การศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ปรญญานพนธ

ของ

คมภร ธราวทย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มถนายน 2555

การศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ปรญญานพนธ

ของ

คมภร ธราวทย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มถนายน 2555

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

บทคดยอ

ของ

คมภร ธราวทย

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

มถนายน 2555

คมภร ธราวทย. (2555). การศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร.

ปรญญานพนธ กศ.ด. (การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : อาจารย ดร. สมชาย เทพแสง,

อาจารย ดร. ราชนย บญธมา, อาจารย ดร.สรภคสรณ ฉตรกมลทศน.

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบ

หองเรยนและ ระดบโรงเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร และเพอศกษาปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบ

โรงเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก ผบรหาร ครและนกเรยนในโรงเรยนทเปดทาการ

สอนในระดบมธยมศกษาชนปท 2 สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 2,820 คน จาแนกเปนผบรหาร

จานวน 30 คน คร จานวน 90 คน และนกเรยน จานวน 2,700 คน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2554 ผวจยใชวธการสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยใช กลมเขตการศกษา

เปนชน (strata) หลงจากนนทาการสมอยางงาย เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามจานวน

3 ฉบบ ใชสอบถามนกเรยน คร และผบรหาร แบบสอบถามทใชสอบถามนกเรยนมคาดชน

IOC (Item- Objective Congruence Index) ระหวาง 0.60-1.00 และมคาความเชอมนสมประสทธ

แอลฟาของครอนบาค (Cronbach. 1971 : 161) เทากบ .968 แบบสอบถามทใชสอบถามครมคา

ดชน IOC (Item- Objective Congruence Index) ระหวาง 0.60-1.00 และมคาความเชอมน

สมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach. 1971 : 161) เทากบ .971 และ แบบสอบถามทใช

สอบถามผบรหารมคาดชน IOC (Item- Objective Congruence Index) ระหวาง 0.80-1.00 และม

คาความเชอมนสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach. 1971 : 161) เทากบ .968 สถตท

ใชในการวเคราะหขอมลไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย คาความเบยงเบนมาตรฐาน คา

สมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน และการวเคราะหพหระดบดวยสมการถดถอยกรณ 3 ระดบ

ผลการวจยปรากฏผลดงน

1. ระดบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานชวตความเปนอยทด

ดานสงแวดลอม และดานวฒนธรรม อยในระดบมาก ยกเวนดานสขภาพอยในระดบปานกลาง

2. ปจจยระดบนกเรยน ดานการยอมรบนบถอตนเอง มนษยสมพนธ เจตคตตอการ

เรยนและพฤตกรรมการเรยนรมความสมพนธกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทระดบ .01 ปจจยระดบหองเรยน

ทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพคร ไมมความสมพนธกบความ

สขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร รวมถง

ปจจยระดบโรงเรยน ทงภาพลกษณของโรงเรยน และสวสดการโรงเรยน ไมมความสมพนธ

กบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

3. ปจจยระดบนกเรยน ดานมนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยนและพฤตกรรมการเรยนร

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทระดบ .05 สวนปจจยระดบหองเรยนทงภาวะผนา การบรหาร

จดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพคร ไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร รวมถงปจจยระดบโรงเรยน ทงภาพลกษณ

ของโรงเรยน และสวสดการโรงเรยนไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

A STUDY OF MULTILEVEL FACTORS AFFECTING GROSS HAPPINESS OF THE

SECONDARY STUDENT LEVEL 2 IN SCHOOLS UNDER THE BANGKOK

METROPOLITAN

AN ABSTRACT

BY

KAMPREE THIRAVITH

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Doctor of Education Degree in Educational Administration

at Srinakharinwirot University

June 2012

Kampree Thiravith. (2012). A STUDY OF MULTILEVEL FACTORS AFFECTING

GROSS HAPPINESS OF THE SECONDARY STUDENT LEVEL 2 IN

SCHOOLS UNDER THE BANGKOK METROPOLITAN. Dissertation,Ed.D.

(Educational Administration). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot

University. Advisor Committee : Dr. Somchai Thepsaeng, Dr. Rachan Boontima,

Dr. Sorrapaksorn Chatrakamollathas.

The study aimed to investigate gross happiness of the secondary student level 2 in

schools under the Bangkok Metropolitan, to study the relationship between three level

factors; which are composed of student level, classroom level and school level with the

gross happiness of the secondary student level 2 in schools under the Bangkok

Metropolitan; and to study the effecting of these three level factors to gross happiness of

the secondary student level 2 in schools under the Bangkok Metropolitan.

The samples consisted of 2,820 samples in schools that teach in secondary student

level 2 under the Bangkok Metropolitan which classified into 30 school administrators, 90

teachers and 2,700 students in the second semester of 2011 academic year. The stratified

random sampling was done by using Educational Service Area as strata. A simple random

sampling was used thereafter to find out the number of teachers as the sample group.

The instruments used for data collection were 3 questionnaires, divided for students,

teachers and school administrators. The questionnaire for students, IOC (Index of Item

Objective Congruence) was 0.60-1.00 and Reliability (Conbach ’s α –Coefficient) was

0.968. Questionaire for teacher, IOC (Index of Item Objective Congruence) was 0.60-1.00

and Reliability (Conbach ’s α –Coefficient) was 0.971. Questionaire for school

administrator, IOC (Index of Item Objective Congruence) was 0.80-1.00 and Reliability

(Conbach ’s α –Coefficient) is 0.968. The statistics for data analysis were frequency,

percentage, mean, standard deviation, Pearson correlation and multilevel analysis with

regression in case 3 levels.

The research results were follows:

1. Gross happiness level of the secondary student level 2 in schools under the

Bangkok Metropolitan as a whole was at the high level. When considering in each individual

aspect, found that the aspect of well-being, environment and culture were at the high level.

In contrast, the aspect of health was at the moderate level.

2. The student level factors in aspect of self-esteem, relationship, study attitude and

learning behavior had relationships with statistically significance difference at .01 level with

gross happiness of the secondary student level 2 in schools under the Bangkok

Metropolitan. The classroom level factors in aspect of leadership, classroom management

and Attitude towards Teaching Profession had no relationships with gross happiness of the

secondary student level 2 in schools under the Bangkok Metropolitan. The school level

factors in aspect of School Image and Welfare Policy had no relationships with gross

happiness of the secondary student level 2 in schools under the Bangkok Metropolitan.

3. The student level factors in aspect of relationship, study attitude and learning

behavior affecting gross happiness of the secondary student level 2 in schools under the

Bangkok Metropolitan with statistical significance at the level of 0.05. The classroom level

factors in aspect of leadership, classroom management and Attitude towards Teaching

Profession had no affect on gross happiness of the secondary student level 2 in schools

under the Bangkok Metropolitan. The school level factors in aspect of School Image and

Welfare Policy had no affect on gross happiness of the secondary student level 2 in schools

under the Bangkok Metropolitan.

ปรญญานพนธ

เรอง

การศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา ชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ของ

วาทรอยตร คมภร ธราวทย

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

........................................................................ คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร. สมชาย สนตวฒนกล)

วนท ......... เดอน มถนายน พ.ศ. 2555

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

……………………………………. ประธาน …………………………………….. ประธาน

(อาจารย ดร.สมชาย เทพแสง) (รองศาสตราจารย ดร.ทศนา แสวงศกด)

………………………………….… กรรมการ .………………………………….…. กรรมการ

(อาจารย ดร.ราชนย บญธมา) (อาจารย ดร.สมชาย เทพแสง)

………………………………….… กรรมการ .………………………………….…. กรรมการ

(อาจารย ดร.สรภคสรณ ฉตรกมลทศน) (อาจารย ดร.ราชนย บญธมา)

.………………………………….… กรรมการ

(อาจารย ดร.สรภคสรณ ฉตรกมลทศน)

.……………………………………. กรรมการ

(อาจารย ดร.มารศร สธานธ)

งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย

จาก

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด กเนองจากไดรบความเมตตาและเอาใจใสดแล

เปนอยางยงจากอาจารยหลายทาน ทานแรกผวจยใครขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงคอทาน

ศาสตราจารย ดร. เสรมศกด วศาลาภรณ ราชบณฑต ทกรณาเปนกรรมการสอบเคาโครงปรญญา

นพนธ ใหคาแนะนาและชแนะทเปนประโยชนแกผวจยเปนอยางยง

กราบขอบพระคณ อาจารย ดร. สมชาย เทพแสง ทกรณารบเปนประธานคณะกรรมการ

ควบคมปรญญานพนธ ไดชวยสอน ตรวจแกไข ใหคาแนะนาอนมคาตลอดเวลาในการทาปรญญา

นพนธน อาจารย ดร. ราชนย บญธมา ทกรณาใหความอนเคราะหในการชวยดแลในการวเคราะห

ขอมลการวเคราะหพหระดบ ซงผวจยไดนามาใชในการทาปรญญานพนธน อาจารย

ดร. สรภคสรณ ฉตรกมลทศน ทกรณาชวยตรวจสอบเนอหาในการเขยน และใหคาแนะนาจนทาให

ปรญญานพนธฉบบนมความสมบรณยงขน และอาจารย ดร.เรอเอก อภธร ทรงบณฑตยทไดชวย

ตรวจเนอหาของปรญญานพนธและจดสรรเวลาในการจดการสอบปรญญานพนธ

กราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. ทศนา แสวงศกด ทไดกรณาสละเวลามาเปน

ประธานกรรมการสอบปากเปลา และตรวจสอบความถกตอง ตลอดจนใหคาแนะนาอนมคาในการ

จดทาปรญญานพนธฉบบน และอาจารย ดร. มารศร สธานธ ทกรณาเสยสละเวลามาเปนกรรมการ

สอบปากเปลาพรอมทงใหคาแนะนาในการปรบปรงปรญญานพนธฉบบนใหสมบรณยงขน

ปรญญานพนธฉบบนไดรบทนอดหนนจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทร

วโรฒ ผวจยขอขอบพระคณบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทไดใหโอกาส และทน

สนบสนนแกผวจย และขอขอบพระคณผเชยวชาญทกทานทไดสละเวลาอนมคามาตรวจสอบ

เครองมอทใชในการวจยของปรญญานพนธฉบบน

นอกจากนแลวผวจยขอขอบคณเพอนรวมงาน และรวมรนบรหารการศกษา รน 10 ทกคนท

ไดใหความรวมมอ ชวยเหลอและเปนกาลงใจใหกบผวจยดวยดตลอดมา

สดทายนผวจยขอกราบขอบพระคณ คณพอ คณแม ทใหโอกาสทางการศกษา เปนกาลงใจ

ใหและสนบสนนผวจยในการทาวจยดวยดเสมอมา ตอลดจนขอขอบคณ พๆ นองๆ ทกคนทคอย

ชวยเหลอ เปนกาลงใจให และคอยหวงใยผวจยตลอดมา

คมภร ธราวทย

สารบญ

บทท หนา

1 บทนา…………………………………………………………………………….……... 1

ความเปนมาและความสาคญของปญหา………………………………….………… 1

วตถประสงคการวจย………………………………………………...………........... 8

ความสาคญของการวจย…………………………………….......………................ 8

ขอบเขตของการวจย…………........................................................................... 8

นยามศพทเฉพาะ............................................................................................... 10

กรอบความคดในการวจย…………………..……………………….……............... 12

สมมตฐานในการวจย………………………………………….…………................ 17

2 แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ………….……………………………........ 18

การจดการศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร......................…………….. 19

ความเปนมาของการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร……..…………………

การจดการศกษาของกรงเทพมหานคร…………………………………………..

นโยบายสานกการศกษากรงเทพมหานคร………………………………………

แนวคดทฤษฎเกยวกบความสข………....................…….……….….…………….

19

22

24

30

ความหมายของความสข…................................………………….................... 30

องคประกอบสาคญแหงความสข…...............................………………............. 31

ความสาคญของความสข…................................……………...……………….. 32

ระดบของความสข…................................………………….…….…………….. 33

เทคนคการสรางความสขใหกบนกเรยน…………….…………..….................... 34

ความสขมวลรวม…...........................……………………….…........................

ปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน……………………………………..

35

41

ชวตความเปนอยทด ………………………………………….………………….. 41

สงแวดลอม.................................................................................................... 47

วฒนธรรม………………………...................................... ............................... 54

สขภาพ.......................................................................................................... 57

ปจจยเชงพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของผเรยน....................................

ปจจยระดบนกเรยน……….........................................................……………..

การยอมรบนบถอตนเอง.....................................................………………...

การมมนษยสมพนธ.............................................…...................................

61

65

65

73

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ)

เจตคตตอการเรยน.................................................. ...................................

พฤตกรรมการเรยนร............................................................................ ......

ปจจยระดบหองเรยน...........................................………..….…......................

83

86

90

ภาวะผนา.......................................................………………...................... 90

การบรหารจดการหองเรยน………………………….…................................

เจตคตตอวชาชพคร.................................................................... ................

96

102

ปจจยระดบโรงเรยน.....................………………………….…………............... 105

ภาพลกษณของโรงเรยน..............................…........................................... 106

สวสดการโรงเรยน.........................……………………………….................. 108

แนวคดเกยวกบการวเคราะหพหระดบ………………..........................................

ความเปนมาของการวเคราะหพหระดบ.........................………………………..

วตถประสงคของการวเคราะหพหระดบ………………………………………….

ลกษณะของขอมลทจะนาไปวเคราะหพหระดบ………………………………….

การวเคราะหประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวน……………………........

การวเคราะหพหระดบ…………………………………………………………….

110

110

111

112

112

114

งานวจยทเกยวกบปจจยพหระดบทสงผลตอความสขและความสขมวลรวมของ

นกเรยน.................................................................. .......................................

122

งานวจยในประเทศ......................................................................................... 122

งานวจยในตางประเทศ………………………………..……………....................

126

3 วธการดาเนนงานวจย……………………………………………….……................ 133

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง…………….............................................. 133

การสรางเครองมอทใชในการวจย……................................................................ 134

การเกบรวบรวมขอมล........................................................................................ 135

การจดกระทาและการวเคราะหขอมล….…………….………………….................

สถตทใชในการวเคราะหขอมล.………….……………………………...…………..

136

137

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4 ผลการวเคราะหขอมล……………………………….……......................................

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยน

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร..................................

ตอนท 2 การวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร....................................... ................................................. ....

ตอนท 3 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบ

หองเรยน และระดบโรงเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร.................................

ตอน 4 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยน ทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร…………………………………….....

5 สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ.......................................................... .............

สรปผลการวจย………………….…….................................................................

139

141

142

143

144

158

159

อภปรายผล……………………………….............................................................

ขอเสนอแนะ................................................................................................. .....

บรรณานกรม.................................................................................................... ..............

ภาคผนวก……………………..………….........................................................................

ภาคผนวก ก................................................................................................ .............

ภาคผนวก ข................................................................................................ .............

ภาคผนวก ค................................................................................................ .............

ภาคผนวก ง................................................................................................. .............

ประวตยอผวจย………………………………………………………………………………..

160

164

167

190

191

193

196

202

233

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 การสงเคราะหความสขมวลรวมเพอกาหนดกรอบแนวคด..................……………... 40

2 ประชากรและกลมตวอยางจาแนกตามกลมเขตการศกษาของ

กรงเทพมหานครภาคการเรยนท 2 ปการศกษา 2554……………………………...

134

3 จานวนและรอยละของขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยน

มธยมศกษาชนปท 2….......................................................................................

141

4 คาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร....…...............................

142

5 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยน กบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร...................................……..…….…………….

6 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร.....................................

7 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบ

หองเรยน…………………………………………………………………….......…...

8 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

มนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร............................................................ ..........

9 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

เจตคตตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร............................................................ ..........

10 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

พฤตกรรมการเรยนตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร.....................................

11 การวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ระดบโรงเรยน........................……………………………………………………….

143

145

148

150

151

153

154

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดของการวจย...................................... ....................…………………….. 17

2 ระบบการบรหารการศกษาของกรงเทพมหานคร ........................................................ 23

3 โมเดลพหระดบของปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร……………..

4 โมเดลพหระดบของปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร……………..

121

146

5 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ระดบหองเรยน....................…...….........................................................................

149

6 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการ

ถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร.........................................

7 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

เจตคตตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร……………………………………………………..

8 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอตอคาสมประสทธการ

ถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร……………………………

9 โมเดลพหระดบของปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ระดบ โรงเรยน...................................................................... .................................

10 โมเดลพหระดบของปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร…………………………......

151

152

154

155

156

บทท 1

บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา

การพฒนาทรพยากรบคคลถอวาเปนเรองทมความสาคญ เนองจากเปนพนฐานตอ

ความสาเรจของงาน ซงจะทาใหเกดการพฒนาทงทางดาน เศรษฐกจ สงคม การเมอง และ

วฒนธรรมอยางสง เปนประโยชนตอการพฒนาประเทศตอไป การศกษาจงเปนเรองทจะตองให

ความสาคญ เพราะเปนเครองมอในการพฒนาทรพยากรบคคล (กษมา วรวรรณ ณ อยธยา. 2546 :

ออนไลน)

ในกระแสความเปลยนแปลงทเปลยนไปอยางรวดเรวในโลกปจจบน นานาประเทศตางให

ความสาคญกบการปฏรปการศกษา และใหความสาคญกบการพฒนาบรบททางสงคมใหทนตอการ

เปลยนแปลงทเกดขน โดยการพฒนาทสาคญและจาเปนอยางยงคอ การพฒนาคนใหมคณภาพ

สาหรบประเทศไทยกระทรวงศกษาธการ ซงรบผดชอบในการจดการศกษา มการปรบปรงการ

ดาเนนงานการศกษา โดยการเลอกสรรเปลยนแปลงและเพมเตมแนวทางการดาเนนงานทมอยเดม

ดวยความคาดหมายวาจะสามารถแกไขปญหาและอปสรรคทมอยเดมใหเบาบางลงหรอหมดไป และ

สามารถพฒนาคณภาพการศกษาใหบรรลถงจดมงหมาย ความเปนเลศทางการศกษาในป พ .ศ.

2550 โดยกาหนดแนวทางการดาเนนงานไว 4 ดาน คอ 1) การปฏรปโรงเรยนและสถานศกษา 2)

การปฏรปครและบคลากรทางการศกษา 3) การปฏรปหลกสตรและกระบวนการเรยนการสอน 4)

การปฏรประบบบรหารการศกษา อนเนองมาจากปญหาและอปสรรค คอ ความยากจน ความงมงาย

ความเอารดเอาเปรยบ ชองวางระหวางคนจนกบคนรวย ทาใหตองหนมาสนใจการศกษา ซงการ

เรยนการสอนยงไมมคณภาพเปนทพอใจ คนไทยตองมความรความสามารถมากกวาน โรงเรยนตอง

มประสทธภาพมากกวาน หวใจของการปฏรปการศกษาคอการปฏรปการเรยนร เปนสาระหลกและ

สาระสาคญตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2553 ถงแมวา การปฏรปดานอนจะ

ประสบผลสาเรจนาพงพอใจ หากการปฏรปการเรยนร ยงอยในวกฤตกคงไมอาจสรปไดวา การ

จดการศกษาประสบความสาเรจ (กระทรวงศกษาธการ. 2550: ออนไลน) ขณะเดยวกนคนไทยและ

สงคมไทยเรมตนตวทจะตดตามความเปลยนแปลงของประเทศชาตอยางใกลชด โดยพยายามให

เกดการปฏรปการเรยนการสอน ทงนเพราะการจดการเรยนการสอนในปจจบนยงไมบรรล

เปาหมายทพงประสงค วธการสอนยงไมเนนกระบวนการใหนกเรยนไดพฒนาในการคดวเคราะห

การแสดงความคดเหน และการแสวงหาความรดวยตนเอง นอกจากนยงขาดการเชอมโยงภม

ปญญาทองถนกบเทคโนโลยททนสมย ครยงคงยดมนวาตนเองเปนผรและมอานาจมากทสดใน

กระบวนการเรยนร นกเรยนมหนาทรบเนอหาความรและวธการของคร สงผลทาใหนกเรยนเปน

2

ทกข เบอหนาย ดงนนนกเรยนจงเครยดและขาดความสขในการเรยนร (สานกงานคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต. 2542 : 1-2)

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท10 ไดกาหนดยทธศาสตรและแนวทางใน

การพฒนาคณภาพของคน โดยกาหนดวตถประสงค เพอพฒนาคนใหมสขภาพด มความสข คดเปน

ทาเปน มการเรยนรตลอดชวต มวธคดอยางมเหตผล มคณธรรม จรยธรรม ระเบยบวนย ซอสตย

สจรต และรบผดชอบตอสวนรวม มงทบทวนสถานะของประเทศในดานสงคม เศรษฐกจ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการบรหารจดการประเทศใหมโอกาสปรบตวและไดรบ

ประโยชนจากกระแสโลกาภวฒน พฒนาโครงสรางทางสงคม เศรษฐกจ และการเมองในหลาย

ประการ เพอใหคนไทยอยดมสข (สานกงานคณะกรรมการการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

2551 : ออนไลน)

นอกจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 จะมงเนนคณภาพของ

สงคมไทยและคนไทยใหมความสขดงกลาวแลว แผนการศกษาแหงชาต ฉบบปรบปรง (พ.ศ.

2552–2559) ไดนาปรชญาและกรอบแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาใชเปนแนวทางใหคนไทยถอ

ปฏบตเพอใหไปสเปาหมายของการพฒนา โดยยดทางสายกลางอยบนพนฐานของความสมดลพอด

รจกพอประมาณอยางมเหตผล มความรอบรเทาทนโลก เพอมงใหเกดการพฒนาทยงยนและความ

อยดมสขของคนไทย เกดการบรณาการแบบองครวมทยดคนเปนศนยกลางของการพฒนาอยางม

ดลยภาพทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง สงแวดลอม เปนแผนบรณาการศาสนา ศลปะ วฒนธรรม

และกฬากบการศกษาทกระดบ รวมทงเชอมโยงการพฒนาการศกษากบการพฒนาดานตาง ๆ ทง

ดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง วฒนธรรม สงแวดลอมวทยาศาสตร และเทคโนโลย

เปนตน โดยคานงถงการพฒนาอยางตอเนองตลอดชวต โดยแผน การศกษาแหงชาตมเจตนารมณ

เพอมงพฒนาชวตใหเปนมนษยทสมบรณ ทงทางรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม ม

จรยธรรม และวฒนธรรม ในการดารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข และพฒนา

สงคมไทยใหเปนสงคมทมความเขมแขง มดลยภาพใน 3 ดาน คอ เปนสงคมคณภาพ สงคมแหงภม

ปญญาและการเรยนร สงคมแหงการสมานฉนทและเอออาทรตอกน

จดมงหมายของการจดการศกษาจงมงเนนพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย

อารมณ สงคมและสตปญญาตางๆ มความรคคณธรรมมจรยธรรมและวฒนธรรมในการดารงชวต

สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข เพอใหคนไทยเปนมนษยทสมบรณ โดยเฉพาะเปาหมาย

ทสาคญ คอใหนกเรยน เกง ด และมความสข (กระทรวงศกษาธการ. 2542 : 43-45) ถงแมวา

จดมงหมายของการจดการศกษาจะมงเนนใหนกเรยนมความสขกตาม แตสภาพความจรงของ

นกเรยนยงมปจจยตางๆทบนทอนไมใหนกเรยนมความสข ปญหาอนมสาเหตมาจากตวคร คอ คร

ยงคงลงโทษนกเรยนดวยวธรนแรง ดงทสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตกบองคกร

ยนเซฟ ไดสารวจความคดเหนของสมชชาเดก ประกอบดวยนกเรยนจาก 76 จงหวดทวประเทศ

จานวน 304 คน ผลการสารวจเมอวนท 27-29 พฤศจกายน 2541 พบสาเหตททาใหเดกเบอเรยน

และไมมความสขทจะเรยน ไดแก สาเหตจากคร ทงดานการจดการเรยนร รปแบบและวธการสอนท

3

ขาดประสทธภาพ การเรยนไมสนกสนาน สอการสอนไมครบถวน หองเรยนมบรรยากาศไม

เหมาะสม บคลกภาพลกษณะไมด ดมเหลา สบบหร พดจาหยาบคาย ลงโทษรนแรง (มารต พฒผล.

2546 : 23) นอกจากนจากผลวจย เรอง บทบาทของ “คร” กบ ความหวาดกลว และความทกขของ

เดก กรณศกษานกเรยนทกาลงเรยนอยในโรงเรยนระดบมธยมศกษา (ชน ม.1 - ม.6) ในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา บทบาทของครทาใหนกเรยนรสกวา ความแตกตางหลากหลายนาไปส

ความขดแยงมากถงมากทสด วธสอนของครทาใหนกเรยนรสกเบอหนาย ผลวจยแสดงใหเหนวา

ความกลวเปนอปสรรคสาคญของการเรยนรและการศกษาของนกเรยน การทาใหเดกรสกกลวจะเปน

เสมอนประตปดกนระหวางครกบนกเรยน ผลทตามมา คอ นกเรยนเกดอคตตอคร ยงไปกวานน ถา

ครเลอกปฏบตโดยเรยกเดกทเกงคนเดมๆ ใหแสดงออกและมสวนรวมเปนประจา จะยงเปนการสราง

กาแพงกนระหวางตวครกบเดกใหมากยงขนไปอก ดงนนกระบวนการเรยนการสอนควรเปด

“โอกาส” ใหนกเรยนไดแสดงออก มสวนรวมในการเรยนการสอนอยางเทาเทยมกน และการทาให

เดกรสกวา “เปนเจาของ” สงประดษฐหรอผลผลตทางการเรยนของพวกเขานาจะชวยนาพาระบบ

การศกษาของไทยไปสการปฏรปทนกเรยนไดรบประโยชนจากการเรยนรและฝกปฏบต สามารถ

นาไปใชในชวตประจาวนไดอยางแทจรง (นพดล กรรณกา. 2554 : ออนไลน) อกทงปจจบนนกเรยน

ยงไมตระหนกถงการทาใหสงคมอยเยนเปนสข ขาดการเอาใจใสในหลาย ๆ ดาน ทงดาน

สงแวดลอม ความเปนอยทด เศรษฐกจ ความยตธรรม และการดแลสขภาพของตวเอง โดยเฉพาะ

โรงเรยนไมมการดาเนนการสงเสรมความสขเปนแบบองครวมเพอใหเกดความสมดลทงรางกาย และ

จตใจ จงจะสามารถสรางสงคมในโรงเรยนใหแกนกเรยนอยางมความสข (เสาวลกษม กตตประภสร.

2553 : ออนไลน) ปญหาดานการอนรกษวฒนธรรมนบวนจะทวความรนแรงยงขนในยคโลกาภวตน

โดยเฉพาะปญหาการรบวฒนธรรมทแตกตางนบวาเปนเรองททาทาย เปนผลใหความสขของ

นกเรยนลดนอยลง (Veenhoven .2007 : Online)

จากปญหาดงกลาวจงจาเปนอยางยงทจะตองสรางความสขแกนกเรยนในภาพรวม ซงตว

บงชความสขเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต จงอาศยดชนความสขมวลรวม

เปนพนฐานพฒนานกเรยนใหมความสข โดยความสขมวลรวม มการใชหลายคา อาท ความสขมวล

รวมประชาชาต (Gross National Happiness: GNH) ความสขมวลรวมภายในประเทศ (Gross

Domestic Happiness: GDH) ดชนความสขมวลรวม (Gross Happiness Index: GHI) และการ

พฒนาเปนความสขมวลรวมนานาชาต (Gross International Happiness: GHI) ซงความสขมวล

รวมเปนดชนทางเลอกในการใชเปนเครองชสภาวะทางเศรษฐกจและสงคม โดยปจจบนในแตละ

ประเทศจะใหความสาคญกบความสขของประชาชนมากกวาความมงคงทางเศรษฐกจของประเทศ

ความสขมวลรวมชวยสนองความตองการของมนษยดวยคณคาแท ซงเปนคณคาหรอประโยชนของ

สงทงหลายทสนองความตองการสขภาวะโดยตรง เพอใหเกดความดงามแกชวตของตนเองหรอผอน

เปาหมายของความสขมวลรวม จงมงตอบสนองความตองการของมนษย เพอใหเกดความสขทสงบ

เยน มใชความสขพอกเสรมหรอความพงพอใจทเกดจากการไดสนองตณหา และพจารณาวา

กจกรรมทางเศรษฐกจทดาเนนไปเพอตอบสนองความตองการของมนษยใหเกดความสขทสงบเยน

4

นนเปนเพยงเครองมอ (Means) มใชเปนทหมาย (End) ผลลพธในทางเศรษฐศาสตรมใชจดหมาย

ของมนษย แตเปนเครองมออปกรณทจะชวยสนบสนนกระบวนการพฒนาจตของมนษยใหสงขนใน

ระดบตอไป เพอความอยเยนเปนสขของปจเจกบคคลและสงคมในทสด (ประเวศ วะส. 2553 :

ออนไลน)

ความสขมวลรวมนานาชาตมองคประกอบ 4 ประการไดแก 1) การพฒนาเศรษฐกจอยาง

เทาเทยมและยงยน ยดทางสายกลาง ไมเรงพฒนาทางเศรษฐกจดวยทนทางนเวศและสงคมในระยะ

สน หากจดสมดลระหวางตวเลข พฤตกรรมการบรโภคและคณคาดานจตใจไปพรอมๆ กน 2) การ

อนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาต ยดหลกการดและรกษาธรรมชาตอยางเครงครด ตองไมทาลาย

ความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต ดวยตระหนกวาทรพยากร ธรรมชาตอาจจะหมด จง

จาเปนตองรกษาสงแวดลอมธรรมชาต และสรางขนมาทดแทน 3) การอนรกษและสงเสรมคณคาทาง

วฒนธรรม การคานงถงวฒนธรรมปจเจกชน เชน ความเมตตากรณา ความมนาใจ ความสภาพ

เรยบรอย ความออนนอมถอมตน การรจกใหอภย การรกษาเกยรตและศกดศรของตนเอง ตลอดจน

วฒนธรรมสงคม ชวยใหสงคมมความหมาย มความเอออาทรตอกน และทาใหสงคมสามารถดารงอย

รวมกนไดอยางสนต และ 4) การสงเสรมการปกครองทด หรอ ธรรมาภบาล (Good Governance)

เปนระบบการปกครองทนาไปสความสขมวลรวม การใชหลกนตธรรม ความโปรงใส การเปดโอกาส

บคลากรมสวนรวม ตลอดจนความรบผดชอบ โดยเนนการปกครองแบบประชาธปไตยเพอนาไปส

สงคมแหงความสข (Brooks. 2005 : 228-230) อกทงคารมาและดอรจ (Karma & Dorji. 2008 :

25-36) กลาวถงความสขมวลรวมนานาชาตประกอบดวย 4 ดาน คอ ดานชวตความเปนอยทด

ดานสงแวดลอม ดานวฒนธรรม และดานธรรมาภบาล ขณะเดยวกนความสขมวลรวม ยงรวมถง

สภาพทางจตทด การใชเวลา พลงชมชน โดยมงเนนจดแขงและจดออนของความสมพนธ และ

ปฏสมพนธภายในชมชน ความสมพนธของการดแลความปลอดภยในบาน วฒนธรรมการ

บารงรกษาประเพณทางวฒนธรรม สงแวดลอมและการกากบดแล การปกครองในโรงเรยนในการ

ใหบรการ และการควบคมในความไมเทาเทยมกน (Templeton. 2004 : 21; Ura. 2008 : Online)

รวมถงการรกษาสขภาพโดยเนนการรกษาสขภาพใหแขงแรงอยเสมอ และนบวาเปนสวนหนงท

สาคญของความสขมวลรวม (Murray. 2007 : Online)

นอกจากน มายเออร สวน และวทเมอร (Myers; Sweeney; & Witmer. 2000 : Online)ได

เสนอ กงลอแหงความผาสก หรอ ความสขสบาย (Wheel and Wellness) โดยเนนความสขมวลรวม

ของบคลากรและไดนาผลจากการศกษาวจยทางการแพทย สงคม และจตวทยา มาเปนพนฐานใน

การพฒนาชวตความเปนอยทดของบคคลตลอดทกชวงชวต เปนการเนนการพฒนาแบบองครวม

อนเปนทศทางใหมในการดแลสขภาพ รวมถงการจดการกบความเครยด การปรบปรงการสอสาร

การปรบความสมพนธระหวางบคคล การปรบแบบการดาเนนชวต เชน ออกกาลงกาย โภชนาการ ม

การฝกสมาธ การสงเสรมเอกลกษณทางวฒนธรรม เปนความคดทมหลายมต โดยรวมเอกลกษณ

ทางชาตพนธ ความประทบใจในเอกลกษณทางวฒนธรรม ทาใหบคคลมความเขมแขงและมความ

เจรญงอกงาม

5

จากองคประกอบของความสขมวลรวมนานาชาตดงกลาว จะเหนวาสามารถนามา

ประยกตใชกบความสขมวลรวมของนกเรยน เนองจากวาการวดความสขมวลรวมของนกเรยนให

เกดผลอยางเทยงตรง มคณภาพและครอบคลม ควรยดแนวคดของความสขมวลรวมนานาชาตมา

เปนแนวทางในการดาเนนงาน (Ura. 2008 : Online) ผวจยจงนามาวเคราะหเปนองคประกอบ

ความสขมวลรวมของนกเรยน ได 4 ดาน ไดแก ชวตความเปนอยทด สงแวดลอม วฒนธรรม

และสขภาพ โดยทมปจจยตางๆ สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน ปจจยทจะทาใหนกเรยน

เกดความสขมวลรวม ไดแก ปจจยระดบโรงเรยน โดยเฉพาะปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยน

โดยทโรงเรยนมการสรางภาพลกษณทสามารถดงดดใจผปกครองและชมชน ใหเกดการยอมรบ

ศรทธาและเกดความนาเชอถอ โดยเนนความมชอเสยงของโรงเรยน ทงดานวชาการ และความ

ประพฤตของนกเรยน และโรงเรยนไดรบรางวลดานตาง ๆ จะทาใหไดรบการสนบสนนจากศษย

ปจจบนและศษยเการวมทงผปกครองและชมชนเปนอยางด (Clabaugh.; & Rozycki. 1990 :

Online) นอกจากปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยนแลว ปจจยดานสวสดการโรงเรยนทมการ

จดบรการสขภาพ โภชนาการเกยวกบอาหาร บรการหองสมด บรการโสตทศนปกรณ กจกรรม

สหกรณโรงเรยน การจดแพทยและพยาบาลประจาโรงเรยน บรการรถโรงเรยนใหมความปลอดภย

รวมถงมบรการฝากนกเรยนใหอยในความดแลของคร ชวยทาใหเกดขวญและกาลงใจของนกเรยน

เปนอยางด และทาใหนกเรยนมความสขมวลรวมในโรงเรยน (Martin. 2011: Online; Herman;

& Janice. 1992 : 261-263) อกทงปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนไดแก ปจจยทเกด

จากคร โดยครทมภาวะผนาจะชวยทาใหนกเรยนมความสขมวลรวมมากขน (Easterby-Smith et

al. 1999 : 23) ภาวะผนาครทสาคญ คอ ตอบสนองการทางานโดยยดนกเรยนเปนหลก แกปญหา

ความขดแยงนกเรยน เนนการสอสารทมประสทธภาพ วางแผนการสอนโดยมการดาเนนการสอนท

เนนใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนร มเทคนควธสอนเพอใหนกเรยนเขาใจเนอหาในบทเรยน

ตลอดจนมการตดตามกากบการเรยนการสอนใหเปนไปตามวตถประสงคอยางมคณภาพ

(Podsakoff; & Others. 2005 : 259-298; Politis. 2004 : 230) นบวาสอดคลองกบงานวจยของ

ฟแลนด (Phelan. 1999 : Abstracts) พบวา ครทมภาวะผนาดานการดแลเอาใจใสนกเรยนและม

ลกษณะความเปนมตร ทาใหนกเรยนมความสขเมอมาโรงเรยนและใชชวตอยในโรงเรยน อกทงยง

สอดคลองกบงานวจยของ อารบอจห (Arbaugh. 2001 : 42-54) ไดทาการศกษาวจยเรองภาวะผนา

ของอาจารยผสอน โดยพฤตกรรมดานการมสวนรวมและใหความใกลชด มความสมพนธกบความสข

ของนกเรยน

ปจจยทเกดจากครอกประการหนง คอ การบรหารจดการหองเรยน เนนการจดกระบวนการ

เรยนรทกระตนใหนกเรยนใชสมองทงสองซกอยางสมดล ทาใหรางกายแขงแรง เปนผลทาให

นกเรยนมความสข มอารมณด ราเรงเบกบาน (วชย วงษใหญ. 2542 : 12) รวมถงการจดการ

เรยนรทมความสนกสนาน สรางความประทบใจนกเรยนและเนนการลงมอปฏบตจะทาใหนกเรยนจา

ไดในสงทเรยนและสนกทจะไดเรยนร โดยจดการเรยนรทกระตนใหนกเรยนสนใจ เกดความรกในสง

ทกาลงเรยนร เนนกระบวนการคด การลงมอกระทากจกรรม บรณาการเชอมโยงเรองราวและ

6

แนวคดของสงทเรยนรในหองเรยนกบความเปนจรงของชวต นาการเคลอนไหว การออกกาลงกาย

ดนตร ศลปะ เขามาผสมผสานกบการจดกจกรรมการเรยนร (ศนสนย ฉตรคปต. 2544 : 24-30)

โดยเฉพาะครทมการจดทรพยากร นวตกรรมและเทคโนโลยในหองเรยน และจดกจกรรมเสรม

หลกสตรใหนกเรยนปฏบตดวยตนเอง จะทาใหนกเรยนสนกสนานไปกบการเรยนเปนอยางด

(Esa; & Tatu.2010 : 27-41)

นอกจากนการจดบรรยากาศการเรยนร นกเรยนมความพอใจ ถานกเรยนไดเรยนรอยางม

ความสข กจะเปนโอกาสทเขาจะไดรบการสรางเสรมคณลกษณะทพงประสงคใหเปนคนด คนเกง

และมความสขไดมากยงขน (จารส นองมาก. 2547 : 78) ขณะเดยวกน การบรหารจดการชนเรยน

ทงการดแลควบคมวนย การจดสออปกรณอยางครบถวนและทนสมยชวยสงเสรมความสขมวลรวม

ของนกเรยน นบวาสอดคลองกบงานวจยของ เอสา และไวโวเนน (Esa; & Tatu. 2010 : Abstract)

ทศกษาปจจยทสงผลตอความสขของนกเรยน พบวา ปจจยดานการจดทรพยากรและสภาพแวดลอม

ทางการศกษาใหครบถวน และการจดกจกรรมนอกหลกสตรชวยทาใหนกเรยนมความสขมากขน

ในขณะท ปรยา เนยร (Priya Nair. 2006 : 23-25) วจยเรองการยอมรบเกยวกบความสขและ

ความคดสรางสรรคในโรงเรยนมธยมศกษาในประเทศสงคโปร พบวา ปจจยททาใหนกเรยนม

ความสข ไดแก การสรางบรรยากาศทางบวกในชนเรยนชวยสงเสรมชวตความเปนอยในโรงเรยน

มากขน

ปจจยทสาคญอกประการหนงไดแก ปจจยทมสาเหตจากตวนกเรยน โดยทนกเรยนจะม

ความสขมวลรวมได นกเรยนตองมการยอมรบนบถอตนเอง โดยสรางความรกและศรทธาตอการ

เรยน เพราะจะชวยใหเกดความรก ความสนใจตอบทเรยน ตอคร และผรวมเรยน ตระหนกถงคณคา

ของการเรยนร มองเหนประโยชน และมความหมายตอตวเอง (Lu; & Shih. 1997 : 181-187) อก

ทงมความมงมนและมนคง รจกตวเอง รจดด จดดอยของตน ยอมรบสภาวะแหงตน ไมดถกตนเอง

ไมโทษคนรอบขาง ใจกวาง และพรอมจะปรบปรงแกไข รจกระงบอารมณ มนใจและตงใจจรง

ยอมจะนาความสาเรจในชวตมาใหแกตน ซงจะนาไปสความภมใจ เหนคณคาตนเองและไมคดวา

ชวตของตนเองเปนสงไรคา ตลอดจนการปรบตนเองใหอยในความพอเหมาะพอด รขดจากดของ

ความปรารถนาสวนตน มการประพฤตปฏบตทงดงาม และเขาใจธรรมชาตของชวต รจกปรบตว

และรวธแกปญหาไดอยางชาญฉลาด (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2545 : 4-30)

การยอมรบถอตนเองจงนบวามความสาคญและสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน สอดคลองกบ

ผลวจยของ ครอกเกอรและคนอนๆ (Crocker.; & Others. 2003 : 507-516) ทาการวจย

ความสมพนธของการยอมรบนบถอตนเองกบความเปนอยทด ผลวจยพบวา การยอมรบนบถอ

ตนเองมความสมพนธกบความเปนอยทดดานการเลอกรบประทานอาหารทเปนประโยชน

ความสาเรจดานกายภาพ นอกจากน โบไมสเตอรและคนอนๆ (Baumeister; & Others, 2003 :

1-44) ศกษาผลของการยอมรบนบถอตนเอง พบวา การยอมรบนบถอตนเอง สรางความสขและ

ความพงพอใจแกนกเรยน ทาใหการเรยนประสบผลสาเรจ และยงชวยสงเสรมสขภาพนกเรยนใหม

สขภาพรางกายและจตใจแขงแรงอกดวย

7

นอกจากปจจยดานการยอมรบนบถอตนเองททาใหนกเรยนเกดความสขมวลรวมแลว ปจจย

มนษยสมพนธทาใหนกเรยนมความพอใจในชวตเพมขน ทงการไดแลกเปลยนประสบการณ

ความคด และวตถสงของซงกนและกน จะนาไปสความพอใจในชวต รสกวาชวตไมแหงแลง ทาใหม

ความสขเพมขน เกดความสดชน จะไมมอารมณเครยดมาระบายความหงดหงด ทาใหผทเกยวของ

มความสข มความพอใจทไดมกจกรรมและปฏบตงานรวมดวย (Holdden. 2007 : 35-47) อกทงการ

มมนษยสมพนธของนกเรยนในการพฒนาบคลกภาพใหเปนคนยมแยมแจมใส การจดจาชอคนอนๆ

ได การมองโลกในแงด การรจกยกยองบคคลอน การเปนผฟงทด การมกรยามารยาทออนโยน และ

การใหความชวยเหลอบคคลอนดวยความเตมใจ บคลกภาพดงกลาวสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนเปนอยางด (Cloninger.; & Zohar. 2011 : 24–32)

จากเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยจงสนใจทาวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดย

ตระหนกถงขอมลสามระดบ ไดแก ระดบโรงเรยน ซงเปนตวแปรเกยวกบโรงเรยนทสงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยน ตวแปรระดบหองเรยน ซงเปนตวแปรเกยวกบครทสงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยน และตวแปรระดบนกเรยน ซงเปนตวแปรเกยวกบนกเรยนทสงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยน โดยการวเคราะหขอมลพหระดบ อกทงผวจยศกษาบรบทของโรงเรยนระดบ

มธยมศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร เปนหนวยงานหนงทรบผดชอบดานการจดการศกษาใหกบ

ประชาชนในพนทกรงเทพมหานคร โดยมนโยบายมงพฒนานกเรยนซงอยในสถานศกษาสงกด

กรงเทพมหานครใหเปน คนด คนเกง และมความสข โดยมการเนนเปาประสงคเกยวกบการสงเสรม

ใหนกเรยนมความสขเปนอนดบแรก นโยบายทชดเจนในการสงเสรมทงผบรหารโรงเรยน มการ

พฒนาการสอนใหกบคร ตลอดจนพฒนาทตวนกเรยน เพอใหปจจยระดบตางๆชวยพฒนาความสข

มวลรวมของนกเรยน และพรอมทจะกาวไปสมาตรฐานการศกษา ใหเปนทยอมรบของสงคม โดย

เนนการพฒนาคณภาพนกเรยนใหเปนคนเกง ด และมความสขอยางแทจรง(สานกการศกษา

กรงเทพมหานคร. 2554 : 5-9)

8

วตถประสงคการวจย

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยกาหนดวตถประสงคของการวจย

ดงน

1. เพอศกษาความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน

กบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

3. เพอศกษาปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยนทสงผลตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ความสาคญของการวจย

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มความสาคญ ดงน

1. การวจยครงนชวยใหทราบถงความสมพนธระหวางปจจยระดบโรงเรยน ระดบ

หองเรยนและระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สามารถใชเปนแนวทางในการพฒนาปจจยพหระดบทง ระดบ

โรงเรยน ระดบหองเรยนและระดบนกเรยน โดยสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร นบวาสอดคลองกบการปฏรปการศกษาเปนอยางด

2. การวจยครงนทาใหทราบถงปจจยระดบโรงเรยน ระดบหองเรยนและระดบนกเรยน ท

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ทาใหสามารถสงเสรมปจจยทงสามระดบไดอยางชดเจนและตรงประเดน

3. การวจยครงนสามารถนาไปใชประโยชนในการวางแผนพฒนาความสขมวลรวมของ

นกเรยนโดยสานกการศกษา กรงเทพมหานคร ตลอดจนสามารถนาไปประยกตใชเปนเครองมอใน

การวดความสขมวลรวมของนกเรยนในโรงเรยนมธยม หรอกบหนวยงานการศกษาในระดบตางๆ

ขอบเขตของการวจย

ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน เปนผบรหาร คร และนกเรยนในโรงเรยนทเปดทาการสอน

ในระดบมธยมศกษาปท 2 สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 13,375 คน จาแนกเปนผบรหารจานวน

101 คน คร จานวน 387 คน และนกเรยนจานวน 12,887 คน จากโรงเรยนทงหมด 101 โรงเรยน

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554

9

1.2 กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ผวจยใชวธเลอกโรงเรยนจานวน 30 โรงเรยนทเปดทา

การสอนในระดบมธยมศกษาชนปท 2 และมจานวนหองเรยนตงแต 3 หองขนไป จากโรงเรยน

จานวน 101 โรงเรยน โดยการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ตามกลมเขตการศกษา

ทกกลม ในอตรารอยละ 25 จากนนทาการเลอกหองเรยนจานวน 3 หองเรยน แตละหองเรยนเลอก

นกเรยนจานวน 30 คน คร 1 คน ผบรหารโรงเรยนละ 1 คน ดงนนจะไดกลมตวอยางทงสน จาก

โรงเรยน 30 โรงเรยน เปนผบรหาร ครและนกเรยนในโรงเรยนทเปดทาการสอนในระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 2,820 คน จาแนกเปนผบรหาร จานวน 30

คน คร จานวน 90 คน และนกเรยน จานวน 2,700 คน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554

1. ตวแปรอสระ มดงน

1. ตวแปรระดบนกเรยน ไดแก

1.1 การยอมรบนบถอตนเอง

1.2 มนษยสมพนธ

1.3 เจตคตตอการเรยน

1.4 พฤตกรรมการเรยนร

2. ตวแปรระดบหองเรยน ไดแก

2.1 ภาวะผนา

2.2 การบรหารจดการหองเรยน

2.3 เจตคตตอวชาชพคร

3. ตวแปรระดบโรงเรยน ไดแก

3.1 ภาพลกษณของโรงเรยน

3.2 สวสดการโรงเรยน

2. ตวแปรตาม คอ ความสขมวลรวมของนกเรยน ไดแก

1. ดานชวตความเปนอยทด

2. ดานสงแวดลอม

3. ดานวฒนธรรม

4. ดานสขภาพ

10

นยามศพทเฉพาะ

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยนยามศพทเฉพาะ ดงน

1. ความสขมวลรวมของนกเรยน หมายถง ความรสกทบงบอกถงความรสกทดของนกเรยน

ทมตอการดาเนนชวตในโรงเรยนและครอบครว ซงพจารณาไดจาก ชวตความเปนอยทด

สงแวดลอมของโรงเรยน วฒนธรรม และสขภาพของนกเรยน ซงแบงออกเปน 4 ดาน ไดแก

1.1 ดานชวตความเปนอยทด หมายถง การใชชวตในโรงเรยนของนกเรยนไดอยาง

มความสข โดยครอบครวมรายไดทเหมาะสม มการออมเงนและการหารายไดระหวางเรยนเพอเพม

รายไดใหครอบครว มการไดรบการบรการดานความปลอดภยในโรงเรยน ทงการปองกนอบตภย

และความปลอดภยในดานอาหาร

1.2 ดานสงแวดลอม หมายถง บรรยากาศและการจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนทง

ภายในและภายนอกหองเรยน ใหเออตอการการเรยนรภายในโรงเรยน มการจด ภมทศนของ

โรงเรยนใหสวยงาม มการเตรยมอาคารสถานท สงอานวยความสะดวก เทคโนโลย คอมพวเตอรให

พรอมเพรยง ตลอดจนสงเสรมการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมใหอยในสภาพเรยบรอยสวยงาม

1.3 ดานวฒนธรรม หมายถง การสรางความสมพนธและปฏสมพนธทดกบบคลากร

ภายในโรงเรยน สงคมและชมชน มการปฏบตตามประเพณวฒนธรรม คาขวญ คานยม ปฏบตตาม

ปรชญาของโรงเรยน รวมทงการบารงรกษาประเพณวฒนธรรมในชมชน รวมถงมการสงเสรมและ

อนรกษและสบทอดวฒนธรรมอยางตอเนอง

1.4 ดานสขภาพ หมายถง การจดการดแลรกษาสขภาพอยางตอเนอง มการ

สงเสรมการออกกาลงกายเปนประจา มการบรการรกษาสขภาพอยางเหมาะสม รวมถงการตรวจ

ปองกนอยางสมาเสมอ ตลอดจนมหองพยาบาลทเพยงพอและเหมาะสม มพยาบาลประจาเพอให

คาแนะนาดานสขภาพแกนกเรยน

2. ปจจยพหระดบ หมายถง กลมตวแปรทสงผลตอ ความสขมวลรวมของนกเรยน ในการ

วจยครงนม ตวแปร 3 ระดบ ไดแก ระดบโรงเรยน ระดบหองเรยน และระดบนกเรยน

3. ตวแปรระดบนกเรยน หมายถง ตวแปรทเกยวของกบพฤตกรรมของนกเรยนแตละคน ท

คาดวาจะสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน ไดแก การยอมรบนบถอตนเองและมนษยสมพนธ

เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนร ซงแบงออกเปน 4 ดาน ไดแก

3.1 การยอมรบนบถอตนเอง หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงการรบร

คณคาทมในตนเอง มความเชอมนในคณคาของตนเอง ไมกลวการแสดงความคดเหนตอหนาคน ม

เหตผลในการคดเสมอ นยมชมชอบทงในความคด และการกระทาของตนเอง ยนหยดในสงทเชอ

เปนตวของตวเอง และเปนแบบอยางทดใหกบผอน

11

3.2 มนษยสมพนธ หมายถง พฤตกรรมของนกเรยนทแสดงถงการเปนคนยมแยม

แจมใส การจดจาชอคนอนๆได การมองโลกในแงด การรจกยกยองบคคลอน การเปนผฟงทด การม

กรยามารยาทออนโยนและการใหความชวยเหลอบคคลอนดวยความเตมใจ

3.3 เจตคตตอการเรยน หมายถง ความคด ความเชอ หรอความรสกของ

นกเรยนทมตอความสาคญของการเรยน เหนคณคาของการเรยนและประโยชนของการเรยน โดย

เหนความสาคญของการเรยนหนงสอชวยสรางคนใหสมบรณแบบ ชวยทาใหดาเนนชวตไดด ทาให

คนสามารถแกปญหาไดด ชวยทาใหฉลาดขน และสรางอาชพทมนคง

3.4 พฤตกรรมการเรยนร หมายถง การกระทาหรอกจกรรมทนกเรยน

แสดงออกตอการเรยน เพอพฒนาความร ะทกษะใหบรรลจดมงหมายทกาหนดไวในวชาตางๆ ทได

เรยน โดยมการใชแรงจงในการเรยน การจดสรรเวลาในการเรยน การมสมาธและตงใจเรยน การ

เรยนรเปนทม และมการใชเทคนคในการเรยน

4. ตวแปรระดบหองเรยน หมายถง ตวแปรทเกยวของกบพฤตกรรมของครผสอนในแตละ

หองเรยนทคาดวาจะสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน ไดแก ภาวะผนา การบรหารจดการชน

เรยน และเจตคตตอวชาชพคร ดงรายละเอยดตอไปน

4.1 ภาวะผนา หมายถง พฤตกรรมของครผสอนทสามารถวางแผนการสอนใหเกด

ประสทธภาพ มการดาเนนการสอนเนนใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนร มเทคนควธสอนเพอให

นกเรยนเขาใจเนอหาในบทเรยน มการสอสารทมประสทธภาพ ตลอดจนมการตดตามกากบการ

เรยนการสอนใหเปนไปตามวตถประสงคอยางมคณภาพ

4.2 การบรหารจดการชนเรยน หมายถง พฤตกรรมของครผสอนทสามารถกากบ

ควบคมวนยในชนเรยนอยางมประสทธภาพ มการจดเตรยมทรพยากรในชนเรยนไวอยางครบครน

ทงนวตกรรม เทคโนโลย และสอการสอน มการจดบรรยากาศการเรยนรทางบวก รวมถงการนาวธ

สอนทหลากหลายมาใชในการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ

4.3 เจตคตตอวชาชพคร หมายถง ความรสกนกคด ความคดเหน ความศรทธาหรอ

ความเชอของบคคลทมตอวชาชพคร โดยครมความรด สามารถใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการ

สอน แสวงหาความรอยางตอเนอง มความสามารถในการสอน มบคลกทด มคณธรรม จรยธรรม

เปนแบบอยางทด และสามารถปรบตวใหเขากบสงคม

5. ตวแปรระดบโรงเรยน หมายถง ตวแปรทเกยวของกบโรงเรยนทคาดวาจะสงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยน

5.1 ภาพลกษณของโรงเรยน หมายถง การสรางภาพลกษณทสามารถดงดดใจ

ผปกครองและชมชน ใหเกดการยอมรบศรทธาและเกดความนาเชอถอ โดยเนนความมชอเสยง

ของโรงเรยน ทงดานวชาการ และความประพฤตของนกเรยน การทโรงเรยนไดรบรางวลดานตาง

ๆ การไดรบการสนบสนนจากนกเรยนทงศษยปจจบนและศษยเการวมทงผปกครองและชมชน

5.2 สวสดการโรงเรยน หมายถง การจดบรการสขภาพ โภชนาการเกยวกบอาหาร

บรการหองสมด บรการโสตทศนปกรณ กจกรรมสหกรณโรงเรยน การจดแพทยและพยาบาล

12

ประจาโรงเรยน บรการรถโรงเรยนใหมความปลอดภย รวมถงมบรการฝากนกเรยนใหอยในความ

ดแลของครหรอเจาหนาทเวลาเยนกอนผปกครองมารบ

กรอบความคดในการวจย

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยกาหนดกรอบความคดของการวจย

ดงน

ความสขมวลรวมของนกเรยน ผวจยใชแนวความคดของ บรกส (Brooks. 2005 :

228-230) โดยกลาวถงความสขมวลรวมโดยอาศยแนวคดเรองความสขมวลรวมประชาชาต (Gross

National Happiness, GNH) เปนการมองการพฒนาประเทศทไมไดเนนตวเลขในการเตบโตทาง

เศรษฐกจ (Gross Domestic Product, GDP) แตเนนมมมองเรองความสขทแทจรงของสงคมเปน

หลก คานงถงความเปนองครวมดวยการพจารณามตทางเศรษฐกจควบคไปกบมตอนๆ โดยสรป

ความสขมวลรวมออกเปน 4 ดาน คอ 1) การพฒนาเศรษฐกจอยางเทาเทยมและยงยน 2) การ

อนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาต 3) การอนรกษและสงเสรมคณคาทางวฒนธรรม และ 4) การ

สงเสรมการปกครองทดหรอธรรมาภบาล และใชแนวคดของ คารมาและดอรจ (Karma; & Dorji.

2008 : 25-36) กลาววาความสขมวลรวมเปนตวบงชสาคญของบคลากรในองคกร องคกรตางๆ

จาเปนตองใชความสขมวลรวมเพอเปนการแนวทางการพฒนาบคลากรไปสเปาหมายทวางไว โดย

ทตวชวดความสขมวลรวมมองคประกอบรวม 9 มต ไดแก 1) สภาพทางจตทด 2) การใชเวลา

3) พลงชมชน 4) วฒนธรรม 5) สขภาพ 6) การศกษา 7) สงแวดลอม 8) มาตรฐานความเปนอย

และ 9) การปกครอง รวมถงแนวคดของประเวศ วะส (2554 : ออนไลน) ไดสรปสาระสาคญของ

ความสขมวลรวมเปนสงทองคกรใหความสาคญในปจจบน เพราะเปนการวดความสขทแทจรงของ

มนษยทเกดจากจตใจมากกวาตวเลขเพยงอยางเดยว โดยสรปความสขมวลรวมประกอบไปดวย

4 ประการ ไดแก 1) ความเปนอยทดทางกายภาพ 2) ความเปนอยทดทางใจ 3) ความเปนอยทด

ทางสงคม 4) ความเปนอยดทางจตวญญาณ และใชแนวคดของ ไพบลย วฒนศรธรรม (2550 : 15)

ไดนาเสนอ 4 เสาหลกของความสขมวลรวม ไดแก 1) การพฒนาเศรษฐกจ สงคมอยางยงยน 2) การ

อนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3) การสงเสรมและอนรกษวฒนธรรม และ 4) การ

บรหารกจการบานเมองทด

จากแนวคดเกยวกบความสขมวลรวมทไดกลาวไวในขางตน ไดนามาทาการสงเคราะหใน

บรบทดานการศกษา เปนความสขมวลรวมของนกเรยนทสอดคลองกบบรบทดานการศกษา

ประกอบดวย 4 ดาน ดงน 1) ดานชวตความเปนอยทด 2) ดานสงแวดลอม 3) ดานวฒนธรรม และ

4) ดานสขภาพ

ปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนสามารถพจารณาไดเปนตวแปร 3 ระดบ

ประกอบดวย ตวแปรระดบนกเรยน ตวแปรระดบหองเรยน และตวแปรระดบโรงเรยน

13

ตวแปรระดบนกเรยน ตวแปรระดบนกเรยนเปนตวแปรคณลกษณะของนกเรยนทสงผล

ตอความสขมวลรวมของนกเรยน สามารถจาแนกเปนตวแปรอสระ 4 ตวแปร ไดแก การยอมรบนบ

ถอตนเอง มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนร ซงผวจยใชแนวความคด

ของตวแปรอสระแตละตว ดงน

การยอมรบนบถอตนเอง ผวจยใชแนวคด ของ ล และช (Luo; & Shih. 1997 : 181-187)

ทสรปวา นกเรยนจะมความสขมวลรวมไดตองมการยอมรบนบถอตนเอง โดยสรางความรกและ

ศรทธาตอการเรยน เพราะจะชวยใหนกเรยนเกดความรก ความสนใจตอบทเรยน ตอครและผรวม

เรยน อกทงการยอมรบนบถอตนเอง (Self-Esteem) นบวามความสาคญ นกเรยนทยอมรบนบถอ

ตนเองมากจะมความสามารถและใชความสามารถทมอยกระทาสงตางๆ ใหประสบความสาเรจได

ตามเปาหมาย ทาใหตนเองมความสขมากขน (Baumeister; & Others. 2003 : 34-44) นอกจากน

การยอมรบนบถอตนเองนบวามความสาคญและมอทธพลตอสงตางๆ ดงท ครอกเกอร และคนอนๆ

(Crocker.; & Others. 2003 : 507-516) ทาการวจยความสมพนธของการยอมรบนบถอตนเองกบ

ความเปนอยทด ผลวจยพบวา การยอมรบนบถอตนเองมความสมพนธกบชวตความเปนอยทดและ

ความสาเรจในการทางาน นอกจากน โบไมสเตอรและคนอนๆ (Baumeister; & Others. 2001 :

1-44) ศกษาผลของการยอมรบนบถอตนเอง พบวา การยอมรบนบถอตนเอง สรางความสขและ

ความพงพอใจแกนกเรยน ทาใหการเรยนประสบผลสาเรจ และสรางความปลอดภยแก นกเรยน

ขณะเดยวกนสงเสรมสขภาพนกเรยนใหมสขภาพรางกายและจตใจแขงแรงอกดวย

มนษยสมพนธ ผวจยใชแนวคดของ เบอรรและแฮนสน ( Berry; & Hansen. 1996 :

796-809) โดยสรปความสาคญของมนษยสมพนธ คอ ชวยใหเกดความสามคค หรอสมพนธภาพอน

ด สามารถปฏบตงานกนอยางราบรน ลดความขดแยงในกลมผปฏบตงาน ซงจะนาไปส

ประสทธภาพและเกดความสขของนกเรยน อกทงยงทาใหมความพอใจในชวตเพมขน สามารถ

แลกเปลยนประสบการณ ความคดซงกนและกน จะนาไปสความพอใจในชวต และทาใหมความสข

เพมขน เกดความสดชน เกดความรกใคร ศรทธา เชอถอซงกนและกน อนจะนามาซงความสามคค

(Bloggang.com. 2549 : ออนไลน)

เจตคตตอการเรยน ผวจยใชแนวคดของ อลพอรต (Allport. 1978 : 256) เลวส

(Lavis. 1996 : 254) และ (สรางค โควตระกล (2545 : 366) โดยสรปวา เจตคตเปนแนวโนมทม

อทธพลตอพฤตกรรมสนองตอบตอสงแวดลอมหรอสงเรา ซงอาจเปนไดทงคน วตถสงของ ความคด

เจตคตอาจเปนบวกหรอลบ ถาบคคลมเจตคตทางบวกตอสงใดกจะมพฤตกรรมทจะเผชญกบสงนน

แตถามเจตคตในทางลบกจะหลกเลยง โดยทเจตคตในทางทดตอการเรยนนกเรยนจะแสดงออกใน

ลกษณะความพงพอใจสนใจมาเรยนอยางสมาเสมอ ยอมรบความสามารถและวธการสอนของคร

เหนคณคาของการศกษา นอกจากนใชแนวคดของดแรนท (Durrant. 2011 : Online) โดยเพมเตม

พฤตกรรมของนกเรยนทมเจตคตทดตอการเรยน โดยแสดงใหถงความสนใจในการเรยนร เหน

ประโยชนและคณคาในเรองทเรยน มความตงใจ แสดงความชนชอบ และรกวชาทจะเรยน ความ

14

ตองการการมสวนรวมในการเรยนร ตงแตการวางแผน การจดกจกรรมและการวดผลประเมนผล

รวมถงเหนประโยชนของการศกษาในการพฒนาตนเองใหเกดความกาวหนามนคง ซงเจตคตทดตอ

การเรยนสงผลใหนกเรยนมความสขมวลรวมมากขน

พฤตกรรมการเรยนร ผวจยใชแนวคดของ สมธ (Smith. 1976 : 18-26) โดยสรปไววา

พฤตกรรมการเรยนเปนยทธวธในการเรยนรแบบหนงทนกเรยนแตละคนเลอกใชในขณะทกาลง

เรยนรเนอหาในหลกสตร และมความสมพนธกบความรสกทแสดงออกและลกษณะทางบคลกภาพ

นอกจากนแลวยงเปนตวบอกถงรปแบบพฤตกรรมของนกเรยนในขณะเรยนรดวย นอกจากนแลว

แครนตนและบารคเลย (Cranston; & Barclay. 1985 : 36-138) ไดใหความเหนวาพฤตกรรมในการ

เรยนของนกเรยนชวยใหนกเรยนมสมพนธภาพทดกบเพอนและเกดความสขมวลรวม ซงจะเปน

วธการเรยนของผเรยนทมประสทธภาพ นอกจากนพฤตกรรมการเรยนรเปนการใชรปแบบการ

เรยนรอยางหลากหลาย ทงการเรยนรเปนทม ฝกประสบการณใหกบนกเรยนอยางสมาเสมอ

ทบทวนตรวจสอบประสบการณทจะนาไปใชประโยชนไดจรงในชวตประจาวน รวบรวม

ประสบการณและนามาฝกฝนใหเกดความชานาญ (Sprenger. 2003 : 13-14; Smith. 2001 :

Online) การใชแรงจงใจในการเรยน มการจดสรรเวลาเรยน นกเรยนมความเปนอสระในการเรยนร

ตลอดจนนกเรยนใชเทคโนโลยในการเรยนร เรยนรเปนกลม มการคนควาเทคนคการเรยนและคนหา

ความรและใชวธการเรยนรแบบแกปญหาอยางตอเนอง (Mills. 2002 : Online; Spoon; & Schell.

1998 : 19-34) พฤตกรรมดงกลาวขางตนจงเปนผลใหนกเรยนเกดความสขมวลรวม

ตวแปรระดบหองเรยน ตวแปรระดบหองเรยน ไดแก ตวแปรของคร เปนตวแปรทสงผล

ตอความสขมวลรวมของนกเรยน สามารถจาแนกเปนตวแปรอสระ 3 ตวแปร ไดแก ภาวะผนา การ

บรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพคร ซงผวจยใชแนวความคดของตวแปรอสระแตละตว

ดงน

ภาวะผนา ผวจยใชแนวความคดของ ลคส และคนอนๆ (Lucas; & Others. 2003 :

527-539) โดยเนนภาวะผนาครทมสวนทาใหนกเรยนมความสข ทาใหการใชชวตความเปนอยของ

นกเรยนดขน โดยเฉพาะการสอสารทครมอารมณขนจะชวยทาให นกเรยนมความสนกสนาน

สามารถเรยนรไดเปนอยางด อกทงภาวะผนาครทมความเชยวชาญดานการเรยนการสอน ใช

บทบาทของผนาเพอสรางสงคมแหงการเรยนร เพอใหเกดการปรบปรงและพฒนาการเรยนการสอน

ในชนเรยนโดยมงเนนทความสาเรจในการเรยนรของนกเรยน และสรางบรรยากาศของการไววางใจ

ซงกนและกน การสอสารแบบเปดจะชวยทาใหนกเรยนมความสข และมเจตคตทดตอครและ

โรงเรยน (York-Barr; & Duke. 2004 : 260) และทสาคญภาวะผนาครทงดานการวางแผน การ

ประสานงาน การกากบตดตามและการประเมนผลการเรยนการสอนอยางใกลชด จะชวยทาให

นกเรยนมคณภาพและมความสขมวลรวมมากขน (Podsakoff; & Others. 2005 : 259-298; Politis.

2004 : 230)

15

การบรหารจดการหองเรยน ผวจยใชแนวความคดของ ฟรแลน (Phelan. 1999 :

Abstracts) โดยสรปความสาคญของการบรหารจดการหองเรยนทมประสทธภาพจะชวยทาให

นกเรยนมาโรงเรยน และใชชวตอยในโรงเรยนอยางมความสข นอกจากนครทสามารถจดบรรยากาศ

และสงแวดลอมในหองเรยนไดด มการเลอกกจกรรมการเรยนการสอนทสนกสนาน ทาใหนกเรยนม

ความสขมากขน (Armento.2011 : Online; Bower; & Kamata. 2002 : Online) อกทงการจด

หองเรยนอยางหลากหลาย เหมาะสมกบบทเรยน กจกรรมการเรยนการสอน จานวนนกเรยน เปน

การสรางบรรยากาศของหองเรยนใหนาสนใจไมซาซากจาเจ ไมนาเบอหนาย นกเรยนจะเกดความ

กระตอรอรนและกระฉบกระเฉง และสรางความสขมวลรวมของนกเรยน (Weinstein. 1996 :

25-31; Sukanya. 2010 : Online)

เจตคตตอวชาชพคร ผวจยใชแนวคดของมลเลยและแมคอนทอช (Mealey; & Mcintoch.

1995 : 177) ไดสรปวาเจตคตมความหมายในเชงจตวทยาซงเปนสงทเปนความจรงในชวต เจตคต

ของคนเกยวกบบางสงบางอยางเปนสงซงคนมความรสกเกยวกบสงนนโดยคนอาจชอบหรอไมชอบ

สงนนกได และอลพอรต (Allport. 1978 : 256) ไดสรปวาเจตคตตอสงใดสงหนงของคนเกดขนได

ตามเงอนไข 4 ประการ คอ 1) กระบวนการการเรยนรทไดจากการเพมพนและบรณาการของการ

ตอบสนองแนวความคดตาง ๆ เชน เจตคตจากครอบครว โรงเรยน คร การเรยนการสอน เปนตน

2) ประสบการณ สวนตวขนอยกบความแตกตางของบคคล ซงมประสบการณ ทแตกตางกนไป

นอกจากประสบการณของคนจะสะสมขนเรอย ๆ แลวยงทาใหมรปแบบเปนของตวเองดวย ดงนน

เจตคตบางอยางจงเปนเรองเฉพาะของแตละบคคลแลวแตพฒนาการและความเจรญเตบโตของคนๆ

นน 3) การเลยนแบบการถายทอดเจตคตของคนบางคนไดมาจากการเลยนแบบธรรมชาตของคนอน

ทตนพอใจ เชน พอ แม คร เปนตน 4) อทธพลของกลมสงคม คนยอมมเจตคตคลอยตามกลมสงคม

ทตนอาศยอยตามสภาพแวดลอม เชน เจตคตตอศาสนา สถาบนตางๆ เปนตน ครทม

เจตคตทดตอวชาชพจะมความรด สนใจทกทายนกเรยนเปนประจาสมาเสมอ ชางสงเกต เอาใจใส

นกเรยน ตดตามความเปนไปของนกเรยนอยเปนนจ มทาทเปนมตร ยมแยมแจมใสอารมณดม

ความเปนกนเองกบนกเรยนทกคน รบฟงและเขาใจความคด ความตองการของนกเรยน มคณธรรม

จรยธรรมเปนแบบอยางทด (Nel. 1992 : 45-47) มองโลกในแงด มอารมณขน มปฏภาณไหวพรบ

ทนตอเหตการณและมทกษะในการแกปญหาอยางถกตอง เปนคนอดทนใจเยน ใจกวางและยอมรบ

ขอผดพลาดทงของตนเองและผอนได แสดงความยนดและเตมใจชวยเหลอนกเรยนทมปญหาโดยไม

คดหวงสงตอบแทน (ศนยพฒนาคร. 2554 : ออนไลน) นอกจากนครตองจดจาชอนกเรยนได ให

โอกาสนกเรยนในการเรยนร ดแลนกเรยนอยางใกลชด (Larson.; & Silverman. 2000 : 23-25)

เตมใจทจะแบงปนความรบผดชอบในการเรยนรรวมกบนกเรยน จงใจนกเรยนใหเรยนรอยางม

ประสทธภาพ สามารถปรบตนใหเขากบสงคมไดเปนอยางด เจตคตทดตอวชาชพเปนผลใหนกเรยน

มความสขมวลรวมมากขน (Claxton. 1996 : 17)

16

ตวแปรระดบโรงเรยน ตวแปรระดบโรงเรยน ไดแก ตวแปรของโรงเรยน เปนตวแปรท

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน สามารถจาแนกเปนตวแปรอสระ 2 ตวแปร ไดแก ปจจยดาน

ภาพลกษณของโรงเรยน และปจจยดานสวสดการโรงเรยน ซงผวจยใชแนวความคดของตวแปร

อสระ ดงน

ปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยน ปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยน ผวจยใชแนวคด

ของ คลาโบจและ รอสก (Clabaugh.; & Rozycki. 1990 : Online) กลาวโดยสรปวาโรงเรยนทม

ภาพลกษณทดจะชวยใหการปฏรปการเรยนรประสบผลสาเรจ รวมทงใชแนวคดของ เบสท (Best.

