หลักเกณฑ ในการออกใบอนุญาต ประกอบการโทรคมนาคมtdri.or.th/wp-content/uploads/2013/04/license.pdfบทสรุปสําหรับผู

สญญาเลขท RDG4510001

รายงานวจยฉบบสมบรณเรอง

หลกเกณฑในการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม

(การวจยในโครงการ “แนวทางการปฏรประบบโทรคมนาคมของประเทศไทย”)

โดย

ณรงค ปอมหลกทอง และ วภาดา มาวจกขณสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สนบสนนการวจยโดยส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

มนาคม 2546

(ความเหนในรายงานฉบบนเปนของผวจย สกว. ไมจ าเปนตองเหนดวยเสมอไป)

ii

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) ทใหการสนบสนน การวจย และขอขอบคณ ดร.สเมธ วงศพานชเลศ ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย และ ดร.บณฑต โรจนอารยนนท ทไดใหขอมลและค าแนะน าในประเดนตางๆ ทส าคญ คณะผวจยขอขอบคณ กรมไปรษณยโทรเลขและธนาคารโลกส าหรบการแลกเปลยนความคดเหนทเปนประโยชนตอการวจย และสดทายน ขอขอบคณ คณวทตา ศรมณเลศ คณพธนยทธ ศานตยานนท คณบศรนทร กลนสวสด คณเสาวณย ภทโรวาสน คณประกาย ธระวฒนากล คณธราธร รตนนฤมตศร และ คณธนวทย สทธรตนกล ส าหรบความชวยเหลอในการจดเตรยมขอมลและการน าเสนอ ส าหรบ ขอบกพรองในรายงานคณะผวจยขอรบไวแตเพยงผเดยว

iii

บทสรปส าหรบผบรหาร

หลกเกณฑในการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม

ในอดตทผานมา การออกใบอนญาตกจการโทรคมนาคมของไทยอยในรปของระบบการใหสมปทาน โดยรฐบาลใหอ านาจแกรฐวสาหกจในการท าสญญารวมการงานกบภาคเอกชน การใหสมปทานสวนใหญมกมงแกไขปญหาเฉพาะหนาในเรองของการขาดบรการโทรคมนาคมในชวงป 2530 โดยขาดกรอบนโยบายก ากบดแลกจการโทรคมนาคมในภาพรวม ซงท าใหเกดปญหาตามมาคอ การใหสมปทานโดยหลายหนวยงานท าใหเงอนไขในสมปทานของแตละรายแตกตางกน และม ผไดเปรยบเสยเปรยบในการแขงขนเกดขน นอกจากนยงเกดปญหาทสญญาสมปทานไมไดม เงอนไขก ากบดแลเพอใหเกดการแขงขนทเปนธรรมหรอการคมครองผบรโภคเนองจากเปนขอตกลงทเนนเชงพาณชยมากกวาการก ากบดแล ในแงของกระบวนการใหสมปทานกขาดความชดเจนในเกณฑการคดเลอกซงท าใหเปนกระบวนการทขาดความโปรงใส

พ.ร.บ.การประกอบกจการโทรคมนาคม 2544 ไดวางกรอบในการออกใบอนญาตประกอบกจการไวอยางกวางๆ ในเรองการแบงประเภทใบอนญาต เงอนไขก ากบดแลในใบอนญาต กระบวนการออกใบอนญาต และคาธรรมเนยม โดยยงขาดรายละเอยดในหลายประเดนคณะผวจยมขอเสนอตอแนวทางในการออกใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมตามกฎหมายดงกลาว ดงตอไปน

• การแบงประเภทใบอนญาต กทช. ควรจะก าหนดวาบรการใดอยในใบอนญาตประเภทใดอยางชดเจนตงแตตน และวางมาตรการปองกนการขอใบอนญาตผดประเภท เชน การปองกนผประกอบการโทรคมนาคมทมโครงขายและใหบรการแกผบรโภคในวงกวางแตตองการหลกเลยงการขอใบอนญาตแบบทสาม มาขอใบอนญาตแบบทสองแทน โดยอางวามโครงขายเพอใหบรการเฉพาะกลม จากนนจดตงบรษทลกมารบซอบรการโครงขาย เปนตน

• เงอนไขในใบอนญาต กทช. ควรระบเงอนไขการก ากบดแลในใบอนญาตประกอบการอยางครบถวน เพอความรดกมในการก ากบดแล จนกวาจะสามารถพฒนาเครองมอในการก ากบดแลอนๆ มาบงคบใชได เงอนไขในใบอนญาตประกอบกจการทควรจะมคอการปองกนการผกขาด การคมครองผบรโภค การก ากบดแลดานราคา การใหบรการทางสงคม การเชอมตอโครงขาย มาตรฐานทางเทคนค การระงบขอพพาท เปนตน โดยเงอนไขการก ากบดแลส าหรบใบอนญาตประเภทตางๆ ควรจะตางกนตามความจ าเปนในการก ากบดแล เชน ใบอนญาตแบบทสามควรจะมเงอนไขทเขมงวดมากกวาใบอนญาตแบบอน เพราะสงผลกระทบตอประชาชนในวงกวาง

iv

• กระบวนการออกใบอนญาต กทช. ควรคดเลอกผรบใบอนญาตประเภททสามทใชทรพยากรทมอยจ ากด โดยวธการประมล เนองจากมความโปรงใสมากทสด และไดผประกอบการทมประสทธภาพ ในดานขนตอนการออกใบอนญาต กทช. ควรพจารณาอางองจากแนวทางปฏบตทดของตางประเทศ ซงมการประกาศหลกเกณฑ การเปดรบใบสมคร การรบฟงความเหน การตอบขอซกถาม และการพจารณาของหนวยงานก ากบดแล

v

Executive Summary

Licensing

A telecommunication license authorizes an operator to provide services or operate

telecommunication facilities. In the past, Thailand has adopted a ‘concession’, rather than

a licensing system, to allow participation from private sectors. However, most

concessions were designed in an ad-hoc manner to address supply shortages and thus

contain few regulatory guidelines and consumer protection clauses. The process of

granting a concession is also plagued with irregularities.

The Telecommunication Business Act provides an opportunity to introduce a pro-

competition licensing system. In particular, it classifies licenses into three types:

• Type-I license for operators that provide telecommunication services

without their own networks.

• Type-II license for operators that have or do not have the

telecommunications network of their own and their business operation

has an objective to provide services to specific group of persons or

their operations have no significant effects on public interest. This

type of license is similar to a ‘class license’ in some countries.

• Type-III license for operators that provide telecommunication services

with their own networks. This type of license is similar to an

‘individual license’ in some countries.

However, the Act still leaves many important issues undecided. Moreover, many

parts of the Act that deal with specific regulations prescribe only broad regulatory

frameworks. To implement a licensing system that is clear and promote fair competition,

we propose the following policy recommendations:

• The NTC should adopt a detailed license system that incorporates all

the necessary regulatory requirements into a license. A license for a

Type-III operator, for example, may contain conditions on

vi

interconnection, pricing, universal access, dispute resolution and

consumer protection, etc.

• The NTC should ensure that there are no major loopholes in terms of

license classification. For example, to prevent a facility-based operator

to apply for a Type-I or II license, the NTC should ensure that the term

‘network’ used in the license classification includes all the network

assets and other associated equipment, whether owned or leased. As a

result, an operator that transfer network assets to an affiliate would still

be treated as a Type-III operator.

• License fee should cover administrative costs. In the case where scarce

natural resources are involved, however, opportunity costs should also

be taken into account.

vii

รายงานวจยเรองหลกเกณฑในการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม

(การวจยในโครงการ “แนวทางการปฏรประบบโทรคมนาคมของประเทศไทย”)

สารบญหนา

กตตกรรมประกาศ .................................................................................................................... iบทสรปส าหรบผบรหาร............................................................................................................. iiExecutive Summary................................................................................................................ iv

1. แนวคดการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม ......................................................11.1 ความหมาย.................................................................................................................... 11.2 แนวความคดเชงทฤษฎ.................................................................................................. 11.3 ความส าคญของการออกใบอนญาตและเงอนไขทควรมในใบอนญาต................................ 11.4 การแบงประเภทการออกใบอนญาต ............................................................................... 61.5 กระบวนการออกใบอนญาต............................................................................................ 71.6 คาธรรมเนยมใบอนญาต............................................................................................... 12

2. ตวอยางการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคมตางประเทศ...............................132.1 การแบงประเภทใบอนญาต .......................................................................................... 142.2 การก าหนดเงอนไขในใบอนญาต .................................................................................. 192.3 กระบวนการออกใบอนญาต.......................................................................................... 262.4 การก าหนดคาธรรมเนยม ............................................................................................. 32

3. แนวทางการออกใบอนญาตของไทย ...............................................................................373.1 ปญหาของระบบสมปทาน ............................................................................................ 373.2 แนวทางการออกใบอนญาตของไทย ............................................................................. 383.3 การออกใบอนญาตตามบทเฉพาะกาล .......................................................................... 473.4 การออกใบอนญาตแกผประกอบการรายใหม ................................................................ 49

เอกสารอางอง ...........................................................................................................................49ภาคผนวกท 1 ตวอยางใบอนญาตประกอบกจการโทรศพทพนฐาน

ส าหรบประเทศก าลงพฒนา...............................................................................51ภาคผนวกท 2 บทบญญตทเกยวของกบการออกใบอนญาตในพระราชบญญต

การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 .....................................................56

viii

สารบญภาพ และตารางหนา

ภาพท 1 ขอมลทจ าเปนในการก าหนดจ านวนผประกอบการ ............................................................ 3ภาพท 2 ตวอยางวธปฏบตในกระบวนการออกใบอนญาต................................................................ 9ภาพท 3 กระบวนการออกใบอนญาตแบบ Facility-Based Operator Licence ของสงคโปร ............. 28ภาพท 4 กระบวนการออกใบอนญาตแบบ Service-Based Operator Licence ของสงคโปร ............ 28ภาพท 5 กระบวนการออกใบอนญาต Type I Telecommunications Business ของญปน................ 30ภาพท 6 กระบวนการออกใบอนญาต Type II Telecommunications Business ของญปน............... 31

ตารางท 1 ตวอยางคณสมบตผขอรบใบอนญาตทเปนไปได (Possible Qualification Criteria)............ 10ตารางท 2 ตวอยางเกณฑการคดเลอกผขอรบใบอนญาต.................................................................. 11ตารางท 3 การจดกลมประเทศสมาชกสหภาพยโรปตามระดบการแบงประเภทใบอนญาต .................. 19ตารางท 4 เงอนไขก ากบดแลของ Mobile Networks Operator ของฟนแลนด ................................... 20ตารางท 5 เงอนไขก ากบดแลของ Facilities-Based Operator สงคโปร............................................. 21ตารางท 6 เงอนไขก ากบดแลของ Public Telecommunication Operator ขององกฤษ ....................... 22ตารางท 7 เงอนไขก ากบดแลส าหรบใบอนญาตแตละประเภทขององกฤษ ......................................... 23ตารางท 8 เงอนไขก ากบดแลใน Code of Practice ส าหรบใบอนญาตแตละประเภทของสงคโปร ....... 24ตารางท 9 เกณฑคณสมบตและเกณฑการคดเลอกของสงคโปร ........................................................ 27ตารางท 10 เกณฑคณสมบตและเกณฑการคดเลอกของญปน ............................................................ 29ตารางท 11 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ (เงนสกลยโร)................................................................. 32ตารางท 12 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ ส าหรบการใหบรการเสยง (Voice Telephony)

โดยไมไดบรหารโครงขาย .............................................................................................. 33ตารางท 13 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ ส าหรบผประกอบการ

ทใหบรการเฉพาะโครงขายแตไมไดใหบรการอนใด.......................................................... 34ตารางท 14 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ ส าหรบการใหบรการทงดานโครงขายและ

บรการทางเสยง (Voice Telephony)............................................................................... 34ตารางท 15 คาธรรมเนยมเลขหมายตางประเภทส าหรบประเทศฝรงเศสและอตาล ............................... 35ตารางท 16 สดสวนคาธรรมเนยมใบอนญาตและคาใชคลนความถ

ส าหรบระบบโทรศพทเคลอนท GSM และ DCS-1800..................................................... 36ตารางท 17 คาธรรมเนยมของ Service-Based Operator Licence ของสงคโปร .................................. 37ตารางท 18 การแบงประเภทใบอนญาตตามมาตรา 7 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม..... 39ตารางท 19 การตความกจการทเขาขายใบอนญาตแตละประเภท ....................................................... 40ตารางท 20 ตวอยางการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบใบอนญาตแตละประเภท ............................. 44

หลกเกณฑในการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม ณรงค ปอมหลกทอง และ วภาดา มาวจกขณ

1

1. แนวคดการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคม1

1.1 ความหมาย

การออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคมคอ การใหสทธผประกอบการเพอใหบรการหรอด าเนนการใชโครงสรางพนฐานโทรคมนาคม ใบอนญาตอาจมเงอนไขการก ากบดแลส าหรบการใหบรการนนๆ รวมทงระบขอบเขตของสทธหนาทและความรบผดชอบของผทไดรบใบอนญาตประเภทดงกลาวดวย

1.2 แนวความคดเชงทฤษฎ

การออกใบอนญาตประกอบการเกยวของโดยตรงกบการก ากบดแล แนวคดเชงทฤษฎเกยวกบการก ากบดแลม 2 แนวคด แนวคดแรกเหนวารฐตองก ากบดแลเพอแกไขความขาดประสทธภาพหรอความบกพรองของกลไกตลาด อกแนวคดหนงเหนวารฐไมมขอมลทเพยงพอและจ าเปนตอการก ากบดแลเพอสรางประสทธภาพใหกบตลาด อกทงรฐยงอาจไดรบความกดดนจากกลมผลประโยชน(interest group) ในการออกกฎระเบยบในการก ากบดแลทเออตอกลมผลประโยชน แตมไดสรางความมประสทธภาพใหกบกลไกตลาดหรอทเรยกวาเกด regulatory capture เชน การกดดนไมใหหนวยงานก ากบดแลออกใบอนญาตใหแกผประกอบการรายใหม

จากทกลาวมาขางตนจะเหนวาความจ าเปนในการก ากบดแลยงคงมอยตราบเทาทกลไกตลาดไมสามารถท างานอยางมประสทธภาพ ประเดนส าคญอยทวา การก ากบดแลจะตองท าอยางโปรงใสและสามารถตรวจสอบได

1.3 ความส าคญของการออกใบอนญาตและเงอนไขทควรมในใบอนญาต

การออกใบอนญาตเปนวธการก ากบดแลทพบในหลายธรกจ การออกใบอนญาตประกอบวชาชพตางๆ เชน ทนายความ ทนตแพทย แพทย วศวกร หรอการออกใบอนญาตประกอบการของธรกจในอตสาหกรรมตาง ๆ การออกใบอนญาตจงมนยของการควบคมในเรองปรมาณและคณภาพของผประกอบการในกลมในอตสาหกรรมทมการควบคม ซงกฎเกณฑ เงอนไข และคณสมบตผทจะไดรบใบอนญาตจะแตกตางกนไปตามแตวตถประสงคของการก ากบดแล

1 ขอมลบางสวนแปลและเรยบเรยงมาจาก Hank Intven (ed), Telecommunications Regulation Handbook: Module 2Licensing Telecommunication Services, Washington, DC: World Bank, 1999


2

ในกจการโทรคมนาคมนน การออกใบอนญาตประกอบการเปนเครองมอก ากบดแลทส าคญเมอประเทศตางๆ เรมด าเนนนโยบายเปดเสรกจการโทรคมนาคม กอนหนานนกจการโทรคมนาคมในประเทศตางๆ มกเปนการผกขาดไมวาจะโดยรฐหรอเอกชน เนองจากแนวความคดทวากจการโทรคมนาคมมลกษณะการผกขาดโดยธรรมชาต (natural monopoly)2 กจการโทรคมนาคมในประเทศตางๆ จงมกเปนการใหบรการของผประกอบการรายใหญเพยงรายเดยวหรอนอยรายภายใตการก ากบดแลโดยตรงจากรฐ

แนวความคดดงกลาวเรมเปลยนไปเมอมความกาวหนาทางเทคโนโลยในการใหบรการและการขยายตวของตลาดผบรโภค ปจจยเหลานชวยสนบสนนใหมผประกอบการรายใหมเขาสตลาด โดยเฉพาะอยางยงเมอปญหาอนเนองมาจากการผกขาดเรมมความชดเจนขน เชน การใหบรการทไมเพยงพอ การทผบรโภคขาดทางเลอก เนองจากผประกอบการรายเกาขาดแรงจงใจในการพฒนาเทคโนโลยและคณภาพการใหบรการของตน ทงหมดนน ามาสแนวความคดในการก ากบดแลใหมคอ การสงเสรมการแขงขนในตลาด โดยเชอวาการแขงขนจะชวยลดสวนทเปนก าไรเกนปกตของ ผประกอบการรายเกา รวมทงกระตนใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยและประสทธภาพการใหบรการ ซงจะท าใหเกดผลดตอผบรโภคมากยงขน

เมอการก ากบดแลเปลยนแปลงไปรฐยอมตองปรบแนวทางการออกใบอนญาตใหสอดคลองกบการสงเสรมการแขงขนดวย แนวทางการออกใบอนญาตทสงเสรมใหเกดการแขงขนมากทสดคอจะตองท าใหเกดอปสรรคการเขาตลาด (barrier to entry) นอยทสด โดยไมก าหนดเงอนไขในการเขาส ตลาดทไมจ าเปนนอกเหนอจากเพอก ากบดแลใหเกดความเปนธรรม และเพอประโยชนสาธารณะ โดยสรปแลวการออกใบอนญาตมจดประสงคดงตอไปน

1.3.1 การออกใบอนญาตเพอเพมจ านวนผประกอบการในตลาด

เปาหมายในการออกใบอนญาตอยางหนงกคอ การเพมจ านวนผประกอบการใหเกดการแขงขนทมากขน เนองจากการแขงขนจะท าใหผบรโภคไดรบประโยชนจากการทมทางเลอกบรการมากขนและแนวโนมราคาทต าลง อยางไรกตาม ในบางกรณอาจเกดค าถามวาควรมผประกอบการจ านวนเทาไร โดยเฉพาะอยางยงในกรณของกจการโทรคมนาคมทอาจเกดปญหาการลงทนซ าซอนและการสนเปลองทรพยากร ถาไมมการควบคมจ านวนผประกอบการในตลาด ตอประเดนนมแนวความคดทแตกตางกน 2 แนวคอ

2 เนองจากกจการโทรคมนาคมเปนกจการทตองการการลงทนสง ตองการตลาดขนาดใหญเพอใหเกดความคมคาแกการลงทนดงนน จงมแนวโนมวาจะมผทตองการลงทนในตลาดเชนนเพยงนอยราย และเปนโอกาสใหเกดผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดและอาจใชอ านาจดงกลาวในการเอาเปรยบผบรโภคหรอผประกอบการรายยอยได


! หนวยงานก ากบดแลควรเปนผก าหนดจ านวนผประกอบการ แนวความคดนมความเชอวา “หนวยงานก ากบดแล” เปนผทมขอมลและความช านาญอยางเพยงพอ และเปนผท ตดสนใจในประเดนตางๆ โดยตงอยบนผลประโยชนสาธารณะตามแนวคดน หนวยงานก ากบดแลจะรวบรวมขอมลตางๆ เพอประกอบการตดสนใจวาจะก าหนดจ านวนผประกอบการไวทกราย ดง ตวอยางในภาพท 1

ภาพท 1 ขอมลทจ าเปนในการก าหนดจ านวนผประกอบการ

ท

คอแ

กคกสอ

กระแสเงนสดขอมลทางการเงน

กระแสเงนสด

3

มา: Jae-Do Song and Jae-Cheol Kim “Is five too many? Simulation analysis of profitability and CostStructure in Korea Mobile Telephone Industry”, Telecommunications Policy 25, 2001, pp.101-123.

