ระยะเวลาอบรม 15 วน (มถนายน – กนยายน 2558) หวขอการอบรม    

 

 

 

 

 

                 Productivity  Specialist  Program  มงเสรมสรางและพฒนาบคลากรใหมความร ความเชยวชาญดานผลตภาพ

สามารถวางกลยทธ ออกแบบการดำเนนงานทงระบบงานและกระบวนการทำงานไดอยางมประสทธภาพ อกทงผลกดน สนบสนน พรอมใหคำแนะนำแกบคลากรและหนวยงานตางๆ ในการแกไขปญหา ปรบปรง และเปลยนแปลงการดำเนนงาน เพอเพมผลตภาพใหองคกรสามารถแขงขนและกาวไปขางหนาอยางมนคง ภายใตสภาวการณทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา

โปรแกรมอบรมนเหมาะสำหรบ

ผบรหาร หวหนางาน และพนกงาน ทตองการเพมผลตภาพในการดำเนนงาน

v บคคลทวไป ทตองการเพมประสทธภาพในการทำงาน

THE WAY TO ACHIEVE OPERATIONAL EXCELLENCE

PRODUCTIVITY  SPECIALIST  PROGRAM  

Develop  Productivity  Specialist  บคลากรทมความเปนมออาชพดานผลตภาพ

สมครและสอบถามขอมลเพมเตมไดท : คณยธชล ศรตญญ Tel: 0-2619-5500 ext.573 Fax: 0-2619-8090 e-mail: yutichol@ftpi.or.th

แนวโนมความสำคญของ Productivity ตอการเตบโตขององคกรในอนาคต รวมถงแนวคด การวด และการเพมผลตภาพในภาคอตสาหกรรม และบรการ

การประเมนผลตภาพในองคกร และ Best Practices พรอมการออกแบบองคกรเพอเพมผลตภาพ การวเคราะหและจดการตนทนกระบวนการ

รวมถงตนทนทเกยวของกบการรกษาสงแวดลอมตามแนวคดบญชตนทนการไหลวสด และตนทนดานการขนสงสนคา

การพฒนาผนำเชงผลตภาพ ทบรหารจดการและดงศกยภาพการทำงานของบคลากรและทมงานออกมาไดอยางเตมความสามารถ

การเพมผลตภาพการออกแบบผลตภณฑและบรการ พรอมแนวคดเชงนวตกรรม

การเพมผลตภาพการจดการกระบวนการ (Input – Process – Output) พรอมการแกไขและปรบปรงอยางเปนระบบ

อบรมโดยทมวทยากร สถาบนเพมผลผลตแหงชาต ซงมประสบการณดานบรหารการผลตนานกวา 15 ป

Productivity World เปนวารสาร

ราย 2 เดอนของสถาบน

เพมผลผลตแหงชาต มวตถประสงค

เพอเผยแพรขาวสารและเสรมสราง

ความรความเขาใจ เรองแนวคด

และเทคนค วธการเพมผลตภาพ

ทถกตองแกธรกจอตสาหกรรม

และบคคลทวไป รวมทงเปนเวท

แลกเปลยนขอมลขาวสาร

และทศนคตการเพมผลตภาพระหวาง

สมาชกของสถาบน

Productivity World ยนดรบบทความ

ขาวสาร และขอเขยน ทกประเภท

ทเกยวของกบการเพมผลตภาพ

และเรองอนๆ ทเกยวของจากบคคลทวไป

โดยขอเขยนทจะลงตพมพตองผาน

การพจารณาจากกองบรรณาธการ

กองบรรณาธการถอวาขอเขยนทกชน

เปนความคดเหนสวนตวของผเขยน

กองบรรณาธการและสถาบน

ไมจำาเปนตองเหนดวย เชนเดยวกบ

ความถกตองและความสมบรณของขอมล

ขนอยกบแหลงทมาและเวลา

ทไดขอมลมา การตความขอมล

และความคดเหนตางๆ เปน

ความรบผดชอบของผเขยนเทานน

และสถาบนถอวาบทความทกชน

ทตพมพลงในวารสารเปนลขสทธ

ของสถาบน การนำาบทความ

ทตพมพลงในวารสารฉบบน

ไปเผยแพรตอสาธารณะ ไมวา

จะเปนบางสวนหรอทงหมด

ตองอางองชอวารสาร

และสถาบนดวยทกครง

ontent

FTPI MOVEMENT

BOOK BRIEFINGเรยนรจากผน�า ท�าไดใน 88 วน

APO SocietyITE สถาบนอาชวศกษาสงคโปร :กลยทธสการศกษาระดบโลก

Future Managementนวตกรรม ผลลพธของ การบรหารอนาคตถกทศทาง

INTERVIEWปนอนทร : ด�าเนนธรกจอยางสมดล สวถความยงยน

LEADERSHIP

SEPA : ประเมนรฐวสาหกจไทย ปญหาและแนวทางแกไข (ตอนจบ)

ผน�า : ความลมเหลวของการบรหารแผนกลยทธ

STRATEGIC PLANNING

ลงทนอยางยงยนดวยการสรางนวตกรรม

ประสทธผล E = QxA

78

15

20

24

29

33

4045

ปท 20 ฉบบท 117

กรกฎาคม - สงหาคม 2558

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

ทปรกษากองบรรณาธการ

ดร.สนต กนกธนาพร

สรพนธ เสนานช

บรรณาธการผจดพมพและโฆษณา

ดร.สนต กนกธนาพร

บรรณาธการบรหาร

ฉนทลกษณ มงคล

บรรณาธการ

ชนรดา อนเทยง

กองบรรณาธการวารสาร

Productivity World

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

1025 อาคารยาคลท ชน 12-15

ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนใน

เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

โทรศพท : 0-2619-5500 ตอ 334, 335

โทรสาร : 0-2619-8091

assanee@ftpi.or.th

ออกแบบ

กมลชนก เดชธรตต

พมพท

บรษท โรงพมพตะวนออก จำากด (มหาชน)

50

57626467

73

77

82

899491

Global HR Trends10 แนวโนมการบรหารทรพยากรมนษยสโลกอนาคต

ดานมดของกลยทธหนราคา

ตนก�าเนดนวตกรรมบะหมกงส�าเรจรป

แนวทางการแกปญหาดวยตวเอง ท�าไดไมยาก

วถคารบอนฟตปรนท:ตนแบบการอนรกษสงแวดลอม มลนธแมฟาหลวง

CUSTOMER FOCUS7 ปจจยส�าคญสองคกรบรการลกคาเปนเลศ

MEASUREMENT, ANALYSIS and KMการคกคามความรทางไซเบอร ภยเงยบเทคโนโลย

WORKFORCE FOCUSเตรยมองคกรในอนาคตสสงคมผสงอาย(Aging Society)

OPERATIONS FOCUSเพมผลตภาพงาน ดวยการวางระบบบ�ารงรกษา

ก�าจดจดออนดวย Theory of Constraints

รจกการใช ”กราฟ” ดแลว ?

เชดชเกยรต 4 องคกรไทยชนน�าควา “รางวล TQC” การนตคณภาพระดบมาตรฐานสากล ในพธมอบรางวลคณภาพแหงชาต ครงท 13 ประจำาป 2557

ประเทศไทย โดย สถาบนเพมผลผลตแหงชาต เปนเจาภาพจดการประชมนานาชาต APO Governing Body Meeting ครงท 57

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต สนบสนนวทยากรผเชยวชาญใหความรผานกจกรรม"Workshop on Social Marketingand Networking for National Productivity Organizations"

FTPI MOVEMENT

หมอมราชวงศปรดยาธร เทวกล รองนายกรฐมนตร (ท 3 จากขวา) ถายภาพรวมกบผแทนองคกรทไดรบ “รางวลการบรหารสความเปนเลศ” (Thailand Quality Class - TQC) ประจ�าป 2557 จ�านวน 4 องคกร ไดแก บรษท เคานเตอรเซอรวส จ�ากด สายออกบตรธนาคาร ธนาคารแหงประเทศไทย ธรกจ 7-Eleven บรษท ซพ ออลล จ�ากด (มหาชน) และ บรษท ปตท.สผ. สยาม จ�ากด ซงจดโดยส�านกงานรางวล

นายจกรมณฑ ผาสกวนช รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม (ท 3 จากซาย) พรอมดวย นางอรรชกา สบญเรอง ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ในฐานะ APO Director for Thailand (ท 1 จากซาย) ถายภาพรวมกบ Mr. Mari Amano เลขาธการขององคการเพมผลผลตแหงเอเชย (ท 4 จากซาย) และ Mr. Khizar Hayat Khan, Acting APO Chair จากประเทศปากสถาน (ท 3 จากซาย) ในพธเปดการประชม APO Governing Body Meeting (GBM) ครงท 57 เพอหารอถงแนวทางความรวมมอระหวางส�านกงานเลขาธการองคการเพมผลผลตแหงเอเชยและหนวยงานสมาชก ในเรองนโยบายและแผนงานเชงกลยทธแบบพหภาค ส�าหรบการพฒนา ขดความสามารถของประเทศสมาชกในภมภาคเอเชยแปซฟก โดยมผบรหารสงสดของหนวยงานดานการเพมผลตภาพของประเทศสมาชกจ�านวน 19 ประเทศเขารวมประชม ซงในปนประเทศไทยเปนเจาภาพจดงาน โดย สถาบน เพมผลผลตแหงชาต รวมกบ องคการเพมผลผลตแหงเอเชย (APO) ประเทศญปน ณ โรงแรมแมนดารน โอเรยนเตล กรงเทพ

คณภาพแหงชาต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต สถาบน เครอขายของกระทรวงอตสาหกรรม ณ โรงแรม เดอะ สโกศล กรงเทพ เมอเรวๆ น

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต สถาบนเครอขายของกระทรวงอตสาหกรรม โดยคณฉนทลกษณ มงคล ผอ�านวยการฝายสงเสรมการเพมผลผลต ไดรบเกยรตเปนวทยากรผทรงคณวฒ ในการอบรมเชงปฏบตการ "Workshop on Social Marketing and Networking for National Productivity Organizations" เพอแลกเปลยนแนวทาง ดานการสอสารและความส�าคญของ Social Media การสรางเครอขาย ตลอดจนกลยทธการสอสารทมประสทธภาพ ในการเสรมสรางการด�าเนนงานของประเทศสมาชกองคการเพมผลผลตแหงเอเชย (APO) โดยมผแทนเขารวมจ�านวน 14 ประเทศ ซงจดโดย APO ณ กรงธากา ประเทศบงคลาเทศ ระหวางวนท 12-15 พฤษภาคม 2558

เรยนรจากผน�าท�าไดใน 88 วน

จำาลกษณ ขนพลแกว*Chamluck@gmail.com

* วทยากรทปรกษาอสระ

 

หนงสอ Beyond Leader 88 Days Development Program

ผเขยน C. Somkurn

ผจดพมพ E-Book (Free Copy) จดท�าในรปแบบ 3 ภาษาคอ ไทย องกฤษ และญปน เนอหา - 8 Leadership Steps - Level 1: Self Leader - Level 2: Self to Community - Level 3: Zero to Hero - Level 4: Leader to Teacher - Level 5: Pro-Coach - Level 6: Out Competition - Level 7: Exceed Expectation - Level 8: Make a Difference

วตถประสงคหลกของคอลมน Book Briefing เพอตองการแนะน�าหนงสอตางประเทศเปนหลก เพราะเปนหนงสอทไมสามารถหาอานไดโดยทวไป ตองลงทนซอหรอสงเขามา ดงนนการทเราจะไดรวาหนงสอเลมนนๆ

8Productivity World

BOOK BRIEFING

มเนอหาสาระเกยวกบสงใดกจะดไมนอย เพราะไมใชหนงสอทกเลมจะไดรบการแปลเปนภาษาไทย และไมใชวาใครจะลงทนซอหนงสอทกเลมได ดงนนคอลมนนจงมงเนนหนงสอตางประเทศทผมไดมโอกาสอาน และสรปสาระส�าคญมาลงเพอแบงปนกน ผใดคดวาสนใจเลมใดเปนพเศษกสามารถไปเลอกซอมาอานเพอเกบรายละเอยดทมากขนไดดวยตนเอง

แตเรองเลาจากหนงสอทจะขอน�ามาบอกตอในครงน อาจจะแปลกแตกตางจากหลายครงทผานมา เพราะเปนเนอหาทเกดจากการรวบรวมและน�ามาเรยงรอยใหมจากผเขยนคนไทย และไมมวางจ�าหนายทวไป ความจรงจะบอกวาเปนหนงสอกไมเชง เพราะยงขาดรายละเอยด ตลอดจนตวอยางทชดเจน แตเหนวาผเขยนมความตงใจอยากทจะแบงปนใหใครกตามทสนใจ ไดศกษาแนวทางทน�าไปสการปฏบตเพอสรางการเปลยนแปลงใหเกดขน จงขอน�ามาสรปในมมมองของผม จากการตความของผม ซงอาจแตกตางไปบางจากเนอหาหลก จงขอใหผทสนใจขอไฟลฉบบเตมจากผเขยนเพอมาศกษาเพมเตม โดยสงอเมลไปท kent1@ksc.th.com

ทงนขอสรปยอพอสงเขป เพอใหผอานไดมองเหนภาพและแนวทางของหนงสอเลมน และแนนอนทงหมดทผเขยนหนงสอนไดใหไว ไมใชแคการอานผานตาหรอทองจ�าเทานน แตเชอวาอยากใหคดตาม และทดลองปฏบต โดยผเขยนเชอวาสงทไดรวบรวมมานน จะท�าใหผทกลาคด กลาฝน และกลาทจะท�าในสงทแตกตาง กาวสการเปนผน�าโดยไมจ�าเปนตองเดนตามคนอนตลอดไป เชอวาถาประเทศเรามคนทเรยนรจากประสบการณเหมอนผเขยน และสรปเปนบทเรยนเพอกาวเดนในทศทางของตวเอง ยอมเกดผน�าทมคณธรรมและจรยธรรมมากขน

9July-August 2015

ลองพจารณาแนวทางจากหนงสอเลมน ดวยการเอาชนะภ เขาลกแรก ก าวส การเป นผ น�าระดบโลก (World Leader) ดงน

ระดบท 1 Positive: Right ‘Self Leader’ เปนการ

ดำาเนนการในระดบตวบคคล หรอตวเราเอง (Self)

1. พลง (Energy) แนนอนผทจะกาวสการเปนผน�า คอตองมพลง และตองเปนพลงในตวเอง โดยไมไดเกดจากการเสแสรงแกลงท�า โดยเรมจากการเสรมสรางพลงกาย (Physical Quotient - PQ) ตอดวยพลงความคด (Intelligence Quotient - IQ) พลงใจ (Emotional Quotient - EQ) และพลงจต (Spiritual Quotient - SQ) โดยพลงกายถอเปน พนฐานสด เมอฝกฝนและน�ามาใชบอยๆ กจะยงท�าใหแขงแรงขน การน�าสงดๆเขาตวถอวาเปนการสรางพลง ในขณะทการน�าสงรายหรอแมแตการบน การต�าหน ถอวาเปนการสญเสยพลง

2. ฉนทะ (Passion) เมอเราน�าสงดๆเขาสตว การคดสรรและเลอกสรรจะเกด เมอเราคนพบสงทใช สงทชอบ และอยากทจะท�าตามแนวทางนนอยางจรงจง นนคอกาวแรกของการเรมตนสถนนแหงการเปนผน�า นนคอตองมความตงมน ทมเท มเปาหมายนนเอง

3. เวลา (Time) แนนอนทกคนมเวลาเทากน และเวลาไมเคยคอยใคร แตเดนไปเรอยๆ ดงนนเราจะจดสรรและใชมนอยางไรใหคมคา และเกดประโยชนมากทสด การวางแผนจงเปนเหมอนเครองมอพนฐาน เพราะชวยใหเราจดล�าดบความส�าคญของสงทจะท�า โดยไมสญเปลาไปกบสงทใหคณคานอย และไมมประโยชนเทาทควร

4. ไมใชแคผจดการหรอเจานาย (Not only manager or boss) การขนมาเปนผบงคบบญชา อาจไดมาดวยผลงานและการท�างานทดทเกง หากแตเมอมารบต�าแหนงแลว ไมใชเพยงงานในความรบผดชอบทสงขนเทานน หากแตตองดแลคนและตองบรหารคนใหท�างานรวมกนใหได ดงนน การเขาใจลกนองและการใหความส�าคญในคณคาของคน ถอไดวาเปนสงทจ�าเปนส�าหรบการกาวขนสความเปนผน�า เพราะผน�าสามารถท�าใหคนท�างานไปในทศทางทตนเองตองการไดอยางเตมใจและตงใจ

5. บคลกภาพ (Personality) ถอไดวาเปนสงทปรากฏและรบรไดงายทสด เพราะเปนสงทเรยกวารปกายภายนอก ถาดดมความนาเชอถอแลว การน�ากเกดขนไดไมยากนก ดวยความมนใจและความภมใจในตวเองจะสะทอนออกสภายนอก นอกจากนนอาจเสรมดวยมารยาททางสงคม กาลเทศะ และการแตงกายใหเหมาะกบสถานการณ

10Productivity World

6. น�าตวเอง (Self-Leader) กอนทจะไปน�าใครได ตองน�าตวเองใหไดกอน นถอเปนหลกปฏบตตนๆกวาได เพราะถายงน�าตวเองไมได คงไมมใครมาใหเราน�าหรอท�าตามเราเปนแน ดงนนทกยางกาวของเราตองตนรและกระตนตวเอง วาวนน ชวโมงน ตองท�าอะไร พยายามท�าใหไดตามแผนและเปาหมายทก�าหนดไว

7. คดบวก (Positive Think) คอการคดหาชองทางและการสรางโอกาส ถอวาเปนการคดเพอประโยชนโดยแท การคดลบไมวาจะตอตนเองหรอผอน ถอเปนการท�าลายและไมกอใหเกดสงดงามอะไรใดๆทงสน

8. เปาหมาย (Target) การท�างาน การใชชวต ถาไมมเปาหมาย กไมตางจากการเดนทางทไรแผนท เพราะไมรจะไปในทศทางใด ถงทางแยก ทางเลยว กไมรวาจะไปในเสนทางไหน ลงแตจะท�าใหสญเสยพลงในตวเองไปเปลาๆ

9. เดนหนา (GOYA หรอ Get Off Your Ass) ออกจากพนทความสะดวกสบายสวนตว เพอไปสสงใหมๆ เพราะไมมทางทเราจะไดสงใหม ถามวแตท�าสงเดมๆซ�าๆ ดวยการขจดความกลวในใจ กลาทจะท�าสงใหมๆ

10. คณภาพ (Quality) ไมมสงใดทอย รอดไดโดยปราศจากคณภาพ เพราะสงทไมดมกถกมองขามและไมมใครใหความสนใจ มแตคนทแสวงหาสงดๆเทานน ดงนน จงกระท�างานทกงานอยางดมคณภาพ เพราะนนคอสงท คนอนๆ ตองการ ถาเราเปนคนคณภาพ กยอมมคนอนๆ อยากไดเรา

11. ทศนคต (Attitude) ความคดทเกดขนโดยตวเรา อยภายในไมมใครเหน แตจะสะทอนออกมาผานพฤตกรรมและการแสดงออก ไมมใครสามารถปกปดหรอซอนเรนได ตอใหเสแสรงแกลงท�ากตาม กจะไมจรง ดงนนทศนคตทดจะท�าใหเรามพฤตกรรมทพงประสงค

ระดบท 2 Permission: Relationship ‘Self to

Community’ เปนการสรางสมพนธกบคนรอบขาง

เพอใหเกดความรวมมอเปนกลมหรอคณะ (Teamwork)

12. สรางชมชน (Community) ไมมใครจะอยไดดวยตวเองโดยล�าพง หากแตจะตองรวมดวยชวยกน เพอสรางสงคมทนาอยและเกอกลกน ไมใชเฉพาะคนใกลชดทเราสนทดวยเทานน แตเกดขนไดกบทกคนทอยแวดลอมตวเรา

13. นกพด (Speaker) การพดนาจะเปนวธการสอสารพนฐานทงายทสด ถาเราสามารถสอสารใหคนอนๆเขาใจได ไมใชเฉพาะน�าเสยง ลลา ทาทางกมสวนชวยไดเชนกน

14. การเลาเรอง (Storytelling) เปนอกสงหนงทจะชวยใหการสอสารทอาจมเนอหาเขาใจไดยาก กรณศกษาหรอตวอยางจรงทเราประสบพบมา เขาใจบทเรยนทไดชดเจนขน

15. ใหเวท (Give stage) ไมใชใครคนใดคนหนงเทานน หากแตตองเปดพนทใหผอนในทมไดแสดงผลงาน และความสามารถไดดวย โดยเฉพาะงานนนๆทเขารดทสด

16. น�าเสนอผลงาน (Present) การรายงานเหตการณ ขอมล หรอรายงานใดๆในชวงเวลาจ�ากด ใหสน กระชบ งาย ไดใจความ เปนทกษะหนงซงจ�าเปนและตองฝกฝน

17. ใหโอวาท (Make a Speech) การพดในทชมชนทมผคนจ�านวนมาก การพดกระตนจงใจใหเหนประโยชน การกลาวแสดงความชนชม กลาวขอบคณ เปนสงหนงซงผน�าอาจไดรบเชญ

18. อานคน (Read People) เพราะวาคนมความ แตกตาง การสงเกตคนตงแตภายนอกจนถงภายใน ตลอดจนการเขาถงความรสกและความตองการ จะท�าใหเราสามารถเลอกคนมารวมทมไดด

19. สรางเพอน (Make Friend) การมมตรยอมดกวามศตร เรมตนงายๆตงแตการพดทกทาย จนถงการแสดงน�าใจทดตอกน

ออกจากพนทความ

สะดวกสบายสวนตว

เพอไปสสงใหมๆ เพราะ

ไมมทางทเราจะไดสงใหม

ถามวแตท�าสงเดมๆซ�าๆ

11July-August 2015

20. การพดคย (Speak) ในการสนทนา หรออภปรายแสดงความคดเหนใดๆ ควรรวาค�าพดใดควร และค�าพดใดไมควร จงตองใชความระมดระวงเสมอ

21. การดงดด (Attraction) ความคด ค�าพด และการแสดงออกทด จะกลายเปนเสนหทดงดดผคนใหเขาหาเรา โดยทไมตองไปเสยเวลาตามลา

22. เปนผให (Go Giver) เรมจากการให โดยไมจ�าเปนตองหวงอะไรตอบแทน การใหจะน�ามาซงความรวมมอ และสงดๆทจะเกดขนในทสด

ระดบท 3 Production: Result ‘Zero to Hero’

เปนการสรางพลงรวมในระดบองครวมใหเกดขน

อยางถวนทว (Organization)

23. เปนฮโร (Zero to Hero) คาของคน อยทผลของงานฉนใด การยอมรบยอมเกดจากผลงานและความส�าเรจทชดเจนฉนนน

24. วสยทศน (Vision & Strategy) มองใหกวาง และไปใหไกล เพราะทกสงมการเปลยนแปลง คนทหยดนงอยกบท กเทากบลาหลงและไมทนสถานการณ

25. องคกร (Organization) การรวมตวของคนจ�านวนมาก แบงหนาทความรบผดชอบ จดล�าดบโครงสราง และรวมมอกนอยางเปนระบบ ชวยท�าใหชมชนนนมความยงยนและเปนเอกภาพ

26. การประเมนสถานการณ (Situation Assessment) เพราะสภาพแวดลอมมการเปลยนแปลง และแตละแหงมบรบทไมเหมอนกน ดงนนการประเมนสถานการณ วเคราะหจดออนจดแขง โอกาสและอปสรรคใหถวนทว

27. วฒนธรรมองคกร (Culture) ความคด ความเชอ และวถปฏบตของคนในองคกร เปนไดทงแรงผลกและ แรงตาน จงตองออกแบบและปลกฝงใหสอดรบกบวสยทศน ทจะไป

28. องคกรแหงการเรยนร (Learning organization) ความรเปนพลวต ไมหยดนง มการเปลยนแปลงเสมอ การกระตนจงใจและสรางสภาพแวดลอมใหทกคนใสใจ เรยนรอยเสมอ จงดกวาการรอใหคนอนมาสอนหรอบงคบ

29. รางวล (Reward) การแสดงออกซงการยอมรบ ไมวาจะดวยการยกยอง ชมเชย หรอมอบสงของรางวลใดๆ

กตาม เปนการเสรมแรงและแสดงวาคนอนๆ มองเหน ในสงทเขาท�า

30. การบรหารความตอเนอง (BCM) การท�าใหทกคนตนตวและตระหนกถงความเสยง และผลกระทบทเกดขน จนน�ามาซงการปองกนอยางถกวธ ยอมดกวาการตามแกไข ทส�าคญควรค�านงถงมาตรการทจะท�าใหงานและกจการสามารถด�าเนนการตอเนองไดโดยไมสะดดหยดลง

31. การตลาด การขาย (Marketing & Sales) สายสมพนธและความเชอมโยงทางธรกจ ตลอดจนชองทางและวธการขายทถกตอง ตรงกลมลกคาเปาหมาย จะชวยใหขายสนคาไดในทสด

32. ลกคาและการบรการ (Customer & Services) ตองรวาลกคาเปาหมายคอใคร จงจะตอบสนองไดตรงกบความตองการและความคาดหวง โดยการบรการชวยสรางความพงพอใจใหเกดขน

33. การจดหา (Logistic & Supply Chain) การม คคาและผรบจางชวงทด จบมอกนเปนเครอขายของการผลตทมประสทธภาพเปนทอดๆ ชวยใหการสงมอบปลายทางเกดประสทธผลในทสด

ระดบท 4 People: Reproduction ‘Leader to

Teacher’ เปนการตอยอดทออกไปนอกจากตวเรา

แตเปนการสรางหรอพฒนาคนรนใหมใหมศกยภาพและ

ความสามารถขนมาใหม (New Talent) โดยเฉพาะ

ผ ใตบงคบบญชาหรอลกนองเรานนเอง ดงนนผนำา

นอกจากจะสรางงานใหม สรางงานใหญ และทำางาน

ยากแลว ยงตองสรางคนทถอไดวายากทสด ยากกวา

การทำางานใดๆ

34. สรางคน (People reproduction) ทกต�าแหนงงาน ควรมตวตายตวแทน มอหนงมอสอง และถามคนสามารถท�าแทนไดมากขน นอกจากจะชวยลดความเสยงแลว ยงชวยสรางความยงยนใหแกองคกรไดดวย

35. สอนและฝก (Teach & Train) การสอน การถายทอด และการฝกปฏบต เปรยบเสมอนการลบมดของตวเรา และสรางมดเลมใหม

36. การแกปญหา (Problem Solving) เมอปญหาเปนทมาของปญญา ดงนนการแกไขจงท�าใหเรามความรใหมๆเกดขน

12Productivity World

37. การตดสนใจ (Decision making) การรวาอะไรตองม ตองท�า และอะไรควรม ควรท�า จะท�าใหเราตดสนใจเลอกสงทเหมาะสมไดเงอนไข ขอจ�ากด หรอเกณฑการพจารณาทตงไว

38. ปญหาและโอกาส (Problem & Opportunity) ในปญหามโอกาส และในโอกาสมปญหา เปนสจธรรมทเรามอาจมองขาม ผน�าสามารถพลกสถานการณเปลยนปญหาเปนโอกาสได

39. การปองกนปญหาและการขยายโอกาส (Potential Problem) การคาดการณเหตการณลวงหนา นอกจากจะท�าใหเราเหนโอกาสใหมๆในสถานการณทยงไมมาถงแลว ยงชวยใหเราเหนปญหาทอาจเกดขน ท�าใหเราก�าหนดมาตรการรบมอได

40. การตอรอง (Negotiation) ไมมใครชนะทกครง และไมมใครจะแพตลอด แตเราอาจชนะรวมกนได โดยการพดคยหาจดทลงตว ททงสองฝายรบได เรากจะไดชนะรวมกน

41. การมองยอน การมองขางหนา (Feedback & Feed forward) การทบทวนหรอการรบขอมลปอนกลบเปนสงจ�าเปน แตการมองไปขางหนาหรอการแจงบอกลวงหนา กจ�าเปนไมแพกน

42. การฝกสต (Mindfulness) การรเทาทนสถานการณ การยบยงชงใจ การรบมอกบเหตการณทเกดขน จ�าเปนตองใชสตทตงมน ผน�าจงตองฝกฝน

43. การปลกตน (Awaken) การไมหลงใหลหรอเปนไปตามกระแส แตตระหนกและตนรอยเสมอ

44. กศโลบาย (Beyond Strategy) แนวทางเชงสรางสรรคทไมท�าใหใครเจบปวด เสยใจ หรอเสยหาย

ระดบท 5 Pinnacle: Respect ‘Pro-Coach’ เปนการ

พฒนาผทมศกยภาพและความสามารถใหมนน ใหกลายเปน

ผนำารนใหม (New Leader) นถอเปนยอดของภเขาลกแรก

และเปนจดสงสดของการเปนผนำาในแนวทางทผเขยน

หนงสอเลมนไดใหขอคดและแนวทางไว อาท

45. การโคช (Coach)

46. การฟง (Listening)

47. การถาม (Power question)

48. โคชผน�า (Coach Leader)

การปองกนปญหาและ

การขยายโอกาส

(Potential Problem)

การคาดการณเหตการณ

ลวงหนา นอกจากจะท�าให

เราเหนโอกาสใหมๆ

ในสถานการณทยง

ไมมาถงแลว ยงชวยใหเรา

เหนปญหาทอาจเกดขน

ท�าใหเราก�าหนดมาตรการ

รบมอได

13July-August 2015

ภาพจาก : https://www.qldtradeprint.com.au/wp-content/uploads/2014/03/Values.jpg

49. โคชทม (Coach Team)

50. สรางแรงบนดาลใจ (Inspire)

51. วถสดยอด (Excellence way)

52. โตโยตา วอลลมารท 7-Eleven

53. พดตรงประเดน (Point Talk)

54. การเดนทางตางประเทศ (Oversea)

55. วถของผน�า (Leader Way)

ยงเหลออก 33 ประเดน ทผเขยนแสดงใหเหนวาผทสามารถฝกฝนจนเอาชนะภเขาลกแรกไดแลว ยงสามารถตอยอดไปสระดบทสงขน ดวยการเอาชนะภเขาลกทสอง เปนผทมจตวญญาณสงสง (Spiritual Quotient) ซงเปนระดบทถอไดวาเปนไดมากกวาผน�า (Beyond Leader) คอในระดบท 6 ถงระดบท 8 ดงน

ระดบท 6 Potential : Recal l ‘Out

Competit ion’ เป นการสร างพนธมตรหรอ

กลยาณมตร ซงไมเพยงแตเพอนรวมงาน คนรอบขาง

หรอคคาเทานน หากแตรวมถงคแขง โดยมองขามการ

แขงขนทมระหวางกน (Friend)

ระดบท 7 Public: Return ‘Exceed Expectation’

เปนการสรางความรวมมอ แบบรวมดวยชวยกน รวม

คด รวมทำา รวมฟนฝา (Collaboration) โดยไมแบง

ฝกแบงฝาย หรอคดยดเอาแตตวเราของเราเทานน

ระดบท 8 Philosophy: Truth ‘Make a

Difference’ การสรางสรรคสงใหม และการทำาสงท

เปนประโยชน

ทงนยงมเนอหาและหลกการทนาสนใจใน 3 ระดบทเหลออยอกมาก ซงขอใหทานทสนใจและอยากศกษาเพอใชเปนแนวทางในการปฏบต สามารถตดตอขอไฟลคมอ ดงกลาวไดจากผเขยน ซงแจงไววาอยากแบงปนความรและประสบการณของทานใหแกคนไทย ไดคด ประยกตใช และตอยอด

14Productivity World

สถาบนอาชวศกษาสงคโปร :กลยทธสการศกษาระดบโลกITE

APO Society

* วทยากรทปรกษา สวนการจดการธรกจ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

นชรตน สรประภาวรรณ*Nucharat@ftpi.or.th

ามกลางต กส ง เ ร ย ง ร ายด วย สถาปตยกรรมสงโปรง นกศกษาหลากหลายเชอชาตทง จน มาเลย อนเดย ตางพากนเดนไปมาขวกไขว ใบหนาเปยมสขในบรเวณอาณาเขตตกอนกวางขวาง ซงออกแบบดวย concept พนทสเขยวตามแนวนโยบาย Green Journey และ มการท�า Green Footprint เพอปลกฝงใหเกด Think Green, Live Green, Love Green โดยการออกแบบภมทศนลานโลงกวางโปรง ใชกระจกเพอลดการใชพลงงานแสงสว าง มต นไม เ ขยวครมประดบนานาพรรณอยตามแนวพนราบและกลางอากาศบรเวณรมผนงตก ดวยการออกแบบนวตกรรมขนสดยอดจากนกออกแบบสวน Garden by the Bay ของ Singapore ท มช อ เสยงดงไปท ว โลก ดงรปท 1 สถาปตยกรรมออกแบบภมทศนทงหมดนท�าใหผเขยนทงกบภมทศนสถาปตยของ Institute of Technical Education (ITE) ในชวงของการไปเยยมเยยน Site Visit ซ ง เป นกจกรรมส วนหนงของหวข อ “Workshop on Quality Award for the Public Sector” ระหวางวนท 27-30 ต.ค. พ.ศ. 2557 ณ ประเทศสงคโปร

ท

รปท 1 สถาปตยกรรมออกแบบภมทศนตามแนว Green Journey

กอก�าเนดสถาบนอาชวะสงคโปร

ทมวสยทศนมงสระดบโลก

ITE ตงขนเปนสถาบนการศกษาเพอรองรบนกเรยนมธยมตน เมอปค.ศ. 1992 สงกดกระทรวงศกษาธการ เปนสถาบนการศกษามงสรางอาชพทางดานเทคนค เปนหนวยงานกลไกส�าคญของรฐในการพฒนาทกษะดานวชาชพใหไดมาตรฐานเพอเสรมสรางความสามารถการแขงขนดานแรงงานใหแกสงคโปร

“การสรางโอกาสใหนกศกษาและผใหญไดเรยนรทกษะ องคความร ใหสามารถท�างานได ดวยวธการเรยนรตลอดชวต (Lifelong Learning)” คอ พนธกจ ของ ITE และไดมงก�าหนดวสยทศนตนเองไปส “ผน�าบกเบกในเรองการศกษาดานอาชพและเทคนค” ดวยคานยมองคกร ความซอสตย การท�างานเปนทม ความเปนเลศ และการดแลเอาใจใส ปจจบนม 3 วทยาเขตกระจายรอบเกาะสงคโปร คอ ITE College Central, ITE College East และ ITE College West โดยมระบบการบรหารเปนหนงเดยวกน การบรหารจดการการศกษาของ ITE มงเนนการลงมอภาคปฏบต Workshop 70% ภายในหองเรยนเพยง 30% บรรยากาศสงแวดลอมทนนาเรยนมาก นกศกษาสวนใหญจะลงมอท�ากจกรรมเรยนรกบอาจารยและจะเชญผเชยวชาญทเกงในดานนนๆ มาสอนดวย เชน วศวกรรมการบน กจะมเครองบนจรงมาใหเรยนรของจรง ในสาขาวชาชางตดผม กจะเชญชางตดผมผเชยวชาญมาชวยสอนใหทโรงเรยน ซงอาจารยไดเลาเพมเตมวา อาจารยพเศษผเชยวชาญเหลานตางเปนเครอขายททมเทท�างานใหแก ITE อย างเตมท เ พอพฒนาเยาวชนของสงคโปร ให เรยนร ภาคปฏบตใหเกดความเชยวชาญระดบมออาชพ