2011 : Online) โดยใหแนวคดวาโรงเรยนทมภาพลกษณดจะชวยใหการบรหารงานเปนไปอยางม

คณภาพ ดงนนปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยน สงผลทางตรงตอการปฏรปการเรยนรของครและ

สงผลทางออมผานการจดการคณภาพโดยรวม

ปจจยดานสวสดการโรงเรยน ปจจยดานสวสดการโรงเรยน ผวจยใชแนวคดของ มารตน

(Martin. 2011 : Online) กลาววาสวสดการโรงเรยนสงเสรมการปฏรปการเรยนรใหประสบผลสาเรจ

ชวยทาใหบคลากรเกดความมนใจในการไดรบการบรการเปนอยางดจากโรงเรยน ปจจยดาน

สวสดการโรงเรยนยงสนบสนนการทางานใหเกดประสทธภาพอกดวย (James use Agricultural

High School. 2011 : Online) ดงนนปจจยดานสวสดการโรงเรยนจงสงผลทางตรงตอการปฏรปการ

เรยนรของครและสงผลทางออมผานการทางานเปนทม

จากการทบทวนแนวคด ทฤษฎ ตารางการสงเคราะหและงานวจยทเกยวของดงกลาว ผวจย

จงกาหนดเปนกรอบความคดของการวจย ดงน

17

กรอบแนวคดของการวจย

i

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดของการวจย

สมมตฐานในการวจย

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยกาหนดสมมตฐานของการวจย ดงน

1. ปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยนมความสมพนธกบความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกด กรงเทพมหานคร

2. ปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยนและระดบโรงเรยนอยางนอย 1 ตว สงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร

ปจจยระดบหองเรยน

1. ภาวะผนา

2. การบรหารจดการหองเรยน

3. เจตคตตอวชาชพคร

ปจจยระดบนกเรยน

1. การยอมรบนบถอตนเอง

2. มนษยสมพนธ

3. เจตคตตอการเรยน

4. พฤตกรรมการเรยนร

คาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบ

หองเรยน

ปจจยระดบโรงเรยน

1. ภาพลกษณของโรงเรยน

2. สวสดการโรงเรยน

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ความสขมวลรวมของนกเรยน

1. ชวตความเปนอยทด

2. สงแวดลอม

3. วฒนธรรม

4. สขภาพ

คาสมประสทธการ

ถดถอยของปจจยระดบ

นกเรยนทสงผลตอ

ความสขมวลรวมของ

นกเรยน

คาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบ

โรงเรยน

คาสมประสทธการ

ถดถอยของปจจยระดบ

หองเรยนทสงผลตอ

คาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบ

หองเรยน

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยเรยบเรยงตามหวขอ ดงตอไปน

1. การจดการศกษาของโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

2. แนวคดทฤษฎทเกยวกบความสข

2.1 ความหมายของความสข

2.2 องคประกอบสาคญแหงความสข

2.3 ความสาคญของความสข

2.4 ระดบของความสข

2.5 เทคนคการสรางความสขใหกบนกเรยน

2.6 ความสขมวลรวม

2.6.1 ชวตความเปนอยทด

2.6.2 สงแวดลอม

2.6.3 วฒนธรรม

2.6.4 สขภาพ

3. ปจจยเชงพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

3.1 ปจจยระดบนกเรยน ไดแก

3.1.1 การยอมรบนบถอตนเอง

3.1.2 มนษยสมพนธ

3.1.3 เจตคตตอการเรยน

3.1.4 พฤตกรรมการเรยนร

3.2 ปจจยระดบหองเรยน ไดแก

3.2.1 ภาวะผนา

3.2.2 การบรหารจดการชนเรยน

3.2.3 เจตคตตอวชาชพคร

3.3 ปจจยระดบโรงเรยน ไดแก

3.3.1 ภาพลกษณของโรงเรยน

3.3.2 สวสดการโรงเรยน

4. แนวคดเกยวกบการวเคราะหพหระดบ

4.1 ความเปนมาของการวเคราะหพหระดบ

4.2 วตถประสงคของการวเคราะหพหระดบ

19

4.3 ลกษณะของขอมลทจะนาไปวเคราะหพหระดบ

4.4 การวเคราะหประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวน

4.5 การวเคราะหพหระดบ

5. งานวจยทเกยวของ

5.1 งานวจยทเกยวของในประเทศ

5.2 งานวจยทเกยวของตางประเทศ

5.3 งานวจยทเกยวกบปจจยพหระดบทสงผลตอความสขและความสขมวลรวมของ

นกเรยน

1. การจดการศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

1.1 ความเปนมาของการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร

การจดการศกษาในพนทกรงเทพมหานคร (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร

กรงเทพมหานคร. 2549 : 4) จดตงครงแรกเมอป 2427 ในรปแบบของโรงเรยนราษฎรทวดมหรรณ

พาราม ตอมาในป พ.ศ. 2430 มการขยายการจดการศกษาโดยจดตงองคกรรบผดชอบเปน

กระทรวงศกษาธการ และเปนกระทรวงธรรมการในป พ.ศ. 2435 ถง พ.ศ. 2441 ไดมโครงสราง

การศกษาเกดขน โดยแบงความรบผดชอบใหกรมศกษาธการของกระทรวงศกษาธการจดการศกษา

ในกรงเทพมหานคร และใหกระทรวงมหาดไทยจดการศกษาในหวเมองรวมกบพระสงฆ ภายหลงได

มการขยายการศกษาภาคบงคบออกไปถงระดบตาบลระหวางป พ .ศ. 2454 ถง พ.ศ. 2475 ม

หนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษาระดบประถมศกษา 3 กระทรวง คอ

1) กระทรวงนครบาล รบหนาทจดการศกษาระดบประถมศกษาในสวนกลาง

2) กระทรวงมหาดไทย รบหนาทจดการศกษาระดบประถมศกษาในสวนภมภาค

3) กระทรวงธรรมการ รบหนาทประสานงาน ใหการจดการศกษาเปนไปตามนโยบาย

กรงเทพมหานครเปนหนวยงานปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ จดตงขนเมอป พ .ศ. 2515 ตาม

ประกาศคณะปฏวต ฉบบท 335 โดยการเปลยนแปลงรปแบบการปกครองนครหลวงกรงเทพธนบร

องคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบร เทศบาลนครหลวงกรงเทพธนบร ตลอดจนสขาภบาลตางๆ

ในนครหลวงกรงเทพธนบร เปนหนวยการปกครองเดยวกน คอ กรงเทพมหานคร รวมถงการรบโอน

การจดการศกษาจากหนวยงานทยบรวมกน

บทบาทหนาทดานการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร สานกการศกษา สานกงาน

เขต โรงเรยนกรงเทพมหานคร มฐานะเปนนครหลวงของประเทศไทย และเปนการบรหารราชการ

สวนทองถนรปแบบพเศษทมฐานะเปนนตบคคลมระเบยบการปกครองตามบทบญญตแหง

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร รองรบโครงสรางการบรหารของ

กรงเทพมหานคร ประกอบดวย ฝายนตบญญตไดแก สภากรงเทพมหานครและฝายบรหาร ไดแก

20

ผวาราชการกรงเทพมหานคร และรองผวาราชการกรงเทพมหานคร ซงเลอกตงโดยตรงจาก

ประชาชน มหนาทจดบรการสาธารณะใหแกประชาชนในเขตพ นทกรงเทพมหานคร โดยแบงพนท

การปกครองออกเปนเขต แตละเขตแบงออกเปนแขวง บทบาทหนาทของกรงเทพมหานครในสวนท

เกยวของกบการจดการศกษา คอ การจดการศกษาใหกบประชาชนในกรงเทพมหานคร โดยม

บทบาทสาคญในการกาหนดนโยบาย ดแลมาตรฐาน กากบตดตามดแล สนบสนนทรพยากร ซง

กรงเทพมหานคร ไดดาเนนการจดการศกษาหลายระดบและหลายรปแบบ ดงน

1) การจดการศกษาในรปศนยเลยงดเดก หรอศนยพฒนาเดกเลก อยในความ

รบผดชอบของสานกพฒนาชมชนซงดาเนนงานในลกษณะของการใหความสนบสนนชมชนทเปด

ดาเนนการ

2) การจดการศกษาในระดบปฐมวยและการศกษาขนพนฐาน ระดบประถมศกษา

ระดบมธยมศกษา อยในความรบผดชอบของสานกการศกษาและสานกงานเขต

3) การจดการศกษาระดบอดมศกษา ไดแก วทยาลยการแพทย และวทยาลยพยาบาล

เกอการณยในความรบผดชอบของสานกการแพทย

4) การจดการศกษานอกระบบโรงเรยน ไดแก ฝกอบรมวชาชพระยะสนในโรงเรยน

ฝกอบรมวชาชพกรงเทพมหานคร และจดใหกลมสนใจตามความเหมาะสม ซงอยในความรบผดชอบ

ของสานกพฒนาชมชน

หนวยงานทรบผดชอบดานการศกษาปฐมวยและการศกษาขนพนฐานของกรงเทพ ม

ดงน (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2549 : 5)

สานกการศกษา เปนหนวยงานทมฐานะเทยบเทากรม มหนาทรบผดชอบ

ดานการศกษาโดยนานโยบายดานการศกษาของกรงเทพมหานครทง 4 ดานไดแก ดานวชาการ

ดานงบประมาณ ดานบรหารงานบคคล และดานการบรหารทวไป ใหสานกงานเขตและโรงเรยน

ดาเนนการ สานกการศกษาแบงสวนราชการภายในออกเปน 7 หนวยงาน คอ สานกเลขานการ กอง

การเจาหนาทกองคลง หนวยศกษานเทศก สานกยทธศาสตรการศกษา กองเทคโนโลยเพอการเรยน

การสอน กองพฒนาขาราชการครกรงเทพมหานคร

บทบาทหนาทของสานกการศกษารบผดชอบเกยวกบการกาหนดนโยบาย เปาหมาย

การจดทาและพฒนาแผนการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร จดการศกษาในระบบอยางม

คณภาพ สงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษา สงเสรมการนาเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารมาใชในการบรหารจดการเรยนร เปนศนยกลางเครอขายการเรยนรดาน

การศกษา เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาอยางตอเนอง

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ .ศ. 2518 ไดกาหนดฐานะ

กรงเทพมหานคร เปนทบวงการเมอง มฐานะเปนราชการบรหารสวนทองถนนครหลวง ฉะนน

กรงเทพมหานครจงมฐานะเปนนตบคคล มผวาราชการกรงเทพมหานครมาจากการเลอกตง และ

21

ผวาราชการกรงเทพมหานครเลอกรองผวาราชการฯอก 4 คน เขามาบรหารและรบผดชอบงานของ

สานกตางๆ เชน สานกการแพทย สานกระบายนา สานกการศกษา เปนตน สานกการศกษาเปน

หนวยงานทรบผดชอบดานการจดการศกษาในพนทกรงเทพมหานคร มหนาทจดการศกษา

3 ระดบ คอ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2549 : 7)

1) ระดบชนเดกเลก

2) ระดบชนประถมศกษา

3) ระดบชนมธยมศกษา

กรงเทพมหานครกาหนดนโยบายดานการศกษา โดยมงเนนใหเดกนกเรยนของ

กรงเทพมหานครทกคนไดรบสทธเรยนฟร เรยนด อยางมคณภาพ ทงนกรงเทพมหานครม

ยทธศาสตรดานการศกษา 3 ประการ ไดแก ประการแรก มงเนนใหนกเรยนกรงเทพมหานครม

ความสมดลถงพรอมดานความร และคณธรรม ประการทสอง ใหนกเรยนของกรงเทพมหานครม

สทธและความเสมอภาคกนอยางไมมเงอนไขในการรบการศกษาขนพนฐาน 12 ป อยางมคณภาพ

โดยไมเกบคาใชจาย ตามมาตรา 10 ของ พ.ร.บ.การจดการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดไว

และประการทสาม ยกระดบคณภาพการจดการศกษา การเรยนรของนกเรยนกรงเทพมหานคร ใหม

คณภาพมาตรฐานสอดคลองตามมาตรา 6 และมาตรา 7 ของ พ.ร.บ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

โดยเนนกระบวนการเรยนรในรปแบบการจดการความรทสอดคลองกบปรชญา “เศรษฐกจพอเพยง”

ทงนเพอใหบรรลยทธศาสตรการจดการศกษาดงกลาว จงไดกาหนดแนวทางการดาเนนงานไว 2

ประการ ไดแก (สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2549 : 8)

ประการแรก สงเสรมใหนกเรยนกรงเทพมหานคร มความร คคณธรรม และถงพรอม

ดวยคณลกษณะ 7 คณลกษณะ ไดแก ความฉลาดทางอารมณ สามารถควบคมอารมณของตนเองได

ไมหวนไหวกบสงยวยในทางทไมด ซงรมลอมมากมายในสงคมปจจบน เกงดานคณตศาสตร

วทยาศาสตร ภาษาศาสตรโดยเฉพาะภาษาไทยซงเปนเอกลกษณของชาต รวมถงภาษาทสอง เชน

ภาษาองกฤษ ภาษาจน เปนตน รกชมชนกรงเทพมหานคร โดยสานกการศกษากรงเทพมหานครได

จดโครงการกรงเทพศกษา และสงเสรมใหเดกไดเรยนรประวตศาสตรความเปนมาของ

กรงเทพมหานครและชาตไทย รจกใชขอมลขาวสาร สามารถเลอกรบขาวสารทดเพอนาไปปรบใชให

เกดประโยชนสงสดแกตนเองและสงคม และสงเสรมนสยรกการอานและการเรยนรตลอดชวต

สงเสรมใหนกเรยนสามารถคดวเคราะหเปน และปลกจตสานกใหนกเรยนกรงเทพมหานคร ยดมนใน

หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ประการทสอง จดการเรยนการสอนใหนกเรยนกรงเทพมหานคร มโอกาสเรยนฟรโดย

ไมมเงอนไข

22

1.2 การจดการศกษาของกรงเทพมหานคร

สานกการศกษา กรงเทพมหานคร มภารกจในการจดการศกษาขนพนฐานในระบบ

โรงเรยนใหแกเดกและเยาวชนของกรงเทพมหานคร โดยมโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

จานวน 436 โรงเรยน กระจายในพนท 50 สานกงานเขตในดานการจดกจกรรมการเรยนรใหแก

นกเรยน สานกการศกษาไดดาเนนการตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไข

เพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ตลอดจนนโยบายของรฐในดานการศกษาตามกรอบทศทางการ

พฒนาการศกษา ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ท

สอดคลองกบแผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2545-2559) และนโยบายของคณะผบรหาร

กรงเทพมหานคร โดยกาหนดวสยทศนยทธศาสตรในการบรหารจดการศกษา เพอใหโรงเรยนม

คณภาพมาตรฐานอยางตอเนองสงเสรมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใน

การบรหารการเรยนการสอน สงเสรมใหมการสอนภาษาตางประเทศ โดยครชาวตางประเทศ พฒนา

โรงเรยนดวยระบบเครอขายโรงเรยน โดยนาชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาในรป

คณะกรรมการสถานศกษาและภมปญญาทองถน รวมทงความรวมมอจากหนวยงานอน ๆทงภาครฐ

และเอกชน (สานกการศกษา กรงเทพมหานคร. 2552 : 8)

การบรหารจดการศกษาขนพนฐานของกรงเทพมหานคร จดในลกษณะของสายการ

บงคบบญชา ซงมผบรหารคอ ผวาราชการกรงเทพมหานคร ปลดกรงเทพมหานคร สานกงานเขต

และโรงเรยนตามลาดบ โดยสานกการศกษาเปนฝายอานวยการหรอหนวยงานทปรกษา สงเสรม

สนบสนนในระดบกรงเทพมหานคร เปนสวนราชการททาหนาทเชนเดยวกบในระดบสานกงานเขต

ซงแสดงเปนภาพประกอบ 2 ได ดงน

23

ภาพประกอบ 2 ระบบการบรหารการศกษาของกรงเทพมหานคร

ทมา : สานกการศกษา กรงเทพมหานคร (2549). เอกสารสมมนาดงานผบรหาร

สถานศกษาเพอพฒนาโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร. หนา 7.

จากภาพประกอบ 2 สามารถอธบายไดวาโครงสรางระบบบรหารการศกษาม

ผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนผบรหารสงสดและเปนฝายการเมอง มอานาจหนาทกาหนด

นโยบายการบรหารกรงเทพมหานครทกดาน เปนผบงคบบญชาขาราชการกรงเทพมหานครและ

ลกจางกรงเทพมหานคร ในสายราชการประจามปลดกรงเทพมหานคร ดารงตาแหนงสงสดของ

ขาราชการประจา มอานาจหนาทตามทกฎหมายกาหนดและตามคาสงของผวาราชการ

กรงเทพมหานคร และรบผดชอบควบคมดแลราชการประจากรงเทพมหานคร ใหเปนไปตาม

นโยบายของกรงเทพมหานครกากบ เรงรด ตดตามผลการปฏบตราชการของสวนราชการใน

กรงเทพมหานคร รวมทงเปนผบงคบบญชาขาราชการกรงเทพมหานครและลกจางกรงเทพมหานคร

รองจากผวาราชการกรงเทพมหานคร

สานกงานเขต มอานาจหนาทในการดาเนนเกยวกบการศกษา และการอบรมดแล

โรงเรยนประถมศกษา มผอานวยการเขตเปนผบงคบบญชาขาราชการและลกจางกรงเทพมหานคร

ในสงกดสานกงานเขต รบผดชอบการปฏบตราชการภายในเขต สวนราชการภายในสานกงานเขต

กาหนดใหมฝายการศกษา เปนทปรกษาและสนบสนนการบรหารดานการจดการศกษา และ

โรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร ถกกาหนดใหเปนสวนราชการหนงของสานกงานเขต

(สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2549 : 7)

24

การแบงกลมเพอพฒนางานวชาการของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร

ไดจดแบงตามสภาพความเหมาะสมของพนท แตละสานกงานเขต โดยเรยกวากลมสานกงานเขต

ซงในแตละกลมสานกงานเขต มโรงเรยนขนาดใหญ ขนาดกลาง และขนาดเลก การแบงกลมพฒนา

วชาการของโรงเรยนประถมศกษา สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 436 โรงเรยน แบงออกเปน 6

กลมเขต ดงน

1) กรงเทพกลาง ม 9 เขต 41 โรงเรยน

2) กรงเทพใต ม 11 เขต 75 โรงเรยน

3) กรงเทพเหนอ ม 7 เขต 46 โรงเรยน

4) กรงเทพตะวนออก ม 8 เขต 115 โรงเรยน

5) กรงธนเหนอ ม 8 เขต 90 โรงเรยน

6) กรงธนใต ม 7 เขต 69 โรงเรยน

อานาจหนาทและความรบผดชอบ

กรงเทพมหานครมอานาจหนาทในการจดการศกษา ตงแตเรมสถาปนาใน

ป พ.ศ. 2515 ตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 335 โดยรบโอนการจดการศกษาจาก 2 องคการ คอ

เทศบาลนครหลวง และองคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบร ซงองคการทงสองไดถอกาเนดเปน

การยบรวมกนและรบโอนการจดการศกษาจากเทศบาลนคร ตงแตป พ.ศ. 2480 และองคการบรหาร

สวนจงหวดทงสองรบโอนการจดการศกษามาจากกระทรวงศกษาธการ เมอป พ.ศ. 2509

(สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2546 : 1-2)

การดาเนนการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร เปนอานาจหนาทตามทกาหนดไว

ในมาตรา 89 (21) แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 โดยม

การจดการศกษาหลายระดบ หลายรปแบบ ซงมหนวยงานรบผดชอบ คอ สานกการศกษา

(สานกงานคณะกรรมการขาราชการคร กรงเทพมหานคร. 2546 : 18-19)

จากแนวทางการจดการศกษาของสานกการศกษา กรงเทพมหานคร ไดยด

พระราชบญญตการศกษาแหงชาตเปนหลก โดยเนนใหนกเรยนมคณลกษณะสาคญ ไดแก เกง ด ม

ความสข ผวจยจงสนใจเกยวกบความสขของนกเรยนและนามาศกษารายละเอยดตอไป

1.3 นโยบายสานกการศกษา กรงเทพมหานคร

สานกการศกษามอานาจหนาทความรบผดชอบเกยวกบการกาหนดนโยบาย

เปาหมาย การจดทาและพฒนาแผนการศกษาของกรงเทพมหานคร จดการศกษาในระบบอยางม

คณภาพ สงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากรทางการศกษา สงเสรมการนาเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสารมาใชในการบรการจดการเรยนรเปนศนยกลางเครอขายสารสนเทศดาน

การศกษา สงเสรมใหโรงเรยนมระบบการประกนคณภาพภายใน เพอนาไปสการพฒนาคณภาพและ

มาตรฐานการศกษาอยางตอเนอง (สานกการศกษา กรงเทพมหานคร. 2554 : 1-7)

25

สานกการศกษา แบงสวนราชการภายใน ดงน

1. สานกงานเลขานการ มหนาทรบผดชอบเกยวกบงานสารบรรณและธรการทวไป

ของสานกการศกษา งานชวยอานวยการและเลขานการ การบรหารงานบคคลและงานดานสวสดการ

ของขาราชการกรงเทพมหานครสามญและลกจาง งานนตกรรมสญญา งานสทธนกเรยน งานบรหาร

ศนยสทธเดกนกเรยน ศนยรบเรองราวรองทกข การประชาสมพนธ ศนยขอมลขาวสาร การ

บรหารงานกอสราง การบรหารสนทรพยสวนกลางของสานกงานกจกรรมพเศษ และงานทมได

กาหนดใหเปนหนาทของสวนราชการใดโดยเฉพาะ และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

2. กองการเจาหนาท มหนาทรบผดชอบเกยวกบการบรหารงานบคคลของข าราชการ

ครกรงเทพมหานครและลกจางในสถานศกษา ไดแก การบรรจแตงตง การโอน ยาย การขอกลบเขา

รบราชการการเลอนตาแหนงและระดบเงนเดอน การกาหนดกรอบอตรากาลงขาราชการคร

กรงเทพมหานครการกาหนดตาแหนงและอตราเงนเดอน การปรบปรงการกาหนดตาแหนง การ

ดาเนนการทางวนย การพจารณาความชอบและประเมนผลสมรรถภาพ การจดทาและรกษาทะเบยน

ประวต การจดทาบญชถอจายอตราเงนเดอนและคาจาง การสงเสรมสนบสนนการพฒนาวชาชพคร

และบคลากรทางการศกษาตามมาตรฐานและจรรยาบรรณวชาชพ การตรวจสอบและการเสนอ

ผลงานทางวชาการของขาราชการคร การประชม อ.ก.ก. ขาราชการคร การดาเนนการเกยวกบการ

สอบแขงขนขาราชการครและปฏบตหนาทอนทเกยวของ

3. กองคลง มหนาทรบผดชอบเกยวกบการดาเนนการดานการเงน การคลง การ

รวบรวมและจดทาคาของบประมาณประจาปของสานกการศกษา การบรหารงบประ มาณ ตรวจสอบ

ฎกาทกหมวด รายจาย ทงงบประมาณกรงเทพมหานคร งบประมาณเงนอดหนนรฐบาล และเงน

นอกงบประมาณ การรบเงน การเบกเงน การจายเงน การนาสงเงน และการเกบรกษาเงน พรอม

รายงานประจาวนทางการเงน การบนทกบญช จดทาทะเบยนคม รายงานรายรบ- รายจายทางการ

บญชตามคมอบญชการพสด จดซอจดจาง ตดตาม รวบรวมรายงานในดานการคลงของสานก

การศกษา และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

4. หนวยศกษานเทศก มหนาทรบผดชอบเกยวกบการดาเนนการพฒนาการจดระบบ

การนเทศตรวจสอบ สรางกลไกเพอพฒนาใหเปนไปตามแผนงาน รวมทงนเทศเพอแนะนา สงเสรม

การพฒนาระบบการประกนคณภาพการศกษาในโรงเรยน การจดกจกรรมการเรยนการสอนตาม

หลกสตรระดบการศกษาขนพนฐาน ระดบปฐมวย และกลมเปาหมายเฉพาะใหมคณภาพ ตลอดจน

ปฏบตงานตามนโยบายดานการศกษาของกรงเทพมหานคร และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

5. สานกงานยทธศาสตรการศกษา มหนาทรบผดชอบเกยวกบการจดทายทธศาสตร

ดานการศกษากาหนดกรอบแนวทาง หลกเกณฑ สงเสรมและสนบสนนงานดานนโยบายและ

แผนการศกษา การสงเสรม การจดการศกษาและรวมมอในประเทศและตางประเทศ การวจยทาง

การศกษา งานดานหลกสตรและการจดการเรยนร งานดานการพฒนามาตรฐานและการประกน

คณภาพการศกษา งานดานประเมนผลการจดการศกษา และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

26

6. กองเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน มหนาทรบผดชอบเกยวกบการสงเสรม

สนบสนนการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการเรยนการสอน จดระบบและควบคมการ

ใชเทคโนโลยเพอการเรยนการสอน ผลตและพฒนาสอการเรยนรแบบตางๆ เปนศนยกลางในการ

ใหบรการดานเทคโนโลยเพอการศกษา จดตงศนยวทยบรการ และบรการดานสอการเรยนรรปแบบ

ตางๆ จดระบบสารสนเทศดานเทคโนโลยเพอการศกษา สงเสรมสนบสนนใหมการผลตและพฒนา

สอการเรยนรในโรงเรยนผลตและเผยแพรเอกสารวชาการดานเทคโนโลยเพอการศกษา การประเมน

ตดตามผล ศกษา วเคราะห วจยดานเทคโนโลยเพอการศกษา และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

7. กองพฒนาขาราชการครกรงเทพมหานคร มหนาทรบผดชอบเกยวกบการพฒนา

ฝกอบรมขาราชการครกรงเทพมหานครและบคลากรทางการศกษา การวเคราะหความตองการ

กาหนดและพจารณาหลกสตร นโยบาย แผน และมาตรฐานในการพฒนาฝกอบรมขาราชการคร

และบคลากรทางการศกษา การจดการพฒนา ฝกอบรมตามทกาหนดในมาตรฐานกาหนดตาแหนง

และวทยฐานะตาม พ.ร.บ. ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ .ศ. 2547 ตาม

นโยบายความจาเปน และการพฒนาฝกอบรมทกษะเฉพาะดาน การบรหารงานลกเสอและยวกาชาด

รวมทงการตดตามประเมนผลอยางตอเนอง การลาศกษา ฝกอบรม ประชม สมมนา ดงาน การ

เดนทางไปราชการ การบรหารกองทนพฒนาขาราชการครกรงเทพมหานครและบคลากรทางการ

ศกษา และปฏบตหนาทอนทเกยวของ

สานกการศกษา กรงเทพมหานครมภารกจในการจดการศกษาขนพนฐานในระบบ

โรงเรยนใหแกเดกและเยาวชนของกรงเทพมหานคร โดยมโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

จานวน 436 โรงเรยน กระจายในพนท 50 สานกงานเขต มนกเรยน 331,300 คน แบงเปนระดบ

อนบาลศกษาจานวน 61,946 คน ระดบประถมศกษา จานวน 231,673 คน ระดบมธยมศกษา

ตอนตน จานวน 36,088 คน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 1,593 คน คร จานวน

15,150 คน โรงเรยนทเปดสอนตงแตระดบอนบาลจนถงระดบประถมศกษาปท 6 มจานวน 429

โรงเรยน ระดบมธยมศกษาตอนตนมจานวน 102 โรงเรยน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย จานวน

6 โรงเรยน สวนโรงเรยนทจดการเรยนรวมใหแกผดอยโอกาส พการและบกพรองทางสตปญญา

จานวน 100 โรงเรยน (ขอมล ณ 10 มถนายน 2553)

ในดานการจดกจกรรมการเรยนรใหแกนกเรยน สานกการศกษาไดดาเนนการตาม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2) พ.ศ. 2545 และ

หลกสตรแกนกลางทางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตลอดจนนโยบายของรฐในดาน

การศกษาตามกรอบทศทางการพฒนาทางการศกษา ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2554) ทสอดคลองกบแผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ. 2545-2559) แผน

บรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552-2555 ยทธศาสตรท 2 พฒนาศกยภาพเมองเพอกาวทน

การแขงขนทางเศรษฐกจ และเปนมหานครแหงการเรยนรและนโยบายของผวาราชการ

กรงเทพมหานคร โดยกาหนดวสยทศน ยทธศาสตรในการบรหารจดการศกษา เพอให โรงเรยนม

คณภาพมาตรฐานอยางตอเนอง สงเสรมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

27

ในการบรหารการเรยนการสอน สงเสรมใหมการสอนภาษาตางประเทศ โดยครชาวตางประเทศ

พฒนาโรงเรยนดวยระบบเครอขายโรงเรยน โดยนาชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาในรป

คณะกรรมการสถานศกษาและภมปญญาทองถน ตลอดจนไดรบความรวมมอจากหนวยงานอนๆทง

ภาครฐและเอกชน

นโยบายการจดการศกษาของสานกการศกษา กรงเทพมหานครมดงน

1.1 จดบรการการศกษาขนพนฐานอยางทวถง

1.2 นกเรยนมคณภาพมาตรฐาน

1.3 โรงเรยนมมาตรฐาน และผดงคณภาพการศกษาไดอยางยงยน

1.4 จดบรการการศกษาใหกาวไกลกาวหนาทนโลก โดยใชนวตกรรมและเทคโนโลย

1.5 ครและบคลากรทางการศกษามความรความสามารถและทกษะในการปฏบตงาน

เพมขน

สานกการศกษาดาเนนการพฒนาการจดการศกษาของโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครในรปแบบ “เรยนฟร เรยนด อยางมคณภาพ” โดยบรณาการการดาเนนงานของทก

สวนราชการในสานกการศกษาโดยมผลการดาเนนงานทผานมาดงน

1. สนบสนนการเรยนฟร เรยนด อยางมคณภาพ ใหเดกทอยในวยเรยนไดเขาเรยนใน

สงกดกรงเทพมหานครอยางทวถง และไดรบสทธเรยนฟร 15 ป ตามนโยบายของรฐ ไดแก

เครองแบบนกเรยน อปกรณการเรยน หนงสอเรยน และกจกรรมการพฒนานกเรยน โดยจดทา

หลกเกณฑและแนวทางดาเนนการใหโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครถอปฏบตเปนแนวทางเดยวกน

2. พฒนาคณภาพการเรยนการสอน ยกมาตรฐานโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

เทยบเทาโรงเรยนทมคณภาพโดย

- จดทาโครงการประเมนโรงเรยนคณภาพมาตรฐาน (Smart School) เพอประเมน

คณภาพโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ในดานนกเรยน คร และผบรหารโรงเรยน

- จดการเรยนการสอนภาษาตางประเทศในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ทง

ภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาอาหรบ ภาษาญปน

- เพมโอกาสการศกษาตอระดบการศกษาทสงขนของนกเรยน โรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร โดยรวมมอกบสถาบนกวดวชามาสอนเสรมแบบเขมใหนกเรยนระดบมธยมศกษา

ของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร เพอยกระดบคณภาพการศกษาในการสอนแขงขนเขาศกษาตอ

ในระดบทสงขน

- จดทาโครงการโรงเรยนกรงเทพมหานครสความเปนเลศ เปนโรงเรยนนารอง

จานวน 3 โรงเรยน ใหมความเปนเลศทางดานวชาการภายใตเอกลกษณวฒนธรรม ไดแก โรงเรยน

วดเทวราชกญชร สานกงานเขตดสต โรงเรยนวดสทธสะอาด สานกงานเขตคลองสามวา และ

โรงเรยนคลองทรงกระเทยม สานกงานเขตลาดพราว

- สรางเครอขายความรวมมอในการจดการศกษาจากหนวยงานภาครฐและเอกชน

เพอผลกดนใหการจดการศกษาของกรงเทพมหานครไดมาตรฐาน ไดแก แลกเปลยนเยาวชน

28

กรงเทพมหานครและเทศบาลเมองโซเลฟทโอ ราชอาณาจกรสวเดน และเทศบาลเมองเซอรดาล

ราชอาณาจกรนอรเวย แลกเปลยนวฒนธรรมระหวางกรงเทพมหานครและเมองยาชโย แลกเปลยน

เยาวชนกรงเทพมหานครและนครคนหมง จดทาขอตกลงความรวมมอในการจดการศกษารปแบบ

สหกจกบสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ เพอพฒนาการศกษา

ระดบมธยมศกษา รวมมอกบโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร พฒนา

รปแบบการจดการเรยนร ในโรงเรยนวดชองนนทร ไดรบการพฒนาการจดการเรยนรในรปแบบ

โรงเรยนสาธตและขยายผลในโรงเรยนใกลเคยงตอไป รวมมอกบโรงเรยนสาธตแหง

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร จดทาโครงการเสรมสรางประสทธภาพจดการเรยนรเดกทมความ

ตองการพเศษ นอกจากนยงไดรบความรวมมอจากภาคเอกชนรวมสนบสนนการจดการศกษา เชน

บรษท ซ.พ ออลล สโมสรไลออนส สมาคมสงเสรมสถานภาพสตรไทยในพระบรมราชปถมภ สถาบน

KPN ฯลฯ

3. พฒนาศกยภาพครผสอนอยางตอเนอง ทงในระดบปฐมวยและการศกษาขน

พนฐานในทกกลมสาระการเรยนร อาทเชน สงเสรมการพฒนาตนเองเพอสรางความเขมแขงทาง

วชาการและวชาชพคร ผบรหาร และบคลากรทเกยวของ อบรมครแกนนาปฐมวยหลกสตรนานาชาต

พฒนาขาราชการครกรงเทพมหานครกอนแตงตงใหมหรอเลอนวทยฐานะชานาญการพเศษและ

วทยฐานะเชยวชาญ หลกสตรนกบรหาร การศกษามหานครระดบสง พฒนาบคลากรดานลกเสอและ

ยวกาชาดเปนตน

4. พฒนาดานเทคโนโลยสารสนเทศใหกาวทนการเปลยนแปลงโดย

- เชาระบบเครอขายอนเทอรเนตความเรวสงเพอการเรยนร ประเภท Metro-LAN

ขนาดความเรว 10 Mbps ใหแกโรงเรยน เชาระบบคอมพวเตอรเพมเตม จานวน 1,316 เครอง

ใหกบโรงเรยนขนาดเลกจานวน 127 โรงเรยน

- พฒนาบคลากรดานเทคโนโลยทางการศกษาเพอใหมความร ความเขาใจ และ

ทกษะในการนาเทคโนโลยและซอฟแวรตางๆ มาใชในการจดแผนการเรยนรและกระบวนการเรยน

การสอนตางๆ เชน อบรมครแกนนา Intel Teach Essentials การผลตบทเรยน CAI Multimedia

การวจยและประเมนโครงการดานเทคโนโลยเพอการศกษา นอกจากนยงสงเสรมและบรการ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานครใหมความรเกยวกบการใชคอมพวเตอร เบองตนในโรงเรยนนารอง

จานวน 12 โรงเรยน

สานกการศกษา กรงเทพมหานครมวสยทศนคอ สานกการศกษาเปนองคกรหลกดาน

การจดการศกษาของกรงเทพมหานครโดยยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และบรหารจดการตาม

หลกธรรมาภบาล เพอใหโรงเรยนในสงกดกาวไกล กาวทนโลกมคณภาพเปนทยอมรบของสงคม

ในการจดทาแผนปฏบตราชการประจาป พ .ศ. 2554 สานกการศกษาไดใชแผน

บรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552-2554 แผนปฏบตราชการกรงเทพมหานคร ประจาป

พ.ศ. 2554 และนโยบายผวาราชการกรงเทพมหานคร (ม.ร.ว. สขมพนธ บรพตร) เปนแนวทางใน

การดาเนนงานโดยมสาระสาคญดงน

29

1. เปนภารกจทเปนงานประจา โดยสงเสรมสนบสนนการจดการศกษาในระบบอยางม

คณภาพใหสอดคลองกบความตองการและความคาดหวงของประชาชน โดยความรวมมอจากทก

สวนของสงคมใหสทธและโอกาสเสมอกนแกพลเมองกรงเทพมหานคร ในการไดรบการศกษาขน

พนฐานไมนอยกวาสบสองปอยางทวถงและมคณภาพ ใหบรการเพอเพมโอกาสแกเดกดอยโอกาส

เดกพเศษ และเดกผมความสามารถพเศษเฉพาะดาน สงเสรมมาตรฐานวชาชพครและบคลากร

ทางการศกษา โดยการพฒนาอยางตอเนอง รวมทงเปนศนยกลางเครอขายขอมลสารสนเทศในดาน

การศกษาของเมอง รวมทงการใหบรการและพฒนาระบบขอมล

2. เปนภารกจตามยทธศาสตรการพฒนาทกาหนดไวในแผนบรหารราชการ

กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2552-2554 3 ยทธศาสตรคอ

ยทธศาสตรท 2 พฒนาศกยภาพเมองเพอกาวทนการแขงขนทางเศรษฐกจและเปน

มหานครแหงการเรยนร (Developing Strong Economy and Knowledge-based Society)

ประกอบดวย 88 โครงการตอกจกรรม

ยทธศาสตรท 4 พฒนากรงเทพมหานครใหเปนมหานครแงคณภาพชวตทดและม

เอกลกษณทางวฒนธรรม (Providing Good Quality of Life In Cultural Mega-City) ประกอบดวย

11 โครงการตอกจกรรม

ยทธศาสตรท 5 พฒนาระบบบรหารจดการเพอเปนตนแบบดานการบรหารมหานคร

(Mastering Best Service and Mega-City Manangement) ประกอบดวย 34 โครงการตอกจกรรม

สาระสาคญของแผนปฏบตราชการประจาป พ .ศ. 2554 ของหนวยประกอบดวย

ลาดบท 1 ยทธศาสตรท 4 พฒนากรงเทพมหานครใหเปนมหานครแหงคณภาพ

ชวตทดและมเอกลกษณทางวฒนธรรม (Providing Good Quality of Life in Cultural Mega-City)

ลาดบท 2 ยทธศาสตรท 2 พฒนาศกยภาพเมองเพอกาวทนการแขงขนทาง

เศรษฐกจและเปนมหานครแหงการเรยนร (Developing Strong Economy and Knowledge-based

Society)

ลาดบท 3 ยทธศาสตรท 5 พฒนาระบบบรหารจดการเพอเปนแบบดานการบรหาร

มหานคร (Mastering Best Service and Mega-City Management)

สานกการศกษา กรงเทพมหานคร ตองยดแนวทางในการบรหาร การศกษาตาม

วสยทศนการศกษาของกรงเทพมหานครทกาหนดวา “ การจดการศกษาขนพนฐานของ

กรงเทพมหานครตองกาวหนา มมาตรฐาน ทนสมย ดารงความเปนไทยในความเปนสากล สามารถ

พฒนาคณภาพชวต ดาเนนการบรหารจดการทางการศกษาอยางมประสทธภาพ สถานภาพของคร

และบคลากร มนคง มศกดศร สนบสนนใหบรการการศกษานอกโรงเรยนทงดานสามญ ดานอาชพ

และการศกษาตามอธยาศย เพอประโยชนการเรยนรตลอดชวตของประชากรในกรงเทพมหานคร ”

โดยเฉพาะนกเรยนกรงเทพมหานครเมอจบการศกษาจะมคณลกษณะทพงประสงค

ดงน

30

1.มนใจในตนเองและภมใจในชมชน มสขภาพกายและจตด มความสขใน การเรยน

2.รจกการทางานเปนกลม มการทากจกรรมและชวยเหลอกน รกเพอน รกคร และ รก

โรงเรยน

3.มคณธรรมและคานยมทด ไมตดยาเสพตด

4.มความรภาษาตางประเทศ คณตศาสตร วทยาศาสตรและภาษาไทยไมตากวา

เกณฑกลางของประเทศ

5.ใชคอมพวเตอรไดอยางนอย 2 โปรแกรม

6.มความรและสามารถเลนกฬาและดนตรไดคนละ 1 อยาง

7.มความใฝรและใฝเรยน และมความสามารถในการศกษาตอในระดบทสงขน

นโยบายของสานกการศกษา กรงเทพมหานคร มความชดเจนในเรองการสงเสรมให

นกเรยนมความสข ซงมเปาหมายในการสงเสรมคณลกษณะของนกเรยนเปนลาดบแรก ผวจยจง

สนใจทาวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ดงจะกลาวรายละเอยดในลาดบตอไป

2. แนวคดทฤษฎทเกยวกบความสข

การวจยเรองการวเคราะหปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร มหลกการและแนวคด ดงน

2.1 ความหมายของความสข

นกวชาการไดใหความหมายของความสข ในบรบทตางๆกน ดงน

ระว ภาวไล (2542 : 47) กลาววา ความสข คอ การคดด คดถกตอง กจะทาด และทา

ถกตอง

กระทรวงศกษาธการ (2542 : 11) ใหความหมายวา ความสข หมายถง มความรก และ

การแบงปน ประพฤตชอบ มความสข สนต และไมเบยดเบยน

นภา ศรไพโรจน (2537) สรปความหมายของความสข หมายถง ความรสกทด อนเกด

จากกระบวนการทกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม เปนผลมาจากการไดรบประสบการณตาง ๆ

และความสขทแทจรงของชวตเกดจาก 3 ประการ ดงน

1. ความสขจากธรรมชาต สงแวดลอม เดกไดสมผสกบ ดน นา อากาศ สตว ปาไม

ตนไม ดอกไม

2. ความสขจากเพอนมนษย เดกไดมปฏสมพนธกบเพอน ผใหญ โดยเฉพาะคนใน

ครอบครว ทสรางความรก ความอบอน ความปลอดภย

3. ความสขจากกจกรรมในชวต การเรยนจากทางโรงเรยน ครอบครว และชมชน

วชย วงษใหญ (2542 : 23) ไดใหความหมายของความสข หมายถง ความสนกใน

กจกรรม การไดรบสนองตามความถนดและความสนใจ การสรางสรรคของตนเอง

31

คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต

(2543 : 31) ไดใหความหมายของความสข หมายถง ความรสกผอนคลาย ความมอสระไดรบการ

ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล

จารส นองมาก (2547 : 78) ไดใหความหมายของความสข หมายถง ความพอใจ การม

โอกาสทจะไดรบการสรางเสรมคณลกษณะทพงประสงคใหเปนคนด คนเกง และมความสขไดมาก

ยงขน

จารพรรณ กลดลก (2550 : ออนไลน) ไดใหความหมายของความสข หมายถง การใช

ชวตทสอดคลองกบคาสอนทางศาสนา

วกพเดย (2554 : ออนไลน) ไดใหความหมายของความสข หมายถง สภาพของจตใจ

หรอความรก ความพงพอใจ ความชนชมยนด หรอความสนกสนาน เปนความรสกหรออารมณ

ประเภทหนง ความสขมหลายระดบ ตงแตความสบายใจเลกนอยหรอความพอใจจนถงความ

เพลดเพลนหรอเตมไปดวยความสนก แนวความคดทางปรชญา ศาสนา จตวทยา ชววทยาถก

นามาใชเพออธบายความหมายของความสขรวมถงสงททาใหเกดความสขและหลากหลายไปตาม

บรบทของสาขาวชาทงชววทยา จตวทยา

โดยสรปความสข หมายถง สภาพของจตใจหรอความรก ความพงพอใจ ความชนชม

ยนด หรอความสนกสนาน ความสบายใจ การไดรบการตอบสนอง ตลอดจนการใชชวตให

สอดคลองกบศาสนา

2.2 องคประกอบสาคญแหงความสข

ความสขมองคประกอบสาคญชวยใหมนษยทางานอยางมความสข เมอรเรย (Murray.

2007 : Online) นาเสนอ 10 องคประกอบสาคญแหงความสข ดงน

1. คณคาและความเชอ หลกคณคาและความเชอจะชวยกาหนดเปาหมายและทาใหการ

ใชชวตดทสดและบรรลความสขมากขนในชวต

2. การดาเนนการ เพอใหสามารถดารงชวตอยดวยคานยมและความเชอ จาเปนจะตอง

ดาเนนการตามความตองการความสขของตนเอง

3. เปาหมาย ควรกาหนดเปาหมายใหมสาหรบตวเองและทาบางสงบางอยางในแตละวน

ใหสาเรจ และตรวจสอบวาเปาหมายนนเปนสงทตองการ

4. ความร จงขอบคณสาหรบทกสงในชวตททาใหมความสข และอธษฐานวาจะทาด

ตอไป

5. ขยายกรอบความคดเพอการเรยนร ทางานหนกเพอดงดดสมองโดยพยายามทจะ

เรยนรเพมเตม มความสนใจในการเรยนรสงใหมและเปดหวใจรบวธการใหม

6. รกษาสขภาพใหแขงแรง สวนหนงทสาคญของความสข คอ สขภาพทด

7. อทธพลตอผอน หนงในความรสกของความสขทสามารถมไดในชวต คอ การรวาม

อทธพลทางบวกตอชวตของบางคน การคนหาเปนแบบอยางและผนาทแทจรง

32

8. ฝนใหไกล อยาใหจมอยกบสงทเกดขน ชวตอาศยอยบนเงอนไขของตนเอง จาไว

เสมอวาจะอยเพอใหความฝนเปนจรงได

9. พกผอน ตองตระหนกวาตองใชเวลาพกและใชเวลากบตวเองเพอใหสามารถ

ใหบรการตนเองและผอนไดด

10. กาวตอไป ใหความสนใจบคคลในแตละวน ใหความใสใจกบผทจะสนบสนนและ

ชวยเหลอ มงเนนการกาวไปขางหนาและอยาใหผใดหยดตวเราได

เลยยาด (Layard. 2003 : Online) เสนอองคประกอบทสาคญ 6 ประการ

(นอกเหนอจากเรองเงนและพนธกรรม) ทสงผลตอความสข ดงน

1.ความสมพนธระหวางสมาชกในครอบครว งานวจยพบวา คนเราจะมความสขเพมมาก

ขนเมอแตงงาน ซงเปนจรงทงในผหญงและผชาย กอนแตงงานสองหรอสามปเพมมากขน และจะม

ความสขสงสดในปทแตงงาน หลงจากแตงงานไดปหนงระดบความสขอาจจะลดลงบาง แตกยงสง

กวากอนแตงงาน นอกจากนยงพบวาคนทแตงงานจะมอายยนกวาคนทเปนโสด

2. งานททา โดยเฉพาะงานทรสกวาตนเองมประโยชนและมคณคาตอสงคมหรอบคคล

อน จะทาใหเรามความสขเพมมากขน แตเมอคนเราตกงาน ระดบความสขจะลดลง ซงไมใชเพราะ

รายไดลดลง แตเกดจากความรสกในประโยชนและคณคาของตนเองลดลง

3. สงคมรอบ ๆ ตวและเพอนรวมงาน ถาเรามความรสกวาคนรอบ ๆ ตวเรามความเปน

มตร สามารถทจะไววางใจได จะทาใหเรามความสขเพมขน

4. สขภาพ เมอเรามสขภาพด ไมเจบปวยจะทาใหเรามความสข

5. ความอสระสวนตว หรอ Personal Freedom จากการศกษาเปรยบเทยบระหวาง

ประเทศตาง ๆ จะพบวาในประเทศทประชาชนมสทธมเสยง รฐบาลทมคณภาพ (ปราศจากการ

ทจรตและระบบการบรการทมประสทธผล) ประเทศปราศจากความรนแรง ประชาชนในประเทศนน

จะมความสขมากกวาประเทศทมลกษณะตรงขาม

6.คานยมของแตละคน (Personal Value หรอ Philosophy of Life) ซงถอเปนเรองท

สาคญมาก และเปนเรองทเรากาลงใหความสาคญในปจจบน เนองจากความสขของแตละคน ยอมมา

จากตวเราเอง คนเราจะมความสขเพมมากขนเมอพอใจกบสงทเปนอย โดยเฉพาะอยางยง เมอไม

เปรยบเทยบกบผอน เราจะพบความสขจากภายในตวเราเอง

โดยสรปองคประกอบของความสขจะเกยวของกบความสมพนธในครอบครว สงทอย

รอบๆตว ความอสระและคานยมของแตละคน

2.3 ความสาคญของความสข

ความสขนบวามความสาคญ ดงน ( Schwartz.; & Others. 2002 : 1178-1197)

1. ทาใหเราเขมแขงขนและมความสามารถมากขน

2. ทาใหเรามประสบการณในการแกปญหามากขน

3. ทาใหเรามความอดทนมากขน และมความระมดระวงมากขน

33

4. ทาใหเรามองโลกกวางมากขน

5. ทาใหเราเหนไดวาใครคอคนทเปนทพงยามยากของเรา และไดรวามใครบางทหวง

6. ทาใหเรารไดวามคนไหนทรกเราจรง

7. ทาใหเรารวาการหวเราะเปนสงจาเปน

8. ทาใหเราพยายามทจะมองโลกในแงดมากขน

9. ทาใหเรามแนวความคดทางดานด

10. ทาใหมความมงหมายใหคนอนมสขมากขน

11. ทาใหเรารวาความอมเอมเปนเชนใด

12. ทาใหสงคมสดชน และคนอนๆ อยากคบหาสมาคมกบเรา

13. ทาใหทาสงใดกมแตคนชวยเหลอ

14. ทาใหเราไดทาจตใหสงบ และปลงกบความสข

นอกจากนงานวจยพบวาบคคลทมความสขจะมอายยนยาว ไดรบเงนมากขนและม

ประสทธผลมากขนในททางาน ผลการวจยกบวยรนไดแสดงใหเหนถงความสาคญของความสขใน

โรงเรยนรวมทงบานและชมชน (Liberman,; & Others. 2008 : 56-78) ตวอยางเชน มรายงานวา

นกเรยนทมความสขจะแสดงพฤตกรรมในชนเรยนทเหมาะสมกวา เกรดดกวา มความสมพนธกบ

เพอนและครทดกวา สขภาพกายดกวา และการมสวนรวมมากขนในหองเรยนและกจกรรมนอก

หลกสตร ในรายงานนกเรยนทมความสขระดบตามแนวโนมทเกดปญหาสขภาพจต การตกเปน

เหยอเพอน ความสมพนธกบผปกครองและครตา และความหลากหลายของพฤตกรรมเสยง เชน

การดมสราและยาเสพตด เสยงกบพฤตกรรมทางเพศ พฤตกรรมความรนแรงทเกยวของกบการ

รบประทานอาหาร ปญหาความคดฆาตวตาย การศกษาระบวาความทกขเปนปจจยเสยงทสาคญ

สาหรบภาวะซมเศราและการสญเสย การสนบสนนทางสงคมจากเพอนและผปกครอง รวมทงการไม

เขารวมในโรงเรยน เหตการณเครยดในชวตนกเรยนทไมมความสขมแนวโนมทจะมปญหา

พฤตกรรมในอนาคต ผลดงกลาวทงหมดเกยวของกบความสาเรจของโรงเรยน ซงเนนความสาคญ

ของความสขของนกเรยนในโรงเรยน โดยสรปวา นกเรยนทมความสขเรยนรดกวานกเรยนทไมม

ความสข (Lucas.; & Others. 2003 : 527-539)

ความสขนบวามความสาคญตอบคลากรในโรงเรยน ดงนนจงสมควรใหบคลากรมความสข

ในการปฏบตกจกรรมในโรงเรยน เพอเพมคณภาพของการทางานและการเรยนร

2.4 ระดบของความสข

ความสขมหลายระดบ ในแตละระดบ มดงน ( กรรมะ อระและคนอนๆ. 2550 : 52-62)

2.4.1 ความสขระดบปจเจกชน ความสขระดบนเกดขนไดตองมความรบผดชอบตอ

ตนเองและชวตคนอน สอดคลองกบหลกพทธศาสนา โดยเนนใหเรารจกตรวจสอบตนเอง ควบคม

ตนเองเพอประโยชนแกตนเองและผอน ตนเองจงตองพอใจในตวเองเปนอนดบแรกจงจะทาให

สงคมเปนสขได

34

2.4.2 ความสขระดบครอบครว ความสขของครอบครวจะเกดขนได คนในครอบครวทก

คนรวมกนอยางสนตสข ควรรบรปญหารวมกน ทกคนตองมความรบผดชอบในหนาทของตน

อยางเตมกาลงความสามารถไมใหบกพรอง มความรกมความสามคค รกสงบ ครอบครวเปนตนตอ

แหงปญหาสงคมและอาชญากรรม ดงนนตองสรางความเขากน เพราะเปนรากฐานสาคญในการ

ดารงไวซงความสขของคนในครอบครว รวมถงการถายทอดวฒนธรรมประเพณความเชอทดงามตอ

นกเรยน เพอสรางความสขในครอบครว

2.4.3 ความสขระดบชมชน ชมชนจะมความสขไดถามบรรยากาศแหงความรกและ

ความหวงใยซงกนและกน มความรวมมอกนทงโครงการทไดรบจดสรรจากรฐบาลหรอโครงการท

รวมมอกนทาในชมชน ถงแมภมประเทศจะลาบากเพยงใดถาทกคนใหความรวมมอการทางานจะ

ทาใหชมชนมความสข

2.4.4 ความสขระดบภมภาค ความสขระดบนเกยวของกบการตดสนใจของผมอานาจใน

ระดบภมภาค โดยสงผลอยางมหาศาลตอชวตและความสขของประชาชนในภมภาคนนๆ ผมอานาจ

จงควรเหนประโยชนสวนรวมมากกวาสวนตน กระตนใหคนเกดความรก สามคค ไมแบงชนวรรณะ

แผนงานหรอนโยบายและยทธศาสตรจงมงเนนไปทความสขของประชาชนเปนหลก

2.4.5 ความสขระดบชาต ความสขระดบชาตขนอยกบบรบทของคนในชาตนนๆ เชน

บางชาตมความสขเมอไดเปนมหาอานาจ บางชาตพอใจในการอนรกษสงแวดลอม บางชาตม

ความสขทมพระราชาปกครองประเทศ บางชาตมความสขทมรฐบาลทมนคง เปนตน

2.4.6 ความสขระดบโลก ความสขระดบนเปนความรบผดชอบของทกชาต และ

รบผดชอบตอความสขและสนตภาพของโลก ดงนนแตละประเทศจงหลกเลยงในการตอสและทา

สงคราม รวมทงเคารพอธปไตยและสทธทดารงตนของชาตอน อกทงเปนหนสวนสมาชกองคกร

ระดบโลกในการพฒนาชาตตางๆรวมกนอยางสรางสรรค

ความสขทง 6 ระดบน ถอเปนแนวคดทสาคญในการพฒนาความสขมวลรวมของคนใน

ชาตใหสามารถพฒนาความสขของตนเองไปสครอบครว สงคม และประเทศชาตตอไป

2.5 เทคนคการสรางความสขใหกบนกเรยน

การสรางความสขใหกบนกเรยนมเทคนค ดงน (ศนย HR. 2554 : ออนไลน)

1."อยาคดเลกคดนอย" กบเรองเลกนอย อยาเกบเอาเรองตาง ๆ ทเกดขนใน

ชวตประจาวนมาคดทกเรอง พยายามอยานาคาพดหรอเหตการณทเกดขนในแตละวนมาเปน

อารมณ ใหคดเสยวาผานมาแลวกผานไป ควรจะ "คดใหญ ไมคดเลก" โดยฝกคดแตสงทจะทาให

คณประสบความสาเรจและไดรบการยอมรบในหนาทการงานจากสงคมหรอคนรอบขางตวดงนนควร

ใชเวลาในแตละวนกบการคดถงเปาหมายจะทาอยางไรเพอใหเดนทางไปสเปาหมายทตงไว และ

ความคดเหลานจะสงผลใหคณมความกระตอรอรนในการทางาน สนกกบสงททาอยตลอดเวลา

2."อยาตอวาโรงเรยน" มหลายตอหลายคนทมความรสกไมรกโรงเรยน ไมควรพดถง

โรงเรยนในทางทไมด เพราะตองใชเวลาอยในบานทสองแหงนอาจมากกวาเวลาทอยในบานของเรา

35

การคดดๆตอโรงเรยน จะชวยใหมความสขมากขน

3. "อยาดถกตนเอง" ไมควรดถกเหยยดหยามตนเอง ควรยอมรบนบถอตนเองเพราะ

ชวตของคนมศกดศรเทาเทยมกน มความสาคญเทาเทยม ควรมองตวเองในแงดเสมอและไมควร

นาจดดอยของตนเองไปเปรยบกบกบคนอน ถาเรามองจดเดนของตนเอง โดยเฉพาะในดานทไดรบ

ความสาเรจในชวตจะทาใหเรามความสข

4."อยาดถกเพอนรวมงาน" หรอคนรอบขาง ไมมใครทจะประสบความสาเรจในการ

ทางานโดยลาพง แนนอนวาความสาเรจยอมเกดขนจากความรวมมอของบคคลรอบขาง ไมวาจะ

เปนความรวมมอในดานการใหขอมลขาวสารตาง ๆ การใหความชวยเหลอในดานอน ๆ ซงควรมอง

คนทคณคาของเขา อยาดถกความคดหรอความสามารถของคนอน ทกคนมทกษะและความชานาญ

ในงานทแตกตางกน ดงนนควรใหเกยรตเพอนรวมงานหรอคนรอบขางพยายามอยานาการศกษามา

วดทคาของคนหรอความสามารถของคน (มปจจยอน ๆ ทใชวดความสามารถของคน นอกจาก

การศกษา เชน ความสามารถในการควบคมอารมณ (Emotional Quotient : EQ) ความสามารถใน

การปรบตว (Adaptability) ขอใหศกษาและปรบตวใหเขากบคนไดทกประเภทและทกระดบ)

การสรางความสขในการทางานจะสอดคลองกบปจจยตางๆ เชน ปจจยทตนเอง เชนการ

ยอมรบนบถอตนเอง การควบคมอารมณ การแกปญหา รวมถงปจจยระดบตางๆ เชน เพอน

รวมงาน ตลอดจนผบรหารโรงเรยนมสวนสนบสนนใหบคลากรเกดความสขในโรงเรยน

2.6 ความสขมวลรวม

ความสขมวลรวมอาศยแนวคดเรองความสขมวลรวมประชาชาต (Gross National

Happiness, GNH) เปนการมองการพฒนาประเทศทไมไดเนนตวเลขในการเตบโตทางเศรษฐกจ

(Gross Domestic Product, GDP) แตเนนมมมองเรองความสขทแทจรงของสงคมเปนหลก

ความคด GNH นนคานงถงความเปนองครวมดวยการพจารณามตทางเศรษฐกจควบคไปกบมต

อนๆ ไดแก สงแวดลอม วฒนธรรม และการปกครองทด ประเทศภฏานซงเปนตนกาเนดของ

แนวคดน อนมพระราชาธบดองคทสทรงเปนผนาวสยทศน พระองคทรงกลาววลทวา “ความสขมวล

รวมประชาชาตสาคญกวาผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ” เพอแสดงจดยนของประเทศเลกในหบ

เขาหมาลยทมกถกจดอนดบเปนประเทศยากจน ความสขมวลรวมมหลก 4 ประการ ดงน

(Brooks. 2005 : 228-230)

1. การพฒนาเศรษฐกจอยางเทาเทยมและยงยน ยดทางสายกลาง ไมเรงพฒนาทาง

เศรษฐกจดวยทนทางนเวศและสงคมในระยะสน หากจดสมดลระหวางตวเลข พฤตกรรมการบรโภค

และคณคาดานจตใจไปพรอมๆ กน เพอใหการพฒนาเศรษฐกจเปนไปอยางยงยนและเสมอภาค บน

พนฐานของสงคมทเคารพประชาชนและวฒนธรรมของตนเอง

2. การอนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาต ยดหลกการดแลรกษาธรรมชาตอยาง

เครงครด ตองไมทาลายความสมดลระหวางมนษยกบธรรมชาต ดวยตระหนกวาทรพยากร

ธรรมชาตอาจจะหมด จงจาเปนตองรกษาสงแวดลอมธรรมชาต และสรางขนมาทดแทน

36

3. การอนรกษและสงเสรมคณคาทางวฒนธรรม การคานงถงวฒนธรรมปจเจกชน เชน

ความเมตตากรณา ความมนาใจ ความสภาพเรยบรอย ความออนนอมถอมตน การรจกใหอภย การ

รกษาเกยรตและศกดศรของตนเอง และวฒนธรรมองคการ ตลอดจนวฒนธรรมสงคม ชวยใหสงคมม

ความหมาย มความเอออาทรตอกน และทาใหสงคมสามารถดารงอยรวมกนไดอยางสนต

4. การสงเสรมการปกครองทด หรอ ธรรมาภบาล (Good Governance) เปนระบบ

การปกครองทนาไปสความสขมวลรวมประชาชาต การใชหลกนตธรรม ความโปรงใส การเปด

โอกาสบคลากรมสวนรวม ตลอดจนความรบผดชอบ โดยเนนการปกครองแบบประชาธปไตยเพอ

นาไปสสงคมแหงความสข

เสาวลกษม กตตประภสร (2553 : ออนไลน) ใหแนวความคดเกยวกบความสขมวลรวม

คอ การทาใหสงคมอยเยนเปนสข ตองการความเอาใจใสในหลาย ๆ ดาน ทงดาน สงแวดลอม

สนตภาพ ความยตธรรม และสภาพทางจตใจ ดงนนเปาหมายการพฒนาจงตองไมมงไปทความมง

คงทางเศรษฐกจเพยงอยางเดยว ควรแกไขปญหาสงคม เชน รายไดทไมเทาเทยม ความรนแรง

ความเครยด และความทกขรปแบบตางๆ จาเปนตองดาเนนการอยางเปนองครวมและมความสมดล

จงจะสามารถสรางสงคมในอนาคตทมความสขและมสนตภาพ

นอกจากน วนโฮเวน (Veenhoven .2007 : Online) ไดกลาวถงการวดความสขมวลรวม

ประชาชาตวา ความสขเพมขนบนพนฐานของระเบยบวาระทางการเมอง ความสขถกนยามไววา

เปนความเพลดเพลนทางใจโดยรวมของชวตคนๆหนง ตวบงชความสขทสาคญ ไดแก ความเสมอ

ภาค เศรษฐกจและสงคม สงแวดลอม รวมถง ความเปนอสระและความยตธรรม

คารมาและดอรจ ( Karma; & Dorji. 2008 : 25-36) กลาววา ตวชวด ความสขมวลรวม

นานาชาต โดยมองคประกอบของความสขมวลรวมประชาชาต 9 มต ดงน

1. สภาพทางจตทด ดชนความผาสกทางดานจตใจครอบคลม 3 ดาน ไดแก

1.1 ตวชวดความเครยดทางจตใจ

1.2 ตวชวดความสมดลทางอารมณ

1.3 ตวชวดจตวญญาณ

2. การใชเวลา การใชเวลาเปนองคประกอบสาคญทมประสทธภาพสงสดตอคณภาพ

ชวต เนองจากการวเคราะหลกษณะของเวลาทใชภายในระยะเวลา 24 ชวโมงรวมทงกจกรรมทครอง

เวลานาน หนาททสาคญของการตดตามการใชเวลาคอการรบทราบคาของเวลาทางานทไมใชเพอ

ความสข เวลาสาหรบการจดกจกรรมทไมเกยวกบการทางาน เชน นอน การดแลตวเอง การมสวน

รวมกบชมชน การศกษาและการเรยนร กจกรรมทางศาสนา กจกรรมทางสงคมและวฒนธรรม การ

กฬาและการพกผอนหยอนใจ และการทองเทยว ซงปจจยนโดยตรงสามารถบงบอกถงความ

หลากหลายของกจกรรมทมาเตมชวตใหสมบรณและนาไปสระดบแหงความสข

3. พลงชมชน พลงชมชนทมงเนนจดแขงและจดออนของความสมพนธและ

ปฏสมพนธภายในชมชน พลงของความสมพนธของการดแลความปลอดภยในบานและชมชนและ

37

การอาสาสมคร ตวชวดพลงชมชนประกอบดวย

3.1 ตวบงชพลงครอบครว

3.2 ตวบงชความปลอดภย

3.3 ตวบงชความนาเชอถอ

3.4 ตวบงชการสนบสนนทางสงคม

3.5 ตวบงชสถานะทางสงคม

3.6 ตวบงชความหนาแนนของเครอญาต

4. วฒนธรรม การบารงรกษาประเพณทางวฒนธรรมเปนเปาหมายนโยบายหลก ซงม

สวนชวยในการแสดงเอกลกษณคานยมและความคดสรางสรรค ความสาคญของวฒนธรรมมงเนน

ความหลากหลายและความแขงแรงของประเพณทางวฒนธรรม คานงถงลกษณะและจานวนของสง

อานวยความสะดวกทางวฒนธรรม รปแบบการใชภาษาและความหลากหลายและการมสวนรวมใน

พธเฉลมฉลองและนนทนาการชมชน แบบดงเดม ตวชวดประเมนคานยมและการรบรการ

เปลยนแปลงของคานยมและประเพณ ตวบงชของความหลากหลายทางวฒนธรรมและความยดหยน

ประกอบดวย

4.1 ตวบงชการใชภาษาถน

4.2 ตวบงชกฬา

4.3 ตวบงชเทศกาลชมชน

4.4 ตวบงชความสามารถ

4.5 ตวบงชการสงผานคณคา

4.6 กฎพนฐานตวบงช

5. สขภาพ ดชนชวดสขภาพประเมนสถานะสขภาพของประชากร ปจจยของสขภาพและ

ระบบสขภาพ ดงนนดชนสขภาพประกอบดวย

5.1 ตวบงชภาวะสขภาพ

5.2 ตวบงชความรดานสขภาพ

5.3 ตวบงชอปสรรคตอการบงชสขภาพ

6. การศกษา การศกษามสวนชวยในดานความรคณคาและทกษะความคดสรางสรรค

และความรสกของประชาชน เชน การศกษาไมไดมวตถประสงคเพยงเพอวดความสาเรจของ

การศกษาของตวเอง แตเปนการประเมนประสทธผลของการศกษาในการทางานรวมกนตอ

เปาหมายของการเปนอยทด ดชนการศกษาประกอบดวย

6.1 ตวบงชทสาเรจการศกษา

6.2 ตวบงชภาษา

6.3 ตวบงชการรหนงสอประวตศาสตร

7. สงแวดลอม โดยการตรวจสอบสถานะของทรพยากรธรรมชาตในระบบนเวศ แรง

กดดนและการตอบสนองการจดการทแตกตางกนของความหลากหลายทางนเวศวทยา และความ

38

ยดหยนมวตถประสงคเพออธบายถงผลกระทบของการจดหาในประเทศและความตองการในระบบ

นเวศ ตวชวดความยดหยนประกอบดวย

7.1 ตวบงชการยอยสลายทางนเวศวทยา

7.2 ตวบงชความรทางนเวศวทยา

7.3 ตวบงชปลกสรางสวนปา

8. มาตรฐานความเปนอย ความสาคญของทอยอาศยมาตรฐานครอบคลมถงฐานะทาง

เศรษฐกจขนพนฐานของประชาชน ตวชวดประเมนระดบรายไดในระดบบคคลและของใชใน

ครวเรอน ความมนคงทางการเงน ความปลอดภยทางอาหาร การเปนเจาของบาน ตวชวดคณภาพ

ชวตประกอบดวย

8.1 ตวบงชดานรายได

8.2 ตวบงชทอยอาศย

8.3 ตวบงชความปลอดภยดานอาหาร

8.4 ตวบงชความยากลาบาก

9. การกากบดแล การกากบดแลทดจะประเมนวาคนรบรการทางานของรฐบาลตางๆใน

แงของการรบรความสามารถของความซอสตยสจรตของพวกเขาและคณภาพ ประสทธภาพการ

ทางานของรฐบาลในการใหบรการและการควบคมความไมเทาเทยมกนและการทจร ต คนเชอมนใน

สอตลาการและตารวจ ดงนนตวชวดการบรหารจดการทดประกอบดวย

9.1 ตวบงชประสทธภาพของรฐบาล

9.2 ตวบงชเสรภาพ

9.3 ตวบงชความเชอมนสถาบน

ประเวศ วะส (2554 : ออนไลน) ไดสรปสาระความสขมวลรวมประชาชาตประกอบไปดวย

4 ประการ ดงน

1. ความเปนอยทดทางกายภาพ ครอบคลมถงสขภาพทด สภาพทางเศรษฐกจทเพยงพอ

ระบบนเวศนทสมบรณ

2. ความเปนอยทดทางใจ ครอบคลมถงความเครยดลดลง ความมสขภาพใจด

3. ความเปนอยทดทางสงคม ครอบคลมถงการพฒนาทางวฒนธรรม การอยรวมกน

อยางเปนสขในครอบครว ชมชนและความสนตสขในสงคม

4. ความเปนอยดทางจตวญญาณ ครอบคลมถงความเหนใจ ทศนะการมองโลกถกตอง

ความเหนแกตวลดลง

ไพบลย วฒนศรธรรม (2550 : 15) ไดนาเสนอ 4 เสาหลกของความสขมวลรวม ดงน

1. การพฒนาเศรษฐกจ สงคมอยางยงยน

2. การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

3. การสงเสรมและอนรกษวฒนธรรม

4. การบรหารกจการบานเมองทด

39

จากแนวคดเกยวกบความสขมวลรวมโดยอาศยแนวคดเกยวกบความสขมวลรวมนานาชาต

นามาสงเคราะหเปนความสขมวลรวมของนกเรยน เพราะเนองจากวาการวดความสขมวลรวมของ

นกเรยนใหเกดผลอยางเทยงตรง มคณภาพและครอบคลม โดยเนนการเชอมโยงในการดาเนนชวต

ของนกเรยนในสงคมแบบองครวม ควรยดแนวคดของความสขมวลรวมนานาชาตมาเปนแนวทาง

ในการดาเนนงาน (Ura. 2008 : Online) และเพอใหสอดคลองกบบรบทดานการศกษา ไดแก ดาน

ชวตความเปนอยทด ดานสงแวดลอม ดานวฒนธรรม ดานและดานสขภาพ

จากการทบทวนแนวคด ทฤษฎทเกยวของกบความสขมวลรวมของ บรกส (Brooks. 2005 :

228-230) ทกลาวถงความสขมวลรวม 4 ดาน คอ 1) การพฒนาเศรษฐกจอยางเทาเทยมและยงยน

2) การอนรกษสงแวดลอมทางธรรมชาต 3) การอนรกษและสงเสรมคณคาทางวฒนธรรมและ 4)

การสงเสรมการปกครองทดหรอธรรมาภบาล และแนวคดของ คารมาและดอรจ (Karma; & Dorji.

2008 : 25-36) ทกลาววา ตวชวดความสขมวลรวม โดยมองคประกอบของความสขมวลรวม 9 มต

ไดแก 1) สภาพทางจตทด 2) การใชเวลา 3) พลงชมชน 4) วฒนธรรม 5) สขภาพ 6) การศกษา

7) สงแวดลอม 8) มาตรฐานความเปนอย และ 9) การปกครอง รวมถงแนวคดของประเวศ วะส

(2554 : ออนไลน) ไดสรปสาระความสขมวลรวมประกอบไปดวย 4 ประการ ไดแก 1) ความเปนอย

ทดทางกายภาพ 2) ความเปนอยทดทางใจ 3) ความเปนอยทดทางสงคม 4) ความเปนอยดทางจต

วญญาณ และแนวคดของ ไพบลย วฒนศรธรรม (2550 : 15) ไดนาเสนอ 4 เสาหลกของความสข

มวลรวม ไดแก 1) การพฒนาเศรษฐกจ สงคมอยางยงยน 2) การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม 3) การสงเสรมและอนรกษวฒนธรรม 4) การบรหารกจการบานเมองทด

จากแนวคดเหลานสามารถสรปเปนตารางสงเคราะหความสขมวลรวมเพอกาหนดกรอบ

แนวคดไดดงตาราง 1

40

ตาราง 1 การสงเคราะหความสขมวลรวมเพอกาหนดกรอบแนวคด

ผใหแนวคด ป ค.ศ. แนวความคด

บรกส (Brooks) 2005 ความสขมวลรวม 4 ดาน คอ 1) การพฒนาเศรษฐกจอยาง

เทาเทยมและยงยน 2) การอนรกษสงแวดลอมทาง

ธรรมชาต 3) การอนรกษและสงเสรมคณคาทางวฒนธรรม

และ 4) การสงเสรมการปกครองทดหรอธรรมาภบาล

ไพบลย วฒนศรธรรม

2007 เสนอ 4 เสาหลกของความสขมวลรวม ไดแก 1) การ

พฒนาเศรษฐกจ สงคมอยางยงยน 2) การอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 3) การสงเสรมและ

อนรกษวฒนธรรม และ 4) การบรหารกจการบานเมองทด

คารมาและดอรจ

(Karma & Dorji.

2008 ตวชวดความสขมวลรวม โดยมองคประกอบของความสข

มวลรวม 9 มต ไดแก 1) สภาพทางจตทด 2) การใชเวลา

3) พลงชมชน 4) วฒนธรรม 5) สขภาพ 6) การศกษา

7) สงแวดลอม 8) มาตรฐานความเปนอย และ 9) การ

ปกครอง

ประเวศ วะส 2011 ความสขมวลรวมประกอบไปดวย 4 ประการ ไดแก

1) ความเปนอยทดทางกายภาพ 2) ความเปนอยทดทางใจ

3) ความเปนอยทดทางสงคม 4) ความเปนอยดทางจต

วญญาณ

จากตาราง 1 ผวจยไดทาการสงเคราะหแนวความคดเกยวกบความสขมวลรวม แลวนาผล

การสงเคราะหทได มากาหนดเปนกรอบความคดของความสขมวลรวมของนกเรยนขนใหสอดคลอง

กบบรบทของการศกษาได องคประกอบ 4 ดาน ดงน

1. ชวตความเปนอยทด

2 .สงแวดลอม

3. วฒนธรรม

4. สขภาพ

41

ปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

โดยผวจยจะไดนาเสนอในรายละเอยดของแตละดาน ตอไปน

1. ชวตความเปนอยทด นกเรยนจะมความสขมวลรวมไดอนดบแรกจาเปนตองมชวต

ความเปนอยทด เกยวของกบฐานะและรายไดครอบครว ทอยอาศย รวมถงการไดรบความรก ความ

อบอนและความปลอดภย ชวตความเปนอยทดมรายละเอยด ดงน

1.1 ความหมายชวตความเปนอยทด

ชวตความเปนอยทด (well-being) หมายถง การไดรบการเตมเตมใหรสกดและสบาย

และยงหมายความรวมถง ความรสกปลอดภยในสภาวะแวดลอมทอยรอบตวไมวาจะอยในโรงเรยน

ทบาน ททางาน ในขณะซอของหรอบนถนน (ฟลลป. 2553 : ออนไลน) รวมถงการจดการเรยนรใน

หองเรยนและนอกหองเรยนใหปราศจากอวชชา หรอหลงผด เพอมงใหนกเรยนเปนมนษยทสมบรณ

(สมชาย จกรพนธ. 2549 : ออนไลน)

1.2 องคประกอบสาคญของชวตความเปนอยทด

ชวตความเปนอยทดของนกเรยนมองคประกอบสาคญ ไดแก ดานรายไดของครอบครว

ทอยอาศย และความปลอดภยดานอาหาร แตละดาน มดงน

1.2.1 รายไดของครอบครว รายไดของครอบครวนบวามความสาคญตอความสข

ของนกเรยน จะสงเกตไดวาจากการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคมทมความซบซอนและ

เปนไปอยางรวดเรว มการอพยพแรงงานเขาสเมองใหญ สงคมไทยซงแตเดมเปนสงคมชนบท ม

ความเอออาทรตอกน มแนวโนมเปนสงคมเมองมากขน โครงสรางและรปแบบของครอบครวซงเคย

เปนครอบครวขยายกลายเปนครอบครวเดยวมากขน ขนาดของครอบครวเรมเลกลง ครอบครวไม

สามารถทาหนาทไดอยางเหมาะสม สถาบนครอบครวซงเคยเปนทนทางสงคม มระบบเครอญาตทม

ความผกพนอยางใกลชด มความเกอกล เอออาทร และการอบรม ขดเกลาบตรหลาน การปลกฝง

วฒนธรรมและคานยมประเพณ กลบออนแอลง ซงมผลตอปฏสมพนธทงภายในและภายนอก

ครอบครวทงทางลบและทางบวก เนองมาจากปญหาวกฤตทครอบครวเผชญอย ดงน จากรายงาน

การวจยในเดกไทย พบวาครอบครวไทยใน 17 จงหวดทวประเทศ ประสบปญหาวกฤตในดาน

เศรษฐกจถงรอยละ 61 ซงปญหาทางเศรษฐกจดงกลาวทาใหสมาชกในครอบครวตองมงทางานเพอ

หารายไดเลยงครอบครว ประกอบกบภาวะความผนผวนทางเศรษฐกจทงของประเทศและโลก ทาให

ครอบครวประสบปญหาและความยากลาบากซงทวความรนแรงมากขน ( ลดดา เหมาะสวรรณ.