จากภาพจะเหนไดวา หนวยงานก ากบดแลตองการขอมลอยางนอย 8 ชดในการน ามา านวณหาผลประกอบการทางการเงนและจ านวนผประกอบการในตลาด และยงตองอาศยขอสมมตกหลายประการ เชน ขนาดของการขยายตวของจ านวนผใช รายไดตอผใช สวนแบงการตลาดของตละบรษท ทจะท าใหผลการด าเนนการของทกบรษทไมมผลก าไรเปนลบ

! กลไกตลาดเปนตวก าหนดจ านวนผประกอบการ แนวความคดนเหนวาหนวยงาน ากบดแลไมมขอมลทจ าเปนในการก าหนดจ านวนผประกอบการทเหมาะสมในตลาด และอาจถกรอบง าโดยผประกอบการรายเดมในการจ ากดการเขาสตลาดของผประกอบการรายใหม การ าหนดจ านวนผประกอบการโดยหนวยงานก ากบดแลจะเปนสงทไมเหมาะสม แนวความคดนจงนบสนนการใหตลาดเปนผก าหนดจ านวนผประกอบการเอง เหตผลหลกในการใชแนวคดนอาจธบายไดดวยหลกการทางเศรษฐศาสตรทวาดวย “ก าไรจากการผกขาด” (monopoly profits) ซง

ไหลออกในปนนรวมทงโครงสรางตนทน ไหลเขาในปนน

ขอมลเกยวกบราคาของตนทน

รายรบตอเลขหมายคาการลงทน

ในโครงสรางพนฐานประจ าป

ตนทนการด าเนนการตลอดป

ราคาของโครงสรางพนฐาน

ขอมลเกยวกบตนทนปฏบตการ

แผนการขยายโครงขาย

จ านวนและคณสมบตของผถอครองเลขหมาย

แผนส าหรบกอสรางระบบฐานรบ-สงสญญาณ

การก าหนดคณภาพของโครงขาย

ขอมลดานการลงทนในโครงสรางพนฐานทผานมาขอมลทางเทคนค

8

76

2

1

3

4

5


4

กลาววาในตลาดผกขาดผผลตมแนวโนมทจะผลตนอยกวาและตงราคาสงกวาผผลตในตลาดแขงขนสมบรณ ก าไรจากการผกขาดนจะดงดดใหผประกอบการรายใหมเขาสตลาดจนกระทงก าไรลดลงจนอยในระดบปกต ซงเปนระดบทมจ านวนผประกอบการทเหมาะสม

โดยสรป การก าหนดจ านวนผประกอบการโดยหนวยงานก ากบดแลนนมขอดตรงทมความชดเจนส าหรบผประกอบการทจะขอใบอนญาตในการคาดคะเนผลตอบแทนในการลงทนทชดเจน สวนขอเสยกคอ หนวยงานก ากบดแลอาจไมมขอมลเพยงพอหรอไมมก าลงคนทมความช านาญมากพอทจะท าการประเมนจ านวนผประกอบการทเหมาะสมได สวนการใชกลไกตลาดนนหนวยงานก ากบดแลไมตองก าหนดจ านวนผประกอบการทจะไดรบใบอนญาตแตปลอยใหเปนหนาทของ ผประกอบการแตละรายทจะค านวณวาในตลาดประเภทนนๆ ยงมก าไรสวนเกนมากนอยเพยงใดและสมควรเขาสตลาดหรอไม

ในทางปฏบตรฐบาลหรอหนวยงานก ากบดแลของประเทศตางๆ มกจะไมก าหนดจ านวน ผรบใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมประเภทตางๆ ไวลวงหนา แตจะใหกลไกตลาดเปน ผก าหนดจ านวนผประกอบการเอง ยกเวนในกรณทการประกอบการโทรคมนาคมนนตองใชทรพยากรทมอยจ ากดเชน คลนความถ หรอสทธในการใชพนทสาธารณะ ซงท าใหเกดความจ าเปนตองจ ากดจ านวนผประกอบการตามทรพยากรทมอย ในกรณดงกลาวการก าหนดจ านวนผรบใบอนญาตอาจเกดขนจากหนวยงานก ากบดแลหรอกลไกตลาด

ตวอยางเชน ในการออกใบอนญาตประกอบการโทรศพทเคลอนทยคท 3 (3 G) ในยโรปดวยการประมลคลนความถในชวงป 2000-2001 รฐบาลหรอหนวยงานก ากบดแลของประเทศตางๆ มกก าหนดจ านวนของผ ประกอบการไวลวงหนา เชน ประเทศองกฤษและอตาลไดจ านวน ผประกอบการไวประเทศละ 5 ราย สวนเนเธอรแลนด สวตเซอรแลนด เบลเยยม กรซ และเดนมารกไดก าหนดจ านวนผประกอบการไวประเทศละ 4 ราย จ านวนผประกอบการดงกลาวมกถกก าหนดใหใกลเคยงกบจ านวนผประกอบการโทรศพทเคลอนทยคท 2 ซงประกอบการอยในขณะนน ในกรณขององกฤษ จ านวนใบอนญาต 5 ใบถกก าหนดใหมากกวาจ านวนผประกอบการในขณะนน 4 ราย โดยมเงอนไขวาใบอนญาตอยางนอย 1 ใบจะตองออกใหแกผประกอบการรายใหม (new entrant) เพอสงเสรมใหเกดการแขงขนในตลาด เปนตน

ในกรณของประเทศเยอรมน และออสเตรย รฐบาลและหนวยงานก ากบดแลเลอกใชวธทไมก าหนดจ านวนผประกอบการลวงหนาโดยตรงดวยการก าหนดจ านวนใบอนญาต แตใชการประมลจ านวนบลอกของคลนความถแทน เชนในกรณของเยอรมน มจ านวนบลอกของความถทจะน ามาจดสรร 12 บลอก โดยใบอนญาต 1 ใบอาจใชคลนความถ 2 หรอ 3 บลอกกได ตามวธดงกลาวจ านวนผประกอบการทจะไดรบใบอนญาตจงอาจมได 4-6 ราย ขนอยกบผลของการประมลคลนความถ


5

1.3.2 การออกใบอนญาตเพอวางเงอนไขก ากบดแลใหเกดการแขงขน

ผประกอบการมากรายในตลาดเพยงอยางเดยวไมสามารถเปนหลกประกนไดวาจะเกดการแขงขนเสร หรอผบรโภคจะไดประโยชนจากการแขงขน โดยเฉพาะอยางยงประเภทกจการโทรคมนาคมทมโครงขายหรอมแนวโนมวาจะเกดพฤตกรรมการผกขาด จงมความจ าเปนทรฐจะตองก าหนดเงอนไขการก ากบดแลบางประการ เพอใหเกดความมนใจไดวาจะเกดการแขงขนอยางแทจรง

หนวยงานก ากบดแลสามารถใชใบอนญาตเปนเครองมอเพอบรรลวตถประสงคดงกลาวได แนวทางทนาจะสอดคลองกบนโยบายสงเสรมการแขงขนคอ

! ควรก าหนดเงอนไขก ากบดแลในใบอนญาตเทาทจ าเปนเทานน นอกเหนอไปจากนนควรใสไวในเครองมอก ากบดแลอนๆ เชน กฎระเบยบ เนองจากวาถงแมการก าหนดเงอนไขในใบอนญาตจะมขอดคอ ท าใหผก ากบดแลมความยดหยนในการก าหนดเงอนไขประเภทกจการทตางกน แตใบอนญาตมเงอนไขก ากบดแลมากจะท าใหเกดความซบซอนและยงยากในการอางถง ดงเชนใบอนญาตของ British Telecommunications เมอแรกเปดเสรในประเทศองกฤษ นอกจากนยงเปนการยากทจะบรรจเนอหาก ากบดแลทงหมดลงในใบอนญาต และยงเกดความยงยากเมอตองการเปลยนแปลงเงอนไขบางอยางในเวลาตอมา

อยางไรกตาม ในระยะแรกของการเปดเสร มความเปนไปไดวาระบบก ากบดแลยงขาดความพรอม ดงนน อาจมความจ าเปนทจะตองบรรจเงอนไขก ากบดแลทส าคญลงในใบอนญาต เพอความรดกมในการก ากบดแล แตในระยะยาวเงอนไขในใบอนญาตควรลดลงดวยเหตผลทกลาวมาแลว

! กจการโทรคมนาคมแตละประเภทไมควรตองอย ภายใตเงอนไขก ากบดแลเหมอนกนทงหมด กจการโทรคมนาคมทไมมโครงขายหรอมแนวโนมวาจะเกดการแขงขนในระดบสง หนวยงานก ากบดแลสามารถปลอยใหเปนการท างานของกลไกตลาด และไมควรตองมเงอนไขก ากบดแลทมรายละเอยดเชนเดยวกบกจการทมโครงขายหรอทมแนวโนมวาจะไมเกดการแขงขนมากนก ถาหนวยงานก ากบดแลก าหนดเงอนไขใบอนญาตทกประเภทเทาเทยมกนกอาจท าใหเกดการก ากบดแลทเกนความจ าเปน (excessive regulation) ส าหรบกจการบางประเภทได

! ผประกอบการรายใหญควรมเงอนไขก ากบดแลมากกวาผประกอบการทวไป ตามหลกการการก ากบดแลทไมเทาเทยมกน (Asymmetric Regulation) ผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดมแนวโนมวาจะสามารถก าหนดปรมาณและราคาของบรการได ท าใหราคาในตลาดไมสะทอนตอปรมาณสนคาตามกลไกตลาด นอกจากนพฤตกรรมของผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดอาจสงผลกระทบผลประโยชนสาธารณะได เชน การเลอกปฏบตในการเชอมตอโครงขาย


6

ดงนนจงมความจ าเปนทจะตองก าหนดเงอนไขก ากบดแลเปนพเศษส าหรบผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดในประเดนทอาจเกดผลกระทบตอการแขงขนและสงคม นอกจากนนในบางประเทศ เชนสงคโปร ยงถอหลกวาผทมอ านาจเหนอควรจะตองมหนาทภาระความรบผดชอบตอสงคมมากกวาผประกอบการทวไป ดงนน ผทเขาขายวามอ านาจเหนอตลาดจงตองปฏบตตามเงอนไขพเศษทเกยวกบหนาทการใหบรการสงคมดวย

1.3.3 การออกใบอนญาตเพอวางเงอนไขการก ากบดแลเพอผลประโยชนสาธารณะ

เนองจากกจการโทรคมนาคมบางประเภทถอไดวาเปนโครงสรางพนฐานทจ าเปนตอการพฒนาประเทศและสวสดการของประชาชน ดงนน หนวยงานก ากบดแลตองค านงถงเปาหมายทางสงคมดวย อนไดแก การรบประกนวาจะมการใหบรการอยางทวถง การคมครองผบรโภคทงในแงราคา คาบรการ การปกปองขอมลสวนบคคล รวมทงการก าหนดกลไกเพอรบฟงขอรองเรยนจากผบรโภค เปนตน มาตรการเพอบรรลเปาหมายเหลานอาจถกก าหนดลงในใบอนญาต

โดยสรปแลวการออกใบอนญาตเพอก าหนดเงอนไขก ากบดแลใหเกดการแขงขนทเปนธรรมและการรกษาผลประโยชนสาธารณะ ท าใหเงอนไขก ากบดแลทอาจอยในใบอนญาตประกอบไปดวยประเดนดงตอไปน

เงอนไขก ากบดแล (ทอาจอยในใบอนญาต)• ขอบเขตการใหบรการ ระยะเวลา เงอนไขการตออาย ระงบ ยกเลก• อตราคาธรรมเนยมใบอนญาต• ความเปนเจาของ• การเชอมตอโครงขาย• การแขงขนทเปนธรรม• การก ากบดแลดานราคา• การคมครองผบรโภค• การใหบรการทางสงคม

• การระงบขอพพาท• การจดสรรคลนความถ• สทธในพนทสาธารณะ• มาตรฐานทางเทคนค• การตรวจสอบ การก ากบดแล

1.4 การแบงประเภทการออกใบอนญาต

ลกษณะการออกใบอนญาตแบงออกไดเปน 3 แบบใหญๆ แบงตามเงอนไขในการใหอนญาต

1) การออกใบอนญาตเฉพาะตว (Individual Licence) คอ การออกใบอนญาตผประกอบการเฉพาะรายทตองผานกระบวนการคดเลอกทมการแขงขน (competitive selectionprocess) จากผขอรบใบอนญาตจ านวนหนง ซงเหมาะสมในกรณทมทรพยากรจ ากด เชน คลนความถ และผประกอบการตองไดรบสทธเพอใชทรพยากรนนๆ หรอในกรณทหนวยงานก ากบดแล


7

เหนวาตองมการพจารณาเปนพเศษกอนทจะใหสทธในการประกอบการได เชน กรณผมอ านาจเหนอตลาด ตวอยางประเภทกจการโทรคมนาคมทควรไดรบใบอนญาตประเภทน เชน โทรศพทพนฐาน โทรศพทเคลอนท การใหบรการโดยใชคลนความถ

2) การออกใบอนญาตเปนกลม (General Authorization หรอ Class Licence) คอการออกใบอนญาตแกผประกอบการทกรายทผานเกณฑคณสมบต (Qualification Criteria) ทหนวยงานก ากบดแลไดก าหนดไวลวงหนา โดยไมตองผานกระบวนการคดเลอกแตอยางใด โดยปกตแลวเนอหาในใบอนญาตจะประกอบดวยการคมครองผบรโภคและเงอนไขอนทจ าเปน ตวอยางประเภทกจการทควรไดรบใบอนญาตประเภทน เชน การใหบรการสงขอมล การบรการขายตอ(Resale Service) การใหบรการโครงขายเฉพาะกลม

3) การออกใบอนญาตแบบแจงใหทราบ (Notification) คอ การใหสทธประกอบการอตโนมตแกผทตองการใหบรการทกรายโดยไมมการก าหนดเกณฑคณสมบต ทงสน ซงเหมาะสมกบกจการโทรคมนาคมทไมจ าเปนตองมการก ากบดแล ตวอยางประเภทกจการโทรคมนาคมทควรไดรบใบอนญาตประเภทน เชน การใหบรการอนเตอรเนต การใหบรการเสรมตางๆ (Value-AddedService) เปนตน

1.5 กระบวนการออกใบอนญาต

กระบวนการออกใบอนญาตเปนปจจยหนงทมผลตอการแขงขนในตลาด กระบวนการออกใบอนญาตจงตองกระท าอยางเปดเผยและการพจารณาใบอนญาตจะตองเปนไปตามหลกการทไดประกาศไวลวงหนา กระบวนการออกใบอนญาตทโปรงใสจะมผลดดงตอไปน

! สรางความมนใจแกนกลงทน กระบวนการออกอนญาตทโปรงใสจะชวยใหนกลงทนเกดความมนใจในแนวทางการก ากบดแลและมผลตอความนาเชอถอของหนวยงานก ากบดแลเองดวย ท าใหมผทตองการเขามาใหบรการมากขน เปนการเพมจ านวนผประกอบการในตลาด ซงเปนปจจยส าคญในการสงเสรมการแขงขน

! ชวยใหเกดการจดสรรทรพยากรทมอยอยางจ ากดใหมประสทธภาพ การใหบรการโทรคมนาคมบางประเภทตองอาศยการใชทรพยากรบางอยางซงเปนสาธารณสมบต เนองจากวาบางครงมผประสงคจะใหบรการกจการประเภทนมากกวาทรพยากรทมอย ดงนน จงเปนหนาทของหนวยงานก ากบดแลทจะตองมอบหมายใหผ ประกอบการทเหนวามความเหมาะสมเปนผไดใชทรพยากรเหลาน กระบวนการออกใบอนญาตทมความโปรงใส เชน การประมล เปนเครองมออยางหนงในการสรรหาผประกอบการทสมควรไดรบสทธการใชทรพยากรทมจ ากดนน โดยผชนะการประมลนาจะแสดงใหเหนวาเปนผทมประสทธภาพในการประกอบการมากกวารายอน


8

กระบวนการออกใบอนญาตทโปรงใสควรประกอบไปดวยปจจยตอไปน

1) การประกาศลวงหนาเกยวกบการรบใบสมคร รายละเอยดขนตอนการสมคร กฎเกณฑเกณฑคณสมบตและเกณฑการคดเลอก

2) การแยกเกณฑคณสมบต (Qualification Criteria) และเกณฑการคดเลอก (Selection Criteria) ออกจากกน หนวยงานก ากบดแลตองประกาศลวงหนาดวยในกรณทเกณฑคณสมบตนนมผลตอการพจารณาในกระบวนการคดเลอก

เกณฑคณสมบต (Qualification Criteria) คอ เงอนไขขนต ากอนทผประกอบการจะมสทธในการประกอบการหรอเขารวมในกระบวนการคดเลอกตอไป โดยปกตแลวเปนขอก าหนดทางดานความสามารถทางการเงนและทางเทคนค เพอเปนหลกประกนวาผประกอบการมศกยภาพในการใหบรการหากไดรบใบอนญาต

เกณฑคดเลอก (Selection Criteria) คอ เงอนไขทหนวยงานก ากบดแลใชพจาณาในการคดเลอกผประกอบการเพอมสทธในการใหบรการโทรคมนาคมนนๆ การคดเลอกอาจท าไดหลายวธ ไดแก วธการคดเลอกโดยผานกระบวนการแขงขน โดยใชเกณฑเชงปรมาณเปนตววด (quantitative criterion) เชน การประมล หรอวธการคดเลอกโดยการประเมนเปรยบเทยบ (comparative evaluation) ซงเปนวธทตองอาศยดลยพนจมากกวา ซงแตละวธมขอดขอเสยตางกนไปตามตารางท 1

3) การรบฟงความคดเหนสาธารณะ (Public Consultation) หนวยงานก ากบดแลควรจดใหมการรบฟงความคดเหนจากฝายตางๆ ตงแตกอนทกระบวนการออกใบอนญาตจะเรมขน หรอระหวางทมการด าเนนการกได การรบฟงความคดเหนสาธารณะท าใหหนวยงานก ากบดแลไดทราบถงความคดเหนโดยตรงจากผบรโภค ผประกอบการรายเกาและผทก าลงจะยนขอรบใบอนญาต ซงเปนปจจยส าคญทท าใหหนวยงานก ากบดแลสามารถก าหนดเงอนไขใบอนญาตใหเปนทยอมรบของทกฝายได และการรบฟงความคดเหนสาธารณะยงเปนหลกประกนไดวา แมแตผทไมเหนดวยกบแนวทางการใหอนญาตทไดรบการยอมรบ กมสทธในการแสดงความคดเหนของตนเชนกน


ภาพท 2 ตวอยางวธปฏบตในกระบวนการออกใบอนญาต

ท

ชวงท 6: การประกาศผลการพจารณา

ชวงท 1: การประกาศหลกเกณฑการรบสมครและกรอบเวลาในการรบใบสมคร

ชวงท 3: หนวยงานก ากบดแลเปดรบฟงความคดเหนตอใบสมครทไดรบ

ชวงท 2: การเปดรบใบสมครชวงท 4: การตอบขอซกถามจาก

การแสดงความคดเหน

ชวงท 5: การพจารณา

30 วน 30 วน 30 วน

ชวงท 1 ชวงท 2 ชวงท 3 ชวงท 4

ชวงท

5

X วน

9

มา: Presentation on Licensing by Mindel De La Torre, 4 May 1999.

ชวงท 8: การรบฟงความคดเหนเกยวกบการยนอทธรณ

ชวงท 7: การรบค ายนอทธรณ

การประกาศค าตดสนสดทายในการออกใบอนญาต

21 วน 14 วน 7 วน

ชวงท 6 ชวงท 7 ชวงท 8


10

ตารางท 1 ตวอยางคณสมบตผขอรบใบอนญาตทเปนไปได(Possible Qualification Criteria)

ประเภทของใบอนญาต

คณสมบตผขอรบใบอนญาต เหตผล(Rationale)

การใหบรการโทรศพทพนฐานเพอเปดเสรใหเกดผประกอบการรายใหม (บรการโทรศพทในประเทศและตางประเทศ)

• ผยนใบสมครไมไดมสถานะเปนผไดรบอนญาตในการใหบรการทมการแขงขนอนๆและไมมสวนเกยวของใดๆ กบผประกอบการรายเกา

• ผสมครจะตองมประสบการณการใหบรการโทรศพทพนฐานในตลาดหรอประเทศอน(มหนสวนทเปน PTO ระหวางประเทศ)

• มประสบการณทเกยวของในดานการตลาดทคลายคลงกน

• มเอกสารยนยนความสามารถทางการเงนจากธนาคารทเปนทยอมรบ

• มแผนธรกจ (business plan) รวมทงหลกฐานทางการเงนและแผนการทางการตลาด

• มแผนการดานเทคนค (technical plan)รวมทงรายละเอยดเกยวกบแผนการวางโครงขายและการปฏบตการ ตลอดจนการเลอกเทคโนโลย

• หากผทท าการแขงขนนนมความเกยวของ/สมพนธกน การแขงขนทมประสทธภาพจะไมเกดขน

• ผประกอบการทมประสบการณจะสามารถอยรอดในตลาดทมการแขงขน

• แสดงถงความสามารถทจะเขาถงแหลงเงนตามทไดก าหนดไว

• แสดงความสามารถทางการเงนและความเปนไปไดในการประกอบการทประสบความส าเรจ

• แผนธรกจและแผนการดานเทคนคตองแสดงใหเหนถงการวางแผนการใหบรการทเปนไปไดอยางละเอยด รวมทงการน าเอาปจจยทางดานเศรษฐกจและปจจยอนๆ มารวมพจารณาในแผนดวย

การใหบรการโทรศพทเคลอนทในระยะเรมมการแขงขน(Competitivecellular service)

• คลายคลงกบในกรณขางตน แตเกณฑการพจารณาเขมงวดนอยกวา

• การเรมตนการประกอบการทส าเรจจะน าไปสการบรรลเปาหมายทางเศรษฐกจและสงคม

• ทรพยากรจ ากด เชน คลนความถ จะถกจดสรรแกผประกอบการทผานการคดเลอกโดยเฉพาะ

การบรการขอมลในตลาดทมการแขงขนสง

• ไมม • แนวทางการออกใบอนญาตแบบเปนกลม เปนวธทเหมาะสมทสด

• ไมมการใชทรพยากรจ ากดในกรณน• การแขงขนในตลาดท าใหความส าเรจหรอลมเหลวของผประกอบการไมมผลตอสงคมหรอการแขงขน

การบรการสอสารไรสายความเรวสงในตลาดทมการแขงขนสง

• มเอกสารทางยนยนความสามารถทางการเงน• มประสบการณในการใหบรการทประสบความส าเรจในธรกจทคลายคลงกน

• คลนความถเปนทรพยากรทขาดแคลนและมคาดงนน หนวยงานก ากบดแลตองมบทบาทในการควบคมไมใหมการกกตน รวมทงมการใชคลนความถอยางมประสทธภาพ

ทมา: Hank Intven (ed.), Telecommunications Regulation Handbook, 1999.


11

ตารางท 2 ตวอยางเกณฑการคดเลอกผขอรบใบอนญาตเกณฑการคดเลอก

(Possible Selection Criteria)ผลด ผลเสย

การประเมนเชงเปรยบเทยบ(Comparative Evaluation)คดเลอกจากการน าเอาคณสมบตของผสมครมาเปรยบเทยบกน ซงอาจเปนคณสมบตทงในเชงปรมาณหรอเชงคณภาพกได

• มความยดหยนสงในการคดเลอกผยนใบสมครทคดวานาจะมความสามารถในการใหบรการไดมากทสด

• ผยนใบสมครสามารถชใหเหนถงปจจยท ผสมครเหนวามความส าคญใหหนวยงานก ากบดแลเขาใจได

• ไมโปรงใส• มแนวโนมวาจะถกกลาวหาหรอเกดการทจรต ซงยากแกการพสจน

• เสยงตอความสบสนของผสมครทเขารวมกระบวนการพจารณา อนเกดจากความไมเขาใจถงวธการตดสนของหนวยงานก ากบดแล

การประมล (pure auction) -คดเลอกจากผประมลทเสนอราคาใหสงสด

• มความโปรงใสมากทสด• เปนไปตามกลไกตลาด เนองจากการออกใบอนญาตจะใหแกผประมลทเสนอราคาสงทสด

• ผประมลทใหราคาสงจะมแรงจงใจในการเรมใหบรการอยางรวดเรวเพอคนทน

• เหมาะสมในการออกใบอนญาตในตลาดทมการแขงขน

• การช าระคาธรรมเนยมท าใหเกดภาระทางการเงนแกผประกอบการ แทนทผประกอบการจะสามารถน าเงนสวนนนไปใชในการใหบรการได

• ท าใหผสมครมแนวโนมทจะลดปรมาณเงนและทรพยากรในการลงทนสวนอนๆ เชน การใหบรการ หรอการขยายพนทบรการ เปนตน

การประมล (pure auction) –คดเลอกจากเกณฑเชงปรมาณนอกเหนอไปจากเรองผลตอบแทนทใหแกรฐ ทอาจเกยวของกบการใหบรการ (เชน เวลาจะปฏบตการเพอใหบรรลเปาหมาย การก าหนดเพดานราคาส าหรบผบรโภค)

• เชนเดยวกบกรณขางตน• ผก ากบดแลสามารถเนนความส าคญของการใชทรพยากรในการพฒนาการใหบรการ หรอประเดนอนๆ

• ท าใหผสมครมแนวโนมทจะลดปรมาณเงนและทรพยากรในการลงทนสวนอนๆ ทไมไดเปนสวนหนงของเกณฑการคดเลอก

การพจารณาจากเกณฑดานการประมลและการเปรยบเทยบโดยใชการถวงน าหนกระหวางปจจยตางๆ

• เปนการน าเอาขอดของแตละวธมารวมกน

• ผสมครจะไดรบคะแนนตดสนตามเกณฑการพจารณา

• เปนการยากทจะสามารถพฒนาสตรการพจารณาคดเลอกทไดรบการยอมรบจากทกฝาย

• อาจมขอเสยของแตละวธมารวมกน• มความโปรงใสนอยกวาการประมลเพยงอยางเดยว

ทมา: Hank Intven (ed.), Telecommunications Regulation handbook, 1999.


