนค าสง คอนขางงาย ประกอบกบเปนภาษาทใชไดกบเครอง

คอมพวเตอรหลายขนาด ตงแตไมโครคอมพวเตอรจนถงเมนเฟรม คอมพวเตอร

ภาษา SQL ทมาพรอมกบ DBMS จะแตกตางกนไปตาม DBMS ของแตละบรษททตองการสราง

เอกลกษณเฉพาะ ของซอฟตแวรทตนผลต ซงอาจท าใหบางค าสงแตกตางกนบาง แตจะมค าสง

บางอยางทโดยสวนใหญแลวจะ เหมอนกนคอ SELECT, FROM, WHERE เพอใชในการเลอกขอมล

จากฐานขอมลทระบ หรอเพอใชในการสบ คนขอมล (Data Query) จากฐานขอมลไดซงเปนการ

ด าเนนการกบขอมลทส าคญส าหรบระบบสนบสนน การตดสนใจ เนองจาก โดยสวนใหญแลวระบบ

สนบสนนการตดสนใจจะคอยเรยกใช (สบคน) ขอมลจากฐานขอมล ขนมาเพอวเคราะหดวย

แบบจ าลอง

3.5.3 ประโยชนของระบบจดการฐานขอมล

การน าระบบจดการฐานขอมลมาใชกบระบบสนบสนนการตดสนใจมประโยชนดงตอไปน

1. ชวยพฒนาโปรแกรมประยกตส าหรบงานประเภทตางๆ ในดานการจดการขอมลในฐานขอมล

รวมถงชวยให การพฒนาโปรแกรมระบบสนบสนนการตดสนใจสามารถน าขอมลและองคความร

ทจดเกบอยในฐานขอมล มาใชประกอบการตดสนใจแกไขปญหาประเภทตางๆ

2. ชวยใหผใชระบบสนบสนนการตดสนใจสามารถใชขอมลรวมกนได

3. ชวยใหสามารถสบคนขอมลจากฐานขอมลระบบสนบสนนการตดสนใจไดอยางสะดวก และ

รวดเรว

4. ชวยควบคมเกยวกบความถกตองและความสอดคลองของขอมลในระบบสนบสนนการตดสนใจ

5. ชวยลดความช าชอนของการจดเกบขอมลในฐานขอมลระบบสนบสนนการตดสนใจ


3.6 ชนดของฐานขอมล

ปจจบนแนวคดพนฐานของฐานขอมลไครบการน าไปประยกตใชในหลายรปแบบ โดยรปแบบของ

ฐานขอมลจะ ขนอยกบมมมองหรอความสนใจของผพฒนาฐานขอมล จนเกดเปนแบบจ าลอง (Model) ใน

การพฒนาเปนฐานขอมล หลายรปแบบ โดยทวไปแบงเปน 3 รปแบบ ไดแก ฐานขอมลแบบล าตบช น

(Hierarchical Database) ฐานขอมลแบบ เครอขาย (Network Database) ฐานขอมลเชงสมพนธ (Relational

Database) และฐานขอมลเชงวตถ (Object- Oriented Database) ตงรายละเอยดตอไปน

3.6.1 ฐานขอมลแบบล าดบชน (Hierarchical Database)

ฐานขอมลชนดนจะเกบขอมลในแฟมขอมลเปน Segment และส าหรบในแผนผงตนไมจะเรยกแต

ละ Segment วา เปน “โหนด(Node)” โหนดทอยระดบลางจะเรยกวา “โหนดลก (Child Node)" สวนโหนดท

อยระดบบนจะเรยกวา “โหนดพอแม (Parent Node)” และโหนดทอยบนสดจะเรยกวา “Root Node" ซงใน

ระดบบนสดจะตองมเพยงโหนด เดยวเทานน และจะคอยเรยกขอมลโหนดอนในระดบอนๆ ทสามารถมได

มากกวา 1 โหนด ดงรป

รปท 3.8 แสดงโครงสรางฐานขอมลแบบล าดบชน


จากรปท 3.8 จะเหนวาในแฟมขอมลจะจดเกบขอมล 2 เรคคอรด คอ เรคคอรด คณสมชาย รกด

และเรคคอรด คณสชาดา พอด ในสวนเรคคอรดคณสมชาย รกด จะเรมตนเปน Root Node เพอระบถงขอมล

อนๆ ในเรคคอรดเดยวกน ได กลาวคอ สามารถระบโหนดสนคาทคณสมชายลงซอได ไดแก สนคาทมรหส

A1, M1 และ M2 ซงหากอยากทราบวา สนคาเหลานชออะไร และสงในปรมาณเทาใดบาง กสามารถทราบ

ได เชน รหส A1 จะมซอสนคาเปน "นอต” สงชอ ในปรมาณ “100 หนวย" เปนตน

จะเหนวาโหนดทเปนพอแมจะสามารถมลกไดมากกวา 1 โหนด แตโหนดลก จะมพอแมไดเพยง

โหนดเดยวเทานน ความสมพนธลกษณะนเรยกวา “One to Many Relationship" ดงนน การเรยกใชขอมล

จะตองเรมจาก Root Node เรยงลงมาตามล าดบชน ท าใหกลายเปนขอเสยของฐานขอมลชนดน กลาวคอ การ

เขาถงขอมลจะตองใชเวลานาน เนองจากจะตองอานขอมลจาก Root Node

3.6.2 ฐานขอมลแบบเครอขาย (Network Database)

ฐานขอมลแบบเครอขาย เปนฐานขอมลทมลกษณะโครงสรางคลายกบฐานขอมลแบบล าดบชน แต

ส าหรบฐานขอมล แบบเครอขายแลว “โหนดลก” จะสามารถม “โหนดพอแม” ไดมากกวา 1 โหนด และ

“โหนดพอแม” สามารถม “โหนดลก’’ ไดมากกวา 1 โหนดเชนเดยวกน ลกษณะความสมพนธเชนนเรยกวา

“Many to Many Relationship" ดงรปท 3.9

รปท 3.9 แสดงโครงสรางฐานขอมลแบบเครอขาย


จากรปท 3.9 จะเหนวา โหนด“M1” และ “M2" มโหนดฟอแม 2 โหนด คอ โหนด “คณสมชาย รก

ด" และ โหนด “คณสชาดา พอด '' จะเหนวาโครงสรางฐานขอมลมความซบชอนมาก จงยากตอการ

เปลยนแปลงโครงสราง

3.6.3 ฐานขอมลเชงสมพนธ(Relational Database)

ฐานขอมลเซงสมพนธเปนฐานขอมลทไดรบความนยมมากทสดในปจจบน เนองจากเปนฐานขอมล

ทงายตอการ ท าความเขาใจโครงสรางขอมล แมวาฐานขอมลชนดนจะท างานชาและตองการเครอง

คอมพวเตอรทมประสทธภาพสง กตาม แตดวยเทคโนโลยในปจจบน คอมพวเตอรไดรบการพฒนาใหม

ประสทธภาพมากขนจนสามารถตอบสนองความ ตองการของฐานขอมลเชงสมพนธได

ฐานขอมลเชงสมพนธประกอบดวยกลมของตาราง (Tables) แบบ 2 มต โดยแบงเปน แถว (Row)

และคอลมน (Column) แตละแถวจะใชเกบขอมล 1 เรคคอรด แตละคอลมนจะใชเกบคาของฟลดตางๆ ของ

ขอมล โดยทแตละตาราง จะมการระบคยฟลด หรอคยหลก (Primary Key) ส าหรบใชเปน Index ในการ

คนหาขอมลภายในตารางนนๆ และมการ สรางรเลชน (Relation) ระหวางตารางทมความสมพนธกน เชน

ตารางขอมลพนกงาน ประกอบดวย รหสพนกงาน ชอ นามสกล รหสแผนก และอกตารางหนงทม

ความสมพนธกนคอ ตารางขอมลแผนก ทประกอบดวย รหสแผนก และชอแผนก ดงตารางตอไปน

ตาราง”สงซอสนคา”

ตาราง”ลกคา” ตาราง”สนคา”

ชอลกคา รหสสนคา ปรมาณ

คณสมชาย รกด A1 100

คณสมชาย รกด M1 200


คณสชาดา สขใจ M1 150

คณสชาดาสขใจ M2 250

คณสชาดา สขใจ U1 200

รหสสนคา ชอสนคา

A1 นอต

M1 ไขควง

M2 แปรงขด

U1 แหวน

รหสลกคา ชอลกคา

001 คณสมชาย รกด

002 คณสมหญง ใจด

003 คณสชาดา สขใจ


ฐานขอมลเชงสมพนธเปนฐานขอมลทไดรบความนยมมากทสดในปจจบน เนองจากเปนฐานขอมล

ทงายตอการท าความเขาใจโครงสรางขอมลแมวาฐานขอมลชนดนจะท างานชาและตองการเครอง

คอมพวเตอรทมประสทธภาพสงกตาม แตดวยเทคโนโลยในปจจบน คอมพวเตอรไดรบการพฒนาใหม

ประสทธภาพมากขนจนสามารถตอบสนองความตองการ ของฐานขอมลเชงสมพนธใต

ฐานขอมลเชงสมพนธประกอบดวยกลมของตาราง (Tables) แบบ 2 มต โดยแบงเปน แถว (Row)

และคอลมน (Column) แตละแถวจะใชเกบขอมล 1 เรคคอรด แตละคอลมนจะใชเกบคาของฟลดตางๆ ของ

ขอมล โดยทแตละตาราง จะมการระบคยฟลด หรอคยหลก (Primary Key) ส าหรบใชเปน Index ในการ

คนหาขอมลภายในตารางน'นๆ และมการ สราง'รLล'ซน (Relation) ระหวางตารางทมความสมพนธกน เชน

ตารางขอมลพนกงาน ประกอบดวย รหสพนกงาน ซอ นามสกล รหสแผนก และอกตารางหนงทม

ความสมพนธกนคอ ตารางขอมลแผนก ทประกอบดวย รหสแผนก และ ซอแผนก ดงตารางตอไปน

ตาราง”สงซอสนคา”

ตาราง”สนคา” ตาราง”ลกคา”

ในการสรางฐานขอมลเชงสมพนธจะตองผานกระบวนการ Normalization ในระหวางการออกแบบ

เพอลดความซ าชอน และเพอใหการจดการฐานขอมลเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน (สามารถศกษา