เมอเดนไปอกตกหนงยงมโรงแรมใหฝกหดการใหบรการ ลาน Workshop เปนพนทเปดโอกาสใหนกศกษามอสระทจะท�า project ขนมา เพอผลตผลงานตนเองและขายเพอสรางรายไดใหแกตนเอง เชน การฝกเปน Chef ครว แนวอาหารนานาชาตใหนกศกษาไดลงมอท�าและขายภายใน ITE เองอยางจรงจง และเปนระบบสราง facility เพอรองรบใหนกศกษาไดลงมอปฏบตจรง และเกดผลงานเปนรปธรรม โดยมอาจารยคอยใหค�าปรกษาดานการผลต การบรหารตนทนบญชคาใชจายใน project ของตนเอง

รางวลเกยรตยศดานการบรหารจดการเปนเลศ

การพฒนาระบบการบรหารจดการ ITE เปนเรองนาสนใจ เนองจาก ITE เคยไดรบรางวลทมชอเสยงมากมาย ดงรปท 2 เสนทางรางวลเกยรตยศของ ITE เชน รางวล Sin-gapore Quality Award with Special Commendation ในปค.ศ. 2011 โดยเปนสถาบนการศกษาแหงแรกทไดรบรางวลน ซงถอไดวาเปน Champ of The Champ ของ Singapore Quality Award (SQA) เนองจากรางวลนจะใหเฉพาะองคกรทเคยได Singapore Winners ในแตละป กอนหนาน ITE เคยไดรบรางวล SQA ในปค.ศ. 2005 รางวล Public Service Award for Organization Excellence ในป ค.ศ. 2003 รวมถงรางวล Singapore Innovation Class ปค.ศ. 2011 และSingapore HR Awards 2010 จากรางวลทไดรบสวนใหญแสดงใหเหนวา ITE นนมการบรหารจดการทยอดเยยมมากในดานการบรหารจดการทเปนเลศทวทงองคกรรวมถงโดดเดนในดาน Innovation และ HR การดแลเอาใจใสพนกงาน

ลาน Workshop เปนพนท

เป ด โอกาสให นกศกษา

มอสระทจะทำา project

ขนมา เพอผลตผลงาน

ตนเองและขายเพอสราง

รายไดใหแกตนเอง

16Productivity World

รปท 2 เสนทางรางวลเกยรตยศของ ITE

กลยทธการปฏรปสการเปลยนแปลงทวทงองคกร

เปาหมายสงสดการปฏรปสการเปลยนแปลงของ ITE คอ การปรบเปลยนจากการเรยนรแบบเดมในหองเรยนไปสการเรยนรทนาสนใจมากขน สรางอาชพทมงตอบสนองตลาดแรงงานใหแกกลมผเรยนทเรยนรจากการสมผสและการเคลอนไหวรางกาย (Kinaesthetic Learners) แปลใจความงายๆ คอ กลมทเรยนรจากการลงมอท�านนเอง เชน การใหเรยนรทกษะการฝกหดซอมเครองจกรของจรง นกศกษากจะเรยนรจ�าไดงายกวาการฟงบรรยายในหองเรยน จากเรมแรก ในชวงแรก ทเนนเปนสถาบนสอนวชาชพเทคนคไปสการพฒนาแบบองครวม (Holistic) โดยใหผทเรยนจบไปสามารถเผชญหนาตอความทาทายการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมในระดบโลก โดยใชแนวทาง 4P หลอมรวมเปนองคประกอบในดาน People, Product, Place, Promotion และผลกดนสนบสนนใหนกศกษาทจบการศกษาไปเกดความมนใจ ทมเทและสามารถเอาตวรอดไดทงในเรองอาชพและชวตสวนตว

17July-August 2015

จากรางวลอนทรงเกยรตยศเปนองคกรชนน�าของสงคโปรตงแตป ค.ศ.1996 -ปจจบน ITE ไดวางกลยทธเสนทางการปฏรปเปลยนแปลงทยาวนานตงแตป ค.ศ.1992 - 2014 ดงรปท 3

รปท 3 เสนทางการปฏรปเปลยนแปลง

18Productivity World

เสนทางการปรบปรงเปลยนแปลงองคกร แบงเปน 5 ชวง แตละชวงมกลยทธ 5 ป โดยม นวตกรรมในแตละชวงตามล�าดบ ในยคแรก ITE 2000 (1995-1999) คอ การก�าเนด ITE เปนสถาบนรองรบนกเรยนมธยมตน ซงเปนชวงแรกทยากล�าบาก เนองจากยงไมมเปาหมายทชดเจน จงไดเรมจดท�า Roadmap วเคราะหความส�าเรจใน 5 ปทผานมาวา องคกรมความสามารถใดบาง ความสามารถใดทองคกรควรมในอนาคต โดยไมสนใจเรองขอจ�ากดและอปสรรค และไดก�าหนดวสยทศนและเปาหมายทตองการจะไปและยอนกลบมาดตนเองเพอวเคราะหสถานการณความเปนจรงทเกดขน

ตงแตปค.ศ. 2000-2004 ในชวงยค ITE Breakthrough มงหวงใหเยาวชนจากการเปนผรบความร มาเปนผสามารถปรบประยกตใชองคความร โดยการพฒนาสถาบนใหสามารถตอบสนองยค Knowledge Based Economy ซงเปนชวงยคททาทายเปนอยางมาก องคกรไดกลบมาทบทวนหลกสตร model การบรหารการศกษา โดยไดปรบกระบวนการ reengineering ใหมและเชอมโยงระบบและการใหบรการเทยบเทามาตรฐานระดบโลก เปนยคชวงการปรบเปลยนวธการคดเปลยนแปลงใหมอยางสนเชงวาสถาบนจะชวยสนบสนนนกเรยน อตสาหกรรมและประเทศชาตไดอยางไร

ตอมาในชวงปค.ศ. 2005-2009 ITE Advantage มงเนนการสรางองคกรใหเปนสถาบนระดบชนน�าของโลกผลตนกศกษาทไมไดแคเพยงสามารถท�างานได (Work-ready) แตใหสามารถท�างานแขงขนไดในระดบโลก (World-ready) ส�าหรบปค.ศ 2010-2014 เขาสยค ITE Innovate มงเนนสรางแรงบนดาลใจให ITE เปนผน�านวตกรรมในดานสถาบนอาชวะระดบโลก โดยการสรางเดกรนใหมทสามารถท�างานไดในตลาดแรงงานระดบโลก ซงในยค 2 ชวงนมงเนนสรางกลยทธใหเชอมโยงกบภาคหนวยงานตางๆในระดบโลก และเสรมสรางความเขมแขงใหแกองคกรมากยงขน

ผบรหารระดบสงของ ITE ไดกลาวเนนย�าวา กลยทธ Roadmap ทวางชดเจนมาอยางยาวนานถง 20 ปนน ไมเพยงแตท�าใหทกคนเขาใจแตยงเปนแรงบนดาลใจใหทกคนตางพากนมงมน ปรบปรงเปลยนแปลงพฒนาองคกรใหสามารถเดนไปตามเสนทางทวางไว จนท�าใหสถาบน ITE ไดรบรางวล สดยอดแชมปของ Singapore Quality Award และกาวขนเปน 1 ในสถาบนการศกษาทมชอเสยงระดบโลกในทสด

ภาพจาก :- http://www.naturelandscapes.com/sites/default/files/TAN_8297P_0.jpg- https://www.todayonline.com/sites/default/files/16172001.JPG

19July-August 2015

นวตกรรม ผลลพธของ

การบรหารอนาคตถกทศทาง

*วทยากรทปรกษา สวนจดการธรกจเพอความยงยน สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

สประภาดา โชตมณ*Suprapada@ftpi.or.th

ใ

Future Management

นโลกธรกจยคทเตมไปดวยขอมลขาวสารเชนในปจจบน ประกอบกบความกาวหนาทางเทคโนโลยอยางรวดเรวในทกดาน สงผลใหสภาพแวดลอมและปจจยทางธรกจตางๆ เปลยนแปลงไปอยางมากมาย จนต�าราธรกจตางๆแทบจะวเคราะหหาทฤษฎมาสนบสนนไมทน ผบรหารขององคกรใดหากยงยดตดกบระบบความคดแบบเกาโดยไมรตว ยงใชวธการแบบเดมๆ โดยไมเขาใจ ไมมองทางเลอกอนทดกวา กอาจรอวนแพ ใหแกรปแบบธรกจใหมๆ ทเกดขนไดตลอดเวลากเปนได การประเมนสภาพแวดลอมทางธรกจ

แลวน�ามาปรบกระบวนการบรหารขององคกรใหสามารถแขงขนได อาจไมเพยงพอตอความอยรอดอยางยงยนขององคกร แตตองมองไกลถงการคาดการณอนาคตดวย ดงจะเหนไดจากตวอยางธรกจรถยนตทมการปรบตวพรอมรบการเปลยนแปลงอนเนองมาจากความรอยหรอของทรพยากรน�ามนทอาจลดนอยลงถงขนไมเพยงพอตอการใชงานของประชากรโลกในอกหลายสบปหรออกเปนรอยปขางหนา ซงมหลายองคกรทสามารถคดคนผลตภณฑทชวยแกปญหาทอาจจะเกดขนในอนาคตนนได เชน TOYOTA MIRAI

รถยนตพลงงานไฮโดรเจนรนแรก ทใชเทคโนโลยใหมแยกไฮโดรเจนออกจากน�า สามารถขบเคลอนไดแบบไมงอน�ามน หรอ Tesla Model S รถยนตทใชพลงงานไฟฟาแทนน�ามน ซงรถยนตรนนไดรบการยกยองเปน Best Performance Car ในปจจบน

จากตวอยางของธรกจขางตน จะเหนวาทง TOYOTA และ Tesla ถอเปนผน�าการเปลยนแปลงในอตสาหกรรมรถยนตทสามารถคดคนและผลตรถยนตทขบเคลอนดวยเชอเพลงทไมใชน�ามน เมอเปนผน�าการเปลยนแปลงกสามารถก�าหนดอนาคตของธรกจนได ทงการเปนผก�าหนดแนวทางและมาตรฐานตางๆในสนคาหรอบรการ มใชใหลกคาเปนผก�าหนด การจะเปนผน�าการเปลยนแปลงไดนน องคกรตองมองอนาคตใหออก คาดการณอนาคตใหได ซงนนคอ หลกการของการบรหารอนาคต (Future Management) ดงภาพท 1 โดยหลกการนมกระบวนการหลกเบองตนคอ การวเคราะหอนาคตจากการประเมนสภาพแวดลอมธรกจทมองกว างและมองไกลครอบคลมสงคม เทคโนโลย สงแวดลอม เศรษฐกจ และการเมอง ดวยหลกการบรหารอนาคต (Future Management) เพอเปนปจจยในกระบวนการบรหารเชงกลยทธ (Strategic Management) แลวจงน�าไปใชในกระบวนการบรหารธรกจ (Business Management) ขององคกร

เมอกลาวถงการบรหารอนาคต (Future Management) ประเดนทมกเปนขอสงสยของหลายๆ คน คอ ผลลพธของการใชหลกการบรหารอนาคต ทเปนรปธรรมคออะไร และหากเราลองพจารณาทบทวนจากตวอยางองคกรทเปนผน�าธรกจตางๆทคดคนผลตภณฑหรอบรการใหมๆของโลก จะเหนวาผลลพธจากการบรหารอนาคตขององคกรเหลานน คอผลงานทเปนนวตกรรม ทชวยใหชวตคนเรางายขน หรอชวยแกปญหาในปจจบนทเราอาจจะคาดไมถง ตลอดจนแกปญหาทอาจจะเกดขนในอนาคตไดดวยเชนกน เชน TOYOTA MIRAI รถยนตใชพลงงานไฮโดรเจน Tesla รถยนตใชพลงงานไฟฟา Powerwall แบตเตอรเพอการใชงานส�าหรบทอยอาศย Drumi ถงซกผาแบบใหมทไมตองใชไฟฟา เปนตน

หากมองลกลงไปจะเหนวา การคดคนผลตภณฑหรอบรการใหมๆ ทเปนนวตกรรมออกสตลาดไดนน องคกรตองมขอมลขาวสารทดมาก เพอชวยสนบสนนการตดสนใจ ซงการมขอมลขาวสารทมประสทธภาพนน ไมใชเพยงการมขอมลขาวสารในปรมาณมากๆ แตตองเปนขอมลทผานการวเคราะหมาแลว จงจะมประโยชนเพอชวยในการตดสนใจวางแผนด�าเนนการตามสงทองคกรเหนวามแนวโนมทจะเปนความตองการของตลาด เปนสงทท�าออกมาแลวชวยแกปญหาใหผ บรโภคหรอลกคาทงในปจจบนและลกคา ในอนาคต ตลอดจนเปนสงทองคกรสามารถท�าไดดวยภาพท 1 : การใชหลกการบรหารอนาคต (Future Management

กบการบรหารธรกจ (Business Management)

หากมองลกลงไปจะเหนวา

การคดคนผลตภณฑหรอ

บ ร ก า ร ใ ห ม ๆ ท เ ป น

นวตกรรมออกสตลาดไดนน

องคกรตองมขอมลขาวสาร

ทดมาก

21July-August 2015

ภาพท 2 : ล�าดบขนของขอมล สารสนเทศ องคความร และนวตกรรม

จากภาพท 2 ทแสดงล�าดบขนของขอมล (Data) สารสนเทศ (Information) องคความร (Knowledge) และนวตกรรม (Innovation) จะเหนไดวา กวาทองคกรจะคดคนนวตกรรมไดนน ตองผานขนตอนการเกบและรวบรวมขอมล สารสนเทศมามากมาย ผานการวเคราะห สงเคราะห ลองผดลองถก จนเกดเปนองคความร สงสมเปนประสบการณมากมายจนกลายเปนคลงขอมลขนาดใหญ หรอทหลายคนในยคนเรยกวา Big Data แตเทานยงไมเพยงพอตอการผลกดนใหเกดนวตกรรม องคกรจะตองมกระบวนการวเคราะหขอมลทมมากมายเหลานนเพอน�าไปใชประโยชนตอ ซงเราเรยกกระบวนการนวา Data Analytic โดยองคกรตองมเปาหมาย ทชดเจนวาจะมงไปในการพฒนาหรอปรบปรงเรองใดแลวมงเนน (Focus) ไปในแนวทางนนอยางจรงจง เพอในทสดองคกรจะไดผลลพธจากการบรหารอนาคตทเปนรปธรรม ในรปแบบของนวตกรรม ทสามารถชวย แกปญหาใหผบรโภค และสามารถสรางรายไดใหองคกรไดดวยเชนกน

กลาวโดยสรปหากองคกรจะใชหลกการบรหารอนาคต (Future Management ) ใหเกดประโยชนเปน รปธรรม องคกรจะตองมฐานขอมลขาวสารทมประสทธภาพ และใชประโยชนจากฐานขอมลขาวสารเหลานนอยางถกวธ โดยอาจประยกตแนวทางไดจากการสรปภาพรวม ดงภาพท 3 ซงขนอยกบองคกรวาจะด�าเนนการไดอยางมประสทธผลเพยงใด

ภาพท 3 : การขบเคลอนใหเกดนวตกรรมจาก Big Data

22Productivity World

23July-August 2015

LeadershipProductivity World

Illustrate by Chavisa C.

ปนอนทร :ดำาเนนธรกจอยางสมดล

สวถความยงยน

INTERVIEW

ชนรดา อนเทยง*Chonrada@ftpi.or.th

* บรรณาธการ ฝายสงเสรมการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

ใ นโลกทเตมไปดวยความผนผวนทงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ความทาทายในการด�าเนนธรกจ ในยคปจจบนจงไมใชเพยงแคเปนผชนะการแขงขน หรอสามารถสรางผลก�าไรตอบแทนสงสดแกผมสวนไดสวนเสย แตการจะยนหยดและอยรอดไดอยางยงยนทามกลางการเปลยนแปลงในโลกนน องคกรจะตองสามารถทาทาย ตวเองโดยมงสการพฒนาอยางยงยนสามารถสรางสมดล ทดไดทงสามเสาหลกของการพฒนาอยางยงยน คอ เศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม และหนงในองคกรทมความโดดเดนในเรองดงกลาวและไดรบการยอมรบจากสงคมอยางสงวามวสยทศนไกลในเรองการพฒนาอยางยงยนและมผลการด�าเนนงานในเรองดงกลาวเปนรปธรรม และเหนผลเลศอยางแทจรง คอ บรษท ปนซเมนตนครหลวง จ�ากด (มหาชน) ผผลตปนอนทรทมคณภาพซงคนไทยรจกมายาวนานกวา 45 ป และคอลมน interview ฉบบน ไดรบเกยรตจาก คณยงยทธ สงางาม ผจดการฝายการพฒนาอยางยงยน บรษท ปนซเมนตนครหลวง จ�ากด (มหาชน) มาบอกกลาวเลาถงแนวคด วถปฏบตสความส�าเรจซงมเรองราวนาสนใจมากมายตลอดเสนทางการพฒนาสความยงยนน

Green Heart พฒนาอยางยงยนตองเรมจากคน

ในการเรมตนเดนทางสเสนทางการพฒนาอยางยงยน องคกรทประสบความส�าเรจสวนใหญจะเรมตนจากการมวสยทศนทชดเจนและมความเชอมนในเรองการพฒนาคนใหแขงแรงจากภายในสภายนอก คณยงยทธ เลาใหฟงวา “เราเปนองคกรทมนโยบายในการด�าเนนธรกจ โดยใหความส�าคญกบสงแวดลอม ชมชน สงคมโดยรวมมาตลอดกวา 45 ป จะเหนไดจากกจกรรมตางๆ ทสงเสรมงานดานการอนรกษ และการพฒนาชมชน สงคมมากมายอยางตอเนอง ตลอดเวลาทผานมา อยางไรกตาม องคกรของเราตระหนกด ถงการเปลยนแปลงส�าคญของสภาวะสงแวดลอมของโลก ปญหาโลกรอน ปญหาภยธรรมชาตตางๆ ทเกดมากขน รนแรงขน รวมถง ความคาดหวงของผคนในสงคม ผมสวนไดสวนเสยตางๆ ทมตอองคกรธรกจโดยอยบนพนฐานทเราเชอวา “องคกรของเราจะเตบโต ด�ารงอยไดอยางยงยนนน ตองอยคไปกบการมสงแวดลอมทด สงคมทด และเตบโตไปดวยกนทกฝาย”

ค�าวา “การพฒนาอยางยงยน” หรอ Sustainable Development เปนค�าทมการศกษา และน�าแนวคด

24Productivity World

ไปประยกตใชกนในชวงประมาณ 10 ปทผานมา โดยในเบองตนพบวาเปนงานทองคกรใหความส�าคญ และท�ากนอยแลว แตตองบรณาการกนมากขน ตงแตการก�าหนดเปาหมายขององคกร ซงไมใชเรองการเตบโต หรอผลก�าไรสงสดอกตอไป แตจะมงไปสความยงยนซงส�าคญกวาโดยเปนความยงยนทองคกรมเปาหมายส�าคญในการเพมพน และเสรมสรางคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสยทกฝาย (create shared value to stakeholder) โดยมการด�าเนนงานทค�านงถงสมดลของเศรษฐกจ สงแวดลอม และสงคม วสยทศนของปนอนทร คอ เพอวางรากฐานของอนาคตใหกบสงคม (To provide foundations for society’s future) ซงเราจะมการวเคราะหก�าหนดผมสวนไดสวนเสยส�าคญวาเขาตองการอะไร จากนนเราจะก�าหนดพนธกจตางๆ ทจะตอบสนองความตองการ ชวยสรางคณคาเพมใหแกผมสวนไดสวนเสยทกฝายส�าคญเหลานน ซงเรองความรบผดชอบตอสงแวดลอม และสงคม เปนเรองส�าคญทเราตระหนกดวาเปนความคาดหวงทนบวนจะมากขนทมตอธรกจของเรา เราจงไดน�าปจจยดานสงคม และสงแวดลอมเขาไปเชอมโยง (integration) กบกระบวนการท�าธรกจของบรษท ไมวาจะเปนการประเมนความเสยง การท�าแผนกลยทธ การรเรมโครงการใหม การประเมนความพงพอใจของผมสวนไดสวนเสยตางๆ เปนตน และเพอใหการด�าเนนงานดานการพฒนาอยางยงยนของเรา มความเดนชดเปนรปธรรมมากขน ปนอนทร จงไดมการก�าหนดแผนงานการพฒนาอยางยงยน (SD Roadmap) ตงแตปพ.ศ. 2554-2563 โดยก�าหนดเปาหมายใน 6 ดานส�าคญ คอ 1. การลดปรมาณ CO2 สอากาศ 2. การสงเสรมจตส�านกรกษสงแวดลอมใหกบผมสวนไดสวนเสย 3. การมสวนรวม และการพฒนาชมชน 4. การลดของเสยจากการผลตทไปฝงกลบใหเปนศนย ภายในป พ.ศ.2558 (Zero Waste to Landfill) และ การใชเชอเพลงทดแทน 25% ภายในป พ.ศ. 2563 5. การพฒนาสนคา และบรการทเปนมตรกบสงแวดลอม 6.การจดการและการอนรกษทรพยากรน�า ภายใตแนวคดหรอยทธศาสตร “Green Heart” หรอ “โลกนาอยคหวใจสเขยว”

25July-August 2015

Group SCCC SD Roadmap 2554-2563

ซงทมาของ “Green Heart” คอเรามความเชอวา ทกอยางตองเรมจาก “ใจ” เรมจาก “คน” เรมจากภายในครอบครวอนทรกอน เราจงรณรงคใหความร สรางจตส�านกรกษสงแวดลอมและสงคมภายใตแนวคด “Green Heart” ใหแกพนกงาน ลกคา ชมชนและSupplier ของเรา รวมถงผมสวนไดสวนเสยส�าคญอนๆ ใหเขาใจ ใหใสใจในการอนรกษสงแวดลอม เขาใจในเรองความรบผดชอบตอสงคมเพอใหพวกเขามคานยม มการประพฤตปฏบตงานดวยความใสใจในสมดล 3 ดานของการพฒนาอยางยงยน

ซงเมอคนของเรามพนฐานความร ความเขาใจทดดานการพฒนาอยางยงยน หรอ เรยกไดวา เราม “SD Culture” ทดแลว ขนตอนตอมา กคอเรองของ “Green Innovation and Green Network” ซงเราจะสงเสรมใหคนของเราคดใหม ท�าใหมในงานทเกยวของดานสงแวดลอม และสงคม (CSR) วาท�าอยางไรจงจะสามารถสรางคณคารวม (Shared Value) ใหมากขน ใหเปนผลดตอการอนรกษตาง ๆ ดานสงแวดลอม และเพอสงคมมากขน

26Productivity World

วถสความยงยน สามเสาหลกตองสมดลกนจงจะอยรอด

การทองคกรจะเตบโตและสามารถด�ารงอยในวถของการพฒนาอย า งย ง ย น นน เสาหล กท ง สาม ห รอมต ของการ พฒนา ทงสามดาน คอ เศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม องคกรจะตองสามารถบรหารจดการทงสามมตนใหเกดความสมดลอยางแทจรง ซงในเรองน คณยงยทธ ขยายความใหฟงวา

“ไมวาเราจะท�าอะไรตองมองทง 3 ดานให Balance ซงอาจจะยากในบางครง เพราะมนมทง Balance ระยะสนและระยะยาว บางทระยะสนเราอาจจะมองไมเหน เชน ถาเราไมใสใจเรองชมชน เรองสงแวดลอม ถาเกดปญหาขนมา ในระยะยาว Economic Value ทเคยไดรบกจะไมคมกนเลย

ยกตวอยาง บรษทของเรามเหมองทรายเปนวตถดบส�าหรบการผลตคอนกรต โดยบรษทไปซอทดนไว 700 ไรเมอหลายสบปกอนเพอท�าเหมองทราย ปจจบนเหมองนอยใจกลางชมชน มหมบานขนลอมรอบ แลวเสนทจะขนทรายออกมาจะตองผานหมบาน ซงเปนถนนเลกๆ บรษทตองขนสงทรายโดยใชรถสบลอวงเขาออกเปนประจ�า วนละหลายๆ เทยว เสนทางส�าหรบการขนสงมทางเลอก 2 เสนทางดวยกน คอ ถาเลยวซายจะตองผานหมบาน วด โรงเรยน และชมชนตางๆ แตยนระยะทางใหสนลง 15 กโลเมตร หากเลยวขวาจะผานชมชน นอยลง ความเสยงเรองความปลอดภยหรอผลกระทบกบชมชนนอยลง แตตองใชระยะทางไกลขน มคาใชจายเพมขนอก 450 บาท/เทยว ถาเราเลอกเลยวซายกมโอกาสเกดความเสยงทจะมกระทบกบเดกนกเรยน ชมชน และสรางความเดอดรอนใหเขาเหลานนได นนคอความเสยงทเรามองไมเหนวามนจะเกดขนเมอไร ยงรวมถงความเสยงกบภาพลกษณของบรษทอก ถาเราปลอยใหปญหานเกดขน หากเกดอบตเหตรถสบลอชนเดก ชนชาวบาน หรอชนจกรยานยนตทเขามองไมเหน ซงมโอกาสเกดไดเสมอ แลวสดทายชาวบานกอาจจะปดถนน ไมใหรถของเราวงผานทางอก บรษทกจะไมสามารถขนสงได ธรกจกไปตอไมได ดงนน เราจงไมควรเสยง ตองมองในระยะยาวและให ความส�าคญกบดานสงคม บรษทจงเลอกเลยวขวาดกวา คอ เราไมควรเอาเปรยบสงคม ซงนคอตวอยางเลกๆ แตเปนหนทางสความยงยน คอ บางเรองนนคณคาทางเศรษฐกจระยะสนดเหมอนจะด แตถาระยะยาวเกดความเสยง ถอวาไมคม ซงการพฒนาสความยงยนเปนเรองของความสมดลทกดานและตองมองทงระยะสนและระยะยาว และ การ Return ดาน Economic Value บางทกไมไดหมายถงเงนอยางเดยวแตจะหมายถง Compliance ความเสยง ความผกพนกบ Stakeholder ตางๆ รวมถงภาพลกษณ ดวย

นคอตวอยางเลกๆ แตเปน

หนทางสความยงยน คอ

บางเรองนนคณคาทาง

เศรษฐกจระยะสน

ดเหมอนจะด แตถาระยะยาว

เกดความเสยง ถอวาไมคม

ซงการพฒนาสความยงยน

เปนเรองของความสมดล

ทกดานและตองมองทง

ระยะสนและระยะยาว และ

การ Return ดาน

Economic Value บางท

กไมไดหมายถงเงน

อยางเดยวแตจะหมายถง

Compliance ความเสยง

ความผกพนกบ

Stakeholder ตางๆ

รวมถงภาพลกษณดวย

27July-August 2015

คณยงยทธ ยกตวอยางใหฟงอกวา “ เรามตวอยาง คอ เราท�าโครงการ Zero Waste to Land Fill คอทกบรษทในกลมของเราจะตองเปน Zero Waste to Land Fill ไมน�า Waste ทเกดขนจากการผลตไปฝงกลบซงอาจมผลกระทบตอสงแวดลอมในระยะยาว ซงกมโรงงานผลตวสดกอสรางของเราแหงหนง เกดแรงตอตาน บอกวา รบนโยบายนไมได เพราะท�าใหตนทนในการก�าจด wastes สงขน ซงแตกอน wastes ทเกดจากการผลตจะมชาวบาน และทาง อบต. มาขอเอาไปถมทบาง หรอเอาไปท�าอะไรตางๆ พอมนโยบายนบรษทกตองเปลยนวธการบรหารจดการ wastes คอ ตองเอาไปผลตเปนเชอเพลงทดแทน ไมใหใครกไดมาขนไปใชประโยชนของเขาอกตอไป ซงการจะเอาไปผลตเปนเชอเพลงทดแทน ในเบองตนจะมคาใชจายในการขนสง และคาบรการ ซงกอนหนานบรษทเขาไมมตนทนคาใชจายในเรองเหลานเลย จงไมเตมใจท�าเทาไรเพราะนโยบายนท�าใหตนทนของเขาเพม แตดวยความทเขากงวลเรองตนทน ท�าให Wastes ทแตกอนเขาไมคอยสนใจสามารถลดลงจากเดมจาก 4-5 % ลงไปเกอบเปนศนยดวยการน�า wastes ตางๆ ไป Reuse Reduce Recycle บางทเขากเอา wastes บดแลวไปผสมกบวตถดบอน เอาไปท�าบลอคแจกเปนกจกรรม CSR ใหชาวบานรอบโรงงานไดอก เหลอเทาไรถงจะขนไปเผาก�าจด ปรากฎวากระบวนการก�าจด wastes ทเขาเคยกงวลเรองตนทนกลบกลายเปนท�าใหเขาสามารถปรบปรงประสทธภาพในการผลต เกด Productivity เกดนวตกรรมปรบเปลยนวธการตางๆ ในการท�างานใหม ท�าใหม Wastes นอยลงกลายเปน Case Study ทเกดจากแรงตอตานกลายเปนประสบความส�าเรจอยางสง ซงจากตวอยางน เราจะเหนวาการปฏบตในเรองการพฒนาสความยงยนน สดทายจะใหผลตอบแทนทเปนรปธรรมทง ตวเงน ภาพลกษณ ความผกพนกบผมสวนไดสวนเสยตางๆ เพยงแตเราตองมองใหออกวา Value ของมนอยตรงไหน

กอนจบ คณยงยทธไดฝากถงองคกรตางๆ ทก�าลงกาวสเสนทางแหงการพฒนาอยางยงยนนวา

“อยากจะฝากถงผประกอบการขอใหทกคนมศรทธาในแนวคดของการพฒนาอยางยงยนวาแนวคดดงกลาวไมไดเปนภาระงานทเพมขน และไมใชการลงทนทมคาใชจายเพมเตม แตจะชวยเพมขดความสามารถในการแขงขน ชวยเพมคณคาทางเศรษฐกจทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน ส�าหรบองคกรเลกๆ อาจจะกงวลเรองเงนลงทนตางๆ แตจรงๆ หวใจส�าคญของการพฒนาอยางยงยนไมใชอยท “เงน” แตอยท “วธคด” ซงถาเรามองเหนโอกาสในการปรบปรงพฒนาเรองตางๆ เชน พลงงาน Wastes หรอการผลต Product ใหมๆ วาจะไปตอบโจทยหรอจะไปสรางคณคาใหแกผมสวนไดสวนเสยอยางไรเพอใหธรกจเขมแขงขน ถาเราเขาใจเรองเหลาน การพฒนาอยางยงยนกจะเปนทางออกหนงทท�าใหองคกรอยรอดอยางยงยนและเขมแขงได

28Productivity World

LEADERSHIP

ดร.สทธ สนทอง*sutthi.sinthong@gmail.com

ก

*วทยากรทปรกษาอสระ

ารน�าเกณฑ SEPA ไปสการปฏบต ยงไมสามารถน�าไปปฏบตไดอยางเปนรปธรรม เนองจากรฐวสาหกจ สวนใหญ มบคลากรเปนจ�านวนมาก การสอสารท�าความเขาใจตองใชเวลาพอสมควร ในชวงแรกของการด�าเนนการเปนการท�าโดยคณะท�างานทองคกรแตงตงขน ซงล�าพงคณะท�างานเอง กวาจะท�าความเขาใจกบเกณฑกใชเวลามากพอสมควร และยงตองใชเวลาในการจดท�ารายงานทง 3 ฉบบทกลาวมาใหเสรจตามกรอบเวลาท สคร. ก�าหนดไว จงท�าใหมเวลาไมมากนกในการไปสอสารท�าความเขาใจกบบคลากรใน หนวยงานตนเอง ในชวงแรกของการประยกตใชจงอาจพบวาผทเปนคณะท�างานกท�ารายงานสง สคร.กนไป ผทไมไดเปนคณะท�างานกท�างานประจ�าของตนเองไป ยงเชอมโยงกนไดไมดเทาทควร

SEPAประเมนรฐวสาหกจไทย

ปญหาและแนวทางแกไข

(ตอนจบ)

แนวทางการแก ไข

• ผ บรหารตองมสวนรวมและใหความส�าคญกบเกณฑ SEPA สอสารและท�าความเขาใจกบบคลากรอยางสม�าเสมอ สรางบรรยากาศและท�าตวเปนแบบอยางในการด�าเนนการ ไมปลอยใหคณะท�างานด�าเนนการเองโดยล�าพง

• ผ บรหารใหความชวยเหลอคณะท�างานในการด�าเนนการ ชวยแกไขปญหาทพบจากการน�าไปปฏบต ไมปลอยใหคณะท�างานแกปญหากนเอง เพราะจะยงท�าใหเกดความลาชา ไมเหนผลของการปฏบตทเปนรปธรรม ท�าใหบคลากรไมเหนประโยชนและไมใหความรวมมอในการด�าเนนการ

• แตงตงตวแทนจากทกหนวยงานมาเปนคณะท�างาน โดยจดใหอย ในแตละหมวดอยางเหมาะสม เพอจะไดกลบไปสอสารกบบคลากรในหนวยงานของตนเอง ชแจงใหเหนถงความเกยวของ และการมสวนรวมในการพฒนาองคกร รวมถงแนวทางการปฏบตหากตองการด�าเนนการตามเกณฑทก�าหนดไว • อบรมใหความรแกบคลากรอนๆ ใหทราบถงการด�าเนนการ ประโยชนทจะไดรบ และความเชอมโยงระหวางเกณฑ SEPA กบงานประจ�าทด�าเนนการอย

การวดประสทธผลของกระบวนการ ยงไมสามารถวดประสทธผลของกระบวนการไดอยางชดเจนและเปนรปธรรม หวใจหลกของเกณฑคอการเนนทผลลพธของการด�าเนนการ ดงนนองคกรจะตองแสดงผลลพธของการด�าเนนการใหเหนไดอยางชดเจน ปญหาสวนใหญพบวารฐวสาหกจมการด�าเนนการในเรองตางๆ มากพอสมควร แตยงไมสามารถสรปผลของการด�าเนนการออกมาใหเหนผลอยางเปนรปธรรม อกทงบางเรองมการด�าเนนการอย มการวดผล แตเปนการวดผลแยกยอยเปนเรองๆ เปนกจกรรม ไมสามารถสงเคราะหขอมลการด�าเนนการออกมาใหเหนในภาพรวม จงยงไมสามารถแสดงประสทธผลของกระบวนการใหเหนไดอยางชดเจน

