18
69 บทที6 การฟักไข่ ไก่พื ้นเมืองเป็นสัตว์ที่ออกลูกเป็นไข่ แล้วไข่ฟักออกเป็นตัวภายหลัง โดยที่แม่ไก่สะสม อาหารเพื่อเลี ้ยงตัวอ่อนภายในฟองไข่ ตามธรรมชาติแม่ไก่จะฟักไข่เอง แต่เนื่องจากความต้องการ อาหารของมนุษย์มีมากขึ ้น จึงมีความพยายามคิดหาวิธีการเพิ่มอัตราการขยายพันธุ์ไก่พื ้นเมืองใหสามารถกระทาได้อย่างรวดเร็ว มนุษย์จึงมีการคิดประดิษฐ์ตู้ฟักขึ ้น โดยที่ตู้ฟักดาเนินการฟักไขตลอดเวลา ให้แม่ไก่ทาหน้าที่เฉพาะออกไข่ เป็นทางเลือกที่ผู้เลี ้ยงไก่พื ้นเมือง สามารถนาไปใชในการผลิตไก่พื ้นเมืองได้ อย่างไรก็ตามการฟักไข่ของแม่ไก่ก็ยังจาเป็นสาหรับเกษตรกร ซึ ่งมีเวลา เอาใจใส่ต่อไก่พื ้นเมืองน้อย มีทุนน้อย และยังไม่สามารถที่จะซื ้อหรือผลิตตู ้ฟักไข่มาใช้ได้ แต่ไม่ว่า จะฟักไข่ด้วยวิธีใดต้องมีความรู้ในการจัดการจึงจะให้ผลตอบแทนสูง วิธีการฟักไข่ซึ ่งเป็นที่นิยมแพร ่หลายโดยทั่วไปมี 2 วิธี คือ 1. การฟักไข่ด้วยแม่ไก่ 2. การฟักไข่ด้วยตู้ฟักไฟฟ้า การฟักไข่ด้วยแม่ไก่ แม่ไก่พื ้นเมืองจะเริ่มให้ไข่ เมื่ออายุประมาณตั ้งแต่ 6 เดือนขึ ้นไป อายุแม่ไก่เมื่อไข่ฟอง แรก 198 วัน (อภิชัย รัตนวราหะ, 2540 : 26) การไข่มีลักษณะเป็นชุด เฉลี่ยแล้วจะไข่ปีละประมาณ 4 ชุด ๆ ละ ประมาณ 10-12 ฟอง เมื่อไข่หมดชุดแล้วก็จะเริ่มฟักไข่ ก่อนจะให้แม่ไก่ฟักไข่ ควรฆ่าไร และเหาบนตัวแม่ไก่เสียก่อน โดยจับแม่ไก่จุ่มน ายาฆ่าไร เหา ทั ้งนี ้เพื่อป้องกันไรและเหารบกวน แม่ไก่ขณะกกไข่ การฟักไข่นั ้นในเวลากลางคืนแม่ไก่จะนอนกกไข่ตลอดคืน ในตอนกลางวันจะ ออกหากินบ้าง ดังนั ้นควรนาอาหารและน าไปวางไว้ใกล้ๆ รังไข่ เพื่อไม่ให้แม่ไก่ทิ ้งไข่นานเกินไป เมื่อแม่ไก่ฟักไข่ไปได้ประมาณ 7 วัน ควรเอาไข่มาส่องดูเชื ้อ เพื่อคัดไข่ที่ไม่มีเชื ้อ ไข่เชื ้อตาย หรือ ไข่เน่าออกจากรัง แม่ไก่จะใช้เวลาฟักไข่จนออกเป็นตัวประมาณ 21วัน เมื่อลูกไก่ฟักออกหมดแล้ว ควรเอาสิ่งที่ใช้รองรังไข่ เปลือกไข่ เผาทิ้งและทาความสะอาดรังไข่ การปล่อยให้แม่ไก่ฟักไข่เอง ตามธรรมชาติ ใน 1 ปี แม่ไก่จะสามารถผลิตลูกไก่ได้ประมาณ 40 ตัว เพื่อช่วยให้ไข่มีอัตราฟักออกดีขึ ้น ควรปฏิบัติดังนี 1. ในฤดูร้อน ไข่ฟองแรกๆมักฟักไม่ออกเป็นตัวควรนาไปปรุงอาหารรับประทาน ดีกว่า ที่จะปล่อยให้ไข่เน่าเสียโดยเปล่าประโยชน์ 2.ในตอนกลางคืนควรปิดรังไข่เพื่อป้องกันไม่ให้ไก่ถ่ายมูลลงในรังไข่ซึ ่งมีผลทาให้ไข่ฟัก

การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

69

บทท 6 การฟกไข

ไกพนเมองเปนสตวทออกลกเปนไข แลวไขฟกออกเปนตวภายหลง โดยทแมไกสะสม

อาหารเพอเลยงตวออนภายในฟองไข ตามธรรมชาตแมไกจะฟกไขเอง แตเนองจากความตองการอาหารของมนษยมมากขน จงมความพยายามคดหาวธการเพมอตราการขยายพนธไกพนเมองใหสามารถกระท าไดอยางรวดเรว มนษยจงมการคดประดษฐตฟกขน โดยทตฟกด าเนนการฟกไขตลอดเวลา ใหแมไกท าหนาทเฉพาะออกไข เปนทางเลอกทผเลยงไกพนเมอง สามารถน าไปใชในการผลตไกพนเมองได อยางไรกตามการฟกไขของแมไกกยงจ าเปนส าหรบเกษตรกร ซงมเวลา เอาใจใสตอไกพนเมองนอย มทนนอย และยงไมสามารถทจะซอหรอผลตตฟกไขมาใชได แตไมวาจะฟกไขดวยวธใดตองมความรในการจดการจงจะใหผลตอบแทนสง

วธการฟกไขซงเปนทนยมแพรหลายโดยทวไปม 2 วธ คอ 1. การฟกไขดวยแมไก 2. การฟกไขดวยตฟกไฟฟา

การฟกไขดวยแมไก

แมไกพนเมองจะเรมใหไข เมออายประมาณตงแต 6 เดอนขนไป อายแมไกเมอไขฟอง แรก 198 วน (อภชย รตนวราหะ, 2540 : 26) การไขมลกษณะเปนชด เฉลยแลวจะไขปละประมาณ 4 ชด ๆ ละ ประมาณ 10-12 ฟอง เมอไขหมดชดแลวกจะเรมฟกไข กอนจะใหแมไกฟกไข ควรฆาไรและเหาบนตวแมไกเสยกอน โดยจบแมไกจมน ายาฆาไร เหา ทงนเพอปองกนไรและเหารบกวน แมไกขณะกกไข การฟกไขนนในเวลากลางคนแมไกจะนอนกกไขตลอดคน ในตอนกลางวนจะออกหากนบาง ดงนนควรน าอาหารและน าไปวางไวใกลๆ รงไข เพอไมใหแมไกทงไขนานเกนไป เมอแมไกฟกไขไปไดประมาณ 7 วน ควรเอาไขมาสองดเชอ เพอคดไขทไมมเชอ ไขเชอตาย หรอไขเนาออกจากรง แมไกจะใชเวลาฟกไขจนออกเปนตวประมาณ 21วน เมอลกไกฟกออกหมดแลว ควรเอาสงทใชรองรงไข เปลอกไข เผาทงและท าความสะอาดรงไข การปลอยใหแมไกฟกไขเองตามธรรมชาต ใน 1 ป แมไกจะสามารถผลตลกไกไดประมาณ 40 ตว

เพอชวยใหไขมอตราฟกออกดขน ควรปฏบตดงน 1. ในฤดรอน ไขฟองแรกๆมกฟกไมออกเปนตวควรน าไปปรงอาหารรบประทาน ดกวา

ทจะปลอยใหไขเนาเสยโดยเปลาประโยชน 2.ในตอนกลางคนควรปดรงไขเพอปองกนไมใหไกถายมลลงในรงไขซงมผลท าใหไขฟก

Page 2: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

70

สกปรกและอาจเนาเสยในระหวางการฟกได 3. หากไขมรอยเปอน ไมควรลางไขดวยน า ใหใชผาสะอาดเชดบรเวณรอยเปอนนน ถาไข

สกปรกมาก ไมควรน าไขไปฟก 4.ถาผเลยงตองการเกบไขทกวน ควรวางไขใบแรกไวในรงเพอลอใหแมไกลงไขในรงเดม

ไขทเกบแตละวนหากมตเยนควรเกบในตเยน โดยวางใหดานปานของฟองไขอยดานบน และภายในตเยนควรวางขนใสน าไว เพอเพมความชนสมพทธภายในตเยน ซงจะชวยปองกนไมใหน าในฟองไขระเหยออกจากฟองไขในปรมาณมากเกนไป ถาไมมตเยน ควรน าไขวางในบรเวณรมเยนทมอากาศถายเทไดสะดวก แดดสองไมถง เปนบรเวณทสะอาด โดยวางใหดานปานของฟองไขอยดานบนเชนเดยวกน