รายละเอยดการท า Normalization ไดจากหนงสอ “การออกแบบฐานขอมล”จากส านกพมพเดยวกน)

3.6.4 ฐานขอมลเชงวตถ (Object-Oriented Database)

ฐานขอมลแบบล าดบชน แบบเครอขาย และฐานขอมลเชงสมพนธ ลวนมประโยชนสงสดเมอ

จดเกบขอมลทเปนตวอกษรหรอสญลกษณพเศษบางชนดเทานนแตหากจ าเปนตองจดเกบขอมลทงทเปน

ตวอกษร รปภาพ และเสยง เชน ในระบบงานทเกยวกบการออกแบบกอสรางแลว จะท าใหการเขาถงขอมลม

ชอลกคา รหสสนคา ปรมาณ

คณสมชาย รกด A1 100



คณสชาดา สขใจ M1 150

คณสชาดาสขใจ M2 250

คณสชาดา สขใจ U1 200

รหสสนคา ชอสนคา

A1 นอต

M1 ไขควง

M2 แปรงขด

U1 แหวน

รหสลกคา ชอลกคา

001 คณสมชาย รกด

002 คณสมหญง ใจด

003 คณสชาดา สขใจ


ความลาชาและมการท างานทซบซอนมาก ในบางครงอาจท าใหไดรบขอมลไมทนตอการตดสนใจ ดงนน

ฐานขอมลทง 3 ชนด อาจไมเหมาะสมกบการท างานในลกษณะน แตสามารถแกไขไดดวยการเลอกใช

ฐานขอมลเชงวตถ

ฐานขอมลเชงวตถเปนฐานขอมลทอาศยแนวคดของเทคโนโลยเชงวตถในการจดเกบและจดการ

ขอมล โดยการมอง ขอมลทกชนดใหเปนวตถ (Objects) ซงแตละ Object หากมคณสมลกษณะเหมอนกน ก

จะจดใหอยในคลาส (Class) เดยวกน Object แตละตวกจะมเอกลกษณแสดงความแตกตางใหเหน และคลาส

แตละคลาสทมความสมพนธกน สามารถ ถายทอดลกษณะ (Inheritance) กนลงมาอยางเปนล าตบช น

(Hierarchy) ได สวน Object กจะถกหอหม (Encapsulation) รวมเขาดวยกนกบวธการด าเนนการกบขอมล

(Methods) ตดไปกบ Object เสมอ ดวยคณลกษณะเชงวตถนเอง ทท าให ระบบจดการขอมลเชงวตถ

(Object-Oriented Database Management System: OODBMS) สามารถจดการกบ Object ขอมลไดโดยตรง

จงท าใหการด าเนนการใดๆ กบขอมลในฐานขอมลจงรวดเรวและแกไขงายขน

รปท 3.10 แสดง Object ในคลาสเดยวกน


จากรปท 3.10 แสดงใหเหนถง Object 3 Object ทจดอยในคลาสเดยวกน คอ “Employee” เนองจาก

มคณลกษณะ เหมอนกน คอ ตางกม “รหสพนกงาน (Emp_ID)" ''เพศ (Sex)" ''ชอ (Name)’’ และ “ทอย

(Address)” และม Method เพอ'ใชในการด าเนนการกบ Object อย 2 Method คอ “print()” และ “getName()"

กลาวคอ Object เหลาน สามารถสงพมพและแสดงรายชอได

ถงแมวาฐานขอมลชนดนจะมประสทธภาพในการจดเกบและจดการ แตกพบวายงไมมการน ามาใช

งานอยางแพรหลายเทากบฐานขอมลเชงสมพนธ ทพบกเพยงการน าแนวคดเชงวตถมาผสมผสานการท างาน

กบแนวคดฐานขอมล เชงสมพนธ จงเรยกฐานขอมลชนดนวา “Object-Relational Database" ทผดแล

ฐานขอมลสามารถใชภาษาระบบ จดการฐานขอมลชนดเดยวกบทใชกบฐานขอมลเชงสมพนธได ดงนน จง

สามารถจดหา DBMS ไดเซนเดยวกบฐานขอมล เชงสมพนธ เซน Oracle, DB2, SyBaseเปนตน

3.7 เทคโนโลยฐานขอมล (Database Technology)

เทคโนโลยฐานขอมลทจะกลาวถงในหวขอน จะเปนเทคโนโลยทพฒนาขนมาเพอตอบสนองความ

ตองการในการ วเคราะหขอมลของผตดสนใจซงสวนใหญแลวเปนการตดสนใจเชงธรกจ การก าหนดแผน

กลยทธเพอน าไปสแผนปฏบต งานทชดเจน มสวนท าใหองคกรเกดความไดเปรยบคแขงขนทมอยมากมาย

ในปจจบน และการทผตดสนใจจะสามารถ ก าหนดแผนกลยทธตางๆ ไดนน ตองอาศยการวเคราะหขอมล

ทงจากอดตและปจจบน เพอก าหนดทศทางในการด าเนนงานในอนาคต ขอมลดงกลาวหากเปนเพยงขอมล

ภายในองคกรกคงไมเพยงพอ แตจะตองไดรบขอมลจากภายนอกองคกรตามทตองการไดอยางเหมาะสม

ดงนน นกพฒนาจงไดคดคนหลกการหรอเทคโนโลยทางดานการเขาถงขอมล การวเคราะหขอมล

การจดเกบและ จดการขอมลตางๆ เพอสนบสนนผตดสนใจใหสามารถจดการกบขอมลเหลานนไดอยาง

รวดเรวและแมนย า ในท น จงขอยกตวอยางเทคโนโลยฐานขอมลดงกลาว ไดแก คลงขอมล (Data

Warehouse) ดาตามารท (Data Mart) และฐานขอมล แบบหลายมต (Multidimensional Database) สวน

เทคโนโลยในการวเคราะหขอมล ไดแก การประมวลผลเชงวเคราะห แบบออนไลน (Online Analytical

Processing: OLAP) และการท าเหมองขอมล (Data Mining)

3.7.1 คลงขอมล (Data Warehouse)

ในองคกรตางๆ ไมวาจะเปนองคกร ขนาดใหญ ขนาดกลางหรอขนาดเลก ลวนมจดมงหมาย

เดยวกน นนคอการท าให การด าเนนกจการขององคกรไดรบผลประโยชนสงสด ซงความตองการทจะไดมา


ซงผลประโยชนสงสด ดงกลาวนนองคกรจ าเปนตองมบคลากรทมคณภาพ มทรพยากรเพยงพอ และตองการ

การบรหารงานทด เทยงตรง ถกตอง และรวดเรว ทนเหตการณ ซงความตองการในขอหลงน ถอไดวาเปนสง

ทส าคญอยางยงยวด เพราะการบรหารทดยอมหมายถง การท าใหบคลากร ทรพยากร และกจกรรมของ

องคกรด าเนนไปดวยกนอยางถกตองสอดคลองตรงตามเปาหมายและนโยบายขององคกร

ปจจยหนงทจะชวยใหองคกรบรรลวตถประสงคดงกลาว คอองคกรจ าเปนตองเกบบนทกขอมลท

เกยวกบกจกรรม และผลทเกดจากการท ากจกรรมขององคกรไว เพอน ามาใชในการวเคราะหหาแนวทางใน

การด าเนนกจกรรมขององคกร ในอนาคต ดวยเหตนทกๆ องคกรจงจ าเปนอยางยงทจะตองม ระบบเพอการ

วเคราะหขอมล

และเมอคอมพวเตอรเขามามบทบาทในชวตประจ าวนมากขน คอมพวเตอรกถกน ามาใชเปนกลจกร

ส าคญในการวเคราะหขอมล ซงเราเรยกระบบคอมพวเตอรทใชเพอการนวา “ระบบสารสนเทศ(Information

System)”หนาทหลก ของระบบสารสนเทศคอการน าขอมล (Data) ทมอยในองคกรมาประมวลผลเพอใหเกด

สารสนเทศ (Information) ทสามารถน าไปใชประโยชนไดในการบรหารองคกร

ประโยชนทเหนไดชดจากการมระบบสารสนเทศคอ มความรวดเรวและถกตองในการวเคราะห

ขอมล เนองจาก คอมพวเตอรสามารถประมวลผลและค านวณขอมลไดรวดเรวกวามนษยหลายพนเทา สงผล

ใหการวเคราะหขอมลและการบรหารองคกรเปนไปไดดวยความรวดเรวคลองตวเปนอยางยง และเมอ

เทคโนโลยสารสนเทศมววฒนาการเพมมากขน ระบบสารสนเทศในองคกรกไดรบการพฒนาตามไปดวย

สงทมกจะเกดขนคอ สวนงานตางๆในองคกรมกจะไมไดเรมพฒนาแสะใชระบบสารสนเทศพรอมกนทง

องคกร แตจะทยอยพฒนาและใชระบบสารสนเทศของตนเองทละฝายงานทละสายงาน ซงขอดคอท าใหเกด

ประโยชนในการด าเนนกจการและบรหารงานภายในสายงาน แตในขณะเดยวกนสถานการณดงกลาวกได

กอใหเกดปญหาขนดวยเชนกน ยกตวอยางปญหาทเกดขน ดงน

1. การมมาตรฐานของ Hardware Software และรปแบบของการเกบขอมลทแตกตางกน ท าใหการ

ใชขอมล ทมาจากหลายๆระบบรวมกน ท าไดยาก

2. เกดความซ าซอนของขอมล (Data Redundancy) ซงหมายถง การมขอมลทมเนอหาเดยวกนอย

ในหลายๆทในองคกร นบวาเปนการสนเปลองทรพยากรทใชเพอการเกบขอมลและการดแล

รกษาขอมลโดยใชเหต


3. จากการทม Data Redundancy เกดขน อาจกอใหเกดความไมสอดคลองกนของขอมลได (Data

Inconsistency) เมอขอมลทมเนอหาเดยวกนหรอบอกเลาขอเทจจรงเดยวกนทกระจายอยใน

หลายๆท แตไดรบการแกไขเพยงทเดยว ท าใหขอมลตวเดยวกนในหลายๆทไมสอดคลองกน

กอใหเกดความเขาใจผดและสบสนในเนอหาของขอมลได

4. การมระบบการใหรหส (Coding System) เพอระบตวตนของขอมลทมความเปนเฉพาะตว

ส าหรบแตละระบบ สารสนเทศ ท าใหเกดปญหามาตรฐานซอน (Multiple Standards) ขน

สงผลใหเกดการใชมาตรฐานทตางกนเพออางขอมลตวเดยวกนในสองระบบ ซงยากตอการ

จดจ าและยากตอการท าใหระบบสองระบบตดตอประสานงานกน

ปญหาทเกดขนขางตน กเนองจากการพฒนาระบบสารสนเทศของแตละสวนงานนน ไมไดค านงถง

การรวมกนไดของแตละระบบ กลาวคอ แตละระบบเปนอสระตอกนทงๆ ทอยในองคกรเดยวกน ดงนน เพอ

เปนการลดหรอขจดปญหา การรวมกนไมไดของแตละระบบสารสนเทศ จงท าใหเกดแนวคดทจะรวมระบบ

ทเปนอสระตอกนเหลานนเขามาไวเปนหนงเดยว เรยกแนวคดดงกลาววา “การรวมระบบธรกจขององคกร

เขาดวยกน (Business Integration)” ระบบใหมทไดกจะเปนหนงเดยวทงองคกร เรยกวา “Integrated System”