แนวทางการแก ไข

• สรปประเดนหรอหวขอทตองการวดผลใหชดเจนในแตละเรอง

• ตรวจสอบสภาพปจจบนวามการเกบขอมลดบทเกยวกบเรองทตองการวดผลหรอไม • ขอมล เชน ตาราง กราฟ เปนตน • มอบหมายผรบผดชอบในการเกบขอมล • เกบขอมลและรายงานไวในหมวดผลลพธ หมวด 7

การปรบปรงแนวทางใหมประสทธภาพและ

ประสทธผลยงขน ตามทไดกลาวไวแลววา เกณฑ SEPA เนนทผลลพธ ดงนนการเขยนรายงานใหดเพยงใด กไมสามารถท�าใหระบบบรหารจดการทมอยดขนได ถาไมมการปรบปรงจรง ซงในการปรบปรงนนบางเรองอาจตองใชเวลาเนองจากรฐวสาหกจเปนองคกรทมขนาดใหญ การปรบปรงอาจตองรวมกนในหลายหนวยงาน หากไมมเจาภาพทชดเจนในการด�าเนนการ การปรบปรงทตองการอาจไมส�าเรจ และในการปรบปรงบางเรองเมอปรบปรงแลวตองใชเวลาระยะหนงกวาผลลพธทเปนรปธรรมจะเกดขน ซงหากขาดการตดตามและประเมนผลทเปนระบบ กอาจท�าใหเรองทปรบปรงถกละเลย เงยบหายไป บคลากรไมเหนความเปลยนแปลงทชดเจน ท�าใหการปรบปรงในเรองตอๆ ไปอาจไมไดรบความรวมมอมากนก และทส�าคญรฐวสาหกจจะตองปรบแนวทางการด�าเนนการจากชวงเรมตนของการเขาสระบบการประเมนทเนนใหความส�าคญกบการเขยนรายงานมามงเนนทการปรบปรงกระบวนการท�างานให มากขน

เกณฑ SEPA เนนทผลลพธ

ดงนน การเขยนรายงาน

ใหดเพยงใด กไมสามารถ

ทำาใหระบบบรหารจดการ

ทมอยดขนได ถาไมม

การปรบปรงจรง

30Productivity World

แนวทางการแก ไข

• พจารณาประเดนทตองการปรบปรง โดยดจากผลลพธหรอตวชวดทยงไมไดตามเปาหมาย

• มอบหมายผรบผดชอบในการด�าเนนการ

• น�าเครองมอหรอเทคนคตางๆ มาใชในการวเคราะหสาเหตของปญหา และพฒนาปรบปรง เชน Problem Solving Techniques, Kaizen, Process Analysis, Process Improvement, 7QC Tools, 7 New QC Tools เปนตน

• ด�าเนนการปรบปรงและเกบขอมลหลงการปรบปรง

• ประเมนผลการปรบปรง

การบรณาการการท�างานรวมกน ปญหาทส�าคญส�าหรบองคกรขนาดใหญ คอ การบรณาการการท�างานรวมกน ซงหมายถงการใชแนวทางทสอดคลองไปในแนวทางเดยวกน การใชทรพยากรรวมกนในการด�าเนนการ การท�างานปจจบนของรฐวสาหกจอาจมการท�างานในลกษณะทเปนไซโล ตางคนตางท�าเพอใหบรรลวตถประสงคของหนวยงานตนเอง การพฒนาปรบปรง การแกปญหาตางๆ มกจะเกดขนภายในหนวยงาน ซงผลของการปรบปรงหรอแกปญหาอาจตองเพมขนตอนการท�างาน เพมขนตอนการตรวจสอบ เพมเวลา เพมบคลากร เพอใหงานดขน จนบางครงอาจลมคดไปวา หากไดมการรวมกนปรบปรงหรอแกปญหากบหนวยงานทเกยวของแลวอาจสามารถปรบปรงหรอแกไขโดยไมตองเพมทรพยากร และไดผลทดกวาการแกไขดวยตนเองเพยงหนวยงานเดยว

แนวทางการแก ไข

• ใชคณะท�างานขามสายงาน เพอพฒนาระบบบรหารจดการทมความเชอมโยงเกยวของกน ศกษาขอมลทส�าคญใหครอบคลม ครบถวน เพอประกอบการตดสนใจ • ผบรหารเขามามสวนรวมในการพฒนาปรบปรงเปนศนยกลางในการบรณาการเรองตางๆ ทส�าคญ เนองจากในบางครงการบรณาการท�างานรวมกนยอมเกดปญหาอปสรรค การประชม ระดมสมองของคณะท�างานเพยงล�าพง อาจไมสามารถหาขอยตทท�าใหทกฝายเหนพองตองกนได จ�าเปนตองใหผบรหารเขามามสวนรวม และชวยตดสนใจในระดบนโยบาย เพอใหงานสามารถเดนตอไดไมหยดชะงก

การประเมนตนเอง จดมงเนนหลกของเกณฑคอการประเมนตนเอง (Self Assessment) เพอระบโอกาสในการปรบปรงดวยตนเอง เนองจากตนเองยอมเขาใจสภาพปญหาของตนเองไดดกวาคนนอก แตปญหาทพบคอ การประเมนตนเองยงไมมประสทธภาพ ไมสามารถระบปญหาหรอโอกาสในการปรบปรงทส�าคญได ผลการประเมนอานแลวไมรเรอง อานแลวไมเขาใจ เปนนามธรรม ไมสามารถน�าไปสการปรบปรงได ซงจะกอใหเกดปญหาแกคณะท�างานทตองการปรบปรง เกดความสบสน ไมทราบวาจะตองปรบปรงอะไร

31July-August 2015

แนวทางการแก ไข

• แตงตงคณะท�างานทมความรความเขาใจในเกณฑ SEPA เขาใจแนวทางการตรวจประเมน และมประสบการณเขาใจเนองานขององคกร • อานรายงานผลการด�าเนนการทเขยนขนใหเขาใจ และพจารณาเทยบกบเกณฑ SEPA ทไดก�าหนดไว • น�าหลกการ ADLI มาใชพจารณาในการตรวจประเมน โดยดในแตละปจจยใหครบถวน • ศกษาผลการตรวจประเมนจากหนวยงานภายนอกหรอสงเกตในขณะทผตรวจประเมนภายนอกเขามา Site Visit เพอน�ามาเปนบทเรยนส�าหรบการตรวจประเมนตนเอง เปนการเรยนรจากการตรวจประเมนจรง ซงจะท�าใหมความร ความเขาใจทชดเจนและเปนรปธรรมมากยงขน

ปญหาทกลาวมาอาจเปนสวนหนงของปญหาทพบในการประยกตใชระบบ SEPA ซงมความ แตกตางกนไปตามแตละองคกร แตไมวาปญหาจะมมากเพยงใด หากรฐวสาหกจมความมงมน ตงใจทจะพฒนาระบบบรหารจดการองคกร ผน�าระดบสงและบคลากรรวมแรงรวมใจกน เหนถงประโยชน และน�าไปประยกตใชอยางถกตอง ปญหาตางๆ ยอมไดรบการแกไขไดงาย อกทงยงเปนโอกาสใหรฐวสาหกจไทยเกดการเรยนรสรางความแขงแกรงและขดความสามารถในการแขงขน อนจะกอใหเกดประโยชนแกประเทศชาต ประชาชนและสงคมสวนรวมมากยงขนตอไป

32Productivity World

LEADERSHIP

ผน�ำ:ควำมลมเหลวของกำรบรหำรแผนกลยทธ

ชยทว เสนะวงศ*Chaitawees@gmail.com

น

*ทปรกษาอาวโส บรษทการจดการธรกจ

บตงแตป ค.ศ. 1980 เปนตนมาจากทศาสตราจารย Michael E. Porter ไดเขยนบทความเรอง “What Is Strategy ?” ลงในวารสาร Harvard Business Review บทความดงกลาวไดจดประกายความคดใหผบรหารทงหลายไดเรมมาใสใจพฒนาตนเอง ในบรบทของความจ�าเปนทองคกรจะตองมการบรหารเชงกลยทธทดมประสทธภาพ และประสทธผลมากขน มาถงในปจจบนถาจะแบงมตหลกๆของการบรหารเชงกลยทธออกเปน 2 มต คอ 1) การออกแบบแผนกลยทธ และ 2) การก�ากบดแลการน�าแผน กลยทธนนๆไปปฏบตใหประสบผลส�าเรจ จะพบวาผน�าสวนใหญไดพฒนาตนเองใหมขดความสามารถในบรบทของการออกแบบ หรอสรางแผนกลยทธทดกนไดแลว แตประเดนความทาทายส�าคญทองคกรสวนใหญก�าลงประสบปญหากคอ บทบาทของผน�าในการเขามาก�ากบดแลกระบวนการปฏบตงานขององคกรใหบรรลเปาหมาย และประสบความส�าเรจอยางยงยน ตามวตถประสงคของแผนกลยทธตางๆทผน�าไดออกแบบไว

ปรากฏการณดงกลาวไมใชเปนเรองทจนตนาการกนขนมาเอง แตถกยนยนดวยผลของการศกษาวจยของหลายๆสถาบนการศกษา ทสรปผลไปในทศทางเดยวกนวา ผน�าในปจจบนเกงคดคอมขดความสามารถในออกแบบแผนกลยทธทดแลว แตยงมปญหาในการก�ากบดแลใหความคดนนๆเปนจรง หรอสานฝนใหเปนจรง และลาสดจากบทความเรอง “Why Strategy Execution Unravels-and What To Do About It” ในวารสาร HBR ฉบบเดอนมนาคม 2015 ของ Donald Sull, Rebecca Homkes และ Charles Sull ทไปสมภาษณผบรหารในองคกรใหญๆมากกวา 400 คน ทงในทวปเอเชย ยโรป และสหรฐอเมรกา ถงความทาทายของการบรหารงานของผน�าในอนาคต พบวา 2 ใน 3 ของผน�าตางกใหความเหนไปในทศทางเดยวกนวา ความทาทายของผน�าอนดบตนๆ กคอความสามารถของตวผน�าในการเขาไปก�ากบดแลใหกระบวนการปฏบตงานขององคกรบรรลเปาหมายตามแผนกลยทธทออกแบบไว จากรายงานการวจยยงสรปผลอกวาปจจยทเปนสาเหตส�าคญของการก�ากบดแลงานทไมมประสทธภาพของผน�านน มาจากมายาคต (Myth) (เปนศพททางสงคมวทยา และมานษยวทยา รากศพทมาจากภาษากรกวา “Mythos” แปลวา นทาน หรอต�านาน

33July-August 2015

ซงนาย Roland Barthes ชาวฝรงเศสน�ามาผสมกบค�าวา “Logos” ทแปลวา ความร รวมกนมความหมายวา คตความเชอ หรอ ทศนคตทเปนมายา คอ เปนความเชอทไมเปนความจรง) ของตวผน�าเอง ซงมายาคตเหลานมอทธพลตอแนวคด และพฤตกรรม การน�าของผน�าในบรบทของการก�ากบดแลงาน ทสงผลใหการปฏบตงานขององคกรไมประสบผลส�าเรจตามแผนกลยทธ มายาคตตางๆม ดงตอไปน

มายาคตท 1. การก�ากบดแลงานกคอการกระจาย เปาหมายไปตามสายการบงคบบญชา : ผน�าสวนมากจะคดเพยงแตวาการก�ากบดแลใหการปฏบตงานตามแผนกลยทธประสบความส�าเรจ กเพยงแคเรยกประชมหนวยงานในสายการบงคบบญชาแลวกมอบหมายงานโดยการกระจาย เปาหมาย (Alignment) ไปตามหนวยงานตางๆเทานน สวนงานล�าดบตอๆไป เชน การสรางแผนปฏบตการ การลงมอปฏบตงาน การประเมนผลการปฏบตงาน การแกปญหา และตดสนใจ เปนตน เปนเรองของผปฏบตงาน ไปจดการกนเอง ผน�าเพยงคอยท�าหนาทเปนผตดตามจากรายงานความคบหนาของงาน หรอผลการปฏบตงาน เทานน ถาหนวยงานไหน หรอพนกงานผใดท�างานไดดกคอยใหรางวลจงใจทมกจะเนน

เปนตวเงน สวนหนวยงานไหน หรอ พนกงานทท�างานไมบรรลเปาหมายกลดรางวลจงใจลง หรออยางมากผน�ากมาวเคราะหปญหานดหนอยแลวกสรปดวยความเคยชนแบบเดมๆ วาพนกงานยงไมคอยมความพรอมทางดานสมรรถนะในเรองใดๆบาง แลวกด�าเนนการรองขอใหหนวยงานการบรหารทรพยากรบคคลขององคกร เขามารบผดชอบในการพฒนาพนกงาน เพอใหพนกงานจะไดมความพรอมทางดานสมรรถนะเพมขนในอนาคต และในการแกไขปญหาในการปฏบตงานผน�ากมอบหมายใหผบงคบบญชาตามสายงานเปนผรบผดชอบไปไมเขาไปยงในรายละเอยด โดยมแนวคดวาถาเกนกวาความสามารถของผบงคบบญชาตามสายงานทจะแกไขปญหาได ผบงคบบญชาตามสายงานกจะมาหารอเอง ผน�ากคอยเขาไปชวยเหลอเอาในตอนนน

มายาคตท 2. การก�ากบดแลงานตองยดตดกบแผนกลยทธทออกแบบไวอยางเครงครด:ในสถานการณปกตการก�ากบดแลงานกจะตองยดโยงกบแผนกลยทธ ทออกแบบไวเสมอ แตในปจจบนสภาพแวดลอมภายนอกขององคกรสวนมากจะอยในสภาพแวดลอมมลกษณะทเรยกวา “VUCA World” คอมความผนผวน (Volatility) ความสลบซบซอน (Complexity) ความไมแนนอน (Uncertainty) และความ

34Productivity World

ก�ากวม (Ambiguity) คอนขางสง การยดโยงกบแผนกลยทธทออกแบบไวโดยไมมการปรบเปลยนไปตามสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และตลอดเวลา จะสงผลใหแผนกลยทธนนๆไมประสบผลส�าเรจได เพราะฉะนนผน�าและทมงานจะตองท�างานในลกษณะทเรยกวา “Think globally, Act locally” หรอ “Outside in approach” โดยเกาะตดสถานการณอยางใกลชด ถาปจจยอะไรเกดการเปลยนแปลงอยางมนยส�าคญทจะสงผลกระทบตอการประสบความส�าเรจในการปฏบตงานตามแผนกลยทธทออกแบบไวเดม ผน�ากควรทบทวนบางครงอาจจะตองมการปรบเปลยนแผนปฏบตการบาง หรอในบางสถานการณอาจจะตองมการปรบเปลยนแผนกลยทธเลยกตองยอมปรบเปลยน

มายาคตท 3. ตองสอสารเรองแผนกลยทธบอยๆเพอสรางความเขาใจ : ผน�าจ�านวนมากมความเชอวาการสอสารเรองแผนกลยทธขององคกรสพนกงานบอยๆจะเปนปจจยส�าคญทเออใหการปฏบตงานตามแผนกลยทธประสบความส�าเรจได เพราะฉะนนผน�าจงพยายามหาโอกาสสอสารถงแผนกลยทธขององคกรใหพนกงานทราบในทกโอกาสทเปนไปได องคกรบางแหง CEO จดใหมการประชมผบรหาร และพนกงานทกเดอนเพอสอสารถงแผนกลยทธขององคกร องคกรบางแหงก�าหนดใหความถของการสอสารเปน ตวชวดผลการปฏบต (KPI) อนหนง ของผบรหารระดบสงไปเลย แตขอมลจากการวจยพบวาพนกงานรอยละ 80 มความชดเจนวาแผนกลยทธขององคกรคออะไร อะไรเปนความจ�าเปนกอนหลงทตองปฏบต ตวชวดผลการปฏบตงานตางๆมอะไรบาง เปนตน แตผบรหารระดบรองๆ ลงมาและพนกงานประมาณรอยละ 50 ไมมความชดเจนในเรองตางๆเหลาน เชน วตถประสงคของแผนกลยทธ(ท�าไปท�าไม) ท�าไมตองท�าแผนกลยทธนกอน หรอหลง ความเชอมโยงของแผนกลยทธในแตละแผนจะสอดประสานกนอยางลงตวไดอยางไร ท�าไมตวชวดผลการปฏบตงานจงก�าหนดแบบน เปนตน ซงสงผลใหในทายทสดการบรหารแผนกลยทธของผน�าไมคอยประสบความส�าเรจ

ปรากฏการณดงกลาวพอจะอนมานไดวาการสอสารยงเปนปจจยส�าคญตอประสทธภาพของการบรหารแผนกลยทธของผน�า แตจะตองมการปรบรปแบบของการสอสารเสยใหม จากทผน�าเนนแตความถของการสอสารทเพยงแต

บอกวาพวกคณตองท�าอะไร ตวชวดผลการปฏบตงานคออะไร มาเปนการสอสารทตองสรางความเขาใจในเนอหาสาระของแผนกลยทธ มากขน ซ งอาจต องเ รมจาก สถานการณขององคกร แผนกลยทธตางๆท�าไปท�าไม ตอบโจทยอะไร เพอสรางการตระหนกรรวมกน แลวคอยตามดวยท�าอะไร ท�าอยางไร ท�าเมอไร ท�าทไหน ตวชวดผลการปฏบตงานคออะไร ใครเปนผรบผดชอบ และรางวลจงใจส�าหรบผลการปฏบตงาน เปนตน ความถของการสอสารกเปนไปตามความเหมาะสม และควรกระจายการสอสารไปยงผบรหารระดบรองๆลงไปบาง ไมจ�าเปนท CEO จะตองมาสอสารกบพนกงานทกเรอง ทกโอกาส

มายาคตท 4. วฒนธรรมการท�างานทเนนแตเพยงท�างานเกง: ความทาทายตอการบรหารคนขององคกรประเดนหนงกคอ ท�าไมองคกรทตางกพถพถนในการสรรหา คดเลอก เอาแตคนเกงๆเขามาท�างานในองคกร จงยงมปญหาในเรองของการปฏบตงานใหประสบความส�าเรจตามแผนกลยทธอก ความเปนคนเกงอยางเดยวยงไมเพยงพอ อกหรอไร จากการศกษาองคกรทประสบความส�าเรจในการบรหารองคกรสวนใหญแลว องคกรเหลานจะมวฒนธรรม ในการบรหารคนทเนนใน 2 ประเดนใหญๆ คอประเดนแรก จะเปนวฒนธรรมการท�างานทมงเนนพฒนาคนใหเปนคนเกงในเรองงาน ประเดนทสอง จะเปนวฒนธรรมการท�างานทพฒนาคนใหเปนคนดสามารถท�างานรวมกบคนอนๆได เปนอยางด เชน การยอมรบในความแตกตางของคนอน ความเหนอกเหนใจผอน ความกระตอรอรน การท�างานเปนทมทเกดจากการรวมมอ ประสานงานกนในแนวราบมากกวาตองใชสายการบงคบบญชา ความมอสรภาพในการท�างาน ความคดรเรมสรางสรรค ความมวนย และความรบผดชอบ การท�างานอยางโปรงใสตรวจสอบได ความมคณธรรม จรยธรรม เปนตน และทส�าคญความเปนคนดของแตละองคกรจะมเอกลกษณเปนของตนเอง มควรทจะลอกเลยนแบบซงกนและกน

ส�าหรบผน�าประเภททยงมความเชอวา การท�างานใหประสบความส�าเรจจะใชเพยงแตความเกงอยางเดยวก เพยงพอ จงละเลยในการบมเพาะปลกฝงคานยม วฒนธรรม ของความเปนคนดไป เพราะความดคอนขางเปนนามธรรม จบตองไดคอนขางยาก ใชเวลาในการพฒนาคอนขางยาวนาน การท�างานในอนาคตมความยงยาก สลบซบซอน

35July-August 2015

เชอมโยงกนมากกวาเดม การเกงเรองงานของตนเองแตเพยงอยางเดยว อาจจะผลกดนงานของตนเองใหประสบความส�าเรจได แตในภาพรวมของหนวยงาน องคกร ทต องการทมงานทมการ เชอมโยง ประสานกนในแนวราบทดอาจมปญหาได เปรยบเทยบไดกบทมฟตบอล ศนยหนาถงแมจะเกงเลศเลอปานใด แตถาเพอนๆในทมไมชวยกนสงบอลให โอกาสทจะยงประตไดกคงล�าบาก โอกาสททมจะชนะกเปนไปไดยากเชนกน

มายาคตท 5. การก�ากบดแลงานเปนภารกจของผน�าเทานน : กระบวนการปฏบตงานทผดพลาดอนหนงของการบรหารแผนกลยทธมาจากสงท เรยกว า “กบดกของการกระจายเปาหมาย” (Alignment trap) มาสการปฏบตงาน คอเมอองคกรมการออกแบบแผนกลยทธเรยบรอยแลว ผน�ากจะประชมผบรหารระดบรองๆ ลงไปแลวกมอบหมายภารกจใหตามแผนกลยทธ พรอมก�าหนดตวชวด ผลการปฏบตงาน ก�าหนดวนแลวเสรจ ใหแตละคนไปด�าเนนการ หลงจากนนผน�ากท�าหนาทเปนผประเมนความคบหนาของงานแตเพยงผเดยว เมอเหนวางานจะไมประสบความส�าเรจตามแผน กเพยงแคนดประชมเพอตดตามงานใหถขนเทานน ไมเคยสรางบรรยากาศของการมสวนรวมในการท�างานจากผบรหารระดบรองๆ และพนกงานเลย การก�ากบดแลการปฏบตงานในลกษณะ ดงกลาวจะกอใหเกดความลมเหลว มากกวาการประสบความส�าเรจ การแปลงแผนกลยทธมาสแผนการปฏบตงานทจะประสบความส�าเรจ อนดบแรกเลยผน�าจะตองสรางบรรยากาศแหงการตระหนกรรวมกนใหเกดขนเสยกอนวา แผนกลยทธตางๆ นนเปนสวนหนงทจะผลกดนใหองคกรประสบความส�าเรจ และเมอองคกรประสบความส�าเรจ องคกรกจะมาดแลใหพนกงานประสบความส�าเรจไปดวย เพราะฉะนนแผนกลยทธตางๆ นนเปนความรบผดชอบของทกคน ตงแตผน�า ผบรหารระดบรองๆ ลงไป และพนกงานทกคน พนกงานทกคนเปนสวนส�าคญขององคกร พนกงานจงมภารกจทจะตองชวยกนสานฝนขององคกรใหเปนจรง ทกคนตองรวมมอ รวมแรง รวมใจ ชวยกนฟนฝาอปสรรคเพอใหแผนกลยทธตางๆประสบความส�าเรจใหจงได เมอมการมอบหมายภารกจไปยงผมสวนเกยวของแลว กมไดหมายความวาภารกจของผน�าเสรจไปแลว จรงๆ แลว เปนแตเพยงขนเรมตนเทานน งานตอๆไปของผน�ากคอการปรบเปลยนบทบาทของตนเองจาก ผก�าหนดทศทาง มาสผคอยอ�านวยความสะดวก ใหความสนบสนน ชวยเหลอ โดยผานบทบาทของการท�างานรวมกนในลกษณะตางๆ เชน เปนครเมอพนกงานยงท�างานไมเปน เปนโคชคอยใหค�าแนะน�าส�าหรบคนทท�างานเกงแลว เปนพเลยงคอยใหก�าลงใจทมงาน เปนผคอยใหความชวยเหลอเมอมปญหาในการท�างาน เมอการปฏบตงานประสบปญหา หรออปสรรคผน�าจะตองเขามามสวนรวมในการแกไขปญหา และตดสนใจแกปญหาใหลลวงไปโดยเรว ในการตดตามงานควรใชเทคนคของ

แผนกลยทธตำงๆ นน

เปนควำมรบผดชอบ

ของทกคน ตงแตผน�ำ

ผบรหำรระดบรองๆ ลงไป

และพนกงำนทกคน

36Productivity World

การใหก�าลงใจ ยกยองชมเชย คอยใหความชวยเหลอ สนบสนน ชวยแกปญหารวมกน มากกวาการใชอ�านาจมงแตคอยวดผลการปฏบตงาน เปนตน พฤตกรรมการปฏบตงานดงกลาวของผน�าจะกอใหเกดพลงในการท�างานรวมกน ซงกจะสงผลใหการท�างานประสบความส�าเรจลลวงไปไดโดยงาย

ในการก�ากบดแลงานทดจะใหงานประสบความส�าเรจจะตองเรมจากแนวคดของการท�างานเปนทมทด บนพนฐานของการท�างานรวมกนแบบการรวมมอ ประสานงานกนในแนวราบ (Collaboration) มากกวาการท�างานรวมกนแบบสายการบงคบบญชา (Hierarchy) และผน�าจะตองสรางบรรยากาศ หรอวฒนธรรมในการท�างานในลกษณะทสรางจตส�านกในการท�างานทวา งานของทกคนมความส�าคญตอการประสบความส�าเรจ หรอลมเหลวขององคกร เมอองคกรประสบความส�าเรจกหมายถงวาพนกงานจะประสบความส�าเรจตามไปดวย เมอมแนวคดทถกตองแลว ซงถามาจากใจไมใชการเสแสรงของผน�า ผน�ากจะแสดงพฤตกรรมในการก�ากบดแลงานทเออตอการบรหารแผนกลยทธทประสบความส�าเรจ วฒนธรรมในการท�างานใหประสบความส�าเรจ ควรมกระบวนการ ดงน

1. ก�าหนดเปาหมายในการปฏบตงาน : จะตองเชอมโยงกบแผนกลยทธขององคกร

2. กระจายเปาหมายสการปฏบตงาน : ควรมการหารอรวมกนกบทมงานตามความเหมาะสม

3. การปฏบตงาน : สรางการมสวนรวมในการรวมคด รวมท�า ออกแบบแผนปฏบตการ ตวชวดผลการปฏบตงาน อยางเหมาะสม ในการลงมอท�างานผน�าจะตองปรบบทบาทของตวเองเปนคร โคช พเลยง เพอนรวมงานผคอยใหความชวยเหลอ ใหก�าลงใจ ผแกไขปญหา และตดสนใจทรวดเรวทนเหตการณ

4. พฒนาพนกงาน : พฒนาใหพนกงานมความพรอมทางดานสมรรถนะอยางตอเนอง มองไปขางหนาท�างานในลกษณะของมออาชพ ใชความร ปญญา เปดโอกาสของการใชความคดสรางสรรคในการท�างาน เพอสรางผลงานใหมผลตภาพ คณภาพ และนวตกรรมทดอยางสม�าเสมอ

37July-August 2015

5. การใหรางวลจงใจ : จะอยบน พนฐานของการประเมนผลการปฏบตงานทมความโปรงใส ยตธรรม ตรวจสอบอธบายได การทบทวนผลการปฏบตงานจะใชเปนโอกาสในการพฒนาสมรรถนะของพนกงานแตละคน และบรหารความกาวหนาในอาชพ น�าผลการประเมนผลการปฏบตงานทพนกงานแตละคนท�าได ไปเปนเครองมอในการสรางแรงจงใจใหพนกงานมก�าลงใจในการท�างานทดอย าง ตอเนองในรปแบบของการจายผลประโยชนตอบแทนทางการเงนตามความสามารถ (Pay For Performance)

6. การทบทวนการปฏบตงาน : เมอทมงานปฏบตงานลลวงไปแลว ทงในกรณทมปญหา หรอประสบความส�าเรจ ผน�า และ ทมงานควรมการสรปบทเรยนทไดจากการ

ปฏบตงานทผานมา เพอเปนการพฒนาการท�างานในอนาคต และผน�าควรจะท�าใหการปฏบตงานตามแผนกลยทธเปนเรองของความตอเนองสม�าเสมอ เปนวฒนธรรมขององคกร คอเมอ ทมงานปฏบตงานตามแผนกลยทธแตละแผน แตละโครงการ หรอแตละป ลลวงไปแลว กเชญทมงานสรปบทเรยน แกไขปญหาในสงทเปนจดออน และพฒนาตอยอดจดแขง แลวกเตรยมขอมล ทมงาน ส�าหรบการออกแบบแผนกลยทธในปตอๆ ไปทนท

การบรหารแผนกลยทธใหประสบความส�าเรจนน เปนภารกจส�าคญอนหนงของผน�า ซงนอกจากจะตองใชความเกงคด คอการออกแบบแผนกลยทธทดแลว ยงจะตองใชความเกงลงมอท�าในบทบาทของการก�ากบดแลงานทดดวย การก�ากบดแลงานทดมประสทธภาพจะตองเรมจากแนวคด (Mindset)ทถกตองของผน�าเสยกอน เพราะแนวคดจะเปนทมาของพฤตกรรมของผน�า นกจตวทยาสรปวาแนวคดทด ทถกตองจะเปนแนวคดลกษณะแบบเปดกวาง เชน วงเขาหาอปสรรค พยายามเอาชนะอปสรรค แสวงหาโอกาสในการเรยนรพฒนาตนเองตลอดเวลา ยอมรบในเรองทตวเองไมร พรอมเปดใจเรยนรเสมอๆ มจตส�านกแหงความดงามเพอประโยชนสขของสวนรวม มองค�าวจารณเปน “ของขวญ” ในการพฒนาตนเอง น�าเอาความส�าเรจของคนอนๆ มาเปนแรงบนดาลใจทจะมงมนท�างานใหประสบความส�าเรจ เปนตน เมอคดด คดถกตอง เมอถงเวลาลงมอปฏบตความส�าเรจกไมใชเรองยากอกตอไปครบ

กำรก�ำกบดแลงำนทด

มประสทธภำพจะตอง

เรมจำกแนวคด

(Mindset) ทถกตอง

ของผน�ำเสยกอน

38Productivity World

39July-August 2015

Illustrate by Chavisa C.