12

1.6 คาธรรมเนยมใบอนญาต

แนวคดทวไป

หลกการทวไปในการก าหนดคาธรรมเนยมใบอนญาตส าหรบประกอบกจการโทรคมนาคม คอการไมเลอกปฏบต และความโปรงใสในเรองของเกณฑการคดคาธรรมเนยม3

นอกจากนการเกบคาธรรมเนยมใบอนญาตควรแตกตางกนระหวางใบอนญาตประกอบการเฉพาะราย (individual license) และใบอนญาตแบบกลม (general authorization) ซงในกรณหลงคาธรรมเนยมควรคดเพอใหครอบคลมคาใชจายในการบรหารจดการ (administrative cost) ทเกดขนจากการออกใบอนญาต การบรหารงานก ากบดแล และการควบคมใหผประกอบการปฏบตตามขอก าหนดและเงอนไขในใบอนญาตเทานน สวนการออกใบอนญาตประกอบการเฉพาะราย ควรคดคาธรรมเนยมใบอนญาตใหครอบคลมเรองตอไปน

• คาธรรมเนยมในการไดรบสทธในการใชคลนความถและเลขหมายโทรคมนาคม• คาธรรมเนยมในการไดรบสทธในการเขาใชพนทสาธารณะและของเอกชน• คาการควบคมก ากบดแลเกยวกบการใชอ านาจเหนอตลาดในการประกอบกจการ โทรคมนาคมประเภททไดรบอนญาต

• คาธรรมเนยมในการควบคมก ากบดแลเกยวกบการใชโครงขายและการใหบรการโครงขายใหเปนไปตามขอก าหนดและเงอนไขในใบอนญาต

จากแนวคดของการก าหนดคาธรรมเนยมดงกลาวขางตน อาจสรปไดวาคาธรรมเนยมควรประกอบดวย “คาธรรมเนยมบรหารจดการ” (administrative fees) และ “คาธรรมเนยมการใชทรพยากรทมจ ากด” (fees for resources) ซงไดแก คลนความถ เลขหมายโทรคมนาคม การใชพนทสาธารณะในการตดตงอปกรณโครงขาย

คาธรรมเนยมบรหารจดการ

คาธรรมเนยมประเภทนจะครอบคลมคาใชจายในกจกรรมทหนวยงานก ากบดแลจะตองตรวจสอบผสมครรบใบอนญาตในเรองของคณสมบตตางๆ รวมถงการด าเนนการเปนไปตามทก าหนดไวในเงอนไขของการออกใบอนญาต

ในสวนนจะเหนไดวาคาใชจายการด าเนนงานดานก ากบดแลจะมความแตกตางกนไปส าหรบแตละประเภทของธรกรรมทางโทรคมนาคมและแตกตางกนในแตละประเทศ เนองจากคาจาง

3 European parliament and European Council, “A Common Framework for General Authorizations and IndividualLicences in the Field of Telecommunications Services”, Article 6 of Directive 97/13


13

เงนเดอน คาครองชพและคาโสหยทแตกตางกน ส าหรบการจายคาธรรมเนยมมการปฏบตทงจายแบบครงเดยวหรอการจายเปนรายปหรอจายทงสองอยาง

คาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคม

ITU-T ไดแบงประเภทเลขหมายโทรคมนาคมซงใหบรการทแตกตางกนตงแต เลขหมายโทรศพทพนฐาน ไปจนถงเลขหมายเฉพาะทใชในการสงขอมลทวไป และขอมลเฉพาะกลม ซงการจดกลมตางๆ ขางตนจะใชจ านวนเลขหมายไมเทากนในแตละกลมขนกบจ านวนรหสและเลขหมายทมความจ าเปนตองใชในแตละประเภทไมเทากน4 การคดคาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคมขางตนมกมเกณฑการคดดงน

• อาจคดเกบคาธรรมเนยมเพยงครงเดยวหรอคดเกบรายป• คดจากการใชจ านวนเลขหมาย ถาใชเลขหมายโทรคมนาคมหลายหลกคาธรรมเนยมจะสงขนกวาใชนอยหลก

• คดจากจ านวนของเลขรหส ชอ หรอเลขหมายทจดสรร โดยจะคดคาธรรมเนยมเลขหมายทใชจรง กบเลขหมายทส ารองไวในราคาทแตกตางกน

คาธรรมเนยมการใชคลนความถ

โดยทวไปคาธรรมเนยมการใชคลนความถจะคดตามประเภทของบรการ เชน เสยง ขอมลหรอโทรศพทเคลอนท เปนตน บรการทมคาใชในอตราสงกวากนาจะเสยคาธรรมเนยมสงกวา นอกจากนยงมปจจยดานเทคโนโลยทใชรวมวาเปนระบบอนาลอก ดจตอล ขนาดของคลนความถทใชรวมทงระยะเวลาทจะใชคลนความถนนๆ และพนทครอบคลม ซงถาปจจยเหลานมคามากกนาจะตองเสยคาธรรมเนยมการใชคลนทสงกวา อกวธหนงซงนยมใชในประเทศตางๆ มากกวากคอ การใชกลไกการประมลคลนความถในการคดคาธรรมเนยมการใชคลนความถ

2. ตวอยางการออกใบอนญาตประกอบการโทรคมนาคมตางประเทศ

ประเทศตวอยางทใชในการศกษาในทน ไดแก ประเทศในกลมสหภาพยโรป สงคโปร ญปนเปนหลก เพราะประเทศเหลานมนโยบายการก ากบดแลกจการโทรคมนาคมทมงสงเสรมการเปดเสร 4 European Telecommunications Office, The Final Report on Harmonised National Numbering Conventions, 2000,listed as followed: telephone numbers (E.164), data network numbers (X.121), IMSIs (International Mobile SubscriberIdentities; E.212), ISPCs (International Signalling Point Codes; Q.708), NSPCs (National Signalling Point Codes; Q7040),X.400 names (X.400 series), X.500 names (X.500 series), NSAP addresses (Network Service Access Point addresses;X.213), IINs (Issuer Identifier Numbers; E.118), Object identifiers (X.660 series), CUGICs (Closed User Group InterlockCodes; X.180), NCCs (Network Colour Codes; ETSI standard ETS 300 5230, Centrex codes (only nationally defined)


14

มแนวทางการออกใบอนญาตทคอนขางชดเจน มขอมลทสามารถเขาถงไดงาย และเปนกลมตวอยางทแสดงใหเหนถงความหลากหลายไดพอสมควร

ผลทไดจากการศกษา ผวจยพบวาแมประเทศเหลานมการสงเสรมการเปดเสรกจการโทรคมนาคมเปนกรอบในการก าหนดนโยบายและการก าหนดแนวทางการออกใบอนญาต แตในทางปฏบตแตละประเทศมวธการทแตกตางกนออกไป ซงการทจะเขาใจเหตผลทแทจรงของแนวทาง แตละประเทศ จะตองมการศกษาเพมเตมถงสภาพความเปนมาของกจการโทรคมนาคม ระดบการแขงขนในขณะนน รวมทงสภาพแวดลอมเงอนไขทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมโดยรวมของ แตละประเทศประกอบดวย เชนเดยวกบการสรรหาแนวทางการออกใบอนญาตทเหมาะสมส าหรบไทย ซงนอกเหนอไปจากหลกปฏบตสากลแลว หนวยงานก ากบดแลยงตองพจารณาถงวธการออกใบอนญาตในอดตและปญหาทเกดขน รวมทงเงอนไขทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทยดวย ซงจะไดกลาวในสวนตอไป

ดงนน ในสวนนจะเปนการศกษาจากกรณตวอยางตางประเทศ ซงประกอบไปดวย การแบงประเภทใบอนญาต การก าหนดเงอนไขในใบอนญาต กระบวนการออกใบอนญาต คาธรรมเนยม

2.1 การแบงประเภทใบอนญาต

การแบงประเภทใบอนญาตน ควรใหสอดคลองกบหลกการแขงขนเสรกคอตองมงใหเกดเงอนไขการเขาตลาดทต าทสด และเออตอการแขงขนในตลาดมากทสดนนคอ หนวยงานก ากบดแลควรก าหนดใหแบงประเภทใบอนญาตเทาทจ าเปน5 และใชการออกใบอนญาตเฉพาะรายใหนอยทสด

ผลทไดจากการศกษา ผวจยพบวาระดบการแบงประเภทใบอนญาตและการออกใบอนญาตเฉพาะรายในแตละประเทศนนยงแตกตางกนไป มตงแตประเทศทมการแบงประเภทใบอนญาตและการออกใบอนญาตเฉพาะรายในระดบต าจนถงสง และมแนวโนมวาจะมความเกยวของกบความยากงายในการเขาตลาด6 แตเรองการแบงประเภทใบอนญาตเพยงอยางเดยวไมสามารถบอกไดวาประเทศนนมอปสรรคการเขาตลาดมากนอยเพยงใด เนองจากมปจจยอนๆ ทตองพจารณาดวย เชนความยงยากซบซอนของกระบวนการขอใบอนญาต

5 การแบงประเภทเทาทจ าเปนท าใหเพมการแขงขนระหวางผประกอบการทอาจใชเทคโนโลยตางกนในการใหบรการ เชน การใหอนญาตประเภท Voice Telephony อาจเปนผใหบรการโทรศพทพนฐานหรอโทรศพทมอถอกได ท าใหเกดการแขงขนระหวางผประกอบการสองประเภทน และนาจะสงผลดตอผบรโภค6 ผลการศกษาใน the Final Reports on Categories of Authorizations, 1999 ของ ETO พบวาประเทศสมาชกสหภาพยโรปทมการแบงประเภทใบอนญาตและออกใบอนญาตเฉพาะรายในระดบสง มกก าหนดใหผยนขอรบใบสมครตองยนขอมลประกอบการพจารณาจ านวนมาก และอาจเกดอปสรรคการเขาตลาด ซงเปนไปในทางตรงกนขามกบกลมประเทศทมการแบงประเภทใบอนญาตและการออกใบอนญาตเฉพาะรายในระดบต า


15

กรณศกษาท 1: สงคโปร

การแบงประเภทใบอนญาตของสงคโปรนนยดหลกการมหรอไมมโครงขายเปนหลก โดยแบงประเภทใบอนญาตไดเปน 2 ประเภท คอ

1) Facilities-Based Operator Licence (FBO Licence)7

ค าจ ากดความ: ประเภทกจการโทรคมนาคมทผประกอบการใชโครงขายทอยนอกพนทของตนเองในการใหบรการโทรคมนาคมแกบคคลทสาม ซงรวมถงผประกอบการโทรคมนาคมอนๆหนวยงานหรอองคกรทางธรกจ รวมทงสาธารณชนทวไป

ลกษณะการออกใบอนญาต: เปนการออกใบอนญาตเฉพาะราย คอ จะตองผาน กระบวนการพจารณาและไดรบอนญาตจากหนวยงานก ากบดแลของสงคโปรคอ IDA กอน

นอกจากน ในกรณทมการใชโครงขาย หรอการใหบรการบางประเภท ผประกอบการอาจตองยนขอใบอนญาตตางหากจากหนวยงานทเกยวของอนๆ ดวย เชน ในกรณทตองใชพนทถนนเพอวางสายเคเบล ผประกอบการตองไดรบใบอนญาตจาก The Land and Transport Authority

ประเภทกจการทเขาขาย:

• Public Switched Telephone Services• Public Switched Message Services• Public Switched Integrated Services Digital Network (ISDN) Services• Leased Circuit Services• Public Switched Data Services• Public Cellular Mobile Telephone Service (PCMTS)• Public Radio Paging Services (PRPS)• Public Trunked Radio Services (PTRS)• Public Mobile Data Service (PMDS)• Public Mobile Broadband Multimedia Services• Public Fixed-Wireless Broadband Multimedia Services• Terrestrial Telecommunication Network for Broadcasting Purposes• Satellite Uplink/Downlink for Broadcasting Purposes

7 The Info-communications Development Authority of Singapore, Guidelines on Submission of Application forFacilities-Based Operator Licence, 2001, available at www.ida.gov.sg


16

2) Service-Based Operator Licence (SBO Licence)8

ค าจ ากดความ: ผประกอบการทเชาโครงขายจาก FBOs เชน ระบบสอสญญาณ หรอชมสาย เพอใหบรการของตนเอง หรอน าเอาบรการของ FBOs มาขายตอใหกบบคคลทสาม หรอใหแกผ ประกอบการทมโครงขายในเขตพนทของตนเองและตองการใหบรการแกผอยอาศยซงเปนบคคลทสามในเขตพนทของตนเทานน

ลกษณะการออกใบอนญาต: มทงทเปนการออกใบอนญาตเฉพาะราย และการออกใบอนญาตเปนกลมขนอยกบลกษณะการใหบรการ แตหลกโดยทวไปคอผประกอบการทมการเชาระบบสอสญญาณจะตองขออนญาตเฉพาะราย

ผประกอบการในกจการบางประเภทอาจตองขออนญาตจากหนวยงานทเกยวของอนๆ เพอใหบรการกจการโทรคมนาคมดวย เชน ผใหบรการอนเทอรเนตตองท าตามเงอนไขกฎระเบยบทก าหนดโดย Singapore Broadcasting Authority ซงก ากบดแลเนอหาของขอมลทมการรบสงดวย

ประเภทกจการทเขาขาย:Service-Based Operator (Individual) licence

• International Simple Resale (ISR)• Resale of Leased Circuit Services• Public Internet Access Services• Internet Exchange Services• Virtual Private Network Services• Managed Data Network Services• Store-and-Forward (S&F) Value-Added Network Services• Mobile Virtual Network Operation• Backhaul Bandwidth Capacity Services• Live Audiotex Services

Service-Based Operator (Class) Licence• Callback/Call Re-origination Services• Internet-Based Voice and/or Data Services• Resale of Public Switched Telecommunication Services• Store-and Retrieve (S&R) Value-Added Network Services

8 The Info-communications Development Authority of Singapore, Guidelines for Submission of Application forService-Based Operator Licence, 2001, available at www.ida.gov.sg


17

• International Calling Card (ICC) Services• Audiotex Services• Public Chain Payphone Services

กรณศกษาท 2: ญปน9

การแบงประเภทใบอนญาตของญปนยดหลกการมและไมมโครงขาย แบงใบอนญาตออกเปน 3 ประเภทหลกๆ ดงน

1) Type I Telecommunication Business

ค าจ ากดความ: กจการโทรคมนาคมทใหบรการโดยอาศยการตดตงโครงขายของตนเอง

ลกษณะการออกใบอนญาต: ไดรบอนญาตจากหนวยงานก ากบดแลเปนรายๆ ไป หรอหมายความไดวาเปนการออกใบอนญาตแบบเฉพาะราย

ประเภทกจการทเขาขาย: โทรศพททางไกล, โทรศพทระหวางประเทศ, ดาวเทยม,โทรศพทพนฐาน, ระบบการสอสารไรสายตางๆ เชน โทรศพทเคลอนท, Radio Paging, PHS,Convenience Radio Phone (CRP), Ship Telephone, Airport Radio Telephone, Datacommunications และ Radio access system เปนตน

2) Special Type II Telecommunication Business

ค าจ ากดความ:

• กจการโทรคมนาคมทใหบรการทางเสยงแกลกคาจ านวนมาก โดยอาศยการเชอมตอโครงขายกบวงจรเชาจาก public switched networks ทงสองดาน (ko-sen-kointerconnections) หรอ

• กจการโทรคมนาคมทมโครงขายเพอการตดตอสอสารกบจดตดตอทอยภายนอกประเทศญปน

ลกษณะการออกใบอนญาต: ลงทะเบยน (registration) กอนทจะเรมประกอบการซงคลายกบระบบการออกใบอนญาตแบบเปนกลม

9 Ministry of Public management Home Affairs, Posts and Telecommunications Japan, Manual for Market Entry intoJapanese Telecommunications Business, 2001, available at www.soumu.go.jp


18

3) General Type II Telecommunication Business

ค าจ ากดความ: กจการโทรคมนาคมอนๆ นอกเหนอไปจากทกลาวมาแลว

ลกษณะการใหอนญาต: เปนการออกใบอนญาตแบบแจงใหทราบ (notification)

ประเภทกจการทเขาขาย: อนเตอรเนต (Internet Service Provider) และบรการเสรมตางๆ (Value-added services)

กรณศกษาท 3: กลมประเทศสหภาพยโรป10

หลกในการแบงประเภทใบอนญาตในแตละประเทศในสหภาพยโรปแตกตางกนไป แบงออกไดเปน 3 กลม

1) ประเทศทมการแบงประเภทใบอนญาตระดบต า ไดแก เดนมารก ฟนแลนดเนเธอรแลนด สวเดน และ ไอรแลนด ประเทศในกลมน ยงมแนวโนมวาจะมการออกใบอนญาตแบบเฉพาะรายในระดบต าดวย โดยกจการทจะตองขออนญาตเฉพาะราย ไดแก กจการทตองใชคลนความถซงเปนทรพยากรทมอยจ ากดหรอในบางประเทศ เชน สวเดน และ นอรเวย ก าหนดใหผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดจะตองขอใบอนญาตเฉพาะราย นอกเหนอจากนนไมวาจะเปนกจการทมหรอไมมโครงขายกสามารถขอใบอนญาตแบบเปนกลมไดทงสน

2) ประเทศทมการแบงประเภทใบอนญาตโดยยดหลกการมและไมมโครงขาย ไดแกเบลเยยม เยอรมน ลกเซมเบรก และ สเปน ประเทศในกลมนมแนวโนมวาจะมการออกใบอนญาตแบบเฉพาะรายทคอนขางสง กจการทตองขอใบอนญาตแบบเฉพาะรายไดแก กจการทมโครงขายและกจการทตองใชคลนความถ

3) ประเทศทมการแบงประเภทใบอนญาตระดบสง ไดแก อตาล ฝรงเศส และองกฤษประเทศกลมนมแนวโนมวาจะออกใบอนญาตเฉพาะรายสง (ยกเวนฝรงเศสซงมการออกใบอนญาตเฉพาะรายระดบปานกลาง) กจการทตองขอใบอนญาตเฉพาะราย ไดแก กจการทมโครงขายและกจการทตองใชคลนความถในการใหบรการ

10 European Telecommunications Office, Final reports on Categories of Authorization, 1999, available atwww.eto.dk/licensing


19

ตารางท 3การจดกลมประเทศสมาชกสหภาพยโรปตามระดบการแบงประเภทใบอนญาต

ระดบการแบงประเภทใบอนญาต ประเทศ

ระดบการออกใบอนญาตเฉพาะราย

ประเภทกจการทตองขอใบอนญาตเฉพาะราย

ต า เดนมารก ฟนแลนดเนเธอรแลนด สวเดนไอรแลนด

ต า(ยกเวนไอรแลนด ทมการออกใบอนญาตเฉพาะรายระดบปานกลาง)

กจการทมการใชคลนความถหรอผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด

กลาง เบลเยยม ลกเซมเบรก สเปนเยอรมน

สง กจการทมโครงขายและกจการทมการใชคลนความถ

สง อตาล ฝรงเศส องกฤษ สง(ยกเวนฝรงเศสทมระดบการออกใบอนญาตเฉพาะรายปานกลาง)

กจการทมโครงขายและกจการทมการใชคลนความถ

ทมา: European Telecommunications Office, Final Report on Categories of Authorizations, 1999.

ขอสรป

1) สงคโปรและญปนใชหลกการมหรอไมมโครงขายเปนหลกในการแบงประเภทใบอนญาตโดยกจการทมโครงขายจะตองขอใบอนญาตแบบเฉพาะราย การแบงประเภทใบอนญาตเชนนสะทอนใหเหนแนวความคดทวากจการทมโครงขายมแนวโนมวาจะมผลตอการแขงขนและผล ประโยชสาธารณะมากกวากจการประเภทอน จงตองผานกระบวนการพจารณาทเขมงวดมากกวา กจการประเภทอนกอนทจะไดรบสทธในการประกอบการ

2) ประเทศสหภาพยโรปมระดบการแบงประเภทใบอนญาตทแตกตางกนไป กลมประเทศแรกทมการแบงประเภทใบอนญาตในระดบต า มแนวโนมวาจะมการออกใบอนญาตเฉพาะรายในกรณทมการคดเลอกผประกอบการเพอการจดสรรคลนความถเทานน ประเทศกลมทสองมการแบงระหวางผทมและไมมโครงขาย ซงสะทอนใหเหนหลกการเดยวกบประเทศสงคโปรและญปน สวนประเทศในกลมทสามซงมการแบงประเภทใบอนญาตในระดบสงสะทอนใหเหนถงรากฐานความเปนมาทกจการโทรคมนาคมถกก ากบดแลอยางเขมงวดโดยรฐมากอน (กรณของฝรงเศสและอตาล) หรอสะทอนถงความพยายามในการก ากบดแลผมอ านาจเหนอตลาด ซงเปนผประกอบการรายเกา (กรณขององกฤษ)

2.2 การก าหนดเงอนไขในใบอนญาต

นอกจากใบอนญาตจะเปนเครองมอในการเพมจ านวนผประกอบการในตลาดแลวหนวยงานก ากบดแลยงคงใชใบอนญาตเปนเครองมอในการก าหนดเงอนไขการก ากบดแลดวย


20

หลกการก าหนดเงอนไขในใบอนญาตทสอดคลองกบนโยบายการเปดเสรคอ ใหก าหนดเงอนไขเทาทจ าเปนเทานน โดยใหเปนอปสรรคตอการแขงขนนอยทสด

ส าหรบตวอยางทไดมการศกษาพบวาแตละประเทศมแนวคดและวธการในการก าหนดเงอนไขใบอนญาตทแตกตางกนอยมากทงนขนอยกบความมากนอยในการเปดเสรและความพรอมของกฎหมายก ากบดแลอนๆ

รายละเอยดของการศกษาสรปประเดนส าคญไดดงน

ประเดนท 1: เงอนไขทอยในใบอนญาตควรเปนรายละเอยดการก ากบดแลทอาจตองมการปรบเปลยนตอไป แตเงอนไขทเปนกรอบในการก ากบดแลทวไปนน หนวยงานก ากบดแลควรบรรจเนอหานนๆ ไวในเครองมอก ากบดแลอน ซงตามหลกการแลวเมอมการแขงขนมากขนเงอนไขก ากบดแลทงหลายนกควรลดลง

ในประเดนนผวจยไดท าการศกษาโดยดตวอยางการออกใบอนญาตของตางประเทศ โดยเนนไปกรณกจการประเภทมโครงขาย เนองจากเปนกจการทนาจะมเงอนไขก ากบดแลมากทสดและไดพบวาการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบกจการเหลาน มบางสวนทอยในใบอนญาต และบางสวนทอยในกฎหมายก ากบดแลอนๆ โดยทยกตวอยางมาในทน คอ ฟนแลนด สงคโปร และองกฤษ

กรณศกษาท 1: ฟนแลนด

ผวจยไดเลอกพจาณาการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบกจการโทรศพทเคลอนทและ พบวามเนอหาการก ากบดแลสวนหนงอยในใบอนญาต และทเหลอนนอยกฎหมายซงอาจสรปรายละเอยดไดดงตอไปน

ตารางท 4 เงอนไขก ากบดแลของ Mobile Networks Operator ของฟนแลนด

เงอนไขในใบอนญาต เงอนไขเครองมอก ากบดแลอน

พนทในการใหบรการและเงอนไขทจ าเปน ประเดนการก ากบดแลอยในกฎหมาย ไดแก การเชอมตอโครงขาย, มาตรฐานทางเทคนค, สทธผบรโภค, การก าหนดคาบรการ, การใชหมายเลขโทรคมนาคม และการก ากบดแลผมอ านาจเหนอตลาด เปนตน

ทมา: European Telecommunications Office, Final Report on Categories of Authorizations, 1999.