และการรวมระบบสารสนเทศทเปนอสระตอกนเขาดวยกนเปน หนงเดยวน สามารถกระท าไดหลาย

แนวทาง แตแนวทางหนงทจะท าใหIntegrated System สามารถสนบสนนการตดสนใจไดดวยกคอ “การ

สรางคลงขอมล”

o ความหมายของคลงขอมล

คลงขอมล หมายถง หลกการหรอวธการเพอการรวมระบบสารสนเทศเพอการประมวลผลรายการ

ขอมลทเกดขนในแตละวนแตละสายงานมารวมเขาเปนหนวยเดยวกน เพอสนบสนนกระบวนการ

ตดสนใจของผตดสนใจใหมประสทธภาพมากยงขน

คลงขอมล ไมใชผลตภณฑ หรอระบบส าเรจรปทสามารถหาซอมาใชงานไดจากทองตลาด แต

คลงขอมล เปนหลกการวธการและแนวทางแกปญหา ท งน เนองจากลกษณะงานขององคกรแตละ

ประเภทมความ แตกตางกน และมความเปนสวนตวของแตละองคกรเอง (Organization - customized

System) ทงในแงทฤษฎและปฏบต ดงนนจงเปนการยากทจะมระบบหรอ Software ทสามารถเขากบ

องคกรทงหลายไดอยางแทจรง ชดเจน แนนอน ในทางตรงกนขาม การพฒนาคลงขอมล ตองการ

ความรทชดเจน เกยวกบกจกรรมและ ธรกจขององคกร เพอใหผทพฒนาคลงขอมลสามารถเขาใจภาพ


และเรองราวขององคกรอยางถองแทกอน เพอการออกแบบโครงสรางขอมลทเอออ านวยตอการสราง

ผลลพธทมประโยชนสงสดตอการตดสนใจในอนาคต

ในบางครงนยามของคลงขอมลกมความหมายรวมไปถงการเขาถงขอมลในแหลงขอมล

หลายๆ แหลงเพอใหไดมาซงขอมลทตองการเพอประกอบการตดสนใจ อยางไรกตาม เปาหมายสงสด

ของการสรางคลงขอมล กเพอรวมขอมล ทงหมดขององคกรเขาไวดวยกนเปนหนงเดยว เพอใหผใช

สามารถสบคนและดงขอมลมาใชสรางรายงานและวเคราะหขอมลไดอยางงายดาย ตงนน คลงขอมลจง

เปนสภาพแวดลอมของระบบสนบสนนการตดสนใจไดเปน อยางด ในการจดเกบขอมลจาก

แหลงขอมลทแตกตางกน แลวน ามาเขาสกระบวนการจดการใหกลายเปนขอมลท ผตดสนใจสามารถ

ดงไปใชประกอบการตดสนใจไดเลย จงกลาวไดวา “คลงขอมลเปนเทคโนโลยหนงในการจดการขอมล

และวเคราะหขอมลของระบบสนบสนนการตดสนใจ (ซงในกระบวนการวเคราะหขอมลอาจใช

หลกการ OLAP หรอ Data Mining กได)

o คณลกษณะของคลงขอมล

คณลกษณะของคลงขอมล มตงน

1. Subject-Oriented

ขอมลในคลงขอมลจะถกจดกลมใหเหมาะสมกบการสบคน สวนใหญจะจดตามประเดนหลกของ

องคกร เชน ลกคา สนคา และยอดขาย เปนตน แตขอมลจะไมถกจดการตามหนาทการงาน เชน การ

ควบคมคลงสนคา การออกใบก ากบภาษ เปนตน ทงน กเพอใหขอมลเหลานนสามารถสนบสนน

การตดสนใจของผต ดสนใจไดมากกวาการเปนขอมลเพอการประมวลผลของโปรแกรมใด

โปรแกรมหนง

2. Integrated

เนองจากแหลงขอมลของคลงขอมล คอระบบสารสนเทศตางๆ ทแตกตางกนไปตามสายงาน จงอาจ

ท าใหขอมล ทไดรบมามรปแบบแตกตางกน อาจท าใหไมสอดคลองกน ดงน น คลงขอมลจง

จ าเปนตองท าหนาทในการจดรปแบบขอมลเหลานนใหเปนรปแบบเดยวกน และสรางความ

สอดคลองใหกบขอมลกอนทจะน าเสนอแกผใช


3. Time-Variant

ขอมลทเกบไวในคลงขอมล จะถกเกบไวเพอใชงานไปอก 5-10ป เพอการท านายแนวโนมทเปนไป

ในแตละป หรอการเปรยบเทยบคาขอมลตามชวงเวลาตางๆ เพอใหเหนถงความแตกตาง การใชงาน

ในลกษณะเชนน ขอมลในคลงทงหมดจงตองมความถกตองอยเสมอไมวาจะอยในชวงเวลาใดกตาม

4. Non-Volatile

เมอมการเปลยนของขอมลจากแหลงขอมลทคลงขอมลไปดงมา ขอมลทอยในคลงขอมลจะไมไดรบ

การเปลยนแปลงในทนท แตจะไดรบการปรบปรงในภายหลง โดยการปรบปรงดงกลาว กเปนการ

เพมขอมลใหมเขาไปเรอยๆ ไมใชการแทนทขอมลเกาแตอยางใด ขอมลเกากจะมสถานะเปนขอมล

ในอดตไป (เหมาะสมแก การวเคราะหขอมลยอนหลง) ดงนน ขอมลในคลงขอมลจงไมตองท าการ

Normalize เหมอนกบขอมลในฐานขอมลของระบบสารสนเทศทวไป

o ขอดของคลงขอมล

การพฒนาระบบคลงขอมลนนเปนเรองยาก แตหากองคกรสามารถพฒนาและประสบความส าเรจกจะเกด

ประโยชนตอองคกรในประเดนหลกๆ ดงน

1. ใหผลตอบแทนจากการลงทนสง ถงแมวาจะมการลงทนทสงกตาม

2. เนองจากการใหผลตอบแทนจากการลงทนสง จงท าใหองคกรเกดความไดเปรยบคแขงขนในแงของ

การไดรบขอมลและสารสนเทศกอนคแขง ท าใหสามารถวเคราะหขอมลเหลานนเพอก าหนดเปน

แผนกลยทธ และก าหนดทศทางในการด าเนนงานไดกอนคแขงขน เชน พฤตกรรมผบรโภค

แนวโนมความตองการของผบรโภค เปนตน

3. เพมประสทธภาพในการดดสนใจของผตดสนใจ เนองจากคลงขอมลไดจดการใหขอมลทรบมาจาก

แหลงขอมล ทแตกตางกน มความสอดคลองกน และวเคราะหตามประเดนทผตดสนใจตองการ อก

ทงขอมลทมอยในคลงขอมลกมปรมาณมากทงขอมลในอดตและปจจบน จงท าใหการตดสนใจม

ประสทธภาพมากขน

o ขอเสยของคลงขอมล

ถงแมวาประโยชนทจะไดรบจากการคลงขอมลจะคอนขางมอทธพลตอการตดสนใจน าเขาหรอพฒนาขนมา

ใชในองคกรกตาม แตขอเสยเมอตดตงและใชงานคลงขอมลกมเชนเดยวกน ยกตวอยางดงน


1. ขนตอนในการกลนกรองและโหลดขอมลเขาสคลงขอมลนนใชเวลานาน และตองอาศยผทมความ

ช านาญ ในการกลนกรองขอมล

2. แนวโนมความตองการขอมลมเพมมากขนเรอยๆ เมอผใชไดรบขอมลตามทตองการจากคลงขอมล

แลว ความตองการขอมลของผใชกจะมเพมมากขนเรอยๆ เนองจากเชอในประสทธภาพของ

คลงขอมลวาจะจดหา ใหตนไดแนนอน จงอาจเปนสาเหตใหค าตอบทผใชตองการเพมความ

ซบซอนใหกบกระบวนการท างานมากขน

3. ใชเวลานานในการพฒนาคลงขอมล

4. ระบบคลงขอมลมความซบชอนสง

o สถาปตยกรรมของคลงขอมล

คลงขอมลเปนศนยรวมของหลกการวธการมากมายหลากหลาย อาทเชน การออกแบบและสราง

โครงสรางของขอมล ใน Data Warehouse วธการเพอใหไดมาซงขอมล วธการสรางผลลพธจากขอมล

ทม รวมไปถงวธการดแลรกษา วธการปรบปรงประสทธภาพ เปนตน ซงหลกการวธการเหลาน เราจะ

รวมเรยกวา “การคลงขอมล (Data Warehousing)’’

ดงนน ในการจะพฒนาคลงขอมล จะตองทราบถงองคประกอบของคลงขอมลวา สวนใดบางทจะท า

หนาทในการเขาถง (Access) ขอมลทแตกตางกนในแงของแหลงขอมล การท าใหขอมลไมมความซ า

ชอน (Cleansing) การแปลง ขอมลจากแหลงขอมลใหอยในรปแบบทคลงขอมลตองการ และการเกบ

บนทกขอมลใหอยในรปแบบทงาย ตอการน าไปใชงาน (จดกลมตามการสบคน) ดงน

รปท 3.11 แสดงสถาปตยกรรมของคลงขอมล


■Data Acquisition System

Data Acquisition System จะท าหนาทเปนผรบขอมลทมาจากภายนอก ซงในทนหมายรวมทงขอมล

ทมาจาก ภายนอกและภายในองคกร (แตอยนอกระบบ Data Warehouse) ขอมลทเขามาท Data Acquisition