Productivity World

StrategicPlanning

ลงทนอยางยงยน

ดวยการสรางนวตกรรม

*ผอำานวยการสำานกสงเสรมการใชประโยชน สำานกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน)

ปรดา ยงสขสถาพร*preeda@arda.or.th

STRATEGIC PLANNING

อ ตสาหกรรมสมยใหมใชแรงงานคนนอยลงทกขณะ ในขณะทการสงถายงานระดบปฏบตการลงไปให ซพพลายเออร และคคาชนรองลงมากลายเปนเรองปกต อตสาหกรรมทมความกาวหนามาก ยงท�าการ ผลตเองนอยลง ในขณะทหนมามงความสนใจทการสรางสรรคนวตกรรม ดวยการวจยและพฒนาอยางตอเนองและเขมขน รายไดจากการประกอบอตสาหกรรมยคใหมจงมาจากสองสวนหลกดวยกนคอ การคด สงใหม และการปกปองคมครองนวตกรรมนนดวยกฎหมายทรพยสนทางปญญา จงเหนไดวา บรษทขามชาตทใหญโตทงหลายนน สวนหนงไมไดเตบโตยงใหญขนมาเพราะมสายการผลตทใหญโตมโหฬาร แมวาบางอตสาหกรรมจะยงคงไมทอดทงระบบสายการผลตกตาม แตกใหคณคามากกบการพฒนาสายการผลต ดวยระบบอตโนมตแทนท

ฐานการพฒนาอตสาหกรรมแบบนท�าใหโครงสรางการจางงานเปลยนแปลงไปอยางมาก หากพจารณาโดยผวเผนอาจคดไดวา บรษทคงท�าการปลดพนกงานออกจ�านวนหนงเพอทจะไดน�าเอาระบบการผลตแบบอตโนมตมาทดแทน อนทจรง บรษทอาจปลดพนกงานทใชแรงงานเขมขนออก แลวแทนหนาทเดมดวยระบบการผลตแบบอตโนมต ในขณะเดยวกนกจางงานใหมในสวนของแรงงานทมทกษะความรสง หรอนกวจยและพฒนา ดงนน ในภาพรวมบรษทจงอาจจางงานเพมมากขนดวยซ�า

ต�าแหนงงานทบรษทนวตกรรมปรารถนาและตางแยงชงกนคอ นกพฒนาสนคาหรอบรการใหม ในสมยกอนคนทท�าหนาทท�านองน ถกมองในสองแงมมดวยกนคอ ถาหากไมใชนกวจยในหองปฎบตการ กคงเปนนกการตลาดทท�าหนาทในฝายพฒนาธรกจ ซงเปนอาชพทก�ากงระหวางการขายกบการวางกลยทธ

40Productivity World

ปจจบน คนกลมนเรยกวา “นกนวตกรรม” หรอบางทกนยมเรยกกนวา “นวตกร” ส�าหรบค�าหลงน มกจะใชเรยกคนทสรางสรรคสงใหมขนมาดวยตนเอง จงเปนค�าทคอนขางผกตดกบความเปนปจเจกบคคลมากกวาทจะมองในแงของความเปนสวนหนงในองคกร ผเขยนจงขอเลอกทจะใชค�าวา “นกนวตกรรม” เพออธบายในกรณนแทน

นกนวตกรทด มกจะมส วนผสมระหวางความสามารถเชงเทคโนโลย และความสามารถในดานการตลาด ทงน ไมจ�าเปนวาจะตองเปนนกเทคโนโลยในตวเอง เนองมาจากในปจจบน การเขาถงเทคโนโลยนนท�าไดงายและสะดวกสบายมากกวาในอดต ดวยเหตน การมมมมองความเขาใจตอเรองเทคโนโลยทเกยวของในระดบทเพยงพอกบการพฒนาสนคาหรอบรการใหม กนาจะเพยงพอกบ การท�างานเพอสรางสรรคนวตกรรม

ในท�านองเดยวกน การมความสามารถในดานการตลาด กมไดหมายความวา จะตองมความรความเขาใจหรอเรยนจบมาโดยตรงในเรองการตลาด ตรงกนขาม ความสามารถนหมายถง ความสามารถทจะมองทะลถงความตองการ ทศทาง หรอแนวโนมของตลาดได จงไมไดหมายความเฉพาะถงนกการตลาดเทานน

นอกจากน นกนวตกรรมทด ควรมความรความเขาใจพนฐานในเรองการเงนบางกจะมประโยชนไมนอย เพราะการสรางสรรคสงใหมนน ตองการการลงทนใหม และการลงทนใหมใดใดกตามในบรษท จ�าเปนทจะตองมผลตอบแทนทางการเงนทเหมาะสม นาสนใจมากพอดวย ดงนน การทนกนวตกรรมสามารถอธบายประเดนนตอ ผบรหารไดอยางชดเจน ยอมไดเปรยบในการน�าเสนอ และจงใจใหฝายบรหารอนมตงบประมาณและทรพยากรเพอใหท�าโครงการนวตกรรมทเสนอมาได

ผ เขยนเหนแนวโนมทดของอตสาหกรรมไทยใน เรองน จากเมอสบปกอน การท�านวตกรรมมกเปนเรองของบรษทขนาดเลก หรอบรษทเกดใหมเปนหลก

ทเปนเชนนนเพราะ การเปนบรษทใหม มกจะตองเผชญกบการแขงขนทมกอนหนา และเผชญกบคแขงทมความสามารถมาก มตลาดแนนอน และสวนใหญมเงนทนทมากกวา การจะแขงขนในสนามแบบน คแขงทตกเปน ฝายรองยอมทจะตองท�างานอยางหนก เพอเอาชนะ และหนงในยทธวธเพอเอาชยในการแขงขนกคอ การสรางสรรคนวตกรรม

41July-August 2015

เมอมนวตกรรมหมายถง สนคาหรอบรการของบรษทใหมนน มความแปลกใหมกวา อาจจะเปนในแงของคณภาพ คณสมบต ราคา หรอมความแตกตางในเรองอน ตงแตเรองของฟงกชนการใชงาน จนกระทงถงเรองของ ดไซน

ดงนน ผบรโภคจงยอมทจะเปลยนจากการใชสนคาหรอบรการของรายเดม มาส สนค าหรอบรการของ บรษทใหม การท�านวตกรรมของบรษทใหมนนจงสงผลตอการแขงขนในขอบขายเชนน สวนเจาตลาดนน มกจะเลอกท�าสงทเรยกวา การปรบโมเดลหรอการปรบปรงรปแบบเพยงเลกนอยเปนหลก เนองจากเปนเจาตลาดอยแลว เหตผลความจ�าเปนทจะตองเรงสรางนวตกรรมจงยงไมปรากฏใหเหนเดนชด

เมอเวลาผานไป การแขงขนไดเปลยนรปแบบ ปจจบน ไมวาบรษทเลกหรอบรษทใหญตางตองเรงพฒนานวตกรรมดวยกนทงค แนนอนวา ในเกมการลงทนเชนน ผทมเงนมากกวายอมไดเปรยบกวา แมจะมปจจยอนเขามาเกยวของดวยกตาม ปฏเสธไมไดวา การมทนทมากกวาท�าใหมโอกาสพลาดไดบอยกวา หรอกลาวอกนยหนงแลวคอ ยอมสามารถทนทานกบความลมเหลวไดมากกวา

เนองจากการท�านวตกรรมมความเสยงตอความ ลมเหลวในอตราทสงมากทเดยว ตามสถตคอ 10:1 หรออตรารอดท 10 เปอรเซนตเทานนเอง ดงนน ใครทนกวากนกไดเปรยบ แมจะไมแนเสมอไป แตโดยทวไปการมทน และการเขาถงทน เปนปจจยส�าคญตอความส�าเรจในการท�านวตกรรมประการหนง

ดวยเหตน เมอจ�าเปนตองลงทนแลว บรษทกควรเลอกบคลากรทเหมาะสมดวย เพอไมใหเกดเปนการลงทนทสญเปลา เสยทงเวลาและทรพยากรอนจ�ากด แตตรงกนขาม การแสวงหาบคลากรทต องการเพอสรางสรรคนวตกรรมนน ยากเยนยงกวาการสรรหาบคลากรปกตหลายเทา เนองจากคนทสามารถชกน�าใหเกดการพฒนานวตกรรมไดนน เปนกลมคนทมบคลกพเศษมาก กลาวคอ มทงความสามารถในการแสวงหาเทคโนโลย และการประสานความแตกตางเชงเทคนคใหเขากบแนวโนมความตองการของตลาดไดอยางกลมกลน ถาหากจะมองหาเพยง

คนมาท�าวจยและพฒนาอยางเดยว อาจจะพอหาได ไมยากนก เพราะการวจยขนอยกบความช�านาญในแตละสาขาในเชงลก สวนการท�านวตกรรมนน มองทงกวางและแคบ แลวยงสามารถประสานระหวางความตองการทหลากหลายไดดอกดวย ปจจบนมหลายสถาบนในประเทศไทยทมการฝกนกศกษาใหสามารถพฒนานวตกรรมไดอยาง มระบบ

อย างไรกตาม ผ เขยนขอเรยนว า เรองของ นวตกรรมนน ตามหลงระบบคณภาพอยมาก บางทอาจจะถงยสบป

เพราะในแง มมวชาการของระบบคณภาพนน มเครองมอหลายสบเครองมอใหเลอกใช มกร ผเชยวชาญมากมายทสามารถใหค�าปรกษาได นอกจากนน ยงมต�าราวาดวยระบบคณภาพมากมายใหศกษาหาความรเพมเตม ในขณะทเรองของนวตกรรมนน แมจะมต�าราวาดวยการนมากมาย แตเกอบทงหมดเปนเรองในแงมมของการบรหาร หาใชเครองมอทสามารถน�าไปประยกตใชได ทฤษฎทวาดวยการจดการนวตกรรมจงมกไปหยบยมเอาแนวคดของหลายส�านกมาเปนของตน โดยมเปาหมายทการพฒนาสนคาหรอบรการใหมนนเอง

อาจจะกลาวไดวา วงการศกษาเรองนวตกรรมยงลาหลงระบบคณภาพอยมาก หากมองโลกในแงดคอ นเปนอนาคต ยงมทวางอกมากมายใหบรษทสามารถพฒนาไดอยางอสระ และไมแนวาอาจน�าไปสการคนพบแนวทางการสรางสรรคนวตกรรมทเปนเอกลกษณเฉพาะตวของแตละบรษทเองกยอมได

ผเขยนเชอวา หวใจส�าคญของการพฒนานวตกรรมในบรษทคอ บคลากร และหวใจทส�าคญยงกว าคอ การจดการนวตกรรมของผน�าองคกร โดยผ น�าทวาน หมายถง ผน�าสงสดขององคกร ไมนบเบอรสองเบอรสามหรอรองลงมา

หากเบอรหนงใหความส�าคญ และใสใจโดยจดใหนวตกรรมอยในล�าดบความส�าคญของการบรหารจดการแลว งานนวตกรรมจะขบเคลอนไปขางหนาไดอยางรวดเรวและมพลง แมวาในระยะแรกยงอาจไมประสบความส�าเรจกตาม แตการลงทนนนจะสามารถสงผลออกมาในรปของ

42Productivity World

การพฒนาวฒนธรรมนวตกรรมขององคกรไดอยางมนคง ความส�าเรจในเชงการออกสนคาหรอบรการใหมไดนน เปนสวนหนง แตความส�าเรจในเชงของการมวฒนธรรมทบคลากรสามารถมปฏสมพนธระหวางกน รวมมอกนเพอสรางสรรคนวตกรรมดวยกนนน เปนเรองทมสาระส�าคญยงไปกวา เพราะสะทอนถงความยงยนในความสามารถเชงนวตกรรมขององคกรไดอยางด

ผเขยนเคยท�าการวจยกบบรษททอยในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย จ�านวน 100 บรษท โดยจ�าแนกกลมบรษทเหลานดวยเมตรกซของความเปนนวตกรรม จากขอมล ในการวจยของผเขยนพบวา บรษทสวนใหญจะสรางสรรคนวตกรรมโดยเฉลยประมาณ 2 ชนตอป นนหมายความวา บรษทขนาดใหญนน จะพฒนานวตกรรมออกมาเฉลย 6 เดอนครง ซงนบวาเปนวงรอบของการพฒนาทเรวมากพอด หากเปรยบเทยบกบบรษทขนาดเลกทมทรพยากร นอยกวา นาสนใจเปนอยางยงวาจะมอตราการพฒนา เปนประการใด เสยดายทผเขยนไมมโอกาสไดศกษาตอ ในหวขอน

จากขอมลในการวจย

ของผเขยนพบวา

บรษทสวนใหญจะ

สรางสรรคนวตกรรม

โดยเฉลยประมาณ

2 ชนตอป

เมอผ เขยนไดลองสมภาษณบรษทขนาดกลาง แหงหนง พบขอมลทนาสนใจอยางยง บรษทนมขนาดกลางเมอเทยบในอตสาหกรรมเดยวกน แตมกลยทธของการท�านวตกรรมทไมแตกตางออกไป ผเขยนขอสงวนนามบรษทโดยขอใชชอสมมตวาเปนบรษท ก.

บรษท ก. ในป พ.ศ. 2558 วาจางบคลากรใหมาท�าต�าแหนงนกวจยดวยวฒปรญญาโทรวมกน 12 คน และมวฒปรญญาเอก 3 คน โดยคนทจบปรญญาเอกนนไมมต�าแหนงประจ�า แตเปนทปรกษาทมาจากมหาวทยาลย

ซงในป พ.ศ. 2557 ทผานมา บรษท ก. มการน�าเอา ผลงานวจยมากกวา 200 เรองจากมหาวทยาลยตางๆ ทวประเทศมาทดลองในองคกร แนนอนวา ในบรรดางานวจยเหลานน คงเหลอเพยงไมกเรองทสามารถตอยอดพฒนาไปสอตสาหกรรมไดทนท สวนใหญตองการเวลาและทรพยากรเพอศกษาคนควาเพมเตมอก

สงทบรษท ก. ไดรบ จากการถายทอดผลงานวจยของมหาวทยาลย ไมใชตวนวตกรรมหากแตเปนองคความรพนฐานมากมายมหาศาล และวธการเรยนรตรงนจะชวยใหบรษทสามารถเรงพฒนาความสามารถในการท�านวตกรรมใหเพมขนไดอกเปนทวคณ

อาจกลาวไดวา บรษท ก. เรยนลดดวยการเขาถงแหลงความรของยกษ ดวยวธการลงทนทต�ามาก ลองคดดวา ถาหากใหบรษท ก. ตองลงทนเองเพอใหไดมาซงผลงานวจยจ�านวน 200 เรองนน จะตองใชเวลา บคลากร และงบประมาณมหาศาลขนาดไหน และแนนอนวา นนยอมไมใชภารกจหลกของบรษท

ตรงกนขาม การรบการถายทอดเทคโนโลยมา แมจะมตนทนของการซอสทธทางเทคโนโลยบาง แตภายใตบรบทของกฎหมายทรพยสนทางปญญา และแนวทางการปฏบตของมหาวทยาลยในประเทศไทยสวนใหญแลว การถายทอดสทธมกจะประกอบดวยเงน 2 กอน กอนแรกเปนเงนทบรษทตองจายกอนลวงหนาเพอใหเข าถงเทคโนโลย อกกอนหนงจายเปนอตราคารอยลต ตามความสามารถในการผลต ขนกบยอดขาย ในกรณทบรษทสามารถรบเอาเทคโนโลยนนไปแลวพฒนาไปสการผลตในระดบอตสาหกรรมไดจรง

43July-August 2015

ดงนน บรษทจงยงไมไดเสยเงนมากในตอนตน หากแตสามารถเขาถงเทคโนโลยไดทนทในตนทนท ต�ากวาการลงทนเพอแสวงหาความรดวยตนเอง นอกจากนน การไดเครดตวามการท�างานรวมกบมหาวทยาลย ยอมเปนการยกระดบบรษทขนไปอกขน เปนความไดเปรยบในแงของภาพลกษณซงคแขงอาจไมม หรอไมสามารถไลตามได

ผเขยนจงสนบสนนใหบรษทเลอกทจะพฒนานวตกรรมดวยตวเอง ควบคไปกบการแสวงหาโอกาสการพฒนาโดยความรวมมอกบมหาวทยาลยใกลเคยงกอน แลวจงขยายความรวมมอไปยงสถาบนอนภายหลง แมวาการเจรจาในชวงแรกอาจมประเดนปญหาบาง เนองจากแนวทางการปฏบตของแตละมหาวทยาลยนนแตกตางกน แตเมอรวมมอกนบอยครงเขา บรษทจะเขาใจในกลไกของมหาวทยาลย และสามารถรวมมอกนไดเปนอยางด ในกรณทมปญหา ผเขยนยนดทจะใหค�าแนะน�า และอาจชวยประสานใหไดในบางกรณ

สดทายน ผเขยนอยากใหบรษทมองการลงทนเพอสรางนวตกรรม เปนหนทางหนงของการท�าธรกจ ซงการลงทนเชนน ถามการบรหารจดการทดประกอบ จะเปนการลงทนทยงยน แมอาจไมประสบความส�าเรจในระดบโลก แตยอมสามารถรบประกนความส�าเรจในระดบประเทศทจะท�าใหบรษทสามารถแขงขนไดอยางมนคง

44Productivity World

STRATEGIC PLANNING

ประสทธผลE = QxA

*กรรมการผจดการ บรษท ยไนเตด บชสเนส คอนซลแตนท จำากด

สธ พนาวร*spanaworn@gmail.com

คนไทยเหอเรองกลยทธชวขามคน

ชวงกอนนสงคมไทยไดตนเตนกบ Blue Ocean Strategy ทเปนหนงสอขายดบขายดไปทวโลก กอนหนานน Philip Kotler ปรมาจารยทางการตลาดกมาพดถงกลยทธนานฟาสครามนอยางถงรส หลายปกอนเรากเคยตนเตนกบการมาของ Michael E. Porter นกกลยทธชอกระฉอนโลกทมขาวลอวาคาตวเปนลาน (ดอลลาร) แลวกยงม Kenichi Ohmae ทโลกตะวนตกขนานนามวาเปนนกกลยทธ คนเดยวหนงเดยวของญปนเจาของทฤษฎ 3C อนเลองชอ (ในตางประเทศ แตในเมองไทยยงไมคอยเปนทรจก) แลวกม Kaplan กบ Norton เจาของทฤษฎ Balanced Scorecard อนลอเลองทแมแตขาราชการไทยยงตอง เอามาใช

ดเหมอนเราจะฮอฮาตนเตนกบนกกลยทธระดบโลกเสยจรงๆ ยอมจายคาบตรราคาแพงๆ เพอใหไดเขาไปฟงเขาบรรยายดวยปากของเขาเปนภาษาทเราฟงออกบางไมออกบาง กลบออกมาดวยสมองทเตมเปยมไปดวยไอเดยใหมๆ พรอมความฮกเหมท�าใหหวใจเตนเรว ใบหนารอนฉา หวใจเตมเปยมไปดวยก�าลงใจทจะเอากลยทธนนมาใชในองคกรทตนเองบรหารอย

แตความรสกนนดเหมอนจะม shelf life ไมเกนสปดาหเดยว มนกเรมเหยว เรมหดหาย กลายเปนอากาศธาตไปเมอไรกไมร ผบรหารทยอมจายเงนหลายพนจนถงเปนหมนเขาไปรบฟงค�าสงสอนจากยอดกนซอระดบโลกเรมกลบสภาวะปกต แตละวนกลบวนวายอยกบการประชม ออกจากหองนนเขาหองน ไมมเวลาวางแมแตจะพดคยกบลกนองระดบลางๆ กลยทธทเคยวาดฝนเอาไวจนเตมสมอง มาตอนนไมรหายไปไหน จ�าไดคลบคลายคลบคลาวาเคยคดแผนอะไรสกอยางหลงจากการสมมนา แตตอนนไมมเวลาแมแตจะคด ขอแกปญหาเฉพาะหนากอนแลว คอยวากน

ทงหมดขางตนเปนอาการทผมเหนผบรหารระดบสงๆ ทสะเออะไปนงฟงสมมนาลางสมองอพเดทความคดชวขณะ อาจจะเปนการเปลยนบรรยากาศจากหองประชมและสนามกอลฟมาฟงอะไรทประเทองปญญาบาง นบเปนเรองดทไดมโอกาสปรบความคดบาง ดวยเงนทไมท�าใหขนหนาแขงคนระดบนรวงได

แตผมขอตงค�าถามวา “มสกกคนไดประโยชนอะไรจากสงเหลานบาง”

45July-August 2015

เกอบทกคนคงจะตอบเปนค�าเดยวกนวา “ดนะ เขาเกงจรงๆ คดไดอยางไรกน ไดความคดดๆ กลบมา เยอะเลย” แตคงจะมนอยคนนกทหาประโยชนอยางเปน รปธรรมจากการเขาฟงสดยอดนกกลยทธแลวซอหนงสอเขา ตดไมตดมอกลบมาบานเปนทระลก แตพอคนตอไปมาอก กจะไปฟงอก กลบมากยงเหมอนเดม

เราใหความส�าคญกบกลยทธมากเกนไปหรอเปลา เรายอมจายเงนแพงๆ เขาฟงทฤษฎเกยวกบกลยทธ หลายครงจางทปรกษาจากสถานศกษาชนน�าของประเทศมาจดท�าแผนกลยทธอยางเปนเรองเปนราว จนไดกลยทธไดฟงดนาเชอถอ ธรกจดเหมอนจะมกระบวนทามากขน ไมเปนมวยวดเหมอนกอนนน หลายแหงม KPI ไวตดไมขมนาม ใชเปนไมบรรทดวดผลงานของพนกงาน

แตเชอหรอไมกตาม มบรษทนอยแหงมากทน�าแผนกลยทธเหลานนไปใชอยางมประสทธผล ไมเชอลองถามตวคณเองดเลยกได เคยเหนมรรคผลในเชงธรกจจากมนหรอเปลา

กลยทธแบบลอกตามต�ารา

เหนองคกรธรกจหลายแหงมกลยทธงามหรตาม ต�าราเปยบ ทางเขาบรษทม Mission statement กบ Vision ขององคกรเขยนเดนเปนสงา แตละหนวยงานม KPI หนาบรษทมค�าวา ISO เปนยนตไวชดเจน แตพอถามไดเดนไปภายในบรษท ดบรรยากาศการท�างาน พดคยกบพนกงาน หากถามวา

“รหรอเปลาวา Vision ของบรษทคออะไร” มกจะไดรบค�าตอบทไมคลาดเคลอนนก ซงมกจะไดแก “จะเปนอนดบหนงในธรกจ.....” หรอไมอยางนนก “เราจะเปนหนงในหาในเอเชยภายในหาป” อะไรท�านองนน อนนนบวาใชได แตอาจจะเปนวสยทศนทเปนไปไดยากส�าหรบบางแหงและฟงดไมคอยเหมาะเทาไรนก

แตพอถามถง Mission เมอไร มกจะไดค�าตอบท ไมคอยตรงกบทเขยนไวยาวยดหลายบรรทดบนฝาผนง บางคนตอนเพยนไปไกลเลยกม นนแสดงใหเหนชดเจนเลยวาคนในบรษทไมรวาบรษทท�าอะไรบาง

ลองมาดทนโยบายคณภาพตามวถ ISO บาง พนกงานสวนใหญของบรษทเกอบทกแหงจ�าไมได ไมรวา

เขยนวาอยางไร และผลของการปฏบตงานไมไดสะทอนสงทเขยนไวเลย คณภาพกยงดอย งานเสยในกระบวนการ ยงสง ยงท�าซ�าท�าซาก ซอมแลวซอมอก เครองจกรเสยเปนประจ�า งานระหวางผลตอยในกระบวนการเตมไปหมด

มาดท KPI กนบาง พนกงานสวนใหญขององคกรสวนใหญรสกอดอดกบ KPI ของตนเองหรอหนวยงานตนเอง ไมชอบเพราะเหมอนถกบงคบ ถกวดผลท�าใหตนเองตองท�างานหนกขนเพอใหผลงานบรรลเปาหมายของ KPI ทงๆ ทหลายตวไมไดชวยใหผลของงานเปนประโยชนตอบรษทเลย

ท�าใหกลยทธ ไดผลเชงธรกจ

ทวามาทงหมดหมายความวาแผนกลยทธทงหมดนไมด ใชไมไดเลยหรออยางไร หรอวาทฤษฎเขาคดในประเทศตะวนตก ไมเหมาะกบประเทศตะวนออกอยางเราอกหรอไงกน หรอวาเราถกเขาหลอกขายของอกแลว หรอวาตวเราเองไมคอยจะไดความ ไมมความสามารถทจะเอาแนวคดมาปฏบตใหเปนรปธรรมได

ผดทกขอครบ

สงคมเราใหความส�าคญกบกลยทธมากกวาการน�ากลยทธไปปฏบตใหเกดผล เราจงยอมจายเงนใหแกเรองของกลยทธแพงๆ ขณะทเขยมและเคมกบการจายเงนเพอใหเราท�างานไดอยางถกตอง

กลยทธเปนสงทชวยใหเรา Do the right thing ซงหมายความวาปฏบตไดถกทาง แตเทานนยงไมพอ เราจ�าเปนตอง Do things right อกดวย ถาใหค�าวา E เปนประสทธผลของแผน Q คอคณภาพของแผน และ A ประสทธผลของการปฏบตงาน จะเขยนออกมาเปนสตรคณตศาสตรกจะไดเปน

E = QxA

ผลทางธรกจทจะไดรบขนอยกบตวแปรสองตวคอ คณภาพของแผนกลยทธและประสทธผลของการน�าแผนไปปฏบต เพราะฉะนน ถาการปฏบตเลวแลว ไมวาแผนจะออกมาสวยหรดเลศแคไหน กไมไดสงผลทางธรกจไดเลย อยางทเราเหนกนทวไป พดงายๆ คอสงคมเราออนปฏบต ไมใหความสนใจกบมนเทาทควร เนนความสนใจไปทกลยทธ ซงกยงท�าไดไมดเทาไร ขอใหเขาใจวาความ

46Productivity World

ตองการมกลยทธทดนบวาถกตองแลว แตเทานนยงไมพอ ตองเอาแผนไปปฏบตอยางมประสทธผลดวย ผน�าตองเนนตรงนใหมากดวยเชนกน

ประสทธผลของการปฏบตตองมาจากกระบวนการทด และกอนจะมกระบวนการทดกต องมข อมลทด ทถกตองและทนสมยดวย

กลยทธดกลมเหลวได

ธนาคารแหงหนงใชเวลาตงแตรบใบสมครบตรเครดตจนถงวนทบตรถงมอลกคาชากวาคแขงมาก ขณะทคแขงสามารถรบปากกบลกคาไดเลยวาท�าไดภายใน 10 วนท�างาน เมอผมถามถงจ�านวนวนทลกคาตองรอบตร ไดรบค�าตอบวา “เฉลย 19 วน” ค�าตอบนฟงเผนๆ กไมมอะไรผดปกต แตถาคดดดๆ แลว ลกคาไมไดตองการ ค�าตอบทเปนคาเฉลย เพราะเฉลย 19 วนหมายความวา ครงหนงของลกคาจะไดรบกอน 19 วน สวนอกครงหนงจะไดนานกวา 19 วน “แลวกรณของผมจะใชเวลานอยกวา

หรอมากกวา 19 วนละ” กลบไมไดค�าตอบ และมกจะไดรบค�าตอบแบบไมเปนค�าตอบวา “มนกแลวแต” หรอ “รบปากไมได”

สรปแลวกรณนคอไมมขอมล กเลยไมรวาชากวา คแขงอยเทาไร ไมรวาตองท�าใหเรวขนอกกวนจงจะสามารถแขงไดทกบรษทมนโยบายคณภาพ หรอบางครงกมวสยทศนในเรองของคณภาพ มกจะบอกวาจะเปนหนงดานคณภาพ ตองการสรางความพงพอใจสงสดใหลกคาดวยคณภาพ ทเปนหนง แตคณภาพกยงไปไมถงไหน ท�างานผดสเปค สงงานไมตรงค�าสงซอกม ของเสยในกระบวนการผลตกยงมมาก

กลยทธทตองการสรางคณภาพใหเปนหนงในใจลกคายอมไมผด แตการน�ากลยทธไปสรางประสทธผลนนยงเปนปญหาอยางมากส�าหรบธรกจของไทยในเวลาน ประเทศเราซงเคยเปรยบเทยบตวเองกบไตหวน ตอมากคดวามาเลเซยเปนคแขง มาตอนนรสกวาเวยดนามเรมแซงเราไปแลว เราคอยๆ ถอยหางคนอนไปหรอเปลา เราท�าผด

47July-August 2015

ตรงไหน เปลาเลย เราไมไดผดตรงไหน กลยทธเรากถกตองแลว เพยงแตวาเราไมสามารถปฏบตใหไดสงทเราตองการไปใหถง อาจจะพดไดวา กระบวนการสรางคณภาพเองเปนปญหาอยางหนก ท�าใหบานปลายไปถงเรองของตนทนและเวลาสงมอบ กระบวนการผลตในหลายๆ อตสาหกรรม ยงไมนง มความแปรปรวนสง ปจจยการผลตทใสเขาไปแมจะมคณภาพด แตเมอกระบวนการผลตไมนง ผลทไดยอมไมแนนอน ควบคมไดล�าบาก เปรยบเสมอนการผดกบขาวดวยเตาแกสทไฟไมสม�าเสมอ หรอคนผลดเปลยนไป เปลยนมา กบขาวกจะมรสชาตไมแนนอนไปดวย

คณภาพของแผนรวมกบประสทธผลการปฏบต

เครองไมเครองมอในการสรางประสทธผลของกระบวนการมหลากหลายประเภท ตงแต Kaizen, Six Sigma, Lean ฯลฯ ผประกอบการตองจรงจงกบการใชเครองมอเหลาน เพราะจะท�าใหกลยทธทอตสาหสรางขนมาไดผล ไมอยางนนไมใชแคกลยทธจะไมไดผลเทานน บางคนพาลโทษวาทฤษฎไมดหรอทปรกษาไมเกงโนนเลย กมกรณศกษาหนงทผมชนชมมากในเรองของการวางกลยทธไดถกทางและปฏบตไดถกตองคอ เอม.เค.สก ผมไมคดวาอาหารทนจะมรสชาตวเศษวโสกวาทอนอยางไร ตรงกนขาม เทยบกบท อนแลวกถอวาธรรมดา ไมได แตกตางกนมาก แตเทาทสงเกตแนวทางท�าธรกจของทนเหนไดชดวา นอกจากคณภาพของอาหารทสม�าเสมอ (คนอน กเหมอนๆ กน) และราคาทลกคาพอรบไดแลว เขาเนนทความรวดเรวของทงกระบวนการ ตงแตลกคาแสดงเจตจ�านงวาจะเขามาใชบรการในรานจนกระทงเดนออกจากโตะไป (ลกคากลมอนจะไดเขามาไดเรวเหมอนกน)

เขามองการบรหารของพนกงานในรานสก เป น กระบวนการ มกระบวนการยอยๆ ในกระบวนการใหญอยมากมาย ตงแตการจดควลกคาลงไปตามโตะ การสงเมนใหลกคา การรบค�าสงอาหารจากลกคา การตมน�า การจดสงอาหารมาตามโตะ การบรการระหวางทลกคากน การคดเงนคาอาหาร การรบช�าระเงนจากลกคา แตละกระบวนการประกบชดกนหมดไมมการเสยเวลา แตละกระบวนการกระชบรวดเรว เสยเวลากบการเดนนอยทสด ซงตรงกบความตองการลกคาทเขามาใชบรการ คอ ตองการอาหาร

มากนเรวๆ เมอกนอมกตองการไปและอยากใหมารบช�าระเงนเรวๆ

ทเดดของเอม.เค.กคอ เขาปรบปรงอยางตอเนอง ท�าใหเขาเรวขนเรอยๆ จนปจจบนคงจะเรวกวานไดล�าบากแลว ซงกทงหางคแขงจนยากจะตามทนแลว มาถงวนน เอม.เค.กใชกระบวนการเดยวกนกบอาหารญปน ซงสามารถน�าอาหารมาเสรฟไดรวดเรวเชนกน เมอกระบวนการเรว ลกคากอยในรานระยะเวลาสนลง การหมนเวยนของลกคากดขน ตนทนต�าลง ก�าไรสงขน หรอสามารถเสนอราคาอาหารต�าได

โดยทวไป ธรกจสนเชอสวนบคคลใชเวลาในการพจารณาอนมตสนเชออยางนอย 3 วน ใครๆ กท�ากนอยางน แตใครๆ กตองการแยงลกคาใหไดมากทสด กลยทธทใชกนกไมพนเรองของดอกเบยต�าวา วงเงนสงกวา หรอมของแถม แตลกคาชนชากบสงเหลาน เพราะใครๆ กท�าได สงทลกคาตองการแตไมมใครท�าไดกคอ การอนมตไดเรว เรองนทกบรษททท�าธรกจนรด และมกลยทธทจะอนมตใหไดอยางรวดเรว แตน�ากลยทธนไปปฏบตไมได จนมบรษทหนงปรบกระบวนการอนมตสนเชอสวนบคคลดวยเครองมอ Six Sigma ไดส�าเรจจนสามารถอนมตไดภายในครงชวโมง สงนถกน�ามาใชเปนจดขายทเอาชนะค แขงจนราบคาบ เพราะตรงใจลกคาและไมมใครสามารถท�าเชนนนได

เมอกระบวนการเรว ลกคา

กอยในรานระยะเวลาสนลง

การหมนเวยนของลกคา

กดขน ตนทนต�าลง ก�าไร

สงขน

48Productivity World

ใครไดมโอกาสเขาไปในโรงงานประกอบรถยนตของโตโยตาจะทงกบกระบวนการของทน โตโยตา นอกจากจะมระบบการผลตแบบโตโยตาทเรยกกนวา TPS หรอ Toyota Production System อนลอเลอง กระบวนของเขาจะมทง Kaizen, Lean, JIT, Kanban, SMED และอนๆ สดแลวแตจะเรยก เขาสามารถบรหารการผลตจนมตนทนทต�า มความรวดเรวในการตอบสนองตอลกคา โรงงานในเมองไทยเขาวาเยยมแลว โรงงานในญปนนาทงยงกวา เพราะโรงงานในเมองไทยเราสามารถผลตรถยนตไดตามระบบของเขากตอเมอรถยนตในสายการผลตเปนรนเดยวกนเทานน แตสายการผลตในโรงงานทญปนสามารถผลตใหไดตนทนต�าโดยสามารถรองรบการผลตรถยนตหลากหลายรน หลากหลายแบบ หลากหลายส และหลากหลาย Options บนสายการผลตเดยวกนไดดวย ท�าใหโรงงานทใชคนคาแรงสงๆ อยางในญปนกยงสามารถแขงขนในโลกไดอยางสบาย

นเปนตวอยางหนงของความส�าเรจจากกลยทธทดบวกกบการปฏบตทถกตอง ชวยสรางความสามารถในการแขงขนทแตกตางไดเปรยบคแขงอยางสนเชง สามารถเอาชนะคแขงไดชวขามคน

ในโลกธรกจทค แขงมอยรอบดาน ลกคากพรอมจะผละจากไปทกเมอ สถานการณกผนผวนเปลยนแปลงรวดเรวอยตลอดเวลา ผน�าองคกรจงไมอาจจะใหความส�าคญกบกลยทธเพยงอยางเดยว หรอตรงกนขามใหความส�าคญกบกระบวนการเพยงอยางเดยว ตองใหความส�าคญกบทงสองเทาเทยมกน สรางทมท�างานใหพรอมรบมอกบการเปลยนแปลงทางกลยทธทอาจจะตองเปลยนแบบ 180 องศากะทนหนไมมเวลาตงตวกได แตกระบวนการท�างานตองสามารถรบมอได จงจะสามารถเอาชนะคแขงและอยรอดในโลก

49July-August 2015

Global HR Trends 10 แนวโนมการบรหารทรพยากรมนษย

สโลกอนาคต

*นกวจยดานการเพมผลผลต ฝายวจย สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

ปารฉตร สานอย*parichat@ftpi.or.th

STRATEGIC PLANNING

โ ลกของการท�างานไดแปรเปลยนไปแลว ทกวนนไมม อปสรรคหรอเสนขดคนระหวางงานและชวตสวนตว อกตอไป ผคนสามารถท�างานไดตลอดเวลาจากทกมมโลกดวยความกาวหนาทางเทคโนโลย ในขณะเดยวกนกมโอกาสในการหางานจากโลกออนไลนไดตลอด 24 ชวโมง สามารถเขาถงขอมลตางๆ ขององคกรทนาสนใจไดอยางงายดาย ดวยโอกาสทเพมขนอยางมากท�าใหพนกงานมอ�านาจในการตอรองมากขน จากในอดตทพนกงานเปนเพยงลกจาง แตปจจบนพนกงานถอเปนหนสวนส�าคญขององคกร

ในปจจบนพนกงานจ�านวนมากท�างานในลกษณะ รายชนหรอรายโครงการซงก�าหนดสมาชกทมตามทกษะทตองการโดยการท�างานลกษณะนมแนวโนมเพมมากขน ทงนสมาชกในทมอาจจะอยกนคนละจงหวดหรอแมแตคนละประเทศ ท�าใหรปแบบการบรหารทรพยากรมนษยเปลยนไปจากอดต โดยองคกรตองออกแบบลกษณะงานใหมและค�านงถงการใชเทคโนโลยในการตดตอสอสารและตดตามงานมากขนรวมทงใชวธการใหมๆ ในการบรหารพนกงานกลมน ขณะทคนรนใหมทเขาสตลาดแรงงานมความคาดหวงทแตกตางจากคนรนเดมโดยมจดมงหมายทชดเจนเกยวกบความกาวหนาในอนาคตและตองการความยดหยนในการท�างานมากขน

ส�าหรบองคกรตางๆ สงเหลานเปนความทาทายและตองการวธการบรหารจดการทแตกตางไปจากเดม ไมวาจะเปนระบบการประเมนผลการปฏบตงาน การสรางความผกพนใหแกพนกงาน การพฒนาความรความสามารถของทมงาน วธการเลอกพนกงานทจะโปรโมทไปสต�าแหนงทสงขนรวมทงเมอมต�าแหนงสงขนแลวเขาจะสามารถบรหารงานไดอยางไร ทงนบรษทขามชาตทงหลายจ�าเปนตองมระบบในการประเมนผลการปฏบตงานและระบบการตดตามผลทมประสทธภาพซงรองรบการท�างานขามวฒนธรรมทหลากหลาย ออกแบบและพฒนาระบบการท�างานทงายและสะดวกส�าหรบพนกงานทกระจายอยในหลายประเทศ

Deloitte Touche Tohmatsu Limited บรษททปรกษาระดบโลกสญชาตองกฤษไดจดท�ารายงานการศกษาเกยวกบแนวโนมดานการบรหารทรพยากรมนษยในปพ.ศ. 2558 โดยส�ารวจขอมลและสมภาษณผน�าธรกจและผน�าดานทรพยากรมนษยมากกวา 3,300 คนจาก 106 ประเทศ โดยสอบถามความคดเหนเกยวกบปจจยทมความทาทายและใหบรษทประเมนความพรอมขององคกรและน�าเสนอในลกษณะ Gap ซงสามารถสรปเปน 10 แนวโนมหลกส�าหรบปค.ศ. 2015 ดงภาพดานลาง