21


ผ ว จยไดเลอกพจาณาการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบผ ได รบใบอนญาต Facilities-Based Operator และพบวามเงอนไขก ากบดแลสวนหนงอยในใบอนญาต และอกสวนหนงทอยใน Telecommunication Act 1999 และใน Code of Practice ซงอาจสรปรายละเอยดไดดงน

ตารางท 5 เงอนไขก ากบดแลของ Facilities-Based Operator สงคโปร

เงอนไขในใบอนญาต เงอนไขเครองมอก ากบดแลอนเงอนไขทวไปส าหรบผใหบรการสาธารณะ,มาตรฐานทางเทคนค, การเชอมตอโครงขาย,การใหบรการ (เชน การเกบคาบรการ)เงอนไขอนๆ เชน ขอหามพฤตกรรมกดกนการแขงขน การใชหมายเลขโทรคมนาคม การใหบรการฉกเฉน การระงบขอพพาท และการใหความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล เปนตน

• ประเดนการก ากบดแลอยใน Telecommunication Act 1999ไดแก แนวทางการใหอนญาต, การตดตง บ ารงรกษาระบบโทรคมนาคม, การปฏบตตาม Code of Practice, TelecommunicationCable Detection Work และ ขอหามและบทลงโทษ

• ประเดนการก ากบดแลทอยใน Code of Practice ไดแก การแบงประเภทผประกอบการทวไปและผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด, หนาทและความรบผดชอบตอผบรโภค, การเชอมตอโครงขายและการใชโครงขายรวมกน, การแขงขนทเปนธรรม และเรองการบงคบใชกฎหมายและการก ากบดแลอนๆ

ทมา: สรปจาก Licence to Provide Facilities-Based Operations, The Telecommunications Act 1999 และThe Code of Practice for Competition in The provision of Telecommunication Service (available atwww.ida.gov.sg)

กรณศกษาท 3: องกฤษ

ผวจยไดเลอกพจารณาการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบกจการโทรคมนาคมสาธารณะ และพบวาหนวยงานก ากบดแลใสเงอนไขในการก ากบดแลทส าคญเกอบทงหมดในใบอนญาต ส าหรบเครองมอก ากบดแลทอนทควรกลาวถงไดแก Telecommunications Act 1984 ซงมประเดนในการก ากบดแลทส าคญคอ กรอบในการแบงประเภทการออกใบอนญาต และเรอง Code Power11 โดยอาจสรปไดดงน

11 Code Power คอ สทธในการใชพนทสาธารณะและพนทสวนบคคลอนๆ แกผประกอบการทเปน Public TelecommunicationsOperator


22

ตารางท 6 เงอนไขก ากบดแลของ Public Telecommunication Operator ขององกฤษเงอนไขในใบอนญาต เงอนไขเครองมอก ากบดแลอน

การก าหนดมาตรฐานทางเทคนค, การเชอมตอโครงขายสาธารณะและการใช โครงขายรวมกน, การคมครองผบรโภค,การใชหมายเลขโทรคมนาคม, อตราคาธรรมเนยมใบอนญาต,การใหบรการสงคม, การแขงขนทเปนธรรม, การก าหนดเงอนไขส าหรบผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด, การก าหนดเงอนไขเรองสทธในการใชพนทสาธารณะ, การระงบขอพพาทและการใหความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแลในการตรวจสอบ เปนตน

ประเดนการก ากบดแลอยในTelecommunications Act 1984 ไดแก กรอบในการแบงประเภทการใหอนญาต และเรอง CodePower

ทมา: Individual Licence for Public Telecommunication Operators และ the Guidance of Applicants for aLicence to Run a Telecommunications System, 2002, available at www.dti.gov.uk

ประเดนท 2: ใบอนญาตแตละประเภทควรมเนอหาการก ากบดแลทมากนอยตางกนขนอยกบลกษณะการใหบรการแตละประเภท กจการโทรคมนาคมทมโครงขายหรอมแนวโนมวาจะมการแขงขนต ากวา ควรมเงอนไขก ากบดแลทมรายละเอยดมากกวา

ในประเดนนผวจยไดดตวอยางเนอหาการก ากบดแลของใบอนญาตประเภทตางๆ ในแตละประเทศทศกษา เพอดวาใบอนญาตตางประเภทกนนนควรจะตองมเนอหาก ากบดแลมากนอยมากนอยตางกนเพยงใด ซงจะสงเกตไดวา แตละประเทศมหลกการทคลายกนคอก าหนดใหประเภท กจการทมโครงขายตองมเงอนไขก ากบดแลทมากกวากจการประเภทอน ประเทศตวอยางในทนคอ องกฤษ และ สงคโปร

กรณศกษาท 1: องกฤษ

ในกรณของประเทศองกฤษนน ผวจยไดศกษางอนไขก ากบดแลทอยในใบอนญาตประเภทตางๆ เปนหลก เพราะดงทไดกลาวมาแลววาเงอนไขก ากบดแลทส าคญเกอบทงหมดส าหรบกจการโทรคมนาคมขององกฤษนนอยในใบอนญาต โดยใบอนญาตประเภทตางๆ นนมเงอนไขก ากบดแลทไมเทาเทยมกน ใบอนญาตส าหรบบรการโทรคมนาคม (public telecommunication operator) จะมรายละเอยดมากทสด ในขณะทใบอนญาตส าหรบบรการเฉพาะกล ม (self-provided telecommunication service) นน มเงอนไขก ากบดแลต าทสด เนองจากมผลตอการแขงขนเปนธรรมนอยทสด


23

ตารางท 7 เงอนไขก ากบดแลส าหรบใบอนญาตแตละประเภทขององกฤษClass Licence for the

running of Self-ProvidedTelecommunication

System

Class Licence forrunning a branch systems

to provideTelecommunication

Services

Individual Licence(Public

TelecommunicationOperators)

การบรหารใบอนญาต x x xค านยามและการตความ x x xมาตรฐานทางเทคนค x x xการใหบรการเชอมโครงขายและการใชอปกรณรวม

x x

การใชหมายเลขโทรคมนาคม x xการคมครองผบรโภค x xคาธรรมเนยม x xการใหบรการทางสงคม xการแขงขนทเปนธรรม x xเงอนไขส าหรบผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด

x x

- การเชอมตอโครงขาย x- สทธการใชพนทสาธารณะ xการใหความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล

x x x

การระงบขอพพาท X x

ทมา: สรปจากตวอยางใบอนญาตทง 3 ประเภท (www.dti.gov.uk)


ในกรณของสงคโปรนนผวจยไดพจารณาเงอนไขก ากบดแลใน Code of Practice ซงรวบรวมกฎเกณฑในการก ากบดแลทส าคญเกอบทงหมด และไดมการก าหนดไวชดเจนวาเงอนไขในมาตราใดบงคบใชกบใบอนญาตประเภทใด กจการทมเงอนไขก ากบดแลมากทสดไดแก กจการทไดรบใบอนญาตแบบ Facilities-Based Operator Licence และถกจดวาเปนผมอ านาจเหนอตลาด โดยอาจสรปรายละเอยดเงอนไขก ากบดแลส าหรบใบอนญาตแตละประเภททส าคญไดดงน


24

ตารางท 8 เงอนไขก ากบดแลใน Code of Practice ส าหรบใบอนญาตแตละประเภทของสงคโปรการแบงประเภทผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด

และผประกอบการทวไป

หนาทตอผบรโภค การเชอมตอโครงขายและการใชโครงขายรวมกน

การแขงขนเปนธรรม การบงคบใช

FBO ทมอ านาจเหนอตลาด

บงคบใชทงหมด บงคบใชทงหมด บงคบใชทงหมด บงคบใชทงหมด ทกเงอนไข

FBO ทวไป บงคบใชทงหมด บงคบใชทงหมด ยกเวนมาตราซงเกยวกบผประกอบการ FBO ทมอ านาจเหนอตลาดเทานน

บงคบใชทงหมด ยกเวน มาตราซงเกยวกบขอก าหนดใหผมอ านาจเหนอตลาดตองรางสญญามาตรฐานส าหรบการเชอมตอโครงขายกบผประกอบการอน

บงคบใชทงหมด ทกเงอนไข

SBO ทใช switchingหรอ routingequipment เพอใหบรการโทรคมนาคมแกสาธารณะ

ไมบงคบใช บงคบใชทงหมด ยกเวนมาตราซงเกยวกบหนาทความรบผดชอบเฉพาะผประกอบการ FBO ทมอ านาจเหนอตลาดเทานน

บงคบใชเปนบางสวนในมาตรา 4 เฉพาะในเรองขอก าหนดขนต าในการเชอมตอโครงขายและบางสวนในมาตรา 5 ซงเกยวกบการท าสญญาเชอมตอโครงขายกบผมอ านาจเหนอตลาด

บงคบใชเปนบางสวนในมาตรา 7 และมาตรา 8 ทงหมด เพอปองกนพฤตกรรมการทอาจสงผลใหเกดการแขงขนทไมเปนธรรม

ทกเงอนไข

SBO ทไมไดใชswitching หรอrouting equipmentเพอใหบรการโทรคมนาคมแกสาธารณะ

ไมบงคบใช บงคบใชทงหมด ยกเวนมาตราซงเกยวกบหนาทความรบผดชอบเฉพาะผประกอบการ FBO ทมอ านาจเหนอตลาดเทานน

ไมบงคบใช บงคบใชเปนบางสวนในมาตรา 7 และมาตรา 8 ทงหมด เพอปองกนพฤตกรรมการทอาจสงผลใหเกดการแขงขนทไมเปนธรรม

ทกเงอนไข

ทมา: The Code of Practice for Competition in the Provision of Telecommunication Services (www.ida.gov.sg)


25

ประเดนท 3: ผประกอบการทเขาขายวามอ านาจเหนอตลาดควรมเงอนไขการก ากบดแลทมากกวาผประกอบการทวไป

ในประเดนนผวจยไดตวอยางการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดในแตละประเทศ และพบวาผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดนนตองท าตามเงอนไขการก ากบดแลทมรายละเอยดมากกวาผประกอบการทวไป เพอไมใหเกดการใชอ านาจเหนอตลาดในการกดกนการแขงขนหรอเอาเปรยบผบรโภค รายละเอยดมดงน

กรณศกษาท 1: สงคโปร12

IDA ซงเปนหนวยงานก ากบดแลกจการโทรคมนาคมของสงคโปรยดหลกการก ากบดแลทไมเทาเทยมกน (asymmetric regulation) ระหวางผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดและผประกอบการทวไป โดยก าหนดใหผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดหนาทและความรบผดชอบมากกวาผประกอบการอนๆ เชน การใหบรการเมอมการรองขอโดยผบรโภค การก าหนดราคาคาบรการทเปนธรรม การท าสญญามาตรฐานส าหรบการเชอมตอโครงขาย (Reference Interconnection Offer) และขอหามในการใชอ านาจตลาดเพอกดกนการแขงขนในตลาด เปนตน

ผประกอบการถอวาเขาขายผประกอบการรายใหญนน IDA ยดหลกคอ ผประกอบการนนเปนไดรบอนญาตประเภท Facilities-Based Operator Licence และ มคณสมบตเขาขายตามเกณฑหนงในสองขอตอไปน

1) โครงขายของผประกอบการนนยากแกผประกอบการรายใหมหรอตองใชเงนลงทนสงเพอทใหบรการทเหมอนกนได ท าใหเกดอปสรรคในการเขาตลาดแกคแขงรายใหม

2) ผประกอบการนนมศกยภาพในการก าหนดปรมาณการใหบรการโทรคมนาคมแก ผบรโภคหรอก าหนดราคาใหสงกวาระดบราคาทก าหนดโดยกลไกตลาด

12 Info-Communications Development Authority of Singapore, Effective Regulation: Case Study: Singapore, 2001, thepaper prepared for International Telecommunication Union.


26

กรณศกษาท 2: สหภาพยโรป13

สหภาพยโรปยดหลกการคลายคลงกบสงคโปรโดยก าหนดใหผมอ านาจเหนอตลาดคอผประกอบการนนมสวนแบงตลาดเกนรอยละ 25 ของตลาดกจการโทรคมนาคมภายในซงผประกอบใหบรการ อยางไรกตามหนวยงานก ากบดแลของแตละประเทศอาจก าหนดใหผประกอบการทมสวนแบงตลาดนอยกวารอยละ 25 เปนผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด และในบางกรณอาจก าหนดใหผประกอบการทมสวนแบงตลาดมากกวารอยละ 25 ไมจ าเปนตองเปนผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดกได ทงนขนอยกบวาผประกอบการมคณสมบตเหลานหรอไม

1. มความสามารถก าหนดสภาพการแขงขนในตลาดได

2. มรายรบมากเมอเทยบกบรายรบของผประกอบการทงหมดในตลาด

3. มความสามารถในการควบคมชองทางทจะเขาถงผบรโภค

4. มความสามารถในการเขาถงแหลงการเงน

5. มประสบการณในการใหบรการในตลาดนนๆ

เชนเดยวกบในกรณของสงคโปร ผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดในสหภาพยโรปจะตองท าตามเงอนไขก ากบดแลมากกวาผประกอบการทวไป เพอคมครองผลประโยชนของผบรโภคและใหเกดการแขงขนทเปนธรรม เงอนไขเพมเตมเหลานเกยวกบการเชอมตอโครงขาย การแยกระบบบญช และการใหบรการสงคม ซงมรายละเอยดแตกตางกนไปในแตละประเทศ

2.3 กระบวนการออกใบอนญาต

กระบวนการออกใบอนญาตทมความโปรงใสนนตองท าโดยเปดเผยตอสาธารณะและควรประกอบดวยปจจยส าคญ ไดแก การประกาศลวงหนา การก าหนดเกณฑคณสมบต (qualification criteria) และ เกณฑการคดเลอก (selection criteria) รวมทงการมขนตอนรบฟงความคดเหนสาธารณะ

ผลจากการศกษาพบวาประเทศพฒนาแลวสวนใหญมแนวทางปฏบตทสอดคลองกบกบหลกการดงกลาว ประเทศเหลานมการประกาศลวงหนาถงการเปดรบใบสมครผประกอบการประเภทตางๆ กฎเกณฑเงอนไข และกระบวนการในการพจารณา การก าหนดเกณฑ (Criteria) ทเกยวของ

13 European Telecommunications Office, Final Reports on Regulatory Operators with Significant Market Power,1998, available at www.eto.dk/licensing.


27

แตการแยกเกณฑคณสมบต และเกณฑการคดเลอก บางครงยงไมชดเจนเทาทควร ตวอยางการศกษามดงน


หนวยงานผออกใบอนญาต: IDA

การประกาศลวงหนา : Guidelines on Submission of Application for Facilities-BasedOperator Licence, Guidelines on Submission of Application for Service-Based OperatorLicence

การก าหนดเกณฑ

ตารางท 9 เกณฑคณสมบตและเกณฑการคดเลอกของสงคโปร

ประเภทใบอนญาต เกณฑคณสมบต/ เกณฑการคดเลอกFacilities-Based Operator(FBO) Licence

• ขอมล (วสยทศน, โครงสรางองคกร, ความสามารทางการเงน และทางเทคนค,ขอมลอนๆ)

• เกณฑคณสมบต: ไมมขอจ ากดเรองความเปนเจาของโดยชาวตางชาต(foreign ownership restriction)

• เกณฑการคดเลอก: ไมมการก าหนดจ านวนผประกอบการลวงหนา ยกเวนกรณทตองใชทรพยากรทมอยจ ากด

• เกณฑการคดเลอก: พจารณาขอมลตามทผสมครยน และประเดนอน เชนประโยชนตอสงคม ความกาวหนาทางเทคโนโลย

• ใชหลกความเปนกลางทางเทคโนโลย (Technology-Neutral Approach) ในการพจารณา คอผประกอบการมอสระในการเลอกเทคโนโลยในการใหบรการ

• ระยะเวลากระบวนการขออนญาต: ภายใน 8 สปดาหหลงยนใบสมครและขอมลครบถวน

Service-Based Operator(SBO) Licence

• ขอมล: Individual Licence (โครงสรางบรษท, ขอมลทางการเงน, ประเภทกจการ, เทคนค, ผรวมด าเนนงาน Class Licence (โครงสรางบรษท)

• เกณฑคณสมบต: ไมมขอจ ากดเรองความเปนเจาของโดยชาวตางชาต(foreign ownership restriction)

• เกณฑการคดเลอก: ไมมการจ ากดจ านวนผประกอบการ class licence และindividual licence ลวงหนา พจารณาจากคณสมบตวาผานเกณฑหรอไม

• ระยะเวลากระบวนการขออนญาต: individual licence ภายใน 4 สปดาหหลงยนใบสมครและขอมลครบถวน

• ระยะเวลากระบวนการขออนญาต: class licence ภายใน 2 สปดาห หลงการลงทะเบยน


28

ภาพท 3 กระบวนการออกใบอนญาตแบบ Facility-Based Operator Licence ของสงคโปร

ภาพท 4 กระบวนการออกใบอนญาตแบบ Service-Based Operator Licence ของสงคโปร

การยนใบสมคร

กระบวนการพจารณาโดย IDAประมาณ 8 สปดาห

ใหอนญาต

เรมด าเนนการได

กจการบางประเภทตองไดรบอนญาตจากหนวยงานอนดวย เชน ใบอนญาตในการใชคลนความถ หรอใบอนญาตในการใชพนทสาธารณะ

การยนใบสมคร

ผานกระบวนการประเมนคณสมบตและแจงใหทราบโดย IDA ใน 4 สปดาห

กระบวนการบนทกขอมลและลงทะเบยนภายใน 2สปดาห

Individual Licence Class Licence

กจการบางประเภทอาจตองไดรบอนญาตจากหนวยงานอนดวย

เรมด าเนนการได


29

กรณศกษาท 2: ญปน

หนวยงานผออกใบอนญาต: The Ministry of Public Management, Home Affairs,Posts and Telecommunications

การประกาศลวงหนา: Manual for Market Entry into JapaneseTelecommunications Business

การก าหนดเกณฑ:

ตารางท 10 เกณฑคณสมบตและเกณฑการคดเลอกของญปน

ประเภทใบอนญาต เกณฑคณสมบต/เกณฑการคดเลอก

Type ITelecommunicationBusiness

• ผยนใบสมครตองมพนฐานทางการเงนและความสามารถทางดานเทคนคเพยงพอตอการด าเนนกจการโทรคมนาคม

• มแผนธรกจทมความเปนไปได (feasible)• การใหบรการโทรคมนาคมจะสงผลดตอการพฒนากจการโทรคมนาคมโดยรวมของประเทศ

• ในชวงระยะเวลา 2 ปกอนยนขอใบอนญาต ผสมครหรอผทเกยวของจะตองไมเคยเสยคาปรบ ไดรบบทลงโทษอยางรนแรง หรอ เคยถกเพกถอนใบอนญาตการประกอบกจการโทรคมนาคมจากการกระท าผดขอก าหนดทบญญตไวใน theTelecommunication Business Law

Special Type IITelecommunicationBusiness

• ผสมครตองมพนฐานทางการเงนและความสามารถทางดานเทคนคทเพยงพอตอการใหบรการโทรคมนาคมคม

• ในชวงระยะเวลา 2 ปกอนยนขออนญาตผสมครหรอผทเกยวของจะตองไมเคยเสยคาปรบ ไดรบบทลงโทษอยางรนแรง หรอ ถกเพกถอนใบอนญาตการประกอบกจการโทรคมนาคมจากการกระท าผดขอก าหนดทบญญตไวใน the TelecommunicationBusiness Law

General Type IITelecommunicationBusiness

• ไมมเกณฑใดๆ


30

ภาพท 5 กระบวนการออกใบอนญาต Type I Telecommunications Business ของญปน

การขอใบอนญาตประเภทท 1กจการโทรคมนาคม

ตรวจสอบ

พจารณาโดยTelecommunication Council (TC)

ขอใบอนญาต

การยนขอสทธการท าสญญาเชอมตอโครงขายหรอการใชโครงขายรวมกน

(ถาจ าเปน)

การยนขอค ารบรองการท าตามเงอนไขทางเทคนค ส าหรบโครงขาย

โทรคมนาคม

ตรวจสอบ ตรวจสอบ

อนมต อนญาต

เรมด าเนนการใหบรการ


ภาพท 6 กระบวนการออกใบอนญาต Type II Telecommunications Business ของญปน

การขอใบอนญาตประเภทท 2กจการโทรคมนาคม

การยนใบสมครเพอขนทะเบยนส าหรบใบอนญาตแบบ Special Type IITelecommunication Business

การแจงใหทราบในการประกอบการGeneral Type II Telecommunication

Business

ตรวจสอบ

จดทะเบยนกา

เรมด าเนนกจการ

ปฏเสธรจดทะเบยน

31

เรมด าเนนกจการ


32

2.4 การก าหนดคาธรรมเนยม

กรณศกษาท 1: สหภาพยโรป

ในสหภาพยโรป การคดคาธรรมเนยมในสวนทเกยวกบคาบรหารจดการ (administrativecosts) นนจะแยกตามประเภทการใหบรการ 4 แบบ ดงน

แบบท 1: ใหบรการตางๆ บนโครงขายโทรคมนาคมยกเวนเสยง (voice telephony)

แบบท 2: ใหบรการทางดานเสยง (voice telephony) แตไมรวมการใหบรการดานโครงขาย

แบบท 3: ใหบรการเฉพาะโครงขายแตไมมบรการประเภทอนใด

แบบท 4: ใหบรการทงดานโครงขายและบรการทางเสยง (voice telephony)

ซงมวธการคดคาธรรมเนยมการบรหารจดการ (administrative fees) ดงน

แบบท 1: ใหบรการตางๆ บนโครงขายโทรคมนาคมยกเวนเสยง (voice telephony)

ในกลมสหภาพยโรปยงไมมเอกภาพในการคดคาธรรมเนยมการบรหารจดการ ตวอยางเชน ในกรซจะคดคาธรรมเนยมการบรหารจดการตามรายไดรวม (total gross income) ในขณะท อตาลจะคดคาธรรมเนยมตามจ านวนภมภาคทใหบรการดงตารางท 11

ตารางท 11 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ (เงนสกลยโร)

ประเทศ จายครงแรก จายทกป

กรซ ไมม GI < 320,213,000 คาธรรมเนยม = 0.005* GI (min 320 Euro)320,213,000< GI<640,426,000 คาธรรมเนยม = 0.5* GI + 0.002*(GI-320,213,000)640,426,000<GI<960,639,000 คาธรรมเนยม = 0.7* GI + 0.0015*(GI-640,426,000)960,639,000<GI<1,280,852,000 คาธรรมเนยม = 0.85* GI + 0.001*(GI960,639,000)1,280,852,000<GI<1,601,065,000 คาธรรมเนยม = 0.95* GI + 0.0005*(GI-1,280,852,000)GI>1,601,065,000 คาธรรมเนยม = 1.0* GI + 0.00025* (GI-1,601,065,000)

อตาล 1 ภมภาคจาย 516มากกวา 1 ภมภาคจาย 5,164

1 ภมภาคหรอมากกวาจาย 516

ทมา: European Commission, Fees for Licencing Telecommunications Services and Networks, October1999.