System จะไดรบการตรวจสอบความถกตองในขนตน กอนทจะสงไปยงสวนอนๆ ของ Data Warehouse

ตอไป

การรบขอมลจากภายนอกน นอาจจะไดมาโดยผานทางระบบเครอขายคอมพวเตอร เครอขาย

อนเตอรเนต หรอแมแตไดมาจากการใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพอการปอนขอมลดวยเจาหนาทกไดเชนกน

นอกจากหนาทในการรบและตรวจสอบขอมลเบองตนแลว Data Acquisition System ยงท าหนาทเปนผ

ตดตอกบผใหขอมล ในกรณทขอมลไมมขอผดพลาด Data Acquisition System จะท าหนาทยนยนความ

ถกตองของขอมล แตในกรณทขอมลมความผดพลาดเกดขน Data Acquisition System จะท าหนาทตดตอให

ผสงขอมล สงขอมลท ถกตองกลบมาใหอกครงหนง

Data Staging Area

Data Staging เปนวธการทคลงขอมลจะปรบขอมลเพอลดความซ าซอน (Cleansing) และการเลอก

เฉพาะขอมลทเปนประโยชน (Filtering) เพอน ามาเกบไวในคลงขอมลเพอใชงานตอไป ดงนน Data Staging

Area จงเปนทพกขอมลเพอด าเนนการแปลงขอมล ตรวจสอบความถกตองในเบองตน ส ารองขอมลชวคราว

กอน การโหลดเขาส Data Warehouse Database และปรบขอมลลดความซ าซอน กอนจะน าขอมลทสะอาด

แลว เขาส Data Warehouse Database ตอไป

Data Warehouse Database

Data Warehouse Database ถกใชเพอเกบบนทกขอมลตางๆ ทจ าเปนส าหรบการวเคราะหขอมลของ

องคกร กระบวนการสวนใหญทเกดขนในการพฒนาระบบคลงขอมล ไมวาจะเปนการวเคราะหธรกจของ

องคกร การออกแบบจ าลองขอมล (Data Model) ลวนมจดประสงคเพอการออกแบบขอมลภายใน Data

Warehouse Database นนเอง

กระบวนการต างๆ ท ก ระท าใน Data Acquisition System และ Data staging Area ถ อ เป น

กระบวนการทท า เพอใหขอมลสามารถเกบบนทกใน Data Warehouse Database ไดอยางถกตอง ในขณะท

ผลลพธตางๆทตองการ สามารถดงไดจาก Data Warehouse Database เชนเดยวกน ดงนน เราสามารถกลาว

ไดวา Data Model และ Data Warehouse Database เปรยบเสมอนหวใจของคลงขอมล


การเกบขอมลใน Data Warehouse Database นนมความแตกตางจากระบบสารสนเทศทวๆ ไป ซง

ในระบบ สารสนเทศทวไปนนขอมลทเกบไวในระบบสามารถถกเปลยนแปลงปรบเปลยนไต แตใน Data

Warehouse นน ขอมลทเกบไวจะมลกษณะของการเกบแบบตลอดไป ไมแกไขขอมลหากไมจ าเปน แตถาม

การเปลยนแปลงแกไขเนองจากการเคลอนไหวของขอมล (เซน การเพมขนหรอลดลงของคาบางคาอน

เนองมาจากธรกจขององคกร) ขอมลตวนนๆ จะถกเพมเตมเขาไปและปลอยใหขอมลตวเดม (คากอนการ

เปลยนแปลง) มสภาพเปนประวตศาสตรของขอมลตวปจจบนแทน ซงถาพจารณาดแลวจะเหนวาขอมลใน

Data Warehouse จะไมถกลบออก (Non-Volatility Data) แตอยางใดแตในทางตรงกนขามเราจะสามารถหา

ความเคลอนไหวของขอมลไดจาก Data Warehouse

Data Provisioning Area หรอ Data Mart

Data Provisioning Area หรอ Data Mart จะท าหนาทในการเกบบนทกขอมลและผลลพธตางๆท

จ าเปนส าหรบการวเคราะหขอมล ซงขอมลจากData Warehouse Database จะถกดงและประมวลผลแลวน า

ผลทไดมาเกบไวท Data Provisioning Area หรอ Data Mart ซงโครงสรางขอมลของ Data Provisioning

Area นน อาจมลกษณะทคลายคลงกบใน Data Warehouse Database หรออาจจะเปนโครงสรางขอมลท

เหมาะสมส าหรบการน าขอมลไปใชงาน (เชน อยในรป Report เปนตน) ในการใชงาน เราจะนยมเรยก Data

Provisioning Area วา “Data Mart"

กลาวไดวา Data Mart แตละตวนนเสมอนหนงการตดเอาบางสวนของ Data Warehouse Database

มาวางไว (ซงนนหมายความวา ขอบเขตของเนอหาขอมลทมอยใน Data Mart ยอมจะแคบกวาทมอยใน Data

Warehouse Database) และจดเตรยมรปแบบทงายในการเขาถงขอมลเพอประโยชนในการน าขอมลไปใช

งานตอไป ซงตามปกตแลว Data Mart หนงๆ ถกจดท าขนเพอตอบสนองจดประสงคของการใชงานอยางใด

อยางหนงหรอเพอกลมงานใดกลมงานหนงหรอหลายๆกลมงานในองคกร

End Users Terminal

End Users Terminal เปนสวนทท าหนาทดงเอาขอมลทไดถกเตรยมไวใน Data Provisioning Area

หรอแมแต Data Warehouse Database เพอน าเสนอผลลพธทใชส าหรบการวเคราะหขอมลใน End Users

Terminal โดยจะมเครองมอหรอระบบทท าหนาทออกรายงาน ซงอาจจะเปน Simple Reporting Tools หรอ

Multi-Dimensional Tools หรอ Data Mining Tools กได


Metadata Repository

Metadata Repository เปนพนททใชส าหรบเกบขอมลตางๆ ทจ าเปนส าหรบการควบคมการท างาน

และ ควบคมขอมลในคลงขอมล ซงเรยกวา “Metadata" โดย Metadata จะมขอมลทเกยวของกบขอมลตางๆ

ใน Data Acquisition System, Data Staging Area, Data Warehouse Database และ Data Provisioning Area

อาทเชน ค านยามของขอมลใน Data Warehouse Database ความถในการน าเขาขอมลแตละตวใน Data

Acquisition System กระบวนการในการแปลงโครงสรางขอมลใน Data staging Area ขอมลทจ าเปนส าหรบ

การออกรายงานแตละรายงานในData Provisioning Area เปนตน

o การวเคราะหขอมลในคลงขอมล

ในคลงขอมลจะแบงสวนของขอมลออกเปน 2 สวน คอขอมลเพอการปฏบตงาน และขอมลเพอการ

วเคราะห ส าหรบขอมลประเภทแรก เปนขอมลทเกดจากการสงสมของกจกรรมและผลการปฏบตงานของ

องคกร ซงผานระยะเวลาทยาวนาน การจะน าขอมลเหลานไปใชงานตองผานกระบวนการประมวลผลอยาง

ใดอยางหนง เชน การรวม การหาผลเฉลย การจดล าดบ เปนตน สวนขอมลประเภทหลง เกดจากการพยายาม

ใชเครองมอทมอยในการจดการ ดานค านวณ และรวบรวมขอมลทมประโยชนตางๆ ใหอยในรปแบบท

พรอมตอการใชงาน โดยไมตองประมวลผล อกครงหนง ขอมลเพอการปฏบตงานจะถกน าไปใชในการ

วเคราะหขอมลแบบ Query and Reporting ในขณะเดยวกน ขอมลเพอการวเคราะหจะถกน าไปใชเพอการใช

งานแบบ Multidimensional Data Analysis อยางไรกตาม ขอมลทงสองประเภททกลาวมานน สามารถถก

น ามาใชรวมกนในการวเคราะหขอมลแบบ Data Mining ซงความหมาย และรายละเอยดคราวๆ ของการ

วเคราะหขอมลทงสามแบบมดงน

Query and Reporting หมายถง การใชโปรแกรมหรอระบบทเรยกวา “ระบบสรางรายงาน

(Report Generator)” เพอรบขอมลทเกดจาก การปฏบตงานในระบบมาประมวลผลอยางใดอยางหนง เพอให

เกดเปนผลลพธเพอประโยชนในการตดสนใจ ตามทตองการ

Multidimensional Data Analysis หรอ การวเคราะหขอมลแนบหลายมต หมายถง การใชโป

แกรมหรอระบบทเรยกวา “ระบบสรางการ ประมวลผลเชงวเคราะหแบบออนไลน (Online Analytical

Processing Generator หรอ OLAP Generator)" เพอน าเอาขอมลส าหรบการวเคราะหทไดจดท าไวลวงหนา

มาประมวลผลอยางใดอยางหนงเพอใหเกดผลลพธหรอมคา (Measures) ทมหลากหลายมมมอง (Dimension)

เพอการเตรยมพรอมส าหรบหยบไปใชไดทนทในอนาคตโดยไมตองประมวลผล


Data Mining หรอ การท าเหมองขอมล หมายถง การใชโปรแกรมทมความชาญฉลาดใน

ระดบหนงทเรยกวา “Data Mining Tools’’ เพอการวเคราะห คนหา หรอสรางความรใหม (Discovered

Knowledge) ซงไมเคยมมากอนในการท า Query and Reporting และ Multidimensional Data Analysis

เราสามารถเปรยบเทยบการวเคราะหขอมลทงสามแบบในแงของความยากงาย และเครองมอ

ทใชส าหรบการ วเคราะหขอมลไตดงรปท 3.12

รปท 3.12 แสดงการเปรยบเทยบการวเคราะหขอมลทง 3 แบบในแงตางๆ

จากรปท 3.12 พบวาวธการวเคราะหขอมลทมความยงยากมากทสด คอ การท าเหมองขอมล อยางไร

กตาม การท าเหมองขอมลกเปนวธการทนาสนใจขององคกรใหญในปจจบน

รปท 3.13 ในหนาถดไป แสดงการวเคราะหขอมลในคลงขอมล จะสงเกตเหนวาการเตรยมขอมล

แบบ Multidimensional เพอการใชงานนน มกจะท าในเวลาทองคกรไมไดปฏบตงาน เชนในเวลาค า หรอ