5. เมอแมไกใหไขไดหลายฟองแลว ใหเรมสงเกตแมไกเมอพบวา แมไกมกนอนหมอบอยในรงไขเปนเวลานานๆ แสดงวาแมไกเรมฟกไขแลว ใหน าไขทเกบไวไปวางใหแมไกฟก ถาเกบไขในตเยนใหน าไขมาวางไวขางนอกตเยนเปนระยะเวลาหนงกอน เพอปรบอณหภมในไขใหเทากบอณหภมภายนอก กอนทจะน าไปวางใหแมไกฟกตอไป

การฟกไขดวยตฟกไฟฟา

ความกาวหนาของเทคโนโลยททนสมย ท าใหปจจบนการฟกไขไกไมจ าเปนตองฟกโดยแมไกเทานน แตจะมการผลตตฟกไขไฟฟามาฟกแทนแมไกไดแลว จากการทมนษยไดศกษาสภาพการฟกไขของแมไกตามธรรมชาต พบวาในชวงทแมไกมการฟกไขนน เมอเราไปจบทใตทองแมไก มความรสกวาแมไกตวรอน แสดงวาอณหภมในตวแมไกขณะนน สงผลใหเชอลกไกทอยในฟองไขมการเจรญเตบโตพฒนาเปนตวลกไก แลวเจาะเปลอกออกมาจากฟองไข มนษยจงไดประยกตเอาพลงงานความรอนจากไฟฟามาฟกไขแทนแมไก โดยควบคมอณหภมใหเทากบทแมไกฟกไขเอง ดวยการผลตอปกรณทเรยกวา ตฟกไขไฟฟาขน ตฟกไฟฟาทผลตขน ถาจดประเภทตามระบบของการกลบไข สามารถจดประเภทไดเปน 3 แบบ ดงน

1. ตฟกไขระบบมอลบ เปนแบบตฟกทจะตองอาศยมอลบกลบไขเอง ปราศจากกลไก ชวยเหลอใดๆทงสน

2. ตฟกไขระบบมอกล เปนแบบของตฟกทพฒนาดขน โดยจะมกลไกลกษณะเปนคน โยก ชวยในการกลบไข ใหมการกลบไขไปในทางทศตรงกนขามอยางพรอมเพรยง

3. ตฟกไขแบบอตโนมต เปนแบบของตททนสมยทสด โดยจะมระบบการกลบไข ซงท างานดวยกระแสไฟฟา ท าหนาทควบคมการกลบไขตามเวลาทก าหนดโดยอตโนมต

Page 3: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

71

ภาพท 6.1 ตฟกไขไฟฟาระบบมอลบ ทมา : ตฟกไขไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

ผเลยงไกสามารถออกแบบและสรางตฟกไขไฟฟาขนใชเองกได ตฟกทประกอบขนเอง มสวนประกอบๆ ทส าคญประกอบดวย

1. ตวตฟก ประกอบดวย สวนโครงสรางท าดวยไม ตทบดวยไมกระดานอด บดวยโฟม 2. อปกรณภายในตฟก มถาดใสน า ชนวางไขฟก หลอดไฟฟาใหความรอน

เทอรโมมเตอรวดอณหภมตฟก และชดควบคมอณหภม ( Thermostat ) ภาพท 6.2 ตฟกไขไฟฟาทประกอบขนเอง (ซาย) โครงสรางต (ขวา) ภายในตฟกไข ทมา : ตฟกไขไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 4: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

72

รายละเอยดตฟกไขไฟฟาทประกอบขนโดยนายสมพงษ เกดรกษ

1. ขนาดตฟกไข กวาง 65 ซม. ยาว 85 ซม. สง 50 ซม.โครงสรางท าดวยไมขนาด 1.0 นว คณ 2.0 นว ใชไมอด หนา 4 มม. ปดทบทงหกดาน ภายในบดวยโฟม หนา 1 นว ดานหนาเจาะรเปนรปสเหลยมพนผา ใสกระจก ขนาด กวาง 8 ซม. ยาว 15 ซม. ไวส าหรบอานอณหภมในตฟก

2. ภายในตมถาดวางไขฟก ขนาด กวาง 63 ซม. ยาว 73 ซม. ท ากรอบดวยเหลกฉาก ปดวยลวดตาขายตาถๆ ไมท าใหลกไกลนเวลาฟกออก

3. รางรบถาดวางไขฟก ท าดวยเหลกฉากตดอยในตสองดาน หางจากตดานบน 36 ซม. 4. อปกรณภายในตฟก

4.1 เทอรโมมเตอรวดอณหภม แขวนกบเพดานตดานบนใหดานลาง ของเทอรโมมเตอรหางจากผวไข 2 นว

4.2 หลอดไฟฟาแบบกลมใส ขนาด 5 วตต จ านวน 6 หลอด ตดกบเพดานตดานบน โดยวดระยะหางของหลอดไฟฟาใหเทากนทกหลอด