33

แบบท 2: ใหบรการทางดานเสยง (voice telephony) แตไมรวมการใหบรการดานโครงขาย

เนองจากการใหบรการเสยงเปนการใหบรการกบคนจ านวนมาก ดงนน ในสหภาพยโรป (ยกเวนเดนมารกและฟนแลนด) จะควบคมโดยการออกใบอนญาตและผประกอบการตองเสยคาใบอนญาต แมวาจะไมบรหารโครงขายโทรคมนาคมเองกตาม สวนในองกฤษไมไดแยกความแตกตางของการใหใบอนญาตแบบมโครงขายออกจากการใหใบอนญาตประกอบการแบบไมมโครงขาย ดงรายละเอยดในตารางท 12

ตารางท 12 คาธรรมเนยมการบรหารจดการส าหรบการใหบรการเสยง (Voice Telephony) โดยไมไดบรหารโครงขาย

(หนวย: ยโร)คาธรรมเนยมรายป

ประเทศ คาธรรมเนยมแรกเขา

ผประกอบการทกราย

ผประกอบการทไมมอ านาจเหนอตลาด

ผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด

ฝรงเศส>5 ภมภาค≤5 ภมภาค≤1 ภมภาค≤1 จงหวด≤1 เมองทมประชากร 1 แสนคน

114,33645,73422,86715,2447,622

-----

228,67391,46945,73430,48915,244

475,346182,93891,46960,97830,488

อตาลทวประเทศประชากร ≤ 10 ลานคนประชากร ≤ 2 แสนคน

51,64020,73210,328

61,96820,65610,328

---

---

องกฤษ 722 361 - -


แบบท 3: ใหบรการเฉพาะโครงขายแตไมมบรการประเภทอนใด

ทงฝรงเศสและอตาลมการเกบคาธรรมเนยมบรหารจดการในชวงแรกเขาซงจายเพยงครงเดยวและจายทกป แตมจดเนนตางกนทฝรงเศสจะเกบคาธรรมเนยมรายปส าหรบผทประกอบการทไมมอ านาจเหนอตลาดประมาณครงหนงของคาธรรมเนยมของผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด สวนประเทศอตาลเกบเทาเทยมกนโดยไมไดแยกความแตกตางวาผประกอบการจะมอ านาจเหนอตลาดหรอไม ดงตารางท 13


34

ตารางท 13 คาธรรมเนยมการบรหารจดการส าหรบผประกอบการทใหบรการเฉพาะโครงขายแตไมไดใหบรการอนใด







266,78575,22437,11215,2447,622

-----

533,571152,44976,22430,48915,244

1,067,142304,898152,44860,97830,488


61,96820,65610,328

103,28051,64025,820

---

---


แบบท 4: ใหบรการทงดานโครงขายและบรการทางเสยง (voice telephony)

ผประกอบการทบรหารโครงขายและใหบรการโทรศพทดวยจะตองเสยคาธรรมเนยมใบอนญาต 2 ใบ ใบแรกจะเปนคาธรรมเนยมส าหรบการใหบรการโทรศพท อกหนงใบจะเปนคาธรรมเนยมส าหรบการใหบรการโครงขาย ดงตารางท 14

ตารางท 14 คาธรรมเนยมการบรหารจดการ ส าหรบการใหบรการทงดานโครงขายและบรการทางเสยง (Voice Telephony)







381,121121,95860,97930,48815,244

-----

762,244243,918121,93860,97630,489

1,524,488487,836243,876121,95260,978


56,80425,82015,492

61,96825,82010,328

---

---



35

โดยสรปประเทศในสหภาพยโรปจะคดคาธรรมเนยมการบรหารจดการ (administrative fee)โดยแยกยอยตามประเภทของการประกอบกจการและขนาดของรายได เพราะลกษณะและขอบขายในการก ากบดแลจะแตกตางกน นอกจากน คาธรรมเนยมยงแยกระหวางผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดกบผประกอบการทไมมอ านาจเหนอตลาด ทงนเพราะมคาใชจายในการก ากบดแลผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดสงกวา อยางไรกตาม บางประเทศกใชคาถวเฉลยโดยคดคาธรรมเนยมสวนการบรหารจดการเทาเทยมกนไมวาจะเปนผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดหรอไม

การเกบคาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคม

แตละประเทศในสหภาพยโรปมการก าหนดราคาคาธรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคมทแตกตางกนไปในประเภทเดยวกนและเลขหมายโทรคมนาคมประเภทตางๆ ในประเทศหนงๆ กมการก าหนดคาธรรมเนยมตางกนไปดวย ทงนคงเปนเพราะมความจ ากดของเลขหมายแตละประเภทจากเทคโนโลยทเลอกใชและนโยบายการใหบรการโทรคมนาคมทแตกตางกนไปแตละประเทศ ตวอยางการก าหนดคาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคมของประเทศฝรงเศสและอตาลซงแจกแจงตาม ITU-T มดงน

ตารางท 15 คาธรรมเนยมเลขหมายตางประเภทส าหรบประเทศฝรงเศสและอตาล

เลขหมายโทรคมนาคมประเทศ

โทรศพทพนฐาน เลขหมายสนๆ โทรศพทแบบโทรฟร

ฝรงเศส จายรายปเปนเงน 0.0228ยโรตอเลขหมาย(กรณมการใชเลขหมาย)

จายรายปส าหรบเลขหมาย 4 ตว45,734 ยโร(กรณมการใชเลขหมาย)

จายรายปๆ ละ 228 ยโรตอ 10,000 เลขหมาย(กรณมการใชจรง)

0.0114 ยโรตอเลขหมาย(กรณกนส ารอง)

22,867 ยโร(กรณกนส ารอง)

จาย 114 ยโรตอ 10,000เลขหมาย (กรณกนส ารอง)

อตาล จายปละ 0.01 ยโรตอเลขหมาย (กรณใชจรง)จายปละ 0.005 ยโรตอเลขหมาย (กรณกนส ารอง)

จายรายปส าหรบเลขหมาย 3 ตว51,640 ยโร (กรณใชจรง)25,820 ยโร (กรณกนส ารอง)เลขหมาย 4 ตว จายปละ 25,820ยโร (กรณใชจรง)ปละ 12,910 ยโร (กรณกนส ารอง)

--



36

การเกบคาธรรมเนยมใบอนญาตและคลนความถ

ในสหภาพยโรปการเกบคาธรรมเนยมคลนความถนยมทจะคดไปพรอมกบคาธรรมเนยม ใบอนญาตใหบรการโทรศพทเคลอนท โดยภาระคาใชจายสวนใหญจะอยทคาธรรมเนยมใบอนญาต มากกวาคาคลนความถ แตบางประเทศกเปนตรงขามคอคดคาธรรมเนยมใบอนญาตคลนความถสงกวา ดงตารางท 16

ตารางท 16 สดสวนคาธรรมเนยมใบอนญาตและคาใชคลนความถส าหรบระบบโทรศพทเคลอนท GSM และ DCS-1800

1 ป 5 ป% lic. fee % freq. fee % lic. fee % freq. fee

ออสเตรย GSM 99.91 0.09 99.53 0.47ออสเตรย DCS 99.84 0.16 99.19 0.81เบลเยยม GSM 99.67 0.33 98.37 1.63เบลเยยม DCS 98.34 1.66 92.27 7.73สวสเซอรแลนด GSM1 0.38 99.61 0.078 99.92สวสเซอรแลนด GSM2 3.26 96.73 0.671 99.32สวสเซอรแลนด GSM3 2.57 97.42 0.525 99.47เยอรมน DCS 18.95 81.05 6.59 93.41เดนมารก GSM 0 100 0 100เดนมารก DCS 88.80 11.20 61.33 38.67ฝรงเศส GSM 5.06 94.94 3.10 96.90ฝรงเศส DCS 3.77 96.23 2.50 97.50ฟนแลนด sonera 0 100 0 100ฟนแลนด Radiolinja 0 100 0 100ฟนแลนด NMT 0 100 0 100กรซ GSM 100 0 100 0กรซ DCS 100 0 100 0ไอรแลนด GSM2 97.56 2.44 83.33 16.67ไอรแลนด GSM3 96.84 3.16 79.31 20.69ลกซเซมเบรก Millicom 66.25 33.75 45.69 54.31โปรตเกส Lux 66.25 33.75 45.69 54.31เนเธอรแลนด GSM 0 100 0 100



37

กรณศกษาท 2: สงคโปร14

การก าหนดคาธรรมเนยมของสงคโปรมหลกคดดงน1) คาธรรมเนยมของ Facilities-Based Operator Licence ค านวณโดยใชอตรารอยละ 1

ของ Licence’s Annual Gross Turnover (AGTO) โดยมการก าหนดอตราขนต าไว ซงแตกตางกนไปส าหรบกจการแตละประเภท ขนอยกบลกษณะการใหบรการ และไมมการเกบคาธรรมเนยมแรกเขา โดยรายละเอยดการก าหนดคาธรรมเนยมของกจการแตละประเภททไดรบใบอนญาตแบบFacilities-Based Operator Licence

2) คาธรรมเนยมของ Service-Based Operator Licence ปรากฏอยตามตารางดงตอไปน

ตารางท 17 คาธรรมเนยมของ Service-Based Operator Licence ของสงคโปรประเภทกจการโทรคมนาคม คาธรรมเนยม

Service-Based Operator (Individual) Licence คาธรรมเนยมแรกเขา: ไมมคาธรรมเนยมรายป: 5,000 เหรยญดอลลารสงคโปร

Live Audiotex services 200 เหรยญดอลลารสงคโปร ทก 3 ปAudiotex services 200 เหรยญดอลลารสงคโปร ทก 3 ปCall-back and call-origination services 200 เหรยญดอลลารสงคโปร ทก 3 ปInternet-based voice and data services 200 เหรยญดอลลารสงคโปร ทก 3 ปInternational calling card services 200 เหรยญดอลลารสงคโปร ทก 3 ปResale of public switched telecommunication services ไมมคาธรรมเนยมPublic Chain Payphone Services ไมมคาธรรมเนยม

ทมา: Guidelines for Submission of Application for Services-Based Operator Licence, 2001.

3. แนวทางการออกใบอนญาตของไทย

3.1 ปญหาของระบบสมปทาน

ทผ านมาการออกใบอนญาตกจการโทรคมนาคมของไทยนนอยในรปของระบบการใหสมปทาน โดยรฐบาลไดใหอ านาจรฐวสาหกจ เชน องคการโทรศพทแหงประเทศไทย และการสอสารแหงประเทศไทย ในการท าสญญารวมการงานกบภาคเอกชน ซงถาเทยบกบกรณของตางประเทศจะเหนไดวาระบบการใหสมปทานทใหแกผประกอบการเพยงรายเดยวนนมกเปนสวนหนงของระบบการผกขาดหรอในกรณทมการใหหลายรายกมกจะกระท าในชวงเปลยนผานไปสระบบการเปดเสร

14 The Info- communications Development Authority of Singapore, Guidelines on Submission of Application forFacilities-Based Operator Licence (2001) และ The Info- communications Development Authority of Singapore,Guidelines for Submission of Application for Service-Based Operator Licence, 2001, available at www.ida.gov.sg.


38

ในกรณของประเทศไทยนน ทผานมารฐบาลไมไดมการวางแผนระยะยาวในการพฒนากจการโทรคมนาคมอยางเปนระบบ ดงนน จดประสงคการใหสมปทานจงแตกตางไปจากกรณของตางประเทศคอ มงเพยงแตแกไขปญหาเฉพาะหนาในเรองของการขาดแคลนระบบสาธารณปโภคในชวงป 2530 และกไดถอเปนวธปฏบตตอๆ มาในการเปดสวนรวมใหเอกชนมบทบาทใหบรการกจการโทรคมนาคมประเภทอนๆ การท าสญญาสมปทานระหวางหนวยงานรฐวสาหกจกบภาคเอกชนโดยขาดกรอบนโยบายก ากบดแลกจการโทรคมนาคมในภาพรวมท าใหเกดปญหาตามมาดงน

1) การใหสมปทานโดยหลายหนวยงานท าใหขาดมาตรฐานการท าสญญา เนองจากขาดองคกรกลางในการท าสญญาสมปทาน ท าใหเงอนไขในสมปทานของแตละรายกแตกตางกน และมผไดเปรยบเสยเปรยบในการแขงขนเกดขน

2) สญญาสมปทานไมมเงอนไขก ากบดแลเพอใหเกดการแขงขนทเปนธรรมหรอการคมครองผบรโภค

3) ในแงของกระบวนการใหสมปทาน ถงแมบางครงจะใชวธการประมลแตเกณฑการคดเลอกขาดความชดเจนท าใหเปนกระบวนการทขาดความโปรงใส

3.2 แนวทางการออกใบอนญาตของไทย

รฐบาลไดเรมวางแผนการพฒนากจการโทรคมนาคมอยางจรงจงโดยก าหนดไวเปนแผนแมบท ซงอยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 7 รวมทงไดมการออกกฎหมายทเกยวของกบการก ากบดแลกจการโทรคมนาคมหลายฉบบ มทส าคญดงน

กฎหมายการก ากบดแลภาคเศรษฐกจทวไป ไดแก พ.ร.บ. การแขงขนทางการคา

กฎหมายการก ากบดแลกจการภาคโทรคมนาคมโดยเฉพาะ ไดแก พ.ร.บ. องคกรจดสรรคลนความถ และ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม

ส าหรบการพจารณาเรองใบอนญาตนน จะตองพจารณา พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม เปนหลก เนองจากเปนกฎหมายทไดวางกรอบแนวทางปฏบตในเรองนไวอยางกวางๆโดยจะแบงประเดนการวเคราะหออกเปน 4 ประเดนคอ การแบงประเภทใบอนญาต เงอนไขก ากบดแลในใบอนญาต กระบวนการออกใบอนญาต คาธรรมเนยม


39

3.2.1 การแบงประเภทใบอนญาต

พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคมไดจดการใหบรการโทรคมนาคมทมอยและทจะเกดขนออกเปน 3 ประเภทกวางๆ ตามมาตรา 7 ดงน

ตารางท 18 การแบงประเภทใบอนญาตตามมาตรา 7 ของพ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม

ใบอนญาตแบบทหนง ใบอนญาตแบบทสอง ใบอนญาตแบบทสาม! ไมมโครงขาย! ควรใหมบรการไดโดยเสร! แจงให กทช. ทราบ แลวเรมด าเนนการได

! ม หรอ ไมมโครงขาย! เปนการใหบรการเฉพาะกลม! ไมมผลตอการแขงขนเสร! ปฏบตตามหลกเกณฑแลว เรมด าเนนการได

! มโครงขาย! ใหบรการแกบคคลทวไปจ านวนมาก! อาจมผลตอการแขงขนเสรและสาธารณประโยชน

! ตองผานการพจารณาและไดรบอนญาตจาก กทช. กอน

ขอสงเกต

เมอเทยบกบหลกสากลแลว การแบงประเภทใบอนญาตตามมาตรา 7 ใน พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม 2544 นน ถอหลกการมและไมมโครงขายเปนหลก โดยกจการทมโครงขายและอาจมผลตอการแขงขนเสรหรออาจมผลตอสาธารณประโยชน ตองขอใบอนญาตแบบเฉพาะราย

อยางไรกตามการแบงประเภทใบอนญาตและค าจ ากดความของใบอนญาตแตละแบบนนยงมความไมชดเจนอกหลายประการ ซงอาจท าใหเกดปญหาในการจดกจการโทรคมนาคมบางประเภทวาควรใหเขาขายใบอนญาตแบบใด และเมอค าจ ากดความของใบอนญาตแตละแบบยงไมชดเจน กสงผลใหเกดปญหาการก าหนดเงอนไขก ากบดแลทเหมาะสมส าหรบใบอนญาตแตละแบบดวย อยางไรกตาม ถายดค าจ ากดความใบอนญาตตามมาตรา 7 เปนหลก อาจสามารถจดกลมประเภทกจการโทรคมนาคมทเขาขายใบอนญาตแตละประเภท ดงน


40

ตารางท 19 การตความกจการทเขาขายใบอนญาตแตละประเภทประเภทใบอนญาต ค าจ ากดความ ตวอยางกจการทเขาขายใบอนญาตแบบทหนง • ไมมโครงขาย

• ควรใหมบรการไดโดยเสร• แจงให กทช. ทราบ แลวเรมด าเนนการได

• กจการทไมมโครงขายและใหบรการแกลกคาทวไป เชน อนเตอรเนต resale หรอบรการเสรมอนๆ (value-added services)

ใบอนญาตแบบทสอง • ม หรอ ไมมโครงขาย• เปนการใหบรการเฉพาะกลม• ไมมผลตอการแขงขนเสร• ปฏบตตามหลกเกณฑแลว เรมด าเนนการได

• กจการทมโครงขายแตใหบรการเฉพาะกลม เชน trunked radio services หรอprivate radio networks

ใบอนญาตแบบทสาม • มโครงขาย• ใหบรการแกบคคลทวไปจ านวนมาก• อาจมผลตอการแขงขนเสรและสาธารณประโยชน

• ตองผานการพจารณาและไดรบอนญาตจากกทช. กอน

• กจการทมโครงขายและใหบรการแกลกคาทวไป เชน โทรศพทพนฐาน โทรศพททางไกล โทรศพทระหวางประเทศ โทรศพทเคลอนท บรการสอสารขอความ/ขอมล วทยตดตามตว

จากการจดกลมประเภทกจการโทรคมนาคมตามตารางขางตนอาจสงเกตไดวามปญหาในการจดกลมกจการบางประเภทไดแก

1) กจการทไมมโครงขายของตนเอง แตอาจมอ านาจเหนอตลาด หรอมผลตอการแขงขนและสาธารณประโยชน เชน ผประกอบการโทรศพทเคลอนทอาจตองการหลกเลยงใบอนญาตแบบทสามโดยขอใบอนญาตแบบทสองแทน โดยอางวาจะสรางโครงขายเพอใหบรการเฉพาะกลมอยางเดยวแลวจดตงบรษทลกมารบซอบรการโครงขาย ในการนทงบรษทแมและบรษทลกจะไมเขาขายใบอนญาตแบบทสาม เพราะบรษทแมมโครงขายแตใหบรการเฉพาะกลมและบรษทลกใหบรการแกลกคาทวไปแตไมมโครงขาย การแกปญหา กทช. จะตองประกาศเปนขอก าหนดวาบรการใดอยประเภทใดอยางชดเจนตงแตตน

2) กจการทไมมโครงขายและเปนการใหบรการเฉพาะกลม เชน ระบบ ATM ของธนาคาร สามารถตความวาจะเขาขายใบอนญาตแบบหนงหรอสองกได

นอกจากความไมชดเจนในการแบงประเภทในใบอนญาต ซงท าใหเกดปญหาในการจดกลมกจการโทรคมนาคมแลว ลกษณะค าจ ากดความของใบอนญาต โดยเฉพาะในแบบทหนงและสองยงสงผลใหเกดปญหาในการก าหนดเงอนไขการก ากบดแลดวย ซงจะไดกลาวในหวขอถดไป


41

3.2.2 เงอนไขในใบอนญาต

จากแนวคดเชงทฤษฎและตวอยางตางประเทศทไดกลาวมาแลว แนวทางการก าหนด เงอนไขใบอนญาตนนควรจะก าหนดเฉพาะเงอนไขทจ าเปน ทงนจะตองดความพรอมของเครองมอก ากบดแลอนๆ กอนดวย

ในกรณของประเทศไทยนน กฎหมายทเกยวกบการก ากบดแลกจการโทรคมนาคมทส าคญประกอบไปดวยกฎหมายตางๆ ดงน

! พ.ร.บ. การแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542 ซงถอไดวาเปนกฎหมายก ากบดแลภาพรวมเศรษฐกจทวไปเพอปองกนพฤตกรรมทเปนอปสรรคตอการแขงขนในภาคเศรษฐกจของประเทศ อยางไรกตาม พ.ร.บ. ฉบบนยงมชองโหวทท าใหเกดปญหาในการบงคบใชคอ15 การยงไมมการประกาศค าจ ากดความของ “ผมอ านาจเหนอตลาด” อยางครอบคลม และการทองคกรทบงคบใชกฎหมายไมปลอดจากการเมอง