หลงเลก งานซงหากไมขอผดพลาดใดๆ ในตอนเชาผวเคราะหสามารถน าเอา OLAP ซงเปนผลจากการ

ประมวลผลดง กลาวไปใชงานไดเลย ตางจากรายงานตามปกตซงตองอาศยการประมวลผลในเวลาท างาน

หากมขอมลท ตองใชจ านวนมากยอมเกดความลาชา อยางไรกตาม หากมการเปลยนแปลงของขอมลในเวลา

ท างาน การออกรายงานตามปกตจะสามารถแสดงผลจากขอมลในปจจบน (Real Time Report) ได ซงเปน

สงท OLAP ไมสามารถจะใหได



3.7.2 การประมวลผลเชงวเคราะหแบบออนไลน

(Online Analytical Processing : OLAP)

หวขอทผานมาไดกลาวถงเทคโนโลย “คลงขอมล” ทจะชวยเพมประสทธภาพในการตดสนใจของผ

ตดสนใจได โดยในสวนของผใชคลงขอมลหรอผตดสนใจนน จะตองใชเครองมอในการวเคราะหขอมลใน

คลงขอมล เพอใหคลงขอมลสามารถจดเตรยมขอมลเชงวเคราะหไวใหผตดสนใจไดตามทตองการ เครองมอ

ชนดหนงทนยมใชกคอ OLAP

o ความหมายของ OLAP

OLAP คอ กระบวนการประมวลผลขอมลทางคอมพวเตอร ทชวยใหผใชสามารถวเคราะห

ขอมลในมตตางๆ (Multidimensional Data Analysis) ของขอมลไดงายยงขน เชน ผใชท าการสอบถาม

ขอมลยอดขายผลตภณฑชดวายน าท งหมดของบรษททจ าหนายในจงหวดภเกตในเดอนมนาคม

เปรยบเทยบกบยอดขายชดวายน ารนเดยวกนในเดอนตลาคม และเปรยบเทยบยอดขายชดวายน าและ

ผลตภณฑอนๆ ของบรษททขายในจงหวดภเกตในชวงเวลาเดยวกน

การตดตงระบบ OLAP ขนใชงานโดยสวนใหญจะใชเทคโนโลยฐานขอมลแบบหลายมต

(Multidimensional Database) ซงจะท าใหไดผ ใชสามารถประมวลผลขอมลเชงวเคราะหในมตท

ตองการได

o Multidimensional Database

Multidimensional Database เปนฐานขอมลทใชในการจดเกบและจดการขอมลใหสามารถ

แสดงผลตามมตของขอมลตางๆได พฒนาตอจากฐานขอมลเชงสมพนธใหมความสามารถมากขนเพอ

รองรบการประมวลผลเซงวเคราะห หรอ OLAP นนเอง ในทนจะขอเรมตนในหวขอนดวยการแสดง

ใหเหนถงการน าเสนอขอมลหลายมตหรอหลายมม มองวา สามารถน าเสนอขอมลใหผใชสามารถเกด

ความเขาใจไดงายกวา เชน การน าเสนอขอมลจากการสอบถามวา “ใหแสดงผลรวมของยอดขายในแต

ละจงหวด และในแตละไตรมาส” ซงหากเปนการจดการฐานขอมลเซงสมพนธธรรมดา กอาจแสดงได

ในรปของตารางดงน


จงหวด ไตรมาส ยอดขาย

กรงเทพฯ 1 750,000




เชยงใหม 1 550,000




สราษฎรธาน 1 450,000




จะเหนวา การน าเสนอขอมลตามการสอบถามทไดรบการจดการจากระบบจดการฐานขอมลเชง

สมพนธแบบธรรมดาจะแสดงเปน 3 ฟลด และหลายเรคคอรด แตหากไดรบการน าเสนอแบบหลายมต จะท า

ใหดงายกวา ดงน

จงหวด

ไตรมาส กรงเทพฯ เชยงใหม สราษฎรธาน

1 750,000 550,000 450,000

2 800,000 500,000 452,250

3 825,000 650,000 425,500

4 700,000 700,000 400,000

จะเหนวา หากไดรบการน าเสนอขอมลแบบหลายมต ดงตารางขางบน คอ แบงตามไตรมาสและ

จงหวด จะคลายกบเปนตารางเมตรกซ 2 มต (2 Dimension Cube) และหากเปนกรณทดองการใหแสดง

ขอมลตามการสอบถาม คอ “ใหแสดงขอมลผลรวมของยอดขายในกรงเทพฯ เฉพาะในไตรมาสท 1" ผลลพธ


ทไดจากการสอบถามนคอคา ยอดขายคาเดยว = 750,000 บาท จงไมจ าเปนตองแสดงในรปแบบหลายมตก

ได แตหากผใชตองการใหแสดงผล ขอมลทกอนการแสดงผลจะตองมการค านวณหรอรวมขอมลหลายตว

หรอหากในฐานขอมลนนมขนาดใหญประกอบ ไปดวยขอมลหลายรอยจงหวด การแสดงผลจากฐานขอมล

เชงสมพนธแบบธรรมดาจะชาลง แตหากเปนการแสดงผล จากการจดการฐานขอมลแบบหลายมตจะท าให

รวดเรวขน สงเกตไดจากตวอยางตอไปน

สนคา จงหวด ไตรมาส ยอดขาย

โทรศพทมอถอ กรงเทพฯ 1 750,000

บตรเตมเงน กรงเทพฯ 1 350,000







โทรศพทมอถอ เชยงใหม 1 550,000

บตรเตมเงน เชยงใหม 1 280,000







จากตารางขางตน ขอมลทเพมขนมาคอ “ชนดสนคา’' หากมการสอบถามขอมล '‘ยอดขายในแตละ

จงหวด ของสนคา แตละชนด และในแตละไตรมาส" การแสดงผลจากฐานขอมลเซงสมพนธแบบธรรมดา

(ดงตารางขางตน) จะท าใหผใชอานขอมลไดล าบาก และกระบวนการคนหาขอมลกจะชาลงดวย แตหากเปน


การแสดงผลแบบหลายมต จะม ลกษณะเปนรป “ลกบาศกเมตร หรอลกเตา (Cube)” แทนขอมลแตละคา

เรยกวา “Cell" แลวน ามาเรยงตอกนเปน ตาราง 3 มต ไดแก มตของจงหวด สนคา และไตรมาส ดงรปท 3.14

รปท3.14 แสดงลกษณะการแสดงขอมลแบบหลายมต

โครงสรางฐานขอมลแบบหลายมต จะใชจดเกบขอมลเพอการประมวลผลเชงวเคราะห ซงจะท า

ใหการแสดงผลขอมล นนเขาใจไดงายและสามารถแสดงผลขอมลตามการวเคราะหในมตตางๆ ไดดกวา

โครงสรางฐานขอมลเชงสมพนธ

o การด าเนนการกบ OLAP

เนองจากฐานขอมลแบบหลายมตถกคดคนขนมาเพอรองรบการเรยกใชขอมลเชงวเคราะห ซง

จะตองมการด าเนนการกบขอมลในรปแบบตางๆ ดงน

1. Roll Up แล: Drill Down

Roll Up และ Drill Down คอ การเปลยนแปลงระดบความละเอยดของการพจารณาขอมล โดยท

Roll Up และ Drill Down มความแตกตางกน ดงน

- Drill Down หมายถง การเพมความละเอยดในการพจารณาขอมลจากระดบทหยาบไปสระดบ

ทละเอยด มากขน

- Roll Up หรอเรยกอกอยางหนงวา Consolidation เปนกระบวนการตรงกนขามกบ Drill

Down หมายถง การเปลยนแปลงระดบความละเอยดของการพจารณาขอมล จากระดบทละเอยด

ขนมาสระดบทหยาบ มากขน


Region Shop Date Product Type Product Amount

North ABC 12/12/2003 Glossary Fish 10,000.00

North ABC 13/12/2003 Glossary Meat 20,000.00

North Platter 12/12/2003 Glossary Pork 25,000.00

North Platter 13/12/2003 Miscellaneous Medicine 6,000.00

South Five Mart 12/12/2003 Glossary Fish 8,000.00

South Five Mart 13/12/2003 Glossary Pork 23,000.00

South Five Mart 12/12/2003 Miscellaneous Medicine 10,000.00

South Five Mart 13/12/2003 Miscellaneous Pencil 500.00

Cube ทไดจาก Fact Table เบองตน มลกษณะดงรปท 3.15

รปท 3.15 แสดงตวอยาง Cube ทไดจาก Fact Table เบองตน

หรอสามารถแสดงเปนตารางไดดงน

ตวอยาง 3.1 ตอไปนเปนตารางขอมลของรายการขายสนคาแยกตามภมภาค (Region) รานคา (Shop)

ประเภท สนคา (Product Type) และรายการสนคา (Product) ในเรองของ OLAP จะเรยก

ตารางขอมลนวา “Fact Table’’ ดงน


Product Type Glossary Glossary Glossary Misc Misc

Product Fish Meat Pork Medicine Pencil

Region Shop

North ABC 10,000 20,000

North Platter 25,000 6,000

South Five Mart 8,000 23,000 10,000 500

และแสดงการ Roll Up และ Drill Down ขอมลได ดงตารางตอไปน

Region SUM

North 61,000

South 41,500

Roll Up Drill Down Product Type Glossary Misc

Region

North 55,000 6,000

South 31,000 10,500

Roll Up Drill Down Product Type Glossary Misc

Region Shop

North ABC 30,000


South Five Mart 31,000 10,500

Roll Up Drill Down Product Type Glossary Glossary Glossary Misc Misc


Region Shop

North ABC 10,000 20,000


South Five Mart 8,000 23,000 10,000 500


จากตาราง แสดงการท า Roll Up และ Drill Down จะเหนวา Drill Down จะเปนการพจารณาขอมล

จาก ระดบหยาบ คอ เฉพาะผลรวมยอดขายในแตละภาค แลวคอยพจารณาลงไปในระดบรายละเอยดเปน

ชนด ของสนคาแบงเปน 2 ชนดไดแก Glossary และ Miscellaneous และสนคาแตละชนด ยงแบงเปน

ประเภทไดอก เชน Glossary มสนคาประเภท Fish, Meat และ Pork สวน Miscellaneous แบงเปน Medicine