2543 : บทคดยอ) และจากการศกษาผลกระทบของภาวะวกฤตเศรษฐกจตอเดก เยาวชนและ

ครอบครว พบวา ภาวะวกฤตทางเศรษฐกจทาใหครอบครวในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมระดบ

ความเครยดของครอบครวสงกวาภาคอนๆ และ ครอบครวในกรงเทพมหานครมปญหาสมาชกม

อารมณซมเศรา มความวตกกงวล และขาดความสขสงกวาภาคอน ๆ และผลกระทบของภาวะ

เศรษฐกจนครอบครวมแนวโนมปลอยใหเดกอยกนตามลาพงมากขน เนองจากบดามารดาตองไปหา

42

งานทา ซงจะมผลใหครอบครวไมสามารถทาหนาท บทบาทในการดแล อบรมเดกและเยาวชนใน

ครอบครวไดด (รจา ภไพบลย; จรยา วทยะศภร; และ ศรวรรณ ไกรสรพงศ. 2542 : 34)

นอกจากนรายไดของครอบครว สามารถจาแนกออกได ดงน (สถาบนสงเสรมและ

พฒนานวตกรรมการเรยนร. 2554 : 67)

1. รายไดแท หมายถง สงทสมาชกแตละครอบครวไดรบซงสามารถตคาเทยบ

เปนเงนได แมจะไมทาใหเงนทองของครอบครวเพมขนกตาม แตชวยลดคาใชจายและอาจไดรบสง

ตอบแทน การลดคาใชจาย เชน ซอมรถยนตเองสามารถประหยดเงนได ปลกผกสวนครว

รบประทานเอง ขนรถเมลไปทางาน ประหยดเงนได

2. รายไดเปนเงนตรา หมายถง รายไดทสมาชกในครอบครวไดมาจากการ

ทางาน การลงทน และการบรการ ซงอยในรปเงนตราทกรปแบบ เชน ธนบตร เชค ตวเงน ฯลฯ

รวมทงดอกผลทเกดขนจากการฝากหรอออมทรพยเงนตรากบสถาบนการเงน รายไดเปนเงนตรา

อาจเปนรายรบรายวน รายเดอน รายป หรอตามโอกาสทพงไดรบรายไดนน ๆ

3. รายไดทางใจ หมายถง รายไดททาใหสมาชกในครอบครวมความสขทางใจ

เชน การทาสงของเครองใชในบานเอง แมจะสวยสกบทวางในตลาดไมได แตกทาใหสมาชกใน

ครอบครวอมใจ การทางานเตมเวลาของแมบานแมจะตคาไมได แตกทาใหแมบานสบายใจ เมอม

บานสะอาดนาอยและเหนรอยยมของพอบาน และลก ๆ เมอกลบบานในตอนเยน เปนตน

การเพมรายไดใหแกครอบครว รายไดของครอบครวนบวามความสาคญตอชวต

ความเปนอยทดของนกเรยน ดงนนจงจาเปนตองหาวธการเพมรายไดใหกบครอบครวสามารถ

ดารงชวตในสงคมอยางมความสข ดงน 1) การทาบญชรบจาย นบวามความหมายและมคณคากวา

การทาเพอเปนเครองมอทางการเงน บญชรายรบรายจายครอบครว ทาใหสมาชกในครอบครวม

กจกรรมรวมกน ทกคนมหนาทรบผดชอบ รวมกนบนทก รวมกนทา รวมกนวเคราะห ไดพดคยกน

มากขน บญชรบจายครอบครว ทาใหสมาชกในครอบครวเหนขอมลการใชจายเงน ไดฉกคด เกด

จตสานกทจะไมฟมเฟอย ไมตกเปนเหยอบรโภคนยมทกระตนใหเสพมากๆ มเหตผลในการใช

จายเงนมากขน เกดความคดถงกน เอออาทรกนในครอบครวมากขน ทาใหมพฤตกรรมการใช

จายเงนทถกทควรมากขน การทาบญชรบจายครอบครว ไมใชเครองมอเฉพาะของครอบครว

เกษตรกรหรอคนมรายไดนอย แตเปนเครองมอพนฐานของทกครอบครว เพอใหมรายไดสอดคลอง

กบการดารงชวตอยางมความสข (อาพล จนดาวฒนะ. 2548 : 2) นอกจากนการออมในครอบครว

นบวามความสาคญตอชวตความเปนอยทดของนกเรยน การออมจะชวยใหสามารถนาเงนมาในจาย

ยามฉกเฉน โดยไมตองไปกหนจากแหลงอนๆ การออมเปนหวใจทนาไปสการแกปญหาความ

ยากจน สามารถควบคมพฤตกรรม โดยใชหลกเศรษฐกจพอเพยงและหลกพทธศาสนา

(รดา อดลยวฒนกล. 2549 : 15) นอกจากน เงนออมเปนปจจยทจะทาใหเปาหมายทกาหนดไวใน

อนาคตบรรล เชน กาหนดเปาหมายไววาจะตองมบานเปนของตนเองในอนาคต อกทงเงนออมยง

ใชสาหรบแกไขปญหาความเดอดรอนทางการเงนทอาจเกดขนอยางคาดไมถง ดงนนนกเรยนจงควร

มการออมอยางสมาเสมอในชวต ควรมวธการออมทด ( สภาคย อนทองคง . 2007 : 3) อกทงการ

43

หารายไดระหวางเรยน ชวยเพมรายไดใหกบครอบรว มวธการ ดงน (สมศกด แทนเอยด. 2551 :

ออนไลน) กจกรรมตลาดนดนกเรยน เชนมการทาขนมหรอสงตางๆ จดทาโครงการหารายได

ระหวางเรยน เชน จดการประดษฐเศษวสด จดทาอาหาร ขนม เปนตน

1.2.2 ทอยอาศย เปนองคประกอบสาคญและเปนตวบงชทชดเจนของชวตความ

เปนอยทด โดยเฉพาะปญหาดานทอยอาศยเปนปญหาของเมองใหญและแหลงอตสาหกรรมมากขน

ทกขณะ กระจายมาสเมองหลวง ตลอดจนเกดขนกบประเทศกาลงพฒนา ทเปลยนจากเกษตรมา

เปนอตสาหกรรม ประชากรเพมขนอยางรวดเรว และอพยพเขามาอยเมองใหญ เรมปรบจากสงคม

ระบบสาธารณปโภคและสาธารณปการ เกดสลมมากมาย ปญหาทอยอาศย จงมใชเปนปญหาของ

คนใดคนหนง ประเทศใดประเทศหนง ภายหลงกลายเปน “ปญหารวมของโลก” แนวความคดของ

ศาสตรดานทอยอาศย จงเรมพฒนาปรบปรงจากดานกายภาพ และสงคม โดยท มาสโลว (Maslow)

ไดใหแนวคดเกยวกบความตองการของมนษยนนมหลายระดบ เรมตงแตความตองการเบองตนแหง

ชวตจนสงขนไป จากแนวความคดน คนทกคนในสงคมจะผลกดนตวเอง จากความตองการพนฐาน

ดานรางกาย ซงเปนเรองของ “ปจจย 4” แหงชวต และม “ทอยอาศย” เปนสวนหนงของความ

ตองการเบองตนใหสงขนทกขณะไปสความพอใจทไดรบความสาเรจในทสด ทอยอาศยเปนหนงใน

ความตองการขนพนฐาน ดงนนการเลอกทอยอาศยจงมความจาเปนและวธการเลอก ดงน

(สวทย อาชวฒกลวงศ. 2541 : 1) คานงถงปจจยแหลงทตง เชน ภมอากาศ ระดบคาครองชพใน

ภมภาคและบรการสาธารณปโภคของชมชน 2) การเขาถงแหลงการจางงานและการตดตอสมพนธ

ดานอนๆ ซงวดดวยระยะเวลาทตองใชไปในการเดนทาง การเขาถงแหลงการจางงานและการตดตอ

สมพนธอนๆ 3) คณภาพทตง โดยพจารณาจากชมชนเพอนบานและสภาพแวดลอม คณภาพชมชน

ทอยอาศยและเพอนบาน มความสาคญตอการเลอกทอยอาศยซงจะแตกตางกนไปตามรสนยมของ

แตละคน แตสวนใหญแลวคนเราพอใจในความเงยบสงบ เนอทกวางขวางมความเปนอยทเปน

ระเบยบ มบรการสาธารณะทเพยงพอ และประชาชนทอยอาศยในบรเวณทมคนอยหนาแนน

นอกจากจะมความไดเปรยบในแงทงายตอการเดนทางหรอการมบรการอนมาชดเชย

นอกจากน ทอยอาศยทมคณภาพ ควรปราศจากปญหา ดงน (สชาดา สนวรพนธ.

2550 : 45-46)

1. เสยงรบกวนจากเพอนหองขางเคยงดวยกน

2. ความปลอดภยจากการถกโจรกรรมทรพยสน

3. ความสะอาดบรเวณทางเดนสวนกลางและสวนหยอม หรอสถานท

พกผอน

4. นาไมคอยไหล

5. ไฟฟาดบบอยๆ

6. สภาพแวดลอมไมด

44

1.2.3 ความปลอดภยในโรงเรยน องคประกอบสาคญของชวตความเปนอยทด

นอกจากดานรายไดของครอบครว ทอยอาศยแลว ความปลอดภยนบวามความสาคญและจาเปน

สาหรบนกเรยนทตองดแลสขภาพและความปลอดภยเชนกน รายละเอยดตางๆ ดงน

1. ความหมายของความปลอดภย

ความปลอดภย หมายถง การดารงชวตอยอยางสขกาย สขใจ ไมเสยงภย ม

ความมนใจในการประกอบกจกรรมตาง ๆ และมการเตรยมปองกนภยไวลวงหนาอยางถกตอง

เหมาะสมและสมาเสมอ (เอมอชฌา วฒนบรานนท. 2548 : 4) รจกวธการตาง ๆ ทกระทาขนเพอ

หลกเลยงและแกไขไมใหเกดอนตรายตอชวตและทรพยสนทงของตนเองและผอน (เผดจ เปลงปลง.

2547 : 17) รวมถงการปองกน การฝกหด และการบรการทมงถงความปลอดภยในรางกาย ชวต

และทรพยสนของนกเรยนโดยดาเนนงานทกวถทางทจะทาใหนกเรยนปลอดภยทงในหองเรยน นอก

หองเรยน ไปและกลบระหวางบานและโรงเรยนอยางปลอดภย การใหการดแลนกเรยนอยางใกลชด

และเนนถงความจาเปนและคาสาคญของการประกนภยทสถานศกษาจะตองจดใหนกเรยน

(Deroche; & Kaiser. 1980 : 162-163 )

2.ความสาคญของความปลอดภย

ความสาคญของความปลอดภยในโรงเรยน มดงน

ชาญ ขวญมข (2544 : 7) กลาววา การปองกนความปลอดภยสบเนองจากการ

ตายอนมสาเหตมาจากอบตเหตมากทสด ดงนนทกคนจงหนมาศกษาเรองความปลอดภย ชวยกน

ลดอบตเหตทสบเนองมาจากความประมาท ชวยกนสรางเจตคต สวสดนสยใหเกดแกตนเอง ขณะท

วานแฮม (Varnham. 2005 : 320) กลาววา โรงเรยนมหนาทโดยตรงในการสงเสรมคณธรรม

จรยธรรมและรบผดชอบตามกฎหมายในการจดสภาพแวดลอมดานกายภาพใหปลอดภยและผทอย

ในโรงเรยนกรสกปลอดภยจากอนตรายทงปวง

ศรวรรณ สนเจยรกลและคณะ (2548 : ออนไลน) กลาวสรปวาสาเหตของการ

บาดเจบหรอตายจากอบตเหตในเดกนนสามารถปองกนไดถาทกคนใสใจเรองความปลอดภย และจด

สงแวดลอมเพอเดก และจดบรการความปลอดภยในโรงเรยน

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดกาหนดมาตรฐาน

การศกษาแหงชาตทผานความเหนชอบจากคณะรฐมนตร เมอ 26 ต.ค. 2547 ในมาตรฐานท 2 แนว

ทางการจดการศกษา การจดหลกสตรการเรยนรและสภาพแวดลอมทสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนา

เตมศกยภาพ กาหนดใหองคกรทใหบรหารทางการศกษามสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ม

อาคารสถานท มการสงเสรมสขภาพอนามย และความปลอดภย แนวทางดงกลาวจะเปนสงท

สถานศกษานาไปปฏบตเพอใหไดมาตรฐานตามความตองการของชาต

จาโวโลสก (Jaworowski. 2003 : 352) กลาววา นกการศกษาทงหลายตาง

คนหาวธการ หาสาเหตในการสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนใหสงขน และศกษาถง

การดแลสขภาพและความปลอดภยของโรงเรยนพบวามความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน

ของนกเรยน ทานองเดยวกบ โจนส (Jone. 2003 : 41-69) ทกลาววา ความปลอดภยในโรงเรยน

45

เปนสงทผปกครองทกคน ผบรหารสถานศกษา นกเรยน รวมทงผนาชมชนควรใหความดแลเอาใจใส

เนองจากเกดปญหาเกยวกบการใชความรนแรงในโรงเรยน ซงเปนสงทชใหเหนถงคณภาพของการ

จดการศกษาในสงคมอเมรกน

จากแนวคดดงกลาวเหนไดวา ความปลอดภยของนกเรยนเปนเรองสาคญ

โรงเรยนจงตองดแลความปลอดภยใหนกเรยนในโรงเรยนเพอลดความเสยหายและจานวนอบตเหต

ใหนอยลง โดยมการดาเนนงานรกษาความปลอดภยในโรงเรยน ดงน

(นภาพรรณ อนากล. 2540 : 22)

1. ตรวจสอบสงตาง ๆ สภาพแวดลอมทอาจทาใหนกเรยนเกดอบตเหต และ

อนตรายอยในสภาพและสถานการณปกต

2. ปองกนภยอนตรายทเกดขน หรออาจจะเกดขนตอนกเรยน บคลากรใน

โรงเรยน

3. รกษาความปลอดภยใหแกนกเรยน บคลากรขณะทอยในโรงเรยนหรอ

เดนทางไปกลบระหวางบาน และสถานศกษา

4. ใหความรในการปองกนรกษาความปลอดภยใหแกตนเองและผอน

5. ปลกฝงนสยในเรองการดแลรกษาความปลอดภยใหแกทรพยสนตนเอง

และผอนใหเกดเปนนสยทด และมเจตคตทดในเรองการดแลรกษาความปลอดภย

6. สรางความมนใจ และความสบายใจใหแกผปกครอง คร และผมสวน

เกยวของในการดแล

7. การวางแผนทรอบคอบ ชดเจน และครอบคลมดานความปลอดภยของเดก

8. เปดโอกาสใหเดกมสวนรวมในโครงการรกษาความปลอดภย

9. จดระบบขอมลและการรายงานเกยวกบอบตเหต หรออนตรายทเกดขน

10. รณรงคและเชญชวนใหผเกยวของรวมมอกนรกษาความปลอดภย

11. จดกจกรรมตาง ๆ ทจดภายในสถานศกษาควรสอดแทรกเรองการรกษาความ

ปลอดภย

12. มการประเมนและตดตามผลการดาเนนการเปนระยะ

นอกจากน เอมอชฌา วฒนบรานนท (2548 : 97-111) เพมเตมการ

ใหบรการความปลอดภยในโรงเรยน ดงน

1. การสารวจความปลอดภยในโรงเรยน

2. การรายงานอบตเหตในโรงเรยน

3. การแนะแนวสวสดภาพ

4. การจดทาประกนอบตเหต

5. การบรการเครองอานวยความสะดวก

6. การบรการความปลอดภยในการเดนทางไป–กลบโรงเรยน

46

7. การจดบรการฝกซอมเพอความปลอดภย

8. การบรการปฐมพยาบาล

9. การจดสารวตรนกเรยนดานความปลอดภยหรออาสาสมครสวสดภาพ

การดแลรกษาความปลอดภยเปนเรองสาคญ เพราะชวยปองกนอบตเหตตางๆทจะ

เกดขนตอนกเรยนในโรงเรยน แตความปลอดภยทสาคญอกประการหนงคอความปลอดภยเกยวกบ

อาหาร ซงจะกลาวในรายละเอยดตอไป

3. ความปลอดภยดานอาหาร อาหารเปนสงจาเปนในการดารงชวตของมนษย เมอ

รางกายไดรบอาหารทมสารอาหารครบ มคณภาพสะอาด ถกสขลกษณะ จะชวยใหรางกายใช

ประโยชนจากอาหารอยางเตมท แตในทางกลบกน อาหารกอาจเปนสาเหตของการเจบปวยไดหาก

อาหารทบรโภคนน มการปนเปอนดวยสงซงเปนอนตรายตอสขภาพ (กองสขาภบาลอาหาร. 2542)

โรงเรยนจงควรมหนาทรบผดชอบดานความปลอดภยจากการบรโภคอาหาร และ

ตระหนกถงภาระความรบผดชอบทมความสาคญอยางยง โดยเลงเหนวานกเรยนเปนกลมผบรโภคท

มความเสยงสงในการไดรบอนตรายจากการบรโภคอาหารทไมปลอดภย จงควรมการดแลความ

ปลอดภยดานอาหารแกนกเรยน ดงน (นนทกา หนเทพ; และคนอนๆ. 2541 : 27-29)

1.มการประสานงานกบหนวยตรวจสอบเคลอนทเพอความปลอดภยดาน

อาหาร (Mobile Unit for Food Safety) เพอตรวจและปองกนเปนประจา

2. ดาเนนการตรวจสอบและเฝาระวงความปลอดภยของอาหารทปรงประกอบ

และจาหนายในโรงเรยน เพอใหทราบสถานการณดานความปลอดภย

3. ใหรานคาปรบปรงและจาหนายอาหารในโรงเรยนใหถกสขลกษณะ

4. มการสารวจสถานการณดานความปลอดภยของอาหาร ขอมลทไดจาก

การสารวจจะนาไปใชเพอออกแบบรปแบบการพฒนา โดยดาเนนการโรงเรยนนารอง กอนจะขยาย

ผลสโรงเรยนอนๆ ตอไป

นอกจากนมเทคนคการดแลรกษาความปลอดภยดานอาหาร ดงน (Center for

Science in the Public Interest in Washington, D.C. 2011 : Online)

1. กาหนดมาตรฐานดานความปลอดภยอาหารอยางชดเจน เชน หาม

ไมใหนาอาหารทไมมประโยชนมาจาหนายในโรงเรยน เปนตน

2. กาหนดภาชนะทถกตองตามหลกโภชนาการ เชน ภาชนะทใสอาหารตอง

ไมมสารปนเปอน สะอาดและถกหลกอนามย

3. เปดโอกาสใหผปกครองมาเยยมชมและตรวจสอบการจาหนายอาหาร

และแกไขปญหาดานโภชนาการ

4. โรงเรยนมการสมตรวจและการตรวจทกรานเปนประจา

5. มการประกวดรานอาหารดเดน

6. มบคลากรดานโภชนาการดแลรานอาหารใหปฏบตตามหลกโภชนาการ

47

โดยสรปความสขมวลรวมของนกเรยนดานชวตความเปนอยจะเกยวของกบการท

นกเรยนสามารถใชชวตในโรงเรยนไดอยางมความสข โดยมรายไดของครอบครวครวทเหมาะสม ม

การออมเงนและการหารายไดระหวางเรยนเพอเพมรายไดใหครอบครว รวมถงการมทอยอาศยและ

การไดรบการบรการดานความปลอดภยในโรงเรยน ทงการปองกนอบตภยและความปลอดภยใน

ดานอาหาร

2. สงแวดลอม

สงแวดลอมมอทธพลตอนกเรยน นกเรยนจะมความสขไดดเพยงไร การจดบรรยากาศ

และสงแวดลอมทด ชวยทาใหนกเรยนมความสขทงรางกายและจตใจ (Movondo; & Tsarenko.

2002 : Online)

2.1 ความหมายของสงแวดลอม สงแวดลอมมาจากคาภาษาองกฤษวา “Environment”

เปนคาทมความหมายกวางขวางมาก นกวชาการสงแวดลอมหลายทานไดใหคากาจดความของคาน

โดยมการพจารณาสงแวดลอมในหลายมตทงในวงแคบและวงกวาง ดงน

วนย วระวฒนานนท. (2541 : 12)ใหความหมายของสงแวดลอม คอ สงทอยโดยรอบ

หรอปะปนอยกบสภาพทงภายนอกและภายในมผลกระทบตอชวตโดยทวไปหมายถงธรรมชาต เชน

ดน นา อากาศ ฯลฯ สาหรบมนษย สวนสงทอยภายนอกทมผลกระทบตอชวตมนษยนน มใชมเพยง

สงแวดลอมทเปนรปธรรมเทานน ยงมวฒนธรรม ความเชอ คานยม ฯลฯ ซงมผลผกพนความรสก

นกคดและกจกรรมของมนษยตงแตเกดจนตาย ซงเรยกวาสงแวดลอมทางสงคมหรอสงแวดลอมท

เปนนามธรรมนนเอง ดงนน สงแวดลอมของมนษยจงตองรวมทงสงแวดลอมทางกายภาพและ

สงแวดลอมทางสงคมเขาไวดวยกน

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม (2540 : 13) ใหความหมายของสงแวดลอม คอ ทกสง

ทกอยางทอยรอบตวมนษยทงทมชวตและไมมชวต ทงทเปนรปธรรม (จบตองและมองเหนได) และ

นามธรรม (วฒนธรรม แบบแผน ประเพณ ความเชอ) มอทธพลเกยวโยงถงกนเปนปจจยในการ

เกอกลซงกนและกน ผลกระทบจากปจจยหนงจะมสวนสรางและทาลายอกสวนหนงอยางหลกเลยง

ไมได สงแวดลอมเปนวงจรและวฎจกรทเกยวของไปทงระบบ แบงเปน 2 ประเภท

1. สงแวดลอมทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ปาไม ภเขา ดน นา อากาศ ทรพยากร

ทกประเภท

2. สงแวดลอมทมนษยสรางขน เชน บาน ชมชน ถนน เขอน ฯลฯ

จากความหมายของคาวา สงแวดลอม สามารถสรปไดวา สงแวดลอมคอ สงตางๆ ท

อยรอบๆ ตวเรา ทงสงมชวตและสงไมมชวต ทงทเกดเองตามธรรมชาต และทมนษยสรางขน ซงม

ความเกยวพนซงกนและกนอยางเปนระบบ

การสงเสรมสงแวดลอมเพอการเรยนร

การสงเสรมสงแวดลอมในโรงเรยนเพอใหนกเรยนมบรรยากาศในการเรยนรสามารถนา

วธการสอนมาใชใหเกดคณภาพในการเรยนรได

48

สมณฑา พรหมบญ (2540 : 23) กลาวถง การเรยนรแบบมสวนรวม เพอกระตนการ

เรยนรดวยตนเอง ประกอบดวย กจกรรมหลก ดงน

1.การปรบสภาพแวดลอมในหองเรยนเพอใหนกเรยนรดวยตนเองใหมากทสด และ

สามารถใชเวลาทเหลออยทากจกรรมของตนเองในหองเรยน

2.การจดบรเวณในโรงเรยนใหเปนแหลงความร และแหลงสนบสนนเชน ความร

เกยวกบพรรณไมในโรงเรยน ประโยชนของอาหารในโรงอาหาร สวนสมนไพร รานหนงสอ

3.การจดศนยวทยาการใหเปนแหลงความรทหลากหลายนอกเหนอไปจากหลกสตร

ปกต และหองสมด เพอเนนใหนกเรยนเรยนดวยตนเองตามความสนใจ โดยมครประจาศนย

วทยาการใหความชวยเหลออยางใกลชดเมอตองการ และมการปรบเปลยนสอและกจกรรมการเรยน

ทก 2-4 สปดาห

4. การใหความรแกผปกครองเพอชวยสรางเสรมสงแวดลอมทบาน

5. การรวมมอกบผปกครองควบคมดแลสงแวดลอมทอยนอกบานและนอกโรงเรยน

เมอนกเรยนไดรบการกระตนใหเรยนรแบบมสวนรวมตามยทธวธเหลาน นกเรยนจะสามารถ

แสดงออกไดอยางหลากหลาย มความสขในการเรยนร มโอกาสไดศกษาทดลองสงทตนเองอยาก

เรยนรทมการจดเตรยมใหอยางเปนระบบทงในและนอกหองเรยน นกเรยนจะแสดงความสามารถ

หลายดานหรอเฉพาะดานของตนออกมาในเชงสรางสรรค และเปนการฝกลกษณะนสยทด สามารถ

ทางานรวมกบผอนได ซงจะเปนประโยชนทงตอตนเองและสงคมในโอกาสตอไป

2.2 การจดสงแวดลอมในโรงเรยน

สภาพแวดลอมของโรงเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยน โรงเรยนสมควรจด

สภาพแวดลอมใหอยในสภาพเรยบรอยสวยงาม เพอใหนกเรยนใชเปนสถานทพกผอนหยอนใจ

สภาพแวดลอมของโรงเรยนเกยวของกบเรอง ตอไปน (สมชาย เทพแสง; และคณะ. 2553)

2.2.1.ดานภมทศน การจดภมทศนของโรงเรยนจะเนนการจดสภาพแวดลอมทาง

กายภาพใหเหมาะสม ซงจะมผลชวยใหนกเรยนมสนทรยภาพมจนตนาการ ความคดสรางสรรค

รวมทงมผลตอพฒนาการทกดาน ทงพฒนาการทางดานรางกาย สงคม อารมณ สภาพแวดลอม

ทางกายภาพทเหมาะสมทควรมการจดใหมขน เชน การจดใหมสวนหยอม มนาพ การปลกตนไม

ใหญเพอใหรมเงา มมมพกผอนรอบๆบรเวณโรงเรยนเพยงพอกบจานวนนกเรยน มสนามเดกเลน

ปายคาขวญ รวมไปถงการจดหองเรยนใหสะอาด มระเบยบ มแสงสวางเพยงพอ ไมมเสยงรบกวน

อปกรณเครองใชในหองเรยนครบถวน และเหมาะสมกบสภาพการเรยนร นอกจากนนครควร

ปรบเปลยนตนเองใหเปนสภาพแวดลอมทางภายภาพทดของนกเรยนดวย การมใบหนายมแยม

แจมใสเปนมตรพรอมทจะใหอภย มบคลกทดเปนแบบอยางใหนกเรยน แตงกายสะอาดเรยบรอย

สวยงามสมวย สงสาคญอกประการหนงในการจดสภาพแวดลอมทางภายภาพ คอ คานงถงการ

สงผลตอการเรยนรทจะเกดขนกบนกเรยนทงการเรยนรเพอพฒนาความร ความสามารถ สงคม

อารมณ สนทรยภาพ ฯลฯ สภาพแวดลอมทางกายภาพทเหมาะสมจงควรมลกษณะสวยงาม

สะอาด รมรน และเออตอการเรยนรดวย สงแวดลอมภายในโรงเรยนมผลตอพฒนาการทงทางดาน

49

รางกาย อารมณ ความคด และพฤตกรรมของนกเรยน เนองจากนกเรยนตองเกยวของสมพนธกบ

สงแวดลอมรอบตวอยตลอดเวลาทอยในโรงเรยน ดงนนการจดสงแวดลอมทางกายภาพทชวยพฒนา

นกเรยนจงเปนสงจาเปน โดยตองจดใหเหมาะสม ทงสงแวดลอมภายในหองเรยน และบรเวณ

โรงเรยน และตองเปนสงแวดลอมภายในหองเรยน และตองเปนสงแวดลอมทเออตอการเรยนรของ

นกเรยนดวย ทงนผทดาเนนการจดสงแวดลอมควรเปนผเกยวของทกฝาย ไดแก ผบรหาร คร

นกเรยน บคคลในชมชน และผเกยวของอนๆ

โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย (2553 : ออนไลน) เสนอยทธศาสตรการพฒนาภมทศน

และแหลงการเรยนร ดงน

1. มแผนพฒนาภมทศนและแหลงการเรยนอยางชดเจนและเปนระบบ

2. มระบบสาธารณปโภค สขาภบาล อาคารสถานทเหมาะสม เพยงพอ สะอาด

สวยงาม บรรยากาศรมรน ปลอดภย ไดมาตรฐานสากล

3. มแหลงเรยนรทงในและนอกโรงเรยนทสอดคลองกบกระบวนการจดการเรยนร

ของนกเรยน

4. มการประเมนนกเรยน ผปกครองดานความพงพอใจตออาคารสถานท

สงแวดลอม ภมทศน ของโรงเรยน

การจดภมทศน รวมถง การจดสภาพบรรยากาศภายนอกใหสวยงาม มการจดวาง

ผงโรงเรยนไดเหมาะสมและคมคา ตกแตงอาคารสถานทอยในสภาพเรยบรอยสวยงาม อาคารเรยน

และอาคารฝกงานเพยงพอ และปรบปรงซอมแซมอาคารใหอยในสภาพเรยบรอย

2.2.2 ดานสงอานวยความสะดวก

สงอานวยความสะดวกสงผลตอการสรางความสขใหกบนกเรยน ทงดานความพรอม

ของอาคารเรยน ความพรอมของสอการสอน วสดอปกรณ และความพรอมของขอมลขาวสารและ

สารสนเทศ ขณะเดยวกนสมควรเตรยมการใชสงอานวยความสะดวกใหนกเรยนใชชวตในโรงเรยน

อยางมความสขและปลอดภย โดยมวธการดงน (ศนยพฒนายทธศาสตร. 2553 : ออนไลน)

2.2.2.1 ปรบปรงแผนภมการจดองคการของโรงเรยน และวางแผนพฒนาสงอานวย

ความสะดวกทงระบบ

2.2.2.2 แตงตงคณะกรรมการเพอเขามามสวนรวมในการวางแผนพฒนาสงอานวย

ความสะดวกทงระบบ

2.2.2.3 สงเสรมการบรหารแบบมสวนรวมและบรหารงานในรปคณะกรรมการทงใน

ระดบฝาย แผนก กลมสาระฯ เพอดแลรกษาสงอานวยความสะดวกทงระบบ พรอมทงจดใหมการ

ประชมอยางนอยเดอนละ 1 ครง และสรปรายงานการประชมใหผบรหารรบทราบ

2.2.2.4 มการจดทาบญชหรอระเบยนควบคมสงอานวยความสะดวกอยางชดเจน

2.2.2.5 จดใหมระบบประกนคณภาพภายใน โดยถอวาเปนสวนหนงของ

กระบวนการบรหารการศกษาทตองดาเนนการอยางตอเนอง พฒนาคณภาพตามเกณฑมาตรฐาน

การศกษาและบรหารดวยวงจรคณภาพ PDCA

50

2.2.2.6 จดใหมคณะกรรมการตรวจตดตามและประเมนสงอานวยความสะดวก เพอ

ดแลปองกนไมใหเกดความเสยหายตอโรงเรยน

2.2.2.7 จดอตรากาลงบคลากรอยางเหมาะสม โดยมงเนนความสามารถใน

ตาแหนง ความเพยงพอกบภาระงานและการทางานเตมศกยภาพ

2.2.2.8 พฒนาอาคารสถานทและสงอานวยความสะดวกและเครอขายสารสนเทศให

อยในสภาพใชงาน เพอการตดสนใจทางการบรหารอยางมประสทธภาพ

2.2.2.9 บรหารงบประมาณ ทรพยสนและรายไดอยางมระบบและมคณภาพ

2.2.2.10 ปรบปรง ตกแตงอาคารสถานท และแหลงการเรยนรในโรงเรยนใหม

บรรยากาศการเรยนร

2.2.2.11 จดทาสารสนเทศการเรยนในโรงเรยนและชมชน

2.2.2.12 จดทาทะเบยนสอ อปกรณเทคโนโลยเปนหมวดหมและเปนปจจบน

2.2.2.13 พฒนาระบบการตดตาม ยม คน และรายงานผลการใชสออปกรณ

เทคโนโลย

2.2.2.14 สนบสนนใหมการใชและจดทาสอการเรยนรของแตละกลมสาระฯ

2.2.2.15 สงเสรมใหมสอ อปกรณเทคโนโลยทมคณภาพ และสามารถนาออกมาใช

บรการไดโดยสะดวก

นอกจากนโรงเรยนมการเตรยมรปแบบหรอลกษณะตางๆของสงอานวยความ

สะดวกในโรงเรยน ดงน (Queen Ethelburga's. 2010 : Online)

1. ศนยคอมพวเตอร พรอมดวยคอมพวเตอรมลตมเดย เครองอนเตอรเนตแบบ

ISDN สายตรง และเครองพมพเลเซอร

2. หองรวม ตดเครองปรบอากาศ มเกาอ โทรทศนขนาดใหญ ชดเครองเสยง

คอมพวเตอรพรอมอเมล โทรศพท ตเยน เครองดมรอนและเครองลางจาน

3. หองแนะแนวอาชพ มขอมลทเกยวของมากมาย รวมถงคอมพวเตอรมลตมเดย

Pentium ทสามารถเขาไปอานขอมลเกยวกบหลกสตรในมหาวทยาลยและอาชพตางๆ ไดอยาง

ครบถวน

4. หองสมด (มบรรณารกษประจา) รวมถงคอมพวเตอรมลตมเดยดวย มหองอาน

หนงสอตางหากสาหรบนกเรยน

5. หองอานหนงสอสวนตวสาหรบนกเรยน

6. โรงอาหาร หองอาหาร และหองจดเลยงในงานทมวทยากรขนกลาว

7. ลานจอดรถตดไฟสวางรองรบ

8. ศนยการละคร

9. หองอาหารและรานไอศกรมพรอมหองครวระดบอาชพสาหรบเจาหนาทและ

นกเรยนใชงาน

10. สระวายนาในรมรกษาอณหภมไวท 28 องศาเซลเซยสเสมอ

51

11. หองเซาวนาขางสระวายนาสาหรบนกเรยน

12. ศนยออกกาลงกายเตมรปแบบ มหองออกกาลงกาย สามารถเลนกฬาและ

กจกรรมไดหลากหลายประเภท

13. หองบรรยายทเหมาะสม

การจดเตรยมการดานสงอานวยความสะดวกจะเกยวของกบการจดวางแผน สง

อานวยความสะดวกไวอยางครบครน ทงอาคารสถานท วสดอปกรณ และโรงเรยนไดมการวางแผน

ใหเหมาะสมและคมคา มการจดวางบคลากรในการดแลรกษาอาคารเรยน อาคารฝกงานและวสด

อปกรณ รวมทงปรบปรงซอมแซมอาคารเรยนและวสดอปกรณใหอยในสภาพเรยบรอย และมคมอ

การใชวสดอปกรณและอาคารสถานทอยางชดเจน

2.2.3 ดานเทคโนโลย

เทคโนโลยไมเพยงแตเขามาชวยใหบทเรยนเขาใจงายขนและสนกขนเทานน ในแง

การศกษา เทคโนโลยยงเปนวธการใหมทจะเขามาปฏรปหองเรยน ดงนนเครองคอมพวเตอร

อนเตอรเนต และซอฟตแวร จงมาพรอมกบรปแบบใหมทางการศกษา ซงเปนสภาพบงคบใหครตอง

ปฏรปและสรางวธคดแบบใหม เทคโนโลยจะทาใหเกดกระบวน การเรยนรททาใหเกดสมฤทธผล

สง หรอชวยใหนกเรยนเรยนรไดดขน และสามารถทจะมชวตและการงานอยในสงคมได แต

เทคโนโลยนนเปนเพยงเครองมอการใชเพอใหเกดประโยชน ซงอยทวธการและผใช ดงนนเรองทจะ

ชวยในเรองกระบวนการเรยนรทดขนจงไมไดขนอยกบเทคโนโลยโดยตรง แตอยทผใชมากกวา

(พรพไล เลศวชา.2544 : 23-24) เทคโนโลยมความสาคญทาใหผนาสามารถบรหารจดการไปส

ความสาเรจ รวมทงสามารถนาไปใชในการปรบปรง ระบบการบรการ ทาใหนกเรยนใหมความ

สะดวกสบายและเกดความสขมวลรวม (Valdez. 2010 : Online)

ยทธศาสตรการพฒนาเทคโนโลยทสาคญ มดงน (National Center for Technology

Planning.2010 : Online)

1. การกาหนดวสยทศน โดยเนนการนาเทคโนโลยมาใชในการบรหารและการบรการ

นกเรยนใหเกดคณภาพ

2. การจดเตรยม จดหาเทคโนโลยใหครบถวน

3. การแตงตงคณะกรรมการควบคมดแลการบรหารและการใชเทคโนโลยอยางคมคา

4. การจดทาระเบยนควบคม และการจดทาคมอการใชเทคโนโลย

5. การปรบปรงซอมแซมดแลรกษาเทคโนโลยใหอยสภาพการใชงาน

6. การนาเทคโนโลยมาใชในการบรการอานวยความสะดวกแกนกเรยน

เทคโนโลยจะรวมถงการเตรยมความพรอมของเทคโนโลย การสงเสรมใหครใช

เทคโนโลย มการใชบรการและอานวยความสะดวกใหกบนกเรยน

2.2.4 การอนรกษสงแวดลอม

สงแวดลอมนบวามความสาคญตอความสขมวลรวมของนกเรยน จงจาเปนทบคลากร

ในโรงเรยนชวยกนอนรกษสงแวดลอมใหอยในสภาพเรยบรอยสวยงาม โดยบคลากรควรรจกใช

52

ทรพยากรอยางชาญฉลาด ใหเปนประโยชนตอโรงเรยนมากทสด และใชไดเปนเวลายาวนานทสด

ทงนตองใหสญเสยทรพยากรโดยเปลาประโยชนนอยทสด และจะตองกระจายการใชประโยชนจาก

ทรพยากรโดยทวถงกนดวย ฉะนน การอนรกษจงไมไดหมายถงการเกบรกษาทรพยากรไวเฉย ๆ

แตตองนาทรพยากรมาใชประโยชนใหถกตองตามกาละเทศะ (ประชา อนทรแกว. 2542 : 4)

แนวความคดในการอนรกษสงแวดลอม ดงน (เกษม จนทรแกว. 2544 : 66)

1. การทจะใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จาเปนอยางยงทจะตองมความร

ในการรกษาทรพยากรธรรมชาตทจะใหผลตอมนษยทกแงมม และทจะมผลตอสงแวดลอมอยางนอย

ทสดตองคานงถงความสญเปลา อนเกดจากการใชทรพยากรธรรมชาต

2. รกษาทรพยากรธรรมชาตทจาเปนและหายากดวยความระมดระวง รวมทงจะตอง

ตระหนกเสมอวาการใชทรพยากรธรรมชาตทมากเกนไปนนจะไมเปนการปลอดภยตอสภาวะ

แวดลอม

3. ตองรกษาทรพยากรธรรมชาต มการทดแทนโดยใหมอตราผลตเพมพน เทากบ

อตราใช หรออตราเกดเทากบอตราตายเปนอยางนอย

4. ประชากรเปนปจจยสาคญ ททาใหเกดภาวะแวดลอมเปลยนไป ดงนน จาเปน

อยางยงทจะตองประมาณอตราเกด และการเปลยนแปลงของพลเมองตลอดเวลา โดยพจารณาจาก

ความตองการในการใชทรพยากรธรรมชาตเปนสาคญ

5. หาทางปรบปรงวธการใหม ๆ ในการทจะผลตและการใชทรพยากรอยางม

ประสทธภาพ อกทงพยายามคนควาหาสงใหม ๆ เพอใหประชากรไดมใชอยางพอเพยง

6. ใหการศกษาแกประชาชนใหเขาใจถงความสาคญ ในการรกษาสมดลตาม

ธรรมชาตซงจะมผลตอการทาใหสงแวดลอมอยในสภาพทด การใหการศกษาอาจเปนทงในและนอก

โรงเรยนเพอใหประชาชนเขาใจหลกการอนรกษสงแวดลอมอยางมประสทธภาพ

พระราชบญญต การสงเสรมการอนรกษพลงงาน (2535 : 67) ไดวางมาตรการการ

อนรกษพลงงาน โดยมเนอหาสรปได ดงน

1.การลดความรอนจากแสงอาทตยทเขามาในอาคาร

2.การปรบอากาศอยางมประสทธภาพ รวมทงการรกษาอณหภม ภายในอาคารให

อยในระดบทเหมาะสม

3. การใชวสดกอสรางอาคารทจะชวยอนรกษพลงงาน ตลอดจนการแสดงคณภาพ

ของวสดกอสรางนน ๆ

4.การใชแสงสวางในอาคารอยางมประสทธภาพ

5.การใชและการตดตงเครองจกร อปกรณ และวสดทกอใหเกดการอนรกษพลงงาน

ในอาคาร

6.การใชระบบควบคมการทางานของเครองจกรและอปกรณ

7.การอนรกษพลงงานโดยวธอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

53

ขณะเดยวกนโรงเรยนสมควรมแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยเพอสงแวดลอม

ดงน (มหาวทยาลยราชมงคลอสาน. 2554 : ออนไลน)

1. การใหการศกษาเกยวกบสงแวดลอม เนนใหนกเรยนไดรจกธรรมชาตทอย

รอบตวมนษยอยางแทจรง โดยใหมการศกษาถงนเวศวทยา และความสมพนธระหวางมนษย และ

สงแวดลอม เพอใหมความรจรงในการดารงชวต ใหผสมกลมกลนกบธรรมชาตทอยโดยรอบ ไดมง

สอนโดยยดหลกศาสนาสอนใหคนมชวตความเปนอยอยางเรยบงาย ไมทาลายชวตอน ๆ ทอยใน

ธรรมชาตดวยกน พจารณาถง ความเปนไปตามธรรมชาตทเปนอย ยอมรบความเปนจรงของ

ธรรมชาต โดยไมฝนธรรมชาต ใชประโยชนจากธรรมชาตอยางสนเปลองนอยทสด ทาใหเกด

ทรพยากรมนษย ทมคณภาพเปนทตองการ ของสงคมและประเทศชาต ในการพฒนา

2. การสรางจตสานกแหงการอนรกษสงแวดลอม เปนการทาใหบคคลเหนคณคา

และตระหนกในสงแวดลอมและธรรมชาต รวมทงผลกระทบจากการทากจกรรมทสงผลตอ

สงแวดลอม สรางความรสกรบผดชอบตอปญหาทเกดขน ระหวางสงแวดลอมและการพฒนา การ

สรางจตสานกโดยการใหการศกษาเกยวกบสงแวดลอม จะเปนพนฐานในการพฒนาจตใจ ของบคคล

และยงมผลตอพฤตกรรมของบคคลใหมการเปลยนแปลงการดาเนนชวตไดอยางเหมาะสม

สอดคลองกลมกลนกบธรรมชาต

3. การสงเสรมใหมการปรบเปลยนพฤตกรรมโดยใหเออตอสงแวดลอม ดารงชวต

โดยสอดคลองกบธรรมชาต ซงการปรบเปลยนพฤตกรรมทเออตอสงแวดลอมน จะเปนสงทเกด

ตามมาจากการใหการศกษา และการสรางจตสานก ทาใหมการดารงชวตโดยไมเบยดเบยน

ธรรมชาต

อกทง ชชพล ทรงสนทรวงศ (2546 : 23) เพมเตมการดาเนนการเพอการ

อนรกษสงแวดลอมมแนวทางดาเนนการตามวธการตาง ๆ ดงน

1. ออกกฎหมายควบคม เนองจากกฎหมายเปนขอบงคบททกคนจะตองปฏบต

ตาม การนาขอบงคบทางกฎหมายเขามาชวยควบคม หรอบงคบ จาเปนตองปฏบตตาม ถอวาไดผล

เปนทนาพอใจในระดบหนง หากมผฝาฝนกฎหมายกจะไดรบโทษปรบหรอจาคก

2. การแบงเขต เปนการแบงเขตพนท ตามประเภทของทรพยากรธรรมชาตทม

อย สาเหตทใชการอนรกษแบบแบงเขตเนองจากวธการใหความรและการใชกฎหมายไมไดผล หรอ

ตองการจะแบงเขตใหชดเจนเพอใหการอนรกษไดผล และจะตองมการสรางมาตรการกากบในเขตท

แบงนนดวย

3. การใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยเขามาชวย เนองจากการใชทรพยากรเพอ

ตอบสนองความตองการของมนษยจาเปนตองใชเทคโนโลยและทาใหมมลพษเกดขน ใน

ขณะเดยวกนเราสามารถใชเทคโนโลยในการบาบดหรอกาจดของเสยทเกดขนได แตตองเลอกใช

เทคโนโลยทเหมาะสมในการกาจดมลพษแตละชนด

54

4. จดตงชมรมหรอสมาคมการอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตขนใน

สถานศกษา โดยมกลมนกศกษาทสนใจรวมกน จดตงขนเพอชวยกนอนรกษและฟนฟ

ทรพยากรธรรมชาตทเสอมโทรม ซงจดวาเปนกลมทบาเพญประโยชนเพอสงคมสวนรวม

5. การโฆษณาทางวทย โทรทศน หนงสอพมพและสอมวลชนตาง ๆ เพราะการ

ดาเนนการผานสอมวลชน จะทาใหประชาชนทราบขาวอยางกวางขวางและเขามามสวนรวมไดมาก

และยงเปนการกระตนใหประชาชนเหนความสาคญและความจาเปนทจะตองชวยอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตไว ตลอดจนเขาใจบทบาทและหนาททเกยวของกบการอนรกษสงแวดลอมตาม

รฐธรรมนญฉบบใหม รวมทงทราบถงกฎหมาย พระราชบญญต และหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ

และรบผดชอบ ถาประชาชนทกคนมสวนรวมในการอนรกษสงแวดลอมกจะทาใหประชาชนทกคนใน

ประเทศ มคณภาพชวตทด

6. การตงหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง ทาหนาทประสานงานตาง ๆ ท

เกยวของเพอดาเนนการอสระในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตทกชนด นอกจากนยงเปนการ

กระตนใหหนวยงานอน ๆ ทรบผดชอบไดดาเนนการตามนโยบายของรฐ หรอตามกฎหมายเพอการ

อนรกษ ทรพยากรธรรมชาตตอไป

โดยสรปสงแวดลอมหมายถงการจดสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอก

หองเรยนใหเออตอการการเรยนรภายในโรงเรยน ตลอดจนการอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอมให

อยในสภาพเรยบรอย สวยงาม

3. วฒนธรรม

3.1 ความหมายของวฒนธรรม

วฒนธรรม หมายถง ความคดความเชอทอยเบองหลงพฤตกรรม และเปนกลไกทมนษย

สรางขนเพอปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทงดานธรรมชาตและสงคม ซงไดสะสมและถายทอดกน

มา โดยจดการใหเหมาะกบทรพยากร และสภาพแวดลอมของตน วฒนธรรมเปนแบบแผนความ

ประพฤตปฏบตของมนษยและสงคม (Sathe.1985 : 56) วฒนธรรมมความหมายตางกนไปตาม

วตถประสงคของผศกษาในนยามของเขตนนๆ วฒนธรรมมความหมายครอบคลมถงทกสงทกอยาง

อนเปนแบบแผนในความคด และการกระทาทแสดงออกถงวถชวตของมนษยในสงคมของกลมใด

กลมหนง หรอสงคมใดสงคมหนง มนษยไดคดสรางระเบยบกฎเกณฑวธการในการปฏบต การจด

ระเบยบตลอดจนความเชอ ความนยม ความร และเทคโนโลยตาง ๆ ในการควบคม และใช

ประโยชนจากธรรมชาต (Owens; & Steinhoff. 1989 : 45)

วฒนธรรม หมายถง สงทคนกาหนดสรางขน มการเรยนรสบตอกนมามลกษณะ

ทแสดงออกถงความงอกงาม ความเปนระเบยบรอย ความกลมเกลยว ตลอดจนการมศลธรรมอน

ดของสมาชก เชน การใชภาษา การรจกเคารพผอาวโส การไหว ศลปกรรม

การทาอาหาร รวมทงการแตงกายทสภาพเรยบรอย ถกตองตามกาลเทศะเหมาะสมตามฐานะและวย

(วชย ภโยธน. 2545 : 56-58)

55

ความหมายของวฒนธรรมในภาษาไทย หมายถง ลกษณะทแสดงความเจรญงอกงาม

ความเปนระเบยบ ความกลมเกลยว กาวหนาของชาตและศลธรรมอนดงามของประชาชน (เปนการ

ชชวน เชญชวน วงวอนใหประชาชนรวมกน ทาใหเกดความเจรญงอกงาม ใหมความดงามขน ไมใช

เพยงแตรบมรดกกนมา แตจะตองรกษาของเดมทด แกไขดดแปลงของเดมทควรแก หรอดดแปลง

วางมาตรฐานความดความงามขนใหม แลวสงเสรมใหเปนลกษณะทดประจาชาตสบตอไปจนถง

อนชนรนหลง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2554 : ออนไลน)

3.2 ความสาคญของวฒนธรรม

วฒนธรรมมความสาคญ ดงน (Ember; & Ember.1988 : 167-176; Schein. 1991 : 23)

1.วฒนธรรมมสภาพคงทซงจะมสภาพทอยเปนระยะเวลานาน แมจะเผชญกบแรง

กดดนของความตองการการเปลยนแปลง

2.วฒนธรรมเกดจากแนวความคดรวมกนซงมความเปนเอกฉนทเกยวกบความร ความ

เขาใจ การรบร และความรสกของสมาชกในสงคม เชน การใชภาษาเดยวกน การมความคดแบบ

เดยวกน

3.วฒนธรรมแสดงถงรปแบบ เปนปรากฏการณทมความเปนระเบยบแบบแผนทเปน

แบบทางการและไมเปนทางการ

4.ปรากฏการณทางวฒนธรรมแสดงถงวถชวตของกลมในสงคม

5.วฒนธรรมมสภาพพลวตทการเคลอนไหวปรบเปลยนไปตามเงอนไขของกายภาพ

และสงแวดลอมทางสงคม ซงจะมการเปลยนแปลงอยเสมอ เพอมวถทางทดกวาเดม

6.วฒนธรรมเปนประพฤตกรรมทสามารถเรยนรได และถายทอดได โดยกระบวนการ

เรยนรทางสงคมหรอกระบวนการขดเกลาทางสงคม

3.3 ลกษณะของวฒนธรรม

ลกษณะของวฒนธรรม สามารถอธบายได ดงตอไปน (ศนยวฒนธรรม. 2554 :

ออนไลน)

1. วฒนธรรมเปนพฤตกรรมทเกดจากการเรยนร มนษยแตกตางจากสตว ตรงทรจกคด

มการเรยนร จดระเบยบชวตใหเจรญ อยดกนด มความสขสะดวกสบาย รจกแกไขปญหา ซง

แตกตางไปจากสตวทเกดการเรยนรโดยอาศยความจาเทานน

2. วฒนธรรมเปนมรดกของสงคม เนองจากมการถายทอดการเรยนร จากคนรนหนง

ไปสคนรนหนง ทงโดยทางตรงและโดยทางออม โดยไมขาดชวงระยะเวลา และมนษยใชภาษาใน

การถายทอดวฒนธรรม ภาษาจงเปนสญลกษณทใชถายทอดวฒนธรรมนนเอง

3.วฒนธรรมเปนวถชวต หรอเปนแบบแผนของการดาเนนชวตของมนษย มนษยเกด

ในสงคมใดกจะเรยนรและซมซบในวฒนธรรมของสงคมทตนเองอาศยอย ดงนนวฒนธรรมในแตละ

สงคมจงแตกตางกน

4.วฒนธรรมเปนสงทไมคงท มนษยมการคดคนประดษฐสงใหม ๆ และปรบปรง

ของเดมใหเหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงไป เพอความเหมาะสม และความอยรอดของ

56

สงคม เชน สงคมไทยสมยกอนผหญงจะทางานบาน ผชายทางานนอกบาน เพอหาเลยง

ครอบครว แตปจจบนสภาพสงคมเปลยนแปลงไป ทาใหผหญงตองออกไปทางานนอกบาน เพอหา

รายไดมาจนเจอครอบครว บทบาทของผหญงในสงคมไทยจงเปลยนแปลงไป

3.4 การอนรกษวฒนธรรม

การอนรกษวฒนธรรมนน ตองอาศยความรวมมอกนของคนทกคนในสงคมมวธการ

ดงน (วชย ภโยธน. 2545 : 47-49)

1. ศกษา คนควา และการวจยวฒนธรรมและวฒนธรรมทองถน ทงทมการรวบรวมไว

แลวและยงไมไดศกษา เพอทราบความหมาย และความสาคญของวฒนธรรมในฐานะทเปนมรดก

ของไทยอยางถองแท ซงความรดงกลาวถอเปนรากฐานของการดาเนนชวต เพอใหเหน

คณคา ทาใหเกดการยอมรบและนาไปใชประโยชนอยางเหมาะสมตอไป

2. สงเสรมใหทกคนเหนคณคา รวมกนรกษาเอกลกษณทางวฒนธรรมของชาตและ

ของทองถน เพอสรางความเขาใจและมนใจแกประชาชนในการปรบเปลยนและตอบสนองกระแส

วฒนธรรมอนๆ อยางเหมาะสม

3. รณรงคใหประชาชนและภาคเอกชน ตระหนกในความสาคญของวฒนธรรมวาเปน

เรองททกคนตองใหการรบผดชอบรวมกนในการสงเสรมสนบสนน ประสานงาน การบรการ

ความร วชาการ และทนทรพยสาหรบจดกจกรรมทางวฒนธรรม

4. สงเสรมและแลกเปลยนวฒนธรรมภายในประเทศและระหวางประเทศ โดยการใช

ศลปวฒนธรรมทเปนสอสรางความสมพนธระหวางกน

5. สรางทศนคต ความร และความเขาใจวาทกคนมหนาทเสรมสราง ฟนฟ และการ

ดแลรกษาสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและทางวฒนธรรมทเปนสมบตของชาต และมผลโดยตรง

ของความเปนอยของทกคน

6. จดทาระบบเครอขายสารสนเทศทางดานวฒนธรรม เพอเปนศนยกลางเผยแพร

ประชาสมพนธผลงานเพอใหประชาชนเขาใจ สามารถเลอกสรร ตดสนใจ และปรบเปลยนให

เหมาะสมกบการดาเนนชวต ทงนสอมวลชนควรมบทบาทในการสงเสรม และสนบสนนงานดาน

วฒนธรรมมากยงขนดวย

นอกจากนม วธการอนรกษวฒนธรรม มดงน (ฐตพร ทองมล. 2554 : ออนไลน)

1. ปลกฝงคานยมใหเหนคณคาของวฒนธรรมของชาต

2. ปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณอนดงาม

3. แกไขคานยมและประเพณทไมถกตอง ขดตอหลกศลธรรม

4. ออกกฎหมายกาหนดเขตโบราณสถาน หามการบกรกทาลาย หามกอสรางสงใดๆ

ในเขตโบราณสถานนนๆ

โดยสรปแลววฒนธรรม จงเปนเรองทเกยวกบวถการดาเนนชวต (The way of life)

ของคนในสงคม นบตงแตการกน การอย การแตงกาย การทางานทางาน การแสดงอารมณแสดง

อารมณ การอยรวมกนเปนหมคณะ ตลอดจนการแสดงถงความสขทางใจ และหลกเกณฑการดาเนน

57

ชวต โดยแนวทางการแสดงออกถงวถชวตนนอาจเรมมาจากเอกชนหรอคณะบคคลทาเปนตวแบบ

แลวตอมาคนสวนใหญกปฏบตสบตอกนมา วฒนธรรมจะเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาเมอมการ

ประดษฐหรอคนพบสงใหม วธใหมทใชแกปญหาและตอบสนองความ ตองการทางสงคมไดดกวา ก

จะทาใหสมาชกในสงคมนนเกดความนยม และในทสดอาจเลกใชวฒนธรรมเดม หนมาใชวฒนธรรม

ใหม ดงนนการรกษาหรอธารงไวซงวฒนธรรมเดมจงตองมการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนา

วฒนธรรมให เหมาะสมมประสทธภาพตามยคสมย จะเหนไดวาวฒนธรรมจะเปนปจจยอยางหนงท

จะบงชถงความสขมวลรวมของคนในสงคม ดงนนความสขมวลรวมของนกเรยนดานวฒนธรรม จง

เกยวของกบการทนกเรยนมโอกาสสรางความสมพนธและปฏสมพนธทดกบบคลากรภายในโรงเรยน

สงคมและชมชน มการปฏบตตามประเพณวฒนธรรม การบารงรกษาประเพณวฒนธรรมในชมชน

รวมถงมการสงเสรมและอนรกษและสบทอดวฒนธรรมอยางตอเนอง

4. สขภาพ

การมสขภาพรางกาย แขงแรง สมบรณ นบวาเปนองคประกอบสาคญของความสขมวล

รวมของนกเรยนโดยกระทรวงศกษาธการมนโยบายสงเสรมสขภาพในโรงเรยน สอดคลองกบ

จดมงหมายของการจดการศกษาของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ 2542 - 2545 ใน

มาตรา 6 ทกลาววา “พฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร

คณธรรม มจรยธรรม และวฒนธรรมในการดาเนนชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข”

สอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2544 จดหมายของหลกสตร มงพฒนาคนไทยให

เปนมนษยทสมบรณ เปนคนด มปญญา มความสข รวมถงคณลกษณะทพงประสงค นกเรยนรกการ

ออกกาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพ และบคลกภาพทด

4.1 ความหมายของสขภาพ

สขภาพทดของประชาชนเปนองคประกอบทสาคญตอการพฒนาทางสงคมและ

เศรษฐกจของประเทศ รฐบาลทกรฐบาลจงไดมการวางแผนพฒนาสาธารณสขแหงชาตเปนระยะๆ

ซงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เพอหวงทจะใหประชาชนเปนผมสขภาพด

ทงดานรางกาย จตใจ และสงคมโดยทวหนา เปาหมายดงกลาวยอมสาเรจลงได ถาประชาชนม

ความร ความเขาใจในเรองสขภาพทถกตองและสามารถนาความรเรองสขภาพไปปฏบตเปนประจา

จนเกดเปนทศนคตทดทางสขภาพ

พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน (2535) ใหความหมายของสขภาพ

หมายถง “ความเปนสข ปราศจากโรค” และมอกคาหนงซงมความหมายใกลเคยง และมกจะใชแทน

คาวา “สขภาพ”อยเสมอๆ คอคาวา “อนามย” (อน + อนามย) หมายถง “ความไมมโรค” แตคาวา

สขภาพนนมขอบขายและความหมาย กวางขวางกวาคาวา อนามย

พระราชบญญตชาตสขภาพแหงชาต (2550) ใหความหมายของสขภาพหมายถง

ภาวะของมนษยทสมบรณทงทางกาย ทางจต ทางปญญาและทางสงคม เชอมโยงกนเปนองครวม

อยางสมดล

58

องคการอนามยโลก (World Health Organization) (2005) ใหความหมายสขภาพ

หมายถง ภาวะแหงความสมบรณของรางกายและจตใจ รวมถงการดารงชวตอยในสงคมดวยด และ

คาวาสขภาพน มไดหมายความเฉพาะเพยงแตปราศจากทพพลภาพเทานน

สจนต ปรชาสามารถ (2535 : 38) คาวา สขภาพ มความหมาย 2 ประการ ดงน

1.สขภาพสวนบคคล (Personal Health) เปนเรองทกลาวถง สขภาพของ

บคคลแตละคนวาควรจะดาเนนการบารงรกษา สงเสรมและปองกนรกษาโรคของบคคลอยางไรจงจะ

ประสบผลด ทงทางดานรางกาย ดานจตใจ และดานสงคม

2. สขภาพชมชน (Community Health) คอ เปนเรองทกลาวถงสขภาพของ

บคคลในชมชนโดยสวนรวม ซงกลาวถงการควบคมสงแวดลอมและบรการตางๆ ทรฐบาล

และเอกชนจดขน เพอการระวงรกษาและปรบปรงสงเสรมปองกนสขภาพของชมชน

จากความหมายของความสขดงกลาวสรปไดวา สขภาพ หมายถง เรองทกลาวถง

สขภาพของแตละบคคลวา ควรจะปฏบตตน สงเสรมและปองกนโรคของบคคลอยางไรจงจะใหม

สขภาพกาย สขภาพใจ และสขภาพสงคมด

4.2 ความสาคญของสขภาพ

สขภาพนบวามความสาคญตอคณภาพนกเรยน การรกษาสขภาพจงมความสาคญ

ตอนกเรยน ชวยทาใหนกเรยนมความสขในโรงเรยน

อรวรรณ หนด ( 2528 : 1-2) กลาววา สขภาพเปนสงสาคญในการดารงชวตในการ

ทจะมสขภาพสวนบคคลด จาเปนจะตองไดรบการปลกฝงใหความร และไดรบการสงเสรมใหปฏบต

สงทจะทาใหมอนามยดมาตงแตเรมตนอยางถกตอง และใหพฤตกรรมปฏบตจนกระทงเกดความเคย

ชนเปนสขนสย จงควรจะมความรในเรองตอไปน

1. การรกษาความสะอาดรางกาย เสอผา เครองใชสวนตวเครองใชสวนรวม

ตลอดจนการรกษาความสะอาดทอยอาศย

2. การปองกนโรค ควรจะไดเรยนรเรองการปองกนโรค โดยเฉพาะโรคตดตอ

บางอยาง เชน ไขหวด อหวาตกโรค ซงเปนโรคทสามารถปองกนได ควรจะไดแนะนาใหรจกวธ

ปองกนและปฏบตตนเพอหลกเลยงจากการตดตอโรค

3. การรบรภมคมกนโรค โรคตดตอบางอยางอยากไดรบภมคมกนโรคโดยการ

ไดรบภมคมกน เชน ฉดวคซนจะมผลในการปองกนโรคได จงควรแนะนาใหนกเรยนไดรคณคาของ

การรบภมคมกนโรค และรบการฉดวคซนอยางเตมใจ

4. โภชนาการ ควรมเรองอาหารทมประโยชนตอรางกาย ชนดของอาหารทเปน

ประโยชนและการสรางเสรมสวนตางๆ ของรางกาย สอนใหรจกรบประทานอาหารใหครบหม รจกวธ

ในการเลอกซออาหารรบประทาน

5. การออกกาลงกายและเลนกฬา นกเรยนควรจะไดรบการสงเสรมใหไดออก

กาลงกายและเลนกฬา รวมทงประโยชนของการออกกาลงกายเลนกฬาวา นอกจากจะชวยใหไดรบ

ความสนกสนานเพลดเพลน และชวยใหรางกายแขงแรงแลว การออกกาลงกายยงมประโยชนตอ

59

รางกายเปนสวนรวมโดยตลอด เชน มประโยชนตอระบบการหมนเวยนของโลหตระบบการหายใจ

ระบบขบถาย ระบบการยอยอาหาร และการปฏบตงานของสมองดวย

6. การพกผอน นอกจากการออกกาลงกาย เลนกฬาและปฏบตภารกจ

ประจาวน เปนสงสาคญในชวตแลว ควรไดเรยนรถงเรองการพกผอนใหเพยงพอกบความตองการ

ของรางกายวาเปนสงสาคญอยางยงเหมอนกน ผใหญควรจะแนะนาใหรจกแบงเวลาในการทางาน

7. การสขาภบาล นอกจากเรองทเกยวของกบตวนกเรยนโดยตรงแลว ควรจะได

เรยนรในเรองทเกยวกบสวนรวม คอ เรองการรกษาความสะอาดรอบตวนกเรยน ทบานหรอท

โรงเรยน การกาจดขยะมลฝอยและสงปฏกล การทาทางระบายนาไมใหนาขงอยบรเวณบานและ

โรงเรยน การใชสวมทถกสขลกษณะ เนนใหรจกในเรองการรกษาความสะอาด ถาไมปฏบตแลวยอม

มผลกระทบกระเทอนบคคลอนดวย

8. การรกษาสขภาพจต เรองสขภาพจตเปนเรองทสาคญ โดยเฉพาะนกเรยน ถา

ครใหความรก ความอบอนและความเขาใจอยางถกตอง สงเสรมใหไดเจรญเตบโตตามวยอยาง

เหมาะสม ใหรจกการปรบตวใหเขากบผอน และเขากบสภาพของสงคมและสงแวดลอมได จะทาให

เจรญเตบโตเปนผใหญทมบคลกลกษณะทเหมาะสม และมความเชอมนในตนเอง

9. ความปลอดภย ควรจะไดเรยนรเรองอบตเหตตางๆ อาจเกดขนไดภายในบาน

รจกปองกนอบตเหตทเกดเสมอๆ เชน การหกลม ตกบนได ถกไฟฟาดด หยบยาผด

10. การรกษาพยาบาลอยางงายๆ ควรจะเรยนรเรองการรกษาพยาบาล

อยางงายๆ เชน การทาแผลเลกๆ นอยๆ การปฐมพยาบาลคนเปนลม เปนตะครว ฯลฯ

4.3 การสงเสรมสขภาพของนกเรยน

สขภาพ มความสาคญยงตอชวต การใชชวตความเปนอยทดของนกเรยนใน

โรงเรยน สขภาพจงหมายรวมทงมตดานความเจรญเตบโตและพฒนาการของบคคลทงทางดาน

รางกาย จตใจ อารมณ สตปญญา และจตวญญาณ ซงสงผลตอคณภาพชวตของนกเรยนโดยรวม

บทบาทสาคญยงตอการพฒนาสขภาพใหมความสมบรณ ความสมดล และมคณภาพ ใหนกเรยนม

ความสามารถเรยนรและเกดการพฒนาเกยวกบความมนใจในตนเอง ความสามารถของตนเอง เกด

วธการเรยนรดวยพลง มความสามารถในการนาความรและทกษะไปประยกต เกดความตระหนก

และความรบผดชอบตอสขภาพและสมรรถภาพของตนเอง สามารถตดสนใจและเลอกวธปฏบตใน

การดแลสขภาพ ตลอดจนการมสวนรวมในการสรางความมนใจในชวตความเปนอยทด และความ

ปลอดภยของผอนบนพนฐานของความเปนไทย (โรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม. 2553 : ออนไลน)

การสงเสรมสขภาพนกเรยนจงนบวาเปนสงสาคญทาใหนกเรยนปลอดจากโรคภยไขเจบ นกเรยน

สามารถเรยนรและใชชวตในโรงเรยนอยางมความสข ซง รดดาวลย เพชรสมย (2553 : ออนไลน)

นาเสนอโครงการสงเสรมสขภาพนกเรยน โดยมจดเนนใหมสขนสยด จตสดใส รางกายแขงแรงและม

วธการ ดงน

60

1. การดแลสขภาพ สขนสยและออกกาลงกายสมาเสมอ ไดแก

1.1.นกเรยนออกกาลงกายทกวนอยางนอยวนละ 30 นาท เชน เตนแอโรบค

ออกกาลงกายตอนเชาหนาเสาธง ฯลฯ

1.2 นกเรยนแปรงฟน ตอนเชา กลางวนและกอนนอน

1.3 ตรวจรางกาย(ผม ฟน เลบ การแตงกาย) สปดาหละ1 ครง

1.4 จดอาหารทมคณภาพใหผเรยนรบประทานทกวน

1.5 จดกจกรรมรณรงคการเผยแพรเกยวกบการดแลสขภาพ

1.6 ประชาสมพนธใหนกเรยนปฏบตตนตามสขบญญต 10 ประการ

2. การชงนาหนกวดสวนสง และทดสอบสมรรถภาพทางกาย ไดแก

2.1 ทกชนเรยนชงนาหนกวดสวนสงเดอนละ 1 ครง ทดสอบสมรรถภาพทาง

กายของนกเรยนทกชนภาคเรยนละ 1 ครง

2.2 เชญแพทยมาตรวจสขภาพนกเรยน การทดสอบเกยวกบ การเหน การได

ยน และรายงานผลการตรวจรางกาย ปละ 1 ครง

3. การจดกจกรรมการรจกปองกนตนเอง จากสงเสพตดใหโทษและหลกเลยงจาก

สภาวะทเสยงตอความรนแรงโรคภย อบตเหต ปญหาทางเพศ โทษและประโยชนจากการใช

อนเตอรเนต เกมคอมพวเตอร ตลอดจนอบายมขตางๆ ไดแก

3.1 เชญวทยากรมาใหความร ความเขาใจเกยวกบโทษของสงเสพตดและสง

มอมเมา

3.2 จดกจกรรมใหนกเรยนรจกประโยชนและโทษของการใชอนเตอรเนต

และเกมคอมพวเตอรโดยการศกษาคนควา การจดนทรรศการ เผยแพรความร

3.3 เชญวทยากรภมปญญาทองถนมาใหความรเรองความปลอดภยและการ

ปฏบตตนอยางถกตอง

3.4 การระมดระวงตนในการใชชวตประจาวน การรจกรกนวลสงวนตว การ

ปองกนทรพยสนของตนเองและสวนรวม

4. การสรางความมนใจ กลาแสดงออกอยางเหมาะสมและใหเกยรตผอน ไดแก

4.1จดกจกรรมประกวดมารยาทงามนาใจด วจไพเราะ

4.2 จดเวท “ คนกลา”

5. การมจตใจราเรงแจมใสและมมนษยสมพนธทดตอเพอน ครและผอน ไดแก

5.1 จดกจกรรมการละเลนของเดกไทยทกวนศกร

5.2 จดกจกรรมชมนมพฒนาบคลกภาพ

5.3 จดกจกรรมชมนมสงเสรมเอกลกษณไทย

5.4 จดกจกรรมนนทนาการ เชน รองเพลงคาราโอเกะ

นอกจากนโรงเรยนวชรวทย (2010 : ออนไลน) ไดดาเนนโครงการสงเสรมสขภาพ

นกเรยนโดยมคาขวญ ดงน “สขภาพเลศ ชเชดสงแวดลอม รแกปญหาเพอชวตทสดใส” กาหนด

61

วสยทศนของโรงเรยนโดย สนบสนนสงเสรมใหเปนโรงเรยนสงเสรมสขภาพ เพอใหนกเรยน คร

บคลากร ผปกครอง และชมชน ไดเหนความสาคญในการดแลปฏบตตนเพอสขภาพของตนเอง และ

มสวนรวมในการดแลรกษาสงแวดลอม เพอสรางสรรคสงคม ซงชวยใหตนเองมคณภาพชวตทด

ดาเนนชวตอยางมความสข ทสาคญมการดาเนนงานสงเสรมสขภาพ ดงตอไปน

1. สงเสรมสงแวดลอมทเออตอการพฒนาสขภาพนกเรยนในโรงเรยน โดย

ผบรหารใหการสนบสนนในทกสวน

2. เฝาระวงและแกไขปญหาสขภาพในโรงเรยน

3. พฒนาพฤตกรรมสขภาพตามสขบญญตแหงชาตทง 10 ประการ

4. คมครองผบรโภคในโรงเรยน

5. สงเสรมการออกกาลงกายเพอสขภาพแกนกเรยน และชมชนโดยม

โรงเรยนเปนศนยกลาง

6. ดแลสขภาพจต และเฝาระวงพฤตกรรมเสยงในทกดาน

7. พฒนาระบบการเรยนรเกยวกบสขภาพ โดยเนนนกเรยนเปนสาคญ

8. สงเสรมใหบคลากรในโรงเรยนทกฝายมสขภาพกายและจตใจทเขมแขง

9. สงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของชมชนในการพฒนาสขภาพของ

นกเรยน

โดยสรปสขภาพซงเปนองคประกอบความสขมวลรวมของนกเรยนจะเกยวของกบ

การสงเสรมสขภาพของนกเรยนในโรงเรยน โดยโรงเรยนมโครงการสงเสรมสขภาพและมการจด

กจกรรมสงเสรมสขภาพ การบรการสขภาพทเปนรปธรรม โดยจดการดแลรกษาสขภาพอยาง

ตอเนอง มการสงเสรมการออกกาลงกายเปนประจา รวมถงการตรวจปองกนอยางสมาเสมอ

ตลอดจนมหองพยาบาลทเพยงพอและเหมาะสม

สรปความสขมวลรวมของนกเรยน ผวจยนาแนวคดความสขมวลรวมนานาชาตมา

สงเคราะหเปนความสขมวลรวมของนกเรยน เพอใหมองภาพรวมของการดาเนนชวตในโรงเรยนของ

นกเรยนอยางชดเจนและเปนรปธรรม ประกอบการวดความสขมวลรวมของนกเรยนสวนใหญ

แนวคดและงานวจยใชแนวคดความสขมวลรวมนานาชาตมาเปนกรอบความคด ไดแก 1. ดานชวต

ความเปนอยทด 2. ดานสงแวดลอม 3. ดานวฒนธรรม และ 4. ดานสขภาพ

3. ปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

นกเรยนจะมความสขมวลรวมในโรงเรยนประกอบดวยปจจยตางๆ ดงน (กตยวด บญซอ;

และคณะ. 2554 : ออนไลน)

1.ตวนกเรยนแตละคน ความตองการทไดรบการยอมรบวาเปนมนษยคนหนงทมหวใจ

และสมอง มเอกลกษณเฉพาะตว มความคด มความสนใจในสงตางๆ มความรสกรก โกรธเสยใจ

หรอดใจ มสทธไดรบการปฏบตจากผใหญอยางมนษยคนหนง มโอกาสเลอกเรยนตามความถนด

62

และความสนใจ มความตองการทจะมความสขในชวต ตองการชวตทราเรง สนกสนาน แจมใส

ตองการมจตใจทเบกบาน สดชน มรางกายแขงแรง มพลงทงทางกายและใจ ทจะพฒนาตวเองไปส

ความมศกยภาพทางการคดและสตปญญา มสขภาพจตทด และมความหวงในชวต

2. คร มความเมตตา จรงใจ และออนโยนตอเดกทกคนโดยทวถง มความเขาใจ

ในทฤษฎแหงพฒนาการตามธรรมชาตของนกเรยนทกคน เขาถงความรสกละเอยดออนความคดอน

ไรขอบเขต และความฝนอนกวางไกลของนกเรยนแตละคน และเปดโอกาสใหเขาไดสานความฝน

และดาเนนไปตามความใฝฝนนนจนบรรลเปาหมายของชวต ครควรจะใหความเอาใจใสตอนกเรยน

ทกคนเทาเทยมกน ไมเลอกชนวรรณะ ไมเลอกทรกมกทชง มความยตธรรมและวางตนเปน

แบบอยางทด มอารมณมนคง สดชนแจมใส มสานกในการเปนผให มการเตรยมตวเพอการสอนใหม

คณภาพอยเสมอ มความเสยสละและอดทน มความมงมนทจะชวยนกเรยนรจกตวเอง รจกแกปญหา

และเรยนรวธทจะนาตวเองไปสความเจรญรงเรองอยางมสตและเพยบพรอมดวยคณธรรม

3. นกเรยนเกดความรก และภมใจในตนเอง รจกปรบตวไดทกท ทกเวลา รจกตวเอง เหน

คณคาของชวตและความเปนมนษยของตน รบรความหมายของการมชวตอยยอมรบทงจดดและจด

ดอยของตนเอง และคดหาวธปรบปรงแกไขเขาใจธรรมชาตของความเปลยนแปลงและรวธปรบ

ตนเองใหอยในสภาพแวดลอมนน ๆ ไดโดยไมเสยสขภาพจต รจกเกรงใจและใหเกยรตผอน ม

เหตผล และใจกวางพรอมทจะดา เนนชวตในบทบาทของผใหญทมความรบผดชอบ“เราทกคน

ตองการความรสกทวา ตวของเรามความสาคญ มคณคา มความสามารถในการกระทาสงตาง ๆ ได

ดวยตวเอง โดยไมตองรอพงผอน ความตองการทสาคญนจะเกดขนได เมอเราไดคดเอง ตดสนใจเอง

และไดมโอกาสลงมอทาอะไร ดวนตนเองพรอมกบใหโอกาสไดรบความผดชอบในสงทตวเองไดทา

ลงไป

4. เดกแตละคนไดมโอกาสเลอกเรยนตามความถนดและความสนใจ เพอจะไดคนพบ

ความสามารถของตนเองซงซอนเรนรอการพฒนาอย มกาลงใจทจะตอเตมความฝนของตนให

สมบรณ ไดรบรวาวทยาการแขนงตาง ๆ จะเปนประโยชนทงนน ถาใสใจ มงมน ไดมโอกาสเรยน

เพอรอยางลกซงและกวางไกล (Learn to Know) เรยนใหเขาใจและทาได รเคลดลบของการทาสง

ตาง ๆ ใหประสบผลสาเรจ (Learn to Do) และเรยนจนรจกและเขาใจวธคดและปฏบตของคนใน

อาชพนน ๆ เสมอนเปนคนทอยในอาชพนนจรง ๆ (Learn to Be) ทงยงสามารถนา ความรทไดรบ

นนมาประยกตเขากบตวเองไดอยางกลมกลนและสรางสรรค เพอความสขของตนเองและคนรอบขาง

เมอมาโรงเรยนนนเมลดพนธแหงการเจรญเตบโตของเขาเรมพฒนาขนแลวเดกแตละคนจงมความ

แตกตางกน ขนอยกบสภาพแวดลอม การอบรมเลยงด และเมลดพนธวเศษทตดตวมาตงแตเกดเมอ

เตบโตขน เมลดพนธหรอความสามารถพเศษเหลานนกจะเรมขยายตวและแสดงออกมา หากไดรบ

โอกาส จงหวะ และแรงกระตนทเหมาะสม ในทสดความสามารถ หรออกนยหนง ความถนดและ

ความสนใจพเศษกจะปรากฏเดนขนเปนลาดบ

63

ความถนดและความสนใจของนกเรยนแตละคนจะแตกตางกนไป ขนอยกบพนธกรรม

สภาพแวดลอม โอกาสและจงหวะทเขาไดรบ ซงจะคอย ๆ แสดงออกเมอไดรบการสนบสนน หนาท

ของคร คอ หาความสามารถพเศษของเดกแตละคนใหพบ

5. บทเรยนสนก แปลกใหม จงใจใหตดตามและเราใจใหอยากคนควาหาความร

เพมเตมดวยตนเองในสงทสนใจ รจกคดและพฒนาความคดจากความรทไดรบ ขยายวงไปสความร

ใหม เกดความอยากรอยากเหน อยากทดลองเพอใหเหนผลทสมจรง อยากศกษาใหลกซง เพมเตม

เกดความตนเตน และภาคภมใจในขอคนพบใหม ๆ หรอสงประดษฐใหม ๆ และสามารถถายทอด

แนวความคดเหลานใหผอนทราบดวยความภมใจ รกการเรยน มระบบในการเรยน และเหน

ประโยชนของการเรยนซงไมไดขดวงจากดอยแตในหองเรยนแตอาจสมพนธกบธรรมชาต

สงแวดลอม รวมทงความเปนไปในชวตและปรากฏการณตาง ๆ ทสมพนธกบวถชวตในแตละ

ทองถน

6. สงทเรยนรสามารถนาไปใชไดในชวตประจาวน ไมจากดอยเฉพาะในบทเรยนแต

สามารถนามาประยกตใชไดในสภาพความเปนจรง เกดประโยชนและมความหมาย

ตอตวเขา ทงยงสามารถพยากรณ คาดคะเน หรอตงขอสนนษฐานตางๆ อนจะนา ไปสการคนควา

เพอพสจนความเปนจรง รจกสบเสาะหาคาตอบ ขอสงสยตางๆ จากแหลงวทยาการ รจกวเคราะห

เหตการณหรอสภาพการณตาง ๆ ไดอยางมเหตผล มความคดเปนของตนเอง มจดยน ทแนนอน

และมความเชอมนในตนเองพอทจะไมตกเปนเครองมอของใคร หรอเปนเหยอคา หลอกลวงจากผท

ไมประสงคด รวธดาเนนชวตอยางมคณคา และสามารถใหความชวยเหลอ และแนะนา ผอนไดเมอ

เขาเตบโตขน

บกเลย (Buckley. 2010 : Online) กลาวถง ปจจยสาคญททาใหนกเรยนมความสขมวล

รวม ดงน

1. ไมมการคกคาม

2. มการไตรตรองความคด

3. เนอหาหลกสตรมความหมาย

4. มการเคลอนไหวทางกายภาพเพอเสรมสรางการเรยนร

5. เปดโอกาสใหทางเลอกสาหรบนกเรยน

6.เวลาเพยงพอทจะสารวจอยางละเอยดและใชขอมลและทกษะ

7.สภาพแวดลอมภายนอกหองเรยนและการใชของโลกภายนอกเปนสวนเสรม

8.สงเสรมการทางานรวมกนมากกวาการเรยนรเปนรายบคคลอยางเครงครด

9. แสดงความคดเหนไดทนท

10.การเรยนร และการประยกตใชและไดเรยนรในสถานการณจรง

นอกจากนปจจยทสงเสรมใหนกเรยนมความสขมวลรวมนน มปจจยตางๆ ดงน

(Ron. 2001 : 32-34; Lyubomirsky 2006 : 12; Lucas; Diener; & Suh. 1996 : 45-46)

64

1.ปจจยดานผนา ผนาในโรงเรยนจาเปนตองมบคลกภาพทด มมนษยสมพนธ สามารถ

เขากบบคลากรในโรงเรยนไดเปนอยางด มการสอสารทมประสทธภาพ มอารมณขนรวมทงม

วสยทศนในการนาโรงเรยนไปสสงคมแหงสนตสข ไมสรางความขดแยงในโรงเรยน รวมถงสราง

ภาพลกษณของโรงเรยนใหมสภาพแวดลอมและบรรยากาศในโรงเรยนใหสวยงามราบรนครบถวน

เปนระเบยบ มอาคารสถานทพรอมเพรยงครบครน สนบสนนงบประมาณอยางตอเนอง ตลอดจน

จดสวสดการโรงเรยนใหตอบสนองความตองการของบคลากร

2. ปจจยดานนกเรยน เปนคณลกษณะทางดานจตวทยา อยในตวตนของนกเรยน เชน

การยอมรบนบถอตนเอง การยอมรบจากเพอนและคร การมมนษยสมพนธ การมโอกาสไดเลอก

เรยนตามความถนดและความสนใจ มชวตทราเรง สนกสนาน มอารมณแจมใส มจตใจทเบกบาน

สดชน มรางกายแขงแรง มเจตคตทดตอการเรยน โดยมจดมงหมายของชวต สามารถแกปญหาใน

การดาเนนชวตในโรงเรยน มสวนรวมในการเรยนรและการประกอบกจกรรมในโรงเรยน

(Lyubomirsky; & Ross. 1997 : 41) มพลงทงกายและใจทจะพฒนาตวเองไปสความมศกยภาพ

ทางการคดและสตปญญา มพฤตกรรมการเรยนรแบบหลากหลายและทสาคญการมชวตความ

เปนอยทดขน (Diener; & Others. 1999 : 276-279)

3. ปจจยดานคร เปนปจจยดานคณลกษณะ พฤตกรรมและบคลกของคร เชน การม

ภาวะผนา มการวางแผน และการกบกากบตดตามผล และการประเมนผล มการบรหารจดการชน

เรยนทมประสทธภาพ มงมนทจะชวยเดกใหรจกตวเอง รจกแกปญหาในการเรยน (Diener;

& Lucas. 1999 : 56-57) มความสามารถในการใชแรงจงใจทางบวก มวธการสอนและจดกจกรรม

หลากหลาย สามารถตอบสนองดานความสามารถ ความถนด ความตองการและอารมณของ

นกเรยน (Costa; McCrae; & Zonderman. 1987 : 14) นากจกรรม นวตกรรมและเทคโนโลยมาใช

เพอใหนกเรยนเรยนดวยความสนกสนาน และตนตาตนใจตลอดเวลา กระตนใหนกเรยนมเปาหมาย

ของชวต (King. 2001 : 12) เนนกจกรรมแปลกใหม หลากหลาย (Peterson. 2005 : 19-22) ท

สาคญสามารถสรางความแตกตางในชนเรยน สามารถบรหารจดการหองเรยนอยางมประสทธภาพ

(Lyubomirsky; & Others. 2005 : 16-18) และมเจตคตทดตอวชาชพ โดยเฉพาะครตองจดการ

เรยนการสอนโดยยดทฤษฎการเรยนรอยางมความสข ดงน (กตยวด บญซอ; และคณะ. 2540, อาง

จากสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต)

1. สงเสรมใหนกเรยนเปนศนยกลางของการเรยนร (Student - centered approach)

โดยเนนใหนกเรยนเปนผปฏบตกจกรรมการเรยนรดวยตนเอง

2. สงเสรมพฒนาการของสมองทกๆ ดาน (Whole brain approach) ทงดานรางกาย

ภาษา คณตศาสตร ดนตร การรบร มตสมพนธ และการรกธรรมชาต

3. สงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาทกษะ กระบวนการคด (Thinking Skill) และการแกโจทย

ปญหา อยางเปนเหตเปนผลในเชงสรางสรรค

4. เนนการบรณาการการเรยนร และทกษะความถนดของนกเรยน โดยสงเสรมศกยภาพ

ของนกเรยนทกๆดาน โดยการเรยนเปนหนวย (Thematic Approach)

65

5. เนนการพฒนานกเรยนในดานการอยรวมกน และทางานรวมกนตามวถประชาธปไตย

6. สงเสรมการเขาใจตนเอง รจกสวนด สวนบกพรองของตนเอง และความเขาใจผอน

สามารถชนชมกบความสาเรจของผอน

7. เนนการประเมนตามสภาพจรง (Authentic Evaluation) โดยอาศย การสงเกต การ

สมภาษณ การเกบสะสมแฟมผลงานของเดก

. แนวคดของความสข รวมถงปจจยทสงเสรมความสขของนกเรยนสามารถนาไปสการ

ประยกตเปนรปแบบโรงเรยนแหงความสขในโอกาสตอไป

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ดงกลาว สามารถวเคราะหเปนปจจยเชงพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนได 3

ระดบ ดงน

3.1 ปจจยระดบนกเรยน ไดแก

3.1.1 การยอมรบนบถอตนเอง

3.1.2 มนษยสมพนธ

3.1.3 เจตคตตอการเรยน

3.1.4 พฤตกรรมการเรยนร

3.2 ปจจยระดบหองเรยน ไดแก

3.2.1 ภาวะผนา

3.2.2 ปจจยดานสวสดการ

3.2.3 เจตคตตอวชาชพคร

3.3 ปจจยระดบโรงเรยน ไดแก

3.3.1 ภาพลกษณของโรงเรยน

3.3.2 สวสดการโรงเรยน

โดยมรายละเอยดของตวแปรอสระระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบผบรหาร

โรงเรยน มดงน

3.1 ปจจยระดบนกเรยน เปนตวแปรสาคญของนกเรยน แบงออกเปนการยอมรบนบ

ถอตนเอง มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนร

มรายละเอยด ดงน

3.1.1 การยอมรบนบถอตนเอง

การยอมรบนบถอตนเอง (Self-Esteem) คอ ความรสกทบคคลมตอตนเองในทาง

ทด มความเคารพและยอมรบตนเองวามความสาคญ มความสามารถและใชความ สามารถทมอย

กระทาสงตางๆ ใหประสบความสาเรจไดตามเปาหมาย ยอมรบนบถอตนเอง มความเชอมนใน

ตนเอง เคารพในตนและผอน และมชวตอยอยางมเปาหมาย การยอมรบนบถอตนเองนน พจารณา

66

ไดจากการเปรยบเทยบตนทแทจรง (Self-Concept) กบตนในอดมคต (Ideal Self) โดยคนท

มองเหนตนเองในอดมคตขดแยงกบตนเองตามความเปนจรง จะมการยอมรบนบถอตนเองตา

(Low Self-Esteem) และคนทมความคดเหนตรงกนกบตนในอดมคต จะเปนคนทมการยอมรบนบ

ถอตนเองสง โดยบคคลใดคดวาตนเองตามความเปนจรงเทาเทยมหรอใกลเคยงกบตนเองในอดมคต

มากเพยงใด บคคลกจะมการยอมรบนบถอตนเองมากขน (Baumeister; & Others. 2003 : 34-44)

บคคลทมการยอมรบนบถอตนเองสง (High Self-Esteem) มการรบร “ตน” ตาม

ความเปนจรง มบคลกภาพทด เปนคนทมความเชอมนในความคดของตนเอง สามารถใหเหตผลใน

สงทตนเองกระทาไดกระจางชด มนใจในการกระทา หรอการตดสนของตน กลาคด กลาแสดงออก

อยางเหมาะสม มความคดสรางสรรค มงการทางานใหประสบผลสาเรจ มความรบผดชอบทงตอ

ตนเองและผอน มนคงทางจตใจ มองโลกในแงด มสมพนธภาพทดตอบคคลอน ดงนน บคคลทม

ความภาคภมใจในตนเองสงจงใชชวตไดอยางมความสข มความวตกกงวลนอย มแนวโนมทจะ

ประสบความสาเรจในการดารงชวต จะมระบบภมคมกนทางจตวญญาณใหบคคลเผชญกบปญหา

และมพลงในการขจดสงเลวรายในชวตออกไป ปจจยทจะชวยใหบคคลมความภาคภมใจในตนเอง

นน ไดแกโอกาสทบคคลนนจะไดใชพลงความสามารถทมอยในตนเองในการคมครองดแลตนเอง

หรอมโอกาสไดเกอกลผอน ไดรบการใหความสาคญ ไดรบความเชอถอศรทธา และประสบ

ความสาเรจในสงทมงหวง การยอมรบนบถอตนเองนบวามความสาคญตอการทางาน จาเปนตองม

การพจารณาในดานตางๆ ดงน (โลกจตวทยา. 2553 : ออนไลน)

การยอมรบถอตนเองนบวามความสาคญและมอทธพลตอสงตางๆ ดงท

ครอกเกอรและคนอนๆ (Crocker; & Others. 2003 : 507-516) ทาการวจยความสมพนธของการ

ยอมรบนบถอตนเองกบความเปนอยทด ผลวจยพบวา การยอมรบนบถอตนเองมความสมพนธกบ

ความเปนอยทดดานการเลอกรบประทานอาหารทเปนประโยชน ความสาเรจดานกายภาพ

นอกจากน โบไมสเตอรและคนอนๆ (Baumeister; & Others, 2001 : 1-44) ศกษาผลของการ

ยอมรบนบถอตนเอง พบวา การยอมรบนบถอตนเอง สรางความสขและความพงพอใจแกนกเรยน

ทาใหการเรยนประสบผลสาเรจ และสรางความปลอดภยแกนกเรยน ขณะเดยวกนสงเสรมสขภาพ

นกเรยนใหมสขภาพรางกายและจตใจแขงแรงอกดวย

3.1.1.1 ความหมายของการยอมรบนบถอตนเอง

นกวชาการไดใหความหมายของการยอมรบนบถอตนเองตามทศนะตาง ๆ

ดงน

ปรารถนา ซอนแกว (2542 : 13) ใหความหมายของการยอมรบนบถอ

ตนเอง หมายถง การพจารณาตดสนคณคาของตนตามความรสกและทศนคตของบคคลทมตอ

ตนเองในเรองความสาเรจความลมเหลว การยอมรบจากผอน ซงการประเมนคณคานนาไปสการ

ยอมรบตนเอง มความพอใจในตนเอง มความเชอมนในการกระทาสงตางๆ ใหประสบความสาเรจ

อนรกษ บณฑตยชาต (2542 : 8) ใหความหมายของการยอมรบนบถอ

ตนเอง หมายถง ความรสกทบคคลมตอตนเอง เกดจากการเปรยบเทยบตนจรง (Real Self) กบตน

67

ในอดมคต (Ideal Self)โดยการประเมนคณคาของตนเองจากลกษณะทางกายภาพ จตใจ ความเชอ

ทศนคต คานยม ความสามารถทางสตปญญา และความสามารถในดานตางๆ นอกจากน การเหน

ในคณคาของตนเองยงเกดจากการยอมรบของบคคลรอบขาง การรสกวามคนรก การไดรบการยก

ยอง หรอประสบความสาเรจ บคคลทประเมนตนออกมาในดานดจะเหนคณคาของตนเองแตถา

ประเมนตนออกมาในดานลบ เชน ไมมใครสนใจ ไมไดรบการยอมรบ ถกเหยยดหยาม ทาอะไรไม

สาเรจ จะเกดความรสกวาตนไรคณคา

พวงทอง อนใจ (2544 : 11) อธบายความหมายของการยอมรบนบถอ

ตนเอง หมายถง ความรสกวาตนเองมความสามารถ มคณคา มความสาคญอนเนองมาจาก

ความสาเรจในสงทคาดหวง รวมทงการไดรบการยอมรบจากบคคลอน

มาสโลว (Maslow. 1970 : 45) ใหความหมายวาเปนความรสกของบคคลท

มความเชอมนในตนเอง รสกวาตนมคณคา มความเขมแขง มสมรรถภาพในการกระทาสงตางๆ ม

ความเชยวชาญและมความสามารถ

คเปอรสมธ (Coopersmith. 1981 : 419) กลาวถงการยอมรบนบถอตนเอง

วาเปนการประเมนตนเองของบคคลและทศนคตทมตอตนเองในดานการยอมรบหรอไมยอมรบ

เกยวกบตนเอง ในดานความสามารถ (Capable) ความสาคญ (Significant) ความสาเรจ

(Successful) และความมคณคาในตนเอง (Worthy)

แบนดรา (Bandura. 1986 : 356) ไดใหความหมายของการยอมรบนบถอ

ตนเอง วาเปนการประเมนของตนเองวาตนเองเปนคนอยางไร ถาประเมนตนเองไรคากจะมการ

ยอมรบนบถอตนเอง ตา แตถาประเมนวามความสามารถกจะมการยอมรบนบถอตนเองสง

คาเพนโต (Carpenito. 1991 : 392) กลาววาการยอมรบนบถอตนเองเปน

บคลกภาพอยางหนงของบคคล ทมความรสกในการยอมรบนบถอตนเอง และจากการประเมน

ตนเองในเรองความสามารถ และการยอมรบของสงคม

ออสบอรน (Osborne. 1996 : 22).ใหความหมายวา การยอมรบนบถอ

ตนเอง เปนความรสกทงทางบวกและทางลบเกยวกบตนเอง อาจมสงทดหรอไมดเกดขนและมทง

เพมขนและลดลงเปนสงทบคคลเผชญและเขาใจทงความสาเรจหรอความลมเหลวของตนเอง

โรเบรต (Robert. 2002 : 105) ใหความหมายวา การยอมรบนบถอตนเอง

เปนการตอบสนองในการดแลปองกนความปลอดภยใหกบตนเอง รวมถง ความสามารถในการรบร

คณคาของตนเองในการทางานใหประสบผลสาเรจ มความเชอมนในตนเอง และมองโลกในแงด

กลาวโดยสรป การยอมรบนบถอตนเอง เปนทศนะหรอความเชอท

บคคลมตอตนเอง ซงบคคลมความนบถอตนเอง จะเหนคณคาในตนเองสงแลวกจะทาใหบคคลนนม

ความพงพอใจในชวตทเปนอย เผชญโลกไดอยางมนใจ เหนวามความสาคญสามารถทาสงตางๆ ให

ประสบความสาเรจและไดรบการยอมรบจากคนอนๆ

68

3.1.1.2 คณลกษณะของบคคลทมการยอมรบนบถอตนเอง

คณลกษณะบคลกภาพหรอพฤตกรรมของบคคลตางๆ ทบงบอกการ

ยอมรบนบถอตนเอง มดงน (โลกจตวทยา. 2553 : ออนไลน).

1. เชอมนในตนเอง ถาไมทาใหใครเดอดรอน กจงทาไปตามความคดตน

2. มเหตผลในการคดเสมอวา เราไมไดทาอะไรเพอคนอนมากจนตวเองไมม

ความสข

3. เชอในความคดทวาการยอมรบนบถอตวเอง ดกวาจะใหคนอนมาชอบตว

เรา

4. เมอมคนมาวจารณในทางลบ ตวเรารดวาระดบความสามารถของเราด

หรอดอยแคไหน

5. ไมเอาตวเองไปเปรยบเทยบกบคนอนควรแขงกบตวเอง

6. ถามคนยกยองกอยาปลม คณทมเทมากจงไดรบความสาเรจ

7. เมอทาอะไรผดพลาดคดเสมอวา คนทกคนตองเคยทาผดพลาดทงนน

ไมใชมเราคนเดยว

8. พยายามปลอยวาง อยาเกบเรองตางๆ มาคดมากตลอดเวลา จน

กลายเปน ความวตกกงวล

9. เลกคดวาคนอนตองเขาใจตวเราเสมอ ซงมนเปนไปไมได ไมตองเปน

ทกข เมอคนอนไมเขาใจเรา

10. อยากลวการแสดงความคดเหนตอหนากลมคน ถงแมความเหนเราไม

ตรงกบคนอนในกลม

11. เลกนสยทคอยถามคนอนวา สงทเราทาดพอหรอยง ผลทไดรบจะดหรอ

พลาด คอ การเรยนร รบผดชอบการตดสนใจของเราเอง

12. อดมคตชวต หรอความยดถอของเรากเหมาะกบเรา ไมจาเปนตองให

ใครยอมรบ หากไดรบการยกยองกทาตอไป ถาผดพลาดกปรบปรงแกไขดวยตวเอง

3.1.1.3 ประเภทของการยอมรบนบถอตนเอง

มาสโลว (Maslow. 1970 : 211) ไดจดลาดบความตองการของมนษย

ออกเปน 5 ขน โดยทความตองการการยอมรบนบถอตนเองอยในขนท 4 นอกจากนมาสโลวยงได

แบงการยอมรบนบถอตนเองออกเปน 2 ประเภท ดงน

1. ประเภททเกยวของกบความรสกรบรในคณคาของการยอมรบนบถอ

ภายในตนเอง ประเภทนประกอบดวยปจจยตางๆ ไดแก การมจดเดน ผลสมฤทธ ความสามารถท

เหมาะสมตอสภาพแวดลอมตางๆ การบรรลเปาหมาย และความสามารถ ความเชอมน การ

พงตนเองและความมอสระเสร

69

2. ประเภททเกยวของกบความรสกรบรในคณคาของการยอมรบนบถอ

จากผอน เชน การมชอเสยงเกยรตยศ ตาแหนง ความรงเรอง มอานาจเหนอผอน ไดรบการยอมรบ

และสนใจ มศกดศร เปนทนาชมเชยของผอน เปนตน

นอกจากน คเปอรสมธ (Coopersmith. 1981 : 25) กลาววาการยอมรบนบ

ถอตนเอง คอ ขอบเขตทบคคลมความเชอเกยวกบความสามารถของตนเองวา มความสาคญและม

คณคา โดยจาแนกคณลกษณะพนฐานของการยอมรบนบถอตนเองไว 4 ประการ คอ

1. ความสาคญ (Significance) เปนวถทางทบคคลรสกวาตนยงเปนทรก

ซงพสจนไดโดยการใหผอนเหนความสาคญของตวเอง

2. ความสามารถ (Competence)เปนวธการทจะพจารณาถงความสาคญ

โดยการลงมอปฏบต

3. คณความด (Virtue) เปนการบรรลซงมาตรฐานตามศลธรรมและ

จรยธรรม

4. พลงอานาจ (Power) เปนอทธพลทบคคลมตอชวตตนเองและผอน

จากแนวความคดขางตนพอจะสรปไดวา การยอมรบนบถอตนเองเปน

ความตองการใหผอนยอมรบและยกยองชมเชย โดยการประเมนคณคาจากความรสกภายในตนเอง

และประเมนจากการแสดงออกของผอนทมตอตนเอง โดยมขอบเขตความเชอเกยวกบตนเองวาม

ความสาคญ มความสามารถ มคณความด และมพลงอานาจ ซงวดไดจากการมความสขในการ

ดาเนนชวต มความตงใจและอดทนตอชวตมการยอมรบชวตยนหยดตอสปญหาชวต มความ

สอดคลองระหวางเปาหมายกบสงทเกดขนจรง และพรอมทจะเผชญกบการเปลยนแปลงในชวต

3.1.1.4 องคประกอบของการยอมรบนบถอตนเอง

คเปอรสมท (Coopersmith. 1981 : 118) แบงองคประกอบของการยอมรบ

นบถอตนเองเปน 2 อยาง ดงน

1.องคประกอบภายใน ไดแก ลกษณะทางกายภาพ มความสมพนธกบการ

ยอมรบนบถอตนเอง เชน ความมเสนหดานรปราง ความคลองแคลวในการเคลอนไหว บคคลทม

ลกษณะทางกายภาพทดจะมความพงพอใจและมการยอมรบนบถอตนเองสงกวาบคคลทมลกษณะ

ทางกายภาพทดอยกวา ซงลกษณะทางกายภาพจะสงผลตอความภาคภมในตนเองมากนอยเพยงใด

อาจขนอยกบคานยมของสงคมนนดวย

สภาพจตใจและ สภาวะทางอารมณหรอความรสก ความรสกของบคคลม

ความสมพนธกบการยอมรบนบถอตนเอง โดยทบคคลอาจประเมนตนเองในดานบวก ซงเปนการ

มองตนเองวา เปนบคคลทมความสามารถประสบความสาเรจ เกดความรสกชนชมตนเอง ม

ความรสกทดตอตนเอง มความสข อนเปนการสงเสรมใหบคคลมการยอมรบนบถอตนเองสงขน หาก

บคคลประเมนตนเองในดานลบ จะมองตนเองวาไมมความสามารถ ไรสมรรถภาพ มปมดอย ม

ความวตกกงวล และไมสามารถประสบความสาเรจในอนาคต สงผลใหการยอมรบนบถอตนเองลด

ตาลง

70

ประสบการณในชวต บคคลทเคยประสบความสาเรจ หรอความลมเหลวมา

กอนมกมความแตกตางกนในดานความเสยง การตงเปาหมาย บคคลทเคยประสบความสาเรจ จะม

ความกลาเสยง กลาทางานททาทายความสามารถ โดยเปนงานทไมงายหรอยากเกนไป กลาตง

ระดบความปรารถนาทเปนจรง มองตนเองในดานดมากกวาบคคลทเคยประสบความลมเหลว และ

บคคลทมประสบการณเรองความสาเรจมากจะมการยอมรบนบถอตนเองมากกวาบคคลทม

ประสบการณของความสาเรจนอยคานยมสวนบคคล การยอมรบนบถอตนเองของบคคลจะผนแปร

ตาม

คานยม และการใหคณคาตอสงนน ตลอดทงความรสกนกคดทบคคลมตอ

สงนนดวยระดบความมงหวง แตละบคคลจะมความมงหวงแตกตางกน ไมวาจะเปนความมงหวง

ดานการประสบความสาเรจในหนาทการงาน ความสามารถดานตางๆ ซงมผลตอการยอมรบนบถอ

ตนเอง หากบคคลใดมความมงหวงเกนความสามารถของตน โอกาสทจะประสบความสาเรจตาม

ความมงหวงมนอย ทาใหการยอมรบนบถอตนเองลดลงได

2. องคประกอบภายนอก ไดแก สมพนธภาพในครอบครว นนคอ

ความสมพนธกนภายในครอบครวมความอบอนมการใหเกยรตซงกนและกน หรอไมมการพดคย

ปรกษาหารอ ใหอสระในการแสดงความคดเหน และการตดสนใจ รวมทงการเขาใจซงกนและกน อน

ไดแก ตาแหนงหนาทการงาน วงศตระกล ฐานะทางเศรษฐกจ เปนตน ซงอาจพจารณาจาก อาชพ

รายได และทอยอาศย เนองมาจากสถานภาพทางสงคมเปนสงบงบอกถงความสาเรจและความม

เกยรต บคคลทมสงเหลานจงมความเชอวาตนมคณคาสงสด รวมถงสงคมและกลมเพอน กเปน

องคประกอบภายนอกททาใหเกดการยอมรบนบถอตนเอง ถาบคคลใดทไดรบการยอมรบจากเพอน

หรอสงคมแลว จะเกดความประทบใจในตนเอง และเกดการยอมรบนบถอตนเองดวย ดงนนการม

สวนรวมในกจกรรมจะเปนสวนหนงทแสดงใหเหนวาเราไดรบการยอมรบจากกลมไดแสดง

ความสามารถของตนเอง ซงถาประสบความสาเรจแลว จะรสกวามการยอมรบนบถอตนเอง

3.1.1.5 การสรางการยอมรบนบถอตนเอง

การทางานจาเปนอยางยงททาใหบคลากรและเพอนรวมงานเกดการยอมรบ

ดงนนจงมวธการสรางเพอใหคนยอมรบนบถอ ดงน (วราวฒน กลนหน. 2553 : ออนไลน)

1. มความสามารถสง ตองสามารถอธบายใหคนยอมรบได คาดการณสงท

อาจจะเกดขนไดและเมอเกดปญหาทไมคาดฝนในระหวางการทางานนนไมวาจะเปนเรองคน เรอง

สงแวดลอม หรอการขาดแคลนอปกรณตางๆ ตองสามารถควบคมเรองนนได

2. มความเขาใจผอน ตองเขาใจวาคนเรามทงความเหมอนและความตาง

เพราะมบคลกภาพอนเกดจากพนธกรรมและประสบการณทตางกน กอใหเกดพฤตกรรมทแตกตาง

กนไปเสมอ สวนทเหมอนกนกยอมบรหารไดงาย แตสวนทตางอาจนาพามาซงความขดแยงได

3. มการวางตวทเหมาะสม บารมนนไมไดเกดจากการแตงตวด หนาตาด

บานหลงโต หรอวารารวย แตขนอยกบการวางตวใหเปนทยอมรบนบถอ ยกยองใหเกยรต เพราะ

คนสวนใหญจะไมยอมรบผทไมรจกกาลเทศะ และเปนคนไมรจกวางตวใหเหมาะสมและไมควร

71

แสดงออกวาสนทสนมกบใครเปนพเศษมากเกนไป หรอใหอภสทธแกใครเปนพเศษ จะเปนการเขา

ขายเลอกปฏบต

4. มความฉลาดสขม ความฉลาดจะปรากฏใหเหนจากการกระทามากกวา

คาพด ดงนนตองฉลาดในการมองปญหาใหออกและคดแกไขอยางถกวธ จะเปนเครองพสจนใหผ

ตามยอมรบและกระทาตาม จงควรคดอยางสขม ไมแสดงออกดวยการพดออกไปโพลงๆอยางไมยง

คด เพราะหากเกดความคดทผดพลาดหลงประเดน อาจกอใหเกดความเสอมศรทธาได

5. มความเขมแขงเดดเดยว คนทวไปนยมคนทกลาคดกลาทา แตตองไม

ทาอยางบมบามปราศจากการไตรตรอง บางคนมความคดอานด แตเมอไดรบการทกท วงเพยง

เลกนอยกลมเลกความคดไป ตองมความเขมแขงทจะทนรบคาวจารณ และขอทวงตงตางๆและนามา

ใครครวญถงเหตผล หากมนใจในความคดของตนกตองยนหยด ไมเพกถอนความคดโดยงาย

หรอไมกลาคดอะไรใหมๆ เปนการปองกนตวเองใหปลอดภย ตองมความเขมแขงทงทางรางกายและ

จตใจ คนทออนแอยอมพายแพตออปสรรคตางๆ ทาใหผตามไมไววางใจและไมยอมรบนบถอ

6. มความเปนธรรม บคลากรพงพอใจในความยตธรรม ถาจะใหบคลากร

ยอมรบ ตองใหความยตธรรมอยางถวนหนา ไมมอคตลาเอยง จองจบผดจนคนทวไปเหนความไม

เปนธรรม ซงจะทาใหเกดการยอมรบในการนาไดยาก

7. มใจกวาง ตองเปดรบฟงความคดเหนของคนอน ไมดหมนหรอประเมน

ภมปญญาของบคคลวาตากวาตนไปทกดาน เพราะโดยแทจรงแลวการอยกบกลมคนจานวนมาก

ยอมมทงคนฉลาด สตปญญาดและสตปญญานอย บางคนอาจมความรหรอความคดอานดๆม

ประโยชนทควรจะรบฟงเพอเลอกใชทางเลอกทดทสด ถาปดกนไมรบฟงความคดเหนของใครเลยก

เสยโอกาสไปอยางนาเสยดาย

8. มความรบผดชอบ สดยอดของทกสง คอ ความรบผดชอบ เพราะการ

ยอมรบผลของการกระทาของตน ไมวาจะเปนผลดหรอผลราย ตองรบผดชอบรวมกน ความ

รบผดชอบยอมทาใหบคลากรยอมรบ ไววางใจ และศรทธา เมอศรทธาแลวความรวมมอกจะตามมา

การทางานจะเกดประสทธภาพ

นอกจากน ผจดการ 360° รายสปดาห (2552) นาเสนอการสรางการ

ยอมรบนบถอตนเอง เพมเตม ดงน

1. เคารพผอน หากเราตองการใหคนอนเคารพ กตองใหการเคารพกอน

เรามสวนในการกาหนดความรสกของอกฝาย โดยสรางความสมพนธทดตอกน

2. ยอมรบคาวจารณ แมจะขดกบความรสกทเขาใจวา การเปนทยอมรบ

ตองหมายถงจะตองไมถกวจารณ ซงในความเปนจรงมนคอนขางตรงขาม ยงคนรจกมากเทาไร กยง

ไดรบคาตชมมากขนเทานน ดงนนไมใชเรองของการไมสนใจคาวพากษ วจารณ แตตองสามารถ

จดการความคดเหนทงหลายไดอยางดกบทกฝาย และปรบความคดเหนเชงลบใหเปนมมมองเชง

บวกใหได

3. ปฏบตกบตวเองดวยความเคารพ เรมตนดวยการรกตวเอง แลวความรก

72

จากคนอนๆ จะตามมาภายหลง

4. อยาพดใหรายคนอน ถาไมพอใจเปนการสวนตวกบใครสกคน เขาไปคย

กบเขา และคอยๆ บอกสงนนออกมา อยาพดลบหลง เพราะมนจะลามเกดเปนวงนนทา และ

ความคดเชงลบจะเตมไปหมด ไมเพยงจะสะทอนกลบในทางไมด มนยงทาใหคนอนเจบปวดดวย จง

ซอสตยและโปรงใสในการสอสารทกทาง

5. ยนหยดในสงทเชอ ถาสงทเชอนนดและถกตองแลว กขอใหยดมน ไมวา

ใครจะวาอะไรกตาม จะไมมการเปลยน ตองยนหยดกบสงทเลอกใหได ขณะเดยวกนตองไมทาลาย

ความเชอของคนอนโดยไมมเหตผล

6. เปนตวของตวเอง เปนตวของตวเองดกวา ไมตองพยายามหนตวเองไป

ไหน เปดใจยอมรบตวเรา

7. เปนแบบอยางทดใหกบผอน การทาดเสมอตนเสมอปลาย ความสจรตใน

หนาท มจรรยาบรรณในอาชพ หรอความเชยวชาญในทกษะเฉพาะ สงทเปนตวอยางทดใหคนอนได

เหน ลวนทาใหเปนทชนชม และยอมรบนบถอได

สพตรา ทาวงศ (2553 : ออนไลน) นาเสนอการพฒนาการยอมรบนบถอ

ตนเอง ดงน

1. การยอมรบความรสกของบคคลตามความเปนจรง จะชวยใหเขาสามารถ

ถายทอดความรสกออกมา โดยเฉพาะการยอมรบความรสกทางลบ ความรสกกลว ความรสกขดแยง

และความรสกปฏเสธของบคคล เปนสงทเปนประโยชนตอการแสดงความรสกของบคคลในขณะนน

2. การยอมรบความแตกตางระหวางบคคลในการเผชญกบปญหาและ

วธการแกปญหาทแตกตางกน ควรทาความเขาใจในวธการแกปญหาและใหโอกาสแตละบคคลใน

การแสดงความสามารถในการแกปญหา เนองจากบคคลมความคดทเหมาะสมเฉพาะวยและมความ

รบผดชอบตอปญหาทตองเผชญอยแลว นอกจากนการใหโอกาสบคคลไดฝกเลอกวธการแกปญหา

เองนน จะทาใหบคคลคนพบวายงมวธการทเหมาะสมอกหลายอยางทอาจจะเลอกใช

3. ควรหลกเลยงการเปลยนแปลงทเกดขนกบบคคลอยางกะทนหน ซงจะ

ทาใหบคคลเกดความรสกไมมนใจ ดงนนเมอมการเปลยนแปลงเกดขนควรแจงใหทราบลวงหนา

อยางชดเจนในทนท และถาเปนไปไดไมควรใหมการเปลยนแปลงอยางกะทนหนเกดขน

4. การมตวแบบทดและมประสทธภาพในการเผชญปญหา เนองจากตว

แบบมอทธพลตอความรสกมนคงของบคคล ตวแบบจงควรมความเชอมนและใหการสนบสนนบคคล

สามารถใชศกยภาพทมอยในการเผชญปญหาอยางมนใจ และใหกาลงใจวาเขาสามารถทจะประสบ

ความสาเรจไดในการเผชญปญหาดวยตวเอง

5. ชวยใหบคคลพฒนาวธการแกปญหาอยางสรางสรรค โดยใหไดระบาย

ความขนมว ซงจะเปนโอกาสใหคอยๆเขาใจความยงยากในตนเอง ชวยลดระดบความเครยด

จากนนบคคลจะคอยๆใสใจกบความรสกทเกดขนกบตนเอง

73

6. ใหความสาคญกบการนบถอตนเองของบคคลนน เพอเพมความเขมแขง

ในการทจะแกปญหา

7. สนบสนนใหผใกลชดมความร ความเขาใจในตวบคคลนน และใหความ

รวมมอในการเสรมสรางความเขมแขงในการทจะแกปญหา

การยอมรบนบถอตนเองเรมตนดวยความรสกทดตอตนเอง โดยมงหวงการ

ทางานใหประสบผลสาเรจ และนกเรยนเปนผสาเรจในชนเรยน ฟมฟก สรางทศนคตและความ

เชอมนในตนเอง โดยครใหรางวลกระตนใหนกเรยนสรางแรงจงใจ มการปรบปรงการยอมรบนบถอ

ตนเอง ดวยวธการ ดงน (Rodewalt; & Tragakis. 2003 : 66-70)

1. มการตงเปาหมายโดยเฉพาะและเปาหมายการเรยนรและการปฏบต

2. สรางความสมพนธทางบวก

3. ใหโอกาสทางานตามความถนดและความสนใจ

4. หลกหนสถานการณทยงยาก

5. สรางความรสกทด สรางคณคาความประทบใจ และจนตนาการของ

ตนเอง

โดยสรปการยอมรบนบถอตนเองจะเกยวของกบการรบรถงคณคาทมใน

ตนเอง มความเชอมนในคณคาของตนเอง ไมกลวการแสดงความคดเหนตอหนาคน มเหตผลใน

การคดเสมอ นยมชมชอบทงในความคด และการกระทาของตนเอง ยนหยดในสงทเชอ เปนตวของ

ตวเอง และเปนแบบอยางทดใหกบผอน

3.1.2 การมมนษยสมพนธ

บคคลทกคนมกตองมกลมมพวก ตวอยางกลม หรอพวกของกลมบคคล เชน

ครอบครว เพอนฝง ทมงาน สมาคม ชมรม ผทางานในหนวยงานเดยวกน หรอแมกระทงการใชชวต

ในโรงเรยนของนกเรยน ตองมการตดตอสมพนธกน ถาหากบรรยากาศของความสมพนธเปนไป

ดวยด มกสงผลใหนกเรยนมความสข เนองจากมนษยเปนสตวสงคม ความสขสวนใหญ ของชวตจง

มกขนอยกบมนษยสมพนธ ทงในแงการอยรวมกบผอน และทางานรวมกบผอน

3.1.2.1 ความหมายของมนษยสมพนธ

คาวา "มนษยสมพนธ " ภาษาองกฤษใชคาวา Human Relations เปนคา

ประสมทเกดจากคา 2 คารวมกน คอ มนษย (Human) และ สมพนธ (Relations) มนษย (Human)

หมายถง ลกษณะของความเปนมนษย คอ ผมจตใจสง สมพนธ (Relations) หมายถง ความผกพน

เกยวของตดตอกน ความเกยวพนกน เมอนาทงสองคามารวมกนเปน"มนษยสมพนธ" จงมความ

หมายถง การตดตอสมพนธกนระหวางคนทอยรวมกน และมความเกยวพนซงกนและกน ซงเปน

ความหมายกลางๆ แตในเชงวชาการของศาสตรสาขาตางๆทศกษาเกยวกบมนษย ไดมการให

ความหมายของคาวา มนษยสมพนธไวแตกตางกน ดงน

74

ดานจตวทยา คาวา มนษยสมพนธ หมายถง พฤตกรรมของมนษยท

แสดงออกตอกนในสงคม เพอใหบรรลวตถประสงคของตนเอง

ดานสงคมวทยา มนษยสมพนธ หมายถง การทคนซงอยรวมกน มการ

โตตอบ และมการตอบสนองตอกนและกน ซงอาจเปนทงความสมพนธในทางทดหรอไมดกได เชน

ความรวมมอ การแขงขน การตอตาน การตอส เปนตน (มหาวทยาลยนเรศวร. 2551 : ออนไลน)

มนษยสมพนธ หมายถง ความสมพนธในทางสงคมระหวางมนษย ซงจะกอใหเกดความเขาใจอนด

ตอกน

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน (2538 : 628) ไดใหความหมาย

เพมเตมวา มนษยสมพนธ หมายถง ความสมพนธในทางสงคมระหวางมนษย ซงจะกอใหเกดความ

เขาใจอนดตอกน มนษยสมพนธ ( Human Relationships ) เปนการอยรวมกนของมนษยเปนหม

เปนคณะ หรอกลมโดยมการตดตอสอสารกนระหวางบคคล ระหวางกลม เพอใหทราบความตองการ

ของแตละบคคล หรอกลม รวมไปถงวธการจงใจ และประสานความตองการของบคคล และกลม ให

ผสมผสานกลมกลนกนตามระบบทสงคมตองการ

มนษยสมพนธ หมายถง การแสวงหา เพอทาความเขาใจ โดยการใช

ลกษณะรปแบบการตดตอสมพนธกนระหวางบคคล เปนผลกอใหเกดความเชอมโยง เพอใหได

ผลสาเรจตามเปาหมายขององคการของแตละบคคลทไดกาหนดไว (อานวย แสงสวาง 2544 : 99)

สวสด บรรเทงสข (2544 : 14-15) กลาวโดยทวไป มนษยสมพนธ

อาจพจารณาได 2 ระดบ คอ 1) ระดบบคคล : มนษยสมพนธ หมายถง ความสามารถของบคคลใน

อนทจะอยรวมกบผอนอยางมความสข และผอนกไมมความทกข 2) ระดบบรหาร : มนษยสมพนธ

คอ ความสามารถในการทาใหผใตบงคบบญชาทางานอยางเตมความสามารถ

พนส หนนาคนทร (2545 : 30-35) ใหคาอธบายวา มนษยสมพนธ คอ

ความสามารถทบคคลจะถายทอดความรสก หรอความคดไปยงผอน และในขณะเดยวกนสามารถท

จะเขาใจความคดและความรสกของผอนไดดวย ทงนกเพอทจะกอใหเกดความรวมมอ รวมใจ ใน

กจการทบคคลทงสองฝายมความสนใจรวมกน"

โดยสรปมนษยสมพนธจดเปนทงศาสตรและศลป เปนทงหลกการ และ

ทฤษฎ เพอนาไปปฏบตใหประสบความสาเรจ รวมทงเปนศลปะเฉพาะตวของแตละบคคลในการ

ตดตอกบบคคลอนใหเกดความเขาใจตรงกนและสามารถทางานไดอยางมประสทธผล

3.1.2.2 ความสาคญของมนษยสมพนธ

มนษยสมพนธมความสาคญ ดงน ( A Glossary of Useful Terms 2007 :

Online)

1. คน สาคญทสดในบรรดาทรพยากรการบรหาร ผนาจะละเลย หรอ

ไมสนใจเพอนรวมงานไมได และจะตองมความสมพนธอนดตอกน เพอผลงานอนมประสทธภาพของ

องคการ

75

2. ขดความสามารถของคนเปลยนแปลงกนได โดยสาเหตตาง ๆ เชน การ

ฝกอบรม การพฒนาความรความสามารถ มแรงจงใจในการทางาน และตองการเหนผลงานดขน

3. หวหนางานทางานโดยผานคนอน จงจาเปนตองศกษา เพอใหรจกและ

เขาใจในความรสก ตองรธรรมชาตของพฤตกรรมมนษย เพอสามารถทางานรวมกนไดอยางราบรน

และไดรบความรวมมอเปนอยางดจากผปฏบตงานทกระดบในองคการ

4. หนาทของผนาจะตองอธบายโนมนาวใหผปฏบตงานเขาใจ และเหนดวย

ในวตถประสงค เหนดวยในวธการทางาน เพราะถาผรวมงานมความรสกวาวธปฏบตงานไมนาจะ

ทาใหงานสาเรจอยางงานอนได จะทาใหไมทมเทในการทางาน เพราะไมแนใจในผลงานเนองจากไม

เหนดวยกบวธปฏบตนน ๆ ถาแมผรวมงานจะเหนดวยในวตถประสงค แตยงขาดความเหนดวยใน

วธการทางาน กยากทเขาจะรวมกนทางานอยางเตมกาลงความสามารถ

5. มตรภาพในกลมทาใหเกดความสามคค หรอสมพนธภาพอนด อาจจด

ฝกอบรม การจดกจกรรมรวม การทางานเปนทม ฯลฯ เพอสามารถปฏบตงานกนอยางราบรน ลด

หรอขจดความขดแยงในกลมผปฏบตงาน ซงจะนาไปสประสทธภาพในผลงานรวมกน

6. การยอมรบภาวะของผนา เปนเรองสาคญและจาเปนอยางยงทผนา

ตองปรบปรง พฒนาตนเองใหเปนผทมบคลกภาพและประพฤตปฏบตตน ตลอดจนวธการบรหาร

จดการใหเปนทเชอถอศรทธาและยอมรบ

7. รสกวาตนมความสาคญ มสวนชวยกลมหรอผอนได ผนาทมจตวทยา

มมนษยสมพนธ จะทาใหผรวมงานทกระดบมความรสกวาตนมความหมาย มความสาคญ มคณคา

ตอความสาเรจในงานของกลม

มนษยสมพนธนบวามความสาคญตอการอยรวมกนในสงคม เพราะมนษย

ตองอาศยและพงพากน ชวยสรางสรรคผลงานใหเกดประสทธภาพ ดงนนภาวะผนาของนกเรยนจง

เกยวของกบการสรางมนษยสมพนธ

3.1.2.3 หลกการสรางมนษยสมพนธ

ในสงคมปจจบนตองยอมรบวาเราทางานกบคน จงตองสราง

ความสมพนธทคอนขางด ทาอยางไรใหสอความกนรเรอง ทาอยางไรใหเปนทยอมรบของคน ใน

สงคม งาน หรอแมแตสงคมอนๆ ดวาจะไมยากแตกไมใชของงายถาไมฝก ไมศกษา หลกการสราง

มนษยสมพนธ 10 ขอพอสรปไดดงน คอ (พนส หนนาคนทร. 2545 : 30-35)

1.บคคลยอมมความแตกตางกน บคคลโดยทวไปนนถาพจารณาอยางผว

เผนแลวจะเหนวาเหมอนๆ กน แตแทจรงแลวบคคลแตละคนมลกษณะพเศษเฉพาะตว แตละคน

ยอมแตกตางไปจากบคคลอน ไมวาจะเปนทางดานสงแวดลอม พนธกรรม สตปญญา อารมณ เจต

คต คานยม อดมคต วฒนธรรม ความคด ความเชอ นสยใจคอ จรรยา การศกษาทมมาตลอด

ชวต หรอกระบวนการเรยนรทางสงคม สถานภาพทางสงคม หรอเศรษฐกจเปนเหตผลทาใหบคคล

แตกตางกนทงสน การสรางความสมพนธอนดกบผอน จงจาเปนตองเรยนรเพอทจะไดเขาใจ

76

พฤตกรรมและความรสกนกคดของผอนไดบาง โดยเฉพาะผนาจาเปนตองเรยนรเรองความแตกตาง

ของบคคล เพอการจงใจใหบคลากรเกดความพงพอใจ

2. การพจารณาศกษาบคคลตองดทงหมดในฐานะทบคคลนนเปนบคคล

หนง ในการสรางความสมพนธกบบคคลใดๆ ตองพงระลกเสมอวาไดเขามามความสมพนธ

เกยวของกบบคคลนนทงหมด มไดเลอกตดตอสมพนธกบเรองหนงเรองใด หรอลกษณะหนงลกษณะ

ใด บคคลไมสามารถจะแบงแยกเรองความรออกจากความสามารถไดหรอแยกความรออกจากทกษะ

ได หรอจากประสบการณได กลาวอกนยหนงกคอ บคคลจะมลกษณะหลายๆ ประการประกอบขน

ไมวาจะเปนเรองทางกายภาพ เรองทางจตใจ เรองของการงาน เรองชวตสวนตว เรอง

ความร ประสบการณ ทกษะ ฯลฯ แตละเรองมไดแยกจากกน แตมผลกระทบถงกน รวมผสมผสาน

กนทงหมด

3. พฤตกรรมของบคคลแตละคนตองมสาเหต บคคลอาจไดรบการจง

ใจ เหตนจงจาเปนตองเรยนรถงสาเหตของพฤตกรรม อนไดแก เรองความตองการทงทางรางกาย

และจตใจของบคคล การทบคคลจะไดรบการจงใจใหทางานจะตองสรางพฤตกรรมขน เพอ

ตอบสนองความตองการดวยความคด มใชสรางพฤตกรรมตามความคดของผอน ดงนนผนา จงควร

จงใจบคคลดวยการทาใหเขาเหนวาการกระทาแบบนนหรอพฤตกรรมนน ๆ จะเปนหนทางทาให

ความตองการของเขาไดรบการตอบสนองมาก

4. บคคลทกคนมศกดศรของความเปนมนษยเสมอกน เปนเรองทเกยวของ

กบปรชญามากกวาเรองทางวทยาศาสตร มนษยนบเปนสตวประเสรฐทมความคด มสมอง มความร

ผดชอบชวด มวฒนธรรม มสามญสานก เปนสงทอยเหนอสรรพสตวทงหลาย ดงนนการตดตอ

สมพนธกบมนษยดวยกน จงตองปฏบตตอกนดวยความเคารพ และตระหนกในศกดศรของความ

เปนมนษย ไมวาจะเปนใคร มสถานภาพ หรอฐานะอยางไร ซงตางกมลกษณะพเศษเฉพาะตวของ

แตละคน ศกดศรของมนษย เปนรากฐานปรชญา จรยศาสตร และศลธรรม ทจะบงเกดผลดในแง

มนษยสมพนธ การวจยหลายกรณแสดงวามนษยตองการ การยอมรบ การใหเกยรตกน หรอการ

กระทาดวยการเคารพนบถอซงกนและกน มศกดศร แหงความเปนมนษยเทาเทยมกน

5. มนษยทกคนมแรงจงใจ ตองจงใจผอนใหมเจตคตตรงกน มจดหมาย

รวมกน เพอจดประสงคในการทางานรวมกนอยางมประสทธภาพ ตลอดจนมการจงใจตนเอง ใหม

ระเบยบและความรบผดชอบเรองตาง ๆ ทวชามนษยสมพนธครอบคลมเปนการตอบสนองทงหมด

ของบคคลตอพลงการจงใจตาง ๆ นนกคอ การทบคคลในองคการมความสมพนธกนตามทเปนอย

เปนเพราะเขาถกกระตนโดยพลงทางจตวทยา ทางสงคม และทางเศรษฐกจซงมอานาจทจะกระตน

ใหทาสงนนสงนในลกษณะ นน ๆ โดยเฉพาะ เมอเกดมการขดแยงใน แรงจงใจในการ

ทางาน องคการจะเกดการแตกราว เปนทประจกษวา ถาผนาตางมแรงจงใจทเหมาะสมในการ

ทางานแลวผลผลตจะเพมขน

6. บคคลตองการทจะตดตอสอสาร การศกษาวธการตดตอสอสาร เพอทา

ใหเกดความสมพนธอนดในกลม ใหกลมไดมความเหนสอดคลองกน และมความเขาใจตรงกน การ

77

สอสารเปนสงสาคญทสดในองคการ เปนกระบวนการถายทอดขาวสารและความคด ทาใหพฤตกรรม

ของกลมรวมกนเขาเปนหนงเดยว และยงเปนพนฐานสาหรบการรวมมอกนของกลม

7. บคคลตองการเอาใจเขามาใสใจเรา ความสามารถทจะทาตวของเขาให

รสกเหมอนอยในสภาพของผอน และรสกเหนใจตอทศนะการจงใจของการขาดการเอาใจเขามาใสใจ

เราเปนสาเหตแรกของการขดแยงในองคการ และเปนคณสมบตสาคญของผไกลเกลยความแตกราว

ของการขดแยงกนทางแรงงาน การเหนใจหรอเขาใจความตองการของผอน ตองศกษาความ

แตกตางของแตละบคคลและตระหนกถงปญหาของแตละคน

8. บคคลตองการผลประโยชนซงกนและกน หมายถง ผลประโยชนของคน

ททางานในองคการกบผลประโยชนขององคการนน การทองคการใดจะรบคนเขาไปทางานขนอยกบ

ความรสกหรอความเชอวาตนจะไดประโยชนจากอกฝายหนง

9. บคคลตองการพฒนาศกยภาพของตนใหถงขดสด การศกษาพฒนา

ตนเองตามศกยภาพใหดทสดทงทางรางกาย จตใจ และบคลกภาพ เพอใหตนเปนสมาชกทม

ประสทธภาพของสงคมและเปนประโยชนตอผอน และสงคมโดยสวนรวม รวมทงการดารงชวตอยาง

สนตสขของตนเอง

10. บคคลตองการทจะเรยนรและมความรบผดชอบ การเรยนร

ความรบผดชอบตามหนาททไดรบมอบหมายในการปฏบตงานรวมกน เพอใหงานนนบรรล

เปาหมายอยางดทสด โดยทวไปการศกษาเรองมนษยสมพนธจะเกยวของกบวชา 3 วชา คอ วชา

จตวทยา วชาสงคมวทยาและวชาทางดานมนษยวทยา

3.1.2.4 องคประกอบของมนษยสมพนธ

มนษยสมพนธจะเกดไดตองมองคประกอบ 2 ประการ คอ

(วจตร อาวะกล. 2542 : 34)

1.ความเขาใจตนเอง หมายถง ความเขาใจในความตองการของตนเอง การ

รจดเดนจดดอยของตน การรถงจดทจะตองปรบปรงพฒนาคน การเขาใจตนเอง เปนลกษณะการ

รจกตนเองอยางแทจรงวาตนเองเปนใคร มความรความสามารถ ทกษะ ประสบการณ แคไหน ระดบ

ใด มจดแขง คอ ความเกง และจดออน คอ ความไมเกงในดานใดบาง เรองใดบาง การเขาใจตนเอง

ทาใหบคคลเกดความรสกยอมรบในคณคาแหงตน นบถอตนเองและรจกเขาใจสทธเสรภาพ หนาท

ความรบผดชอบของตนเอง สงทสาคญในการเขาใจตนเองจะชวยใหเรารจกปรบตวเขากบบคคลอน

ไดดมาก

2. ความเขาใจบคคลอน หมายถง การทเรารถงความตองการหรอปญหา

ของบคคลอน บคลกลกษณะเฉพาะตวของบคคลนนๆ และธรรมชาตของคน การเขาใจสงแวดลอม

เปนการเรยนรธรรมชาตของสงแวดลอมทอยรอบตวเรา และบคคลอนซงมอทธพลตอการดาเนน

ชวตประจาวน และมสวนสมพนธกบมนษยสมพนธ ไดแก สภาพการณ เหตการณ สถานการณ ท

เกดขนในปจจบนและในอนาคต ลวนแตมอทธพลมาจากสงแวดลอมทงสน ไดแก สถาบนครอบครว

78

สถาบนทเปนองคการ สถาบนการศกษา หนวยงาน บรษท หางราน โรงงาน รฐบาล ศาสนา

องคการระหวางประเทศ ความรจากการเขาใจสงแวดลอมสามารถนามาปรบใชกบตวเราในการ

เสรมสรางมนษยสมพนธกบบคคลอนไดดมากขน

การเขาใจบคคลอน เปนการเรยนรธรรมชาตของคน ความแตกตาง

ระหวางบคคล ความตองการของบคคล แรงจงใจของบคคล สภาพสงแวดลอมทาใหเกด

ประโยชน การนาไปใชตดตอสมพนธกบบคคลอนไดนานปการ เมอเราตองการไปตดตอสมพนธกบ

บคคลใด เราตองทราบกอนวาบคคลนนชอใดเปนใคร มความร ความสามารถ ทกษะ ประสบการณ

ทางดานใด อยในระดบใด ชอบสงใด ไมชอบสงใด โปรดปรานในสงใดเปนพเศษ มคณลกษณะท

เดนทางดานใดบาง เมอนาบคคลอนทตองการตดตอสมพนธ มาพจารณาดวามความเขาใจในตวเขา

อยางไร ยอมรบในตวเขาไดแคไหน เพอจดระดบคณคา และความสาคญของบคคลทจะตองมการ

ตดตอสมพนธ รวมทงการรจกปรบตวใหเขากบบคคลอนไดในการตดตอสมพนธกน

นอกจากนแลวองคประกอบของมนษยสมพนธมกจะเกยวของกบเรอง

พฤตกรรมการจงใจ ขนบธรรมเนยมประเพณ คานยม เจตคต นสย ระบบสงคม สงเหลานเปนปจจย

ผสมผสานกนอยางเหมาะสม เกดเปนพฤตกรรมทนาพงพอใจแกบคคล อนๆ ทเรยกวา

“มนษยสมพนธ”

3.1.2.5 ประโยชนของมนษยสมพนธ

มนษยสมพนธมประโยชน ดงน (Bloggang.com 2549 : ออนไลน)

1. เปนประโยชนในการสอความคดตดตอการประชาสมพนธกบประชาชน

เพอเรยกรองความเหนชอบกบชแจงใหรถงบรการตาง ๆ ของหนวยงานในองคการ

2. ทาใหมความพอใจในชวตเพมขน การไดแลกเปลยนประสบการณ

ความคด และวตถ สงของซงกนและกน จะนาไปสความพอใจในชวต รสกวาชวตไมแหงแลง

3. ทาใหเกดความรวมมอรวมใจกนในการทางานตางๆ มนษยสมพนธ ชวย

สงเสรมความเขาใจในระหวางสมาชกของกลมในการทางาน ความเขาใจอนดมผลทาใหการ

ดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ สมาชกมสวนรวมในการแสดงความคดเหน ทาใหเกด

ความรสกเปนสวนหนงของหมคณะ ชวยลดอบตเหตในการทางานได มนษยสมพนธจงมผลชวยให

เกดการรวมแรงรวมใจในการทางาน

4. ทาใหมความสขเพมขน การมมนษยสมพนธและมตรภาพทด จะทาให

เกดความสดชนและสงผลมายงครอบครว คอ จะไมมอารมณเครยดมาระบายความหงดหงดกบ

ครอบครว ทาใหผทเกยวของมความสข มความพอใจทไดมกจกรรมและปฏบตงานรวมดวย

5. ทาใหเกดการแบงหนาท รจกบทบาทและหนาทในการทางาน

มนษยสมพนธมสวนสาคญในการแบงเบาภาระหนาทรบผดชอบบนพนฐานของความเขาใจและ

ไววางใจซงกนและกน เปนการแบงงานกนทาแนวใหม อนเปนผลชวยทาใหการทางานรวมกนสาเรจ

ลลวงตามทกาหนดไวอยางไดผล และมความสมานฉนทกนในหมคณะ

79

6. ทาใหเขาใจถงธรรมชาตความตองการความแตกตาง ตลอดจนลกษณะ

ของคน รวธทจะเอาชนะในคน ใหเขามารวมงานดวยความรกความพอใจ

7. สรางทกษะใหผนา ชวยใหสามารถทางานรวมกบเพอนรวมงาน

และตดตอกบกลมชนประสานงานหนวยอนๆไดด ทาใหการบรหารงานของผนางายขน เปน

ประโยชนสาหรบผนาในการใชมนษยสมพนธเพอความสาเรจของงาน

8. ทาใหเกดความรสกวาตนมคา จากการมความสมพนธและไดรบ

การยอมรบจากผอน เปนตนวาความคดเหนของเราไดรบการยอมรบจากผอน สามารถจะชวยเหลอ

ผอนได จะทาใหเกดความภาคภมใจในตนเอง รสกวาตนมคา

9. ทาใหเกดการแขงขนกนอยางเสร ในดานการทางาน

10. ทาใหผนาสามารถเขาถงบคลากรไดทกชน

11. ทาใหประสบความสาเรจในการทางานตามวตถประสงค การม

มนษยสมพนธทดกบเพอนรวมงาน ผนาจะสามารถทางานรวมกนไดดและประสบความสาเรจ

กาวหนาในการทางาน สามารถปฏบตภารกจในหนาทของตนไดอยางมความสข

12. ทาใหเกดความราบรนในการคบหาสมาคม สามารถทางาน

รวมกบบคคลทกคนไดอยางด ทาใหทกคนมความรสกเปนพวกเดยวกนพรอมจะรวมมอกนทางาน

และอยรวมกนดวยความสข

13. ทาใหเกดการเผยแพร และการถายทอดความคดเหนในดานการศกษา

ทฤษฎ การทดลอง การปฏบต แนวความคดโดยเสร

14. ทาใหเกดความรกใคร ศรทธา เชอถอซงกนและกน อนจะนามาซง

ความสามคค

15. ทาใหเกดความตองการทจะไดผรวมงาน ในอนทจะทาใหการ

ปฏบตงานตาง ๆ สาเรจลลวงไปดวยด

16. เปนสอในการตดตอประชาสมพนธใหบคคลอนยอมรบ เขาใจใน

การปฏบตงาน รบฟงขอคดเหนจากบคคลทเกยวของ อนจะทาใหกจกรรมตาง ๆ สาเรจได

17. ทาใหเกดความพอใจ ยนด และความรวมมอในการทางาน

18. ทาใหเกดความเขาใจอนดตอกน ทาใหเกดพลงรวมมากขน และลด

ความขดแยงในกลม

19. เปนปจจยสาคญในการประสานประโยชนเพอปองกนและแกปญหา

ตางๆทางสงคม เศรษฐกจ การปกครอง และการเมอง ทาใหการตดตอสอสารถงกนงาย และมผลด

20. ชวยใหเกดการเผยแพรถายทอดแนวความคดใหมๆ

มนษยสมพนธชวยใหสมาชกของกลมและสงคมมความเขาใจดระหวางกน

เกดความรสกเปนพวกเดยวกน มความประสงคดตอกน มนษยสมพนธเปนรากฐานทจะกอใหเกด

ความเขาใจและยดโยงบคคลในหมคณะใหมความภกด มความใกลชดคนเคย และเปน

80

กนเอง รวมทงสรางบรรยากาศทอบอน นาปฏบต นาใหความรวมมอ ทาใหบรรยากาศในการทางาน

ด มความราบรน

3.1.2.6 ยทธวธการพฒนาตนเองเพอสรางมนษยสมพนธ

ในการทจะแนะนาสงสอนผอนนน ในฐานะผนาจาเปนจะตองสรางความ

นาเชอถอศรทธา เปนมตรตอบคคลอน โดยปฏบต ดงน (Titannetwork. 2551 : Online)

1. ประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางทด เสยสละประโยชนสขสวนตว เพอ

ประโยชนสวนรวม แสดงใหเหนความสามารถ ความกระตอรอรนในการทางานและภาวะความเปน

ผนา

2. สนใจและรกคนอน วธสรางมตรภาพขนแรก คอ ฝกหดทาใจใหรก

และปรารถนาดตอทกคน ใหความชวยเหลอ ใหคาปรกษาแนะนาถายทอดความร และ

ประสบการณ แนะนาวธปฏบตแกบคคลอน ตลอดจนชวยวเคราะห และใหคาตอบทตองการ

3. ใหความเหนอกเหนใจ เมตตากรณา รวมทกขรวมสข ใหความเปน

กนเอง และทกทายถามสารทกขสขดบเปนประจา เปดโอกาสใหเขาพบเพอปรบทกขและ

ปรกษาหารอรวมทงการทาใหบคคลอนรสกวาชอบเขา มทศนคตทดตอเขา รกและจรงใจตอเขา

4. พดนอยแตฟงใหมาก เปดโอกาสใหเขาระบายความในใจและรบฟงอยาง

สนใจ เขาใจ และเหนใจ อยาตดบท

5. ไมพดถงเรองทผดพลาดใหอภยในขอผดพลาด และใหกาลงใจโดยคด

เสยวาทกคนไมอยากทาผด ควรสอบถามหรอศกษาสาเหตอยางพรอมทจะเขาใจ อยาใชการคาดเดา

ของตนเอง หรอคาพดเลาลอ เปนเครองตดสนการกระทาของแตละบคคล โดยตองทาใจใหกวาง

และมองโลกในแงด

6. นาเสยงทพดตองสภาพ ออนโยน กลาวกนวานาเสยงทออนโยนจะชนะ

ใจคนไดถง 50 %

7. คดกอนพดโดยเฉพาะอยางยงเมอจะตาหนผอน เพราะมนษยชอบฟงคา

สรรเสรญยกยองมากกวาการตเตยน แมวาจะเปนความจรงกตาม ดงนนจงควรใครครวญถงผลด

และผลเสยของคาพดทพดออกไป โดยยดสภาษตทวา "พดไปสองไพเบย นงเสยตาลงทอง" บางครง

อาจจะพดตรง ๆ ไมได กควรจะใชวธการเปรยบเทยบ ยกนทานอทาหรณสอนใจ

3.1.2.7 เคลดลบ 12 ประการในการสรางมนษยสมพนธทด

การสรางมนษยสมพนธมเคลดลบสาคญ ดงน (ศรพงษ ศรชยรมยรตน.