50Productivity World

1. วฒนธรรมองคกรและความผกพนกบองคกร (Culture and engagement) โดยเปนปจจยทมความส�าคญมากทสดเนองจากสภาพเปดขององคกรในปจจบนทผคนสามารถเขาถงขอมลขาวสารขององคกรตางๆ ไดอยางรวดเรว ทงการเผยแพรอยางเปนทางการของบรษทและการเผยแพรผานโซเซยลมเดยโดยพนกงานในองคกรนนๆ ขอมลเกยวกบวฒนธรรมการท�างานรวมทงความผกพนกบองคกรจงเผยแพรสภายนอกโดยไมสามารถปดบงไดอกตอไป สงเหลานสงผลตอการตดสนใจเปลยนงานหรอเรมงานใหมกบองคกร โดย 87% ขององคกรทใหขอมลระบวา วฒนธรรมองคกรและความผกพนกบองคกร เปนปญหาระดบตนๆ และ 66% ขององคกรมการปรบกลยทธดานการสรางความผกพนกบองคกรและการรกษาพนกงานไวกบองคกร นอกจากน ผลการศกษาหลายเรองยงพบวาบรษททสามารถสรางความผกพนกบองคกรในระดบสงจะสรรหาพนกงานไดงายกวา พนกงานมการบรการลกคาทดกวา มอตราการลาออกต�า และมก�าไรมากกวาใน ระยะยาว

2. การน�าองคกรในทกระดบ (Leadership) เปนปจจยทมความส�าคญเปนอนดบท 2 เนองจากบรษทสวนใหญลมเหลวในการพฒนาผน�าในทกระดบ โดยเลอกทจะพฒนาเฉพาะบางคนทถกเลอกและเปนการพฒนาในระยะเวลาสนๆ แตไมไดลงทนพฒนาผน�าในระยะยาวอยางเปนระบบ โดยผลการส�ารวจพบวามเพยง 6% ขององคกรทส�ารวจเทานนทระบวามกระบวนการพฒนาผน�าทกระดบอยางมประสทธภาพ ทงๆ ทคนรนใหมถง 53% ตองการเตบโตเปนผบรหารระดบสงในองคกรทตนท�างานอย บรษทจ�านวนมากคดวาจะสามารถพฒนาผน�าไดโดยซอหลกสตรตางๆ ทมขายตามทองตลาดแตในความเปนจรงหลายบรษทพบวาเปนเรองยากทจะสามารถสรางผน�าทเหมาะสมกบองคกรอยางแทจรง เนองจากแตละองคกรกมลกษณะเฉพาะตวและตองการผน�าทมทกษะและประสบการณเฉพาะทแตกตางกน

51July-August 2015

3. การเรยนรและการพฒนาพนกงาน (Learning and development) ปจจยนทวความส�าคญเพมขนจากการส�ารวจในป พ.ศ. 2557 โดยเลอนจากล�าดบท 8 มาเปน ล�าดบท 3 ในปพ.ศ. 2558 น โดยบรษททระบวาการเรยนรและพฒนาพนกงานเปนปจจยทส�าคญมาก มจ�านวนเพมขนถง 3 เทาจากปพ.ศ.2557 ขณะท Gap ระหวางความพรอมขององคกรและความส�าคญกเพมมากขนเชนกนจาก -9 เปน -28 เนองจากมองคกรเพยง 40% เทานนทระบวา มความพรอมหรอพรอมมากในเรองดงกลาว ทงนบรษททประสบความส�าเรจในการพฒนาพนกงานนอกจากจะท�าใหองคกรมความสามารถเพมขนแลว ยงท�าใหพนกงานม ความผกพนกบองคกรมากขนและมอตราการลาออกท ลดลงดวย ทงนแนวโนมการพฒนาพนกงานมงสการเรยนรผานเทคโนโลยดจตอลทงหลาย เชน วดโอ โปรแกรมจ�าลองสถานการณตางๆ (Simulation) ซงสามารถเรยนรไดแมกระทงจากโทรศพทมอถอ อยางไรกตาม ไมใชแครปแบบการเรยนรเทานนทเปลยนแปลงไป บรษทชนน�าหลายแหงไดปรบกลยทธดานการพฒนาพนกงาน บางแหงมการออกแบบหลกสตรใหมโดยลดความซ�าซอนของเนอหาในหลกสตรตาง ๆ การเชอมโยงระหวางการเรยนร วฒนธรรมองคกร และการสรางความผกพนกบองคกร รวมทงการพฒนาสภาวะแวดลอมและการสรางแรงบนดาลใจใหพนกงานกระตอรอรนทจะเรยนรเพอพฒนาตนเองดวย

4. การปฏวต HR ในองคกร (Reinventing HR) ผตอบแบบส�ารวจในภาพรวมทงฝายทรพยากรมนษยและผน�าองคกรตางเหนพองตองกนทจะใหคะแนนความพรอมของฝายทรพยากรมนษยในระดบต�ากวาทควรจะเปน เนองจากปจจบนฝายทรพยากรมนษยไมไดท�าหนาทแบบเดมๆ อกตอไป แตตองมการปรบตวอยางรวดเรวเพอใหสอดคลองกบกลยทธทางธรกจ ตองวเคราะหขอมลเพอ การตดสนใจ มความสามารถทจะสรรหาพนกงานทมศกยภาพ พฒนาความรความสามารถของพนกงานเหลานน และท�าใหพวกเขาไมลาออกจากองคกร ดงนนองคกรจ�าเปนตองมโมเดลใหมส�าหรบฝายทรพยากรมนษยและตองปรบทกษะของพนกงานทเปน HR ทงหลาย ซงเปนการยกระดบ

ฝายทรพยากรมนษยจากผใหบรการพนกงาน (service provider) ไปสผก�าหนดกลยทธระดบองคกร โดยการใหบรการพนกงานในแบบเดมๆ มแนวโนมทจะจางบรษทภายนอกเปนผ ด�าเนนการแทน การเปลยนแปลงตางๆ เหลานยอมท�าใหบทบาทของผบรหารสงสดดาน HR (Chief executive HR officer) เปลยนแปลงไปดวย โดยผบรหารสงสดดาน HR ในยคปจจบนจะตองมความสามารถในการสรางนวตกรรมใหมๆ มความเชยวชาญในเชงธรกจโดยตองยน เ คยงบ า เ คยง ไหล กบผ บ ร หารองค กร ได แบบ ไมนอยหนากน ความเปลยนแปลงนเรมเหนไดชดเจนจากการส�ารวจทพบวาเกอบ 40% ขององคกรทส�ารวจมผบรหารสงสดดาน HR ทมความเชยวชาญในเชงธรกจโดยไมไดม พนฐานดาน HR โดยตรง

5. พนกงานเฉพาะกจ (Workforce on demand) องคกรตาง ๆ มแนวโนมทจะจางพนกงานเปนรายชน รายโครงการ หรอการจางตามสญญาเฉพาะมากขน เนองจากการจางงานในลกษณะนท�าใหองคกรมความยดหยนในการจดสรรทรพยากรเพอตอบสนองความตองการของลกคาไดมากขน ขณะทสามารถน�าเสนองานทมลกษณะเฉพาะใหแกลกคาไดโดยใชความสามารถเฉพาะดานของพนกงานกลมน ทงน 51% ขององคกรทตอบแบบส�ารวจระบวาพวกเขามความตองการทจะจางพนกงานในลกษณะน เพมขนในชวง 3-5 ปขางหนา ขณะทขอมลทางสถตพบวาในปจจบนพนกงานลกษณะนมอยประมาณ 34% ของแรงงานทงหมดในสหรฐอเมรกา ดวยโครงสรางแรงงานทเปลยนแปลงไป ดวยลกษณะทพนกงานกลมนสวนใหญจะท�างานจากภายนอกองคกร จงเปนความทาทายของบรษททงหลายทจะดงดดพนกงานกลมนใหตองการท�างานรวมกบองคกร รวมทงตองก�าหนดแนวทางในการบรหารจดการทมประสทธผล เชน การจายผลตอบแทน การก�าหนดชวโมงการท�างาน การตดตามผลการท�างาน เปนตน นอกจากน การประเมนผลการปฏบตงานของพนกงานกลมนยอมมความแตกตางจากพนกงานประจ�าโดยเฉพาะอยางยงเมอพนกงานกลมนสวนใหญจะเปนผทมความสามารถเฉพาะดานและมความส�าคญในการสงมอบสนคาและบรการของ

52Productivity World

องคกรจงจ�าเปนตองบรหารจดการอยางมกลยทธ ทงนองคกรจ�าเปนตองมการวางแผนทรดกมส�าหรบเรองน โดยตองระบใหไดกอนวาองคกรตองการ competency อะไร งานใดจ�าเปนตองมพนกงานประจ�า งานใดทมลกษณะเปนงาน routine ทควรใหบรษทอนด�าเนนการแทน และงานใดควรจะจางพนกงานเฉพาะกจเหลาน

6. การบรหารผลการปฏบตงาน (Performance management) เปนปจจยส�าคญทสงผลตอการสรางความผกพนกบองคกร การรกษาพนกงานไวกบองคกร และการพฒนาความรความสามารถของพนกงาน ดงนนระบบการบรหารผลการปฏบตงานทมประสทธผลจงจ�าเปนตองเชอมโยงกบเรองตางๆ ขางตน โดยระบบการบรหารผลการปฏบตงานทดไมควรใหความส�าคญเฉพาะการปรบผลตอบแทนเทานน แตต องตอบโจทยข างตนและเปน ช องทางในการรบข อมลป อนกลบ (Feedback) จากพนกงานดวย ซงการพดคยกบพนกงานทไดรบการประเมนนน ผบงคบบญชาควรไดรบการฝกอบรมใหเปน ผใหค�าปรกษาและโคช มากกวาทจะเปนเพยงผประเมนหรอคนจดเกรดพนกงานเทานน เนองจากปจจบนพนกงานโดยเฉพาะคนรนใหมตองการค�าแนะน�าเกยวกบการเตบโตในอนาคต ทงนขอมลจากงานวจยแสดงใหเหนวาพนกงานจะแสดงศกยภาพสงสดกตอเมอไดท�างานทตนเองรสกวามความหมายหรอความส�าคญ และเปนงานทสอดคลองกบความสามารถสวนตวหรอแรงบนดาลใจสวนตว ระบบการประเมนผลงานอยางหยาบๆ โดยเทยบกบเปาหมายขององคกรจงไมใชค�าตอบอกตอไป แตตองมงไปสการประเมนผลการปฏบตงานทท�าใหพนกงานสามารถปรบเปลยนไป สต�าแหนงทพวกเขาจะประสบความส�าเรจได

7. การวเคราะหพนกงานและระบบ HR (HR and people analytics) การวเคราะหขอมลมความส�าคญอยางยงในการบรหารทรพยากรมนษยในปจจบน องคกรควรทจะลงทนในสงเหลานเพอเปนขอมลสนบสนนทจะชวยให เจาหนาท HR สามารถตดสนใจไดอยางถกตองและทนทวงท โดยการวเคราะหขอมลน�ามาใชในหลากหลายสวน เชน

ผบงคบบญชาควรไดรบ

การฝกอบรมใหเปน

ผใหค�าปรกษาและโคช

มากกวาทจะเปนเพยง

ผประเมนหรอคนจดเกรด

พนกงานเทานน เนองจาก

ปจจบนพนกงานโดย

เฉพาะคนรนใหมตองการ

ค�าแนะน�าเกยวกบการ

เตบโตในอนาคต ทงน

ขอมลจากงานวจย

แสดงใหเหนวาพนกงาน

จะแสดงศกยภาพสงสด

กตอเมอไดท�างานท

ตนเองรสกวามความหมาย

หรอความส�าคญ

53July-August 2015

การวเคราะหปจจยทมผลกบความผกพนของพนกงานกบองคกรเพอจะไดพฒนาปจจยนนๆ ใหดขน การวเคราะหขอมลทพนกงานโพสตในโซเซยลมเดยเพอน�ามาใชในการลดอตราการลาออก การคดเลอกพนกงานเพอโปรโมทไปสต�าแหนงทสงขนโดยพจารณาจากการวเคราะหขอมลในเชงวทยาศาสตรตางๆ เชน การวเคราะหพฤตกรรม ทศนคต และคณลกษณะสวนตว ซงไดมาจากการเกบขอมลในชวงเวลาทผานมา การวเคราะหตนทนดานบคลากรในการด�าเนนการตางๆ รวมทงการใชขอมลผลการขายในอดตเทยบกบลกษณะของพนกงานขายเพอหาปจจยทสงผลตอยอดขายและจางคนทมคณสมบตตรงตามปจจยทคนพบ เปนตน

8. การออกแบบระบบงานใหงายขน (Simplification of work) พนกงานในองคกรยคปจจบนท�างานมากเกนไป โดยตองท�างานทไมจ�าเปนเนองจากความซบซอนของกระบวนการท�างานและ ขนตอนการอนมตเอกสารตางๆ นอกจากน การทบรษทตางๆ มสาขาอยในหลายประเทศ มลกคา หรอซพพลายเออรในตางประเทศ ท�าใหตองมการตดตอหรอการประชมระหวางกน ซงท�าใหการตดตอสอสารเกดขนไดตลอดเวลา สอดคลองกบสถตการรบสง e-mail ในแตละวนทมจ�านวนมากกวา 100,000 ลานฉบบ อยางไรกตามในทนมเพยง 14% เทานนทเปน e-mail ทมความส�าคญ ท�าใหพนกงานตองสญเสยเวลาอนมคาไปเชค e-mail ทไมส�าคญเหลาน และไมใชเฉพาะ e-mail

54Productivity World

เทานนการทขอมลขาวสารตางๆ ถกสงผานโทรศพทมอถอท�าใหพนกงานแตละคนตองเชคขอมลจากโทรศพทมอถอโดยเฉลยมากกวา 150 ครงตอวน ซงในทนมทงเรองงานและเรองอนๆ ทไมส�าคญปะปนกนอย ซงการท�างานทมากเกนไปในแตละวนสงผลตอความเครยดของพนกงาน ทงนหลายบรษทเรมใหความส�าคญกบเรองนมากขน เชน การรอระบบงานโดยปรบลดขนตอนการอนมตตางๆ ทไมจ�าเปน ลดกระบวนการท�างานทมความซ�าซอนกน การน�าเทคโนโลยสารสนเทศมาช วยให การท�างานง ายขน การออกแบบคมอส�าหรบการสง e-mail เพอลดจ�านวน e-mail ทไมจ�าเปน เปนตน เพอใหพนกงานท�างานนอยลงแตมประสทธผลมากขน

9. เครองจกรทท�างานแทนคน (Machines as talent) ดวยความสามารถในการค�านวณทไมผดพลาด คอมพวเตอรจงถกน�ามาใชในการวเคราะหขอมลและชวยในการตดสนใจตางๆ ซงกระทบกบวถการท�างานในทกระดบ โดยหลายคนเชอวาการเขามาของเครองจกรท�าใหต�าแหนงงานบางต�าแหนงหายไป ทงนเครองคอมพวเตอรในปจจบนสามารถพดโตตอบได มความสามารถในการ มองเหน อานหนงสอได หรอแมแตความสามารถในการเรยนร ผานการดวดโอจาก youtube คอมพวเตอรจงสามารถท�างานแทนคนไดหลากหลายหนาท ดงนน จงเปนหนาทของฝายทรพยากรมนษยทจะออกแบบระบบงานใหเครองจกรตางๆ และคอมพวเตอรสามารถสนบสนนการ

ท�างานของผคนไดอยางมประสทธภาพ รวมทงการพฒนาทกษะของพนกงานให มความสามารถในการใช คอมพวเตอรเพอสรางความส�าเรจในการท�างาน อยางไรกตาม ในปจจยนไมไดมงเนนไปทการน�าคอมพวเตอรมาใชทดแทนแรงงานคนแตเนนไปทการใชคอมพวเตอรหรอเครองจกรมาท�างาน routine ขณะทมอบหมายใหพนกงานไปท�างานทสรางมลคาเพมมากกวา ทงนปจจบนบรษท ชนน�าหลายแหงเรมปรบไปใชคอมพวเตอรในการท�างานบางอยางมากขนแตไมไดลดพนกงานลง เชน ส�านกขาว เอพ ทใชคอมพวเตอรในการจดท�ารายงาน Corporate earnings report รายไตรมาสโดยเปนรายงานสนๆ ซงปกตเอพจะจดท�ารายงานนไตรมาสละ 300 รายงาน แตดวยโปรแกรมคอมพวเตอรทน�ามาใชท�าใหเอพสามารถจดท�ารายงานนไดถง 4,400 เลมตอไตรมาส ขณะทบรษทไมไดลดพนกงานแตท�าใหพนกงานมเวลาในการจดท�ารายงานขาวซงเปนงานทส�าคญกวามากขน

10. ขอมลอนมคาจากภายนอกองคกร (People data everywhere) การใชขอมลภายในองคกรไมเพยงพออกตอไปแลวส�าหรบการบรหารทรพยากรมนษยอยางมประสทธภาพในยคปจจบน ถงเวลาแลวทองคกรจ�าเปนตองแสวงหาขอมลจากภายนอกองคกรเพอน�ามาใชสนบสนนการบรหารจดการทรพยากรมนษยในดานตางๆ ไมวาจะเปนการสรรหาพนกงาน การรกษาพนกงานไวกบองคกร การพฒนาพนกงาน องคกรตองเรยนรทจะสบคนขอมล บรหารจดการและน�าขอมลมาใชประโยชน โดยขอมลจากเครอขายสงคมออนไลนตางๆ และแหลงขอมลออนไลนอนๆ ชวยใหองคกรสามารถตดตามดแลและสราง ภาพลกษณองคกรในการจางงานได โดยดจากขอความทพนกงานเขยนแสดงความพอใจหรอไมพอใจตอองคกร รวมทงประเดนอนๆ ทสงผลตอความผกพนตอองคกร เชน สงทแสดงวาพนกงานก�าลงเรมหางานใหม ขอมลทสามารถ บงบอกไดวากลยทธดานการจายผลตอบแทนขององคกร ดเพยงพอแลวหรอยงโดยดจากขอมลการจายผลตอบแทนขององคกรอนใน crowd source รวมทงเปนชองทางในการ

ปจจบนบรษทชนน�า

หลายแหงเรมปรบไปใช

คอมพวเตอรในการท�างาน

บางอยางมากขน

แตไมไดลดพนกงานลง

55July-August 2015

สรรหาและท�าความรจกกบวาทพนกงานใหมขององคกรซงชวยใหการสรรหาพนกงานมประสทธผลมากขน อยางไรกตาม จากการส�ารวจพบวารอยละ 81 ขององคกรทส�ารวจระบวาตนเองยงไมมความพรอมหรอพรอมเพยงบางสวนในการใชประโยชนจากขอมลเหลาน

จาก 10 แนวโนมหลกขางตนทกทานคงจะเหนภาพไดอยางชดเจนวาโลกของการท�างานในยคปจจบน มการเปลยนแปลงไปอยางไรบาง ซงกคงจะถงเวลาแลวทองคกรตางๆ ในประเทศไทยจะเรงปรบกลยทธดานการบรหารทรพยากรมนษยเพอตอบสนองและกาวใหทนการเปลยนแปลงเหลาน เพอสรางโอกาสใหองคกรสามารถสรรหา สรางและพฒนาทรพยากรมนษยทมศกยภาพ รวมทงรกษาบคลากรทมคาเหลานนไวกบองคกร เพอเปนพลงส�าคญในการผลกดนใหองคกรเตบโตอยางมนคงตอไป

อางองจาก Global human capital trends 2015 Leading in the new world of work, Deloitte university press

56Productivity World

ใ

STRATEGIC PLANNING

*นกเขยนอสระ

ดานมดของ

กลยทธหนราคาพนลาภ ทพชาตโยธน*poonlarbt@yahoo.com

นสภาพเศรษฐกจทชะลอตวเชนปจจบน ผคนสวนใหญมกจะระมดระวงในการใชจายมากขน หรอจะเรยกวามการซอเพราะความ “อยาก” นอยลงกไดนะครบ ซงนนกเลยสงผลกระทบโดยตรงใหกบหลายๆธรกจครบ ผประกอบการทงหลายจงตองงดเอากลยทธและกลเมดทงหลายออกมาใชเพอ “กระตน” ใหลกคากลบมา “อยาก” จบจายใชสอยอกครง โดยเฉพาะอยางยงกบพวกสนคาทลกคาตองม “อารมณรวม” ในการตดสนใจซอคอนขางมากเชน เสอผาแฟชนหรอของตกแตงบาน และบอยครงเมอพดถงการ “กระตน” ใหลกคาอยากจะซอของมากขน ในหลายๆองคกร ไมวาจะมขนาดใหญ กลาง หรอเลก

หนงในกลยทธสดฮตทมกจะถกน�าออกมาใชบอยๆกคอ การ “หน” ราคาสนคาแลวใหราคาหรอสวนลดเปนตว “ดง” ความสนใจ ลกคานนเอง โดยหวงวาการดงความสนใจดวยราคานจะท�าใหเกดลกคาใหมและท�าใหลกคาเกาทปกตซออยแลวซอในจ�านวนมากขน ตามทฤษฎกฟงดใชไดนะครบ และในหลายๆ กรณนกถอเปนอาวธเดดทจะสงใหคนทใชเปนและเหมาะสมสามารถกาวขนไปเปนเจาตลาดนนๆ ไดเลย อยางไรกด แมวาจะเปนวธทใหผลทนทและท�าไดไมยากแตมนกมเจาขอเสยอยไมนอยเลย คณผอานลองคดภาพตามนะครบ ตางคนตางแขงกนลด ตอนแรกกอาจจะยงพอเวรคอย ลดไปลดมา จนเกดเปนสงครามราคาหรอ Price War จากนนผประกอบการแตละรายกจะเรมออกอาการ “ไดไมคมเสย” คอ ยอดขายสวนทเพมขนมานนไมมากพอทจะกลบคาใชจายทเพมจากการท�าสวนลดจนท�าใหก�าไรสทธทไดนอยลง และทายทสด หากถล�าลกลงไปมากแลว กจะเขาสขนตอนสดทายคอ ตดราคาแยงลกคากนซะจนไมใชแคไดก�าไรสทธนอยลง แตพาลไปถงขนาดขาดทนกนไปเลย ถงตรงนคณผอานบางทานอาจจะเรมสงสยนะครบวา “กซอมาเองขายเอง กตองรอยแลวส

57July-August 2015

วาลดราคาไดถงเทาไรจงยงมก�าไรอย จะปลอยไปขายทราคาต�าซะจนขาดทนไปท�าไม?” จากทผมไดเคยประสบพบเจอมา บอกไดเลยครบวาบางทมนกมปจจยอนเขามารวมกดดนดวยครบ เชน เงอนไขของเวลาในการขาย, ปรมาณของสนคาทถออย, ฤดกาลของการขายสนคาชนดนนๆ, ปรมาณความตองการทแทจรงในตลาด ฯลฯ และบอยครงพอผสมกนหลายๆปจจยเขากจะท�าใหผประกอบการบางรายยอมทจะขาย ขาดทนในทสด เรยกวาเปน “ดานมด” ของการใชกลยทธนไปเลยครบ ถงตรงน เพอใหเหนภาพไดชดเจนยงขน ผมจะยกตวอยางมาประกอบสกหนอยแลวกนนะครบ

สมมตวาผมเปนบรษทผลตเสอกนฝนรายเลกๆ รายหนง โดยมรายละเอยดทเกยวของ ดงน

• ตนทนคงท เชน คาเชาทโรงงาน, เงนเดอนพนกงาน = 50,000 บาทตอเดอน

• ตนทนผนแปรเชน คาวตถดบตางๆ = 30 บาทตอเสอกนฝน 1 ตว

• ราคาขายเสอกนฝนตวละ 80 บาท

• ตองการก�าไรสทธอยางนอย 30,000 บาทตอเดอน

จากขอมลขางตนนจะเหนไดวาหากผมจะไดก�าไรเทาทตองการนน ผมจะตองท�ายอดขายตอเดอนใหไดประมาณ 1,600 ตว ค�านวณโดย ก�าไร 30,000 บาท = รายไดจากการขาย 1,600 ตว (1,600 x 80) 128,000 บาท - ตนทนคงท 50,000 บาทตอเดอน - ตนทนผนแปรของ 1,600 ตว (1,600 x 30) 48,000 บาท วนดคนดผมเกดมคแขงขนมาเจาหนงทขายเสอกนฝนลกษณะเดยวกนแตขายท 70 บาท หากผมจะสดวยราคาผมกตองลงไปขายท 70 บาทดวย ซงหากผมอยากคงก�าไรสทธไวท 30,000 บาทตอเดอนเทาเดม ผมตองขายใหไดเพมเปน 2,000 ตวตอเดอน ค�านวณโดย ก�าไร 30,000 บาท = รายไดจากการขาย 2,000 ตว (2,000 x 70) 140,000 บาท - ตนทนคงท 50,000 บาทตอเดอน - ตนทนผนแปรของ 2,000 ตว (2,000 x 30) 60,000 บาท

อยางไรกตาม ในความเปนจรงแลวการจะเพมยอดขายทเปนจ�านวนชนนนมนกไมไดแปรผนตามการลดราคาเพยงอยางเดยวเสมอไป ถกไหมครบ โดยเฉพาะอยางยงถาในตลาดเกดมคแขงเพมขน ดงนนการลดราคาเพอเพมจ�านวนทจะขายไดกมความเสยงอยพอควร สมมตวาหลงจากลดราคาขายเหลอ 70บาทแลวยอดขายผมดนไมเพมขนเนองจากปรมาณความตองการในตลาดทมรวมถงสนคาชนดนทคณสมบตแคประมาณน อยแค 3,200 ตวตอเดอน กลาวคอดวยราคาทเทากนตางคนตางขายไดเพยง 1,600 ตว ก�าไรของผมกจะเหลอเพยง 14,000 บาททนท = รายไดจากการขาย 1,600 ตว (1,600 x 70) 112,000 บาท - ตนทนคงท 50,000 บาทตอเดอน - ตนทนผนแปรของ 1,600 ตว (1,600 x 30) 48,000 บาท

ถงตรงนหากผมเกดกลววาทางคแขงผมจะตดราคาลงไปอกเพอจะมากนยอดขายจากผม หากผม ไมสนใจหาวธอนเลย แลวเกดไปชงลดราคาอกเหลอแคตวละ 60 บาทเพอหวงวาจะสามารถชงยอดขายมาจากคแขงได ถาหากคแขงผมกลดสดวยจะเกดอะไรขน ตามสมมตฐานขางตนเรองความสมพนธระหวางยอดขายและราคาทลดกจะท�าใหทงผมและคแขงตางขายไดแคเพยงคนละ 1,600 ตวเหมอนเดม ถงตรงนนอกจากไมสามารถท�าก�าไรใหเทาเดมได ผมกจะเขาสสภาวะขาดทนแลวครบเพราะรายไดจากการขาย 1,600 ตว (1,600 x 60) คอ 96,000 บาท เมอหกตนทนคงท 50,000 บาทตอเดอน และหกตนทนผนแปรของ 1,600 ตว (1,600 x 30) 48,000 บาท เทากบวาผมจะขาดทนแลว 2,000 บาทจากการขายเสอกนฝนลอตน

58Productivity World

และถาคแขงผมกมตนทนเทาๆกน กจะตางคนตางแยไปเลย แนนอนครบวามาถงตรงนทงผมและคแขงกจะตองเจอกบสถานการณ “กลนไมเขา คายไมออก” เหมอนๆกน เพราะถาดนทรงจะขายราคานตอไปทงค กจะตางคนตางขาดทน แตครนจะตดสนใจขนราคากกลววาหากอกฝายไมขนราคาตามกจะแยงลกคา ไปหมด เรยกวา ตดสนใจกนไมถกเลยทเดยว

เหนไหมครบวา ดานมดของการใชกลยทธหนราคาแบบไมดตามาตาเรอนนนากลวขนาดไหน เทาทผมเคยไดยนหรอเจอประสบการณมา บางครงไปเกดกบผประกอบการขนาดเลกถงกลางนละครบ เนองจากไปมความเชอกนวา เนองจากเปนรายเลกไมมอะไรจะไปส นอกจากเอาราคาเขาลอลกคา ซงอาจจะถกเฉพาะบางกรณแตกไมจรงเสมอไปนะครบ ของอยางนบางทเรากอาจตองพจารณาตวเองหลายๆ ดานครบ อาท ลองหาดวานอกจากเรองของราคาแลว เราจะสามารถสราง “จดเดนทางการแขงขน” (Competitive Advantage) ทจะท�าใหเรามความแตกตางจนดงดดลกคาไดเชนกนไหม เชน กรณของรานอาหารทไมยอมลดราคาแตเลอกทจะหาทางคมตนทนและเพมคณภาพหรอปรมาณแลวใชจดนนมาเปนตวดงดดลกคา เปนตน ดงนน ผมคดวาแมจะเจอกบสภาวะทตองแขงขนกนอยางสงเพอดงดดลกคาทมความ “อยาก” จะซอลดลง เรากยงตองมสตและพจารณาใหถถวนกอนนะครบวาจะสามารถประยกตใชกลยทธอนๆควบคกนไปได อกไหม นอกเหนอจากการพงการ “หน” ราคาเพยงอยางเดยวครบ

59July-August 2015

ดร.เกษม พพฒนเสรธรรม*kasem40k@hotmail.com

STRATEGIC PLANNING

ตนก�าเนดนวตกรรม

บะหมกงสำาเรจรป

*วทยากรทปรกษาอสระ

60Productivity World

วงเทศกาลสงกรานตทผานมา ผมมโอกาสหลบรอนไปเทยวกรงโตเกยว ประเทศญป น แต หนร อนไปเจอฝนทตกทงวนทงคนมากพอๆกบคนไทยท เดนทางไปเทยวญ ป นกน ตามสถานททองเทยวยอดนยมของกรงโตเกยวเดนๆ สกพกกเจอคนไทย ญปนเขาเตรยมการอยางดตอนรบนกทองเทยวไทย ทงไมตองขอวซา มเอกสารแนะน�าการทองเทยวภาษาไทยแจก มการสนบสนนบรษททวร ชวงวนหยดยาวๆหลายคนจงแหกนไปเทยวญปน

วนหนงของการเดนทางผมหลบฝนจากโตเกยวไปเมองโยโกฮามาทนงรถไฟไปประมาณ 40 นาท โชคดอากาศทนนดมากเดนเลนไดสบายๆและกมโอกาสไปเทยว พพธภณฑบะหมถวย (Cup Noodle Museum) นอกจากเรองราวการคดคนบะหมกงส�าเรจรปของ Momofuku Ando (ค.ศ. 1910-2007) แลวผมยงไดแนวคดเรองนวตกรรมตดสมองกลบมาดวย

ตามทผมเคยเขยนสมการงายๆทวา Innovation = Invention + Marketing มนเปนอยางนจรงๆ ในชวงหลงสงครามโลกครงทสองทญปนแพสงครามอยางยอยยบ ท�าใหเศรษฐกจฝดเคอง ผคนอดอยาก Momofuku เหนคนแยงกนซอ ราเมน (บะหมญปน) เพอประทงความหว Momofuku เปนคนชางสงเกตเลยคดวานาจะท�าใหราเมนสามารถเกบไดนานขนและสามารถน�ามาปรงกนภายหลงได พดงายๆ วาเขามองดานการตลาดกอนคดประดษฐผลตภณฑใหม เพราะฉะนนถาตอบโจทยความตองการของลกคาได สงประดษฐใหมตองขายไดแนนอน อยางนเรยกวา “นวตกรรม” กอนจะขยายความตอเรองนวตกรรมแบบ Momofuku Ando ผมขอใหวชาการเกยวกบประเภทของนวตกรรมสกนดหนอยดงนครบ

หากจะแบงประเภทของนวตกรรมแลวสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท ดงน

1. นวตกรรมผลตภณฑ (Product Innovation) คอการพฒนาและน�าเสนอผลตภณฑใหมไมวา ในดานเทคโนโลยหรอวธใชกด รวมถงการปรบปรงผลตภณฑทมอยแลวใหดขน

2. นวตกรรมกระบวนการ (Process Innovation) คอการประยกตใชแนวคด วธการ หรอ กระบวนการใหมๆ ทกอใหเกดการท�างานทมประสทธภาพมากขน

3. นวตกรรมการบรหารจดการ (Managerial Innovation) คอการคดคนรปแบบของการจดองคกรใหมทท�าใหการท�างานขององคกรนนมประสทธภาพมากขน

นวตกรรมผลตภณฑ

นวตกรรมมาจากองคประกอบส�าคญ 2 ประการคอ เทคโนโลย และโอกาสทางการตลาด อยางทกลาวไปแลว การคดคนใหมๆ จะไมเกดมลคาทางเศรษฐกจถาไมมตลาดรองรบ พดงายๆ คอนวตกรรมนนขายไมได

ช

61July-August 2015

เพราะฉะนนการคดคนนวตกรรมตองเรมจากการศกษาโอกาสทางการตลาดโดยมเปาหมายทจะน�านวตกรรมนนออกสตลาดเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนและสรางก�าไรใหกจการ

ในการพฒนาผลตภณฑใหมตองตระหนกถงเรองเหลาน

1. เปาหมายทชดเจนในการพฒนาผลตภณฑใหม

2. มการท�างานเปนทมประสานกนเพอใหเกดการพฒนาผลตภณฑใหม

3. ตองตระหนกถงความเสยงหรอความลมเหลวทอาจจะเกดขนและเตรยมแนวทางรบมอไวกอน ลวงหนา

4. เรยนรและยอมรบความผดพลาดเพอพฒนาตอไป

นวตกรรมกระบวนการ

นวตกรรมกระบวนการเปนการเปลยนแปลงองคกรไมวาในดานกระบวนการหรอเทคโนโลย การปฏบตงาน หรอรปแบบองคกรเพอการแขงขนหรอเพมประสทธภาพในการตอบสนองความตองการของลกคา ทงนอาจจะเปนผลมาจากสญญาณทางการตลาดหรอความกาวหนาทางเทคโนโลย นวตกรรมกระบวนการแบงไดเปน 2 ประเภทหลกๆคอ

1. นวตกรรมเพอการทดแทนหรอแบบคอยเปนคอยไป เชน การปรบปรงกระบวนการผลตใหดขน

2. นวตกรรมกระบวนการแบบเฉยบพลน เปนการเปลยนแปลงแนวคดและกระบวนการผลตอยางสนเชง เชนการทนาย Henry Ford เปลยนกระบวนการผลตรถยนตจากแบบ Craft Production เปน Mass Production

ธรกจ SMEs ทมปญหาเรองเงนทนจ�ากด ไมสามารถจดหาเทคโนโลยททนสมยไดกควรพจารณานวตกรรมกระบวนการ ปรบปรงกระบวนการท�างานใหมประสทธภาพ ตอบสนองความตองการของลกคาเปาหมาย

นวตกรรมการบรหารจดการ

ในความเปนจรงนวตกรรมสองประเภทแรกทกลาวไวขางตนอาจไมสามารถเกดขนเลยถาไมเกดนวตกรรมดานบรหารจดการในองคกรนนๆ นวตกรรมการบรหารจดการจ�าเปนอยางยงในการพฒนาองคกรใหกาวหนา ซงรวมถงการปรบเปลยนวธการในการบรหารองคกรไมวาการประยกตใชเทคโนโลยใหมๆ การปรบเปลยนรปแบบองคกร เชน การทบรษทโตโยตาน�านวตกรรมการบรหารการผลตแบบ Just-in-Time มาใชเพมประสทธภาพจนเปนทนยม

Momofuku Ando ทดลองผดทดลองถกในครวภายในบานตนเองแบบอดหลบอดนอน (นอนวนละ 4 ชวโมง) เปนเวลาหนงปโดยไมมวนหยด จนวนหนงเขาสงเกตวา เทมประททอด จนกรอบนนเมอน�ามาจมน�าจมกนมได เทาน Momofuku กรอง “ยเรกา” คนพบวาเอาบะหมมา

ทอดกอน แบบเทมประ(อาหารทอดประเภทหนงของญปน) แลวอบใหแหงน�ามน เมอจะกนบะหมกเอาน�ารอนเทใส แคนกไดบะหมนมนาทาน เขาคดคนไดในป ค.ศ. 1958 แลวกจดสทธบตรเปนทเรยบรอย อยางไรกตาม เมอขายดกมคนเลยนแบบท�าตาม เพราะเทคโนโลยไมไดยากอะไรนกหนา Momofuku แทนทจะคดแขงขนแบบเอาเปนเอาตายกนไปขางหนง เขากลบคดแบบเปนมตร ชวนคแขงทงหมดมาจดตงสมาคมและคาขายแบบอยกนได Momofuku เดนทางไปอเมรกาในป ค.ศ. 1971 เพอหาลทางขยายตลาดไปอเมรกา Momofuku พบวาชาวอเมรกนฉกซองเทบะหมใสถวยเตมน�ารอนแลวกนบะหมดวยชอนสอม เทานเขากรอง “ยเรกา” อกแลวเพราะนจดประกายความคดการผลตบะหมกงส�าเรจรปแบบถวย ทท�าใหบะหมกงส�าเรจรปสามารถขยายตลาดไปไดทวโลก ในวย 95 ป Momofuku ยงไมหยดคดคนพฒนาผลตภณฑบะหมกงส�าเรจรปของเขาจนในป ค.ศ. 2005 เขาสามารถคดคนบะหมกงส�าเรจรปอวกาศทสามารถน�าขนไปทานในอวกาศได

ผมใชเวลาเยยมชมพพธภณฑนประมาณ 2 ชวโมงรวมทงทดลองผลตบะหมกงส�าเรจรปแบบถวยของตนเอง แลวกสรปความคดดานนวตกรรมของ Momofuku Ando บดาแหงการคดคนบะหม กงส�าเรจรปได ดงน

1. พยายามคดคนสงประดษฐใหมทไมเคยมใครท�ามากอน แตสงประดษฐนนตองมความตองการของลกคาหรอตลาดรองรบ

2. พยายามมองรอบๆตวแลวหาความคดใหมๆ อยาหมกมนคดคนตามแนวทางเดยว อยางท

บะหมกงส�าเรจรปคดคนขนมาไดเพราะการสงเกตเทมประ

3. สงประดษฐใหมนนตองตอบสนองความตองการของคนหลายคน เรยกวา มตลาดรองรบ

4. มมมมองแบบรอบดานหลายมต แบบวาคดนอกกรอบแลวนอกกรอบอก อะไรท�านองนน

5. ไมคดแบบทตวตนเองเปนอย เชน หากเปนทหารกไมคดคนนวตกรรมตามรปแบบความคดของทหารเทานน ตองคดหลากหลายแบบคนอาชพอนเขาบาง

6. ไมยอมแพตออปสรรค

ผมหวงวาการเลาเรองการคดคนนวตกรรมของ Momofuku Ando คงมสวนกระตนใหทานผอานทเคารพรกเกดความสนใจสงรอบๆขางแลวน�ามาตอยอดความคดเปนนวตกรรม หรออยางนอยกอนกนบะหมส�าเรจรปซองหรอถวยตอไป จะไดรทมาทไปของนวตกรรมบาง คงไมเปนเพยงกนอมแลวหลบสบายๆ แบบพเบรดนะครบ

Momofuku แทนทจะคดแขงขนแบบเอาเปนเอาตายกน

ไปขางหนง เขากลบคดแบบเปนมตร ชวนคแขงทงหมด

มาจดตงสมาคมและคาขายแบบอยกนได

63July-August 2015

ไชยยศ ปนสกลไชย*chaiyospun@yahoo.com

STRATEGIC PLANNING

แนวทางการแกปญหาดวยตวเอง ท�าไดไมยาก

*Innovative Trainer : Human Resource Development Consultant

64Productivity World

ท กครงทผมเจอลกศษยในหองฝกอบรม หลกสตร “การแกปญหาและตดสนใจ” ผมมกจะถามพวกเขา วา "ตอนนแตละคนมปญหาอะไรในการท�างานทอยากใหมการแกไขเรงดวนทสดบาง ใหตอบมาคนละ 3 ปญหา?