ปญหาทเกดขนท าใหมแนวโนมวาคณะกรรมการกจการโทรคมนาคมแหงชาต หรอ กทช. จะตองก าหนดเงอนไขก ากบดแลเพมเตมในสวนทเกยวกบการแขงขนทางการคาส าหรบกจการ โทรคมนาคม โดย กทช. อาจก าหนดใหเปนเนอหาสวนหนงของใบอนญาตกได

! พ.ร.บ. องคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทย โทรทศน และกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2543 ซงก าหนดใหจดตง กทช. และก าหนดอ านาจหนาทของ กทช. อยางไรกตาม พ.ร.บ. ฉบบนไมไดใหแนวทางในเรองของการออกใบอนญาตหรอการก าหนดเงอนไขก ากบดแลอนๆ แตอยางใด

! พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 มสาระส าคญในการก าหนด แนวทางการใหอนญาตและเงอนไขการก ากบดแลอนๆ นอกเหนอไปจากเรองการจดสรรคลนความถ อาจสรปไดดงน

หมวดท 1 การอนญาตประกจการโทรคมนาคม

- การแบงประเภทใบอนญาต- กระบวนการใหอนญาต- การใชคลนความถ- การก าหนดคาธรรมเนยม- การใชหมายเลขโทรคมนาคม

15 มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย, การสรางแนวรวมในการผลกดนนโยบายการแขงขนทางการคา, กรงเทพ:2545


42

- การแกไข / เพกถอนใบอนญาต- การใหบรการทางสงคม- การแขงขนทเปนธรรม

หมวดท 2 การใชและการเชอมตอโครงขายโทรคมนาคม

หมวดท 3 มาตรฐานโครงขายโทรคมนาคมและอปกรณ

หมวดท 4 สทธของผรบใบอนญาต

หมวดท 5 สทธของผใชบรการ

หมวดท 6 สญญาใหบรการโทรคมนาคม

หมวดท 7 คาธรรมเนยมและคาบรการในกจการโทรคมนาคม

หมวดท 8 การก ากบดแล

หมวดท 9 การบงคบทางปกครอง

หมวดท 10 บทลงโทษ

บทเฉพาะกาล


เครองมอก ากบดแลของไทยนนยงขาดความพรอมในการบงคบใชอยมาก ไมวาจะเปน พ.ร.บ. การแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542 หรอ แมกระทง พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ.2544 เอง เนองจากวายงเปนเพยงกรอบกฎหมายกวางๆ ทขาดรายละเอยด ดงนนจงมแนวโนมวาในระยะแรก การใหอนญาตตองใชใบอนญาตทมเงอนไขการก ากบดแลครบถวน เพอความรดกมในการก ากบดแล จนกวา กทช. จะสามารถพฒนาเครองมอในการก ากบดแลอนๆ มาบงคบใชได

อยางไรกตาม การก าหนดเงอนไขในใบอนญาตแตละประเภทกยงอาจมปญหาอนสบเนองมาจากความไมชดเจนของค าจ ากดความของใบอนญาตแตละแบบ นอกจากน พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคมเองกไมไดมการระบวามาตราใดควรบงคบใชกบใบอนญาตแบบใด ทงๆ ทตามหลกแลวกจการตางประเภทกนควรมเงอนไขก ากบดแลทแตกตางกน ตวอยางของปญหาดงกลาวเชน ปญหาทเกดขนจากค าจ ากดความของใบอนญาตแบบทสองคอ จ ากดไววาเปนการใหบรการเฉพาะกลม หรอในขณะทใบอนญาตแบบทหนงสามารถตความไดวาเปนกจการทใหบรการเฉพาะกลมหรอบรการทวไปกได ตามหลกแลวบรการทใหเฉพาะกลมนาจะเกดผลกระทบตอสงคมนอยกวาการใหบรการทวไป ดงนน การบรการเฉพาะกลมจงควรทจะมเงอนไขก ากบดแลทนอยกวา แตถาก าหนดใหเปนเชนนนจะท าใหใบอนญาตแบบทสอง มเงอนไขก ากบดแลทนอยกวาแบบทหนง ซงจะขดกบระดบความเขมงวดในการก าหนดเกณฑคณสมบตกอนไดรบอนญาตทก าหนดไวในมาตรา 7


43

ส าหรบแนวทางการแกไขความไมชดเจนของกฎหมายอาจท าได 2 แนวทาง คอ

แนวทางท 1: ยดหลกทท าใหเกดอปสรรคตอการเขาตลาดนอยทสด โดยก าหนดใหกจการทไมมโครงขายทงหมด ไมวาจะเปนการใหบรการเฉพาะกลมหรอทวไป เขาขายใบอนญาตแบบทหนง ในขณะทกจการทมโครงขายทใหบรการเฉพาะกลมเขาขายใบอนญาตแบบทสองและตองมเงอนไขกอนไดรบอนญาตมากกวาแบบทหนง สวนการก าหนดรายละเอยดเงอนไขการก ากบดแลหลงไดรบใบอนญาตแลว ทงใบอนญาตแบบทหนงและสองควรมเนอหาก ากบดแลทมความเขมงวดใกลเคยงกน

แนวทางท 2: ยดหลกการใหบรการเฉพาะกลมไมวาจะมหรอไมมโครงขายเปนหลก ตามแนวทางนการใหบรการเฉพาะกลมไมวาจะมหรอไมมโครงขายกเขาขายใบอนญาตประเภททสองทงหมด ซงจะท าใหใบอนญาตประเภททสองมเกณฑคณสมบตกอนไดรบใบอนญาตมากกวาแบบทหนง แตเมอเขาสตลาดแลวจะมเงอนไขการก ากบดแลทนอยกวา คอไมตองมความเขมงวดมากในกรณของการใหความคมครองผบรโภค

จากแนวคดทงสองวธน แนวทางท 1 นาจะสงเสรมใหเกดการแขงขนมากกวาเนองจากวธคดตามแนวทางท 2 อาจท าใหเกดอปสรรคการเขาตลาดโดยไมจ าเปนส าหรบกจการทไมมโครงขายเพอใหบรการเฉพาะกลมได ซงถาเปนไปตามแนวความคดดงกลาวน เงอนไขการก ากบดแลนาจะเปนไปในลกษณะตามตารางตอไปน


44

ตารางท 20 ตวอยางการก าหนดเงอนไขก ากบดแลส าหรบใบอนญาตแตละประเภท

ใบอนญาตแบบทหนง ใบอนญาตแบบทสอง ใบอนญาตแบบทสามการบรหารใบอนญาต จ าเปนตองมอยในใบอนญาตทกแบบ ซงไดแกประเดนตอไปน ขอบเขตใบอนญาต

ค าจ ากดความ การตความ ระยะเวลา การโอนสทธความเปนเจาของ การระงบ ตอหรอยกเลกใบอนญาต

การปองกนการผกขาด ใหเปนไปตามกลไก พ.ร.บ. การแขงขนทางการคา ใหเปนไปตามกลไกการแขงขนทางการคา และ กทช. สามารถก าหนดเงอนไขเพมเตมได ตามทก าหนดในมาตรา 19 และ มาตรา 21

การคมครองผบรโภค เงอนไขใบอนญาตแบบทหนงและสองเหมอนกน มเงอนไขการก ากบดแลเขมงวดเพอปองกนการเอาเปรยบผบรโภค

มเงอนไขในการคมครองผบรโภคทเขมงวด

การก ากบดแลทางดานราคา ไมจ าเปนตองมเงอนไขการก ากบดแลทางดานราคาควรปลอยใหเปนไปตามกลไกตลาด

มการก ากบดแลทางดานราคา ในกรณทเปนผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด

การใหบรการทางสงคม ไมจ าเปนตองมเงอนไขเพอการใหบรการทางสงคมเนองจากถอไดวาเปนไปตามมาตรา 18 คอผประกอบการไดมสวนรวมในการใหบรการสงคมโดยการจายคาใชโครงขายใหแกผประกอบการทไดรบใบอนญาตแบบทสามแลว

ควรก าหนดรายละเอยดตามมาตรา 17 และ มาตรา 18 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม

การเชอมโครงขาย ไมจ าเปนตองมเงอนไขการเชอมตอโครงขาย เพราะเปนกจการทไมมโครงขายหรอเปนโครงขายทใหบรการเฉพาะกลม

มเงอนไขเชอมตอโครงขายเฉพาะผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาดเทานน

มาตรฐานทางเทคนค อาจตองมการก าหนดมาตรฐานแนวเทคนคในกรณทใชอปกรณทมการเชอมตอกบอปกรณของโครงขายสาธารณะ

จ าเปนตองมเพอไมใหเกดอปสรรคในการเชอมตอโครงขายและการใหบรการ

การก ากบดแล เชน การรายงานขอมลเพอการตรวจสอบ และการใหความรวมมอแกหนวยงานก ากบดแล

ตองบงคบใชกบใบอนญาตทกแบบ

การระงบขอพพาท ตองมเพอระบกลไกในการระงบขอพพาทสทธในการใชพนทสาธารณะหรอพนทสวนบคคล

ไมจ าเปนตองมเงอนไขเรองน เพราะเปนกจการทไมมโครงขาย หรอเปนโครงขายทใชเฉพาะกลม

จ าเปนตองมเงอนไขเรองนเพราะผประกอบการตองอาศยสทธในการตดตงและใชโครงขายในพนทสาธารณะและพนทสวนบคคลอนๆเพอใหบรการโทรคมนาคม


45

3.2.3 กระบวนการออกใบอนญาต


ในมาตรา 8 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ไดใหกรอบการด าเนนการส าหรบกระบวนการออกใบอนญาตวาจะตองมการก าหนดหลกเกณฑการอนญาตโดยเปดเผยลวงหนาเกยวกบคณสมบตของผขอรบใบอนญาต วธการ และหลกเกณฑในการออกใบอนญาตซงประเดนนสอดรบกบแนวทางปฏบตในตางประเทศและหลกการของความโปรงใสดงไดกลาวในสวนท 1 ประเดนทนาจะใหความส าคญในเรองนจงอยทคณสมบตผรบใบอนญาตวาตองระบอะไรบางและสาระนนๆ จ าเปนส าหรบผประกอบการทสมครขอรบใบอนญาตในประเภทใด ยกตวอยางเชน ผทขอรบใบอนญาตประเภทท 3 ตาม พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม กจะตองม คณสมบตวาไมเปนผรบใบอนญาตบรการประเภทเดยวกนในปจจบนหรอมความเกยวพนเชงธรกจกบผประกอบการทไดรบอนญาตบรการประเภทเดยวกนในปจจบน และตองมประสบการณ ม สถานภาพทางการเงน มแผนธรกจและแผนทางเทคนคเกยวกบการขยายการใหบรการ เปนตน แตถาหากเปนผประกอบการทสมครขอรบใบอนญาตใหบรการสงขอมลสอสาร ซงอยในตลาดทมการแขงขนกนคอนขางมากอยแลว คณสมบตทยกตวอยางขางตนกอาจไมมความจ าเปน เปนตน

ส าหรบเกณฑการคดเลอกกอาจใชวธการตางๆ ดงแสดงไวในตารางท 2 ในสวนท 1 แลวแตกทช. จะเหนสมควร วธการทเสนอไวในตารางดงกลาวคอ การประมลซงมขอดกคอมความโปรงใสมากทสด ผใหผลตอบแทนตอใบอนญาตสงสดมกจะเปนผทสามารถประกอบการไดอยางมประสทธ-ภาพ ซงจะท าใหตลาดมประสทธภาพดวย

ในประเดนเรองระยะเวลาและขนตอนในการใหใบอนญาตนนบทความนไดเสนอแนวทางปฏบตของตางประเทศในสวนท 1 ไวซงอาจจะน ามาอางองได สงทอาจแตกตางไปจะเปนเรองของระยะ

มาตรา 8• ให กทช. ก าหนดหลกเกณฑการอนญาตโดยเปดเผยลวงหนาเกยวกบคณสมบตของผขอรบใบอนญาต วธการและหลกเกณฑในการออกใบอนญาต

• ให กทช. ก าหนดรายละเอยดเกยวกบคณสมบตของผรบใบอนญาต วธการขอรบ เอกสารหลกฐาน ขอมลทจ าเปน วธการพจารณา ระยะเวลา ขอบเขตการใหอนญาต และเงอนไขทจ าเปนอนๆ

• สดสวนความเปนเจาของโดยชาวตางชาต (Foreign ownership restriction) ไมเกนรอยละ25 ส าหรบใบอนญาตแบบทสองและสาม

• ผยนขอใบอนญาตแบบทสามตองมแผนการลงทน และแผนการใหบรการ


46

เวลาในแตละขนตอนทตองสอดรบกบภารกจและก าลงคนของ กทช. ทจะด าเนนการใหแลวเสรจสวนขนตอนทประกอบดวยการประกาศหลกเกณฑ การเปดรบใบสมคร การรบฟงความเหน การตอบขอซกถาม และการพจารณาของหนวยงานก ากบดแลคงเปนขนตอนมาตรฐานทจ าเปนในการสรางความโปรงใสของกระบวนการ

3.2.4 การก าหนดคาธรรมเนยม


จากตวอยางคาธรรมเนยมใบอนญาตของประเทศตางๆ จะเหนไดวามความแตกตางกนคอนขางมาก ทงนกเปนเพราะตนทนการด าเนนการของหนวยงานก ากบดแลในแตละประเทศมความแตกตางกน สบเนองมาจากคาจางแรงงานคาครองชพทแตกตางกน ความจ ากดของทรพยากรทางดานโทรคมนาคม ไดแก เลขหมายโทรคมนาคม คลนความถ เขตทางตดตงอปกรณโทรคมนาคมมความจ ากดในระดบทแตกตางกน ทเหนไดชดกเปนในประเดนคลนความถ บางประเทศคดคาคลนความถคอนขางสงเมอเทยบสดสวนกบคาใบอนญาต เชน ฝรงเศส สวตเซอรแลนด เยอรมน ในทางตรงขาม ออสเตรเลย เบลเยยม ไอรแลนด กลบคดคาธรรมเนยมใบอนญาตประกอบกจการโทรศพทเคลอนทสงกวาคาคลนความถ เปนตน จงกลาวไดวาผก ากบดแลจะตองเปนผก าหนดใหสอดรบกบระดบความจ ากดของทรพยากรตางๆ ทจ าเปนตองใชในกจการโทรคมนาคม

ส าหรบประเทศไทยนน มาตรา 11 ไดก าหนดหลกการเรองคาธรรมเนยมไวอยางกวางๆ มไดลงในรายละเอยดตามประเภทของใบอนญาตแตอยางใด ซงจะตองพจารณาเปนกรณไปตามความเหมาะสมสอดรบกบคาใชจายในการก ากบดแล และการประกอบกจการโทรคมนาคมตามแตละประเภทใบอนญาต สงทส าคญกคอ การคดคาใบอนญาตนนควรจะมหลกการทวาหากมเงนคาธรรมเนยมเหลอจากการปฏบตงานในปด าเนนการใดๆ หนวยงานก ากบดแลหรอ กทช. ควรจะลดหยอนคาธรรมเนยมรายปในปตอ ๆ ไปใหแกผรบใบอนญาต ซงอาจมวธการตางๆ ในการคดลดหยอน เชน คดตามสดสวนของเวลาทใชในการก ากบดแลกจกรรมตามประเภทใบอนญาตนนๆ (unit time

มาตรา 11• ประเภทคาธรรมเนยม คาธรรมเนยมในการใชคลนความถ คาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคม คาธรรมเนยมใบอนญาต ตามท กทช. ก าหนด

• การก าหนดคาธรรมเนยมตองไมกอใหเกดภาระแกผประกอบการ• การก าหนดคาธรรมเนยมคลนความถและคาธรรมเนยมหมายเลขโทรคมนาคม ให กทช.ค านงถงสาธารณประโยชนเปนหลก

• การก าหนดคาธรรมเนยมใบอนญาตให กทช. ค านงถงประเภทแบบใบอนญาตและรายจายในการก ากบดแล


47

costing) หรออาจใชวธการถวเฉลยส าหรบคาใชจายทใชในการก ากบดแลตามประเภทใบอนญาตนนๆ โดยถอวาใบอนญาตประเภทเดยวกนมคาใชจายในการก ากบดแลทใกลเคยงกน นอกจากนยงมวธการคดคาใชจายในการก ากบดแลจากรายไดและขนาดของพนทด าเนนการ กลาวคอ ถาม รายไดมากและขนาดพนทด าเนนการกวางขวางกอาจจะไดรบสวนลดหยอนนอย ในกรณทคดคาธรรมเนยมใบอนญาตประเภทหนงๆ เทากน ส าหรบผประกอบการทมอ านาจเหนอตลาด ท าใหเปนภาระของหนวยงานก ากบดแลทตองตดตามควบคมมากกวาผประกอบการรายทเลกกวาและไมมอ านาจเหนอตลาด กจะไดสดสวนของคาธรรมเนยมใบอนญาตทจะลดหยอนในปตอไปนอยกวา เปนตน

3.3 การออกใบอนญาตตามบทเฉพาะกาล

3.3.1 การออกใบอนญาตประกอบการแกรฐวสาหกจ

ในปจจบน รฐวสาหกจทงสองแหงไดใหบรการโทรคมนาคมหลายประเภท เชนบรษท ทศท. คอรปอเรชนใหบรการโทรศพทพนฐาน บรการสายเชา บรการโทรศพทเคลอนท บรการวทยตดตามตว และบรการโทรศพททางไกลระหวางประเทศกบประเทศเพอนบานในขณะทการสอสารแหงประเทศไทยใหบรการโทรศพททางไกลระหวางประเทศ บรการอนเตอรเนตระหวางประเทศ บรการโทรศพทเคลอนท และบรการวทยตดตามตว เปนตนหากรฐวสาหกจทงสองปฏบตตามขอก าหนดในกฎหมายอยางครบถวน กทช. กมหนาททจะตองออกใบอนญาตประกอบการบรการตางๆ ทรฐวสาหกจทงสองแหงนด าเนนการอย

ทงน ในการออกใบอนญาตดงกลาว กทช. สามารถก าหนดเงอนไขเกยวกบการประกอบกจการตามความเหมาะสม โดยค านงถงประโยชนของประชาชนทไดรบบรการอยเดม และการ

มาตรา 79 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ก าหนดให กทช. ออกใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมใหแกการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยตามลกษณะและประเภทของการประกอบกจการ ขอบเขตการใหบรการ รวมทงสทธตางๆ ในการใหบรการโทรคมนาคมเทาทอยในความรบผดชอบด าเนนการของการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยตามทมอย ภายใน 180 วนนบตงแตท กทช. ก าหนดหลกเกณฑในการออกใบอนญาต ทงน กทช. สามารถก าหนดเงอนไขเกยวกบการประกอบกจการตามความเหมาะสม โดยค านงถงประโยชนของประชาชนทไดรบบรการอยเดม และการพฒนาเพอใหมการบรการทมคณภาพและประสทธภาพหรอจดประสงคอน


48

พฒนาเพอใหมการบรการทมคณภาพและประสทธภาพหรอจดประสงคอน กทช. จงสามารถก าหนดเงอนไขตางๆ ในใบอนญาตของรฐวสาหกจทงสองได ทงขอก าหนดทวไป เชน เงอนไขการใหบรการอยางทวถง คณภาพของบรการ การคมครองผบรโภค และเงอนไขทบงคบใชเฉพาะกบผรบใบอนญาตประเภททสามทมอ านาจเหนอตลาด เชน การก าหนดอตราคาบรการ หนาทในการใหผอนเชอมตอโครงขายในบรการทรฐวสาหกจทงสองมอ านาจเหนอตลาด เชน บรการโทรศพททางไกลระหวางประเทศ และอนเตอรเนตระหวางประเทศของ กสท. กอนทมการเปดเสร ใหผประกอบการรายใหมเขาสตลาด จนเกดการแขงขนกนอยางมประสทธภาพ และบรการโทรศพทพนฐานและบรการอนๆ ของ ทศท. คอรปอเรชน ในกรณทไมมการแปรสญญารวมการงาน ซงท าให ทศท.คอรปอเรชนมอ านาจเหนอตลาดดงกลาว

3.3.2 การออกใบอนญาตแกผประกอบการเอกชนทท าสญญารวมการงานกบรฐวสาหกจ

ตามบทบญญตดงกลาว หากผประกอบการเอกชนทไดรบอนญาต สมปทาน ท าสญญารวมการงานหรอสญญาอนกบ กสท. หรอ ทศท. ตลอดจนหนวยงานอนของรฐ สามารถท าความตกลงกบหนวยงานรฐทเกยวของเพอเปลยนการอนญาต สมปทานหรอทเรยกวา “การแปรสญญาสมปทาน” ไดส าเรจ ผประกอบการกมสทธทจะไดรบใบอนญาตจาก กทช. ตามขอบเขตของบรการเดมตามระยะเวลาทเหลออย โดย กทช. สามารถก าหนดเงอนไขตางๆ ในใบอนญาตทงขอก าหนดทวไป เชน เงอนไขการใหบรการอยางทวถง คณภาพของบรการ การคมครองผบรโภค และเงอนไขทบงคบใชเฉพาะกบผรบใบอนญาตประเภททสามทมอ านาจเหนอตลาด เชน การก าหนดอตราคาบรการและหนาทในการใหผอนเชอมตอโครงขายในบรการทผประกอบการนนมอ านาจเหนอตลาด

มาตรา 80 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ก าหนดให กทช.ออกใบอนญาตใหแกผประกอบการเอกชนทไดรบอนญาต สมปทาน ท าสญญารวมการงานหรอสญญาอนกบ กสท. หรอ ทศท. ตลอดจนหนวยงานอนของรฐ กอนวนทพระราชบญญตดงกลาวมผลบงคบใช ในกรณทผประกอบการนนไดท าความตกลงกบ กสท. หรอ ทศท. ตลอดจนหนวยงานอนของรฐเพอเปลยนการอนญาต สมปทานหรอสญญานนเปนการไดรบอนญาตตามพระราชบญญตน โดยใหไดรบสทธประกอบกจการตามขอบเขตของบรการเดมตามระยะเวลาทเหลออย ทงนเทาทไมขดกบ พ.ร.บ. น และในการออกใบอนญาตใหน าบทบญญตในมาตรา 79มาใชโดยอนโลม


49

3.4 การออกใบอนญาตแกผประกอบการรายใหม

ในการออกใบอนญาตประกอบการกจการโทรคมนาคมใดๆ ส าหรบผประกอบการรายใหมซงไมใชรฐวสาหกจทงสองแหงหรอผประกอบการเอกชนทรวมการงานกบภาครฐ ซงรวมถงการออกใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมใหแกรฐวสาหกจหรอผประกอบการเอกชนทรวมการงานกบภาครฐ นอกเหนอจากขอบเขตทก าหนดในมาตรา 79 และมาตรา 80 ของ พ.ร.บ. การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 ดงกลาวขางตน กทช. สามารถพจารณาและด าเนนการตามหมวด1 ของกฎหมายดงกลาวไดโดยตรง โดยใหผประกอบการเหลานนช าระคาธรรมเนยมใบอนญาตในอตราท กทช. ก าหนดตามบทบญญตในมาตรา 11 ของกฎหมายดงกลาว

อยางไรกตาม ในกรณทบรการดงกลาวเปนบรการทใชทรพยากรทมอยจ ากด เชน คลนความถหรอวงโคจรดาวเทยม และมผประกอบการเอกชนทรวมการงานกบภาครฐด าเนนการอยกอนซงยงไมสามารถแปรสญญารวมการงานได หาก กทช. เหนวาการเกบคาธรรมเนยมใบอนญาต โดยมงใหครอบคลมเฉพาะตนทนในการบรหารใบอนญาต (administrative cost) อาจท าใหเกดความไมเสมอภาคระหวางผประกอบการรายใหมกบผประกอบการเอกชนทรวมการงานกบภาครฐ กทช. อาจพจารณาเปดประมลการใชทรพยากรทมอยจ ากดดงกลาวในการออกใบอนญาตประกอบกจการนนแกผประกอบการทตองการใบอนญาต การแขงขนในการประมลจะชวยท าใหผประกอบการรายใหมตองช าระคาธรรมเนยมใบอนญาตในระดบทเหมาะสม และสรางความเปนธรรมในการแขงขนระหวางผประกอบการรายใหมและรายเดมได

เอกสารอางอง

Department of Trade and Industry, Notes for the Guidance of Applicants for a Licence to Run a Telecommunications System, May 2002. (available at http://www.dti.gov.uk)

European Telecommunications Office, Final Report on Categories of Authorizations, October 1999. (available at http://www.eto.dk/licensing)

European Telecommunications Office, Final Report on Regulating Operators with Significant Market Power, April 1998. (available at http://www.eto.dk/licensing)

International Telecommunication Union, Trend in Telecommunication Reform 2002: Effective Regulation, Geneva, 2002.