และ Pencil ท าใหผใชสามารถวเคราะหขอมลแบบเจาะลกลงเฉพาะในเรองยอดขายในแตละระดบได

ส าหรบการพจารณาขอมลแบบ Roll Up กเซนเดยวกน วเคราะหจากขอมลในระดบทละเอยดสด

ไปจนถง ระดบทหยาบทสดหรอในระดบทเปนภาพรวมนนเอง

2. Slice and Dice หรอบางครงอาจเรยกไดอกอยางหนงวา “Pivoting” เปนการแยกขอมลออกเปน

สวนเพอพจารณาเฉพาะสวน ทตองการโดยเฉพาะ โดยเกณฑในการแยกจะใชขอมลของมตใดๆ

2.1 Slice การ Slice หมายถง การเลอกพจารณาผลลพธบางสวนทเราสนใจ โดยการเลอกเฉพาะ

คาทถกก ากบ ดวยขอมลบางคาของแตละมตเทานน ดงรปตวอยางท 3.16

รปท 3.16 แสดงตวอยางการ Slice


จากรป แสดงตวอยางการ Slice ขอมล เพอพจารณาเฉพาะกลมสนคาประเภท “Glossary" ซง ใน

ทนจะแสดงใหเหนชดขนดวยตารางตอไปน

Product Type Glossary Glossary Glossary Misc Misc


Region Shop

North ABC 10,000 20,000


South Five Mart 8,000 23,000 10,000 500

Slice (เลอกเฉพาะรายการสนคาประเภท Glossary)

Product Type Glossary Glossary Glossary

Product Fish Meat Pork

Region Shop

North ABC 10,000 20,000

North Platter 25,000

South Five Mart 8,000 23,000

2.2 Dice การ Dice คอ กระบวนการพลกแกนหรอมตขอมล ใหตรงตามความตองการของผใชงาน ขอใหพจารณา จากตวอยางตอไปน

รปท 3.17 แสดงตวอยางการ Dice

ตวอยาง 3.2 จากตวอยาง Fact Table ในตวอยางท 3.1 สมมตวา ผใชตองการใหแสดงผลขอมลในมต “Shop

และ Product Type” ในเบองตน จากนนใหเปลยนการแสดงผลขอมลจากมต Shop-Product

Type ไปเปน Date-Product Type ตงรปท 3.17


จากภาพ แสดงตวอยางตารางขอมลทไดจากการ Dice ดงน

Product Type Glossary Misc

Shop

ABC 30,000.00

Platter 25,000.00 6,000.00

Five Mart 31,000.00 10,500.00

Product Type Glossary Misc

Date

12/12/2003 43,000.00 10,000.00

13/12/2003 43,000.00 6,500.00

o ประโยชนของ OLAP

การใชระบบประมวลผลเซงวเคราะหแบบออนไลนเพอชวยจดการขอมลในระบบสนบสนนการ

ตดสนใจ ชวยให ระบบสนบสนนการตดสนใจท างานไดดยงขนตงตอไปน

1. ชวยในการวเคราะหและเปรยบเทยบขอมลในมมมองตางๆ ท าใหผตดสนใจมมมมองเกยวกบการ

เปรยบเทยบ ขอมลมากยงขน ซงเปนการเพมประสทธภาพในการตดสนใจ

2. ชวยใหผใช (ผตดสนใจ) สามารทคดเลอกขอมลส าหรบตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ เนองจาก

ระบบ ประมวลผลเซงวเคราะหแบบออนไลนไดท าการวเคราะหและเปรยบเทยบขอมลในมมมอง

ตางๆ ทหลากหลาย

3. ชวยใหผใชแตละคนสามารถสรางขอมลตามมมมองของตนเองได เพอน าขอมลเหลานนไปใชงาน

เฉพาะดาน

4. สามารถสอบถามขอมลไดอยางรวดเรว แมในฐานขอมลทมขนาดใหญและมความซบซอนมาก

5. เนองจากความสามารถในการเปลยนมมมองในการเปรยบเทยบขอมลจาก Multidimensional

Database ของการประมวลผลขอมลเซงวเคราะหแบบออนไลน ท าใหไดรบขอมลในมมมองใหมๆ

ส าหรบประกอบการ ตดสนใจ ซงเปนการเพมทางเลอกในการตดสนใจท าใหการตดสนใจม

ประสทธภาพมากยงขน


3.7.3 เหมองขอมล (Data Mining)

นอกจากการใชเทคนค OLAP ในการวเคราะหขอมลจากคลงขอมล เพอใหไดขอมลตามทผใช

ตองการไปใช ประกอบการตดสนใจแลว ย งมเทคนคอกชนดหนงทมความสามารทวเคราะห สกด

กลนกรอง โดยเฉพาะอยางยงท าให ผตดสนใจไดรบองคความรใหมจากขอมลทมในคลงขอมลอกดวย จาก

ลกษณะของการขดดนขอมลดวยเทคนคตางๆ ทใช จงท าใหเรยกเทคนคนวา “Data Mining” หรอเหมอง

ขอมล ซงจะท าใหผตดสนใจนอกจากจะไดรบความรใหมๆ ทจะชวย เพมประสทธภาพ'ใหการตดสน'ใจแลว

ผตดสนใจยงอาจกลายเปนนกสถตไปดวยกได

o ความหมายของเหมองขอมล

ดวยศกยภาพของเหมองขอมลทมมากมาย จงท าใหมนยามของเหมองขอมลมมากมายแตกตางกน

ออกไป ความ แตกตางของนยามทถกก าหนดขนนน จะอยทขอบเขตของการใหนยาม เชน อาจกลาววา

“เหมองขอมลเปนเครองมอ ทชวยใหผใชสามารถเขาถงขอมลไดโดยตรงจากฐานขอมลขนาดใหญหรออาจ

กลาววา “เหมองขอมลเปนเครองมอ และ Application ทสามารถแสดงผลการวเคราะหขอมลทางสถตได”

เปนตน แตโดยสรปแลว Data Mining มความหมายดงน

เหมองขอมล หรอ Data Mining หมายถง การวเคราะหขอมล เพอแยกประเภท จ าแนกรปแบบและ

ความสมพนธ ของขอมลจากฐานขอมลขนาดใหญหรอคลงขอมล และน าสารลนเทศทไดไปใชในการดดสน

ใจธรกจ ดงนนผใช ทไมมความเชยวชาญดานการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรกสามารถคนหาขอมลตางๆ

ไดอยางรวดเรว

การท าเหมองขอมลมความเกยวของกบการวเคราะหขอมลโดยใชเทคนคบางประการเพอคนหา

ขอมลทถกซอนอย จ าแนกรปแบบและเชอมโยงความสมพนธของขอมลเหลานนจากคลงขอมล ซงอาจท า

ใหคนพบรปแบบความสมพนธ ของขอมลทไมเคยมมากอน จนกลายเปนการคนพบองคความรใหม

(Knowledge Discovery) ทจดวาเปนวตถ ประสงคหลกของการท าเหมองขอมล ซงองคความรใหมทถก

คนพบนน อาจรวมถงกฎเกณฑ (Rules) บางอยาง เพอใชเปนแนวทางในการตดสนใจ และเปนแนวทางใน

การประเมนผลลพธจากการตดสนใจได


o เทคนคในการท าเหมองขอมล

เทคนคทน ามาใชในการท าเหมองขอมลใหสามารถวเคราะหขอมล ไดจรงตามแนวคด

(Concept) ทวางไวนนมอย ดวยกนหลายอยาง เทคนคแตละอยางกเหมาะสมกบการวเคราะหขอมล

ทางดานธรกจแตกตางกนออกไป อยางไร กตาม โดยทวไปแลว เทคนคทน ามาใชสวนใหญ ม 4

ประเภท ไดแก Classification, Clustering, Association และ Visualization ดงรายละเอยดตอไปน

■ เทคนคClassification

เทคนค Classification เปนเทคนคในการจ าแนกกลมขอมลดวยคณลกษณะตางๆ ทไดมการ

ก าหนดไวแลว เทคนคประเภทนเหมาะกบการสรางแบบจ าลองเพอการพยากรณคาขอมล (Predictive

Modeling) ในอนาคต จากการทไดจ าแนกกลมขอมลตวอยางไวแลว ซงในลกษณะดงกลาวนจะเรยกวา

“Supervised Learning” เทคนคการ Classification ม 2 รปแบบ ไดแก Tree Induction และ Neural

Induction

โดยขอมลทไดจ าแนกกลมไวแลวตามคณลกษณะทสนใจ 2 ประการ คอ อายเชาสนทรพย และอายผเชา

ตวอยาง 3.3 สมมตวาตองการพยากรณวาลกคาทปจจบนนไตเชาสนทรพยอยางใดอยางหนงไปแลว จะม

โอกาส ตดสนใจรอสนทรพยชนดนนไปเปนของตนเองหรอไม

อายเชาทรพยสน อายผเชา ชอสนทรพย

2 25 YES

3 22 YES

1 28 NO

5 30 YES

4 27 NO

2 21 NO

3 23 NO

… … …


จากขอมลตวอยางทไดจดเกบไว ท าใหสามารถทราบไดวาลกคาทมลกษณะอยางไร จงจะมโอกาส

ซอสนทรพย และเมอมการวเคราะหขอมลกอาจท าใหพบผลลพธจากการวเคราะหใตวา “ลกคาทมอายเชา

สนทรพยตงแต 2 ปขนไป และอายของผเชาตงแต 25 ปขน จะตกลงใจชอสนทรพยมาเปนของตนเอง” ซง

น ามาสรางเปนแบบจ าลองเพอพยากรณ ขอมลลกคาในอนาคตได ตวอยางแบบจ าลอง Tree Induction และ

Neural Induction แสดงดงรปท 3.18 (a) และ (b)

รปท 3.18 แสดงแบบจ าลองเพอพยากรณขอมลในอนาคต

เทคนค Clustering

เปนเทคนคทใชในการจ าแนกกลมขอมลใหมทมลกษณะคลายกนไวในกลมเดยวกน โดยทไมมการ

จดกลม ขอมลตวอยางไวลวงหนา ลกษณะเชนนเรยกวา “Unsupervised Learning” ตวอยางเชน สมมตวาใน

