Embed Size (px)
Citation preview
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกใชค าทเหมาะแกเนอเรองและฐานะของบคคลในเรอง ตวอยาง : ๑) กระดงไดสดบมา ยงม กระทาชาย นายหนงเดนทางรอนเรกระเซอะกระเซงเขาไปในเมองหลวงของประเทศหนง ตะแก ตนตาตนใจในความงามของเมองนนเปนอนมาก กระดงไดสดบมา เหมาะแกเนอเรองประเภทนทาน กระทาชาย และ ตะแก เหมาะแกฐานะของบคคลในเรอง
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ๒) อนนารทยงสาวพวกชาวบาน ถบกระดานถอตะกราเทยวหาหอย ดแคลวคลองลองแลนแฉลบลอย เอาขาหอยท าเปนหางไปกลางเลน อนพวกเขาประมงไมโหยงหยบ ลวนตนถบปากกดขดเขมร จะไดกนขาวเชากราวเพล ดจดเจน โลดโผนในโคลนตม จาก นราศเมองแกลง ของ สนทรภ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ๒) อนนารทยงสาวพวกชาวบาน ถบกระดานถอตะกราเทยวหาหอย ดแคลวคลองลองแลนแฉลบลอย เอาขาหอยท าเปนหางไปกลางเลน อนพวกเขาประมงไมโหยงหยบ ลวนตนถบปากกดขดเขมร จะไดกนขาวเชากราวเพล ด จดเจน โลดโผนในโคลนตม จาก นราศเมองแกลง ของ สนทรภ
ค าทพมพตวเอน เปนค าทเลอกมาใชใหเหมาะแกเนอเรองอนเกยวกบสภาพความเปนอยของหญงสาวชาวประมงทแสดงกรยาทาทางตางๆ ในขณะประกอบอาชพ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกใชค าใหเหมาะแกลกษณะของค าประพนธ ค าจ านวนมากในภาษาอาจใชไดทงในรอยแกวและรอยกรอง เชน ค าพนฐานตางๆ ทใชกนอยเปนประจ า ตวอยาง ดน น า ลม ไฟ ใน นอก เหนอ ใต ค าศพททวไป ตวอยาง กลยาณมตร พสกนกร ธดา ค าศพทบญญต ตวอยาง ทกษะ ประสบการณ โลกาภวตน ปฏกรยา แตค าบางค ากใชไดเฉพาะในบทรอยกรองหรอเปนวสามานยนามเทานน ตวอยาง พงา ชลธ ไคลคลา แมค าสรอยบางค ากใชไดในค าประพนธเทานน เชน แฮ เฮย แมรา
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกค าโดยค านงถงเสยง ๑) ค าเลยนเสยงธรรมชาต ค าจ านวนไมนอยในภาษาทเปนค าเลยนเสยงธรรมชาต เปนทรและยอมรบกนแลววาจะออกเสยงค านนๆ อยางไร ผทจะใชค าเลยนเสยงธรรมชาต ดงกลาวตองใชใหตรงกน
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : “บคคลนนไมสามารถทนตอค าวพากษวจารณได แมจะเปนในทางสรางสรรค จงลกจากทประชมเดนลงสน ตงๆ ออกไป” ค า ตงๆ ท าใหเหนภาพ แตถาใชค าเลยนเสยงธรรมชาตวา เดนลงสน สวบๆ ยอมไมถกตอง “น าคางหยดลง เผาะๆ เปนหยาดน าตาแหงสวรรค” ถาใช แปะๆ หรอ ปๆ แทนค า เผาะๆ ยอมไมท าใหทจบใจได
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ค าเลยนเสยงธรรมชาตในบทกวนพนธตอไปน ลวนท าใหผฟงผอานเหนภาพชดและเกดความรสกคลอยตามไปดวย ตวอยาง : บดเดยวดงหงงเงงวงเวงแวว สะดงแลวเหลยวแลชะแงหา เหนโยคขรงพงออกมา ประคองพาขนไปจนบนบรรพต
จาก มหาเวสสนดรชาดก กณฑมทร เจาพระยาพระคลง (หน)
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ครนครนใชฟารอง เรยมครวญ หงหงใชลมหวน พไห ฝนตกใชฝนนวล พทอด ใจนา รอนใชรอนไฟไหม พรอนกลกาม จาก ต านานศรปราชญ ของ พระยาปรยตธรรมธาดา (แพ ตาละลกษณ)
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ไผซอ ออเอยด เบยด ออด ลมลอดไลเลยวเรยวไผ ออดแอดแอดออด ยอดไกว แพใบไลน าล าคลอง กระเพอมพลวพลวปลวควาง เธอวางรางปลอยลอยลอง บนแพใบไผใยยอง แสงทองสองทาบฉาบมา