4.3 ชดควบคมอณหภม (Thermostat) ซงประกอบดวยสวตชไฟฟาขนาดเลก (Microswitch) และ wafer ซงมลกษณะกลมเปนภาชนะปด ภายในบรรจดวย ether ซงเปนสารทมการขยายตวหรอหดตวไดมาก

การตอชดควบคมอณหภม เขากบหลอดไฟฟาสามารถด าเนนการไดดงน ใหแยกสายไฟออกมา 1 เสน แลวตดออกตอเชอมเขากบสายไฟของชดควบคมอณหภม (Thermostat) กอนทกระแสไฟฟาจะผานไปยงหลอดไฟฟา ซงจะตดอยดานบนหรอดานขางของตกไดตามสะดวก

ภาพท 6.3 ชดควบคมอณหภม (Thermostat) (ซาย) สวนประกอบชดควบคมอณหภม (ขวา) การตอชดควบคมอณหภมเขากบหลอดไฟฟา ทมา : การตอชดควบคมอณหภมเขากบหลอดไฟฟาโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 5: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

73

5. ชองระบายอากาศอยดานขางของต ขางละ 2 ร เจาะใหอยตรงกลางของฝาตดานขาง เสนผาศนยกลาง 5 ซม. 1 ร และเสนผาศนยกลาง 6 ซม. อก 1 ร แตละรหางกน 12 ซม. วดระยะจากขอบตดานบน 20 ซม. ซงทง 4 ร ท าทปด-เปด ใหสามารถเลอนเขา - ออก ไดเพอปรบความชน

6. ถาดใสน าขนาด กวาง 37 ซม. ยาว 55 ซม. สง 5 ซม. จ านวน 2 ถาด วางอยบนพนตใตชนวางไข

ภาพท 6.4 แบบแปลนตฟกไขไฟฟาทประกอบขนเอง (บน) ขนาดตฟก (กลาง) ต าแหนงหลอดไฟฟาและถาดรองไขฟก (ลาง) ต าแหนงชดควบคมอณหภม

Page 6: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

74

การจดการในการฟกไขดวยตฟกไฟฟา

ในการประกอบตฟกไขไฟฟาขนเพอใชฟกไขไกแทนแมไก ผเลยงไกพนเมองมงานทตองจดการเกยวกบการฟกไขดวยตฟกไฟฟาอย 2 สวนคอ

1. การดแลตฟก มงานทตองจดการ ดงน 1.1 แขวนเทอรโมมเตอรตดกบเพดานตดานบน บรเวณกลางๆ ของตฟกไข ใหได

ระยะทวดจากสวนทเปนกะเปาะสแดงดานลางของเทอรโมมเตอร หางจากฟองไขประมาณ 2 นว ปรบอณหภมตฟกไขใหได 102 องศาฟาเรนไฮต โดยอาศยหลกการท างานของชดควบคมอณหภม เมออณหภมเกนทก าหนด ether ภายใน wafer จะขยายตวท าให wafer โปงออกจน wafer ไปดน microswitch ท าใหวงจรไฟฟา ของชดควบคมอณหภม ไมครบวงจร หลอดไฟจะหยดใหความรอน จนกระทงอณหภมในตฟกลดต าลง ether หดตวลงท าให wafer แฟบลงวงจรไฟฟาของชดควบคมอณหภม กลบครบวงจร หลอดไฟฟาจะใหความรอน การปรบอณหภมใหดเทอรโมมเตอรในตฟกผานทางกระจก การปรบอณหภมใหหมนแกนของชดควบคมอณหภม ทศทางของการหมนปรบ คอถาตองการเพมความรอน ใหหมนออกเหมอนกบคลายนอต โดยคอยๆ หมนไปครงละนอย จนหลอดไฟสวางพอด รอดจนอานอณหภมได 102 องศาฟาเรนไฮต หากหลอดไฟยงไมดบ ใหหมนไปทางลดความรอน ใหหมนเขาเหมอนขนนอต ใหหลอดไฟดบพอด ถายงไมถง 102 องศาฟาเรนไฮต ไฟยงดบกอนกคอยๆ เพมเชนเดม จนได 102 องศาฟาเรนไฮต เปดเครองตงทงไวประมาณ 3 ชม. หรอ สก 1 วน ถาอณหภมไมเปลยนแปลง เปนอนวาใชได

1.2 คอยดแลอณหภมตฟกไขระหวางฟกใหคงทอยตลอดเวลา และดแลหลอดไฟอยางสม าเสมอ เปลยนทนทเมอหลอดไฟขาด