การ วเคราะหขอมลลกคาบรษทประกนชวตแหงหนง พบวา ลกคาทเสยชวตเนองจากอบตเหตรถยนตมาก

ทสด คอ กลมลกคาเพศชาย ส าหรบกลมลกคาทเปนเพศหญง พบวาการเสยชวตมสาเหตเนองมาจาก

โรคมะเรง ปากมดลกมากทสด ดงนน ทางบรษทจงอาจน าขอมลดงกลาว มาพจารณากรมธรรมฉบบพเศษ

เพอประกน โรครายของลกคาเพศหญงโดยเฉพาะ เปนตน


เทคนค Association

เปนเทคนคทใชคนพบองคความรหรอสารสนเทศใหม ดวยการเชอมโยงขอมลหรอกลมขอมลท

เกดขนใน เหตการณเดยวกนเขาดวยกน ตวอยางเชน เมอส ารวจพบวา ลกคาทมอายเชาสนทรพยตงแต 2 ป

ขนไป และ อายผเชาสนทรพยตงแต 25 ป ขนไป มโอกาสจะตดสนใจเอสนทรพยเปนของตนเองมากถง

40% ในขณะท ลกคาทมคณลกษณะเดยวกน 35% ตดสนใจทจะเชาสนทรพยชนดนนตอไป จากขอมลท

วเคราะหไดน อาจท าใหเกดการพจารณาเพอก าหนดกลยทธในการลงเสรมการขายสนทรพย ใหเปนท

นาสนใจมากขน ทจะ ท าใหกลมลกคา 35% นนหนมาสนใจซอสนทรพยแทนทจะเชาตอไป เปนตน

เทคนค Visualization

เปนเทคนคทใชเพอการแสดงผลน าเสนอขอมลในรปแบบกราทเก ทจะท าใหผใขหรอผตดสนใจลา

มารทคนพบ องคความรไดจากการแสดงผล ดงนน จงตองพฒนารปแบบการแสดงผลขอมลใหลามารถเหน

ไดซดเจน ซง อาจแสดงผลใหมสลน หรอแสดงผลแบบ 3 มต แสดงใหเหนพนทของกลมขอมลทงหมดได

อนจะท าใหลงเกต เหนกลมขอมลทมคาเกดขนในบรเวณอน น าไปลการพจารณาขอมลกลมนนเปนกรณ

พเศษ และท าใหเกด องคความรใหมในทสด เชน การน าเสนอขอมลชวงเวลาในการใชโทรศพทดวยแผนภม

จะแสดงใหเหน ปรมาณผใชโทรศพทในแตละชวงเวลาไดซดเจน และสามารถพจารณาโปรโมชนพเศษ

ส าหรบบางชวงเวลา เพอดงดดใจลกคา เปนดน

o คณลกษณะของเหมองขอมล

เทคโนโลยการท าเหมองขอมลมการน าไปใชในระบบสารสนเทศตางๆ อยางกวางขวางเพอชวยเพม

ประสทธภาพในการ คนหาและวเคราะหขอมล แมแตในระบบสนบสนนการตดสนใจกมการน าเทคโนโลย

การท าเหมองขอมลมาใชงาน โดยคณลกษณะและวตถประสงคของการน าเทคโนโลยการท าเหมองขอมลมา

ใชในระบบสนบสนนการตดสนใจ คอ

1. การคนหาขอมลโดยอาศยเทคโนโลยการท าเหมองขอมล จะท าการคนหาขอมลซงถกเกบอยลก

มากในฐาน ขอมลขนาดใหญหรอคลงขอมล โดยบางครงอาจเปนขอมลทถกเกบสะสมเปนเวลา

หลายป

2. การท าเหมองขอมลมกใชสถาปตยกรรมแบบ Client/server


3. ผใชงานระบบสารสนเทศทน าเทคโนโลยการท าเหมองขอมลมาชวยจดการขอมลไมจ าเปนตองม

ทกษะในการ เขยนโปรแกรม เนองจากมเครองมอชวยคนหาขอมลจากฐานขอมลขนาดใหญได

อยางรวดเรว

4. ผใชตองก าหนดขอบเขตและเปาหมายของขอมลทตองการคนหาใหมความชดเจน เพอการคนหาท

รวดเรว และถกตองตรงตามความตองการ

5. เนองจากเทคโนโลยการท าเหมองขอมลเปนการคนหาขอมลจากฐานขอมลขนาดใหญซงมปรมาณ

ขอมลมาก จงอาจมการน าการประมวลผลแบบขนานมาชวยเพมประสทธภาพและความเรวในการ

คนหาและวเคราะหขอมล

6. เครองมอส าหรบท าเหมองขอมลลามารถใชงานรวมกบโปรแกรมกระดาษค านวณ (ในการ

วเคราะหขอมล) และเครองมอพฒนาโปรแกรมตางๆ (ส าหรบประมวลผลขอมลผลลพธจากการท า

เหมองขอมล) ไดเปนอยางด

o ประโยชนของเหมองขอมล

การน าเทคโนโลยการท าเหมองขอมลเขามาชวยในการจดการขอมล (ชวยคนหาและวเคราะหขอมล) ท าให

ระบบ สนบสนนการตดสนใจท างานไดดยงขน นอกจากนยงพบประโยชนของการท าเหมองขอมลอกมาย

มายดงน

1. ชวยชแนวทางการตดสนใจและชวยคาดการณผลลพธทจะไตรบจากการตดสนใจ

2. เพมความเรวในการวเคราะหขอมลจากฐานขอมลขนาดใหญ

3. คนหาสวนประกอบทซอนอยภายในเอกสาร รวมถงความสมพนธระหวางสวนประกอบตางๆ ดวย

4. เชอมโยงเอกสารทมความเกยวของกนระหวางหนวยงานตางๆ ภายในองคกร เชน การคนพบวา

คณลกษณะ ของลกคาในหนวยงานตางๆ อาจมความคลายคลงกน

5. การจดกลมเอกสารตามหวขอตางๆ เชน จดกลมลกคาทงหมดของบรษทประกนภยทประสบเหต

ลกษณะ เดยวกนเพอด าเนนการตางๆ ตามนโยบายของบรษท

o ตวอยางการน าเหมองขอมลไปใชงาน

ปญหาทเกดขนระหวางการด าเนนธรกจมากมาย สามารถตดสนใจไดดวยองคความรทขดคนมาไดจาก

ฐานขอมลท ใหญหรอคลงขอมล ส าหรบการไดมาซงองคความรทดมประสทธภาพจะสามารถท าใหองคกร


สามารถสรางโอกาส และขยายขดความสามารถใหมความไดเปรยบเหนอคแขงในแวดวงธรกจเดยวกน

ตวอยางทเสนอตอไปนเปนเพยง สวนหนงของการน าเหมองขอมลไปใชเพอท านายผลทเกดขนลวงหนา ซง

จะกลาวถงโดยแยกแตละธรกจดงน

การตลาด

- การท านายผลการตอบสนองกบการเปดตวสนคาชนดใหม

- การท านายยอดขายเมอมการลดราคาสนคาลง

- การท านายกลมลกคาทนาจะใชสนคาของเรา

การเงนการธนาคาร

- การคาดการณถงโอกาสในการช าระหนของลกคาวาสงเทาไร

- ใชคนหาลกคาทขาดคณภาพ เพอการหลกเลยงความเสยงในการปลอยก

- ใชคนหาลกคาชนด เพอเสนอปลอยเงนกให

- ใชท านายแนวโนมของพฤตกรรมการใชบตรเครดต วาเปลยนแปลงไปมากนอยเพยงใด

การคาขาย

- ท านายผลก าไรเมอลงทนซอสนคา มาเพอขาย

- ใชคนหาจดคมทน

โรงงาน และการผลต

- ท านายอายการใชงานของเครองจกร ตลอดจนเวลาทเหมาะสมในการเดนเครองจกร และปดพก

เครองจกรดวย

- คนหาปจจยส าคญทมผลตอภาวะการควบคมการผลตทดทสด

- คาดการณวน และเวลาทจ าเปนตองซอมบ ารงเครองจกร

ตลาดหลกทรพย

- ใชคนหาปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงราคาหน

- ใชท านายระคบความแปรผนของหนเฉพาะตวทตองการ หรอท านายภาพโดยรวมของตลาด

หลกทรพยกได

- ท านายเวลาทเหมาะสมตอการปลอยขายหนทใหผลก าไรทมากทสด ท านายอนาคตวาหนตวใดจะ

สรางผลก าไรไดมาก และคมคาตอการชอนซอ


ธรกจการประกน

- การคนหาผเอาประกนทมแนวโนมนาจะเอากรมธรรมเพม

- แบงรปแบบของการเรยกเงนชดเชยจากการประกนภย เพอจดอนตบความเสยงภย

ฮารดแวร และซอฟตแวรคอมพวเตอร

- การคนหาชวงเวลาทเหมาะสมตอการผลตชพคอมพวเตอรตวใหม เพอปอนสตลาดคอมพวเตอร

- การท านายอายการใชงานของ Disk-Drive ทผลตออกมา

- การประเมนศกยภาพของซอฟตแวร เมอเปรยบเทยบกบซอฟตแวรของคแขง

กระทรวงกลาโหม

- ใชก าหนดงบประมาณทใชในการเคลอนยายอาวธยทโธปกรณทางการทหาร

- ใชทดสอบศกยภาพของกลยทธทางการทหาร

- ใชท านายทรพยากรทใชในสงครามแตละครง

โรงพยาบาล

- ใชท านายอาการของโรคไดอยางแมนย าขน เพอก าหนดวธการรกษาไดอยางเหมาะสมทสด

สถานโทรทศน หรอวทย

- ใชคนหารายการทดและเหมาะสมตอชวงเวลามากท,สด เพอการวางผงรายการในแตละเดอน หรอ

แตละป

จากทกลาวมาทงหมดขางตน ตงแตหวขอเรอง “ฐานขอมล’’ “ระบบจดการฐานขอมล” “ชนดของ

ฐานขอมล’’ จนมาถง “เทคโนโลยฐานขอมล (ท เหมาะกบระบบสนบสนนการตดสนใจ)” ลวนม

วตถประสงคเพออธบายใหผอานไดรจกกบ แหลงจดระบบขอมล และระบบจดการฐานขอมลวา มชนด

ใดบางและแตละชนดมการท างานอยางไร เพอใหสามารถเลอก และน าไปประยกตใชในการพฒนาระบบ

สนบสนนการตดสนใจได เนองจากระบบสนบสนนการตดสนใจจ าเปนจะตองมองคประกอบสวนหนงท

ท าหนาทจดการกบขอมลกอนจะสรางผลลพธน าเสนอตอผ ตดสนใจไดอยางมประสทธภาพและ

ประสทธผล

3.8 การแสดงผลขอมลในระบบสนบสนนการตดสนใจ เมอขอมลไดรบการจดเกบและจดการใหเปนขอมลทพรอมจะน าไปประมวลผลใหกลายเปน