2549 : 52 -55)

1. การทางานทดตองเรมทมนษยสมพนธ ผนาสวนมากเขาใจวา

มนษยสมพนธในการทางานรวมกน เปนเพยงกจกรรมทสาคญสวนหนงของการบรหารจดการแตใน

หลกความเปนจรง มนษยสมพนธ คอ การบรหารจดการงานทงหมด ไมวาจะเปนการบรหารคน

81

เงน วสด สงของ งานผลต คอมพวเตอรและอนๆ ขอมลหนาจอคอมพวเตอรจะมผล อยางไร ถาคน

ใสขอมลผดพลาด

2. แกปญหาคนได คอ ยอดของผนา ผนาไมวาจะทางานกบคน 2 คน หรอ

1,000 คน ตองมวธเขากบคนใหได ทกษะการบรหารคน จงเปนสงสาคญยงของผนามออาชพ

3. เปนผนาตองอดทนและหนกแนน ความเมตตาสงสาร เหนอก

เหนใจ ความยดหยน เปนคณสมบตเบองตนของผนาแตเหนอคณสมบตทง 3 ประการ คอ ตอง

อดทน และหนกแนน มวฒภาวะ หรอความเปนผใหญ ทงในดานความคด การกระทาและคาพด

4. อยาปฏเสธหรอชวยเหลอโดยไมใหเหตผล หากเพอนรวมงาน ขอ

ความชวยเหลอจากทาน ไมวาจะเปนเรองงานหรอเรองสวนตวกตาม แสดงวาทานม

มนษยสมพนธ แตอยาให หรอปฏเสธ โดยไมชแจงเหตผลของทานเปนอนขาด

5. การลงโทษทางวนยมใชเครองมอปรบปรงงานเสมอไป ผนาพงจดจาวา

“การลงโทษเปนการใหโทษมากกวาใหคณและสรางความไมพงพอใจ” เพราะฉะนนการลงโทษจง

เปนทางเลอกสดทายเทานน ทานตองพดจาใหโอกาส และใหเวลาทกคนตองการหวหนาทเกงแตไม

เกก

6. คาชมแมคาเดยว ดกวาไมไดชมเสยเลย คาชมแมคาเดยว เปนสงท

มนษยทกคนปรารถนา กลาวยกยอง คาชมแมคาเดยว เปนคาทสะอาดทสด ถกทสด แตเปน

เครองมอการบรหารจดการทดทสด

7. หยดนบหนงถงรอย การหยดนบหนงถงรอย จะมคาทสดมได และ

ปองกนมใหกระทาบางสงบางอยาง ซงจะเสยใจภายหลงได เพราะในระหวางทนบหนงนน อาจคด

หาทางออกทดไดเสมอ

8. อยาสญญาในสงททานทาไมไดเปนอนขาด การใหคามนสญญา หากทา

ไมได นอกจากงานจะเสยแลว ยงจดจาไปชวนรนดรอกดวย

9. อยาซอแตตวใหซอหวใจดวย อยาคดวา มเงน มอานาจ จะซออะไรกได

แตมอย 3 สงทซอไมได คอ 1) กระตอรอรน 2) ความคดรเรม 3) ความภกด แตสามสงน ไมตองซอ

หากผนามมนษยสมพนธทดเลศ

10. อยาลมพฒนาคน การบรหารจดการ มไดหมายถง เฉพาะการสงงาน

และการควบคมงานเทานน แตเปนการพฒนาคนดวย และเปนบนไดในการสรางทมงานทแขงแกรง

อกตางหาก

11. อยาใหความสาคญกบเพอนรวมงานบางคนจนเกนงาน การให

ความสาคญกบเพอนรวมงานคนหนงคนใดมากจนเกนไป จะตองทางานหนกมากขน

12. งานนไมมใครทาแทนทานได งานตางๆ สามารถมอบหมายใหคนอน

ทาแทนได แตมสงเดยวทใหคนอนทาแทนไมไดนนคอ “มนษยสมพนธ” ดงนนผนาควรตอง

สรางสรรค สงสม และสงเสรมดวยตนเอง

82

3.1.2.8 การสรางมนษยสมพนธ

นบตงแตหนวยงานเลก จนถงหนวยงานใหญ องคการระดบเลกจนถงระดบ

ใหญ ยอมจะใหความสาคญตอมนษยสมพนธในองคการของตนอยเสมอ ปญหามอยประการเดยว

คอ การเสรมสรางมนษยสมพนธนนจะเรมตนขนไดอยางไร เพราะเปนสงทไมงายนก แตกเปนสงท

ไมยากนก จนไมอาจกระทาได (มหาวทยาลยเชยงใหม. 2551 : Online)

ศรพงษ ศรชยรมยรตน (2549 : 52-55) กลาวถงกญแจสความสาเรจใน

การสรางมนษยสมพนธ ดงน

1. การสนใจในตวบคคลอน มคากลาวไววาถาเรามความสนใจในตวบคคล

อนเราอาจจะหาเพอนใหมไดภายใน 2 เดอน แตถาหากเราจะหาเพอนใหม โดยการจงใจใหเขามา

สนใจในตวเรา อาจจะตองใชเวลามากกวา 2 ป เราจะสงเกตไดวาบคคล ผเปนทรกใคร ของคน

ทวไปนน สวนใหญจะเปนผทมความสนใจในตวบคคลอน ดงนนถาเราอยากเปนทรกใครของผอน

จงตองรจกแสดงความสนใจในตวบคคลอน อาจจะโดยการไตถามสารทกขสขดบ สงการดอวยพร

หรอของขวญใหเขาในวนเกด หรอเทศกาลสาคญๆ สงบทความ การตน หรอ สงอน ๆ ทคดวา

นาสนใจใหแกเพอนรวมงาน สมาชกในทมงานโดยอาจจะสงทาง E-mail กได และเมอเพอนรวมงาน

มปญหากควรเสนอตนเองชวยเหลอดวยความเตมใจ

2. การยมแยมแจมใสอยเสมอ บคคลทจะเปนทประทบใจแกผพบเหนมาก

ทสดและนานทสด คอ บคคลทมใบหนายมแยมแจมใสอยเสมอ เมอเราพบปะกบบคคลเชนน เราจะ

รสกวาเกดความรก ความนบถอขนมาทนท ทงๆ ทเราอาจจะยงไมเคยรจกเขามากอนเลยกตาม

และจะสงเกตไดวาคนทเปนผนาทมใบหนายมแยมแจมใส มผลตอจตใจของสมาชกไดเปนอยางด

ใบหนาทยมแยมจะทาใหเกดความเกรงใจ ความกระตอรอรน และความขยนขนแขง โดยมตองใช

อานาจบงคบแตอยางใด แตการยมในทนกตองเปนการยมอยางเตมอก เตมใจ ยมอยางเปดเผย

มใชแสรงยมเพอหาประโยชน เพราะการยมเชนนน จะไมทาใหเกดความประทบใจแกผทไดพบเหน

3. การจาชอบคคลตาง ๆ คนเรายอมสนใจและพงพอใจในชอของ

ตนเองมากกวาชอใดๆ ในโลก ดงนนการทเราสามารถจาชอบคคลอนได และสามารถเรยกชอเขาได

อยางถกตองจะทาใหเขาเกดความภาคภมใจ และคดวาเราระลกถงความสาคญของเขาอยเสมอ เขา

จะเกดความพอใจ และจดจาเราไดตลอดไปเชนเดยวกน

4. การเปนผฟงทด บคคลทเราสนทนาดวยนนยอมสนใจในตวของเขา และ

ความตองการของเขา ดงนนถาเราปรารถนาจะเปนทรกใครของบคคลอน กจะตองรจกเปนผฟงทด

ดวยการสนใจในเรองทบคคลอนพด ไมพดขดคอขนมาในขณะทคสนทนายงพดไมจบ พยายามจงใจ

ใหเขาสนทนาในเรองทเขาสบายใจ และควรสนบสนน หรอชมเชยคสนทนาเปนครงคราว

5. การพดในเรองทผฟงสนใจ มผกลาวไววาถาเราปรารถนาจะสรางความ

นยมขนในตวเองแลว จงสนทนาแตในเรองทอยในความสนใจของคสนทนา ดงนนเมอเราตองการ

เปนทรกใครชอบพอของบคคลอน เรากตองรวาคสนทนาของเรา สนใจในเรองอะไรและตองพยายาม

83

แสวงหาขอมลจากทตางๆ แตไมจาเปนวาเราจะตองรขอมลทกอยางทงหมด ในบางเรองเราร

เพยงแตจะกลาวนาหรอคอยรบฟงกเพยงพอแลว

6. การรจกยกยองบคคลอน นกจตวทยาหลายทานกลาวไววาความ

ปรารถนาอนแรงกลาอยางหนงของมนษย กคอ ความปรารถนาทจะไดรบคาสรรเสรญ คนเรา

ตองการไดรบคายกยองจากผทเราตดตอดวย ตองการใหผอนรวาเรามความสาคญ และตองการให

เพอนของเรายกยองสรรเสรญเราอยางเตมอกเตมใจ และชมเชยเราในทกโอกาสทจะทาได ดงนน

เมอเราปรารถนาจะเปนทชอบพอของบคคลอน เรากตองปฏบตตอคนอน เชนเดยวกบทเราตองการ

ใหคนอนปฏบตตอเรา

โดยสรปแลวการมมนษยสมพนธ จะเกยวของกบการทนกเรยนใชหลก

มนษยสมพนธ การพฒนาบคลกภาพใหเปนคนยมแยมแจมใส การจดจาชอคนอนๆได การมอง

โลกในแงด การรจกยกยองบคคลอน การเปนผฟงทด การมกรยามารยาทออนโยนและการให

ความชวยเหลอบคคลอนดวยความเตมใจ

3.1.3 เจตคตตอการเรยน

เจตคตตอการเรยนเปนเรองของความรสกนกคด หรอทศนคตตอการเรยนของ

ผเรยน อาจจะเปนไดทงในเชงบวกและในทางลบ ซงมเรองทเกยวของดงน

3.1.3.1 ความหมายของเจตคต

เจตคตหมายถง การเตรยมพรอมแหงจตใจของบคคลในการกระทาสงใด

สงหนง เจตคตจะแสดงออกมาในรปแบบของพฤตกรรมอยางใดอยางหนงของบคคลและ

เปนพฤตกรรมทเกยวของกบความรสกทางอารมณ (สชา จนทรเอม. 2539 : 72)

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2542: 54) ไดใหความหมายของ เจตคต

วา หมายถงความรสกเชอ ศรทธา ตอสงหนงสงใด จนเกดความพรอมทจะแสดงการกระทาออกมา

ซงอาจจะไปในทางดหรอไมดกได เจตคตยงเปนตวการทจะทาใหพฤตกรรมเปลยนไป ดงนนเจตคต

จงเปนคณลกษณะของความรสกทซอนเรนอยภายในใจ

ปรยาพร วงศอนตโรจน (2543 : 237-242) ใหความหมายของเจตคต

วาหมายถงความชอบ ความไมชอบ ความลาเอยง ความคดเหน ความรสกเชอฝงใจของบคคลตอสง

ใดสงหนงมกจะเกดขนเมอเรารบรหรอประเมนสงนนๆเราจะเกดอารมณ ความรสกบาง

อยาง ควบคไปกบการรบรนน เจตคตมลกษณะเปนพฤตกรรมภายนอกทสงเกตได และเปน

พฤตกรรมภายในทไมสามารถสงเกตเหนไดโดยงาย ซงเจตคตประกอบดวยองคประกอบ 3 ประการ

คอ

1. องคประกอบดานความร ความเขาใจ (Cognitive Component)

เปนองคประกอบดานความร ความเขาใจของบคคลทมตอสงเรานนๆ เพอเปนเหตผลทจะสรปความ

และรวมเปนความเชอหรอชวยในการประเมนสงเรานนๆ

2. องคประกอบดานความรสกหรออารมณ (Affective Component)

84

เปนองคประกอบดานความรสก หรออารมณ ของบคคลท มความสมพนธ กบสงเรา ตางเปนผลต

อเนองมาจากการทบคคลประเมนผลตอสงเรานนแลวมความพอใจ หรอไม พอใจ ตองการหรอไมต

องการสงเหลานน

3. องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavioral Component) เปนองค

ประกอบดานความพรอมหรอ ความโนมเอยงทบคคลจะประพฤต ปฏบตหรอตอบสนองสงเราใน

ทศทางท จะสนบสนนหรอคดคาน ทงนขนอยกบความเชอ หรอความรสกของบคคลทไดจากการ

ประเมนผลพฤตกรรมทแสดงออกมาจะมความสอดคลองกบความรสกนน

นอกจากนแลว สรางค โควตระกล (2545 : 366) ไดใหความหมายวา เจต

คตเปนแนวโนมทมอทธพลตอพฤตกรรมตอบสนองตอสงแวดลอมหรอสงเรา ซงอาจเปนไดทงคน

วตถสงของ หรอความคด เจตคตจะเปนบวกหรอลบถาบคคลม เจตคตทางบวกตอสงใดกจะม

พฤตกรรมทจะเผชญกบสงนน แตถามเจตคตในทางลบกจะหลกเลยง

3.1.3.2 เจตคตตอการเรยน

จารลกษณ พนพรหมราช (2528 : 8) กลาววา เจตคตทางการเรยน

หมายถง ความรสกทมตอการเรยน โดยเฉพาะความรสกทมตอคร และการยอมรบคณคาของ

การศกษา

อทมพร จามรมาน (2532 : 3-4) ไดกลาวถง เจตคตตอการเรยนของ

ผเรยนในทางบวก จะประกอบไปดวยปจจยตางๆ คอ เจตคต บคลกภาพของคร วชาทเรยน การ

สอนของคร การเรยนของตนเอง สภาพในหองเรยน การนาความรไปใชประโยชน

สดฤทย มขยวงศา (2533 : 7) ไดอธบายทศนคต ในการเรยนวาเปนสภาพ

ทางอารมณ ความรสก ความคด ความเชอ และพฤตกรรมทบคคลแสดงออกเพอตอบ

สนองตอครโรงเรยน และระบบการศกษาเกดขนจากประสบการณและการเรยนร

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2542 : 54) ไดใหนยามของเจตคตตอ

การเรยนวาหมายถง ความรสกเชอ ศรทธา ตอสงหนงสงใดตอการเรยน จนเกดความพร อมทจะ

แสดงการกระทาออกมา ซงอาจจะไปในทางด หรอไมดกได

สรางค โควตระกล (2545 : 366) ไดกลาวถง เจตคตตอการเรยนมลกษณะ

ดงน

1. เจตคตในทางทดตอการเรยน นกเรยนจะแสดงออกในลกษณะความพง

พอใจสนใจมาเรยนอยางสมาเสมอ ยอมรบความสามารถและวธ การสอนของคร เหนคณคาของ

การศกษา

2. เจตคตในทางทไมดตอการเรยน นกเรยนจะแสดงออกในลกษณะทไมพง

พอใจไมเหนดวย ไมชอบคร ไม ตงใจเรยน ขาดเรยนบอยๆ ไมเหนคณคาของการศกษา

ดแรนท (Durrant. 2011 : Online) เพมเตมพฤตกรรมของนกเรยนทม

เจตคตทดตอการเรยน โดยแสดงใหถงความสนใจในการเรยนร เหนประโยชนและคณคาในเรองท

เรยน มความตงใจ แสดงความชนชอบ และรกวชาทจะเรยน นอกจากนยงมพฤตกรรม ดงน

85

1.การใหความสาคญตอวชาทเรยน

2.ความตองการการมสวนรวมในการเรยนร ตงแตการวางแผน การจด

กจกรรมและการวดผลประเมนผล เปนตน

3. ถามคาถามในการเรยนรในกรณทไมเขาใจอยางสมาเสมอ

4. สรปความสาคญและใจความสาคญทเรยนไดอยางรวดเรว

5. แสดงความคดเหนในวชาทเรยนอยางตอเนอง

6. จดจาเรองทเรยนไดอยางแมนยา

7. กระตอรอรนในการเรยน

8. ทางานสงครบถวนและตรงเวลา

นอกจากนความสาเรจของการเรยนรขนอยกบเจตคตทดตอการเรยน โดย

นกเรยนทมเจตคตทดตอการเรยนรจะมความเชอวาการเรยนรตลอดชวตจะชวยใหบรรลเปาหมาย

และนกเรยนจะไมแสดงพฤตกรรมทผดระเบยบวนย สนใจเรยนโดยไมมใครมาบงคบ

ใชเวลา โอกาส และสถานทในการเรยนรอยางตอเนอง ฝกฝนทองจาและฝกทกษะเพอใหเกดความร

และความชานาญ และคนหาวธการเรยนรใหมๆ เพอใหการเรยนรมคณภาพ (Alberta Learning

Information Service. 2011 : Online)

3.1.3.3 การสรางและการพฒนาเจตคตตอการเรยน

การทนกเรยนมเจตคตตอการเรยน กจะเปนตวกาหนดแนวทางพฤตกรรม

ของตนเองเพอนาไปสจดมงหมายปลายทางของการเรยนการสอนได เปนอยางด

อจฉรา สขารมณ (2527 : 183-184) ไดกลาวถงการสรางเจตคตทดตอการ

เรยนไว ดงน

1. การสรางเจตคตทดตอโรงเรยนและวชาตาง ๆ อาจจะทาไดโดย

1.1 จดประสบการณ นาความพอใจ นาความสนกสนานมาใหแกนกเรยน

โดยการสอนวชาตาง ๆ ใหเกดการเรยนรและเกดความเขาใจอยางแทจรง

1.2 คร ตองเปนแบบอยางทดในเรองตาง ๆ เชน ความประพฤต ความม

วนยในตนเอง และวนยทางสงคม ใหความอบอน และพยายามทาความเขาใจและรบร

ปญหาสวนตวของเดก เดกจะเลยนแบบเจตคตตอบางสงบางอยางไปจากครได

1.3 การจดสภาพแวดลอมตาง ๆ ในโรงเรยนใหนาสนใจ เชน สภาพ

หองเรยน บรรยากาศในหองเรยน การจดหองสมด ศนยหนงสอ และหองอานหนงสอ

2. การเปลยนแปลงแกไขเจตคตทไมดตอการเรยนทาไดดงน

2.1 ใหการแนะแนวหรอคาแนะนาทถกตอง ถาเจตคตทไมดตอวชาเรยน

อาจพดไดถงประโยชนทไดจากการเรยน ครและนกเรยนตองรวมมอกน

2.2 การใชพลงกลมชวยในการเปลยนแปลงนสยทไมดบางอยาง มการ

ใหแรงเสรมประเภทตางๆ โดยเลอกหาแรงเสรมทตรงกบความตองการของเดกเปนตน

86

จากความหมายของเจตคตตอการเรยนดงกลาว จงสรปไดวาเจตคตตอการ

เรยน หมายถงความคด ความเชอ หรอความรสกของนกเรยนทม ตอความสาคญของการเรยน

คณคาของการเรยนและประโยชนของการเรยน ซงเปนแนวโนมในการแสดงพฤตกรรมตางๆ ทมต

อการเรยนของนกเรยน

3.1.4 พฤตกรรมการเรยนร

การศกษาถงพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน ไดรบความสนใจจากนกการศกษา

เปนอยางมาก ทงนเพราะพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนเปนสงทจะนาไปสการพฒนาผลสมฤทธ

ในทางการเรยนรได นอกจากนแลวพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยนยงชวยใหครผสอนสามารถ

ทานายหรอคาดเดาผลสมฤทธทางการเรยนรในอนาคตไดอยางถกตองดวย

3.1.4.1 ความหมายและลกษณะของพฤตกรรมการเรยนร

ไดมผใหความหมายและแนวความคดเกยวกบพฤตกรรมการเรยนรไวดงน

ธรยทธ เสนวงศ ณ อยธยา (2525 : 33) ไดใหความหมายและลกษณะของ

พฤตกรรมการเรยนรไววา พฤตกรรมการเรยนร หมายถง การกระทากจกรรมทนกเรยนแสดงออก

เพอพฒนาในดานความร เจตคตและทกษะตามจดมงหมายทไดกาหนดไวในวชาตางๆ

สมธ (Smith. 1976 : 18 - 26) ไดใหความหมายโดยสรปไววา พฤตกรรม

การเรยนรเปนยทธวธในการเรยนอยางหนงทผเรยนแตละคนเลอกใชในขณะทกาลงเรยนเนอหาใน

หลกสตร และมสวนเกยวพนกบความรสกและลกษณะบคลกภาพ นอกจากนแลวยงเปนตวบอกถง

รปแบบพฤตกรรมของนกเรยนในสภาพของการเรยนรอกดวย

ออสทโม (Ostmo. 1984 : 27) กลาวไววา พฤตกรรมการเรยนร หมายถง

ลกษณะหรอคณภาพของบคคลในการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางการเรยนการสอน ซงอาจจะ

สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนรของบคคลแตกตางกนได

แครนตน และบารคเลย (Cranston & Barclay. 1985 : 36-138) ไดให

ความเหนวา พฤตกรรมในการเรยนรของผเรยนและเจตคตของผเรยนทมตอการเรยน การสอน

ผสอน และสมพนธภาพกบเพอน จะหมายถงวธการเรยนของผเรยน หรอ สงทบคคลกระทาขณะ

เรยนอยนนเอง

โสภา ชพกลชย (2528 : 111) ไดใหความหมายของพฤตกรรมวา

พฤตกรรมการเรยนรหมายถง การกระทา หรอกจกรรมทนกเรยนแสดงออกในการเรยนร นอกจากน

แลวยงใหความหมายของพฤตกรรมการเรยนรเพมเตมดวยวา หมายถง การตอบสนองหรอปฏกรยา

ทนกเรยนมตอประสบการณสงแวดลอมในขณะทเรยนดวย ดงนนพฤตกรรมการเรยนของนกเรยน

นนจะขนอยกบประสบการณของนกเรยนเปนสาคญ

กรองได อณหสต (2555 : ออนไลน) ใหแนวคดเกยวกบพฤตกรรมการ

เรยนรเปนการแสดงออกทางพทธพสย จตพสย ทกษะพสย โดยมพฤตกรรมแตละดาน ดงน

ดงน

87

พทธพสย (Cognitive Domain) เปนพฤตกรรมทเกยวกบสตปญญา การรคด

ความสามารถในการคดเรองราวตาง ๆ แบงไดเปน 6 ระดบ ดงน

1. ความรความจา เปนความสามารถในการเกบรกษาประสบการณตางๆ ทได

รบร และสามารถระลกสงนนไดเมอตองการ

2. ความเขาใจ เปนความสามารถในการจบใจความสาคญของสาระได โดย

แสดงออกมาในรปการแปลความ ตความ หรอขยายความ

3. การนาไปใช เปนความสามารถของผเรยนทสามารถนาความรไปใชในการ

แกปญหา สถานการณตางๆ ได โยอาศยความรความจา และความเขาใจเปนฐาน

4. การวเคราะห เปนความสามารถของผเรยนในการคด แยกแยะเรองราวสง

ตางๆ ออกเปนสวนยอยหรอองคประกอบทสาคญได และมองเหนความสมพนธของสวนทเกยวของ

กน ความสามารถในการวเคราะหจะแตกตางกนไปแลวแตความคดของแตละคน

5. การสงเคราะห เปนความสามารถของผเรยนในการผสมผสานสวนยอยๆ

เขาดวยกน ใหเปนเรองเดยวในลกษณะการจดเรยงรวบรวมเปนรปแบบหรอโครงสรางใหมทไมเคยม

มากอน

6. การประเมนคา เปนความสามารถของผเรยนในการตดสนคณคาของสง

ตางๆ ทงเนอหาและวธการทเกดขน อาจจะกาหนดขนเองจากความรประสบการณ

จตพสย (Affective Domain) เปนพฤตกรรมทางดานจตใจ เกยวกบคานยม

ความรสก ความซาบซงทศนคต ความเชอ ความสนใจ และคณธรรม พฤตกรรมของผเรยนจะไม

เกดขนทนท การจดการเรยนการสอนจงตองใชวธปลกฝงและสอดแทรกสงทดงาม

ทกษะพสย (Psychomotor Domain) เปนพฤตกรรมการเรยนรทบอกถง

ความสามารถในการปฏบตงานไดอยางคลองแคลวชานาญ พฤตกรรมดานนจะเหนไดจากของการ

ปฏบตทแสดงออกมาใหเหน โดยมเวลาและคณภาพของงานเปนตวชระดบของทกษะทเกดวามมาก

นอยเพยงใด

นอกจากนพฤตกรรมการเรยนรเปนการใชรปแบบการเรยนรอยางหลากหลาย โดย

เนนประสบการณตรง ฝกประสบการณใหกบนกเรยนอยางสมาเสมอ ทบทวนตรวจสอบ

ประสบการณทจะนาไปใชประโยชนไดจรงในชวตประจาวน รวบรวมประสบการณและนามาฝกฝน

ใหเกดความชานาญ (Sprenger. 2003 : 13-14; Smith. 2001 : Online ) สงเสรมการเรยนรแบบ

ประชาธปไตย นกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร สนกสนานกบการเรยนร นกเรยนมความ

เปนอสระในการเรยนร ตลอดจนนกเรยนใชเทคโนโลยในการเรยนร เรยนรเปนกลม มการคนควา

หาความรและใชวธการเรยนรแบบแกปญหาอยางตอเนอง ( Mills. 2002 : Online; Spoon;

& Schell. 1998: 19-34)

88

ศนยการเรยนร (Learning Centre. 2012 : Online) นาเสนอพฤตกรรมการเรยนร

7 แบบ ดงน

1. พฤตกรรมการเรยนรดวยสายตา เชนเรยนรดวยภาพ ทาความเขาใจกบสงท

มองเหนใหเขาใจอยางชดเจน

2. พฤตกรรมการเรยนรดวยห พยายามตงใจฟงในสงทรบรอยางชดเจน

3. พฤตกรรมการเรยนรดวยปาก ฝกฝนการใชภาษาพดใหชานาญ

4. พฤตกรรมการเรยนรดวยรางกาย ฝกใชทกสวนของรางกาย เชน รางกาย

มอ และการสมผส

5. พฤตกรรมการเรยนรดวยเหตผล ใชตรรกศาสตร การใชเหตผล วเคราะหขอมล

ตามสาเหต เพอใหไดขอมลถกตอง

6. พฤตกรรมการเรยนรดวยสงคมมต การเรยนรดวยกลมหรอทมงานและเรยน

รวมกบบคคลอน

7. พฤตกรรมการเรยนรดวยตนเอง การศกษาคนควาและการเรยนรดวยตนเอง

3.1.4.2 ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการเรยนร

ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนนน ไดมผแสดงความ

คดเหนไวดงน

รงทวา จกรกร (2521 : 21) ไดแสดงความคดเหนสรปไดวา ปจจยทม

อทธพลตอพฤตกรรมการเรยนรประกอบดวย

1. ลกษณะของผเรยน ซงไดแก ความพรอม ความตองการทจะเรยนร

ความสามารถในการรบร อารมณทอยากจะเรยนร ความสามารถในการจาสงทเรยนรแลว ระดบ

เชาวปญญา เจตคตตอการเรยนร และสขภาพจต

2. ลกษณะของผเรยนทจะเรยนร สงทจะเรยนรอาจแบงออกไดเปน 2 ชนด

คอ

2.1 บทเรยน ไดแก เนอหาสาระหรอเรองราวทจะเรยน โดยลกษณะของ

บทเรยนมผลตอประสทธภาพในการเรยนร

2.2 สอประกอบบทเรยน ไดแก สอการเรยนตางๆ ทชวยใหเกดการ

เรยนร ไดงายขนเรวขน เชน หนงสอ รปภาพ แผนภม วดโอทศน สไลด และอนๆ โดยลกษณะของ

สอประกอบของบทเรยนทมผลตอประสทธภาพในการเรยนร ไดแก ความชดเจน ความซบซอนและ

ความเหมาะสมของสอ

3. วธการเรยนร การเรยนรของบคคลอาจแบงออกไดเปน 2 ลกษณะคอ

3.1 การเรยนรดวยตนเอง

3.2 การเรยนรโดยมครสอน

89

4.แรงจงใจในการเรยนรจะเปนสงทกระตน หรอแรงดนใหบคคลแสดง

พฤตกรรมทางการเรยนรออกมา ความตองการอยากร อยากพฒนาตนเองใหกาวหนา มความพง

พอใจทจะเรยนร มเจตคตทดตอบทเรยน ตอครผสอน จะทาใหเกดผลการเรยนทนาพอใจ

สงด อทรานนท (2525 : 42) ไดใหความเหนเพมเตมวา องคประกอบของ

ปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการเรยนรนน นอกเหนอจากวธการเรยนแลว ลกษณะของการเรยน

อตราการเรยนของผเรยนกมสวนสาคญเชนกน

จากทกลาวมาขางตน สรปไดวา ปจจยทเกยวของกบพฤตกรรมการเรยน

ของนกเรยนนน ประกอบดวยลกษณะของนกเรยน ลกษณะของสงทเรยน แรงจงใจในการเรยนร

และวธการเรยนรของนกเรยน โดยเฉพาะอยางยงในสวนของวธการเรยนนน ถานกเรยนมวธการ

เรยนรทถกตองกจะสงผลใหนกเรยนประสบผลสาเรจในการเรยนรในระดบสงตามทไดตงเปาไว

3.1.4.3 พฤตกรรมการเรยนรกบผลสมฤทธทางการเรยนร

มผแสดงความคดเหนถงความสมพนธระหวางพฤตกรรมการเรยนรกบ

ผลสมฤทธทางการเรยนรและการพฒนาพฤตกรรมการเรยนร เพอใหผลสมฤทธการเรยนรบรรล

จดมงหมายตามทตงไวดงน

วชร บรณสงห (2529 : 48-54) ไดใหความคดเหนวา การจดสรรเวลาใน

การศกษาถอไดวาเปนเทคนคทสาคญอนจะชวยเพมประสทธภาพในการเรยนรใหไดผลดขน

กลาวคอ ผเรยนจะตองมการทาตรารางเวลาสาหรบศกษาของตนเอง เพอจะไดทารายการสงท

จะตองทาตามลาดบความสาคญกอนหลง และเวลาในการพกผอนใหเหมาะสม พรอมทงมวธการ

อานทถกตองเหมาะสม

ภญโญ สาธร (2531 : 5-16) ไดเสนอแนะวธการเรยนรใหเกดผลสมฤทธท

ดไวดงน

1. การปฏบตตวในหองเรยนทโรงเรยน ขณะทคร อาจารย กาลงทาการ

สอนอยในชนเรยน นกเรยนไมควรพดคยกน แตใหความสนใจเฉพาะสงทครสอนเทานน ตอนใดฟง

ครอธบายไมทนหรอไมเขาใจแจมแจง ควรยกมอขนถามทนท ขณะฟงหรอจดจาคาอธบายของคร

บางทจดไมทนควรเวนทไวจดในภายหลง แตควรรบจดในสงทครกาลงพดอย ลกษณะของการจด

ควรจดจากความเขาใจของนกเรยนเอง ไมควรจดจาทกคาพดของอาจารย

2. การปฏบตตนนอกหองเรยน

2.1 ขยนทาแบบฝกหดทครสงหรอลองทบทวนดเองในสงทเรยนมาแลว

ในชนเรยน

2.2 ทบทวนเรองทเรยนมาแลว

2.3 ควรทาตารางเวลาสวนตวประจาสปดาหเอาไววาเวลาไหนควรจะทา

อะไรกอนหลง

แมดดอกซ (Maddox. 1965 : 9) ไดแสดงใหเหนความสาคญของพฤตกรรม

การเรยนรวาผลสมฤทธทางการเรยนรไมไดขนอยกบความสามารถของบคคลและการทางานหนก

90

เทานน แตยงขนอยกบวธการเรยนรทมประสทธภาพดวย เพราะมกปรากฏวา นกเรยนทมสตปญญา

สงหลายคนสอบตก หรอทาคะแนนสอบไดนอยกวาผทมสตปญญาและความถนดทางการเรยนรปาน

กลาง หรอตากวา ความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนรของแตละคน นอกจากจะขนอยกบ

องคประกอบทางดานสตปญญาและความสามารถทางสตปญญารอยละ 50-60 แลวยงขนอยกบ

ความพยายามและวธการศกษาอยางมประสทธภาพ รอยละ 30-40 ดวย

3.1.4.4 การพฒนาพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน

การพฒนาพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน เพอใหมผลสมฤทธทางการ

เพอใหผลสมฤทธการเรยนรบรรลผลทสงขนนนมปจจยทมอทธพลหลายประการ

วชย วงษใหญ (2526 : 19) ไดกลาวถงปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการ

เรยนร สามารถสรปไดวา วธการเรยนรของนกเรยน มพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน เจตคตของ

นกเรยนตอคร ผสอน สงเหลานลวนเปนปจจยทสาคญทจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนรของ

นกเรยน

แมดดอกซ (Maddox. 1965 : 9) กลาวไวโดยสรปไดวา พฤตกรรมการ

เรยนรหรอวธการเรยนรทมประสทธภาพนน เปนองคประกอบอนหนงททาใหผเรยนประสบผลสาเรจ

ในการเรยน กลาวคอนกเรยนทเรยนดนนไมจาเปนตองเปนคน

ทมสตปญญาเฉลยวฉลาดมาก แตตองเปนผทรจกใชเวลา ตองรจกวธการ

เรยนรทถกวธ และรจกวธการทางานใหไดผลด

จากความหมายของพฤตกรรมการเรยนรขางตน สามารถสรปไดวา พฤตกรรม

การเรยนร หมายถงการกระทาหรอกจกรรมทนกเรยนแสดงออกตอการเรยน เพอพฒนาความร เจต

คตและทกษะใหบรรลจดมงหมายทกาหนดไวในวชาตางๆ ทไดเรยน โดยมการใชแรงจง

ในการเรยน การจดสรรเวลาในการเรยน การมสมาธและตงใจเรยน การเรยนรเปนทม และมการใช

เทคนคในการเรยน

3.2 ปจจยระดบหองเรยน เปนตวแปรทเกยวกบตวคร ไดแก ภาวะผนา การ

บรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพ โดยมรายละเอยด ดงน

3.2.1 ภาวะผนา

ภาวะผนา เปนสงสาคญสาหรบความสาเรจของผนา ภาวะผนาไดรบความ

สนใจ และมการศกษามาเปนลาดบ เพอใหรวาอะไรเปนองคประกอบทจะชวยใหผนามความสามารถ

ในการนา หรอมภาวะผนาทมคณภาพ การศกษานนไดศกษาตงแตคณลกษณะ (Traits) ของผนา

อานาจ (Power) ของผนา พฤตกรรม (Behavior) ของผนา แบบตาง ๆ ในปจจบนนยงมการศกษา

ภาวะผนาอยตลอดเวลา และพยายามจะหาภาวะผนาทมประสทธภาพ ในแตละองคการและใน

สถานการณตาง ๆ กน (Bolden; & Others. 2003 : 4)

3.2.1.1 ความหมายภาวะผนา (Leadership)

91

นกวชาการตางๆ ใหความหมายของภาวะผนาหลากหลายและแตกตางกน

ดงตอไปน

ภาวะผนา คอ ความรเรมและธารงไวซงโครงสรางของความคาดหวงและ

ความสมพนธระหวางกนของสมาชกของกลม (Bass. 1990 : 23).

ภาวะผนา คอ ความสามารถทจะชแนะ สงการ หรออานวยการ หรอม

อทธพลตอพฤตกรรมของผอนเพอใหมงไปสจดหมายทกาหนดไว (Mc Farland. 1979 : 303)

ภาวะผนา คอ ศลปะในการชแนะลกนอง หรอผรวมงานใหปฏบตหนาทดวย

ความกระตอรอรนและเตมใจ (Schwartz. 1980 : 491)

ภาวะผนา เปนกระบวนการทบคคลใชอทธพลตอกลม เพอใหบรรลความ

ตองการของกลม หรอจดมงหมายขององคการ (Mitchell; & Larson. 1987 : 435)

ภาวะผนาเปนเรองของศลปะของการใชอทธพลหรอกระบวนการใชอทธพล

ตอบคคลอน เพอใหเขามความเตมใจ และกระตอรอรนในการปฏบตงานจนประสบความสาเรจตาม

จดมงหมายของกลม (Koontz; & Weihrich. 1988 : 437)

ภาวะผนาเปนความสามารถในการใชอทธพลตอกลม เพอใหประสบ

ความสาเรจตาม เปาหมายทตงไว (Robbins. 1989 : 302)

จากการวเคราะหความหมายของภาวะผนาขางตน จะเหนไดวา แนวคด

สวนใหญจะเกยวของกบการใชอทธพล การอานวยความสะดวก ความรวมมอ การจงใจใหบคลากร

ทางานสาเรจตามเปาหมาย

3.2.1.2 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความหมายภาวะผนา

แนวคดและทฤษฏภาวะผนามววฒนาการชดเจนประมาณตนศตวรรษท 20

โดยการศกษาตามแนวความเชอของทฤษฎภาวะผนาแตละชวงเปนผลใหเกดแนวคดมาพฒนา

ทฤษฎภาวะผนาและนามาใชการพฒนาผนากลมและองคการ ในปจจบนมแนวคดทางการศกษา

หลายแนวทาง (Ivancevich. 2007 : 11-18; Bolden; & Others. 2003 : 8-17)

3.2.1.3 ทฤษฎคณลกษณะของผนา (Traits theory)

มความเชอวาภาวะผนาเปนคณลกษณะประจาตวของปจเจกบคคล

คณลกษณะผนาเปนสงทตดตวมาตงแตกาเนด ทฤษฎทนตงอยบนฐานทวา บคคลถกกาหนดให

เปนผนานนขนอยกบลกษณะทางบคลกภาพทแยกผนาออกจากคนอนๆ หรอผตาม (Gordon;

& Others. 1990 : 565) ซงพบลกษณะตางๆ มากมาย เชน พบวา 5 คณลกษณะทมแนวโนมจะแยก

ผนาออกจากผตาม คอ 1) สตปญญา 2) การมอานาจ 3) ความมนใจในตนเอง 4) ความ

กระตอรอรน และ 5) ความรเกยวกบภาระงาน (Kreiter; & Kinicki. 1992 : 518) แตไมสามารถ

คนหาคณลกษณะทรบประกนถงความสาเรจของผนา เพราะไมไดศกษาวาคณลกษณะจะมผลระยะ

ยาว เชน การกระทาของกลม หรอความกาวหนาของผตามเปนอยางไร (Yukl .1994 : 7) ดวย

92

เหตผลดงกลาว การศกษาวจยตอมาจงมาไดพฒนาไปสการคนหาคณลกษณะผนาทสมพนธกบ

พฤตกรรมบคคลและประสทธภาพ

3.2.1.4 ทฤษฎพฤตกรรมของผนา (Behavioral Leadership Theory)

จากเหตผลการศกษาคณลกษณะของผนาประสบกบความลมเหลวในการช

คณลกษณะทเปนสากลของผนาจงไดมการศกษาแบบผนาตามทฤษฎพฤตกรรมศาสตร ดวยความ

เชอวาพฤตกรรมของผนามผลกระทบโดยตรงตอความประสทธผลกลม หลงจากการศกษาของ

ฮอวโทรนไดขอสรปทนาไปสความเชอทวามแบบผนาทดทสดอยางหนงของผ นา ตอมาไดมผลศกษา

มหาวทยาลยโอไอโอเสตท และมหาวทยาลยมชแกน ทศกษาพฤตกรรมของผนา 2 มต คอมงคนมง

งานเปนแบบผนาทดทสด และแบบผนาทมความสมพนธกบผลผลตของกลมและความพงพอใจของ

กลมสงกวาแบบผนามงงานตามลาดบ ซงผลของการศกษาทพฒนา เครองมอวดผนาLBDQ

(Leadership Behavior Description Questionnaire ) จากการทดสอบหลายๆครงพบวา ความม

ประสทธผลของการใชแบบผนาขนอยกบปจจยสถานการณ ทาใหมคนเรมตนมาสนใจศกษาแบบ

ผนาตามสถานการณ เพราะเหนวาสถานการณเปนตวแปรทสาคญ

3.2.1.5 ทฤษฎผนาตามสถานการณ (Situational Leadership Theory)

ในป 1970 ทฤษฎ พฤตกรรมศาสตรเรมเปนทสงสย เพราะสนใจเพยง

ความสมพนธระหวางผนากบผตาม แตไมไดสนใจสถานการณซงมความสมพนธเกดขนดวย จงเรม

มการศกษาแบบผนาสถานการณโดยมความเชอวา พฤตกรรมของผนาปรบเปลยนไปตาม

สถานการณ ในทนจะกลาวเฉพาะทฤษฎผนาตามสถานการณของฟดเลอร (The Contingency

Leadership Theory) ซงเปนทฤษฏทมชอเสยงมากทสด

ฟดเลอร (Fiedler) เสนอความมประสทธผลแบบผนาอยกบ

สถานการณซงมหลกการพนฐานอย 3 ประการคอ

1. แบบผนาถกกาหนดโดยระบบการจงใจของผนา ซงเขาใช

เครองมอ LPC(Least Preferred Co-worker Scale ) แยกผนาออกเปนแบบมงคนหรอแบบมงงาน

2. สถานการณถกกาหนดโดยบรรยากาศกลมหรอ ความสมพนธระหวาง

ผนาและผตาม โครงสรางของงาน และอานาจในตาแหนงของผนา

3.ประสทธภาพของกลมขนอยเงอนไขของแบบผนากบการควบคม

สถานการณ ซงเปนการพจารณาวาภาระงานของกลมประสบความสาเรจเพยงใด

จากการศกษา ฟดเลอร มหลกฐานชชดวาคณภาพของความสมพนธ

ระหวางผนากบผตามเปนปจจยทสาคญทสดในการแสดงอทธพลของผนาเหนอสมาชกกลม ตาม

ดวยโครงสรางของงาน และอานาจในตาแหนง ผลสรปของทฤษฎนคอ ผนาแบบมงงานเหมาะสม

กบสถานการณทการควบคมของผนาสงและตา แตถาสถานการณทการควบคมปานกลางจะ

เหมาะสมกบผนาแบบมงคน แบบผนาตามสถานการณของฟดเลอรน สามารถนาไปใชคดเลอกและ

ฝกอบรมผนาใหเหมาะสมกบองคการไมวาเปนผนาแบบใดกมประสทธผลได ถาหากผนาสอดคลอง

กบสถานการณ ผลทฤษฎนชใหเหนวาไมมแบบผนาทดทสดแบบเดยว หรอไมมแบบผนาใดใชไดกบ

93

ทกสถานการณ เปนการกาหนดภาวะผนาอยบนพนฐานการสงเกตอยางงายในความสมพนธของ

ผนากบผตามและคานงถงเปาหมายทบรรลความสาเรจเพยงเลกเทานน และแบส (Bass.1985) ได

เสนอทฤษฎภาวะผนาขนใหม คอ แบบผนาการเปลยนแปลง จงทาใหแบบผนาตามสถานการณลด

ความสาคญลงไป นกวชาการสวนใหญจงมาสนใจศกษาภาวะผนาแบบเปลยนแปลงกนอยาง

กวางขวาง แทนทภาวะทภาวะผนาแบบอนๆ ทผานมา

3.2.1.6 ทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership

Theory)

ในตอนเรมตนของทฤษฎภาวะผนาการเปลยนแปลง ของแบส ใน ค.ศ.

1985 ไดเสนอภาวะผนา 2 แบบ คอภาวะผนาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership)

และภาวะผนาแบบแลกเปลยน (Transactional Leadership) ซงมลกษณะเปนพลวต (Dynamic) ท

มความตอเนองตามรปแบบภาวะผนาการเปลยนแปลงและภาวะผนาแบบแลกเปลยน โดยผนาใช

ภาวะผนาการเปลยนแปลงเพอพฒนาความตองการของผตามใหสงขน ตอเนองจากภาวะผนาแบบ

แลกเปลยน ซงเปนการแลกเปลยนสงทตองการระหวางกนเพอใหผตามปฏบตตาม ภาวะผนาทง

สองประเภทนผนาเดยวกนอาจใชประสบการณทแตกตางกน ในเวลาทแตกตางกน อยางไรกตาม

แบส วนจฉยความเปนภาวะผนาแบบแลกเปลยนสามารถสงผลการปรบปรงประสทธภาพขนตากวา

สวนภาวะผนาการเปลยนแปลงจะชวยเพมและปรบปรงประสทธภาพในขนทสงกวา

3.2.1.7 ภาวะผนาของคร

ครททาการสอนในชนเรยนจาเปนตองมภาวะผนา เพอใหการบรหารจดการ

ชนเรยนประสบผลสาเรจ ดงท ยอรค-บาร และดกค ( York-Barr; and Duke. 2004 : 260)

สงเคราะหงานวจยเกยวกบภาวะผนาของคร และสรปความหมายของภาวะผนาของครทพบใน

งานวจยไว ดงน

1. ภาวะผนาของครในแงผนาการเปลยนแปลง คอ ครทมความ

เชยวชาญดานการเรยนการสอน ใชบทบาทของผนาเพอสรางสงคมแหงการเรยนรทามกลางคร และ

ครผนา เพอใหเกดการปรบปรงและพฒนาการเรยนการสอนในชนเรยนโดยมงเนนทความสาเรจใน

การเรยนรของนกเรยน

2. ภาวะผนาของครในแงของการใชพฤตกรรมผนา คอ การทครผนา

ใชพฤตกรรมครผนาทงแบบเปนทางการ และไมเปนทางการ 4 ลกษณะ ไดแก 1) ภาวะผนาแบบม

สวนรวม ครผนาใหความสาคญกบการปรกษาหารอกบผรวมงาน ใชความคดเหนและขอเสนอแนะ

ของผรวมงานเปนประโยชนในการตดสนใจ 2) ภาวะผนาแบบมงคณภาพขององคการ ครผนาให

ความสาเรจกบการพฒนาองคการดวยการกาหนดเปาหมายททาทาย แสวงหาวธการปรบปรงการ

ปฏบตงาน เนนความเปนเลศ แสดงความเชอมนวาผรวมงานสามารถปฏบตงานทมมาตรฐานสงได

3) ภาวะผนาตามภารกจทปฏบต ครผนาใชพฤตกรรมผนาใหสอดคลองกบลกษณะของภารกจท

ปฏบตและคณลกษณะของกลม 4) ภาวะผนาแบบใชบทบาทคขนาน ครผนาใหความสาคญกบ

กระบวนการในการสรางความผกพนใหฝายบรหารเขามาปฏบตการรวมกน สรางศกยภาพใหกบ

94

โรงเรยน ดวยการสรางบรรยากาศของการไววางใจซงกนและกนและการสอสารแบบเปด

3.2.1.8 ความสาคญของภาวะผนาคร

การพฒนาครใหเปนครผนา และใชภาวะผนาเพอการปรบปรงและ

พฒนาการเรยนการสอนในโรงเรยน กอใหเกดประโยชนทสาคญ 4 ประการ 1) การเปดโอกาสใหคร

ผนาไดมสวนรวมในการพฒนาสถานศกษา ฝายบรหารไมสามารถบรหารและจดการการศกษาโดย

ลาพง ตองไดรบความรวมมอและรวมรบผดชอบในภารกจตางๆ จากทกฝาย โดยครผนาเปนปจจย

เกอหนนใหเกดทมผสอนทมความผกพน และเตมใจในการปฏบตการสอนแบบมออาชพ และเปน

เครอขายในการชวยเหลอและสงเสรมครคนอน ครผนาเปนปจจยสาคญตอการนาวสยทศนและ

นโยบายของโรงเรยนไปสการปฏบต 2) การเพมศกยภาพเกยวกบการสอนและการเรยนร รปแบบ

การพฒนาครทเนนใหครผนาซงเชยวชาญดานการสอน ใหคาชนาและใหคาปรกษาครคน

อน ตลอดจนรวมคดรวมปฏบตภารกจแบบกลยาณมตรระหวางครผนาและครอน ชวยสลาย

บรรยากาศและวธการทางาน แบบตางคนตางอยของครและชวยเสรมสรางบรรยากาศการทางาน

รวมกน เพอไปสความเชยวชาญและความเปนเลศดานการสอน 3) การประกาศเกยรตคณ การสราง

โอกาสของความกาวหนาในวชาชพและรางวลสาหรบครทมภาวะผนา ครผนาเปนศนยกลางในการ

สรางเครอขาย เพอพฒนาความเชยวชาญทางการสอนใหครคนอน จงทาใหความรและประสบการณ

ของครผนาลกซง และนาไปปฏบตไดจรงจนเปนทประจกษ จงเปนไปไดทครผนาจะมโอกาสไดรบ

การยกยอง และเชดชเกยรต และเปนสงกระตนใหครคนอนเกดแรงจงใจในการพฒนาภาวะผนาของ

ตน ทาใหวงการวชาชพครมครทมความสามารถ มความเชยวชาญดานการสอนเพมขน ครเหลาน

จะเปนกาลงสาคญสาหรบการพฒนาวชาชพครตอไป และ 4) การเปนตวแบบสาหรบครผนาแบบ

ประชาธปไตยใหกบนกเรยน ถาโรงเรยนใชภาวะผนาของครเปนศนยกลางการบรหารจดการ

การศกษา ยอมทาใหนกเรยนไดเหนเปนตวแบบของสงคมประชาธปไตยในโรงเรยนทเนนการมสวน

รวมและการสอสารแบบเปด เพอการปฏบตภารกจไปสเปาหมายเดยวกน

3.2.1.9 บทบาทภาวะผนาคร

บทบาทของครทมภาวะผนาสามารถแสดงออก ดงน (Podsakoff;

& Others. 2005 : 259-298; Politis. 2004 : 230)

1. การประสานงานและการจดการ ไดแก 1) ประสานงานตาม

ภารกจประจาวน และประสานงานในเหตการณพเศษ 2) มสวนรวมในการประชมและการทางานเชง

บรหาร 3) กากบตรวจสอบเพอปรบปรงการทางาน และการจดการกบความขดแยง

2. งานเกยวกบหลกสตรสถานศกษาและหลกสตรทองถน ไดแก

1) กาหนดเปาหมายการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร 2) เลอกและพฒนาหลกสตร

3. งานพฒนาวชาชพครใหกบเพอนรวมงาน ไดแก 1) เปนครพเลยงใหกบ

ครคนอน 2) เปนผนาในการจดการประชมเชงปฏบตการ 3) ใหเวลากบการประชมกลมยอมกบ

เพอนครในการแนะนาและสอนงาน 4) เปนตวแบบและใหการสนบสนนความกาวหนาในวชาชพ

4. การมสวนรวมในการเปลยนแปลงเพอเพมประสทธภาพและการพฒนา

95

โรงเรยน ไดแก 1) มสวนรวมในการตดสนใจระดบนโยบายของโรงเรยน 2) อานวยความสะดวกให

เกดสงคมแหงการเรยนรในหมครภายใตกระบวนการบรหารจดการของโรงเรยน 3) ทางานกบเพอน

ครเพอการเปลยนแปลงของสถานศกษาในทางทดกวาเดม 4) มสวนรวมในการวจย โดยเฉพาะอยาง

ยงการวจยเชงปฏบตการ และ 5) เผชญอปสรรคและชกชวนใหรวมพลงสรางสรรคในการแกปญหา

ภายใตวฒนธรรมและโครงสรางขององคการ

5 การมสวนรวมกบผปกครองและชมชน 1) สรางสมพนธกบผปกครองและ

สงเสรมใหผปกครองมสวนรวมกบโรงเรยน 2) สรางพนธกจกบธรกจชมชน 3) ทางานกบชมชนและ

องคกรชมชน

6 การสงเสรมวชาชพคร 1) มสวนรวมกบองคกรวชาชพ

2) มสวนรวมกบการเมองภาคประชาชน

7 การมสวนรวมกบสถาบนผลตคร

8 สรางพนธกจกบสถาบนผลตครเพอพฒนาผทตองการประกอบวชาชพคร

9 คณลกษณะของภาวะผนาคร 1) การมประสบการณตรงในวชาทสอน ม

ทกษะการสอนทดเยยม 2) การมความรทกวางขวางและลกซงเกยวกบการสอน การเรยนรหลกสตร

และเนอหาในวชาทสอน 3) การบมเพาะบคลกภาพความเปนคร 4) การมหลกปรชญาการศกษาท

ชดเจนของตน 5) การมความคดรเรมสรางสรรค เปนนกพฒนานวตกรรม ใฝร กลาคด กลาทา

เรยนรตลอดชวตและศรทธาในอาชพคร 6) การมความรบผดชอบตอการกระทาของตน 7) การไดรบ

การยอมรบนบถอจากเพอนรวมงานในความสามารถ 8) การใสใจตอความคดและความรสกของผอน

9) การมความคดทยดหยนและใจกวาง และ 10) การมความมงมนสามารถในการจดการกบภาระ

งาน มทกษะในการบรหารจดการ

ภาวะผนาครจงเนนคณคาของเลนซมากกวาเครองมอ โดยมจดเนนในการ

ทางานมากกวาวธการปฏบตหรอกระบวนการทางาน (Easterby-Smith et al. 1999 : 23)

นอกจากนการพฒนาภาวะผนาครมการดาเนนงาน ดงน (Wynne. 2007 : Online)

1. สาธตการสอนแกครและแบงปนความรกบครมออาชพอนๆ

2. เรยนรรวมกบครอนๆ

3. ตอบสนองการทางานโดยยดนกเรยนเปนหลก

4. ทางานรวมกบคร ผปกครอง ชมชน เนนรปแบบของการ

เปลยนแปลง

5. ตระหนกถงสงคม พวพนกบการเมอง

6. เปนพเลยงครใหม

7. สมพนธกบมหาวทยาลยเพอเตรยมการบรการคร

8. รวมเสยงในการตดสนใจกบโรงเรยน

วเวยน (Vivian. 2007 : Online) ไดเสนอแนะเพมเตมเกยวกบบทบาท

ภาวะผนาคร ดงน

96

1. วางแผนหลกสตรและพฒนาหลกสตร

2. ปรบปรงการสอนในชนเรยน

3. นเทศการสอน

4. ประเมนการสอนของคร

5. ทปรกษาการสอน

นาตาล (Nathalie. 2006 : Online) ไดกลาวเกยวกบภาวะผนาครวาควรม

ลกษณะ ดงน

1. เรยนรทกษะผนา

2. มงมนพฒนาหลกสตร

3. สงเสรมการสอนเตมเวลาและนอกเวลา

4. รวมแกปญหาความขดแยง

5. เนนการสอสารทมประสทธภาพ

โดยสรปภาวะผนาของคร หมายถง การทครผสอนสามารถวางแผนการ

สอนใหเกดประสทธภาพ มการดาเนนการสอนโดยเนนใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนร มเทคนค

วธสอนเพอใหนกเรยนเขาใจเนอหาในบทเรยน มการสอสารทมประสทธภาพ มมนษยสมพนธด

ตลอดจนมการตดตามกากบการเรยนการสอนใหเปนไปตามวตถประสงคอยางมคณภาพ

3.2.2 การบรหารจดการหองเรยน

การบรหารจดการหองเรยนนบวามความสาคญตอคณภาพของนกเรยน

สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 มาตรา 24 (5) สงเสรม

สนบสนนใหครผสอนสามารถจดบรรยากาศ สภาพแวดลอม สอการเรยนร และมความรอบร ผวจย

ขอนา เสนอแนวคดเกยวกบรายละเอยดของการบรหารจดการหองเรยน ดงน

3.2.2.1 ความหมายของการบรหารจดการหองเรยน

การบรหารจดการหองเรยนมความหมายกวาง นบตงแตการจดสภาพ

แวดลอมทางกายภาพในหองเรยน พฤตกรรมทเปนปญหาของนกเรยน การสรางวนยในชนเรยน

ตลอดจนการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร และการพฒนาทกษะการสอนของครใหสามารถ

กระตนพรอมทงสรางแรงจงใจในการเรยน เพอใหนกเรยนสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

(สภาวรรณ พนธจนทร. 2553 : 45)

นอกจากนยงมนกการศกษาหลายทานไดกาหนดความหมายของการ

บรหารจดการหองเรยนไปในแนวทางเดยวกน ดงน

การบรหารจดการหองเรยน หมายถง การสรางวนยทมประสทธผล การ

เตรยมการชนเรยน การจงใจนกเรยน การจดสภาพแวดลอมใหปลอดภย การจดสภาพการเรยนร

ทางบวก การสรางความคดสรางสรรคและจนตนาการ (สมชาย เทพแสง. 2553 : ออนไลน)

97

การบรหารจดการหองเรยน หมายถง การสรางและการรกษาสงแวดลอม

ของหองเรยนเพอเออตอการเรยนรของนกเรยน หรอหมายถง กจกรรมทกอยางทครทาเพอจะชวย

ใหการสอนมประสทธภาพและนกเรยนมผลสมฤทธในการเรยนรตามวตถประสงคทตงไว

(สรางค โควตระกล. 2551 : 12)

การบรหารจดการหองเรยน หมายถง พฤตกรรมการสอนทครสรางและม

เงอนไขของการเรยนร เพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพและเกดประสทธผลขนในชน

เรยน ซงถอเปนชมชนแหงการเรยนร การจดการชนเรยนทมคณภาพนนตองเปนกระบวนการท

ดาเนนไปอยางตอเนอง และคงสภาพเชนนไปเรอย ๆ โดยสรางแรงจงใจในการเรยนร การใหผล

ยอนกลบและการจดการเกยวกบการทางานของนกเรยน ความพยายามของครทมประสทธภาพนน

หมายรวมถง การทครเปนผดาเนนการเชงรก (proactive) มความรบผดชอบ (responsive) และเปน

ผสนบสนน (supportive) (Berry; & Hansen. 1996 : 796-809)

โดยสรป การบรหารจดการหองเรยนจะเกยวของกบการสรางวนยทม

ประสทธผล การเตรยมการชนเรยน การจงใจนกเรยนในการเรยนร การจดสภาพแวดลอมให

ปลอดภย และการจดสภาพการเรยนรทางบวกเพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพและเกด

ประสทธผลขน

3.2.2.2 ความสาคญของการบรหารจดการหองเรยน

จากการทนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการบรหารจดการ

หองเรยนและจากเอกสารงานวจยหลายฉบบนนพบวา การบรหารจดการหองเรยนเปนสงสาคญ

เปนแรงกระตนใหนกเรยนเกดความกระตอรอรนในการเรยน การรวมกจกรรมตางๆ ภายใน

หองเรยน และนาไปสการประสบความสาเรจในการจดการเรยนการสอนทมป ระสทธผลการบรหาร

จดการหองเรยนมความสาคญ ดงน (Weinstein. 1996 : 45-47)

1) การเรยนรจะเกดขนไมไดหรอเกดไดนอยถามสงรบกวนในชนเรยนอย

ตลอดเวลาดวยปญหาทางดานพฤตกรรมของนกเรยน

2) นกเรยนทอยในหองเรยนทไมเปนระเบยบเรยบรอย สงแวดลอมใน

หองเรยนมเสยงดงและสงรบกวน หรอการจดทนงไมเหมาะสม อาจเปนปญหาทางวนยนาไปสการ

แสดงพฤตกรรมทกาวราว หรอทาใหนกเรยนไมสามารถชวยเหลอตนเองได สงผลใหนกเรยนไม

สามารถเรยนรไดอยางเตมท

3) การกาหนดคณลกษณะพฤตกรรมทพงประสงคของนกเรยนไวลวงหนา

จะมประโยชนอยางยงตอการจดการหองเรยน เพราะจะทาใหนกเรยนมแนวทางในการควบคม

พฤตกรรมของตนเองโดยไมแสดงอาการหรอพฤตกรรมทจะเปนการรบกวนการเรยนของผอน

4) หองเรยนทมการจดการกบพฤตกรรมของนกเรยนไดอยางเหมาะสม จะ

ทาใหครสามารถดาเนนการสอนไดอยางเตมทโดยไมเสยเวลากบการแกไขปญหาพฤตกรรมของ

นกเรยน

98

5) การจดการหองเรยนใหนกเรยนมวนยในการเรยนรและการอยรวมกน

ดวยความเอออาทรโดยคานงถงกฎระเบยบของหองเรยนอยางตอเนอง นอกจากจะยงประโยชนตอ

การเรยนรแลวยงมผลในระยะยาว คอ เปนการปลกฝงลกษณะนสยเพอการเปนพลเมองดในอนาคต

อกดวย

ดงนนจงอาจสรปความสาคญของการบรหารจดการหองเรยนไดวา เปนการ

ดาเนนการตาง ๆ ทเกยวของกบการจดสภาพแวดลอมในหองเรยน เพอกระตน สงเสรมบรรยากาศ

การเรยนร รวมถงการแกไขปญหาพฤตกรรมของนกเรยนโดยมเปาหมายเพอใหนกเรยนเกดการ

เรยนรตามจดประสงคของการเรยนการสอน ตลอดจนบรรลผลตามเปาหมายของการศกษา

3.2.2.3. ลกษณะของการบรหารจดการหองเรยนทด

การบรหารจดการหองเรยนทดควรคานงถงประเภท รปแบบและดานตางๆ

ดงน

1. การจดสภาพแวดลอมของหองเรยน ควรคานงถงการจดสภาพ แวดลอม

ทงภายในและภายนอกหองเรยน เพอสนบสนนใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางมความสข โดยตอง

คานงถงสงตอไปน 1) ความสะอาด ความปลอดภย 2) ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน

3) ความสะดวกในการทากจกรรม 4) ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองนาหองสวม

สนามเดกเลน ฯลฯ 5) ความเพยงพอเหมาะสมในเรองขนาด นาหนก จานวน สของสอ และเครอง

เลน 6) บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลนและมมประสบการณตางๆ เพอใหการจดชนเรยนท

ถกตองตามหลกการ

2. รปแบบของหองเรยน การจดหองเรยนจดไดหลายรปแบบ โดยจดให

เหมาะสมกบบทเรยน กจกรรมการเรยนการสอน จานวนนกเรยน สภาพแวดลอมในชนเรยน ขนาด

ของหองเรยน เปนตน ครควรไดปรบเปลยนรปแบบของการจดโตะ เกาอ มมวชาการ และมมตาง ๆ

ในหองเรยน เพอสรางบรรยากาศของหองเรยนใหนาสนใจไมซาซากจาเจ ไมนาเบอหนาย นกเรยน

จะเกดความกระตอรอรนและกระฉบกระเฉงในการเรยนดขน การจดหองเรยน ถาแบงตามวธการ

สอนจะได 2 แบบ คอ แบบธรรมดาและแบบนวตกรรม (Weinstein. 1996 : 25-31; Sukanya. 2010

: Online) 1) หองเรยนแบบธรรมดา หองเรยนแบบธรรมดาเปนหองเรยนทมครเปนศนยกลาง เปน

ผนาการเรยนร โดยมนกเรยนเปนผรบความรจากคร การจดหองเรยนแบบนจะมโตะครอยหนา

หองเรยน และมโตะเรยนวางเรยงกนเปนแถว โดยหนหนาเขาหาคร ลกษณะการจดหองเรยน การ

จดหองเรยนแบบธรรมดาน โตะเรยนของนกเรยน อาจเปนโตะเดยวหรอโตะคกได ผนงหองเรยน

อาจจะมกระดานปายนเทศ หรอสอการสอน เชน แผนภม รปภาพ แผนทตดไว ซงสอการสอน

เหลานจะไมเปลยนบอยนก การตกแตงผนงหองเรยนจะแตกตางกนออกไปตามแตสถานทตงของ

โรงเรยน โรงเรยนทอยในตวเมองอาจจะมการตกแตง มากกวาโรงเรยนทอยหางไกลออกไปตม

ชนบท เพราะหาสอการสอนไดยากกวา บางหองเรยนอาจจะมมมความสนใจ แตกไมไดถอเปนสวน

หนงของกระบวนการเรยนการสอน โดยบทบาทของครและนกเรยนในหองเรยนแบบธรรมดาน คร

จะเปนผรอบรในดานตางๆ ใชวธการสอนแบบปอนความรใหแกนกเรยนโดยการบรรยาย และ

99

อธบายใหนกเรยนฟงอยตลอดเวลา ครเปนผแสดงกจกรรมตางๆ เอง แมกระทงการทดลองอยาง

งายๆ ไมเปดโอกาสใหนกเรยนไดหยบจบ หรอแตะตองสอการสอนทครนามาแสดง นกเรยนจงตอง

ฟงคร ไมมโอกาสไดพด หรอทางานเปนกลม เพอคนหาคาตอบใดๆ สอการสอนทใชสวนมาก เปน

ชอลก กระดานดา และแบบเรยน 2) หองเรยนแบบนวตกรรมเปนหองเรยนทเอออานวยตอการจด

กจกรรมการเรยนการสอนโดยใชเทคนควธการแบบสอนใหมๆ เชน การเรยนรแบบรวมมอ แบบโฟร

แมท แบบสตอรไลน แบบโครงงาน เปนตน ซงทาใหนกเรยนจะมอสระในการเรยน อาจเรยนเปน

กลม หรอเปนรายบคคล โดยมครเปนผใหคาปรกษา การจดชนเรยนจงมรปแบบการจดโตะเกาอใน

ลกษณะตางๆ ไมจาเปนตองเรยงแถวหนหนาเขาหาคร เชน จดเปนรปตวท ตวย วงกลม หรอ

จดเปนกลม ลกษณะการจดหองเรยนแบบนวตกรรมน โตะครไมจาเปนตองอยหนาหอง อาจ

เคลอนยายไปตามมมตางๆ การจดโตะนกเรยนจะเปลยนรปแบบไปตามลกษณะการจดกจกรรมการ

เรยนการสอนของคร สวนใหญนยมจดโตะเปนกลม เพอใหนกเรยนปฏบตกจกรรมรวมกน มการจด

ศนยสนใจ มสอการสอนในรปของชดการสอน หรอเครองชวยสอนตางๆ ไวใหนกเรยนศกษาดวย

ตนเอง หรอศกษารวมกบเพอน มการตกแตงผนงหองและเปลยนแปลงสภาพแวดลอมใหเหมาะสม

กบเรองทนกเรยนกาลงเรยน การจดหองเรยนแบบนครจะเปนผกากบและแนะแนวนกเรยนเปนผ

แสดงบทบาท ครจะพดนอยลง ใหนกเรยนไดคด ไดถาม ไดแกปญหา และไดทากจกรรมดวยตนเอง

นกเรยนอาจจะเรยนดวยตนเองจากสอประสม เชน บทเรยนแบบโปรแกรม ชดการสอนคอมพวเตอร

ชวยสอน ครจะเปนผใหคาแนะนา และชวยเหลอเมอจาเปน ดงนน การจดชนเรยนแบบนจงเปนการ

จดหองเรยนทสอดคลองกบเจตนารมณของหลกสตรทตองการใหนกเรยนไดคดคนควา วเคราะห

วจารณ และลงมอปฏบตจรงทกขนตอน จนสามารถเรยนรไดตนเอง

3.2.2.4 การสรางบรรยากาศการเรยนร

การสรางบรรยากาศการเรยนรจะสงเสรมใหนกเรยนมความสข ดวย

หลกสตรการศกษาขนพนฐานฉบบปจจบน มงหวงใหนกเรยนเปนคนด คนเกง มความสข มสขภาพ

อนามยทสมบรณ ทงดานรางกายและจตใจ ทางานและอยรวมกบผอนไดอยางมความสขครจงเปน

บคคลทสาคญอยางยงทจะตองสรางบรรยากาศใหนกเรยนไดเกดการเรยนรอยางมความสข การ

สรางบรรยากาศการเรยนรใหนกเรยนมความสข หมายถง การจดสภาพการเรยนการสอนใหม

บรรยากาศทผอนคลาย นกเรยนรสกเปนอสระ ไดเรยนรโดยวธการตางๆ อยางหลากหลาย คร

ยอมรบความแตกตางระหวางบคคลและเปดโอกาสใหนกเรยนไดพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพ

ความสาคญของการสรางบรรยากาศการเรยนรใหนกเรยนมความสข กอใหเกดประโยชนตอ

นกเรยนโดยตรง บรรยากาศการเรยนรสามารถจาแนกออกได ดงน (วฒนา ปญญฤทธ. 2553 :

ออนไลน; ชยอนนต สมทวณช. 2542 : 23-34)

1. บรรยากาศทางจตวทยา เปนลกษณะของบรรยากาศทเกดขนโดยการ

กระทาของนกเรยนทสงผลตอความรสกนกคดและพฤตกรรมของนกเรยน ถาลกษณะบรรยากาศ

ทางจตวทยาเปนไปในทางบวก นกเรยนจะเกดความรสกอบอนใจ ผอนคลาย ทาใหเกดการเรยนรได

โดยงาย และมผลทาใหรสกมความสขในการเรยนร ทาใหเปนผทรกและใฝในการเรยนร โดยมการ

100

จดบรรยากาศ ดงน 1) การสรางบรรยากาศทอบอน ปลอดภย มความเปนมตร ปราศจากความ

หวาดกลวทจะแสดงออก ซงบรรยากาศดงกลาวจะทาใหเดกเปนคนกลาคด กลาตดสนใจ กลาทจะ

คดลองทาสงตาง ๆ ไมวาผลทไดนนจะเปนไปตามทคดหรอไมกตาม การสรางบรรยากาศดงกลาว

สามารถทาได โดยครทาหนาทในการชวยเหลอนกเรยนใหเกดความราบรนในการทากจกรรมตาง ๆ

อาจเขาไปชวยเปนผรวมคดในการทาปญหาทยากใหงายหรอลดความซบซอนลง แตยงคงให

นกเรยนไดใชความสามารถของเขาในการเรยนร โดยมการสนบสนนเสรมแรง และรบคาปรกษาจาก

คร 2) บรรยากาศทเปนอสระในการทาสงตาง ๆ ดวยตนเอง บรรยากาศดงกลาวนจะทาใหเดก

พฒนาความเปนตวของตวเอง ลดการพงพงผอน กลาคด กลาแสดงออก มความมนใจในตนเอง กลา

รเรม มความคดสรางสรรค มภาวะผนา และกลาทจะเรยนรสงใหม ๆ บรรยากาศทเปนอสระนทาได

โดยครใหโอกาส และสนบสนนใหนกเรยนไดทาสงตาง ๆ ดวยตวเอง ครเปนเพยงผใหคาปรกษา ให

การชวยเหลอเทานน ขณะเดยวกนตองใหโอกาสทจะเลอกวธการเรยนรทเหมาะสมกบตน และให

เวลาอยางพอเพยงตามความสนใจของนกเรยนเนองจากเดกแตละคนมวธการเรยนรและใชเวลาใน

การเรยนรทแตกตางกน แตแมวาเดกจะไดรบอสระดงกลาว ครกตองสอนใหเดกคานงถงการอย

รวมกน ความเปนอสระของแตละคนจะตองไมรบกวนหรอทาใหผอนมความสะดวกนอยลง

3) บรรยากาศทใหไดรบความสาเรจและเรยนร ผลทเกดจากการทาสงตางๆ บรรยากาศดงกลาวจะ

ทาใหนกเรยนเปนผทมกาลงใจเขมแขง มความมนใจในการทาสงตาง ๆ อยางมเหตผล มการ

กาหนดจดมงหมายของการทาสงตาง ๆ และยอมรบผลจากการกระทาทงความสาเรจและผลทไม

เปนไปตามทคาดหวงไว ครสามารถสรางบรรยากาศดงกลาวไดโดยการใหนกเรยนกาหนดจด

มงหมายและวางแผนทจะทากจกรรมตาง ๆ และลงมอปฏบตตามทวางแผนไว ใหเวลาอยางเพยง

พอทจะทาตามแผนงาน ครคอยสนบสนนใหกาลงใจ คอยแกปญหาเมอเขาตองการ ใหไดรบขอมล

ยอนกลบหลงการปฏบต ใหการเสรมแรงชนชมยนดตอผลสาเรจ แตถาหากผลไมเปนไปตามท

คาดหวงไว กอธบายใหนกเรยนเขาใจถงการหาความรจากความลมเหลว ใหกาลงใจและใหทดลอง

แกปญหาดวยวธทตางออกไป 4) บรรยากาศแหงความใกลชด สนทสนมและมความรกใครกลม

เกลยวกน เนองจากเดกทกคนตองการความรสกมนคง ปลอดภยทางจตใจ ตองการการเอาใจใส

และความรกใคร การจดใหนกเรยนอยรวมกน ไดเลน ไดทากจกรรมรวมกน โดยขจดหรอลดความ

ขดแยงลงใหมาก ทสด หรอไมใหเกดขนเลย การสอนใหรจกเอาใจเขามาใสใจเรา รจกการใหอภย

และชวยเหลอกน ทาใหเกดความรสกรกใคร กลมเกลยวกน นอกจากนครตองแสดงความรสกทดตอ

นกเรยน แสดงใหนกเรยนรบรวาตนเปนทยอมรบของคร ทงการคดและการกระทา การแสดงออก

ของคร ไดแก การแสดงทาททแสดงถงการเอาใจใสทางบวกตอนกเรยนอยางจรงใจทสอดคลองกบ

การแสดงออกทางบวกของนกเรยน เชน การสมผสทางกาย การมอง การสบตา การใชคาพด การ

แสดงสหนาทาทาง การไดรบการเอาใจใสดงกลาว ทาใหนกเรยนรสกวาเปนทตองการของคร ม

ความสาคญเปนคนหนงทมความหมาย ทาใหเกดความรสกทดตอตนเอง และตอผอน บรรยากาศ

การอยรวมกนอยางรกใคร ทาใหเกดความสขในการทาสงตาง ๆ และเกดการเรยนรโดยงาย

101

2. บรรยากาศทางกายภาพ เปนลกษณะของบรรยากาศทเกดจากการจด

อาคารสถานท สอ วสดอปกรณ ทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร และสภาพของนกเรยน การจด

บรรยากาศทางกายภาพทตอบสนองนกเรยนและการทากจกรรมตาง ๆ จะทาใหนกเรยนไดรบความ

สะดวก และดาเนนกจกรรมดวยความราบรน สงผลใหการเรยนรดาเนนไปดวยด ไมตดขดไมรสกวา

มความ ยงยาก ทาใหนกเรยนรกทจะเรยนและเปนนกเรยนทกระตอรอรน มความสนใจตอ

สงแวดลอมรอบตว โดยมการจดบรรยากาศ ดงน 1) เปนการสรางสภาพแวดลอมดานอาคาร

สถานท สอวสดอปกรณ และแหลงความรทเกอกลตอการเรยนรและการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ของ

นกเรยน โดยเนนความสะดวกสบาย สามารถเคลอนไหวไดอยางอสระ มเครองมอและแหลงความร

สอดคลองกบกจกรรมและความตองการ 2) สาหรบการจดบรรยากาศทางกายภาพทสงเสรมการ

เรยนรสามารถดาเนนการโดยการจดสถานทและบรเวณในหองเรยนทอานวยความสะดวกและ

ตอบสนองการทากจกรรมตาง ๆ มบรเวณทวางพอทจะเคลอนไหว เตรยมยายไปสการทากจกรรม

อน มการจดบรเวณสาหรบการจดแสดงหรอเกบผลงาน 3) การจดสอวสด อปกรณทสอดคลองกบ

กจกรรม ทงนเนองจากเดกปฐมวยเรยนรจากการกระทา การมปฏสมพนธกบสอ วสดตาง ๆ ทาให

เกดความเขาใจและแสดงผลการเรยนรผานการแสดงออกและจากผลงาน ดงนนจะตองจดหาสอ

อปกรณทสอดคลองกบรปแบบกจกรรมทไดออกแบบไว การมสอ วสดอยางหลากหลาย พอเพยง

สะดวกในการนามาใช จะชวยสนบสนนใหนกเรยนเกดการเรยนรตามทกาหนดวตถประสงคไว

4) การจดแหลงความรทสอดคลองกบกจกรรมและความสนใจของนกเรยน ซงแหลงความรเหลาน

ไดแก วสดอปกรณตาง ๆ ทงทสอดคลองกบหนวยประสบการณทนกเรยนเลอกเรยน และแหลง

ความรทจดประจาไว เพอตอบสนองความสนใจทหลากหลาย และใชไดอยางสะดวก ขณะเดยวกน

แหลงความรกตองนาสนใจ เปนเครองเรากระตน สนบสนนและสงเสรมใหนกเรยนอยากสบเสาะ

คนหา และลงมอปฏบต การอยรวมกนอยางมความสข จะทาใหนกเรยนรสกรกทจะเรยนรและเกด

การเรยนรไดโดยงาย การเรยนรดงกลาว ไดแก การเรยนรดานความร และการเรยนรทางสงคม

3. บรรยากาศทางสงคม เปนบรรยากาศทเกดจากผลการปฏสมพนธของ

กลมทอยรวมกนและทากจกรรมรวมกน การมบรรยากาศทางสงคมทเปนมตรตอกน จะทาให

นกเรยนรสกอบอนใจ เกดความรสกทดตอกน มการอยรวมกนฉนทมตร ซงสงผลตอการเรยนร

ทกษะทางสงคมและการเรยนรรวมกน ซงเปนเปาหมายประการหนงของการจดการศกษา การจด

บรรยากาศทางสงคมทสนบสนนสามารถดาเนนการได ดงน 1) การสรางบรรยากาศประชาธปไตย

ใหนกเรยนรสกวามความเทาเทยมกน โดยครตองกาหนดใหมอทธพลในหองใหนอยทสด สรางระบบ

การอยรวมกนแบบประชาธปไตย ใหไดทากจกรรมรวมกน มการสรางความสมพนธเชงบวกระหวาง

ครกบนกเรยน ฝกการเปนสมาชกทดของสงคม 2) การสรางบรรยากาศแหงความรวมมอรวมใจ โดย

จดกจกรรมใหเกดการปฏสมพนธกบกลม สนบสนนใหนกเรยนไดเลน ทางานและเรยนรจากกลม

เพอน ครคอยปรบปรงการใชภาษา มารยาทและพฒนาพฤตกรรมทพงประสงค เพอใหนกเรยน

สามารถทางานกบกลมเพอนไดอยางด เปนทยอมรบของกลม มการจดกจกรรมใหนกเรยนไดทาสง

102

ตาง ๆ ในบรรยากาศรวมมอรวมใจกน ซงแมจะมการแขงขนกนบาง แตควรเปนการแขงขนกนอยาง

เปนมตร ไดมโอกาสไดรบผลแหงการทางานรวมกน การปฏสมพนธกบกลมจะทาใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนรซงกนและกนทงดานความคด และการกระทาอนสงผลตอการเรยนรทกษะทาง