1.3 เตมน าในถาดอยเสมอไมใหขาด น าในถาดจะระเหยขนมาเพอใหความชนแกฟองไข ความชนภายในตจะขนอยกบพนผวของถาด ถาถาดกวางจะใหความชนมากกวา ถาดพนทแคบ สวนความลกของถาดไมมผลตอความชน แตจะเกบน าในถาดไดมากกวาถาดตน ความชนทพอเหมาะชวยใหเชอลกไกเจรญเตบโตเปนไปโดยปกต ความชนทพอเหมาะตลอดการฟก คอระหวางความชนสมพทธ 55-63 % หากความชนนอยไป ลกไกขนแหงตดเปลอกมากและจ านวนตายมาก ถาความชนพอดกจะชวยใหขนลกไกแหง ฟสวย ไมตดเปลอก เปอรเซนตความชนสมพทธหาไดโดยใชปรอทอกอนหนงหมกะเปาะดานลางของปรอทดวยผาซบน า แลวแชดานปลายของผาอกดานลงในกระปกเลกๆทมน าอย ดแลอณหภมปรอทตมเปยกทอยในตฟกเดยวกน ใหอณหภมอยระหวาง 87-90 องศาฟาเรนไฮต การปรบความชนท าไดโดยการปรบขนาดของชองระบายอากาศดานขางของต ถาอณหภมต ากวา 87 องศาฟาเรนไฮต ใหลดขนาดชองระบายอากาศลง ถาความชน

Page 7: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

75

ยงไมพอด กเพมถาดน า กรณอณหภมสงกวา 90 องศาฟาเรนไฮต ใหเปดชองระบายอากาศออก จนกวาจะอานอณหภมได 90 องศาฟาเรนไฮต แลวคงขนาดของชองระบายอากาศไวเทาเดม

1.4 หลงจากไขฟกออกแตละรน ใหท าความสะอาดตฟกไข ดวยการเกบเปลอกไขออกทงใหหมด ลางถาดวางไขใหสะอาดแลวใชน ายาฆาเชอเชดท าความสะอาด หรอจะรมตฟกดวยแกสฟอรมาลดไฮด เตรยมไดจากปฏกรยาระหวางฟอรมาลนกบดางทบทม โดยใชดางทบทมเทลงในจานทเปนโลหะเคลอบ วางในตฟกตอนกลางๆ แลวจงตวงฟอรมาลน เทลงขางดางทบทมในจาน ในปรมาณ ดางทบทม 20 กรม ฟอรมาลนทมความเขมขน 40 % จ านวน 40 ซ.ซ. ตอ ปรมาตรภายในตฟก 100 ลบ.ฟต. แลวปดตทงไวนาน 30 นาท ภาพท 6.5 การท างานของชดควบคมอณหภม (Thermostat) (ซาย) wafer ไปดน microswitch ท าใหหลอดไฟฟาดบ (ขวา) wafer หางจาก microswitch ท าให หลอดไฟฟาสวาง ทมา : การท างานของชดควบคมอณหภมทตอวงจรไฟฟาโดย นายสมพงษ เกดรกษ

2. การฟกไข หลงจากดแลตฟกใหไดอณหภมตามทตองการแลว กใหน าไขเขาฟก โดยไขทจะน าเขาฟกนน จะตองเปนไขทไดจากแมไก ทไดรบการผสมพนธจากตวผ เปนไขทไดจาก พอพนธ แมพนธ อายไมมากและเลยงดวยอาหารทมคณภาพ คดเอาเฉพาะฟองทมน าหนกตงแต 40 กรม เปลอกไขเรยบ ไมบาง รปทรงไมบดเบยว น ามาท าความสะอาด โดยใชผาสะอาดเชด หากเกบไขในตเยนกอนน าไขเขาฟกใหน าไขออกผงลมสกพกกอนน าไขเขาฟก หากน าไขเขาฟกทกวน

Page 8: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

76

ใหเขยนวนทเขาฟกดวยดนสอบนฟองไข และบนทกรายการลงในแบบบนทกการฟกไข ระหวางฟกไขผเลยงไกมงานทตองจดการเกยวกบการฟกไข ดงน

2.1 การกลบไข เหตทตองมการกลบไขเพอปองกนไมใหเชอลกไกแหงตดเปลอกไข และชวยลดจ านวนลกไกตายในระยะตนๆไดมาก ใหท าการกลบไข ระยะ 4-17 วน ของอายการฟก กลบไข วนละ 4 ครง หากเปนตฟกไขระบบมอลบใชมอลบไขฟกเบาๆ ในชวงอายการฟก 1-3 วน และ 18-21 วน ไมตองกลบไข

