1. อาหารและการยอยอาหาร

ระบบยอยอาหาร และการสลายสารอาหารระดบเซลล

2. การสลายสารอาหารระดบเซลล การสลายสารอาหารแบบใชออกซเจน การสลายสารอาหารแบบไมใชออกซเจน

ระบบยอยอาหาร และการสลายสารอาหารระดบเซลล

กระบวนการแปรสภาพสารอาหารจากโมเลกลขนาดใหญเปนโมเลกลขนาดเลก

กระบวนการยอยอาหาร (Digestion)

สามารถดดซมเขาสเซลลเพอน าไปใชประโยชนได

อาหารทยอยไมได

อาหาร

เอนไซม

อาหารทยอยแลว

ก าจดออกนอกรางกาย

เขาสเซลล

1. อาหารทมขนาดใหญ

การกลนเขาไปทงหมด เชน ไสเดอน

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

1. อาหารทมขนาดใหญ การใชโครงสรางบางสวนจบและกลนเหยอ เชน ไฮดรา ดอกไมทะเล และ นก

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

1. อาหารทมขนาดใหญ การน าอาหารเขาไปโดยการเคยว เชน สตวมกระดกสนหลงทวไป

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

2. อาหารทมขนาดเลก

การสรางเปนถงอาหาร

(Food vacuole)

อะมบา

พารามเซยม

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

2. อาหารทมขนาดเลก

การใชซเลย (Cilia) พดโบกเขาไปในตว เชน พารามเซยม

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

2. อาหารทมขนาดเลก

การสรางน าเมอกออกมาเพอใหอนภาคเลกๆ เกาะตดอย เชน หอยทาก

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

3. อาหารทเปนสารละลายของเหลว

ใชการดด เชน ดดน าหวาน ดดเลอด หรอดดซมผานผวรางกาย

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

3. อาหารทเปนสารละลายของเหลว

การปลอยน ายอยออกมายอยอาหารแลวจงดดซมเขาไป เชน แมงมม

กรรมวธการกนอาหารของสงมชวต

1. การยอยภายในเซลล (Intracellular digestion)

การทเซลลน าอาหารเขาไปภายในจนท าใหเกดถงอาหาร แลวใชน ายอยยอยอาหารภายในเซลลนน ไดแก อะมบา

ประเภทของการยอยอาหาร

1. การยอยภายในเซลล (Intracellular digestion)

การทเซลลน าอาหารเขาไปภายในจนท าใหเกดถงอาหาร แลวใชน ายอยยอยอาหารภายในเซลลนน ไดแก พารามเซยม

ประเภทของการยอยอาหาร

2. การยอยภายนอกเซลล (Extracellular digestion)

การทเซลลขบน ายอยออกมายอยอาหารภายนอกเซลลจนกลายเปนโมเลกลเลกๆ แลวจงดดซมไปใชประโยชนตอไป ไดแก แบคทเรยและรา

ประเภทของการยอยอาหาร

ประเภทของทางเดนอาหาร

1. ทางเดนอาหารแบบสมบรณ (Complete digestive tract)

สตวทมทางเดนอาหารสมบรณ (Complete Digestive Tract) ไดแก ไสเดอนดน แมลง ปลา สตวปก และสตวเลยงลกดวยนม มรเปดของทางเดนอาหาร 2 ทาง คอ ปากและทวารหนก

http://www.slideshare.net/pisgahscience/31-lecture-ppt

1. ทางเดนอาหารแบบสมบรณ (Complete digestive tract)

สตวทมทางเดนอาหารสมบรณ (Complete Digestive Tract) ไดแก ไสเดอนดน แมลง ปลา สตวปก และสตวเลยงลกดวยนม มรเปดของทางเดนอาหาร 2 ทาง คอ ปากและทวารหนก

ประเภทของทางเดนอาหาร

2. ทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ (Incomplete digestive tract)

สตวทมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ (Incomplete Digestive Tract) มปากและทวารหนกรวมกน อาหารเขาทางปาก และกากอาหารออกทางเดยวกน

2. ทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ (Incomplete digestive tract)

Figure 1: The planarian is a flatworm that has a gastrovascular cavity with one opening that serves as both mouth and anus.