จาก “บนพรมใบไผ” ใน ค าหยาด ของ เนาวรตน พงษไพบลย
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกค าโดยค านงถงเสยง ๒) ค าทเลนเสยงวรรณยกต อนทจรงค าในภาษาไทยทตางกนเฉพาะเสยงวรรณยกต มกจะมความหมายตางกน แตกมอยบางทมความหมายใกลเคยงกน กวกยงพยายามเลอกสรรมาใช ดงน
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ค านงนชนาฏเนอ นวลสมร แมนแมมาจกวอน พช จกบอกแกบงอร ออกชอ เฌอนา เรยมจกแนะนนน โนนโนน แนวพรม ฯลฯ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
สลดไดใดสลดนอง แหนงนอน ไพรฤา เพราะเพอมาราญรอน เศกไสร สละสละสมร เสมอชอ ไมนา นกระก านามไม แมนแมน ทรวงเรยม ฯลฯ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ดลยงเวยงดานดาว โดยม เมองชอกาญจนบร วางวาง ผใดบออกต ตอบตอ ทพนา ยลแตเหยาเรอนราง อยไรใครแรม จาก ลลตตะเลงพาย พระนพนธ สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกค าโดยค านงถงเสยง ๓) ค าทเลนเสยงสมผส คนไทยเปนเจาบทเจากลอน ชอบพดจาใหคลองจองกน ดงจะเหนไดจากส านวน ค าพงเพย สภาษต ชอเฉพาะ ค าขวญ ทมเสยงสมผสคลองจองกนเปนสวนมาก
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ส านวน ค าพงเพย สภาษต
คางคกขนวอ แมงปอใสตงตง บวไมใหช า น าไมใหขน ตกน าใสกะโหลก ชะโงกดเงา น ารอนปลาเปน น าเยนปลาตาย รกยาวใหบน รกสนใหตอ เรอลมเมอจอด ตาบอดเมอแก
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ชอเฉพาะ ผานพภพลลา ผานฟาลลาศ (ชอสะพาน) เจรญกรง บ ารงเมอง เฟองนคร (ชอถนน) ส าเรจวรรณกจ สมฤทธวรรณการ (ราชทนนาม) ประพาสแสงจนทร ตะวนสองแสง (ชอเรอกลไฟพระทนง) ทกษสมพนธ วรรณสารวจกษณ วรรณลกษณวจารณ (ชอหนงสอเรยน ภาษาไทย)
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกค าโดยค านงถงเสยง ๔) ค าทเลนเสยงหนกเบา นอกจากเสยงวรรณยกตและเสยงสมผสดงกลาวแลว ยงมเสยงอกลกษณะหนงทกวเลอกมาใช เพอใหบทรอยกรองหรอบทรอยแกวฟงไพเราะ ไดแกเสยงหนกเบา และจงหวะ อนเกดจากวธอานของผอานใหเขาถงความหมายทแทจรงของบทประพนธนนๆ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ขณะนนดวงจนทรยงไมขน ความมดคงแผคลมอยทวไป แมจะเปนความมดทไมสนททเดยว เพราะยงมแสงดาวอยบาง แตทกคนกเคลอนไหวในความมดนนดวยความระมดระวง มองไปในล าน าโรหณ ยงพอเปนกระแสน าสลวๆ ไมถนด อากาศเยนสดชน นกราตรเรงรองเปนบางครง แตเสยงแมลงและสตวเลกๆ ดงตดตอกน ยงคงเปนพนของเสยงราตรทวไปอยบาง จาก เชงผาหมพานต ของ สชพ ปญญานภาพ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ผทอานเปนจะรจกทอดเสยง เนนเสยงหนก และผอนเสยงเบาทค าบางค า ขอความทมลกษณะเปนพรรณนาโวหารเชนน ถาผอานใชศลปะของการอานชวย กจะท าใหผฟงรสกถงรสไพเราะของเนอความได ดงทนกแสดงละครวทยอานนทานนยายทางวทยกระจายเสยง
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ในบทรอยกรองประเภทฉนท ก าหนดเสยงหนกเบาไดแกค าครและลหไวแนนอน เปนแบบแผนทยดกนมา ดงตวอยางฉนทตอไปน อนทรวเชยรฉนท