ค�าตอบท ได กมหลากหลายป ญหา ผมสรป แบงออกมาได 4 กลม คอ

1) ปญหาทเกดจากความคดและพฤตกรรมของคน (People) เชน คนในองคกรไมเปดใจรบฟงความคดเหนทแตกตาง ไมชอบการเปลยนแปลง ไมยอมรบสงใหมๆ ตวเราเอง ไมอยากไปท�างานตางจงหวด เราไมชอบท�างานวนหยด หวหนาเปนคนเจาระเบยบ ท�างานลงรายละเอยดแบบเปะๆ ลกคาไมใหความรวมมอ สงงานหรอใหขอมลมานอยและชามาก เจาหนาทราชการท�างานเปนขนเปนตอนมาก ไมกลาตดสนใจ ท�าใหงานเรากลาชาไปดวย

2) ปญหาทเกดจากกระบวนการและระบบการท�างาน (Process) เชน การบนทกขอมลยงใชการเขยนลงในสมด การท�างานทกอยางตองแจงใหหวหนาทราบเปนลายลกษณอกษรทกครง ตองท�าตามขนตอนการขายใหครบ 14 ขนตอน ผเขาอบรมทกคนจะตองลงทะเบยนดวยการเซนชอในแฟมเอกสารกอนการอบรมสมมนาทกครง ตองเรมตนดวยการกลาวเปดงานของ MD พนกงานฝาย จดซอจะตองคยขอมลของผขาย (Vendor) ลงในไฟล Excel เปนตน

3) ปญหาทเกดจากทรพยากร สงของ เครองใช วสด วตถดบ และอปกรณ ตางๆ (Input) เชน คณภาพของกระดาษทใชไมด คอมพวเตอรมไมพอใช แบบเสอผายนฟอรมพนกงานเชย ไมทนสมย วสดอปกรณดๆ มกราคาแพง ไมมงบประมาณซอของดมาใช โนตบคทใชไมทนทาน เสยบอย เปนตน

4) ปญหาทเกดจากนโยบาย ขอก�าหนด กฎหมาย กฎระเบยบตางๆ (Policy) เชน วสยทศนและพนธกจของบรษท นโยบายการตลาดระหวางประเทศ กฏหมายอาคารชด กฎหมายแรงงาน ขอตกลงทางการคาระหวางประเทศ การเปดเสรทางการคาของ ASEAN เปนตน

ซงในชวตการท�างานของมนษยเงนเดอนในองคกรตางๆ กมกจะเจอปญหาดงทกลาวมา จนเกอบเรยกไดวา “ทไหนมงานทนนยอมมปญหา” แตคนท�างานอยางเราจะยอมแพมนไมได เขาจางเรามาท�างานแลว เรากตองคดหาวธในการแกปญหาในงานใหลลวงไปไดมากทสด หลายคนแกปญหาไดด กมความสขกบการท�างาน แตหลายคน อาจจะไมรวธ หรอหาทางออกของปญหาทเกดขนไมได กเศราใจ ไมมความสขในการท�างานพาลอยากจะลาออกไปท�างานทอนเลยกม ซงการลาออกกอาจไมไดชวยอะไรเพราะหลายครงกลายเปนหนปญหาเกาไปเจอปญหาใหมเขาอกเรยกวาหนอยางไร กหนไมพนครบ

65July-August 2015

ขอเขยนครงน จงขอน�าเทคนคสวนตวทใชอยเปนประจ�าเวลาเจอปญหาในการท�างาน ผมมวธคด และวธท�างาย ๆ อยางน ครบ

1) ใหคดวาการท�างานทกทลวนมปญหาถอเปนเรองธรรมดาเปนธรรมชาตของการท�างาน คดซะกอนวาปญหาเกดขนไดเสมอ อยาตนเตน ตกใจ มนเปนเรองปกต ท�างานอะไร ทไหน ทกคนตองเจอปญหาแนๆ

2) แยกสาเหตปญหาออกมาเปน 2 แบบ คอ แบบทควบคมได กบควบคม ไมได จากนนใหรบจดการ ใหความสนใจกบสงทควบคมไดกอน เชน Input หรอ Process ในการท�างานของเราเอง แตถาเปนเรองอนทเราควบคมไมได เชน People หรอ Policy เชน นสยของหวหนา พฤตกรรมของเพอนรวมงาน นโยบายหรอกฎระเบยบของบรษท เราอยาเพงไปใสใจ เพราะอยางไรเรากไมสามารถแกไขไดทนท ปญหาแบบนตองใชเวลาและตองใหคนทมอ�านาจเปนคนแกไขหรอตดสนใจ ล�าพงเราเองอาจจะแกไขนโยบายอะไรไมได เราเปนแคพนกงานไมใชผก�าหนดนโยบาย อยางมากกแคบนเสยอารมณเปลาๆ (ยกเวนเราอยในต�าแหนงเปนผมอ�านาจทจะเปลยนแปลงได)

3) ใชความคดสรางสรรค คดและท�าสงทแตกตางดวยตวเราเอง โฟกสทงานของเราเองกอนวา Input และ Process ในการท�างานของเราทท�าอยนมอะไรปรบปรงแกไขไดบางไหม ถามอะไรท�าแตกตางจากเดมได ใหเรารบท�ากอนเลย พยายามสนใจงานตวเองเปนหลกกอน อยาเพงไปคดแกไขปญหาของคนอนหรอคดแทนคนอนเนองจากเรองของบคคลอนเปนปจจยอนทควบคมไมได ยกเวนเขาจะเปนลกนองหรอผใตบงคบบญชาของเรา ผมจงมกจะแนะน�าลกศษยอยบอยๆ วา "อยาไปเสยเวลากบเรองของคนอน จงเอาเวลามาท�าหนาทของตวเองแกไขปญหาของตวเองใหดทสดกอน"

สดทายนกหวงวาขอเขยนของผมครงน คงจะเปนประโยชนแกทานผอานทก�าลงประสบปญหาในการท�างานอยบางพอสมควรนะครบ

นสยของหวหนา พฤตกรรมของเพอนรวมงาน

นโยบายหรอกฎระเบยบของบรษท

เราอยาเพงไปใสใจ เพราะอยางไร

เรากไมสามารถแก ไขไดทนท

66Productivity World

สภาพร เตวฒธนกล*supapornt@ftpi.or.th

STRATEGIC PLANNING

วถคารบอนฟตปรนท :ตนแบบการอนรกษสงแวดลอม

มลนธแมฟาหลวง

*ผชวยนกวจย สวนวจยการจดการองคกร ฝายวจย สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

วเลขคาดการณทนาตกใจถงอนาคตอก 5 ปขางหนา หรอราวปพ.ศ. 2563 จะมการปลอยกาซ คารบอนไดออกไซดสชนบรรยากาศโลกกวา 498 ลานตน! นนหมายถงผลกระทบตามธรรมชาตท ก�าลงจะตามมา และทวความรนแรงมากยงขน อตราดงกลาวมแนวโนมทสงขนมาอยางตอเนองตงแตป พ.ศ. 2543 จ�านวน 230 ลานตน และป พ.ศ. 2555 จ�านวน 350 ลานตน คารบอนฟตปรนทจงเปนประเดนทคนบนโลกใบนรบรไดถงภยพบตตามธรรมชาตตางๆ ทเกดขน ซงวารสาร Productivity World ฉบบน ไดรบเกยรตจาก ดร.ธนพงศ ดวงมณ มลนธแมฟาหลวง ในพระบรมราชปถมภ มาแลกเปลยนประสบการณแหงความส�าเรจของการใชคารบอนฟตปรนท ในกจกรรมการอนรกษสงแวดลอมภายในองคกร

มลนธแมฟาหลวงฯ เนอแทแหงความยงยน

‘ปลกปา สรางคน’ ถอเปนปรชญาหนงทหยงรากลก ในการพฒนาชมชนชาวเขาบนยอดดอย จากการปลกฝน หนมาปลกปา เพอสรางคนซงถอเปนศนยกลางทส�าคญในการผลกดนใหเกด 3 ด คอ ชมชนด สงคมด และธรรมชาตด ตองอาศยเวลาอนยาวนานกวาจะประสบความส�าเรจตามแนวทางพระราชด�ารของสมเดจยา เพอใหคนกบปาอยรวมกนอยางยงยน

มลนธแมฟาหลวง ในพระบรมราชปถมภ เดมชอมลนธสงเสรมผลผลตชาวเขาไทย ในพระบรมราชปถมภ กอตงขนตามพระราชด�ารของสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนในป พ.ศ. 2515 เพออนรกษศลปวฒนธรรมและเพมรายไดใหแกชาวเขา ตอมา ป พ.ศ. 2528 เปลยนชอเปนมลนธแมฟาหลวง ในพระราชปถมภสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน เพอรองรบการขยายขอบเขตการท�างานสการยกระดบความเปนอยของชมชนแบบองครวมทงในดานสงคม เศรษฐกจ ควบคไปกบการฟนฟสงแวดลอม

ต

วถคารบอนฟตปรนท :ตนแบบการอนรกษสงแวดลอม

มลนธแมฟาหลวง

67July-August 2015

ธรกจเพอสงคมและการอนรกษสงแวดลอมถกฝงอยในการด�าเนนงานมา ตงแตเรมกอตงองคกรบนปรชญาการพฒนาใหมลนธแมฟาหลวงฯ เปน ‘ตนแบบการพฒนาทยงยน’ ซงตองใสใจใน 3 มต และ 1 มมมอง คอ มตดานเศรษฐกจ มตดานสงคม มตดานสงแวดลอม และมมมองดานคนทถอเปนพลงในการขบเคลอนทส�าคญ จงกลาวไดวามลนธแมฟาหลวงฯ มวถทเปน Green มาตลอด โดยวงจร Green แมฟาหลวงในปจจบน อาท

• นโยบายสงแวดลอม ไดแก การสรางจตส�านกดานการอนรกษพลงงาน และรกษาสงแวดลอมใหแกพนกงานทกคนอยางมสวนรวม ลดการปลอยกาซเรอนกระจกอยางตอเนอง ดวยวธทเหมาะสมและเปนไปไดจรง (ก�าหนด เปาหมายลด 20% ใน 3 ป) และเปนตวอยางทดของการเปนองคกรทเปนมตรตอสงแวดลอม

โดยมลนธแมฟาหลวงฯ มการก�าหนดคณะกรรมการสงแวดลอมขน ซงประกอบดวย คณะท�างานดานสงแวดลอม ส�านกงานในกรงเทพฯ คณะท�างานดานสงแวดลอม ส�านกงานดอยตง และทองเทยว และคณะท�างานดานสงแวดลอมโรงงานและผลตภณฑดอยตง พรอมทงก�าหนดบทบาทหนาท และตวชวด (KPI) แตละคณะท�างานไวอยางชดเจน

• อาคารรกษาสงแวดลอม ส�าหรบอาคารส�านกงานมลนธแมฟาหลวงฯ ทกรงเทพฯ มการออกแบบอาคารอนรกษพลงงาน ในขณะเดยวกนมการเพมพนทสเขยว บรเวณรอบอาคารใหมากทสด

• ค มอแนวทางความเปน ‘Green’ โดยมลนธ แมฟาหลวงฯ ไดด�าเนนโครงการส�านกงานสเขยว1 ของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมกบคณะวทยาศาสตรและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหดล เพอน�ามาตรการตางๆ มาใชภายในส�านกงาน อาท การลดคาใชจาย (ไฟฟา น�า และอปกรณส�านกงาน) ส�านกงานสะอาด มระเบยบ ลดมลพษ (5ส) เพอสขภาพทดของพนกงาน พรอมทงพฒนาเพอยกระดบมาตรฐานความเปนมตรกบสงแวดลอมของส�านกงานและพนกงาน (ISO 14001) รวมถงประเดนส�าคญคอ การลดการปลอยกาซเรอนกระจก ลดโลกรอน

โดยมลนธแมฟาหลวงฯ ไดรบฉลากอาคารอนรกษพลงงานป 2554 รางวล Thailand Energy Awards 2556 ซงเปนเพราะมคณลกษณะทเปนอาคารประหยดพลงงาน และน�า รวมทงถงเปนหนาททพนกงานทกคนตองมสวนรวม เพราะถอวาเปนหนตอโลกใบนรวมกน อยางไรกตาม การอนรกษพลงงานของมลนธแมฟาหลวงฯ นน ยงขยายไปสโรงงาน โดยมโครงการจดท�าคารบอนฟตปรนทของผลตภณฑ ‘ดอยตง’ เพอทราบถงกระบวนการผลตวาปลอยกาซคารบอนฯ มากนอยเพยงใด และสามารถปรบปรงกระบวนการทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมถงการลดตนทนการผลต เพมโอกาสการแขงขนใหแกผลตภณฑดอยตง สการถายโอนองคความรแกสชมชน

หมบานเขยว Game สราง Green

นยามคารบอนฟตปรนทของมลนธแมฟาหลวงฯ คอ ปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอยออกมาจากกจกรรมตางๆ ขององคกร เชน การเผาไหมของเชอเพลง การใชไฟฟา การจดการของเสยและการขนสง โดยการวดผลในรปของตนคารบอนไดออกไซต (CO2)

การด�าเนนกจกรรมภายในมลนธแมฟาหลวงฯ นน สงทสะทอนปจจยแหงความส�าเรจทส�าคญ คอ การมสวนรวมของพนกงาน โดยมการออกแบบกลไก เพอกระตนการมสวนรวมของพนกงานภายในองคกรดวย “เกมหมบานเขยว” ซงชใหเหนวา กจกรรมในวนท�างานแตละวน มการปลอยปรมาณ CO2 เทาไร?

ภาพท 1: บอรดประชาสมพนธ “เกมหมบานเขยว”

1เกณฑในการประเมนประกอบดวย 7 ขอ คอ 1.การบรหารจดการองคกร (15%) 2.ความตระหนกขององคกร (20%) 3.การใชพลงงานและทรพยากร (15%) 4.การจดการของเสยและน�าเสย (10%) 5.สภาพแวดลอมขององคกร (15%) 6.การจดซอจดจางทเปนมตรตอสงแวดลอม (15%) และ 7.การปรบปรงอยางตอเนอง (10%)

68Productivity World

ค�าตอบคอ 12.04 CO2 (1 ป = 3,142 CO2)

ขบรถมาท�างาน 20 กม. = 4.38CO2

ใชลฟท (4 ชน 4 คน 4 รอบ) = 0.03CO2

ใชคอมพวเตอร (LCD) = 0.58 CO2

ใชกระดาษ A4/10 แผน = 0.03 CO2

นเปนเพยงกจกรรมบางสวนของการปลดปลอยกาซคารบอนฯ แบบไมรตว กจกรรมหมบานเขยวจงเกดขน บนแนวคดส�าคญ 3 ประการ คอ 1)การแกไขปญหา สงแวดลอมสงทดทสดตองเรมจากตนเอง และสงผลตอไปสองคกร สงคม และโลก 2)สามารถวดผลในดานการประหยดพลงงาน และลดการเกดกาซเรอนกระจกได 3)ทกคนสามารถรวมกจกรรมนได ไมวาจะอยในส�านกงานหรอ พนทอนๆ

หลงจากนน มลนธแมฟาหลวงฯ ใชวธการแบงกลมตามแผนกการท�างาน เรยกวา หมบาน โดยการผลกดนทงแบบรายบคคล ซงถอเปนหนตอโลก และรายหมบาน ซงถอเปนหนสาธารณะ (จากไฟฟา น�า ของตกสดสวนตามจ�านวนสมาชก ดวยแผนผงภเขาหวโลน) มการค�านวณขอมลดวยโปรแกรม พรอมทงบนทกกจกรรมทชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจก และการสรางจตส�านก (เตมเตมภเขาหวโลน) โดยรายบคคลคดคะแนนจาก % การลดคารบอนฟตปรนท และรายหมบาน % ตนไมบนภเขาหวโลน ซงผทไดรบ % สงสดเปนผชนะ นอกจากนยงมรางวลใหแกสมาชกทท�าการบนทกกจกรรมมากกวา 80% จะไดจบรางวลทตเขยวแหงป

ภาพท 3: ตวอยางกจกรรมการขบเคลอน

ภาพท 2: แผนผงการกระตนและตดตามผลกจกรรมหมบานเขยว

ส�าหรบกจกรรมทแฝงภายในเกมนน จ�าแนกออกเปน 2 สวน ควบค กน คอ 1) กจกรรมลดคารบอน ฟตปรนท และ 2) กจกรรมสรางจตส�านก

69July-August 2015

ตารางท 1: รายละเอยดกจกรรมลดคารบอนฟตปรนท และกจกรรมสรางจตส�านก

กจกรรมลดคารบอนฟตปรนท กจกรรมสรางจตสำานก

ปดไฟ เมอไมใช

Hibernate หรอ ปดเครองคอมพวเตอร และเครอง

ปรนท เมอไมใชงานเปนเวลานาน เชน ตอนทานขาว

หรอกลบบาน

มรถสวนตวอย แลวท�า Carpool หรอ ขน Taxi คน

เดยว แลวท�า Taxi pool

เปลยนไปใชการขนสงทมคารบอนฟตปรนทนอยกวา

(ขนสงสาธารณะ หรอจกรยาน)

ใชบนไดแทนลฟท

เอาขยะจากบานมาขาย กระดาษ Reuse เอาผก

มาใหไสเดอน

ลดการใชถงพลาสตก

ปลกตนไมยนตนอายมากกวา 10 ป

มสวนในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกในการ

ท�างาน

ปดแอรในหองประชม ปดสวตชระบบ หมนเวยนอากาศเมอไมใชงาน

ก�าหนดระบบการแยกแยะ และแยกขยะใหถกตองตามท

ไดก�าหนด

แยกกระดาษทใชพมพเปน Reuse (เพอใชพมพใหม) และ

Recycle (เพอขาย)

งดการใชลฟท ขน-ลงเพยงหนงชน (ยกเวนในกรณทจ�าเปนจรงๆ)

ปดประต ปดไฟในหองน�าและหองอนๆ หลงจากใชงานเสรจ

เรยบรอย

ท�าหองน�าใหสะอาด

เมอเจอน�ารว ใหแจงชาง

สงขอเสนอดๆ ตอสงแวดลอม เพอลง Morning Screen

รวมกนท�ากจกรรมทดตอสงแวดลอม (ชวยคดแยกขยะอยาง

ละเอยด ปลกผก ลดการใชทชช (ฯลฯ)

ปดมานเพอลดความรอนเขาอาคาร เปดมานเมอไมมแดดเพอ

ลดการใชไฟแสงสวาง

ยอมปรบอณหภมแอรใหสงขน

ชวยเหลอเกมหมบานเขยว

ซงการรณรงคสงเสรมกจกรรมนน มการสอสารผานชองทางตางๆ ภายในมลนธแมฟาหลวงฯ อาท บอรดเกมและพลงงาน Website, Morning Screen ตลาดนดมอสอง โดยเกมหมบานสเขยวปทผานมาผลลพธมการพฒนาขนตามล�าดบ ซงมการเกบขอมลออกเปน 5 ดาน คอ 1) กจกรรมชวยสงแวดลอม 2) คาไฟฟาทลดลง 3) ขยะขายไดจากทกหมบาน 4) ตลาดนดมอสอง 5) ลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยตเปนมลคาเชน ปท 1 คาไฟฟาลดลงจากการเปดเครองคอมฯ 1 ชวโมงตอวน 5,184 บาท ปท 2 จ�านวน 9.990 บาท เปนตน ส�าหรบกจกรรมใน ปท 3 นน มการด�าเนนกจกรรมเดมอยางตอเนองและเพมเตมในบางเรอง คอ ใบลงคะแนน และอบรมเรองคารบอนฟตปรนทเพมเตม เพอผลกดนใหพนกงานเกดการมสวนรวมดวยความเขาใจ

ตดตามดวยประเมน ตอเตมแนวทางคารบอนฯ

มลนธแมฟาหลวงฯ ใหความส�าคญกบการตดตามประเมนผล เพอใหทราบถงความคบหนาของกจกรรม รวมทงน�าผลทไดรบไปวางแผนพฒนาตอยอด จงมการก�าหนดแนวทางการประเมนผล โดยเรมตนจากการก�าหนดขอบเขตขององคกร (Organization Boundaries) ซงตองมการเรมตนตงแตการก�าหนดเปาหมายของการค�านวณ

70Productivity World

ในสวนของคาสมประสทธการปลอยกาซเรอนกระจก (Emission Factor) สามารถใชวธการตรวจวดจรง หรอการศกษาจากฐานขอมลขององคกรบรการกาซเรอนกระจก หรอองคกรระหวางประเทศ2 รวมดวย

โดยประโยชนจากการวเคราะหคารบอนฟตปรนท สงผลใหทราบถงปรมาณกาซเรอนกระจกทปลอย ออกมาจากกจกรรมตางๆ ขององคกร สามารถจ�าแนกสาเหตของการปลอยกาซเรอนกระจกทมนยส�าคญ และ หาแนวทางเพอลดคารบอนฟตปรนท น�าไปสการเปนองคกรลดคารบอน ยงผลประโยชนตอสวนรวม ชมชน สงคม ประเทศ และโลกใบน

ปจจบนผลตภณฑดอยตงไดรบการยอมรบจากผบรโภคทงชาวไทยและตางประเทศ ถงผลตภณฑทมคณคาทงตอผบรโภคและสงแวดลอม ซงบงบอกดวยฉลากคารบอนฟตปรนท อาท กาแฟคว แมคคาเดเมยนท กระดาษสาดอยตง สนคาเซรามค โดยมรายละเอยดแจกแจงขอมลไวอยางชดเจนในสนคาแตละชนวามการปลอยกาซเรอนกระจก และกาซคารบอนไดออกไซดเทาไร เพอใหผบรโภคทราบถงวฎจกรชวตของผลตภณฑ

ภาพท 4: ผลตภณฑทไดรบฉลากคารบอนฟตปรนท

จากจดเรมตนของมลนธแมฟาหลวงฯ ในการขบเคลอนองคกรปลอดคารบอนฟตปรนท ไมเพยงแต ผลตสนค าท เ ป นมตรต อ ส งแวดล อมส ผ บร โภคในนาม “ดอยตง” เทานน ยงเปนมตรตอ

พนกงานภายในองคกร โดยมแนวคดทวา ตองเรมทตนเองกอน แลวจงขยายผลจนเกดการปรบวถการด�าเนนชวต สรางความสมดลแหงวฎจกร ชมชน + สงคม + ธรรมชาต + คน ทอยรวมกนได แมกาลเวลาจะเปลยนไป

คารบอนฟตปรนทขององคกรใหสอดคลองกบวตถประสงคของการน�าผลการค�านวณไปใชด�าเนนการ เชน เพอเปรยบเทยบปรมาณการปลอยและดดกลบกาซเรอนกระจกในชวงระยะเวลาตางๆ หรอเพอใชสอสารขอมลสสาธารณะ หรอเพอประโยชนอนๆ ขนอยกบความตองการของกลมเปาหมาย

ส�าหรบการก�าหนดขอบเขตองคกรนน ตองครอบคลม 2 มต คอ มตท 1 แบบควบคม (Control Approach) ทงในสวนของการด�าเนนงาน และทางการเงน และมตท 2 แบบปนสวนตามกรรมสทธ (Equity Share) โดยการค�านวณคารบอนฟตปรนทของมลนธแมฟาหลวงฯ ยดตามหลกสากลเปนส�าคญ คอ GHG(CO2e) = AD x EF ซง GHG หมายถง ปรมาณกาซเรอนกระจก (CO2e) AD หมายถง ขอมลกจกรรมทท�าใหเกดกาซเรอนกระจก (Activity data) และ EF หมายถง คาสมประสทธการปลอยกาซเรอนกระจก (Emission Factor) [มหนวยเปน Kg CO2e/หนวย

ตวอยางการค�านวณ เชน ในป พ.ศ. 2557 มลนธแมฟาหลวงฯ ใชน�ามนเชอเพลงชนดน�ามนดเซลทงหมด 118.85 ลตร/ป และคาสมประสทธการปลอย GHGs ของน�ามนดเซลเทากบ 2.7446 Kg CO2e/ลตร

2 ฐานขอมลขององคกรบรหารกาซเรอนกระจก http://thaicarbonlabel.tgo.ot.gh/download/Emission_Factor_CFP.pdf หรอองคกรระหวางประเทศ IPCC - Inter-governmental Pnael on Climate Change

71July-August 2015

Illustrate by Chavisa C.

Productivity World

Customer Focus

พสทธ พพฒนโภคากล*pisit@impressionconsult.com

* Chief Executive Officer, The Impression Consultant Co.,Ltd

7 ปจจยส�าคญสองคกรบรการลกคาเปนเลศ

ส�า

CUSTOMER FOCUS

หรบองคกรทประสบความส�าเรจ และมชอเสยงในเรองการบรการลกคา ปจจยทถอวาเปนปจจยทส�าคญ ทสด กคอ ผน�ามสวนรวม (Top Management Involvement) การทผน�ามสวนรวม ชวยสนบสนน ผลกดน หรอ ด�าเนนการ จะเปนพลงส�าคญทจะชวยใหองคกรขบเคลอน และเปลยนแปลงไดอยางทรงพลง พนฐานของผน�าทประสบความส�าเรจในการเปลยนแปลงใหองคกรมบรการทเปนเลศประกอบดวย 7 ประการ ดงน

1. เขาใจความรสกของลกคา (Sense of Customer)

ผน�าองคกรตองรจก เขาใจลกคา มองออกวาลกคา รสกอยางไร คดอยางไร ตองการอะไร มประเดนอะไรบางทองคกรควรปรบปรงในมมมองของลกคา เพราะถาผน�ายงมองไมเหนมมมองของลกคา กจะท�าใหการ ขบเคลอนทศทางขององคกรไมชดเจน

2. ลงพนทจรง (Work at Touch Point)

ผมมโอกาสไดพบผน�าองคกรอยหลายๆ แหง สงทพบบอย คอ ผน�าองคกร ไมมโอกาสไดลงไปทหนางานตามจดใหบรการลกคา (Touch Point) หรอ ถาหากผบรหารจะไปทจดใหบรการลกคา กมการเตรยมความพรอมของทมงานจนเรยบรอยแลว ท�าใหผน�าไมเหนของจรง อกทง ผน�ากจะไดรบรายงานในมมทดเพยงดานเดยว ผน�าทประสบความส�าเรจในการยกระดบการบรการใหสงขนนน มกจะหาเวลาไปลงพนทหนางานจรงเปนระยะๆ โดยมแจงใหใครทราบลวงหนา อกทงยงหมนถามเพอนฝง หรอบคคลภายนอก ถงระดบการบรการทเปนอยในปจจบน

3. ท�าเปนตวอยาง (Role Model)

เมอมการปฏบตงาน หรอการแกไขปญหาทเกดขนกบลกคา ผน�าเองตองเปนผค�านงถงผลประโยชนของลกคา ใหแงคด มมมองทเปนประโยชนตอลกคา จนกลายเปนแบบอยางทดของทมงานท�าใหทมงานเกดความเชอ เกดความรสกทดในการดแลเอาใจใสลกคา อยางแทจรง

73July-August 2015

74Productivity World

4. ใหความส�าคญกบพนกงาน (Employee is a Key Person)

การใหความส�าคญ การดแล เอาใจใสพนกงาน ถอวาเปนเรองทมความส�าคญมากเพราะพนกงาน คอ ผชชะตาวา องคกรของเรามบรการทดหรอแยในสายตาของลกคา เมอผน�ามการถายทอดวถปฏบตทใหความส�าคญกบพนกงานกจะชวยใหพนกงานเกดความภมใจในงานทตนเองท�า ทตนเองรบผดชอบจนท�าใหบรการทเขาสงมอบใหแกลกคานนออกมาจากใจจรง

5. มการออกแบบระบบและกระบวนการทมมาตรฐาน

การบรการทดมใชเพยงพนกงานมรอยยมแตองคกรตองมการออกแบบระบบและกระบวนการใหบรการทดดวย ประเดนนมความหมายวา การบรการทดนอกจากจะเกดจากพนกงานทมใจใหบรการ แลวยงตองมการออกแบบระบบการบรการลกคา (Service Standard) ทดอกดวย เพราะในแตละขนตอนทลกคาใชบรการนนเปนไดทง การสรางความประทบใจ และการท�าใหลกคารสกไมพอใจ ดงนน ถาหาก องคกร/ผน�า มการออกแบบระบบบรการทดยอมจะสงผลใหองคกรมระดบบรการทดดวย

6. การฝกอบรมมใชยาวเศษ

การฝกอบรมเปนสงส�าคญทจะชวยเพมพนทกษะ ความร และประสบการณใหแกพนกงาน เพอใหพนกงานมศกยภาพ การบรการลกคาทสงขน แตนนมไดหมายความวา การจดอบรมเพยง 1-2 วนจะท�าใหทกคนใหบรการลกคาไดดมมาตรฐาน การฝกอบรมเปนเสมอนเครองมอส�าคญตวหนงทชวยใหองคกรมศกยภาพทสงขน แตองคกร/ผน�า ยงตองค�านงถงปจจยอนๆ ในหวขอตางๆ ทกลาวมาดวย

7. ระบบประเมนผลและจงใจทมประสทธผล

การทองคกรมระบบประเมนผลงานทด แยกแยะวาใครบรการไดด ใครบรการไมด พรอมทง มการตอบแทนใหแกผทท�าไดดยอมจะสงผลใหเกดบรรยากาศแหงการ “ท�าดไดด” อนจะชวยใหองคกรมระบบขบเคลอนทมศกยภาพจนท�าใหเปนกลไกในการพฒนาอยางยงยน มใชเกดขนชวครงชวคราว หรอตดอยกบพนกงาน บางคนเฉพาะตว

ทงหมดน คอ 7 ปจจยส�าคญส�าหรบผน�าและองคกรในการพฒนามาตรฐานการบรการลกคาใหโดดเดนและยงยนเพอมงสความเปนเลศครบ

75July-August 2015

Measurement, Analysis, and KM

Illustrate by Chavisa C.