หนาทของทางเดนอาหาร

การกน

การยอยอาหาร

การขบออก

การดดซม

1. การยอยเชงกล (Mechanical digestion)

เปนกระบวนการทท าใหอาหารมขนาดเลกลง และชวยใหการยอยเชงเคมเกดไดเรวขน เชน การบดหรอเคยวดวยฟนในสตวทมกระดกสนหลง

The Mouth’s Mechanical Digestion

ขนตอนของการยอยอาหาร

2. การยอยเชงเคม (Chemical digestion)

เปนการยอยอาหารโดยใชเอนไซมหรอน ายอยชวยในการยอยอาหาร

เพอใหอาหารมโมเลกลเลกทสด แลวจงท าการดดซมเขาสเซลล

ขนตอนของการยอยอาหาร

การยอยอาหารของราและแบคทเรย

เปนการยอยภายนอกเซลล (Extracellular digestion)

เอนไซมยอยสารโมเลกลใหญใหเปนสารโมเลกลเลกกอน

ดดซมสารโมเลกลเลกเขาสเซลล

1. การยอยอาหารของจลนทรย

ไมมระบบทางเดนอาหารและระบบยอยอาหารโดยเฉพาะ

อาหารทเขาไปภายในเซลลจะอยในฟดแวควโอล (Food vacuole)

ไลโซโซมภายในเซลลจะยอยอาหารซงเปนการยอยภายในเซลล

(Intracellular digestion)

กากอาหารจะถกก าจดออกโดยการแพร

เชน อะมบา พารามเซยม และยกลนา

2. การยอยอาหารสงมชวตเซลลเดยว

2. การยอยอาหารสงมชวตเซลลเดยว

Food Vacuole Amoeba

Food Vacuole Amoeba

Paramecium

การยอยอาหารของสตว

โคแอนโนไซต เปนเซลลทมแฟลกเจลลม และมปลอกหม (Collar)

แฟลกเจลลมจะโบกพดอาหารทมากบน าเขามาในปลอก แลวใชเมอกจบอนภาคอาหารไว

1. การยอยอาหารของสตวทไมมระบบทางเดนอาหาร

Ostia = ชองน าเขา

อาหารจะไหลลงมาทฐานปลอก จากนนตวเซลลจะโอบเอาอาหารเขาไปดวยกระบวนการฟาโกไซโทซสเกดเปนฟดแวควโอล (Food vacuole)

1. การยอยอาหารของสตวทไมมระบบทางเดนอาหาร

Ostia = ชองน าเขา

มชองภายในล าตวทเรยกวา ชองแกสโทรวาสควลาร

ท าหนาทเปนทงปากในการกนอาหาร และเปนทวารหนกในขบถายของเสย

2. การยอยอาหารของสตวทมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ

Gastrovascular

ใช Tentacle หรอหนวดเลกๆ ทมเขมพษ (Nematocyst) ท ารายเหยอ เหยอจะเขาไปในชอง Gastrovascular

2. การยอยอาหารของสตวทมทางเดนอาหารแบบไมสมบรณ

Gastrovascular

ใชคอหอยหรอฟารงซ (pharynx) ยนออกมาจากปาก (mouth) เพอดดของเหลวในตวเหยอเปนอาหารหรอกลนเหยอเขาไปในตว

เซลลตอมทอยตามผนงทางเดนอาหารจะปลอยเอนไซมออกมายอยอาหารซงเปนการยอยภายนอกเซลล

พลานาเรย (Planariaa)

ชนสวนทยอยแลวจะมเซลลทผนงทางเดนอาหารโอบลอมอาหารเขาไปยอยภายในเซลลตอ สวนกากอาหารทยอยไมไดกจะกลบออกมาทางปาก

พลานาเรย (Planariaa)

คอหอย (Pharynx) หลอดอาหาร (Esophagus) กระเพาะพกอาหาร (Crop) กระเพาะบดอาหาร(กน) (Gizzard) ล าไส (Intestine) ทวารหนก (Anus)