ยงเหลาลดาวลย สวคนธบปผา เผยคลผลคลายมา- ลยแยมพเยยสยาย กานชอลออออน อรชรสลอนราย หมผงภมรกราย จรเกลอกประทนเกลา
จาก “ดรณจตราภรมย” ใน กวนพนบางเรอง ของ ชต บรทต
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
วสนตดลกฉนท ๑๔ แสงดาววะวาวระกะวะวบ ดจดบบเดนดวง แขลบกกลบพภพพะสรวง มสะพรบพะพราวเพรา เคยเหน ณ เพญพระรศม รชนถนดเนา เหนอนนแนะพลนจะสละเงา กลเงนอรามงาม
จาก “เหมอนพระจนทรขางแรม” ในกวนพนธบางเรอง ของ ชต บรทต
เมออานฉนทเปนท านองเสนาะ จะไดยนเสยงหนกเบา จงหวะ และล าน าผสมกลมกลนกนอยางไพเราะ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
เลอกค าโดยค านงถงเสยง ๕) ค าพองเสยงและค าซ า เมอน าค าพองเสยงมาเรยบเรยงหรอรอยกรองเขาดวยกน จะท าใหเกดเสยงไพเราะ เพอความพศวง นาฟง และยงใชในบทพรรณนา หรอบทคร าครวญ ยงท าใหสะเทอนอารมณ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : ถงคลองขวางบางจากยงตรมจต ใครชางคดชอบางไวกางกน วาชอจากแลวไมรกรจกกน พเคราะหครนหรอมาพองกบคลองบาง ทงจากทจากคลองเปนสองขอ ยงจากกอนนกขนในคลองขวาง โอวาจากชางมารวบประจวบทาง ทงจากบางจากไปใจระบม จาก นราศพระบาท ของ สนทรภ
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตวอยาง : วาพลางทางชมคณานก โผนผกจบไมองม เบญจวรรณจบวลยชาล เหมอนวนพไกลสามสดามา นางนวลจบนางนวลนอน เหมอนพแนบนวลสมรจนตะหรา จากพรากจบจากจ านรรจา เหมอนจากนางสการะวาต แขกเตาจบเตารางรอง เหมอนรางหองมาหยารศม นกแกวจบแกวพาท เหมอนแกวพทงสามสงความมา
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ตระเวนไพรรอนรอนตระเวนไพร เหมอนเวรใดใหนราศเสนหา เคาโมงจบโมงอยเอกา เหมอนพนบโมงมาเมอไกลนาง คบแคจบแคสนโดษเดยว เหมอนเปลาเปลยวคบใจในไพรกวาง ชมวหคนกไมไปตามทาง ค านงนางพลางรบโยธ จาก บทละครเรอง อเหนา
พระราชนพนธ พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ฝงลงไตกงลางลงไขว ลางลงแลนไลกนวนวง ลางลงชงคางขนลางลง กาหลงลงกงกาหลงลง เพกากาเกาะทกกานกง กรรณกากาชงกนชมหลง มดกากากวนลวนกาดง กาฝากกาลงท ารงกา จาก ขนชางขนแผน ฉบบหอสมดแหงชาต
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
กระเตนกระตวตน แตกคน ยงยองยอดยงยล โยกยาย นกเปลานกปลปน ปลอมแปลก กนนา คล าคล าคลงโคลงคลาย คเคลาคลอเคลย
จาก ลลตตะเลงพาย
พระนพนธ สมเดจพระมหาสมณเจา กรมพระปรมานชตชโนรส
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
ในบางครงการซ าค า ท าใหเหนภาพ ฟงไพเราะ และเมอน าค าทซ ากนนนมาใชในความหมายทแตกตางกน กจะยงท าใหรสกสะเทอนอารมณมากขน
รอนรอนสรยโอ อสดง เรอยเรอยลบเมรลง ค าแลว รอนรอนจตจ านง นชพ เพยงแม เรอยเรอยเรยมคอยแกว คลบคลายเรยมเหลยว
จาก กาพยเหเรอ พระนพนธ เจาฟาธรรมธเบศร
การสรรค า
ภาษาไทยกบครพตต – อาจารยพระเสก บรสทธบวทพย
สงเกตค าวา รอนรอน และ เรอยเรอย ในชวงแรกซงใชแกพระอาทตยทก าลงออนแสงลงทละนอยๆ ค าวา รอนรอน และเรอยเรอย ในชวงหลงซงใชแกบคคลอนหมายถงกวนพนธทก าลงใจหายและคอยคะนงหานางผเปนทรกตลอดอยตลอดเวลา นบวาเปนศลปะการสรรค า ซงท าใหผอานเหนภาพ และเกดความรสกออนไหวคลอยตาม
การสรรค า