2.2 การสองไขฟก ใหท าทสองไขอยางงายๆ ใชไมท าเปนกลอง ขนาดกวาง 6×6 นว เจาะรกลมขนาดศนยกลาง ¾ - 1 นว ทดานขางดานหนงของกลอง ภายในกลองใสหลอดไฟขนาด 100 วตต ตอสายไฟทมปลกเสยบ เวลาใชใหเสยบปลกไฟเครองสอง แลวหยบไขฟกจอดานปานเขากบรทละฟอง พลกขอมอหมนไขดสภาพภายใน การสองไข มจดประสงคเพอคดไขไมมเชอ ไขเชอตาย ออกจากตฟก ส าหรบไกไขระยะเวลาทสองครงแรกแลวมองเหนภายในฟองไขชดเจน คอ อายฟก 10 วน อยางไรกตามจ านวนครงของการสองไขอาจท าไดหลายแบบ ขนอยกบวาผฟกจะมแรงงานและเวลาท าไดมากนอยเพยงใด เชน (สวรรณ เกษตรสวรรณและคณะ, 2526 : 222)

แบบท สองครงท 1 สองครงท 2 สองครงท 3 สองครงท 4 1 3-5 วน 7 วน 14 วน 18 วน 2 3-5 วน 14 วน 18 วน - 3 7 วน 14 วน 18 วน - 4 3-5-7 วน 18 วน - - 5 18 วน เตรยมใหลกไกออก

Page 9: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

77

ตารางท 6.1 ลกษณะภายในทมองเหนเมอสองดวยเครองสองไข

อายไขฟก ไขไมมเชอ ไขเชอตาย ไขเชอเปน 3-7 วน ใส เหนภาพไขแดงรางๆ

หากเปนไขเกบไวนานอาจเหนไขแดงคอนขาง นอนกน หรออยดานขาง

ขน นอนกนหรอไมเปนรางแห อาจเปนวงแหวน จดด าหรออาจเปนน าเหลวๆ

มเสนโลหตสแดงสด ประสานเปนรางแห สเลอด สด ใส

เชอลกไกเคลอนไหวได ขณะสอง ถาจรดไขทปาก เครองสองนาน จะเหน เชอลกไกดนไปมาได

14 วน จะเหนภายในไข ชองอากาศโต เงาไขแดงอยดานขางและชดมาก

ขนาดเชอลกไกเลกกวาปกต เจรญนอย ไมสดใส แจมชด ถาตายใหมๆ อาจเหน เสนเลอดเปนรางแหบาง แตเชอลกไกไมเคลอนไหว

เชอลกไกโตขนด คอนขาง มดทบ ชองอากาศกวางขน เชอลกไกเคลอนไหวได หวใจเตน

18 วน ใส ชองอากาศโต เงาไขแดงมองเหนชด

เชน 14 วน แตโตกวา สเลอดซด หรอจางมาก หรอ ด า เหนเงาทบบางสวนเทานน

เนอทครงฟองไขหรอมากกวา ทบแสง เหนเสนเลอดตอนลางชด อาจเหนลกไก ก าลงเคลอนไหว

ภาพท 6.6 นกเรยนสองไขไกอายฟก 10 วน ดวยเครองสองไข ทมา : การฝกงานการสองไขทฟกดวยตฟกไฟฟา ทบานของนายสมพงษ เกดรกษ

Page 10: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

78

เมอถงวนท 21 ของการฟก ลกไกจะเจาะเปลอกไข เปนแนวรอบเปลอกไข แลวจงคอยๆ ใชขาดนเปลอกไขใหแยกออกจากกน ท าใหลกไกออกมาจากฟองไข ภาพท 6.7 ขนตอนออกจากฟองไขของลกไก (บนซาย) ลกไกเจาะเปลอกเปนแนวรอบฟองไข เมอวนท 21 ของการฟก (บนขวา กลางซาย และ กลางขวา) ลกไกใชขาดนเปลอกไข ใหแยกออกจากกน (ลาง) ลกไกออกจากฟองไข ทมา : ขนตอนการออกจากฟองไขของลกไกทฟกดวยตฟกไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 11: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

79

ในการฟกไขดวยตฟกไฟฟาถงแมวาจะฟกไขไดคราวละมากๆ กวาการใหแมไกฟกไขเอง และสามารถฟกไขไดตลอดเวลา แตในการฟกไขดวยตฟกไฟฟา กพบปญหามากกวาการใหแมไกฟกไขเองเชนกน ซงในการฟกไขดวยตฟกไฟฟามกพบปญหาดงน