3. การยอยอาหารของสตวทมทางเดนอาหารสมบรณ

ปาก (Mouth) คอหอย (Pharynx) หลอดอาหาร (Esophagus) กระเพาะพก (Crop) กระเพาะบดอาหาร (กน) (Gizzard ) ตอมสรางน ายอย (Gastric caecum) กระเพาะอาหาร (Stomach) ล าไสเลก ล าไสใหญ ทวารหนก (Anus)

ปาก (Mouth) หลอดอาหาร (Esophagus) กระเพาะพก (Crop)

กระเพาะอาหาร (Stomach) กระเพาะบด ( Gizzard )

ล าไส ( Intestine ) ทวารหนก (Anus)

A

B C D

คอ ………….

คอ ………….

ทางเดนอาหารของวว

3 สวนแรกเปนสวนทขยายขนาดขนของหลอดอาหาร ไมมการสรางน ายอย สวนท 4 เปนกระเพาะอาหารจรง

A

B C D

หลอดอาหาร

ล าไส

1. รเมน (rumen) หรอ ผาขรว (มขนาดใหญทสด) 2. เรตควลม (reticulum) หรอ กระเพาะรงผง (มขนาดเลกทสด) 3. กระเพาะโอมาซม (omasum) หรอ กระเพาะสามสบกลบ ( ประกอบไปดวยแผนกลามเนอทเปนกลบชวยในการบดอาหาร ) 4. อะโบมาซม (abomasum) หรอ กระเพาะจรง

1. รเมน (Rumen) หรอกระเพาะผาขรว

2. เรตควลม (Reticulum) หรอกระเพาะรงผง

3. โอมาซม (Omasum)หรอกระเพาะสามสบกลบ

4. แอบโอมาซม (Aboamasum) กระเพาะแทจรง

The abomasum is the only glandular part of the stomach. It contains many folds and is white to gray in color. Feed should easily wash off of the surface.

ภาพแสดงลกษณะกระเพาะอาหารของสตวเคยวเออง

อาหาร ปาก เคยว

เคยวเออง

กลน

กลน หลอดอาหาร

รเมน มแบคทเรย/โพรโทซวชวยยอย

เซลลโลส สงเคราะห

กรดอะมโนจากยเรย/แอมโมเนย

กระเพาะสวนเรตควลม บดและผสมอาหาร

และยอยนมเมอยงเลก

กระเพาะสวนโอมาซม บดและผสมอาหาร

ดดซมและซบนาดวย

กระเพาะสวนอะโบมาซม หลงเอนไซมออกมายอยอาหาร

สารอก

ลาไสเลก ยอยและดดซมอาหาร ลาไสใหญ ทวารหนก

การยอยอาหารตามปกต

การเคยวเออง

ทางเดนอาหารของวว

Q : กระเพาะอาหารของววแบงเปน 4 สวน แตละสวนทาหนาทอะไรบาง

การยอยอาหารของสตว

Q : สตวเคยวเอองไดโปรตนมาจากแหลงใด

รเมน เรตควลม โอมาซมและอะโบมาซม ผลดเพราะกระเพาะบางสวน ชวยเกบสารองอาหารไว

จากพชทกน การสงเคราะหของจลนทรย การยอยเซลลจลนทรยในกระเพาะอาหาร

Q : เพราะเหตใดสตวกนพชจงตองกนอาหารปรมาณมากกวาสตวทกนเนอ

สตวกนพชมกากอาหารมาก และม สารอาหารนอย สตวกนเนอมกากนอย และม สารอาหารมาก

การยอยอาหารของสตว

Q : ถาในกระเพาะอาหารของสตวเคยวเอองปราศจากจลนทรย จะมผลตอการยอยอยางไร และความสมพนธของจลนทรยกบสตวเคยวเอองเปนความสมพนธแบบใด

ไมสามารถยอยเซลลโลสได ความสมพนธเปนแบบภาวะพงพา ( Mutualism : +,+)