Productivity World

การคกคามความรทางไซเบอร

ภยเงยบเทคโนโลย

*ผชวยนกวจย สวนวจยการจดการองคกร ฝายวจย สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

นภสวรรณ ไทยานนท*Napatsawan@ftpi.or.th

Measurement, Analysis, and KM

กระแส Internet of Things หรอการใชอนเตอรเนตเชอมโยงเขากบอปกรณและเครองมอตางๆ ในชวตประจ�าวน เชน โทรศพทมอถอ รถยนต โทรทศน เขาไวดวยกนก�าลงเปนทพดถงกนมาก

ในป จจบน ซ งกรหลายส�านกว เคราะห ว า แนวโน มต อจาก Internet of Things กคอ Internet of Everything หรอในอนาคตทกสงทกอยางรอบตวเราจะถกเชอมโยงเขากบอนเตอรเนตทงหมด

ในการท�างาน ความกาวหนาทางเทคโนโลยในดานตางๆ ทงอปกรณเคลอนท (Mobile Device) หรอระบบ Cloud ท�าใหพนกงานสามารถเขาถงองคความรขององคกรไดรวดเรวขน ไมวาทไหนและเมอไรกตาม การพฒนาเทคโนโลยดาน Social Media ท�าใหเราคนหาความรใหมๆ ไดงายขน และสามารถแลกเปลยนเรยนรกบใครทไหนกไดในโลกใบน โดยไมตองรจกหนากน ซงในขณะทชวตเราก�าลงพงพาอนเทอรเนตมากขน สงทคบคลานเขามาพรอมกนกบความสะดวกสบายนอยางเงยบๆ คอ ความปลอดภยขอมลและความรทส�าคญภายในองคกร

ภยจากไซเบอรกลายเปนความทาทายระดบโลกท World Economic Forum จดระดบความส�าคญไวในระดบ Top 10 ซงในอนาคตจะทวบทบาทมากขนเรอยๆ ตอไปองคกรทกแหงในโลก ไมวาจะขนาดเลกหรอใหญ ในเมองหรอชนบทลวนมความเสยงทจะถกคกคามหรอจารกรรมขอมล ซงองคกรทปรกษาชนน�าของโลกหลายแหงอยางเชน Ernst & Young, McKinsey & Company, TrendMicro ลวนเหนพองตองกนวา การคกคามในโลกไซเบอรเปนภยทนบวนมแตยากทจะปองกนไดเพมขนเรอยๆ และกลายเปนปญหารายแรงททกองคกรตองใหความส�าคญ

77July-August 2015

การคกคามในยคอนเทอรเนต

เดมในธรกจทมการแขงขนสง วธการเสาะหาความลบของคแขงมการใชเทคนคแพรวพราว ตงแตการดกฟงโทรศพท การจางใหคนเขาไปท�างานทองคกรคแขงเพอขโมยขอมล หรอแมแตการขอซอขยะกระดาษทใชแลวของคแขงไปคนหาความลบกเคยเกดขนจนกลายเปนคดความกนมาแลว

แตปจจบน ความกาวหนาทางเทคโนโลยท�าใหเราสามารถใชคอมพวเตอร โทรศพทมอถอ หรออปกรณตางๆ เชอมตอกบอนเตอรเนตดวยความเรวทสงขนในราคาทถกลงจนองคกรสวนใหญหนมาเกบขอมลในรปอเลกทรอนกสไฟลและใชอนเตอรเนตในการเกบขอมล ท�างาน และตดตอสอสารทงภายในและภายนอกองคกรเปนหลก ท�าใหการขโมยหรอท�าลายขอมลและความรในทกวนนไมไดยากล�าบากเหมอนในหนงสายลบอยาง James Bond หรอ Mission: Impossible อกตอไป อกทงยงใชก�าลงคน เงน และเวลานอยกวา ในขณะทสามารถกอใหเกดความเสยหายรนแรงกวามาก

อยางเมอเรวๆ น มการระบาดของมลแวร RansomWare หรอทประเทศไทยเราเรยกกนวา ไวรสเรยกคาไถ ซงเปนมลแวรทน�าขอมลทงหมดในเครองคอมพวเตอรไปเขารหส แลวสงจดหมายขไปยงเจาของใหจายเงนภายในระยะเวลาทก�าหนดเพอไถไฟลคนกลบมา หากคอมพวเตอรทตด RansomWare เชอมตอกบอนเตอรเนต External Hard Disk หรอ Flash Drive แลว ไฟลในหนวยความจ�าเหลานนกจะถกลอคเขารหสดวย ซงแมเรายอมจายเงนตามทถกขมขกไมแนเสมอไปวาจะไดไฟลคน ดงนน ถาหากไมมการส�ารองไฟลไวทอน ความรทเราคอยๆ สงสมรวบรวมมาตลอดชวตกจะกลายเปนของคนอนเพยงแคเสยววนาท

ถงแมวาการคกคามทางไซเบอรจะถอเปนภยรายแรงระดบโลกทหลายประเทศกวาคอนโลกใหความส�าคญกนมาก แตส�าหรบประเทศสวนใหญในอาเซยนกลบยงขาดความระมดระวงและไมใหความส�าคญในการสรางระบบรกษาความปลอดภยแกความรขององคกร เหนไดจากเมอเดอนเมษายนทผานมามขาวรายงานวา องคกรภาครฐและเอกชนหลายแหงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและ

78Productivity World

อนเดยถกลอบจารกรรมขอมลทางอนเตอรเนต ทงขอมลดานการเมอง เศรษฐกจ การทหาร การกอสราง พลงงาน ขนสง โทรคมนาคม และการบน มาตงแตปพ.ศ. 2548 เปนอยางนอยโดยไรการปองกนหรอรบมอใดๆ

เฉพาะในประเทศไทยเอง องคกรจ�านวนมากยง มองวา การคกคามทางไซเบอรเปนเรองไกลตวและไมคอยตระหนกถงความส�าคญในเรองดงกลาวเชนกน ยกตวอยางเชน หลายองคกรในภาครฐยงใช Internet และ Intranet เปนอนเดยวกน เพราะมองวา ตนเองมหนาทบรการและใหความรแกประชาชน จงพยายามเปดเผยขอมลและความรทกอยางขององคกรใหประชาชนเหนไดทงหมด ซงกเปนมมมองทไมผด แตหากมองกลบกน องคกรภาครฐมขอมลประชาชนทถอเปนความลบสวนบคคลจ�านวนมหาศาล และมขอมลและความรหลายเรองทสงผลกระทบตอชวตคนจ�านวนมาก ดงเหนไดจากหลายกรณทเกดขนในตางประเทศ ซงการทหนวยงานรฐหลายแหงถกคกคามท�าใหเกดผลกระทบตอประชาชนในวงกวาง อยางเชน ท�าใหการเดนรถไฟของนวยอรกตองหยดชะงก ท�าใหประชาชน 8.5 ลานคนในรฐเวอรจเนยถกลบขอมลการสงจายยา ท�าใหชาวออสเตรเลยไมมไฟฟาใช แมแตท�าใหเครองบนไมสามารถบนขนจากสนามบนฝรงเศสได

หรอกรณขององคกรเอกชนทมขาวโดงดงไปทวโลกลาสด คอ บรษท Sony Pictures ทถกคกคามท�าใหระบบคอมพวเตอรไมสามารถใชงานไดทงบรษท และถกขโมยภาพยนตรทยงไมถกฉาย 5 เรองน�าไปเผยแพรทางออนไลน รวมถงขอมลสวนตว อเมลของผบรหาร พนกงาน ดารา พรเซนเตอร และผเกยวของกวา 47,000 คน ซงท�าใหบรษทสญเสยรายไดและความนาเชอถออยางยากทจะกลบมาเปนเหมอนเดมไดในระยะเวลาอนสน

แลวเราจะท�าอยางไร

John Chambers ประธานและ CEO บรษท Cisco Systems, Inc ซงเปนบรษทชนน�าระดบโลกในดาน IT กลาววา มองคกรอย 2 ประเภท ประเภทแรกคอองคกรทถกแฮก ประเภทหลงคอองคกรทไมรตววาตวเองถกแฮก

นนหมายความวา ไมวาองคกรไหนกไมสามารถปองกนการคกคามทางไซเบอรได 100%

ถงแมสงท Chambers กลาวจะเปนความจรงกตาม แตเรากไมสามารถนงอย เฉยๆ ปลอยใหคนอนมาเอา ความรของเราไปท�าอะไรตามอ�าเภอใจ ดงนน แมไมอาจปองกนการคกคามทางไซเบอรได 100% แตอยางนอย องคกรกควรมการวางระบบปองกนและมาตรการจดการกบปญหาทจะเกดขนได

หวใจส�าคญของการรกษาความปลอดภยใหแกขอมลมกใชหลกทเรยกวา CIA Triad (คลายตวยอของหนวยงาน Central Intelligence Agency หนวยขาวกรองกลางสหรฐอเมรกา) ซงเราสามารถน�าหลกการนมาประยกตใชกบการปกปองความรไดเชนกน โดย CIA Triad ประกอบดวย

1. การรกษาความลบ (Confidentiality) การรกษาความรทควรเปนความลบ ไมใหผทไมไดรบอนญาตลวงร โดยเฉพาะความรทชเปนชตายขององคกร เชน ความรเกยวกบกลยทธ ลกคา หรอสตรการผลตตางๆ เปนตน การวเคราะหวาความรใดทส�าคญตอองคกร ซงเปนประเดนทเราหยบยกมาพดคยกนหลายครง นอกจากจะชวยใหองคกรท�า KM แบบไมหวานแหแลว ยงท�าให การปองกนความร ทส�าคญสามารถใหท�าไดง ายและ มประสทธภาพมากขนอกดวย

มาตรการทองคกรสวนใหญใชรกษาความลบใหแกความรทส�าคญเหลาน คอ การก�าหนด Password และชนความลบวา พนกงานแตละระดบสามารถเขาถงความรไดในระดบไหน เชน ระดบพนกงานสามารถเขาถงเฉพาะความรเกยวกบโครงการทตนรบผดชอบได ผบรหารระดบกลางเขาถงความรเกยวกบกลยทธระดบฝาย ในขณะทผบรหารระดบสงสามารถเขาถงกลยทธระดบองคกรได เปนตน ซงการก�าหนดชนความลบจะชวยใหองคกรสามารถกลนกรองและจ�ากดวงผใชไดระดบหนงเพอหาแหลงตนตอเมอเกดปญหา

2. การรกษาความนาเชอถอ (Integrity) ความรจะมคณคากตอเมอความรนนเปนความรทถกตอง ดงนน องคกรจะตองสรางใหพนกงานเกดความเชอมนวา ความรทอยในระบบเปนความรทถกตอง ครบถวน ไมปลอยใหบคคลภายนอกหรอผทไมไดรบอนญาตเขามาแกไข ท�าลาย เปลยนแปลง หรอใสสงแปลกปลอมลงไป การรกษาใหความรมความถกตองเปนเรองทส�าคญมาก

79July-August 2015

เพราะความนาเชอถอของความรเปนเรองออนไหว หากมความรเรองใดเรองหนงไมถกตองเพยงนดเดยวกจะกระทบตอความนาเชอถอของความรทงหมดในทนท

โดยทวไป วธการรกษาความนาเชอถอทองคกรนยมใชกนมาก คอ การเขารหส (Encryption) โดยแปลง ความรของเราใหเปนรปแบบทไมสามารถอานเขาใจได หากไมมกญแจส�าหรบถอดรหสเพอเปดอานความรนน เพอใหแนใจวา ความร นนจะไมถกบคคลภายนอกแกไขหรอดดแปลง ซงการเขารหสนยงชวยในเรองการรกษาความลบของความรอกทางหนงดวย ปจจบนการเขารหสไมยงยากเหมอนหนงสายลบในอดต มโปรแกรมหลายอนอยาง PGP (Pretty Good Privacy) หรอ GnuPG (GNU Privacy Guard) ทชวยใหเขารหสไฟลตางๆ ไดงายขน

3. การรกษาการเขาถง (Availability) ระบบในการเกบความรขององคกรทดจะตองท�าใหผมสทธสามารถเขาถงความรไดเสมอเมอตองการ เพราะหากไมสามารถเขาถงความรนนไดในเวลาทจ�าเปนหรอวกฤต แมความร นนจะเลอคาเพยงใดกไมมประโยชน อกตอไป

การขดขวางไมใหเขาระบบไดถอเปนการคกคามทางไซเบอรทพบเหนไดแทบทกวน เปาหมายการคกคามสวนใหญคอการกดกนไมใหผใชสามารถเขาถงฐานขอมลและความรตางๆ ได เพราะท�าใหองคกรสญเสยเงน ภาพลกษณและความนาเ ชอถอขององคกรในทนท นอกจากน ในปจจบนเกดภยพบตบอยครงขน ไมวาจะเปนน�าทวม แผนดนไหว ซงเราไมสามารถคาดการณไดวาจะเกดขน เมอใด ดงนน การท�าใหระบบมความพรอมใชงานอยเสมอจงยงทวความส�าคญ เพอใหองคกรสามารถด�าเนนงาน ตอไดแมระบบลมหรอมปญหา

องคกรสวนใหญนยมรกษาการเขาถงดวยการส�ารองฐานขอมลและความรไวทอน เพอใหสามารถดงมาใชงานทนทเมอเกดปญหาหรอเรองฉกเฉน เชน เมอถกแฮกระบบ ซงเปนทนายนดวา องคกรสวนใหญในประเทศไทยให ความส�าคญกบประเดนความปลอดภยในดานนอยแลว ในหนวยงานราชการกมการส�ารองฐานภายใตค�ารบรองการปฏบตราชการในเรองการบรหารความเสยง แตเปนท นาเสยดายวา องคกรทงรฐและเอกชนสวนใหญยงมงเนนการส�ารองขอมลมากกวาการส�ารองความรทส�าคญ

นอกจากน สงส�าคญอกประการทองคกรตอง ด�าเนนการคขนานกบการออกแบบระบบการปองกนภยคกคาม คอ การสอสาร

ถงแมเราจะวางระบบไวรดกมเพยงใดกตาม กไมสามารถปกปองความรไดทงหมด พนกงานบางคนอาจเผลอเกบ Password ไวในโทรศพทมอถอหรอบนโตะท�างาน บางคนอาจใชอนเทอรเนตสาธารณะสงไฟลงานส�าคญโดยไมรวาสามารถถกลวงขอมลไดงายๆ ดงนน องคกรจงควรปดชองโหวเหลานดวยการก�าหนดแนวทางการปฎบตใหชดเจน และสอสารผานชองทางทหลากหลายเพอตอกย�าแนวทางดงกลาวอยางสม�าเสมอ เพอใหแนใจวาทกคนเขาใจและปฏบตตรงกน

ความรเปนหนงในทรพยากรททรงคณคาและส�าคญตอองคกร ความร ขององคกรไมไดเกดไดในวนเดยว แตเปนสงทสงสมผานประสบการณกนมาอยางยาวนานจากทกคนในองคกรทถายทอดจากรนสรน การดแลและปกปองความรทองคกรหวงแหนจงเปนสงจ�าเปนทตองท�า เพราะหากความรทส�าคญไดเลดลอดหรอถกท�าลายไป ความเสยหายทเกดขนคงไมอาจประเมนคาไดอยางแนนอน

เอกสารอางอง

1. Ceri Parker. (2015). “10 global challenges, 10 expert views from Davos”. URL: https://agenda.weforum.org/2015/01/10-global-challenges-10-expert-views-from-davos/

การขดขวางไมให

เขาระบบได ถอเปนการ

คกคามทางไซเบอร

ทพบเหนไดแทบทกวน

80Productivity World

Illustrate by Chavisa C.

Productivity World

Workforce Focus

เตรยมองคกรในอนาคตสสงคมผสงอาย

(Aging Society)

WORKFORCE FOCUS

*วทยากรทปรกษาอาวโส ดานบรหารการผลต : People Development

ดจดาว ดวงเดน*dujdaow@ftpi.or.th

ทกวนนสงคมเรมกลาวถง “สงคมผสงอาย (Aging Society)” บอยขนทกท เพราะ“สงคมผสงอาย (Aging Society)” เปน 1 ใน 10 ของการจดล�าดบ New Mega Trend ระดบโลก จากการเปลยนแปลง

โครงสรางประชากร ซงสาเหตของการเพมจ�านวนประชากรสงอายอยางรวดเรวเปนเพราะอตราการเกดทสงในชวงหลงสงครามโลกครงท 2 (Baby boomer) และอตราการตายทลดลงเปนล�าดบ ท�าใหประชากรในรน Baby boomer ไดทยอยเขาสวยแรงงานและวยสงอายในทสด

ทงนองคการสหประชาชาตไดมการศกษาพบวา ประมาณ 1 ใน 9 คนของจ�านวนประชากรโลกจะมอายเกน 60 ป และจ�านวนผสงอายจะเพมขน 200 ลานคนภายใน 10 ปน ท�าใหโลกมประชากรผสงอายมากกวา1,000 ลานคน และจะเพมเปน 2,000 ลานคน ในปค.ศ. 2050 และจ�านวนประชากรผมอายเกน 100 ป จะเพมขนจาก 316,600 คน ในปค.ศ. 2010 เปน 3.2 ลานคนในปค.ศ. 2050

ส�าหรบประเทศไทยจากส�ามะโนประชากร พ.ศ. 2503-2533 ส�านกงานสถตแหงชาต และส�านกงาน คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต 2550 พบวา ในกลมประชากรผสงอายจะมผทอยในกลมอายมากเพมขนเปนล�าดบ เชน ผทมอายตงแต 75 ปขนไป ในป พ.ศ. 2553 มประมาณ 1.7 ลานคน คาดวาจะเพมเปนประมาณ 2.3 ลานคนในปพ.ศ. 2563

82Productivity World

ประเทศญปน เปนประเทศเดยวทมสดสวนประชากรผสงอายสงถง 30% แตมการคาดการณวาในปค.ศ. 2050 จะม 64 ประเทศทวโลกทมสดสวนประชากรผสงอายถง 30% ในปค.ศ. 2009 ญปนมประชากรทมอายมากกวา 65 ปถง 23% ของประชากรทงหมดซงเปนสถตทสงทสดในโลก จากสถตนท�าใหพยากรณไดวา ในปค.ศ. 2030 ญปนจะมประชากร 1 ใน 3 คนทมอายเกน 65 ป และ 1 ใน 5 คนทมอายเกน 75 ป และขณะนประเทศญปนเปนประเทศแรกทยอดจ�าหนายผาออมผใหญ (Adult diapers) มากกวายอดจ�าหนายผาออมทใชในเดก

จากขอมลการศกษาผสงอายขางตน เปนสญญาณเตอนวาในอนาคตจ�านวนผสงอายจะมากขน ซงเปนผลจากความส�าเรจอนยงใหญของมนษยจากการทเราสามารถพฒนาเรองอาหารการกน สขอนามย ความกาวหนาทางการแพทย การศกษา และความอยดกนดทางเศรษฐกจ จงท�าใหอายของคนยนยาวขน” แนนอนวาเมอกลาวถง “ผสงอาย” คนสวนใหญอาจจะนกถงภาระคาใชจายในการดแลรกษา แตหากเปลยนกระบวนทศนในการคดใหมวา “การมอายยนยาวของผสงอายเปนการเพมโอกาสในการใหผลตอบแทน (Longevity dividend) แกสงคม เพราะ ผสงอายจ�านวนมากทมอายระหวาง 60-70 ป เรยกวา “Young senior” สวนใหญยงมสภาพความพรอมทางสตปญญาและรางกาย มความสามารถทจะน�าความร ทกษะทมคณคามาใชใหเกดประโยชนสงสดตอสงคมและองคกรไดตอไปอก ดงนนปจจบนจงเรมเหนหลายองคกรมการทบทวนอายการจางงานใหนานขน เชน ประเทศสงคโปรมนโยบายสงเสรมใหสถานประกอบการขยายอายจางงานหลงเกษยณอายเปน 67 ป ประเทศไทยหลายบรษทเรมมนโยบายเพมระยะเวลาการเกษยณอายคนท�างาน จากเดม 60 ปเพมเปน 65 ป แตการจางงานตอเรมจะมเงอนไขมากขน องคกรจะเลอกจางเฉพาะกลมผสงอายทมศกยภาพ (Talent elderly) ฯลฯ นนแสดงวาแนวโนมในอนาคตคนจะมชวงอายการท�างานมากขนแตไมใช ทกคนแนนอน

ไทยก�ำลงผำนพนชวงโอกำสจำกกำรปนผลทำงประชำกร โครงสรำงในอนำคตวย

ประชำกรวยท�ำงำนจะตองแบกรบผสงอำยทเพมมำกขน

83July-August 2015

ท�าไมองคกรควรใหความส�าคญกบแรงงานผสงอาย

ดงทกลาวขางตนแลววา ผสงอายยงมสภาพความพรอมทางสตปญญาและรางกาย มความสามารถ ทจะน�าความร ทกษะทมคณคามาใชใหเกดประโยชนสงสดตอสงคมและองคกรได ดวยคณสมบตดงตอไปน

• ประสบการณทสงสม (Experience) : จากอายการท�างานทผานรอนผานหนาวมานาน ไดเผชญกบสถานการณตางๆ ทกรปแบบ จงท�าใหผสงอายเรยนรวธการจดการกบปญหาไดดจากประสบการณทเคยเผชญมา และมมมมองทนาสนใจใหองคกรไดด ซงคนทมประสบการณนอยอาจจะกงวลและตนกลวไดมากกวา

• ทกษะ (Skills) : ชวงชวตในการท�างานผสงอายกวาจะเตบโตไดถงวนน มโอกาสผานงานมาหลากหลายงาน หรอเกอบทกหนาทในหลายฝายงาน ดงนน ผสงอายจงเปน Multi Skills ทหาใครเกงเหมอนไดยาก และกท�าใหหลายบรษทเรมเคยชนความเกงเหลานน จงมกประกาศรบสมครใหมคณสมบตเชนนนดวย ซงมโอกาสยากมากทจะสรรหาใหไดเชนนน

• ความเปนพเลยง (Mentoring) : ดวยประสบการณและทกษะในงาน องคกรยอมอยากไดคนเกงแบบนอก ดงนนผสงอายจะสามารถถายทอดหลกการและเคลดลบ (Tips) ทงทควรท�าและไมควรท�า เพอใหเกดการเรยนรไดอยางรวดเรวแบบกาวกระโดดได โดยผสงอายเหลานนจะเปนพเลยงใหกลมคนรนใหมตอไปไดอยาง ดเยยม

• ความเชอมน (Confidence) : ความสามารถ ความภมฐาน บารม วยวฒ สงเหลานเปนสญลกษณของความเชอมน ซงตองสงสมและกไมไดเกดขนกบทกคน แตสวนใหญมกจะไปปรากฎกบผสงอาย ยงมต�าแหนงหนาทยงเสรมบารมมากขน ประกอบกบประสบการณและขอมลส�าคญทสงสมมาตลอดชวตการท�างานท�าใหสงทแสดงออกมาสรางความเชอมนไดมากกวา

• การตรงตอเวลา (Punctuality) : จากการเปนพนกงานเกาทท�างานมานาน ผสงอายจงรวธทจะจดการกบตวเอง เพอแสดงใหเหนถงการเตรยมการและพรอมเสมอตอการนดหมาย

• วฒภาวะ (Maturity): ความนง การคดกอนท�า ความมสต ความรอบคอบ เปนพฤตกรรมของการควบคมตนเองและสถานการณตางๆ ของผสงอายทมกพบเหน เพราะผสงอายประสบมาทกอยางแลวจงไมตนกลวกบสถานการณตางๆ ทเกดขน แตจะใครครวญวาจะจดการปญหาเหลานนไดอยางมประสทธภาพอยางไร

อายการทำางานทผานรอนผานหนาวมานาน ไดเผชญกบ

สถานการณตางๆ ทกรปแบบ จงทำาใหผสงอายเรยนรวธการ

จดการกบปญหาไดดจากประสบการณทเคยเผชญมา

84Productivity World

ขอจ�ากดดานสขภาวะของผสงอายทมผลกระทบตอ

การท�างาน

ผสงอายแมจะมขอด/ขอไดเปรยบ แตกมขอจ�ากดทเปนธรรมชาตทตองท�าความเขาใจดวยเชนกน การทอายขย (Life expectancy)ของคนเพมขน แมจะท�าใหมนษยมชวตทยนยาว แตจะมความเปลยนแปลงทางดานรางกายทเสอมถอยลง เผชญกบความเจบปวยจากโรคเรอรง (Chronic diseases) ท เข ามารมเร า ความไม สะดวกสบายจากความพการ (Disabilities) ทางรางกายของโรคกระดก ขอเขาสะโพกเสอม โรคเบาหวาน รวมทงความทกขทางอารมณและจตใจเชนโรคซมเศราดวย ซงเปนโรคและอาการทวงการแพทยเรยกวา “ท�าใหเราปวยแตไมท�าใหเราตาย” (“Don’t kill but make us ill”) การเปลยนแปลงทางสรรวทยาในผสงอายทมผลกบการท�างาน มประเดนทนาสนใจ ดงน

1. การลดลงของก�าลงกลามเนอสงสด (maximum muscular strength) และระยะการเคลอนไหวของขอตอ (range of joint movement) โดยทวไปนน คนเราจะมพละก�าลงลดลงประมาณ 15 - 20 % ในระหวางชวงอาย 20 - 60 ป ซงจะมความแตกตางกนในแตละบคคล แตเนองจากคนสวนใหญไมไดท�างานโดยใชก�าลงสงสดของรางกาย ฉะนนผสงอายสวนใหญจะสามารถท�างานเดมเมออายเพมขนได แตถางานนนตองใชก�าลงอยางมากใกลกบก�าลงสงสดของรางกายเชน งานกรรมกร งานขดดน จะท�าใหเหนอยงายขน

สงทควรปฏบต : ควรมการจดการทเหมาะสม เชน มเครอง ทนแรง เพมเวลาพก หรอจดหางานทเหมาะสมกวาใหแทน

สงทควรปฏบต : ควรหลกเลยงงานทตองใชก�าลงของขอตอและกลามเนออยางมาก เชน ยกของหนก แบกของ ฯลฯ งานทตองบดเอยวตวมากๆ งานทตองท�าบนพนลนหรอไมมนคง

2. การควบคมทาทางและความสมดลรางกาย (regulation of posture and balance) คนงานสงอายมโอกาสทจะ สญเสยความสมดลของรางกายและหกลมไดมากขน

85July-August 2015

สงทควรปฏบต : ควรหลกเลยงการท�างานในทอณหภมผดปกตมากๆ เชน ท�างานใชแรงตอเนองในทรอนจด ฯลฯ

สงทควรปฏบต : ควรจดสถานทท�างานใหมแสงพอเพยง ตวหนงสอตองตวใหญ จดวางตวหนงสอใหเปนระเบยบ ของทมองและพนหลงตองมสตดกนชดเจน (contrast )

4. การควบคมอณหภมรางกาย (thermoregulation) เมออายมาก การปรบอณหภมรางกายจะท�าไดยากขน ความทนรอนทนหนาวจะนอยลง ดงนน คนงานสงอายทท�างานใชแรงตดตอกนนานๆ จะมโอกาสเกดอณหภมรางกายสงเกน (overheat ) ไดงาย

5. สายตา (vision) การเปลยนแปลงทางสายตาทพบไดบอยคอ “สายตาผสงอาย” (presbyopia) คอการลดความสามารถในการ accommodation ของสายตา ท�าใหเหนภาพไมชดเจน แตสามารถแกไขภาวะนไดดวยการใสแวน นอกจากนยงอาจมการลดลงของความสามารถในการมองภาพชด (visual acuity) ลานสายตา (visual field) การมองภาพลก (depth perception) การทนตอแสงจา (resistance to glare)

สงทควรปฏบต : การดแลในเรองนควรพจารณาเปนพเศษ เชน หาต�าแหนงงานทท�าตอนกลางวนใหท�าแทน การใหท�างานลวงเวลา

ในชวงเยนแลวไมตองอยกลางคน หรอการใหเวลาหยดพกในชวงระหวางเปลยนกะนานขน จะชวยลดปญหาการท�างานตอนกลางคนของคนงานสงอาย

3 . ก า รนอนหล บ ( s l e e p r e g u l a t i o n ) เ ม อ อ า ย มากขน การควบคมการนอนหลบจะท�าไดยากขน สงผลใหนอนไดนอย ใชเวลานานจงจะหลบ ตนงาย และนอนไดไมมคณภาพ เมอการนอนไมมคณภาพกจะสงผลมาสการท�างานในชวงกลางวนดวย ส�าหรบคนงานสงอายทท�างานกะหรอท�างานกลางคนจะเปนปญหามากขน การเปลยนเวลานอนของผสงอายจ�าเปนตองใชเวลาปรบตวมากกวาของคนหนมสาว

86Productivity World

สงทควรปฏบต : ควรเพมชองทางการสอสารหลากหลาย รปแบบแทนการพดดวยวาจาเทานนในททมเสยงดง

6. การไดยน (hearing) การไดยนทลดลงของผสงอาย (presbycusis) เปนการไดยนลดลงในชวงเสยงความถสง ซงมกจะมปญหาในกรณทตองท�างานในสถานททมเสยงสบสนวนวาย (a lot of background noise) ซงจะท�าให ไมไดยนหรอฟงเสยงพดของคนไมเขาใจ

ดวยคณสมบตทดและขอจ�ากดขางตนของผสงอาย จงปรารถนาใหองคกรเหนความส�าคญกบกลมผสงอายโดยเฉพาะกลม “Young senior” มากยงขน ซงองคกรควรมการออกแบบงาน (Design Jobs) ทมคณคาและเหมาะสมกบกลมผสงอายดวย ความจรงแลวลกษณะงานนาจะเปนงานทใชคณสมบตขางตนใหเปนประโยชนจากขอจ�ากดตางๆ มากกวาทจะจางมาท�างานประเภท Routine Job ทมกใชความ ถกตองรวดเรวเปนสวนใหญ ยกตวอยางเชน เปนพเลยงสอนคนทมประสบการณนอยใหเกงในเรองท ทานช�านาญ เปนคณะกรรมการตรวจระบบในองคกรเพราะมความเขาใจงานในภาพรวมขององคกรไดด บรหารโครงการตางๆ เปนตน และท�างานเพยง 2-3 วน/ สปดาหกเพยงพอ นนแสดงวากฎระเบยบ อาจตองทบทวนใหเหมาะสมเชนกน ในฉบบตอไปจะพดถงผสงอายวาตองเตรยมการอะไรบางกอนใกลเกษยณ เพอใหเปนผไดรบเลอกใหท�างานตอ

87July-August 2015

OPERATIONS FOCUS

Illustrate by Chavisa C.