ตารางท 6.2 ปญหาทปรากฏบอยๆ ในการฟกไข

ปญหา สาเหต การแกไข 1.ไขจ านวนมากใสไมมเชอ 1.อตราไกตวผและตวเมยไม

เหมาะสม 2.ตวผไดรบอาหารไมเพยงพอ 3.การรบกวนจากตวผดวยกนเองระหวางการผสม 4.ไกตวผมอายมาก 5.เกบไขไวนานเกนไปหรอเกบไมถกวธ

1.ใชอตราสวนไกตวผตอตวเมย 1 : 5-6 2.เลยงดไกใหสมบรณ 3.อยาใสตวผมากเกนไป 4.เปลยนเอาไกรนเขามาแทน 5.อยาเกบไขฟกไวนานกวา 7 วน

2.สองไขใสมเสนโลหตเปนวง ซงแสดงวาลกไกตายในระยะแรก

1.อณหภมตฟกสงหรอต าเกนไป 2.ไขถกอากาศเยนจดหรอเกาเกนไป

1.หมนดอณหภมตฟก 2.อยาใหไขเยนจด อยาเกบ ไวนาน

3.เชอตายมากระหวาง 12-18 วน 1.ใชอณหภมฟกผด 2.การระบายอากาศไมพอ ไมมการกลบไข มโรคในฝง

1.ระวงเครองควบคมความรอน 2.ใหมการระบายอากาศ ของตฟกกบหองฟกใหมาก และกลบไขใหถก

4.ลกไกตายโคมจ านวนมาก 1.กลบไขไมถกวธ 2.อาหารไกพนธมสารโภชนา ไมครบถวน 3.อณหภมสงหรอต าเกนไป 4.ผลของการผสมพนธ

1.กลบไขวนละ 3-8 ครง 2.ตรวจสอบการใหอาหาร 3.ตรวจสอบเทอรโมมเตอร วดอณหภม 4.เลอกไขทมาจากสายเลอด ทฟกออกด

5.ลกไกเจาะเปลอกแลวตาย ในเปลอกมาก

1.ความชนเฉลยต า 2.ความรอนเฉลยต า 3.ความรอนมากไปชวขณะ

1.ตรวจสอบความชน 2.รกษาระดบความรอน ใหพอเหมาะตลอดเวลา 3.ระวงอณหภมตฟก อยาใหขนลงมากไป

6.ไกนวเทางม 1.อณหภม 1.ดแลอณหภมใหด

Page 12: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

80

ตารางท 6.2 (ตอ) ปญหาทปรากฏบอยๆ ในการฟกไข

ปญหา สาเหต การแกไข 7.เจาะแลว แตลกไกไมออกมา 1.เมอกแหงตดเปลอก 1.ใชส าลชบน าแปะบนเปลอก

ใหน าคอยๆ ซมเขาไปละลายเมอก เดยวกออกมาเอง ถายงไมออก ตองคอยๆ แคะด ถามเลอดออกใหหยดทนท รอสกชวโมง แลวคอยมาดใหม

8. เจาะรเทาเดม สองวนแลว แตลกไกไมออก

1.อาจเปนเพราะลกไกเจาะดานลาง ทมเมอก ท าใหมน าอยเตม เปลอกไขไมแหง

1.ถาวนแรกทเจาะ ลกไกเจาะทางดานลางของไข ใหรบจบพลกหงายขนทนท คอยๆใชปลายไมจมฟนแกะสวนทแหง ดวามเมอกหรอไม รอใหเมอกแหง จะออกมาเอง

9.ไขแดงไหลออกจากทอง 1.ลกไกสะดอไมแหง 1.ใชเชอกหรอดายเยบผา เสนเลกๆ มดรวบรสะดอ แลวตดไขแดงทไหลออกมาทง ดแลตวนใหด ถามนรอด เชอกทมดไวจะหลดไปเอง

ทมา : ดดแปลงจาก สวรรณ เกษตรสวรรณและคณะ, 2526 : 233-234 , อนชา แสงโสภณ, 2535 : 27-28 และ [email protected], 2549

Page 13: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

81

นอกจากปญหาดงกลาวขางบนแลว ในการฟกไขดวยตฟกไฟฟาทผเขยนประกอบขนเองยงพบปญหาลกไกทฟกออกมาแลวขากางผดปกต ซงไมสามารถระบสาเหตไดชดเจน ลกษณะดงกลาวสามารถแกไขใหเปนปกตได โดยการใชเสนยางวงผกรดขาใหชดเขาหากนสก 2-3 วน เมอสงเกตวาลกไกเดนขาไมกางแลว ใหแกยางทรดขาลกไกออก

ภาพท 6.8 ลกไกทฟกออกมาแลวมปญหา (ซาย) ลกไกขากางผดปกต (ขวา) ผกรดขาลกไกดวย เสนยางวง ทมา : ลกไกทฟกดวยตฟกไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 14: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