สงคม ซงจะเกดประโยชนตอนกเรยนทจะนาไปใชในการอยรวมกบผอนตอไป 3) สรางบรรยากาศ

แหงการมสมพนธภาพทดระหวางกนทงครกบนกเรยน ในหมนกเรยนดวยกน และกบบคคลอน ๆ

การมมนษยสมพนธทด เรมดวยการสอสารทด ซงการสอสารระหวางกนนนสามารถทาไดทงการใช

วาจา ภาษาทาทาง และการปฏบตตอกน ครมหนาทในการกระตนใหนกเรยนปฏบตตอกนดวยด ไม

มการทะเลาะ ครมหนาทในการลดความขดแยงทเกดขน และจะตองเปนแบบฉบบของการม

ปฏสมพนธทดระหวางตนเองกบผอน

4. สรางบรรยากาศทไมกดดน โดยลดกจกรรมทตองแขงขน เพอใหเกดผล

แพ ชนะหรอการเปนทหนงเหนอผอน ใหทกคนมโอกาสไดแสดงออกเทาเทยมกนและไดรบการยก

ยองเหมอนกน สาหรบการประเมนผลการเรยนร ควรประเมนผลทแสดงถงพฒนาการแหงความเปน

คนเกง คนด และมความสข ใหนกเรยนไดรผลของการกระทาของตนเอง และมการพฒนาตนเอง

โดยไมตองแขงขนกบผอน

การจดบรรยากาศในหองเรยน จงเปนสงสาคญในการชวยสงเสรมการ

เรยนรของนกเรยนและสงเสรมใหนกเรยนสามารถรบผดชอบควบคมดแลตนเองไดในอนาคต การ

จดบรรยากาศมทงดานกายภาพ เปนการจดสภาพแวดลอมในหองเรยนทงการจดตกแตงใน

หองเรยน จดทนง จดมมเสรมความรตางๆ ใหสะดวกตอการเรยนการสอน ทางดานจตวทยา เปน

การสรางความอบอน ความสขสบายใจใหกบนกเรยน ผสอนควรจดบรรยากาศทง 2 ดานนให

เหมาะสม นอกจากนการสรางบรรยากาศการเรยนร ใหเกดความสขแกนกเรยนเปนองคประกอบ

สาคญประการหนงทจะสรางคณลกษณะนสยของการใฝเรยนร การมนสยรกการเรยนร การเปนคนด

และการมสขภาพจตทดสามารถอยในสงคมไดอยางมความสขทงในปจจบนและอนาคตตอไป ซง

บคคลสาคญทจะสรางบรรยากาศการเรยนรอยางมความสขใหเกดขนได คอ ครผนาทางการเรยนร

นนเอง

โดยสรปการบรหารจดการหองเรยน หมายถง การทครผสอนสามารถกากบควบคมวนย

ในชนเรยนอยางมประสทธภาพ มการจดเตรยมทรพยากรในชนเรยนไวอยางครบครน ทงนวตกรรม

และเทคโนโลย และสอการสอน มการจดบรรยากาศการเรยนรทางบวก รวมถงการนาวธสอนท

หลากหลายมาใชในการเรยนการสอนอยางมประสทธภาพ

3.2.3 เจตคตตอวชาชพคร

ความหมายของเจตคตตอการใดหรอสงใด

ไดมผทไดกลาวถงเจตคตตอการใดหรอสงใดไว ดงน

103

ศรวรรณ เสรรตน (2541 : 73) กลาววา เจตคต คอ แนวโนมของบคคลทจะ

เขาใจ(Cognitive) รสก (Fell หรอ Affective) และการแสดงพฤตกรรม (Behavior) ของบคคลตอสง

ใดสงหนงหรอเหตการณ ใดเหตการณหนง

สรอร วชชาวธ (2544 : 199) กลาววาเจตคตตองาน คอ ความร ความเชอ

ความรสกและแนวโนมของการกระทาทมตองาน ซงจะมผลตอระดบการทางานของบคคล

สรอยตระกล อรรถมานะ (2545 : 64) กลาววา เจตคต คอ ผลผสมผสานของ

ความร สกนกคด ความเชอ ความคดเหน ความร และความรสกของบคคลทม ตอสงใดสงหนง

คนใดคนหนง สถานการณใดสถานการณ หนง ๆ ซงออกมาในรปการประเมนคา อนอาจเปนไป

ในทางยอมรบหรอปฏเสธกได และความรสกเหลาน มแนวโนมทจะกอให เกดพฤตกรรมใด

พฤตกรรมหนงขน

มลเลย และแมคอนทอช (Mealey; & Mcintoch. 1995 : 177) กลาววา

เจตคตมความหมายในทางจตวทยาซงเปนสงทเปนความจรงในชวต เจตคตของคนเกยวกบบางสง

บางอยางเปนสงซงคนมความรสกเกยวกบสงใดสงหนง โดยคนอาจชอบหรอไมชอบสงนน

วลคนสน และ แคมพเบล (Willkinson; & Campbell. 1997 : 262) ให

ความหมายของเจตคตวา หมายถง ปฏกรยาตอบสนองตอสงทเปนบวกหรอลบ เปนเรองเฉพาะของ

แตละบคคลตอสงของ สงคม ความคดหรอเหตการณ

สรอร วชชาวธ (2544 : 198) กลาววา เจตคตมคณสมบต 4 ประการ คอ

1. เจตคตตองม กรรมการกหรอผถกกระทา ซงจะเปนวตถ หรอเปนสงของ หรอ

เปนสถานทหรอเปนองคกร หรอเปนบคคล หรอเปนกลมคนกได

2. เจตคตจะมทศทาง ถาบคคลมเจตคตดตอสงใดสงหนง เขาจะมทศทาง

พฤตกรรมเขาหาสงนน แตถาเขามเจตคตไมดตอสงใด เขาจะมทศทางพฤตกรรมหลกหนหรอ

ตอตานสงนน เจตคตจงมทศทางใหเหนวาบคคลจะมพฤตกรรมตอการนนไปในแนวทางใด เชน ถา

บคคลมเจตคตไมดตองานทตนทา บคคลนนจะมแนวโนมขาดงาน

3. เจตคตจะมโครงสรางซงประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ ความเชอ

ความรสกและแนวโนมการเกดพฤตกรรมตอการหนง ภายในโครงสรางนจะตองมความสอดคลองกน

ในขอมลตางๆ นอกจากนนเจตคตสามารถแผขยายจากการหนงไปยงการอนทเกยวของกนได เชน

บคคลหนงมเจตคตทไมดตอหวหนา กอาจจะมเจตคตไมดตองานได

4. เจตคตเปนสงทเรยนรได จากทงประสบการณ โดยตรงและโดยทางออม

อลพอรต (Allport. 1978 : 256) เสนอความคดเหนวาเจตคต ตอสงใดสงหนง

ของคนเกดขนได ตามเงอนไข 4 ประการ คอ

1. กระบวนการการเรยนรทได จากการเพมพนและบรณาการของการตอบสนอง

แนวความคดตาง ๆ เชน เจตคตจากครอบครว โรงเรยน คร การเรยนการสอน และอน ๆ

2. ประสบการณ สวนตวขนอยกบความแตกตางของบคคล ซงมประสบการณ

ทแตกตางกนไป นอกจากประสบการณของคนจะสะสมขนเรอย ๆ แลวยงทาให มรปแบบเปนของ

104

ตนเองดวย ดงนนเจตคต บางอยางจงเปนเรองเฉพาะของแตละบคคลแลวแตพฒนาการและความ

เจรญเตบโตของคนๆ นน

3. การเลยนแบบ การถายทอดเจตคตของคนบางคนไดมาจากการเลยนแบบ

ธรรมชาตของคนอนทตนพอใจ เชน พอ แม คร พ นอง และบคคลอน ๆ

4. อทธพลของกลมสงคม คนยอมม เจตคตคลอยตามกลมสงคมทตนอาศยอย

ตามสภาพแวดลอม เชน เจตคตตอศาสนา สถาบนตางๆ เปนตน

เจตคตเปนความรสกของบคคลทมตอสงตางๆ ไมวาจะเปนสงของ บคคล สงคม

หรอสงอนๆ ซงมพนฐานมาจากความเชอ ความรสก การเรยนร การเลยนแบบ ประสบการณ

อทธพลของกลมสงคม ประกอบกบความคดของบคคล โดยเจตคตจะเปนตวกระตนให บคคลแสดง

ทศทางของพฤตกรรมในทางการสนบสนนหรอทางตอตานกได พรอมทงยงสามารถเปลยนแปลง

และถายทอดจากบคคลหนงไปยงอกบคคลหนงได

องคประกอบของเจตคต

ศกด สนทรเสณ (2531 : 4-5) ไดกลาววา องคประกอบของเจตคตมอย

3 องคประกอบ คอ

1. องคประกอบดานความคดความเขาใจ (Cognitive Component) องคประกอบ

ดานความคดความเขาใจ จะเปนการแสดงออกซงความรหรอความเชอเปนผลมาจากการเรยนรใน

ประสบการณตางๆ จากสภาพแวดลอม ความรเปนเรองของการร ของบคคลในเรองใดเรองหนง

อาจเปนการรบรเกยวกบวตถ สงของ บคคล หรอเหตการณ ตางๆ วารสงตางๆ ดงกลาวนนได

อยางไร รในทางทดหรอไมด ทางบวกหรอทางลบ ซงจะกอใหเกดเจตคตขน ความรและความเชอ

ของบคคลจะเปนไปตามการรบรของบคคล อาจตรงกบสภาพตามความเปนจรงหรอไมกได

2. องคประกอบดานความรสก องคประกอบดานความรสกเปนองคประกอบ

ทางดานสภาพทางอารมณ ความรสก ซงถกเราขนจากการรนน ประกอบกบการประเมนในสงนนๆ

เมอเราเกดรสงหนงสงใดแลว จะทาใหเกดความรสกในทางทด หรอไมด บคคลจะมความรสกชอบ

หรอไมชอบ พอใจหรอไมพอใจตอสภาพแวดลอมตางๆ ความรสกเกดจากประสบการณของบคคลท

สมผสกบสงตางๆ เกดขนจากการเรยนรทงตามหลกการเรยนร เงอนไขของสงเรา และเงอนไขของ

ผลกรรม ความรสกนอาจทาใหบคคลเกดความยดมนและอาจแสดงปฏกรยาตอบโตหากมสงทขดกบ

ความรสกดงกลาว

3. องคประกอบทางดานแนวโนมเชงพฤตกรรมหรอการกระทา องคประกอบ

ทางดานแนวโนมเชงพฤตกรรมหรอการกระทา จะหมายถง แนวโนมของบคคลทจะแสดงพฤต กรรม

หรอปฏบตตอสงทตนชอบหรอเกลยด เปนความพรอมทจะตอบสนองตอสงนนๆ คอ พรอมทจะ

สนบสนน สงเสรม ชวยเหลอ หรอในการทาลายขดขวาง ตอส เปนตน เมอบคคลมความร ความเชอ

หรอคานยมและความรสก เขาจะมแนวโนมทาพฤตกรรมทสอดคลองกบความร ความเชอและ

ความรสกของเขา เชน บคคลคนหนงม ความเชอวาการทางานในหนาทท ทาอยไมมความกาวหนา

105

และไดรบคาตอบแทนตา เขาไมชอบงานน แนวโนมในการลาออกจากงานของเขาจะสง หากบคคล

เชอวางานของเขาเปนงานมเกยรต เขาชอบงานนมาก เขาจะมแนวโนมมมานะในการทางานของเขา

อยางเตมความสามารถ

จากงานวจยของ เยาวด รางชยกล และศรชยกาญจนวาส (2523 : 3) ได จาแนก

เจตคตตอวชาชพครออกเปน 5 องคประกอบ ดงน

1. เจตคตตอสถานภาพวชาชพคร

2. เจตคตตอลกษณะการเปนคร

3. เจตคตตอกระบวนการเรยนการสอน

4. เจตคตตอนกเรยน

5. เจตคตตอความคาดหวงทมตอวชาชพคร

ครทมเจตคตทดตอวชาชพครจะศกษาหาความรและพฒนาในดานวชาการ

ตลอดเวลาอยางตอเนอง เพอยกระดบความเปนผมคณสมบตของครทด มจตเมตตา แสดงความ

เอออาทร สนใจทกทายนกเรยนนกศกษาเปนประจาสมาเสมอ ชางสงเกต เอาใจใสนกเรยน

ตดตามความเปนไปของนกเรยนอยเปนนจ มทาทเปนมตร ยมแยมแจมใสอารมณดมความเปน

กนเองกบนกเรยนทกคน รบฟงและเขาใจความคด ความตองการของนกเรยน มเจตคตทดตอสง

รอบตว (Nel. 1992 : 45-47) มองโลกในแงด มอารมณขน มปฏภาณไหวพรบทนตอเหตการณและ

มทกษะในการแกปญหาอยางถกตอง เปนคนอดทนใจเยน ใจกวางและยอมรบขอผดพลาดทงของ

ตนเองและผอนได แสดงความยนดและเตมใจชวยเหลอนกเรยนทมปญหาโดยไมคดหวงสงตอบแทน

ยอมรบการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข (ศนยพฒนาคร. 2554

: ออนไลน)

นอกจากนครตองจดจาชอนกเรยนได ใหโอกาสนกเรยนในการเรยนร ดแล

นกเรยนอยางใกลชด (Larson.; & Silverman. 2000 : 23-25) เตมใจทจะแบงปนความรบผดชอบใน

การเรยนรรวมกบนกเรยน จงใจนกเรยนใหเรยนรอยางมประสทธภาพ ประพฤตตนเปนแบบอยางท

ดแกเดก ใหอสระในการเรยนร (Claxton. 1996 : 17) ดงนนจากทกลาวมาขางตนสามารถสรปความหมายของเจตคตตอวชาชพครได

วา จะสอดคลองกบความรสกนกคด ความคดเหน ความศรทธาหรอความเชอของบคคลทมตอ

วชาชพคร โดยครมความรด สามารถใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการสอน แสวงหาความรอยาง

ตอเนอง มความสามารถในการสอน มบคลกทด มคณธรรม จรยธรรมเปนแบบอยางทด และ

สามารถปรบตวใหเขากบสงคม

3.3 ปจจยระดบโรงเรยน เปนตวแปรทเกยวกบปจจยดานภาพลกษณของ

โรงเรยนและปจจยดานสวสดการโรงเรยน โดยมรายละเอยด ดงน

106

3.3.1 ปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยน

ปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยนเปนปจจยทมความสาคญปจจยหนงตอการ

ปฏรปการเรยนร เพราะโรงเรยนทมภาพลกษณทดจะชวยใหการปฏรปการเรยนรประสบผลสาเรจ

(Best. 2011 : Online; Clabaugh.; & Rozycki. 1990 : Online) อกทงโรงเรยนสวนใหญทไดรบการ

ยอมรบ สวนหนงจะตองพจารณาทตวนกเรยนทกาลงศกษาอยและนกเรยนทสาเรจการศกษาไปแลว

โดยปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยนมความสาคญตอการปฏรปการเรยนรชวยใหประสบผลสาเรจ

สวนใหญภาพลกษณของโรงเรยน แบงออกเปนชอเสยงทางดานวชาการ ความสาเรจของนกเรยน

และศษยเกาและความมชอเสยงดานตาง ๆ ดงน

1. ชอเสยงของโรงเรยนดานวชาการ ผลสมฤทธทางการเรยนเปนสงทโรงเรยน

ผปกครองนกเรยนมงหวง เพราะเปนตวบงชสาคญทแสดงถงคณภาพของโรงเรยนและนกเรยน

เปนประสทธผลของการบรหารงานวชาการของโรงเรยน ดงนนผลสมฤทธทางการเรยนจงนามาซง

ชอเสยงของโรงเรยน ดงท พนม พงษไพบลย (2536 : 96) ไดกลาววา การพจารณาวาโรงเรยนจะ

บรหารงานวชาการมประสทธภาพมากนอยเพยงใดนน มกจะประเมนจากตวบงชทสาคญ คอ

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

ผลสมฤทธทางการเรยนจงจดเปนผลผลตอยางหนงของโรงเรยนทเปนตวบงช

คณภาพ ประสทธภาพของโรงเรยนในดานการบรหารงานวชาการและสรางชอเสยงใหกบโรงเรยน

ชอเสยง ความสาเรจ ไดมาจากจานวนนกเรยนทสามารถศกษาตอในระดบการศกษาทสงขนไดใน

แตละปการศกษา ตลอดจนนกเรยนททาชอเสยงดานตาง ๆ ในเชงวชาการ นกเรยนสามารถ

ชนะเลศในการแขงขนดานวชาการในรายการตาง ๆ ทจดขน ซงทาใหเกดความพงพอใจของ

ผปกครองและคร

2. ความสาเรจของศษยเกานนสามารถพจารณาไดจากผลลพธดงท สนนท นลบตร

(2536 : 22) ไดกลาววา ความสาเรจในดานตาง ๆ ของการดาเนนชวตทเกดจากการอบรมสงสอน

การเรยนรจากคร สงแวดลอม สงคมรอบดานของนกเรยนทจบจากโรงเรยนแลวไปศกษาตอใน

สถาบนการศกษาทสงขน ออกไปประกอบอาชพ ทาคณประโยชนใหกบตนเอง สงคม และ

ประเทศชาต เปนทรจกของบคคลทวไป เชน เปนขาราชการพลเรอน ทหาร ตารวจ นกการเมองท

มชอเสยง เปนตน

ดงนนโรงเรยนใดกตามทมศษยเกาประสบความสาเรจในดานตาง ๆ ในสงคม ยอม

เปนปจจยหนงทผปกครองเชอมนตอคณภาพ มาตรฐานในการจดการศกษาและมศรทธาทจะนา

นกเรยนมาเขาศกษา

3. ความมชอเสยงดานตาง ๆ ของโรงเรยน โดยทวไปนอกจากจะจดการศกษาและ

พฒนาคณภาพทางการศกษาแลว บางโรงเรยนยงสงเสรมสนบสนนกจกรรมใหนกเรยนสามารถ

สรางชอเสยงมาสโรงเรยนได เชน กฬา ดนตร ศลปะ นาฏศลป เปนตน

107

นกเรยนทมคณลกษณะพเศษ มความเชอมนในตนเองและกลาแสดงออกในการ

รองเพลง เลนกฬา วาดภาพ เปนนกแสดง หากโรงเรยนสงเสรม จดกจกรรมเหลานจะเปนท

ดงดดความสนใจจากผปกครองทจะสงนกเรยนเขาศกษาในโรงเรยนนน

การสรางภาพลกษณของโรงเรยนมความสาคญตอการตดสนใจของผปกครองใน

การสงนกเรยนเขาเรยน ควรมการสรางภาพลกษณของโรงเรยน ดงน (Gregory; & Wiechmann.

2002 : Online)

1. รบรความตองการของกลมเปาหมาย หรอนามากาหนดเปนภาพลกษณของ

โรงเรยน

2. ตองกาหนดทศทางใหชดเจนถงเปาหมายในการสรางภาพลกษณ

โรงเรยน ผบรหารจงเปนผทมบทบาทสาคญทสดในการกาหนดแนวทาง

3. รจกตนเองวาโรงเรยนมภาพลกษณเปนอยางไรและภาพลกษณทตองการให

เกดขนคออะไร

4. จดเนนตองรวาโรงเรยนกาลงทาอะไรอยคอการเขาใจงาน บทบาทหนาททชดเจน

5. การสรางสรรคงานโดยใชความคดรเรมสรางสรรคใหตอบสนองตอกลมเปาหมาย

ใหมากทสด

6. ความคงเสนคงวา ความสมาเสมอในการสรางภาพลกษณ

7. การประชาสมพนธในสงทไดกระทาจรงหรอการปรบความเขาใจเกยวกบขาวลอ

ใหถงกลมเปาหมายอยางสาเสมอ

นอกจากน วระวฒน อทยรตน (2553 : ออนไลน) เสนอกลยทธในการสราง

ภาพลกษณ ควรดาเนนการ ดงน

1.สรางความรสกใหประชาชนยอมรบและเหนดวย อนจะเปนผลใหโรงเรยนเปนท

เชอถอ

2.ปรบปรงโรงเรยนทงหมด ทงดานการบรหาร การจดการเรยนการสอน และการจด

กจกรรมตางๆ

3.กาหนดวสยทศนและเปาหมายลวงหนา เพอเปนแนวทางและหลกชยในการ

ทางาน

4.นาโรงเรยนใหเขาไปเกยวของกบชมชนและทองถนมากขน

5.สรางโรงเรยนใหมชอเสยง เชน การสงโรงเรยนเขาประกวด การสงครและ

นกเรยนไปแขงขนความรและทกษะตางๆ

6.เนนการประชาสมพนธโรงเรยนทมประสทธภาพ

ดงนน ปจจยดานภาพลกษณของโรงเรยนเปนองคประกอบทมความสาคญมาก

เปนตวบงชถงผลสาเรจของการปฏรปการเรยนรของโรงเรยนในดานตาง ๆ นอกเหนอจากการจด

108

กจกรรมการเรยนการสอน โดยมการสรางภาพลกษณทชดเจน สามารถดงดดใจผปกครองและ

ชมชนใหเกดการยอมรบ ความนาเชอถอ ชอเสยง รางวลดานตาง ๆ ทโรงเรยนไดรบ ซงมาจาก

ผบรหาร คร นกเรยนทงศษยปจจบนและศษยเกา

3.3.2 ปจจยดานสวสดการโรงเรยน

ปจจยดานสวสดการโรงเรยนสงเสรมการปฏรปการเรยนรใหประสบผลสาเรจ ชวย

ทาใหบคลากรเกดความมนใจในการไดรบบรการเปนอยางดจากโรงเรยน ปจจยดานสวสดการ

โรงเรยนยงสนบสนนการทางานใหเกดประสทธภาพอกดวย (Martin. 2011 : Online; James use

Agricultural High School. 2011 : Online) การใหสวสดการเปนสงจาเปนททางโรงเรยนจะตองจด

ใหแกนกเรยนและครทกคนอยางเสมอภาคและทวถง นอกเหนอจากกจกรรมการเรยนการสอนท

สถานศกษาจดใหตามปกต การใหบรการภายในสถานศกษาเปนการจดเพอใหบรการจดสวสดการ

แกนกเรยนใหไดรบความสะดวก ทงเปนงานทสนบสนนงานวชาการของสถานศกษาใหดาเนนไป

อยางมประสทธภาพ ทาใหการบรหารงานของสถานศกษาสมบรณยงขน สงผลใหบคลากรมความ

ไววางใจโรงเรยนมากยงขน

วชต สรตนเรองชย (2541 : 144-145) กลาววา การจดบรการ หรอสวสดการ เปน

การดแลเกยวกบความเปนอยของบคลากรในโรงเรยนและนกเรยน ใหอยอยางมความสข ความ

ตองการพนฐานไดรบการตอบสนอง ไดแก การจดบรการดานสาธารณปโภค การจดบรการ

โภชนาการ การจดบรการสขภาพอนามย การจดบรการหองสมด การจดบรการ โสตทศนปกรณ การ

จดการบรการแนะแนวและการจดกจกรรมสหกรณในสถานศกษา ซงแตละรายการมสาระสาคญ

ดงน

กรมสามญศกษา (2542 : 22-23) ไดกาหนดใหสถานศกษาดาเนนการจดบรการแก

นกเรยน ดงน

1. การวางแผนการบรการ โรงเรยนรวบรวมและจดทาระเบยบ แผนงาน และแนว

ปฏบตเกยวกบงานบรการ

2. การจดบรการนาดม นาใช

3. การจดบรการโภชนาการ

4. การจดบรการสขภาพอนามย

5. การจดบรการหองสมด

6. การจดบรการโสตทศนปกรณ

7. การจดบรการแนะแนว

8. การประเมนผลการบรการ

บนลอ พฤกษะวน (2536 : 122) กลาววา กจการทกอยางทจดบรการใหกบนกเรยน

โดยตรงทไมเกยวของกบการเรยนการสอนในหองเรยน ไดแก การดแลสวสดการดานสขภาพ การ

แนะแนว การจดกจกรรมตางๆ (กฬา ทศนศกษา ชมรม การจดแสดง นทรรศการ ) งานเกยวกบ

109

ปกครองนกเรยนตลอดจนทะเบยนประวตเกยวกบการเรยนและสขภาพ งานบรหารกจการเหลาน

ยอมมผลตอนกเรยนโดยตรง และสนบสนนการเรยนการสอน การดาเนนชวตในโรงเรยนไดดอกดวย

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน (2542 : 9) ไดใหความหมายของการ

บรการนกเรยนวา การบรการนกเรยนเปนสวนหนงของงานกจการนกเรยน ควรมจดมงหมายเพอ

อานวยความสะดวก ปลอดภย และใหผลเตมทตอการเพมพนความสมบรณ และประสบการณชวด

โดยตรงแกนกเรยนเปนอยางดและทวถง

ขอบขายของการบรการตางๆ ทควรจดในโรงเรยน มดงน

1. การจดบรการเพอสขภาพของนกเรยนทครอบคลมทงดานรางกายและจตใจ ให

เหมาะสมกบวย และความตองการของนกเรยน

2. การจดการรกษาความปลอดภยใหนกเรยนอยางทวถง สมาเสมอ และเหมาะสม

กบสภาพของโรงเรยนและชมชน

3. การจดสวสดการและชวยเหลอทเปนการอานวยความสะดวก ใหนกเรยนม

โอกาสไดเลาเรยนเตมท

เกณฑ ไดแก จดบรการและสวสดการตางๆ แกนกเรยนเพอสงเสรมพฒนาการทง

รางกายและจตใจใหเหมาะสมกบวย

ตวชคณภาพ ไดแก มการจดบรการโภชนาการและสขาภบาลทถกสขลกษณะและ

เพยงพอ มการจดนนทนาการและบรการตรวจสขภาพอยางทวถง มการจดระบบรกษาความ

ปลอดภยเหมาะสมกบสภาพของโรงเรยนและชมชน มการจดสวสดการความชวยเหลอทเอออานวย

ใหแกนกเรยนทมความจาเปนไดมโอกาสไดเรยนอยางเตมท

ดงนนจงกลาวไดวา การจดสวสดการมความสาคญตอการปฏรปการเรยนร จงควร

จดสวสดการใหแกนกเรยนและครใหไดรบความสะดวกอยางเหมาะสม เชน ความชวยเหลอใน

การศกษาเลาเรยน การจดบรการสขภาพ การจดโภชการเกยวกบอาหาร การจดบรการหองสมด

การจดบรการโสตทศนปกรณ และการจดกจกรรมในสหกรณในโรงเรยน มแพทยและพยาบาล

ประจาโรงเรยน จดบรการรถโรงเรยนใหมความปลอดภย รวมถงมบรการฝากนกเรยนใหอยในความ

ดแลของครหรอเจาหนาทเวลาเยนกอนผปกครองมารบ

โดยสรปจากการทบท วนวรรณกรรมเกยวกบตวแปรพหระดบทสงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยน มดงน ตวแปรอสระระดบนกเรยน ไดแก การยอมรบนบถอตนเอง และมนษย

สมพนธ ตวแปรอสระระดบหองเรยน ไดแก ภาวะผนา และ การบรหารจดการชนเรยน ตวแปร

อสระระดบโรงเรยน ไดแก ภาพลกษณของโรงเรยนและสวสดการโรงเรยน

110

4. แนวคดเกยวกบการวเคราะหพหระดบ

งานวจยครงนผวจยใชการวเคราะหพหระดบ เพอใหไดขอมลทเทยงตรงยงขน จงนาเสนอ

แนวคดการวเคราะหพหระดบ ดงน

4.1 ความเปนมาของการวเคราะหพหระดบ

ความเปนมาของการวเคราะหพหระดบในวงการศกษา นบตงแตมการวจยเรอง

ความเสมอภาคของโอกาสทางการศกษา (TheEquality of Educational Opportunity) โดย James

Coleman และคณะในป ค.ศ. 1966 เปนตนมานกวจยทางการศกษานยมทาวจยกบขอมลหลาย

ระดบหรอขอมลระดบลดหลนมากขน ทงนเนองจากการวจยทางการศกษามการพฒนารปแบบการ

วจยตามแนวจตมต (Psychometric) ซงตอบปญหาเกยวกบประสทธภาพการจดการเรยนการสอน

ในระดบชนเรยนหรอนกเรยนโดยมการควบคมตวแปรแทรกซอนตามหลกการวจยเชงทดลองมาเปน

การวจยตามแนวเศรษฐศาสตร (Econometric) ซงเนนการวจยเชงสารวจโดยใชขอมลทเปนจรงตาม

สภาพธรรมชาต ผสมผสานกบการวจยตามแนวสงคมวทยา โดยเนนการเปรยบเทยบ และใชขอมล

หลายระดบตามสภาพสงคมและชมชน (นงลกษณ วรชชย. 2535 : 24) พฒนาการของรปแบบการ

วจยดงกลาว นบเปนรากฐานทสาคญยงตอการพฒนาเทคนควธวเคราะหขอมลพหระดบในระยะ

ตอมา

ในป ค.ศ. 1976 ไดมการประชมเกยวกบปญหาของการวจยทางการศกษา นกวจย

ทางการศกษาทเขารวมกนนาเสนอเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรของการวเคราะหตางระดบ

และความเหมาะสมของหนวยวเคราะห ครอนบาค (สาราญ มแจง. 2544 : 229 อางองจาก

Cronbach. 1976) เปนบคคลหนงทไดนาเสนอผลงานวจยเรองการวจยระดบหองเรยนและระดบ

โรงเรยน ซงกาหนดรปแบบของปญหาและการวเคราะห (Research on Classroom and School

:Formulation of Question Design and Analysis) และแสดงความคดเหนวา การศกษาในเรอง

อทธพลของตวแปรในระบบการศกษา มการรวบรวมและวเคราะหขอมลในแนวทางทคลมเครอ อก

ทงวธการศกษาทใชกนอยไดกอใหเกดขอสรปทผดพลาดหลายประการ ทสาคญคอ ความผดพลาด

ในการตความจากการวเคราะหอทธพลของตวแปรในภาพรวมดวยระเบยบวธวเคราะหแบบดงเดม

จากความผดพลาด ดงกลาว ครอนบาคไดคดแนวทางในการวเคราะหขอมลดวยการแบงอทธพล

ของตวแปรทางการศกษาออกเปนอทธพลภายในกลม และอทธพลระหวางกลมทสนใจศกษา ตอมา

ไดมนกวชาการหลายทานพยายามศกษาตอ จากแนวคดของครอนบาค ทแสดงถงความแตกตางกน

(Heterogeneity) ภายในกลมของขอมลทางการศกษา และไดนาเสนอเทคนควธวเคราะหขอมลพห

ระดบ เรยกวาเทคนคการใชความชนเปนผลลพธหรอเปนตวแปรตาม (Stop as Outcome) ซงเปน

เทคนคการประมาณคาพารามเตอรในโมเดลการวเคราะหขอมลพหระดบแบบกาลงสองนอย ทสด

แบงสองสมการ (OLS Separate Equation Approach) ตอมาเทคนคการวเคราะหขอมลพหระดบ

ไดรบความสนใจอยางแพรหลาย มนกวจยทางการศกษาตางกเสนอเทคนคการประมาณ

คาพารามเตอรตลอดจนมการพฒนาโปรแกรมคอมพวเตอรทใชวเคราะหขอมลพหระดบขน อาทเชน

111

โกลดสเตน (Goldstein. 1995) ไบรค และ ราวเดนบช (Bryk; & Raudenbush. 1996) มวธการ

ประมาณคาทสาคญ เชน วธการวเคราะหประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวน (Analysisof

Variance Component Estimation) วธการประมาณคาความเปนไปไดสงสด (MaximumLikelihood)

และวธการประมาณคาพารามเตอรของเบยส (Bayesian Estimation) เปนตน

การวเคราะหพหระดบเปนเทคนคการวเคราะหขอมลทแยกความแปรปรวนทมอย

ในตวแปรตามใหเปนไปตามโครงสรางหรอธรรมชาตของขอมล (Morrison. 1995 : 64) โดยการ

วเคราะหพหระดบนนเปนเทคนควธทางสถตทใชวเคราะหขอมลทมตวแปรอสระหลายตว และตว

แปรอสระเหลานนสามารถจดเปนระดบ ไดอยางนอย 2 ระดบขนไป โดยทตวแปรระดบเดยวกนตาง

มความสมพนธซงกนและกน และไดรบผลรวมกนจากตวแปรระดบอนๆ (ศรชย กาญจนวาส. 2535 :

4) ซงการวเคราะหพหระดบเปนแนวคดใหมทจดขอมลเปนระดบอยางนอย 2 ระดบขนไป ตาม

ลกษณะโครงสรางของขอมล แลวสรางสมการอธบายตวแปรตามดวยตวแปรตนในแตละระดบ ใหม

ความเกยวเนองกน ทงนหากการอธบายตวแปรตามดวยตวแปรตน สรางมาจากสมการพยากรณ

(Regression equation) เรยกการวเคราะหนวา การวเคราะหพหระดบดวยสมการพยากรณ แตถา

การวเคราะหขอมลพหระดบทเปนเชงสาเหตของตวแปรตนทมตอตวแปรตามทเกยวของสมพนธซง

กนและกน ในรปแบบเสนทาง (Path model) เรยกวา การวเคราะหพหระดบของ Path model

(สาเรง บญเรองรตน. 2540 : 27)

สาหรบในการศกษาคนควาครงน ไดใหความหมายของการวเคราะหพหระดบใน

ลกษณะของการวเคราะหถดถอย ทสรปไดวาเปนเทคนควธทางสถตทใชวเคราะหขอมลทมตวแปร

อสระหลายตวและตวแปรอสระเหลานสามารถแบงเปนระดบไดอยางนอย 2 ระดบขนไป โดยตวแปร

ระดบเดยวกนตางมความสมพนธซงกนและกน และไดรบผลรวมกนจากตวแปรระดบอน ๆ

4.2 วตถประสงคของการวเคราะหพหระดบ

การวเคราะหพหระดบมวตถประสงคเพออธบายและหาความสมพนธของตวแปรทม

อยในระดบเดยวกน และปฏสมพนธระหวางตวแปรทมอยตางระดบกน ซงใหผลการวเคราะหมความ

เทยงตรงสง และมความคลาดเคลอนตา ซงสอดคลองกบนกวชาการหลายทานทไดกลาวไว ไบรค

และ ราวเดนบช (Bryk; & Raudenbush. 1996 : 5) กลาววา การวเคราะหพหระดบมวตถประสงคท

สาคญ สรปได 2 ประการ ดงตอไปน

4.2 .1 เพอแบงความแปรปรวน (Variance) และความแปรปรวนรวม (Covariance)

ออกตามระดบของขอมล

4.2 2 เพอคานวณคาความสมพนธของตวแปรทอยในระดบเดยวกนและทอยตาง

ระดบกน

มอรรส (Morrison. 1995 : 191) กลาววา การวเคราะหพหระดบมวตถประสงคท

สาคญ 2 ประการ คอ 1) เพอศกษาความสมพนธของคาพารามเตอร (Parameter) ของตวแปรทจด

112

กลมกนเปนโครงสรางของตวแปรทมตงแต 2 ระดบขนไป 2) เพอศกษาความสมพนธของคา

ความสมพนธของคาพารามเตอรของตวแปรในแตละบคคล

4.3 ลกษณะของขอมลทจะนาไปวเคราะหพหระดบ

การวเคราะหขอมลแบบพหระดบมประเดนทสาคญทควรสนใจประการ

หนง คอ ลกษณะของทจะทาการวเคราะห (Morrison. 1995 : 11) ขอมลทจะนาไปวเคราะหจะตองม

ลกษณะเปนพหระดบทเรยกวา “ขอมลพหระดบ” (Multilevel data) หรอเรยกวา “ขอมลสอดแทรก

ลดหลน”(Hierarchical nested data) ขอมลทางการศกษามกจะเปนขอมลแบบพหระดบ กลาวคอ

ขอมลระดบนกเรยนแตละคน(P) เชน ความถนดทางการเรยน พฤตกรรมการเรยน หรอเจตคตตอ

การเรยน เปนตน ขอมลระดบนกเรยนจะอยภายใต หรอไดรบอทธพลมาจากขอมลระดบหองเรยน

(C) เชน คณภาพการสอนของคร วฒการศกษาของคร หรอบรรยากาศในชนเรยน เปนตน ขอมล

ระดบหองเรยนอยภายใตหรอไดรบอทธพลมาจากขอมลระดบโรงเรยน (S) เชน ความเปนผนาของ

ผบรหารโรงเรยน หรอลกษณะการใหความรวมมอของผบรหารโรงเรยน เปนตน ขอมลระดบ

โรงเรยนกจะอยภายใตหรอไดรบอทธพลจากขอมลระดบสงกวา (H) ตอๆ กนไป

โครงสรางของขอมลทจะนาไปวเคราะหพหระดบ สามารถแบงลกษณะของขอมล

ออกเปน 2 ลกษณะ ดงตอไปน

ลกษณะท 1 ขอมลเกยวกบนกเรยนแตละคน หรอบางทเรยกวา “ขอมลระดบ

จลภาค” (Micro – level data) หมายถง ขอมลระดบนกเรยนนนเอง

ลกษณะท 2 ขอมลเกยวกบกลมนกเรยน หรอบางทเรยกวา “ขอมลระดบมหภาค”

(Macro – level data) หมายถง ขอมลตงแตระดบหองเรยนขนไปนนเอง

ลกษณะขอมลทนาไปวเคราะหพหระดบทกลาวมา แสดงใหเหนวา การทจะ

วเคราะหขอมลเพอศกษาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ดวยการนาตวแปรทอยตางระดบมาทา

การวเคราะหขอมลใหอยในระดบเดยวกน จงเปนการวเคราะหขอมลทไมสอดคลองกบหลกแหง

ความเปนธรรมชาตและโครงสรางของขอมล ดงนนการทจะวเคราะหขอมลกควรทจะจดตวแปรใหอย

ในระดบทเปนไปตามธรรมชาตและโครงสรางของขอมล แลวทาการวเคราะหขอมลใหสอดคลองกบ

ธรรมชาตและโครงสรางของขอมลนน

4.4 การวเคราะหประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวน

หลงจากทไดจดขอมลทตองการศกษาอยในลกษณะทเปนพหระดบแลว

(Multilevel Analysis) ซงอาจม 2 ระดบหรอมากกวา หากสมมตวาขอมลทจดมานนม 3 ระดบ คอ

ขอมลระดบนกเรยน (P) ขอมลระดบหองเรยน (C) และขอมลระดบโรงเรยน (S) ดงนนการวด

คะแนนตวแปรตามของนกเรยนคนหนงนน คะแนนทวดไดนนประกอบดวยคะแนนจากสวนยอยๆ

แตละสวนของขอมลทง 3 ระดบ ทสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

113

Y PSC = μ (Grand Mean)

+ (uS u ) − (School Mean)

+(uCS uS) − (Class Mean)

+(YPCS uCS) − (Residual Mean)

จากสมการขางตน ถาจดในรปของการประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวนจะ

ไดสมการดงน

σ2Y = σ2

p+σ2 c + σ2

s

เมอ σ2Y แทน คาประมาณความแปรปรวนของตวแปรตามทศกษา

σ2p แทน คาประมาณความแปรปรวนระหวางนกเรยนในหองเรยน

σ2 c แทน คาประมาณความแปรปรวนระหวางหองเรยนภายในโรงเรยน

σ2 s แทน คาประมาณความแปรปรวนภายในโรงเรยน

จากสมการจะเหนไดวา ความแปรปรวนของตวแปรตามทศกษา

ประกอบดวยคาความแปรปรวนระหวางนกเรยนในหองเรยน คาความแปรปรวนระหวางหองเรยน

ภายในโรงเรยนและคาความแปรปรวนภายในโรงเรยน ซงการวเคราะหประมาณคาสวนประกอบ

ความแปรปรวน (Analysis of Variance Component Estimation) ในการวเคราะหขอมลพหระดบ

นงลกษณ วรชชย (2535 : 9–14) กลาววา ตวแปรทวดไดในระดบนกเรยนมความ

แปรปรวนทสามารถแยกสวนประกอบไดตามระดบทลดหลนกน วธประมาณคาสวนประกอบความ

แปรปรวนแตละสวนทาได 4 วธ ดงตอไปน

วธท 1 เปนการใชหลกการวเคราะหความแปรปรวน (ANOVA) คานวณคา

คาดหมายของกาลงสองเฉลย (Expected mean square) แตละระดบใชเปนคาประมาณความ

แปรปรวนแตละสวนทตองการ วธนตองเลอกใชโมเดลใหเหมาะสมกบขอมลวาเปนโมเดลผลแบบสม

(Random effectmode) หรอโมเดลผลคงท (Fixed effect model)

วธท 2 เปนการประมาณคาความเปนไปไดสงสด (Maximum likelihood

estimation)

วธท 3 เปนการประมาณคาประจากาลงสองทไมลาเอยง ซงมคาตาสด (Minimum

norm quadratic unbiased estimation: MINQUE)

วธท 4 วธกาลงสองนอยทสดแบบแบงสองสมการ (Ordinary least square

separateequation approach) ทเรยกวา “Slope as outcome” การศกษาดวยวธการนเปนการ

ตรวจสอบหรอพจารณาความสมพนธระหวางตวแปรภายในชนเรยน โรงเรยน ดวยการใชเทคนค

กาลงสองนอยทสดมขอตกลงเบองตนในการวเคราะห คอ ตวแปรอสระในแตระดบตองไมมความ

คลาดเคลอนในการวดในแตละระดบตวแปรทศกษานน คะแนนของตวแปรตาม (y) มการแจกแจง

เปนโคงปกตในแตละคาของตวแปรอสระ (x) โดยมคาความแปรปรวนเทากนในทกคาของตวแปร

114

อสระ (x) ดวย กลาวคอ y และ x ใดถอเปนตวแทนทกลมมาจากประชากรปกตโดยททกๆ คาของ

ประชากรมการกระจายรวมกนอย คอ ทงทคาความคลาดเคลอน (Error item) แตละคามการแจก

แจงเปนโคงปกตและเปนความคลาดเคลอนทเกดขนแบบสม (Random) มความแปรปรวนเทากนใน

ทกคาของ (X) แตความแปรปรวนตางระดบไมจาเปนตองเทากน

ในทางปฏบตการประมาณคาสวนประกอบความแปรปรวนทาไดดวยการใช

โปรแกรมคอมพวเตอร SAS หรอ BMDA หรอ HLM ทอาศยหลกการวเคราะหความแปรปรวน ผล

การวเคราะหจะอธบายใหทราบถงอทธพลของตวแปรตนตอตวแปรตามในแตละระดบแตกตางกน

ตามขนาดของความแปรปรวน ดงนนการศกษาวเคราะหเพยงระดบเดยวยอมไมใหขอคนพบท

ชดเจนเหมอนกบการวเคราะหหลายระดบ นอกจากนผลการวเคราะหยงสะทอนใหเหนถงความไม

เสมอภาคทางการศกษาวามมากในระดบใด การพจารณาปรบปรงเพอลดความแตกตางในระดบนน

ๆ จงทาใหผลวเคราะหมความถกตองมากขน

4.5 การวเคราะหพหระดบ

ในการวจยทางการศกษาและการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตรหาก

ผวจยจดขอมลออกเปน 3 ระดบ ดงตอไปน (ราชนย บญธมา. 2542 : 48-57)

ระดบท 1 ขอมลระดบนกเรยน สมมตวา ประกอบดวย ตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ

พฤตกรรมการเรยน (X1) และความถนดทางการเรยน (X2) สวนตวแปร คอ ผลสมฤทธทางการเรยน

(Y)

ระดบท 2 ขอมลระดบหองเรยน สมมตวา ประกอบดวย ตวแปรอสระ 2 ตวแปร คอ

คณภาพการสอนของคร (G1) และบรรยากาศในหองเรยน (G2)

ระดบท 3 ขอมลระดบโรงเรยน สมมตวา ประกอบดวยตวแปรอสระ 1 ตวแปร คอ

ความเปนผนาทางวชาการของผบรหารโรงเรยน (S1)

จากการแบงระดบของขอมลออกเปน 3 ระดบจะสามารถสรางสมการเพออธบายตว

แปรตามดวยตวแปรอสระของแตละระดบทเกยวเนองกนไดดงตอไปน

ระดบท 1 ขอมลระดบนกเรยน

การวเคราะหขอมลระดบนกเรยนเปนการหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระ

ระดบนกเรยนกบตวแปรตามระดบนกเรยน ดงนนรปแบบสมการของขอมลระดบนกเรยนจะม

ลกษณะดงตอไปน

115

Yij = b0jk + Σ bpjk Xpjk + eijk ………………………………….……(1)

หรอ

Yij = b0jk + b1jk X1jk + b2jk X2jk + eijk ……………………………….(2)

เมอ Yijk แทน คาตวแปรตามของนกเรยนคนท i หองเรยนท j

และโรงเรยนท k (ในทนหมายถง ผลสมฤทธทาง

การเรยนของนกเรยนแตละคนนนเอง)

X1ijk แทน คาตวแปรพยากรณตวท 1 ของนกเรยนคนท i

ในหองเรยนท j โรงเรยนท k (ในทนหมายถง

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนแตละคนนนเอง)

X2ijk แทน คาตวแปรพยากรณตวท 2 ของนกเรยนคนท i

ในหองเรยนท j โรงเรยนท k (ในทนหมายถง

พฤตกรรมการเรยนของนกเรยนแตละคนนนเอง)

b0jk แทน คาเฉลยของตวแปรตาม (Y) ในหองเรยนท j

และโรงเรยนท k

b1jk แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรพยากรณ

ตวท 1 (X1) ทมตอ Yijk

b2jk แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรพยากรณ

ตวท 2 (X2) ทมตอ Yijk

eijk แทน คาความคลาดเคลอนแบบสม (Random error)

ของนกเรยนแตละคนในหองเรยนท j โรงเรยนท k

หรอคาความคลาดเคลอนระดบนกเรยนในการ

ทานาย Yijk นนเอง

จากสมการดงกลาว แสดงใหเหนวา ในการวเคราะหขอมลระดบนกเรยนน จะไดคา

b0jk, b1jk และ b2jk ในการอธบายอทธพลของตวแปร X1 และ X2 ทมตอ Y ในแตละหองเรยนนน

จากนนใช b0jk, b1jk และ b2jk ของแตละหองเรยนเปนตวแปรตามสาหรบการวเคราะหขอมลในระดบ

หองเรยนตอไป

ระดบท 2 ขอมลระดบหองเรยน

การวเคราะหขอมลระดบหองเรยน เปนการหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระ

ระดบหองเรยนกบตวแปรตามระดบหองเรยน ดวยการนาคา b0jk, b1jk และ b2jk ของแตละหองเรยน

116

ทวเคราะหไดจากระดบท 1 ขอมลระดบนกเรยนมาเปนตวแปรตาม ดงนนรปสมการการถดถอยของ

การวเคราะหขอมลระดบหองเรยนจงมลกษณะดงตอไปน

bqjk = Cq0k + ΣCqpkGpjk + αijk .………………………………….……(3)

หรอ

b0jk = C00k + C01kG1jk + C02kG2jk + α0jk .…………………….…….…(4)

b1jk = C10k + C11kG1jk + C12kG2jk + α1jk .…………………….…….…(5)

b2jk = C20k + C21kG1jk + C22kG2jk + α2jk .…………………….…….…(6)

เมอ b0jk แทน คาเฉลยของตวแปรตาม (Y) ในหองเรยนท j

และโรงเรยนท k

b1jk แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรพยากรณ

ตวท 1 (X1) ทมตอ Yijk

b2jk แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวแปรพยากรณ

ตวท 2 (X2) ทมตอ Yijk

Gijk แทน คาตวแปรพยากรณระดบหองเรยนตวท 1

ในหองเรยนท j โรงเรยนท k (ในทนหมายถงคณภาพการ

สอนของครแตละหองเรยนนนเอง)

G2jk แทน คาตวแปรพยากรณระดบหองเรยนตวท 2

ในหองเรยนท j โรงเรยนท k (ในทนหมายถงบรรยากาศ

ในหองเรยนนนเอง)

C00k แทน คาเฉลยของ b0jk

C01k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b0jk

C02k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b0jk

C10k แทน คาเฉลยของ b1jk

C20k แทน คาเฉลยของ b2jk

C11k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b1jk

C21k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b2jk

117

C12k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b1jk

C22k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b2jk

α0jk แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ b0jk หรอคาความคลาดเคลอนระดบชนเรยน

ในการทานาย b0jk

α1jk แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ b1jk หรอคาความคลาดเคลอนระดบชนเรยน

ในการทานาย b1jk

α2jk แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ b2jk หรอคาความคลาดเคลอนระดบชนเรยน

ในการทานาย b2jk

จากสมการดงกลาวแสดงใหเหนวา การวเคราะหขอมลระดบหองเรยนนจะไดคา

อทธพลของตวแปรหนงอธบายไปยงอกตวแปรหนง ดงตอไปน

1. ไดคา C00k, C01k และ C02k อธบายอทธพลของตวแปร G1 และ G2 ทมตอ b0jk

2. ไดคา C10k, C11k และ C12k อธบายอทธพลของตวแปร G1 และ G2 ทมตอ b1jk

3. ไดคา C20k, C21k และ C22k อธบายอทธพลของตวแปร G1 และ G2 ทมตอ b2jk

ระดบท 3 ขอมลระดบโรงเรยน

การวเคราะหขอมลระดบโรงเรยน เปนการหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระ

ระดบโรงเรยนกบตวแปรตามระดบโรงเรยน ดวยการนาค า C00k, C01k, C02k, C10k, C11k, C12k, C20k,

C21k และ C22k ของแตละโรงเรยนทวเคราะหไดจากระดบท 2 (ขอมลระดบหองเรยน) มาเปนตวแปร

ตาม ดงนนรปสมการการถดถอยของการวเคราะหขอมลระดบโรงเรยน จงมลกษณะดงตอไปน

Crqk = π rq0 + Σ π rqpSk + γ ijk .………………………………….……(7)

หรอ

C00k = π 000 + π 001Sk + γ 00k .………………………………….……(8)

118

C01k = π 010 + π 011Sk + γ 01k .………………………………….……(9)

C02k = π 020 + π 021Sk + γ 02k .………………………………….……(10)

C10k = π 100 + π 101Sk + γ 10k .………………………………….……(11)

C11k = π 110 + π 111Sk + γ 11k .………………………………….……(12)

C12k = π 120 + π 121Sk + γ 12k .………………………………….……(13)

C20k = π 200 + π 201Sk + γ 20k .………………………………….……(14)

C21k = π 210 + π 211Sk + γ 21k .………………………………….……(15)

C22k = π 220 + π 221Sk + γ 22k .………………………………….……(16)

เมอ C00k แทน คาเฉลยของ b0jk

C01k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b0jk

C02k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b0jk

C10k แทน คาเฉลยของ b1jk

C20k แทน คาเฉลยของ b2jk

C11k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b1jk

C21k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G1

ทมตอ b2jk

C12k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b1jk

C22k แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ G2

ทมตอ b2jk

Sk แทน คาตวแปรพยากรณระดบโรงเรยนในโรงเรยนท k

(ในทนหมายถง ความเปนผนาทางวชาการของ

ผบรหารโรงเรยนในแตละโรงเรยนนนเอง)

π 000 แทน คาเฉลยของ C00k

π 010 แทน คาเฉลยของ C01k

π 020 แทน คาเฉลยของ C02k

π 100 แทน คาเฉลยของ C10k

π 110 แทน คาเฉลยของ C11k

π 120 แทน คาเฉลยของ C12k

π 200 แทน คาเฉลยของ C20k

119

π 210 แทน คาเฉลยของ C21k

π 220 แทน คาเฉลยของ C22k

(π 000, π 010, π 020, π 100, π 110, π 120, π 200, π 210 และ π 220 กลาวอกนยหนง

คอ คา Grand Mean ของแตละ Crqk นนเอง)

π 001 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C00k

π 011 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C01k

π 021 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C02k

π 101 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C10k

π 111 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C11k

π 121 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C12k

π 201 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C20k

π 211 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C21k

π 221 แทน คาสมประสทธการถดถอยของตวพยากรณ S

ทมตอ C22k

γ 00k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C00k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C00k

γ 01k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C01k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C01k

γ 02k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C02k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C02k

120

γ 10k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C10k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C10k

γ 11k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C11k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C11k

γ 12k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C12k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C12k

γ 20k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C20k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C20k

γ 21k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C21k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C21k

γ 22k แทน คาความคลาดเคลอนอยางสม (Random error)

ของ C22k หรอคาความคลาดเคลอนระดบโรงเรยน

ในการทานาย C22k

จากสมการดงกลาวแสดงใหเหนวา การวเคราะหขอมลระดบโรงเรยนนจะไดคา

อทธพลของตวแปรหนงอธบายไปยงอกตวแปรหนง ดงตอไปน

1. ไดคา π 000 และ π 001 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C00k

2. ไดคา π 010 และ π 011 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C01k

3. ไดคา π 020 และ π 021 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C02k

4. ไดคา π 100 และ π 101 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C10k

5. ไดคา π 110 และ π 111 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C11k

6. ไดคา π 120 และ π 121 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C12k

7. ไดคา π 200 และ π 201 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C20k

8. ไดคา π 210 และ π 211 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C21k

9. ไดคา π 220 และ π 221 อธบายอทธพลของตวแปร S ทมตอ C22k

121

การวเคราะห พหระดบของการวเคราะหถดถอย : กรณทมสามระดบทไดกลาวมา

เมอสรางเปนโมเดลของการวเคราะหทแสดงความสมพนธระหวางตวแปรของขอมลแตละระดบ จะ

ไดโมเดลทมลกษณะดงตอไปน

ภาพประกอบ 3 โมเดลการวเคราะหพหระดบของการวเคราะหถดถอย : กรณทมสามระดบ

S1

G1j

Yschool

ตวแปรพยากรณ ตวแปรเกณฑ

ขอมลระดบโรงเรยน

ขอมลระดบหองเรยน

ขอมลระดบนกเรยน

slope

C1 ; C2

G2j

Yclass slope

b1j ; b2j

X1ij

X2ij

Y

C1

C2

b1j

b2j

π 1

122

5. งานวจยทเกยวกบปจจยพหระดบทสงผลตอความสขและความสขมวลรวมของ

นกเรยน

ผวจยไดทบทวนงานวจยทเกยวกบปจจยพหระดบทสงผลตอความสขและความสขมวล

รวมของนกเรยน ปรากฏในงานวจยในประเทศและตางประเทศ ดงน

งานวจยในประเทศ

สมน อมรววฒน (2530 : 13) ไดศกษาเรองสภาพในปจจบนและปญหาดานการเรยนการ

สอนของครประถมศกษาไว ผลวจยพบวาการจดบรรยากาศในชนเรยนทมลกษณะทางกายภาพท

อานวยความสะดวกตอการจดกจกรรมการเรยนร สรางความสนใจใฝรและศรทธาตอการเรยน

นอกจากนปฏสมพนธระหวางกลมนกเรยนและระหวางครกบนกเรยน ความรก และศรทธาทครและ

นกเรยนมตอกน การเรยนทรนรมยปราศจากความกลวและวตกกงวล สงเหลานจะชวยสราง

บรรยากาศการเรยนไดด และทาใหนกเรยนมความสข

ดวงเดอน พพฒนชเกยรต (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองปจจยทมความสมพนธกบ

ความสขสมบรณของนกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต กลมตวอยางเปน

นกศกษาชนปท 1 จานวน 465 คน เปนนกศกษาชาย จานวน 158 คน เปนนกศกษาหญง

จานวน 307 คน ผลการวจยทสาคญพบวา ความพงพอใจตอสภาพแวดลอมในมหาวทยาลย

ทางดานสงคมมผลตอความสขสมบรณโดยรวม และในแตละดานทง 6 ดาน ของนกศกษาอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 และผลการวเคราะหการถดถอยพหคณ พบวา ความพงพอใจตอ

สภาพแวดลอมในมหาวทยาลยทางดานสงคมสามารถรวมทานายความสขสมบรณของนกศกษาได

รอยละ 5.10 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จนทรรตน วงศอารยสวสด (2542 : บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ผลของการประยกต

หลกการเรยนรของวคเคอรรงและแกมสนในการเรยนการสอนการพยาบาลจตเวชตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนรอยางมความสขของนกศกษาพยาบาล กลมตวอยาง คอนกศกษาชนปท 3 จานวน 84

คน ทกาลงเรยนภาคทฤษฎ วชาการพยาบาลจตเวชศาสตร 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2542

วทยาลยพยาบาลเกอการณย จดเขากลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 42 คน ดวยวธการสม

แบบจบคโดยใชคะแนนเฉลยสะสมเครองมอทใชในการทดลองคอ แผนการสอนโดยประยกต

หลกการเรยนรของวคเคอรรงและแกมสน และแบบวดการเรยนรอยางมความสขของนกศกษา

พยาบาลทนกวจยสรางขน สถตทใชวเคราะหขอมลคอ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและสถต

แบบทดสอบท ผลการศกษาพบวา การเรยนรอยางมความสขของนกศกษาพยาบาลหลงการสอนใน

กลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ไดรายงานสรปยอ

การวจยของสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาจงหวดนครศรธรรมราช ไดดาเนนการศกษา

รปแบบการเรยนรอยางมความสขของนกเรยนโรงเรยนประถมศกษาในจงหวดนครศรธรรมราช

พบวา ปจจยของการเรยนรอยางมความสขของนกเรยนไดแกบคลกลกษณะของคร การจดสถานท

123

ภายในโรงเรยน บรรยากาศการเรยนการสอน เนอหาทเรยน กจกรรมการเรยน การใชสออปกรณ

การมสวนรวมของนกเรยนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร การดาเนนการสอนและวดผล

ประเมนผลการเรยน ซงรปแบบการเรยนรอยางมความสขนนม 3 รปแบบคอ รปแบบการเรยนร

อยางมความสขของครใจด ซงมการสรางเจตคตตอคร โดยการมเมตตา สภาพ ใจเยน ใหอสระแก

นกเรยน รกนกเรยนเหมอนลก การจดกระบวนการเรยนรทเนนนกเรยนเปนสาคญ นกเรยนสามารถ

สรปผลการเรยนเปนองคความรไดดวยตนเอง โดยทรปแบบการเรยนรของครใจดจะมการสรางเจต

คตทดตอครกอนทาการสอน โดยการเปนกนเองกบนกเรยน ตลกขบขน นกเรยนมความสนกสนาน

ไมเครยด สวนรปแบบการเรยนรอยางมความสขของครมระเบยบกจะมการสรางเจตคตทดตอคร

กอนทาการสอน โดยการเปนคนตรงตอเวลา แตงกายสภาพเรยบรอย พดจาตรงไปตรงมา มความ

เชอมนในตนเองสง ใฝสง มเหตผล การจดกระบวนการเรยนการสอนไมยดขนตอนแตจะจดแบบงาย

ๆ ยดหลกการยดหยนเนอหาใหนกเรยนสนกสนานเพลดเพลนกบการเรยน สวนรปแบบการเรยนร

อยางมความสขของครอารมณด จะใชการจดกจกรรมการเรยนรอยางมความสข หลายวธในลกษณะ

งาย ๆ

ศนสนย ฉตรคปต (2544 : 25) ไดทาการวจยเรอง “การเรยนรอยางมความสข” สารเคมใน

สมองกบความสขและการเรยนร พบวา การเรยนรอยางมความสข เกดจากปจจยสาคญไดแก การ

บรหารจดการหองเรยนของคร การจดการเรยนรทเนนกระบวนการคด การลงมอกระทากจกรรม

นาการเคลอนไหว การออกกาลงกาย ดนตร ศลปะ เขามาผสมผสาน การจดกจกรรมการเรยนรทม

ความสข สมองจะมการหลงสารเคมเกยวกบความสข เชน โดปามน และสารเคมทเกยวของกบ

สตปญญา และการเรยนร เชน อะเซทล โคลน จะมผลตออารมณเกดความสขในการเรยนร

ธนดา จลวนชยพงษ (2547 : 96) ไดศกษาผลของการใหคาปรกษากลมโดยใชทฤษฎ

เกสตลทตอคณคาแหงตนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กลมตวอยางเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ปการศกษา 2546 โรงเรยนทงศขลาพทยาคม จงหวดชลบร ทมคะแนนเฉลย

คณคาแหงตนตากวาเปอรเซนไทลท 25 จานวน 16 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคมกลม

ละ 8 คน พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบโปรแกรมการใหคาปรกษากลมทฤษฎเกสตลท

มคะแนนเฉลยคณคาแหงตน ในระยะหลงการทดลองและระยะตดตามผลสงกวาระยะกอนการ

ทดลอง

เขษมชาต อารมตร (2547 : 131-136) ศกษาตวแปรทางการศกษาระดบนกเรยน และ

ระดบหอง เรยนทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กลมตวอยางทใชในการศกษาเปน

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 1,470 คน ครประจาชนนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 3

จานวน 49 คน ผบรหารและผชวยผบรหารฝายวชาการ จานวน 48 คน ในปการศกษา 2545

โรงเรยนสงกดกรมสามญศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร ซงไดมาดวย การสมแบบสดสวน

วเคราะหขอมลดวยเทคนคการวเคราะหพหระดบแบบลดหลนสอดแทรกเชงเสนตรงโดยใชโปรแกรม

สาเรจรป HLM ซงมรปแบบการวเคราะห 3 ระดบผลการวจยพบ วา 1) ตวแปรอสระระดบนกเรยน

124

มความสมพนธทางบวกกบผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงมคา

สมประสทธสหสมพนธระหวาง .141 - .235 โดยตวแปรทมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน

เรยงจากมากไปหานอย คอ ความมคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค มทกษะในการ

แสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง การมนสยรกการทางาน

และการมทกษะในการจดการและทางาน ตามลาดบ ตวแปรอสระระดบหองเรยน ไดแก การม

เอกสาร สอ วสดอปกรณ ครภณฑ นวตกรรมและเทคโนโลยทเออตอการเรยนร และการจดกจกรรม

และการเรยนการสอนโดยเนนนกเรยนเปนสาคญ มความสมพนธกนทางบวกกบผลสมฤทธทางการ

เรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงมคาสมประสทธสหสมพนธ .523 และ .524 ตวแปร

อสระระดบนกเรยนทสงผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ไดแก มทกษะในการแสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง การม

คณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค และการมนสยรกการทางาน สวนการมทกษะในการ

จดการและทางานสงผลทางลบตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตว

แปรอสระระดบหองเรยนทสงผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 ไดแก การใชเอกสาร สอ วสดอปกรณ ครภณฑ นวตกรรมและเทคโนโลยทเหมาะสม

สวนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนสาคญไมสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยน

นอกจากนการใชเอกสาร สอ วสดอปกรณ ครภณฑ นวตกรรมและเทคโนโลยทเหมาะสม ยงสงผล

ทางลบตอคาสมประสทธการถดถอยของการมทกษะในการจดการและการทางาน ทสงผลตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และการจดกจกรรมการ

เรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนสาคญสงผลในทางลบตอคาสมประสทธการถดถอยของการมนสย

รกการทางานทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สจตรา อมร (2547: 123-125) ศกษาการพฒนาคณลกษณะการเหนคณคาในตนเอง (Self-

Esteem) ของนกเรยนระดบชน ปวช. 2 ทเปนนกเรยนเกงในวชาคอมพวเตอร เพองานอาชพโดยวธ

เพอนชวยเพอน เครองมอทใชในการวจยไดแก รปแบบการเรยนแบบเพอนชวยเพอน ใบงาน

ประกอบกจกรรมเพอนชวยเพอน แบบประเมนผลงานนกเรยน และแบบวดคณลกษณะการเหน

คณคาในตนเอง (Self - Esteem) ขอมลทรวบรวมได วเคราะหโดยใชคามชฌชเลขคณต ผลการวจย

พบวา หลงการเรยนโดยใชโดยวธเพอนชวยเพอน ความรสกเหนคณคาในตนเองของนกเรยนเกงทก

คนมคาสงขน แสดงใหเหนวา การเรยนแบบเพอนชวยเพอนสามารถพฒนาคณลกษณะการเหน

คณคาในตนเอง (Self -Esteem) ของนกเรยนระดบชน ปวช. 2 ทเปนนกเรยนเกง ในวชา

คอมพวเตอร เพองานอาชพใหเพมขนไดจรง

สขมาล อดม (2548: บดคดยอ) ไดศกษาเรองความสมพนธระหวางการเรยนรอยางม

ความสขกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสาธต

มหาวทยาลยขอนแกน โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 , 2 และ 3 จานวน 250

คน ทกาลงศกษาอยภาคปลาย ปการศกษา 2547 โดยเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปน

แบบวดการเรยนรอยางมความสข จานวน 48 ขอ แยกเปน 4 องคประกอบ คอองคประกอบของ

125

การเรยนรอยางมความสขดานนกเรยน องคประกอบของการเรยนรอยางมความสขดาน

สมพนธภาพกบเพอน องคประกอบของการเรยนรอยางมความสขดานผสอน และองคประกอบของ

การเรยนรอยางมความสขดานสภาพแวดลอมในโรงเรยน พบวา องคประกอบดานนกเรยนและดาน

สมพนธภาพกบเพอน มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนมากทสด ในระดบชนมธยมศกษา

ปท 1 (r = .396 และ r = .344 ) แตองคประกอบดานผสอนและองคประกอบดานภาพแวดลอมใน

โรงเรยน มความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนมากทสด ในระดบชนมธยมศกษาปท 2

(r = .285 และ r = .236)

แพรวพรรณ พเศษ (2549 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง โมเดลเชงสาเหตของปจจยท

มผลตอการเรยนรอยางมความสขของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 กลมตวอยางเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2547 ในโรงเรยนสงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน จงหวดชลบร และระยอง จานวน 840 คน โมเดลประกอบดวยตวแปรอสระ

5 ตว ไดแก ลกษณะคร ลกษณะพอแมผปกครอง ลกษณะเพอนในกลม ลกษณะนกเรยน และการ

จดการเรยนการสอน เครองมอทใชประกอบดวยแบบสอบถามปจจยทมผลตอการเรยนรอยางม

ความสข และแบบสอบถามการเรยนรอยางมความสข ผลการวจยปรากฏวา ตวแปรทงหมดใน

โมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรการเรยนรอยางมความสขไดรอยละ 87 ตวแปรท

มอทธพลทางตรงกบการเรยนรอยางมความสข ไดแก การจดการเรยนการสอน ลกษณะคร ลกษณะ

นกเรยน ลกษณะเพอนในกลม และลกษณะพอแมผปกครองตามลาดบ

ศรวไล เชาวนปรชา (2550 : 78-80) ศกษาพฤตกรรมความสขของเดกปฐมวยโดยใช

กจกรรมคณคาเพอชวต กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนชาย-หญง อายระหวาง

5–6 ป กาลงศกษาอยชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2549 โรงเรยนวดอางแกว

(จบ ปานขา) แขวงบางหวาเขตภาษเจรญ กรงเทพมหานคร สงกดสานกการศกษากรงเทพมหานคร

ซงไดมาโดยวธสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) มา 1 หองเรยน จากจานวน 4 หองเรยน

และสมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยทาการจบฉลากนกเรยนหองทสมไดเพอจดเปน

กลมตวอยางจานวน 15 คน โดยกลมตวอยางไดรบการจดกจกรรมคณคาเพอชวตเปนระยะเวลา

8 สปดาห สปดาหละ 3 วน วนละ 40 นาทเครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบสงเกตพฤตกรรม

ความสขของเดกปฐมวย กจกรรมคณคาเพอชวต วเคราะหขอมลโดยใช t-test แบบ Dependent

Samples ผลการศกษาพบวา 1) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมคณคาเพอชวต มพฤตกรรม

ความสขโดยรวมหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

2) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมคณคาเพอชวตมพฤตกรรมความสขดานความสนกสนานกบ

ประสบการณแหงความสข ดานเพมพนความรเกยวกบความสข และดานเสรมสรางทกษะทางสงคม

สาหรบความสมพนธทมความสข เพอใหบรรลเปาหมายทตองการสงขนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05

126

งานวจยในตางประเทศ

นออสค (Neoske. 1995 : 4273-4274-A.) ไดศกษาวจยเรองการเปรยบเทยบเจตคตของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทศกษาดวยการสอนทแตกตางกน กลมตวอยาง คอ นกเรยนจานวน

263 คน จากหองเรยน 72 หองโดยแบงนกเรยนออกเปน 2 กลม คอ กลมท 1 โดยพาไปศกษานอก

สถานท ปฏบตในสถานการณจรง ไดรบประสบการณจรงโดยตรง กลมท 2 จากสถานการณจาลอง

หลงจากเรยนแลวไดทดสอบเจตคตของนกเรยนทมตอสงแวดลอมของเขตเมอง ผลการศกษาพบวา

การพานกเรยนออกนอกสถานทเปนวธการสอนททาใหนกเรยนมเจตคตทางบวกตอสงแวดลอม

มากกวาวธอนและสงเสรมความสขของนกเรยน

เทสโลว (Teslow. 1996 : Abstract) ศกษาในเรองการประเมนผลของอารมณททาใหเกด

แรงจงใจ ความรและความรสกทตอบสนองตอการเรยนและนโยบายการใชคอมพวเตอรในการเรยน

การสอน พบวา เทคโนโลยทนามาใชจะมผลโดยตรงตอตวของนกเรยนในดานตางๆ คอ ผลสมฤทธ

ทางการเรยน เจตคตทางการเรยน ทาใหเกดความสขในการเรยน และสรางปฏสมพนธในชนเรยน

ลและช (Lu; & Shi. 1997 : 181-187) ไดทาวจยดานแบบแผนแหลงของความสขโดยทากบ

ประชากรไตหวน ผลวจยพบวา แบบแผนแหงความสขประกอบดวย 9 ดาน ดงน 1) การไดรบการ

ยอมรบนบถอ เชน คาชมเชย การใหเกยรต 2) การมความสมพนธระหวางบคคลทด เชน ครอบครว

อบอน ลกประสบความสาเรจในชวต 3) ความพงพอใจจากการไดรบการตอบสนองความตองการ

ทางวตถ หาเงนไดมากมเงนเพยงพอในการจบจายใชสอย 4) ความสาเรจในการ ทางาน เชน ม

ความคดสรางสรรคในการทางาน ทางานบรรลเปาหมาย 5) มความสบายใจ รสกผอนคลาย เชน

เขาใจความหมายของชวตหรอเชอในโชคชะตามนเปน เชนนนเอง 6) มความสข จากการทคนอน

ยอมเสยสละ เชน ไดหยดพกผอนในขณะทคนอนทางานหนก 7) รสกถงการควบคมตนเองและม

ความประจกษในตน เชน บรรลเปาหมายในชวตหรอพยายามใหดทสดและไดรบคาวจารณทตน

ปรารถนา 8) อารมณทางบวก เบกบานใจ ผอนคลาย ไมมอะไรทาใหโกรธ 9) สขภาพ เชน ไมม

โรคภยไขเจบ

ฟแลน (Phelan. 1999 : Abstract ) ไดศกษาความสมพนธระหวางการรบรของนกเรยน

และการจดสภาพบบรรยากาศในโรงเรยนกบความสขของนกเรยน กลมตวอยางเปนโรงเรยน

จานวน 9โรงเรยน ในเมองบารแกน รฐนวเจอรซ โดยเปนโรงเรยนรฐบาลจานวน 6 โรงเรยน

โรงเรยนทางศาสนา 2 โรงเรยน และโรงเรยนเอกชน 1 โรงเรยน ผลพบวา การรบรดานการยอมรบ

นบถอตนเองและการจดสภาพบรรยากาศทางบวกในโรงเรยนของคร มความสมพนธทางบวกกบ

ความสขของนกเรยน นอกจากนยงพบวาภาวะผนาของครทมลกษณะของครทดแลใจใสนกเรยน

และมลกษณะความเปนมตรจะทาใหนกเรยนทความรกในการเรยนและมความสขในการเรยนเมอ

ไดมาโรงเรยนและใชชวตอยโรงเรยน

โบเวอร และคามาตา (Bower; & Kamata. 2000 : Abstract) ไดทาการศกษาวจยเรอง

ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจของนกเรยนทมหลกสตรออนไลน สถาบนอดมศกษาจะ