สารสนเทศทม ประโยชนตอการตดสนใจแลว การเรยกใชขอมลหรอสารสนเทศเหลานนวาควรจะไดรบการ

น าเสนอหรอแสดงผลใน รปแบบใด โดยเฉพาะอยางยงหากมการน าเทคโนโลยคลงขอมล และการวเคราะห


ขอมลในคลงขอมลดวย OLAP และ Data Mining แลว การน าเสนอขอมลยอมจะตองสามารถแสดงใหผ

ตดสนใจไดเหนอยางชดเจน สามารถแปลความหมาย และเหนมมมองหรอมตตางๆ ของขอมลทวเคราะหให

ไดมากทสด

ในสวนของสวนประสานกบผใช (User Interface) ซงเปนองคประกอบหนงของระบบสนบสนน

การตดสนใจ ซงม ความเกยวของกบการแสดงผลขอมลนน จะอธบายรายละเอยดในบทตอๆ ไป ดงนน ใน

หวขอนจงขออธบายเพยงการ แสดงผลขอมลแบบกราฟกและแบบหลายมต

3.8.1 การแสดงผลขอมลแบบกราฟก

การแสดงผลขอมลหรอการน าเสนอขอมลทไดจากระบบสนบสนนการตดสนใจ จะตองท าใหผ

ตดสนใจลามารถ อานเขาใจงาย และแสดงความหมายของขอมลนนไดอยางชดเจน ปจจบนเทคโนโลยการ

แสดงผลไดพฒนาจากการ แสดงผลแบบขอความ (Text) เพยงอยางเดยว ไปจนถงการแสดงผลดวยสสน

ตางๆ แสดงผลดวยแผนภม ทงแบบ 2 มต และ 3 มต แผนภมทสามารถโตตอบกบผใชได การแสดงผลขอมล

บางรปแบบอาจไมเหมาะสมกบขอมลบางชนด ตงนน การพฒนาระบบสนบสนนการตดสนใจจงควรมการ

ออกแบบการแสดงผลขอมลนนดวย


(b)

รปท 13.19 แสดงตวอยางการแสดงผลขอมลจากระบบสนบสนนการตดสนใจ (a) และ (b)

3.8.2 การแสดงผลขอมลแบบหลายมต

กรณการแสดงผลขอมลจากการวเคราะหขอมลดวย OLAP ทจะตองสามารถแสดงผลขอมลใน

มมมองหรอมตตางๆ ไดตามการจดการของระบบจดการฐานขอมลแบบหลายมต (Multidimensional

Database Management System) โดยจะตองอนญาตใหผใชสามารถปรบเปลยนมมมองหรอมตของขอมล

ตางๆ ไดดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง 3.4

บรษทแหงหนงตองการน าเสนอขอมลยอดขายและประมาณการยอดขายปหนาของสนคา

อปกรณ ไฟฟา3ชนดของสาขาตางๆใน4ประเทศคอไทยสงคโปร ฟลปปนสและมาเลเซย

ซงคาดการณวา ยอดขายปหนาจะเพมขนจากยอดขายปน 20% โดยขอมลยอดขายและ

ประมาณการยอดขาย อปกรณไฟฟาในปหนาเปนดง รปท 3.20


รปท 3.20 แสดงยอดขายอปกรณไฟฟาในประเทศตางๆ

การน าเสนอขอมลขอดขายและประมาณการณยอดขายอปกรณไฟฟาในประเทศตางๆ สามารถ

น าเสนอได 4 มมมองดงน

1. มมมองท 1: เปรยบเทยบยอดขายอปกรณไฟฟาของสาขาตางๆ จ าแนกตามประเภทอปกรณ

ไฟฟา ดงรปท 3.21

รปท 3.21 แสดงการน าเสนอการเปรยบเทยบยอดขายและประมาณการณยอดขายอปกรณไฟฟาของสาขา

ตางๆจ าแนกตามประเภทอปกรณไฟฟา


2. มมมองท 2: เปรยบเทยบยอดขายและประมาณการณยอดขายปหนาของสาขาตางๆ โดยจ าแนกตาม

ประเภท อปกรณไฟฟา ดงรปท 3.22

รปท 3.22 แสดงการน าเสนอการเปรยบเทยบยอดขายและประมาณการณยอดขายอปกรณไฟฟาในแตละ

สาขาจ าแนกตามประเภทอปกรณไฟฟา

3. มมมองท 3: เปรยบเทยบยอดขายและประมาณการณยอดขายปหนาของอปกรณไฟฟาแตละประเภท

จ าแนก ตามสาขา ดงรปท 3.23

รปท 3.23 แสดงการน าเสนอการเปรยบเทยบยอดขายและประมาณการณยอดขายอปกรณไฟฟาแตละ

ประเภทจ าแนกตามสาขา


4. มมมองท 4: เปรยบเทยบยอดขายปนและการคาดการณยอดขายปหนาของอปกรณไฟฟาประเภทตางๆ

จ าแนก ตามสาขา ดงรปท 3.24

รปท 3.24 แสดงการน าเสนอการเปรยบเทยบยอดขายปนและการคาดการณยอดขายปหนาของอปกรณไฟฟา

ประเภทตางๆ จ าแนกตามสาขา

จากรปท 3.21 - 3.24 เปนการน าเสนอขอมลแบบหลายมตในลกษณะของตาราง ซงชวยใหผบรหาร

สามารถ ท าความเขาใจขอมลไดงายยงขน ท าใหสามารถน าไปใชประโยชนในการสนบสนนการตดสนใจ

ไดดยงขน อยางไรกตาม การสรางการแสดงผลตงกลาว อาจตองอาศยซอฟตแวรทมคณลกษณะในดานน

ชวย หรออาจใชกระดาษค านวณ อเลกทรอนกส(Spreadsheet) เปนเครองมออกชนดหนงกท าได


สรป

ในการตดสนใจตองอาศยขอมลเปนสวนประกอบส าคญ และการตดสนใจแตละครงตองการขอมล

ประกอบการ ตดสนใจจ านวนมาก ดงนนในระบบสนบสนนการตดสนใจจงตองมสวนการจดการขอมลเพอ

จดการขอมลทมจ านวนมาก ใหสามารถน ามาใชประโยชนไดเตมทตามความตองการ ซงจะชวยเพม

ประสทธภาพในการตดสนใจ โดยในระบบ สนบสนนการตดสนใจจะประกอบดวยขอมล สารสนเทศ และ

องคความรจ านวนมาก ซงจะรวบรวมมาจากแหลงขอมล ตางๆ ทงภายในและภายนอกองคกร โดยอาจใช

วธการสมภาษณ สงเกตการณ ส ารวจหรออาจใชเทคโนโลยตางๆ ในการ เขาถงขอมลจากฐานขอมลอน

ขอมลทรวบรวมไดสวนมากจะจดเกบอยในรปของฐานขอมลซงตองอาศยระบบจดการ ฐานขอมลเพอชวย

ใหผใชสามารถตดตอ และเขาถงขอมลภายในฐานขอมลเพอน าขอมลตางๆ เหลานนไปใชงาน

ในระบบสนบสนนการตดสนใจขนาดเลกซงมการจดเกบขอมลในฐานขอมลอาจใชระบบจดการ

ฐานขอมลส าหรบ ตดตอและเชอมโยงการท างานระหวางฐานขอมลและผใช แตในระบบสนบสนนการ

ตดสนใจขนาดใหญขนอาจมการน า “คลงขอมล (Data Warehouse)” มาชวยจดระบบขอมลผลลพธจาก

กระบวนการประมวลผลการด าเนนการตางๆ ของ องคกรแยกจากขอมลทใชในการประมวลผล เพอเพม

ประสทธภาพ ความรวดเรวในการประมวลผลการด าเนนการตางๆ โดยขอมลทจดเกบในคลงขอมลจะถก

เปลยนใหอยในรปแบบเดยวกน และมการเกบสะสมขอมลเปนระยะเวลายาวนาน ขอมลในคลงขอมลจงม

ปรมาณมาก สวนเทคโนโลยทน ามาใชในการคนหาและวเคราะหขอมลในระบบสนบสนนการ ตดสนใจคอ

“การประมวลผลขอมลเชงวเคราะหแบบออนไลน (Online Analytical Processing: OLAP)" ชวยให ผ

ตดสนใจไดรบขอมลในมมมองตางๆ และสามารถสรางขอมลตามมมมองของผใชแตละคนได นอกจากนยง

มอก เทคโนโลยหนงทชวยในการดนหาและวเคราะหขอมลจากแหลงขอมลทมขอมลจ านวนมากได นนคอ

“เหมองขอมล (Data Mining)’’ โดยท าการคนหาและว เคราะหขอมลผานการจ าแนกรปแบบและ

ความสมพนธของขอมลในแหลงตางๆ ชวยใหสามารถคนหาขอมลทไมมโครงสราง ขอมลทมโครงสราง

นอย ตลอดจนขอมลทมโครงสรางไคอยางรวดเรว

ระบบสนบสนนการตดสนใจขนาดใหญมกน าสวนการจดการขอมลตาง ๆ (เชน ระบบจดการ

ฐานขอมล คลงขอมล การประมวลผลขอมลเชงวเคราะหแบบออนไลน และเหมองขอมล เปนตน) มาใชงาน

รวมกนเพอ เพมความสามารถในการจดการขอมล และเพมความรวดเรวในการคนหา สอบถาม วเคราะห


ขอมล และนอกจากนยงตองอาศยการน าเสนอขอมลทไคมาจากการจดการของระบบจดการขอมลลกษณะ

ตางๆ ใหกบผใชเพอ ประกอบการตดสนใจทไคอยางประสทธภาพและประสทธผล

บรรณานกรม

กตต ภกดวฒนะกล,คมภรระบบสนบสนนการตดสนใจและระบบผเชยวชาญ.กรงเทพฯ : เคทพ

คอมพ แอนด คอนซลต , 2546

Documents

บทที่ [ ส่วนการจัดการข้อมูลacademic.udru.ac.th/~samawan/content/chap3DataManagement.pdfBC20301 ระบบสน บสน นการตด