Intven, Hank, (ed.) Telecommunications Regulation Handbook, Washington DC, 2000.


50

Ministry of Public Management, Home Affairs, Posts and Telecommunications, Manual for Market Entry into Japanese Telecommunications Business, March 2002. (available at http://www.soumu.go.ja)

Ministry of Public Management, Home Affairs, Posts and Telecommunications, Outline of the Telecommunications Business in Japan, June 2002. (available at http://www.soumu.go.ja)

The Info-Communications Development Authority, Effective Regulation: Case Study: Singapore, 2001. (the paper prepared for International Telecommunications Union)

The Info-Communications Development Authority, Guidelines on Submission of Application for Facilities-Based Operator Licence, November 2001. (available at http:// www.ida.gov.sg)

The Info-Communications Development Authority, Guidelines for Submission of Application for Services-Based Operator Licence, November 2001. (available at http:// www.ida.gov.sg)


51

ภาคผนวกท 1ตวอยางใบอนญาตประกอบกจการโทรศพทพนฐานส าหรบประเทศก าลงพฒนา

สวนท 1 ขอมลเบองตน

ประเดน เนอหารายละเอยดทวไป • ใหขอมลพนฐาน กฎระเบยบทเกยวของ

• มความส าคญตอการตความเนอหาในใบอนญาตโดยศาลและรฐบาลชอของผยนขออนญาต • เพอใหเกดหลกประกนวาผไดรบอนญาตเปนผมตวตนในทางกฎหมายและทาง

การเงนค าจ ากดความ • มค าส าคญทท าใหเงอนไขในใบอนญาตมความชดเจน

• ควรอางค าจ ากดความจากกฎระเบยบอนๆ เนองจากวาอาจมการเปลยนแปลงภายหลง

สวนท 2 การใหอนญาต

ประเดน เนอหาประเภทใบอนญาต • การแบงประเภทอาจแตกตางกนไป (เชน ใบอนญาตส าหรบผประกอบการทม

โครงขาย หรอใบอนญาตผประกอบการทใหเฉพาะบรการ)• ในกรณของคลนความถ มกมการใหอนญาตแยกตางหาก• ระบประเภทการบรการทผไดรบอนญาตไมมสทธใหบรการ (อาจเพอใหเปนไปตามนโยบายสงเสรมการแขงขน)

สทธผกขาด • ตองใหค าจ ากดความอยางชดเจน รวมทงระยะเวลา และความเปนไปไดในการขยายอายสทธผกขาด รวมทงเงอนไขกอนทจะมการอนมตการขยายอายสทธผกขาด

ระยะเวลาของใบอนญาต

• ระยะเวลาของใบอนญาตและการตอสญญา (ในกรณทจ าเปน)• ระบวนทใบอนญาตเรมมผลบงคบใช


52

สวนท 3 คาธรรมเนยมใบอนญาต

ประเดน เนอหาคาธรรมเนยมในการไดรบใบอนญาต

• ปกตแลวจะใชระบบการประมลแขงขน หรอการก าหนดราคาตายตวลวงหนา• เปนการเกบเพยงครงเดยว• อาจใหจายเปนงวดๆ ได โดยมบทลงโทษเมอไมเปนไปตามขอตกลง

คาธรรมเนยมการใหอนญาตประกอบการ

• คาธรรมเนยมตามระยะเวลาทก าหนด (สวนมากจะเปนรายป)• ควรครอบคลมคาใชจายในการบรหารเพอการก ากบดแล (administrative costs)แตไมควรเกนกวานน

• การค านวนควรจะมาจากการประเมนคาธรรมเนยมทเปนกลางตอทกฝายคาธรรมเนยมส าหรบคลนความถ

• ส าหรบใบอนญาตจดสรรคลนความถ• ควรครอบคลมคาใชจายในการบรหารคลนความถ• บางครงอาจเกบคาธรรมเนยมทสงขน (ในกรณทไมมการเกบคาธรรมเนยมในการไดรบอนญาต)

สวนท 4 เงอนไขทวไปส าหรบใบอนญาต

ประเดน เนอหาการขอใบอนญาต ! ระบถงขอก าหนดทส าคญและประเดนทเกยวกบผลประโยชนสาธารณะทผไดรบ

อนญาตทกหรอเกอบทกประเภทจะตองปฏบตตามคณสมบตของผไดรบอนญาต

! ระบขอก าหนดเรองคณสมบตเพอคงการไดรบอนญาต (ในกรณทม)

กฎเรองความเปนเจาของและการควบคม

! ระบขอจ ากดเรองความเปนเจาของและการควบคมผไดรบอนญาต (เชน ขอหามเรองการเปนเจาของรวมกบคแขง หรอความเปนเจาของโดยชาวตางชาต)

เครอขายและอปกรณ ! กฎระเบยบเรองอปกรณทสามารถใชได (เชนประเภทของการอนมต)บญช บนทก และรายงาน

! กฎเกณฑทเกยวของ (เชน เพอพสจนราคา หรอกฎเรอง revenue cap)! ระบขอก าหนดในการรายงานและกฎระเบยบเรองการใหขอมลแกผก ากบดแล

ความรวมมอกบผก ากบดแล

! ระบขอตกลงในการใหผก ากบดแลสามารถเขาถงขอมลและสมบตอนๆ ในครอบครอง และใหความรวมมอกบผก ากบดแลเพอการก ากบดแลในกรณพเศษ

ความรวมมอกบหนวยงานราชการอนๆ

! ระบขอตกลงทจะใหความรวมมอกบหนวยราชการอนๆ (เชน ต ารวจ หรอหนวยรกษาความปลอดภยเชนในกรณของเรองการดกฟง การปองกนผลประทบตอสงแวดลอม กฎเกณฑทเกยวกบสาธารณสขและความปลอดภย ในกรณทใบสมครทวไปไมไดครอบคลมถง)


53

ประเดน เนอหาสทธการใชพนทสาธารณะ

• สทธทผประกอบการสามารถกอสราง ด าเนนการ หรอบ ารงรกษาอปกรณตางๆ ทอาจจะตองมการใชพนทถนน อาคารของรฐ และสมบตสาธารณะอนๆ

• ระบอ านาจทางกฎหมายทเกยวกบประเดนน• ระบถงกฎระเบยบเรองสทธอนๆ อก ถาม (เชน ในกรณตองคาจายคาบรการ ความปลอดภยสาธารณะ และความสะดวกสบาย ความสบายตา และความถกตองตามกฎหมาย)

การใชพนทสวนบคคล • สทธตางๆ ของผประกอบการในการเขาถงการใชพนทของเอกชน (เชน เสนทางการวางสายเคเบล หรอไมโครเวฟ) รวมทง สทธในการเวนคนในกรณทม

• ระบอ านาจทางกฎหมายทเกยวกบประเดนน

สวนท 5 เงอนไขเฉพาะของใบอนญาตประเดน เนอหา

การใชคลนความถ • โดยมากเกยวกบการออกใบอนญาตตางหากส าหรบการใชคลนความถ• ระบกฎเกณฑเพอการใชคลนความถอยางมประสทธภาพ

การใชหมายเลขโทรคมนาคม

• ก าหนดเลขหมายในการใหบรการ ในกรณทตองใช• กลาวอางถงแผนการใชหมายเลขระดบชาต• กลาวถงสทธและขอผกพนเรองการใหผบรการมสทธใชเลขหมายโทรคมนาคมเดมในกรณทตองการเปลยนผใหบรการ สถานท หรอประเภทของการใหบรการ

รายนามผใชโทรศพทและการบรการฉกเฉน

• ขอตกลงในเรองการใหบรการดงกลาวและการรวมมอกบผประกอบการอนๆ ในการใหบรการรวมกน

การใหบรการอยางทวถงและ/หรอ ขอตกลงเรองการใหบรการอยางทวถง

• ดรายละเอยดในเรองการใหบรการอยางทวถง

ขอตกลงเรองความครอบคลมของเครอขายและบรการ

• ขอตกลงพเศษอนๆ (โดยปกตแลวจะอยในสวนภาคผนวก เชน แผนท เลขหมายการใหบรการ เปนตน)

• ดรายละเอยดในเรองการใหบรการอยางทวถงคณภาพการใหบรการ • ขอตกลงพเศษอนๆ (โดยปกตแลวจะอยในสวนภาคผนวก เชน ตวบงช มาตรฐาน

ทจะตองบรรลตามวนทก าหนด ขนตอนการรายงาน ฯลฯ)• เอกสารก ากบดแลอนๆ อาจครอบคลมในประเดนน

หลกทรพยเพอเปนหลกประกนส าหรบการปฏบตตามขอตกลงในใบอนญาต

• รายละเอยดการอางองเรองหลกทรพยค าประกน และวธการอนๆ ทเปนหลกประกนในการปฏบตตามเนอหาของใบอนญาต

• พนธบตรหรอ เอกสารหลกทรพยอนๆ ทอาจจะตองแนบไวกบใบอนญาต


54

สวนท 6 ความสมพนธกบผบรโภค

ประเดน เนอหาลกษณะและเงอนไขการใหบรการ

• ลกษณะและเงอนไขซงโดยปกตตองปรากฏในเอกสารก ากบดแล• อาจรวมอยในเนอหาของสญญาทท ากบผบรโภค• อาจรวมถงขอก าหนดเรองสทธผบรโภค

การรองเรยนของผบรโภค

• กฎระเบยบเรองการรบและบนทกขอรองเรยน• อาจก าหนดไวในเอกสารก ากบดแล

การคมครองผบรโภค • ขอก าหนดอาจอยในเอกสารก ากบดแลหรอสญญาทท ากบผบรโภคทไดรบความเหนชอบ (เพอแจงแกผบรโภค)

• ระบเรองการคมครองสทธสวนบคคล• กฎระเบยบนมกมการตพมพในสมดรายนามผใชโทรศพท

การก ากบดแลดานราคา • มการระบกฎเกณฑการก าหนดราคา (คาธรรมเนยม)อยางชดเจน• ระบประเภทบรการทเขาขายการบงคบใชกฎเกณฑเรองราคา• ระบระยะเวลาการประเมนการและกฎเกณฑในการประเมน• ระบประเดนทส าคญตอการพจารณาความสามารถทางการเงนตามใบอนญาต• ระบรายละเอยดในภาคผนวกหรอเอกสารก ากบดแลทมการอางอง• ดรายละเอยดในเรอง กฎเกณฑทางดานราคา

การระงบขอพพาท • ระบวธการระงบขอพพาทเรองการยนขออนญาต

สวนท 7 ความสมพนธกบผประกอบการรายอน

ประเดน เนอหาการเชอมตอโครงขาย • ดรายละเอยดในเรองการเชอมตอโครงขาย

• ระบถงสทธและขอตกลงในการเชอมตอโครงขายพฤตกรรมกดกนการแขงขน

• ดรายละเอยดในเรองพฤตกรรมกดกนการแขงขน• ระบวธการแกไขและการคว าบาตร ในกรณทไมมการระบไวทอน

การเขาถงอปกรณทใชรวมกน เชน เสา หรอทอ

• สทธและขอตกลงในเรอง การใชอาคารสถานทรวมกน และการเขาถง ทอ และเสา• ดรายละเอยดในเรองการเชอมตอโครงขาย

การขายตอ • สทธและขอตกลงเรองการขายตอโดยผไดรบอนญาตและผใหบรการรายอนการระงบขอพพาท • ระบวธการระงบขอพพาทกบผไดรบอนญาตรายอน เชน เกยวกบเรองการเชอมตอ

เครอขาย


55

สวนท 8 การแกไข การตอใบอนญาต และการยกเลก

ประเดน เนอหาการแกไขใบอนญาตโดยผก ากบดแล

• การปรบเปลยนเนอหาใบอนญาตเพยงฝายเดยวโดยผก ากบดแลควรจ ากดเฉพาะบางกรณเทานน และไมใชประเดนทางดานการคาของใบอนญาต

• เงอนไขและขนตอนในการแกไขใบอนญาต• ควรคงไวซงความเปนกลางในการแขงขน

การแกไขใบอนญาตโดยการตกลงรวมกน

• เพอใหเกดความแนนอน ในสวนทจ าเปน• โดยปกตแลวประเดนทางการคาทส าคญตองอยภายใตการแกไขโดยการตกลงรวมกนระหวางผไดรบอนญาตและผก ากบดแล

• ควรคงไวซงความเปนกลางในการแขงขนการปฏบตตามขอบงคบ • ระบบทลงโทษในกรณทไมสามารถท าตามขอตกลงในสญญาได (รวมทงเรอง

คาปรบ การยดหลกทรพยค าประกน การถอนใบอนญาต)การตอใบอนญาต • ระบสทธการตอสญญา (เชน สามารถด าเนนการไดตามเปาหมายทก าหนด)การยกเลกใบอนญาตดวยสาเหตตางๆ

• กลาวถงการยกเลกใบอนญาต การถอนใบอนญาต และ/หรอ การระงบใบอนญาตชวคราว

• สาเหต (โดยปกตจะเปนการละเมดขอตกลงทเหนไดชดเทานน)• กระบวนการตามกฎหมายทเกยวของ• กลาวถงกรณทอาจจะก าหนดใหจายคาปรบต ากวาเพอไมใหมผลตอการใหบรการ

การยกเลกในกรณทไมมการตอสญญา

• อธบายสทธทเหลอของผไดรบอนญาต สทธในทรพยสน วธปฏบตตอทรพยสมบตและผลกระทบอนๆ ในกรณทไมมการตอใบอนญาต

สวนท 9 ประเดนอนๆ ทวไปประเดน เนอหา

เหตสดวสย • ในกรณเหตสดวสยทอยนอกเหนอทระบไว ซงอยนอกเหนอการควบคมของใบอนญาต

การมอบหมายหนาท • โดยมากมกจะไมม (หรอ ไมมถาไมไดมการยนยอม)• กฎเกณฑและขอหามเกยวกบเรองการมอบหมายหนาท

ขอก าหนดชวงเปลยนผาน

• กฎเกณฑและตารางเวลาส าหรบการเปลยนผานไปสการปฏบตตามเงอนไขใบอนญาตอยางเตมท (เปนสงส าคญในการใหอนญาต ผใหบรการโทรคมนาคมสาธารณะ และผประกอบการรายเดมอนๆ)

ทมา: Telecommunications Regulation Handbook. (Washington DC; the World Bank, 2002)


56

ภาคผนวกท 2บทบญญตทเกยวของกบการออกใบอนญาตในพระราชบญญต

การประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544

หมวด ๑ การอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคม

มาตรา ๗ ผใดประสงคจะประกอบกจการโทรคมนาคมตามลกษณะและประเภททคณะกรรมการประกาศก าหนดตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทย โทรทศน และ กจการโทรคมนาคม ตองไดรบใบอนญาตจากคณะกรรมการ

ใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมใหมสามแบบ ดงน

(๑) ใบอนญาตแบบทหนง ไดแก ใบอนญาตส าหรบผประกอบกจการโทรคมนาคมทไมมโครงขายโทรคมนาคมเปนของตนเอง และเปนกจการทมลกษณะสมควรใหมการบรการไดโดยเสร ทงน เมอผประสงคจะประกอบกจการลกษณะดงกลาวไดแจงใหคณะกรรมการทราบแลว คณะกรรมการตองออกใบอนญาตใหประกอบกจการได

(๒) ใบอนญาตแบบทสอง ไดแก ใบอนญาตส าหรบผประกอบกจการโทรคมนาคมทมหรอไมม โครงขายเปนของตนเอง ซงเปนการประกอบกจการทมวตถประสงคใหบรการจ ากดเฉพาะกลมบคคลหรอเปนการประกอบกจการทไมมผลกระทบโดยนยส าคญตอการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม หรอตอประโยชนสาธารณะและผบรโภค ทงน เมอผประสงคจะประกอบกจการลกษณะดงกลาวไดปฏบตถกตองครบถวนตามหลกเกณฑ มาตรฐานทคณะกรรมการประกาศก าหนดไวลวงหนาแลว คณะกรรมการตองออกใบอนญาตใหประกอบกจการได

(๓) ใบอนญาตแบบทสาม ไดแก ใบอนญาตส าหรบผประกอบกจการโทรคมนาคมทมโครงขายเปนของตนเอง ซงเปนการประกอบกจการทมวตถประสงคในการใหบรการแกบคคลทวไปจ านวนมาก หรออาจมผลกระทบโดยนยส าคญตอการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม หรออาจกระทบตอประโยชนสาธารณะ หรอมเหตจ าเปนตองคมครองผบรโภคเปนพเศษ ทงน เมอผประสงคจะประกอบกจการลกษณะดงกลาวไดรบการพจารณาจากคณะกรรมการเหนสมควรใหออกใบอนญาตแลว จงจะประกอบกจการได

ผรบใบอนญาตแบบทหนง แบบทสอง หรอแบบทสาม จะมสทธประกอบกจการโทรคมนาคมในลกษณะหรอประเภทใด รวมทงมขอบเขตการใหบรการเพยงใด ใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด ซงตองสอดคลองกบลกษณะการประกอบกจการของใบอนญาตแตละแบบทก าหนดตามวรรคสอง และตองค านงถงการพฒนาการใหบรการกจการโทรคมนาคมทหลากหลาย รวมทงความเปนธรรมในระหวางผประกอบกจการดวย

ในการยนขอรบใบอนญาต ผขอรบใบอนญาตตองระบวาเปนการขอรบใบอนญาตแบบใด พรอมทงตองแจงลกษณะหรอประเภทกจการโทรคมนาคมทประสงคจะด าเนนการดวย และถาประสงคจะเพมการประกอบกจการในลกษณะหรอประเภทอนภายหลงจากทไดรบอนญาตแลว จะตองแจงใหคณะกรรมการทราบกอนเรมประกอบกจการ ในกรณเชนวาน คณะกรรมการจะก าหนดเงอนไขใหผขอรบใบอนญาตตองปฏบตดวยกได

มาตรา ๘ ใหคณะกรรมการประกาศก าหนดหลกเกณฑการอนญาตโดยเปดเผยเปนการทวไป เพอใหผประสงคจะประกอบกจการไดทราบลวงหนาเกยวกบคณสมบตของผขอรบใบอนญาต วธการขอรบใบอนญาตและหลกเกณฑในการออกใบอนญาตซงจะตองก าหนดใหแตกตางกนตามประเภทของใบอนญาตตามมาตรา ๗และสอดคลองกบกจการโทรคมนาคมแตละลกษณะและประเภท และตองเปนไปตามแนวทางการอนญาตใหใชคลนความถ และการอนญาตใหประกอบกจการโทรคมนาคมทก าหนดไวในแผนแมบทกจการโทรคมนาคมและ


57

แผนความถวทยตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศนและกจการโทรคมนาคม

ประกาศตามวรรคหนง ใหคณะกรรมการก าหนดรายละเอยดเกยวกบคณสมบตของผขอรบใบอนญาตวธการขอรบใบอนญาต เอกสารหลกฐานหรอขอมลทจ าเปนตองใชในการอนญาต วธการพจารณาในการออกใบอนญาต ระยะเวลาการพจารณาอนญาตของคณะกรรมการ ขอบเขตการอนญาตใหประกอบกจการ กรอบระยะเวลาขนสงและขนต าทจะอนญาตใหประกอบกจการ รวมทงเงอนไขอนทจ าเปนส าหรบการประกอบกจการ

ในการก าหนดคณสมบตของผขอรบใบอนญาตตองเปนไปตามหลกเกณฑดงตอไปน

(๑ ) ผ ขอรบใบอนญาตแบบทสองและผ ขอรบใบอนญาตแบบทสามตองมใชเปนคนตางดาวตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจของคนตางดาว และตองมสดสวนการถอหนของบคคลผมสญชาตไทยไมนอยกวารอยละเจดสบหาของทนทงหมดในนตบคคลนน รวมทงตองมกรรมการไมนอยกวาสามในสของจ านวนกรรมการทงหมด และผมอ านาจกระท าการผกพนนตบคคลนนตองเปนผมสญชาตไทยดวยในการน คณะกรรมการอาจก าหนดใหผขอรบใบอนญาตส าหรบการประกอบกจการบางลกษณะหรอบางประเภททเปนนตบคคลจะตองก าหนดขอหามการกระท าอนใดทมลกษณะเปนการครอบง ากจการโดยบคคลผไมมสญชาตไทยอกดวยกได

(๒) ไมเปนบคคลลมละลาย

(๓) ไมเคยถกเพกถอนใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคม

(๔) บคคลผเปนกรรมการ ผจดการหรอผมอ านาจในการจดการของผขอรบใบอนญาต ตองไมเคยถกศาลมค าพพากษาถงทสดวามความผดตามพระราชบญญตน หรอตามกฎหมายวาดวยโทรเลขและโทรศพท กฎหมายวาดวยวทยคมนาคม หรอกฎหมายวาดวยการคมครองผบรโภค ภายในระยะเวลาสองปกอนการยนค าขอรบใบอนญาต