127

ปรบเปลยนในการเพมจานวนของงเทคโนโลยออนไลน เพอนาเสนอหลกสตรการศกษาทางไกล

เนองจากการใชอยางแพรหลายของเทคโนโลยออนไลนสาหรบการสงมอบเปนหลกสตรใหม ดงนน

การวจยเกยวกบประสทธภาพจงมจากด วตถประสงคของการศกษาครงน เพอเรยนรลกษณะสวน

บคคลหรอปจจยมอทธพลตอความพงพอใจของนกเรยนทมหลกสตรออนไลนนกวจยพบวาระดบ

เกรดทคาดหวงและการเขาถงเปนปจจยทมอทธพลมากทสดของความพงพอใจของนกเรยนเกยวกบ

ประสบการณทางการศกษาออนไลนของพวกเขา

อาบอรจ (Arbaugh. December; 2001 : Abstract) ไดทาการศกษาวจยเรอง พฤตกรรม

อาจารยผสอนมผลตอความพงพอใจของนกศกษาและการเรยนรในหลกสตร Web – Based

อยางไร ในการศกษานตรวจสอบวาพฤตกรรมการสอนในชนเรยนทเรยกวาความใกลชด ม

ความสมพนธอยางมนยสาคญกบการเรยนรของนกเรยนและความพงพอใจใน Web - based

หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต การศกษาพบวาพฤตกรรมการใกลชดของคร การมมนษยสมพนธ

ทดระหวางนกเรยนกบครเปนปจจยทสามารถทานายพฤตกรรม เชงบวกในการเรยนร และความพง

พอใจของนกเรยนโดยทปจจยอน ๆ เชนทศนคตของนกเรยนทมตอระยะเวลาของหลกสตรและ

ประสบการณการสอนดวยหลกสตร Web - based เปนตวพยากรณทมความสาคญ ผลการวจยน

แสดงใหเหนวาทงลกษณะโครงสรางของหลกสตร MBA และพฤตกรรมอาจารยผสอนทาใหนกเรยน

มความสนใจเรยนหลกสตร Web – based และประสบความสาเรจในการจดการศกษาระดบ

บณฑตศกษา

โกลดรง (Goldring. 2002 : Online) ศกษาพลงของวฒนธรรมโรงเรยนทสงผลตอผลสมฤทธ

ของนกเรยนและการทางานทมงการเปลยนแปลงทางบวก กลมตวอยางเปนครและผบรหารโรงเรยน

รฐแคลลฟฟอรเนย ผลวจยพบวา พลงของวฒนธรรมโรงเรยนชวยใหทกๆคนรวมตวเปนกลม ทาให

ทกคนยอมรบนบถอตนเองและความเชอ วฒนธรรมทมองไมเหนสรางความสมพนธแกบคลากรใน

โรงเรยนมากกวาวฒนธรรมทมองเหน วฒนธรรมโรงเรยนชวยทาใหเกดความเชอมโยงของบคลากร

เปนเครอขายความรวมมอในการทางานและยงสงผลตอผลสมฤทธของนกเรยน

ฮารดฟลด (Hartsfield. 2003 : Online) ทาการวจยเรองภาวะผนาการเปลยนแปลงทมผล

ตอคณภาพอารมณและประสทธผลของตนเอง กลมตวอยางเปนผบรหารโรงเรยนจานวน 124 คน

รวบรวมดวยแบบสอบถามวเคราะหขอมลดวยสมการถดถอยพหคณ พบวา ภาวะผนาการ

เปลยนแปลงเปนรปแบบผนาสมยใหม มการนามาใชในวงการบรหารอยางแพรหลายในปจจบน

รวมถงภาวะผนาการเปลยนแปลงสามารถทานายคะแนนของคณภาพอารมณ ความมงมนและจต

วญญาณ และประสทธผลของตนเอง โดยเฉพาะคาคะแนนของคณภาพอารมณมคาสงกวาตวแปร

อนๆ

มหาวทยาลยมชแกน (Michican .2004 : Online) สารวจความสขมวลรวม ใน 82 ประเทศ

ทวโลกเกยวกบชวตความเปนอยทด โดยดความสข และความพงพดใจในชวต พบวา คนฟลปปนส

มความสขมากทสดในเอเชย มากกวาคนในประเทศทรารวย เชน ญปน ไตหวน และมากกวา

128

ประเทศในกลมอาเซยน เชน ไทย มาเลย และสงคโปร โดยพบขอสงเกตทสาคญในคนฟลปปนสคอ

มความยดหยนสง และพงพาตนเอง พงพาครอบครวมากกวาคนภายนอก

โพรสตส (Politis. 2004 : Online) ศกษาความสมพนธระหวางภาวะผนาของ แบส เนน

รปแบบทเปนตวกระตนหรออปสรรค เปรยบระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงกบภาวะผนาแบบ

แลกเปลยน ขอคนพบคอ ภาวะผนาแบบแลกเปลยนกบภาวะผนาการเปลยนแปลงเปนตวกระตน

เหมอนกน ในดานสภาพบรรยากาศในการทางานแบบสรางสรรค ทสาคญภาวะผนาการ

เปลยนแปลงมความเขมแขงมาก ดานการสงเสรมบรรยากาศในการทางานแบบสรางสรรค สงเสรม

คณภาพอารมณทางบวกและทาใหบคลากรมความสข สรางวฒนธรรมองคกร และนวตกรรมแนว

ใหม

ยชเชอร (Ussher. 2004: Abstract) ศกษาเรอง ปจจยทมผลตอความรสกของความพงพอใจ

ของนกศกษาในหลกสตรการศกษาครออนไลนตงแตป 1997 มหาวทยาลยไวกาโตะไดสงมอบการ

เรยนการสอนออนไลนสามปการศกษาระดบปรญญา เพอตอบสนองความตองการสาหรบคร

ประถมศกษาในชนบท การศกษาเชงคณภาพของนกศกษา 29 คน เกยวของกบการสารวจและการ

สมภาษณเรมตนตดตามกบการสนทนาออนไลนทมงเนนไปทวธการเรยนเหลานรบรประสบการณ

การเรยนร นกเรยนจะถกสารวจเกยวกบความสาคญของการสนบสนนทไดรบจากแหลงตางๆ

ลกษณะของการตอบรบทใหไว และประสทธผลของการปฏสมพนธในการรองรบสภาพแวดลอมการ

เรยนร ผลการวจยพบการเชอมโยงทแขงแกรงระหวางนกเรยนสรางความสมพนธทดกบอาจา รย

ผสอนและ ความพงพอใจของตวเอง เหนวาความสมพนธดงกลาวไดรบการพฒนาโดยการสนบสนน

และจรงใจ มความเหนสอดคลองกนแบบเฉพาะเจาะจงและปกต การโตตอบทมความหมาย ขณะท

นกเรยนคาดหวงวาอาจารยผสอนจะเนนการปฏบตทด

เจสสกา (Jessica. 2005: Abstract) ไดทาการศกษาวจยเรอง ปจจยทมผลตอทศนคตของ

นกเรยนทมตอการเรยนรออนไลนแบบยดหยนในการจดการศกษา ผวจยไดระบคณลกษณะความ

พงพอใจของนกเรยน 2 ประการคอ 1) การรบรทางบวกของเทคโนโลยในรปของความงายในการ

เขาถง และการใชวสดอปกรณการเรยนรออนไลนแบบยดหยน 2) รปแบบการเรยนรอสระและ

ความคดสรางสรรค กลมตวอยางคอ นกเรยนป 1 ของหลกสตรการจดการเบองตน ซงแบงเปนการ

สารวจตอนเรมหลกสตร จานวน 248 คน สารวจเมอจบหลกสตร จานวน 256 คน ผลการวจยพบวา

อทธพลจากสอการสอนและเทคโนโลย และวธการเรยนรอสระมผลตอความพงพอใจของนกเรยน

มาเจโลจา และ ไฮโวเนน (Mangeloja; & Hirvonen. 2006 : Abstract) ไดทาการศกษาวจย

เรองปจจยทสงผลตอความสขของนกเรยน พบวา ปจจยอทธพลหลกทสงผลตอระดบความพงพอใจ

ของนกเรยนคอ ความสมพนธทางสงคม ทรพยากรและสภาพแวดลอมทางการศกษา เปาหมายของ

แตละบคคลและกจกรรมนอกหลกสตร

ทอปฮอฟ (Tophoff. 2007 : Abstract) ไดศกษาเรอง หลกปฏบตทางจรยธรรมในองคการยค

ใหม พบวา ธรรมาภบาลของบรษทมการกาหนดอยางชดเจนในแนวทางปฏบตของซารเบน-ออกเลย ซง

ไดกลายเปนกฎหมายของสมาพนธรฐในป ค.ศ. 2000 โดยรวมถงแนวทางปฏบตทางจรยธรรม ท

129

กาหนดพฤตกรรมของลกจางและความสมพนธระหวางองคการและผถอหน ขณะทแนวปฏบต

เหลานเปนเรองภายนอกตอบคคล การศกษาครงนไดอภปรายการเกดขนของสญญาณเตอนภายใน

เพอการบรหารจดการทถกตอง ในความรสกของชาวพทธแนวปฏบตทางจรยธรรมไมเพยงแตเปน

แนวทางทเขาถงจตใจเทานน แตไดขยายเขาไปสโลกภายนอก ภายในทศนะนแนวปฏบตนเปนการ

เสนอการสอนเชงจรยธรรมของนกปรชญาหมงชาวจน หวง ยางหมง (Wang Yangming. 1472-1529) แต

กระนนทานหวงไดรบการยอมรบวาเปนนกปรชญาแนวทางคาสอนขงจอสมยใหม ในบทความทาน

หวงเปนนกคดเชงสมมนาภายในวธการคาสอนของหวงในรปแบบพทธศาสนกชนเปนการเรยนรดวย

ตนเองทถกนาเสนอเพอการเขาถงความรภายในตวบคคลซงแสดงใหเหนแนวทางปฏบตทถกตอง

ควน และดกเวอรท (Quinn; & Ducworth. 2007 : Online) ไดทาการศกษาวจยเรอง

ความสขและผลสมฤทธทางการเรยน : หลกฐานสาหรบการกอใหเกดซงกนและกน มการศกษาวจย

จานวนมากแสดงใหเหนถงความสมพนธกนระหวางจตทดและความสาเรจทางการเรยน กลม

ตวอยางทใชไดแก นกเรยนเกรด 5 ถกทาการทดสอบการวดสภาพความเปนอยทด และทดสอบไหว

พรบ 1 ปตอมา ไดจดกระบวนการเดมซาอกครงแตไมไดทาบททดสอบไหวพรบ ผลการวจยพบวา

ผทมสภาพความเปนอยทด หรอมความสขทางจตจะไดเกรดสงกวาผมความสขทางจตตา มากไป

กวานน นกเรยนทไดเกรดสงมแนวโนมวามประสบการณความเปนอยทดของจตสง มการควบคม

อารมณไดด ผลการวจยแนะนาเกยวกบความสมพนธระหวางความเปนอยทด และผลสมฤทธ

ทางการเรยน ซงมอทธพลซงกนและกน

คามโซวา และ ซานโอ ( Khramtsova; & Saarnio. 2007 : Abstract) ไดทาการศกษาวจย

เรอง ความสข ความพงพอใจในชวตและภาวะซมเศราในนกศกษาวทยาลย: สมพนธกบพฤตกรรม

และทศนคตของนกศกษา วตถประสงคของการศกษาวจย เพอตรวจสอบวาความสข และความพง

พอใจในชวตของนกศกษาสนบสนนตอพฤตกรรมและทศนคตของนกศกษาอยางไร กลมตวอยาง

ไดแก นกศกษาชนจตวทยาจานวน 104 คน ทาการตอบแบบสอบถามเพอวดความเปนอยทดของ

สภาพจตใจ (เชน ความสข และความพงพอใจใจชวต) ภาวะซมเศรา หมดหวง และพฤตกรรมและ

ทศนคตของนกศกษา ผลการวจยพบวา ภาวะซมเศรา หมดหวง และความเปนอยทดของสภาพ

จตใจ มความสมพนธอยางยงกบแรงจงใจภายใน ความพงพอใจในชวตและภาวะซมเศรา /หมดหวง

เกยวของกบระเบยบวนยของตนเอง ความสข และความพงพอใจในชวตทางบวกสมพนธกบการ

ยอมรบนบถอตนเองของนกศกษา รวมทงสามารถทานายพฤตกรรมและทศนคตของนกศกษาและ

มนษยสมพนธของนกศกษา ตลอดจนภาวะซมเศรา/หมดหวง

เมนเดส และคนอนๆ (Mendes; Julio; & Others. 2007 : Online ) ไดทาการศกษาวจย

เรอง ความสขและความเปนอยทดของนกศกษาท University of Algarve โปรตเกส ความสาคญใน

การศกษาวจยเรองน คอการพฒนาของยคโลกาภวตน มาตรฐาน และความไมแนนอนของอนาคต

ซงทกวนนนกศกษากาลงเผชญกบปญหาเหลาน โดยทมหาวทยาลยเปนองคการทตองเกยวของกบ

นกศกษาจานวนมาก และเปนสถานททสาคญในชวงเวลาหนงของชวตของนกศกษา ดงนน

มหาวทยาลยจงตองระบปญหาและรวตถประสงคอยางชดเจน รวมทงความตองการ ความปรารถนา

130

และความคาดหวง เพอชวยใหนกศกษาประสบผลสาเรจหรอเกดความสข ผลการวจยทสาคญมาก

ขอหนง เปดเผยวา ความเปนอยทดเปนสวนหนงความสขมวลรวมนกศกษาสวนใหญพจารณาวา

ตนเองเปนบคคลทมความสข ถงแมวาจานวนนอยทเชอวาความสขมวลรวมรวมยากทจะเกดขนได

ซงความสขจะแตกตางกนระหวางเพศชายและหญง

กาเรยน และโอมอน (Gallien; & Oomen. 2008 : Abstract) ไดทาการศกษาวจยเรอง การ

ตอบรบสวนบคคลกบการตอบรบโดยรวม ในหลกสตรออนไลน : รปแบบของคาตชมสงผลตอความ

พงพอใจ ประสทธภาพการทางาน และการรบรความสมพนธของนกเรยนหรอไม วตถประสงคของ

การศกษาเปรยบเทยบครงนเพอตรวจสอบวามความแตกตางอยางมนยสาคญในความพงพอใจของ

นกเรยน ประสทธภาพการทางานและการรบรความสมพนธเมอครผสอนใชรปแบบของคาตชมสวน

บคคลกบคาตชมโดยรวม นอกจากนการศกษานตรวจสอบตวแปรอน ๆสองตวแปร คอ ระยะเวลาท

ตองสงมอบรปแบบการตอบรบและประสบการณของนกเรยนกอนการเรยนรออนไลน เกบขอมลโดย

ใชการสารวจและการประเมนหลกสตรออนไลน ผลการวจยพบวาครทสรางบรรยากาศทางบวกดวย

คาชมสวนตวทาใหนกเรยนมความพงพอใจและมความสขมากกวาคาชมสวนรวม

ลนาและมลโกซาตา (Lina; & Malgozata. 2008 : Abstract) ไดทาการศกษาวจยเรอง

อะไรททาใหคนในลตเวยและลทวเนยมความสขมวลรวม วตถประสงคในการศกษานเพอคนหา

ปจจยททาใหประชากรมความสขมวลรวม ผลการวจยพบวา ปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมใน

Latvia คอ เพศ สถานภาพการสมรส สถานะการจางงาน รายไดครอบครว และความไววางใจ

ทางการเมอง ใน Lithuania แสดงใหเหนถง ความไววางใจทางสงคม ความไววางใจทางการเมอง

และดชนการดแล เปนปจจยทสาคญตอความสขมวลรวม ในขณะทปจจยอาย ดชนการดแล และ

ความไววางใจทางการเมอง เปนตวกาหนดทสาคญตอความสขมวลรวม สวนปจจยดานการสราง

ภาพลกษณขององคกรไมมผลตอความสขมวลรวมของคน ผลการวจยแสดงใหเหนถง ประชาชนท

แตงงานแลวมความสขมวลรวมนอยกวาคนโสด

รชแมนและคนอนๆ (Richman. 2008 : 212-215) ไดทาการศกษาวจยเรองการวเคราะห

ปจจยทมผลตอระดบความพงพอใจของนกศกษาวศวกรรมศาสตร ซงไดนาเสนอและสารวจปจจย

สวนใหญสงผลกระทบตอระดบความพงพอใจของนกศกษาวศวกรรมศาสตรในปากสถาน

แบบสอบถามจะขนอยกบความคาดหวงของนกเรยนจากสถาบน ขอมลทเกบรวบรวมแบบสมจาก

225 คน วเคราะหโดยใชซอฟแวร MINITAB 14 เทคนคการซกซซกมาของระบบการวดการ

วเคราะหแผนภาพความสมพนธ พบวา การบรหารจดการชนเรยน โดยเนนการจดการเรยนการสอน

ของครเปนปจจยทสาคญทสด สามารถแนะนาภาวะผนาทางการศกษาในการมงเนนทรพยากรของ

ครเพอความพงพอใจทดทสดของนกเรยน

บาเลนตโน (Ballenato. 2009 : Online) ไดทาการศกษาวจยเรอง การศกษาวเคราะห

ประสทธภาพความสขและประสทธภาพทางวชาการของนกศกษาอดมศกษา ซงการศกษาวจยทาท

the Universidad Carlos III de Madrid (UC3M) ไดทาการวเคราะหความสขของนกศกษา

อดมศกษา และอทธพลความเปนอยทางอารมณทเปนไปได และระดบความรของตนเองทางดาน

131

วชาการ กลมตวอยาง คอ นกศกษาจานวน มากกวา 100 คน โดยใชแบบสอบถามและจากการ

สงเกตเปนเวลา 12 ป นกศกษาทระบวาตนเองเปนผทมความสขมากขนจะสงผลกระทบตอคา

ปจจยขอมลสวนตวทเกยวของกบความเปนอยทางอารมณทด เชน ความเมตตา ความมนคง

ความสข ความกลาหาญ ความเชอถอ ความปลอดภย ความเปนธรรมชาต ความยดหยน และ การ

ผอนคลาย งานวจยไดรบการดาเนนการบนรากฐานของการเปรยบเทยบการประเมนคาตนเอง โดย

นกเรยนตอบแบบสอบถามตามบคลกภาพของตนเอง ซงขอมลทไดจะเปนตวบงชของระดบความร

ของตนเอง ผลงานวจยพบวา นกศกษามความสขเพราะภาพลกษณของตนเองโดยเกดการยอมรบ

ตนเอง และความคลายของขอมลสวนบคคลกบขอมลสมมตทเกยวของกบความเปนอยทางอารมณ

ทด

ยเจนโฮ (Eugenio; & Others. 2010 : Online) ไดศกษาวจยเรอง ความสขและผลตผลของ

นกศกษามหาวทยาลยลดตาลงเนองจากผปกครองทเพงหยารางกนหรอไม เราอาศยอยในยคทม

การหยารางสง ขณะนเปนเรองปกตทมหาวทยาลยทมนกศกษาทเพงสมผสการหยารางของพอแม

มาเรว ๆ น ซงพอแมกมความกงวลเกยวกบผลกระทบตอบตรหลานของตน แตอยางไรกตามยงไมม

การวจยอยางเปนทางการในเรองทสาคญของการหยารางทมผลตอนกศกษามหาวยาลย การวจยทา

การวดผลความสขของนกศกษาในชวตกอนทจะสบสวนภมหลงของครอบครว นอกจากนการศกษา

วจยยงประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนในการศกษา ผลของงานวจยใหความนาสนใจ

ทางวทยาศาสตรและผลประโยชนสาคญตอผปกครอง การศกษาครงนไมพบหลกฐานวานกศกษา

ประสบความทกขหลงการหยารางของผปกครอง

มาตนและคนอนๆ (Martin; & Others. 2010 : Online) ไดทาการศกษาวจยเรอง ความ

พงพอใจในชวตและการรบรของความสขมวลรวมของนกศกษามหาวทยาลย วตถประสงคของ

งานวจยนสอดคลองกบความสขมวลรวม 3 ขอ คอ ความพอใจในสขภาพ ความผกพนในการดาเนน

ชวต และความสมพนธกบสงแวดลอม กลมตวอยางไดแก นกศกษามหาวทยาลย จานวน 320 คน

ผลการวจยพบวา ชนดของความสขมวลรวมทถกใชมากทสด คอ ความผกพนในการดาเนนชวต

และความสมพนธกบสงแวดลอม ทายสดคอ ความพอใจในสขภาพ ผลวจยยงพบวา ความผกพนใน

การดาเนนชวต มความสอดคลองมากทสดกบความสขมวลรวม ผลทพบนมงถงความแตกตาง

ระหวางแนวคดของความสขมวลรวมและความพงพอใจในชวต และนาไปสความตงใจในการปฏบต

เพอพฒนาระดบความสขมวลรวม

สถาบนวจยเลกาตม (Legatum Institute. 2010 : Online) ไดมการเปดเผยผลการสารวจ

เกยวกบความสขมวลรวมของประชากรในแตละประเทศ ในป 2010 ทผานมา ผลวจยพบวา

ประชากรชาวนอรเวย เปนประเทศทมความสขทสดในโลก ขณะทประเทศไทย รงอนดบ 52 และ

เปนลาดบท 10 ของทวป แมจะมความสขดานเสรภาพสวนบคคลนอยมาก รงอนดบ 106 จาก 110

ประเทศ โดย 10 อนดบแรกของประเทศทมประชากรมความสขมากทสดของโลก คอ นอรเวย ขยบ

ขนจากอนดบ 5 เมอปกอน ในขณะทแชมปเกา ฟนแลนด หลนรวอนดบ 3 สวนในลาดบรองลงมา

ตามลาดบ มดงน เดนมารก ฟนแลนด ออสเตรเลย นวซแลนด สวเดน แคนาดา สวตเซอรแลนด

132

เนเธอรแลนด และสหรฐอเมรกา ขณะทประเทศไทยเปนรอง สงคโปร และ มาเลเซย ซงคนไทย ม

ความสขมากทสดจากความพรอมของประเทศในดานทนทางสงคม และดานเศรษฐกจอยอนดบท 20

และ 23 ของโลก แตมดชนความสขตามาก ในดานเสรภาพสวนบคคล รงอนดบ 106 เนองจากม

ปญหาทางการเมองนนเอง สาหรบประเทศทมความสขนอยทสดของโลก คอ ซมบบเว รองลงมา

คอ ปากสถาน สาธารณรฐแอฟรกากลาง เอธโอเปย ไนจเรย เยเมน เคนยาโมซมบก แคเมอรน

และแซมเบย ตามลาดบ

เทนเนย (Tenney. 2011 : 73-101) วจยปจจยทมผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนใน

โรงเรยนทองถน โดยศกษาปจจย เพศ การปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน เจตคตตอวชาชพ

เจตคตตอโรงเรยน ใชการวจยแบบผสม ทงแบบสอบถามและการสนทนากลม ผลวจยเชงปรมาณ

พบวา ไมมความแตกตางทางนยสาคญทางสถตระหวางเจตคตตอวชาชพ และเจตคตตอโรงเรยน

กบความสขมวลรวมของนกเรยนในโรงเรยน ผลจากการสนทนากลมพบวา นกเรยนทมระดบชนการ

เรยนทสงขนจะมแนวโนมการมปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนตาลง

ลทฟและคนอนๆ (Lütfi; & Others 2011 : Online) ศกษาปจจยทสงผลตอความสขมวล

รวมและความพงพอใจของนกศกษาในการศกษาการทองเทยว กลมตวอยางไดแกนกศกษาทเรยน

แผนการเรยนการทองเทยวจานวน 1734 คน เครองมอเปนแบบสอบถาม ผลวจยพบวา ปจจยท

สงผลตอความสขและความพงพอใจของนกศกษาในการเรยนแผนการเรยนการทองเทยว ไดแก

ความพงพอใจตองานทไดรบมอบหมาย การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนประสบการณตรง

หลกสตรทมความยดหยน สวนปจจยทไมสงผลตอความสขมวลรวมและความพงพอใจของนกศกษา

ไดแกภาวะผนาของคร

คลอนงเกอร และ โซฮา (Cloninger.; & Zohar. 2011 : 24-32) ไดทาการศกษาเรอง

บคลกภาพและการรบรของสขภาพและความสขมวลรวม ซงสขภาพเปนองคประกอบสาคญของ

สภาวะของรางกายจตใจ และกลมตวอยางไดแก ผแทนอาสาสมครของพนทชารอนของอสราเอล

จานวน 1,102 คน ตอบแบบสอบถามมาตราบวกและลบทางความรสก มาตราความพงพอใจในชวต

และการประเมนสขภาพโดยตอบแบบสอบถามอตนยเกยวกบสขภาพทวไป ผลการวจยพบวา

บคลกภาพดานความรวมมอมความสมพนธทางบวกกบการสนบสนนการรบรทางสงคม การยอมรบ

นบถอตนเองมความสมพนธทางบวกกบอารมณทางบวกและความเปนอยทด และลกษณะดาน

อารมณ สงคมและทางกายภาพมอทธพลตอการรบรของสขภาพและความสขมวลรวม

จากการทบทวนงานวจยทเกยวของกบปจจยเชงพหระดบสามารถจาแนกเปนปจจยระดบ

นกเรยนไดแก การยอมรบนบถอตนเอง มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการ

เรยนร ระดบของหองเรยน ไดแก ภาวะผนา การบรหารจดการหองเรยนและเจตคตตอวชาชพคร

และปจจยระดบโรงเรยน ไดแกภาพลกษณของโรงเรยนและสวสดการโรงเรยน ทงสามระดบมผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยน

บทท 3

วธการดาเนนงานวจย

การวจยเรองการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครประกอบดวยวธการดงน

1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน เปนผบรหาร ครและนกเรยนในโรงเรยนทเปดทาการสอน

ในระดบมธยมศกษาชนปท 2 สงกดกรงเทพมหานคร จานวน 13,375 คน จาแนกเปนผบรหาร

จานวน 101 คน คร จานวน 387 คน และนกเรยนจานวน 12,887 คน จากโรงเรยนทงหมด 101

โรงเรยน ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554

1.2 กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เพอใหสอดคลองกบการวจยเชงพหระดบ ผวจยจงเลอก

โรงเรยนทเปดทาการสอนในระดบมธยมศกษาชนปท 2 ตงแต 3 หองเรยนขนไปมาศกษาได

โรงเรยนทงสน 30 โรงเรยน หลงจากนนทาการเลอกกลมตวอยางนกเรยน คร และผบรหาร

โรงเรยน ดงน

กลมตวอยางนกเรยน เลอกนกเรยนหองเรยนละ 30 คน โดยโรงเรยนแตละโรงเรยนม

3 หองเรยน จากโรงเรยนทงหมด 30 โรงเรยน รวมกลมตวอยางนกเรยน 2,700 คน

กลมตวอยางคร เลอกกลมตวอยางคร หองเรยนละหนงคน จากหองเรยน 3 หองเรยน ใน

แตละโรงเรยน รวม 30 โรงเรยน รวมครเปนกลมตวอยาง 90 คน

กลมตวอยางผบรหารโรงเรยน จานวนโรงเรยน 30 โรงเรยน ไดกลมตวอยางผบรหาร

โรงเรยน 30 คน

หลงจากนนนาไปสมแบบแบงชน (Stratified Random Sampling) โดยใช กลมเขต

การศกษาเปนชน (strata) และทาการสมอยางงาย โดยสมเลอกโรงเรยนเพอเปนกลมตวอยางตาม

กลมเขตการศกษา ดงตาราง 2

134

ตาราง 2 ประชากรและกลมตวอยางจาแนกตามกลมเขตการศกษาของกรงเทพมหานคร

กลม

เขตการศกษา

ประชากร กลมตวอยาง

โรงเรยน คร นกเรยน โรงเรยน คร นกเรยน

กรงเทพกลาง 4 15 605 1 3 90

กรงเทพใต 12 35 1,251 3 9 210

กรงเทพเหนอ 18 60 2,421 6 18 540

กรงเทพ

ตะวนออก

30

135 4,108

9 27 810

กรงธนเหนอ 11 35 1,211 3 9 270

กรงธนใต 26 107 3,291 8 24 720

รวม 101 387 12,887 30 90 2,700

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบสอบถามจานวน 3 ฉบบ สาหรบผบรหาร

โรงเรยน คร และนกเรยน ตามลาดบ โดยแตละฉบบแบงเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบสอบถามขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 แบบสอบถามเกยวกบการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร

ผวจยดาเนนขนตอนการสรางเครองมอทใชในการวจย ดงน

1. กาหนดจดมงหมายของการสรางแบบสอบถามทใชในการวจย เพอสราง

แบบสอบถามเกยวกบปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร

2. ศกษาแนวคดทฤษฎ งานวจยและเอกสารทเกยวของกบตวแปรอสระทง 3 ระดบ

และตวแปรตาม คอ ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

3. เขยนนยามศพทเฉพาะตามแนวคดและทฤษฎ

4. สรางแบบสอบถามตามนยามศพทเฉพาะทเขยนไว

5. นาแบบสอบถามทง 3 ทไดใหผทรงคณวฒจานวน 5 ทาน ซงเปนผทมความร

ความเขาใจอยางดในเนอหาทผวจยตองการวด ดวยการวเคราะหความเทยงตรงเชงเนอหา

(Content Validity) และนามาหาคาดชนความสอดคลองดวยคา IOC (Item-Objective Congruence

Index)

135

ซงไดเครองมอทใชในการวจยแบงเปนแบบสอบถามจานวน 3 ฉบบ ใชสาหรบสอบถาม

นกเรยน คร และผบรหารโรงเรยน สาหรบแบบสอบถามสาหรบนกเรยน จานวน 122 ขอ มคาดชน

ความสอดคลองเทากบ 0.60 – 1.00 แบบสอบถามสาหรบครจานวน 61 ขอ มคาดชนความ

สอดคลองเทากบ 0.60 – 1.00 และแบบสอบถามสาหรบผบรหารจานวน 63 ขอ มคาดชนความ

สอดคลองเทากบ 0.80 – 1.00

6. นาแบบสอบถามทง 3 ฉบบไปทดลองใช (Try Out) โดยแตละฉบบทดลองใชกบกลม

ตวอยางทมลกษณะคลายกลมตวอยางจานวนฉบบละ 30 คน ชดผบรหารโรงเรยนทดลองใชกบกลม

ตวอยางผบรหารโรงเรยน ชดครทดลองใชกบกลมตวอยางทเปนคร และชดนกเรยน ทดลองใชกบ

กลมตวอยางทเปนนกเรยน

7. หลงจากนนนาผลทไดมาวเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม

ทงฉบบโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (α -Coefficient) ของครอนบค (Conbach)

โดยมคาความเชอมน แตละฉบบ ดงน

แบบสอบถามสาหรบนกเรยน จานวน 122 ขอ มคาความเชอมนของเครองมอเทากบ

0.968 แบบสอบถามสาหรบคร จานวน 61 ขอ มคาความเชอมนของเครองมอเทากบ 0.971 และ

แบบสอบถามสาหรบผบรหารโรงเรยน จานวน 63 ขอ มคาความเชอมนของเครองมอเทากบ 0.968

3. การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยมการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. นาหนงสอจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอขอความ

อนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล โดยสงถงผอานายการโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ทเปน

กลมตวอยาง พรอมแจกแบบสอบถามและนดวนเวลาในการเกบรวบรวมขอมล

2. ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ตามวนเวลาทนดหมาย โดยผวจยขออนญาตผ

อานวยโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง เพอใหคาแนะนากบนกเรยนในการตอบแบบสอบถามใหชดเจน

โดยใชเวลาในการแนะนา 10 นาท ตอจากนนใหนกเรยนทาแบบสอบถามโดยใชเวลา 40-50 นาท

รวมเวลาทงหมด 60 นาท และผวจยเกบแบบสอบถามจากนกเรยนดวยตนเอง (ดจากตารางการเกบ

แบบสอบถามจากภาคผนวก ข) หลงจากนนผวจยตดตามเกบรวบรวมแบบสอบถามจากครและ

ผบรหารโรงเรยนจนครบถวน ไดรบแบบสอบถามกลบคนแตละชดคดเปนรอยละรอย

136

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

ผวจยมการจดกระทาและการวเคราะหขอมล ดงน

1. นาแบบสอบถามทรวบรวมไดมาตรวจใหคะแนนตามเกณฑทตงไว และบนทกลง

แฟมขอมล แลวนาแฟมขอมลดงกลาวมาวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสาเรจรป

2. แบบสอบถามตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม วเคราะหโดยวธ หา

คาความถ และคารอยละ

3. แบบสอบถามตอนท 2 การตรวจวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม วเคราะหปจจย

พหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกด

กรงเทพมหานคร โดยใชสถตวเคราะหดงตอไปน

3.1 วเคราะหความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร ตามแนวคดของ ลเครท (Likert Scale) ซงมความหมาย ดงตอไปน

1 หมายถง นอยทสด

2 หมายถง นอย

3 หมายถง ปานกลาง

4 หมายถง มาก

5 หมายถง มากทสด

การแปลความหมายของคาระดบ กาหนดชวงคะแนนและความหมายของแตละ

ชวง ตามเกณฑวเคราะหความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกด

กรงเทพมหานคร ดงน

คาเฉลย 1.00 ถง 1.49 แสดงวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร อยในระดบ นอยทสด

คาเฉลย 1.50 ถง 2.49 แสดงวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร อยในระดบ นอย

คาเฉลย 2.50 ถง 3.49 แสดงวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร อยในระดบ ปานกลาง

คาเฉลย 3.50 ถง 4.49 แสดงวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร อยในระดบ มาก

คาเฉลย 4.50 ถง 5.00 แสดงวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร อยในระดบ มากทสด

การแปลความหมายของคาระดบ กาหนดชวงคะแนนและความหมายของแตละชวง

ตามเกณฑวเคราะหปจจยพหระดบของระดบนกเรยนและระดบหองเรยน ดงน

คาเฉลย 1.00 ถง 1.49 แสดงวา ระดบพฤตกรรมของนกเรยน/คร อยในระดบ นอยทสด

คาเฉลย 1.50 ถง 2.49 แสดงวา ระดบพฤตกรรมของนกเรยน/คร อยในระดบ นอย

137

คาเฉลย 2.50 ถง 3.49 แสดงวา ระดบพฤตกรรมของนกเรยน/คร อยในระดบ ปาน

กลาง

คาเฉลย 3.50 ถง 4.49 แสดงวา ระดบพฤตกรรมของนกเรยน/คร อยในระดบ มาก

คาเฉลย 4.50 ถง 5.00 แสดงวา ระดบพฤตกรรมของนกเรยน/คร อยในระดบ มาก

ทสด

การแปลความหมายของคาระดบ กาหนดชวงคะแนนและความหมายของแตละชวง

ตามเกณฑวเคราะหปจจยพหระดบของระดบโรงเรยน ดงน

คาเฉลย 1.00 ถง 1.49 แสดงวา ระดบการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบ

นอยทสด

คาเฉลย 1.50 ถง 2.49 แสดงวา ระดบการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบ

นอย

คาเฉลย 2.50 ถง 3.49 แสดงวา ระดบการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบ

ปานกลาง

คาเฉลย 3.50 ถง 4.49 แสดงวา ระดบการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบ

มาก

คาเฉลย 4.50 ถง 5.00 แสดงวา ระดบการปฏบตงานของโรงเรยน อยในระดบ

มากทสด

3.2 วเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสมพนธกบ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร ดวย

การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสนโดยใชโปรแกรมสาเรจรป

3.3 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสงผล

ตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร

โดยการวเคราะหปจจยพหระดบโดยใชโปรแกรมสาเรจรป HLM (Hierarchical Linear Model)

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

ผวจยใชสถต ดงน

1. สถตพนฐาน

1.1 คาความถและรอยละ

1.2 คาเฉลย (Mean)

1.3 คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอ

2.1 สถตทใชในการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาโดยการหาคาดชน

ความสอดคลอง IOC (Item-Objective Congruence Index)

138

2.2 หาคาความเชอมนของแบบสอบถามโดยใชสมประสทธแอลฟา

(Alpha Coefficient) ของครอนบาค

3. สถตทใชในการหาความสมพนธและทดสอบสมมตฐาน

3.1 วเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ท

สมพนธกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกด

กรงเทพมหานคร ดวยการวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของเพยรสนโดยใชโปรแกรมสาเรจรป

3.2 วเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสงผล

ตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานครดวย

การวเคราะหปจจยพหระดบโดยใชโปรแกรมสาเรจรป HLM (Hierarchical Linear Model )

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดวยการแบงเปน 4 ตอน ดงตอไปน

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยนมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ตอนท 2 การวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ตอนท 3 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ตอนท 4 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

เพอใหเกดความเขาใจตรงกนในการนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดกาหนด

สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ดงตอไปน

คาสถต

n แทน จานวนตวอยาง

X แทน คาเฉลย

S.D. แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

b แทน คาสมประสทธการถดถอยในรปคะแนนดบ

a แทน คาคงท

t แทน คาสถตทใชทดสอบนยสาคญทางสถตของอทธพลคงท

(Fixed effect)

SE แทน Standard Error

* แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ตวแปร

ตวแปรอสระระดบนกเรยน

RESP แทน การยอมรบนบถอตนเอง

RELA แทน มนษยสมพนธ

ATTI แทน เจตคตตอการเรยน

140

BEHA แทน พฤตกรรมการเรยนร

ตวแปรอสระระดบหองเรยน

LEAD แทน ภาวะผนา

MANA แทน การบรหารจดการหองเรยน

ATTT แทน เจตคตตอวชาชพคร

ตวแปรอสระระดบโรงเรยน

IDEN แทน ภาพลกษณของโรงเรยน

REWA แทน สวสดการโรงเรยน

ตวแปรตาม

Y แทน ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

Yclass แทน คาเฉลยประสทธผลความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ระดบหองเรยน

Yschool แทน คาเฉลยประสทธผลความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ระดบโรงเรยน

bRELA/Y แทน คาสมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธทม

ตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

bATTI/Y แทน คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการเรยนทม

ตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

bBEHA/Y แทน คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรท

มตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

141

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยนมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยนมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครปรากฏดงแสดงในตาราง 3

ตาราง 3 จานวนและรอยละของขอมลพนฐานของผบรหารโรงเรยน คร และนกเรยนมธยมศกษา

ชนปท 2

ขอมลพนฐาน

จานวน (คน)

รอยละ

ผบรหารโรงเรยน

1 เพศ

1.1 ชาย

1.2 หญง

รวม

2 ระดบการศกษา

2.1 ปรญญาตร

2.2 สงกวาปรญญาตร

รวม

12

18

30

5

25

30

40.00

60.00

100.00

16.70

83.30

100.00

คร

1 เพศ

1.1 ชาย

1.2 หญง

รวม

2 ระดบการศกษา

2.1 ปรญญาตร

2.2 สงกวาปรญญาตร

รวม

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

1 เพศ

1.1 ชาย

1.2 หญง

รวม

31

59

90

52

38

90

1,293

1,407

2,700

34.40

65.60

100.00

57.80

42.20

100.00

47.90

52.10

100.00

142

จากตาราง 3 แสดงใหเหนวาในการวจยครงน ผบรหารโรงเรยนสวนใหญเปนเพศหญง คด

เปนรอยละ 60.00 เพศชาย คดเปนรอยละ 40.00 ผบรหารโรงเรยนสวนใหญมระดบการศกษาสง

กวาปรญญาตร คดเปนรอยละ 83.30 และมระดบการศกษาในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ

16.70 สวนครนน สวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 65.60 เพศชายคดเปนรอยละ 34.40 คร

สวนใหญมระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 57.80 และมระดบการศกษาใน

ระดบปรญญาตร คดเปนรอยละ 42.20 สวนนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 นน สวนใหญเปน

เพศหญงคดเปนรอยละ 52.10 และเพศชาย คดเปนรอยละ 47.90

ตอนท 2 การวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ปรากฏในตาราง 4 ดงน

ตาราง 4 คาเฉลย และคาความเบยงเบนมาตรฐานของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

X

S.D.

ระดบ

ชวตความเปนอยทด

สงแวดลอม

วฒนธรรม

สขภาพ

3.75

3.73

3.92

3.18

.24

.67

.69

.77

มาก

มาก

มาก

ปานกลาง

รวม 3.64 .55 มาก

ตาราง 4 แสดงใหเหนวาความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก (X = 3.64, S.D. = .55) และเมอพจารณา

รายดานของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร พบวา ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ดานชวตความเปนอยทด ดานสงแวดลอม และดานวฒนธรรม อยในระดบมาก

(X = 3.75, SD = .24 X= 3.73, SD = .67 และ X = 3.92, SD = .69 ตามลาดบ) ยกเวนดาน

สขภาพอยในระดบปานกลาง (X = 3.18 และ S.D. = .77)

143

ตอนท 3 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบ

โรงเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ผลปรากฏดงตาราง 5

ตาราง 5 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน

กบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

ตวแปร

ระดบ

นกเรยน

ระดบ

หองเรยน

ระดบ

โรงเรยน

ความสข

มวลรวม

RESP RELA ATTI BEHA LEAD MANA ATTT IDEN REWA (Y)

RESP

RELA

ATTI

BEHA

LEAD

MANA

ATTT

IDEN

REWA

X

SD

1.000

3.89

.49

.632**

1.000

3.98

.56

.406**

.457**

1.000

3.64

.55

.560**

.686**

.596**

1.000

3.92

.57

-.009

-.145

-.136

-.086

1.000

4.18

.48

.057

-.080

-.132

-.044

.863**

1.000

4.13

.45

-.006

-.098

-.124

-.102

.783**

.783**

1.000

4.44

.40

.123

-.153

.200

.090

.000

-.216

-.204

1.000

4.38

.39

.180

-.100

.295

.163

.203

.009

-.093

.847**

1.000

4.20

.54

.471**

.670**

.431**

.522**

-.073

-.083

-.011

-.051

-.084

3.64

.55

*P < .05 : มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

**P < .01 : มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากตาราง 5 แสดงใหเหนวาคาสมประสทธสหสมพนธของปจจยระดบนกเรยน ซง

ประกอบดวยการยอมรบนบถอตนเอง (RESP) มนษยสมพนธ (RELA) เจตคตตอการเรยน (ATTI)

และพฤตกรรมการเรยนร (BEHA) กบ ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร มคาสมประสทธสหสมพนธ เทากบ .471 .670 .431 และ .522

ตามลาดบ โดยมความสมพนธทางบวกกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

144

ปจจยระดบหองเรยน ซงประกอบดวย ภาวะผนา (LEAD) การบรหารจดการชนเรยน

(MANA) และเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) ไมมความสมพนธกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สวนปจจยระดบโรงเรยน ซงประกอบดวย

ภาพลกษณของโรงเรยน (IDEN) และสวสดการโรงเรยน (REWA) ทกตวลวนไมมความสมพนธกบ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

จากผลการวเคราะหคาสมประสทธสหสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน กบความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สรปไดวา ตวแปรท

มคาสมประสทธสหสมพนธทางบวก กบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครสงสด คอ ตวแปร มนษยสมพนธ (RELA) รองลงมาคอ พฤตกรรม

การเรยนร (BEHA) การยอมรบนบถอตนเอง (RESP) และ เจตคตตอการเรยน (ATTI) ตามลาดบ

นอกจากนแลว จากตาราง 5 แสดงใหเหนวา นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร มการยอมรบนบถอตนเองในระดบมาก (X = 3.89, S.D. = .49)

มมนษยสมพนธในระดบมาก (X = 3.98, S.D. = .56) มเจตคตตอการเรยนในระดบมาก

(X = 3.64, S.D. = .55) และมพฤตกรรมการเรยนรในระดบมาก (X = 3.92, S.D. = .57)

ครประจาชนมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร มภาวะผนาในระดบ

มาก (X = 4.18, S.D. = .48) มการบรหารจดการชนเรยนในระดบมาก (X = 4.13, S.D. = .45)

และมเจตคตตอวชาชพครในระดบมาก (X = 4.44, S.D. = .40)

ผบรหารโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร มการเสรมสรางภาพลกษณของโรงเรยนใน

ระดบมาก (X = 4.38, S.D. = .39) และมการจดสวสดการโรงเรยนในระดบมาก (X = 4.20, S.D. =

.54)

ตอนท 4 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ท สงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยน ทสงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร แบงเปน 3

ตอนดงน

ตอนท 4.1 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ตอนท 4.2 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน

ตอนท 4.3 การวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน

145

ตอนท 4.1 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

การวเคราะหขนนเปนการวเคราะหปจจยระดบท 1 (Level 1) ในขนตอนการวเคราะหโมเดล

อยางงาย ดวยการนาตวแปรอสระระดบนกเรยนมาอธบายตวแปรตามในสมการถดถอย และ

ตรวจสอบความแปรปรวนของตวแปรตามแตละตววานาไปวเคราะหกบตวแปรอสระระดบครตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครปรากฏดงตาราง 6

ตาราง 6 การวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ปจจย

ระดบ

นกเรยน

ความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2

การสงผล

SE t b P-value

RESP

RELA

ATTI

BEHA

a

Y 0.021

0.023

0.017

0.023

0.025

0.963

23.490

4.708

5.606

149.395

.019

.532*

.082*

.128*

3.738*

.336

.000

.000

.000

.000

* P < .05

จากตาราง 6 เมอพจารณาการสงผล (Fixed Effect) พบวา คาสมประสทธการถดถอยของ

มนษยสมพนธ (RELA) มคาเทากบ .532 คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการเรยน (ATTI)

มคาเทากบ .082 คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนร (BEHA) มคาเทากบ .128

และคาคงท (a) ของการวเคราะหมคาเทากบ 3.738 ซงทกคามนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวน

การยอมรบนบถอตนเอง (RESP) ไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาปจจยระดบนกเรยน

ไดแก มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนรสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05

เนองจากมนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนรสงผลตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร จงสามารถนาคา

สมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท

2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bRELA/Y) คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการเรยนตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

146

Y

Yclass

bRELA/Y

(bATTI/Y) และคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bBEHA/Y) นาไปใชเปนตวแปรตาม

เพอวเคราะหกบตวแปรอสระระดบหองเรยนตอไป

จากผลการวเคราะหปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร สามารถสรางโมเดลพหระดบของปจจย

ระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครมลกษณะดงภาพประกอบ 4

ภาพประกอบ 4 โมเดลพหระดบของปจจยระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

เมอ แทน ตวแปรตามระดบท 1 หมายถง ความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกด กรงเทพมหานคร

แทน ตวแปรตามระดบท 2 หมายถง คาเฉลยความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน

แทน ตวแปรตามระดบท 2 หมายถง คาสมประสทธการ

ถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

ตวแปรตามระดบท 2

RESP

ATTI

RELA

BEHA

Y

Yclass bRELA/Y bATTI/Y bBEHA/Y

ตวแปรตามระดบท 1

b = .019

b = .532*

b = .082*

b = .128*

147

bBEHA/Y

bATTI/Y สงกดกรงเทพมหานคร

แทน ตวแปรตามระดบท 2 หมายถง คาสมประสทธการ

ถดถอยของเจตคตตอการเรยนตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

แทน ตวแปรตามระดบท 2 คาสมประสทธการถดถอย

ของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร

ตอนท 4.2 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน

การวเคราะหขนน เปนการวเคราะหปจจยระดบท 2 (Level 2) ในขนตอนการวเคราะห

โมเดลไฮโพเทธคอล (Hypothetical) เพอคนหาตวแปรอสระระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลย

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบ

หองเรยน คาสมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอ

การเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร และคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ดวยการนาตวแปรอสระ

ระดบหองเรยน มาอธบายตวแปรตามในสมการถดถอย และตรวจสอบความแปรปรวนของตวแปร

ตามแตละตววา สามารถนาไปวเคราะหกบตวแปรอสระระดบโรงเรยนไดตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน (Yclass)

คาสมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bRELA/Y) คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการ

เรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร (bATTI/Y) และคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bBEHA/Y) ปรากฏดง

ตาราง 7 8 9 และ 10

4.2.1 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน (Yclass)

148

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยนปรากฏดงตาราง 7

ตาราง 7 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครระดบหองเรยน

ปจจย

ระดบ

หองเรยน

คาเฉลยความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2

ระดบหองเรยน

การสงผล

SE

t

b

P-value

LEAD

MANA

ATTT

a

Yclass 0.088

0.087

0.088

0.024

0.969

-0.668

0.553

154.510

.084

-.058

.048

3.739*

.336

.506

.581

.000

*P < .05

จากตาราง 7 เมอพจารณาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาวะผนา

(LEAD) มคาเทากบ .084 คาสมประสทธการถดถอยของการบรหารจดการชนเรยน (MANA) มคา

เทากบ -.058 คาสมประสทธถดถอยของเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) มคาเทากบ .048 คาคงทของ

การวเคราะหมคาเทากบ 3.739

จากผลการวเคราะหในระดบหองเรยนปรากฏวาไมมตวแปรอสระตวใด สงผลตอตวแปรตาม

อยางมนยสาคญทางสถต นนคอ ทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพคร

ไมสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครระดบหองเรยน จงไมสามารถนาไปใชเปนตวแปรตามเพอวเคราะหกบตวแปรอสระ

ระดบโรงเรยนไดตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน (Yclass) ตามตาราง 7

สามารถสรางโมเดลพหระดบปจจยระดบหองเรยนไดดงภาพประกอบ 5

ตวแปรตามระดบท 3 Yschool

149

Yschool

ภาพประกอบ 5 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบหองเรยน

เมอ แทน ตวแปรตามระดบระดบท 3 หมายถงคาเฉลย

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบ

โรงเรยน

4.2.2 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของมนษย

สมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของมนษย

สมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร (bRELA/Y) ปรากฏดงในตาราง 8

ตาราง 8 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธ

ตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

150

ปจจยระดบ

หองเรยน

คาสมประสทธการถดถอยของมนษย

สมพนธตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

การสงผล

SE

t

b

P-value

LEAD

MANA

ATTT

a

bRELA/Y 0.101

0.107

0.096

0.023

-1.250

.285

.759

23.374

-.126

.031

.073

.531*

.212

.775

.448

.000

*P < .05

จากตาราง 8 เมอพจารณาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาวะผนา

(LEAD) มคาเทากบ -.126 คาสมประสทธการถดถอยของการบรหารจดการชนเรยน (MANA) มคา

เทากบ .031 คาสมประสทธถดถอยของเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) มคาเทากบ -.073 และคาคงท

ของการวเคราะหมคาเทากบ .531

จากผลการวเคราะหในระดบหองเรยนปรากฎวาไมมตวแปรอสระตวใดสงผลตอตวแปรตาม

อยางมนยสาคญทางสถต นนกคอวาทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพ

ครไมสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร จงไมสามารถนาไปใชเปนตวแปรตามเพอ

วเคราะหกบตวแปรอสระระดบโรงเรยนไดตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของมนษย

สมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ตามตาราง 8 สามารถสรางโมเดลพหระดบปจจยระดบหองเรยนไดดง

ภาพประกอบ 6

151

MANA

LEAD

ATTT

bRELA/Y ตวแปรตามระดบท 2

b = -.126

b = .073

b = .031

ภาพประกอบ 6 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

มนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

4.2.3 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

เจตคตตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอ

การเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร (bATTI/Y) ปรากฏดงในตาราง 9

ตาราง 9 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการ

เรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ปจจยระดบ

หองเรยน

คาสมประสทธการถดถอยของ

เจตคตตอการเรยนตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2

การสงผล

SE

t

b

P-value

LEAD

MANA

ATTT

a

bATTI/Y .078

.078

.075

.017

.811

-.190

-.856

4.806

.063

-.015

-.064

.084*

.418

.849

.393

.000

*P < .05

152

MANA

LEAD

ATTT

bATTI/Y ตวแปรตามระดบท 2

b = .063

b = -.064

b = -.015

จากตาราง 9 เมอพจารณาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาวะผนา

(LEAD) มคาเทากบ .063 คาสมประสทธการถดถอยของการบรหารจดการชนเรยน (MANA) มคา

เทากบ -.015 คาสมประสทธถดถอยของเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) มคาเทากบ .064 คาคงทของ

การวเคราะหมคาเทากบ .084

จากผลการวเคราะหในระดบหองเรยนปรากฎวาไมมตวแปรอสระใดสงผลตวแปรตาม อยาง

มนยสาคญทางสถตท.05 นนกคอวาทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพ

ครไมสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร จงไมสามารถนาไปใชเปนตวแปร

ตามเพอวเคราะหกบตวแปรอสระระดบโรงเรยนไดตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอ คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอ

การเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ตามตาราง 9 สามารถสรางโมเดลพหระดบปจจยระดบหองเรยนไดดง

ภาพประกอบ 7

ภาพประกอบ 7 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

เจตคตตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร

4.2.4 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรม

การเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรม

การเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร (bBEHA/Y) ปรากฏดงในตาราง 10

153

MANA

LEAD

ATTT

bBEHA/Y ตวแปรตามระดบท 2

b = -.037

b = .016

b = -.039

ตาราง 10 การวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของ

พฤตกรรมการเรยนตอการเรยนตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

ปจจยระดบ

หองเรยน

คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรม

การเรยนรตอความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

การสงผล

SE

t

b

P-value

LEAD

MANA

ATTT

a

bBEHA/Y .100

.105

.095

.022

-.365

-.368

.165

5.332

-.037

-.039

.016

.122*

.714

.713

.869

.000

*P < .05

จากตาราง 10 เมอพจารณาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาวะผนา

(LEAD) มคาเทากบ -.037 คาสมประสทธการถดถอยของการบรหารจดการชนเรยน (MANA) มคา

เทากบ -.039 คาสมประสทธถดถอยของเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) มคาเทากบ .016 และคาคงท

ของการวเคราะหมคาเทากบ .122

จากผลการวเคราะหในระดบหองเรยนปรากฏวาไมมตวแปรอสระใดสงผลตอตวแปรอยางม

นยสาคญทางสถตท.05 นนกคอวาทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพ

ครไมสงผลตอคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร จงไมสามารถนาไปใชเปนตวแปร

ตามเพอวเคราะหกบตวแปรอสระระดบโรงเรยนไดตอไป

ผลการวเคราะหปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอ คาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรม

การเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ตามตาราง 10 สามารถสรางโมเดลพหระดบปจจยระดบหองเรยนไดดง

ภาพประกอบ 8

154

ภาพประกอบ 8 โมเดลพหระดบของปจจยระดบหองเรยนทสงผลตอตอคาสมประสทธการ

ถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

4.3 การวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน

ผลการวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน ดงปรากฏในตาราง 11

ตาราง 11 การวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน

ปจจยระดบ

โรงเรยน

คาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2

การสงผล

SE t b P-value

IDEN

REWA

a

Yschool .122

.160

.032

-.861

.121

116.331

-.105

.019

3.713*

.397

.905

.000

*P < .05

จากตาราง 11 เมอพจารณาคาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาพลกษณ

ของโรงเรยน (IDEN) มคาเทากบ -.105 คาสมประสทธการถดถอยของสวสดการโรงเรยน (REWA)

มคาเทากบ .019 และคาคงทของการวเคราะหมคาเทากบ 3.713

จากผลการวเคราะหในระดบโรงเรยนปรากฎวาไมมตวแปรอสระใดสงผลตอตวแปรตาม

อยางมนยสาคญทางสถตท.05 นนกคอวาทงภาพลกษณโรงเรยน และสวสดการโรงเรยนไมสงผล

155

IDEN

REWA

Yschool ตวแปรตามระดบท 3 b = .019

b = -.105

ตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน

ผลการวเคราะหปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอ คาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานครระดบโรงเรยนตามตาราง 11

สามารถสรางโมเดลพหระดบปจจยระดบโรงเรยนไดดงภาพประกอบ 9

ภาพประกอบ 9 โมเดลพหระดบของปจจยระดบโรงเรยนทสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ระดบโรงเรยน

จากผลการวเคราะหขอมลปจจยระดบนกเรยน ในตาราง 6 และภาพประกอบ 4 ผลการ

วเคราะหขอมลระดบหองเรยน ในตาราง 7 - 10 และภาพประกอบ 5 - 8 และผลการวเคราะหขอมล

ปจจยระดบโรงเรยนในตาราง 11 และภาพประกอบ 9 ผวจยไดสรางโมเดลพหระดบของปจจยท

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครไดดงภาพประกอบ 10

156

ปจจยระดบโรงเรยน

ภาพประกอบ 10 โมเดลพหระดบของปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

จากภาพประกอบ 10 อธบายปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร ไดวา ปจจยระดบนกเรยน ไดแก

มนษยสมพนธ (RELA) เจตคตตอการเรยน (ATTI) และพฤตกรรมการเรยนร (BEHA) สงผลตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร สวน

IDEN

REWA

Yschool b = .019

b = -.105

MANA

LEAD

ATTT

Yclass

b = .084

b = .048

b = -.058 bRELA/Y bATTI/Y bBEHA/Y

RESP

ATTI

RELA

BEHA

Y

b = .019

b = .532*

b = .082*

b = .128*

b = -.126

b =.063

b = -.036

b = .031

b = .073

b = -.015 b = -.039

b = -.064

b = .016

ปจจยระดบหองเรยน

ปจจยระดบนกเรยน

157

การยอมรบนบถอตนเอง (RESP) ไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท

2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

เนองจากมนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนรสงผลตอความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร จงสามารถนาคา

สมประสทธการถดถอยของมนษยสมพนธตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท

2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bRELA/Y) คาสมประสทธการถดถอยของเจตคตตอการเรยนตอ

ความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร

(bATTI/Y) และคาสมประสทธการถดถอยของพฤตกรรมการเรยนรตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร (bBEHA/Y) นาไปใชเปนตวแปรตาม

เพอวเคราะหกบตวแปรอสระระดบหองเรยนได

เมอพจารณาการสงผล พบวาคาสมประสทธการถดถอยของภาวะผนา (LEAD) มคาเทากบ

.084 คาสมประสทธการถดถอยของการบรหารจดการชนเรยน (MANA) มคาเทากบ -.058 คา

สมประสทธถดถอยของเจตคตตอวชาชพคร (ATTT) มคาเทากบ .048 คาคงทของการวเคราะหมคา

เทากบ 3.739

จากผลการวเคราะหในระดบหองเรยนปรากฏวาไมมตวแปรอสระใดสงผลตอตวแปรตาม

อยางมนยสาคญทางสถต นนกคอวาทงภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และเจตคตตอวชาชพ

ครไมสงผลตอคาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครระดบหองเรยน จงไมสามารถนาไปใชเปนตวแปรตามเพอวเคราะหกบตวแปรอสระ

ระดบโรงเรยนไดตอไป

จากผลการวเคราะหในระดบโรงเรยนปรากฏวาไมมตวแปรอสระใดสงผลตอตวแปรตาม

อยางมนยสาคญทางสถต นนกคอวาทงภาพลกษณของโรงเรยน และสวสดการโรงเรยนไมสงผลตอ

คาเฉลยความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครระดบโรงเรยน

บทท 5

สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ

การวจยเรอง ปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนป

ท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครน มวตถประสงคเพอศกษาระดบความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท2ในโรงเรยนสงกด กรงเทพมหานคร เพอศกษาความสมพนธ

ระหวางปจจยระดบโรงเรยน ระดบหองเรยนและ ระดบนกเรยนกบความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร และเพอศกษาปจจยระดบโรงเรยน

ระดบหองเรยนและระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

กรอบความคดในการวจยครงนเปนการศกษาตวแปรอสระ 3 ระดบ ทคาดวานาจะเปนตว

แปรทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ปจจยระดบนกเรยน ประกอบดวย 1. การยอมรบนบถอตนเอง 2. มนษยสมพนธ

3. เจตคตตอการเรยน และ 4. พฤตกรรมการเรยนร ปจจยระดบหองเรยน ประกอบดวย 1. ภาวะ

ผนา 2. การบรหารจดการหองเรยน และ 3. เจตคตตอวชาชพคร ปจจยระดบโรงเรยน ประกอบดวย

1. ภาพลกษณของโรงเรยน และ 2. สวสดการโรงเรยน สาหรบตวแปรตาม คอ ความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร แยกเปน 4 ดาน

ประกอบดวย 1. ดานชวตความเปนอยทด 2. ดานสงแวดลอม 3. ดานวฒนธรรม และ 4. ดาน

สขภาพ

กลมตวอยางทใชในการวจย ประกอบดวยผบรหารโรงเรยน จานวน 30 คน คร 90 คน และ

นกเรยน จานวน 2,700 คน จากโรงเรยนทเปดทาการในระดบมธยมศกษาชนปท 2 สงกด

กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 จานวน 30 โรงเรยน รวมจานวนกลมตวอยาง

ทงหมด 2,820 คน โดยการเลอกกลมตวอยางและทาการสมแบบแบงชน (Stratified Random

Sampling) โดยใชกลมเขตการศกษาเปนชน (strata) และทาการสมอยางงาย เครองมอทใชในการ

วจยครงน ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล จานวน 3 ฉบบ ใชสาหรบ

สอบถามนกเรยน คร และผบรหารโรงเรยน แบบสอบถามสาหรบนกเรยน จานวน 122 ขอ มคาดชน

ความสอดคลองเทากบ 0.60 – 1.00 แบบสอบถามสาหรบครจานวน 61 ขอ มคาดชนความ

สอดคลองเทากบ 0.60 – 1.00 และแบบสอบถามสาหรบผบรหารโรงเรยน จานวน 63 ขอ มคาดชน

ความสอดคลองเทากบ 0.80 – 1.00 แบบสอบถามทง 3 ฉบบน กอนนาไปใชเกบขอมลจรง ไดนาไป

ทดลองใชกบกลมตวอยางและทาการหาคาความเชอมนโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา

(α -Coefficient) ของครอนบค (Conbach) แบบสอบถามสาหรบผบรหารโรงเรยนมคาความเชอมน

เทากบ 0.968 แบบสอบถามสาหรบครมคาความเชอมนเทากบ 0.971 และแบบสอบถามสาหรบ

นกเรยนมคาความเชอมนเทากบ 0.968 ตามลาดบ

159

การวเคราะหขอมลเพอหาคาตอบตามวตถประสงคขอท 1 เพอศกษาระดบความสขมวล

รวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยไดทาการ

วเคราะหคาสถตพนฐานโดยการคานวณหาความถ คาเฉลย ความเบยงเบนมาตรฐาน โดยใช

โปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป สาหรบการวเคราะหขอมลเพอหาคาตอบของวตถประสงคขอท 2

เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยระดบโรงเรยน ระดบหองเรยน และระดบนกเรยนกบความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร การวเคราะห

โดยการคานวณหาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน โดยใชโปรแกรมสาเรจรป

สาหรบการวเคราะหขอมลเพอหาคาตอบของวตถประสงคขอท 3 เพอศกษาปจจยระดบ

โรงเรยน ระดบหองเรยนและระดบนกเรยนทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบ

มธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผวจยทาการวเคราะหดวยวธการวเคราะห

พหระดบดวยสมการถดถอย กรณ 3 ระดบ โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป HLM

(Hierarchical Linear Model)

สรปผลการวจย

ผลการศกษาปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนป

ท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร สรปไดดงตอไปน

1. ระดบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานชวตความเปนอยทด

ดานสงแวดลอม และดานวฒนธรรม อยในระดบมาก ยกเวนดานสขภาพอยในระดบปานกลาง

2. ความสมพนธระหวางปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยนกบความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

สรปได ดงน

2.1 ปจจยระดบนกเรยน พบวา การยอมรบนบถอตนเอง มนษยสมพนธ เจต

คตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนร มความสมพนธทางบวกกบความสขมวลรวมของ

นกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร โดยมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

2.2 ปจจยระดบหองเรยน พบวา ภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน และ

เจตคตตอวชาชพคร ไมมความสมพนธกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2

ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

2.3 ปจจยระดบโรงเรยน พบวา ภาพลกษณของโรงเรยน และสวสดการโรงเรยน

ไมมความสมพนธกบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

160

3. ปจจยพหระดบทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ไดแก ปจจยระดบนกเรยน ปจจยระดบหองเรยน และปจจยระดบ

โรงเรยน สรปไดดงน

3.1 ปจจยระดบนกเรยน พบวา มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยนและพฤตกรรม

การเรยนรสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทระดบ .05 สวนการยอมรบนบถอตนเองไมสงผลตอความสข

มวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

3.2 ปจจยระดบหองเรยน พบวา ทงภาวะผนา การบรหารจดการหองเรยน และเจต

คตตอวชาชพครไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร

3.3 ปจจยระดบโรงเรยนเรยน พบวา ทงภาพลกษณของโรงเรยน และสวสดการ

โรงเรยนไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร

อภปรายผล

ในการวจยครงน ผวจยนาเสนอการอภปรายผลตามกรอบแนวคดในการวจยและ

วตถประสงคของการวจย ซงมรายละเอยดดงน

1.ระดบความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร โดยรวมอยในระดบมาก เมอพจารณารายดานพบวา ดานชวตความเปนอย

ทด ดานสงแวดลอม และดานวฒนธรรม อยในระดบมาก สาหรบดานสขภาพอยในระดบปานกลาง

ซงผลการวจยนบวาสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว โดยดานวฒนธรรมมคาเฉลยสงสด รองลงมา

ไดแกดานชวตความเปนอยทด ดานสงแวดลอม และดานสขภาพตามลาดบ ทเปนเชนนเนองจาก

ความสขมวลรวมเปนการมองการพฒนาประเทศทไมไดเนนตวเลขในการเตบโตทางเศรษฐกจ

(Gross Domestic Product, GDP) แตเนนมมมองเรองความสขทแทจรงของสงคมเปนหลก

คานงถงความเปนองครวมดวยการพจารณามตทางเศรษฐกจควบคไปกบมตอนๆ อกทงความสข

มวลรวมเปนตวบงชสาคญของบคลากรในองคกร องคกรตางๆจาเปนตองใชความสขมวลรวมเพอ

เปนการแนวทางการพฒนาบคลากรไปสเปาหมายทวางไว (Karma; & Dorji. 2008 : 25-36)

รวมถงเปนสงทองคกรใหความสาคญในปจจบน เพราะเปนการวดความสขทแทจรงของมนษยทเกด

จากจตใจมากกวาตวเลขเพยงอยางเดยว (ประเวศ วะส. 2554 : ออนไลน) ขณะทเสาวลกษม กตต

ประภสร (2553 : ออนไลน) สนบสนนความสาคญของความสขมวลรวม คอ การทาใหสงคมอยเยน

เปนสข ตองการความเอาใจใสในหลาย ๆ ดาน ทงดาน สงแวดลอม สนตภาพ ความยตธรรม และ

สภาพทางจตใจ ดงนนเปาหมายการพฒนาจงตองไมมงไปทความมงคงทางเศรษฐกจเพยงอยาง

เดยว ควรแกไขปญหาสงคม ความเครยด และความทกขรปแบบตางๆ จาเปนตองดาเนนการ

161

อยางเปนองครวมและมความสมดล จงจะสามารถสรางสงคมในอนาคตทมความสขและมสนตภาพ

นอกจากน วนโฮเวน (Veenhoven .2007 : Online) ใหความสาคญของความสขมวลรวมเปนความ

เพลดเพลนทางใจโดยรวมของชวตคนๆหนง ตวบงชความสขทสาคญ ไดแก ความเสมอภาค

เศรษฐกจและสงคม สงแวดลอม รวมถง ความเปนอสระและความยตธรรม ความสขมวลรวม

ประกอบดวยหลกสาคญ 4 ดาน ดงน 1) ดานชวตความเปนอยทด 2) ดานสงแวดลอม 3) ดาน

วฒนธรรม และ 4) ดานสขภาพ โดยเฉพาะดานวฒนธรรม จะคานงถงวฒนธรรมปจเจกชน เชน

ความเมตตากรณา ความมนาใจ ความสภาพเรยบรอย ความออนนอมถอมตน การรจกใหอภย การ

รกษาเกยรตและศกดศรของตนเอง และวฒนธรรมองคการ ตลอดจนวฒนธรรมสงคม ชวยใหสงคมม

ความหมาย มความเอออาทรตอกน และทาใหสงคมสามารถดารงอย (Brooks. 2005 : 228-230)

ความสขมวลรวมดานชวตความเปนอยทด (well-being) นบวาเปนสงสาคญทไดรบการเตม

เตมใหรสกดและสบาย ทาใหเกดความรสกปลอดภยในสภาวะแวดลอมทอยรอบตวไมวาจะอยใน

โรงเรยน ทบาน ททางาน ในขณะซอของหรอบนถนน (ฟลลป. 2553 : ออนไลน) เปนการจดการ

เรยนรในหองเรยนและนอกหองเรยนใหปราศจากอวชชา หรอหลงผด เพอมงใหนกเรยนเปนมนษย

ทสมบรณ (สมชาย จกรพนธ. 2549 : ออนไลน) สาหรบความสขมวลรวมดานสงแวดลอม นบวาม

ความสาคญตอนกเรยน เพราะการจดบรรยากาศและสงแวดลอมทด ชวยทาใหนกเรยนมความสขทง

รางกายและจตใจ (Movondo; & Tsarenko. 2002 : Online) การจดสภาพแวดลอมของโรงเรยนม

ผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน โรงเรยนสมควรจดสภาพแวดลอมใหอยในสภาพเรยบรอย

สวยงาม เพอใหนกเรยนใชเปนสถานทพกผอนหยอนใจ (สมชาย เทพแสง; และคณะ. 2553 : 23)

สงแวดลอมนบวามความสาคญตอความสขมวลรวมของนกเรยน จงจาเปนทบคลากรในโรงเรยน

ชวยกนอนรกษสงแวดลอมใหอยในสภาพเรยบรอยสวยงาม โดยบคลากรควรรจกใชทรพยากรอยาง

ชาญฉลาด ใหเปนประโยชนตอโรงเรยนมากทสด และใชไดเปนเวลายาวนานทสด ทงนตองให

สญเสยทรพยากรโดยเปลาประโยชนนอยทสด และจะตองกระจายการใชประโยชนจากทรพยากร

โดยทวถงกนดวย ฉะนนการอนรกษจงไมไดหมายถงการเกบรกษาทรพยากรไวอยางเดยว แตตอง

นาทรพยากรมาใชประโยชนใหถกตองตามกาลเทศะอกดวย (ประชา อนทรแกว. 2542 : 4 )

2. ปจจยระดบนกเรยน ระดบหองเรยน และระดบโรงเรยนสงผลความสขมวลรวม

ของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครสรปได ดงน

2.1 ปจจยระดบนกเรยน พบวา มนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรม

การเรยนร สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร โดยมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลวจยนบวาสอดคลองและเปนไปตาม

สมมตฐานทวางไว โดยมนษยสมพนธ ชวยใหเกดความสามคค หรอสมพนธภาพอนด สามารถ

ปฏบตงานกนอยางราบรน ลดความขดแยงในกลมผปฏบตงาน ซงจะนาไปสประสทธภาพและเกด

ความสขของนกเรยน ( Berry; & Hansen. 1996 : 796-809) อกทงยงทาใหมความพอใจในชวต

เพมขน สามารถแลกเปลยนประสบการณ ความคดซงกนและกน จะนาไปสความพอใจในชวต และ

ทาใหมความสขเพมขน เกดความสดชน เกดความรกใคร ศรทธา เชอถอซงกนและกน อนจะนามา

162

ซงความสามคค (Bloggang.com 2549 : ออนไลน) อกทงเจตคตตอการเรยน โดยทนกเรยนทมเจต

คตในทางทดตอการเรยนนกเรยนจะแสดงออกในลกษณะความพงพอใจสนใจมาเรยนอย าง

สมาเสมอ ยอมรบความสามารถและวธการสอนของคร เหนคณคาของการศกษา (Allport. 1978 :

256) และนกเรยนจะมความสขมวลรวมมากขน(Lavis. 1996 : 254; สรางค โควตระกล. 2545 :