Productivity World

OperationsFocus

เพมผลตภาพงาน ดวยการวางระบบบ�ารงรกษา สธาสน โพธจนทร*Suthasinee@ftpi.or.th

* นกวชาการเพมผลผลต สวนรณรงคสงเสรมการเพมผลผลต ฝายสงเสรมการเพมผลผลต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต

OPERATIONS FOCUS

เปน ททราบกนดวา เปาหมายสงสดขององคกรธรกจตางๆ คอการสรางผลก�าไร ซงการขายสนคา หรอ บรการไดในปรมาณมากๆ เหมอนวาจะเปนสญญาณหนง ทบอกถงการท�าก�าไรขององคกร การ

เพมขนของยอดขายนนมปจจยอยหลายอยาง ซงแตกตางกนไป ในแตละธรกจ หากสนคาหรอบรการของทานไมมคแขงมากนกอาจจะแคคงคณภาพไวอยางสม�าเสมอ และราคาอยในระดบทเหมาะสมกบกลมเปาหมาย กยงพอจะอยไดในตลาด แตถาสนคา และบรการของทาน ทมคแขงมากๆ อาจจะตองแขงขนกนทงทางดานคณภาพและราคา หรอแมแตกลยทธทางการตลาดตางๆ ลดแลกแจกแถม หรอ มโปรโมชน ดงดดลกคากนแบบชนดทวา ถาใครหยดอยกบทกอาจจะโดนแซงไดไมยาก

อยางไรกตาม การมยอดขายเพมขน อาจจะไมไดหมายความถงก�าไรทเพมขนตามมาดวยกเปนได เพราะหากการเพมขนของยอดขายนนน�ามาซงตนทนทเพมขนมากๆ บางทกอาจจะไมคม และไมท�าใหไดก�าไรตามทคาดหมายไว หลายทานทไดเรยนรและท�าความเขาใจในหลกการของการเพมผลตภาพ คงจะพอจ�าไดวาหลกการนมงเนนในดานการสรางงานใหมทงประสทธภาพ และประสทธผล นนหมายถงการบรหารจดการกระบวนการใหมการใชทรพยากรตางๆ ทมอยอยางคมคา เพอสรางผลงานใหไดตามเปาหมายทตงไว ซงกคอการบรหารจดการใหกระบวนการใชตนทนเปนไปอยางเหมาะสม ซงเปนอกทางหนงของการสรางก�าไรใหองคกร

หากพจารณาในภาคผลตจะพบวา การน�าเทคโนโลยททนสมย หรอเครองจกรตางๆ เขามาใช ถอเปนตวชวยส�าคญในการผลตทไดทงปรมาณ และคณภาพ ผบรหารหลายองคกรตดสนใจลงทนกบการใชเครองจกรททนสมย แทนการใชแรงงานคน และแนนอนวาการใชเครองจกรผลตงานยอมไดผลงานทเรวกวา สามารถรองรบปรมาณการสงซอทเพมขนไดเปนอยางด แตเครองจกร กไมตางอะไรกบรางกายของคนเรา ทยอมตองมการเสอมไปตามกาลเวลา และยงถาใชงานมากๆ หรอใชงานผดวธ ไมมการบ�ารงรกษา การเสอมสภาพก

89July-August 2015

จะยงเกดเรวกวาทควรจะเปน และกเปนจดก�าเนดของปญหาหลายๆ ดานของการผลตทหลายองคกรเผชญอย เชน ปญหาเครองจกรช�ารด ท�าใหเกดของเสยมาก หรอตองใชคนเพมขนในการคดของเสยออก หรอบางท กมปญหาถงขนผลตไมทนจดสง สงเหลานลวนเปนโจทยใหผทอยหนางานจะตองแกไขกนจนเปนงานประจ�าไปเสยแลวส�าหรบบางองคกร

ในความเปนจรงแลว องคกรทใชเครองจกรส�าหรบการผลตเปนหลก จ�าเปนตองมแนวทางในการรกษาสภาพของเครองจกรใหพรอมใชงานอยเสมอ เพราะถาหากเครองจกรเกดการขดของจะสงผลกระทบโดยตรงตอหลายสวนงาน ไมวาจะเปน ฝายผลต ฝายขาย หรอแมแตฝายชางเองกตาม และสดทายกท�าใหองคกรตองแบกรบตนทนทเพมขน หรออาจจะถงขนเสยโอกาสในการขาย เพราะไมสามารถสงสนคาไดทนก�าหนดเวลากเปนได ดงนน จงควรทจะตองหนมาใสใจในเรองการบ�ารงรกษา เพอใหเครองจกรสามารถท�างานไดอยางเตมประสทธภาพ และมอายการใชงานทยาวนาน ซงการวางระบบบ�ารงรกษา ทมการก�าหนดแผนงานไวอยางชดเจน ทงวนเวลา สถานท และระยะเวลาด�าเนนการ เราเรยกวา “การบ�ารงรกษาแบบวางแผน” หรอ Planned Maintenance

องคกรท ใชเครองจกรสำาหรบการผลตเปนหลก ตองม

แนวทางในการรกษาสภาพของเครองจกรใหพรอมใชงาน

อยเสมอ เพราะถาหากเครองจกรเกดการขดของจะสง

ผลกระทบโดยตรงตอหลายสวนงาน

การบ�ารงรกษาแบบวางแผน (Planned Maintenance)

คอ การบ�ารงรกษาตามแผนงานทไดมการก�าหนดระยะเวลา วน และสถานท รวมถงจ�านวนผทจะเขาปฏบตการในงานบ�ารงรกษาเครองจกรนนไวอยางชดเจน โดยทวไปแลวรปแบบของการบ�ารงรกษาแบบวางแผนจะแบงออกเปน 4 ประเภท คอ

1. การบ�ารงรกษาเชงปองกน (Preventive Maintenance : PM) คอ การบ�ารงรกษากอนทเครองจกรจะช�ารดเสยหาย ดวยการบ�ารงรกษาประจ�าวนเพอปองกนการเสอมสภาพ การตรวจสอบตามระยะเวลา รวมทงการฟนฟการเสอมสภาพดวย ซงขอมลอางองส�าหรบการบ�ารงรกษาแบบปองกนนน สามารถหาไดจากคมอเครองจกร หรอ ประวตของเครองจกรทผานมา รวมถงพฤตกรรมการท�างานของเครองจกร กสามารถน�ามาเปนตวก�าหนดรอบของการบ�ารงรกษาได โดยทวไปจะแบงแยกตามวธการของการบ�ารงรกษาไดเปน 3 ชนด คอ

90Productivity World

• การบ�ารงรกษาตามระยะเวลา (Time Based Maintenance) เปนการก�าหนดระยะเวลาของการเปลยนชนสวนของเครองจกรใหเหมาะสมตอการเสอมสภาพ และมการด�าเนนการเมอถงก�าหนดดงกลาว

• การบ�ารงรกษาตามสภาพ (Condition Based Maintenance) เปนการก�าหนดวธในการตรวจหาความเสอมสภาพโดยอาศยสญญาณเตอนจากเครองจกรกอนทจะเกดความเสยหาย เชน ความรอน การสนสะเทอน และเมอการตรวจสอบพบสญญาณเตอนทผดปกต หรอมคาเกนกวามาตรฐานทก�าหนดไว กจะด�าเนนการซอมแซมแกไข ใหเครองจกรกลบมามสภาพการท�างานทเปนปกต

• การบ�ารงรกษาแบบยกเครอง (Overhaul) เปนการตรวจสอบเครองจกรตามรอบเวลาทก�าหนด โดยการถอดแยกชนสวนมาตรวจสอบ และหากพบวาชนสวนใดเสยหาย หรอเสอมสภาพ กจะท�าการเปลยนชนสวนนนใหม

2. การบ�ารงรกษาเมอเกดเหตขดของหรอเมอเกดการช�ารด (Breakdown Maintenance : BM) คอ การซอมบ�ารงเมอเครองจกรไดเกดความเสยหายขนแลว ซงไดมการก�าหนดแนวทางและหลกการ ส�าหรบวธการในการซอมเครองจกรนนๆ ซงไดมการคาดการณไวลวงหนาแลว

3. การบ�ารงรกษาเชงแกไขปรบปรง (Corrective Maintenance : CM) คอ การแกไขปรบปรงเครองจกร เพอลดความเสยหายจากการเสอมสภาพ ท�าใหการซอมบ�ารงท�าไดงายขน รวมถงการแกปญหาทเกดขน ไมใหกลบมาเกดซ�าอก

4. การปองกนการบ�ารงรกษา (Maintenance Preventive : MP) คอ การด�าเนนการทใหไดมาซงเครองจกร ทไมตองมการซอมบ�ารง หรอซอมบ�ารงนอยทสด โดยทพนกงานประจ�าเครองสามารถดแลเครองจกรดวยตวเองได ซงจะตองมการน�าขอมลตางๆ มาศกษาและวเคราะหเพอเปนประโยชนในการออกแบบ หรอเลอกซอเครองจกร ใหไดตามเปาหมายของการบ�ารงรกษาน

ภาพท 1 แผนภาพแสดงประเภทของการบ�ารงรกษาแบบวางแผน (Planned Maintenance)

91July-August 2015

จะเหนไดวาการบ�ารงรกษาแบบวางแผน เปนการด�าเนนการทมการคาดการณไวลวงหนา และสวนใหญ จะด�าเนนการกอนทปญหาจะเกดขน หรอเปนการวางแผนรบมอกรณมเหตขดของ ซงการด�าเนนการนยอมมตนทนเกดขน ดงนน จงตองมการพจารณาเลอกชนดของการบ�ารงรกษาใหเหมาะกบเครองจกรทใชงานอยดวย และถงแมวาจะมการวางระบบบ�ารงรกษาไวเปนอยางด แตกมกจะพบปญหาในทางปฏบตอยเสมอ โดยเฉพาะในชวงทมค�าสงซอเขามากๆ ถงแมการบ�ารงรกษาจะมการวางแผนไวแลวกตาม เรามก ไดยนค�าบนจากฝายชางบอยๆ วาไมสามารถด�าเนนการไดตามแผน เพราะการผลตตองท�าอยางตอเนอง และบางครงมค�าสงผลต ทแทรกเขามากตองใหความส�าคญกบสวนนกอน และเมอไมนานมาน ผเขยนกมโอกาสไดคยกบเพอนผท�าหนาทดแลงานซอมบ�ารงของบรษทแหงหนง เลาใหฟงวาทโรงงานของเขาเพงเกดเหตการณเครองจกรเสยแบบกะทนหน ผลตงานกะดกออกมาแลวใชไมไดเปนจ�านวนมากและดวยความทเปนกะดก พนกงานคมเครองกไมไดเครงครดในการดแลเครองมากนก จงปลอยใหเครองผลตงานเสยออกมาเปนจ�านวนมาก ซงเมอมการสบสวนหาสาเหต แนนอนวาความผดในเบองตนกคงจะตกอยทพนกงานผคมเครองทไมไดท�าการหยดเครองตงแตชวงแรกๆ ทมปญหา และเมอสอบถามขอมลทลกลงไปอก กพบวา จรงๆ แลวเครองนมแผน ททางแผนกชางจะตองเขาด�าเนนการบ�ารงรกษาเครองตามรอบเวลาอยแลว แตไมไดมการด�าเนนการเนองจากวา มการผลตงานทเปนค�าสงซอเพมจากลกคารายใหญ ซงความเสยหายครงนกสงผลกระทบอยหลายดานไมวาจะเปนของเสยทเกดขน ไมสามารถผลตงานสงใหลกคาไดทน และทส�าคญเครองจกรดงกลาวมความเสยหายคอนขางมาก ซงการซอมนนจ�าเปนตองใชระยะเวลา จงตองขอเลอน การสงงานใหแกลกคา และยงตองใหพนกงานเพมเวลาท�างานเพอผลตงานชดเชยใหแกเครองทเสยนดวย เหตการณนเมอประเมนมลคาความเสยหายออกมากเปนตวเลขทไมนอยเลยทเดยว

หากจะเปรยบเทยบการดแลรกษาเครองจกร กบการดแลสขภาพรางกายของคนเรา กคงจะไมตางกนเทาไรนก หลายคนคดวาการทเราตองเสยเงนเพอตรวจสขภาพทกป เปนการเสยเปลาเพราะเรายงไมไดมอาการปวยไขแตอยางใด บางคนรอใหมอาการผดปกตมากๆ จงจะไปหาหมอ ซงถาเปนโรคทรายแรง แลวมาเจออาการในระยะหลงๆ กอาจจะไมสามารถรกษาใหหายได หรอถาจะรกษาไดกตองใชเวลาและเงนเปนจ�านวนไมนอย ในความเปนจรงแลวการตรวจสขภาพกคอการตรวจดความผดปกตของรางกายทจะเปนสญญาณเตอนของโรคภยตางๆ เพอทจะไดหาแนวทางปองกนหรอบรรเทาอาการกอนทจะเกดขนหรอลกลามจนยากแกการรกษา ซงกถอวาเปนแนวคดเดยวกนกบการบ�ารงรกษาแบบวางแผน ถงแมจะตองมคาใชจายบาง แตกคมเพราะถอเปนการปองกน หรอเตรยมมาตรการรองรบปญหาทอาจจะเกดขน

เปาหมายส�าคญของการบ�ารงรกษา

การวางระบบบ�ารงรกษานน ท�าเพอใหองคกรมเครองจกรทสามารถผลตงานไดตามความตองการ และไมมปญหาสะดดระหวางการผลต ซงพอจะสรปเปาหมายหลก ของการบ�ารงรกษาได ดงน

1. เพอใหการใชงานเครองจกรเปนไปอยางเตมประสทธภาพ

2. เพอใหเครองจกรมอายการใชงานทยาวนาน

3. เพอใหเครองจกรมความเทยงตรงและนาเชอถอ

4. เพอใหเครองจกรมความปลอดภยเพยงพอตอผใชงาน

5. เพอเปนการประหยดพลงงานและลดมลภาวะตอสงแวดลอม

92Productivity World

Illustrate by Chavisa C.

จะเหนวาเปาหมายของการบ�ารงรกษานน ไมไดเปนประโยชนตอการผลตงานไดอยางตอเนองเพยงอยางเดยว แตการทเครองจกรไดรบการดแลใหอยในสภาพด จะมผลตอความปลอดภยกบผใชงาน และยงชวยประหยดพลงงาน รวมถงไมเปนมลภาวะตอสงแวดลอมดวย

บทบาททแตกตาง แตเปาหมายเดยวกนของฝายผลต และฝายซอมบ�ารง

เปนททราบกนดวา บทบาทและหนาทของพนกงานฝายผลต และฝายซอมบ�ารงนนมความแตกตางกน กลาวคอฝายผลตมหนาทผลตงานใหไดตามเปาหมายทก�าหนดทงคณภาพและปรมาณ ความตองการของฝายผลตนนคอตองการใหเครองจกร สามารถท�างานไดอยางราบรนและไมกอใหเกดปญหากบงาน ในขณะเดยวกนฝายซอมบ�ารง กมหนาทในการดแลเครองจกรไมใหเกดการขดของหรอเสยหาย การทเครองจกรสามารถท�างานไดอยางมประสทธภาพ ถอเปนเปาหมายส�าคญของฝายซอมบ�ารง ทสงผลดเปนอยางยงตองานผลต จะเหนไดวาถงแมจะมบทบาทและหนาททตางกน แตกมเปาหมายเดยวกน ซงในความเปนจรงแลวพนกงานฝายผลตผทใชงานเครองจกรอยเปนประจ�า กสามารถทจะดแลและบ�ารงรกษาเครองจกรไดในเบองตน ดวยการใชงานเครองจกรอยางถกวธ มการตรวจสอบประจ�าวน และหมนดแลและคอยสงเกตอาการผดปกตในเบองตนดวยประสาทสมผสทง 5 และแจงสงผดปกตทพบใหแกผบงคบบญชา หรอชางผรบผดชอบทราบ เพอใหการด�าเนนการแกไขเปนไปอยางทนทวงท

จะเหนไดวา การวางระบบบ�ารงรกษาเครองจกรมความจ�าเปนอยางยง โดยเฉพาะบรษททใชเครองจกรในการผลตเปนหลก เพราะจะท�าใหเครองจกรนนถกใชงานไดอยางเตมประสทธภาพ มความปลอดภยส�าหรบผใช ประหยดพลงงาน และถอเปนการยดอายการใชงานของเครองจกร ดงนน การเพมผลตภาพใหแกงาน เพอใหการด�าเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลนน นอกจากจะใสใจในเรองของปรมาณการผลตใหไดเปาหมายและมคณภาพแลว การใหความส�าคญกบการดแลและบ�ารงรกษาเครองจกร ซงถอเปนปจจยหลกของการผลต กเปนอกสวนหนงทไมควรมองขาม และทส�าคญเหนอสงอนใด คอการสราง ความรความเขาใจใหแกผปฏบตงานทเกยวของทงฝายผลตซงเปนผใชงานเครองจกรเปนประจ�า และฝายชางผท�าหนาทในการบ�ารงรกษาเครองจกร ใหเขามความรและมความเตมใจในการทจะดแลรกษาเครองจกร เพอใชเปนเครองมอส�าคญในการผลตงานทมคณภาพใหแกองคกร

93July-August 2015

ก�าจดจดออนดวยTheory of Constraints สธ ปงสทธวงศ

วทยากรทปรกษาอสระsuthee555@hotmail.com

OPERATIONS FOCUS

T heory of Constraints หรอ TOC คดคนขนมาโดย Eliyahu M. Goldratt นกฟสกสชาวอสราเอลซงภายหลง

ผนตวเองมาเปนกรดานการบรหาร เขาเขยนหนงสอท ขายด ‘The Goal’ ในปค.ศ. 1984 และเขยนตอมา อกหลายเลม

TOC มองวาในทกๆ ‘ระบบ’ ม ‘ขอจ�ากด’ หรอ ‘constraint’ อย ซงแมว าจะมอย เป นจ�านวนนอย แตกฉดรงระบบไมใหบรรลเปาหมายทตงไว ทฤษฎน กลาววาระบบกเหมอนสายโซทรอยตอกนไป constraint คอ หวงโซทเปน ‘จดออน’ ซงหากสามารถตรวจพบไดอยางแม นย�า และด�า เ นนการแก ไขปรบปรงตรงจดนน กจะท�าใหทงระบบสามารถบรรลเปาหมาย

ในบรบทของการบรหารจดการ กระบวนการตางๆ ไมวาจะเปนกระบวนการทผลตสนคาและบรการ หรอกระบวนการสนบสนน เครองจกรหรอหนวยงานทชาทสดจะเปนตวก�าหนดอตราเรวของทงกระบวนการ ไมวาจะพยายามเพมอตราเรวทสวนอนๆ แคไหน กไมมผลตออตราเรวของทงระบบ

แมแตในชวตประจ�าวน กอาจสงเกตพบปรากฏการณเชนน ตวอยางเชน ขบรถบนถนนสเลน แลวเกดจราจรตดขดยาวนานโดยไมทราบสาเหต เมอผานไปถงบรเวณอบตเหต พบวารถชนกนกดขวาง บบการจราจรใหเหลอเพยงเลนเดยว เปนตน

แนวคดส�าคญของ TOC คอ การปรบปรงตองกระท�าโดยมองภาพรวมทงระบบ ความพยายามปรบปรงเฉพาะจด เฉพาะบางกระบวนการ หรอบางหนวยงาน ไมสามารถท�าใหองคกรบรรลเปาหมายได เปาหมายในทน เนนท ‘ระยะเวลา’ ทสนคาผานกระบวนการผลต (Throughput time) และ ‘ปรมาณ’ ซงจะสงผลตอตววดทางการเงน เชน ผลก�าไร, อตราผลตอบแทนการลงทน

การปรบปรงในแนวทางนจงตองมองภาพรวมในเชงระบบ โดยอาศยผ เชยวชาญและผ บรหารขององคกร เพอระบขอจ�ากด หรอ constraint ออกมา แลวด�าเนนการแกไขปรบปรง ข อจ�ากดดงกลาวอาจเป นข อจ�ากด

เชงกายภาพทจบตองได เชน วตถดบ, เครองจกร, อปกรณ, บคลากร, เงนสด ฯลฯ หรออาจเปนขอจ�ากดเชงนโยบาย (policy constraints) ไดแก การตดสนใจของผบรหาร หรอแมแตวฒนธรรมองคกรทเปนอปสรรคตอระบบ ตวอยางเชน ในหนงสอ The Goal ของ Goldratt กลาวถงโรงงานแหงหนงซงผบรหารมนโยบายหยดการใชทรพยากรในการผลตทกชวงพกกลางวนและทกชวงทเปลยนกะคนงาน ซงกนเวลาถงวนละ 4-5 ชวโมงตอวน เปนตน

Goldratt เสนอวาม 5 ขนตอนในการคนหาและปรบปรงระบบขององคกร ไดแก

1. Identify - คนหาสวนทเปน constraint ของระบบ ระบออกมาใหไดวาจดใดทเปนขอจ�ากด วธเบองตนวธหนงคอสงเกตวาม ‘คว’ รอทขนตอนใด เปนไปไดวาขนตอนนน คอจดออน

2. Exploit - หาวธเพมประสทธผลจาก constraint นน โดยไมตองลงทนแพงๆ เชน ลดเวลาทไมกอใหเกด ผลตภาพ ปรบปรงใหด�าเนนการไดมากขน เปนตน

3. Subordinate - เมอ constraint ปรบให เรวขนแลว กปรบกระบวนการอน หรอหนวยงานอน ใหสอดคลองกบ constraint โดยบางกระบวนการอาจสญเสยผลตภาพไปบาง เพอประโยชนของทงระบบ สวนใหญควรพจารณากระบวนการทอยกอนหนา constraint

4. Elevate - หากผลการปรบปรงยงไมเป นท นาพอใจ กอาจตองลงทนเปลยนแปลง ยกระดบ constraint ขนมา

5. Repeat - เมอปรบปรงไดแลว ใหกลบไปยง ขนตอนท 1 ใหมอกครง เนองจากคราวนจดอนอาจกลายเปน constraint แทนไปแลว

จะขอยกตวอยางเพอใหเหนภาพ ในงานเทศกาล ครงหนง รานขายเสอผาเดกลดราคาสงถง 70% ท�าใหลกคาแนนเตมราน เมอผานวนแรกปรากฏวายอดขายไมเปนไปตามเปาเนองจากลกคาแตละรายกวาจะผานขนตอนการ ซอขายทงหมดตองใชเวลานานมาก ท�าใหลกคาบางรายอารมณเสย และวางทงสนคาไวโดยไมซอ

95July-August 2015

Repeat เจาของรานอาจทบทวนตงแตขนตอนแรกใหม เพอปรบปรงใหดยงขน โดยเนนใหพนกงานจดเสอผา จดเสอผาไซสตางๆ ขนราวแขวนใหครบถวนตลอดเวลา เทาทมสนคา เพอใหลกคาเลอกไดเรวขน

เมอเปรยบเทยบ TOC เครองมอปรบปรงทวทงองคกรอยาง Six Sigma, Lean ผเขยนเหนวาทงสามแนวทางตางน�าไปสคณภาพ ลดของเสย ลดระยะเวลาไดทงสน ขอแตกตางคอจดเนน และลกษณะของการด�าเนนการทไมเหมอนกน กลาวคอ

Six sigma เนนการลดความผนแปร หรอ variation และลดสนคาทเปนของเสย เนนการปรบปรงอยางกาวกระโดด องคกรทจะน�าไปใชงานจะตองมความรทางสถต มการเกบขอมลมาวเคราะหอยางเขมขน ลกษณะของการปรบปรงเปนแบบ ‘top-down’ โดยผบรหารคดเลอกโครงการปรบปรง และควบคมวธการปรบปรงทกขนตอน

Lean เนนลดความสญเสย หรอ waste ใหเหลองานทสรางคณคาใหแกลกคา ซงมทงลกคาภายนอก (ผบรโภค) และลกคาภายใน (กระบวนการถดไป) โดยใชทงการปรบปรงอยางตอเนองและแบบกาวกระโดด และตองอาศยการมสวนรวมของบคลากรทรบผดชอบการปฏบตงาน อาจกลาวไดวา เปน ‘bottom up’ มากกวา Six Sigma

TOC เนนการก�าจดจดออน หรอ constraint โดยมองภาพรวมในเชงระบบ เพอลดระยะเวลาทสนคาและบรการจะตองผานกระบวนการ และเพมปรมาณสนคา และบรการทขายได เพอใหเกดก�าไรแกองคกร ซงหมายถงระบบบรรลเปาหมาย ผทจะระบขอจ�ากดของระบบ คอ ผเชยวชาญและผบรหารเพยงไมกคน ไมตองอาศยการมสวนรวมของพนกงานทหนางานและไมจ�าเปนตองใชการค�านวณทางสถตทซบซอน

ในบานเรา TOC อาจไมโดงดงหรอเปนทนยม อยางไรกตาม ไมอาจปฏเสธวา TOC เปนแนวคดทนาสนใจเรยนรและน�าไปประยกตใชเพอแกปญหาทหลากหลายและซบซอนในการบรหารองคกร

กระบวนการซอเสอผาเดกในรานนม 3 ขนตอน ไดแก

หนง พนกงานจดเสอผาคอยเตมสนคาบนราวแขวน และในกระบะเพอใหลกคาเลอกเสอผา สอง พนกงานขายคอยแนะน�าและชวยเหลอลกคา จนกระทงลกคาเลอกสนคาเสรจ

และสาม พนกงานแคชเชยร คดราคาสนคา รบช�าระเงน และน�าสนคาใสถง

หากเจาของรานทดลองใช 5 ขนตอนของ TOC เพอลดระยะเวลาในการซอเสอผาลง การด�าเนนการอาจเปนดงน

Identify เจาของรานสงเกต และระบออกมาไดทนทวา พนกงานแคชเชยร คอ ‘constraint’ เนองจากมลกคาถอเสอผาเขาควรอจายเงนเปนแถวยาว ซงหากไปปรบปรงทพนกงานจดเสอผา หรอพนกงานขายกไมท�าใหลกคาซอสนคาไดเรวขน

Exploit กอนทจะตองเสยคาใชจายปรบปรงอะไรแพงๆ เจาของกลองแกไขงายๆ กอน โดยพดคยกบพนกงานแคชเชยรเพอหาสาเหตทท�าใหคดเงนลกคาชา ในทสดกร ว า เปนเพราะขาดเศษเหรยญไวทอนลกคา จงปรบปรงโดยเตรยมแลกเศษเหรยญไวใหเพยงพอ

Subordinate เมอตระเตรยมกบแคชเชยรแลว เจาของกตองคอยก�าชบใหอกสองขนตอนกอนหนานน ไมวาจะเปนพนกงานจดเสอผา และพนกงานขาย ใหด�าเนนการอยางเตมศกยภาพ (คราวนแคชเชยรจะเรวแลวนะ พวกเธอหามชานะ)

Elevate เมอผานวนทสอง ปรากฏวาผลการปรบปรงยงไมเปนทนาพอใจ เพราะลกคายงใชเวลานานมากกวาจะซอสนคาเสรจ เจาของจงตดสนใจเปลยนแปลงครงใหญทขนตอนแคชเชยร โดยลงทนซอเครองคดเงนและจางพนกงานเพมอกหนงชองทาง ท�าใหกระบวนการไหลลนกวาเดมมาก สามารถขายสนคาตอวนไดมากกวาเดม (ปรมาณ) และลกคาไมตองเสยเวลาเขาควนาน (ระยะเวลา)

OPERATIONS FOCUS

96Productivity World

รจกการใช

"กราฟ" ดแลว?กฤชชย อนรรฆมณ*kritchai.a@gmail.com

* Lean and Productivity Consultant

OPERATIONS FOCUS

ถามผอานกนตามหวเรองนะครบวา คดวารจกการใชกราฟดแลวหรอยง การใชกราฟ ในทนคอทงการเปน ”คนเขยนกราฟ” และเปน “คนอานกราฟ” ซงเปนเรองใกลตว

ทบางทเรามองขาม กราฟชวยในการแปลงขอมลตวเลข ใหอยในรปทสามารถเขาใจไดงายๆ อยางไรกตาม มความผดพลาดพนฐานในการเขยนกราฟทมกพบบอยๆ เชน

- ไมมหวขอ วานเปนกราฟขอมลเกยวกบเรองอะไร

- ไมมค�าบรรยายวาขอมลแกนนอน คออะไร ขอมลแกนตง คออะไร

- ไมมขอมลหนวย หรอวาไมชดเจน

- มกราฟหลายเสนมากเกนไปซอนทบกน จนดยาก ไมเขาใจ

- ก�าหนดชวงของขอมล (Scale) ไมเหมาะสม ท�าใหอานขอมลยาก

- การใชสกลนกนไปจนไมเหนความแตกตาง หรอในทางตรงกนขามใชมากเกนไปจนเปรอะ ไมเขาใจจดส�าคญในการน�าเสนอของกราฟ

ลองดกราฟขางลางนครบ ผมดดแปลงมาจากภาพกราฟทไดไปเหนมาในองคกรแหงหนง เปนขอมลปรมาณการใชไฟฟาในโรงงาน เพราะองคกรมนโยบายในการประหยดพลงงาน ผมจะน�ามาเปนกรณศกษากน ลองตงกระทกอนจะอานตอไปนะครบวา เหนอะไรจากกราฟรปนบาง มแงมมอะไรในการคดวเคราะหตอไป และจะสามารถปรบปรงใหดขนอยางไรไดบาง

97July-August 2015

1. เพมหนวย ปรบส และ รปแบบกราฟ

หนวย กโลวตต-ชวโมง ถกระบเพมเขาไปในกราฟจากกราฟทไมระบหนวย รปตนฉบบใชสน�าเงนและเขยวเพอแยกขอมลในแตละป แตเมอพมพออกมาเปนสขาวด�าแลว จะไมเหนความแตกตาง ในการปรบปรง ขนนจะใชสขาวด�า แตใชแยก 2 ขอมลดวยน�าหนกสทแตกตางกน เพอใหดกราฟดวยภาพขาวด�าได

ในรปตงตนเปนกราฟแทง แมวาสามารถเหนภาพรวมของการขนลงของการใชไฟได แตหากวตถประสงคคอการเปรยบเทยบเดอนเดยวกนในปปจจบนและปกอนหนา และถามวา เดอนไหนใชไฟมากกวาปกอนจะดยาก การปรบมาเปนกราฟเสนจะท�าใหเหนไดงายกวา

จากกราฟพบวาในเดอน เม.ย, ก.ค., และ พ.ย. ในปนมปรมาณการใชไฟมากกวาปกอนหนา ในทน ใสวงกลมเพมเขาไปในกราฟ เพอเนนวาเปนเดอนทปรมาณสงกวาปกอน

98Productivity World

2. ปรบชวงขอมลบนกราฟ (Scale)

เมอสงเกตขอมลกราฟแลวจะพบวา ขอมลวงอยในชวง 400-600 กโลวตต-ชวโมง ดงนนเพอใหเหนการเคลอนไหวของขอมลใหชดขน เราสามารถปรบชวงขอมล เพอแสดงขอมลเฉพาะในชวงทตองการ

3. ปรบตวชวด

เมอดเสนทขนๆลงๆ ในแตละเดอนเปรยบเทยบกน พบวาทง 2 ป มขอมลทเหมอนกนคอ เดอน เม.ย. และ ธ.ค. จะมการใชไฟฟาทนอยกวาเดอนอนๆ และเมอเทยบกบเดอนทใชสงสดคอเดอน ส.ค. กพบวาทงเดอน เม.ย. และ ธ.ค.ใชไฟฟานอยกวาเดอน ส.ค.ถงประมาณ 30% ค�าถามทจะวเคราะหตอไป คอ ทง 2 เดอนนมการใชไฟฟาอยางมประสทธภาพสงสดจรงหรอไม

ขอสนนษฐานของสาเหตหนงคอ ความแตกตางนน มาจากปรมาณผลผลตทไมเทากนในแตละเดอน หรอไม สงเกตไดอกวาทงเดอนเม.ย. และ ธ.ค. เปนเดอนทมวนหยดหลายวน ดงนนการวดเพยงปรมาณไฟฟา จงอาจไมสามารถบอกไดถงประสทธภาพอยางแทจรง

การปรบปรงทท�าไดคอ เกบขอมลผลผลตเพมเตม แลวน�ามาค�านวณเทยบดวย จะวาไปแลว นคอแนวคดของการวดผลตภาพหรอ Productivity โดยการเทยบระหวาง Input และ Output นนเอง ในกรณน Input คอไฟฟาทใช และ output คอ ปรมาณผลผลต ตวชวดจะถกปรบไปเปน ปรมาณการใชไฟฟาตอผลผลต ค�านวณโดย

= ปรมาณไฟฟา (กโลวตต-ชวโมง)

ปรมาณผลผลต (ตน)

99July-August 2015

จะเหนไดวาการแปลความขอมล เปลยนไปทนทในทศทางตรงกนขาม จากทเคยคดวา ในปนการใชไฟฟาลดลง แตเมอน�ามาค�านวณเทยบกบสนคาทผลต กลบปรากฏวา การใชไฟฟาในปนเพมขนกวาเดอนเดยวกนในปกอนเกอบทกเดอน รวมทงเดอนเม.ย. และ ธ.ค. ไมไดมการใชไฟฟาทมประสทธภาพดกวาเดอนอนๆอยางทคด

4. ปรบ Format และ เพมขอมลในกราฟ

การปรบปรงเพมเตม เพอใหสามารถอานกราฟไดงายยงขนไปอก ท�าได ดงน

• ใชส เสนประ และความเขม เพอแยกความแตกตางระหวางขอมลทง 2 ปใหชดเจนขน โดยใชปปจจบนเปนเสนทบ ขอมลปกอนหนาใชเปนเสนประเพอใชเทยบเคยง และแยก คนละสระหวางทง 2 ปน

• เพมขอมลคาเฉลยในปกอน 47.8 กโลวตต-ชวโมง/ตน เพอเปนคาอางอง

• ก�าหนดเปาหมายการปรบปรงของปปจจบนเปน 47.0 กโลวตต-ชวโมง/ตน ลากเสนเปนประ

ท�าใหเหนไดงายวามเพยง 3 เดอนเทานนในปน ทไดตามเปาหมายคอเดอน ก.พ., พ.ค. และ พ.ย.

100Productivity World

ดงไดกลาวแลววา ประสทธภาพการใชไฟฟาในปน นอกจากไมดขนแลวยงต�าลงดวย อกสงหนงทเหนไดจากกราฟคอ “ความผนแปร” หรอการแกวงตวของขอมล การใชไฟฟาทต�าสด ในปนประมาณ 45 แตคาสงสดนนขนไปถงมากกวา 51 กโลวตต-ชวโมง/ตน หรอตางกนมากกวา 10% ท�าใหสามารถน�าไปเกบขอมลเพอวเคราะหตอไปไดวา เกดจากสาเหตอะไร และวางมาตรการเพอการปรบปรงตอไป

ขอสรปสงทายในบทความนครบวา แมวาการเขยนกราฟจะเปนเรองงายๆ อยางไรกตามมรายละเอยดหลายอยางใหนาศกษา เพอใหการ “มองเหน” ขอมล หรอ ทเรยกกนวา Visual Management น น สามารถ น�าไปสความเขาใจและการจดการไดอยางเหมาะสมครบ

101July-August 2015

Tipsในการเขยนกราฟ

1. ชอกราฟ - กราฟตองมชอกำากบไวเสมอวาเปนขอมลอะไร กรณเปนขอมล

ในชวงเวลาใดเวลาหนง สามารถเขยนบอกในชอกราฟไดเลย เชน “อตราของเสย

รายเดอนป XXXX” และควรจะมขนาดท ใหญพอทผอานจะสามารถเหนไดโดยงาย

ชอกราฟควรเปนจดเดนแรกสดของกราฟ

2. ค�าบรรยายแกน X แกน Y - ทงสองแกนตองมคำาอธบายระบไวเสมอ วาคอ

ขอมลหรอตวชวดอะไร และ หนวยทใชคออะไร เพอปองกนผอานแปลความผด

3. การเลอกตวชวด (Indicators) - ตวชวดทเหมาะสมควรเชอมโยงกบ

วตถประสงคหรอเปาหมายของหนวยงานนนๆ

4. ก�าหนดชวงขอมล (Scale) ทเหมาะสม - การเลอกคานอยทสด และมากทสด

ในสเกลบนกราฟ สงผลใหการอานขอมลทำาไดงายขน เสนในกราฟ (Grid Line) ไมเดน

บดบงขอมลทตองการนำาเสนอ กรณเขยนกราฟ 2 แกน การเลอกสเกลทไมเหมาะสม

อาจทำาใหการอานคาความสมพนธของ 2 ขอมลผดพลาดได

5. เปาหมาย - กราฟควรแสดงคาเปาหมาย หรอคาเทยบเคยง เพอใหสามารถ

เขาใจไดทนท วาผลลพธทเกดขนนนเปนไปตามทตองการหรอคาดหวงหรอไม ขอมล

เปาหมายควรเขยนดวยเสนประ

6. การเลอกประเภทกราฟ - รปแบบของกราฟ ควรตอบโจทยสงทจะนำาเสนอ

หลกการโดยทวไปเชน กราฟเสนมกแสดงขอมลหรอแนวโนมในชวงเวลาหนง กนพนท

กราฟไมมากทำาใหเขยนขอมลเพมเตมไดงาย กราฟแทงใชแสดงความแตกตางเชงปรมาณ

ของกราฟแตละแทง สามารถแสดงขอมลหลายแทงซอนๆ กนได กราฟวงกลม หรอ

กราฟเขมขด ใชแสดงสดสวน

7. การบนทกค�าอธบายเพมเตม - ขอมลทมความผดปกต หรอเบยงเบนไปจาก

เปาหมายทตงไว ควรเขยนคำาอธบายกำากบไวในรปกราฟดวย เพอใหผอานสามารถเขาใจ

สงทเกดขนไดทนท

102Productivity World

มอบเงนสนบสนนโครงการ V-CHEPC 2015

"เราตองท�าใหธนาคารเปนองคกรทคนรนใหมอยาก

เขามารวมงานดวย เปนเรองทงระยะสนและระยะ

ยาวทจ�าเปนตองท�าตอเนอง เพราะตอนนแนวคดของ

คนรนใหมเปลยนไป ตองการเปน "นายตวเอง" และ

ไมอยากเปน "ลกจาง" ถาเราไมตระหนกและปรบตว

ถงเวลาอาจสายเกนไปกได"

คณอาทตย นนทวทยา ประธานเจาหนาทบรหารและรองประธานกรรมการบรหารธนาคารไทยพาณชย จำากด (มหาชน)

สมาชก นตบคคลประเภท 1 EA 02932

ทมา : https://www.ube.co.th/en/news-details.php?id=16

ทมา http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1432897509

BE INSPIRED

SOCIAL-MINDED

กลมบรษทอเบะ (ประเทศไทย) รวมพธมอบเงนสนบสนนแก โครงการพฒนาช างเทคนควศวกรรมเคม วทยาลยเทคนคมาบตาพด Vocat ional Chemical Engineer ing Practice College (V-ChEPC) เมอวนพฤหสบดท 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2558 ณ หองประชม 1 ชน 2 ส�านกงานคณะกรรมการ การอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ โดยม คณสรยน วนเพญ กรรมการรองผอ�านวยการ กลมบรษท อเบะ (ประเทศไทย) เปนผมอบใหกบคณพารณ อศรเสนา ณ อยธยา ทปรกษา โครงการฯ

บรษท อเบะ เคมคอลส (เอเชย) จำากด (มหาชน)สมาชกสถาบนเพมผลผลตแหงชาต นตบคคล หมายเลข EB05345

FTPI Membership