(๕) ผขอรบใบอนญาตแบบทสามตองมแผนการลงทนและแผนการใหบรการกจการโทรคมนาคมทสามารถใหบรการไดอยางมประสทธภาพดวย

(๖) มคณสมบตและไมมลกษณะตองหามอนตามทคณะกรรมการก าหนด ส าหรบการขอรบใบอนญาตแตละประเภทตามมาตรา ๗

มาตรา ๙ การประกอบกจการโทรคมนาคมส าหรบใบอนญาตแบบทสาม ใหมระยะเวลาตามทก าหนดไวในใบอนญาตซงตองอยในกรอบระยะเวลาขนสงและขนต าตามทคณะกรรมการประกาศก าหนดการขอตออาย ใบอนญาตส าหรบใบอนญาตแบบทสาม ใหผรบใบอนญาตยนค าขอกอนวนทใบอนญาตสนอาย เมอไดยนค าขอ ดงกลาวแลว ใหถอวาผยนค าขออยในฐานะผรบใบอนญาตจนกวาจะไดรบแจงค าสงไมอนญาตใหตออายใบอนญาต แตทงน คณะกรรมการตองพจารณาและแจงค าสงใหผรบใบอนญาตทราบภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค าขอ

การยนค าขอตออายใบอนญาตและการใหตออายใบอนญาต ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการประกาศก าหนดซงตองสอดคลองกบหลกเกณฑตามมาตรา ๘ ดวย

การก าหนดระยะเวลาในการอนญาตและการตออายใบอนญาต ใหคณะกรรมการก าหนดโดยค านงถงระยะเวลาตามแผนการลงทน ขอบเขตการใหบรการ แนวทางการพฒนากจการของผขอรบใบอนญาต การคมครองผบรโภคทจะไดรบการบรการโดยตอเนอง และผลการประเมนการประกอบกจการ

การประกอบกจการโทรคมนาคมทไดรบใบอนญาตแบบทหนงหรอใบอนญาตแบบทสองใหกระท าไดตลอดระยะเวลาทยงคงใหบรการ แตเมอผรบใบอนญาตประสงคจะเลกกจการตองแจงใหคณะกรรมการทราบ


58

ลวงหนาไมนอยกวาหนงเดอน ทงน คณะกรรมการอาจก าหนดเงอนไขใหผรบใบอนญาตดงกลาวตองปฏบตกอนเลกกจการกได

มาตรา ๑๐ ในการขอรบใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคม ถากจการโทรคมนาคมนนมการใชคลนความถ ผขอรบใบอนญาตตองไดรบอนญาตใหใชคลนความถตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคมดวย

ในกรณทผรบใบอนญาตถกเพกถอนการใชคลนความถใด ใหถอวาถกเพกถอนใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมในสวนทประกอบกจการโดยใชคลนความถนนดวย

มาตรา ๑๑ ผรบใบอนญาตตองช าระคาธรรมเนยมการใชคลนความถ คาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคมและคาธรรมเนยมใบอนญาตประกอบกจการตามอตรา หลกเกณฑ และวธการทคณะกรรมการก าหนดทงน จะตองไมเปนภาระแกผประกอบการหรอผใชบรการโดยไมสมเหตผล

การก าหนดอตราและหลกเกณฑของคาธรรมเนยมการใชคลนความถ และคาธรรมเนยมเลขหมายโทรคมนาคม ใหคณะกรรมการค านงถงประโยชนสาธารณะ ความคมคา ความขาดแคลนและวธการจดสรรทรพยากรดงกลาว

การก าหนดอตราและหลกเกณฑของคาธรรมเนยมใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคม ใหคณะกรรมการค านงถงแบบของใบอนญาต รายจายในการก ากบดแลการประกอบกจการโทรคมนาคมอนเกดขนจากการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน

มาตรา ๑๒ ในการออกใบอนญาตส าหรบกจการโทรคมนาคมทตองใชเลขหมายโทรคมนาคม ตามทก าหนดในแผนเลขหมายโทรคมนาคม ใหคณะกรรมการก าหนดเลขหมายโทรคมนาคมส าหรบใชในการใหบรการหรอพนทการใหบรการส าหรบการประกอบกจการโทรคมนาคมของผรบใบอนญาตดวย

ผรบใบอนญาตจะน าเลขหมายโทรคมนาคมออกใหบรการแกบคคลทวไปไดเฉพาะเลขหมายโทรคมนาคมทไดรบอนญาตจากคณะกรรมการ

ในกรณทปรากฏวาผรบใบอนญาตมไดน าเลขหมายโทรคมนาคมตามทไดรบอนญาตออกใหบรการโดยไมมเหตผลอนสมควร หรอน าเลขหมายโทรคมนาคมทไมไดรบอนญาตออกใหบรการ ใหคณะกรรมการมอ านาจสงใหผรบใบอนญาตด าเนนการใหเปนไปตามทไดรบอนญาตหรอระงบการใชเลขหมายโทรคมนาคมนนได โดยผรบใบอนญาตจะเรยกรองคาเสยหายใด ๆ ไมได

ในกรณเพอคมครองผลประโยชนของผใชบรการ และเมอมความพรอมทางเทคนค ใหคณะกรรมการก าหนดแนวทางและหลกเกณฑใหผใชบรการมสทธใชเลขหมายโทรคมนาคมเดมเมอผใชบรการตองการเปลยน ผใหบรการ สถานท หรอประเภทของบรการ ทงน ใหคณะกรรมการจดใหมการรบฟงความคดเหนของผรบใบอนญาตทเกยวของดวย

ภายใตบงคบของมาตรการทคณะกรรมการก าหนดตามมาตรา ๕๐ วรรคหนง ใหผรบใบอนญาตมหนาทใหขอมลผใชเลขหมายโทรคมนาคมแกบคคลทขอน าไปจดท ารายนามผใชบรการ โดยคดคาใชจายไดเฉพาะคาใชจายในการจดขอมลใหเทานน

มาตรา ๑๓ เพอประโยชนในการก าหนดเลขหมายโทรคมนาคม ใหผรบใบอนญาตใชในการใหบรการ ในการจดท าแผนเลขหมายโทรคมนาคมของคณะกรรมการตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม ตองประกอบดวยหลกเกณฑดงตอไปน


59

(๑) ใหมเลขหมายโทรคมนาคมเพยงพอแกการใหบรการ

(๒) ใหมการใชเลขหมายโทรคมนาคมอยางมประสทธภาพและเปนธรรม

(๓) แผนเลขหมายโทรคมนาคมตองชวยใหการจ าแนกลกษณะและประเภทของบรการและอปกรณทใชในกจการโทรคมนาคมเปนไปโดยงายและชดเจน

(๔) ใหมการแกไขเพมเตมแผนเลขหมายโทรคมนาคมไดเฉพาะในกรณทมความจ าเปนเทานน

ในกรณทคณะกรรมการก าหนดแผนเลขหมายโทรคมนาคมหรอใหมการแกไขเพมเตมแผนเลขหมาย โทรคมนาคมไมวาทงหมดหรอบางสวน ใหผรบใบอนญาตมหนาทปฏบตตามหลกเกณฑทคณะกรรมการก าหนด

มาตรา ๑๔ ในกรณทผรบใบอนญาตประสงคจะขอขยายการใหบรการโดยการเพมจ านวนเลขหมายโทรคมนาคมส าหรบใชในการใหบรการหรอการขยายพนทใหบรการ ใหยนค าขอตอคณะกรรมการในกรณทคณะกรรมการเหนวาการเพมจ านวนเลขหมายโทรคมนาคมหรอการขยายพนทใหบรการจะเปนประโยชนสาธารณะ และไมมลกษณะเปนการจ ากดการแขงขนการประกอบกจการโทรคมนาคมอยางเปนธรรม คณะกรรมการอาจพจารณาอนญาตใหผรบใบอนญาตด าเนนการไดตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการก าหนด ในการน ใหคณะกรรมการพจารณาและแจงใหผ รบใบอนญาตทราบภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค าขอ และในการอนญาตใหคณะกรรมการเรยกเกบคาธรรมเนยมการประกอบกจการโทรคมนาคมในสวนทอนญาตดงกลาวเพมขนตามหลกเกณฑทคณะกรรมการก าหนด

มาตรา ๑๕ ในการประกอบกจการโทรคมนาคม ผรบใบอนญาตตองปฏบตตามหลกเกณฑทก าหนดในกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม และตามเงอนไขทคณะกรรมการก าหนด

ในการก าหนดเงอนไขในการอนญาต ใหคณะกรรมการก าหนดสทธหนาทและความรบผดชอบโดยเฉพาะของผรบใบอนญาตใหชดเจน รวมทงก าหนดแผนการใหบรการกจการโทรคมนาคมของผรบใบอนญาต โดยอยางนอยตองก าหนดขนตอนและระยะเวลาในการเรมใหบรการ รายละเอยดของลกษณะ หรอประเภทการใหบรการอตราคาบรการ การใหบรการแจงขอมลผใชเลขหมายโทรคมนาคม และการอนทจ าเปนในการใหบรการเพอประโยชนสาธารณะ

ในกรณทมเหตส าคญเพอคมครองประโยชนสาธารณะ หรอกฎหมายหรอพฤตการณเปลยนแปลงไปใหคณะกรรมการมอ านาจแกไขเพมเตมเงอนไขในการอนญาตไดตามความจ าเปน

มาตรา ๑๖ ในกรณทผรบใบอนญาตไดรบอนญาตใหประกอบกจการตามเลขหมายโทรคมนาคมหรอตามพนททก าหนด ถาปรากฏตอคณะกรรมการวาผรบใบอนญาตไมด าเนนการใหบรการตามแผนการใหบรการกจการโทรคมนาคมทก าหนดเปนเงอนไขการอนญาตตามมาตรา ๑๕ โดยไมมเหตผลอนสมควรและคณะกรรมการเหนวาเปนการกระทบกระเทอนตอประโยชนสาธารณะ ใหคณะกรรมการมอ านาจถอนคนเลขหมายโทรคมนาคมตามจ านวนทก าหนด หรอจ ากดพนทการใหบรการลงจากทอนญาตไวแลวไดโดยผรบใบอนญาตจะเรยกรองคาเสยหายใด ๆ มได

มาตรา ๑๗ ใหคณะกรรมการมหนาทจดใหมการบรการโทรคมนาคมพนฐานโดยทวถง และใหมอ านาจก าหนดใหผรบใบอนญาตตองจดใหมบรการโทรคมนาคมดงตอไปนดวย

(๑) จดใหมบรการโทรคมนาคมในพนทชนบท หรอพนททมผลตอบแทนการลงทนต า หรอทองทหนงทองทใดทยงไมมผใหบรการหรอมแตไมทวถงหรอไมเพยงพอแกความตองการของผใชบรการในทองทนน


60

(๒) จดใหมบรการโทรคมนาคมส าหรบสถานศกษา ศาสนสถาน สถานพยาบาล และหนวยงานอนทใหความชวยเหลอแกสงคม

(๓) จดใหมบรการโทรคมนาคมสาธารณะในบางลกษณะหรอบางประเภทตามทคณะกรรมการก าหนดแกผมรายไดนอย

(๔) จดใหมการใหบรการอ านวยความสะดวกในการใชบรการโทรคมนาคมสาธารณะส าหรบคนพการ เดก คนชรา และผดอยโอกาสในสงคม

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการก าหนดใหผรบใบอนญาตตองจดใหมบรการโทรคมนาคมตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนดใหคณะกรรมการจดใหมการประกาศตามวรรคสองไวเปนการลวงหนาเพอใหผประสงคจะขอรบใบอนญาตไดทราบขอบเขตการจดใหมบรการโทรคมนาคมตามวรรคหนงกอนการยนค าขออนญาตดวย

การก าหนดใหผรบใบอนญาตจดใหมบรการโทรคมนาคมตามมาตรานตองไมท าใหเกดภาระเกนสมควรแกการลงทนของผรบใบอนญาต และตองใหมการปฏบตโดยเทาเทยมกนในระหวางผรบใบอนญาตทประกอบกจการโทรคมนาคมในลกษณะและประเภทเดยวกน

มาตรา ๑๘ ในกรณทผรบใบอนญาตใดไมสามารถจดใหมบรการโทรคมนาคมตามทคณะกรรมการก าหนดตามมาตรา ๑๗ ได หรอในกรณทเหนสมควรใหผรบใบอนญาตมสวนรวมรบผดชอบในการจดใหมบรการโทรคมนาคมพนฐานโดยทวถง ใหคณะกรรมการมอ านาจก าหนดใหผรบใบอนญาตนนตองจดสรรรายไดทไดรบจากการใหบรการโทรคมนาคมใหแกกองทนพฒนากจการโทรคมนาคมเพอประโยชนสาธารณะตามกฎหมายวาดวยองคกรจดสรรคลนความถและก ากบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม เพอน าไปด าเนนการจดใหมการบรการโทรคมนาคมตามมาตรา ๑๗

มาตรา ๑๙ ใหคณะกรรมการมอ านาจก าหนดมาตรการใดๆ เพอสนบสนนและสงเสรมใหผรบใบอนญาตรายใหมมโอกาสใหบรการโทรคมนาคมในทองทใดแขงขนกบผรบใบอนญาตรายอนไดอยางมประสทธภาพ เสมอภาค และเปนธรรมได

มาตรา ๒๐ ผรบใบอนญาตจะพกหรอหยดการใหบรการไมวาทงหมดหรอบางสวนไมได จะไดรบอนญาตจากคณะกรรมการตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนดผรบใบอนญาตจะปฏเสธการใหบรการแกบคคลหนงบคคลใดโดยไมมเหตผลอนสมควรไมได

มาตรา ๒๑ การประกอบกจการโทรคมนาคม นอกจากตองอยในบงคบของกฎหมายวาดวยการแขงขนทางการคาแลว ใหคณะกรรมการก าหนดมาตรการเฉพาะตามลกษณะการประกอบกจการโทรคมนาคมมใหผรบใบอนญาตกระท าการอยางใดอนเปนการผกขาด หรอลด หรอจ ากดการแขงขนในการใหบรการกจการโทรคมนาคมในเรองดงตอไปน

(๑) การอดหนนการบรการ

(๒) การถอครองธรกจในบรการประเภทเดยวกน

(๓) การใชอ านาจทางการตลาดทไมเปนธรรม

(๔) พฤตกรรมกดกนการแขงขน

(๕) การคมครองผประกอบการรายยอย


61

มาตรา ๒๒ ผรบใบอนญาตตองรายงานใหเลขาธการทราบโดยไมชกชาเมอมเหตการณดงตอไปน

(๑) ผรบใบอนญาตไดรบความเสยหายอยางรายแรงจนอาจเกดปญหาในการใหบรการโทรคมนาคม

(๒) ผรบใบอนญาตจะประกอบกจการโทรคมนาคมอนนอกจากกจการทไดรบอนญาต

(๓) ผรบใบอนญาตจะท าสญญาใหบคคลอนมอ านาจทงหมดหรอบางสวนในการบรหารงานของผรบใบอนญาต

(๔) ผรบใบอนญาตกระท าหรอถกกระท าอนมลกษณะเปนการครอบง ากจการหรอถกครอบง ากจการตามกฎหมายวาดวยหลกทรพยและตลาดหลกทรพย

(๕) กรณใดๆ ทมหรออาจจะมผลกระทบตอการประกอบกจการหรอการใหบรการของผรบใบอนญาตตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

การรายงานตาม (๒) และ (๓) ผรบใบอนญาตตองกระท ากอนด าเนนการส าหรบกรณตาม (๑) (๔) และ(๕) ใหรายงานทนททมเหตการณดงกลาวเกดขน

เมอเลขาธการไดรบรายงานตามวรรคสองใหเสนอเรองตอคณะกรรมการโดยเรว ในการนใหคณะกรรมการมอ านาจก าหนดเงอนไขใหผรบใบอนญาตตองปฏบตอยางหนงอยางใดเพอปองกนความเสยหายตอประโยชนสาธารณะได

มาตรา ๒๓ คณะกรรมการอาจก าหนดใหผรบใบอนญาตตองจดใหมระบบบนทกขอมลเกยวกบหลกฐานการใชบรการโทรคมนาคมของผใชบรการเพอใหผใชบรการสามารถตรวจสอบได

มาตรา ๒๔ ในกรณทการประกอบกจการโทรคมนาคมบางลกษณะหรอบางประเภทมเทคโนโลยเฉพาะดานซงไมอาจน าบทบญญตในหมวดนไปใชบงคบใหสอดคลองกบการประกอบกจการโทรคมนาคมนนได ใหคณะกรรมการมอ านาจก าหนดเงอนไขส าหรบการประกอบกจการโทรคมนาคมตามลกษณะและประเภทของกจการโทรคมนาคมนนได

การก าหนดเงอนไขการประกอบกจการโทรคมนาคมตามวรรคหนงตองเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๗๙ ใหคณะกรรมการด าเนนการออกใบอนญาตประกอบกจการโทรคมนาคมตามพระราชบญญตนใหแกการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยตามลกษณะและประเภทของการประกอบกจการ ขอบเขตการใหบรการ รวมทงสทธตางๆ ในการใหบรการโทรคมนาคมเทาทอยในความรบผดชอบด าเนนการของการสอสารแห งประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยตามทมอย ในวนท พระราชบญญตนใชบงคบ ทงน ตองไมเกนหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทคณะกรรมการประกาศก าหนดหลกเกณฑการอนญาตตามมาตรา ๘

ในการออกใบอนญาตตามวรรคหนง ใหคณะกรรมการก าหนดเงอนไขเกยวกบการประกอบกจการของการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยตามความเหมาะสม โดยค านงถงประโยชนของประชาชนทไดรบบรการอยเดม และการพฒนาเพอใหมการบรการทมคณภาพและประสทธภาพหรอการอนใด เพอใหบรรลวตถประสงคแหงพระราชบญญตนใหการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทย แจงรายละเอยดขอมลทเกยวของกบการประกอบกจการโทรคมนาคมใหคณะกรรมการทราบภายในสามสบวนนบ


62

แตวนทพระราชบญญตนใชบงคบในระหวางทยงไมไดรบใบอนญาตตามวรรคหนง ใหการสอสารแหงประเทศไทยและองคการโทรศพทแหงประเทศไทยประกอบกจการโทรคมนาคมตอไปได

มาตรา ๘๐ ในการประกอบกจการโทรคมนาคมของการสอสารแหงประเทศไทย หรอองคการโทรศพทแหงประเทศไทยทไดรบใบอนญาตตามมาตรา ๗๙ ถาหนวยงานดงกลาวไดมการใหอนญาต สมปทานหรอสญญาแกผใดเปนผประกอบกจการโทรคมนาคมอยแลวกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหผไดรบใบอนญาตสมปทาน หรอสญญาผนนยงคงมสทธประกอบกจการโทรคมนาคมตามขอบเขตและสทธทมอยเดมตามทไดรบอนญาต สมปทาน หรอสญญานนตอไป จนกวาการอนญาต สมปทาน หรอสญญาดงกลาวจะสนสดลง

การประกอบกจการโทรคมนาคมของผไดรบอนญาต สมปทาน หรอสญญาตามวรรคหนงตองอยภายใตหลกเกณฑตามพระราชบญญตน และตามเงอนไขทคณะกรรมการก าหนดบนพนฐานของหลกการการแขงขนโดยเสรและอยางเปนธรรม ในการน ใหถอวาผนนมสทธหนาทและความรบผดเชนเดยวกบผรบใบอนญาตตามพระราชบญญตนดวย และในการกระท าความผดใดตามพระราชบญญตนทถอเปนเหตใหคณะกรรมการมอ านาจเพกถอนใบอนญาตได ถาเปนการกระท าของผไดรบอนญาต สมปทาน หรอสญญาใหคณะกรรมการมอ านาจสงเพกถอนการอนญาต สมปทาน หรอสญญานนได

การท าความตกลงเปลยนแปลงเงอนไขการอนญาต สมปทาน หรอสญญา โดยมใชเปนการลดหรอจ ากดสทธในการประกอบกจการโทรคมนาคมตามระยะเวลาทเหลออยของการอนญาต สมปทาน หรอสญญานน มใหถอวาเปนการกระท าทมผลกระทบกระเทอนความสมบรณของการอนญาต สมปทาน หรอสญญาดงกลาว

ในกรณทผรบอนญาต สมปทาน หรอสญญารายใดท าความตกลงกบการสอสารแหงประเทศไทยหรอองคการโทรศพทแหงประเทศไทย เพอเปลยนการอนญาต สมปทาน หรอสญญานน เปนการไดรบใบอนญาตตามพระราชบญญตน ใหคณะกรรมการด าเนนการออกใบอนญาตใหกบผรบอนญาตสมปทานหรอสญญานน โดยใหไดรบสทธประกอบกจการโทรคมนาคมตามขอบเขตการใหบรการเดมทคกรณไดตกลงกนและตามระยะเวลาทเหลออยของการอนญาต สมปทาน หรอสญญานน ทงน เทาทไมขดหรอแยงกบบทบญญตแหงพระราชบญญตน การออกใบอนญาตใหน ามาตรา ๗๙ มาใชบงคบโดยอนโลม

ใหน าความในมาตรานมาใชบงคบกบผไดรบอนญาต สมปทาน หรอสญญารายใดจากหนวยงานของรฐแหงอนทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบดวยโดยอนโลม

มาตรา ๘๑ เมอคณะกรรมการไดประกาศก าหนดหลกเกณฑการอนญาตตามมาตรา ๘ ใหผทด าเนนการใหบรการโทรคมนาคมโดยชอบดวยกฎหมายทกระท าอยกอนมประกาศไมนอยกวาหนงรอยยสบวนและไมอย ภายในบงคบของมาตรา ๗๙ และมาตรา ๘๐ ถาประสงคจะใหบรการตอไป ตองมายนค าขอรบใบอนญาตตามพระราชบญญตนภายในเกาสบวนนบแตวนทคณะกรรมการประกาศก าหนดดงกลาว และในระหวางนนใหยงคงใหบรการโทรคมนาคมตอไปได ทงน คณะกรรมการตองพจารณาค าขอรบใบอนญาตใหแลวเสรจภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบค าขอรบใบอนญาตใหน าความในวรรคหนงมาใชบงคบกบการทคณะกรรมการมประกาศก าหนดลกษณะและประเภทของกจการโทรคมนาคมเพมเตมภายหลงจากการประกาศตามวรรคหนงดวยโดยอนโลม

Documents

หลักเกณฑ ในการออกใบอนุญาต ประกอบการโทรคมนาคมtdri.or.th/wp-content/uploads/2013/04/license.pdfบทสรุปสําหรับผู