366) ขณะทพฤตกรรมของนกเรยนทมเจตคตทดตอการเรยนจะแสดงใหถงความสนใจในการเรยนร

เหนประโยชนและคณคาในเรองทเรยน มความตงใจ แสดงความชนชอบ และรกวชาทจะเรยน ความ

ตองการการมสวนรวมในการเรยนร ตงแตการวางแผน การจดกจกรรมและการวดผลประเมนผล

รวมถงเหนประโยชนของการศกษาในการพฒนาตนเองใหเกดความกาวหนามนคง ซงเจตคตทดตอ

การเรยนสงผลใหนกเรยนมความสขมวลรวมมากขน (Durrant. 2011 : Online) นอกจากน

พฤตกรรมการเรยนรนบวาเปนสงสาคญชวยใหนกเรยนมสมพนธภาพทดกบเพอนและเกดความสข

มวลรวม (Cranston; & Barclay. 1985 : 36-138) ซงจะเปนวธการเรยนรของผเรยนทม

ประสทธภาพ นอกจากนพฤตกรรมการเรยนรเปนการใชรปแบบการเรยนรอยางหลากหลาย ทงการ

เรยนรเปนทม ฝกประสบการณใหกบนกเรยนอยางสมาเสมอ ทบทวนตรวจสอบประสบการณทจะ

นาไปใชประโยชนไดจรงในชวตประจาวน รวบรวมประสบการณและนามาฝกฝนใหเกดความ

ชานาญ (Sprenger. 2003 : 13-14; Smith.2001 : Online) การใชแรงจงใจในการเรยน มการ

จดสรรเวลาเรยน นกเรยนมความเปนอสระในการเรยนร ตลอดจนนกเรยนใชเทคโนโลยในการ

เรยนร เรยนรเปนกลม มการคนควาเทคนคการเรยนและคนหาความรและใชวธการเรยนรแบบ

แกปญหาอยางตอเนอง พฤตกรรมดงกลาวขางตนจงเปนผลใหนกเรยนเกดความสขมวลรวม

(Mills. 2002 : Online; Spoon; & Schell. 1998 : 19-34) ซงผลการวจยนบวาสอดคลองกบผลวจย

ของแพรวพรรณ พเศษ (2549 : บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง โมเดลเชงสาเหตของปจจยทมผล

ตอการเรยนรอยางมความสขของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในโรงเรยนสงกดสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงหวดชลบร และระยอง จานวน 840 คน ผลการวจยปรากฏวา

ตวแปรทงหมดในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปรการเรยนรอยางมความสขไดรอย

ละ 87 ตวแปรทมอทธพลทางตรงกบการเรยนรอยางมความสข ไดแก ลกษณะนกเรยน ลกษณะ

เพอนในกลม และลกษณะพอแมผปกครองตามลาดบ นอกจากนยงสอดคลองกบผลวจยของเขษม

ชาต อารมตร (2547 : 131-136) ศกษาตวแปรทางการศกษาระดบนกเรยน และระดบหองเรยนท

สงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 จานวน 1,470 คน ครประจาชนนกเรยนชนมธยม ศกษาปท 3 จานวน 49 คน

ผบรหารและผชวยผบรหารฝายวชาการ จานวน 48 คน ในปการศกษา 2545 โรงเรยนสงกดกรม

สามญศกษา ในเขตกรงเทพมหานคร การวเคราะหพหระดบแบบลดหลนสอดแทรกเชงเสนตรงโดย

ใชโปรแกรมสาเรจรป HLM ซงมรปแบบการวเคราะห 3 ระดบผลการวจยพบ วาตวแปรอสระระดบ

นกเรยนสงผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

163

2.2 ปจจยระดบหองเรยน พบวา ภาวะผนา การบรหารจดการชนเรยน

และเจตคตตอวชาชพคร ไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ใน

โรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ผลวจยไมเปนไปตามสมมตฐานทวางไว โดยเฉพาะภาวะผนาไม

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ทเปนเชนนอาจเปนเพราะภาวะผนาของครจะเนนไปทวธการทางานรวมกบคร

ดวยกนมากกวาเนนทตวนกเรยน เชน การสาธตการสอนแกครและแบงปนความรกบครมออาชพ

อนๆ ทางานรวมกบคร ผปกครอง ชมชน เปนพเลยงครใหม ตระหนกถงสงคม พวพนกบ

การเมอง (Wynne. 2007 : Online) อกทงยงเนนทการวางแผนหลกสตรและพฒนาหลกสตร นเทศ

การสอน และประเมนการสอนของคร (Vivian. 2007 : Online) นอกจากนแลวการบรหารจดการชน

เรยนไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ทเปนเชนนอาจเปนเพราะครสวนใหญยงคงใหความสาคญกบการควบคม

พฤตกรรมทเปนปญหาของนกเรยน การสรางวนยในชนเรยนมากกวาการจดกจกรรมการเรยน

เพอใหนกเรยนสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพ (สภาวรรณ พนธจนทร. 2553 : 45)

นอกจากนยงขาดความเขาใจในหลกการบรหารจดการชนเรยนเทาทควร ยงไมสามารถตอบสนอง

ความตองการแกนกเรยนไดอยางมประสทธภาพ โดยครสวนใหญยงเนนการบรหารจดการชนเรยน

ในดานกระบวนการสอนมากกวาการมงเนนผลผลตหรอคณภาพของนกเรยนเปนสาคญ อกทงเจต

คตตอวชาชพคร ไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยน

สงกดกรงเทพมหานคร ทเปนเชนนอาจะเปนเพราะ เจตคตตอวชาชพครจะสอดคลองกบความรสก

นกคด ความคดเหน ความศรทธาหรอความเชอของบคคลทมตอวชาชพคร โดยครจะเนนในการ

พฒนาตนเองไปสมออาชพทงดานการใชนวตกรรมและเทคโนโลยในการสอน การแสวงหาความร

อยางตอเนอง การพฒนาตนเองใหมบคลกทด มคณธรรม จรยธรรมเปนแบบอยางทด และสามารถ

ปรบตวใหเขากบสงคม (Nel. 1992 : 45-47) รวมทงการพฒนาตนเองใหเปนคนอดทนใจเยน ใจ

กวางและยอมรบขอผดพลาดทงของตนเองและผอนได ยอมรบการปกครองในระบอบประชาธปไตย

อนมพระมหากษตรยเปนประมข (ศนยพฒนาคร. 2554 : ออนไลน) โดยครสวนใหญยงคงมงเนน

การพฒนาตนเองมากกวาการเนนไปทตวนกเรยน ผลการวจยยงสอดคลองกบผลวจยของลทฟและ

คนอนๆ (Lütfi; & Others. 2011 : Online) ศกษาปจจยทสงผลตอความสขมวลรวมและความพง

พอใจของนกศกษาในการศกษาการทองเทยว กลมตวอยางไดแกนกศกษาทเรยนแผนการเรยนการ

ทองเทยวจานวน 1,734 คน เครองมอเปนแบบสอบถาม ผลวจยพบวา ปจจยทสงผลตอความสขและ

ความพงพอใจของนกศกษาในการเรยนแผนการเรยนการทองเทยว ไดแก ความพงพอใจตองานท

ไดรบมอบหมาย การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนประสบการณตรง หลกสตรทมความ

ยดหยน สวนปจจยทไมสงผลตอความสขมวลรวมและความพงพอใจของนกศกษาไดแกภาวะผนา

ของคร

2.3 ปจจยระดบโรงเรยน พบวา ภาพลกษณของโรงเรยนและสวสดการโรงเรยนไม

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

164

กรงเทพมหานคร ผลวจยไมเปนไปตามสมมตฐานทวางไวโดยเฉพาะภาพลกษณของโรงเรยนไม

สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานคร ทเปนเชนนอาจเปนเพราะการสรางภาพลกษณของโรงเรยนจะเนนไปทการสราง

ชอเสยงของโรงเรยนดานวชาการ ผลสมฤทธโดยโรงเรยนจะตอบสนองผปกครองใหเปนทยอมรบ

(พนม พงษไพบลย. 2536 : 96) นอกจากนเปนสรางความรสกใหประชาชนยอมรบและเหนดวย อน

จะเปนผลใหโรงเรยนเปนทเชอถอ รวมถงเนนไปทการกาหนดวสยทศนและเปาหมายลวงหนา เพอ

เปนแนวทางและหลกชยในการทางาน โดยนาโรงเรยนใหเขาไปเกยวของกบชมชนและทองถนมาก

ขน (วระวฒน อทยรตน. 2553 : ออนไลน) การทโรงเรยนเนนไปทกระบวนการพฒนาหรอวธการ

สรางชอเสยงใหแกโรงเรยนมากกวาการเสรมสรางไปทตวนกเรยน ผลวจยจงไมเปนไปตาม

สมมตฐานทวางไว

นอกจากนแลวการจดสวสดการโรงเรยนสวนใหญยงสนบสนนการทางานใหกบ

บคลากร โดยเนนไปทตวครมากกวาตวนกเรยน เชนการสงเสรมขวญกาลงใจของคร การพฒนาคร

ใหเกดประสทธภาพ ทงดานการเรยนการสอน การวจยชนเรยน (Martin. 2011 : Online; James

use Agricultural High School. 2011 : Online) นอกจากนแลวโรงเรยนบางแหงยงใหการบรการ

แกนกเรยนไปครบถวน อาท บรการรถรบสงนกเรยน การจดบรการสขภาพอนามย การบรการ

แนะแนวและการจดกจกรรมสหกรณในสถานศกษา (วชต สรตนเรองชย. 2541 : 144-145) รวมทง

ยงขาดการจดกจกรรมตางๆ อาทกฬา ทศนศกษา ชมรม การจดแสดง ตลอดจนการจดโภชการ

เกยวกบอาหาร การมแพทยและพยาบาลประจาโรงเรยน จดบรการรถโรงเรยนใหมความปลอดภย

รวมถงมบรการฝากนกเรยนใหอยในความดแลของครหรอเจาหนาทเวลาเยนกอนผปกครองมารบ

จากการทโรงเรยนสวนใหญจดสวสดการใหแกนกเรยนไมครบถวนเปนผลใหผลการวจยไมเปนไป

ตามสมมตฐานทวางไว

ขอเสนอแนะ

ในการวจยน ผวจยมขอเสนอแนะเปน 2 ลกษณะ คอ 1) ขอเสนอแนะในการนาผลการวจย

ไปใช 2) ขอเสนอแนะในการวจย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

1. ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

จากผลการวจยผวจยมขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใชดงตอไปน

1.1 จากผลการวจยในเรองของความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครทประกอบดวย ดานชวตความเปนอยทด ดาน

สงแวดลอม และดานวฒนธรรม และดานสขภาพนน พบวา ในทกดานอยในระดบมาก แตในดาน

สขภาพ พบวา อยในระดบปานกลาง ดงนนจงควรมการสงเสรมทางดานสขภาพของนกเรยนอยาง

ทวถง เชน โครงการตรวจสขภาพใหแกนกเรยนเปนตน

165

1.2 จากผลการวจยเกยวกบปจจยระดบนกเรยนพบวาเจตคตตอการเรยนมคาเฉลย

ตาสด ดงนนจงควรสงเสรมเจตคตตอการเรยนแกนกเรยน ทงดานการพฒนาการจดกจกรรมการ

เรยนการสอนของครใหนาสนใจ รวมถงการสรางแรงจงใจในชนเรยนเพอใหนกเรยนมเจตคตตอการ

เรยนสงขน

1.3 จากผลการวจยทพบวา ครสวนใหญมการศกษาในระดบปรญญาตร เพอเปนการ

พฒนาบคลากรและเพมศกยภาพของคร จงควรสงเสรมใหครมระดบการศกษาทเพมขน โดยการ

เพมจานวนครทมการศกษาในระดบทสงกวาปรญญาตรใหมากขน

1.4 จากผลการวจยทพบวา ปจจยระดบนกเรยนบางสวน ซงไดแก มนษยสมพนธ เจต

คตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนร สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษา

ชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดงนนในการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร จงควร

ใหความสาคญกบประเดนทง 3 น เพอเสรมสรางใหนกเรยนมมนษยสมพนธทด มเจตคตตอการ

เรยนทด และมพฤตกรรมการเรยนทดในระดบมาก เพอใหเกดความสขมวลรวมของนกเรยนใน

ระดบทมากขนไปอก

1.5 จากผลการวจยทพบวา ปจจยระดบนกเรยนดานมนษยสมพนธ ดานเจตคตตอ

การเรยน และดานพฤตกรรมการเรยนร สงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชน

ปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดงนนผบรหารโรงเรยนและคร ควรใหความสาคญกบการ

เสรมสรางมนษยสมพนธ เจตคตตอการเรยน และพฤตกรรมการเรยนรใหกบนกเรยน สงเสรมมนษย

สมพนธ โดยการจดกจกรรมทสงเสรมมนษยสมพนธ และการทางานรวมกน สงเสรมเจตคตตอการ

เรยนโดยการจดกจกรรมนอกเวลาเรยน และอานวยความสะดวกดานสถานท ตลอดจนเทคโนโลย

ทางการศกษาตางๆ และการเสรมสรางพฤตกรรมการเรยนรใหกบนกเรยน โดยสงเสรมใหนกเรยน

มสมาธในการเรยน เชนมการฝกนงสมาธเปนตน

2. ขอเสนอแนะในการวจย

ผวจยมขอเสนอแนะในการวจยดงตอไปน

2.1 ในการวจยครงนมปจจยหลายตวทไมสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยน

ระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ดงนนในการวจยครงตอไปจงควรหา

ปจจยตวอนๆทสงผลตอความสขมวลรวมของนกเรยนระดบมธยมศกษาชนปท 2 ในโรงเรยนสงกด

กรงเทพมหานครเพมขน

2.2 ในการวจยครงนมการจดตวแปรทศกษาเปน 3 ระดบ ในการวจยครงตอไปหาก

สามารถจดตวแปรทมากกวา 3 ระดบได ควรทาการศกษาในระดบสานกงานการศกษา

กรงเทพมหานครเพมขนดวย เพอศกษาไปถงระดบนโยบายการจดการศกษาทสงผลตอวามสขมวล

รวมของนกเรยนในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

166

2.3 ในการวจยนผวจยศกษาในเรองของการสงผลของตวแปรอสระทมตอตวแปรตาม

โดยการวเคราะหพหระดบดวยสมการถดถอย (Multilevel Regression Analysis) จงควรมการศกษา

ในลกษณะทเปนความสมพนธเชงสาเหต (Multilevel Path Analysis) ดวย

2.4 ในการวจยครงตอไปควรทาการศกษาในเชงคณภาพ เชนศกษาเปนรายกรณ

หรอเปนรายโรงเรยนในเรองความสขมวลรวมของนกเรยน

บรรณานกรม

168

บรรณานกรม

กรมสามญศกษา. (2553). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2553 (ฉบบท 3). กรงเทพฯ:

ครสภา ลาดพราว.

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2549). ความจรง 12 ขอของความสข.

สบคนเมอวนท 2 มนาคม 2553, จาก

http//www.dmh.go.th/news/view.asp?id=1038

กรรมะ อระ และคนอนๆ. (2550). ภฐาน ตนธารความสขมวลรวมประชาชาต 2.

คดใหมเกยวกบการพฒนา. กรงเทพฯ: สานกพมพมมา.

กรองได อณหสต.(2555). พฤตกรรมการเรยนร. สบคนเมอวนท 12 กมภาพนธ 2555 จาก

www.ns.mahidol.ac.th/.../

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2540). ความรเรองสงแวดลอม.

กรงเทพฯ: กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม.

กระทรวงศกษาธการ. (2542). แนวการจดกจกรรมเพอสรางเสรมคณลกษณะเกง ด

มสข. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

______. (2542). กระจายอานาจทางการศกษา : ทาไม เมอใด อะไร และทาอยางไร.

กรงเทพมหานคร: กรมวชาการ.

______. (2550). รายงานสถานศกษาพอเพยง 2550. สบคนเมอวนท 5 มนาคม 2554, จาก

www.sufficiencyeconomy.org/upload/data_event/1-64

กษมา วรวรรณ ณ อยธยา.(2546).ผนา “คร” ยคปฏรป.สบคนเมอวนท 1 มนาคม 2554,จาก

http://www.sakulthai.com/DSakulcolumndetailsql.asp?stcolumnid=1942&stissueid=25

18&stcolcatid=1&stauthorid=39

กฤตน กลเพง. (2554). การสรางความสขในการทางาน (Happy Workplace) ดวยการ

บรหารตนเอง. สบคนเมอวนท 2 กมภาพนธ 2554, จาก

www.thaijobcenter.com/id_board.php%3F

กองสขาภบาลอาหาร. (2542). คมอการดาเนนงานสขาภบาลอาหารสาหรบเจาหนาท

สาธารณสขและครผดแลโรงอาหารของของโรงเรยน. กรมอนามย. กรงเทพฯ: องคการ

สงเคราะหทหารผานศก.

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2549). การพฒนาดชนชวดความสขของประเทศ. สบคนเมอ

1 มนาคม 2553, จาก http//www.thaihealth.or.th/cms/detail.php?id=2068

เกษม จนทรแกว. (2544). วทยาศาสตรสงแวดลอม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

169

เขษมชาต อารมตร. (2547). การศกษาตวแปรทางการศกษาระดบนกเรยนและระดบ

หองเรยนทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน :โดยการวเคราะห

พหระดบ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2543).

การปฏรปการเรยนรผเรยนเปนสาคญทสด . กรงเทพฯ: สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

โครงการหองสมดมชวตบนเครอขายอนเตอรเนต. (2546). การพฒนาโรงเรยนทง

ระบบ. สบคนเมอวนท 12 มถนายน 2553, จาก

http://library.riu.ac.th /webdb/images/aks2.htm

จารพงศ พลเดช. (2546,เมษายน). "การบรหารแบบมสวนรวมและการใหอานาจ

ปฏบต". วารสารพฒนาชมชน. 42(4) :13-18.

จนทรรตน วงศอารยสวสด. (2542). ผลของการประยกตหลกการเรยนรของชคเคอรร

และกมสนในการเรยนการสอนการพยาบาลจตเวชตอผลสมฤทธทางการเรยน

และการเรยนรอยางมความสข. วทยานพนธ ค.ม. (สขศกษา) กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

จารพรรณ กลดลก. (2550). ความหมายของความสขของประเทศภฏาน.สบคนเมอวนท 12

มกราคม 2554, จาก http://jitviv/at.blogspot.com/2007/12/blog-post_01.html

จารลกษณ พนพรหมราช. (2528). การเปรยบเทยบทศนคตทางการเรยนของนกเรยน

มธยมศกษาตอนปลาย ในกรงเทพมหานครทมภมหลงทางครอบครวและ

สภาพแวดลอมทางโรงเรยนตางกน. วทยานพนธ ค.ม. (การมธยมศกษา) กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

เจษณ สขจรตตกาล. (2547). ความสขมวลรวมประชาชาต มงสกระบวนทศนใหมใน

การพฒนา. กรงเทพฯ: สานกพมพสวนเงนมมา.

จารส นองมาก. (2547.เมษายน). “การสอนททาใหผเรยน เรยนอยางมความสข.” วารสาร

วงการคร.1(1):77 – 80.

ชชพล ทรงสนทรวงศ. (2546). มนษยกบสงแวดลอม. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชยอนนต สมทวณช. (2542). บรรยากาศการเรยนร. กรงเทพฯ: พ.เพรส.

ชาญ ขวญมข. (2544). การประกนความปลอดภยแกนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษา

สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดกาแพงเพชร. วทยานพนธ ค.ม.(การบรหาร

การศกษา). กาแพงเพชร: บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฎกาแพงเพชร.

ถายเอกสาร.

170

ดวงเดอน พพฒนชเกยรต. (2541). ปจจยทมความสมพนธกบความสขสมบรณของ

นกศกษาชนปท 1 มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต.ปรญญานพนธ

กศ.ม. (สขศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

ดเรก วรรณเศยร. (2545). การพฒนาแบบจาลองสมบรณ ในการบรหารโดยใช

โรงเรยนเปนฐาน สาหรบสถานศกษาขนพนฐาน . วทยานพนธปรญญา

ค.ด. (บรหารการศกษา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ถวล มาตรเลยม. (2544). การปฏรปการศกษาโรงเรยนเปนฐานการบรหารจดการ

School-Based Management : SBM. กรงเทพมหานคร: เสมาธรรม.

ทพวลย จนทรสถตย. (2546, มกราคม-ธนวาคม). “การบรหารแบบมสวนรวม.”

วารสารวชาการสถาบนราชภฏธนบร. 3(1): 14-16.

เทพพนม เมองแมน; และสวง สวรรณ. (2540). พฤตกรรมองคการ. พมพครงท 4.

กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนพานช.

ฐตพร ทองมล. (2554). การอนรกษวฒนธรรม. สบคนเมอวนท 12 กมภาพนธ 2554, จาก

www.tps.ac.th/~okob/018.html

ธนดา จลวนชยพงษ. (2547). ผลของการใหคาปรกษากลมโดยใชทฤษฎเกสตลทตอ

คณคาแหงตนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธ วท.ม. (จตวทยาการศกษา)

ชลบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

ธรยทธ เสนวงศ ณ อยธยา. (2525). พฤตกรรมในการเรยนการสอน. เอกสารการสอนชดวชา

พฤตกรรมการสอนประถมศกษา หนวยท 6-10. กรงเทพฯ: หางหนสวนจากดฟนนพบ

ลชชง.

นงลกษณ วรชชย. (2535, กรกฎาคม-ธนวาคม). “ วธวทยาขนสงดานการวจยและสถต.”

วธวทยาการวจย. 7(2) : 1-36.

นภาพรรณ อนากล. (2540). การศกษาความตองการของผปกครองเกยวกบสวสดภาพ

ของนกเรยนในโรงเรยนอนบาล. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นพดล กรรณกา. (2554). รายงานดชนความสขมวลรวมของประชาชน ภายในประเทศ

ในชวงเดอนพฤษภาคม – กรกฏาคม 2550.สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2554,

จาก http//www.abacpoll.au.edu/subresearch/happiness/

research_paper/pdf/2007/ABACPOOL_Social_Innovation_ Gross_

Happiness_Jan_2007.pdf

______. (2554 ). บทบาทคร. กรงเทพ : มหาวทยาลยอสสมชญ.

171

นฤมล องเจรญ. (2552). การศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางปจจยบางประการ

กบการเรยนรในชนเรยนอยางมความสขของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

กลมกรงธนบร สงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา)

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นนทกา หนเทพ; และคนอนๆ. (2541). คมอวชาการสขาภบาลอาหารสาหรบเจาหนาท .

กรงเทพฯ: องคการทหารผานศก.

บนลอ พฤกษะวน. (2536). ยทธศาสตรการสอนตามแนวหลกสตรใหม. กรงเทพฯ:

ไทยวฒนาพานช.

บรษท ฟลปส. (2553). ชวตความเปนอยทด. สบคนเมอ วนท 25 มกราคม 2553,

จาก http://www.philips.co.th/about/company

ประชา อนทรแกว. (2542). ชวตกบสงแวดลอม. กรงเทพฯ: เธรดเวฟ เอดดเคชน.

ประเวศ วะส. (2554). ลาดบความสข. สบคนเมอวนท 8 กมภาพนธ 2554, จาก

http:/www.account.co.th/ view-news.php? itemid- 1044.

______. (2553). ดชนความสขแบบไหนถงจะด. สบคนเมอวนท 20 มกราคม 2554,

จาก http://se-fag.blogspot.com/2006/11/blog-post.html

ปรารถนา ชอนแกว. (2542). การพฒนาความภาคภมใจในตนเองของเยาวชนชายใน

สถานพนจและคมครองเดกและเยาวชน จงหวดยะลา โดยใชกจกรรมการออก

กาลงกายเปนสอ. ปรญญานพนธ กศ.ม.(พลศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.

ปรยาพร วงศนตโรจน. (2543). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : พมพดจากด.

พนม พงษไพบลย. (2536). คดแบบอนเดย. สยามโพสต.

พระครสมหไกรยสทธ ฐานโกสโล. (2550, มกราคม-เมษายน). “บทบาทของ

ผบรหารและอาจารยในการจดการสงแวดลอมของโรงเรยน สงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาสมทรสาคร.” สรนธรปรทรรศน. 8(20): 58-69.

พล อนามย. (2549). การจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของนกเรยนโรงเรยน

เอกชน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาเพชรบร เขต 1. สารนพนธ กศ.ม.

(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

พวงทอง อนใจ. (2544). ผลการใหคาปรกษาทฤษฎโปรแกรมภาษาประสาทสมผสตอ

คณคาแหงตนของนสตคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา. ปรญญา

นพนธ วท.ม. (พยาบาล) ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

172

พชญณฏฐา งามมศร. (2552). การประเมนโครงการพฒนาความปลอดภยทางดาน

อาหารในโรงเรยนของคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข.

ปรญญานพนธ วท.ม. (วทยาการการประเมน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เพราพรรณ ภเปลยน. ( 2542). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร.

ไพบลย วฒนศรธรรม. (2550). ภฏาน-ไทยมตรภาพแหงความสขไรพรมแดน.

กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟก.

ไพศาล เลาหะโชต. (2546). การปฏบตจรงและความคาดหวงตามองคประกอบความสาเรจ

ของการบรหารโรงเรยนเปนฐาน ของผบรหารและครโรงเรยนในมลนธซาเลเซยน

แหงประเทศไทย. วทยานพนธปรญญา ศษ.ม. (การบรหารการศกษา) บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร.ถายเอกสาร.

ฟลปส. (2553). ชวตความเปนอยทด. สบคนเมอวนท 25 มกราคม 2553,

จาก http://www.philips.co.th/about/company

เผดจ เปลงปลง. (2547). การพฒนามาตรการความปลอดภยของโรงเรยน :กรณศกษา

กรณศกษาโรงเรยนอนบาลสามเสน. (สานกงานสลากกนแบงรฐบาลอปถมภ).

สบคนเมอวนท 10 ธนวาคม 2553, จาก

http://www. uc.thailis.or.th/cgi-bin/gw/chameleon

ภาคย อนทองคง. (2553). หลกการเรองการออ ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง.

สบคนเมอวนท 18 มกราคม 2553, จาก

http://www.thingo.org/writer/view.php?id.

ภญโญ สาธร. (2531,มถนายน - พฤศจกายน). “เรยนอยางไรจงจะเกง.” สมาจารย

. 3(6) : 5-16.

มหาวทยาลยราชมงคลอสาน. (2554). แนวทางการพฒนาทรพยากรมนษยเพอ

สงแวดลอม. สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2554, จาก

http://www.fmuti.ac.th/user/thanyaphak/Web%20EMR/Web%20IS%

20Evironment%20gr.3/page13_tem.htm

มารต พฒผล. (2546). การศกษาความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบความสขในการ

เรยนรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในจงหวดสพรรณบร. วทยานพนธ

การศกษามหาบณฑต, สาขาการวจยและสถตทางการศกษา, บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

เมตต เมตตการณจต. (2547). การบรหารจดการศกษาแบบมสวนรวม : ประชาชน

องคการปกครองสวนทองถนและราชการ. กรงเทพฯ: บค พอยท.

173

ยาเบน เรองจรญศร. (2554). พฤตกรรมการสอน. สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2553,

จาก http://www.kroobannok.com/blog/33357.

เยาวด รางชยกล; และศร ชย กาญจนวาส. (2523.) การสรางแบบวดทศนคต ตอวชาชพคร :

รายงานผลจากวจย. กรงเทพฯ: กองการศกษา ทบวงมหาวทยาลย.

รดา อดลยวฒนกล. (2549). ปจจยกาหนดการออมภาคครวเรอนและพฤตกรรมการ

ออมภาคครวเรอน ในประเทศ. สารนพนธ ศ.ม. (เศรษฐศาสตรการจดการ).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ราชนย บญธมา. (2542). การวเคราะหพหระดบ. สานกวจยพฤตกรรมศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

______. (2542). ปจจยทเออตอความสาเรจของการนาหลกสตรมธยมศกษา

ตอนตนไปปฏบต : กรณศกษาโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดเชยงราย. ปรญญา

นพนธ กศ.ด. ( การวจยและพฒนาหลกสตร ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

รจา ภไพบลย; จรยา วทยะศภร; และศรวรรณ ไกรสรพงศ. (2542). ผลกระทบของภาวะ

วกฤตเศรษฐกจ ตอเดก เยาวชน และครอบครว และความตองการความชวยเหลอ.

กรงเทพฯ: สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

รงทวา จกรกร. (2521). วธสอนทวไป. กรงเทพฯ: รงเรองธรรม.

โรงเรยนมงฟอรตวทยาลย. (2553). แผนพฒนา. สบคนเมอวนท 14 กมภาพนธ 2554,

จาก www.mcp.ac.th/teacher/plan.htm

โรงเรยนนวมนทราชทศมชฌม. (2553). การจดทาโครงการโรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม

อาเภอเมอง จงหวดนครสวรรค. สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2553, จาก

http://www.chaiwbi.com/odrem/web_children/c+95000/

totol25+9/c+95+01/+95+05/index.html

ระว ภาวไล. (2542). ความสขในโลก. กรงเทพฯ: ผเสอ.

ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. (2540). สถตวทยาทางการศกษา. พมพครงท3.กรงเทพฯ:

สวรยาสาสน.

______. (2542).การวดดานจตพสย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.

ลดดา เหมาะสวรรณ. (2543). โครงการวจยเรองพฒนาการแบบองครวมของเดกไทย :

ปจจยคดสรรดานครอบครวและการอบรมเลยงดเดก กรงเทพฯ:

สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

โลกจตวทยา. (2553). การยอมรบนบถอ. สบคนเมอวนท 28 พฤษภาคม 2553, จาก

www.thailandqa.com/forum/showthread.php?-35559.

174

วราวฒน กลนหน. (2553). การยอมรบนบถอ. สบคนเมอวนท 30 มนาคม 2553, จาก

www.kroobannok.com/blog/389+7.

วชร บรณสงห. (2529,มนาคม). “การเรยนอยางมประสทธภาพ”. วารสารรามคาแหง

พฒนาบคลากร. 3 (9) : 48-54.

วฒนา ปญญฤทธ. (2553). บทบาทครในการสรางบรรยากาศการเรยนร . สบคนเมอ

วนท 29 เมษายน 2553, จาก http://www.poonyarit.com/?p=288

วกพเดย. (2554). ความสข. สบคนเมอวนท 12 มกราคม 2554, จาก

http://www.th.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B8%2584...

วชย ภโยธน; และคณะ. (2545). หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดาเนนชวตใน

สงคม ม.4-ม.6. พมพครงท 1. กรงเทพ: อกษรเจรญทศน.

วชย วงษใหญ. (2526,สงหาคม-ตลาคม). ความหมายของหลกสตรและการสอน. สารพฒนา

หลกสตร 20. (17) :12-13.

______. (2542). พลงการเรยนรในกระบวนทศนใหม. นนทบร: เอสอาร.

วนย วระวฒนานนท. (2541). พลงงานกบสงแวดลอม. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน.

วนย ดสสงค. (2550). การบรหารโรงเรยนแบบมสวนรวมเพอพฒนาคณภาพ

การศกษา. กรงเทพฯ: ธารอกษร.

วลยพร แสงนภาบวร. (2548, ตลาคม). “การกระจายอานาจการจดการศกษาสองคการ

ปกครองสวนทองถน.” วารสารการศกษาไทย. 2(3): 34-40.

วโรจน สารรตนะ. (2542). การบรหารโรงเรยนแบบกระจายอานาจ . กรงเทพฯ:

อกษราพพฒน.

วระวฒน อทยรตน. (2544). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน . สบคนเมอ

12 มนาคม 2554, จาก www.GEND.MOE.go.th/PDF/GooD%20SMB.doc

______. (2553). ภาพลกษณของโรงเรยน. สบคนเมอ 11 ตลาคม 2553,

จาก www.moe.go.th/main2/article/SchoolImage.htm - Caehed

ศกด สนทรเสณ. (2531). เจตคต. กรงเทพฯ: ด ดบคสโตร.

ศนสนย ฉตรคปต. (2544). การเรยนรอยางมความสข : สารเคมในสมองกบความสข

และการเรยนร. กรงเทพฯ: สกายบกส.

ศรชย กาญจนวาส. (2548). การวเคราะหพหระดบ = Multi – Level Analysis.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรวรรณ เสรรตน. (2541). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ : ดวงกมลสมย.

ศรวไล เชาวนปรชา. (2550). การศกษาพฤตกรรมความสขของเดกปฐมวยโดยใช

กจกรรมคณคาเพอชวต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพ ฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

175

ศนยการปฏรปการสอน. (2554). การปฏรปพฤตกรรมการสอนของครตามแนวคด 5

ทฤษฎ. สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ 2553, จาก

http://www.onee.go.th/publication/+105001/index.htm

ศนยธรรมาภบาล. (2554). หลกธรรมาภบาล. สบคนเมอวนท 23 พฤษภาคม 2553,

จาก http:www.ocn.ubu.ac.th/sercice/luktam.pdf

ศนยวฒนธรรม. (2554). ลกษณะของวฒนธรรม. สบคนเมอวนท 13 มกราคม 2554,

จาก http://www.baanjomyut.com/library/thai_culture3/

ศนย เอช อาร. (2554). เทคนคการสรางความสขและสนกกบงาน. สบคนเมอวนท

1 กมภาพนธ 2554, จาก htt://www.dopa.go.th.

สงด อทรานนท. (2525). การจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบ. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร . (2554). จะจดสรรทรพยากรใน

ครอบครวอยางไรด. สบคนเมอวนท 1 พฤษภาคม 2553, จาก

http://dnfe5.nfe.go.th/ilp/41002/41002-04b.htm

สถาบนพระปกเกลา. ( 2546 ). รายงานการวจยการศกษาเพอพฒนาดชนวดผลการ

พฒนาระบบบรหารจดการทด. กรงเทพฯ: สถาบนพระปกเกลา.

สถาบนสงเสรมและพฒนานวตกรรมการเรยนร . (2554). จะจดสรรทรพยากรใน

ครอบครวอยางไรด. สบคนเมอวนท 1 พฤษภาคม 2553, จาก

http://dnfe5.nfe.go.th/ilp/41002/41002-04b.htm

สมชาย จกรพนธ. (2549). ความสขคนไทยความสขทพอเพยง. สบคนเมอ

วนท 13 ตลาคม พ.ศ. 2552, จาก

http://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=1024

สมชาย เทพแสง. (2549, มกราคม). “กญแจความสาเรจของการกระจายอานาจ : ความ

ทาทายทางการศกษา.” วทยาจารย. 105(3): 38-41.

______. (2553). การบรหารจดการหองเรยน. สบคนเมอวนท 29 เมษายน

2553, จาก http://inded.rmutsv.ac.th/datapdf/08/2010-08-09_07-52-

43_chaiya.pdf

สมชาย เทพแสง และคณะ. (2553). การศกษาสภาพแวดลอมของโรงเรยน และ

วฒนธรรมโรงเรยนทสงผลตอภาวะผนาวสยทศนของผบรหารโรงเรยน

ในโรงเรยนทตงอยในเขตพนทภยพบตสนาม. ภาควชาการบรหารการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมยศ นาวการ. (2545). การบรหารแบบมสวนรวม. กรงเทพฯ: บรรณากจ.

สมศกด แทนเอยด. (2551). กจกรรมตลาดนดนกเรยน. สบคนเมอวนท 20 มกราคม

2554, จาก http://www.thai-school.net/produc.php%3Fidd%

176

สรรค วรอนทร และ ทพวลย คาคง. (2545). การกระจายอานาจทางการศกษา.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

สรอยตระกล อรรถมานะ. (2545). พฤตกรรมองคการ : ทฤษฎ ประยกต. กรงเทพฯ :

สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สรอร วชชาวธ. (2544). จตวทยาอตสาหกรรมและองค การเบองตน. กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เสาวนตย ชยมสก. (2544). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานเพอการประกน

คณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: บคพอยท.

สดฤทย มขยวงศา. (2533). ผลการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมโดยใชแนวคดแบบพจารณา

ความเปนจรงททตอนสยและทศนคตในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3.

วทยานพนธ ค.ม. (จตวทยา) บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สขมาล อดม. (2548). ความสมพนธระหวางการเรยนรอยางมความสขกบผลสมฤทธ

ทางการเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนสาธตมหาวทยาลย

ขอนแกน. วทยานพนธ ศศ.ม.( จตวทยาการศกษา). ขอนแกน: บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

สจตรา อมร. (2547). การพฒนาคณลกษณะการเหนคณคาในตนเอง (Self-Esteem) ของ

ผเรยนระดบชน ปวช.2 ทเปนผเรยนเกง ในวชาคอมพวเตอรเพองานอาชพโดย

วธเพอนชวยเพอนสวรรณสถานททางาน. วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยลาพน. สถาบน

การอาชวศกษาภาคเหนอ 1 สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

เอกสาร.

สชา จนทรเอม. (2539). จตวทยาวยรน. กรงเทพฯ : อกษรบรการ.

สชาดา สนวรพนธ. (2550). ปจจยกาหนดอปสงคตอทอยอาศย. สารนพนธ ศ.ม.

(เศรษฐศาสตรการจดการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร

สชาต การสมบต. (2544). การศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางองคประกอบใน

โมเดลกระบวนการปฏรปโรงเรยนโดยใชการบรหารฐานโรงเรยน :การ

วเคราะหและสงเคราะห รายงานของโรงเรยนในโครงการปฏรปการเรยนรเพอ

พฒนาคณภาพผเรยน. วทยานพนธ ค.ม. (วจยการศกษา) คณะครศาสตร

จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

177

สมน อมรววฒน. (2550). “ระบบการเรยนการสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวต ”

เอกสารการสอนชดวชาการสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวต

หนวยท 1-7. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

______. (2554). พฤตกรรมการสอนของคร. สบคนเมอวนท 20 มกราคม 2554,

จาก http://www.onec.go.th/publication/4105001/index.htm

สมณฑา พรหมบญ. (2540). “ การเรยนรแบบมสวนรวม” ทฤษฎการเรยนรแบบมสวน

รวม : ตนแบบการเรยนรทางดานหลกทฤษฎและแนวปฏบต. กรงเทพฯ:

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สภาวรรณ พนธจนทร.(2553). การบรหารจดการในชนเรยน. (2552). สบคนเมอวนท 29

เมษายน 2553, จาก http://socialscience.igetweb.com/index.php?mo=3&art=100359

สพตรา สภาพ. (2528). สงคมและวฒนธรรมไทย คานยม : ครอบครว : ศาสนา :

ประเพณ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพตรา ทาวงศ. (2553). ความภาคภมใจในตนเอง. พมพครงท 5 กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

สรางค โควตระกล. (2545). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ.

ดานสทธาการพมพ.

สวทย อาชวฒกลวงศ. (2541). ความตองการบานหลงทสองในเมองของผททางานใน

ยานศนยกลางธรกจบรเวณสลม สรวงศ. วทยานพนธ ค.ม. (เคหการ). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ถายเอกสาร.

สวทย จนทรคงหอม. (2548). การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานของโรงเรยน

ประถมศกษา ในสานกงานเขตทววฒนา กรงเทพมหานคร. สารนพนธ

ศษ.ม. (การบรหารการศกษา) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.ถายเอกสาร.

โสภา ชพกลชย. (2528). ความรเบองตนทางจตวทยา. กรงเทพฯ: สตรไพศาล.

เสาวนย จนทรท. (2546). ผลการจดกจกรรมการเรยนรจากธรรมชาตตามรปแบบจต

ปญญาทมตอการรบรการอนรกษสงแวดลอมของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เสาวลกษม กตตประภสร. (2554). ความสขมวลรวมประชาชาต. สบคนเมอวนท 19

เมษายน 2553, จาก http://www.oknation.net//blog/print.php?id-1938.

สานกการศกษา กรงเทพมหานคร. (2554). นโยบายการศกษาของสานกการศกษา.

สบคนเมอวนท 19 มนาคม 2553 จาก

www.members.tripod.com/anant2/standard.htm

______. (2554). แผนปฏบตราชการประจาป พ.ศ. 2554

สานกการศกษา. เอกสารกลมงานนโยบายและแผนการศกษาลาดบท 1/2554.

178

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2542). การศกษาของคนไทยป 2542.

กรงเทพฯ. ภาพพมพ.

______. (2545). โครงการโรงเรยนปฏรปการเรยนร

เพอพฒนาคณภาพผเรยน. กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2554). ความหมายของวฒนธรรมใน

ภาษาไทยนนตามพระราชบญญตวฒนธรรมแหงชาตพทธศกราช 2485.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . (2551). การวางแผนงาน.

สบคนเมอวนท 20 มกราคม 2554, จาก http://babybair.+mg.com/planning5.html

______. (2553). สรปสาระสาคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10.

กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต .

สานกงานปฏรประบบสขภาพแหงชาต . (2550). พระราชบญญตสขภาพแหงชาต.

กรงเทพฯ: สานกงานปฏรประบบสขภาพแหงชาต .

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2547). รปแบบการวจยและพฒนาทงโรงเรยน

ของนกวจยในพนทโครงการโรงเรยนปฏรปการเรยนรเพอพฒนาคณภาพ

ผเรยน. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สานกงานอยการสงสด. (2553). การพฒนาระบบราชการในสานกงานอยการสงสด

ตามแนวทางการบรหารกจการบานเมองทดหรอหลกธรรมาภบาล .

สบคนเมอวนท 20 มกราคม 2554 จาก

www.kpr.ago.go.th/PDF/Good%20Govemance.doc

สาเรง บญเรองรตน. (2540,มกราคม - เมษายน). “การวเคราะหขอมลพหระดบของ Path

Model”. วดผลการศกษา. 10 (48) : 59 – 74.

เสรมศกด วศาลาภรณ. (2537). ปญหาและแนวโนมเกยวกบการมสวนรวมของ

ประชาชนในการบรหารการศกษา. ในประมวลสาระชดวชาสมมนาปญหา

และแนวโนมทางการบรหารการศกษา หนวยท 5-8. หนา 182-183.

นนทบร: บณฑตศกษา สาขาวชาการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

______. (2541,ตลาคม–มกราคม). “การกระจายอานาจทางการศกษา,” วารสาร

ราชบณฑตยสถาน. 23 (1) : 41-51.

หนวยศกษานเทศก. (2552). การพฒนาคณภาพผเรยน. กรงเทพฯ: สานกการศกษา.

อรพนท สพโชคชย. (2541,ธนวาคม). “สงคมเสถยรภาพและกลไกประชารฐทด (Good

Governance)”. รายงานทดอารไอ. 20 (3) : 23-25.

179

อจฉรา สขารมณ. (2527). พนฐานทางจตวทยาของการศกษา : เอกสารคาสอนวชาศกษา 503.

กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร. ถายเอกสาร.

อนรกษ บณฑตยชาต. (2542). การสารวจสขภาพจตผสงอายในสถานสงเคราะหคนชรา

ของรฐในกรงเทพมหานคร. นนทบร: กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข.

อาพล จนดาวฒนะ. (2548). การทาบญชใหครอบครว. หนงสอพมพมตชน วนท 10

กรกฎาคม 2548.

เอมอชฌา วฒนบรานนท. (2548). ความปลอดภย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: สานกพมพ

โอเดยนสโตร.

อทย บญประเสรฐ. (2546). การบรหารจดการศกษาสถานศกษาโดยใชโรงเรยนเปน

ฐาน. พมพครงท 2.กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

______. (2546). หลกการบรหารแบบฐานโรงเรยน. กรงเทพมหานคร:

พระรามสการพมพ.

______. (2543). การศกษาแนวทางการบรหารและการจดการศกษาของ

สถานศกษาในรปแบบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน. สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. กรงเทพมหานคร: ครสภาลาดพราว.

______. (2542). รายงานการวจยการศกษาแนวทางการบรหารและการจด

การศกษาของสถานศกษาใน รปแบบการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน .

กรงเทพมหานคร : สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

อทมพร จามรมาน. (2532). การสรางและการพฒนาเครองมอวดลกษณะนกเรยน.กรงเทพฯ :

สานกพมพพนนพบลซซง.

Adler Braun, Alejandro. (2009). Gross National Happiness in Bhutan: A Living

Example of an Alternative Approach to Progress. London: Prentice – Hall.

Allport, Gardow. W. (1978). The Handbook of Social Psychology in The Nature of

Attitudes and Attitude Change. Massachuseele : Weisley Publishing.

Alberta Learning Information Service (2011). A Positive Attitude Will Help You Learn

Retrieved June 19 .2012 from alis.alberta.ca

Amstine, S. R. (1969, July). “Ladder of Citizen Participation”. Journal of American

Institute of Planners. 36(2): 216-224.

Armento, Beverly Jeanne. (2011). Teacher Behavior and Effective Teaching of

Concepts. Retrieved December14, 2011, from

www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/recordD... -

180

Arbaugh, .B. (2001, December 2). “How Instructor Immediacy Behaviors Affect Student

Satisfaction and Learning in Web-Based Courses”. Journal of Teacher. 64 (4) :

42-54.

Argyle, M.; & Crossland, J. (1991). “ The Dimentions of Positive Emotions”. British

Journal of Social Psychology, 4 (26) :127-137.

Bandura, A. (1979). Social Foundations of Thought and Action : A Social Cognitive

Theory. New Jersey: Prentice – Hall.

Ballenato, Guillermo. (2009). A Study Analyzes Happiness and Academic

Performance in University Students. Retrieved March,14 2011, from

http://www.cop.cs/colegiados/m13106/images/PrensaUCIIIMFelicidad%20

en%20universitarios%20Ingl% C3%A9s.pdf

Bass, Bernard M. (1990). Handbook of Leadership Theory. California:

Sage Publications.

Baumeister, R. F.; & Others. (2003). "Does High Self-Esteem Cause Better

Performance, Interpersonal Success, Happiness, or Healthier

Lifestyles?" Psychological Science in the Public Interest, 4(1) : 1-44.

Berkley, G. E. (1975). The Craft of Public Administration. Boston:

Allyn and Bacon.

Berry, D. S.; & Hansen, J. S. (1996). “Positive Affect, Negative Affect, and Social

Interaction”. Journal of Personality and Social Psychology, 3 (71) : 796-809.

Best , Brin. (2011). Building a Positive Image in the Community. Retrieved June

12, 2011,from

www.schoolzone.co.uk/resources/articles/GoodPractice/.../Building.asp

Bisset, Sherri; & Others. (2006). School Culture as an Influencing Factor on Youth

Substance. Retrieved December 1, 2010, from

Use jech.bmj.com/content/61/6/485.abstract

Boehm, J. K.; Lyubomirsky, S.; & Sheldon, K. M. (2008). Spicing up Kindness: The Role of

Variety in the Effects of Practicing Kindness on Improvements in Mood, Happiness,

and Self-Evaluations. Manuscript in Preparation.

Retrieved June 12, 2011,from www.boehm.co.uk/lyubom/articles/

Bolden, R.; & Others. (2003). A Review of Leadership Theory.

London: Centre for Leadership Studies.

Bolman; & Terry. (1991). Leadership Reform. San Francisco: Jossey – Bass.

181

Bower, Beverly L.; & Kamata, Akihito. (2002). Factors Influencing Student

Satisfaction with Online Courses Retrieved December14, 2011, from

http://finarticles.com/p/articles/mi_hb3325/is_3_4/ai_n28804318/

Brooks, Arthur . (2005). Gross National Happiness. New York: Penguin.

Bryk, A. S.; Raudenbush, S. W.; & Congdon, R. T. (1996). HLM. Hierarchical Linear

and Nonlinear Modelling with the HLM/2L and HLM/3L Programs.

Chicago: Scientific Software International.

Buckley, Tim. (2010). Factors of Student Happiness. Retrieved

December14, 2010, from http://www.alternativesmagazine.com/39/buckley. Html.

Center for Science in the Public Interest in Washington, D.C. (2011). School Food-

Safety Tips. Retrieved March14, 2011, from www.cspinet.org

Centre for Pivotal Relationships Management Studies Inc. (2010).

Supportive Management Workshop. Retrieved March14, 2011 from

www.oacleadership.com/Supportive%20Workshop.pdf

Chapman, J.D.; and others. (1996). The Reconstruction of Education. London:

Redwood Books Limited.

Cheng, Yin Cheong.(1996). School Effectiveness and School Based Management :

A School Mechanism for Development. Washington, D.C.:

The Falmer Press.

Clabaugh ,Gary K.; & Rozycki Edward G. (1990). School Image: Expectations &

Controversies. Retrieved May 14, 2011 from

www.newfoundations.com/SchoolImage.html

Claxton, G. (Ed.). (1996). Liberating the Learner. New York: Routledge

Cloninger, Robert; & Zohar, Ada H. (2011). Personality and the

Perception of Health and Gross Happiness. New York: Madison Square.

Consumer Guides. (1993). School Based Management. Retrieved March14, 2011,

from http://www.ed.gov/OR/Consumer Guides/basement.html

Contton, Kathleen. (1998). School Based Management. Retrieved June11, 2011,

from http://www.file://A/topsyn6.html(CD ROM)

Conley, David T; & Goldman Paul. (1994). New Leader. Eugene: Oregon.

Cohen, J.; & Uphoff, D. (1980). Rural Development Participation : Concept and

Measures for Project Design Implementation and Evaluation. New York: Rural

Development Center Comell University.

182

Coopersmiith, S. (1981). The Antecedents of Self–Esteem. California: Consultting

Psychologisits Press.

Cranston, Charles M.; & Mccort, Barclay. (1985,May). “A Learner Analysis Experiment:

Cognitive Style Versus. Learning Style in Undergraduade Nursing Education”.

Journal of Nursing Education. 3 (24): 136-138.

Crocker, J.; & Others. (2003). “When Grades Determine Self-Worth: Consequences

of Contingent Self-Worth for Male and Female Engineering and Psychology

Majors”. Journal of Personality and Social Psychology, 3 (85) : 507-516.

Diener, E.; Lucas, R. E.; & Scollon, C. N. (2006, Summer). Beyond the Hedonic

Treadmill: Revising the Adaptation Theory of Well-Being. American Psychologist

3 (61) : 305-314.

Deroche,E.F.; & Kaiser,J.S. (1980). Complete Guided to Administering School

Services. New York: Parker.

Dunn, R.; Dunn, K.; & Price, G. E. (1984). Learning Style Inventory. Lawrence, KS,

USA: Price Systems.

Durrant, Michael. (2011 : Online) What is Learning Attitude ?

Retrieved June 19, 2012 from productivity.stackexchange.com/.../what-is-a-

learni...

Dunlap; and Goldman. (1990, February). “Rethinking Power in Schools”, Educational

Administration Quarterly, 27 (1) : 5-29.

Easterby-Smith, M.; & Others (1999). Organizational Learning and the Learning

Organization, London: Sage.

Ember, Carol R.; and Melvin Ember. (1988). Anthropology.5th ed. Englewood Cliffs,

New Jersey: Prentice Hall International.

Emmons, R. A.; & McCullough, M. E. (2003). “Counting Blessings Versus Burdens:

An Experimental Investigation of Gratitude and Subjective Well-Being in

Daily Life”. Journal of Personality and Social Psychology, 2(84) : 377-389.

Esa Mangeloja; and Tatu Hirvonen. (2010). What Makes University Students Happy.

Finland: University of Jyväskylä.

Eugenio, Proto; & Others. (2010). Are Happiness and Productivity Lower Among

University Students with Newly-Divorced Parents

Retrieved December 14, 2010, from www.Hapiness.com/University/teaching

183

Florida Department of Education.(1998). Strategies for School Based Management.

Retrieved December14, 2010, from

http//www.osi.fsu.edu/waveseries/htmlversions/wave9.html

Golding Leslie. (2002). The Power of School Culture: Research Show Which Traits

of a School's Culture Most Affect Student Achievement, and How Schools

Can Work Toward Positive Change. Retrieved January 10, 2011, from

com/p/articles/mi_m0HUL/is.../ai_114006163

Goog, Carter V. (1973). Dictionary of Education. New York: McGraw-Hall.

Gregory James R.; & Wiechmann Jack, J. (2002). Branding Across Borders: a Guide

to Global Brand Marketing. Retrieved June,18 2010, from

books.google.co.th/books?isbn=0658009451

Hartsfield, Michael. (2003). The Internal Dynamics of Transformational

Leadership: Effects of Spirituality, Emotional Intelligence, and Self-Efficacy Retrieved

August 12, 2010, from www.eiconsortium.org-feedback/htm

Herman,Jerry J.; and Herman,Janice L.(1992, May-June 1992). ”Educational

Administration : School-Based Management.” Clearing House. 65 (5) : 261-263.

Holdden, Robert. (2007). Happiness Now : Timeless Wisdom for Feeling Good

Fast. New York: Harcourt Brace.

Huebner, Scott. (2010). Students and Their Schooling: Does Happiness

Matter. Retrieved August 12, 2010, from

www.nasponline.org/publications/cq/mo...

Hui, Eadaoin. (2010 ). A Whole-School Approach to Guidance: A Hong Kong

Experience. Retrieved August 12, 2010, from

onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1468-0122.00052/abstract

Indianchild. (2007). Teaching Good Behavior, Manners, and Kindness. Retrieved

January 10, 2011, from www. Indianchild.com/virtues/teaching

Ivancevich, J.; Konopaske, R.; Matteson, M. (2007). Organizational Behavior and

Management. New York : McGraw-Hill.

James Ruse Agricultural High School. (2011). Student Welfare. Retrieved June,18

2011,from amesruse.nsw.edu.au/education/studentwelfare.

Jessica Kennedy. (2010). Education Factors Affecting Student Attitudes Toward

Flexible Online Learning in Management. Retrieved January 10, 2011,from

http://Idt_stanford.edu/edue39105/paul/articles_2005/Factors%20Afecting%

20Student%20Attitudes_Drennan_Kennedy_Pisarsky.pdf

184

Kammann, R. (2000). “The Analysis and Measurement of Happiness As a

Sense of Well-Being.” Social Indicators Research, August; 15(2) : 91-115.

Karma, Urs.; & Dorji Penjor. (2008). Gross National Happiness: Practice and

Measurement : the Proceedings of the Fourth International Conference on

Gross National Happiness, 24-26 November 2008 . Bhutan: The Centre for

Bhutan Studies.

Keri, Gabe. (2002). Degrees of Congruence Between Instructor and Student Styles

Regarding Student Satisfaction. Retrieved January 10, 2011, from

http://radicalpedagogy.icaap.org/content/issue4_1/04_Keri.html

Khramtsova, Irina.; & Saarnio David A. (2007). Happiness, Life Satisfaction and

Depression in College Students : Relations with Student behavior and

Attitude. Retrieved January 10, 2011, from

http://www.mcneesa.edu/ajpr//vol3/ajpr02_07.pdf

King, L. A. (2001). “The Health Benefits of Writing About Life Goal.” Personality

and Social Psychology Bulletin. 1 (27): 798-807.

Larson, A.A.; & Silverman, S. (2000). A Description of Caring Behaviors of Four Physical

Education Teachers. Paper Presented at The Annual Meeting of The American

Educational Research Association, New Orleans.

Lavis R. Aiken. (1996). Rating Scale and Checklists Evaluating Behavior, Personality

and Attitude. London : John Wiley and Sons.

Layard, Richard. (2003). Happiness : Has Social Science a Clue

Retrieved December 14, 2011, from www.citeseerx.ist.psu.edu

Learning Centre. (2012). The Seven Learning Styles. Retrieved October 17, 2008, from:

www.learning–styles-online.com/overview/

Legatum Institute. (2010). Gross Happiness in International.

Retrieved January 10, 2011, from www.prosperity.com/rankings.aspx

Liberman, V.; & Others. (2008). Happiness and Memory :Affective Consequences of

Endowment and Contrast. Manuscript under review.

Lina, Budriute; & Malgozata, Makovska. (2008). Beyond GDP: What Makes People

in Latvia and Lithuania Gross Happiness. Retrieved March 14. 2010,from

http://www.sscriga.edu.lv/files/3Abstract.pdf

Lucas, R. E.; & Others (2003). “Reexamining Adaptation and the Set Point Model of

Happiness: Reactions to Changes in Marital Status.” Journal of Personality

and Social Psychology. 3(84) : 527-539.

185

Lucas, R. E.; Diener, E.; & Suh, E. (1996, June). “Discriminant Validity of Well-Being

Measures.” Journal of Personality and Social Psychology, 2 (3) : 616-628.

Lütfi, Atay; & Others. (2011). Determining Factors that Affect Satisfaction of Students in

Undergraduate Tourism Education. Retrieved March 14. 2011,from

http://mpra.ub.uni-muenchen.de/25164/ .

Lu,Luo; & Shih, J.B. (1997). “Source of Happiness: A Quality Approach.” The Journal

of Social Psychology, 137 (2) :181-187.

Lundgren, UIF P.; & Mattsson, Kerstin. (1996). Decentralization by or for School

Improvement. in The Reconstruction of Education. London: Redwood Bcoks

Limited.

Lunenburg, Fred C.; and Ornstein, Allan. C. (1996). Educational Administration:

Concepts and Practices. New York: Wadsworth Publishing Company

Lykken, D.; & Tellegen, A. (1996). “Happiness is a Stochastic Phenomenon.”

Psychological Science, 1 (7) : 186-189.

Lyubomirsky, S. (2008). The How of Happiness: A Scientific Approach to Getting

the Life You Want. New York: Penguin Press.

Lyubomirsky, S.; Tkach, C.; & DiMatteo, M. R. (2006, June). “What are the Differences

Between Happiness and Self-Esteem.” Social Indicators Research, 1(78) :

363-404.

Maddox, Harry. (1965). How to Study. London: The English Language Book Society.

Mangeloja, Esa; and Hirvonen, Tatu. (2006). What Makes University Students

Happy. Retrieved January 10, 2011, from

http://www.economicsnetwork.acuk/iree/v6n2/mangeloja.pdf

Mark, Gabbott.; & Murray Vladimir_C. (2007). 10 Factors of Happiness. Retrieved

January 10, 2011, from http:// ezinearticles .com/?expert-

Martin Jesus San.; & Others. (2010). Life Satisfaction and Perception of Gross

Happiness Among University Students Retrieved January 10, 2011. from

http://www.ucm.es/info/ Psi/does/journal/v13_n2_2010/art617.pdf

Maslow, A.M. (1970). Motivation and Personality. 2nd. New York: Harper & Row.

McDonald, Ross. (2005). Rethinking Development. Canada :St. Francis Xavier

University,

Mealey; & Mcintoch. (1995). Studying for Psychology. New York : Harpercollins.

186

Mendes,Julio; & Others. (2007). Students’ Happiness and Well-being at the

University of Algarve. Retrieved January 10, 2011, from

http://www.happysociety.org/ppdoconference/session_papers/session

15/ session15_julio.pdf

Michigan University. (2004). Gross Happiness Survey. Retrieved January 10, 2011,

from http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1552689..

Mills, D. W. (2002). Applying What We Know: Student Learning Styles. Retrieved

October 17, 2008, from: www.csrnet.org/csinet/articles/student-learning-styles.html.

Morhman, Susan Albers; & Wohlstetter,Priscilla. (1994). School Based Management :

Organizing for High Performance. San Francisco: Jossey - Bass Publishers.

Morrison, Carl N. (1995. August). “Hierarchical Models for Educational Data : An

Overviews”. Educational and Behavioral Statistics. 20(2) :190 – 200.

Movondo, Felix.; & Tsarenko Yelena. (2002). International Student Satisfaction:

Role of Resources and Capabilities Academic Exchange Quarterly,

Retrieved January 10, 2011, from

http://findarticles.com/p/articles/mi_hb3325/is_4_6/ai_n28969897/

Murray ,Vladimir_C. (2007). 10 Factors of Happiness. Retrieved January 10, 2011,

from http://czineartieles.com/?expert.

Myers, Jane E.; & Others. (2000). Wellness Evaluation of Lifestyle. Retrieved January

10, 2011, from www.mindgarden.com/products/wells.htm

Nel, J. (1992.May). “Preservice Teacher Resistance to Diversity: Need to Reconsider

Instructional Methodologies.” Journal of Instructional Psychology, 2 (19): 23-27.

Neoske, N.R. (1995,January). “A Comparative Study of the Effects of Different

Instructional Treatments on Elementary Pupils Attitudes towed the Urban

Environment.” Dissertation Abstract international. 35:4273-4274-A.

Osborne, R.E. (1996). Self an Eclectic Approach. Massachusetts.

Allyn and Bacon.

Ostmo, Patrician L. (1984, January). “Learning Style Preference and Selection of

Learning Strategies Consideration and Implication for Nurse.“ Education Journal

of Nursing Education. 22(10) : 27-30.

Pennebaker, J. W. (1997, May). “Writing About Emotional Experiences as a Therapeutic

Process” . Psychological Science, (8) : 162-166.

Phelan,M. (1999). Students ’ Multiple worlds, In Advances in Motivation and

Achievement: London : JAI Press.

187

Podsakoff, Philip M.; & Others. (2005.). “Transformational Leader Behaviors

and Substitutes for Leadership as Determinants of Employee Satisfaction,

Commitment, Trust, and Organizational Citizenship Behaviors.” Journal of

Management. October; 22(2) : 259-298.

Politis, John D. (2004). Transformational and Transactional Leadership

Predictors of the ‘Stimulant’ Determinants to Creativity in Organisational Work

Environments. Retrieved August, 12, 2010, from

http://www.cjkm.com/volume-2/v2i2/v2-i2art3.htm

Priya Nair. (2006). Secondary School Students' Perceptions of Creativity and

Happiness. Singapore: Nanyang Technological University.

Quinn , Patrick D.; & Duckworth Angela L. (2007). Happiness and Academic

Achievement : Evidence for Reciprocal Causality. Retrieved January 10, 2011, from

http://www.thriveresearch.com/research-articles/happiness.pdf

Richman, C.L. (2008). The Relationship Between Self-Esteem and Adaptive

Behaviores in High School Student. Michigan: Counseling and Personal Services.

Robert, Rosemary. ( 2002). Self Esteem and Early Learning. London: Paul

Chapman.

Robbins, Beverly. (2007,July). “Transformational Leadership in Health CareToday.”

Health Care Manager. 26(3): 234-239.

Rodewalt, F.; & Tragakis, M. W. (2003,June). "Self-Esteem and Self-regulation:

Toward Optimal Studies of Self-Esteem". Psychological Inquiry, 14(1),

66–70.

Ron Hubbard L.(2001). The Way to Happiness. Foundation International Southern

California: Road & Son.

Sathe.Vijay. (1985). Culture and Relative Corporate Realities, Text Cases, and

Reading on Organizational Entry Establishment and Change. llinois: Irwin Press.

Schein. (1991). “What is Culture. ” in Reframing Organizational Culture.

California: Sage Publications.

Schwartz, B.; & Others. (2002). “Maximizing Versus Satisfacing : Happiness is a

Matter of Choice.” Journal of Personality and Social Psychology, 3(83): 1178-

1197.

Seidlitz, L; & Others (1997, December). “Cognitive Correlates of Subjective Well-Being:

The Processing of Valenced Life Events by Happy and Unhappy Persons.”

Journal of Research in Personality, 2(31) : 240-256.

188

Sheldon, K. M.; & Lyubomirsky, S. (2006, July). “Achieving Sustainable Gains in

Happiness: Change Your Actions, not Your Circumstances.” Journal of

Happiness Studies, 3 (7) : 55-86.

Smith, LH. (1976). Learning Style: Measurement and Educational Significance.

Connecitcut : University of Connecticut.

Sprenger, M. (2003). Differentiation Through Learning Styles and Memory. Thousand

Oaks: Corwin Press

Smith, M. K. (2001). Experiential Learning. Retrieved October 17, 2008, from:

www.infed.org/biblio/b-explrn.htm

Spoon J.C.; & Schell, J.W. (1998). “Aligning Student Learning Styles With

Instructor Teaching Styles.” Journal of Industrial Teacher. May; 3 (2) : 19-34

Steele, C. M.; & Others (1993). “Self-Image Resilience and Dissonance.” Journal of

Personality and Social Psychology (64): 885-896.

Steinhoff, Carl R; & Robert Owens, G. (1989) “ The Organizational Culture

Assessment Inventory: Metaphorical Educational Setting.” Journal of

Educational Administration. May; 27(3): 199.

Suh, E.; Diener, E.; & Fujita, F. (1996). “Events and Subjective Well-Being: Only

Recent Events Matter.” Journal of Personality and Social Psychology, 2(70): 1091-

1102.

Sukanya Lerdprasert. (2010). Classroom Management Model. Retrieved January 10,

2011, from http://hongte25.multiply.com/journal/item/24

Strack, M. Argyle; & Schwarz N. (1991). Subjective Well-Being: An

Interdisciplinary Perspective. NewYork: Pergamon Press.

Templeton, Sarah-Kate. ( 2004). Happiness is the New Economics. London:

Timesonline.

Tenney, Jodiann K. (2011). Factors Affecting the Happiness of Urban

Elementary School Students: An Exploratory Study. New York : Southern

Connecticut University

Teslow, James L. (1996). An Evaluation of Humor as a Motivational , Cognitive ,

and Affective Enhancement to Learn Feedback and Remediation Strategies in

Computer – Based Instruction. Retrieved January 10, 2011, from

http://ouray.cudenver.edu/~Jiteslow/ aect98. Html

189

Thinley, L. (1998). Values and Development: “Gross National Happiness.”

Speech Presented at the Millenium Meeting for Asia and the Pacific, Seoul,

Republic of Korea. October.

Tophoff, M. (2007). “The Ethics of Knowledge and Action in Postmodern

Organizations,” Journal of Buddhist Ethics, June; 1(14) : 34 -37.

Ura, Karma. (2008). Gross National Happiness. Retrieved January 10, 2011,

from http://www.grossnationalhappiness.com/gnhIndex/intruduction

CNH.aspx

Ussher. Bill. (2004). Factors Affecting Student Sense of Satisfaction in an Online

Teacher Education Programme. Retrieved January 10, 2011, from

http://www.editlib.org/p/11552

Valdez Gilbert. (2010). Critical Issue: Technology Leadership Enhancing Positive

Educational Change. Retrieved January 10, 2011,

from www.ncrel.org/sdrs/areas/issues/educatrs/.../le700.htm

Veenhoven, Ruut. (2007). Measure of Gross National Happiness. Retrieved January

10, 2011, from http:// www .occd.org/ dataoccd/ 22/23/38303257.

ViVian Fueyo.; Reck, B.; & Nutta, J. (2007). Expanding the Impact of Democratic Teacher

Education through Teacher Leadership. In Democracy and Civic Engagement:

Implications for Teacher Preparation and a National Agenda for Inquiry. NY:

American Association of State Colleges and Universities, 44-48.

Weinstein, Carol Simon. (1996). Secondary Classroom Management.

Boston: McGraw-Hill.

Wheeler, L.; & Miyake, K. (1992, March). “Social Comparison in Everyday Life.” Journal

of Personality and Social Psychology, 2 (62): 760-773.

Willkinson; & Campbell. (1977). How to Development Portfolio. Boston : Allyn and

Bacon.

Wynne Harren. 2007. Teaching of Science in Primary Schools. Retrieved January 10, 2012,

from http:// www.amazon.co.uk/dp/185346564X/ref=rdr_ext_tmb

ภาคผนวก

191

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

192

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

1. อาจารย ดร. ปนนเรศ อตตมะเวทน

อาจารยพเศษ คณะรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยบรพา

2. อาจารย ดร. วรากร ศรเชวงทรพย

คณะวศวกรรมคอมพวเตอร สถาบนเทคโนโลยไทย-ญปน

3. อาจารย ดร. ณฎฐกา ลมเฉลม

ผอานวยการโรงเรยนวดเวฬวณาราม อาเภอดาเนนสะดวก จงหวดราชบร

4. อาจารย ดร. ศรณยา แสงหรญ

ผอานวยการโรงเรยนเทคโนโลยบรหารธรกจ จงหวดสมทรปราการ

5. นายแพทย พงษปกรณ วสาหพาณชย

แพทยผเชยวชาญการวางแผนครอบครวและศลยกรรมกระดก

โรงพยาบาลชลบร

193

ภาคผนวก ข

ตารางการนดหมายเกบขอมลแบบสอบถาม

194

ตารางการนดหมายเกบขอมลแบบสอบถาม

กลมเขต

การศกษา

ลาดบ

ท

ชอโรงเรยน วน/เดอน/ป เวลานดหมาย

กรงเทพกลาง

กรงเทพใต

กรงเทพเหนอ

กรงเทพตะวนออก

1

1

2

3

1

2

3

4

5

6

1

2

3

4

5

6

7

8

9

โรงเรยนสามเสนนอก

โรงเรยนพนสน (เพชรสขอปถมภ)

โรงเรยนวดปากบอ

โรงเรยนมธยมนาคนาวาอปถมภ

โรงเรยนไทยนยมสงเคราะห

โรงเรยนประชาอทศ (จนทาบอนสรณ)

โรงเรยนมธยมประชานเวศน

โรงเรยนวดลาดพราว

โรงเรยนสายไหม (ทศนารมยอนสรณ)

โรงเรยนวดหนองใหญ

โรงเรยนมธยมบานบางกะป

โรงเรยนสเหราทรายกองดน

โรงเรยนวดสงฆราชา

โรงเรยนวดราชโกษา

โรงเรยนหนองจอกพทยานสรณ

โรงเรยนวดสามงาม

โรงเรยนคลองกม

โรงเรยนบางชน

โรงเรยนวดคบอน

20/2/55

20/2/55

22/2/55

22/2/55

23/2/55

23/2/55

23/2/55

24/2/55

24/2/55

24/2/55

26/2/55

26/2/55

27/2/55

27/2/55

28/2/55

28/2/55

29/2/55

29/2/55

1/3/55

9.30 - 10.30

13.30 - 14.30

10.30 -11.30

15.30 - 16.30

9.30 - 10.30

10.30 -11.30

15.30 - 16.30

10.30 - 11.30

13.30 - 14.30

15.30 -16.30

10.30 – 11.30

14.30 - 15.30

13.30 - 14.30

15.30 - 16.30

13.30 - 14.30

15.30 - 16.30

13.30 - 14.30

15.30 - 16.30

10.30 -11.30

195

ตาราง(ตอ) การนดหมายเกบขอมลแบบสอบถาม

กลมเขต

การศกษา

ลาดบ

ท

ชอโรงเรยน วน/เดอน/ป เวลานดหมาย

กรงธนเหนอ

กรงธนตอนใต

1

2

3

1

2

3

4

5

6

7

8

โรงเรยนวดสทธาราม

โรงเรยนฉมพล

วดยายรม

โรงเรยนวดนมมานรด

โรงเรยนวดอดมรงส

โรงเรยนบานขนประเทศ

โรงเรยนวดสะแกงาม

โรงเรยนวดแสมดา

โรงเรยนวดบางกระด

โรงเรยนวดบางปะกอก

โรงเรยนวดราษฎรบารง

2/3/55

2/3/55

2/3/55

6/3/55

6/3/55

8/3/55

8/3/55

9/3/55

9/3/55

12/3/55

12/3/55

10.30 - 11.30

13.30 - 14.30

15.30 - 16.30

10.30 - 11.30

14.30 - 15.30

10.30 - 11.30

13.30 - 14.30

10.30 - 11.30

14.30 - 15.30

10.30 - 11.30

15.30 - 16.30

196

ภาคผนวก ค

หนงสอเชญผเชยวชาญ

197

198

199

200

201

202

ภาคผนวก ง

หนงสอขอความอนเคราะห

203

204

205

206

207

208

209

210

211

212

213

214

215

216

217

218

219

220

221

222

223

224

225

226

227

ผอานวยการผอานวยการโรงเรยนโรงเรยนบานขนประเทศบานขนประเทศ

228

ผอานวยการโรงเรยนวดสะแกงาม ผอานวยการโรงเรยนวดสะแกงาม

229

ผอานวยการโรงเรยนผอานวยการโรงเรยนวดวดแสมดา แสมดา

230

ผอานวยการโรงเรยนวดบางกระด ผอานวยการโรงเรยนวดบางกระด

231

232

ผอานวยการโรงเรยนวดราษฎรบารงผอานวยการโรงเรยนวดราษฎรบารง

ประวตยอผวจย

234

ประวตยอผวจย

ชอ วาทรอยตร คมภร ธราวทย

สถานทเกด แขวงบางบอน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร

สถานทอยปจจบน 111/947 ซอยรวมมตรพฒนา ถนนวชรพล แขวงทาแรง

เขตบางเขน กรงเทพมหานคร 10220

ตาแหนงหนาทการงาน อาจารยประจาภาควชาวศวกรรมไฟฟา

สถานททางานปจจบน คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสยาม

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2531 มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนมธยมวดเบญจมบพตร

พ.ศ. 2534 จากวทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม (ไฟฟา-อเลกทรอนกส)

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

(เทคนคไทย-เยอรมน)

พ.ศ. 2538 วศวกรรมศาสตรบณฑต (วศวกรรมไฟฟา)

จากสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

พ.ศ. 2541 รฐศาสตรบณฑต (การปกครอง) จากมหาวทยาลยรามคาแหง

พ.ศ. 2545 วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต (วศวกรรมไฟฟา)

จากจฬาลงกรณมหาวทยาลย

พ.ศ. 2547 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต (บรหารการเงนการคลง)

จากสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (นดา)

พ.ศ. 2548 นตศาสตรบณฑต จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร

พ.ศ. 2550 วศวกรรมศาสตรบณฑต (วศวกรรมโยธา)

จากมหาวทยาลยรามคาแหง

พ.ศ. 2550 นตศาสตรมหาบณฑต จากมหาวทยาลยรามคาแหง

พ.ศ. 2552 ใบอนญาตประกอบวชาชพวาความ

จากสานกฝกอบรมวชาวาความแหงสภาทนายความ

พ.ศ. 2555 การศกษาดษฎบณฑต (การบรหารการศกษา)

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