การยอยอาหารของสตว

ระบบยอยอาหาร ของมนษย

1. อวยวะทเปนทางเดนอาหาร

ปาก (Mouth) ฟน (Teeth)

แบงออกเปน 4 ชนด 1. ฟนตด (Incisor) 2. ฟนฉก (Canine) 3. ฟนกรามหนา(Premolar) 4. ฟนกรามหลง(Molar)

สรางน าลาย (Saliva) ประกอบดวย

เอนไซมอะไมเลส

น า

เมอก

ตอมน าลาย (Salivary gland)

ตอมน าลายใตลน

(Sublingual gland)

ตอมน าลายใตขากรรไกร

(Submandibular gland

หรอSubmandibular gland)

ตอมน าลายขางกกห

(Parotid gland)

ประกอบดวยตอมน าลายม 3 ค

กระบวนการยอยในปาก

Digestion of Carbohydrates

เมอเรมการกลน

เพดานออน (Soft plate) ยกขนปดชองจมก

ฝาปดกลองเสยง (Epiglottis) จะปดหลอดลม

กลามเนอบรเวณคอหอย หด

ตวดนกอนอาหาร (Bolus) เคลอนเขา

สหลอดอาหาร

คอหอย (Pharynx)

ลน

คอหอย

แผนปดกลองเสยง

เพดานออน

หลอดอาหาร (Esophagus)

ผนงของหลอดอาหารไมมตอมสรางน ายอย มแตเพยงตอมขบน าเมอก

หลอดอาหารมการบบตวแบบ เพอรสตลซส (peristalsis) ท าใหอาหารเคลอนลงสกระเพาะอาหาร

กระเพาะอาหาร (Stomach)

ตบเปนอวยวะทผลตน าด และเกลอน าด เพอชวยยอยสลายไขมน

อวยวะทไมใชระบบทางเดนอาหาร

ท าหนาททงเปนตอมมทอคอการสรางน ายอยไปทลาไสเลก

ตบออน

น าด (Bile) สรางมาจากตบสงมาเกบไวทถงน าด สงตอไปยงลาไสเลก น าดประกอบดวยเกลอน าด รงควตถน าด โคเรสเตอรอล ท าใหไขมน แตกตว (Emulsion) และผสมกบเอนไซมไลเปส

อวยวะทไมใชระบบทางเดนอาหาร

การยอยอาหารในล าไสเลก

1. ดโอดนม (Duodenum) ยาวประมาณ 25 ซม. มตอมสรางน ายอยมากมาย มทอเปดน าของเหลวจากตบออน และน าดจากถงน าดเขามา เปนต าแหนงทมกระบวนการยอยเกดขนมากทสด

การยอยอาหารในล าไสเลก

2. เจจนม (Jejunum) ยาว 2.5 เมตร เปนสวนทมการดดซมอาหารมากทสด 3. ไอเลยม (Ileum) เปนล าไสสวนสดทาย ยาว 4 เมตร ปลายของไอเลยมตดตอกบล าไสใหญ

การยอยอาหารในล าไสเลก

ล าไสใหญ (Large intestine)

1.

เปนถงยนลงมาประมาณ

เซนตเมตร มไสตง

2

แบงออกเปน

3

เปนทพกกากอาหารกอนขบออกส

ภายนอกรางกาย

การยอยทางเคมของคน

ต าแหนง สารทยอย น ายอย สารทได

ปาก แปง * ไทยาลน (อะไมเลส) เดกซทรน

กระเพาะ โปรตน * เปปซน กรดอะมโน

ล าไสเลก แปง

ไขมน *

โปรตน*

พอลเปปไทด

เปปไทด

น าตาลโมเลกลค disaccharase มอลโทส

น าตาลโมเลกลเดยว

กรดอะมโน เปปไทด peptidase

amylase

lipase

trypsin chymotrypasin

carboxypeptidase

มอลโทส กรดไขมน+กลเซอรอล

เปปไทด, กรดอะมโน

เปปไทด, กรดอะมโน

กรดอะมโน

สราง

จากตบ

ออน

สรางจาก

ผนงล าไส

เลก