82

ส าหรบตฟกไขทประกอบขนเองนนนอกจากจะใชฟกไขไกพนเมองแลว ยงสามารถใชฟกไขสตวปกชนดอนๆไดอกดวยทงทเปนไขสตวปกทเลยงกนทวไป เชน เปด หาน ไกตอก นกแกว นกยงและไขสตวปกทพบตามธรรมชาต เชน นกกวก นกอลม นกเปดน า นกตอยตหวด

ภาพท 6.9 ลกสตวปกจากไขสตวปกทเลยงกนทวไป (บนซาย) ลกเปด (บนขวา) ลกหาน (กลางซาย) ลกนกยง (กลางขวา) ลกไก (ลางซาย) ลกไกตอก (ลางขวา) ลกนกแกว ทมา : ลกสตวปกจากไขทมคนน ามาฟกดวยตฟกไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 15: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

83

ภาพท 6.10 ลกสตวปกจากไขสตวปกทพบตามธรรมชาต (บนซาย) ลกนกอลม (บนขวา) ลกนกตอยตหวด (ลางซาย) ลกนกกวก (ลางขวา) ลกนกเปดน า ทมา : ลกสตวปกจากไขทมคนน ามาฟกดวยตฟกไฟฟาทประกอบขนโดย นายสมพงษ เกดรกษ

Page 16: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

84

สรป

การเลยงไกพนเมองถาเลยงไมมาก การปลอยใหแมไกฟกไขเองตามธรรมชาตกเปนการไมยงยาก ส าหรบผเลยงมากนกเพยงแตจดหารงไขใหแมไกอยางเพยงพอ ดแลไมใหรงไขและไขฟกสกปรก แตถาตองการเลยงไกพนเมองเชงพาณชย การฟกไขดวยตฟกไฟฟา กจะเหมาะสมกวาเพราะสามารถฟกไข ไดครงละหลายๆฟอง ตามแตขนาดของตฟก กจะท าใหไดลกไกเปนรนๆสะดวกตอการเลยงด แตการฟกไขดวยตฟกไฟฟา ผเลยงตองมความรพนฐาน ในการใชตฟกเปนอยางดดวย จงจะท าใหการฟกไขไดผลด ทส าคญการฟกไขดวยตฟกไฟฟา ไมไดชวยใหไขไก ทแมไกฟกโดยธรรมชาตแตฟกไมออก จะฟกออกด และการฟกไขไกดวยตฟกไฟฟา กไมไดชวยใหไขฟกออกเปนตวเรวขน ยงคงใชระยะเวลาฟก 21 วนเทาเดม การฟกออกด จะขนอยกบการเลยงดไกพอแมพนธ การคดเลอกไขฟกและการดแลตฟกทถกตองควบคกนไป

Page 17: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

85

ค าถามทายบท 1.ในกรณทผเลยงไกพนเมองใหแมไกฟกไขเอง เพอชวยใหไขฟก ฟกออกเปนตวในอตราทสง ผเลยงควรปฏบตอยางไรบาง บอกมาเปนขอๆ 2. ตฟกไฟฟาทผลตขนส าหรบฟกไข ถาแบงตามระบบของการกลบไข แบงไดกแบบ แบบใดบาง 3. การฟกไขดวยตฟกไขไฟฟา เมอฟกไขไปได 10 วน แลวท าการสองไขดพบวา ไขจ านวนมากใส ไมมเชอ ผเรยนคดวามสาเหตมาจากอะไรบาง แตละสาเหตมวธแกไขอยางไร อธบาย

Page 18: การฟักไข่ - data.bopp-obec.info · 70 สกปรกและอาจเน่าเสียในระหว่างการฟักได้ 3. หากไข่มีรอยเปื้อน

86

เอกสารอางอง สวรรณ เกษตรสวรรณ, ประทป ราชแพทยาคม, กระจาง วสทธารมณ, บญธง ศรพานช, วรรณดา สจรต และ สภาพร อสรโยดม. 2526. การเลยงไก. กรงเทพฯ : มหาวทยาลย เกษตรศาสตร. อนชา แสงโสภณ. 2535. “ความส าเรจในการจดการโรงฟก” สตวเศรษฐกจ. ปท 10 (ฉบบท 211 ปกษหลง ตลาคม 2535) หนา 27-28. อภชย รตนวราหะ. 2540. ไกพนเมอง. กรงเทพฯ : มตชน. [email protected]. 2549. “ปญหาการฟกไข” เทคนคการฟกไข. (Online). Available : http : // lengsilver.rongrean.com/detailClubForum.do?clubForumId (29 มกราคม 2549)